Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Dekolonizacja"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-41 z 41
    Tytuł:
    Broń, dekolonizacja i zimna wojna - ograniczona pomoc wojskowa PRL dla Trzeciego Świata
    Autorzy:
    Gasztold, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230854.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    dekolonizacja
    zimna wojna
    handel bronią
    uzbrojenie
    Polska
    decolonization
    Cold War
    arms trade
    weapons
    Polska
    Opis:
    W artykule przedstawiono uwarunkowania i zakres bezzwrotnej pomocy wojskowej, udzielanej przez PRL państwom i ruchom narodowowyzwoleńczym w Trzecim Świecie. Z dostępnych dokumentów wynika, że w okresie zimnej wojny władze w Warszawie – w porównaniu z innymi państwami bloku sowieckiego, zwłaszcza z Czechosłowacją i NRD – prowadziły dosyć ograniczoną politykę dozbrajania podmiotów państwowych i niepaństwowych na Globalnym Południu. Przejawiało się to w ostrożnym podejściu do próśb o bezpłatne przekazywanie uzbrojenia oraz w dokładnym badaniu przez władze peerelowskie stanowiska innych krajów socjalistycznych przed podjęciem decyzji o wysyłce uzbrojenia. Największą pomoc otrzymała Demokratyczna Republika Wietnamu, która była w latach 1965–1975 systematycznie wyposażana w nowoczesny sprzęt wojskowy. O wiele mniejszej pomocy udzielano Ludowo-Demokratycznej Republice Jemenu, Etiopii i Nikaragui, a także ruchom narodowowyzwoleńczym, takim jak: SWAPO, MPLA, PAIGC, FRELIMO i ZAPU. Bezpłatna pomoc wojskowa nie była również traktowana przez władze PRL w kategoriach strategicznego narzędzia budowania wpływów w Trzecim Świecie.
    The article presents the conditions and scope of non-refundable military aid provided by PRL to states and national liberation movements in the Third World. Available documents show that during the Cold War the authorities in Warsaw – compared to other Soviet bloc countries, especially Czechoslovakia and the GDR – pursued a fairly limited policy of arming state and non-state actors in the Global South. This policy was manifested by a cautious approach to requests for the free transfer of armaments and in the thorough investigation by the communist authorities of the position of other socialist countries before deciding on arms shipments. The Democratic Republic of Vietnam received the most aid – it was systematically equipped with modern military equipment between 1965 and 1975. Aid was also provided, to a much lesser extent, to the People’s Democratic Republic of Yemen, Ethiopia and Nicaragua, as well as to national liberation movements such as SWAPO, MPLA, PAIGC, FRELIMO and ZAPU. Free military aid was not treated by the communist authorities as a strategic tool for building influence in the Third World.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 208-244
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekolonizacja w Boliwii – resentyment czy sprawiedliwość dziejowa?
    Decolonisation in Bolivia – Historic Justice or Resentment
    Autorzy:
    Błaszczyk, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502490.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    alienacja
    autopoezja
    cywilizacja
    dekolonizacja
    duch (achaju)
    etnocentryzm
    kosmowizja
    kultura autochtoniczna
    międzykulturowość
    neonacjonlizm
    postokcydentalizm
    rewolucja
    wewnątrzkulturowość
    Opis:
    The idea of decolonisation is lively present in the public discussion in Bolivia. It shows a high level of polarization of the national consciences and its split between supporters of „civilization” and those of „indianization” of the country. The article describes historical, political, religious, educational situation of Bolivia, the country that seems pass by a difficult moment of redefinition of its own identity. We can see positive and negative sides of decolonization which is a part of the politic agenda of the government of Evo Morales. Finally, the article presents a revolutionary proposal of Copernican turnover in the university teaching, the proposal which is based in a new epistemology inspired by Marxist philosophy.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2012, 21; 17-38
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekolonizacja dokumentu
    Decolonization of the documentary
    Autorzy:
    Borowski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/889432.pdf
    Data publikacji:
    2020-06
    Wydawca:
    Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
    Tematy:
    documentary film
    decoloniality
    performativity
    ethnofiction
    translation
    Opis:
    The article addresses the problem of the so-called documentary turn in contemporary art, especially in those practices that are related to the project of decoloniality. It examines how traditional documentary conventions, which constitute part of the Western epistemic code, are appropriated and dismantled for the purposes of the decolonialization of the image of cultural Others. From this perspective, I analyse the main strategies used by activist artists who seek to expose the typical mechanisms of knowledge production in non-Western cultures. I complement my interpretations with a genealogy of experimental ethnographic films, tracing contemporary artistic solutions back to the so-called ethnofictions of Jean Rouch. I use this as a background for analysing two video works by the Polish artist Wojtek Doroszuk (Prince, 2014, and Sape, 2016).
    Źródło:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2020, 157-158; 1-25
    2720-0043
    Pojawia się w:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojna. Sztuka. Dekolonizacja
    War. Art. Decolonization
    Autorzy:
    Szerszeń, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32084575.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Ukraina
    wojna
    dekolonizacja
    Ukraine
    war
    decolonization
    Opis:
    Pełnoskalowa rosyjska inwazja na Ukrainę wywołała nie tylko bezprecedensową erupcję cierpienia, której symbolem stała się Bucza; przywołała dawno niewidziane stare-nowe obrazy, ale stała się również punktem zwrotnym wprawiającym w ruch całą dyskursywną mapę. Ten zwrot w myśleniu wiąże się z powrotem wojny jako centralnej figury ramującej świat, w którym przyszło nam żyć. Wojna w Ukrainie uruchomiła również głębokie procesy, w których centrum stoi dekolonizacja. Dekolonizowanie polityki Rosji, rosyjskiego imperializmu i rosyjskiej kultury (jej „niewinności”) nie jest jednak – znów – wyabstrahowanym z szerszego tła gestem, lecz na naszych oczach staje się częścią zwrotu, którego celem jest przywrócenie epistemicznej sprawiedliwości. Dekolonizować znaczy być nieposłusznym. Pojęcie nieposłuszeństwa przenosi nas, ponownie, do szkoły: tam, gdzie przyswajamy wiedzę i jesteśmy przyuczani do posłuszeństwa. Jednocześnie dekolonizacja wiąże się z uświadomieniem sobie konieczności wyjścia poza wyuczone i przyjmowane a priori ramy, kategorie i pojęcia. „Powrót do szkoły” następuje jednak nie po to, by kontynuować naukę, lecz by oduczyć się tego, co z takim trudem nauczone. Po 24 lutego 2022 roku jesteśmy obserwatorami tego przyśpieszonego procesu.
    The full-scale Russian invasion of Ukraine not only triggered an unprecedented eruption of suffering, symbolised by Bucha; it evoked long-lost old-new images, but also became a turning point setting the entire discursive map in motion. This turn in thinking is linked to the return of war as the central figure framing the world in which we live. The war in Ukraine has also set in motion profound processes at the centre of which is decolonisation. However, the decolonisation of Russian politics, Russian imperialism and Russian culture (its 'innocence') is not - again - a gesture abstracted from a broader background, but, before our eyes, becomes part of a turn aimed at restoring epistemic justice. To decolonise means to be disobedient. The notion of disobedience takes us, again, to school: where we acquire knowledge and are taught to be obedient. At the same time, decolonisation involves the realisation of the need to go beyond learned and a priori accepted frameworks, categories and concepts. "Back to school", however, occurs not to continue learning, but to unlearn what has been learned with such difficulty. After February 24, 2022, we are observers of this accelerated process.
    Źródło:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 4-6
    1230-6142
    2956-9214
    Pojawia się w:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekolonizacja i wyzwolenie w sztuce ukraińskiej
    Decolonization and Disentanglement in Ukrainian Art
    Autorzy:
    Biedarieva, Svitlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32084261.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Ukraina
    sztuka
    dekolonizacja
    Ukraine
    art
    decolonization
    Opis:
    Wiele prac stworzonych przez ukraińskich artystów w ciągu ostatnich ośmiu lat odzwierciedla kondycję postkolonialną i traumatyczne wspomnienia uwikłania Ukrainy i Rosji przed i przez cały XX wiek. Jednak odkąd rosyjskie bomby zaczęły spadać na ukraińskie miasta, zabijając cywilów, w tym dzieci, i niszcząc tysiące ukraińskich domów, a następnie wyewoluowały w pełnoskalową rosyjską inwazję (luty 2022 roku), zrozumienie tego postkolonialnego uwikłania zmieniło się, podobnie jak stosunek do dekolonialności w ukraińskiej kulturze. Sztuka jest jednym ze wskaźników takiego głębokiego impulsu wyzwoleńczego.
    In this text focused on how postcolonial and decolonial processes are reflected in contemporary Ukrainian culture, art historian Svitlana Biedarieva examines methods of decolonizing Ukrainian cultural discourse through the lens of works by contemporary Ukrainian artists – specifically those addressing complex aspects of identity conflicts actualized by Russia’s ongoing war of aggression against Ukraine. Each of the artworks analyzed here dismantles the notion of Ukraine’s postcolonial entanglements through discussions of memory, language, and trauma. Further, Biedarieva attempts to establish a new theoretical framework in which to understand Ukraine’s particular position on the world’s geopolitical map, taking into account the fading impact of Russian colonialism on Ukrainian territory.
    Źródło:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 37-41
    1230-6142
    2956-9214
    Pojawia się w:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kolonializm – Dekolonizacja – Postkolonializm. Rozważania o istocie i periodyzacji
    Colonialism – Decolonization – Postcolonialism. Considerations about the nature and periodization
    Autorzy:
    Mazurczak, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615790.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    colonialism
    colonialism and war
    crisis and collapse of the colonial system
    decolonization
    neocolonialism
    postcolonialism
    subaltern studies
    kolonializm
    kolonializm i wojna
    kryzys i rozpad systemu kolonialnego
    dekolonizacja
    neokolonializm
    postkolonializm
    studia o grupach podporządkowanych
    Opis:
    The importance of the colonial era in world history can hardly be exaggerated. In recent years, we have seen a rapid growth of publications dedicated to colonialism and, primarily, to postcolonialism. Some philologists, cultural studies theorists, historians, sociologists and political scientists, lawyers, economists and even physicians and psychologists have spoken on these issues. This results in terminological chaos and different interpretations of many seemingly obvious concepts, calling for some order to be introduced. The aim of this paper is to define basic categories, such as colonialism and decolonization, neo-colonialism and postcolonialism, as well as to indicate their territorial and chronological boundaries. This is an attempt to explain the matters written from the perspective of a scholar dealing with the history of colonialism, that is a historian and political scientist combined. The paper presents considerations with regard to the definition, scope and concept of colonialism, its development in the 19th and the first half of the 20th centuries – from its genesis, through the expansion of European states, until its crisis, which started in the early years of World War I and, finally, to its collapse after World War II. Next, the concept of decolonization is touched upon along the factors accelerating the decolonization process. New proposals of periodization also come into view. The final part of the paper mulls over postcolonialism and, by this token, reflects on colonialism and, first and foremost, on its aftermath and remnants in the modern world. Increasingly nowadays, studies are not restricted only to the history of colonialism and decolonization, and it is emphasized that there are different types of subordination. Therefore, a new approach should cover the history and perspectives of all the subsidiary groups, such as marginalized people (that includes women, lower social classes, national and sexual minorities, etc.). In this sense, colonialism still exists, and perhaps this is the reason for the increased academic interest in issues which seemed not long ago to be merely a historical category.
    Trudno przecenić znaczenie epoki kolonialnej dla dziejów świata. W ostatnich latach obserwujemy wręcz lawinowy wzrost publikacji już nie tylko o kolonializmie ale przede wszystkim o postkolonializmie. Głos zabierają filolodzy, kulturoznawcy, historycy, socjolodzy i politolodzy, prawnicy, ekonomiści a nawet medycy i psycholodzy, co często wprowadza chaos i różne rozumienie wielu wydawałoby się oczywistych pojęć. To wszystko wymaga uporządkowania. Celem artykułu jest zdefiniowanie podstawowych kategorii takich jak kolonializm i dekolonizacja, neokolonializm i postkolonializm, zakreślenie ich granic terytorialnych i chronologicznych. To swego rodzaju próba wyjaśnienia dyskusji, pisana przez historyka i politologa, a więc z perspektywy człowieka zajmującego się dziejami kolonializmu. W artykule przedstawiono rozważania dotyczące definicji i zakresu pojęcia kolonializm, jego rozwój w XIX i pierwszej połowie XX wieku – od genezy poprzez ekspansję państw europejskich aż do jego kryzysu, którego początki widzieć powinniśmy już w latach I wojny światowej i wreszcie jego rozpadu po II wojnie światowej. Następnie omówiono pojęcie dekolonizacji, czynniki przyśpieszające dekolonizację oraz nowe propozycje periodyzacyjne. Ostatnia część artykułu to rozważania na temat postkolonializmu, a więc nowej refleksji nad kolonializmem a przede wszystkim nad jego konsekwencjami i pozostałościami we współczesnym świecie. Coraz częściej bowiem nie ograniczano się tylko do historii kolonializmu i dekolonizacji. Podkreślano, że istnieją różne rodzaje podporządkowania, a nowe ujęcie powinno dotyczyć historii i perspektyw wszystkich grup podporządkowanych np. ludzi zmarginalizowanych (klas niższych, kobiet, mniejszości narodowych i seksualnych itp.). W tym sensie kolonializm trwa nadal i stąd być może ten wzrost zainteresowania i aktualność problematyki, która jeszcze niedawno wydawała się kategorią już tylko historyczną.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2016, 3; 131-144
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    East Timor 1974–1975. End of Portuguese rule
    Autorzy:
    Kubiak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2010451.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    East Timor
    Portugal
    decolonisation
    Indonesia
    invasion
    Timor Wschodni
    Portugalia
    dekolonizacja
    Indonezja
    inwazja
    Opis:
    Timor Wschodni (port. Timor-Leste) był najbardziej peryferyjną w stosunku do metropolii częścią terytoriów pozostających pod władzą Lizbony. Na skutek szczególnego splotu oko- liczności historycznych i politycznych turbulencji, Portugalczycy zdołali zachować najpierw wpływy a potem władzę nad tym obszarem przez ponad cztery stulecia. Artykuł stanowi studium szczególnego przypadku w historii kolonializmu, jakim było wycofanie się Portugalii z Timoru. Przedstawiono rys historyczny luzytańskiego władztwa nad wschodnią częścią wyspy oraz zjawiska i procesy, które doprowadziły do faktycznego porzucenia przez metropolię terytorium zależnego. W warstwie szczegółowej autor eksponuje nautyczny wy- miarach konfliktu wynikający z położenia Timoru i jego oddalenia zarówno od metropolii, jak i regionalnych centrów administracyjno-politycznych.
    East Timor (Port. Timor-Leste) was the most peripheral part of the territories under the authority of Lisbon in relation to the metropolis. Due to a series of turbulent historical and political events, the Portuguese had been able to retain first their influence and then power over this area for more than four centuries. The article is a study of a special case in the history of colonialism, namely, the withdrawal of Portugal from East Timor. A historical outline of Lusitanian rule over the eastern part of the island as well as the phenomena and processes that had led to the actual abandonment of this dependent territory by the metropolis are presented. In the more detailed layer, the author highlights the nautical dimensions of the conflict resulting from the location of Timor and its distance from both the metropolis and regional administrative and political centres.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2021, 34; 185-202
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działania Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz dekolonizacji i pokoju w Saharze Zachodniej
    Autorzy:
    Skuczyński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/629636.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Sahara Zachodnia
    Organizacja Narodów Zjednoczonych
    Dekolonizacja
    Królestwo Marokańskie
    Maroko
    Opis:
    The author examines the role of the United Nations in process of decolonisation of the Western Sahara. The article describes a modern history of Western Sahara focusing on the UN’s policies and activities related to this basing on resolutions, reports and other documents of the organization. The aim of the article is to present UN’s decolonisation and conflict resolution activities in Western Sahara. The text shows that the UN has remarkable achievements concerning the people of Sahara, although the main aim – self-determination of Sahrawi people by referendum – currently is unattainable because of idleness of great powers and firm stance of occupying state – the Kingdom of Morocco.
    Źródło:
    Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM; 2016, 13; 139-150
    2081-8270
    Pojawia się w:
    Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Generał Bem powraca... Performowanie tożsamości etnografa i edukacyjny potencjał dekolonizacji
    Autorzy:
    Batko, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2194915.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Przemysław Branas
    Józef Bem
    dekolonizacja
    zwrot etnograficzny
    pamięć kulturowa
    sztuki performatywne
    Opis:
    Tekst poświęcony jest projektowi Bem Przemysława Branasa. Artysta wyruszył w 2016 roku w podróż z Tarnowa do Aleppo, śledząc tym samym trasę, jaką w 1929 roku przebyło ciało Józefa Bema, zmarłego i pochowanego w 1850 roku właśnie na terenie współczesnej Syrii. Autorka artykułu dowodzi, że w swojej twórczości Branas porusza istotne kwestie związane z polską pamięcią zbiorową, ale i problematyką dekolonizacji oraz zwrotu etnograficznego w sztuce współczesnej.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione; 2020, 15, 335; 43-55
    2081-3325
    2300-5912
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kolonializm, kolonizacja i dekolonizacja w filozofii wychowania Paulo Freirego
    Autorzy:
    Stańczyk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1996756.pdf
    Data publikacji:
    2017-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Paulo Freire
    colonisation
    decolonisation
    popular education
    literacy
    emancipatory pedagogy
    critical pedagogy
    revolutionary pedagogy
    Opis:
    This article aims at reconstruction of crucial for pedagogy of emancipation notions associated with colonisation and decolonisation. This objective includes both literally and metaphor meanings of colonisation and decolonisation used by P. Freire in his philosophy of education. Thus I will present modified by P. Freire conception of closed society as a relic of colonial society and I will also present his notion of colonisation and decolonisation of minds as an objective action for basic literacy during decolonisation processes in Africa in the seventies. The main reason of such purpose of this text is that colonisation is the crucial point and the main cause of emancipation in Freire’s conception of social movements in general and popular education in particular. On the other hand decolonisation is an archetypal form of emancipation, thus taking into account present social inequalities theory of P. Freire is still totally valid.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2017, 3(117); 58-73
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska Rzeczpospolita Ludowa a Trzeci Świat. Przełom z roku 1956
    Autorzy:
    Tebinka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230836.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Trzeci Świat
    dekolonizacja
    Władysław Gomułka
    Październik ’56
    komunizm
    Third World
    decolonisation
    October 1956
    communism
    Opis:
    W okresie stalinowskim scena pozaeuropejska nie była przedmiotem większego zainteresowania Warszawy, poza wojną koreańską i konfliktem indochińskim. Zmiany polityczne w Moskwie i w Warszawie w 1956 r. przyniosły polityczne i gospodarcze otwarcie PRL na niekomunistyczne kraje Trzeciego Świata. Za priorytet uznano w Warszawie, zgodnie z polityką ZSRR, rozwijanie dobrych stosunków z Indiami, Birmą, Egiptem i Afganistanem, a w drugiej kolejności z Syrią i Indonezją. Wzrost pozycji międzynarodowej PRL w wyniku Października ’56 ułatwiał Warszawie kontakty z krajami Trzeciego Świata, które w większości nie były zainteresowane „budowaniem socjalizmu” w wydaniu sowieckim, natomiast chciały uzyskać od Kremla pomoc gospodarczą i wojskową. Wsparcie dla ruchów narodowowyzwoleńczych w koloniach było jednym z celów polityki zagranicznej PRL. Władysław Gomułka wykazywał się jednak pragmatyzmem, jeśli chodzi o nawiązywanie kontaktów z państwami Azji, Ameryki Łacińskiej i Afryki, był też powściągliwy w udzielaniu im pomocy gospodarczej.
    Except for the Korean War and the Indochina conflict, during the Stalinist period, the non-European scene was of little interest to Warsaw. Political changes in Moscow and Warsaw in 1956 led to the political and economic opening of the PRL to non-communist Third World countries. It was considered a priority in Warsaw, in line with USSR policy, to develop good relations with India, Myanmar, Egypt and Afghanistan, followed by Syria and Indonesia. The rise in the international standing of PRL as a result of October 1956 facilitated Warsaw’s contacts with Third World countries, most of which were not interested in “building socialism” in its Soviet version, but wanted economic and military aid from the Kremlin. Support for national liberation movements in the colonies was one of the foreign policy goals of PRL. Władysław Gomułka, however, was pragmatic when it came to establishing contacts with countries in Asia, Latin America and Africa, and restrained in terms of providing them with economic aid.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 13-25
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terytorium niezgody
    Autorzy:
    Sendek, Robert (1974- ).
    Powiązania:
    Polska Zbrojna 2021, nr 5, s. 84-86
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Polityka międzynarodowa
    Konflikt międzynarodowy
    Dekolonizacja
    Geopolityka
    Wysiedlanie
    Artykuł z czasopisma fachowego
    Artykuł z czasopisma wojskowego
    Opis:
    Tematem artykułu jest spór Wielkiej Brytanii z Mauritiusem o archipelag Czagos. Wyspy te są istotne dla brytyjskiej obecności wojskowej w rejonie Indo-Pacyfiku ze względu na ich strategiczne położenie. Opisano genezę sporu i jego reperkusje na arenie międzynarodowej.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Afrykańskie wojny Portugalczyków 1961–1975
    African Wars of the Portuguese 1961–1975
    Autorzy:
    Kubiak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477675.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Portugalia
    kolonie
    dekolonizacja
    wojny w Afryce
    Angola
    Gwinea
    Mozambik
    Portugal
    colonies
    decolonisation
    wars in Africa
    Guinea
    Mozambique
    Opis:
    Portugalia, będąca krajem relatywnie ubogim, zapóźnionym pod względem rozwoju i słabym demograficznie, podjęła w latach 1961–1965 gigantyczny wysiłek utrzymania swego imperium zamorskiego. Był to zamysł anachroniczny, sprzeczny z powszechnie już akceptowaną ideą politycznej dekolonizacji. Można nawet postawić tezę, że broniąc terytoriów zamorskich, Portugalia, mimo że formalnie pozostawała częścią Zachodu (czego przejawem było członkostwo w Sojuszu Północnoatlantyckim), mentalnie wyszła z jego obrębu. Na równi z wojnami kolonialnymi przyczyniło się do tego utrzymywanie patriarchalnej, niedemokratycznej formy rządów, które to fenomeny były ze sobą ściśle powiązane. Stworzone przez Antonia de Oliveira Salazara „Nowe Państwo”nie mogło wszak istnieć bez obszarów zależnych, zwanych Zamorzem, gdyż sprawowanie władzy nad nimi było jednym z fundamentów ideologii legitymizującej władzę premiera dyktatora. W artykule naszkicowano relacje między salazarowskim państwem a obszarami zamorskimi w wymiarze polityczno-ideologiczno-emocjonalnym, upatrując w tym jednego z zasadniczych elementów, które doprowadziły do wybuchu wojen afrykańskich i długiego ich trwania. Nakreślono również przebieg działań wojskowych na wszystkich teatrach afrykańskich, wskazując, iż powszechny pobór i trwająca cztery lata służba wojskowa (z tego dwa lata w koloniach) były tym doświadczeniem emancypacyjnym, które przeobraziło społeczeństwo portugalskie w stopniu umożliwiającym obalenie dyktatury. Rozważania podsumowuje zestawienie portugalskich strat oraz kalendarium uzyskiwania niepodległości przez terytoria zależne.
    Portugal, a relatively poor, backward and demographically weak country, made an enormous effort in 1961–1965 to retain its overseas empire. It was an anachronistic idea, conflicting with the then commonly accepted idea of political decolonisation. An argument can be made that, by protecting its overseas territories, Portugal, while formally remaining part of the West (symbolised by its NATO membership), psychologically transcended its scope. Together with the colonial wars, its patriarchal, non-democratic form of government contributed to such a situation, and the phenomena were closely correlated. Antonio de Oliveira Salazar’s New State could not have existed without dependent territories, called the Overseas, because ruling them was one of the foundations of the ideology legitimising the power of the prime minister-dictator. The article discusses the relations among the Salazar state and its overseas territories in the political-ideological-emotional dimension, viewing them as one of the essential elements which led to the outbreak of the African wars and their long duration. The course of military campaigns in all African theatres is also presented, suggesting that the compulsory conscription and 4-year military service (including 2 years in the colonies) provided an emancipating experience which transformed Portuguese society to the extent that they were able to topple the dictatorship. The discussion is summed up by a summary of Portuguese losses and the timeline of gaining independence by the dependent territories.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 34; 316-339
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The post-colonial turn and the modernist architecture in Africa
    Zwrot postkolonialny a architektura modernistyczna w Afryce
    Autorzy:
    Ciarkowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593833.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Africa
    modernism
    decolonisation
    post-colonialism
    modernist architecture
    Afryka
    modernizm
    dekolonizacja
    postkolonializm
    architektura modernistyczna
    Opis:
    Modernism as a trend in architecture is rarely associated with the colonial policy of the European powers. Nevertheless it was one of the tools of the "Western" expansion in Africa, simultaneously a constructive and a destructive force. It was a reflection of the changes in the modern world and at the same time it led to an unavoidable break with the local identity and tradition. “The Year of Africa" (1960), when as many as 17 states proclaimed independence, paradoxically did not bring any radical changes in architectonic solutions. Public facilities were still constructed according to "Western" modernist convention. Political dependence of the new countries on their respective "mother states" has been to a significant degree reduced and sometimes even broken. At the same time their relations on the level of architecture have remained almost unchanged, thereby pushing the "periphery" to the role of a "province". Critical analysis of the effects of colonialism merges post-colonialism with neo-colonialism, understood as control exercised by the metropolis over the decolonised peripheries.
    Modernizm jako nurt w architekturze rzadko bywa łączony z polityką kolonialną europejskich mocarstw. Tymczasem stał się on jednym z narzędzi ekspansji „Zachodu” w krajach afrykańskich. Była siłą budującą i niszczącą zarazem. Stanowiła odzwierciedlenie przemian współczesnego świata, a jednocześnie prowadziła do nieuchronnego zerwania z lokalną tożsamością i tradycją. „Rok Afryki” (1960) kiedy to niepodległość proklamowało aż 17 państw, paradoksalnie nie przyniósł radykalnych zmian w obszarze rozwiązań architektonicznych. Obiekty publiczne nadal wznoszone były w „zachodniej”, modernistycznej konwencji. Polityczna zależność od „kraju-matki” została w znacznym stopniu zredukowana, a niekiedy całkowicie zerwana. Równocześnie związki na płaszczyźnie architektury pozostały niemal niezmienne, spychając tym samym „peryferie” do roli „prowincji”. Krytyczna analiza skutków kolonializmu łączy post-kolonializm z neokolonializmem rozumianym jako kontrola sprawowana przez metropolię nad zdekolonializowanymi peryferiami.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2015, 17; 239-249
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konflikt buddyjsko-muzułmański w birmańskim Arakanie jako przykład konsekwencji dekolonizacji w Azji Południowo-Wschodniej
    Autorzy:
    Lubina, Michał (1984- ).
    Powiązania:
    Pamięć i Sprawiedliwość 2019, nr 2, s. 299-315
    Data publikacji:
    2019
    Tematy:
    Konflikt etniczny
    Dekolonizacja
    Mniejszości narodowe
    Muzułmanie
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    Artykuł przedstawia relacje buddystów z muzułmanami na ziemiach Mjanmy (d. Birma). W czystki etniczne zaangażowane są siły rządowe. Rohingja uznawana jest za jedną z najbardziej prześladowanych mniejszości na świecie.
    Bibliografia, netografia na stronach 312-314.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropocen nad Missisipi – języki rzeki
    The Anthropocene upon Mississippi – the voices of the river
    Autorzy:
    Nacher, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944325.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-30
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    Missisipi
    Środkowy Zachód
    antropocen
    humanistyka środowiskowa
    dekolonizacja wiedzy
    Mississippi
    Midwest
    Anthropocene
    environmental humanities
    decolonisation of knowledge
    Opis:
    This article investigates to what extent the concept of Anthropocene allows for grasping the specificity of particular ecosystems and their complex histories. The point of focus here is the Upper Mississippi River Valley and a set of historical and contemporary discourses coalescing around it. Starting with the early travelogues and incorporating modern mapping attempts, a popular classic monograph by Calvin R. Fremling and the contemporary documenting projects such as Mississippi. An Anthropocene River and The American Bottom, the article traces the discursive discontinuities that may provide the ground for conceiving the alternative histories of the Anthropocene, more inclusive of indigenous knowledge, open to multiple knowledge registers, and transcending beyond the Eurocentric models of rationalism supporting the economy of extraction. To this end, a new understanding of relational ontologies is suggested following the notion of other-than-human persons as proposed by anthropologists interested in revisiting the basic tenets of animism and laying foundations for new animism (while taking various aspects of indigenous knowledge into account). Tapping into the concept of Place-Thought, the essay proposes an effective decolonisation of the discussion on the Anthropocene.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 43-59
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kręgi rekoncyliacyjne. Sprawiedliwość naprawcza w służbie wspólnoty
    Circle Courts. Restorative Justice at the Service of Community
    Autorzy:
    Stypuła, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135346.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    circle court
    dekolonizacja
    rdzenna ludność
    wspólnota
    sprawiedliwość naprawcza
    community
    decolonization
    native people
    restorative justice
    Opis:
    Obserwowany w ostatnich latach dynamiczny rozwój sprawiedliwości naprawczej może być postrzegany jako wypadkowa dwóch tendencji: uwypuklania roli wspólnoty w zindywidualizowanej rzeczywistości społecznej oraz nacisku, jaki obecnie kładzie się na uznanie kulturowej odrębności społeczności mniejszościowych. Niniejsza praca poświęcona jest jednej z takich kulturowo wrażliwych form rozwiązywania sporów, jaką jest krąg rekoncyliacyjny (ang. circle court), szczególna postać konferencji sprawiedliwości naprawczej powołana do życia celem poprawy sytuacji rdzennych społeczności, między innymi kanadyjskich Indian i australijskich Aborygenów. Analizie poddane zostały zarówno jednostkowe, psychologiczne korzyści płynące z uczestnictwa w posiedzeniach circle court, jak i pozytywne skutki, jakie pociąga za sobą zastosowanie procedur sprawiedliwości naprawczej nie tylko dla rekonstrukcji zniszczonych w procesie kolonizacji rdzennych społeczności mniejszościowych, ale także dla budowy społeczeństwa obywatelskiego.
    The dynamic growth of restorative justice, which has become noticeable in recent years, can be perceived as the product of two tendencies: emphasizing the role of community in the individualistic social reality and stressing the importance of cultural distinction of minority groups. Created in such context collective forms of restorative justice contribute to realization of postulates, which are put forward within both of mentioned trends. In result these procedures become instruments designed for strengthening and integrating communities, especially these groups, which are different from the rest of population because of their cultural specifi city. This paper focuses on one of such cultural sensitive alternative dispute resolutions i.e. on circle court, the special variant of restorative conference, which has been created in order to improve the living conditions of native people, among others, Canadian Indians and Australian Aborigines.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2010, 4(199); 171-199
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwoistość doświadczenia: Gruzja w dyskursie postkolonialnym o postsowieckości
    Duality of experience: Georgia in postcolonial discourse about the post-soviet
    Autorzy:
    Krzysztan, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1941371.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    postkolonializm
    Gruzja
    dekolonizacja umysłów
    konflikty postsowieckie
    postcolonialism
    Georgia
    decolonization of minds
    Post-Soviet conflicts
    Opis:
    Pytanie badawcze tekstu sprowadza się do rozważań nad możliwością aplikacji teorii postkolonialnych w przypadku postsowieckiej Gruzji. Krytyka postkolonialna niemal ominęła sferę postsowiecką, pozostawiając ogromną przestrzeń polityczną w monopolu idei interpretacji przez badania systemowo-tranzycyjne. Przez rozważania nad potencjalnymi limitacjami dla możliwości przepisania teorii w odmiennych uwarunkowaniach politycznych autor próbuje rozwinąć szerszą perspektywę dla interpretacji socjopolitycznych procesów w postsowieckiej Gruzji. Przypadek Gruzji jest interesujący dla teorii postkolonialnych, gdyż zgodnie z hipotezą Gruzja podlega dwoistości postkolonialnego doświadczenia. Z jednej strony podlega procesom dependencyjnym ze strony byłego hegemona, z drugiej w ten sam sposób (jako kolonialny dzierżawca przemocy) postrzegana jest przez mniejszości etniczne w „lokalnym” imperium. Zatem, używając nomenklatury postkolonialnej, tekst stara się zredefiniować transformacyjne i postkolonialne doświadczenie Gruzji.
    The article is trying to answer the question whether the application of postcolonial theories is possible when the example of Post-Soviet Georgia is taken into consideration. Postcolonial critique almost avoided the former Soviet Union, leaving the huge cultural space with the lack of diversified approach. Through the analysis of potential limitations for re-writing of the theory in other political circumstances, the author attempts to develop the broader background for the interpretation of sociopolitical processes in the Post- Soviet Georgia. The case of Georgia is interesting because of the possible hypothesis that Georgia as postcolonial entity faces the experience of duality. Georgia faces up the multi-layered obstacles connecting with political and cultural heritage of Russification, but also is treated as the colonizer by the ethnic minorities. Therefore, using postcolonial nomenclature, paper is trying the redefine the transformational and postcolonial experience of Georgia.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 58; 196-215
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Druga wojna światowa, wojna trzydziestoletnia, wojna trzech ćwierćwieczy
    World War II – a Thirty Years War or a War of Three Generations
    Autorzy:
    Holzer, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478258.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    chronologia
    II wojna światowa
    dekolonizacja
    geopolityka
    chronology
    Second World War
    decolonization
    geopolitics
    Opis:
    World War II – a Thirty Years War or a War of Three Generations The chronology of historical events may appear to be simple. There is a specific event and there is a date on which it occurred. However, an essential problem remains: what is the event and what terms shall we use to describe it? Will these terms be unambiguous? We ask: when did the Second World War begin and end? However, perhaps one should ask: why is it recognized as a world war? In Poland, it is assumed that the war began on 1 September 1939. However, for the first two days it was a conflict between two states only – Germany and Poland. Other participants of the events in Europe would join in later. Why do we call it a ‘world war’ then? Because there was another area of great struggle: the Far East, extended around the Pacific, Oceania, as far as the coasts of Australia. There is a problem here, however. The war in Asia began with Japan’ s attack on China on 7 July 1937. If we are of the opinion that the beginning of the world war is the German-Polish conflict, there are, in fact, no arguments for not moving the initial date more than two years earlier. The world war, which began with the Asian events of 1937, moved to Europe in 1939. And when did World War II end? However, the direct chronology of the conflict is only one part of the problem. To what extent was the war a separate chapter in history? Perhaps it was one of the processes which began much earlier and ended much later? There are supporters of the view of a certain thirty years war, from 1914 to 1945. Others are convinced of a war of a period of three generations, from 1914 to 1989 or 1990. Aspects under discussion involve the development of science and technology serving conflicts, a questioning of euro-centrism and the determination of the United States’ leadership in the Western block, as well as decolonization. History may be approached in various ways. The outcomes will depend on the assumptions made. This makes finding unambiguous answers difficult, but it also makes historical inquiries attractive.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 71-78
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architecture as an indicator of territorial conflicts, globalisation and unification
    Autorzy:
    Gawlikowska, A. P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/115741.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Fundacja na Rzecz Młodych Naukowców
    Tematy:
    architecture
    territorial conflicts
    economic conflicts
    globalisation
    colonial architecture
    decolonization
    hybrid architecture
    architektura
    konflikty terytorialne
    konflikty ekonomiczne
    globalizacja
    architektura kolonialna
    dekolonizacja
    architektura hybrydowa
    Opis:
    The paper discusses architecture as a marker of two selected types of conflicts. The first type described are conflicts rooted in a dispute over a territory. Territorial conflicts result in the transpositions of architectural styles, their merges and evolutions. Based on colonial architecture, the author gives examples of the aggressors’ architectural practices, which are treating the local design in various manners: elimination, acceptance or conscious use. Subsequently to colonialism, the paper discusses decolonisation and globalisation, which lead to the unification of architecture all over the world. This, as the article shows, is related to the transformations of global economy. The paper discusses examples of architectural styles and tendencies, which are triggered by economic factors, including the architecture of international corporations, and modular container building. Finally, the paper comments on architecture portraying economic discrepancies, reflecting extreme luxury and poverty. The author comments on the clash between elitist skyscrapers and slums in large metropolises. The article discusses social phenomena that stem from this clash and, most importantly, portrays architecture as an agent and a victim of territorial and economic conflicts.
    Źródło:
    Challenges of Modern Technology; 2015, 6, 4; 43-48
    2082-2863
    2353-4419
    Pojawia się w:
    Challenges of Modern Technology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Populizm religijno-polityczny Eva Moralesa wyzwaniem dla Kościoła katolickiego
    THE RELIGIOUS AND POLITICAL POPULISM OF EVO MORALES
    Autorzy:
    Tomaszewski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1388571.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Bolivia
    populism
    new evangelization
    decolonization
    ethnocentrism
    eurocentrism
    new inculturation
    Boliwia
    populizm
    nowa ewangelizacja
    dekolonizacja
    etnocentryzm
    europocentryzm
    nowa inkulturacja
    Opis:
    The article shows the diffi cult problem of how to renew the dialogue between the Catholic Church, present in Bolivia since the sixteenth century and the populist regime of Evo Morales, nowadays expelled by the Bolivian opposition from his own country. The painful division of the Bolivian society into several distinctly separate groups is a huge missionary challenge for the Catholic Church in Bolivia. Catholicism cannot look indiff erently at the many social experiments conducted in the area of this very poor  Andean country. What is required, is a radical change of the spiritual formation, which will lead effi ciently to a renewed reception of the Gospel in the free heart of the Bolivian nation.
    Źródło:
    Annales Missiologici Posnanienses; 2020, 25; 71-84
    1731-6170
    Pojawia się w:
    Annales Missiologici Posnanienses
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontynent małych buntów i wielkich rebelii
    Autorzy:
    Wasiński, Marek.
    Powiązania:
    Polska Zbrojna 2021, nr 7, s. 78-81
    Współwytwórcy:
    Wróbel, Tadeusz. Wywiad
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Polityka wewnętrzna
    Kolonializm
    Dekolonizacja
    Wojna domowa
    Kryzys
    Konflikt etniczny
    Grupy etniczne
    Artykuł z czasopisma fachowego
    Artykuł z czasopisma wojskowego
    Wywiad dziennikarski
    Opis:
    Wywiad z dr. hab. Markiem Janem Wasińskim, profesorem Uniwersytetu Łódzkiego, teoretykiem prawa międzynarodowego, który zajmuje się prawem międzynarodowym w perspektywie Afryki Subsaharyjskiej. Tematem rozmowy jest sytuacja wewnętrzna na kontynencie afrykańskim, walki wewnętrzne toczone m.in. w Sudanie Południowym, Nigerii czy w Etiopii.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblia Jonasza: dekolonizacja chrześcijaństwa w kontekście północnoamerykańskim
    The Bible of Jonah: On Decolonization of Christianity in the North American Context
    Autorzy:
    Poks, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467733.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dekolonializm
    antropologia religijna i kulturowa
    interkulturowość
    środowisko naturalne
    dekolonialism
    religious anthropology
    cultural anthropology
    interculturality
    natural environment
    Opis:
    Małgorzata PoksInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePolandThe Bible of Jonah: On Decolonization of Christianity in the North American ContextA review of the book: Buffalo Shout, Salmon Cry: Conversations on Creation, Land Justice, and Life Together. Steve Heinrichs (red.). Kitchener, Ontario i Harrisonburg, Virginia, Herald Press 2013, pp. 360. Keywords: dekolonialism, religious anthropology, cultural anthropology, interculturality, natural environment
    Małgorzata PoksInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePolandThe Bible of Jonah: On Decolonization of Christianity in the North American ContextA review of the book: Buffalo Shout, Salmon Cry: Conversations on Creation, Land Justice, and Life Together. Steve Heinrichs (red.). Kitchener, Ontario i Harrisonburg, Virginia, Herald Press 2013, str. 360. Publikacja anglojęzyczna w miękkiej okładce.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 36
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PRL, kraje socjalistyczne i Globalne Południe w latach 1955-1990. Stan badań i postulaty
    Autorzy:
    Gasztold, Przemysław
    Këlliçi, Klejdi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230834.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polish People’s Republic
    Soviet bloc
    Global South
    Third World
    decolonization
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    blok sowiecki
    Globalne Południe
    Trzeci Świat
    dekolonizacja
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu badań poświęconych relacjom państw komunistycznych z Globalnym Południem oraz przedstawienie na tym tle doświadczeń PRL. W okresie zimnej wojny kraje bloku sowieckiego utrzymywały bardzo aktywne relacje z państwami i ruchami narodowowyzwoleńczymi Trzeciego Świata. Kontakty te, zapoczątkowane w połowie lat pięćdziesiątych, miały zróżnicowany charakter i dotyczyły współpracy politycznej, wojskowej, gospodarczej oraz społeczno-kulturalnej. Główną rolę odgrywał w nich Związek Sowiecki, jednak kraje pozostające pod kuratelą Moskwy – zwłaszcza NRD, Czechosłowacja, Jugosławia i Rumunia – również starały się być obecne w Trzecim Świecie. Aktywną politykę wobec państw i ruchów narodowowyzwoleńczych Globalnego Południa prowadziła również Warszawa, choć jej strategia w tym zakresie różniła się od postępowania innych krajów komunistycznych. Zaangażowanie PRL było bardziej ostrożne i bardziej, niż w przypadku innych państw, nakierowane na korzyści ekonomiczne. Jak wynika z przeglądu stanu badań, sporo wiemy już o polityce komunistycznej Polski wobec Trzeciego Świata, jednak wiele obszarów pozostaje wciąż słabo opracowanych. Istniejące wciąż luki w naszej wiedzy mogą stanowić inspirację dla przyszłych badań poświęconych relacjom bloku komunistycznego z Globalnym Południem.
    The aim of this article is to present the current state of research dedicated to the relations of communist states with the Global South and to present the experience of PRL in this respect. During the Cold War, the countries of the Soviet bloc maintained very active relations with Third World states and national liberation movements. These contacts, initiated in the mid-1950s, were of varied nature and concerned political, military, economic and socio-cultural cooperation. The Soviet Union played the lead role in these relations, but countries under Moscow’s tutelage – notably the GDR, Czechoslovakia, Yugoslavia and Romania – also sought to be present in the Third World. Warsaw also pursued an active policy towards the states and national liberation movements of the Global South, although its strategy differed from the conduct of other communist countries. The involvement of PRL was more cautious and more, than in the case of other countries, focused on economic benefits. The review of the state of research shows that a lot is already known about communist Poland’s policy towards the Third World, but many areas remain poorly researched. The gaps in our knowledge that still remain may inspire future research dedicated to the relations between the Communist bloc and the Global South.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 51-92
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy granic państwowych w postkolonialnej Afryce
    Problems of State Borders in Postcolonial Africa
    Autorzy:
    Kosidło, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233261.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    granice
    kolonializm
    dekolonizacja
    ONZ
    OJA/UA
    MTS w Hadze
    uti possidetis
    etniczność
    borders
    colonialism
    decolonization
    United Nations
    OAU/AU
    International Court of Justice
    ethnicity
    Opis:
    Problem granic w Afryce nie wiąże się z nieprawdziwym faktem, iż są one „sztuczne” czy „młode” – jako że są w większości starsze niż granice państw europejskich – ale z tym, iż stanowiły dzieło Europejczyków i że nawet do tej pory nie został jeszcze zakończony proces ich delimitacji, a szczególnie demarkacji. O ich trwałości z kolei świadczy zaakceptowana zasada uti possidetis, podkreślana wielokrotnie w wyrokach Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i w rezolucjach ONZ. Inne natomiast traktowanie granic w Afryce może prowadzić do rewizjonizmu terytorialnego i konfliktów, a nawet wojen.
    The problem of borders in Africa is not related to the false fact that they are ‘artificial’ or ‘young’, for in their majority they are older than those of European countries, but to the fact that they were created by Europeans and even today the process of their delimitation, and especially demarcation, has not been completed. Their permanence is confirmed by the accepted principle uti possidetis, emphasised many times in the judgments of the International Court of Justice in Hague and resolutions of the United Nations. Treating borders differently in Africa can lead to territorial revisionism and conflicts, ending even in wars.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 4; 117-142
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Directed by Moscow? Communist Polands Policies Decolonial Africa, 1918/1945-1964
    Wyreżyserowana przez Moskwę? Polityka komunistycznej Polski w Afryce okresu dekolonizacji, 1918/1945–1964
    Autorzy:
    Puchalski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230833.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska
    Afryka
    dekolonizacja
    dyplomacja
    komunizm
    Globalne Południe
    Polska
    Africa
    decolonization
    diplomacy
    communism
    Global South
    Opis:
    The article examines the historical breaks and continuities in the Polish state’s policies toward (de)colonial Africa, underlining the persistence of the economic and cultural factors therein. It is argued that during the period after World War II, Warsaw manager to exercise considerable autonomy in its approach to independent states and rebellious colonies on the continent, despite ideological and political pressure from Moscow. In this manner, the article reconsiders the role of the Polish (People’s) Republic in the international socialist project in the Global South and recommends further research, both on the period of 1945–1964 and later years.
    W artykule dokonano analizy historycznych przerw i ciągłości w polityce państwa polskiego wobec Afryki, podkreślając utrzymywanie się w niej czynników ekonomicznych i kulturowych. Twierdzi się, że w okresie po II wojnie światowej Warszawa zdołała wypracować znaczną autonomię w podejściu do niepodległych państw i zbuntowanych kolonii na kontynencie, pomimo nacisków ideologicznych i politycznych ze strony Moskwy. W artykule rozważa się zatem rolę RP/PRL w międzynarodowym projekcie socjalistycznym na Globalnym Południu i zaleca dalsze badania, zarówno w odniesieniu do okresu 1945–1964, jak i do lat późniejszych.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 93-112
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czas zdekolonizować stereotypy dotyczące Donbasu
    Its time to decolonize the ‘Donbas’ stereotypes
    Autorzy:
    Dostlieva, Lia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32443975.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Donbas
    decolonization
    Ukraine
    dekolonizacja
    Ukraina
    Opis:
    Autorka artykułu zajmuje się stereotypami dotyczącymi regionów donieckiego i ługańskiego - ujmuje je jako kolonialne dziedzictwo zinstrumentalizowane przez polityczne, kulturowe i intelektualne elity Ukrainy.
    The article explores the nature of stereotypes surrounding Ukraine’s Donetsk and Luhansk regions, framing them as colonial legacy later instrumentalized by the Ukrainian political, cultural, and intellectual elite. In addition, it highlights the historical context, enrooted in Soviet propaganda, which shaped the region’s negative and distorted image. The author argues that the prevailing image of Donbas as the Ukrainian Other has led to the marginalization of its population, contributing to the discrimination faced by internally displaced persons (IDPs) since 2014. The article calls for a shift in discourse, deviating from discussing separate “cultural identity” and focusing on the local and communal aspects of the region. It also advocates a nuanced and empathetic exchange about East Ukraine, acknowledging the impact of historical and structural factors on the region’s challenges.
    Źródło:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 31-36
    1230-6142
    2956-9214
    Pojawia się w:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polsko-belgijska „wojna” o Kongo (1960–1963)
    Autorzy:
    Pasztor, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689898.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    zimna wojna w Kongu
    stosunki polsko-belgijskie
    operacja ONZ w Kongu
    Patrice Lumumba
    dekolonizacja
    ZSRR
    PRL
    Cold War in Congo
    Polish-Belgian relations
    United Nations Operation in Congo
    decolonisation
    Soviet Union
    Polish People’s Republic
    Opis:
    W artykule przedstawiono relacje polsko-belgijskie w latach 1960–1963 wpisujące się w zimnowojenne zmagania między dwoma blokami. Na kontaktach między Warszawą a Brukselą w tym okresie zdecydowanie zaważył największy powojenny konflikt na kontynencie afrykańskim, jakim była „wojna o Kongo”. Rozgorzała ona po zrzuceniu belgijskiego jarzma kolonialnego i ogłoszeniu formalnej niepodległości (30 czerwca 1960 r.) przez ten kraj. Poparcie polityczne udzielane przez ZSRR i inne kraje obozu (w tym PRL) nacjonaliście Patrice’owi Lumumbie, a po jego śmierci jego komunistycznym poplecznikom, zaopatrywanym w przemycaną przez te państwa broń, doprowadziło nie tylko do wzmożenia wojny domowej w Kongu, ale też przyczyniło się do pogorszenia atmosfery na arenie międzynarodowej. Jej efektem był m.in. impas w relacjach polsko-belgijskich i praktyczne zamrożenie kontaktów nie tylko politycznych, ale gospodarczych i kulturalnych, trwające aż do roku 1963.
    The article presents the Polish-Belgian relations in 1960–1963 being part of the Cold War struggle between the two blocks. The contacts between Warsaw and Brussels in this period were definitely influenced by the largest post-war conflict on the African continent, which was the “war for Congo” which broke out after the fall of the Belgian colonial yoke and the declaration of formal independence (30 June 1960) by this country. Political support provided by the USSR and other countries of the communist block (including the Polish People’s Republic) for nationalist Patrice Lumumba, and after his death for his communist henchmen who were supplied with weapons smuggled through the camp countries, not only intensified the civil war in Congo, but also contributed to deterioration of international relations. Its effect was, among others, the deadlock in Polish-Belgian relations and the practical freezing of not only political but economic and cultural contacts lasting until 1963.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Secesja części terytorium państwa w świetle prawa międzynarodowego publicznego. Zarys problematyki
    Secession of parts of the territory of the state in the light of public international law. Outline of the problem
    Autorzy:
    Łaski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595915.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    state
    nation
    secession
    territorial assignment
    decolonization
    państwo
    naród
    secesja
    cesja terytorialna
    dekolonizacja
    Opis:
    Secesja, inaczej ujmując – oderwanie części terytorium od macierzystego państwa, jest jedną z form utraty części terytorium, zarazem jedną z form powstania nowego państwa, względnie przyłączenia się oderwanego terytorium do sąsiedniego państwa. Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na źródło współczesnej secesji, czyli tendencje odśrodkowe w państwie spowodowane różnorakimi formami dyskryminacji ludności oderwanego terytorium. Ludność oderwanego terytorium w uzasadnieniu swojego prawa do secesji odwołuje się do jednej z podstawowych zasad prawa międzynarodowego – zasady samostanowienia narodów, która nie pozostaje w sprzeczności z zasadą integralności terytorialnej państwa, ponieważ funkcjonują one w różnych przestrzeniach prawa międzynarodowego publicznego. W pracy zastosowano metodę badań dogmatycznych oraz prawnoporównawczych.
    Secession, in other words, the separation of part of the territory from the mother state, is one of the forms of losing part of the territory, at the same time one of the forms of the creation of a new state, or the annexation of detached territory to a neighboring state. The aim of this article is to draw attention to the source of contemporary secession, that is, the centrifugal tendencies in the state caused by various forms of discrimination against the population of the detached territory. The population of the detached territory justifying its right to secession refers to one of the basic principles of international law – the principle of self-determination of nations, which principle does not contradict the principle of territorial integrity of the state, because they function in different spaces of international public law. The method of dogmatic and comparative law research was applied in the work.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2019, 25, 1; 67-87
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integracja zasobów wiedzy ludności rdzennej z systemem edukacji wielokulturowej w Kanadzie
    Integration of Indigenous knowledge resources with the multicultural system of education in Canada
    Autorzy:
    Kowalski, Mirosław
    Albański, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118890.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Indigenous knowledge
    Indigenous pedagogies
    decolonization
    multicultural education
    Canada
    wiedza ludności rdzennej
    pedagogie ludności rdzennej
    dekolonizacja
    edukacja wielokulturowa
    Kanada
    Opis:
    The article shows the integration of Indigenous knowledge resources with the multicultural system of education in Canada as a challenge to some assumptions about the process of complementarity and possibility of binding to the both culturally different ways of knowing. The article is based on theoretical frameworks which introduce conceptual foundations for reflects on issues related to intercultural education and integration. It shows Indigenous ways of knowing and some keys for how the Indigenous knowledge can be known. It describes the quality of Indigenous pedagogies and how the Indigenous knowledge can be taught. In the second part of the article, it undertakes an issue of the digitalization of Indigenous knowledge resources for the purpose of promoting it, decolonization as a dominant look at the analyses of the relationship between Indigenous knowledge and educational system. In conclusion, there are three possible ways of approach to their integration concerning short descriptions and critical comments.
    Artykuł przedstawia integrację zasobów wiedzy ludności rdzennej z systemem edukacji wielokulturowej w Kanadzie jako wyzwanie dla założeń o komplementarności procesu i możliwości łączenia odmiennych kulturowo ze sobą sposobów poznania. Wypowiedź ma charakter teoretyczny, a przedstawiona w artykule konceptualizacja może posłużyć do refleksji nad zagadnieniami związanymi z edukacją międzykulturową i integracją. W artykule przestawiono, czym jest wiedza ludności rdzennej i jakie jej elementy są kluczowe dla procesu poznania. Omówiono specyfikę pedagogii ludności rdzennej oraz towarzyszące im wytyczne dla procesu edukacji. W dalszej części artykułu podjęto temat digitalizacji zasobów wiedzy ludności rdzennej w celu jej upowszechniania, dekolonizacji jako dominującego spojrzenia w analizie związków pomiędzy wiedzą ludności rdzennej a systemem edukacji. W podsumowaniu przedstawiono trzy możliwe podejścia w ich integracji wraz z ich krótkim opisem i zawartą w nim krytyką.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2022, 18, 3; 49-59
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Non-contextual teaching of sensitive topics focusing on cultural diversity in polish schools
    Bezkontekstowe nauczanie tematów drażliwych z uwzględnieniem różnorodności kulturowej w polskich szkołach
    Autorzy:
    Markowska-Manista, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081957.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    non-contextual teaching
    sensitive topics
    cultural diversity inPolish schools
    decolonisation
    nauczanie bezkontekstowe
    tematy drażliwe
    różnorodnośćkulturowa w polskich szkołach
    dekolonizacja
    Opis:
    The aim of this article is to capture the specifics and validity of non-contextual teaching of sensitive topics focusing on the increasing cultural diversity in Polish schools. The term ’non-contextual teaching’ refers to teaching about cultural diversity in schools which were non-diverse for a long period of time, but are becoming increasingly culturally diverse. On the one hand, the paper looks at school asymmetries related to school curricula. On the other hand, it describes the needs of diverse groups of students and teachers connected with the decolonisation of educational content in the increasingly diversified world. Due to the limited space available in the paper, the article is only an attempt at signalling certain issues important for the subject at hand that can be a point of departure for further analysis and reflection about the necessity to decolonise school curricula.
    Celem niniejszego artykułu jest uchwycenie specyfiki i zasadności bezkontekstowego nauczania tematów drażliwych z uwzględnieniem rosnącej różnorodności kulturowej w polskich szkołach. Termin „nauczanie bezkontekstowe” oznacza naukę o różnorodności kulturowej w szkołach, które przez długi czas nie były, ale z czasem stają się coraz bardziej kulturowo zróżnicowane. Z jednej strony, artykuł poświęcony jest asymetrii szkolnej związanej z programami nauczania. Z drugiej opisuje potrzeby zróżnicowanych grup uczniów i nauczycieli związane z dekolonizacją treści edukacyjnych w coraz bardziej zróżnicowanym świecie. Ze względu na ograniczoną ilość miejsca artykuł jest jedynie próbą zasygnalizowania pewnych istotnych dla omawianego tematu kwestii, które mogą stanowić punkt wyjścia do dalszych analiz i refleksji nad koniecznością dekolonizacji szkolnych programów nauczania.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2021, 47, 1; 141-156
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bunt przeciwko jednobiegunowemu światu, czyli antykolonializm „z prawa”. Perspektywa Nowej Prawicy Alaina de Benoist
    Revolt against the unilateral world – anti-colonialism ‘from the Right’. The perspective of Alain de Benoist’s New Right
    Autorzy:
    Bielawski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1030327.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    kolonializm
    dekolonizacja
    nowa prawica
    grece
    trzeci świat
    colonialism
    de-colonisation
    new right
    third-world
    Opis:
    Tematem artykułu jest koncepcja „prawicowego trzecio-światyzmu”, autorstwa Alaina de Benoist. Lider ruchu Nowej Prawicy stwierdza, że Europa jest de facto (kulturową) kolonią Stanów Zjednoczonych, uważa, że sojusz z USA nie leży w jej interesie. Jest zwolennikiem sojuszu Europy i Trzeciego Świata. Jego zdaniem zarówno Europa, jak i Trzeci Świat, mogłyby skorzystać na takim układzie, gdyż tylko ich połączony potencjał umożliwiłby zakończenie dominacji USA. W artykule omówiono genezę współczesnej, amerykańskiej tożsamości, przeprowadzono krytykę jednobiegunowego modelu globalizacji i zaproponowano nowy model relacji Europa-Trzeci Świat.
    The topic of the article is the concept of ‘Right-wing Third-worldism’ by Alain de Benoist. The leader of the New Right movement states that Europe is in fact a (cultural) colony of the United States. He believes that an alliance with the USA is not in Europe’s best interest. He is an advocate of a Europe-Third World alliance. In his view, both Europe and the Third World could benefit from such an agreement, as only their combined potential could enable to end the domination of USA. The text outlines the genesis of the contemporary, American identity, the critique of the unilateral model of globalisation and an alternative model of Europe-Third World relations.
    Źródło:
    Społeczeństwo i Polityka; 2020, 3(64); 5-21
    1733-8050
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Douala – miasto utraconych nadziei? Skutki dekolonizacji w Afryce a zrównoważony rozwój
    Douala – a City of Lost Hopes? Consequences of Decolonisation in Africa versus Sustainable Development
    Autorzy:
    Dorenda-Zaborowicz, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371785.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    dekolonizacja
    rozwój
    dostęp do wody pitnej
    edukacja
    problemy sanitarne
    transport
    sieci społeczne
    decolonization
    development
    access to drinking water
    sanitation problems
    social networks
    Opis:
    Jednym z najistotniejszych skutków dekolonizacji jest niestabilność systemów politycznych państw postkolo-nialnych, co pociąga za sobą kolejne, daleko idące konsekwencje. Należą do nich głębokie problemy gospodar-cze, hamujące rozwój gospodarczy i pogłębiające dysproporcje pomiędzy północną a południową częścią globu. Dysproporcje te najwyraźniej uwidaczniają się na kontynencie afrykańskim. Doświadcza on szczególnie istotne-go problemu – gwałtownej urbanizacji, mającej poważne skutki ekonomiczno-społeczne. Rozrastające się mia-sta, a szczególnie ich przedmieścia, to obszary zamieszkiwane przez osoby o bardzo niskich dochodach, stąd poziom życia na tych terenach jest skrajnie niski. Problemem staje się zaspokojenie podstawowych praw czło-wieka, takich jak dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej czy czystej wody. System opieki społecznej nie istnieje, zaś tradycje klanowe, które go zastępowały, zostały wyparte przez zachodnioeuropejski model życia miejskiego – atomizację, skupienie na pozyskaniu środków do życia dla własnej rodziny, konkurencję. Niezależnie od re-gionu Afryki, podobne problemy występują w niemal wszystkich dużych miastach na jej obszarze.
    One of the most important consequences of decolonisation is instability of political systems in post-colonial States, which evokes further results. Amongst them there are deep economical problems, hampering develop-ment and deepening the disproportions between Northern and Southern part of the world. These disproportions are marked the most in Africa. The continent experiences an exceptionally significant problem – rapid urbanisa-tion. The cities expand and the suburbs are inhabited by the citizens of very low income, therefore their quality of living is extremely low as well. Fulfilling basic human rights, such as access to education, healthcare or clean water becomes the problem. The system of social care does not exist, whilst family traditions, which had been replacing it for several years, have been expelled by eastern-European model of city life – atomisation, focus on income, concurrence. Regardless of the region of Africa, similar problems appear in almost all the big cities on its territory.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2011, 6, 2; 107-116
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od prawa do żywności do suwerenności żywnościowej: teoretycznoprawne i organizacyjne aspekty lokalnych systemów żywnościowych
    From the right to food to food sovereignty: theoretical-legal and organizational aspects of local food systems
    Autorzy:
    Pruchniewicz, Karolina
    Srogosz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1070775.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-13
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    decolonisation
    corporations
    indigenous people
    food systems
    food sovereignty
    korporacje
    ludy tubylcze
    systemy żywnościowe
    suwerenność
    żywnościowa
    dekolonizacja
    Opis:
    Przedmiot badań: Lokalne systemy żywnościowe były podstawą suwerenności żywnościowej przed okresem kolonialnym, z powodzeniem zaspokajając potrzeby żywnościowe ludności na wszystkich kontynentach. Wydłużanie łańcuchów dostaw w ramach eksploatacji kolonialnej i pokolonialnego „globalnego rolnictwa” doprowadziło do załamania tych systemów, powodując zagrożenie bezpieczeństwa żywnościowego w skali regionalnej. Cel badawczy: Odpowiedź na pytania: czy możliwe jest efektywniejsze radzenie sobie społeczności międzynarodowej z food insecurity poprzez realizację prawa do żywności, którego aktualne rozumienie obarczone jest „kolonialnym brzemieniem”, czy może raczej dzięki inicjatywom opartym na suwerenności żywnościowej będącej „powrotem do korzeni” w formie lokalnych systemów żywnościowych? 1 Metoda badawcza: Badania oparte zostały na metodzie teoretycznej sprowadzającej się do analizy poglądów doktrynalnych w zakresie prawa do żywności, suwerenności żywnościowej i systemów żywnościowych oraz dogmatycznej polegającej na analizie treści aktów prawnych. Wyniki: Ich wynikiem jest konkluzja, że ów „powrót do korzeni”, w przeciwieństwie do forsowanego i nieefektywnego rolnictwa globalnego, powinien się opierać na gospodarce lokalnej, rolnictwie wspieranym społecznie i inicjatywach z nimi związanych. Krótsze łańcuchy dostaw, respektujące zasady wynikające z food sovereignty, w bardziej efektywny sposób zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe.
    Background: Local food systems were the foundation of food sovereignty prior to the colonial period, successfully meeting the food needs of populations on all continents. The elongation of supply chains under colonial exploitation and post-colonial “global agriculture” has led to the collapse of these systems, resulting in threats to regional food security. Research purpose: To answer the questions: is it possible for the international community to deal more effectively with food insecurity through the realization of the right to food, the current understanding of which is burdened with a “colonial burden”, or rather through initiatives based on food sovereignty being a “return to roots” in the form of local food systems? Methods: The research was based on the theoretical method, which boils down to the analysis of doctrinal views on the right to food, food sovereignty and food systems, and the dogmatic method, which consists in analysing the content of legal acts. Conclusions: The result is the conclusion that this “return to roots”, as opposed to the promoted and inefficient global agriculture, should be based on local economy, socially supported agriculture, and related initiatives. Shorter supply chains that respect the principles of food sovereignty more effectively ensure food security
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 118; 75-94
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konflikt buddyjsko-muzułmański w birmańskim Arakanie jako przykład konsekwencji dekolonizacji w Azji Południowo-Wschodniej
    Buddhist-Muslim Conflict in Burma/Myanmar’s Rakhine as a Consequence of Decolonisation in Southeast Asia
    Autorzy:
    Lubina, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477855.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Birma
    Mjanma
    Rohingya
    Arakan
    Rakhine
    Bangladesz
    Bengal
    dekolonizacja w Azji Południowo-Wschodniej
    Burma
    Myanmar
    Bangladesh
    decolonisation in Southeast Asia
    Opis:
    Uwagę naukowców, dziennikarzy i innych publicystów piszących o Birmie w ostatnich latach przykuła przede wszystkim sprawa prześladowań nieuznanej muzułmańskiej mniejszości Rohingya, której większość ludności została wygnana do Bangladeszu. Brutalna rozprawa armii birmańskiej z Rohingya, niosąca znamiona zbrodni przeciw ludzkości i czystki etnicznej, zepchnęła na dalszy plan birmańską transformację ustrojową i zniszczyła dobry image międzynarodowy Birmy. Sam casus Rohingya pokazuje z kolei w modelowy wręcz sposób głębsze, bo sięgające kolonializmu i dekolonizacji przyczyny konfliktów na obszarach postkolonialnych ogóle, a w Azji Południowo-Wschodniej i Azji Południowej w szczególności.
    In the recent years, repression against Rohingya – an unrecognized Muslim minority in Burma/Myanmar expelled recently from Myanmar to Bangladesh – became the most recognised Burma-related (or perhaps even Southeast Asia-related) event worldwide. Rohingya’s exodus, accompanied by crimes against humanity, overshadowed Myanmar’s political transformation and annihilated the positive image of this country. The background that led to this ethnic cleansing, however, is deeper and connected to the painful decolonisation of Burma. As such, it represents the model case study of problematic decolonisation in Southeast Asia.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 34; 299-315
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pandemia, globalne Południe i przyszłość polityki emancypacyjnej
    The COVID-19 pandemic, global South and the future of emancipatory politics
    Autorzy:
    Barszczewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407232.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    coronavirus
    decolonization
    global South
    pluriverse
    ontology
    koronawirus
    dekolonizacja
    globalne Południe
    pluriwersum
    ontologia
    Opis:
    Celem artykułu jest krytyczna analiza konsekwencji pandemii COVID-19 na globalnym Południu oraz debaty, jaka wyłoniła się wśród peryferyjnych intelektualistów (lub piszących z perspektywy podporządkowanych) wokół (ekonomicznej i dyskursywnej) marginalizacji społeczeństw niezachodnich. Przedmiotem analizy są teksty opublikowane od momentu rozpoczęcia pandemi w 2020 roku, które skonfrontowane zostały z teoretyczną refleksją, jaka wyłoniła się w ostatnich kilkunastu latach. Artykuł przedstawia oddziaływanie strukturalnych uwarunkowań peryferii na przebieg pandemii oraz problemy specyficzne tych społeczności. Debata na temat pandemii wskazuje na rosnące upodmiotowienie wiedzy tworzonej na globalnym Południu i potrzebę dialogu między zachodnią myślą krytyczną i peryferyjną pod kątem bardziej nowatorskich ontologii życia społecznego.
    The aim of the article is a critical analysis of the COVID-19 pandemic consequences in the global South and the debate that has emerged among peripheral intellectuals (or those who write from the subaltern perspective) about the (economic and discursive) marginalization of non-Western societies. The subject of the analysis are texts published since the beginning of the pandemic in 2020 and they are confronted with the theoretical reflection that has emerged in recent years. The article presents the impact of the structural conditions of periphery on the course of the pandemic and specific problems of communities who live there. The pandemic debate points to the growing empowerment of global South knowledge and the need for dialogue between Western critical thought and peripheral thought to elaborate more innovative ontologies of social life.
    Źródło:
    Przegląd Krytyczny; 2023, 5, 1; 21-34
    2657-8964
    Pojawia się w:
    Przegląd Krytyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postkolonialna kondycja, dekolonialna opcja i postsocjalistyczna interwencja
    The Postcolonial Condition, the Decolonial Option, and the Post-socialist Intervention
    Autorzy:
    Tłostanowa, Madina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32084289.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kolonialność
    dekolonizacja
    postsocjalizm
    coloniality
    decolonization
    post-Socialism
    Opis:
    Postkolonialność powinna być postrzegana jako ludzka kondycja, sytuacja egzystencjalna, podczas gdy dekolonialność jest opcją, świadomie wybraną jako pozycja polityczna, etyczna i epistemiczna. Takie niekonwencjonalne rozumienie terminów „postkolonialny” i „dekolonialny” pozwala przekroczyć długotrwałą rywalizację i geopolityczne podziały między studiami postkolonialnymi a opcją dekolonialną za pośrednictwem optyki i dyskursów postsocjalistycznych i postzależnościowych. Postsocjalistyczna interwencja wprowadza szereg pojęć niezbędnych do analizy relacji postsocjalistycznych i postkolonialnych. Wśród nich można wymienić imperialną różnicę, geopolitykę i korpopolitykę wiedzy, bycia, płci i odczuwania, dekolonialną estetykę oraz odwrócenie kierunków czasowych w kontekście postsowieckim. Dyskurs postkolonialny musi zostać skontekstualizowany i zradykalizowany. Oznacza to przejście od wyjaśniania „innego” w języku zrozumiałym dla niego samego do oderwania się od retoryki nowoczesności z jej ukrytą logiką kolonialną i prześledzenia innych genealogii wiedzy i aktywizmu oraz innych sposobów interpretowania nowoczesności / kolonialności.
    Postcoloniality should be regarded as a human condition, an existential situation, whereas decoloniality is an option, consciously chosen as a political, ethical, and epistemic positionality. Such an unconventional understanding of the terms “postcolonial” and “decolonial” allows to transcend the long-going rivalry and geopolitical divisions between the postcolonial studies and the decolonial option through the medium of the post-socialist and post-dependence optics and discourses. The post-socialist intervention launches a number of concepts necessary for the analysis of the post-socialist / postcolonial intersections. Among them, the imperial difference; the geopolitics and corpopolitics of knowledge, being, gender, and sensing; decolonial aesthesis; and the reversal of temporal directions in the post-Soviet context. Postcolonial discourse needs to be contextualized and eventually radicalized. It means a shift from the explanation of the other in the language understandable by the same to delinking from the rhetoric of modernity with its hidden colonial logic and tracing other genealogies of knowledge and activism and other ways of interpreting modernity / coloniality.
    Źródło:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 159-165
    1230-6142
    2956-9214
    Pojawia się w:
    Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W jaki sposób peryferie rozmawiają między sobą albo teoria postkolonialna pozbawiona "Centrum"
    How Peripheries Talk to Each Other, or The Theory of Postcolonialism without A “centre”
    Autorzy:
    Gundorova, Tamara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182365.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Latin American postcolonial theory
    transmodernity
    decolonization
    postcolonial periphery
    European province
    eurocentrism
    J. Herder
    E. Dussel
    latynoamerykańska teoria postkolonialna
    transnowoczesność
    dekolonizacja
    postkolonialne peryferia
    europejska prowincja
    eurocentryzm
    Opis:
    W artykule poddaje się analizie alternatywne koncepcje postmodernizmu opracowane przez filozofów latynoamerykańskich – transnowoczesności Enrique Dussela i dekolonizacji Waltera Mignolo oraz Rolando Vázqueza, które zostały oparte na krytyce europocentryzmu. Kolejnym aspektem tekstu jest analiza kolonialnego charakteru kulturologicznej koncepcji Johanna Herdera, w której Ukraina została skonstruowana jako europejski „Inny”. W artykule stwierdza się konieczność włączenia Ukrainy do dialogu alternatywnych praktyk postkolonialnych, które rozpościerają się horyzontalnie, na peryferii, od Ameryki Łacińskiej do Europy Wschodniej.
    The alternative conceptions of postmodernism developing by Latin-American philosophers – transmodernity by Enrique Dussel and decolonization by Walter Mignolo and Rolando Vázquez who criticize eurocentrism are analyzed in the arcticle. Another point raised in the article is the analysis of a colonial character of the cultural utopian view of Johann Herder who constructed Ukraine as an European Other. The article shows the necessity of the inclusion of Ukraine into the dialogue of alternative postcolonial practices spread horizontally, on peripheries, from Latin America to Eastern Europe.
    Źródło:
    Porównania; 2014, 15; 33-44
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Luta Continua. Cadernos de Cultura Popular: podręcznik do alfabetyzacji i postalfabetyzacji dorosłych współautorstwa Paula Freire jako przykład emancypacyjnej edukacji ludowej
    A Luta Continua. Cadernos de Cultura Popular: Adults’ Alphabetization and Post-Alphabetization Handbook of Paulo Freire as an Example of Emancipatory Popular Education
    Autorzy:
    Stańczyk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141567.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    dekolonizacja
    alfabetyzacja
    edukacja ludowa
    pedagogika emancypacyjna
    decolonization
    alphabetization
    popular education
    pedagogy of emancipation
    critical pedagogy
    Opis:
    Głównym celem artykułu jest przedstawienie analizy zawartości Freirowskiego podręcznika do alfabetyzacji i postalfabetyzacji stosowanego w Demokratycznej Republice Wysp Świętego Tomasza i Książęcej w kontekście procesów dekolonizacji i demokratyzacji. A Luta Continua jest formą praktycznej realizacji założeń paradygmatu pedagogiki emancypacyjnej P. Freirego, która pochodzi z okresu radykalizacji tego brazylijskiego filozofa edukacji i edukatora. Treść tego podręcznika re- alizuje założenie dowartościowania warstw ludowych, kultury popularnej i codziennego życia, na równi z nauką czytania i pisania.
    Źródło:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 2(78); 29-51
    1505-8808
    2450-3428
    Pojawia się w:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Disability as a process and social construct in the Canadian Indigenous experience
    Niepełnosprawność jako proces i konstrukt społeczny w doświadczeniu kanadyjskiej ludności rdzennej
    Autorzy:
    Kowalski, Mirosław
    Albański, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29806336.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    niepełnosprawność
    ludność rdzenna
    Reguła Jordana
    dekolonizacja
    Kanada
    disability
    Indigenous people
    Jordan’s Principle
    decolonization
    Canada
    Opis:
    Introduction. The article discusses disability as a social construct and a process of reconstructing identity in reference to Indigenous experiences within the Canadian context. Aim. The aim of this paper is to explore critical understandings of the intersectional identities of Indigenous and disability. Method. The article uses the method of critical analyses related to a construct of disability in Indigenous experiences as well as the analyses of the reference literature. Conclusion. It shows that for Indigenous people the notion of disability is entangled in the world of senses and meanings, and thus the label of disability could be seen as a colonial construct that conflicts with Indigenous perspectives of life. It examines the role of Jordan’s Principle in understanding the challenges of culturally appropriate services and supports for Indigenous children with disabilities and their families.
    Wprowadzenie. Artykuł omawia założenia niepełnosprawności jako konstruktu społecznego oraz procesu rekonstrukcji tożsamości w odniesieniu do doświadczenia ludności rdzennej w ich kanadyjskim otoczeniu. Cel. Celem artykułu jest poznanie interpretacji krytycznych, towarzyszących krzyżowaniu się identyfikacji tożsamościowych, odnoszących się do pochodzenia rdzennego i niepełnosprawności. Metoda. W artykule zastosowano krytyczną analizę konstruktu niepełnosprawności w odniesieniu do doświadczenia ludności rdzennej oraz przegląd literatury przedmiotu. Wnioski. Autorzy wskazują, że dla ludności rdzennej pojęcie niepełnosprawność jest uwikłane w świat znaczeń i sensów, i właśnie dlatego etykieta bycia niepełnosprawnym może być postrzegana przez nich jako kolonialny konstrukt, który stoi w sprzeczności z przyjętymi przez ludność rdzenną sposobami patrzenia na życie. Badacze analizują rolę Reguły Jordana pod kątem zrozumienia wyzwań stojących przed zapewnieniem kulturowo dostosowanych usług i zapewnienia wsparcia dzieciom rdzennym z niepełnosprawnościami i ich rodzinom.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (1/2023); 53-62
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-41 z 41

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies