Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "xix wiek" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Magnetyzm – dziwna nowoczesność
Autorzy:
Kuziak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090067.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
magnetyzm
nowoczesność
nauka
XIX wiek
Opis:
This article examines two forms of 19th-century animal magnetism. The fi rst had its roots in early 19th-century Romanticism, the other fl ourished on the fringe of orthodox science and medicine in the last decades of the century. Common to both is a confl ation of scientifi c experimentation, hermetic thought and popular culture. Mesmerism represented a peculiar, excitingly unorthodox face of 19th-century modernity. Now largely discredited and forgotten, it fed on the contemporary enthusiasm for scientifi c discoveries and confi dence in the human ability to do virtually anything. What distinguished mesmerism from other vitalist theories was its claim to shift the boundary between physics and metaphysics.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 2; 161-
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lista przeorów karmelitów gdańskich w XVIII i XIX wieku
Autorzy:
Puziak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2155008.pdf
Data publikacji:
2022-12-29
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
karmelici
Gdańsk
przeorzy
XVIII wiek
XIX wiek
Opis:
In the literature on the subject, there are several lists of the priors of Gdańsk Carmelites created by older and newer researchers (Schwengel, Fankidejski, Kościelak, Januszjtis). However, they are incomplete. The article proposes to supplement this list for the period of the 18th-19th centuries. During this period, the Gdańsk convent belonged to the Greater Poland Province of the Blessed Sacrament. The files of the chapters and definitors of this province, today kept in the Carmelite Archives in Krakow, constitute the source basis for the analysis proposed here. The presented list of priors (and sub-priors) is supplemented with a series of general observations that characterize the monks performing this function in the basic prosopographic aspects. Several comments were also made about the circumstances of the changes at this office. Further research is postulated on the basis of the analyzed files, e.g. prosopographic, or the presence of the Gdańsk Carmelite community in local church and socio-economic structures.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2022, 50; 66-79
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„I litość bierze patrzeć na te turystki…” – ubiory sportowe i rekreacyjne w Galicji jako zjawisko odzwierciedlające przemiany mentalności
Autorzy:
Kargól, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640648.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
moda, ubiór, sport, Galicja, XIX wiek
Opis:
“THOSE TOURISTS ARE A PITIFUL SIGHT…” – SPORT AND LEISURE CLOTHES IN GALICIA AS A PHENOMENON REFLECTING THE CHANGES IN MENTALITY In the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century, a distinct development of physical culture took place, and a growing interest in sport and recreation was noted. Those changes were also observed in Galicia. The arrival of new forms of physical activity and the growing popularity of the already existing sports were accompanied by the transformation of customs and mentality. One of the most important issues accompanying the changes concerned clothing which had to be adjusted to safety requirements, hygiene and comfort. However, etiquette, aesthetics and ethics stood in the way. Additionally, the problem was dependent on the level of institutionalization and professionalisation of the sport and on the gender and social status of the participants. The co-dependence and the dynamics of changes taking place in the physical culture, sports fashion and mentality are presented in memoirs, press and iconography: painting and photography.
Źródło:
Prace Historyczne; 2014, 141, 3
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An examination of Clara Schumann’s musical salons and the research problems that occurred
Badania nad salonami muzycznymi Clary Schumann i związane z tym problemy
Autorzy:
Priller, Marlene
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514077.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
Tematy:
Clara Schumann
salon muzyczny
XIX wiek
Niemcy
Opis:
Clara and Robert Schumann were connected very closely to the culture of the musical salons serving young and ambitious musicians and composers. Clara Schumann’s life is documented very well, but there is only a very small amount of literature dealing with her activities in the musical salon. This paper aims at providing an insight into the different circles Clara as well as her husband organised. The existent and non-existent source material is discussed and, by doing that, the current state of research on this subject is elaborated. Furthermore, this paper endeavours to point out the difficulties of research on this topic. That part is followed by a closer look at the characteristics of the private circles of the Schumanns during their years of marriage and the years after Robert Schumann’s death from 1856 to 1896.
Klara i Robert Schumannowie współtworzyli kulturę salonów muzycznych, pomagając tym samym młodym i ambitnym muzykom i kompozytorom. Życie Klary Schumann zostało bardzo dobrze udokumentowane, jednakże tylko kilka opracowań traktuje o jej działalności w zakresie prowadzenia salonu muzycznego. Niniejszy artykuł daje wgląd w kręgi towarzyskie Klary i jej męża. Biorąc pod uwagę aktualny stan badań, a także uwzględniając związane z tym trudności, omówiono zachowany i utracony materiał źródłowy. Tę część poprzedza charakterystyka towarzyskiej sfery Schumannów w okresie trwania ich małżeństwa, a także od śmierci Roberta Schumanna (1856) do 1896 r.
Źródło:
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2016, 3(30); 61-74
2956-4107
2353-7094
Pojawia się w:
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemia płocka w dziewiętnastowiecznych opracowaniach rosyjskiego Sztabu Głównego
The Płock Land in The Russian Primary Staff ’s 19th century analysis
Autorzy:
Trubas, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084561.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
ziemia płocka
XIX wiek
charakterystyka obszaru operacyjnego
Opis:
Wykonane w połowie XIX wieku na potrzeby rosyjskiego Sztabu Głównego wojskowo-geograficzne opisy ziem i guberni Cesarstwa są dziś cennym źródłem do badań dziejów regionów. Zawierają one unikalne informacje o warunkach naturalnych, stosunkach ludnościowych i gospodarce regionów. Przedłożona praca jest próbą wykorzystania tekstów źródłowych do sporządzenia wojskowo-geograficznej charakterystyki płockiego obszaru operacyjnego według współczesnej metodyki.
The military-geographic descriptions from the middle of 19th century made on demand of The Russian Primary Staff present valuable sources for historical research today. These descriptions contain priceless knowledge on natural environment, social relations and region economy. This work is attempt to make use of writing sources for military geographic profile of The Płock operational area characteristic according to contemporary methodology.
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2017, 3(252); 3-10
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekraczanie granic przestrzeni – przekraczanie granic siebie. Brytyjskie kobiety na subkontynencie indyjskim i w Himalajach w XIX wieku
Autorzy:
Kamińska-Jones, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2185017.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
przestrzenie
granica
Indie
Himalaje
kobiety
XIX wiek
Źródło:
Topografie podróży; 69-85
9788394292386
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czesi w Galicji Wschodniej w XIX wieku: społeczeństwo, gospodarka, kultura
Autorzy:
Kaleta, Petr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640461.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Galicja Wschodnia, Czesi, XIX wiek, społeczeństwo, gospodarka, kultura
Opis:
The Czechs In East Galicia In The 19th Century: Society, Economics, CultureCzech society in East Galicia in the 19th century was represented primarily by bureaucrats, but also by military officers and many other professions who settled there, such as entrepreneurs and craftsmen. Soon, however, the (often true) stereotype of the self-confident Czech bureaucrat was formed, above all in Polish society, a stereotype of the diligent Austrian citizen, for whom the national activities of Polish society were foreign and with whom it was not possible to discuss Slavic cooperation. The center of Czech national and cultural life was the group of bureaucrats and teachers who gathered in an informal circle, the chair of which was František Jáchym, in Lviv. For the 19th century, we do not have exact information on the number of Czechs living in Galicia – the available statistics provide the numbers of predominant ethnicities, which is why we can base our estimates on the data on the languages used in 1900, when 9,014 Czech-speakers were registered. Together with the teachers, the bureaucratic class played a decisive role in the maintenance of Czech national and cultural traditions. Galicia was popularized most strikingly by Karel Vladislav Zap, the author of the book Trips and Walks through the Galician Land (Prague 1844), who worked as a bureaucrat there for nine years. Czech agricultural workers also made up a significant group. František Řehoř, who was known for his ethnographic research on the local Rusyn community, also came to Galicia as a part of the agricultural migration. The field in which many Czechs in Galicia gained recognition was music. Czechs were employed there as private music teachers, as members of municipal music groups and theater orchestras, as musicians in cafes and also as music teachers, conductors and members of theater philharmonics. The Česká beseda in Lviv, which had 300 members in 1914, became the center of cultural and social life of the Czechs in East Galicia beginning in 1867. 
Źródło:
Prace Historyczne; 2014, 141, 1
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maksymilian Ryłło SJ (1802-1848) and the Beginnings of the New Catholic Mission in Africa in Nineteenth Century
Autorzy:
Danieluk, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398569.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ryłło Maksymilian
jezuici
XIX wiek
misje zagraniczne
Afryka
Opis:
The Polish Jesuit Maksymilian Ryłło (1802-1848) participated in several missionary endeavors undertaken by the Church in nineteenth century and entrusted to the Society of Jesus. Besides his missions in Middle East in 1836-1837 and 1839-1841, he was also one of the protagonists of an exploratory trip to North East Africa started in 1847 from Egypt and directed south. Arrived to Khartum and established there for a few months, Ryłło died in that city, while a few years later other missionaries took over the work of evangelization started by him and his companions. The present article introduces this Jesuit and focuses on the “African chapter” of his life – all as an attempt of filling the historiographical gap consisting in the fact that the English literature about Ryłło is almost inexistent.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2018, 23; 7-21
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma samorządowa w Królestwie Polskim w latach 1861 - 1862
Autorzy:
Szpoper, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913389.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Królestwo Polskie
samorząd
administracja
historia prawa
XIX wiek
Opis:
Rozprawa podejmuje niezwykle ważkie zagadnienie reformy samorządu gminnego i powiatowego w Królestwie Polskim, podjętej tuż przed wybuchem Powstania Styczniowego, na fali tzw. odwilży posewastopolskiej.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 1; 149-182
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POCZĄTKI KARIERY POLITYCZNEJ TADEUSZA MATUSZEWICZA (1765–1819)
THE BEGINNINGS OF POLITICAL CAREER OF TADEUSZ MATUSZEWICZ (1765–1819)
Autorzy:
Rychel-Mantur, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540552.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
TADEUSZ MATUSZEWICZ
KARIERA
POLITYK
KSIĘSTWO WARSZAWSKIE
XIX WIEK
Opis:
This article is dedicated to Tadeusz Matuszewicz (1765–1819), known for being Minister of Income and Treasury in the Duchy of Warsaw. This article will describe the beginnings of his career. The most imnportant experience of Matuszewicz in this time was the activity at the Four-Year Sejm. Then he established himself as ambitious and energetic politician and good speaker. Unfortunately, the third partition Polish-Lithuanian Commonwealth caused interruption of his career. He returned to political activity in 1809 which resulted in the position of State Counsellor in Gouverement of the Duchy of Warsaw. This article is also a contribution to further research on career of Tadeusz Matusewicz.
Źródło:
Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; 2016, VIII; 97-112
2080-4547
Pojawia się w:
Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura terytorialna diecezji lubelskiej w latach 1805-1808
The territorial structure of the diocese of Lublin in the years 1805-1808
Autorzy:
Kumor-Mielnik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039394.pdf
Data publikacji:
2011-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Lublin
diecezja
XIX wiek
diocese
19th century
Opis:
The above text continues the issues contained in the article which appeared in the previous (94) volume of this academic journal. It concerns the process of marking the boundaries of the diocese of Chełm and Lublin, which originated the diocese of Lublin in 1805. The leitmotif of this article is historical and geographical analysis of the territorial formation of the diocese of Lublin from the moment of issuing the foundation bull to the year when all the directives from the bull were implemented, and the structure of deaneries and parishes for the new diocese was completely established. The article focuses on the boundary delimitation of the diocese of Lublin and shows the problems connected with the organization of its territorial structures, and above all problems arising from the modification in the existing structure of deaneries and parishes. Cartographic presentation of the parts of diocese of Lublin and its territorial organization enables to make comparative analysis of the contents of the foundation bull for the diocese of Lublin and its later deanery and parish structure, which was legitimized after 1807. The boundary instability of the diocese of Chełm and Lublin, which was the result of the changes in the delimitation due to the partition of Poland beginning at the end of the 18th century, is the reason why this article is accompanied by a few maps, the aim of which is to illustrate each and every modification to the boundaries of the diocese of Chełm and Lublin and to show its parts along with the marked capitals of the deaneries.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2011, 95; 109-122
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prasa Wielkiej Emigracji (1832–1870) w polskim prasoznawstwie
Autorzy:
Kolasa, Władysław Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643291.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Wielka Emigracja, prasa polska, historiografia, historia, XIX wiek, badania
Opis:
The articles contains a brief description of the Great Emigration (1832–1870) publications, in particular their statistics and typology. It also concerns the directions and results of studies in this area, undertaken by historians after 1945. The citations analysis has been used widely for the evaluation of the research output. Researchers’ interest in the press of this period has been moderate. A total number of 55 scholars have worked in this area. They published 83 papers, cited 257 times in the appropriate discourse (history of press) [143 times below the half-life period]. The greatest achievements in this respect were accomplished by: Sławomir Kalembka (8 papers) [40 citations], Ludwik Gocel (3) [17], and Stanisław Szostakowski (2) [9], who amassed almost a half of all references [66]. Important papers were also published by historians of literature: Maria Straszewska (1) [7], Halina Stankowska (3) [2], and occasional authors: Stefan Kieniewicz (3) [6], Ludwik Zieliński (2) [5]. A different role in this area was played by Marian Tyrowicz (2) [14]. The greatest accomplishments in the analyzed area are three monographs: “Prasa demokratyczna Wielkiej Emigracji: dzieje i główne koncepcje polityczne 1832–1863” by S. Kalembka (Toruń 1977), “Z kart Wielkiej Emigracji: prasa obozu arystokratyczno-konserwatywnego w latach 1832–1848” by S. Szostakowski (Olsztyn 1974), and “Literatura i krytyka w czasopismach Wielkiej Emigracji” (1832–1848)” by H. Stankowska (Wrocław 1973). This area seems to be relatively well covered; only a modern bibliography of titles is lacking.
Źródło:
Zeszyty Prasoznawcze; 2013, 56, 3
0555-0025
2084-3836
Pojawia się w:
Zeszyty Prasoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze badania nad środowiskiem złotników warszawskich w XIX wieku
The Latest Research on Warsaw Goldsmith’s Environment in 19th century
Autorzy:
Myśliński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16036644.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
złotnicy
Warszawa
XIX wiek
goldsmith
Warsaw
19th century
Opis:
Recenzja dwóch książek Ryszarda Bobrowa: "Złotnicy i jublilerzy prowincji Królestwa Polskiego" (2017) i "Warszawscy złotnicy, jubilerzy, grawerzy i kupcy wyrobów kruszcowych w XIX wieku" (2018).
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 4; 649-653
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja wiedzy rolniczej w Galicji
Autorzy:
Wnęk, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441913.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rolnictwo
Galicja
XIX wiek
agriculture
Galicia
19th century
Opis:
In years 1795-1918 in Galicia development of agricultural knowledge progressed. Conducted studies and experiments influenced plant and animal production. At that time the thought on the agricultural theory and practice was popularized by means of the written word. The authors of the publications and articles published in journals wrote on the whole spectrum of agricultural issues. The popularized information on mechanization, irrigation, fertilization, growing crops, gardening, breeding horses, cattle, sheep, swine, poultry, fish, bees and veterinary medicine. This article shows main ideas expressed in Galician agricultural literature, indicates what problems in plant and animal production were of special interest for the contemporary authors.
W latach 1795–1918 dokonał się w Galicji wyraźny postęp wiedzy rolniczej. Prowadzone badania i doświadczenia wpływały na produkcję roślinną i zwierzęcą. Ówczesna myśl z zakresu teorii i praktyki rolniczej była systematycznie popularyzowana. Na łamach wydawnictw poruszano spektrum zagadnień rolniczych. Upowszechniano wiadomości na temat mechanizacji, melioracji, nawożenia, uprawy zbóż, roślin okopowych, motylkowych, ogrodnictwa, hodowli koni, bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu, ryb, pszczół oraz weterynarii. Literatura fachowa (w tym poradniki rolnicze) stanowiąca podstawowe źródło badań daje wgląd w główne problemy rozwoju produkcji rolniczej w Galicji w dobie autonomicznej. Ukazuje ówczesny stan wiedzy i praktyki rolniczej. Pozwala prześledzić tendencje modernizacyjne w rolnictwie i zmiany w kulturze agrarnej chłopów.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 61-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OŚWIATOWE I GOSPODARCZE KONCEPCJE STANISŁAWA STASZICA A EWOLUCJA SZKOLNICTWA GÓRNICZO-HUTNICZEGO NA ZIEMIACH POLSKICH DO POCZĄTKU XX WIEKU
Autorzy:
Szczepański, Jerzy
Wójcik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646790.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
Stanisław Staszic, szkolnictwo górniczo-hutnicze, ziemie polskie, XIX wiek
Opis:
Stanisław Staszic był autorytetem w dziedzinie oświaty, którą uważał za najważniejsze narzędzie przebudowy gospodarczej i społecznej. Tworzył albo współtworzył wszystkie szkoły wyższe w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Był twórcą Szkoły Akademiczno-Górniczej (Akademii Górniczej) w Kielcach, której powstanie zapoczątkowało długie i skomplikowane dzieje szkolnictwa górniczo-hutniczego na ziemiach polskich. Jego trudny rozwój w warunkach braku własnego państwa zwieńczony został powstaniem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2012, 11, 3
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Żeromskiego relacje z Podlasia
Stefan Żeromskis Reports from Podlasia
Autorzy:
Handke, Kwiryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127771.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
S. Żeromski
Podlasie
XIX wiek
Podlasia
the Nineteenth Century
Opis:
The author sought to show the image of Podlasia, as it was described by young Stefan Żeromski in the years of 1887-1890 in his Diaries. The future great Polish writer was already then distinguished with an extraordinary ability to observe the surrounding world, therefore his reports can be regarded as a faithful description of the then reality. The excerpts from the Diary quoted here show, first of all, the fortunes of the people of Podlasia under Russian partition, thus various manifestations of the process of Russification and the persecution of Unites.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 135-143
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje parafi i w Odrowążu Podhalańskim w świetle kroniki parafialnej (1844)
The history of the parish in Odrowąż Podhalański in the light of the parish chronicle
Autorzy:
Łukaszewska-Haberkowa, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039399.pdf
Data publikacji:
2011-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
parafia
XIX wiek
historia
parish
19th century
history
Opis:
The reader is presented with an article based on the chronicle of the parish in Odrowąż, which originated in 1819 and describes its history till the end of the 19th century. The author of the text was Jan Kanty Miś - the first official rector of this parish. He shortly described its history as well as that of the church. He also listed the furnishings of the temple and characterized its mural paintings. The text, written in Latin, also contains biographies of the first two rectors of the parish. At the turn of the nineteenth century many churches affiliated to existing parishes in the southern part of Poland became independent. The first community to have undergone this process was that of Chochołów and later on similar efforts were made by inhabitants of Pieniążkowice. In 1818 the construction of the church started. According to regulations, each new parish should consist of at least one thousand worshippers. At the same time villagers from Odrowąż, which was only 1.5 km away from Pianiążkowice, also commenced the construction of their own temple. In 1819 the decision was made by the authorities to found the new parish in Odrowąż with the villages of Dział, Pieniążkowice and Załuczne becoming its part. In the next years the two constructions were carried on simulataneously, namely the legal one in Odrowąż and the illegal one in Pieniążkowice. The argument between the two communities continued despite intervention of state authorities, the owners of the villages as well as the rector.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2011, 95; 33-48
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopiśmienna Bibliografia prawa polskiego od najdawniejszych czasów do roku 1823 Jana Wincentego Bandtkie-Stężyńskiego w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej
Handwritten “Bibliografia prawa polskiego od najdawniejszych czasów do roku 1823” [A Bibliography of Polish Law from the Earliest Times up to 1823] by Jan Wincenty Bandtkie-Stężyński in the collections of the Jagiellonian Library
Autorzy:
Matczuk, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/917029.pdf
Data publikacji:
2020-08-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jan Wincenty Bandtkie-Stężyński
bibliografia prawnicza
prawo
XIX wiek
Opis:
Prawnicy w Królestwie Polskim już od początku XIX w. zwracali uwagę na brak spisów ich literatury fachowej. Była ona tak obfita, że konieczne stało się jej usystematyzowanie i wykazanie w bibliografiach. Jednym z pierwszych uczonych, którzy  podjęli się tego zadania, był Jan Wincenty Bandtkie-Stężyński (1783–1846), którego życiową pasją były dzieje prawa polskiego. W 1824 r. ukończył prace nad  retrospektywną bibliografią prawa polskiego do roku 1823, lecz nie wydał jej za życia. Po śmierci Bandtkie-Stężyńskiego starania o publikację bibliografii podjęte przez jego syna Kazimierza Bandtkie-Stężyńskiego zakończyły się niepowodzeniem. Choć Bibliografia prawa polskiego od najdawniejszych czasów do roku 1823 istnieje tylko w postaci rękopisu, uznaje się ją za pierwszą polską bibliografię z dziedziny prawa. Praca Bandtkie-Stężyńskiego była nowatorska, głównie ze względu na swój zakres. Obejmowała bowiem tylko piśmiennictwo prawnicze, podczas gdy w tamtym czasie było ono rejestrowane w obrębie bibliografii o charakterze ogólnym. Pomimo pewnych usterek metodycznych dzieło Bandtkiego jest trwałe, do dziś aktualne jako źródło informacji.
Lawyers in the Kingdom of Poland drew attention to the lack of lists of professional literature already at the beginning of the 19th century. Legal literature was so vast that it became a necessity to systematize and compile it in bibliographies. Jan Wincenty Bandtkie-Stężyński (1783–1846), an authority on the history of Polish law, was one of the first scientists to undertake this task. In 1824, he finished working on a retrospective bibliography of Polish law up to 1823. However, his work was not published during his lifetime. After Bandtkie’s death, Kazimierz Bandtkie-Stężyński, his son, made another attempt to publish the bibliography which turned out to be unsuccessful as well. Although Bibliografia prawapolskiego od najdawniejszych czasów do roku 1823 [A Bibliography of Polish Law from the Earliest Times up to 1823] exists only in the form of a manuscript, it is recognized as the first Polish bibliography concerning law. Bandtkie’s bibliography was novel mostly due to its scope. It covered only legal literature whereas it was registered as a general bibliography at the time. Even though there were some methodological errors, Bandtkie’s bibliography has stood the test of time and it serves as a useful and valid source of information to this day.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2020, 72, 1; 187-210
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podróż na Syberię w świetle wspomnień Floriana Bohdanowicza
A trip to Siberia according to Florian Bohdanowicz’s memories
Autorzy:
Wiech, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687684.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Florian Bohdanowicz
wspomnienia
Syberia
XIX wiek
memories
Siberia
XIXth century
Opis:
Florian Bohdanowicz is a translator of Georg Kennan’s book “Siberia”, which has been banned many times in Russia. He was sentenced for five years of exile to Siberia in 1879 for belonging to revolutionary organizations by the Military Court in Kiev. His journey through Siberia to the destination, that is, the gold mine on the river Kara, lasted nearly eight months. The journey, which he traveled successively: by rail (summer), steamboat (autumn), on foot and kibitki (in winter), in an extremely interesting way, he described in little-known memories. According to Bogdanowicz’s memoirs, the hardest parts of the prisoners’ journey to Siberia were the steamer cruise and their stay in prisons (in Kiev, Mcensk, Tyumen, Krasnoyarsk and Irkutsk).
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 17; 127-144
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja zabytków ojczystych w grafice polskiej XIX wieku
Popularization of national monuments in the nineteenth century Polish graphic
Autorzy:
Skotniczna, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539445.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
grafika
XIX wiek
zabytki architektury polskiej
litografia
rycina
ikonografia zabytków
Opis:
The article addresses the issue of dissemination of knowledge about the national monuments of architecture through their printed images. This phenomenon was mostly developed in the 19th century when the interest in historic monuments, especially various buildings and their past, was stimulated by the popular in Europe fascination with history. This was particularly important in enslaved Poland. One form of visual dissemination of knowledge about important historic architecture of the country was the printmaking. Engravings became an efficient tool for education, providing a deeper understanding of the artistic culture of the country. At the same time they became helpful in any research of historical and iconographic type, as evidenced by a popular 19th-century phenomenon of creating graphic collections. Collecting of engravings, including views of historic native monuments, was particularly popular among aristocrats, intellectuals and artists. Popularization of Polish architectural heritage was made in a variety of ways. The recipient could come into contact with them through the so-called picturesque albums, illustrated magazines and publications promoting local heritage. An interesting and notable way of spreading the knowledge about Polish monuments were popular publications for pilgrims and devotional images. Educational nature of the above publications undoubtedly influenced Polish public awareness of importance and patriotic value of historic architecture. While analyzing a large iconographic material in the form of the 19th-century engravings depicting historic buildings the use of pattern becomes noticeable. Some monuments were more popular than others due to the frequent repetition of a particular theme by various artists or even copying the originals. Such practice resulted in a visual awareness of certain buildings in particular. It is worth mentioning that especially two albums: by Zygmunt Vogel and Jan Nepomucen Głowacki, provided constantly repeated in the 19th century patterns. The article emphasizes an enormous role of the 19th-century engravings in raising awareness and educating about historic monuments. The significant importance of graphic arts was the result of their main characteristic – the ability to produce multiple impressions of the same iconographic motifs. The 19-century studies of national monuments by early researchers and art lovers would not have received a wider response and social concern without the popularity of architectural images captured in prints.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2013, 1-4; 325-345
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obca władza. O Rosjanach w Królestwie Polskim. Omówienie książki: Malte Rolf, Imperiale Herrschaft im Weichselland. Das Königreich Polen im Russischen Imperium (1864–1915), De Gruyter Verlag Oldenbourg, München 2015, 531 ss., 31 il. Seria „Ordnungssysteme. Studien zur Ideengeschichte der Neuzeit”, Hrsg. J. Baberowski, A. Doering-Manteuffel, L. Raphael, Bd. 43
Foreign power. On Russians in the Kingdom of Poland
Autorzy:
Zabłocka-Kos, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560165.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Rosja
Królestwo Polskie
Kraj Przywiślański
XIX wiek
imperium
historia
architektura
kolonializm
Opis:
Malte Rolf’s book entitled Imperiale Herrschaft im Weichselland. Das Königreich Polen im Russischen Imperium [The Impirial Rule in the Vistula Land. The Kingdom of Poland in the Russian Empire] (1864–1915) (De Gruyter Verlag Oldenbourg, München 2015) deals with a difficult topic of the Russian presence in the Kingdom of Poland and their rule from the fall of the January Uprising to the escape and the abandonment of the annexed land during WW1 in 1915. The author explains not so well recognized, and exceptionally important in understanding by the German public opinion the current political situation in Central and Eastern Europe, the issue of Russification, de--Polonisation and the extent of the Russian Partition. The book is based on solid archive research and thoroughly studied German, Russian and English-language current states of research, Polish topic literature is mentioned relatively less. For art historians, especially those focusing on Warsaw and the metropolis development, this title may be an important support in their research, mainly in the context of the hitherto published, modest and piecemeal papers concerning architecture and urban planning studies of this city. Exceptionally valuable is opening of the new viewpoints, first of all the Russian ones, towards the development of “Paris of the East”. Warsaw, perceived by the Poles as an underinvested city, oppressed, suffocated in a tight ring of the fortifications, and also deprived of elementary civilisation devices as well as edifices of public utility, for the Russians was an example of a modern metropolis, or even a Western European city. Rolf’s thesis states that Warsaw and the Kingdom of Poland were for the Russians as an area of experiment and gathering experiences in order to transfer them onto the won and captured by the Empire lands. He does not claim however, that Polish lands of Russian Partition became “an inner colony” of Russia. They were rather a specific sort of “laboratory” where various concepts of integration were tried out or even elaborated. Vistula Land acquired, according to the author, a prominent status, which introduced incorporation and transformation of the peripheries practices, the possibilities, range and results of such actions were examined here by inscribing them in strategies of the entire empire operating system. A look at history of Vistula Land in the second half of the 19th century in this context is new and inspiring from the viewpoint of Polish history.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2015, 1(35); 75-78
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasopismo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich we Lwowie w XIX wieku
Часопис Національної бібліотеки імені Оссолінських у Львові в XIX столітті
Autorzy:
Łazurko, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442033.pdf
Data publikacji:
2018-01-05
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
czasopismo naukowe
informacja naukowa
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Lwów
XIX wiek
Opis:
This article presents the publishing activity of the Ossolineum in Lviv – a journal which under various names and with breaks was issued from 1828 to 1869: from 1828 to 1830 as „Czasopism naukowy Księgozbioru publicznego imienia Ossolińskich” (Scientific journal of public book collection named by the Ossoliński family), from 1831 to 1834 and also in 1841 as „Czasopismo Naukowe od Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich” (Scientific Journal from the Ossolineum), from 1832 to 1844 and from 1847 to 1848 „Biblioteka Naukowego Zakładu imienia Ossolińskich” Library of the Scientific Ossolineum), and in years 1862 –1869 under the name „Biblioteka Ossolińskich” (The Ossoliński Library). The common aim of the activity of the above-mentioned journal was popularization of science and culture in Polish society on the annexed territories.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2017, 3: "200 lat Ossolineum"; 147-169
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Buszczyńskiego „Rękopis z przyszłego wieku” − granice dystopijnej fantazji w drugiej połowie XIX stulecia
“Manuscript from the coming century” by Stefan Buszczyński – boundaries of dystopian fantasy in the second half of the nineteenth century
Autorzy:
Makuch, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013677.pdf
Data publikacji:
2014-06-02
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Stefan Buszczyński
dystopia
utopia
fantazja
XIX wiek
fantasy
19th century
Opis:
The author wonders how it is possible that such a catastrophic future was described in 1881 when the era of progress peaked. For this purpose, he defines Manuscript from the coming century as a dystopian fantasy (analogous to Fredric Jameson’s “desire called utopia”) and analyses the limits of representation as they emerge in a story of the future written by a nineteenth-century author. Firstly, he shows the cultural image of Stefan Buszczyński which presented him as a romantic epigone. Contrary to the stereotypes, he depicts the writer as a researcher who knows the positivism philosophy and the modern statistics. Then, the author demonstrates the limitations of the dystopian form, which contains two irreconcilable concepts of history: voluntarismand determinism. These contradictions are not the only ones. Also the fantasy materialis made of four contradictory ideologies, namely, Thomism, Rousseauism, criticism of positivism and capitalism. Inconclusion, Buszczyński’s thought is shown as a very modern one and the author of Decline of Europe could be presented as the founder of the 20th century concepts, whose roots lie obviously in the middle of the 19th century.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2014, 4(7); 159-176
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignacy Krasicki w dziewiętnastowiecznych encyklopediach i słownikach brytyjskich
Ignacy Krasicki in nineteenth-century British encyclopedias and dictionaries
Autorzy:
Krysztopa-Czupryńska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366190.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Ignacy Krasicki
XIX wiek
publikacje brytyjskie
19th century
British publications
Opis:
The article shows how the figure of Ignacy Krasicki was presented in nineteenth-century British general publications, ie encyclopedias, and dictionaries. The biographies of Ignacy Krasicki published in British encyclopedias carried a different cognitive value and had a different degree of originality. There were quite fairly well-designed biographical notes among them, but there were also superficial or extremely short biographical entries. There were also biographical notes copied from other publications. Nevertheless, the English-language reader had a number of possibilities to find information about Krasicki, particularly since the name appeared not only in gen�eral publications. Relatively often the person of the bishop-poet was also present on the pages of other publications appearing in the nineteenth century in Great Britain. Many texts about the history and culture of Poland, which appeared at that time, came from the quills of Poles who appeared in Great Britain after the collapse of the 1830 uprising. Among these emigrants, a large group of people were literates who, with a great knowledge of the subject, wrote about figures and events important to their country - at this time no longer existing on the map of Europe
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 299, 1; 154-164
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teofil Lenartowicz jako wykładowca Akademii im. Adama Mickiewicza w Bolonii
Teofil Lenartowicz as a Lecturer at Academia Adamo Mickiewicz in Bologne
Autorzy:
Bartnikowska-Biernat, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194061.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Teofil Lenartowicz
XIX wiek
archiwa
Bolonia
19th century
archives
Bologne
Opis:
Teofil Lenartowicz, który spędził ponad 30 lat na emigracji we Florencji, należał do najbardziej rozpoznawalnych polskich artystów w dziewiętnastowiecznych Włoszech. Tezę tę można poprzeć faktem, że to właśnie jego wybrano na wykładowcę Akademii Historii Literatury Polskiej i Słowiańskiej im. Adama Mickiewicza, założonej w 1879 r. w Bolonii przez Domenica Santagatę. W archiwach Biblioteca Comunale dell’Archiginnasio zachowały się artykuły, listy oraz inne dokumenty, dzięki którym wiadomo, jak Lenartowicz był postrzegany przez Włochów − jako człowiek, poeta, rzeźbiarz i wykładowca. Przedłożony szkic ma na celu przypomnienie niektórych z tych źródeł.
Teofil Lenartowicz, who spent over 30 years in exile: in Florence, was one of the wellrecognised Polish artists in nineteenth-century Italy. This thesis is supported by the fact that it was Lenartowicz that was chosen to give lectures at Accademia Adamo Mickiewicz di Storia e Letteratura Polacca e Slava, founded by Domenico Santagata in Bologne in 1879. The archives of Biblioteca Comunale dell’Archiginnasio still hold some articles, letters and other documents which imply what Italians thought of Lenartowicz as a human being, poet, sculptor and lecturer. The purpose of this paper is to dust off some of these sources.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 365-375
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księgozbiór biblioteki bernardynów w Łęczycy na podstawie inwentarza z 1819 roku
Book Collection of the Bernardine Library in Łęczyca on the Basis of the Inventory of 1819
Autorzy:
Stolarczyk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791376.pdf
Data publikacji:
2020-02-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
bernardyni
Łęczyca
biblioteka
inwentarz
XIX wiek
Bernardines
library
inventory
nineteenth century
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie struktury treściowej księgozbioru biblioteki bernardyńskiej w Łęczycy w początkach XIX w. oraz enumeracja najważniejszych pozycji książkowych. Uczyniono to na podstawie inwentarza bibliotecznego (Cathalogus Librorum Bibliothaecae Conuentus Lanciciensis Patrum Bernardinorum) sporządzonego 25 kwietnia 1819 r. Chcąc dokonać przeglądu zasobów łęczyckiej biblioteki bernardyńskiej pod kątem jej zawartości treściowej, należy zgrupować zapisy w inwentarzach według treści dzieł, posługując się typową dla bibliotek klasztornych klasyfikacją.
The purpose of this article is to present the structure of the Bernardine Library collection in Leczyca in the early nineteenth century and to list the most important books. This was done on the basis of a library inventory (Cathalogus Librorum Bibliothaecae Conuentus Lanciciensis Patrum Bernardinorum) prepared on April 25, 1819. In order to review the resources of the Bernardine Library in Leczyca, its inventory content should be grouped in inventories according to the content of the works, using a typical library monastic classification.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 2; 41-48
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łódzcy robotnicy z trzech perspektyw oglądani. Uwagi na marginesie książki: Kamil Śmiechowski, Marta Kowalska-Sikorska, Kenshi Fukumoto, Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze
Łódź workers from three perspectives watched. Notes on the margin of the book: Kamil Śmiechowski, Marta Kowalska-Sikorska, Kenshi Fukumoto, Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze
Autorzy:
Woźniak, Krzysztof Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687644.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
artykuł recenzyjny
robotnicy
Łódź
XIX wiek
review article
workers
XIXth century
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 17; 179-198
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kwestii pewnego nieporozumienia
Regarding some misunderstanding
Autorzy:
Śmiechowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687659.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
artykuł polemiczny
robotnicy
Łódź
XIX wiek
article polemic
workers
XIXth century
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 17; 199-212
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko duchowieństwa galicyjskiego wobec wypadków 1848 roku: (dwa mało znane pisma)
Autorzy:
Ziółek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044408.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Galicja
duchowieństwo
XIX wiek
Paryż
Galicia
clergy
19th century
Paris
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1980, 40; 190-194
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Recenzja]: Wiesław Partyka, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Lublin 2017, ss. 320
[Review]: Wiesław Partyka, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Lublin 2017, ss. 320
Autorzy:
Walewander, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784098.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia
XIX wiek
Lubelszczyzna
history
19th century
the Lublin Region
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 461-463
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziewiętnastowieczna historia Czechów w świetle ukraińskiej historiografii minionego trzydziestolecia (1991–2020)
Nineteenth-century Czech history in the light of Ukrainian historiography of the past three decades (1991–2020)
Autorzy:
Świątek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2159479.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historiografia
Czesi
Ukraina
XIX wiek
historiography
Czechs
Ukraine
19th century
Opis:
The article is an attempt to describe the achievements of contemporary Ukrainian historiography on the 19th century history of the Czechs and Czechia. The author analyzed syntheses, monographs and journal articles published in Ukraine in 1991–2020. In particular, three directions of research conducted in Ukraine were noticed: the Czech-Ukrainian intellectual, educational and cultural contacts in the Habsburg Monarchy, the Czech minority and its elites in the Ukrainian lands in the Russian Empire, and the history of the Czech lands in general.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 3 (34); 124-163
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Madryckie place w relacjach wybranych polskich podróżników w XIX i na początku XX wieku
Madrid squares in accounts of selected Polish travellers in the 19th and early 20th centuries
Autorzy:
Bursiewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080509.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
place Madrytu
XIX wiek
percepcja przestrzeni publicznej
przestrzeń publiczna w XIX wieku
relacje podróżne
Opis:
This article presents the perception of Madrid squares as viewed by Polish travellers in the 19th and early 20th centuries. The squares functioned for centuries as key areas of a city, both for the residents and visitors. In Spain, they were also an important element of culture and urban planning. Plaza Mayor - a unique European city square - was established in that country. Therefore, it may be assumed that the squares, playing a leading role in the analysed urban space, are one of the main tourist destinations. The aim of the article was to analyse the accounts of Polish travellers who came to Madrid in the 19th century and attempt to answer the following questions: what role the squares played during the time of those travels, which square made the greatest impression on the writers and why. The author also wanted to gain a better understanding of the aesthetic sensitivity and architectural and urban awareness of the Polish travellers. The analysis was carried out on the basis of source texts and historical studies. The presented image of public spaces was juxtaposed with iconographic and cartographic sources. The article shows that the Polish travellers staying in Madrid in the 19th and early 20th centuries limited their urban strolls to only a few squares, and the most important ones were approached with critical assessment.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2021, 21; 201-220
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wódz Konwa. W jaki sposób bohater kurpiowski zyskał imię? .
Commander Konwa. How did kurpie hero get his name?
Autorzy:
Gut, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165395.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Stach Konwa
literatura
tradycja kurpiowska
XIX wiek
Kurpie
literature
Kurpie tradition
XIX-th century
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie dziejów legendy Stacha Konwy u jej początków. Ukazanie legendy jest możliwe dzięki przyjrzeniu się zagadnieniu imienia bohatera kurpiowskiego. Według badań autora artykułu „Stach” jako imię przylgnęło do Konwy dzięki Adamowi Zakrzewskiemu i jego powieści pt. Kurpie. Opowiadanie historyczne z 1886 roku. Najprawdopodobniej fikcyjne imię Konwy z czasem upowszechniło się i przeniknęło do tradycji kurpiowskiej. Z tradycji przesiąkniętej fikcją literacką korzystał później Adam Chętnik, a imię „Stach” przyjęło się i zostało zaakceptowane przez mieszkańców regionu kurpiowskiego.
Purpose of the article is to portray history of a legend Stach Konwa at its beginnings. Presentation of the legend is made possible by taking a look at the name of the Kurpie hero. According to the author’s research „Stach” as a name stuck to Konwa due Adam Zakrzewski and his novel Kurpie. Opowiadanie historyczne from 1886. Most probably fictional name of Konwa became widespread and penetrated into Kurpie tradition. Later Adam Chętnik benefited from tradition penetrated by literary fiction. Name „Stach” accepted among the people of Kurpie region.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2016, Zeszyt, XXX; 25-33
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziewiętnastowieczna kuchnia Torunia
19th century cuisine in Toruń
Die Thorner Küche im 19. Jahrhundert
Autorzy:
Politowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529396.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
Toruń
XIX wiek
kuchnia
19 century
cuisine
Thorn
19. Jahrhundert
Die Kuche
Opis:
19th century Toruń is considered to have been a town combining different national, cultural and religious communities. Both its political and material history reflect the mentality and daily life of the inhabitants of Toruń at that time. The heterogeneity of the town has inspired many researchers from vari-ous areas of science. The article presents the model of consumption of the inhabitants of Toruń in the 19th century outlining the social divisions according to level of wealth. On the basis of many sources, mainly the press, the author describes the so called culinary art which included dietary habits, the description of various products and refined food culture. The contrast between the alimentation of the affluent sections of the city and the poor reflects not only differences in their material status but also in their religion and nationality. The author also provides interesting information concerning names and ingredients of meals eaten by Torunians. Thanks to this, the consumption model of the 19th century may be easily compared with present eating habits. The main aim of the article is the attempt to answer the question whether Toruń’s cuisine is Polish, German, or perhaps it is an independent and excep-tional creation reflecting the character of 19th century Toruń and its population.
Das Thorn des 19. Jahrhunderts gilt als Stadt in einem nationalen, kulturel-len und konfessionellen Grenzgebiet. Es hatte nicht nur eine ungewöhnlich facettenreiche politische, sondern auch materielle Geschichte, in der die Men-talität und das tägliche Leben der damaligen Thorner zum Ausdruck kam. Die Heterogenität der Stadt hat für viele Forschungen in verschiedenen Wissen-schaftsgebieten die Inspiration geliefert. Der vorliegende Artikel zeigt das Konsummuster der damaligen Einwohner von Thorn, mit einer deutlichen Differenzierung der Gesellschaft nach dem Niveau des Wohlstands. Auf der Grundlage vieler Quellen, hauptsächlich aus der Presse, wird die kulinarische Kunst im weitesten Sinne präsentiert, beginnend mit der Ernährungsweise, den Eigenschaften einzelner Produkte bis zur raffinierten Küchenkultur. Die Kontraste zwischen der Ernährung der wohlhabenden Bevölkerung und der der Armen in der Stadt zeigen nicht nur Unterschiede im Vermögen, sondern auch in der Konfession und der Nationa-lität auf. Der Artikel bietet auch wertvolle Informationen zu den Namen und Zutaten der Gerichte, die auf die Tische der Thorner kamen. Dadurch lässt sich das Bild des damaligen Konsummodells leicht mit den heutigen Ernäh-rungsgewohnheiten der Einwohner vergleichen. Den Kern der Arbeit bildet der Versuch auf die Frage zu antworten, ob die Thorner Küche eine polnische, deutsche oder vielleicht eine unabhängige ist, ein besonderes Phänomen, das den Charakter und die Spezifik von Thorn im 19. Jahrhundert und seiner Bevölkerung widerspiegelt.
Źródło:
Rocznik Toruński; 2014, 41; 7-37
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mauzolea w Rękowie/Rankau
Mausoleums in Ręków/Rankau
Autorzy:
Wróblewski, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2194460.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
mauzoleum
architektura
XIX wiek
neoromanizm
Mausoleum
architecture
19th century
Neo-Romanesque
Opis:
W opracowaniu omówiono proces projektowy oraz aktualny stan zespołu dwóch mauzoleów w Rękowie/Rankau, projektu Carla Johanna Bogislawa Lüdeckego – architektonicznych dzieł, w rzadko stosowanej przez tego architekta w architekturze sepulkralnej czy memorialnej, szacie neoromańskiej. Na podstawie badań archiwalnych możliwe było określenie czynników krajobrazowych, jakie odgrywały istotną rolę w projektowaniu w XIX w., oraz szeregu elementów w otoczeniu projektowanych przez architekta obiektów jako istotnych elementów kompozycji całości oryginalnego założenia. W przypadku prac konserwatorskich ważnym czynnikiem powinno być badanie rozwiązań pierwotnego kontekstu obiektu, albowiem dziewiętnastowieczni projektanci, z Lüdeckem na czele, tworzyli dzieła koherentne, łączące się z otoczeniem.
The article discusses the design process and the present state of two mausoleums in Ręków/Rankau designed by Carl Lüdecke. Both mausoleums are Neo-Romanesque buildings, the style rarely used by Lüdecke in sepulchral or memorial architecture. Based on archive research, it was possible to determine several landscape aspects which were essential components for nineteenth-century architecture constituting an integral part of the landscape layout. As to conservation work, it is important to carry out research on the original context of architecture, having in mind the visions of nineteenth-century architects (Lüdecke among them), who created comprehensive, coherent design of architecture integrated into the surrounding area.
Źródło:
Dziedzictwo architektoniczne. Ochrona i badania obiektów zabytkowych; 105-118
9788374931519
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kino i teatr – kulturowa kolizja mediów (1895-1914)
Cinema and Theatre – Cultural Collision of the Media (1895-1914)
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28625683.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr
początki kina
XIX wiek
theatre
origins of cinema
19th century
Opis:
Autor skupia się na metodologicznych problemach badania zależności między teatrem i filmem na przełomie XIX i XX w. Tezą wyjściową jest twierdzenie, że w przypadku związków teatru i filmu w najwcześniejszym okresie rozwoju kinematografii mamy do czynienia nie z prostym stykiem dwu zbliżonych do siebie dziedzin, lecz z intrygującym i bardzo złożonym zjawiskiem kulturowym. Związki między teatrem a filmem na ogół były w przeszłości traktowane jako coś oczywistego, dając z jednej strony sposobność do wywyższania teatralnego Olimpu ponad pogardzaną plebejską rozrywkę, jaką stanowiły ruchome obrazy (nieprzypadkowo zwane pogardliwie flickers, czyli „migotkami”). Z drugiej strony długo pokutowało przekonanie wywyższające kino jako dziedzinę twórczości, która stała się sobą dopiero wówczas, gdy rzekomo zerwała więzy teatralnego uwikłania. Autor dowodzi, że teatralno-filmowym powinowactwom z przełomu XIX i XX w. daleko do jednoznacznej oczywistości. Wprost przeciwnie, okazują się one bardzo złożone. Aby je rozpoznać, należy uwzględnić kilka perspektyw badawczych: filmoznawczą, teatrologiczną, medioznawczą, kulturoznawczą oraz komparatystyczną. Kino „spotykało” się w tamtym czasie nie tylko z teatrem, lecz również z innymi dziedzinami kultury: literaturą, malarstwem czy muzyką. Jednak żadne z tych spotkań nie było tak dramatyczne, pełne napięcia i zarazem owocne dla przyszłości ruchomych obrazów, jak właśnie wczesna ewolucja ich relacji ze światem teatru.
The author focuses on the methodological problems of studying the relationship between theatre and film in the late 19th and early 20th century. His starting point is the claim that in the case of relations between theatre and film in the earliest stages of the development of the cinema, we are not dealing with a simple junction between domains similar to each other, but an intriguing and very complex cultural phenomenon. Relationships between theatre and film in general have in the past been treated as a matter of course, on the one hand giving one the opportunity to exalt the theatrical Olympus as opposed to the plebeian and despised entertainment of moving pictures (they were not contemptuously called flickers by mistake). On the other hand, a belief lingered exalting the cinema as a field of creativity, which only became itself when it allegedly broke all the bonds with the theatre. The author argues that the affinities between theatre and film of the late 19th and early 20th century are not obvious. On the contrary, they prove to be very complex. In order to recognise them, one needs to consider several research perspectives: film studies, theatre studies, media studies, cultural studies and the comparative perspective. The cinema of the time, touched on not only theatre, but other forms of culture such as literature, painting or music. However, none of these relationships was as dramatic, tense and fruitful for future moving images, as the early evolution of the relationship with the world of theatre.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 24-31
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistolarne kreowanie wspólnoty. O listownych rozmowach Cypriana Norwida
Epistolary creation of a community. On Cyprian Norwid’s letter conversations
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729517.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
epistolografia
XIX wiek
rozmowa
wspólnota
epistolography
19th century
conversation
community
Opis:
The article is concerned with the meta-epistolary layer of Cyprian Norwid’s correspondence and the author’s original conception of the letter and letter-writing resulting from it. It proves the poet’s knowledge of genology, his sound expertise in history and poetics of the letter, as well as his need to transgress the conventions petrified by them, the conventions that are associated with this form of expression. In Norwid’s interpretation the letter is situated in the borderland of various fields of human activity and experience; it is created in the point where realities of life, interpersonal and social communication and the art of the word cross; it forms esthetic and extra-esthetic, extra-text values; it interferes with the course of events (that form biographies of individuals, history of nations, history of man), and first of all with the world of worth. Epistolography proves to be a significant area of Norwid’s experiments with prose; the poet joins narrative with discursive prose here, as well as with poetical and dramatic forms. However, the idea of a letter as a conversation is the key one for the poet. It is developed in numerous creative decisions made by Norwid-epistolographer, such as e.g. blurring the line between the spoken and written word; the inner conversation character of the letter; de-conventionalization of the apostrophes to the addressees and of the farewell formulas, which makes the letter close to the situation of a live conversation; exhibiting the formal imperfection of the letter and its sketchy character; limiting the role of the epistolary subject as a subject of an intimate confession, in favor of the I – You relation, a close connection between the letter and life as well as the letter and the truth. In an epistolary expression understood in this way the center of gravity rests on its inter-subjectivity, on the social value of the letter, on the inter-personal bond and its quality. Hence Norwid favors the conception of epistolary communication as symbolic actions, among which creating a community that has the Truth in its center comes to the fore. In the context of the 19th century transformations of epistolography directed to its autobiographization and, as a result, also to a communication crisis, Norwid’s conception of the letter maintains its separate identity. Preferring the conversation model of the letter, treating it as a part of life, a social form, a means of inter-human communication, of creating a community of thought, emotions and values, Norwid-epistolographer resists the tendencies typical of his times.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2014, 32; 3-23
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romańskie zabytki architektury sakralnej Inowrocławia i Strzelna w świetle fotografii Meydenlendera z 1887 roku
Romanesque monuments of religious architecture in Strzelno and Inowrocław in the light of Meydenlender’s photography of 1887
Autorzy:
Danielewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026373.pdf
Data publikacji:
2012-12-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
fotografia
Inowrocław
zabytki sakralne
XIX wiek
photography
sacral antiquity
19th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 98; 27-50
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Pop)kulturowe trwanie wieku XIX Casus: literatura kryminalna
(Pop)cultural existence of the 19th century Casus: crime novel
Autorzy:
Mazurkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648985.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura popularna
kryminał
XIX wiek
pamięć kulturowa
popular literature
crime fiction
XIX century
cultural memory
Opis:
The article considers writing strategies that reconstruct the past and are present in latest Polish crime novels. Among functions catered by crime novels whose storylines are set in 19th century play various functions such as: – Actions oriented to the readjustment of the romantic paradigm, which datesback to the 19th century and is an important reference point for contemporary times; – treating the 19th century as a pretext for pondering over contemporary times; – considering the limits of the (re)construction of the vision of the past. In those texts, authors’ attitude towards the past, positive or critical, affecting the valuation of the past’s image presented. Sometimes, especially while reading “axiologically dubious” texts, we must not forget that the difference between the world seen by the author and the reader creates a tension which becomes the basis for a particular literary game.
Artykuł poświęcony jest strategiom pisarskim, dzięki którym rekonstruowana zostaje przeszłość, obecnym w najnowszej polskiej literaturze kryminalnej. Pośród różnych funkcji spełnianych przez opowieści kryminalne, których akcja rozgrywa się w XIX wieku, można wymienić następujące: – zabiegi zmierzające do rewaloryzacji paradygmatu romantycznego, mającego zakorzenienie w wieku XIX, a stanowiącego istotny punkt odniesienia dla współczesności; – traktowanie XIX wieku jako pretekstu do namysłu nad współczesnością; – namysł nad ograniczeniami (re)konstruowania wizji przeszłości. W utworach tych nieobojętne dla wartościowania ukazanej wizji przeszłości jest rozłożenie akcentów fabularnych, dookreślające postawę autora wobec przeszłości: afirmującą, bądź krytyczną. Niekiedy zresztą, o czym należy pamiętać zwłaszcza podczas lektury utworów „podejrzanych aksjologicznie”, napięcie pomiędzy widzeniem świata przez nadawcę i odbiorcę staje się podstawą szczególnej gry literackiej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 50, 4; 129-147
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka u Słowian szczególnie w Polsce i Litwie przedchrześcijańskiej Józefa Ignacego Kraszewskiego, czyli o archeologii romantycznej.
Autorzy:
Okoń, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560244.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
XIX wiek w Polsce
Romantyzm w Polsce
Józef Ignacy Kraszewski
Józef Łepkowski
Słowianie
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2007, 1(3); 12-26
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy w kwestii potrzeby oraz zakresu edukacji kobiet panujące w drugiej połowie XIX i na przełomie XIX i XX wieku
Opinions about the need for and extent of female education revailing during the second half of the 19th century and in the early 20th century
Autorzy:
Dobkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688253.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kobiety
edukacja
emancypacja
Polska
XIX wiek
women
education
emancipation
Polska
19th century
Opis:
In the Kingdom of Poland, after the January Insurrection was crushed, many upper-class women were forced to support themselves because of the economic situation; there was therefore a heated discussion, among others in the press, about the need and extent of female education; it closely followed the discussion about the role and position of women in the society. So-called the „drawing-room” education with focus on teaching foreign languages which used to prevail so far, was strongly criticised. Its outcome – the so-called „drawing room doll” – was contrasted with the ideal of a „good housewife”. There were no doubts as to preparations necessary to run a household; general education became the main topic of polemics, as well as preparation to paid work. The postulated narrowing of girls’ education to practical skills only was opposed by many women, such as Eliza Orzeszkowa and Maria Ilnicka – the editor of „Bluszcz” who treated education as the internal improvement of a human being. There existed a viewpoint, especially popular in the intelligentsia community, that the aims of education were not simply material but also spiritual benefits since learning was a value in itself. The high growth of educational aspirations of women was observed in the second half of the 19th century. Quite often, their aspirations were not directly related to a desire to learn a profession. Girls graduated from schools with ambitious curricula, run by female activists with ties to the educational movement, where they did not learning any actual profession. Women attended public lectures and classes of the so-called Flying University. On the other hand, the economic situation forced some upper-class women to seek paid work. The prospect of becoming able to support themselves contributed to perceiving education as preparation to work. There were great hopes attached to crafts, especially in the 1870s. Craft schools and courses were organised for women and the press eagerly supported those actions. Unfortunately, it soon turned out that crafts failed to meet the expectations: there was no sufficient sale market and supply exceeded demand. In the late 1880s and early 1890s, the interest in crafts declined but interest in trade schools sparkled. At the end of the 19th century, paid work done by women due to necessity was no longer controversial; however, it was neither prestigious nor ranked high socially. That situation was altered by a group of „female pioneers” who strived to work in the intelligentsia professions, not only as teachers, and who were among the very first female university graduates. Women studying at universities was another heated issue with emotional response reflected in the press.
W Królestwie Polskim po klęsce powstania styczniowego, w związku z sytuacją ekonomiczną, która zmusiła wiele kobiet z wyższych klas społeczeństwa do samodzielnego utrzymywania się, rozgorzała (m.in. na łamach prasy) dyskusja dotycząca potrzeby i zakresu edukacji płci żeńskiej, wiążąca się ściśle z dyskusją o roli oraz pozycji kobiety w społeczeństwie. Krytykowano dominującą do tej pory tzw. edukację salonową, której podstawę stanowiła nauka języków obcych. Jej efektowi, tzw. lalce salonowej, przeciwstawiono ideał „dobrej gospodyni”. Konieczność przygotowania w zakresie gospodarstwa domowego nie budziła wątpliwości, natomiast tematem polemik stało się wykształcenie ogólne, a także przygotowujące do pracy zawodowej. Postulaty zawężenia edukacji dziewcząt wyłącznie do zajęć praktycznych wywołały sprzeciw wielu kobiet, m.in. Elizy Orzeszkowej i redaktorki „Bluszczu” Marii Ilnickiej, traktującej wykształcenie jako doskonalenie wewnętrzne jednostki. Pogląd, że celem wykształcenia są nie tyle materialne, co duchowe korzyści, bo nauka stanowi wartość sama w sobie, był popularny zwłaszcza w środowisku inteligenckim. W drugiej połowie XIX w. obserwujemy zjawisko wysokiego wzrostu aspiracji edukacyjnych kobiet. Często nie łączyły się one bezpośrednio z pragnieniem zdobycia zawodu. Dziewczęta kończyły niedające zawodowych uprawnień pensje z ambitnym programem, prowadzone przez działaczki związane z ruchem oświatowym, brały udział w publicznych wykładach czy zajęciach tzw. Uniwersytetu Latającego. Z drugiej jednak strony sytuacja ekonomiczna zmuszała część kobiet z klas wyższych do poszukiwania płatnego zajęcia. Perspektywa samodzielnego utrzymania się uczyła patrzeć na edukację jako na przygotowanie do zawodu. Wielkie nadzieje, zwłaszcza w latach siedemdziesiątych XIX w., wiązano z rzemiosłem. Organizowano szkoły i kursy rzemieślnicze dla kobiet, prasa zaś sekundowała tym akcjom. Wkrótce okazało się, że rzemiosło nie spełni pokładanych w nim nadziei: nie ma wystarczającego rynku zbytu i podaż przewyższa popyt. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XIX w. zainteresowanie nauką rzemiosła spadło na korzyść szkół handlowych. Pod koniec XIX w. praca zawodowa kobiet, kojarzona z koniecznością, nie budziła już kontrowersji, ale też nie wiązała się z prestiżem ani wysoką pozycją społeczną. Tę sytuację zmieniało grono „pionierek”, które dążyły do pracy w zawodach inteligenckich, nie tylko nauczycielskim, i jako jedne z pierwszych kończyły studia uniwersyteckie. Zjawisko studiów uniwersyteckich kobiet znów wzbudziło duże emocje, którym dawano wyraz na łamach prasy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 96; 89-107
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Між позитивізмом та класичним історизмом: історичні погляди Ксаверія Ліске
Między pozytywizmem i klasycznym historyzmem: poglądy historyczne Ksawerego Liskego
Autorzy:
Глушик, Ірина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442008.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Ksawery Liske
historiografia
XIX wiek
Uniwersytet Lwowski
historiography
19th century
Lvov University
Opis:
Ksawery Liske (1838–1891), a researcher of 16th century history, publisher of sources, organizer of scientific life in Lvov and tutor of the next generations of researchers, was known as a propagator of achievements of German history science. Studies in Wroclaw, Berlin and Lips made him the expert in the principles of critical historiography, which he skillfully passed to his students at the Lvov University. The scientific output of Liske was characterized by constructing a wide historical background, great knowledge of the literature on the subject and originality of conclusions based on thorough source studies. On the basis of Liske’s scientific output, i.e., monographic dissertations, reviews, prefaces to source publications as well as participation in ongoing scientific discussions one may conclude that his theoretical views on history and the way of perceiving the history process inscribe him into the current of classical historism as a research model.
Ksawery Liske (1838–1891), badacz dziejów XVI w., wydawca źródeł, organizator życia naukowego we Lwowie i wychowawca kolejnych pokoleń badaczy, dał się poznać jako propagator osiągnięć niemieckiej nauki historycznej. Studia we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku uczyniły z niego znawcę zasad krytycznej historiografii, które umiejętnie zaszczepiał na Uniwersytecie Lwowskim. Dorobek naukowy Liskego wyróżnia konstruowanie szerokiego tła historycznego, dobra znajomość literatury przedmiotu i oryginalność wniosków opartych na gruntownych badaniach źródłowych. Na podstawie analizy dorobku naukowego Liskego, tj. rozpraw monograficznych, recenzji, przedmów do publikacji źródłowych oraz udziału w toczonych dyskusjach naukowych, można wnioskować, że jego zapatrywania teoretyczne na historię i sposób postrzegania procesu dziejowego wpisują go w nurt klasycznego historyzmu jako modelu badawczego.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 213-228
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka położnicza a szanse noworodków na przeżycie w powiatach Galicji u schyłku XIX wieku
Obstetric Care and the Chances of Survival of Newborns in the Poviats of Galicia at the End of the 19th Century
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056214.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Galicia
19th century
infant mortality
midwives
Galicja
XIX wiek
umieralność noworodków
akuszerki
Opis:
Celem artykułu jest określenie związku między poziomem opieki akuszerskiej a umieralnością noworodków u schyłku XIX wieku w powiatach galicyjskich. Dane publikowało Krajowe Biuro Statystyczne we Lwowie. Zostały przeliczone i zaprezentowane w postaci tablic i kartogramów. Korzystniejszy przelicznik akuszerek występował w Galicji Wschodniej. Przyczyniały się one do dokładniejszej rejestracji urodzeń martwych, których liczba malała, co dowodzi skuteczności fachowej opieki. Jej brak zwiększał umieralność noworodków, natomiast pozamałżeńskie pochodzenie – nie.
The aim of the article is to determine the relationship between the level of midwife care and the infant mortality at the end of the 19th century in Galician poviats. The data comes from the National Statistical Office in Lviv. They were recalculated and presented in the form of tables and choropleth maps. The more favourable rate of midwives occurred in Eastern Galicia. Midwives contributed to a more accurate registration of stillbirths, the number of which was decreasing, which proves the effectiveness of professional care. The mortality of newborns was increased by the lack of such care and not by the fact that they were born out of wedlock.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 129-153
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niedostrzeżona publikacja Wojciecha Kętrzyńskiego z 1862 roku o Królewcu
The unnoticed Wojciech Kętrzyński’s 1862 publication about Königsberg
Autorzy:
Jasiński, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365582.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Wojciech Kętrzyński
Królewiec
Prusy Wschodnie
XIX wiek
Königsberg
East Prussia
19th century
Opis:
The article recalls Wojciech Kętrzyński’s forgotten text from 1862 about the history of Königsberg published in Warsaw in “Tygodnik Ilustrowany”.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 298, 4; 661-666
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawy powstania listopadowego w "aktach dekanatów" Archiwum Kurii Diecezjalnej w Sandomierzu
Autorzy:
Wójcik, Walenty
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044300.pdf
Data publikacji:
1981
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
powstanie listopadowe
XIX wiek
zasoby archiwalne
November Uprising
19th century
archival repertory
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1981, 43; 203-216
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteka Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej w Warszawie: geneza i dzieje: załączniki
Autorzy:
Wilejszys, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044419.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX wiek
historia
Warszawa
biblioteka uniwersytecka
19th century
history
Warsaw
academic library
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1980, 40; 63-82
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteka Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej w Warszawie: geneza i dzieje [cd.]
Autorzy:
Wilejszys, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044621.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX wiek
historia
Warszawa
biblioteka uniwersytecka
19th century
history
Warsaw
academic library
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 39; 127-168
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katalog ofiarowanych rękopisów
Autorzy:
Mańkowska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044622.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
katalog
zbiory
biblioteka
rękopisy
XIX wiek
catalogue
repertory
library
manuscripts
19th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 39; 63-126
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteka Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej w Warszawie: geneza i dzieje
Autorzy:
Wilejszys, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044635.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX wiek
historia
Warszawa
biblioteka uniwersytecka
19th century
history
Warsaw
academic library
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 38; 73-108
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typy źródeł kościelnych ważne w badaniach nad dziejami wsi w Polsce do połowy XIX w.
Autorzy:
Płaza, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047716.pdf
Data publikacji:
1975
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX wiek
Polska
wieś
źródła
historia
19th century
Polska
village
sources
history
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1975, 30; 279-296
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materiały do historii cechowego rzemiosła artystycznego XVIII i pierwszej połowy XIX w. w Nowej Częstochowie
Autorzy:
Jaśkiewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048435.pdf
Data publikacji:
1963
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
rzemiosło artystyczne
XVIII-XIX wiek
historia
handicrafts
18th-19th century
history
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1963, 6; 239-263
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Introduction to selected improvements in the Transport Administration of the Russian Empire before 1840
Autorzy:
Rutkowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/196306.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
transportation
Russian Empire
administration
19th century
transport
Imperium Rosyjskie
administracja
XIX wiek
Opis:
The paper deals with an introduction to and examination of selected issues relating to Tsarist transportation administration structures, since their establishment in 1809, practically their governance was ended by Count Carl von Toll at the beginning of the 1840s. The main topics analysed here concern matters of the internal division of the whole of the administrative transportation network and its changes made by the main ministry, as well as some control and budgetary (or rather accounting problems) associated with transportation laws.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska; 2018, 101; 167-183
0209-3324
2450-1549
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kaprysy” Niccolò Paganiniego według Henryka Wieniawskiego
Niccolò Paganini’s 'Caprices' as Interpreted by Henryk Wieniawski
Autorzy:
Chamczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328337.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Henryk Wieniawski
Niccolò Paganini
kaprys
wiolinistyka
XIX wiek
violin playing
nineteenth century
caprice
Opis:
Kaprysy Niccolò Paganiniego – jedne z najbardziej wymagających w literaturze wiolinistycznej utworów – wciąż stanowią wyzwanie dla wielu współczesnych skrzypków. Nie inaczej było w 1820 roku, gdy zostały opublikowane. Dwadzieścia cztery popisowe miniatury niewiele bowiem miały wspólnego z ćwiczebnym charakterem, leżącym u podstaw tego gatunku. Przeciwnie, stanowiły wirtuozowski popis ich twórcy, który miał pozostać niedościgniony. Kaprysy Paganiniego nie zajmowały ważnego miejsca w repertuarze koncertowym Henryka Wieniawskiego. Były mu jednak dobrze znane. Niezwykle cenne źródło informacji w tym zakresie stanowi egzemplarz Kaprysów przechowywany w bibliotece Conservatoire de Musique w Brukseli, w którym ślad pozostawił po sobie polski skrzypek. Wydanie to stało się przyczynkiem do podjęcia refleksji na temat źródeł młodzieńczej fascynacji Wieniawskiego stylem gry Niccolò Paganiniego – omówiono pokrótce edukację polskiego skrzypka w klasie Josepha Lamberta Massarta w Konserwatorium Paryskim, jego zainteresowanie grą Apolinarego Kątskiego oraz pobyt u Karola Lipińskiego w Dreźnie. Podjęto także wątek kaprysów Paganiniego w pracy pedagogicznej Wieniawskiego w konserwatoriach w Petersburgu i Brukseli. Punkt zasadniczy artykułu stanowi omówienie egzemplarza Kaprysów z Brukseli, zarówno pod względem historii źródła, jak i zakresu ingerencji Wieniawskiego w pierwotną materię wydania. Analiza ta dostarcza nam niezwykle cennej wiedzy na rzadko podejmowany w literaturze przedmiotu temat stylu wykonawczego Henryka Wieniawskiego.
Niccolò Paganini’s 'Caprices', one of the most demanding cycles in the violin repertoire, continue to pose a challenge for many violinists, as they did in the year of their publication, 1820. These 24 miniature showpieces had little to do with the original educational character of the genre. On the contrary, they were a virtuosic display of the skills of their composer, who would remain unrivalled to this day. Though Paganini’s 'Caprices' did not occupy a major place in Henryk Wieniawski’s concert repertoire, they were well known to him. Extremely valuable in this respect is the copy of the Caprices now held in the library of the Conservatoire Royal de Musique in Brussels, which bears traces of use by the Polish violinist. I take this copy of the Caprices as the starting point for analysis of the sources of his early fascination with Paganini’s performance style. I briefly discuss Wieniawski’s education in Joseph Lambert Massart’s class at the Paris Conservatoire, his interest in Apolinary Kątski’s manner of playing and his stay with Karol Lipiński in Dresden. I also address the role of Paganini’s 'Caprices' in Wieniawski’s work as a teacher at the St Petersburg and Brussels conservatories. At the centre of my article is a presentation of the Brussels copy of the Caprices, in terms of both the history of the source and the scope of Wieniawski’s interference in the original musical material of the edition. This analysis sheds valuable light on Wieniawski’s performance style, rarely considered in the subject literature.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 4; 3-19
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książki, czyli wety rozkoszne naszego ducha. Recenzja książki Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?”. Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku, Universitas, Kraków 2021
Books, or the Delicious Desserts for Our Spirit. A Review of Publication by Anna Nosek “What to Give a Child for Christmas?” Studies on Reading Culture and Literary Criticism for Young Readers in the 19th Century, Universitas, Kraków 2021
Autorzy:
Badowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408279.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
children’s literature
book – 19th century
literatura dla dzieci
książka – XIX wiek
Opis:
Artykuł recenzyjny dotyczy publikacji Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?” Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (Kraków 2021). Wskazano, że publikacja ta to potrzebny, syntetyczny opis miejsca i roli książki w pojmowaniu ludzi epoki, dokonany przez badaczkę od lat zajmującą się literaturą dla dzieci i młodzieży. Doceniono wnikliwość autorki, zwłaszcza fragmenty poświęcone ustaleniu modelu XIX-wiecznej dobrej książki dla małego odbiorcy. Uwagi krytyczne dotyczą natomiast m.in. ogólnikowości i nieostrości używanej przez badaczkę frazy „dla młodych odbiorców”.
The review article concerns the publication by Anna Nosek “Co dać dziecku na gwiazdkę?” Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (“What to Give a Child for Christmas?” Studies on Reading Culture and Literary Criticism for Young Readers in the 19th Century). The article indicates that this publication is necessary, concise description of the place and role of the book, made by a researcher who has been analyzing literature for children and adolescents for many years. The author’s insight was appreciated, especially the fragments describing a model of a 19th-century “good book” for children. Critical comments concern, among others, the vagueness of the prase “for young readers” used by the researcher.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2022, 11; 201-209
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bramy raju
Gate of Heaven
Autorzy:
Rancière, Jacques
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012931.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
proletariat
nineteenth century
French workers' culture
emancipation
XIX wiek
francuska kultura robotnicza
emancypacja
Opis:
Tekst jest rozdziałem wydanej w roku 1981 książki La nuit des proletaires, będącej rozszerzoną wersją rozprawy doktorskiej Jacquesa Rancière’a. Kwestia emancypacji robotników w okresie następującym po porażce rewolucyjnego zrywu w lipcu 1830 roku stanowi centralny problem tekstu. Autor nie komentuje jednak toczonych ówcześnie walk o władzę. Emancypacja ujęta zostaje tu od strony wysiłków podejmowanych na polu estetyki. Estetyczna identyfikacja, ludowe widowiska, oddolna prasa, dobór lektur czy nawet wystrój mieszkania przedstawiane tu są jako pełnoprawne narzędzia emancypacyjnych starań. Rancière pokazuje, że robotnicza kultura, jakkolwiek synkretyczna i pełna zapożyczeń, okazywała się wystarczająco subwersywna, by skutecznie przekraczać klasowe podziały.
The text presented here is a chapter from Jacques Rancièreʼs La nuit des proletaires, an extended version of the author’s doctoral thesis. It focuses upon prospects for workers emancipation following the unsuccessful revolutionary attempt of July 1830. Rancière does not comment on struggles of power and instead, emancipation is seen here mostly as an intervention into the aesthetic. Aesthetic identification, popular spectacles, grassroots press, the selection of readings and even the design of rooms are all presented as genuine tools of the emancipatory effort. Rancière shows that workers culture, although syncretic and full of calque, turned out to be subversive enough so as to undermine class divisions.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 132-159
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Francuska twórczość teatralna Charles’a Edmonda
French theatrical works of Charles Edmond
Autorzy:
Desurvire, Emmanuel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690340.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Karol Edmund Chojecki
Odéon
Comédie-Française
19th century
George Sand
XIX wiek
Opis:
We describe the French-theater works of Charles Edmond Chojecki and associated career. Through his legacy of nine pieces, we highlight his evolution in dramatic concepts, his occasional collaborations, his high successes and failures, what the critics had to say, and moreover, his prime relation with his first friend and advisor, George Sand.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2015, LXX; 51-80
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu sposobów do życia – uwarunkowania społeczno-polityczne kresowej inteligencji urzędniczej w XIX stuleciu. Przypadek Stanisława Dolińskiego
In search of the „ways to live” – socio-political determinants of borderland intelligence in the nineteenth century. The case of Stanisław Doliński
Autorzy:
Korybut-Marciniak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687513.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
urzędnicy
XIX wiek
Wilno
szlachta
inteligencja
officials
19th century
Vilnius
nobility
intelligentsia
Opis:
The forming social group – the intelligentsia of Lithuanian-Belarussian lands came from impoverished nobility. The article discusses the legal, social and political conditions, in which the official intelligentsia constituted itself. It shows the determinants of its development and the motives for choosing careers in the Russian administration. He analyzes the social composition of individual administrative officials before the outbreak of the January Uprising. He also cites an example of an official biography of the impoverished nobleman Stanisław Doliński.
Formująca się grupa społeczna – inteligencja ziem litewsko-białoruskich wywodziła się ze zubożałej szlachty. Artykuł dotyczy warunków prawnych, społecznych i politycznych, w  jakich inteligencja urzędnicza się konstytuowała. Ukazuje uwarunkowania jej rozwoju oraz motywy wyboru karier w administracji rosyjskiej. Analizuje skład społeczny poszczególnych urzędów administracyjnych przed wybuchem powstania styczniowego. Przytacza też przykład urzędniczej biografii zubożałego szlachcica Stanisława Dolińskiego.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 123-140
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz męki Chrystusa w XIX-wiecznych ulotnych drukach jarmarczno-odpustowych
The portrayal of Christ’s Passion in the nineteen-century leaflets distributed at the markets and church fairs
Autorzy:
Ratajczak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026838.pdf
Data publikacji:
2011-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sztuka sakralna
XIX wiek
Męka Pańska
sacral art
19th century
the Passion
Opis:
A few types of Passion prints were distributed at the markets and church fairs in Poland. Leaflets with narrative religious songs were among them and they are the ones which come under scrutiny in this text. The analysis of such prints with Passion songs, which were found in a few libraries, allows to state that the aim of these works was to remind Passion scenes which arose strong religious emotions. In these simple works, addressed to the commons, a strong emphasis was put on the humanity of characters as well as the human aspect of their experiences. (the key role in the description of the Passion was played by Mary, who shared sufferings of her Son). At the same time typical medieval means of representations were used in this form of work such as drastic scenes and moralizing tone, things which affected the uncomplicated mentality of the receivers and became embedded in the collective memory. Finally, these leaflets were characterized by the repetition of a general tendency of the medieval piety: subjectivism, realism and dolorism.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2011, 95; 305-315
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Angielskie źródła do dziejów unii w Lubelskiem i na Podlasiu w XIX wieku
Autorzy:
Bender, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048347.pdf
Data publikacji:
1967
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Anglia
XIX wiek
źródła
unia
Lublin
Podlasie
England
19th century
sources
union
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1967, 14; 245-248
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół dramaturgicznego debiutu Felicjana Faleńskiego
The Debut Play by Felicjan Faleński
Autorzy:
Dybizbański, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47232002.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Felicjan Faleński
dramat
autograf
XIX wiek
rewolucja
drama
autograph
19th century
revolution
Opis:
Nigdy niewydany pierwszy ukończony dramat Felicjana Faleńskiego – Smutne dzieje powstania w Dalekarlii z 1867 roku – odpowiada programowym założeniom Victora Hugo, wedle których dzieło sztuki dramatycznej powinno być „przeszłością ożywioną na rzecz teraźniejszości”. Pisany pod wpływem świeżego wspomnienia powstania styczniowego traktuje o zrywie Szwedów przeciwko dominacji Danii w związku państw skandynawskich ustanowionym przez unię kalmarską u schyłku XIV wieku, przedstawia nadużycia Duńczyków i króla Eryka Pomorskiego, bunt szwedzkich możnowładców i mas ludowych pod dowództwem prostego górnika, obalenie króla, zdradę jednego z feudałów, zamach stanu, skrytobójstwo. Akcja została skomponowana według mechanizmów dziejowych znanych z szekspirowskich kronik z przydaniem w losie monarchy calderonowskiego pierwiastka rządów Bożej opatrzności nad światem ziemskiej historii.
Felicjan Faleński’s unpublished, first completed drama, Smutne dzieje powstania w Dalekarlii [The Sad Story of the Uprising in Dalecarlia] from 1867, corresponds to Victor Hugo’s program, whereby a work of dramatic art should be “the past revived for the present”. Written with a fresh memory of the January Uprising of 1863, Faleński’s text tells about the rebellion of the Swedes against Danish domination in the union of Scandinavian states established by the Kalmar Union at the end of the 14th century. The play depicts the abuses of the Danes and King Eric of Pomerania, the rebellion of Swedish nobility and the popular masses led by a simple miner, the overthrow of the king, the betrayal of one of the feudal lords, the coup d’état, and the assassination. The action is arranged according to the historical mechanisms known from Shakespeare’s chronicles; in presenting the monarch’s fate, Faleński adds the Calderonian element of the rule of divine providence over the world of earthly history.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 2; 91-109
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochronki w Królestwie Polskim w świetle akt Rady Głównej Opiekuńczej (1832-1870)
Child Welfare Centres in the Polish Kingdom in Light of the Records Kept by the Central Welfare Council (1832–1870)
Autorzy:
Partyka, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810743.pdf
Data publikacji:
2021-04-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Rada Główna Opiekuńcza
ochronki
Królestwo Polskie
XIX wiek
Central Welfare Council
protections
Kingdom of Poland
XIX century
Opis:
Głównym celem artykułu jest próba ukazania wkładu Rady Głównej Opiekuńczej (1832-1870) w organizację ochron dla dzieci na terenie Królestwa Polskiego w XIX wieku. Z powodu zniszczenia większości akt RGO w czasie II wojny światowej badania oparte są jedynie na szczątkowym zespole znajdującym się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Z zachowanych akt wynika, że RGO starała się nadzorować działalność ochron w Królestwie Polskim i mobilizowała lokalnych filantropów do zakładania nowych. Dbała przy tym o zachowanie pewnych standardów co do lokalu czy zabezpieczenia finansowego planowanej ochrony. Dużą wagę RGO przykładała do tego, aby funkcje opiekunów powierzano osobom godnym zaufania, których celem było przede wszystkim dobro dzieci. Wszelkie nadużycia starano się eliminować. W latach 60. XIX wieku na terenie Królestwa Polskiego funkcjonowało kilkanaście ochron dla dzieci, natomiast na masową skalę zaczęły one powstawać na początku XX wieku. Z pewnością spore zasługi w tym zakresie miała RGO, która przygotowała wcześniej grunt pod tego typu działalność.
The main aim of the article is to show the contribution of the Central Welfare Council (1832-1870) to the organization of protection for children in the Polish Kingdom in the 19th century. Due to the destruction of the majority of the Council’s files during the Second World War, the research is based only on the residual team found in the collection of the Main Archive of Old Files in Warsaw. The preserved records show that the CWC tried to supervise the protection activities in the Kingdom of Poland and mobilized local philanthropists to establish new ones. At the same time, it took care to maintain certain standards as to the premises and financial security of the planned protection. The CWC attached great importance to the fact that the functions of guardians were entrusted to trustworthy people, whose primary goal was the welfare of children. All abuses were eliminated. In the 1860s, in the Kingdom of Poland, there were several dozen or so guardianships for children, while on a mass scale they started to be established at the beginning of the 20th century. The CWC, which had previously prepared the ground for this type of activity, certainly had considerable merit in this respect.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2021, 13, 1; 139-147
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mickiewicz – poeta w wierszach Józefa Ignacego Kraszewskiego
Mickiewicz – the poet in Józef Ignacy Kraszewski’s poems
Autorzy:
Woźniak, Jesica
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400622.pdf
Data publikacji:
2016-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Mickiewicz
Kraszewski
poet
XIX century
poeta
wiek XIX
Opis:
Artykuł przypomina o walorach twórczości poetyckiej Józefa Ignacego Kraszewskiego, którego współcześnie analizuje się głównie jako powieściopisarza. Celem autorki jest wskazanie dominujących cech liryki Kraszewskiego przy założeniu, że jest ona typowa dla okresu wczesnego romantyzmu. Punktem odniesienia są utwory prekursora polskiego romantyzmu – Adama Mickiewicza. Szkic zestawia teksty przedstawicieli pierwszego i drugiego pokolenia romantyków, wykazując elementy wspólne dla ówczesnej twórczości poetyckiej, a także wskazuje znaczenie twórczości Mickiewicza w dorobku jednego z najwybitniejszych powieściopisarzy XIX wieku.
This article recalls the value of poetry by Józef Ignacy Kraszewski, who is contemporarily analyzed mainly as a novelist. The author’s assumption is to present the dominant features of Kraszewski’s lyric, assuming that it is typical for the period of early Romanticism. The reference point is works of Polish romanticism precursor – Adam Mickiewicz. The study matches texts written by the representatives of the first and the second generation of Polish romantics, showing both common elements of poetic output and the significance of the Mickiewicz’s works in poetic achievements of one of the most remarkable novelist of the XIX century.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 143-158
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie zmian powierzchni lesnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku na podstawie materialow kartograficznych [II]
The Study of Changes of the Forest Area in the Region of Kielce in the 19th and 20th Century Based on Cartographical Sources
Autorzy:
Szymanski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/821708.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
Kielecczyzna
Polska
lasy
wiek XIX
lesistosc
wiek XX
Źródło:
Sylwan; 1993, 137, 05; 57-66
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starożytności zagraniczne na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” do 1914 roku
Foreign antiquities in „Tygodnik Ilustrowany” to 1914
Autorzy:
Jeleń, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681679.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
„Tygodnik Ilustrowany”
historia archeologii
starożytności
XIX wiek
history of archeology
antiquities
19th century
Opis:
„Tygodnik Ilustrowany” was one of the most important magazines in Warsaw in the 2nd half of nineteenth century. From the first issues of the magazine there is information about the national Antiquities. The reports of foreign Antiquities began to appear in the 2nd half of 1860s, and since then their number is steadily increasing. Most texts describing the discovery and ancient monuments were in the 1880s. Individual articles have appeared in the 1890s. At the beginning of the twentieth century once again increased the number of texts about Antiquities. Archaeological issues are not just confined to the news about the excavations. In „Tygodnik” placed biographies of scholars and collectors. Informed about exhibitions and museums that collect artifacts from the ancient times. Has also been reported same artifacts. There were also reprints articles in foreign languages. They were in the section „Artykuły treści naukowej, z innych piśmiennictw czerpane”. Small foreign reports of findings were published in „Ze świata obcego” edited by Mścisława Edgara Trepkę (Toporczyka), and later in the „Kronika Powszechna”. At this time the authors of the articles represented a variety of disciplines.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2015, 30; 263-276
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U podstaw Narbuttowskiej wizji Litwy i stosunków polsko-litewskich
Autorzy:
Sierżęga, Paweł Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632199.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Teodor Narbutt, history of historiography, 19th century
Teodor Narbutt
historia historiografii, XIX wiek
Opis:
Teodor Narbutt’s works on the history of Lithuania provoked ambivalent evaluations. On one hand the importance of the subject he undertook was emphasised, on the other hand, the author was reproached for deficiencies in methodology, which disqualified him as a historian. His research grew on the basis of interest in Lithuanian culture, it led to the search for autonomous properties of the Lithuanian statehood, emphasising differences proving the separateness of Lithuania and the Grand Duchy of Lithuania within the framework of the Kingdom of Poland. The theses stated within the work have not withstood the test of time, they did not meet the social expectations. They were quickly verified by the political events of the second half of the 19th century. Although Narbutt’s works were criticised, they influenced the shape of Lithuanian culture.
Prace Teodora Narbutta poświęcone dziejom Litwy prowokowały do ambiwalentnych ocen. Z jednej strony podkreślano wagę podjętego tematu, z drugiej zarzucano autorowi braki warsztatowe, dyskwalifikujące go jako historyka. Jego badania wyrosłe na gruncie zainteresowań kulturą litewską, prowadziły do poszukiwania autonomicznych cech państwowości litewskiej, akcentowania różnic dowodzących odrębności Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego w ramach Królestwa Polskiego. Tezy pracy, nie przetrwały próby czasu, nie spełniały oczekiwań społecznych. Szybko zostały zweryfikowane przez wydarzenia polityczne drugiej połowy XIX w. Mimo, że prace Narbutta były krytykowane, nie pozostały bez wpływu na kształt kultury litewskiej.
Źródło:
Res Historica; 2019, 47
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neogotyckie mauzoleum barona von Lachmann-Falkenau w Jałowcu (Wingendorf)
Neo-Gothic mausoleum of baron von Lachmann-Falkenau in Jałowiec (Wingendorf)
Autorzy:
Wróblewski, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294259.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
mauzoleum
architektura
XIX wiek
neogotyk
rzeźba
mausoleum
architecture
19th century
neo-Gothic
sculpture
Opis:
Tematem artykułu jest neogotyckie mauzoleum w Jałowcu (Wingendorf) projektu Carla Johanna Lüdeckego (1826–1894), które pozostaje w twórczości architekta wyjątkowym przykładem połączenia form architektonicznych i rzeźbiarskich z otaczającym krajobrazem. Omówiono w nim dwie wersje projektowe jałowieckiego założenia – z 1870 i 1881 r. – różniące się detalem rzeźbiarskim, zmienionym przez rodzinę fundatorów. Zrealizowana rzeźba przedstawiająca barona Roberta von Lachmanna odeszła od pierwotnie projektowanych treści laickich, narodowych na rzecz bardziej związanych z chrześcijańską duchowością. W artykule zarysowano również możliwe inspiracje oraz historyczne rozwiązania mauzoleów baldachimowych, a także przybliżono pozostałe realizacje i projekty dolnośląskiej architektury sepulkralnej Lüdeckego wraz z ich powiązaniami z otoczeniem. Efekt ścisłego zespolenia zieleni i przestrzeni wokół mauzoleum rodziny Lachmannów z jego architekturą i rzeźbą pozostaje do dziś, mimo znacznych zniszczeń, oryginalnym świadectwem estetyki epoki „wilhelmińskiej” na Dolnym Śląsku, a całość cennego zespołu, łącznie z otoczeniem, powinna podlegać ochronie.
The neo-Gothic mausoleum in Jałowiec (Wingendorf) designed by Carl Johann Lüdecke (1826–1894) is a unique example of the union of architecture, sculpture and surrounding landscape in the Silesian province of the 2nd German Empire. Two versions of the Jałowiec project, from 1870 and 1881, varied in detail and symbolism, are discussed. Symbolic meanings of sepulchral sculpture designed by the architect had been changed by the family of baron von Lachmann. The final sculpture representing Robert baron von Lachmann did not have as much national and secular meaning as the design by the architect but more Christian aspects. The effect of close relations between the greenery and landscape space surrounding the graveyard with the mausoleum’s architecture still remains, despite large destruction, being an original example of aestethics of the “Wilhelminian” era in Lower Silesia and as such should be protected.
Źródło:
Architectus; 2019, 2 (58); 3-14
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hic manus ob patriam pugnando vulnera passi, czyli o kontynuacji programu ideowego Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego w litografii Franciszka Kosteckiego
Hic manus ob patriampugnando vulnera passi, or the continuation of the ideological programme of the Knight’s Hall from the Royal Castle in Warsaw in lithographies by Franciszek Kostecki
Autorzy:
Jakubowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068341.pdf
Data publikacji:
2020-01-15
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Stanisław August Poniatowski
Franciszek Kostecki
litografia
Sala Rycerska Zamku Królewskiego w Warszawie
XIX wiek
Opis:
The article refers to the ways in which the iconographic programme of the Knight’s Hall from the Royal Castle in Warsaw was portrayed in 19th-century graphics. The ideas devised by King Stanisław August in the spirit of the Enlightenment were extended by Franciszek Kostecki in lithography from 1819-1831. It depicts the apotheosis of Jan Henryk Dąbrowski, Tadeusz Kościuszko and Prince Józef Poniatowski, and was complemented with a quotation from Virgil’s Aeneid. The subsequent graphics were mainly executed in the workshops of Louis Letronne (c. 1821) and Józef Swoboda (published in Lviv in 1863). The last echo of extending the ideas of heroic leaders and the pantheon of national heroes is the painting by Jerzy Kossak ‘On the threshold of eternity’ from 1935 which depicts Józef Piłsudski entering Wawel Cathedral, and Józef Poniatowski and Tadeusz Kościuszko welcoming him there on the stairs.
Źródło:
Artifex Novus; 2018, 2; 20-37
2544-5014
Pojawia się w:
Artifex Novus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy dokumenty z 1878 r. dotyczące reorganizacji diecezji krakowskiej i tarnowskiej oraz Wydziału Teologicznego UJ
Autorzy:
Kumor, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042139.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Tarnów
Kraków
XIX wiek
diecezja
historia
źródła
Krakow
19th century
diocese
history
sources
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1994, 63; 221-251
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O antologizowaniu w drugiej połowie XIX wieku (na marginesie antologii Władysława Bełzy)
On Anthologizing in the Second Half of the Nineteenth Century: In the Margin of Władysław Bełza’s Anthologies
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129191.pdf
Data publikacji:
2022-06-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
antologia
XIX wiek
Władysław Bełza
historia literatury
anthology
19th century
history of literature
Opis:
Artykuł ukazuje sytuację antologii na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w. Autorka analizuje ówczesne rozumienie roli antologisty i wskazuje na istnienie zależności między dziewiętnastowieczną antologią a uwarunkowaniami społeczno-politycznymi, nakładającymi na literaturę i jej wydawców obowiązki patriotyczno-wychowawcze. Konsekwencją takiego podejścia było m.in. zaliczenie antologii do książek normotwórczych i nadanie jej roli „zbioru pomocniczego do historii literatury”, który przez teksty literackie (obudowane stosownym komentarzem) objaśnia proces historycznoliteracki. W modelu realizowanym przez Władysława Bełzę antologia umacniała poczucie przynależności narodowej, wskazując na dzieła ważne w polskiej kulturze, a dodatkowo − za pośrednictwem literatury − zapoznawała czytelnika z historią i propagowała hasła programu pozytywistycznego (np. asymilacji Żydów). Praktyka wyprzedzała świadomość teoretyczną gatunku, wówczas niewielką. Bełza, wydając antologie, stawał przed dylematami znanymi wszystkim antologistom: dokonywał wyboru kryterium organizującego całość, a potem autorów i tekstów. I choć jako antologista nie objaśniał swoich wyborów ani roli, jaką przypisywał antologii, jego wkład w rozwój rynku antologii w Polsce, jak i refleksji nad zjawiskiem antologizowania wydają się trudne do przecenienia.
The paper presents the condition of anthology in Poland in the second half of the 19th century. The author analyses the understanding of the role of an anthologist and the dependencies between the shape of the 19th-century anthology and sociopolitical conditions which imposed patriotic and educational responsibilities on literature and its publishers. The consequence of this approach was, among others, the fact that an anthology fell into the category of books setting general standards with an assigned role of ‘an auxiliary collection for the history of literature’ which explains the historical and literary processes by means of literary texts complemented by appropriate remarks. The approach followed by Władysław Bełza realised a model where anthology reinforced the sense of national affiliation by indicating the works, which were crucial in the Polish culture. Moreover, it familiarised the reader with the history and promoted the program of Polish positivists, e.g. the policy of assimilation of Jewish minority in Poland. The actual practice surpassed the theoretical awareness of the genre, which at that time was rather poor. When publishing anthologies, Bełza faced dilemmas which other anthologists experienced as well − firstly, he selected the main criterion according to which he organized the whole, and then the authors and texts. Despite being an anthologist, he did not comment his choices or the role he attributed to anthology, yet his contribution to the development of anthology market in Poland as well as the studies of the phenomenon of anthologizing seems invaluable.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2022, 12 (15); 113-130
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polscy zesłańcy na Syberii Zachodniej w latach 60.–90. XIX wieku. Między mitem a rzeczywistością
Polish deportees in Western Siberia in the 1860s–1890s. Between the myth and the reality
Autorzy:
Caban, Wiesław
Michalska-Bracha, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687668.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mit
polscy zesłańcy
Syberia Zachodnia
XIX wiek
myth
polish deportees
Western Siberia
XIXth century
Opis:
The article concerns individual and collective experiences of Poles deported to Siberia in the second half of the 19th century. It is based on the 19th century memoirs and Polish and Russian accounts from the 19th and 20th century. An integral part of the article is the problem of the myth of Siberia, and its picture of martyrdom of which perpetuated by the 19th century literature, romantic poetry, and memoirs, including the works of Agaton Giller’s. A noticeable role in the making of the myth of Siberia played the works of Zygmunt Librowicz’s (Poles in Siberia, Cracow 1884) and Michal Janik’s (History of Poles in Siberia, Cracow 1928), among others. The article mentions numerous factors creating the myth of Siberia, including the system of repressions against the deportees, the myth of the sentenced to katorga terms, the myths concerning the attitude of Russian administration and civilians to the deportees, the cooperation between Polish and Russian exiled revolutionaries and marriages between the deportees and local Siberian women.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 17; 13-41
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki kształtujące tożsamość narodową w twórczości Wincentego Pola
Factors forming national identity in Wincenty Pol’s works
Autorzy:
Bryła, Władysława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496957.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
tożsamość
ziemia
nazwy
tradycja
język
XIX wiek
identity
land
tradition
language
19th century
Opis:
W świetle utworów prozatorskich i poetyckich Wincentego Pola autorka ustaliła czynniki tożsamości narodu polskich, do których zalicza: terytorium, na którym żyje naród, nazewnictwo geograficzne i kulturowe, język i tradycję. Te czynniki decydują o samoświadomości narodu i utrwalają pamięć. Literaturę i naukę traktował Pol jako służbę Polsce i sposób na rozbudzanie patriotyzmu.
In the light of Wincenty Pol’s prose and poetic works the author has established a list of factors forming national Polish identity. They include the following: territory inhabited by the nation, geographical and cultural names, language and tradition. These factors determine national self-awareness and preserve remembrance. Wincenty Pol treated literature and science as a service to Poland and a way of awakening patriotism.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2018, 1(17); 151-166
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Commencement of a new road network in the Kingdom of Poland in the period 1816-1817
Autorzy:
Rutkowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/198022.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
road network
Kingdom of Poland
19th century
sieć dróg
Królestwo Polskie
XIX wiek
Opis:
The main aim of this article is to introduce road repair and building programmes and procedures that took place in both the Kingdom of Poland, as a whole, and the Masovian Province, in particular. Starting with legal matters, this article describes the variety of combined activities on the part of the state government and local authorities undertaken between 1816 and 1817, which shaped the future development of Polish routes for many years to come.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska; 2017, 97; 131-146
0209-3324
2450-1549
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) i jego twórczość religijna w kontekście najnowszych badań
Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) and His Sacred Music in the Context of Latest Research
Autorzy:
Urban, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806085.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Joseph Ignatz Schnabel
muzyka liturgiczna
Kirchenmusik
Wrocław
Breslau
XIX wiek
liturgical music
nineteenth century
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych wyników najnowszych badań poświęconych twórczości niemieckiego kompozytora, dyrygenta i pedagoga, Josepha Ignatza Schnabla (1767–1831), kapelmistrza katedry św. Jana we Wrocławiu. Bogata i dobrze zachowana twórczość artysty obejmuje ponad 250 utworów, w tym opracowania niemal wszystkich gatunków katolickiej muzyki liturgicznej (m. in. cykle mszalne, requia, części proprium, cykle nieszporne, hymny, antyfony, responsoria, pieśni). Pod względem stylistycznym repertuar ten reprezentuje cechy muzyki dojrzałego klasycyzmu, nie brak w nim jednak także rozwiązań indywidualnych, wypracowanych przez kompozytora. Służące ubogaceniu liturgii utwory Schnabla charakteryzują się uproszczoną i zwięzłą konstrukcją formalną, przejrzystą fakturą oraz interesującą instrumentacją. Do ważniejszych postulatów realizowanych przez Schnabla należy prymat czytelności tekstu słownego. Zasada ta bez wątpienia pełni kluczową rolę w sposobie kształtowania partii chóralnych, utrzymanych w fakturze homofonicznej, okazjonalnie urozmaicanej imitacjami. Artysta zdecydowanie odrzuca w swych dziełach wszelkie formy popisowości, wirtuozerii oraz nadmiernej ekspresji. Ich miejsce zajmuje wyszukana narracja harmoniczna, która wraz z dynamiką oraz odpowiednią instrumentacją służy eksponowaniu właściwego dla muzyki religijnej wyrazu muzycznego. Utwory wrocławskiego kapelmistrza stanowią bez wątpienia udaną próbę powrotu do ideałów właściwie pojmowanego stylu kościelnego (Kirchenstil), którego zasady zostały sformułowane jeszcze w poprzednich wiekach. Pod tym względem kompozycje Schnabla stanowią novum – przynajmniej na obszarze Śląska – wobec intensywnie eksploatowanego na przełomie XVIII i XIX wieku stylu koncertującego. Mało znana twórczość muzyczna kompozytora może stać się przedmiotem wartościowej interpretacji artystycznej, nawet w wykonaniu niewielkich zespołów. Nie jest bowiem pozbawiona interesujących walorów artystycznych, a przy tym nie ewokuje wygórowanych trudności wykonawczych.
The aim of this article is to present selected results of the most recent research into the musical output of the German composer, conductor and teacher Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831), Kapellmeister at the Breslauer Dom (now St John the Baptist’s Cathedral in Wrocław). His extensive and well-preserved oeuvre comprises more than 250 works, including settings of nearly all genres of Catholic liturgical music (such as Mass and Vespers cycles, Requiems, parts of the Proper, hymns, antiphons, responsories and songs). Stylistically this repertoire represents high classicism, but it also displays individual solutions elaborated by the composer himself. Schnabel’s music, conceived to embellish the liturgy, is characterised by concise and simplified formal design, lucid textures and interesting orchestration. One of the key principles he implemented was to prioritise the clarity of the verbal text. This undoubtedly played a crucial role in the way he shaped his choral parts, which are homophonic with occasional imitations adding variety to the texture. Schnabel resolutely avoids any spectacular displays of skill, virtuosity and excessive expression. Instead, he employs sophisticated harmonic narration, which, along with the use of dynamics and appropriate instrumentation, serves the aim of adequately emphasising the type of expression proper to sacred music. Te music of the Breslau Kapellmeister represents an undoubtedly successful return to the ideals of an appropriate treatment of the church style (Kirchenstil), the principles of which had been formulated over the preceding centuries. Schnabel’s compositions are a novelty in this respect, at least in Silesia, where the concertato style was heavily exploited in the late eighteenth and early nineteenth century. Te composer’s little-known oeuvre may be performed in an artistically rewarding manner even by small ensembles. Its artistic qualities make it attractive, while it does not present excessive difficulties in performance.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 39-64
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteka Katedralna w Gnieźnie: (aneks)
Autorzy:
Rył, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038300.pdf
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
biblioteka katedralna
Gniezno
XVII wiek
XIX wiek
zbiory
cathedral library
17th century
19th century
repertory
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 36; 211-265
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żony XIX-wiecznych zesłańców jako organizatorki życia rodzinnego na Syberii
Wives of 19th century deportees as organisers of family life in Siberia
Autorzy:
JĘDRYCHOWSKA, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435560.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
XIX wiek
Syberia
zesłania
żony zesłańców
19th century
Siberia deportations
wives of deportees
Opis:
XIX-wieczne zesłania na Syberię należały do jednych z bardziej bolesnych doświadczeń Polaków tamtej epoki i wpisały się na stałe w polską historię. Za sprawą przede wszystkim literatury romantycznej, a potem także malarstwa, życie zauralskich wygnańców przez długi czas ukazywano jedynie w kontekście martyrologicznym. Dopiero polscy sybiracy, powracający po wielu latach do kraju, sami zaczęli zmieniać ten obraz. W publikowanych jeszcze w XIX wieku ich świadectwach (pamiętnikach, wspomnieniach, dziennikach, listach), znaleźć można interesujące opisy nie tylko codziennych zmagań z trudną rzeczywistością zsyłki, ale również funkcjonowania w wymiarze wspólnoty zesłańczej oraz rodzinnej. Ponieważ prawo rosyjskie zezwalało, aby skazanym na Syberię towarzyszyły żony, niektóre z nich dobrowolnie podążały na katorgę lub osiedlenie wraz z mężem. Większość z nich decydowała się na zabranie ze sobą dzieci. Z chwilą znalezienia się za Uralem podlegały one takim samym rygorom, jak skazani – mogły powrócić do kraju jedynie po odbyciu przez małżonka kary zesłania lub kiedy on zmarł. Troszczyły się, aby życie rodzinne na wygnaniu niewiele odbiegało od tego na wolności: prowadziły gospodarstwo, wychowywały dzieci, zajmowały się ich kształceniem osobiście lub organizowały tzw. komplety. Przygotowywały w swoich domach święta kościelne i obchody świąt narodowych, koncerty i teatrzyki dziecięce. Ich rezygnacja z wygodnego życia w kraju i decyzja o syberyjskiej tułaczce u boku męża wpisywały się w romantyczny wizerunek polskiej kobiety–patriotki, ale jednocześnie były wyrazem miłości i poświęcenia na rzecz rodziny.
19th century deportations to Siberia have been one of the most painful experiences of Poles of that age and they are a permanent element of Polish history. Mostly due to the literature of Polish Romanticism, and then also of visual art, the lives of trans- Uralian exiles has for a long time been presented only in the context of martyrdom. It was the Polish Sybiraks, returning to the homeland after many years, who have themselves changed this image. In their testimonies (memoirs, diaries, journals, letters) published back in the 19th century, one can find interesting descriptions not only of everyday struggles with the difficult reality of the deportation but also about functioning in the community of deportees and their families. As Russian law allowed the deportees to Siberia to be accompanied by their wives, some of them voluntarily went for “katorga” (deportation) or occupancy with their husbands. Most of them had decided to take their children with them. After crossing the Ural mountains they were subject to the same restrictions as were the convicts – they could return to the homeland only after their husbands have served their deportation sentences or after they had died. They strived to make their families’ lives in exile not very distinct from the life in freedom: they took care of the households, raised children, personally educated them or organised secret lessons. They prepared in their houses religious and national holidays, concerts and children’s theatres. Their giving up of a comfortable life in the homeland and the decision of a Siberian exile along with their husbands had been a part of the romantic image of the Polish woman–patriot, but it was also an expression of love and dedication for the family.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2014, IX, (1/2014); 161-173
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół parafialny w Węgleszynie w świetle relacji z końca XIX stulecia
Autorzy:
Karkocha, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042527.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Węgleszyn
kościół parafialny
edycja źródłowa
XIX wiek
parish church
source edition
19th century
Opis:
Krytyczna edycja źródłowa dotyczy odnalezionego w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach opisu kościoła parafialnego pw. św. Andrzeja Apostoła w Węgleszynie (woj. świętokrzyskie). Dokument ten został sporządzony na polecenie konsystorza kieleckiego, najpewniej w latach dziewięćdziesiątych XIX w., przez miejscowego proboszcza, księdza Pawła Jędrychowskiego. Jest on o tyle cenny, że zawiera wiele istotnych informacji na temat świątyni parafialnej, pomijanych dotychczas w opracowaniach, jak również nieistniejących dziś zabytków, utraconych bezpowrotnie na początku ubiegłego stulecia (gotycki dzwon, ambona o rzadkiej formie jabłka, dekoracje ścienne). Edycja tekstu źródłowego poprzedzona została częścią wstępną, w której przedstawiono pokrótce dzieje parafii i wsi Węgleszyn, omówiono wygląd zewnętrzny i wewnętrzny świątyni, jej wystrój i wyposażenie.
The critical source edition pertains to description of the parish church under name St. Andrew the Apostle in Węgleszyn (Świętokrzyskie Province), found in the Diocesan Archives in Kielce. The document was prepared on the order of the Kielce Consistory, most probably in the 1890s, by the local priest, priest Paweł Jędrychowski. It is valuable because it contains a lot of important information about the parish temple, hitherto omitted in studies, as well as monuments that do not exist today, irretrievably lost at the beginning of the last century (a Gothic bell, a pulpit having a rare apple-form, the wall decorations). The edited source text was preceded by an introductory part, which briefly presents the history of the parish and village Węgleszyn, discussed the external and internal appearance of the temple, its decor and equipment.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 241-261
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siedem pieśni religijnych Ottona Mieczysława Żukowskiego (1867–1942) w kontekście zagadnień semantycznych i muzycznych
Seven religious songs by Otton Mieczysław Żukowski (1867˗1942) in the context of semantic and musical issues
Autorzy:
Kaczorowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375678.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
religious song
Polishness
19th century
Otton Mieczysław Żukowski
pieśń religijna
polskość
XIX wiek
Opis:
In the present article the author discusses seven religious songs by the little-known Polish composer, Otton Mieczysław Żukowski (1867˗1942). The songs are: Ojcze nasz (Our Father) op. 47, Panie do Ciebie wołam (Lord, unto Thee I cry), Twych Panie łask (Your mercies, o Lord), Gdy boleść wstrząsa (When sorrow strikes), Panie miłosierny (Merciful Lord), Do Boga (To God) and Wierzymy Panie (Lord, we believe). The songs’ semantic meaning conveys the basic and most essential truths of the Catholic faith. Thereby, they formed the awareness of the listeners and became a catechesis to be sung. The discussed songs have also a strong patriotic and national emphasis as they were created in the time of Poland’s partition and non-existence in Europe. The songs are evidence that God may be involved in the history of a nation and change its difficult position. In terms of musical layer the songs are characterized by a cantilena melodic line and tonal harmony.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2017, 31; 259-274
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wróżki i zacofanie irlandzkich chłopów w świetle wybranych dziewiętnastowiecznych dzienników z podróży
Autorzy:
Hamera, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131155.pdf
Data publikacji:
2022-07-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
fairies
Ireland
peasants
countryside
magic
nineteenth century
wróżki
Irlandia
chłopi
wieś
magia
XIX wiek
Opis:
THE ROLE OF FAIRIES IN THE LIVES OF IRISH PEASANTS AND THEIR DEPICTION IN SELECTED NINETEENTH-CENTURY TRAVELOGUES Life in the nineteenth-century Irish countryside was not easy. Irish peasants lived in abject poverty and struggled to make ends meet. They consumed almost only potatoes and famines occurred regularly. Peasants often blamed their hardships on fairies, whose various races were supposed to inhabit Ireland. Tales about fairies were very popular among travelers who visited Ireland in the nineteenth century and subsequently published books about their travels there. They often highlighted the role of magic in daily activities of the Irish. The aim of this paper is to discuss the role of fairies in the lives of Irish peasants and argue that by underlining the attachment of the Irish to magical creatures, travelers underscored the backwardness of Irish peasants and propagated negative stereotypes about the inhabitants of the Emerald Isle.
Źródło:
Studia Historyczne; 2022, 63, 1(249); 51-59
0025-1429
Pojawia się w:
Studia Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Universal values of Klementyna Tańska-Hoffmanowa’s pedagogy
Wartości uniwersalne pedagogii Klementyny Tańskiej-Hoffmanowej
Autorzy:
Dąbrowska, Joanna E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950494.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
19th century
writer
pedagogy
patriotism
xix wiek
klementyna tańska-hoffmanowa
pisarz
pedagogia
patriotyzm
Opis:
Artykuł przypomina postać Klementyny z Tańskich Hoffmanowej (1798-1845) – pierwszej pisarki na gruncie polskim, która stworzyła bogaty księgozbiór dla szerokiego grona odbiorców w języku polskim – czasopisma i książki dla dzieci, powieści dla młodzieży i dorosłych. Twórczość Hoffmanowej wzbogacała pamięć małych czytelników wiadomościami z dziejów polskich, wzbudzała umiłowanie ojczystej mowy, poznawanie przeszłości kraju, uwielbienie ważnych postaci ukazanych w szerokim tle historycznym oraz zawierała szereg wskazówek pedagogicznych, kierowanych do rodziców i wychowawców. Pisarka narzuciła opinii publicznej jasno sprecyzowany ideał wychowawczy dla kobiet i przedstawiła odpowiedni dla nich program naukowy. W jej utworach i współczesny Polak znajdzie wartości ponadczasowe: wskazówki prawdziwego patriotyzmu, kult języka i kultury narodowej, znaczenie wychowania rodzinnego i społecznego, a także takie przesłania, jak: miłość, koleżeństwo, szacunek dla rodziców i starszych, wyrozumiałość, oddanie, poświęcenie, ofiarność, uczynność.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2015, 14, 1
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księga Bractwa Trójcy Przenajświętszej w parafii Dywin 1763-1800
The book of the Fraternity of Holy Trinity in Dywin parish 1763-1800
Autorzy:
Bielak, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026383.pdf
Data publikacji:
2012-12-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XVIII-XIX wiek
Białoruś
modlitwa
bractwo
18th-19th century
Belarus
prayer
fraternity
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 98; 5-18
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dramatyczne losy księgozbiorów kościelnych w południowych guberniach Królestwa Polskiego w XIX wieku w świetle obecnego zasobu starych druków Biblioteki WSD w Płocku
Die dramatischen Schicksale der kirchlichen Bücherbestände in den südlichen Gouvernements des Königreiches Polen im 19. Jahrhundert im Lichte des gegenwärtigen Bestandes der alten Druckstücke in der Bibliothek des Höheren Priesterseminars zu Płock
Autorzy:
Marszalska, Jolanta M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039690.pdf
Data publikacji:
2009-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
19. Jahrhundert
Archiv
Płock
Bibliotheke
XIX wiek
archiwum
biblioteka
19th century
archive
library
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 91; 41-46
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziennik podróży do Petersburga Filipa Szumborskiego, biskupa chełmskiego, z roku 1840
Autorzy:
Petrani, Aleksy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048359.pdf
Data publikacji:
1966
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
dziennik
podróż
biskup
Chełm
XIX wiek
1840
journal
diary
journey
bishop
19th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1966, 13; 269-300
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienie o Brunonie Bielawskim. Z notatek Karola Estreichera Seniora
A Memory of Bruno Bielawski. From the Notes of Karol Estreicher the Elder
Autorzy:
Kurek, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571088.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Bruno Bielawski
Karol Estreicher
materiały źródłowe
XIX wiek
rękopis
source materials
nineteenth century
manuscript
Opis:
The manuscript materials left by Karol Estreicher, which have lasted to our times, constitute a valuable historical source not only because of the fact that their owner lived in a period rich in events important for the history of Polish bibliography, literature, or the Polish nation itself, but also because the written legacy of this director of the Jagiellonian Library can also be analysed with regard to his workshop, which consisted of materials and notes. One of the manuscripts included in Estreicher’s diaries contains his first notes and fragments of the text entitled A Memory of Bruno Bielawski. Their version published after Estreicher’s death, clearly echoes those first essays, although it is not so emotionally tinged. The manuscript, quoted as a whole, is an excellent testimony of the intimacy which existed between Estreicher and Bielawski, as well as of the history of Estreicher’s posthumous note devoted to his friend, who was also a publisher and a poet.
Materiały rękopiśmienne po Karolu Estreicherze, które przetrwały do naszych czasów, to cenne źródło historyczne. Nie tylko dlatego, że był on świadkiem epoki bogatej w wydarzenia istotne dla historii bibliografii, literatury czy narodu polskiego. Spuściznę po tym dyrektorze Biblioteki Jagiellońskiej można też analizować pod kątem warsztatu, jakim były jego materiały i notatki. Jednym z rękopisów włączonych między karty dzienników Estreichera są pierwsze notatki i fragmenty tekstu do Wspomnień o Brunonie Bielawskim. Ich wersja opublikowana po śmierci Estreichera wyraźnie nawiązuje do tych pierwszych szkiców, nie jest jednak tak zabarwiona emocjonalnie. Przytoczony w całości rękopis doskonale pokazuje, w jakim stopniu zażyłości był Estreicher z Bielawskim oraz jak powstawała nota pośmiertna poświęcona przyjacielowi, poecie i wydawcy.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2015, 65; 113-124
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie zmian powierzchni lesnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku na podstawie materialow kartograficznych [I]
The Study of Changes of the Forest Area in the Region of Kielce in the 19th and 20th Century, based on Cartographical Sources [I]
Autorzy:
Szymanski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/822307.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
Kielecczyzna
Polska
lasy
wiek XIX
lesistosc
wiek XX
Źródło:
Sylwan; 1993, 137, 04; 73-82
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja czytelnictwa na łamach poznańskiego periodyku „Ruch Chrześcijańsko-Społeczny” (1902–1910)
Autorzy:
Bednarz-Grzybek, Renata Anna
Krasińska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607015.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
edukacja ludowa
książka
czytelnictwo
czasopisma polskie
XIX–XX wiek
Opis:
W wyniku uprzemysłowienia, jakie dokonało w XIX wieku, doszło do wzrostu liczebności klasy robotniczej, a zniesienie pańszczyzny (uwłaszczenie chłopów) spowodowa-ło polepszenie bytu włościan. Zaczęły też ukazywać się książki i prasa adresowane do tych części społeczeństwa. Jednym z takich periodyków był „Ruch Chrześcijańsko-Społeczny” (1902–1910). Jego twórcy zachęcali do tworzenia katolickich robotniczych zrzeszeń zawodo-wych, krytykowali szerzący się ruch socjalistyczny, podkreślając jego antyreligijność, starali się odsunąć od wpływu na polskie życie gospodarcze Żydów, podnosili poziom oświaty ludowej przez propagowanie wartościowych książek i prasy. Namawiali czytelników do korzystania z bibliotek Towarzystwa Czytelni Ludowych i Towarzystwa Szkoły Ludowej. Sprzeciwiali się czytaniu książek i czasopism wydawanych przez Polską Partię Socjalistyczną, które propago-wały szkodliwe dla katolika treści. Przestrzegali przed zakupem książek i prasy oferowanych przez zręcznych kolporterów dostarczających je prosto do domów klientów oraz literatury nabywanej podczas jarmarków czy odpustów. 
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2018, 37, 4
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Detektyw Fryga na tropie Henryk Nagiel "Tajemnica Nalewek" i "Sęp"
Detective Fryga on track. Henryk Nagiel’s "Tajemnica Nalewek" ("Mystery of Nalewki") and "Sęp" ("Vulture")
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648969.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
XIX wiek
powieść kryminalna
powieść tajemnic
Henryk Nagiel
19th century
crime novel
mystery novel
Opis:
Nagiel’s novels have not attracted researchers’ attention, except for some references to works devoted to the development of mystery novels in Poland, the image of Warsaw in Polish literature of the 19th century, or the history of Polish immigrant society press. When writing his crime novels – Tajemnica Nalewek and Sęp – the author followed the example of foreign novels, mainly English and French ones. The main character of his crime novels, detective Fryga, is not the scientist type who investigates data in his quiet office, library or laboratory. He resembles Vidocq and one of his literary counterparts, the character of Gaboriau’s novel – policeman Lecoq. In his investigation, he owes a lot to coincidence and luck; he is active, energetic and creative, trying to speed up events, he takes the initiative in the fight against crime. In Nagiel’s novels, mystery not only is connected with the motif of crime, the secret behind the crime and an attempt to solve it, but also seems to be an inherent element of the world. The world created by Nagiel is dark, complex and anxiety-provoking. Solving the crime stories and punishing culprits mean the triumph of justice, social order and convention, but they do not eliminate the sense of threat.
Powieści Nagla na ogół nie zwracały uwagi badaczy, z wyjątkiem pewnych odniesień w pracach poświęconych rozwijaniu powieści kryminalnych w Polsce, obrazu Warszawy w literaturze polskiej XIX wieku czy historii polskiej prasy emigracyjnej. Pisząc kryminały – Tajemnice Nalewek i Sępa – autor podążał za przykładem powieści obcojęzycznych, przede wszystkim angielskich i francuskich. Główny bohater jego kryminałów, detektyw Fryga, nie jest jeszcze typem naukowca, który prowadzi śledztwo w zaciszu swojego biura, biblioteki czy laboratorium. Przypomina Vidocqa i jednego z jego literackich odpowiedników, protagonistę powieści Gaboriau – policjanta Lecoqa. Podczas śledztwa Fryga wiele zawdzięcza przypadkowi i szczęściu, jest aktywny, energiczny i twórczy, starając się zaś przyspieszyć tempo wydarzeń, przejmuje inicjatywę w walce z przestępczością. W powieści Nagla tajemnica wiąże się nie tylko z motywem zbrodni, sekretem skrytym za przestępstwem i próbą rozwiązania, ale wydaje się nieodłącznym elementem rzeczywistości. Świat stworzony przez Nagla jest mroczny, niejednoznaczny i wywołuje niepokój. Rozwiązanie zagadki kryminalnej i ukaranie winnych oznacza zwycięstwo sprawiedliwości, porządku społecznego i konwencji, ale nie eliminuje poczucia zagrożenia.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 50, 4; 89-105
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia powstania i pierwszych sukcesów Stoczni Szczecińskiej Vulcan w Szczecinie w XIX wieku
Establishing and first successes of Szczecin Shipyard Vulcan in Szczecin in XIX Century
Autorzy:
Banaszek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/313329.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
Stocznia Szczecińska Vulcan
historia stoczni
XIX wiek
Szczecin Shipyard Vulcan
shipyard history
19th century
Opis:
W artykule omówiono historię Stoczni Szczecińskiej Vulcan założonej w połowie XIX wieku, jej rozwój i pierwsze poważne sukcesy w wieku XIX. Wskazano genezę założenia stoczni przez króla Fryderyka Wilhelma IV, rozwój terytorialny zakładu oraz realizację pierwszych zamówień okrętowych. Opisano również wielki wpływ samego państwa pruskiego na rozwój stoczni, zwłaszcza na drodze wojskowych zamówień. Zwrócono uwagę na wpływ na rozwój stoczni pod koniec XIX wieku dyrektora Roberta Zimmermanna oraz otrzymanego zlecenia na budowę najbardziej luksusowego i szybkiego transatlantyku s/s Kaiser Wilhelm der Groesse , który zdobył dla Niemiec Błękitną Wstęgę Atlantyku.
Paper discussed the Szczecin Shipyard history, established in mid of XIX Century, development and first serious successes. process of ship fuel bunkering on open sea. The genesis of shipyard establishment by Preussen King Friderick Wilhelm IV, territorial development of shipyard and realization of first ship orders have been undertaken. Influence on the shipyard of Preussen Government, particularly by military orders was described. impact of alcohol on the psychophysical properties of human and its metabolism. Particular attention was paid to the shipyard development at end of XIX Century by Robert Zimmermann Company Director and by receiving of special order on most luxury and quickly passengers transatlantic ship s/s Kaiser Wilhelm der Groesse, which was winner in North Atlantic Blue Riband Competitions.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2016, 17, 6; 771-777
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie Towarzystwo Pedagogiczne we Lwowie (materiały z lwowskiego Archiwum Historycznego)
Autorzy:
Przeniosło, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441984.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
organizacje społeczne
Galicja
szkolnictwo galicyjskie
XIX wiek
social organizations
Galicia
Galician education
19th century
Opis:
Polish Pedagogical Society in Lvov was established in 1868. This organization represented the teaching environment in Galicia. Until 1906 it operated under the name Pedagogical Society. It dealt with development of Galician education (especially folk education), social matters of teachers, also their self-education and professional development. The headquarters of the Society was seated in Lvov and on the territory of the whole Galicia a network of local branches was established. In 1896 there were 96 of them, later this number decreased. In this publication three lengthy documents have been included, which are stored in the Central State Historic Archives of Ukraine in Lvov. These materials come from the set of the Polish Pedagogical Society (fond 445). Those are two reports from the meetings of the Main Board of the organization (from December 1905 and June 1907) and a report from the 10th General Assembly of Delegates of the Society organized in Lvov in April 1912.
Polskie Towarzystwo Pedagogiczne we Lwowie założono w 1868 r. Organizacja była reprezentantem środowiska nauczycielskiego w Galicji, do 1906 r. działała pod nazwą Towarzystwo Pedagogiczne. Zajmowała się rozwojem szkolnictwa galicyjskiego (szczególnie ludowego), sprawami bytowymi nauczycieli, także ich samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Centrala Towarzystwa mieściła się we Lwowie, na terenie całej Galicji stworzono sieć oddziałów terenowych, w 1896 r. było ich 69, potem liczba ta zmniejszyła się. W publikacji zamieszczone zostały trzy obszerne dokumenty przechowywane w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie. Materiały pochodzą z zespołu Polskie Towarzystwo Pedagogiczne (fond 445). Są to dwa protokoły z posiedzeń Zarządu Głównego organizacji (z grudnia 1905 i czerwca 1907 r.) oraz protokół z X Walnego Zjazdu Delegatów Towarzystwa, który zorganizowano we Lwowie w kwietniu 1912 r.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 378-396
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DVĚ STOLETÍ ČESKÉHO OBJEVOVÁNÍ RUSKA. OBROZENSKÉ CESTOPISY
TWO CENTURIES OF CZECH EXPLORATION OF RUSSIA: TRAVEL BOOKS IN THE CZECH NATIONAL REVIVAL PERIOD
Autorzy:
Tomášek, Martin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911695.pdf
Data publikacji:
2019-03-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literatura podróżnicza
literatura czeska
Rosja
XIX wiek
travel books
Czech literature
Russia
19th century
Opis:
Niejednoznaczny stosunek Czechów wobec obecnej Rosji prowokuje pytanie, czy owa ambiwalencja ma historyczne korzenie. Brak możliwości zaczerpnięcia wiedzy bezpośrednio od przodków skazuje nas na metody pośrednie. Jedną z nich jest analiza historycznej literatury podróżniczej. Gatunek ten może zawierać znaczne nasycenie refleksjami na temat realiów, niestety czeska literatura podróżnicza dotycząca Rosji w badanym okresie (od końca XIII w. do początku lat 40. XIX w.) jest nieliczna i różnorodna: obok autentycznej literatury podróżniczej (o charakterze naukowym, typu reportażowego lub autorstwa przedsiębiorców) można znaleźć mistyfikacyjną literaturę podróżniczą, imitację literatury podróżniczej lub kompilację przekładów kilku tekstów naukowych, mającą pełnić rolę literatury podróżniczej. Powstanie tych tekstów można uznać za dowód zainteresowania czytelników słowiańskim wschodem; ograniczone możliwości podróżowania wymuszały zaś na redaktorach rozwiązania zastępcze. Należy stwierdzić, że ówczesne obrazy Rosji nie pozwalają oceniać jej konkretnym, z góry przyjętym sposobem.
The study explores the ambiguities of Czech relations with contemporary Russia seeking their historical roots in the pictures of the Russian reality constructed in Czech period travel books. The travelogue production was characterized by a relatively low number of publications and remarkable heterogeneity. Between the end of the 18th century and the beginning of the 1940s this genre included not only authentic travelogues – travel reportage and business travelogue – but also fictitious travelogues or travelogue imitations, scientific travel books as well as compilations of texts on related topics compensating for restrained opportunities to travel. This repertoire provided Czech readers with rather limited possibilities for getting to know contemporary Russia through the personal experiences of their fellow countrymen, nevertheless, it shows the readers’ interest in the Slavonic East. These period pictures do not tend to evaluate Russia in a specific or prescribed way.
Źródło:
Porównania; 2018, 22, 1; 67-90
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan badań naukowych nad udziałem województwa podlaskiego w powstaniu listopadowym 1830-1831 roku
Forschungsstand des Bezirks Podlasie an dem Novemberaufstand 1830-1831
Autorzy:
Warmiński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041817.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
19. Jahrhundert
Urkunde
Novemberaufstand
XIX wiek
dokumenty
powstanie listopadowe
19th century
records
November Uprising
Opis:
Die Forschungen zum Anteil des Bezirks Podlasie an dem Novemberaufstand 1830-1831 sind reichlich und verschiedenartig. Die meisten Bearbeitungen betreffen die Militärrolle des Bezirks Podlasie, Kriegshandlungen und die Organisation der Streitmächte (W. Tokarz, W.W. Bednarski, J. Warmiński). Weitere Themen beziehen sich auf die Anteilnahme mancher Städte und Städtchen (Siedlce, Łuków, Węgrów, Stoczek) an dem Aufstand. Es gibt auch kurze Synthesen über die Anteilnahme des ganzen Bezirks an dem Aufstand. Die erste, möglichst alle Fragen umfassende Synthese entstand vor über 18 Jahren und wurde bis jetzt noch nicht herausgegeben. Sie war ausschließlich Grundlage für einige Artikel, unter denen manche besonders wertvoll sind. Viele in der Synthese erörterten Probleme wurden nicht publiziert, denn der Autor wartet auf ihren Druck im ganzen. Die Mehrheit der nach 1979 entstandenen Bearbeitungen (meine eigenen ausgenommen) berücksichtigt sie nicht, auch wenn sie schon 1980 in wichtigsten Jubiläumsbearbeitungen über den Novemberaufstand angekündigt wurden. Leider soll man manche nach 1979 entstandenen Bearbeitungen kritisch und mit gewisser Zurückhaltung betrachten - wegen ihrer faktischen und meritorischen Ungenauigkeit. Es läßt sich nicht sagen, daß sie ein großer Schritt vorwärts sind im Vergleich mit der ersten Synthese, leider in Maschinenschrift.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 70; 361-397
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katalog rękopisów Biblioteki Seminarium Duchownego w Kielcach
Autorzy:
Nir, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044380.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
rękopisy
zbiory biblioteczne
seminarium duchowne
XIX wiek
manuscripts
library repertory
divinity school
19th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1980, 41; 91-126
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ważniejsze polonika kościelne w Archiwach Państwowych w Wiedniu
Autorzy:
Kumor, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044653.pdf
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Wiedeń
archiwum
zbiory
XIX wiek
archiwum państwowe
Vienna
archive
repertory
19th century
national archive
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 307-311
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tak zwana reforma klasztorów w 1864 roku na terenie diecezji sandomierskiej
Autorzy:
Wójcik, Walenty
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047852.pdf
Data publikacji:
1971
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
klasztory
XIX wiek
diecezja sandomierska
diecezja
Sandomierz
monastery
19th century
diocese of Sandomierz
diocese
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1971, 23; 343-360
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święciccy z Nowej Wsi na ziemi dobrzyńskiej i ich losy w XIX wieku
The family of Święcicki of Nowa Wieś in the Dobrzyń landscape and their fate in the 19th century
Autorzy:
Utkin, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098257.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Święciccy
Nowa Wieś
rumunki
biogramy
XIX wiek
Święcicki family
clearances
biographies
the 19th century
Opis:
Jan Stanisław Święcicki, szlachcic z Kujaw, nabył w latach 40. XIX wieku w Ziemi Chrostkowskiej Nową Wieś. Majątek z przewagą lasów był przekształcony w rumunki, a później w folwark. Z trzecią żoną Eleonorą Nelską Święcicki dochował się siedmiu synów i jednej córki. Artykuł przedstawia biogramy tych ośmiorga dzieci. Ujawnione są ślady życia trzech synów uważanych za zmarłych jako noworodki. Najwięcej miejsca poświęcone jest dziewiętnastowiecznym losom dwojga najmłodszych dzieci Jana Stanisława i Eleonory, pomijanych w piśmiennictwie biograficznym. Córkę do udanego małżeństwa doprowadziło jej zainteresowanie literaturą. Najmłodszy syn, księgowy, podbudował karierę zawodową przez małżeństwo z zamożną panną.
Jan Stanisław Święcicki, a nobleman from Kujawy, acquired the estate Nowa Wieś in the Chrostkowo Land. This estate with a predominance of forests was transformated into clearences, and then into a grange. With this third wife Eleonora Nelska he has brought up seven sons and one daughter. The biographies of these eight children are presented. Traces of the fate of three of them, considered early dead, are revealed. The most place is given to the vicissitudes of life in the 19th century of two youngest children of Jan Stanislaw and Eleonora, neglected in the biographical writings. As for the daughter, her interest in literature led her to a successful marriage. The youngest son, a book- keeper, supported his professional career by marrying a wealthy lady.
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2023, 4(277); 5-28
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczne i komunistyczne broszury we Francji w latach 1840-1844
Socialist and Communist Brochures in France between 1840 and 1844
Autorzy:
Fourn, François
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012918.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
brochures
communism
France
propaganda
socialism
the 19th century
XIX wiek
broszury
Francja
komunizm
socjalizm
Opis:
Wśród francuskich komunistów i socjalistów w dziewiętnastym wieku broszury były najważniejszym środkiem do szerzenia ich doktryn i organizowania ruchów politycznych. Poza wyjątkami te niedrogie pisma były kierowane przede wszystkim do odbiorców z niższych warstw społecznych, zapraszając ich tym samym do uczestnictwa w polemicznej przestrzeni, którą tworzyły. Broszury były sprzedawane u profesjonalnych księgarzy, ale szerzono je także podczas zgromadzeń, konferencji i strajków. Czytane na głos, mogły one służyć jako podstawa do dyskusji lub zamiennik nudnych przemówień politycznych. Dlatego ich badanie umożliwia wgląd w kontekst dotyczący komunikacji pomiędzy pismem a słowem mówionym i złożonej interakcji między autorami a robotniczymi czytelnikami.
For the French communists and socialists of the 19th century, brochures were the most important means used to spread their doctrines and to organize political movements. With some exceptions, these cheap works were targeted to an audience from lower social strata, thereby inviting them to take part in the polemical space which they created. Brochures were available from specialist booksellers, but they were also distributed during meetings, conferences, and strikes. While read aloud, they could serve as a launch pad for political discussions or as a substitute for political speeches. For these reasons, the examination of brochures offers insights into the context of communication between writers and readers and sheds light on the interaction between the written and spoken word.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 195-212
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienne problemy mieszkańców Galicji na przykładzie społeczności ziemi tarnowskiejwświetle pisma „Orzeł”
Everyday problems faced by the inhabitants of Galicia on the example of the local community of Tarnów in the light of the magazine “Eagle”
Autorzy:
Pachowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441866.pdf
Data publikacji:
2019-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
XIX wiek
życie codzienne w Tarnowie
prasa tarnowska
dwutygodnik „Orzeł”
oficyny wydawnicze
Jan Karol Włodarski
Opis:
W II połowie XIX w., od 1882 do 1883 r., w Tarnowie ukazywał się dwutygodnik o charakterze ekonomiczno-społecznym „Orzeł”. Jego założycielem był Jan Karol Włodarski. Czasopismo wydawano w drukarniach Anastazego Rusinowskiego, Józefa Styrny, Józefa Fischera i Mojżesza Deutschera w Krakowie, w nakładzie 500 egzemplarzy, każdego 1. i 15. dnia miesiąca. Pismo miało charakter ekonomiczno-społeczny, dlatego zamieszczano w nim różnorodne artykuły z tych dziedzin w stałych działach, m.in.: „Od Redakcyi i Wydawnictwa”, „Sprawy gminne i powiatowe”, „Kronika miejscowa i zamiejscowa”, „Stowarzyszenia”, „To i owo”, „Nadesłane”, „Spóźnione”, „Zapiski bibliograficzne”, „Pytania i odpowiedzi”, „Nowości”, „Rozmaitości”, „Korespondencje”, „Urywek z dziejów”, „Pytania i odpowiedzi”. Na łamach pisma publikowano także powieść w odcinkach, poezje oraz humoreski. Różnorodność tematyczna tekstów prasowych pozwala na odtworzenie obrazu miasta Tarnowa z końca XIX w. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na różne problemy mieszkańców Tarnowa opisywane regularnie w poszczególnych działach w czasopiśmie „Orzeł”. Wśród tych problemów były kwestie dotyczące powszednich, zwykłych, ale także wyjątkowych zdarzeń, z którymi stykała się społeczność miasta, takich jak np. poprawa jakości życia, bezpieczeństwo i praca w mieście, wygląd i estetyka miasta, nekropolia tarnowska, klęski żywiołowe w regionie tarnowskim, wypadki komunikacyjne, troska o zwierzęta czy też wypoczynek i rekreacja.
The magazine published in the second half of the nineteenth century in Tarnów, was the biweekly “Eagle” devoted to economic and social issues. Its founder was Jan Karol Włodarski. The journal was published in the printing houses of Anastazy Rusinowski, Józef Styrna, Józef Fischer and Mojżesz Deutscher in Kraków, and was published from 1882 to 1883 in the circulation of 500 copies, on the 1st and the 15th day of each month. Although the magazine was of an economic and social character, various other articles were included in it; such as the permanent sections: „Od Redakcyi i Wydawnictwa” „Sprawy gminne i powiatowe”, „Kronika miejscowa i zamiejscowa”, „Stowarzyszenia”, „To i owo”, „Nadesłane”, „Spóźnione”, „Zapiski bibliograficzne”, „Pytania i odpowiedzi”, „Nowości”, „Rozmaitości”, „Korespondencje”, „Urywek z dziejów”, „Pytania i odpowiedzi” and also a novel in instalments, poetry, and humour. Through this diversity, it could recreate the image of the city of those times. The aim of this article is to draw attention to the characteristic everyday problems of the small-town Tarnów community described regularly in various sections in the “Eagle” magazine. They concerned ordinary, direct issues such as improving the quality of life in Tarnów, safety and work in the city, the appearance and aesthetics of the city, the Tarnów necropolis, natural disasters in the Tarnów region, road accidents, caring for animals, or rest and leisure.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2018, 4: "Codzienność w Galicji"; 72-87
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portret Marii Szetkiewiczówny w panieńskich listach do matki
Mary Szetkiewiczówna’s portrait in maiden letters to her mother
Autorzy:
Walęciuk-Dejneka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834130.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
epistolografia
list-wyznanie
Maria Szetkiewiczówna
XIX wiek
Henryk Sienkiewicz
correspondence
letter-confession
19th century
Opis:
Artykuł jest literaturoznawczym spojrzeniem na prawie zupełnie nieznaną sylwetkę Marii Szetkiewiczówny, żony Henryka Sienkiewicza i jej korespondencję z matką Wandą Szetkiewiczową. Listy córki do matki ukazują oczytaną, ambitną i pragnącą różnorodnej nauki młodą niewiastę. Ponadto Maria okazuje się kobietą nowoczesną, samodzielną i niezależną, co w XIX w. należało do rzadkości. Pokazują też matkę jako kobietę spokojną, zrównoważoną, kochającą i decyzyjną. Dominującym tematem korespondencji obu pań jest zdrowie, a właściwie jego brak. Celem artykułu jest zatem literaturoznawcza analiza i interpretacja tej korespondencji – Maria jawi się w niej jako kobieta wewnętrznie silna, stanowcza, a przy tym wrażliwa, delikatna i cierpiąca.
The article is a literary perspective on the creative unknown profile of Maria Szetkiewiczówna, wife of Henryk Sienkiewicz, and her letters to mother – Wanda Szetkiewiczowa. The daughter's letters to her mother show a well-read, ambitious and young woman who wants to learn in a variety of ways. In addition, Maria turns out to be a modern, self-reliant and independent woman, which was rare in the nineteenth century. They also show their mother as a calm, balanced, loving and decision-making woman. The dominating theme of both ladies’ correspondence is health, or rather the lack of it.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 42-53
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewieści Palladyn. Rzecz o Edwardzie Prądzyńskim
Woman’s Knight. Intellectual Biography of One Feminist
Autorzy:
Skucha, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1381955.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
women
19th century
emancipation
biography
Edward Pradzynski
kobiety
XIX wiek
emancypacja
biografia
Edward Prądzyński
Opis:
Artykuł jest poświęcony prawie zupełnie dziś zapomnianemu autorowi – Edwardowi Prądzyńskiemu – jednemu z największych w XIX wieku zwolenników emancypacji kobiet, autorowi rewelacyjnej i rewolucyjnej jak na tamte czasy książki pt. O prawach kobiety. Stanowi on rekonstrukcję biografii Prądzyńskiego dokonaną na podstawie nielicznych zachowanych wypowiedzi samego autora, osób, które go znały, oraz pierwszych omówień książki dokonywanych z perspektywy czasu. Interesująca wydaje się kwestia, jak krystalizowały się poglądy Prądzyńskiego na temat emancypacji kobiet, jak je realizował i z jakim odbiorem się one spotkały. Biografia autora osadzona zostaje w kontekście dziewiętnastowiecznych zjawisk społecznych.
The article is dedicated to Edward Pradzynski – the person almost forgotten nowadays, but on the other hand – one of the biggest supporters of the women’s emancipation in the 19th century, the author of an exceptional and revolutionary book O prawach kobiety (About women’s rights). The article provides a reconstruction of Pradzynski’s biography, made on the basis of a few remaining statements of the author, the people who had known him directly and the first analysis of his book (done with time perspective). The issues which seem to be interesting are the ones concerning development of Pradzynski’s views, the ways of realizing them and the feedback he received. Pradzynski’s biography is placed in the context of the social phenomenons that were present in the 19th century.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2016, 6, 1; 177-189
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OBRAZOWANIE INDII W XIX-WIECZNEJ LITERATURZE SŁOWACKIEJ
THE IMAGE OF INDIA IN 19TH-CENTURY SLOVAK LITERATURE
Autorzy:
Gáfrik, Róbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911619.pdf
Data publikacji:
2018-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Slovak literature
19th century
India
Slavic homeland
literature słowacka
XIX wiek
Indie
ojczyzna Słowian
Opis:
Europejski renesans orientalny rozpoczął się od odkrycia sanskrytu, które zrodziło wybitną dyscyplinę akademicką XIX wieku: filologię porównawczą. Czeski filolog Josef Dobrovský (1753–1829) i polski badacz sanskrytu Walenty Skorochód Majewski (1764–1835) bardzo szybko odkryli podobieństwa między językami indyjskimi i słowiańskimi, wskutek czego wielu słowiańskich uczonych zaczęło postrzegać Indie jako ojczyznę słowiańską. Wielcy słowaccy poeci romantyczni, tacy jak Ján Hollý (1785–1849) i Ján Kollár (1793–1852) uważali Indie za ojczyznę Słowian, podobnie jak Ľudovít Štúr (1812–1856), główny przywódca słowackiego odrodzenia narodowego w XIX wieku; jako heglista był on jednak krytyczny wobec religii indyjskiej i systemu kastowego. Artykuł rekonstruuje obraz Indii w słowackiej literaturze XIX wieku, od fascynacji ideą słowiańskiej ojczyzny w Indiach w pierwszej połowie XIX wieku do jej negacji w świetle teorii inwazji aryjskiej w drugej połowie XIX wieku. Główna uwaga poświęcona została zmieniającym się obrazom indyjskiego Innego i własnym wizerunkom Słowian w odniesieniu do Indii.
The European Oriental Renaissance began with the discovery of Sanskrit which gave birth to comparative philology, the pre-eminent academic discipline of the 19th century. The Czech philologist Josef Dobrovský (1753–1829) and the Polish scholar of Sanskrit Walenty Skorochód Majewski (1764–1835) very soon discovered similarities between Indian and Slavic languages and consequently many Slavic scholars began to see India as the Slavic homeland. The great Slovak Romantic poets such as Ján Hollý (1785–1849) and Ján Kollár (1793–1852) considered India to be the homeland of the Slavs, as did Ľudovít Štúr (1812–1856), the main leader of the Slovak national revival in the 19th century, although, as a Hegelian, he was critical of Indian religion and of the caste system. The paper reconstructs the image of India in Slovak literature of the 19th century which ranges from a fascination with the idea of the Slavic homeland in India in the first half of the 19th century to its refusal in the light of the theory of Aryan invasion in the second half of the 19th century. It focuses on the changing image of the Indian Other and on the self-image of the Slavs vis-à-vis India.
Źródło:
Porównania; 2017, 21, 2
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies