Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "word order" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-33 z 33
    Tytuł:
    Belebtheitseffekte und Subjekterstpräferenz beim Lesen der topikalisierten und gescrambelten V2-Sätze durch polnische Lerner des Deutschen
    Autorzy:
    Sękowska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/605821.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    syntax
    word-order
    Opis:
    The article considers whether the L2-learners use the analogical mechanisms for transforming the syntax as the native users of the language in question. In the questionnaire survey the stability of the preference to interpret the first nominal phrase observed in transforming L1 to be the subject of a sentence, and its influence on non-structural factors, such as animacy have been analysed. It has been shown that L2-learners, similar to the native users of the language in question, prefer the subject-object word order, and that the general preference should not be covered by the semantic information.
    Źródło:
    Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 2010, 34; 130-142
    0137-4699
    Pojawia się w:
    Lublin Studies in Modern Languages and Literature
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Einige Beobachtungen zur Stellung der Verben im Verbalkomplex im Nebensatz im Deutschen und im Niederländischen
    Autorzy:
    Jarosińska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571992.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
    Tematy:
    verb phrases
    word order
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są wybrane aspekty tworzenia grup czasownikowych w zdaniu podrzędnym w dwóch pokrewnych językach – niemieckim i niderlandzkim. Szczególną uwagę zwrócono na podobieństwa i różnice występujące w obu językach w odniesieniu do problemu szyku czasowników w grupach czasownikowych.
    The article presents selected aspects of verb phrases in the subordinate clause in two related languages – German and Dutch. It discusses both the similarities and differences in the two languages with respect to word order in verb phrases.
    Źródło:
    Acta Philologica; 2015, 46; 46-50
    0065-1524
    Pojawia się w:
    Acta Philologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Syntax in Pantomimic Re-enactments of Events Among Polish Participants
    Autorzy:
    Boruta, Monika
    Placiński, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1996831.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    pantomime
    natural word order
    transitive events
    Opis:
    What appears to be a key question in recent studies on language evolution is the notion of natural word order-a hypothesis propounding word order to be innate in a phylogenetic and cognitive sense (Dryer, 2005; Pagel, 2009; Gell-Mann & Ruhlen, 2011). Gesture and sign studies provide a sound base for the topic. The primary idea for the study comes from Goldin-Meadow et al. (2008) research, which proposed the silent gesture paradigm, in which participants communicate simple events with the aid of their hands. The result of their research suggests that when participants communicate via gestures, notwithstanding their native language, they apply the SOV (subject-object-verb) word order-a finding which has been largely substantiated, but also discussed by following studies (e.g., Gibson et al., 2013; Hall et al., 2013). The purpose of our study was to verify whether the SOV order is prevalent in the experimental environment when participants are instructed to use whole-bodily pantomime rather than hand-and-arm gesture only. The actors in the study were instructed to perform reversible events from the pictures. Reversible events means that both the actor and the patient can perform an action. There exists an exciting opportunity for our study to shed a new light on research into natural word order.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2017, 2(116); 106-117
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Словопорядок и композиция лирического текста
    Word Order and Composition of Lyrical Discourse
    Autorzy:
    Zeldowicz, Gennadij
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031774.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    lyrical poetry
    composition
    focalization
    word order
    inversion
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 2; 365-378
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szyk wyrażeń jako cecha dystynktywna w polu komentarzy metatekstowych: [Adv] mówiąc, _ vs Mówiąc [Adv], _
    Autorzy:
    Żabowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1633463.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    adverb
    quasi-participles
    metatextual commentaries
    word order
    Opis:
    The aim of this paper is to point to word order as a property differentiating linguistic entities in the class of metacommentaries. This property was not recognised in earlier analyses of quasi-participial structures with adverbs. As a result of the analyses, two arrangements have been distinguished, i.e. [Adv] mówiąc ([Adv] speaking) and mówiąc [Adv] (speaking [Adv]), which – along with linear and prosodic features – differ in terms of the following properties: a) syntactic and semantic, i.e. the set and form of adverbs, acceptable adverbial transformations, coexistence with negation; b) functional, i.e. the resultant of a quasi-participial operation vs. metatextual unit of the system, possibility to elide an adverb.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 778, 9; 21-37
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Acquisition of Structures at Syntax-Discourse Interface: Post-Verbal Subjects in L2 English
    Autorzy:
    Mitkovska, Liljana
    Bužarovska, Eleni
    Stojanovska-Ilievska, Natasha
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446725.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    subject inversion
    information structure
    word order
    interface hypothesis
    Opis:
    The present study explores the acceptability of postverbal subjects by intermediate and advanced L2 English learners with L1 Macedonian, a pro-drop Slavic language with rich verbal morphology. The two languages differ regarding the distribution of subject-verb inversion (SVI): in Macedonian, it is a default pattern in thetic sentences, but English severely restricts SVI to specific contexts. To test the hypothesis that Macedonian learners encounter difficulties in acquisition of English SVI because of crosslinguistic influence, a grammaticality judgement and correction task was administered to two groups of Macedonian learners of English and a control group of English native speakers. The results revealed that L2 learners find English VS sentences and VS + it-insertion examples more acceptable than the native speakers, but the performance of the advanced group is closer to the native speakers than to the intermediate learners. Both non-native groups accept more readily inappropriate English sentences that conform to typical L1 structures.
    Źródło:
    Theory and Practice of Second Language Acquisition; 2023, 9, 2; 1-22
    2450-5455
    2451-2125
    Pojawia się w:
    Theory and Practice of Second Language Acquisition
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WPŁYW JĘZYKA ANGIELSKIEGO JAKO PIERWSZEGO JĘZYKA OBCEGO NA SZYK WYRAZÓW W ZDANIACH W JĘZYKU NIEMIECKIM JAKO DRUGIM JĘZYKU OBCYM U POLSKICH UCZNIÓW Z PODSTAWOWĄ ZNAJOMOŚCIĄ JĘZYKA NIEMIECKIEGO. ANALIZA BŁĘDÓW
    The Influence of English as the First Foreign Language on the Word Order of German as the Second Foreign Language in the Group of Polish Students with the Basic Knowledge of German Language. Error Analysis
    Autorzy:
    Hinc, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445036.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    interference,
    word order of German language, error analysis
    Opis:
    Presented paper is a report of a finished research that deals with the problem of interference in the multilingual acquisition of grammatical competence. The aim of the quantitative study was to investigate the influence of English as the first foreign language on the word order of German as a second foreign language in the group of Polish secondary school students with basic knowledge of German language.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2011, XIII; 49-57
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Serbo-Croat Clitics and Word Grammar
    Autorzy:
    Čamdžić, Amela
    Hudson, Richard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/620774.pdf
    Data publikacji:
    2007-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    clitic
    Serbo-Croat
    Word Grammar
    syntax
    morphology
    Minimalism
    word order
    raising
    Opis:
    Serbo-Croat has a complex system of clitics which raise interesting problems for any theory of the interface between syntax and morphology. After summarising the data we review previous analyses (mostly within the generative tradition), all of which are unsatisfactory in various ways. We then explain how Word Grammar handles clitics: as words whose form is an affix rather than the usual ‘word-form’. Like other affixes, clitics need a word to accommodate them, but in the case of clitics this is a special kind of word called a ‘hostword’. We present a detailed analysis of Serbo-Croat clitics within this theory, introducing a new distinction between two cases: where the clitics are attached to the verb or auxiliary, and where they are attached to some dependent of the verb.
    Źródło:
    Research in Language; 2007, 5; 5-50
    1731-7533
    Pojawia się w:
    Research in Language
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Линеаризација на именските синтагми во простата реченица на македонскиот јазик наспрема останатите словенски јазици (теорија и методи на опис)
    Autorzy:
    Миленковска [Milenkovska], Соња [Sonja]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677519.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    word order
    simple sentence
    Macedonian language
    Slavic languages
    theories
    methods
    Opis:
    Linearization of NP in simple sentences in Macedonian compared with other Slavic languagesThis article focuses on the possible marked variants of the unmarked word order SVO (Subject, Verb, Object) in simple sentences in Macedonian (as an analytic language) compared with simple sentences in the predominant part of the Slavic languages (with synthetic declension).It also presents theories used as a basis for the analysis of the order of sentence components (represented by NPs), as well as methods applied in course of the collection and analysis of the relevant examples.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2010, 10
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Clitic doubling of the proposed direct object in Bulgarian
    Autorzy:
    Ovcharova, Bilyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677629.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    accusative clitic doubling
    preposing
    word order
    emphatic focus
    Bulgarian language
    Opis:
    Clitic doubling of the proposed direct object in Bulgarian The presence or absence of accusative clitic doubling in Bulgarian clauses with direct object preposing serves grammatical or pragmatic purposes and falls within the discussion on word order, in particular the analysis of clauses exhibiting marked word order.Grammatical doubling occurs in clauses where the clitics are part of the verb’s morphological make-up and in clauses where the clitics serve as case markers for disambiguating the syntactic function of the initial noun phrase (NP). Pragmatic clitic doubling does not affect the clause grammaticality or in terms of semantics: it serves as a topicality marker, signaling the discourse-old status of the preposed NPs’ referents or is used to activate such referents. Pragmatic clitic doubling may occur with focused discourse-old NPs, which at first sight may appear as an inconsistency: one would expect that the topic and focus should be identified differently. In Bulgarian pragmatic accusative clitic doubling is not admissible only when the preposed NP realizes contrastive, emphatic focus. Podwajanie klityki zaimkowej dopełnienia bliższego w języku bułgarskim Podwajanie klityki zaimkowej dopełnienia bliższego w języku bułgarskim (jej obecność lub brak) służy funkcji gramatycznej lub pragmatycznej i wiąże się z zagadnieniem szyku wyrazów, zwłaszcza we frazach nacechowanych na szyk.Repryza występuje w funkcji gramatycznej w wyrażeniach, w których klityki stanowią część frazy werbalnej i służą ujednoznacznieniu funkcji składniowej frazy nominalnej, występującej w pozycji inicjalnej w zdaniu. Czynniki pragmatyczne nie naruszają kształtu gramatycznego czy semantyki frazy: pragmatyczne podwajanie służy topikalizacji, sygnalizując status referenta poprzedzającej frazy nominalnej, lub służy do aktywacji takiego referenta. Pragmatyczna repryza może wystąpić po frazie nominalnej, która jest specjalnie wyróżniona (in focus), co na pierwszy rzut oka może się wydawać niekonsekwencją: oczekiwalibyśmy raczej, że temat (topic) i fokus (specjalny akcent) powinny być identyfikowane językowo w sposób różny. W języku bułgarskim pragmatyczne podwajanie obiektu jest niedopuszczalne jedynie wówczas, gdy poprzedzająca fraza nominalna służy funkcji kontrastywnej, tj. wyrażaniu specjalnej emfazy.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2018, 18
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    El desarollo de las expresiones analíticas en español: desde la lengua latina hasta la lengua española moderna
    The development of analytical structures in Spanish: from Latin to modern Spanish
    Autorzy:
    Kida, Ireneusz
    Castillo-Żarczyński, Luz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577195.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    analytical structures
    word order circularity
    Spanish
    diachronic
    synthetic to analytic
    Opis:
    In our paper we discuss the development of analytical/periphrastic structures in Spanish such as the periphrastic passive voice, the periphrastic comparison of the adjectictive, and the periphrastic future tense. Moreover, we discuss the process of phonetic attrition within the noun paradigm and the development of the SVO word order from the SOV one. We take into consideration a stretch of time that starts in the pre-Proto-Indoeuropean period and ends in the period of Modern Spanish. One of our conclusions is that the development of analytical structures is part of a cyclical process.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2011, 32; 33-43
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja "w czasie rzeczywistym": struktura tematyczno-rematyczna a teoria relewancji
    The Thematic-Rhematic Structure of Polish utterances from the perspective of "online" interpretation and Relevance Theory
    Autorzy:
    Sax, Daniel J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568128.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Thematic-Rhematic Structure
    Relevance Theory
    language processing
    sentence stress
    word order
    Opis:
    The paper examines the relationship between the abstractly understood Thematic-Rhematic Structure (TRS) of utterances, a theoretical approach initiated by Bogusławski (1977), and the "online" processing and interpretation of utterances in real time by the hearer. Focusin on three Polish examples, we propose a more dynamic approach to TRS based on ideas from Relevance Theory (Sperber and Wilson 1995), and redefine the notions "theme" and "rheme" in dynamic terms, from hearer's perspective. We present a formalis for modeling how the multi-level nature of TRS emerges out of real-time processing mechanisms: different theme-rheme divisions may arise at different (earlier or later) stages of processing. A main claim is that presuppositional and stylistic effects related to the flexibility of sentence stress position and word order in Polish can be explained well in such a dynamic model. On the sub-utterance level, both stress position and word order ("exponents" of TSR) serve to guide the hearer's investment of effort into positing and verifying hypotheses about the explicit and implicit content of the utterance as a whole, while processing by the hearer is still underway.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 2(8); 173-203
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Looking for structure: Is the two-word stage of langugae development in apes and human children the same of different?
    Autorzy:
    Patkowski, Mark
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/780637.pdf
    Data publikacji:
    2014-10
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    language development
    animal language
    cross-species comparison
    semantic relations
    word order
    Opis:
    Previously published corpora of two-word utterances by three chimpanzees and three human children were compared to determine whether, as has been claimed, apes possess the same basic syntactic and semantic capacities as 2-year old children. Some similarities were observed in the type of semantic relations expressed by the two groups; however, marked contrasts were also uncovered. With respect to the major syntactic mechanism displayed in two-word child language, namely word order, statistically significant differences were found in all three comparisons that were tested. These results indicate that chimpanzees do not exhibit the linguistic capacities of 2-year old children.
    Źródło:
    Studies in Second Language Learning and Teaching; 2014, 4, 3; 507-528
    2083-5205
    2084-1965
    Pojawia się w:
    Studies in Second Language Learning and Teaching
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przygotowanie materiałów do nauczania szyku w dydaktyce języka polskiego jako obcego: o problemach metodologicznych i praktycznych raz jeszcze
    Materials for teaching Polish word order to foreigners: methodological and practical problems revisited
    Autorzy:
    Gębka-Wolak, Małgorzata
    Walkiewicz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/680348.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    język polski jako obcy
    szyk wyrazów
    nauczanie szyku w języku polskim
    materiały dydaktyczne
    Polish as a Foreign Language
    word order
    teaching Polish word order
    teaching materials
    Opis:
    The analysis presented in this paper is part of the on-going discussion concerning the role and forms of teaching Polish word order to foreigners. Our remarks stem from the problems and difficulties we encountered while preparing a textbook designed for teaching word order during PFL lessons. The first part of the article concerns selected methodological and practical issues, such as the relationship between written/spoken language and the linear order of utterances, the meta-language used for describing word order rules, as well as the difficulties connected with interpreting a given linear order as (un)acceptable, neuter or stylistically marked. We have also stressed the impact of linguistic interference on creating certain word order patterns. The second part of the paper provides practical teaching solutions, referring to each of the problems presented above.
    Artykuł stanowi głos w dyskusji nad rolą i kształtem procesu nauczania szyku w glottodydaktyce polonistycznej. Zawarte w nim uwagi inspirowane są pracą nad przygotowywanym podręcznikiem do nauczania szyku polszczyzny skierowanym do obcokrajowców. Część pierwsza przedstawia wybrane problemy metodologiczne i praktyczne dotyczące m.in. powiązania porządku linearnego z mówioną i pisaną odmianą języka, metajęzyka używanego w nauczaniu szyku, a także trudności z interpretowaniem poszczególnych układów linearnych jako poprawnych lub nieakceptowalnych, neutralnych lub stylistycznie nacechowanych. Podkreślono też rolę interferencji w procesie powstawania i interpretacji błędów szyku popełnianych przez obcokrajowców. Część druga odnosi się w sposób systematyczny do kwestii wymienionych wcześniej i przedstawia proponowane przez nas praktyczne rozwiązania poszczególnych problemów, możliwe do zastosowania w procesie dydaktycznym.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2019, 26; 373-386
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładniki struktury tematyczno-rematycznej w języku łacińskim
    Marks of the Thematic-Rhematic Structure in Latin
    Autorzy:
    Górska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567928.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    thematic-rhematic structure
    Latin
    word order in Latin
    emphatic theme
    emphatic rheme
    Opis:
    The aim of the article is to survey the markers of the thematic-rhematic structure in Latin. Since Latin is an inflected language with so called 'free' (or rather 'flexible') word order, the word order itself is the main marker of the thematic-rhematic structure. Besides word order, there are also other means serving as markers of theme or rheme in Latin. Rheme can be indicated by the cleft construction, well known in many languages. More varied markers serve to express the theme constituent. Among them there are the so-called correlative constructions qui/quod... is/id, syntactically independent propositional phrases de + ablativus, the so-called nominativus pendens, and the expression quod pertinent ad... However, the means mentioned above seem to be the emphatic markers of the thematic-rhematic structure.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 153-170
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenia przyimkowe z rzeczownikami 'miara', 'sposób', 'stopień', 'sens' na drodze do leksykalizacji
    Autorzy:
    Kisiel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049957.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-25
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    prepositional phrase
    instrumental
    word order
    lexicalization
    wyrażenie przyimkowe
    fraza narzędnikowa
    szyk
    leksykalizacja
    Opis:
    Autorka analizuje stopień leksykalizacji wyrażeń o postaci frazy przyimkowej w _ mierze, do _ stopnia, w _ stopniu, w _ sposób, na _ sposób, na _ sposoby, w _ sensie na podstawie ograniczeń nałożonych na element określający i jego położenia wobec elementów o postaci przyimka i rzeczownika. Wyrażenia te są zestawione z uznawanymi w leksykografii za synonimiczne frazami narzędnikowymi _INSTR miarą i _INSTR sposobem, _INSTR sposobami. Z punktu widzenia przyjętych kryteriów można uznać jedynie nieliczne z badanych wyrażeń za zleksykalizowane (mimo że większość z nich wykazuje preferencje względem wyrażenia określającego). Są to przede wszystkim wyrażenia o postaci frazy przyimkowej z zaimkowym elementem określającym.
    The author analyzes the level of lexicalization of the expressions that take the form of a prepositional phrase such as w _ mierze, do _ stopnia, w _ stopniu, w _ sposób, na _ sposób, na _ sposoby, w _ sensie. These expressions are compared with instrumental phrases _INSTR miarą and _INSTR sposobem, _INSTR sposobami that are regarded in lexicography as synonymous with the former. The analysis is based on tracing the restrictions imposed on a descriptive element and its position in the phrase. Even though most of the analysed expressions show preferences for a certain kind of a descriptive element, only few of them can be recognized as lexicalized. Those are mainly the ones taking the form of a prepositional phrase and including a pronominal descriptive element.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2022, 18; 225-246
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cohesion in Polish-English Translation and Its Implications for Translator Training
    Autorzy:
    Lewandowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1368401.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    translator training
    contrastive grammar
    Polish-English translation
    cohesion in translation
    word order
    Opis:
    This paper focuses on the ways of maintaining cohesive links in the translation process in the Polish-English language pair. Of primary interest is how the thematic/rhematic structure of Polish sentences can be successfully rendered in English to produce cohesive, natural-sounding and communicative target texts with a proper information flow. These aspects have implications for translation teaching. It has been observed that, in view of the differences between Polish and English word order, university students at the start of their translator training experience two general problems as they attempt to translate longer stretches of text into English: (1) they produce cohesive passages, which contain errors in word order (due to syntactic interference from Polish) or (2) they produce grammatically correct sentences, which, however, form incohesive passages (i.e. ones in which the thematic/rhematic progression is not retained) with an inappropriate information structure. For this reason, students need to become acquainted with some practical solutions that help build cohesion in Polish-English translation. These include (1) shifts from active to passive, (2) other shifts in syntactic functions, (3) fronting, and (4) inventing sentence subjects out of broader context.
    Źródło:
    Research in Language; 2020, 18, 2; 219-233
    1731-7533
    Pojawia się w:
    Research in Language
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piotr GARBACZ: Word order in Övdalian. A study in variation and change (review)
    Autorzy:
    Melerska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177332.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Piotr Garbacz
    Word order in Övdalian. A study in variation and change
    review
    Źródło:
    Folia Scandinavica Posnaniensia; 2010, 11; 212-214
    1230-4786
    2299-6885
    Pojawia się w:
    Folia Scandinavica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Partykuły spajające jako podklasa jednostek metatekstowych
    Conjuncting particles as a subclass of metatextual units
    Autorzy:
    Kisiel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431721.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    partykuła
    partykuła spajająca
    spójnik
    szyk
    metatekst
    particle
    conjuncting particle
    conjunction
    word order
    metatext
    Opis:
    Autorka komentuje istniejące w polskim językoznawstwie opisy klasy partykuł spajających. Za podstawowe trzy kryteria wyróżniania tej klasy uznaje ich dozdaniowość, zależność od przedtekstu oraz zmienność pozycyjną. Zauważa, że partykuły spajające preferują pozycję w pobliżu (przed, po, a nawet wewnątrz) części tematycznej i często towarzyszy im silny przycisk prozodyczny na wyrażeniu tematycznym. Preferują one również dłuższe, zdaniowe konteksty. Zaproponowana w tym tekście interpretacja partykuł spajających sprowadza się do uznania ich za komentarze dotematyczne, wiążące to, co jest mówione o nowym obiekcie z tym, co zostało wcześniej powiedziane o czymś innym. Ponieważ tego typu wiązanie tematyczne jest interpretacyjnie bardziej wymagające niż wiązanie rematyczne (odbywające się wszak w ramach jednego nadrzędnego tematu), partykuły spajające wymagają, aby odpowiedni przedtekst był bezpośrednio przylegający do struktury T-R, którą one komentują.
    In this paper, the author tries to collect and comment on the statements that have been made in Polish linguistics on conjuncting particles. Among three main features of conjuncting particles that are discussed are: their adsentential nature, contextual dependency,and positional mobility. Conjuncting particles prefer placement near (before, after, and even within) a thematic part, are often accompanied by prosodic stress on a thematic expression, and prefer longer, sentential contexts. This paper proposes their interpretation as adthematic operators that link what is being said about a new topic to what has been said before on another topic. Because topic linking is more challenging for a conversational partner than conjucting rhemes (where a supreme theme ensures a bond between them), conjuncting particles require the relevant preceding context to be adjacent to the theme-rheme structure introduced by them.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 19; 169-183
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Predicting word order universals
    Autorzy:
    Merlo, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/103843.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN
    Tematy:
    frequency
    word order universals
    Greenberg’s Universal 20
    computational modelling
    probabilistic models
    Naive Bayes
    Opis:
    This paper shows a computational learning paradigm to compare and test theories about language universals. Its main contribution lies in the illustration of the encoding and comparison of theories about typological universals to measure the generalisation ability of these theories. In so doing, this method uncovers hidden dependencies between theoretical dimensions and primitives that were considered independent and independently motivated.
    Źródło:
    Journal of Language Modelling; 2015, 3, 2; 317-344
    2299-856X
    2299-8470
    Pojawia się w:
    Journal of Language Modelling
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    De gevolgen van de valentie van psych-verbs voor de woordvolgorde in het middenstuk
    The influences of valency of psych-verbs on the word order in the middle field
    Skutki walencji tzw. psych-verbs na szyk zdania w środkowej jego części
    Autorzy:
    Kijonková, Jana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882579.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    niderlandzki
    walencja
    psych-verbs
    szyk zdania
    środkowa część zdania
    Dutch
    valency
    word order
    middle field
    Opis:
    Deze bijdrage is een samenvatting van mijn onderzoek naar de invloed van valentie van Nederlandse psych-verbs woorden op de woordvolgorde in het middenstuk van de Nederlandse zin. Sommige linguïsten hebben opgemerkt dat bepaalde werkwoorden het mogelijk maken het subject te plaatsen achter het direct of indirect object in het middenstuk van de zin, waardoor ze afwijken van de neiging om het subject voor het object te plaatsen. De meeste werkwoorden die op deze manier worden beschreven, worden psych-verbs of psychologische werkwoorden genoemd. Deze werkwoorden verwijzen naar een situatie waarin een levend wezen onderhevig is aan verandering van zijn psychologische toestand. Valentie wordt gedefinieerd als het vermogen van een werkwoord om een aantal elementen te binden teneinde een grammaticaal correcte zin te vormen. Valentie moet echter niet alleen bekeken worden vanuit syntactisch, maar ook vanuit semantisch oogpunt. Met andere woorden, ik ben niet alleen geïnteresseerd in het aantal elementen dat een werkwoord vereist maar ook in de semantische kenmerken van deze elementen, zoals bezieldheid, geaffecteerdheid, enz. In mijn onderzoek heb ik twintig psych-verbs geanalyseerd om uit te vinden welke aspecten van valentie de woordvolgorde van subject en object in het middenstuk kunnen beïnvloeden. De belangrijkste resultaten van de analyse worden in deze bijdrage weergegeven.
    This paper is a summary of my research on the influence of valency of Dutch psych-verbs on the word order of the nominal subject and nominal object in the middle field of the Dutch sentence. It’s been noted by some linguists that certain verbs allow for the subject to be placed behind the object in the middle field of the Dutch sentence, which means that they deviate from the tendency to place nominal subject before the nominal object. Most of the verbs described to behave in this manner are called psych-verbs or psychological verbs. These verbs refer to a situation in which an animate being can be subject to a change of their psychological state. Valency is defined as the ability of a verb to bind a number of elements in order to form a grammatically correct sentence. However, valency has to be seen not only from the syntactic, but also from the semantic point of view. In other words, I am not only interested in the number of elements a verb requires, but also in the semantic features of these elements such as animacy, affectedness etc. In my research I analyzed twenty psych-verbs to find out which aspects of valency can influence the word order of the nominal subject and nominal object in the middle field. The main results of the analysis are presented in this paper.
    Niniejszy artykuł jest podsumowaniem moich badań nad wpływem walencji tzw. psych-verbs („czasowników psychologicznych”) na szyk wyrazów podmiotu rzeczownikowego oraz dopełnienia rzeczownikowego w części środkowej zdania niderlandzkiego. Początek, środek i koniec zdania niderlandzkiego rządzą się ściśle określonymi prawami. Niektórzy językoznawcy zauważyli, że pewna grupa czasowników pozwala, aby podmiot stał za dopełnieniem w części środkowej zdania niderlandzkiego, co oznacza, że odbiegają one od tendencji umieszczania podmiotu rzeczownikowego przed dopełnieniem rzeczownikowym. Większość czasowników, które zachowują się w ten sposób, to tzw. psych-verbs. Czasowniki te odnoszą się do sytuacji, w której stan psychologiczny istoty żywej może być poddany zmianie. Walencja jest określana jako zdolność czasownika do połączenia danej liczby elementów w celu utworzenia zdania poprawnego gramatycznie. Walencja jednak nie może być postrzegana tylko z syntaktycznego punktu widzenia, ale również z semantycznego. Innymi słowy, nie interesuje nas wyłącznie liczba elementów, których czasownik wymaga, ale również semantyczne cechy tych elementów, takie jak np. ożywienie, usposobienie, itd. W badaniu zostało przeanalizowanych 20 psych-verbs, aby przekonać się, które aspekty walencji mogą wpływać na szyk podmiotu oraz dopełnienia rzeczownikowego w środkowej części zdania. Główne wyniki analizy przedstawione zostały w niniejszym artykule.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 29-45
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zu den Termini ‚unmarkierte Abfolge‘, ‚normale Wortstellung‘ und ‚Grundfolge‘ – ein Überblick über zentrale Positionen in der germanistischen Forschung
    On the usage of the terms ‘unmarked order’, ‘normal order’ and ‘base order’ – an overview of central positions in German linguistics
    Autorzy:
    Gaweł, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592425.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    unmarkierte Abfolge
    normale Wortstellung
    Grundfolge
    neutrale Wortfolge
    unmarked order
    normal order
    base order
    German word order
    szyk nienacechowany
    szyk neutralny
    szyk podstawowy
    Opis:
    Die Frage nach der Existenz einer unmarkierten Abfolge und Kriterien ihrer Abgrenzung von anderen Linearisierungsvarianten gehört zu zentralen Problemen der Wortstellungsforschung. Im Beitrag wird das Ziel verfolgt, die bisherigen germanistischen Untersuchungen zur Anwendbarkeit der Markiertheitstheorie in der Wortstellungsforschung zu systematisieren. Dabei fällt das Schwergewicht auf die Abgrenzung und Charakteristik der folgenden Grundpositionen zur unmarkierten Abfolge: der pragmatischen, lexikalischen und strukturellen Zugänge, der Interaktionsmodelle, in denen die Konzepte der markierten und unmarkierten Abfolge abgelehnt werden bzw. wesentlichen Modifikationen unterliegen, sowie der Ansätze, in denen die Erkenntnisse verschiedener Grundpositionen miteinander verknüpft werden.
    Kwestia istnienia szyku neutralnego i kryteriów jego wyodrębnienia należy do najistotniejszych do dziś nie rozstrzygniętych problemów opisu składniowego. W artykule podjęto próbę systematyzacji dotychczasowych badań germanistycznych dotyczących wspomnianego zagadnienia. W toku analizy wyodrębniono następujące stanowiska, charakterystyczne dla różnych koncepcji językoznawczych: pragmatyczne, strukturalne i leksykalne ujęcie szyku neutralnego, krytykę oraz modyfikacje opisu szyku nacechowanego i nienacechowanego w modelach interakcyjnych, jak również próbę syntezy różnych stanowisk, przedstawianych w literaturze przedmiotu, ze strony wybranych badaczy językoznawstwa germańskiego.
    The question about the existence of an unmarked order and criteria for its distinguishing belongs to the most controversial issues in syntactic description. In this paper, we present an overview of previous research devoted to the potential implementation of markedness theory in word order analysis. We claim that the variety of accounts to the unmarked order in German can be divided into five groups with their unique characteristics: the pragmatic, structural and lexical accounts of the unmarked order, the rejection and modification of the concepts of unmarked order and markedness in models based on interaction between conflicting constraints and – finally – accounts providing a synthesis of proposals found in the linguistic literature.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 169-187
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Проклитизација глаголских енклитика у дијалектима српског језика
    Proclitication of verb enclitic in a dialect of the Serbian language
    Autorzy:
    Огњановић, Сања П.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850479.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Serb language
    dialects
    word order
    syntax
    cross-linguistic interference
    српски језик
    дијалекти
    ред речи
    синтакса
    међујезичка интерференција
    Opis:
    Као и за остале енклитике, и за распоређивање глаголских енклитика у српском језику постоје посебна позициона правила. Као најважније ограничење истиче се немогућност употребе енклитика у иницијалном положају, или иза везника и, а и ни. Ипак, у појединим дијалектима српског језика јављају се енклитике у иницијалном положају, када постају проклитике. У делубанатских и призренско‑тимочких говора проклитизација енклитика је позната особина, настала као резултат интерференције са суседним словенским и несловенским језицима. Увидом у грађу потврђује се и шири домет ове појаве, нпр. у косовско‑ресавском дијалекту, како на југу ареала, у северној Метохији, тако и на северу, у Браничевском округу. Проклитички употребљене енклитике су забележене и у говору источне Шумадије, као и у неким исељеничким српским говорима.
    As for other enclitics, there are special positional rules for the arrangement of verb enclitics in the Serbian language. The most important limitation is the impossibility of using enclitics in the initial position, or after the conjunctions i, a and ni. However, in certain dialects of the Serbian language, enclitics appear in the initial position, and that is when they become proclitics. In some parts of Banat and Prizren‑Timok dialects, proclitication of enclitics is a well-known feature, resulting from interference with the neighbouring Slavic and non-Slavic languages. An inspection of dialect material confirms a wider scope of this phenomenon, e.g. in the Kosovo-Resava dialect, both in the south of the area, in northern Metohija, and in the north, in the Braničevo district. Proclitically used enclitics have also been recorded in the speech of Eastern Šumadija, as well as in some expatriate Serb dialects.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2023, 16; 29-39
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Zdejmij okulary różowe!” – błędy w szyku zdania w polszczyźnie studentów ukraińskojęzycznych
    “Take off your glasses rose-coloured!” – on word order errors made by Ukrainian-speaking students in Polish
    Autorzy:
    Izdebska-Długosz, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170107.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    word order
    linguistic errors
    Ukrainians
    Polish as a Foreign Language
    szyk zdaniowy
    błędy językowe
    Ukraińcy
    język polski jako obcy
    Opis:
    W artykule przedstawia się jeden z typów błędów składniowych popełnianych w języku polskim przez studentów ukraińskojęzycznych. Są to błędy szyku wyrazów w zdaniu, w podziale na kilka mniejszych kategorii. Błędy szyku z czysto komunikacyjnego punktu widzenia nie zagrażają wzajemnemu porozumieniu się rozmówców, dlatego zagadnienia szyku w polszczyźnie są marginalizowane w podręcznikach i innych materiałach nauczania języka polskiego jako obcego. Tymczasem błędy te są wybitnie interferencyjne, stanowią typ kalek składniowych i jako takie mogą łatwo ulegać fosylizacji. Ponadto przynoszą one niezamierzony przez nadawcę efekt stylizacyjny, komiczność czy też wrażenie dziwności, nienaturalności. Wydaje się zatem celowe włączenie ćwiczeń doskonalących umiejętność stosowania właściwego szyku wyrazów w zdaniu do stałego zestawu zadań gramatycznych. W artykule zaprezentowano kilka ćwiczeń tego typu z najnowszej autorskiej publikacji dla Słowian wschodnich.
    The article presents a syntax error made by Ukrainian-speaking learners of Polish. Word order errors have been divided into a few smaller categories. From the perspective of effective communication, word order errors do not hinder the mutual understanding of the interlocutors. Therefore, course books and other Polish as a Foreign Language teaching aids marginalise the question of word order in Polish. However, those errors are deeply rooted in language interference, as they are a type of syntactic calques and are prone to become fossilised. Furthermore, they coincide with an unintended stylisation effect, drollery, oddity or abnormality. Thus, including word order exercises in a standard set of grammar exercises seems to be necessary. The article presents a couple of exercises of such type deriving from the author’s latest publication for East Slavs.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2022, 8; 37-48
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Englisch als Interferenzquelle bei der Aneignung der Wortstellung des Deutschen
    English as an interference source in the acquisition of the German word order
    Autorzy:
    Hinc, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/917060.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Error analysis The word order oGerman interference
    Polish as L1
    English as the first foreign language
    German as the second foreign language
    Opis:
    The paper deals with the issue of the interaction of languages in a multilingual person. First, it is related to an error analysis of the word order in German which investigates the influence of English as the first foreign language with the bounded word order on German as the second foreign language with the relative bounded word order in the group of Polish high school students. Afterwards, the basic structures of German, English and Polish word order are compared to show the topological relationship between the languages.
    Źródło:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2010, 36, 1; 143-154
    0072-4769
    Pojawia się w:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Slovosled pronominálních forem »mi«, »ti«, »si«, »ho«, »mu« v »Bibli kralické« a otázka míry vlivu původníchpředloh
    The word order of pronominal forms »mi«, »ti«, »si«, »ho«, »mu« in the »Kralice Bible« and the influence the pronominal word order in the original texts could have had in the Czech text
    Autorzy:
    NAVRÁTILOVÁ, Olga
    KOSEK, Pavel
    ČECH, Radek
    HORÁK, Martin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909185.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Kralice Bible
    pronominal enclitics
    word order
    influence of Latin/Greek/ /Hebrew pretext
    Bible kralická
    pronominální enklitika
    slovosled
    vliv latinské/řec- ké/hebrejské předlohy
    Opis:
    Tato studie se zaměřuje na popis slovosledu pronominálních enklitik mi, ti, si, ho, mu ve vybraných knihách Starého a Nového zákona Bible kralické. Zaměřuje se hlavně na distribuci jednotlivých forem dvou konkurenčních pozic, tj. postiniciální pozice a pozice kontaktní. Příspěvek se zaměřuje na nepostiniciální pozice enklitik v Bibli kralické, které jsou výrazně méně časté než postiniciální pozice a ve skutečnosti jsou variantami pozice kontaktní. V článku se pokoušíme určit, do jaké míry slovosled původních textů (latinského, možná hebrejského a řeckého) ovlivňuje pořadí slov v překladu, zejména méně časté enklitické pozice. Díváme se na Starý a Nový zákon jako samostatné a nezávislé texty, protože jsou založeny na různých jazycích.
    The present study focuses on the word order of the pronominal enclitics mi, ti, si, ho, mu in selected books of the Old and New Testaments of the Kralice Bible. It focuses mainly on the distribution of individual forms within two competing positions, i.e., the post-initial position and contact position. The paper concentrates on non-post-initial positions of enclitics in the Kralice Bible, which are significantly less frequent than the post-initial positions and are in fact variants of the contact position. In the article, we try to pinpoint the extent to which the word order of the original texts (Latin, possibly Hebrew and Greek) influences the word order of the translations, the less frequent enclitics positions in particular. We look at Old and New Testaments separately, given that they are based on different languages.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2020, 4; 453-478
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Word Order Alignment in Three-Argument Constructions of Irish
    Autorzy:
    Nolan, Brian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1753865.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    czasownik przechodni podwójnie (ditransitivum)
    język irlandzki
    szyk zdaniowy
    hierarchie rzeczownikowe i zaimkowe
    waga syntaktyczna
    postpozycja tematu
    Irish ditransitive
    word order
    nominal and person hierarchies
    syntactic weight
    post-positioned theme
    Opis:
    This study examines the ordering of the actor (A), theme (T) and recipient (R) arguments in three-argument clauses, the prepositional ditransitive constructions of Irish. The ordering of the A, T and R arguments in three-argument clauses is an area where linguistic complexity is manifest in the Irish grammar. Across languages, the factors which influence word order adjustments, from a basic word order of A-T-R, are known to include iconicity, information structure and topicalisation, the distinction between given and new information, the effects of the various referential hierarchies, and syntactic weight. We show that some, but not all, of these apply to the Irish data. Under certain conditions, the word order of these Irish three-argument clauses changes in a different alignment. Specifically, if the T is an accusative pronoun then the word order alignment changes and consequently the T occurs after the R in clause final position, yielding an A‑R-T word order. We argue that post-positioning of the theme PN is due to the alignment effects that can be explained by reference to the nominal and person hierarchies, and their intersection with the principle of syntactic weight. The Irish grammar seems to be disposed to place the accusative object PN T in clause final position in word order, adding an imposed salience. We characterise the effects of the nominal and person hierarchies, and syntactic weight, on word order within these constructions. We use elements of the functional model of Role and Reference Grammar in this characterisation. These word alignment effects raise important questions of the distribution of linguistic complexity across the grammar of Irish, and the interfaces between semantics, and syntax, as well as information structure.
    Uporządkowanie linearne w strukturach trójmiejscowych w języku irlandzkim W artykule zbadano uporządkowanie linearne aktantów aktor (A), temat (T) oraz odbiorca (R) w predykatach trójmiejscowych w języku irlandzkim w oparciu o założenia modelu Role and Reference Grammar. Istnieje szereg czynników, które wpływają na przekład związków semantyczno-syntaktycznych na podstawowy szyk zdaniowy A-T-R. Należą do nich ikoniczność, struktura informacyjna, topikalizacja, rozróżnienie pomiędzy informacją podaną a nową, wpływ różnych hierarchii referencyjnych oraz znaczenie syntaktyczne. Wykazano, że niektóre z nich mają zastosowanie dla danych z języka irlandzkiego. Jeśli temat ma formę zaimka w bierniku, szyk ulega zmianie i w konsekwencji temat występuje po odbiorcy na końcu zdania prowadząc do uporządkowania A-R-T. Postpozycja tematu mającego formę zaimkową wynika z wzajemnych oddziaływań pomiędzy hierarchią rzeczownikową i zaimkową a zasadą wagi syntaktycznej. W gramatyce irlandzkiej istnieje tendencja do umieszczania biernikowego tematu na końcu zdania przy jednoczesnym dodaniu narzuconej niezmienności.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 11 Zeszyt specjalny; 149-169
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonalna interpretacja tekstów historycznych. Dwa typy tekstów prolepsy w języku greckim na przykładzie Medei Eurypidesa (248-249) i Ewangelii wg św. Jana (12, 12-13)
    Functional Interpretation of Ancient Texts. Two Types of Greek Prolepsis in Medea by Eurypides (248-249) and in the Gospel of St. John (12, 12-13)
    Autorzy:
    Sobotka, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567884.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    functional analysis
    theme
    rheme
    word order
    Greek
    Latin
    particle
    conjunction
    gár
    dé
    prolepsis
    Medea
    the Gospel of St. John
    báion ‘palm branch’
    foĩniks I ‘palm tree, palm branch’
    foĩniks II ‘phoenix’
    Opis:
    The two parts of the article analyse the possibilities of a functional interpretation, in terms of the theme-rheme devision, of ancient texts. The author discusses examples from Classical Greek and Latin as well as New Testament Greek, especially their word order, grammatical and lexical features. On this basis he proposes an analytical approach to the description of the linguistic values connected on some degree with the communicative structure of these examples. The contextual procedures of indicating markers of thematic or rhematic elements of the sentences in question should be compared with conclusions drawing on the grammatical and semantic observations on the sentence constituents. The determination of theme and rheme exponents must be made - depending on the language - by verifying the means of coding information structure, relevant to the given language, text type, and time of its composition. A complete description of these means should be proceeded by detailed investigation of, for example, in the case of Ancient Greek: standard and contrastive word order, initial positions of utterances (including semantic descriptions of items involved in these positions), functions of the particles, conjunctions, articles, adverbs, personal pronouns, anaphors et al., syntactic and semantic roles of the constituents, etc. The second part of this article considers information status and value of Greek prolepsis. The author distinguishes morphological, syntactic and lexical prolepsis. The las two types are discussed using examples from Medea by Eurypides and the Gospel of St. John. The first example represents syntactic prolepsis, the second one - lexical. Neither the pronoun ἡμᾶς 'we' from Medea, nor the noun φοινίκων 'palm branches' from St. John's Gospel are thematic as claimed by some researches. Both syntactic and lexical prolepsis are components of a different level of utterances than the material one. The author postulates to consider them as rhematic rather than thematic. Prolepsis functions like quotation which comments on the whole utterance.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 53-85
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O warsztacie tłumacza sandomierskiego przekładu Pensées B. Pascala
    On the Workshop of the Sandomierz Translation of Blaise Pascal’s Pensées
    Autorzy:
    Hałoń-Gnutek, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945398.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    figury retoryczne
    model zdania
    moralistyka
    obraz poetycki
    przekład
    retoryka
    składnia
    styl periodyczny
    szyk wyrazów
    warsztat
    wyobraźnia
    rhetorical figures
    sentence model
    moralisation
    poetic image
    translation
    rhetoric
    syntax
    periodic style
    word order
    workshop
    imagination
    Opis:
    The translation of Blaise Pascal’s „Pensées”, especially confrontation with this work on the stylistic and rhetorical level, is a challenge that calls for talent and workshop skills. Among the European translators of the work, we find an unknown author who had translated “Pensées” into Polish. The translation was found in the collections of the Library of the Theological Seminary in Sandomierz. The manuscript is likely to have been written among the Radom piarists in the second half of the eighteenth century. It was based on the Paris edition of “Pensées” in the so-called Port-Royal composition in its version after 1678 and before 1761. The style of the anonymous translator is not absolutely pure. On the one hand he writes briefly and with reticence, avoiding exaggerated ornaments. He clearly sought to render the style and model of Pascal’s sentence in his translation (his syntax and word order). It happens, however, that he gives in to moralistic persuasion and in some more difficult places he aspires to clarify the intentions of the French author, which leads to redundant repetitions. The poetic images preserved in the translation are not so plastic and suggestive as in the original. It seems that the translator fails to perceive in it some values that enrich the discourse and therefore he weakens their expression. In many places he depreciates also rhetorical ornamentation and withdraws the baroque style. His strategy of translation is therefore in the line of strictly eighteenth-century stylistic and rhetorical tendencies by which to shape expressions.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 181-205
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompozycja wypowiedzi w ujęciu greckiej szkoły retorycznej
    Komposition der Rede in Anlehnung an die Griechische Schule der Rhetorik
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127739.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    grecka szkoła retoryczna
    budowa wypowiedzi
    kompozycja mowy
    Koraks i Tejzjasz
    Retoryka Arystotelesa
    części mowy
    argumentacja retoryczna
    schemat wypowiedzi
    naturalny porządek wypowiedzi
    artystyczny porządek wypowiedzi
    Greek rhetorical school
    construction of speech
    speech composition
    Corax and Teisias
    Aristotle’s Rhetoric
    parts of speech
    rhetorical argumentation
    rhetorical speech model
    ordo naturalis – natural order of things
    ordo artificialis – artificial word-order
    Opis:
    Die Frage nach, was sich in einer Rede befinden soll und wie die einzelnen Teile des Inhalts geordnet werden müssen, war präsent schon in der frühen Rhetorik und galt immer als der Interessengegenstand in diesem Bereich des Wissens. Seit den legendären Korax und Teisias, über die Lehren der ersten Sophisten, Isokrates und Platon, Vertreter der zweiten Sophistik, Aristoteles, bis zu Hermagoras und Hermogenes, war die Redestruktur der Gegenstand von rhetorischen Untersuchungen und Besprechungen. Zuerst bediente man sich der sogenannten „natürlichen Ordnung der Dinge“ (ordo naturalis), also der angeborenen und oft unaufgeklärten Art und Weise von Schilderung eines Sachverhalts. Später teilte man die Rede in einzelne Teile, unter denen als fundamental Darlegung des Sachverhalts und Beweisführung gelten, was bei Aristoteles πρόϑεσις und πίστις genannt wird. Diesen zwei Grundelementen wurden noch andere zugegeben und das waren die Einleitung (προ- οίμιον), Erzählung (διήγησις), Vorwürfe (διαβολῆ), Das Entkräften von Argumenten des Gegners (λύσις), die Fragenstellung (ἐρώτησις) und der Redeschluss (ἐπίλογος). Die Zahl dieser Elemente ist jedoch bei verschiedenen Autoren unterschiedlich. Was noch betont werden soll, ist, dass die Redestrukturen nicht im Widerspruch zueinander stehen. Sie entwickeln die von den Vorgängern ausgearbeiteten Konzepte.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 241-262
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbiory misyjno-etnograficzne Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego
    Autorzy:
    Śliwka, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044739.pdf
    Data publikacji:
    1977
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    werbiści
    zgromadzenie
    zbiory
    muzeum
    okres międzywojenny
    etnografia
    misje
    Society of the Divine Word
    order
    repertory
    museum
    inter-war period
    etnography
    mission
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 34; 181-190
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Argumenty w debacie o słowie na M. jako przejaw ideologii językowych
    Arguments in the Debate over the M-word (Murzyn) as Manifestation of Language Ideologies
    Autorzy:
    Linde-Usiekniewicz, Jadwiga
    Michalak, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167067.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    M-word
    lingustic ideology
    social order in language
    linguistic correctness
    słowo na M.
    ideologia językowa
    społeczny ład języka
    kryteria poprawności językowej
    Opis:
    W artykule analizujemy dyskusję na temat słowa na M. (Murzyn) toczącą się w portalu Facebook latem 2020 roku. Badamy uzasadnienia stanowisk pojawiających się w tej debacie, przy czym uzasadnienia w naszym ujęciu to wszelkie sformułowania wyrażające roszczenie do ważności wypowiedzi. Wypowiedzi opisujemy z perspektyw socjologicznej i lingwistycznej, staramy się przy tym zrekonstruować wpisane w nie koncepcje społecznego ładu języka oraz ideologie językowe. Za Jürgenem Habermasem wykorzystujemy w analizie socjologicznej Weberowskie koncepcje działania społecznego i typologię legitymizacji władzy. W analizie lingwistycznej sięgamy po pojęcie ideologii językowej w rozumieniu Michaela Silversteina. Omawiamy sześć typów uzasadnień, różniących się przede wszystkim wyobrażeniami na temat społecznego ładu języka. Jeden typ zakłada, że ten ład jest legitymizowany charyzmatycznie, przy czym jest to charyzma pierwszych osób: mówiącego („ja”) lub grupy, z którą mówiący się identyfikuje i w imieniu której się wypowiada („my”). Trzy typy odpowiadają modelowi legitymizacji tradycyjnej: odwołanie do społecznie uznanego autorytetu człowieka lub dzieła, uznanie dotychczasowego uzusu za naturalny i – z natury – za lepszy niż zmiana językowa oraz odwołanie do dobrych osobistych wspomnień jako do argumentu za dotychczasowym uzusem. Wyróżniamy dwa typy uzasadnień dające się sklasyfikować jako legalistyczne lub racjonalne: odwołanie do autorytetu instytucji oraz intelektualne poszukiwanie reguły językowej przesądzającej o dopuszczalności lub niedopuszczalności słowa na M. Ideologie językowe leżące u źródeł poszczególnych wypowiedzi odtworzyłyśmy na podstawie eksplikatur i mocnych implikatur (w teoriorelewancyjnym rozumieniu tego terminu). Większość z nich okazała się zbliżona do tradycyjnych kryteriów poprawności językowej. Natomiast sami specjaliści w zakresie kultury języka nie są postrzegani ani jako charyzmatyczni przywódcy, ani nawet jako autorytety, a ich opinie bywają kwestionowane. Analiza wykazała, że nie da się odtworzyć z wypowiedzi dyskutantów powszechnie uznawanego społecznego ładu języka. Przeciwnie – jawią się oni jako zwolennicy różnych, często wykluczających się ideologii językowych.
    In this article, we analyze a Facebook debate over the M-word (Murzyn), which traditionally has denoted a Black person in Polish, but nowadays tends to be considered offensive, at least by a number of Polish speakers. The debate took place in the summer of 2020. We focus on how people who participate in the debate justify their positions. We understand justification as a claim to legitimacy contained in an utterance. We analyze the utterances from a sociological and linguistic perspective, aiming at a reconstruction of the ideas of social order and language ideologies they express. Following Jürgen Habermas, we employ a Weberian concept of social action and the typology of legitimate rule in our sociological analysis. In our linguistic analysis, we rely on the concept of language ideology of Michael Silverstein. We have identified six types of justifications that differ in terms of the social order of language they propose. One of the types assumes that the order arises from charismatic legitimization, and more specifically, on the charisma of first persons: the ‘I’ of the speaker or the ‘we’ of a group which the speaker identifies with. Three types correspond to traditional legitimization: reliance on the socially recognized authority of a person or work; claims that the way the word has been used is natural and therefore superior to any innovation; and reliance on (good) personal memories as justification for on-going use of the M-word. We have further identified two types of justification which can be classified as legal-rational: an appeal to institutional authority, or an intellectual quest for a language rule that would determine appropriateness of the M-word. We have reconstructed linguistic ideologies underlying each utterance based on explicatures and strong implicatures in the Relevance-Theory sense of the terms. Many of these ideologies show a remarkable similarity to traditional criteria of linguistic correctness used in judgements on grammar and style. However, the linguists who specialize in prescriptive grammar are considered neither charismatic leaders nor socially recognized experts. The analysis has shown that no generally accepted social order of language could be reconstructed. Quite to the contrary, the people who participated in the discussion are proponents and advocates of divergent, often mutually exclusive, linguistic ideologies.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2022, 36, 1; 29-44
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Digital Environment as a Space of the Evangelization Activity: New Dimension of the Obligations Arising from the Prescripts of can. 822 CIC
    Środowisko cyfrowe jako przestrzeń działalności ewangelizacyjnej. Nowy wymiar obowiązków wynikających z przepisów kan. 822 KPK
    Autorzy:
    Pastwa, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433409.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    “znaki czasu”
    komunikacja i społeczność w “erze cyfrowej”
    prawne elementy przepowiadania Słowa
    zadania pasterzy-prawodawców kościelnych
    porządkowanie i interpretacja „nowej przestrzeni życiowej”
    optymalizacja misji ewangelizacyjnej Kościoła
    “signs of the times,”
    communication and community in the “digital age”
    ” legal elements of the ministry of the Word
    tasks of church pastors-legislators
    introducting order to and interpretation of the “new living space”
    optimizing the Church’s evangelizing mission
    Opis:
    Contemporary papal enunciations are characterized by the assertive―active and optimistic, yet risk-conscious and non-critical―ecclesial approach to the opportunities/challenges of the “digital age.” If we follow these indications, imbued with the concern for the effectiveness of the evangelizing mission in the new socio-(technological-)cultural realities/contexts, and at the same time bear in mind the rule that the Church’s legal practice must take into account the current conditions of human existence—it becomes clear that this authoritatively outlined horizon of the “signs of the times” poses a challenge to theological sciences, including the canonical doctrine. As far as the latter is concerned, leaving aside the often urgent need for legislative changes/adjustments (given the peculiarities of the various regions of the world—above all at the level of particular law), the role of experts in presenting a renewed, adequate hic et nunc interpretation of certain nodal canons of the Code of Canon Law remains invaluable. We may argue that such include the prescripts of can. 822. Hence, this article attempts a two-stage delimitation of the problem meritum—according to the research steps announced in the title: (1) The digital environment as an indispensable space of the evangelization activity; (2) The new dimension of the obligations of the Church’s Pastors imposed by the prescripts of can. 822 §§ 1–3.
    Współczesne enuncjacje papieskie cechuje asertywne – aktywne i tchnące optymizmem, choć świadome zagrożeń i niebezkrytyczne – eklezjalne podejście do szans/wyzwań „ery cyfrowej”. Jeśli podążyć tropem owych wskazań, nabrzmiałych troską o skuteczność misji ewangelizacyjnej w nowych realiach/kontekstach społeczno-(technologiczno-)kulturowych, i jednocześnie mieć na względzie regułę, że w praktyce prawnej Kościoła należy uwzględniać aktualne uwarunkowania ludzkiej egzystencji – to staje się jasne, że ów autorytatywnie nakreślony horyzont „znaków czasu” stawia wyzwanie naukom teologicznym, w tym kanonistyce. Co się zaś tyczy tej ostatniej – abstrahując od pilnej niejednokrotnie potrzeby dokonania zmian/dostosowań legislacyjnych (zważywszy na specyfikę różnych regionów świata – przede wszystkim na poziomie prawa partykularnego), nieoceniona pozostaje służebna rola ekspertów prezentowania odnowionej, adekwatnej hic et nunc interpretacji niektórych węzłowych kanonów Kodeksu Prawa Kanonicznego. Można postawić tezę, że do takich należą przepisy can. 822. Stąd też podjęcie w niniejszym artykule próby dwuetapowego zakreślenia problemowego meritum – wedle zaanonsowanych w tytule kroków badawczych: (1) Środowisko cyfrowe jako nieodzowna przestrzeń działalności ewangelizacyjnej; (2) Nowy wymiar obowiązków pasterzy Kościoła nałożonych przez przepisy can. 822 §§ 1-3.
    Źródło:
    Philosophy and Canon Law; 2023, 9, 1; 1-25
    2450-4955
    2451-2141
    Pojawia się w:
    Philosophy and Canon Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-33 z 33

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies