Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "third reich" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-99 z 99
    Tytuł:
    Blut und Boden. Wokół unitarno-autorytarnej koncepcji integracji Europy
    Blut und Boden. Around unitary-authoritary conception of European integration
    Autorzy:
    Bykowska, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902160.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
    Tematy:
    nasism
    annihilation
    germanization
    Third Reich
    Opis:
    The article looks at the ideology meant to justify a few years long Nazi domination over most of Europe- Blood and Soil doctrine. It was created from a 19th century concept about the superiority of the German breed and the need for the extension of Lebensraum, ‘living space’ for the German people. The integration was achieved by the annihilation of Slavs and Jews, as well as mass removal and Germanization of the natives of the Eastern parts of the European continent. These Germanization tendencies are presented by the example of the fates of people whose land was annexed to the Third Reich. The theoretical basis for the Nazi policies for people were laid by programs amended according to the situation on the front. The most important ones are thoroughly analyzed in this article.
    Źródło:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2011, 8; 65-93
    1731-8440
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propaganda a prawda historyczna – Fryderyk II w filmie fabularnym III Rzeszy
    Propaganda Versus Historical Truth – Frederick Ii in the Feature Films of the Third Reich
    Autorzy:
    Szukała, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591895.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    the Third Reich
    Third Reich films
    Frederick II
    propaganda
    III Rzesza
    film III Rzeszy
    Fryderyk II
    Opis:
    W kinie, od samego początku jego istnienia, chętnie sięgano do tematyki historycznej, jednak, co było regułą, na ekranie pokazywano zmitologizowaną wersję dziejów. Ta tendencja nie zmieniła się do chwili obecnej. Tym samym obraz filmowy jest ważnym źródłem służącym historykowi w badaniu stanu świadomości społeczeństwa w chwili powstania dzieła ekranowego. Wyraźnie obserwuje się ten fenomen w kinie niemieckim okresu weimarskiego i III Rzeszy, w czasach panującego kryzysu społeczno-gospodarczego i triumfu idei państwa totalitarnego. Ze wszystkich pruskich postaci narodowych w kinie, i to zarówno okresu weimarskiego, jak i III Rzeszy, najbardziej ulubioną stał się Fryderyk II. Nakręcono o nim zdecydowanie więcej filmów niż np. o innej wielkiej postaci pruskiej historii, jaką był Bismarck.
    Since the beginning of cinematography the filmmakers have been using historical plots. But, as a rule, it has always been a mythologised version that was shown, and not the real one. That tendency has not changed, and therefore films have always been an important source for historians to do research into the state of social consciousness at the moment when the film in question was being created. This phenomenon is quite visible in the German cinema in the Weimar Republic and the Third Reich, i.e. in times of the socio-economic crisis and the triumph of the totalitarian state. Among all the Prussian characters in the films made in the Weimar Republic and the Third Reich the favourite one was Frederick II. He was much more popular than – for example – Bismarck, another outstanding figure in the Prussian history.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2015, 3; 59-78
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kozackie formacje w służbie III Rzeszy
    Cossack formations in the service of the Third Reich
    Autorzy:
    Szymanowicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521461.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Społecznych. Instytut Studiów Międzynarodowych
    Tematy:
    Third Reich
    USSR
    Cossacks
    World War II
    Opis:
    After the attack of the Third Reich’s army on the Soviet Union, many Cossacks in exile declared their willingness to fight in the German formations against the hated enemy. Also, a significant part of the Cossack population in the Don, Kuban or Terek territories occupied by the Germans enthusiastically welcomed the entering Wehrmacht troops. Shortly afterwards, the Cossacks were permitted to create their local government there, and also received guarantees of cultural, educational and religious freedom. The formation of Cossack troops used by the Germans for reconnaissance and 'fighting the Soviet partisans also commenced. These soldiers were to be treated equally with German soldiers. After a series of German defeats on the Eastern Front in 1943 and after the Red Army had taken the initiative on the Eastern Front, the Cossack formations together with the accompanying civilian population created the so-called Cossack
    Źródło:
    Wschodnioznawstwo; 2018, 12; 243-259
    2082-7695
    Pojawia się w:
    Wschodnioznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemiecka propaganda turystyczna wobec ziem polskich wcielonych do III Rzeszy (1939–1945)
    Autorzy:
    Wójcik, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2185094.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
    Tematy:
    tourism
    Third Reich
    military Nazism
    propaganda
    politics
    Opis:
    The article presents the tourist dimension of the propaganda of the authorities of the Third Reich, including tourist association (Reichsfremdenverkehrsverband), regarding Polish territories incorporated in 1939 directly into Germany. Based on collected materials, the activities of German organizations whose mission was tourism promotion, as well as the way in which they presented the occupied Polish lands, were characterized.
    Źródło:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2020, 75, 2; 35-54
    0037-7511
    2658-2082
    Pojawia się w:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geopolityka w cieniu swastyki
    Geopolitics in the shadow of the swastica (hakenkreutz)
    Autorzy:
    Król, Eugeniusz Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601524.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    geopolitics
    the Third Reich
    geopolityka
    Trzecia Rzesza
    Opis:
    Autor, wykorzystując materiały źródłowe i wielojęzyczną literaturę przedmiotu, wyszedł z założenia, że aby znaleźć genezę narodowosocjalistycznej interpretacji geopolityki, należy sięgnąć do dorobku protoplastów tej gałęzi wiedzy, a więc przed wszystkim Niemca Friedricha Ratzla (1844–1904) i Szweda Rudolfa Kjelléna (1864–1922). To za sprawą tych badaczy do wokabularza narodowych socjalistów trafiło między innymi takie pojęcia, jak „przestrzeń życiowa” (Lebensraum) i „poczucie przestrzeni” (Raumsinn). Istotnymi komponentami nazistowskiej geopolityki stały się też z biegiem czasu: „Europa Środkowa” (Mitteleuropa), „gospodarka wielkiego obszaru” (Grossraumwirtschaft) i „ład wielkiego obszaru (Grossraumordnung). Ważne uzupełnienia wniósł też Karl Haushofer (1869–1946), utrzymujący ożywione kontakty z Rudolfem Hessem, jednym z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera. Z dalszych rozważań autora wynika, że narodowosocjalistyczna koncepcja geopolityki, której podstawowe wątki znalazły się już w tekście Mein Kampf, powiększała się o coraz to nowe hasła, stanowiąc twór eklektyczny, dostosowywany do zmieniającej się sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej Niemiec. Priorytetem pozostawała specyficzna doktryna autarkii, od 1936 roku podporządkowana przygotowaniom wojennym. Po wybuchu drugiej wojny światowej w 1939 roku pojawił się program uwzględniająca przemiany rasowe i etniczno-terytorialne na wielką skalę, z nieodłącznym programem „ostatecznego rozwiązania” (Endlösung), który prowadził do wyniszczenia ludności żydowskiej i romskiej. W dalszej perspektywie, w razie zwycięskiego zakończenia wojny, program nazistowskiej geopolityki miał przynieść zagładę Słowian (Generalplan Ost) i ostateczną przebudowę porządku europejskiego, naznaczonego stygmatem ludobójstwa, bezwzględnej eksploatacji ekonomicznej i niczym nieograniczonej dominacji germańskiej „rasy panów” (Herrenrasse).
    The author, using source materials and the literature in many languages, has assumed that in order to find the genesis of the Nazi interpretation of geopolitics it is necessary to have a look at the works written by the creators of that discipline, i.e. first of all German Friedrich Ratzel (1844–1904) and Swede Rudolf Kjellén (1864–1922). It is thanks to them that the terms – inter alia – Lebensraum (living space) and Raumsinn (sense of space) were included in the Nazi vocabulary. What later became important components of the Nazi geopolitics were: Mitteleuropa (Central Europe), Grossraumwirtschaft (big area economy) and Grossraumordnung (big area order). An important contribution was made by Karl Haushofer (1869–1946), who was in direct contact with Rudolf Hess, one of the closest associates of Adolf Hitler. The further deliberations imply that the Nazi concept of geopolitics, the main threads of which had already been included in the text of ‘Mein Kampf’, kept expanding by new slogans, becoming eclectic, and adapting to the changing situation, inside and outside Germany. The priority was still the specific doctrine of autarky, since 1936 subordinated to the preparations for war. After the outbreak of the Second World War in 1939 there appeared a programme including racial, ethnic and territorial transformations on a grand scale, inseparable from the programme of the ‘final solution’ (Endlösung), which led to extermination of the Jewish and Gypsy populations. Speaking more generally, if the war had been won, the Nazi programme of geopolitics would have led to the extermination of the Slavs (Generalplan Ost) and a final reconstruction of the European order, marked by genocide, ruthless economic exploitation and the unbridled dominance of the Germanic masters’ race (Herrenrasse).
    Źródło:
    Studia Maritima; 2016, 29; 141-167
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Income Tax for 1939 and Occupation of Upper Silesia
    Autorzy:
    Graczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1803111.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    administration during occupation
    Third Reich
    taxes
    tax law
    Opis:
    The article concerns the attitude of the occupation administration of the Third Reich introduced in Upper Silesia in September 1939 to the issue of income tax for 1939. The article discusses the analysis of Polish legislation and jurisprudence in the field of tax law carried out by German officials, the proposed regulation, its motives and the final solution. The considerations concerning Polish income tax were preceded by the presentation of analogous measures taken by Germany in connection with the incorporation of Austria and the Sudetenland.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 1; 5-16
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Ostmarkgesetz of 14 April 1939 – One of the Normative Grounds of the Annexation Of Austria
    Autorzy:
    Nieścior, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2027861.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Third Reich
    Austria
    Annexation
    Law
    Ostmarkgesetz
    law
    administrative changes
    Opis:
    The article presents the political and legal changes that accompanied the passing and then the introduction of the Ostmarkgesetz in Austria in 1939. It also contains a detailed analysis of the structure and layout of this normative act. The Ostmarkgesetz was extremely important because it thoroughly changed the administrative organization and introduced a new administration of the state in this area. The consequences had a significant impact on the Austrian legal order. This law is considered to be one of the main tools of the direct annexation of Austria by the Third Reich. This was the beginning of the subsequent war conquests of the Nazi state.
    Źródło:
    Adam Mickiewicz University Law Review; 2021, 13; 233-251
    2450-0976
    Pojawia się w:
    Adam Mickiewicz University Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System propagandy a rozwój mediów w nazistowskich Niemczech w świetle „Dzienników” J. Goebbelsa
    The propaganda system and media development in Nazi Germany in the light of “The Diaries of Joseph Goebbels”
    Autorzy:
    Łuszczek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/516407.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
    Tematy:
    Mass media
    propaganda
    J. Goebbels
    III Rzesza
    Third Reich
    Opis:
    Historia III Rzeszy posiada jeszcze wiele aspektów, które czekają na swoje wyjaśnienie bądź doprecyzowanie. Dotyczy to zwłaszcza aspektów społecznych i psychologicznych prowadzenia wojny. Jak to się mogło stać, że w obliczu pewnej klęski i beznadziejnej sytuacji na frontach zarówno armia niemiecka jak i naród nadal stawiali opór. Nowe światło rzucają na to „Dzienniki” jednego z najbliższych współpracowników Hitlera – J. Goebbelsa. Odnalezione na początku lat 90. XX w. w tajnych rosyjskich archiwach wojskowych doczekały się swojego krytycznego wydania kilka lat temu. J. Goebbels jawi się w nich jako wirtuoz propagandy w służbie zła. To jego działania w dużej mierze tak skutecznie podsycały opór Niemców. J. Goebbels z jednej strony stał się autorem wielu, do dziś wykorzystywanych chwytów marketingu politycznego (np. sposób zarządzania sytuacją kryzysową po klęsce pod Stalingradem) czy promotorem wielu wynalazków w zakresie rozwoju mediów (m.in. wspierał prace nad taśmą ma-gnetyczną i stereofonią). Nie tylko wiedział co powiedzieć Niemcom, ale także jak do tego wykorzystać najnowocześniejsze w tamtym czasie środki społecznego przekazu
    The history of the Third Reich still has many aspects that are waiting to be explained and clarified. This concerns in particular the social and psychological aspects of warfare. How could this happen that, facing a disaster and hopeless situation at the fronts, both German army and nation still resisted. A new light on this is shed by “The Diaries of Joseph Goebbels”, one of Hitler’s closest collaborators. The original text, found in secret Russian military archives in the early 1990s, saw its critical edition done a few years ago. J. Goebbels appears in them as a virtuoso of propaganda in the service of evil. This was his actions that, for the most part, fuelled so effectively the resistance of Germans. On the one hand, J. Goebbels was the author of many political marketing tricks, being still in use (e.g. the way in which the crisis situation after the defeat at Stalingrad was managed), or a promoter of many inventions in the field of media de-velopment (among others, supported the works on magnetic tape and stereophony). He not only knew what to tell Germans but also how to use the most modern at that time means of social communication for this purpose
    Źródło:
    Studia Paradyskie; 2017, 27; 335-354
    0860-8539
    Pojawia się w:
    Studia Paradyskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Convicted Nazi lawyer. The case of Gerhard Pchalek in the Gera District Court in 1960
    Autorzy:
    Graczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595864.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Third Reich
    criminal liability
    crimes against humanity
    judiciary
    prosecutor
    Opis:
    This study is devoted to a criminal case brought before a court in the German Democratic Republic against Gerhard Pchalek in connection with his service as a prosecutor in the Third Reich. Pchalek served in the Polish territories incorporated into the Reich, in Bielsko and Ka¬towice. He was a prosecutor in proceedings before special courts in Bielsko and Katowice, as well as before the Higher National Court in Katowice, in which he filed motions to sentence defendants to the death penalty. In 20 cases - as was determined by the District Court in Gera - Pchalek demanded the death penalty, which was then imposed and enforced. His act was classified as aiding in murder under the provisions of the German Criminal Code, and Pchalek was sentenced to 4 years in strict regime prison. The paper discusses the biography of Pchalek, the issue of post-war criminal liability of Nazi lawyers and the criminal trial before the District Court in Gera. The study uses a historical, formal and dogmatic method. The criminal trial in question is one of the few cases in which a Nazi lawyer was convicted.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2020, 29, 1; 17-31
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ideologische Voraussetzungen der Literatur des Dritten Reiches. Nationalsozialistische Literatur und Kulturpolitik
    Ideological conditions of the literature of the Third Reich. Nazi literature and cultural politics
    Autorzy:
    Gołaszewski, Marcin
    Tomasi-Kapral, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967302.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    The Third Reich
    cultural policy
    Ernst Wiechert
    Inner Emigration
    Opis:
    National Socialism did not only constitute a political doctrine; it was also a kind of worldview that left its mark on German and pan-European culture of the 20th century. The drastic changes that were linked to Hitler’s takeover of power confronted writers and poets with a completely new reality and wholly new conditions of the creative process. Those who could not or would not emigrate had to submit themselves (voluntarily or involuntarily) to the policies and norms decreed by the National Socialists. National Socialism – a conglomerate of different ideologies and ideologemes – perverted certain middle-class values and ultimately aimed towards the total subjugation of all areas of life, culture being among them. The fact that the German middle-class partly shared the values propagated by the Nazis led to an overhasty and unjust assessment of the attitude of writers belonging to the so-called ‘Inner Emigration’. The article at hand outlines the principles of National Socialist cultural politics as well as its relationship to artists. The complicated creative situation of writers and poets in the Third Reich will be shown by representative examples.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2014, 10; 135-151
    2449-6820
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Dichtung kann, in geheimnisvoller Weise, tiefste Ohnmacht spüren lassen und letzte Macht zugleich ausüben”. Rudolf Hagelstanges Sonettenzyklus „Venezianisches Credo” (1945)
    “Poetry, in a mysterious way, can simultaneously impart deepest impotence and ultimate power”. Rudolf Hagelstange‘s cycle of sonnets “Venezianisches Credo” (1945)
    Autorzy:
    Thunecke, Jörg
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967392.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    The Third Reich
    Sonnet Form
    Rudolf Hagelstange
    Inner Emigration
    Opis:
    The origin of Rudolf Hagelstange’s (1912–1984) cycle of sonnets "Venezianisches Credo" was Venice, while he was temporarily stationed in northern Italy in 1944 as a soldier. Twenty-four sonnets were written in the lagoon city, four more in Breganze, the remainder in Verona, where a limited edition was published in spring 1945, after some of the sonnets had already been distributed in military circles over some months. This contribution attempts on the one hand to analyze Hagelstange’s choice of the sonnet–form – a classical type of lyric poetry, guaranteeing tradition and continuity –, claiming that at that time sonnets had become a fashionable form of oppositional poetry; on the other hand, the content of the three dozen sonnets will be analyzed, in which, over long stretches discordance prevails. For the author initially presents a damning indictment of the criminal activities of the NS-regime, until he eventually proclaims – with reference to Schiller – that the contemporary spiritual and moral crisis can yet be overcome by an ‚other Germany‘. In the final analysis, Hagelstange brilliantly succeeded – by means of an interaction of continuity and dissonance – to merge aesthetic and ethical aspects and thereby managed to create one of the most outstanding lyrical documents near the end of World War II.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2015, 11; 179-192
    2449-6820
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Totalitarna duchowość w nazistowskich Niemczech. O religii w modelu edukacji autorytarnej
    Totalitarian spirituality in Nazi Germany. On the role of religion in the model of authoritarian education
    Autorzy:
    Drozdowicz, Jarema
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546248.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    Nazi ideology
    totalitarian state
    authoritarian pedagogy
    spirituality
    Third Reich
    Opis:
    This paper aim is to reconstruct the role or religion and spirituality in the history of the Third Reich in order to highlight a much more important issue. This issue is related to the implementation of an authoritarian pedagogy in which various tools are being used to instrumentalize the human subject. Therefore this paper highlights the most significant elements of the processes that had led to the emergence of Nazi ideology and the specific form of spirituality popularized by Nazi officials. The method used to achieve this goals is based on critical analysis of the educational aspect of the mentioned process.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2019, 1/271
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propaganda III Rzeszy w przeddzień XI. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku (w świetle „Völkischer Beobachter” – naczelnego organu NSDAP)
    Propaganda of the Third Reich on the Eve of the 11th Summer Olympic Games in Berlin in 1936 (in the Light of ‘Völkischer Beobachter’ – the Official Organ of the NSDAP)
    Autorzy:
    Stępiński, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591887.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    the Third Reich
    propaganda
    Olympic Games
    III Rzesza
    Igrzyska Olimpijskie
    Opis:
    Dzień 16 marca 1933 r. należy do ważniejszych dat w historii międzynarodowego ruchu olimpijskiego i historii samych Igrzysk. To właśnie w tym dniu w Berlinie zapadły decyzje dotyczące losu XI. Igrzysk planowanych na 1936 rok. Decyzję o przyznaniu ich organizacji stolicy Republiki Weimarskiej zapadły w maju 1931 r. Naziści przejęli po 30 stycznia 1933 r. Olimpiadę niejako w spadku po znienawidzonej Republice Weimarskiej. Dostrzegli korzyści płynące z wykorzystania idei olimpijskiej i berlińskiej imprezy dla rozpropagowania własnych przekonań. W tym celu zapomnieli o wcześniejszych uprzedzeniach w stosunku do idei olimpijskiej. Pierwsze skrzypce w akcji propagowania Igrzysk odegrało nie Ministerstwo Propagandy i Oświecenia Narodowego J. Goebbelsa, lecz tzw. Wielka Trójka w składzie Theodor Lewald, Karl Ritter von Halt i Carl Diem. Przedmiotem artykułu jest przedstawienie zespołu wiodących działań, podjętych przez redakcję „Völkischer Beobachter”, naczelnego organu prasowego NSDAP, który wniósł swój wkład w osiągnięcie przez reżim hitlerowski sukcesu w zakresie propagandyolimpijskiej, jeszcze przed rozpoczęciem XI. Igrzysk w Berlinie.
    March 16th, 1933 is one of the most important dates in the history of the international Olympic Games movement and the Olympic Games themselves. It was on that day that the decisions concerning the planned 11th Olympic Games in 1936 were made in Berlin. The decision to confer the honour of organising the 1936 Olympics to the capital of the Weimar Republic was taken in May 1936. After January 30th, 1933 the Nazis inherited the Olympic Games from the Weimar Republic, the regime they sincerely despised. They saw the benefits resulting from using the Olympic Games as an instrument for propagating their own ideas. That is why they put aside their negative attitude towards the Olympic idea. The main organiser of the Olympic Games was not the Ministry of Public Enlightenment and Propaganda headed by Joseph Goebbels but the so called ‘GreatTroika’ composed of Theodor Lewald, Karl Ritter von Halt and Carl Diem. The article presents the action taken by the newspaper ‘Völkischer Beobachter’, the official organ of the NSDAP; the newspaper made a considerable contribution to the great success of the Nazi Regime’s propaganda, which the 11th Olympic Games turned out to be long before the opening ceremony.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2015, 3; 9-42
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kult przywódcy w III Rzeszy w filmie propagandowym Triumf Woli
    The Cult of the Leader in the Third Reich in the Propagandist Film the Triumph of the Will
    Autorzy:
    Wichert, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591898.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    the Third Reich
    propaganda
    German cinema
    III Rzesza
    kino niemieckie
    Opis:
    Propaganda stanowiła jedną z najważniejszych sfer aktywności narodowych socjalistów w okresie Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Centralnymi zagadnieniami nazistowskiej propagandy były szczególnie takie kwestie, jak rasizm i antysemityzm, ideologia egalitarnej wspólnoty narodowej, militaryzm oraz pseudoreligijny kult Adolfa Hitlera. Charakterystyczne dla indoktrynacji narodowego socjalizmu było jej ścisłe powiązanie z nowymi środkami masowego przekazu, przede wszystkim z filmem i radiem. Klasycznymi dziełami propagandy filmowej spod znaku swastyki były zwłaszcza audiowizualne dokumenty ze zjazdów NSDAP, które odbywały się w Norymberdze. Triumf woli autorstwa Leni Riefenstahl prezentuje kongres partii w roku 1934, czyli w momencie, kiedy konsolidowały się już totalitarne zręby reżimu hitlerowskiego. W obrazie tym, który służyć miał propagandowym celom nowych władców Niemiec, reżyserka przy pomocy odpowiednich technik montażu, organizacji ujęć oraz symboliki światła przedstawiła sugestywnie kult Hitlera jako charyzmatycznego przywódcy i politycznego zbawiciela narodu niemieckiego. Filmowanie dyktatora z ,,żabiej perspektywy”,czyli od dołu powodowało, że wydawał się on potężniejszym, zaś ukazywanie zebranych na zjeździe ludzi w swej masie stwarzało wrażenie ich nikłości wobec wszechobecnego Führera. Celem autorki Triumfu woli było również ukazanie emocjonalnego związku pomiędzy Führerem i jego ludem oraz podkreślenie bezgranicznej miłości Niemców do Hitlera. Film Leni Riefenstahl do dziś budzi kontrowersje wśród badaczy kina i historyków, którzy nieprzerwanie prowadzą dyskusje na temat jego dokumentalnych walorów estetycznych oraz propagandowego przesłania w duchu nazistowskiego mesjanizmu.
    Propaganda was one of the most important spheres of activity for the national socialists in the Weimar Republic and the Third Reich. The central questions of the Nazi propaganda were racism, anti-Semitism, the ideology of an egalitarian national community, militarism and a pseudo-religious cult of Adolf Hitler. The specific feature of the Nazi indoctrination was its close connection with the new mass media, first of all with the film and the radio. The classical cinematographic productions under the sign of the ‘Hakenkreuz’ were the audio-visual documents from the NSDAP conventions, which took place in Nuremberg. The Triumph of the Will directed by Leni Riefenstahl depicts the party congress in 1934, i.e. when the totalitarian foundations of the Nazi regime were being built. The film – meant to be a propagandist instrument of the new rulers of Germany – presents the cult of Hitler as a charismatic leader and a political saviour of the German nation in a convincing way thanks to an appropriate film editing, the organisation of takes and the symbolism of light. The dictator filmed from below (a worm’s eye view) appeared much bigger, and the mass of the people gathered at the convention gave the impression of their smallness compared to the omnipresent Führer. The director of The Triumph of the Will also sought to show an emotional link between the Führer and his people and to underline the unconditional love for Hitler felt by the Germans. The film is still giving rise to controversy among researchers and historians, who even today are engaged in a discussion on its documentary and aesthetic values and the propagandist message in the spirit of the Nazi messianism.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2015, 3; 79-106
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opór społeczny i opozycja antyhitlerowska na ziemi kłodzkiej w świetle sprawozdań wrocławskiego Gestapo (1933–1938)
    Civil Defiance and Anti-Nazi Opposition in the Kłodzko Region in Light of Wrocław Gestapo Reports
    Autorzy:
    Manikowski, Kacper
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2184969.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
    Tematy:
    Third Reich
    Kłodzko region
    civil defiance
    anti-Nazi opposition
    Gestapo
    Opis:
    The paper presents circles opposing the Nazi regime active in the Kłodzko region before World War II. Analysis of the Gestapo reports allows for depicting primarily communist structures and – to a lesser extent – social democracy. Apart from the left-wing groups, Gestapo focused their attention on clergymen, especially those engaged with formation of youth.
    Źródło:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2020, 75, 4; 89-104
    0037-7511
    2658-2082
    Pojawia się w:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Memoiren in Romanform. Zu Hans Falladas Gefängnistagebuch 1944
    Autorzy:
    Brylla, Wolfgang
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559954.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Hans Fallada
    prison diary
    internal emigration
    Third Reich
    Gefängnistagebuch
    Innere Emigration
    Drittes Reich
    Opis:
    Memoirs in the Novel Form. Hans Fallada’s Gefängnistagebuch 1944 As opposed to other German-speaking authors, Hans Fallada did not decide on emigration from the Hitlerite Germany. The author of the topos of the man in the street stayed in The Third Reich, where, while wanting to keep on writing, he had to subject to the propaganda censorship. Although his books did not appear on the blacklist, he was rather unpopular in the Party. He was imprisoned twice. When being incarcarated in 1944, he started writing a prison diary, a fact which he managed to conceal from the wardens. In these diaries, in the first person, he describes his own struggles as an average citizen of the Nazi Germany. He takes up motifs typical for other compatriots; the reform of the authorities’ system, the so-called internal emigration, which he after did not belong to, his writings despite the existing censorship, or the general attitude towards Jewish people. When it comes to the narrative form, the diary, which content was camouflaged by Fallada in extenso between the lines of The Drinker, partially resembles the genre of memoirs with the first-person narrative voice. Curiously enough, despite using this particular kind of narrator, from whom one can expect far-reaching subjectivity, he remains in his narration extremely mature, precise and above all-credible. As a result, the prison diary is one of the most authentic literary documents concerning the life of a common man in Nazi Germany and a unique insight into his everyday dilemmas.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2018, 52; 215-235
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces karny grupy „U-2” śląskiego wywiadu Armii Krajowej „Stragan” w świetle źródeł niemieckich
    Criminal trial of the group “U-2” of the Silesian intelligence group of the Home Army “Stragan” in the light of German sources
    Autorzy:
    Małecki, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/782567.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Third Reich criminal trial,
    “Stragan”
    Polish intelligence
    group “U-2”
    Gertruda
    Świerczek
    Bogusław Krytek
    Franciszek Cienciała
    Adolf Dytko
    Volksgerichtshof
    Third Reich People’s Tribunal
    Opis:
    The article concerns the penal trial of members of the Silesian intelligence service “Stragan” of the “U-2” group of the Home Army, who were accused of treason of the Third Reich and executed in 1944 after a short trial. They were intelligence agents, gathering data on the military and defence affairs of the Third Reich in Salzgitter in the mountains of Harz. The text shows the mechanisms of the justice system in the Third Reich, the way of conducting preparatory proceedings, and the trial itself. It also describes executions and the fate of the bodies of the convicted after the execution.
    Źródło:
    Z Dziejów Prawa; 2019, 12; 637-651
    1898-6986
    2353-9879
    Pojawia się w:
    Z Dziejów Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recht in Literatur und Literaturkontrolle – Doppeltes Verständnis von Recht und Literatur im Theater des dritten Reiches am Beispiel von E.W. Möllers Thingspiel Das Frankenburger Würfelspiel
    Law in Literature, Literature under Law – A Dual Approach to Law and Literature in the Theater of the Third Reich, Based on E.W. Möller’s Thingspiel “Das Frankenburger Würfelspiel”
    Autorzy:
    Szczukiewicz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1202329.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    literature and law
    the Third Reich
    Thingspiel
    E.W. Möller
    “Frankenburger Würfelspiel”
    Opis:
    The recognition that literature and law were closely linked in the Third Reich explains, firstly – the legal provisions introduced after Hitler’s seizure of power, including the establishment of the Reich Chamber of Culture, and secondly – the literary approaches which were developed on the basis of these provisions. A prime example of the intrusion of laws enacted in Nazi Germany into the literary life of those times is the theatrical form of Thingspiel, developed around the mid-thirties. This theatrical concept presents a dual approach to law and literature. Not only was the Thingspiel subordinate to the legal provisions of the Reich Chamber of Culture, but criminal law itself also became a theme of these plays. The Thingspiel originated in the Old Germanic concept of people’s and court assemblies called a “Thing”. The model of putting criminal law on stage also found its way into “Frankenburger Würfelspiel” by E.W. Möller, Head of the Theater Unit at the Reich Ministry for Public Enlightenment and Propaganda. Examining the connection between literature and law in this piece and also its function for the NS-Politics is the main aim of this study.
    Źródło:
    Studia et Documenta Slavica; 2019, 10, 4; 45-55
    2658-1620
    Pojawia się w:
    Studia et Documenta Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwischen Affirmation und Ablehnung: Hermann Stehr im Urteil seiner Zeitgenossen
    Between affirmation and rejection: Hermann Stehr in the jugdment of his contemporaries
    Autorzy:
    Białek, Edward
    Radłowska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559922.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Hermann Stehr
    Silesia
    Silesian literature
    reception of literature
    Third Reich
    German literature
    Opis:
    The authors of this article discuss how the works of Hermann Stehr (1864–1940), a German writer from Silesia, were received. An author, who – like Gerhart Hauptmann – stayed in Germany after the national socialists took over. That fact affected the reception of his writing: to this day, he is considered as a representative of the so-colled ‘literature of blood and land’, which the Nazis perceived as expression of „German spirit”. This article presents Stehr’s literary works from various perspectives. It shows the tragedy of the author making political choices in times, when an individual, even the most prominent, was subjected to totalitarian processes of unification and de-individualization.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2019, 53; 43-77
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polscy uczeni prawnicy międzywojenni o ustroju i prawie Trzeciej Rzeszy
    Polish Inter-War Scholars-Lawyers on the Political System and the Law of the Third Reich
    Autorzy:
    Maciejewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621914.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    nazizm, prawo, państwo, ustrój, Trzecia Rzesza.
    Nazism, law, state, constitution, Third Reich.
    Opis:
    The article describes the views of a number of selected Polish scholars-lawyers on the Nazi government and law during the period 1933-1939. It presents, in turn, opinions on this subject matter formulated by Maciej Starzewski, Waclaw Makowski, Konstanty Gr- zybowski, Andrzej Mycielski, Ludwik Krajewski, Tadeusz Bigo, Leon Halban, Stanislaw Golab, Leopold Caro, Ignacy Czuma, Marian Z. Jedlecki and Zygmunt Cybichowski. Almost all of them expressed strong criticism concerning the governmental system and law of the Third Reich, usually correctly commenting on and characterizing changes occurring in those fields in Germany since 1933. In particular, Polish inter-war scholars- lawyers emphasized the unitary and authoritarian, or even totalitarian, model of the Nazi government and the special systemic position of the supreme leader held by Adolf Hitler. With respect to Nazi legal doctrine and the legal system founded upon it, they pointed out its reliance on racism and nationalism, its refutation of the fundamental assumptions of Roman law, legal positivism and the ideology of natural law, the oblit- eration of the demarcation line between public and private law and the adoption of the principle of the primacy of common good (German national community) over individual interests. The analyzed discourse on those matters accentuated legal nihilism, decision- ism and voluntarism (considering them to be typical of Nazism) and considered those approaches to be inimical to the modern tradition of Western-European legal science.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 2; 85-126
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Языковая идентичность фольксдойче в оккупированных Польше, Белоруссии и на Украине
    Językowa tożsamość volksdeutschy w okupowanych Polsce, na Białorusi i Ukrainie
    Language identity of the Volksdeutsche in occupied Poland, Belarus and Ukraine
    Autorzy:
    Зинкевич, Андрей
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437064.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
    Tematy:
    polityka językowa
    okupacja
    volksdeutsche
    Trzecia Rzesza
    language policy
    occupation
    Volksdeutsche
    Third Reich
    Opis:
    Volksdeutsche, czyli Niemcy mieszkający poza Rzeszą, zajmowali kluczowe miejsce w planach narodowosocjalistycznych przywódców w zakresie organizacji zarządzania okupowanymi obszarami na Wschodzie. Stanowili oni główną ludzką rezerwę dla germanizacji Polski i niektórych obszarów ZSRR. Podstawowym zadaniem władz III Rzeszy było uczynienie z wielokulturowego i wielojęzycznego kontyngentu volksdeutschów jednolitej językowo i ideologicznie ludzkiej masy spełniającej standardy właściwe ludności „starej” Rzeszy. Poziom znajomości języka niemieckiego odegrał ważną rolę w określeniu statusu volksdeutschy w nowej sytuacji społecznej, a ich dwujęzyczność uczyniła z nich ważne ogniwo w pośrednictwie między władzami okupacyjnymi a lokalną ludnością na okupowanych terenach.
    Volksdeutsche, i.e. Germans who lived outside the Reich occupied a key place in the plans of the Nazi leadership for the organization of the eastern occupied territories. They were the main human reserve for the Germanization of Poland and some areas of the USSR. The primary task for the German authorities was to bring the multicultural and multilingual contingent of Volksdeutsche to the linguistic and ideological standards inherent in the population of the “old” Reich. The level of German language proficiency played an important role in determining the status of Volksdeutsche in the new social situation for them, and their bilingualism made them an important link in the mediation between the occupation authorities and the local population of the occupied territories.
    Źródło:
    Przegląd Środkowo-Wschodni; 2019, 4; 241-261
    2545-1324
    Pojawia się w:
    Przegląd Środkowo-Wschodni
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działacze Niemieckiego Związku Piłki Nożnej wobec dyktatury nazistowskiej w historiografii Republiki Federalnej Niemiec lat 1980–2010
    Activists of the German football association towards the Nazi dictatorship in the historiography of the Federal Republic of Germany of the years 1980–2010
    Autorzy:
    Stępiński, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193618.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    sport in the Third Reich
    football in pre-war Germany
    sport
    Nazism
    Opis:
    The revelations of the historiography concerning sport in the period of the Weimar Republic should be considered one of the most essential phenomena in the area of historical science in the Federal Republic of Germany during the last twenty years. The process takes place mainly thanks to the determination and consistence of sport historians coming from western lands. The Germans were among the most active sportsmen in the world. Part of the world of the physical activity was the German Football Association (Deutscher Fussball Bund – DFB). In the 1920s it belonged to the most powerful football federations in the world. In the period of the Weimar Republic it enjoyed a golden age. In each political system in Germany (the Weimar Republic, the Third Reich, the Federal Republic) the football federation did very well. After the war, the period of the so called “fascist football” was not spoken about until the beginning of the 1980s. It was then that the crystal façade of the DFB was destroyed. It resulted from intensive debates conducted in Germany at that time which concerned the role of the world of physical activity. The attitude of the management of the association was particularly controversial. Having been denazificated many activists of the DFB felt powerful in the Federal Republic and wanted to return to their pre-war activity. The research conducted in the partly destroyed archives of the DFB revealed the real image of the management of the association which had been hitherto treated with piety. The aim of the article is to outline the main tendencies of historiographic debates about football – one of the biggest phenomena of mass culture in the first four decades of the 20th century – along with the most important football institution – the German Football Association (Deutscher Fussball Bund – DFB). The author devotes particular emphasis to Nazism and the professionalism of the footballers.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2015, 80, 1; 39-63
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kino weimarskie i ciąg dalszy
    Weimar Cinema and After
    Autorzy:
    Zalewski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408649.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Tomasz Kłys
    Fritz Lang
    III Rzesza
    kino niemieckie
    Third Reich
    German cinema
    Opis:
    Książka Tomasza Kłysa Od Mabusego do Goebbelsa. Weimarskie filmy Fritza Langa i kino niemieckie do roku 1945 (2013), zgodnie ze swoim tytułem, obejmuje dwie części tematyczne: kino Fritza Langa aż do jego wyjazdu z Niemiec po przełomie hitlerowskim oraz dźwiękowe kino niemieckie okresu III Rzeszy. W innym przekroju w książce obecne są dwie warstwy strukturalne: zniuansowane analizy i interpretacje filmów niemieckiego mistrza, ale także kulturoznawcze opisy ekonomicznych, społecznych i kulturowych uwarunkowań życia w Niemczech weimarskich i hitlerowskich. Na wszystkich tych poziomach Kłys demonstruje bogatą wiedzę faktograficzną, wrażliwość estetyczną, błyskotliwość interpretacyjną, swadę pisarską. To, jak również bogaty materiał filmowy uwzględniony przez autora, czyni z książki Kłysa jedną z najciekawszych polskich pozycji filmoznawczych ostatnich lat.
    A book review of Tomasz Kłys’ Od Mabusego do Goebbelsa. Weimarskie filmy Fritza Langa i kino niemieckie do roku 1945 [From Mabuse to Goebbels. Weimar films of Fritz Lang and the German cinema until 1945] (2013). The book consists of two thematic parts: the films of Fritz Lang until his departure from Germany after the coming of the Nazis and the sound cinema of the period of the Third Reich. There are also two structural layers to the book: a nuanced analysis and interpretations of the films of the German master and descriptions of economic, social and cultural conditions of life in Germany during the Weimar Republic and under Hitler’s rule. At all these levels Kłys demonstrates rich factual knowledge, aesthetic sensitivity, insightful interpretation, and a talent for words. This combined with rich film material analysed by the author, makes Kłys’ book one of the most interesting work in the field of film studies published recently in Poland.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 241-245
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trybunał Ludowy jako organ wymiaru (nie)sprawiedliwości III Rzeszy
    The People’s Court as an Organ of the (In)Justice System of the Third Reich
    Autorzy:
    Bury, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27308740.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Trybunał Ludowy
    III Rzesza
    wymiar sprawiedliwości
    People’s Court
    Third Reich
    justice system
    Opis:
    W artykule opisano zagadnienia związane z powstaniem i działalnością Trybunału Ludowego – niemieckiego sądu karnego istniejącego w latach 1934–1945, orzekającego głównie w sprawach politycznych. W niniejszej pracy przedstawiono i omówiono genezę oraz ustrój Trybunału, sposób ukształtowania postępowania przed nim, zakres jego właściwości rzeczowej i miejscowej czy rolę, jaką pełnił w praktyce. Na uwadze mieć jednocześnie trzeba, że na przestrzeni czasu pozycja Trybunału Ludowego stopniowo ewoluowała, a zmianom podlegał nie tylko jego skład, ale też zakres właściwości, który stale rozszerzano, obejmując nim coraz to kolejne czyny. Rozważania zawarte w pracy poświęcono także w części przedstawieniu sylwetek sędziów orzekających w Trybunale i ich powojennym losom. Pomimo ważnej roli Trybunału Ludowego, jaką ten odegrał w wymiarze sprawiedliwości III Rzeszy, w rodzimej literaturze nie zgłębiano szczegółowo tematyki związanej z jego istnieniem. Dotychczasowe wypowiedzi przede wszystkim referowały się do obcej literatury, pomijając w zasadzie analizę aktów prawnych. Z tego też względu w niniejszej pracy zastosowano nie tylko metodę historycznoprawną, ale i formalno-dogmatyczną, szeroko odwołując się przy tym do aktów normatywnych rangi ustawowej i podustawowej stanowiących podstawę działalności Trybunału.
    The article describes issues related to the establishment and activity of the People's Court – a German criminal court existing in the years 1934–1945 adjudicating mainly in political cases. This paper presents and discusses the genesis and constitution of the Court, the proceedings before it, the scope of its material and local jurisdiction, and the role it played in practice. At the same time, it should be borne in mind that the position of the People’s Court evolved gradually over time, and not only its composition changed, but also the scope of its jurisdiction, which was constantly being expanded to cover more and more crimes. The work is also partly devoted to the presentation of the judges adjudicating in the Court and their post-war fate. Despite the important role played by the People's Court in the justice system of the Third Reich, the subject of its existence has not been explored in detail in Polish literature. Previous publications primarily referred to foreign literature, generally omitting the analysis of legal acts. For this reason, this work uses not only the historical and legal method, but also the formal and dogmatic method, making extensive references to normative acts of statutory and sub-statutory rank constituting the basis for the activity of the Court.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 593-623
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Thomas Mann und Erich Kästner: E(rnst) versus U(nterhaltung), Exilliteratur versus Literatur unter Schreibverbot in der ‚inneren Emigration’
    Thomas Mann and Erich Kästner: serious against entertainment, exile literature against literature under writing prohibition in the inner emigration
    Autorzy:
    Grothues, Silke
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967429.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Thomas Mann
    Erich Kästner
    national socialism
    Third Reich
    inner and outer emigration
    inwardness
    Opis:
    The writers Thomas Mann (1875–1955) and Erich Kästner (1899–1974) took in the years between 1933 and 1945 (in the so called ‘Third Reich’) extreme positions of inner and outer emigration, which can be shown concerning autobiographical aspects and concerning their works which they wrote during the time of national socialism. While Kästner, who represents the inner emigration, wrote humorous stories like "Drei Männer im Schnee" and "Der kleine Grenzverkehr", Mann completed his tetralogy of "Joseph und seine Brüder", which deals with the foundation and development of the monotheistic jewish world religion, in France, Switzerland and America where in 1943 he began his dark artist novel "Doktor Faustus", while in Europe internicine warfare and the Shoa were in progress. While Erich Kästner, who was a very engaged political author in the so called Weimar Republic, was captivated during the period of national socialism by his inwardness, Thomas Mann released himself from this attitude in view of the Third Reich and became an emancipated author who was politically engaged and with moral integrity.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2015, 11; 109-120
    2449-6820
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjazdy norymberskie w oczach amerykańskich obserwatorów 1933–1938
    Autorzy:
    Sołuba, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608788.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Parteitag
    propaganda
    naziści
    III Rzesza
    amerykańscy obserwatorzy
    Nazi Party
    Third Reich
    American observers
    Opis:
    Artykuł ukazuje spojrzenie przybyszów z USA na przebieg Parteitagów odbywających się w latach 1933–1938. W tekście zaprezentowano poglądy amerykańskich wizytatorów na sposób organizacji wydarzenia oraz ich odczucia względem nazistowskich gospodarzy. Ukazano powody wzrostu popularności Parteitagów wśród obserwatorów ze Stanów Zjednoczonych. W tekście nakreślono, w jakim stopniu propaganda III Rzeszy przynosiła realne efekty i przekładała się na wzrost sympatii pronazistowskich u obywateli USA.The article presents the perception gained by Americans of the party rallies (Parteitags) held in 1933–1938. It includes opinions of American visitors on the organisation of such rallies congresses and their feelings towards their Nazi hosts. There are also reasons of increased popularity of Parteitags among observers from the United States explained, together with an explication to what extent the propaganda of the Third Reich was effective and translated into the growth of pro-Nazi sympathies of American citizens.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2017, 49, 4
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Development of the Soviet Military Propaganda during the War with Germany (1941–1945)
    Autorzy:
    Gliniecki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116095.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Soviet Union
    Third Reich
    propaganda
    indoctrination
    war
    1941–1945
    Red Army
    Ilya Ehrenburg
    Opis:
    The victory of the Soviet Union over the National Socialist Third Reich in World War II is still considered in the Russian Federation as the most important, as well as indisputable contribution to the creation and functioning of the modern world. Moreover, contemporary Russia officially upholds its own version of these events and continuously refers to the shared history of the nations that once formed the Soviet empire. The recurrent images of the Soviets as victors and the ever-renewed concept of Stalin as a national hero are, however, no more than a duplication of the old propaganda models used during the Second World War. The present article seeks to examine the indoctrination efforts undertaken in the Soviet Union at the time of its conflict with Germany during the period 1941–5, particularly with regard to the soldiers of the Red Army. It also pays attention to the emotional appeals of Soviet propaganda and changes in the main ideological directions at various stages of the war.
    Źródło:
    Institute of National Remembrance Review; 2021-2022, 4; 119-141
    2658-1566
    Pojawia się w:
    Institute of National Remembrance Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na jakie filmy i do których kin chadzałby Eberhard Mock? Teatry świetlne oraz ich repertuary w weimarskim i nazistowskim Wrocławiu
    What Films and in Which Cinemas Would Eberhard Mock Have Watched? Cinema Theatres and Their Programming in Weimar and Nazi Breslau
    Autorzy:
    Klejsa, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340429.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kino Republiki Weimarskiej
    kino Trzeciej Rzeszy
    Wrocław
    Weimar cinema
    Third Reich cinema
    Breslau
    Opis:
    Książka Andrzeja Dębskiego Nowoczesność, rozrywka, propaganda. Historia kina we Wrocławiu w latach 1919-1945 (2019) jest wieloaspektową analizą kultury filmowej we Wrocławiu w okresie międzywojennym i podczas II wojny światowej. Tom pierwszy koncentruje się na kinach, ich właścicielach i architekturze, podczas gdy w tomie drugim uwaga jest kierowana na badania repertuarów i widowni historycznej. Autor recenzji krytykuje wprawdzie kompozycję książki, ale z uznaniem odnosi się do szczegółowości przeprowadzonych analiz. W szczególności zastosowana przez Dębskiego metoda POPSTAT, wymyślona przez Johna Sedgwicka, okazała się owocna w ukazaniu podobieństw i różnic pomiędzy repertuarami Wrocławia oraz ogólnoniemieckimi wynikami box-office'u.
    In his book Nowoczesność, rozrywka, propaganda. Historia kina we Wrocławiu w latach 1919-1945 [Modernity, Entertainment, Propaganda: History of Cinema in Wrocław in the Years 1919-1945] (2019), Andrzej Dębski offers a multi-layered analysis of cinema culture in Breslau in the interwar period and during World War II. Volume I of the monograph focuses on movie theatres – their architecture and owners, whereas in Volume II the attention shifts to cinema programming and film audiences. While the reviewer is critical of the structure of Dębski’s book, he appreciates the meticulousness of research. In particular, Dębski’s use of John Sedgwick’s POPSTAT method proved to be fruitful in demonstrating the similarities and differences between the programming in Breslau’s cinemas and nationwide box-office results in the Weimar Republic and the Third Reich.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 112; 249-255
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Albert Hesse – profesor prawa gospodarczego i statystyki na Uniwersytecie Wrocławskim (1921–1945)
    Albert Hesse – professor of economic law and statistics, on Vratislavian University (1921–1945)
    Autorzy:
    Kruszewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/697617.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    Germany
    Weimar Republic
    Third Reich
    national economy
    statistics
    Silesia
    Halle University
    University of Wroclaw
    Opis:
    Albert Hesse was one of the most eminent German professors of economic law and statistics. He was educated at the University Hale-Wittenberg, but spent most of his life, as a researcher in Wroclaw (1921–1945). In the period of Weimar Republic, he became one of the most prominent specialists, in his fields of research. He was engaged in various activities, connect ed with international organisations and on the forum of the League of Nations. What is more, he was also, initially, a worker, and then the co-director of East Europe Institute in Wroclaw, though in 1933, after the Nazis had taken over the power, he lost this position. The time of the Third Reich, was the beginning of Hesse’s end as a researcher as threads of the national socialist ideology appeared more and more often in his academic work, which contributed to a decline in his prestige. Nonetheless, there was no solid evidence of his possible harmfulness to anybody, which allowed him to continue teaching in the postwar Germany.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2017, 15, 2; 147-159
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nacjonalizm polski w optyce niemieckiej lat trzydziestych XX w.
    Polish nationalism in the German eyes of the thirties
    Autorzy:
    Stachowiak, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619638.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish nationalism
    Third Reich
    Nazism
    National Socialism
    polski nacjonalizm
    III Rzesza
    nazizm
    narodowy socjalizm
    Opis:
    German interest in Polish nationalism was negligible in the nineteen thirties. Only the magazines and publications dealing with Eastern European issues devoted more time and space to Polish nationalism. They practically ignored the NSDAP sources. The issue of relations between Polish nationalism on the one hand and fascism and national socialism on the other has become the topic of academic research. So far,Germany at that time has never been analyzed in this context. A question worth considering is whether German journalism and academic publications were interested in the development of Polish nationalism. How did the proponents of the Nazi movement perceive their Polish ideological counterparts? What was the attitude of non-Nazi journalists and scholars? The aim of this paper is to try to complement the studies in the history of mutual relations of Polish and German nationalism.
    Niemieckie zainteresowanie polskim nacjonalizmem było w latach trzydziestych niewielkie. Więcej miejsca i uwagi poświęcały mu jedynie czasopisma i wydawnictwa zajmujące się szczególnie problematyką wschodnioeuropejską. Niemal całkowicie pomijały oficjalne źródła NSDAP. Problem relacji między polskim nacjonalizmem a faszyzmem i narodowym socjalizmem stał się przedmiotem refleksji naukowej. Niestety jak dotąd nie dokonano podobnej analizy biorąc jako punkt wyjścia Niemcy ówczesnej epoki. Warto zadać pytanie, czy również tam, w publicystyce, w publikacjach naukowych, rozwój polskiego nacjonalizmu wzbudzał zainteresowanie? Jak postrzegali swych polskich ideowych pobratymców zwolennicy ruchu nazistowskiego, jak odnosili się do nich publicyści i naukowcy proweniencji nienazistowskiej? Zadaniem niniejszego tekstu jest próba takiego uzupełnienia stanu badań nad dziejami wzajemnych odniesień nacjonalizmów w Polsce i Niemczech.
    Źródło:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2016, 4; 159-172
    1731-7517
    Pojawia się w:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola piłki nożnej w niewoli niemieckich obozów koncentracyjnych na podstawie wspomnień Polaków
    The role of football in captivity of the Nazi German concentration camps based on the memories of Poles
    Autorzy:
    Wyskok, Marlena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529306.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    football
    concentration camp
    the Third Reich
    memories
    piłka nożna
    obóz koncentracyjny
    Trzecia Rzesza
    wspomnienia
    Opis:
    The purpose of this paper is to present what was the role of football in the Nazi German concentration camps of the Third Reich from the perspective of prisoners of Polish nationality. Football, as one of the most popular sports, was very important subject and activity for Poles who were imprisoned in the concentration camps of the Nazi Germany, despite inhuman conditions in which they lived. Based especially on memories of former prisoners we can conclude that football helped them to survive the difficulties of everyday life. The time of the football match was a substitute of normal life, which some of the prisoners remembered from the time before the Second World War and gave them a feeling of hope, freedom and justice by treating everyone equally. The football was used also for entertainment and propaganda purposes by the camp authorities.
    Celem artykułu jest scharakteryzowanie roli, jaką odegrała piłka nożna w nazistowskich niemieckich obozach koncentracyjnych Trzeciej Rzeszy z perspektywy więźniów narodowości polskiej. Piłka nożna, jako jedna z najpopularniejszych dyscyplin sportowych, była istotnym tematem rozmów i sferą aktywności Polaków – więźniów obozów koncentracyjnych, mimo ogromnego tragizmu, jakiego tam doświadczali. Przede wszystkim wspomnienia byłych więźniów dowodzą, że szeroko pojęta piłka nożna pomagała przetrwać w nieludzkim środowisku obozów koncentracyjnych – chwile, kiedy rozgrywano mecze piłkarskie, były powrotem do czasów sprzed wojny, dawały poczucie nadziei, wolności i sprawiedliwości przez równe, zgodne z regułami gry, traktowanie wszystkich. Ponadto piłka nożna w obozach koncentracyjnych Trzeciej Rzeszy była narzędziem rozrywki i propagandy obozowego kierownictwa.
    Źródło:
    Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2019, 2, 2; 105-116
    2545-3211
    Pojawia się w:
    Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Das Umsiedlerlager für Litauendeutsche in Flatow/Złotów 1941–1943
    A Resettlement Camp for Lithuanian Germans in Złotów 1941–1943
    Autorzy:
    Zdrenka, Joachim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197789.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    World War II
    Third Reich
    German racial-national resettlement policy
    resettlement camps
    Lithuanian Germans
    Złotów
    Opis:
    Racial, national and Germanization policies of the Third Reich, as well as resettlement activities are well described in the literature, but mainly in terms of general statistics. However, there is no detailed information on the camps themselves. Archival material constituting documentation of camp activities has not survived in most cases, but research opportunities are provided by the surviving parish register entries in register offices, which are gradually becoming available to researchers. Out of 26 camps in the Pomeranian province (Gau Pommern), the camp in Złotów (German Flatow) has been selected for the purpose of analysing the surviving parish register entries: births, marriages and deaths at the local register office. The entries included the names of 191 persons who stayed in the Złotów camp (Volksdeutsche Mittelstelle-Lager “Generalfeldmarschall Graf von Roon” Flatow). These sources revealed several aspects of living inside the camp and showed problems that the Lithuanian resettlers faced, usually without sufficient knowledge of the German language. These included complete isolation, restriction of their life space to the camp area, lack of clearly defined prospects, and a radical change in the German resettlement policy, which for the camp residents meant returning to Lithuania, yet not to their former homes, but to areas indicated by the German occupation administration.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2022, 87, 4; 127-144
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie potencjału przemysłowego polskiego Górnego Śląska w planach III Rzeszy w latach 1933–1945
    Autorzy:
    Smierz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607644.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Upper Silesia
    industry
    interwar period
    the Third Reich
    Górny Śląsk
    przemysł
    dwudziestolecie międzywojenne
    Trzecia Rzesza
    Opis:
    This article aims to identify what was the impact of mining and metallurgical industry in the Polish part of Upper Silesia in the politics of the Third Reich before and during World War II. The basis of this text is to identify the causes of which were due to increased interest in Upper Silesia in the second half of the 30s of the 20th century (militarization, stimulating the economy through a series of state investments, and consequently an increase in demand for coal and steel, and an attempt to economic independence from other countries – autarky).
    Artykuł ma na celu wskazanie, jakie znaczenie miał przemysł górniczo-hutniczy w polskiej części Górnego Śląska w polityce III Rzeszy przed wybuchem i w trakcie II wojny światowej. Podstawą jest określenie przyczyn, które spowodowały wzrost zainteresowania Górnym Śląskiem w drugiej połowie lat 30. XX w. (militaryzacja, pobudzenie gospodarki przez szereg inwestycji państwowych, a w efekcie wzrost zapotrzebowania na węgiel i stal oraz próba gospodarczego uniezależnienia się od innych państw – autarkia). Tekst został podzielony na trzy części, w których omówiono gospodarcze i polityczne skutki podziału Górnego Śląska po 1921 r., pozycję ekonomiczną Górnego Śląska w polityce III Rzeszy w latach 1933–1939 oraz podczas II wojny światowej. Podkreślono także rywalizację między „starymi”, funkcjonującymi przez co najmniej kilkadziesiąt lat, górnośląskimi koncernami i ich właścicielami a właścicielami dużych firm z branży stalowej czy górniczej, funkcjonującymi do tej pory w Zagłębiu Ruhry czy Saary. Przykładem takich koncernów, penetrujących górnośląski, ale również zagłębiowski przemysł, są IG Farbenindustrie A.G. czy koncerny Friedricha Flicka i Roberta Röchlinga. Niniejszy tekst został oparty na materiałach zgromadzonych w trakcie kwerendy archiwalnej w Archiwum Państwowym w Katowicach i jego oddziale w Gliwicach oraz uzupełniony o literaturę przedmiotu.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2014, 69
    0239-4251
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    German preparations for the war in the light of documents of the Polish military intelligence (1933-1939) – selected aspects
    Niemieckie przygotowania do wojny w świetle dokumentów polskiego wywiadu wojskowego (1933-1939) – wybrane aspekty
    Autorzy:
    Nowacki, Krzysztof
    Szymanowicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146056.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
    Tematy:
    Wehrmacht
    Second Republic of Poland
    Third Reich
    military intelligence
    II Rzeczpospolita
    III Rzesza
    wywiad wojskowy
    Opis:
    As a result of the Treaty of Versailles the provisions concerning the issue of limitation of the armed forces were imposed on Germany. These provisions were unilaterally terminated by Germany two years after Adolf Hitler had come to power. There was introduced general and compulsory military service. On 21st May 1935, Hitler – as the Fuhrer and Reich Chancellor – signed the secret Reich Defence Law, which gave the Wehrmacht command wide powers to expand the army. Thus, the intensive development of the German army was initiated. After the Nazi Party came to power in Germany, gaining new information by the Polish military intelligence became increasingly difficult. It was connected with the expansion of the German counter-intelligence services, especially the Gestapo, as well as the police supervision over the German society. Through good operational work of the Polish intelligence the Polish side already before the outbreak of the war was relatively well familiarized with the particular phases of the overall German army’s armaments, as well as the German operational doctrine and methods of warfare.
    Traktat wersalski narzucał Niemcom m.in. ograniczenia dotyczące liczebności i uzbrojenia niemieckich sił zbrojnych. Niemcy starały się obchodzić je bardzo dyskretnie, w tym również dzięki współpracy ze Związkiem Sowieckim. Sytuacja zmieniła się diametralnie po dojściu do władzy Hitlera, który już w 1935 r. wprowadził ustawę zwiększającą, wbrew traktatowi wersalskiemu, liczebność armii niemieckiej, a także wprowadzającą zakazane rodzaje uzbrojenia. Od tej pory nastąpił jawny i gwałtowny rozwój armii niemieckiej oraz przemysłu zbrojeniowego, co z wielką uwagą obserwował polski wywiad wojskowy. W kolejnych latach powstawały raporty polskich służb wywiadowczych na temat powiększającego się niemieckiego potencjału militarnego i jego możliwości w trakcie zajmowania przez wojska III Rzeszy Austrii, Czech czy Kłajpedy. Niektóre z tych raportów bardzo trafnie przewidywały, jak będzie wyglądała strategia i taktyka Wehrmachtu w zbliżającym się konflikcie zbrojnym.
    Źródło:
    Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2019, 51, 2(192); 253-265
    2544-7122
    2545-0719
    Pojawia się w:
    Scientific Journal of the Military University of Land Forces
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Mennonites’ ‘Great Trek’ from the Occupied Regions of Ukraine to Warthegau in 1943–4
    Autorzy:
    Martynenko, Volodymyr
    Venger, Nataliya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28700242.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Mennonite refugees
    evacuation from Ukraine
    Ethnic German Liaison Office
    Third Reich
    Volksdeutsche
    Western Polish lands
    Opis:
    The German troops’ large-scale retreat on the Eastern Front was accompanied by a substantial population outflow from the occupied regions of the USSR. The German Mennonites (approx. 35,000 people) preferred to obey the occupiers’ order and evacuate to the west in the autumn of 1943. Several thousands of them were transported in echelons directly to Warthegau and the region of Danzig. The remaining part of deportees had to sustain a difficult and dramatic route in the convoys. The Nazi leadership planned to use them as settlers or labour force on the annexed Western Polish lands. After the end of the Second World War, most of the Mennonites were forcibly repatriated to the USSR; others succeeded in emigrating to Canada or Latin America.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2023, 126; 207-237
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cossacks in the service of the Third Reich
    Kozacy na służbie III Rzeszy
    Autorzy:
    Szymanowicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145376.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
    Tematy:
    Cossacks
    collaboration
    Third Reich
    USSR
    World War II
    Kozacy
    kolaboracja
    III Rzesza
    ZSRR
    II wojna światowa
    Opis:
    The origins of Cossacs probably date back to the 15th and 16th centuries. Cossacks appeared both in the south-eastern areas under the authority of the Commonwealth and in the south-west of Moscow. They played a significant role in the history of our country, fighting together with the Crown and Lithuanian armies in the wars against the Tatars, Turks, Moscow and Sweden. However, they also caused uprisings which seriously weakened the Commonwealth. In the 16th century, Cossack troops in the service of the rulers of Moscow were formed, used for conquests made by this country. Cossacks also suppressed uprisings and rebellions against tsarist authorities. During the civil war in Russia, a significant part of them sympathized with the Whites. After the Bolshevik occupation of the Cossack territories, there was repression compared by Lenin to the Vendée genocide during the French Revolution. Persecution also took place there during the collectivization and the Great Terror. Many Cossacks emigrated. Some of them in Germany, where they later began cooperation with the Nazis, especially after the Third Reich’s aggression against the USSR. After occupying the Cossack territories, the German authorities created local Cossack self-government structures. The first Cossack formations fighting on the Wehrmacht side also began to appear. During the war, tens of thousands of Cossacks who fought in German uniforms in the USSR, occupied Poland, Yugoslavia and northern Italy. They were used primarily to conduct anti-partisan activities. At the end of the war, the Cossacks tried to avoid Soviet captivity and surrender to the Western Allies’ troops. However, as a result of the British-Soviet agreement, they were handed over to the Soviet authorities, which condemned them to a tragic fate.
    Początki kozaczyzny sięgają najprawdopodobniej XV i XVI wieku. Kozacy pojawili się zarówno na południowo-wschodnich terenach podległych władzy Rzeczypospolitej, jak i południowo-zachodnich Moskwy. Odegrali niebagatelną rolę w historii naszego kraju, walcząc wspólnie z wojskiem koronnym i litewskim w wojnach przeciwko Tatarom, Turkom, Moskwie i Szwedom. Wywoływali jednak również powstania, które poważnie osłabiały Rzeczpospolitą. W XVI wieku uformowała się również organizacja wojsk kozackich na służbie władców Moskwy, wykorzystywana do podbojów prowadzonych przez to państwo. Kozacy tłumili również powstania i bunty skierowane przeciwko władzy carskiej. W trakcie wojny domowej w Rosji znaczna część z nich opowiedziała się po stronie białych. Po opanowaniu terenów kozackich przez bolszewików nastąpiły represje porównywane przez Lenina do ludobójstwa w Wandei z okresu rewolucji francuskiej. Prześladowania miały tam również miejsce w okresie kolektywizacji i wielkiego terroru. Wielu Kozaków udało się na emigrację. Część z nich na terytorium Niemiec, gdzie w późniejszym okresie rozpoczęli współpracę z nazistami, zwłaszcza po agresji III Rzeszy na ZSRS. Po zajmowaniu terenów kozackich władze niemieckie tworzyły lokalne struktury kozackiego samorządu. Zaczęły również powstawać pierwsze formacje kozackie walczące po stronie Wehrmachtu. W trakcie wojny w niemieckich mundurach na terenach ZSRS, okupowanej Polski, Jugosławii i w północnych Włoszech walczyło kilkadziesiąt tysięcy Kozaków. Byli wykorzystywani przede wszystkim do prowadzenia działań przeciwpartyzanckich. Pod koniec wojny Kozacy starali się uniknąć niewoli sowieckiej i poddawać wojskom zachodnich aliantów. Jednak na wskutek porozumienia brytyjsko-sowieckiego byli oni przekazywani władzom sowieckim, co skazywało ich na tragiczny los.
    Źródło:
    Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2020, 52, 1(195); 87-102
    2544-7122
    2545-0719
    Pojawia się w:
    Scientific Journal of the Military University of Land Forces
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sądy specjalne III Rzeszy jako „sądy doraźne frontu wewnętrznego” (1933–1945)
    Special courts of the Third Reich as “summary courts of the internal front” (1933–1945)
    Autorzy:
    Graczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621769.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    sądy specjalne
    III Rzesza
    proces karny
    ustrój sądów
    special courts
    Third Reich
    criminal trial
    court system
    Opis:
    The article is devoted to the theoretical analysis of special courts created in the Third Reich. Their genesis, system, and local and material jurisdiction, as well as proceedings before these courts are discussed. The tasks put before special courts by Nazi lawyers during peace and war are discussed, as well as the historical context associated with them. The study uses historical, and formal-dogmatic methods. The study is based primarily on literature of German provenance and normative acts
    Artykuł poświęcono teoretycznej analizie zagadnienia sądów specjalnych utworzonych w III Rzeszy. Omówiono ich genezę, ustrój, właściwość miejscową i rzeczową oraz postępowanie przed tymi sądami. Przedstawiono zadania stawiane przed sądami specjalnymi przez nazistowskich prawników w okresie pokoju i wojny oraz związany z nimi kontekst historyczny. W publikacji wykorzystano metodę historyczną oraz formalno-dogmatyczną. Opracowanie zostało oparte przede wszystkim na literaturze proweniencji niemieckiej oraz aktach normatywnych.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 2; 165-201
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemki na froncie wschodnim (1942–1943) w świetle wspomnień Ilse Schmidt i Eriki Summ
    German women on the Eastern Front (1942–1943) in the light of the memories of Ilse Schmidt and Erika Summ
    Autorzy:
    Fronczak, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/688346.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kobiety
    Trzecia Rzesza
    przestrzeń życiowa
    front wschodni
    women
    Third Reich (Nazi Germany)
    living space
    west front
    Opis:
    The aim of this article is to compare two diaries that describe everyday life of women on the west front. The analysis of secretary Ilse Schmidt and nurse Erika Summ memories gives a wider perspective look on a role and position of German women during the war with the Soviet Union. The source answer questions connected to migration to West and everyday life’s problems during the war – like relations between fellow workers, reaction to death or pregnancy in the time of conflict.
    Celem artykułu jest porównanie dwóch pamiętników opisujących życie codzienne kobiet na froncie wschodnim. Analiza wspomnień spisanych przez pomocnicę sztabową Ilse Schmidt oraz pielęgniarkę Erikę Summ pozwala w szerszym stopniu zapoznać się z rolą i pozycją Niemek w czasie wojny ze Związkiem Radzieckim. W tekście omówione zostały kwestie związane z wyjazdem na wschód, a także problemy życia codziennego na froncie, takie jak relacje ze współpracownikami, reakcja na śmierć czy też ciąża pracownic sztabowych i wynikające z tego konsekwencje.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 100; 145-155
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    German institutional aid to Spanish students in Germany during the Second World War
    Niemieckie wsparcie instytucjonalne dla hiszpańskich studentów w Niemczech w czasie drugiej wojny światowej
    Autorzy:
    Moreno Juliá, Xavier
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042508.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    druga wojna światowa
    dyplomacja
    Hiszpania
    Niemcy
    Trzecia Rzesza
    Second World War
    diplomacy
    Spain
    Germany
    Third Reich
    Opis:
    During the Second World War Dr. Edith Faupel intensively helped the Spanish students and soldiers of the Blue Division, the unit that fought in Russia within the Wehermacht troops. She was the wife of the first German Ambassador in the National Spain, General Wilhelm Faupel (1936–1937). Faupel was the director of The Iberian-American Institute and of the German-Spanish Society at a time. She and her husband fully served the regime of the National Socialists during its existence in Germany. The action of this woman and her motifs are studied in this article. It is also analysed how her activities were determined by the changes on the fronts of World War II.
    W czasie drugiej wojny światowej dr Edith Faupel intensywnie pomagała hiszpańskim studentom i żołnierzom Błękitnej Dywizji, jednostki, która walczyła w Związku Sowieckim w składzie wojsk Wehrmachtu. Była ona żoną pierwszego ambasadora Niemiec w nacjonalistycznej Hiszpanii, generała Wilhelma Faupela (1936–1937). Faupel był wówczas dyrektorem Instytutu Ameryki Łacińskiej i Towarzystwa Niemiecko-Hiszpańskiego. Ona i jej mąż z oddaniem służyli reżimowi narodowych socjalistów w czasie jego funkcjonowania w Niemczech. W artykule omówiono działania tej kobiety oraz kierujące nią motywy. Dokonano również analizy tego, jak na jej działania wpłynęły zmiany na frontach drugiej wojny światowej.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 183-202
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustalanie właściwości sądów polskich (nieniemieckich) w sprawach karnych przez prokuraturę niemiecką w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945
    Determining the Jurisdiction of Polish (non-German) Courts in Criminal Cases by the German Prosecutor’s Office in the General Government in the Years 1939–1945
    Autorzy:
    Mielnik, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33918460.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    General Government
    Third Reich
    criminal law
    Nazi law
    Generalne Gubernatorstwo
    Trzecia Rzesza
    prawo karne
    prawo nazistowskie
    Opis:
    Artykuł porusza problematykę ustalania przez prokuraturę niemiecką właściwości sądowej w sprawach karnych w Generalnym Gubernatorstwie, w odniesieniu do sądownictwa polskiego (nieniemieckiego). W opracowaniu wykorzystano metodologię nauk historyczno-prawnych. Autor wskazał i przenalizował podstawy prawne dotyczące przedmiotowej problematyki. Odtworzona została procedura ustalania właściwości od postępowania przygotowawczego do możliwości wzruszenia prawomocnych wyroków. Dodatkowo wskazane zostały kryteria, które decydowały o wyborze konkretnego rodzaju sądu do rozpatrzenia danej sprawy. W artykule poddano także analizie praktykę prokuratury niemieckiej w tym zakresie. Badania zostały oparte na analizie zachowanych akt postępowań sądów niemieckich, sądów specjalnych oraz sądów polskich (nieniemieckich), które spełniały kryteria przyjętej metodyki. Teza pracy zakłada, że prokuratura niemiecka przekazywała do sądów specjalnych, oprócz tych spraw, które należały do ich właściwości na podstawie przepisów rozporządzeń obowiązujących w GG, także te, które w myśl nazistowskich poglądów na prawo karne dotyczyły czynów i sprawców wymagających surowego ukarania.
    The article discusses the issue of determining jurisdiction by the German prosecutor's office in criminal cases in the General Government concerning the Polish (non-German) judiciary. The study uses the legal-history methodology. The author indicated and analyzed the legal basis for the subject matter. The procedure for determining jurisdiction has been reconstructed, from preparatory proceedings to the possibility of changing final judgments. In addition, criteria were indicated that determined the selection of a specific type of court to consider a case. The article also analyzes the practice of the German prosecutor's office in this regard. The research was based on the analysis of the preserved files of proceedings of German courts, special courts, and Polish (non-German) courts, which met the criteria of the adopted methodology. The thesis of the work assumes that the German prosecutor's office transferred to special courts, apart from those cases that belonged to their jurisdiction under the provisions of the regulations in force in the General Government, also those that concerned acts and perpetrators requiring severe punishment, under the Nazi views on criminal law.
    Źródło:
    Res Historica; 2023, 56; 753-797
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foundations of Nazi Cultural Policy and Institutions Responsible for Its Implementation in the Period 1933–1939
    Autorzy:
    Grochowina, Sylwia
    Kącka, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048347.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Third Reich
    Nazi
    cultural policy
    National Socialist Society for German Culture
    Ministry of National Enlightenment and Propaganda of the Reich
    Opis:
    The purpose of this article is to present and analyze the foundations and premises of Nazi cultural policy, and the bodies responsible for its implementation, the two most important ones being: National Socialist Society for German Culture and the Ministry of National Enlightenment and Propaganda of the Reich. Policy in this case is interpreted as intentional activity of the authorities in the field of culture, aimed at influencing the attitudes and identity of the population of the Third Reich. The analysis covers the most important documents, statements and declarations of politicians and their actual activity in this domain. Adopting such a broad perspective allowed to comprehensively show both the language and the specific features of the messages communicated by the Nazi authorities, and its impact on cultural practices.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2014, 6(106); 173-192
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archiwalne gry planszowe dla dzieci w wieku przedszkolnym z terenu Prus Wschodnich – potencjał edukacyjny z historią w tle
    German Board Games for Preschool Children in Inter- war German East Prussia – Their Educational Potential and Historical Background
    Autorzy:
    Sławińska, Małgorzata
    Sapała, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/479153.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    gry planszowe
    wychowanie przedszkolne
    Prusy Wschodnie
    Heimat
    Trzecia Rzesza
    board games
    preschool education
    East Prussia
    Third Reich
    Opis:
    The aim of this article is to allow one to discover the educational potential of two original German board games for children, based on a regional theme, which were designed and made during the period 1935-1936 by students at the Preschool Teacher Training College in Olsztyn (Allenstein), which, at that time, was under the patronage of the Caritas charitable association working for the Roman Catholic Diocese of Warmia. The theme of the games included the region of Warmia (Ermland) and Masuria (Masuren), which were a part of the German East Prussia (Ostpreußen). The analysis of the content of the games includes the storylines outlined in the instructions, as well as the sites and buildings presented on the boards, mainly the historic monuments  and  public  institutions,  along  with  natural  features of the landscape of Warmia and Masuria. Assuming that a society’s cultural basis is the key source of teaching practices, the context for these deliberations on the aims and possible application of the didactic aids being examined was created by the socio-political situation in Germany during the inter-war period. Interpreting the educational potential of the above-mentioned materials covers recognizing their cognitive values pointing towards their use within fields defined by modern didactics as patriotic, social and regional education, as well as nature studies. However, it also reveals the potential propagandistic significance of the games for the ideals of National Socialism which was being promoted in German education at that time.
    Celem artykułu jest rozpoznanie potencjału edukacyjnego dwóch oryginalnych niemieckich gier planszowych dla dzieci, zaprojektowanych i wykonanych w latach 1935–1936 przez anonimowe uczennice Wyższego Seminarium dla Przedszkolanek i Ochroniarek w Olsztynie, działającego pod patronatem Stowarzyszenia Caritasu dla Diecezji Warmińskiej. Tematem gier jest region Warmii i Mazur, będący dawniej częścią Prus Wschodnich. Analiza treści gier dotyczy fabuły, określonej w instrukcjach, oraz obiektów zaprezentowanych na planszach, w tym głównie zabytków i instytucji użyteczności publicznej oraz elementów naturalnego krajobrazu Warmii i Mazur. Przyjmując, że podłoże kulturowe jest kluczowym źródłem praktyk dydaktycznych, kontekstem dla rozważań nad celami i możliwym zastosowaniem badanych pomocy dydaktycznych uczyniono sytuację społeczno-polityczną Niemiec w okresie międzywojennym. Interpretacja potencjału edukacyjnego tytułowych materiałów obejmuje rozpoznanie ich walorów poznawczych, wskazując na zastosowanie w obrębie dziedzin określanych we współczesnej dydaktyce jako edukacja patriotyczna, przyrodnicza, społeczna i regionalna, a także odkrywa potencjalne propagandowe znaczenie gier dla krzewienia obecnych wówczas w niemieckiej edukacji ideałów narodowego socjalizmu.
    Źródło:
    Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2020, 15, 2(56); 111-126
    1896-2327
    Pojawia się w:
    Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka oświatowa Niemiec hitlerowskich
    The education policy in Nazi Germany
    Autorzy:
    Ofierska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085131.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    wychowanie
    edukacja
    ideologia narodowosocjalistyczna
    Trzecia Rzesza
    szkoła
    upbringing
    education
    ideology of National Socialism
    the Third Reich
    school
    Opis:
    Wychowanie i edukacja zajmowały istotne miejsce w ideologii narodowosocjalistycznej. Zagadnieniom oświatowo-wychowawczym Adolf Hitler poświęcił dość duży fragment tekstu „Mein Kampf ”. Po przewrocie hitlerowskim nowe władze akceptowały tylko taki kierunek wychowania, który zgodny był z doktryną azistowską.Niniejszy artykuł stawia sobie za cel udowodnienie tezy, że wychowanie młodego pokolenia w Trzeciej Rzeszy całkowicie podporządkowane zostało ideologii nazizmu. Przedstawione zmiany w szkolnictwie niemieckim, analiza programów nauczania i treści poszczególnych przedmiotów szkolnych oraz wgląd w podręczniki tego okresu dowodzą procesu totalitaryzacji oświaty w Niemczech nazistowskich. Świadczy o tym także selekcja środowiska nauczycielskiego pod względem rasowym i politycznym oraz nadrzędna w stosunku do szkoły pozycja organizacji młodzieżowej Hitlerjugend.Relacje naocznych świadków tamtych czasów pokazują jednak, że nie wszyscy zgadzali się z tak zwanym „nowym wychowaniem” i nie dali się wciągnąć w tryby systemu indoktrynacji.
    Upbringing and education were an important part of National Socialism ideology. Adolf Hitler devoted a quite large part of his work „Mein Kampf ” to educational and pedagogical issues. After the Hitler’s upheaval in Germany the new authorities accepted only the direction of upbringing that was consistent with the Nazi doctrine.The aim of this article is to prove the thesis that the upbringing of the young generation in the Third Reich was completely subortinated to the ideology of Nazism. The presented changes in German education, the analysis of teaching programmes, contents of individual school subject and insight into the textbooks of this period prove the process of totalisation of education in Nazi Germany. This is demonstrated by the racial and political selection of the teaching community and the position of the Hitler Youth Organisation overriding the school.However, eyewitness accounts of those times show that not everyone agreed with the so-called „new upbringing” and did not let themselves be drawn into the modes of the indoctrination system.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2019, 2(11); 7-34
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć zafałszowana. Przypadek „hitlerowskiego obozu koncentracyjnego” w Boguszach/Prostkach
    Falsified Memory: The Case of the ‘Nazi Concentration Camp’ in Bogusze/Prostki
    Autorzy:
    Marcinkiewicz, Stefan Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388142.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    collective memory
    false memory
    remembrance policy
    Second World War
    Third Reich
    prisoner-of-war camp
    Bogusze
    Prostki
    Opis:
    The history of the Nazi camp in Bogusze was initially documented during the Polish People’s Republic period, a time marked by limited research opportunities and constraints put on memory policy. The camp’s history was altered through the process of remembrance formation instituted by the Polish Society of Fighters for Freedom and Democracy. In the 1960s, a legend emerged surrounding the alleged execution of Italian prisoners of war held at the camp in Bogusze, and a guerrilla ambush of SS soldiers near the town of Ełk. This narrative first appeared in the verification documents of Władysław Świacki and Czesław Nalborski in 1964, gaining prominence through the literary work of Aleksander Omiljanowicz, published in 1965. This legend found its way into numerous scholarly publications, resulting in a distorted representation of the camp’s history. The absence of comprehensive source research perpetuated false narratives concerning the period of the camp’s existence, its names, size, and the identity and number of its victims. To address this, the author of this article conducted archival and source research to verify various episodes in the camp’s history. The camp in Bogusze existed from 1941 to 1944 and experienced a series of name and purpose changes. From June 1941 to June 1942, it was known as Oflag 56 and hosted Soviet POWs; from July 1942 to November 1942, it was still used to detain Soviet POWs under the name Stalag I E; and from 2 November 1942 to 3 January 1943, Polish Jews were held in the camp, which was then referred to as Sammellager. From January 1943 to May 1944, the camp in Bogusze was again used to detain Soviet POWs, this time under the name Stalag I F/Z Prostken. Additionally, the camp, referred to as Stalag I B/PR, was used to hold interned Italians between September 1943 and May 1944. In January and February 1944, Volksdeutsche evacuated from Ukraine were hosted in Lager Bogusche, and Polish residents of frontline villages and towns were held at Stalag 373 from May to December 1944. At its peak, the camp encompassed an area of 30 hectares. Post-war investigations suggest that approximately 25,000 individuals may be buried in the camp’s cemetery and execution site.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2023, 88, 4; 67-91
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakład Wychowawczy dla polskich chłopców w Wejherowie w okresie okupacji niemieckiej
    Childcare Centre for Polish Boys in Wejherowo during the German Occupation
    Autorzy:
    Tomkiewicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1075753.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Neustadt
    childcare centres
    orphanages
    territories incorporated into the Third Reich
    everyday life in Gdańsk Pomerania
    the German occupation
    Opis:
    At the beginning of the German occupation in the territories incorporated into the Third Reich all the Polish orphanages and childcare centres became administered by the German authorities. It was in accordance with the incentives included in the book prepared by the Political-Racial Bureau in November 1939 titled The question of the treatment of the population from the former Polish territories from the racial-political point of view, which recommended that racially valuable children should be exempted from resettlements and should be brought up in the Reich in special educational centres which followed the model of the House of Orphans in Potsdam. On 9 September 1939 Wejherowo was taken over by German soldiers from the 207th Infantry Division of Tiedemann, the 32nd Regiment of Grenzwache von Bothmer, the SS Battalion – Heimwehr Danzig of Major von Rittberg and the 5th Cavalry Regiment of Diener. The Wejherowo land became part of the Reichsgau Danzig-West Prussia. The occupying forces took over the buildings of the pre-war Centre for Social Care and the Primary School for the Deaf and Mute in Wejherowo, which are now situated at 279 Jana Sobieskiego street (at that time: Adolf-Hitler-Strasse). The buildings served as accommodation for the military units. Buildings no. 2 and no.4 along with the farm were not utilised. The German administration set up the Educational Centre called “Erziehungsanstalt Neustadt” for Polish and German boys aged 4 to 16 in the dormitory and school buildings. Polish children came from the territories of the former Pomeranian province – Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Gdynia, Starogard Gdański and Kartuzy. The number of children of Polish nationality who stayed in the educational centre in Wejherowo amounted to 101 boys 9 according to the data of 31 April 1940). During their stay in the centre in Wejherowo boys were supervised by German teachers or local Kashubians. From time to time children were sent to nearby farms to help in agricultural works. In 1943 the decision was made to liquidate the centre gradually. Thirtyone boys were transported to the camp for children in Łodź in Przemysłowa street. During the evacuation of the centre some children escaped to their family homes. The remaining children were placed by the Polish authorities in childcare centres as victims of the war. Once their identity had been established, they were sent to their family homes. Orphans were placed in orphanages and childcare centres.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2018, 83, 1; 137-153
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan niemieckich pułków pancernych w czerwcu 1941 roku przed operacją „Barbarossa”
    The Condition of the German Panzer Regiments in June 1941 before operation „Barbarossa”
    Autorzy:
    Frańczak, Radosław
    Kamińska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2152482.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    operacja Barbarossa
    pułk pancerny
    dywizja pancerna
    czołg
    III Rzesza
    Operation Barbarossa
    armoured regiment
    armoured division
    tank
    Third Reich
    Opis:
    W czerwcu 1941 roku do ataku na ZSRS niemieckie wojska pancerne (Panzertruppen) mogły wykorzystać 17 pułków pancernych (w 17 dywizjach pancernych), które różniły się zarówno pod względem liczebnym, jak i jakościowym. Niemcy po kampanii na zachodzie Europy stworzyli nowe dywizje pancerne, ale przemysł zbrojeniowy nie był w stanie wyprodukować wystarczającej liczby czołgów średnich, mających wówczas stanowić główną siłę ognia. W związku z tym – w pewnym stopniu – zostali zmuszeni do użycia na szeroką skalę czołgów lekkich, które na początku lat czterdziestych XX wieku nie odpowiadały potrzebom pola walki. Chociaż stan niemieckich jednostek pancernych w czerwcu 1941 roku był niezadowalający, to nie ich jakość stanowiła główny powód porażki operacji „Barbarossa” (Unternehmen Barbarossa).
    In June 1941, the German armoured force had 17 armoured regiments (in 17 armoured divisions) at its disposal for the attack on the USSR, which varied in numbers and quality. After the campaign in Western Europe, Germany created new armoured divisions, but the arms industry was unable to produce a sufficient number of medium tanks, intended to be the main firepower at the time. As a result, the Pazerwaffe – to some extent – was forced to use on a large scale light tanks, which at the beginning of the 1940s did not meet the needs of the battlefield. Despite the unsatisfactory condition of the German armoured regiments in June 1941, it was not their quality that was the main factor in the failure of Operation Barbarossa.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2022, 1, 17; 95-117
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabójstwo kryminalne w Generalnym Gubernatorstwie. Studium przypadku z zakresu stosowania niemieckiego wojennego prawa karnego
    Criminal homicide in the General Government. A case study concerning the application of German criminal law during wartime
    Autorzy:
    Mielnik, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348408.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Criminal law
    General Government
    homicide
    Nazi law
    Third Reich
    prawo karne
    Generalne Gubernatorstwo
    zabójstwo
    prawo nazistowskie
    Trzecia Rzesza
    Opis:
    Artykuł stanowi studium przypadku stosowania specjalnego niemieckiego nazistowskiego wojennego prawa karnego w Generalnym Gubernatorstwie, a dokładnie rozporządzenia o ochronie przed młodocianymi zbrodniarzami. Dokonano w nim szczegółowej analizy jednego postępowania karnego od powzięcia informacji o przestępstwie przez policję aż do wykonania kary. Sprawa będąca przedmiotem analizy została wybrana ze względu na jej szczególny charakter. Dotyczyła bowiem podwójnego zabójstwa (morderstwa) o podłożu kryminalnym, dokonanego przez młodocianego sprawcę na żydowskich ofiarach. W artykule przedstawiono, jak wyglądała praktyka stosowania prawa karnego w Generalnym Gubernatorstwie, mająca charakter przyspieszony i uproszczony. Podkreślono kwestię niejasności prawa, niepewności sytuacji oskarżonego oraz braku możliwości skutecznej obrony. Rozwój nazistowskiego prawa karnego następował w kierunku prawa karnego sprawcy. Niemieckie prawo karne stosowało bezwzględnie karę śmierci albo rozszerzało jej stosowanie.
    The article is a case study concerning the application of the Nazi’s special criminal law in the General Government during wartime, specifically the Juvenile Felons Ordinance of 4 October 1939. A detailed analysis of one criminal proceeding from the moment the police received information about the crime until the execution of the sentence is carried out. The case which was chosen for the present analysis was selected due to its specific character as it involved a double homicide (murder) committed by a juvenile offender whose victims were Jewish. The paper presents the practice of application of criminal law in the General Government, which was characterized by its expedited and simplified nature. It also highlights certain aspects of the law's ambiguity, the defendant's uncertain situation, and a lack of effective possibilities of defense. The development of Nazi criminal law veered towards perpetrator-based criminal law. The criminal law of Nazi Germany ruthlessly sentenced people to death and expanded its application.
    Źródło:
    Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 2; 183-206
    0070-2471
    Pojawia się w:
    Czasopismo Prawno-Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga do Norymbergi. Geneza sądowych rozliczeń ze zbrodniami III Rzeszy
    The Road to Nuremberg. The Genesis of Judiciary Settling Accounts with Crimes of the Third Reich
    Autorzy:
    Machcewicz, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478313.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    zbrodnie
    III Rzesza
    alianci
    procesy
    Norymberga
    Międzynarodowy Trybunał Wojskowy
    crimes
    Third Reich
    Allies
    trials
    Nuremberg
    International Military Tribunal
    Opis:
    The Road to Nuremberg. The Genesis of Judiciary Settling Accounts with Crimes of the Third Reich The first reported court trials for war crimes concerned offenses committed during the American Civil War (1861–1865). After World War I, the victorious nations of the Entente attempted to put the former German Emperor Wilhelm II and other German military leaders responsible for particularly drastic crimes. The former ruler took refuge in the Netherlands, which refused to extradite him, and the Reich Tribunal in Leipzig held a number of trials under heavy pressure from the victorious coalition. The majority of them led to acquittals or exceptionally short sentences, which resulted in the Leipzig process being labelled a travesty of justice; during World War II the allies regarded it as a negative experience which they should avoid repeating at all costs. During the period 1919–1920 several dozen trials concerning the slaughter of Armenians were held in Turkey by Turkish and British authorities, but they were equally inadequate for the scale of the crimes committed involving the murder of almost a million people. The anti-Hitler coalition thus could not draw on any real examples from the past when seeking to account for the crimes of the Third Reich and its allies, nor were there any international legal regulations or institutional solutions that they could look to. The first action taken to document the crimes committed in occupied countries were undertaken by governments-in-exile in London, primarily that of the Republic of Poland. It was pressure from that as well as other governments as well as others which led to the formation of the War Crimes Commission in October 1943, which developed a new legal concept and category: crimes against humanity. It turned out to be key in enforcing liability for crimes against civilians; it was invoked during the Nuremberg trials, and is also applied in many contemporary criminal proceedings. The first joint Allied commitment to prosecuting war crimes was the Moscow Declaration of 1 November 1943, but even after its adoption there were serious disagreements among the allies as to how this should be done. Winston Churchill, the Prime Minister of the United Kingdom, was opposed to the creation of an international tribunal, citing the different legal systems of the Allies and the fiasco of the Leipzig trials following World War I; he was a supporter of summarily executing the leaders of the Third Reich and fascist Italy. The legal framework of the post-war trials was only developed during the closing months of the war, with American politicians and lawyers playing a key role. Their contribution was to base the most important post-war trials on three pillars: the categories of crimes against humanity, crimes against peace and the charge of conspiracy to commit crimes (a direct transplant from the American legal system). The trials held before the International Military Tribunal, held in Nuremberg from 20 November to 1 October 1946, were an attempt, unprecedented in the history of civilization, by the international community to bring to justice the leaders of a defeated state to justice for their crimes. In spite of the numerous criticism levelled against various aspects of the Nuremberg trials, it ultimately became a point of reference and an example for later attempts at placing political and military leaders on trial for their crimes.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 79-111
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Convicted Nazi Prosecutor: The 1950 Case of Josef Abbott Before the Court of Appeals in Gdańsk
    Skazany nazistowski prokurator. Sprawa Josefa Abbotta z 1950 r. przed Sądem Apelacyjnym w Gdańsku
    Autorzy:
    Graczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230849.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    prawnicy
    odpowiedzialność karna
    III Rzesza
    sądy specjalne
    zbrodnia sądowa
    lawyers
    criminal liability
    Third Reich
    special courts
    judicial crime
    Opis:
    This article is devoted to a case study of the Nazi prosecutor Josef Abbott held criminally liable before a Polish court for his activities in the Polish territories occupied by Germany during World War II. In the introduction, the problem of the criminal liability of the Third Reich’s lawyers is outlined, drawing attention to the different approaches used by the German Federal Republic and in the German Democratic Republic. This is followed by a look into Abbott’s life story, and an outline of the Special Court in Gdańsk (before which Abbott was the prosecutor) and of that Court’s president, who, despite the best efforts of Polish authorities, was not extradited. The most important element of this study is the discussion of the process against Abbott, which took place in the years 1949–1950. Special attention has been paid to the evidence gathered and its evaluation by the Polish court, as a result of which the defendant’s line of defence was rejected. The value of the case is that, against the background of the few examples of legally valid convictions of Third Reich lawyers, this one is distinguished by the provisions applied as the legal basis for the conviction and, consequently, by the adopted model of such lawyers’ liability.
    Opracowanie poświęcono tzw. case study – przypadkowi pociągnięcia do odpowiedzialności karnej przed sądem polskim nazistowskiego prokuratora Josefa Abbotta za jego działalność na ziemiach polskich okupowanych przez Niemcy podczas II wojny światowej. We wstępie zarysowano zagadnienie odpowiedzialności karnej prawników III Rzeszy, zwracając uwagę na odmienne podejście w Republice Federalnej Niemiec i Niemieckiej Republice Demokratycznej. Następnie przybliżono sylwetkę Abbotta, przedstawiono zarys Sądu Specjalnego w Gdańsku (przed którym Abbott oskarżał) i jego przewodniczącego, który mimo starań strony polskiej nie został ekstradowany. Najistotniejszy element opracowania stanowi omówienie tytułowego procesu Abbotta, który miał miejsce w latach 1949–1950. Szczególną uwagę zwrócono na treść zgromadzonych dowodów i ich ocenę przez sąd polski, w efekcie czego linia obrony oskarżonego została obalona. Wartość tytułowego kazusu polega na tym, że wśród niewielu przypadków prawomocnego skazania prawników III Rzeszy wyróżnia się on ze względu na zastosowane przepisy, stanowiące podstawę prawną skazania, a co za tym idzie zastosowany model odpowiedzialności tych prawników.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 323-350
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność Raula Koczalskiego w Niemczech w latach 30. XX wieku
    Raul Koczalski’s activity in German in the 1930s
    Autorzy:
    Dziadek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521998.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
    Tematy:
    Chopin’s music
    Raul Koczalski
    Polish Chopin performers
    music in the Third Reich
    Polish music in the interwar period
    Opis:
    The article describes a quite obscure period of the activity of Raul Koczalski, the outstanding Polish performer of Chopin’s works, which took place in the 1930s. At the time, the artist, living in Berlin, was pursuing his mission of propagating Chopin’s music by giving concerts, lectures and master classes, as well as publishing his own book devoted to Chopin’s music and its rendition. The aim of the article is to compare this activity with Koczalski’s other undertakings – those resulting from the political conditions of those days. As a result, we get to know the artist who must have combined his Polish patriotism with the gestures of admiration towards German cultural heritage, which was possible thanks to the support of both Polish and German authorities. The pursuing of the “mission of conciliation” in the way that included the current interests of the Third Reich was paradoxically enabled by Chopin’s music itself, considered by the authorities in Berlin as a pan- European value.
    Źródło:
    Aspekty Muzyki; 2015, 5; 11-25
    2082-6044
    Pojawia się w:
    Aspekty Muzyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paralele w sytuacji polityczno-militarnej Europy z lat 1936-1939 i 2013-2015
    Autorzy:
    Tkaczew, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/121534.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Wiedzy Obronnej
    Tematy:
    III Rzesza
    Polska
    Europa
    Rosja
    rozpad ZSRR
    Ukraina
    Third Reich
    Polska
    Europe
    Russia
    collapse of the Soviet Union
    Ukraine
    Opis:
    Wskutek dążeń Rosji do powiększenia swojego imperium oraz poszerzenia strefy wpływu, obejmującej byłe republiki ZSRR doszło do konfliktu militarnego na wschodnich rubieżach Ukrainy. W publikacji opisano kolejne etapy dążeń i posunięć ekspansjonistycznych Rosji, zmierzających do cząstkowego rozszarpywania Ukrainy. Reakcja na te działania Europy Zachodniej w wielu aspektach była podobna do polityki ustępstw realizowanej przez mocarstwa europejskie w stosunku do Hitlera w latach 1936-1939. Znamy z autopsji efekty tej polityki i fakt zaboru Krymu Ukrainie nie może być akceptowany przez państwa Unii Europejskiej oraz NATO. Dlatego szczegółowo opisano skutki agresywnej polityki Rosji w jej najbliższym otoczeniu oraz uzasadniono potrzebę wprowadzenia i utrzymywania sankcji gospodarczych przeciwko temu państwu totalitarnemu. Przed zestawieniem i porównaniem cech podobnych, odnoszących się do tych dwóch wymienionych okresów, należy do każdego przedstawić w miarę spójne wprowadzenie.
    Źródło:
    Wiedza Obronna; 2015, 4; 101-134
    0209-0031
    2658-0829
    Pojawia się w:
    Wiedza Obronna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natarcie niemieckiego III. Panzer-Korps na Ordżonikidze w listopadzie 1942 roku
    The attack of Germans III Armoured Corps on Ordzhonikidze in November 1942
    Autorzy:
    Frańczak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2152491.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-15
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    Fall Blau
    operacja Edelweiß
    korpus pancerny
    Ordżonikidze
    III Rzesza
    Kaukaz
    1942
    Operation Edelweiß
    armoured corps
    Ordzhonikidze
    Third Reich
    Caucasus
    Opis:
    W dniach 25-26 października 1942 roku siły niemieckiego III. Panzer-Korps wraz z Gruppe Steinbauer rozpoczęły natarcie mające doprowadzić do okrążenia sowieckiej 37. Armii w rejonie miasta Nalczyk. Zadaniem wojsk niemieckich i rumuńskich było przełamanie obrony przeciwnika, a następnie uderzenie na jego prawe skrzydło i otoczenie go, by w efekcie powstała luka w linii frontu. Po wykonaniu wymienionych rozkazów 13. Panzer-Division wraz z 23. Panzer-Division miały skierować się na wschód – w stronę Ordżonikidze oraz Gruzińskiej Drogi Wojennej – otwierając tym samym dostęp do południowego Kaukazu i blokując alianckie dostawy sprzętu wojennego. Zachodnie przedmieścia Ordżonikidze były najdalej na południe wysuniętym punktem ZSRS, do którego dotarły niemieckie wojska lądowe podczas II wojny światowej.
    On October 25-26, 1942, the forces of the Germans 3rd Armoured Corps together with Steinbauer Combat Group launched an attack aimed at surrounding the Soviet 37th Army in the area of the city of Nalchik. The task of the German and Romanian forces was to break the enemy’s defense, and then strike his right flank, surround him and open a gap in the front line. After completing these tasks, the 13th Armoured Division and the 23rd Armoured Division were to head east – towards Ordzhonikidze and the Georgian Military Route – thus opening access to the South Caucasus and blocking Allied supplies of war equipment. The fighting in the western suburbs of Ordzhonikidze was the southernmost point of the USSR, reached by German land forces during World War II.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2022, 2, 18; 7-28
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Науковий сеґмент в українському видавничому русі Центрально-Східної Європи, 1939–1945: інституційне забезпечення
    Segment naukowy w ukraińskim ruchu wydawniczym Europy Środkowo-Wschodniej, 1939–1945: ramy instytucjonalne
    The Academic Community and the Ukrainian publishing movement in East-Central Europe, 1939–1945: Institutional Safeguards
    Autorzy:
    Головата, Лариса
    Holovata, Larysa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/557656.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    World War II
    Ukrainian scholarship
    publishing movement
    Reichskommissariat Ukraine
    General Government
    Protectorate of Bohemia and Moravia
    the Third Reich
    Opis:
    Artykuł dotyczy segmentu naukowego w ukraińskim ruchu wydawniczym II wojny światowej. Przeanalizowano wpływ na ramy instytucjonalne nauki ukraińskiej destrukcyjnych działań ze strony ZSRR i reżimu nazistowskiego (zakaz Naukowego Towarzystwa im. Szewczenki, systematyczne represje przeciw wybitnych naukowców, ewakuacja większości instytucji badawczych do Ufy, zaprzestanie systematycznych badań, szkolnictwa wyższego i funkcjonowania firm wydawniczych). Rozpatrywane są próby reorganizacji działalności towarzystw naukowych, muzeów, archiwów, instytucji edukacyjnych, oceniono ich wkład do ruchu wydawniczego w Komisariacie Rzeszy Ukraina, Generalnej Guberni, Protektoracie Czech i Moraw, Trzeciej Rzeszy. Zwrócono uwagę na potrzebę zbadania i powrotu do współczesnego dorobku naukowego ukraińskich uczonych w języku niemieckim
    The article explores the role of the academic community in the Ukrainian publishing movement during the Second World War. It analyzes how the destructive actions on the part of the Soviet and the Nazi regimes (the prohibition of the Shevchenko Scientific Society, the systematic repression of prominent scholars, the evacuation of most scientific-research institutions to Ufa, and the curtailment of systematic research, higher education and publishers) influenced the institutional frameworks of scholarship and learning. It also discusses efforts to renew and reorganize the activities of societies, institutions, clubs, museums, archives, and to establish new academic and educational associations, and examines the impact they made on the scholarly publishing movement in the territories of the Reichskommissariat Ukraine, the General Government (Generalgouvernement), the Protectorate of Bohemia and Moravia (Protektorat Böhmen und Mähren), and the Third Reich. The article emphasizes the need to study and to reevaluate works by Ukrainian scholars written in the German language
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia; 2013, 11; 176-196
    2081-1861
    2300-3057
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lockend slawisches Grauen. Horst Langes Andeutungen im ‚Dritten Reich‘
    Autorzy:
    Joachimsthaler, Jürgen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032558.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Horst Lange
    Literatura w Trzeciej Rzeszy
    polskie motywy
    realizm magiczny
    ʻThird Reich’ literature
    Polish themes
    ʻmagical realism’
    Literatur im Dritten Reich
    polnische Motive
    magischer Realismus
    Opis:
    Texte, die im ‚Dritten Reich‘ entstanden, können nicht ohne Blick auf ihre Entstehungsumstände gelesen werden: Bereits die Zeitgenossen lasen ja angesichts fehlender Meinungsfreiheit ‚zwischen den Zeilen‘ und interpretierten jedes Wort mit potenzieller politischer Bedeutung vor dem aktuellen zeithistorischen Hintergrund. Langjährige Entstehungsgeschichten von Texten gerade auch mit polnisch-slawischen Bezügen, wie sie im damaligen Erzählwerk Horst Langes häufig zu finden sind, sind jedoch kaum eindeutig referenzialisierbar angesichts mehrerer radikaler Umschwünge einer wechselhaften deutschen Politik, die die politische Bedeutung in einem Werk benutzter Worte von einem Tag auf den anderen in ihr Gegenteil verkehren konnte, ohne dass am Textbestand selbst sich ein einziges Wort ändern musste.
    Teksty powstałe w ‚Trzeciej Rzeszy‘ nie mogą być czytane bez zrozumienia okoliczności, w jakich zostały napisane: już współcześnie żyjący, wobec braku wolności poglądów, czytali je ‚między wierszami‘ i interpretowali każde słowo mogące posiadać znaczenie polityczne, odnosząc je do aktualnego tła historycznego. Długoletnia historia powstawania tekstów, również tekstów zawierających odniesienia do spraw polsko-słowiańskich – często występujących w ówczesnych utworach Horsta Langego – nie pozwala na ich ujednoznacznioną interpretację, z powodu wielokrotnych radykalnych zmian w niestabilnej niemieckiej polityce, która znaczenie polityczne zawartych w danym tekście słów potrafiła przekształcić z dnia na dzień w ich przeciwieństwo, bez konieczności zmiany jakiegokolwiek słowa w samym tekście.
    The texts which originated in the ‚Third Reich‘ cannot be read without the understanding of the circumstances in which they were written: already the contemporaries, facing the lack of freedom of opinion, read them ‚between the lines‘ and interpreted every word potentially loaded with a political meaning with reference to the current historical background. Long history of creating texts, also the texts including references to Polish-Slavic matters – often appearing in the contemporary writings of Horst Lange – does not allow readers to interpret them unequivocally due to numerous radical changes in the unstable German politics which from day to day could turn upside down the political meaning of the words included in a given text without the need to actually change any word in the text itself.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2013; 221-252
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu „rasy panów”. Archeologia jako narzędzie budowania mitologii nazistowskiej
    In search of the ‘master race’. Archaeology as a tool for building Nazi mythology
    Autorzy:
    Konik, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116604.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    NSDAP
    Hitler
    Nazizm
    master race
    Third Reich
    Norse mythology
    Aryan race
    nazizm
    rasa panów
    III Rzesza
    mitologia nordycka
    rasa aryjska
    Opis:
    Adolf Hitler i jego partia NSDAP uwiedli naród niemiecki nie tylko swoją ideologią polityczną, lecz także odwołaniem się do popularnego wówczas mitu o doskonałej rasie aryjskiej. Za każdym pozytywnym, twórczym działaniem w historii ludzkości, za każdym wielkim dziełem sztuki i przełomem naukowym mieli stać, jak głosili zwolennicy Hitlera, Aryjczycy, najlepsza i najbardziej twórcza z ras ludzkich. Nordyckie ludy północnej Europy, a zwłaszcza Niemcy, miały być potomkami starożytnych Aryjczyków i jako takie powinny zająć ich miejsce przodków. Artykuł dotyczy mitu Aryjczyków, jego włączenia do teorii ras ludzkich oraz wykorzystania go przez nazistów do podporządkowania Niemców i ich rasizmowi. Omawia wykorzystanie archeologii i odkryć archeologicznych w szczególności do uwiarygodnienia mitologii nazistowskiej i zbudowanej wokół niej narracji, a także najbardziej spektakularne przykłady karier archeologicznych w III Rzeszy. Kiedy archeolodzy zaangażowali się po stronie nazizmu, stali się współwinnymi konstruowania zbrodniczej i ludobójczej ideologii i systemu władzy.
    Adolf Hitler and his party, the NSDAP, seduced the German people not only their political ideology, but also their appeal to the then popular myth of the perfect Aryan race. It was the Aryans, the best and most creative of the human races, who, Hitler's followers proclaimed, were to be behind every positive, creative action in human history, behind every great work of art and scientific breakthrough. The Nordic peoples of northern Europe, and especially the Germans, were supposed to be the descendants of the ancient Aryans and as such should take their ancestral place. The article deals with the myth of the Aryans, its incorporation into the theory of human races, and its use by the Nazis to subjugate the Germans and racialize them. It discusses the use of archaeology and archaeological discoveries in particular to lend credence to the Nazi mythology and the narrative built around it, as well as the most spectacular examples of archaeological careers in the Third Reich. When archaeologists were involved on the side of Nazism, they became complicit in the construction of a criminal and genocidal ideology and system of power.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2021, 11, 11; 43-56
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustrój, administracja i podziały terytorialne pomorskich prowincji Prus w latach 1918–1939
    The political system and organization of the administration of the Baltic provinces of Prussia in the years 1918–1939
    Autorzy:
    Gut, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193988.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Pomerania (Pommern)
    East Pomerania (Ostpreussen)
    the Frontier March (Grenzmark)
    the history of administration
    the judicial system
    the Weimar Republic
    the Third Reich
    Opis:
    As a result of WWI Prussia as an element of united Germany lost part of its Baltic provinces for the benefit of the restored Polish and Lithuanian states. Within the boundaries of the German federation there remained the following Baltic provinces: Pomerania, East Prussia and the Frontier March. The organization of the general and local administration in the provinces constituted the continuation of the hitherto applied structures stemming from the reforms by Stein-Hardenberg. The most important change, along with the introduction of the republican political system was the implementation of the democratic election procedures to the local authorities and the elimination of courtly districts in 1928. Moreover, there took place changes in the special administration, e.g fiscal administration, which became the prerogative of the central authorities in Germany. In the provinces new structures were created for it. Important modifications of the organization of the administration started in 1933 when the Nazis took over the power. The administration underwent the so called Gleichschachtung and was subjugated to the authority of Hitler’s party. The most far reaching changes were introduced in the political system of rural and municipal communes, which dated back to the beginning of the 19th century. It was replaced by the new legal rules of the organization of rural and municipal communes in the years 1933 and 1935. WWII did not change much in the structures. During the war Hitler’s authorities underlined the hegemony of the Nazi party over the German state and society including the Baltic provinces.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 73-104
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemiecko-estoński i niemiecko-łotewski układ o przesiedleniu Niemców bałtyckich (1939 rok)
    Autorzy:
    Topij, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653741.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Łotwa
    Estonia
    Niemcy bałtyccy
    III Rzesza
    układ o przesiedleniu 1939 r.
    Latvia
    Baltic Germans
    Third Reich
    treaty on the resettlement of 1939
    Opis:
    Artykuł porusza kwestię przesiedlenia mniejszości niemieckiej z Łotwy i Estonii do III Rzeszy jesienią 1939 r. i skupia się na genezie niespodziewanej akcji przesiedleńczej oraz przedstawia rokowania niemiecko-estońskie i niemiecko-łotewskie, które doprowadziły do podpisania odpowiednich układów.The article deals with the question of resettlement of the German minority from Latvia and Estonia to the Third Reich in the autumn of 1939, focusing on the genesis of an unexpected resettlement action, and presenting the German-Estonian and German-Latvian negotiations that ended with the signing of treaties.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jako „przestroga przed demontażem demokracji”. Uwagi i refleksje na marginesie polskiej edycji krytycznej Mein Kampf Adolfa Hitlera, w przekładzie i opracowaniu Eugeniusza Cezarego Króla
    As ‘a Warning against the Dismantling of Democracy’. Notes and Reflections on the Margins of the Polish Critical Edition of Adolf Hitler’s Mein Kampf, Translated and Edited by Eugeniusz Cezary Król
    Autorzy:
    Bartnicka, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032512.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Mein Kampf
    Adolf Hitler
    narodowy socjalizm
    III Rzesza
    edycja krytyczna
    II wojna światowa
    National Socialism
    Third Reich
    critical edition
    World War II
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest omówienie oraz próba oceny opublikowanej nakładem wydawnictwa Bellona polskiej edycji krytycznej Mein Kampf Adolfa Hitlera. Przekładu i opracowania podjął się Eugeniusz Cezary Król – wybitny niemcoznawca, który wcześniej dokonał już wyboru i tłumaczenia Dzienników Josepha Goebbelsa. Przygotowane przez niego wydanie Mein Kampf jest pierwszym pełnym polskim przekładem pracy Hitlera, który dodatkowo opatrzono naukowym komentarzem i aparatem krytycznym.
    This article discusses and evaluates the Polish critical edition of Adolf Hitler’s Mein Kampf published by Bellona Publishing House. The translation and edition have been undertaken by Eugeniusz Cezary Król, an outstanding expert on German matters who has already selected and translated Joseph Goebbels’ Diaries. The edition of Mein Kampf prepared by him is the first complete Polish translation of Hitler’s work and has been provided with a scholarly commentary and critical apparatus.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 3; 217-236
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przymierze w kryzysie – polityka Wielkiej Brytanii wobec Turcji po ataku niemieckim na Związek Sowiecki
    The Alliance in crisis: the policy of Great Britain towards Turkey after the German attack on the Soviet Union
    Autorzy:
    Zdulski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1943161.pdf
    Data publikacji:
    2017-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Wielka Brytania
    Turcja
    Związek Sowiecki
    Trzecia Rzesza
    chromit
    druga wojna światowa
    Great Britain
    Turkey
    Soviet Union
    chrome
    the Second World War
    Third Reich
    Opis:
    18 czerwca 1941 roku Turcja podpisała z III Rzeszą układ o nieagresji. Wydarzenie to spotkało się z krytycznym przyjęciem ze strony Wielkiej Brytanii. W Londynie pojawiły się obawy o zmianę polityki tureckiej, której kurs do tej pory nastawiony był na bliską współpracę z aliantami. Cztery dni później III Rzesza zaatakowała Związek Radziecki. Reakcja rządu brytyjskiego była błyskawiczna. Winston Churchill podjął decyzję o udzieleniu pomocy napadniętemu, puszczając w niepamięć prawie dwa lata ścisłej współpracy niemiecko-radzieckiej. Ten krok z kolei wywołał niepokój w Ankarze, która uważała, że polityka jej północnego sąsiada zagraża suwerenności i integralności terytorialnej Turcji. Obawiano się, że rodząca się współpraca brytyjsko-radziecka może odbyć się kosztem państwa tureckiego. Z końcem czerwca 1941 r. brytyjska polityka zagraniczna stanęła zatem przed dwoma ważnymi wyzwaniami. Dążąc do utrzymania przyjaznych relacji z Turcją, Brytyjczycy z jednej strony musieli przeciwdziałać zbliżeniu niemiecko- tureckiemu, a z drugiej przekonać władze tureckie, że brytyjska współpraca ze Związkiem Sowieckim nie będzie stanowić zagrożenia dla interesów tureckich. Powyższe cele wyznaczyły główne kierunki działań dyplomacji brytyjskiej wobec Turcji na następne półtora roku. W pierwszym przypadku odniesiono połowiczny sukces. Co prawda Turcja nie została objęta niemiecką strefą wpływów, ale dyplomatom brytyjskim nie udało się storpedować turecko-niemieckiej umowy gospodarczej, a zwłaszcza jej najważniejszego punktu, czyli przywrócenia eksportu chromu do III Rzeszy. Brytyjczycy jedynie opóźnili dostawy dzięki wyegzekwowaniu od rządu tureckiego przestrzegania zawartego na początku 1940 roku porozumienia, którego postanowienia obowiązywały do końca 1942 roku. W drugim przypadku Brytyjczycy uczynili wszystko co było w ich mocy, aby rozwiać obawy tureckie. Najpierw w sierpniu 1941 roku przekonali władze Związku Sowieckiego do wydania oświadczenia, w którym deklarowano przestrzeganie integralności terytorialnej Turcji. Następnie wiosną 1942 roku, kiedy negocjowany był układ brytyjsko-radziecki, Moskwa i Londyn potwierdziły wcześniejsze zobowiązania. Należy jednak zauważyć, że dyplomacja brytyjska nie ustrzegła się przed popełnieniem kilku błędów, które mogły zwiększyć podejrzenia ze strony rządu tureckiego. Najpoważniejszym z nich było niepoinformowanie Turków o przygotowaniach do brytyjsko-radzieckiej interwencji w Iranie, do której doszło pod koniec sierpnia 1941 roku.
    On June 18th, 1941, Turkey signed a nonaggression pact with the Third Reich. This event was critically received by Great Britain. Fears were awoken in London of changes in the Turkish politics which had so far been oriented at close cooperation with the Allies. Four days later the Third Reich attacked the Soviet Union. The British government reacted immediately. Winston Churchill decided to offer aid to the attacked party, forgetting instantly about nearly two years of close German-Soviet cooperation. This move left Ankara anxious due to the conviction that the policy of its Northern neighbor threatened the sovereignty and territorial integrity of Turkey. It was feared that the uprising alliance might occur at the expense of Turkey. At the end of June 1941, the British foreign policy faced two critical challenges. Aiming at maintaining amicable relations with Turkey, the British had to, on one hand, prevent Germany and Turkey from entering close cooperation, and on the other, convince the Turkish authorities that the British cooperation with the Soviet Union would not pose a threat to the Turkish interest. The above aims determined the main direction of policy of the British diplomacy towards Turkey over the next year and a half. In the first case the success was achieved partially. Turkey was not included in the German scope of influence but the British diplomats failed to undermine the Turkish-German economic contract, especially its most important point, i.e., reinstating the export of chrome to the Third Reich. The British only managed to delay the delivery by having the Turkish government observe the agreement concluded at the beginning of 1940, whose provisions were valid until the end of 1942. In the second case the British did whatever they could to put the Turkish concerns at ease. First, in August 1941, they convinced the Soviet Union authorities to issue a statement in which they declared that they would respect Turkey’s territorial integrity. Next, in the spring of 1942, when the British-Soviet alliance was subject to negotiation, Moscow and London confirmed their previous commitments. It must be, however, observed that the British diplomacy did not manage to avoid a few mistakes that may have strengthened the suspicions of the Turkish government. The most important one was not having informed the Turkish of the preparations for the British-Soviet intervention in Iran which was led in late August 1941.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2017, 55; 181-205
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspomnienia o Władysławie Studnickim (oprac. M. Zakrzewski)
    Autorzy:
    Swianiewicz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560341.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Władysław Studnicki
    Stanisław Swieniewicz
    Jerzy Giedroyc
    Kultura
    Third Reich
    Poland’s foreign policy
    pro-German faction
    Kultura, III Rzesza
    polityka zagraniczna Polski
    orientacja proniemiecka
    Opis:
    In autumn 1984 Jerzy Giedroyc published a German issue of Kultura. It contained articles by Polish authors such as Konstanty Jeleński, Adam Michnik, Zdzisław Najder, Jan Józef Lipski, Jerzy Stempowski, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński and Stanisław Swianiewicz. This list of renowned names emphasized the wish to familiarize the German reader with the greatest writers closely or loosely connected with the Literary Institute. The issue contained texts not only on the Polish-German relations, but was also a genuine attempt at promoting Kultura in German circles. An article by Swaniewicz was dedicated to the life of Władysław Studnicki – the most important representative of the pro-German faction during War World I and the Second Polish Republic. The article has never been published in the Polish language. Courtesy of the Literary Institute in Masoins-Laffitte, Folia Historica Cracoviensa presents the original Polish work which was later translated into German. It is a very special text. Not only does Swaniewicz perfectly outline the key tenets of Studnicki’s doctrine and detail the social backdrop of Studnicki’s opinions, but he also revisits a number of personal memories of this figure. Thanks to Swaniewicz, in addition to studying the concept of the leading Polish ‘Germanophile’, we may also sense it through the author’s insightful and, at times, surprising interpretation.
    Jesienią 1984 r. Jerzy Giedoryc wydał niemieckojęzyczny numer „Kultury”. Zawierał on artykuły polskich autorów takich jak m.in.: Konstanty Jeleński, Adam Michnik, Zdzisław Najder, Jan Józef Lipski, Jerzy Stempowski, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński oraz Stanisław Swianiewicz. Zestaw znanych nazwisk silnie podkreślał chęć przedstawienia czytelnikowi niemieckojęzycznemu  najwybitniejszych autorów mniej lub bardziej związanych z Instytutem Literackim. Prezentowane teksty nie tylko traktowały o zagadnieniu relacji polsko-niemieckich, ale też były swoistą promocją tego czym jest „Kultura” w kręgu niemieckim. Jeden z tekstów autorstwa Swianiewicza był poświęcony postaci Władysława Studnickiego – najważniejszego przedstawiciela orientacji proniemieckiej w latach I wojny światowej i II Rzeczpospolitej. Tekst nigdy nie wyszedł w języku polskim. Dzięki życzliwości Instytutu  Literackiego w Masoin Laffite na łamach pisma Folia Historica Cracoviensa ukazuje się polski pierwowzór opublikowanego niemieckiego tłumaczenia. A jest to tekst wyjątkowy. Swianiewicz nie tylko znakomicie przedstawia najważniejsze elementy doktryny Studnickiego, nie tylko wnikliwie przedstawia społeczne tło jego poglądów, ale przytacza szereg osobistych wspomnień odnośnie tej postaci. Dzięki Swianiewiczowi nie tylko poznajemy koncepcje czołowego polskiego „germanofila”, ale przede wszystkim odczujemy ją poprzez wnikliwą i miejscami zaskakująca interpretację autora.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2018, 24, 2
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanisław Swianiewicz i jego wspomnienie o Studnickim [nota redakcyjna]
    Autorzy:
    Zakrzewski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560343.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Władysław Studnicki
    Stanisław Swieniewicz
    Jerzy Giedroyc
    Kultura
    Third Reich
    Poland’s foreign policy
    pro-German faction
    Kultura, III Rzesza
    polityka zagraniczna Polski
    orientacja proniemiecka
    Opis:
    In autumn 1984 Jerzy Giedroyc published a German issue of Kultura. It contained articles by Polish authors such as Konstanty Jeleński, Adam Michnik, Zdzisław Najder, Jan Józef Lipski, Jerzy Stempowski, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński and Stanisław Swianiewicz. This list of renowned names emphasized the wish to familiarize the German reader with the greatest writers closely or loosely connected with the Literary Institute. The issue contained texts not only on the Polish-German relations, but was also a genuine attempt at promoting Kultura in German circles. An article by Swaniewicz was dedicated to the life of Władysław Studnicki – the most important representative of the pro-German faction during War World I and the Second Polish Republic. The article has never been published in the Polish language. Courtesy of the Literary Institute in Masoins-Laffitte, Folia Historica Cracoviensa presents the original Polish work which was later translated into German. It is a very special text. Not only does Swaniewicz perfectly outline the key tenets of Studnicki’s doctrine and detail the social backdrop of Studnicki’s opinions, but he also revisits a number of personal memories of this figure. Thanks to Swaniewicz, in addition to studying the concept of the leading Polish ‘Germanophile’, we may also sense it through the author’s insightful and, at times, surprising interpretation.
    Jesienią 1984 r. Jerzy Giedoryc wydał niemieckojęzyczny numer „Kultury”. Zawierał on artykuły polskich autorów takich jak m.in.: Konstanty Jeleński, Adam Michnik, Zdzisław Najder, Jan Józef Lipski, Jerzy Stempowski, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński oraz Stanisław Swianiewicz. Zestaw znanych nazwisk silnie podkreślał chęć przedstawienia czytelnikowi niemieckojęzycznemu  najwybitniejszych autorów mniej lub bardziej związanych z Instytutem Literackim. Prezentowane teksty nie tylko traktowały o zagadnieniu relacji polsko-niemieckich, ale też były swoistą promocją tego czym jest „Kultura” w kręgu niemieckim. Jeden z tekstów autorstwa Swianiewicza był poświęcony postaci Władysława Studnickiego – najważniejszego przedstawiciela orientacji proniemieckiej w latach I wojny światowej i II Rzeczpospolitej. Tekst nigdy nie wyszedł w języku polskim. Dzięki życzliwości Instytutu  Literackiego w Masoin Laffite na łamach pisma Folia Historica Cracoviensa ukazuje się polski pierwowzór opublikowanego niemieckiego tłumaczenia. A jest to tekst wyjątkowy. Swianiewicz nie tylko znakomicie przedstawia najważniejsze elementy doktryny Studnickiego, nie tylko wnikliwie przedstawia społeczne tło jego poglądów, ale przytacza szereg osobistych wspomnień odnośnie tej postaci. Dzięki Swianiewiczowi nie tylko poznajemy koncepcje czołowego polskiego „germanofila”, ale przede wszystkim odczujemy ją poprzez wnikliwą i miejscami zaskakująca interpretację autora.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2018, 24, 2
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aresztowania i deportacje do obozów koncentracyjnych z ziem wcielonych do Rzeszy w kwietniu i maju 1940 r. Próba oszacowania skali Intelligenzaktion
    Arrests and Deportations to Concentration Camps from the Territories Incorporated into the Third Reich in April and May 1940. An Attempt to Estimate the Scale of the Intelligenzaktion
    Autorzy:
    Przegiętka, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233633.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    German occupation
    territories incorporated into the Third Reich
    Gestapo
    repressions against Polish intelligentsia
    Intelligenzaktion
    okupacja niemiecka
    ziemie wcielone do Rzeszy
    represje wobec inteligencji polskiej
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są aresztowania i deportacje do obozów koncentracyjnych w Rzeszy przeprowadzone przez Gestapo w kwietniu i maju 1940 r. na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy. Na podstawie danych dotyczących skali aresztowań w poszczególnych okręgach Rzeszy, prowincjach i rejencjach, skonfrontowanych z liczebnością transportów do obozów koncentracyjnych Dachau, Ravensbrück i Sachsenhausen, podjęto próbę ustalenia ogólnych rozmiarów Intelligenzaktion.
    The article’s subject is the arrests and deportations to concentration camps in the Reich carried out by the Gestapo in April and May 1940 on Polish territory incorporated into the Reich. An attempt has been made to determine the overall size of the Intelligenzaktion based on data concerning the scale of arrests in individual Reich districts, provinces, and regions, confronted with the number of transports to concentration camps in Dachau, Ravensbrück, and Sachsenhausen.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 1; 85-102
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Economic Policy of the Prussian State in the Interwar Period and the Operations of the Port Community and the Port Company in Szczecin
    Autorzy:
    Włodarczyk, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059102.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    weimar republic
    third reich
    prussian state
    economic history
    state involvement in the economy
    business entities
    business sector
    port cities
    port of szczecin
    interwar period
    Opis:
    The article is an attempt at addressing the question of the Prussian State’s involvement in the economy during the interwar period, as it was first one of the constituent states of the Weimar Republic and then a part of the Third Reich. After the First World War, the economic and social problems of Prussia resulted from the general difficult situation of Germany. However, Prussia in particular suffered serious territorial losses in the east of the country. Many petitions and requests demanding the state’s active involvement in solving economic and socio-demographic problems were addressed to the Prussian government. A very important premise for this involvement was the political motivation and willingness to solve the ongoing problems indicated by the economic sector and local administration. The investment of the state’s financial resources into the Port of Szczecin and the establishment of the Port Community of Szczecin was conditioned, on the one hand, by the failure of negotiations with the City-State of Hamburg to establish a similar port community. On the other hand, it stressed the importance that the Port of Szczecin acquired during the First World War. As a result of the Prussian State’s involvement, investments of at least several million marks worth were made in the port. The change in the form of cooperation between the state and the City of Szczecin in terms of managing the port, which took place in 1929, led to the creation of the Port Company in Szczecin. Nevertheless, it should be noted that the amount of funds that the Prussian State allocated to the Port of Szczecin was limited. During the Nazi period, some more costly investment projects in the Port of Szczecin were drafted but they were never implemented.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2020, 85, 4; 111-129
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Vinzentinerinnen im Breslauer Annakrankenhaus während des Dritten Reiches und in der Nachkriegszeit (1933–1947)
    The Daughters of Charity in the Saint Anne’s Hospital in Breslau During the Third Reich and in the Post-War Years (1933–1947)
    Autorzy:
    Schmerbauch, Maik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992243.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Daughters of Charity
    care for the sick
    Third Reich
    Wrocław/Breslau
    World War II
    szarytki
    opieka nad chorymi
    Trzecia Rzesza
    Wrocław
    druga wojna światowa
    Opis:
    There is yet no research on the charitable engagement of the Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul in Silesia in 19th and 20th century. They only were a minor community among the wide range of German catholic communities and orders in Silesia, but despite this they had a great impact on hospital charity in the region. This article deals with the importance of their work during the time of the Third Reich and Second World War in the Saint Anne’s Hospital in Breslau. The information has been derived from new sources found in the archives of the motherhouse of the Daughters in Cologne. The text traces their history from the beginning of the order’s engagement in Saint Anne’s Hospital at the end of the 19th century, discusses the structure and organization of their work until 1933, and their further development until the outbreak of the Second World War. The sisters’ charitable work during the War up to the end of the German period in Silesia concludes the paper. Attention is given to how the Daughters took care of the sick and the weak, and describes their service at the time of hostilities and their final evacuation from Silesia.
    W dotychczasowej literaturze brakuje badań nad działalnością charytatywną Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo na Śląsku w XIX i XX wieku. Choć Zgromadzenie było niewielką wspólnotą na tle szerokiego spektrum niemieckich katolickich wspólnot i zakonów na Śląsku, wywarło ogromny wpływ na działalność w szpitalach w tym regionie. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie znaczenia pracy szarytek w okresie III Rzeszy i II wojny światowej w szpitalu św. Anny w ówczesnym Breslau na podstawie nowych źródeł odnalezionych w archiwum ich domu macierzystego w Kolonii. Omówiono historię Zgromadzenia od początku zaangażowania w prace szpitala św. Anny pod koniec XIX wieku, strukturę i organizację ich działań do 1933 roku oraz dalszy rozwój aż do wybuchu II wojny światowej. W ostatniej części artykułu zaprezentowano działalność charytatywną sióstr w czasie wojny aż do końca okresu niemieckiego na Śląsku. Zwrócono również uwagę na sposób sprawowania opieki nad chorymi i słabymi, służbę Sióstr w czasie działań wojennych oraz ostateczną ewakuację ze Śląska.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 203-222
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwarunkowania prawne procesu księdza Jana Machy przed Wyższym Sądem Krajowym w Katowicach w 1942 r.
    The Legal Circumstances of the Trial of Father Jan Macha before the National High Court in Katowice in 1942
    Autorzy:
    Graczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2156721.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Sądy III Rzeszy
    Trybunał Ludowy
    kara śmierci
    zdrada stanu
    ksiądz
    the courts of the Third Reich
    the People’s Court
    capital punishment
    high treason
    priest
    Opis:
    Opracowanie poświęcono uwarunkowaniom prawnym procesu wytoczonego ks. Janowi Masze i towarzyszom przed Wyższym Sądem Krajowym w Katowicach w 1942 r., w którego efekcie polski duchowny wraz z dwoma współoskarżonymi został skazany na karę śmierci i stracony. Pierwszoplanową postacią opracowania jest ks. Macha ze względu na odgrywanie przez niego roli przywódczej, toteż omówiono jego życiorys, ustalenia aktu oskarżenia oraz przyjętą w nim kwalifikację prawną, a także wyrok i jego wykonanie. Przy wykorzystaniu metody historycznej i formalno-dogmatycznej przeprowadzono analizę kwalifikacji prawnej czynu zdrady stanu. Sięgnięto do orzecznictwa Trybunału Ludowego w Berlinie, które umożliwiło odniesienie wyroku wydanego w tytułowej sprawie do wielu innych, podobnych orzeczeń. Doprowadziło to do konkluzji, że sądy III Rzeszy traktowały każdą formę spotkań i zrzeszeń poza NSDAP i podległymi jej strukturami jako przygotowanie do zdrady stanu. Z tego punktu widzenia nie miało znaczenia dla skazania nastawienie konspiratorów na działalność charytatywną.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 501-522
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo instrumentalne czy zinstrumentalizowane – kilka uwag o prawie III Rzeszy
    Law of Instrumental Character or Instrumentalized Law – a Few Remarks on the Law of the Third Reich
    Autorzy:
    Dąbrowska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30097974.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Instrumentalisation of law
    instrumental character of law
    Third Reich
    Nazi law
    Radbruch’s formula
    instrumentalizacja prawa
    instrumentalny charakter prawa
    III Rzesza
    prawo nazistowskie
    formuła Radbrucha
    Opis:
    Prawo pełni funkcję regulacyjną w życiu społecznym. Jest to powiązane z jego instrumentalnym charakterem. Wykorzystywanie tego potencjału przyjmuje formę instrumentalizacji prawa. To zjawisko może mieć miejsce zarówno w procesie stanowienia prawa, jak i jego interpretacji i stosowania. Można dostrzec pozytywne i naganne formy instrumentalizacji prawa. Niniejsza praca ma na celu ukazanie różnicy między charakterem instrumentalnym prawa a jego instrumentalizacją na przykładzie prawa III Rzeszy. Z tego względu zostanie przeprowadzona analiza pojęć instrumentalizacji prawa, jego instrumentalnego charakteru oraz instrumentalnego użycia. Pozwoli to na oznaczenie ich granic i odniesienie do wybranych, konkretnych instytucji prawa III Rzeszy. Dodatkowo zostanie przedstawione tło historycznoprawne funkcjonowania wskazanych rozwiązań prawnych, co ukaże różnice między analizowanymi działaniami na przykładach z praktyki stanowienia, interpretacji i stosowania prawa w historii.
    Law fulfils a regulatory function in social life. This is related to its instrumental nature. The exploitation of this potential assumes the form of instrumentalisation of the law. This phenomenon can take place both in the process of law-making, as well as its interpretation and application. Both positive and reprehensible forms of law instrumentalisation can be discerned. The purpose of this paper is to characterise the difference between the instrumental character of law and its instrumentalisation on the example of the law of the Third Reich. To this end, an analysis of the concepts of instrumentalisation of law, its instrumental character as well as its instrumental use will be carried out. This will allow for determining the boundaries between them and to relate them to the selected, specific law institutions of the Third Reich. In addition, the historical and legal background of the functioning of the indicated legal solutions will be presented. This will allow to determine the aforementioned differences between the analysed activities on the basis of examples from the practice of establishing, interpreting and applying law in history.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2023, 43; 43-60
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz Polaków w szkoleniu światopoglądowym niemieckiej Policji Porządkowej w Generalnym Gubernatorstwie (1939–1945)
    The Image of Polish People in the Ideological Trainings of the German Order Police in the General Government (1939–1945)
    Autorzy:
    Przegiętka, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950974.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Order Police
    German occupation
    General Government
    ideological training
    national socialism
    Polska
    Third Reich
    Policja Porządkowa
    okupacja niemiecka
    Generalne Gubernatorstwo
    szkolenie światopoglądowe
    narodowy socjalizm
    Polska
    III Rzesza
    Opis:
    Artykuł dotyczy negatywnego i zgodnego z linią propagandy III Rzeszy obrazu Polaków, który był kreowany w szkoleniu światopoglądowym niemieckiej Policji Porządkowej w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Odwoływano się w nim do zakorzenionych w Niemczech pejoratywnych stereotypów, dehumanizując ludność okupowanego kraju, co nie pozostawało bez wpływu na postawy i zachowania funkcjonariuszy niemieckiej Policji Porządkowej. 
    The article deals with a negative image of Polish people created in line with the propaganda of the Third Reich by the ideological trainings for the German Ordnungspolizei (Order Police) in the General Government in 1939–45. The image was based on negative stereotypes popular in Germany that dehumanized the population of the occupied country; this was not without influence on the attitudes and behaviour of functionaries of the German Order Police.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 4; 57-78
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różnice w położeniu i traktowaniu polskich, czeskich i słowackich robotników pracujących na rzecz Trzeciej Rzeszy
    Differences in the location and treatment of Polish, Czech and Slovak labourers working for the Third Reich
    Autorzy:
    Kwieciński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546798.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    praca przymusowa
    robotnicy przymusowi
    polityka okupacyjna Trzeciej Rzeszy
    gospodarka Niemiec hitlerowskich
    forced labour
    forced labourers
    occupational politics of the Third Reich
    the Germany economy under Hitler
    Opis:
    Masowe zatrudnienie cudzoziemców w gospodarce Trzeciej Rzeszy jest zagadnieniem, które doczekało się wielu poważnych opracowań i zajmuje istotne miejsce w obszarze studiów nad gospodarką i polityką okupacyjną Niemiec hitlerowskich. Wynika to bez wątpienia z jego wymiaru ilościowego, jak i złożoności (według statystyk Ministerstwa Pracy Rzeszy na dzień 15 VIII 1944 r. cudzoziemcy stanowili 26% ogółu robotników na niemieckim rynku pracy). Hitlerowski aparat zajmujący się polityką zatrudnienia stworzył kompleksowy system wykorzystania obcej siły roboczej, który był podporządkowany pryncypialnym kryteriom rasowym. Poszczególne narodowości oraz grupy rasowe objęte zostały detalicznym ustawodawstwem, które różnicowało ich wzajemne położenie, warunki egzystencji, traktowanie oraz, co najważniejsze, odseparowywało je od Niemców – kategorii Übermenschen. Nawet w warunkach wojny totalnej wymogi rasowe nie wpłynęły na odstępstwa od bezwzględnej strategii eksploatacji, zwłaszcza Słowian, uznanych za kategorię Untermenschen. Polacy, nacja szczególnie doświadczona i poddana skrajnie brutalnemu i represyjnemu ustawodawstwu, byli kategorią robotników przymusowych, których swobody osobiste i prawa wyjątkowo mocno ograniczono. Inne było położenie obywateli Protektoratu Czech i Moraw oraz satelickiej Słowacji, którzy mieli status dobrowolnych robotników i tym samym mogli liczyć na łagodniejsze traktowanie, możliwość powrotu do ojczyzny po zakończeniu kontraktów i wreszcie lepsze racji żywnościowe. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie procesu zatrudnienia polskich, czeskich i słowackich robotników w gospodarce niemieckiej ze szczególnym naciskiem na dyferencje w obszarze warunków pracy, położenia i traktowania.
    The problem of the mass employment of foreigners in the economy of the Third Reich has been touched upon on many occasions, and presents a key element in the field of economic studies the occupational politics of Hitler’s Germany. This is undoubtedly a result of both its scale and scope (according to statistics of the Germany Ministry of Labour from 15th August 1944, foreigners constituted 26% of the total Reich labour force). The apparatus within Germany which dealt with employment policies created a complex system to exploit the foreign labour supply, which was organized primarily along the principles of race. Specific nations and ethnic groups became the objects of legislation which specified their location, existential conditions, treatment and, most importantly, isolated them from the Germans – the category of Übermenschen. Even under the conditions of total war, racial demands failed to bring about the introduction of exceptions to the ruthless strategy of exploitation, especially of Slavs, who themselves were classified as Untermenschen. Poles, a nation subject to extremely brutal and repressive legislation, were placed into the category of forced labourers, wherein their personal freedoms and rights were excessively curtailed. Such treatment was entirely different from citizens of the Czech Protectorate and Moravia, and the Slovak satellite state, who had the status of free labourers and could consequently count on more lenient treatment, the possibility to return home at the end of their contacts and better food. The purpose of the following article is to demonstrate the process of employing foreigners of specific nations within the Germany economy, with specific emphasis placed upon the different locations, conditions of work and treatment.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 10, 1; 53-73
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Штрихи до історії повсякдення Німеччини доби Третього рейху: на матеріалах соціологічного опитування за 1934 р.
    Szkice do historii codziennej Niemiec w okresie III Rzeszy: na podstawie materiałów sondażu socjologicznego z 1934 r.
    Autorzy:
    Dawletow, Oлександр
    Sałamacha, Ігор
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233751.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Третій рейх
    нацистська диктатура
    маніпулювання свідомістю
    повсякденне життя
    The Third Reich
    Nazi dictatorship
    manipulation of consciousness
    everyday life
    III Rzesza
    dyktatura nazistowska
    manipulacja świadomością
    życie codzienne
    Opis:
    У статті здійснено аналіз автобіографій «бойової доби» НСДАП, що дозволило показати основні мотиваційні вектори «партайгеноссе» фюрера – знайти відповідь на питання чим саме привернув їх увагу нацизм у 20 - ті – на початку 30-х рр. ХХ ст. Також,  проаналізовано багато вцілілих конкурсних робіт, завдяки чому було виділено основний мотив, який вплинув на електоральний партійний вибір людей за доби існування Веймарської Республіки (1919-1933 рр.). Це привело до легального прориву нацистів до влади. Наразі, можна зазначити, що монографія Т.Абеля та першоджерела із зібрання американської бібліотеки Герберта Гувера є чудовим джерелом з доби існування і Третього рейху, і Веймарської Республіки. Праворадикальна мотивація багатьох ранніх членів нацистської партії добре узгоджується зі станом невдоволеності сучасною політичною ситуацією, що поширена і у Європі ХХI століття.
    The article analyzes the autobiographies of the "combat era" of the NSDAP, which made it possible to show the main motivational vectors of the Führer's "parteigenosse" - to find an answer to the question of what exactly attracted their attention to Nazism in the 1920s - at the beginning of the 1930s of the 20th century. Also, many surviving competition works were analyzed, thanks to which the main motive that influenced people's electoral party choice during the Weimar Republic (1919-1933) was highlighted. This led to the legal breakthrough of the Nazis to power. For now, it can be noted that T. Abel's monograph and primary sources from the collection of the American library of Herbert Hoover are excellent sources from the era of both the Third Reich and the Weimar Republic. The right-wing radical motivation of many early members of the Nazi Party fits well with the state of dissatisfaction with the current political situation, which is also widespread in Europe in the 21st century.
      W niniejszym artykule poddano analizie autobiografie „ery bojowej” NSDAP, co pozwoliło ukazać główne wektory motywacyjne „parteigenosse” Führera – znaleźć odpowiedź na pytanie, co dokładnie zwróciło ich uwagę na nazizm w latach dwudziestych XX wieku – na początku lat 30. XX w. Przeanalizowano także wiele zachowanych prac konkursowych, dzięki czemu uwydatniono główny motyw, który wpłynął na wybór partii elektoratu ludowego w czasach Republiki Weimarskiej (1919-1933). Doprowadziło to do prawnego przełomu nazistów do władzy. Na razie można zauważyć, że monografia T. Abela oraz źródła pierwotne ze zbiorów amerykańskiej biblioteki Herberta Hoovera są doskonałymi źródłami zarówno z epoki III Rzeszy, jak i Republiki Weimarskiej. Prawicowo-radykalna motywacja wielu wczesnych członków partii nazistowskiej dobrze wpisuje się w stan niezadowolenia z obecnej sytuacji politycznej, który jest powszechny także w Europie XXI wieku.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2023, 6, 18; 1-10
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spory wokół kształtu niemieckiej radiofonii w okupowanej Polsce
    Autorzy:
    Fikus, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1628426.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-23
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    radio broadcasting in the Third Reich
    Hans Frank
    Joseph Goebbels
    General Government
    Krakow
    Reichs-Rundfunk-Gesellschaft
    cultural discrimination
    radiofonia w III Rzeszy
    Generalna Gubernia
    Kraków
    dyskryminacja kulturalna
    Opis:
    Polityka radiofoniczna III Rzeszy wobec Polski w czasach okupacji stanowi część strategii dyskryminacji i kulturalnej eksterminacji. Ale była też pełna nieoczekiwanych zwrotów wynikających z nieustających sporów wokół jej pryncypiów. Zdumiewa konsekwentna postawa Hansa Franka, który domagał się dla Generalnej Guberni nie tylko odrębnej niemieckojęzycznej radiofonii, ale również szerokiego spektrum audycji w języku polskim. Nie udało mu się do tego przekonać władz w Berlinie.
    The Third Reich’s radio policy towards Poland during the occupation was part of the discrimination and cultural extermination strategy. But it was also full of unexpected twists and turns, resulting from constant disputes over its principles. One is astonished by the consistent attitude of Hans Frank. He demanded not only a separate German-language radio station for the General Government but also a broad spectrum of broadcasts in Polish. He failed in convincing the authorities in Berlin to agree to this idea.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 2; 51-65
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krótkie życie na „Wschodzie”. Żydzi z terenu Rzeszy deportowani do dystryktu lubelskiego
    „Short Life on the East”. Jews from the Territory of Third Reich Deported to Lublin District
    Autorzy:
    Kuwałek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116936.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Third Reich
    German Jews
    Austrian Jews
    deportation
    Holocaust
    Majdanek
    Opole Lubelskie
    Zamość
    Izbica
    Piaski
    Nazism
    Sobibór
    ghetto
    III Rzesza
    Żydzi niemieccy
    Żydzi austriaccy
    deportacja
    holokaust
    nazizm
    getto
    Opis:
    W latach 1940-1942 z terenów III Rzeszy (dzisiejsze Niemcy i Austria) naziści deportowali około 30 000 Żydów. Duża część z nich została umieszczona w tzw. gettach tranzytowych, głównie w Izbicy, Piaskach, Opolu Lubelskim i Zamościu, gdzie zmuszeni byli przebywać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Od maja 1942 r. transporty z III Rzeszy kierowane były bezpośrednio do obozu zagłady w Sobiborze, a pewna grupa młodych i silnych mężczyzn została wytypowana do pracy w obozie koncentracyjnym na Majdanku lub w obozach pracy na terenie dystryktu lubelskiego. Wszyscy oni spotkali się z wielką brutalnością okupacji niemieckiej na wschodnich terenach Polski, prymitywnymi warunkami życia i głodem. Wszyscy przeżyli szok kulturowy w kontaktach z polskimi Żydami i środowiskiem nieżydowskim, co wywołało duże konflikty kulturowe i religijne. Sytuacja Żydów niemieckich i austriackich deportowanych do dystryktu lubelskiego była znacznie trudniejsza niż Żydów czeskich i słowackich, którzy mieli więcej kontaktów z miejscową ludnością żydowską i polską. Ten brak większych szans na przeżycie sprawił, że z grupy Żydów niemieckich w dystrykcie lubelskim ocalało zaledwie 20 osób. Niniejszy artykuł jest opisem ostatnich chwil ich tragicznego życia i opiera się głównie na relacjach polskich Żydów i Polaków, którzy byli świadkami losów Żydów niemieckich i austriackich. Niektóre informacje pochodzą także z powojennych niemieckich śledztw przeciwko sprawcom.
    In the years 1940-1942 from the territory of Third Reich (today Germany and Austria) Nazis deported about almost 30 000 Jews. Big part of them were located in so called transit ghettos, mainly in Izbica, Piaski, Opole Lubelskie and Zamość where they were forced to stay since few weeks until few months. Since May 1942 the transports from Third Reich were sent directly to the death camp in Sobibór and some group of young and strong men were selected for work in Majdanek concentration camp or labour camps in Lublin district. All of them met themselves with big brutality of the German occupation in Eastern part of Poland, primitive life condition and hunger. All of them survived culture shock in the contacts with Polish Jews and non-Jewish milieu which created the big culture and religious conflicts. The situation of German and Austrian Jews deported to Lublin district was much more difficult than Czech or Slovak Jews who had more contacts with local Jewish and Polish population. This lack of big chance to survive was the reason that from the group of German Jews survived in Lublin district only 20 people. This article is a description of last moment of their tragical life and based mainly on the testimonies given by Polish Jews and Poles who were the witnesses of the fate of German and Austrian Jews. Some information is taken also from post-war German investigations against perpetrators.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2014, 4, 4; 31-51
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ ustawodawstwa Trzeciej Rzeszy na polskie projekty ustaw eugenicznych (1933-1939)
    Influence of the Third Reich’s Law on the Projects of Eugenic Legal Acts in Poland (1933-1939)
    Autorzy:
    Jędrysiak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954675.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    eugenics
    Third Reich
    racism
    Germany
    Polska
    law
    Second Polish Republic
    Poland during the interwar period
    eugenika
    III Rzesza
    rasizm
    Niemcy
    Polska
    prawo
    II Rzeczpospolita
    Polska w okresie międzywojennym
    Opis:
    W polskim dyskursie naukowym temat rozwoju ruchu eugenicznego został już wielokrotnie poruszony. Wiele miejsca poświęcono zarówno ustawodawstwu przyjętemu w III Rzeszy jak i historii polskiego ruchu eugenicznego. Mniej miejsca we współczesnej nauce poświęcono jednak tematowi projektów polskich ustaw eugenicznych oraz ich analizy pod kątem prawnym, chociaż temat ten był komentowany przez prawników w okresie międzywojennym. Do tej pory nikt nie przebadał tego, w jakim stopniu koncepcje eugeniczne urzeczywistniane w nazistowskich Niemczech inspirowały polskie projekty analogicznych rozwiązań w zakresie prawa. Według części autorów inspiracje te są silne i łatwo dostrzegalne nawet po krótkiej analizie. Warto więc poddać tezę o silnym wpływie niemieckiego ustawodawstwa na polskie projekty krytycznej analizie. Celem pracy jest porównanie niemieckiego ustawodawstwa eugenicznego z polskimi koncepcjami w tym zakresie, w szczególności projektami autorstwa Leona Wernica. Dzięki wykorzystaniu metody prawno porównawczej w ujęciu historycznym wskazane zostały punkty zbieżne oraz rozbieżności w zakresie polskich projektów ustaw eugenicznych oraz ustaw nazistowskich: ustawy o zapobieganiu obciążeniom dziedzicznym i chorobowym potomstwa ustaw norymberskich, ustawy o ochronie zdrowa ludu niemieckiego. Polskie projekty to  opublikowany w 1934 r. projekt Ustawy z zakresu eugeniki zapobiegawczej, wydane w 1935 roku projekty czterech ustaw eugenicznych, a także ustawy: ,,O hamowaniu rozrodu osobników dysgenicznych” Wernica, ,,O hamowaniu rozrodu niepożądanego” Witolda Łuniewskiego oraz ,,Ustawy eugeniczna” Bohdana Ostromeckiego. Omówiona została także  tzw. ,,Ustawa eugeniczna” z 1938 roku. W pracy wskazano, iż jakkolwiek Wernic wprost wskazywał niekiedy na swoje inspiracje ustawodawstwem niemieckim i włoskim, tak koncepcje jego i innych polskich eugeników są oryginalne. Podobieństwa z ustawodawstwem niemieckim widać na przykładzie procedury sterylizacji czy też pewnej zgodności katalogu chorób, które kwalifikowały do sterylizacji. Propozycje polskie nie były jednak identyczne z nazistowskimi. Nie było w nich też treści rasistowskich oraz antyżydowskich. Co więcej, w Polsce mocniej niż w Niemczech akcentowano rolę tzw. eugeniki pozytywnej.
    The matter of development of the eugenic movement has already been described in Polish science. A lot has been written regarding both the law of the Third Reich, as well as the history of the Polish eugenic movement. However, the Polish project of eugenic laws have never been thoroughly analyzed from the legal point of view, despite this topic being an object to commentaries in the Interwar period. Up to this point no one attempted to analyze how strongly did the Nazi eugenic concepts influenced the Polish projects of eugenic laws. According to some authors such inspirations are easily noticeable. Thus the thesis that the German law strongly influenced the Polish projects shall be subjected to a critical analysis. The goal of the paper is to compare the German eugenic law with Polish concepts on that matter, especially projects made by Leon Wernic. Due to the use of the comparative legal analysis in the historical perspective, it was possible to indicate the similarities and dissimilarities between the Polish projects and the Nazi laws: Law for the Prevention of Hereditary and diseases of offspring; the Nuremberg Laws; the Law for the Protection of the Health of the German People. The Polish drafts include the Preventive Eugenics Act published in 1934, the drafts of four eugenics laws published in 1935; project of the law: ,,On the inhibition of reproduction of dysgenic individuals" created by Wernic; draft of the law ,,On the inhibition of undesirable reproduction" made by Witold Łuniewski and ,,Eugenics Laws" prepared by Bohdan Ostromecki. The so-called "Eugenics Act" of 1938 has also been analyzed. The paper indicates that although Wernic explicitly pointed out his inspiration by German and Italian legislation, his concepts as well as concepts of other Polish eugenicists are original. Similarities with German legislation can be seen for example in the procedure of sterilization or a certain concordance of the catalog of diseases which qualified for sterilization. The Polish proposals, however, were not identical with the Nazi proposals. Neither were they racist or anti-Jewish in content. Moreover, the role of so-called positive eugenics was more strongly emphasized in Poland than in Germany.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 1; 53-80
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura jednostek administracyjno-terytorialnych województwa białostockiego w latach 1939–1945
    The structure of administrative and territorial units of Bialystok Voivodeship in the years 1939–1945
    Autorzy:
    Truszkowski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965353.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Białystok Voivodeship
    Belostok Oblast
    Bezirk Bialystok
    II World War
    administrative units
    Soviet Union
    Third Reich
    województwo białostockie
    obwód białostocki
    II wojna światowa
    jednostki administracyjne
    Związek Radziecki
    Trzecia Rzesza
    Opis:
    During II World War Białystok Voivodeship experienced occupation by both aggressor states, which attacked The Second Polish Republic in September 1939 – both twice in a short time. The first one was The Third Reich, which tried to secure those territories waiting for the move of the Soviets. After a few days, they were handed over to the USSR. After correction of Molotov-Ribbentrop Pact the Soviets abandoned their original plan of creating Polish Soviet Socialistic Republic and among others in Białystok Voivodeship organized antidemocratic elections to the People’s Assembly of Western Belorussia. The Assembly soon voted to join Byelorussian SSR. In December the Belostok Oblast was created, later divided into 24 raions, legal unification with the rest of the Soviet Union was finished in March 1940. When the Germans came back to these lands in June 1941 they soon established Bezirk Bialystok, administrative unit subjected to the province of East Prussia, divided into eight district police stations. Despite announcements it was never annexed by the Reich. The Soviets immediately started to organize guerilla units and oblast authorities with a temporary seat in Moscow, but they didn’t reached Białystok region until July 1944. In the meantime Stalin changed his plan for this territory and handed it over to govern by the Polish Committee of National Liberation, which led to establishment of new Białystok Voivodeship in the postwar Polish state in August 1944.
    Podczas II wojny światowej województwo białostockie doświadczyło okupacji ze strony obu państw, które zaatakowały II Rzeczpospolitą we wrześniu 1939 r. – obu dwukrotnie i w krótkim czasie. Rozpoczęła III Rzesza, która próbowała zabezpieczyć te tereny, czekając na ruchy wojsk sowieckich. Po paru dniach przekazano je ZSRR. Po korekcie paktu Ribbentrop-Mołotow Sowieci porzucili swój pierwotny plan utworzenia Polskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i między innymi na terytorium województwa białostockiego zorganizowali antydemokratyczne wybory do Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Białorusi. Zgromadzenie wkrótce przegłosowało włączenie białostocczyzny do Białoruskiej SRR. W grudniu utworzono obwód białostocki, później podzielony na 24 rejony, a pełna unifikacja prawna tych ziem z resztą Związku Radzieckiego zakończyła się w marcu 1940 r. Wkrótce po powrocie na te tereny Niemów ustanowiono Bezirk Bialystok, jednostkę administracyjną podzieloną na osiem komisariatów powiatowych i podporządkowaną prowincji Prusy Wschodnie. Pomimo zapowiedzi, nigdy nie została bezpośrednio włączona do Rzeszy. Sowieci natychmiast rozpoczęli organizację oddziałów partyzanckich i władz obwodowych z tymczasową siedzibą w Moskwie, ale nie dotarły one do białostocczyzny aż do lipca 1944 r. Do tego czasu Stalin zmienił swój plan zagospodarowania tego terenu i przekazał go pod rządy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, który w sierpniu 1944 r. doprowadził do utworzenia nowego województwa białostockiego w powojennym państwie polskim.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 313-331
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Heinrich George (1893–1946): między sztuką a polityką
    Autorzy:
    Kościelna, Joanna A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591921.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Kolberg
    Jud Süss
    Metropolis
    the Third Reich’s films
    the Weimar Republic’s cinema
    the history of the cinema
    Heinrich George
    film III Rzeszy
    kino okresu weimarskiego
    historia kina
    Opis:
    Born in Szczecin Heinrich George was one of the most outstanding theatre and cinema actors of the Weimar Republic and the Third Reich. He appeared in the films that played an important part in the history of the cinema (Metropolis directed by Fritz Lang, 1927; Berlin-Alexanderplatz directed by Phil Jutzi, 1931). When Hitler seized power in Germany, Heinrich George supported the Nazi regime in spite of his leftist convictions. After 1933 he appeared in many films both neutral in their meaning and the ones that were a pure Nazi propaganda such as Jud Süss directed by Veit Harlan. Heinrich George arouses controversy even in the present-day Germany. Appreciating his achievements as an actor it is not possible to ignore his involvement in Nazism.
    Urodzony w Szczecinie Heinrich George należał do najwybitniejszych aktorów teatralnych i filmowych okresu Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Zagrał w filmach, które odegrały ważną rolę w historii kina (Metropolis, reż. Fritz Lang, 1927, Berlin-Alexanderplatz, reż.: Phil Jutzi, 1931). Po przejęciu rządów w Niemczech przez Hitlera, mimo sympatii lewicowych, poparł nową władzę. Po 1933 roku zagrał w wielu filmach zarówno o względnie neutralnej wymowie, jak i w filmach będących wyraźnym odbiciem ideologii hitlerowskiej, w tym w osławionym filmie Żyd Süss (Jud Süss) w reżyserii Veita Harlana. Postać Heinricha George budzi kontrowersje, także we współczesnych Niemczech. Doceniając jego osiągnięcia aktorskie nie sposób pomijać zaangażowania po stronie nazizmu.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2015, 3; 107-133
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kirche in Norwegen in der Politik der Deutschen Besatzungsmacht und Norwegischer Faschisten
    The Church in Norway vs. Policy Pursued by German Occupants and Norwegian Fascists
    Autorzy:
    Gawinecka-Woźniak, Magda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1627327.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    World War II
    the Nazi German conquest of Norway
    the Lutheran Church in Norway
    attitude of the German Third Reich and Quisling‘s government toward the Lutheran Church
    Opis:
    The paper is aimed at presenting policy pursued by German occupants and Norwegian fascists toward the Church in Norway during World War II. Resistance mounted by the Lutheran Church to the Nazis, in Norwegian literature referred to as “kirkekampen“ (struggle waged by the Church), is hardly addressed by Polish authors. The article is nearly completely based on Norwegian literature, and printed sources are used as primary source material. In 1940, after Norway had been invaded, the Norwegians had to face a new (occupation) reality. The authorities of the German Third Reich did not however follow a uniform policy toward the Church in the occupied Europe. In Norway, the Church was state-run, in other words the state was obliged to propagate Lutheran religion and enable Norwegian citizens to follow their religious practices. In 1940, the occupants did not immediately take action against the Church. Furthermore, both the Nazi Germany and the NS assured the invaded about their positive approach to religion. They did not intend to interfere in the matters of the Church as long as the clergy did not oppose the new political situation. Events that took place at the turn of 1940 and 1941 proved that the German Third Reich and the NS planned to connect the Norwegians to gas supply system. Nevertheless, the Church ceased to be loyal toward the occupants when the Norwegian law was being violated by the Nazis. The conflict between the Church and the Nazi authorities started at the end of January and the beginning of February 1941, yet it had its origin in political and religious developments that took place in Norway during the first year of occupation. Massive repressions against the clergy began in 1942, and bishops were the first to suffer from persecution. In February 1942, they were expelled, lost their titles and had to report to the police regularly. Very soon they lost the right to make speeches at gatherings. It is worth mentioning Bishop Beggrav who was interned between 1942 and 1945, i.e. longest of all clergy members. Since temporary expelling of priests from their parishes paralyzed their pastoral activity, in 1943 the Ministry of Church and Education began to send the “non grata“ pastors to isles situated north of Norway. Nevertheless, the internment conditions in which the clergymen lived were much better than the conditions in which Norwegian teachers were being kept. What contributed to such a difference was strong objection stated by the German Third Reich against continuing the conflict with the Church. Just as in the Nazi Germany, Hitler postponed taking final decision about the future of the Norwegian Church and planned to settle the matter after the war. In this way, he prevented Quisling from pursuing his own policy toward the Church.
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie polityki okupacyjnych władz niemieckich i norweskich faszystów wobec Kościoła w Norwegii w okresie drugiej wojny światowej. Zagadnienie przeciwstawiania się Kościoła luterańskiego władzom nazistowskim, określane w literaturze norweskiej jako „kirkekampen” (walka Kościoła) jest praktycznie nieobecne w literaturze polskiej. Artykuł oparty jest prawie wyłącznie na literaturze norweskiej a podstawowy materiał źródłowy stanowią źródła drukowane. Po zajęciu Norwegii w 1940 roku Norwegowie stanęli przed problemem jak ustosunkować się do nowej, okupacyjnej rzeczywistości. Władze Trzeciej Rzeszy nie prowadziły jednolitej polityki wobec Kościołów na zajętych i okupowanych terytoriach Europy. Kościół w Norwegii był kościołem państwowym tzn. państwo miało obowiązek wspierać religię luterańską i chronić praktyki religijnej. W 1940 roku władza okupacyjna nie wystąpiła otwarcie przeciwko Kościołowi, a co więcej zarówno Niemcy, jak i członkowie NS zapewniali o pozytywnym stosunku do religii. Nie zamierzano ingerować w sprawy Kościoła tak długo, jak duchowni nie sprzeciwiali się nowej sytuacji politycznej. Wydarzenia, do których doszło na przełomie lat 1940 1941 wyraźnie pokazały do czego zmierzają Niemcy i NS – społeczeństwo norweskie miało zostać znazyfikowane. Lojalność Kościoła wobec władzy okupacyjnej stanęła pod znakiem zapytania w chwili łamania przez nazistów prawa norweskiego. Konflikt między Kościołem a władzą nazistowską zaczął się na przełomie stycznia i lutego 1941 roku, ale jego podstawy leżały w rozwoju politycznym i religijnym Norwegii w pierwszym roku okupacji. Represje wobec duchowieństwa na większą skalę rozpoczęły się na początku 1942 roku, pierwszymi wobec których zastosowano ostrzejsze metody byli biskupi. W lutym 1942 roku zostali zwolnieni, pozbawienie tytułu i nałożono na nich obowiązek meldowania się na policji, wkrótce zabroniono im przemawiać na zgromadzeniach. Najdłużej zatrzymanym wśród wszystkich duchownym był biskup Beggrav, internowany w latach 1942–1945. Ponieważ tymczasowe wygnania kleru z parafii skutecznie paraliżowały działalność duszpasterską, Ministerstwo Kościoła i Edukacji rozpoczęło w 1943 roku zsyłanie niepożądanych pastorów na wysepki na północy Norwegii. Warunki przetrzymywania duchownych były bez porównania lepsze niż na przykład nauczycieli. Przyczyn tej różnicy należy szukać w wyraźnym sprzeciwie Niemiec wobec kontynuowania konfliktu z Kościołem. Podobnie jak w Niemczech, Hitler odłożył ostateczny rozrachunek z Kościołem w Norwegii na okres po zakończeniu wojny i tym samym ograniczył możliwość prowadzenia własnej polityki wobec kościoła przez Quislinga.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2014, 27, 1; 61-86
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizacja Todta - powstanie, rozwój i zakres działalności w latach 1938-1940
    Todt’s Organisation – Establishment, Development and Scope of Activity in 1938–1940
    Autorzy:
    Kwieciński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154457.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Organizacja Todta
    Fritz Todt
    III Rzesza
    niemiecka polityka okupacyjna w Europie
    II wojna światowa
    Organisation Todt
    Third Reich
    German occupation policy in Europe/German-occupied Europe
    World War II
    Opis:
    Organizacja Todta była zmilitaryzowaną strukturą budowlaną o ogromnym znaczeniu dla potencjału zbrojeniowego III Rzeszy. Poruszona w niniejszym tekście problematyka pozostaje na marginesie zainteresowań rodzimej historiografii, wobec czego podstawowym celem artykułu jest uzupełnienie tej luki badawczej. Ze względu na szeroki i wielopłaszczyznowy zakres zagadnienia autor zdecydował się na prezentację OT w pierwszej fazie jej funkcjonowania, od genezy związanej z programem budowy autostrad do zaangażowania podczas kampanii francuskiej 1940 r. Jest to okres obejmujący fazę formatywną oraz restrukturyzację organizacji w warunkach konfliktu wojennego. OT we wskazanych ramach czasowych przeszła istotne zmiany strukturalne, stając się nie tylko sprawną organizacja budowlaną, ale także nieodłącznym elementem wsparcia jednostek saperów i gwarantem sprawnej logistyki Wehrmachtu.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 501-517
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śledztwo Centrali Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu w sprawie zbrodni dokonanej na polskich żołnierzach pod Ciepielowem 8 września 1939 roku
    Investigation by the Central Office for the Investigation of National Socialist Crimes in Ludwigsburg into the Crime Committed against Polish soldiers near Ciepielów on 8 September 1939
    Autorzy:
    Jagieła, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230850.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    mord pod Ciepielowem
    zbrodnie wojenne
    III Rzesza
    Wehrmacht
    Centrala Badania
    Zbrodni Narodowosocjalistycznych
    śledztwo
    Ciepielów Massacre
    war crimes
    Third Reich
    Central Office for the
    Investigation of National Socialist Crimes
    investigation
    Opis:
    W latach 1965–1973 Centrala Badań Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu (RFN) prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni popełnionej 8 września 1939 r. na polskich żołnierzach w okolicach Ciepielowa. W jego trakcie przesłuchano trzech oficerów i kilkudziesięciu żołnierzy 29. Dywizji Piechoty Wehrmachtu. Śledztwo nie przyniosło przełomu w odtworzeniu tych wydarzeń, a nawet spowodowało podanie w wątpliwość m.in. tego, że na jednej z fotografii uważanych za dokumentację zbrodni widnieje ppłk Walter Wessel (wg części świadków miał to być ppłk Walter Fries). Przesłuchiwani zaprzeczyli opinii o mordowaniu polskich jeńców, co należy potraktować jako postępowanie mające na celu uniknięcie odpowiedzialności za zbrodnię. Przez pryzmat omawianego śledztwa możliwe jest bliższe przyjrzenie się mechanizmom działania niemieckiego wymiaru sprawiedliwości oraz jego stosunkowi do rozliczania zbrodni hitlerowskich na jeńcach wojennych w czasie II wojny światowej. Historiografia RFN bardzo krytycznie ocena rozliczenie państwa niemieckiego (również po zjednoczeniu) z nazistowską przeszłością.
    Between 1965 and 1973, the Central Office for the Investigation of National Socialist Crimes in Ludwigsburg (Germany) investigated the crime committed on 8 September 1939 against Polish soldiers near Ciepielów. In the course of the investigation, three officers and dozens of soldiers of the 29th Infantry Division of the Wehrmacht were questioned. The investigation did not produce a breakthrough in reconstructing the events and even led to doubts about, among other things, the fact that one of the photographs, believed to document the crime, shows Lt Col Walter Wessel - according to some witnesses, it showed a Lt Col Walter Fries. The people interrogated denied the claim that Polish prisoners had been murdered, which should be seen as a course of action aimed at avoiding responsibility for the crime. Through the lens of the investigation in question, it is possible to take a closer look at the mechanisms of the German justice system and its attitude towards accounting for Nazi crimes against prisoners of war during World War II. German historiography is very critical of the German state’s reckoning (also after reunification) with its Nazi past.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 306-322
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nachtigall in the battle for Lviv Ledge. Structure, tasks, actions
    Autorzy:
    Balaban, Mykola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031302.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Nachtigall Battalion
    OUN-B
    Wehrmacht
    Roman Shukhevych
    Friedrich Heinz
    Third Reich
    the battle for Lviv ledge 1941
    Lviv
    Batalion Nachtigall
    Roman Szuchewycz
    III Rzesza
    bitwa o Lwów 1941
    II wojna światowa
    Opis:
    Thea article discusses the Nachtigall unit, its command structure, and functional characteristics in the advancing Wehrmacht. It also covers Nachtigall’s purpose and tasks during the battles for Lviv. The unit is studied in the context of the German military structure as of 1941.
    W artykule przedstawiona została wchodząca w skład Wermachtu jednostka Nachtigall oraz jej znaczenie w trakcie bitwy o Lwów. Omówiono jej strukturę dowodzenia oraz rolę i zadania w trakcie walk. Jednostka była badana w kontekście niemieckiej struktury wojskowej od 1941 roku.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 3; 85-106
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rasowa elita narodu. O projekcie wspólnoty rodów SS Heinricha Himmlera
    Racial elite of the nation. Heinrich Himmler’s project of the SS family community
    Autorzy:
    Bartnicka, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129980.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Heinrich Himmler
    Trzecia Rzesza
    Schutzstaffel
    SS
    rozkaz o zaręczynach i małżeństwie
    rasowa elita
    segregacja ludności
    II wojna światowa
    Third Reich
    Engagement and Marriage Order
    racial elite
    population segregation
    World War II
    Opis:
    Znana dziś pod skrótem SS organizacja sztafet ochronnych Adolfa Hitlera (Schutzstaffel) zawdzięcza swój prężny rozwój Heinrichowi Himmlerowi, który w latach istnienia Trzeciej Rzeszy uczynił z niej elitarną formację, stanowiącą tak narzędzie władzy wykonawczej, jak i zaplecze polityczno-wojskowe narodowosocjalistycznego reżimu. Nie ulega wątpliwości, że SS była dla Himmlera projektem o niezwykle istotnym znaczeniu, ponieważ to na jej gruncie, już od momentu objęcia funkcji Reichsführera, realizował koncepcję rasowej wspólnoty rodów. Głosząc teorię o tym, że „ludzie mogą być hodowani z równym powodzeniem jak hoduje się zwierzęta”, Himmler marzył o wybudowaniu czystego rasowo społeczeństwa, mającego najbardziej cenione genetycznie przez narodowosocjalistyczną władzę cechy. By zrealizować ten projekt, jako Reichsführer wprowadził sekwencję różnego rodzaju wytycznych, dzięki którym w szeregi SS mieli być przyjmowani wyłącznie kandydaci spełniający ustanowione przez niego rasowe kryteria. Z czasem te restrykcyjne wymogi zaczęto stosować również wobec kandydatek na przyszłe żony SS-manów, co na przestrzeni kolejnych lat miało zagwarantować zarówno wybudowanie elitarnej pod względem rasowym wspólnoty rodów, jak i ciągłość genetyczną najbardziej pożądanych cech. Himmler rościł sobie prawo nie tylko do wydawania pozwoleń na zawarcie małżeństwa przez podległych mu SS-manów, lecz także zaczął ingerować w ich życie rodzinne, oczekując od par wchodzących w skład wspólnoty rodów konkretnej dzietności czy też dostosowania się do określonych ról społecznych. Artykuł koncentruje się na opisaniu założeń teoretycznych i praktycznych działań Heinricha Himmlera mających na celu wybudowanie rasowej elity niemieckiego narodu na gruncie podległej mu SS. W tekście podjęto także próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy rzeczywiście przestrzegano ustanowionych przez Himmlera wytycznych i na ile te praktyczne założenia okazały się skuteczne (w jakim stopniu wpłynęły na liczbę zawieranych przez SS-manów małżeństw oraz na liczbę rodzących się w tych związkach dzieci)?
    Adolf Hitler’s protective squadrons (Schutzstaffel), commonly known as the SS, owed its dynamic development to Heinrich Himmler, who during the Third Reich transformed it into an elite formation. The SS became both an instrument of executive power and a political and military power base for the National Socialist regime. Since Himmler was appointed the Reichsführer, the SS became the most crucial project for him as on this very formation he based his concept of the racial family community which he meticulously implemented over the years. Proclaiming the theory that “humans can be successfully bred just as animals are”, Himmler dreamed of building a racially pure society with genetic traits most valued by the National Socialist power. To carry out this project Himmler, vested with the power of the Reichsführer, introduced a range of various directives; only candidates who met racial criteria set by Himmler could enter the ranks of the SS. These rigorous requirements later extended also to candidates for future wives of the SS men. Over the next years all these criteria were to guarantee a construction of racially elitist kinship of families as well as the genetic continuity of the most desirable traits. Himmler did not just claim the right to issue marriage permits to his subordinate SS men, but he also began to interfere with their family lives, expecting couples to produce a specified number of offspring to the community of the SS. He also demanded the SS families to adapt to specific social roles. This paper aims to describe theoretical and practical prerogatives of Heinrich Himmler’s actions to build the racial elite of the German nation based on the power of the SS. In this study I also attempt to answer the question whether Himmler’s directives were actually observed and, to what extent these practical guidelines proved to be effective; how they influenced the number of marriages concluded by SS men and the number of children born in these relationships.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 1; 249-282
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski Komitet Imprez Sportowych w Berlinie na drodze ku normalizacji polsko-niemieckich stosunków politycznych (1932–1934). Polityczne kulisy pierwszego w historii meczu piłkarskiego reprezentacji Polski i Niemiec
    The Polish Committee for Sports Events in Berlin on the Road to Normalisation of Polish-German Political Relations (1932–1934). The Political Background of the First-Ever Football Match between the Polish and German National Teams
    Autorzy:
    Jung, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129806.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    polityka
    sport
    piłka nożna
    II Rzeczpospolita
    III Rzesza Niemiecka
    politics
    football
    the Second Republic of Poland
    The Third German Reich
    Opis:
    Artykuł poddaje omówieniu wyjątkową polską instytucję państwową działającą w okresie międzywojennym, Polski Komitet Imprez Sportowych w Berlinie (PKISB). Jej przedstawiciele poprzez sport realizowali ambicję kształtowania korzystnego wizerunku Polski we wrogiej II RP Rzeszy Niemieckiej. W dłuższej perspektywie Komitet okazał się narzędziem poprawy ogólnych stosunków polsko-niemieckich. Artykuł koncentruje się na początkowej fazie działalności PKISB, kiedy po dojściu do władzy Adolfa Hitlera stawką była przyszłość stosunków politycznych między dotychczas skłóconymi sąsiadami. Działalność tej instytucji została przeanalizowana głównie w odniesieniu do piłki nożnej jako najpopularniejszego sportu w Polsce i Niemczech.
    The article discusses a unique Polish-state institution functioning in the interwar period, the Polish Committee for Sports Events in Berlin (PKISB). Through sport, its representatives channelled the ambition to shape Poland’s favourable image in the German Reich which was hostile to the Second Polish Republic. In the long run, the Committee proved to be an instrument for improving general Polish-German relations. The article focuses on an initial phase of PKISB activity, when, after Adolf Hitler came to power, the future of political relations between the hitherto antagonised neighbours was at stake. The activities of this institution have been analysed mainly with reference to football as the most popular sport in Poland and Germany.
    Źródło:
    International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2021, 27, 1; 119-150
    1641-4233
    2300-8695
    Pojawia się w:
    International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udzielna prałatura kłajpedzka po wcieleniu Okręgu Kłajpedy do Rzeszy Niemieckiej w 1939 roku
    The sovereign prelature of Klaipeda after annexing the Klaipeda Region by the Third Reich in 1939
    Autorzy:
    Jodkowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/666144.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Kościół katolicki w Trzeciej Rzeszy
    Litwa
    Okręg Kłajpedy
    Prusy Wschodnie
    Rzesza Niemiecka
    udzielna prałatura kłajpedzka
    Catholic Church in the Third Reich
    Lithuania
    Klaipeda Region
    East Prussia
    sovereign prelature of Klaipeda
    Opis:
    In the year 1925 the Kleipeda Region was incorporated into Lithuania. A year later, Pope Pius XI erected in this region the sovereign prelature of Klaipeda with the Telšiai bishop at its helm. In March 1939 Germany coerced Lithuania into signing a pact according to which the Klaipeda Region became a part of the Third Reich. Quite promptly, the bishop of Telšiai handed the administrative matters of the prelature to Fr. Dean Albert Dannelautzki of Kleipeda. However, on 10 June 1939 the Holy See entrusted the prelature to the Bishop of Warmia Maksymilian Kaller, who was nominated as an apostolic administrator. The lack of material resources was detrimental for the prelature’s activity. For instance, no renovations in churches and adjacent building were carried out in that time. Local pastoral facilities took advantage of financial aid offered by the diocese of Warmia and organizations supporting pastoral activity of diaspora, mainly Bonifatiuswerk (Das Bonifatiuswerk der deutschen Katholiken) in Paderborn.
    Celem artykułu jest ukazanie stanu udzielnej prałatury kłajpedzkiej po wcieleniu Okręgu Kłajpedy do Rzeszy Niemieckiej w 1939 roku. Prałaturę tę ustanowiono w 1926 roku. Podporządkowano ją litewskiemu biskupowi urzędującemu w Telszach. Po 13 latach obszar ten włączono do Niemiec. Dość szybko jej administratorem ustanowiono biskupa warmińskiego Maksymiliana Kallera. W artykule zaprezentowano proces dostosowania się prałatury do nowych warunków politycznych. W tym celu przeanalizowano źródła archiwalne i literaturę pod kątem określenia statusu tej jednostki kościelnej oraz jej finansowania z funduszy państwowych. Dzięki temu zobrazowano nie tylko problematykę personalną w prałaturze czy też jej niekorzystne warunki materialne i finansowe, lecz także nieprzychylny stosunek Rzeszy Niemieckiej do Kościoła katolickiego.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2019, 14, 19; 261-277
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Raz jeszcze o repertuarach kin dla Polaków w okupowanym Krakowie
    Revisiting the Repertoires of Cinemas for Poles in Occupied Kraków
    Autorzy:
    Dębski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850892.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kino Trzeciej Rzeszy
    kino pod okupacją niemiecką
    II wojna światowa
    preferencje filmowe publiczności
    POPSTAT
    Generalne Gubernatorstwo
    cinema of the Third Reich
    cinema under German occupation
    World War II
    audience preferences
    General Government
    Opis:
    Artykuł dotyczy oferty filmowej i popytu na filmy w kinach dla Polaków w okupowanym Krakowie podczas II wojny światowej. Dane z publikacji Owoc zakazany (1987) Jerzego Semilskiego i Jerzego Toeplitza, dotychczas będące głównym źródłem wiedzy na ten temat, zostały zweryfikowane, uzupełnione i wprowadzone do arkuszy kalkulacyjnych, dzięki czemu była możliwa ich ponowna analiza, między innymi z wykorzystaniem metody POPSTAT. W ten sposób potwierdzono, że do marca 1943 r., gdy filmy polskie były obecne w repertuarach kin, właśnie je najchętniej oglądała krakowska publiczność. Przeanalizowano także dane na temat frekwencji w Generalnym Gubernatorstwie, co pozwoliło sformułować wniosek, że poziom z 1938 r. osiągnęła ona przypuszczalnie w 1942 r. Rozważania zaprezentowano na tle najnowszych ustaleń dotyczących funkcjonowania kinematografii Trzeciej Rzeszy (rola mechanizmów rynkowych i ukierunkowanie na widza), a także jej ekspansji w krajach okupowanych.
    The article concerns the film offer and demand in cinemas for Poles in Nazi-occupied Kraków during World War II. Data from the publication Owoc zakazany [Forbidden Fruit] (1987) by Jerzy Semilski and Jerzy Toeplitz, hitherto the main source of knowledge on the subject, were verified, supplemented, and entered into spreadsheets, which made it possible to re-analyse them, i.a. using the POPSTAT method. Thus, it was confirmed that until March 1943, when Polish films were present in the repertoires of Kraków cinemas, they were the most watched films. Data on attendance in the General Government were also analysed, leading to the conclusion that it was likely to reach the 1938 level in 1942. These considerations are presented against the background of the latest findings concerning the functioning of Third Reich cinematography (the role of market mechanisms and audience-orientation), as well as its expansion in the occupied countries.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 117; 161-183
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mjr Jan Henryk Żychoń a „afera Sosnowskiego” – drugi kanał inspiracji?
    Major Jan Henryk Żychoń and “Sosnowski’s Affair” – Second Channel of Inspiration?
    Autorzy:
    Majzner, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951162.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Military Intelligence
    Second Polish Republic
    Polish Army
    Second Department of Polish General Staff
    Third Reich
    Abwehra
    inspiration
    wywiad
    II Rzeczpospolita Polska
    Wojsko Polskie
    Oddział II Sztabu Głównego Wojska Polskiego
    Rzesza Niemiecka
    inspiracja
    Opis:
    W 1939 r., na fali procesu mjr. Jerzego Sosnowskiego – oskarżonego o szpiegostwo na rzecz Niemiec, kierownik Referatu „Wschód” Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego kpt. Jerzy Niezbrzycki zasugerował, że również szef Ekspozytury nr 3 polskiego wywiadu w Bydgoszczy mjr Jan Żychoń pozostawał na usługach wywiadu niemieckiego, a jego placówka była tzw. drugim kanałem inspiracji prowadzonej przez niemiecki wywiad wojskowy wobec wywiadu polskiego.
    In 1939, on the wave of the process of Major Jerzy Sosnowski accused of spying for Germany, the head of the Section “East” of the Second Department of Polish General Staff, Captain Jerzy Niezbrzycki suggested that also the head of the Post No. 3 of the Polish Military Intelligence at Bydgoszcz, Major Jan Żychoń, was at service of the German intelligence, and his post was the socalled “second channel of inspiration” operated by the German military intelligence for the Polish intelligence.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 1; 121-137
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Nie) zapomniana stacja kolejowa – Gleis 17 jako przykład upamiętnienia ofiar deportacji z Berlina
    (Not) forgotten railway station – Gleis 17 as an example of commemoration of deportations victims
    Autorzy:
    Ciechomska, Anita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116950.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    deportation
    Holocaust
    German Jews
    Third Reich
    Nazis
    Berlin
    Gleis 17
    German Railways
    Berlin Grunewald
    concentration camp
    ghetto
    memorial site
    deportacja
    holokaust
    niemieccy Żydzi
    Trzecia Rzesza
    naziści
    Koleje Niemieckie
    obóz koncentracyjny
    getto
    miejsce pamięci
    Opis:
    Artykuł jest opisem miejsca pamięci „Gleis 17” w Berlinie. Miejsce to jest formą upamiętnienia żydowskich ofiar deportacji ze stolicy Niemiec. Pomnik Gleis 17 powstał z inicjatywy Kolei Niemieckich (Deutsche Bahn) w 1991 r. na historycznym miejscu – stacji Berlin Grunewald, skąd żydowscy mieszkańcy miasta byli deportowani do gett i obozów zagłady. Artykuł zawiera szczegółowe informacje o tym, jak powstała i została zrealizowana idea miejsca pamięci. Opisano wygląd i znaczenie poszczególnych części całego kompleksu memorialnego. Ponadto wspomniano rolę tego miejsca w filmie "Der letzte Zug" (Ostatni pociąg).
    The article is a description of the memorial place „Gleis 17” in Berlin. This place is a form of commemoration of the Jewish victims of deportations from the capital of Germany. The monument Gleis 17 is an initiative of the German Railway (Deutsche Bahn) and was established in 1991 on the historical place – station Berlin Grunewald where the Jewish inhabitants of the city where deported from to the ghettos and death camps. The article contains the details how the idea of the memorial place has been created and fulfilled. The appearance and meaning of single parts of the whole memorial complex are described as well. Furthermore there is a role of this place in the movie “Der letzte Zug” (The last train) mentioned.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2014, 4, 4; 145-153
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wywiad na Niemcy oczami kierownika Referatu „Zachód” Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego 1932–1939
    Intelligence Gathering against Germany as seen through the Eyes of the Head of the „West” Department, Division II of the Chief of the Main Staff of the Polish Army 1932–1939
    Geheimdienst gegen Deutschland aus der Sicht des Leiters der Abteilung „West” der Abteilung II des Hauptstabs der polnischen Armee 1932–1939
    Autorzy:
    Dubicki, Tadeusz
    Majzner, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158886.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-28
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    wywiad wojskowy
    II Rzeczpospolita Polska
    III Rzesza
    Oddział II Sztabu Głównego Wojska Polskiego
    military intelligence
    Second Polish Republic
    the Third Reich
    Second Bureau of the Polish Main Staff
    militärischer Geheimdienst
    Zweite Polnische Republik
    Drittes Reich
    Abteilung II des Hauptstabs der Polnischen Armee
    Opis:
    Artykuł jest krytyczną analizą opinii mjr. Adama Świtkowskiego na temat funkcjonowania wywiadu wojskowego przeciwko III Rzeszy, przygotowanej w 1943 r. jako wyraz protestu przeciwko fałszowaniu historii oraz deprecjonowaniu osiągnięć wywiadu „zachodniego” przed 1939 r. Największą zaletą zaprezentowanego dokumentu jest to, iż został on sporządzony przez oficera, który najdłużej spośród wszystkich kierował Referatem „Zachód”, na dodatek w kluczowym dla tej służby okresie, tj. w latach 1932–1939. W związku z tym, że powstał jako uzupełnienie przesłuchania przeprowadzonego na zlecenie Morskiego Sądu Wojennego w Londynie, w ramach śledztwa przeciwko kpt. Jerzemu Niezbrzyckiemu i mjr. Tadeuszowi Nowińskiemu – oskarżonym o zniesławienie ówczesnego kierownictwa Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Sztabu Naczelnego Wodza, koncentruje się na dwóch kwestiach tj. konsekwencjach afery „In.3” dla pracy wywiadu na Niemcy oraz jego roli w przygotowaniu kraju na agresję ze strony III Rzeszy. Równocześnie dostarcza jednak wielu dodatkowych informacji dotyczących jego struktur, modus opperandi i efektów działalności operacyjnej.
    The article is a critical analysis of major Adam Świtkowski’s opinion concerning the functioning of military intelligence against the Third Reich, which was documented in 1943 as an expression of protest against the falsifying of history and the depreciation of the achievements of „Western” intelligence before 1939. The biggest asset of the document in question is the fact that it was written by the longest serving head of the „West” Department, who was also in charge during its most important period, i.e. between 1932–1939. Świtkowski’s opinion was drafted to complement an interrogation commissioned by a Navy Court Martial in London, within the framework of an investigation into captain Jerzy Niezbrzycki and major Tadeusz Nowiński, who were accused of defaming the then head of the Information-Intelligence Department of the Commander in Chief’s Staff . The document focuses on two matters, i.e. the consequences of the „In.3” affair with regards to intelligence gathering against Germany, and the department’s role in preparing the country against any aggression from its western neighbor. At the same time, it provides the reader with a lot of supplementary information concerning the structure and modus operandi of the military intelligence service and the effects of its operational activity.
    Dieser Aufsatz stellt eine kritische Analyse des Gutachtens von Major Adam Świtkowski über die Funktionsweise des militärischen Geheimdienstes gegen das Dritte Reich dar, das 1943 als Protest gegen die Geschichtsfälschung und die Abwertung der Leistungen des „West” Geheimdienstes vor 1939 verfasst wurde. Das größte Verdienst des hier vorgelegten Dokuments besteht darin, dass es von dem Offi zier verfasst wurde, der von allen am längsten für die Dienststelle „West” zuständig war, und zwar in der für diese Dienststelle entscheidenden Zeit, d. h. 1932– 1939. Er wurde als Ergänzung zu dem vom Kriegsgericht in London in Auft rag gegebenen Verhör im Rahmen der Ermittlungen gegen Hauptmann Jerzy Niezbrzycki und Major Tadeusz Nowiński verfasst, die beschuldigt wurden, die damalige Führung der Informations- und Nachrichtendienstabteilung des Obersten Befehlshabers verleumdet zu haben. Das Dokument konzentriert sich daher auf zwei Themen, nämlich die Folgen der „In.3”-Affäre für die nachrichtendienstliche Arbeit über Deutschland und ihre Rolle bei der Vorbereitung des Landes auf den Überfall auf Polen durch das Dritte Reich. Gleichzeitig liefert es aber auch viele zusätzliche Informationen über die Strukturen der Dienststelle, ihren modus operandi und ihre operativen Auswirkungen.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 3(281); 211-241
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontakty polskich i niemieckich władz bezpieczeństwa w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku (kwestia zagrożenia komunistycznego)
    Autorzy:
    Przegiętka, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602430.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    stosunki polsko-niemieckie
    polsko-niemiecka współpraca policyjna
    Tajna Policja Państwowa
    Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
    III Rzesza
    II Rzeczpospolita
    German-Polish relations
    German-Polish police cooperation
    Secret State Police
    Ministry of Interior
    Third Reich
    Second Polish Republic
    Opis:
    Podpisanie przez Polskę i Niemcy deklaracji o nieagresji 26 stycznia 1934 r. rozpoczęło nowy rozdział we wzajemnych relacjach, nie oznaczało jednak sojuszu politycznego, ponieważ Warszawa odmawiała udziału w pakcie antykominternowskim. Utrzymywaną w tajemnicy współpracę nawiązały jednak w 1935 r. polskie i niemieckie władze bezpieczeństwa, a jej celem była wymiana informacji o działalności ruchu komunistycznego.
    The non-aggression declaration signed by Poland and Germany on 26 January 1934 opened a new chapter in mutual relations. It did not, however, mean a political alliance since Warsaw refused the participation in the Anti-Comintern Pact. Nevertheless, in 1935 the Polish and German security forces entered into secret cooperation to exchange information on the activities of the communist movement.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 4
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Bayreuthiana” jako źródło do badań nad historią drugiej wojny światowej w świetle sprawozdania urzędnika niemieckiego o getcie łódzkim jako case study
    Autorzy:
    Stankowski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042531.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    druga wojna światowa
    polityka ludobójstwa Trzeciej Rzeszy
    ludność żydowska
    getto łódzkie
    życie codzienne w getcie
    źródła archiwalne
    Second World War
    genocide policy of Third Reich
    Jewish community
    Litzmannstadt Ghetto
    daily life in Ghetto
    archival sources
    Opis:
    Prezentowany artykuł opisuje zasoby materialne, źródłowe pod nazwą Ost-Dokumentation (Dokumentacja Wschodnia). W świetle zdeponowanych w tym zespole relacji autor przedstawia warunki życia ludności żydowskiej w getcie łódzkim podczas drugiej wojny światowej w świetle zachowanego sprawozdania jednego z niemieckich urzędników. Relacja ta została spisana po zakończeniu wojny i umieszczona w zespole archiwalnym przechowywanym w niemieckim mieście Bayreuth. Od nazwy tego miasta autor wprowadził określenie „Bayreuthiana” dla zespołów archiwalnych znajdujących się w tamtejszym Bundesarchiv – Archiwum Federalnym w Bayreuth, w Bawarii, w Republice Federalnej Niemiec. „Bayreuthiana” to pojęcie niefunkcjonujące wcześniej w historiografii polskiej i niemieckiej. Zespoły archiwalne tam zdeponowane stanowią bogate źródło informacji o historii społecznej, stosunkach międzyludzkich, relacjach polsko-niemieckich w okresie międzywojennym, także w czasie drugiej wojny światowej i po 1945 r. Niewątpliwie „Bayreuthiana” w formie relacji pisemnych osób mają charakter bardzo subiektywny. Są jednak pewnym, specyficznym źródłem informacji. Jedna z takich relacji, sprawozdań liczy trzy strony i dotyczy getta łódzkiego. Autorem jest Friedrich Prager, który był urzędnikiem wyższego szczebla podczas wojny. Po wojnie osiadł w Garmisch-Partenkirchen i w 1955 r. sporządził swoją relację. W relacji przedstawia getto łódzkie, warunki w nim panujące, życie codzienne, zachowania ludności żydowskiej. Próbuje przedstawić warunki życia Żydów w getcie jako w miarę normalne, pokazując funkcjonowanie różnych instytucji, takich jak sklepy, apteki, szpitale.
    Presented article describes material, source resources as Eastern Dokumentation (Ost-Dokumentation). In the light of relations deposited in the team, author presents the living conditions of Jewish community in the Litzmannstadt Ghetto during the Second World War which was reported by the one of German clerk. This report was written after the end of the war and was placed in archival collection storaged in German city named Bayreuth. From the name of this city, author has implemented a term „Bayreuthian” for archival collections which were placed in Bundesarchiv – Federal Archive in Bayreuth in Bavaria in Federal Republic of Germany. „Bayreuthiana” is the term which had been not functioning in previous times in a Polish and German historiography. Archival collections which are there located, they are rich source of information about social history, interpersonal relations, German-Polish relations during interwar period, also Second World War, and after 1945. Undoubtedly the „Bayreuthiana” in the form of written reports, they are subjective. However, they are a still specific source of information. One of this kind of report has three pages and is about ghetto in Łódź. Friedrich Prager is the author and what is more, he was a clerk of higher administrative level during war. After war he was living in Garmisch-Partenkirchen and in 1955 his report was made. In his report, he shows Litzmannstadt Ghetto, daily conditions there, daily life, and behaviors of Jewish community. He has tried to present normal living conditions of Jews and also to show functioning of different institutions such as grocery stores, pharmacies or hospitals.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 263-278
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The finale of a war criminal’s existence: mysteries surrounding Oskar Dirlewanger’s death
    Autorzy:
    Kuberski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950429.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    II wojna światowa
    Oscar Dirlewanger
    francuska polityka okupacyjna
    okupacja Niemiec
    klęska III Rzeszy
    1 Armia francuska
    Second World War
    Oskar Dirlewanger
    French occupation policy
    occupation of Germany
    defeat of the Third Reich
    French First Army
    Opis:
    The death of Oskar Dirlewanger was shrouded in mystery. The discovery of documents in Ludwigsburg almost three decades ago by the German historian Hans-Peter Klausch brought us closer to the truth. The present article is an attempt to answer the question raised in 1993 as to who were the “Polnischen Wachmannschaft.” The attempt to identify the perpetrators was based on a query in two foreign and three Polish archives. The results came to light only after extensive research, and some conclusions are still beyond reach, as they depend solely on the participants of the events in Altshausen.
    Śmierć Oskara Dirlewangera była owiana tajemnicą. Odkrycie dokumentów w Ludwigsburgu przed prawie trzema dekadami przez niemieckiego historyka Hansa-Petera Klauscha przybliżyło do prawdy. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie zasygnalizowane w 1993 roku, gdzie służyli „polnischen Wachtmannschaft”. Podjęta próba wyjaśnienie autorstwa oparła się kwerendzie w dwóch zagranicznych archiwach oraz trzech polskich. Efekty długo kazały na siebie czekać – a część wniosków nie może być nadal nadal ujawniona, opierając się jedynie na uczestnikach wydarzeń w Altshausen. 
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 3; 225-256
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    German Cultural Policy in the Reich Province of Danzig-West Prussia: A Short Characteristic
    Niemiecka polityka kulturalna w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie: krótka charakterystyka
    Autorzy:
    Grochowina, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1935871.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    World War II
    Nazism
    German occupation 1939–1945
    Reich Province of DanzigWest Prussia
    Polish territories incorporated into the Third Reich
    Nazi cultural policy
    II wojna światowa
    nazizm
    okupacja niemiecka 1939–1945
    Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie
    ziemie polskie wcielone do Trzeciej Rzeszy
    nazistowska polityka kulturalna
    Opis:
    An important element of the ethnic and racial policy pursued by the German occupant in the Reich Province of Danzig-West Prussia was cultural policy (Kulturpolitik). Admittedly, since the first days of occupation the German authorities attached great importance to matters of culture – however, in the Nazi reality there was no cultural policy understood as encouragement and support offered by state authorities for independent, artistic creativity in its varied forms. The Nazis “controlled” culture, which played an important role in the process of creating a new reality in the annexed Polish territories. In the present paper, the author discusses selected issues illustrating the organization and forms of German cultural life in the Danzig-West Germany Province of the Reich. In outlining the German cultural policy, two main aspects were taken into account: culture as just another component of the broader German nationalistic and ethnic policy, as well as its role as an integral part of social reality.
    Ważnym filarem polityki narodowościowej realizowanej przez okupanta niemieckiego w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie była polityka kulturalna (Kulturpolitik). Wprawdzie już od pierwszych dni okupacji władze niemieckie przykładały ogromną wagę do spraw kultury, ale w realiach nazistowskich nie istniała polityka kulturalna rozumiana jako inicjowanie i wspieranie przez władze państwowe niezależnej, szeroko pojętej twórczości artystycznej. Naziści „sterowali” kulturą, która odgrywała ważną rolę w procesie kreowania nowej rzeczywistości na zaanektowanych polskich obszarach. W niniejszym artykule omówiłam wybrane kwestie, które ilustrują organizację oraz formy niemieckiego życia kulturalnego w Okręgu Rzeszy Gdańsk- -Prusy Zachodnie. Kreśląc obraz niemieckiej polityki kulturalnej, starałam się uwzględnić dwa zasadnicze aspekty, tj. kulturę jako element składowy niemieckiej polityki narodowościowej oraz integralną część społecznej rzeczywistości.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 60; 142-159
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych w okresie Trzeciej Rzeszy
    The Silesian Museum of Fine Arts in the time of the Third Reich
    Autorzy:
    Codogni-Łańcucka, Diana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560211.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
    Tematy:
    muzea we Wrocławiu
    sztuka Trzeciej Rzeszy
    sztuka na Śląsku
    sztuka narodowego socjalizmu
    Cornelius Müller-Hofstede
    Schlesisches Museum der bildenden Künste
    museums in Wrocław
    art of the Third Reich
    art in Silesia
    art of the National Socialism
    Opis:
    For The Silesian Museum of Fine Arts in Wroclaw, like for many other German art museums, which used to exhibit avant-garde works since the 1920s, the beginning of the national socialist rule in 1933 meant a complete change. Nevertheless, during the period of 13 years of the Third Reich the Wroclaw museum was not a monolithic institution. The analysis of the hitherto unpublished sources allowed us to reconstruct the chequered history of this institution between 1933 and 1945, and indicate chosen aspects of policy concerning building up the collection, exhibiting and public activity adopted by the museum’s successive directors. In the very first month of the new rule of the national socialists – under the directors, Paul Abramowski (1933) and Wolf Marx (1933–1945) – the ambitions of transforming the museum into a model national socialist “people’s museum” came in the foreground. Since the end of 1934 a new director, an art historian, Cornelius Müller, who in 1939 changed his name into Müller-Hofstede, was called from Berlin, and by taking possible chances, he attempted to protect the museum against political influence, and he tried to transform it into an elite institution. Thanks to his professional competencies and tactical maneuvrers, balancing between opportunism and risk, initially he was able to save the museum from complete ideologisation, and held monographic exhibition of the living artists, distant form propaganda art of that time. Still, he could not resist the temptation of morally doubtful, opening after 1933 occasions to extend the collection. Eventually, he also lost the battle against possessive instrumentalisation of the museum by officials of the national socialist apparatus.
    Źródło:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2015, 2(36); 56-77
    1896-4133
    Pojawia się w:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Strategy of the Security Service of the Third Reich for Keeping High-Ranking Prisoners in the “Alpine Fortress” and Its Impact on Post-War International Relations
    Cтратегія служби безпеки Третього райху з утримання високопоставлених в’язнів у «Альпійській фортеці» та її вплив на повоєнні міжнародні відносини
    Autorzy:
    Lytvyn, Volodymyr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22676876.pdf
    Data publikacji:
    2023-11-20
    Wydawca:
    National Academy of Sciences of Ukraine. The Institute of History of Ukraine
    Tematy:
    World War II
    “Alpine Fortress”
    VIP prisoners
    castle Itter
    hotel “Pragser Wildsee”
    Province of Tyrol
    Ehrenhaftlinge
    security service of the Third Reich
    Друга світова
    «Альпійська фортеця»
    VIP в’язні
    замок Іттер
    готель «Прагсер Вільдзеє»
    провінція Тіроль
    спецслужби III Райху
    Opis:
    The article examines a layer of questions related to the issue of the use by the security service of the Third Reich of the strategy of capturing and keeping high-ranking hostages from occupied countries in special institutions for VIP prisoners, some of which were located on the territory of the “Alpine Fortress”. This topic is a “white spot” on the background of research in the field of world history, because there is a rather limited amount of research carried out by German, American and English historians. Despite their undeniable value for science, these studies were carried out to highlight a clearly defined range of questions, which, however, do not give an idea of the problem as a whole. At the same time, the purpose of this article is to focus on the implementation of a comprehensive approach to the study of this problem and the formation of a global view of the strategy of the Third Reich to keep VIP-prisoners on the territory of the “Alpine Fortress”. The main tasks are the description of the process of creating two separate specialized prisons, the verification of those VIP prisoners who passed through them and the outline of a possible global strategy of the leadership of the Third Reich for keeping high-ranking prisoners. Based on the results of the tasks set, the article reconstructs the ways of implementing the mentioned strategy, identifies its executors from among the servicemen of the SS and SD, and determines its impact on postwar international relations. The article emphasizes that the global strategy of the Reich's leadership is characterized by situationism and ill-consideredness. The Nazis invested great resources in the process of converting castles and hotels into prisons for VIP prisoners and provided them with reliable security. At the same time, it is extremely difficult to determine whether the German leadership had specific plans for what to do with VIP prisoners. However, no matter how paradoxical it may sound, it was the ill-conceivedness of this strategy that made it possible to create the prerequisites for phenomenal events that preserved for Europe and the world outstanding political and military figures who had considerable influence on their post-war system.
    У статті досліджується пласт питань, дотичних до проблематики використання службою безпеки Третього райху стратегії із захоплення та утримання високопоставлених заручників з окупованих країн у спеціальних закладах для VIP-в’язнів, деякі з яких розташовувалися на території «Альпійської фортеці». Ця тематика являє собою «білу пляму» на тлі досліджень у царині всесвітньої історії, адже існує доволі обмежена кількість досліджень, здійснених німецькими, американськими та англійськими істориками. Незважаючи на їх беззаперечну цінність для науки, ці дослідження здійснювалися для висвітлення чітко окресленого кола питань, які, однак, не дають уявлення про проблему загалом. Водночас, метою цієї статті є сфокусування на реалізації комплексного підходу для дослідження цієї проблеми і формування глобального уявлення про стратегію Третього райху з утримання VIP-в’язнів на території «Альпійської фортеці». Основними завданнями є характеристика процесу створення двох окремих спеціалізованих в’язниць, верифікація тих VIP в’язнів, які пройшли через них, та окреслення можливої глобальної стратегії керівництва Третього райху з утримання високопоставлених в’язнів. За результатами виконання поставлених завдань у статті реконструйовано шляхи реалізації названої стратегії, встановлено її виконавців із числа військовослужбовців СС та СД і визначено її вплив на повоєнні міжнародні відносини. У статті наголошується, що глобальна стратегія керівництва Райху вирізняється ситуативністю та непродуманістю. Нацистами були вкладені великі ресурси у процес перебудови замків та готелів у тюрми для VIP-в’язнів та забезпечено їх надійну охорону. Водночас, визначити, чи були в німецького керівництва конкретні плани щодо того, що робити з VIP в’язнями, вкрай важко. Однак, як не парадоксально це б не звучало, саме непродуманість цієї стратегії дозволила створити передумови для феноменальних подій, що зберегли для Європи та світу видатних політичних та військових діячів, які мали неабиякий вплив на їх повоєнний устрій.
    Źródło:
    The International Relations of Ukraine: Scientific Searches and Findings; 2023, 32; 178-201
    2411-345X
    2415-7198
    Pojawia się w:
    The International Relations of Ukraine: Scientific Searches and Findings
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uczony wobec Trzeciej Rzeszy. Hans-Albrecht Fischer – profesor rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego na Uniwersytecie Wrocławskim
    An academic in the face of the Th ird Reich. Hans-Albrecht Fischer – Professor of Roman and German civil law at the University of Wrocław
    Autorzy:
    Kruszewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533183.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    legal education in the Third Reich
    philosophy of law
    Roman law, civil law
    concepts of ‘inability’ and ‘impossibility’
    the University of Wrocław
    nauka prawa w III Rzeszy
    filozofia prawa, prawo rzymskie
    prawo cywilne
    pojęcia: „niemożliwość” i „niemożność”
    uniwersytet wrocławski
    Opis:
    Hans-Albrecht Fischer was a professor of philosophy, Roman law, and German civil law. He had the luck and opportunity to meet the most eminent academics of his days on the path of his life. Some, including Karl Larenz and Julius Binder, destroyed their reputation after 1933 as partisans of the new system. Fischer did not follow that road, nor did he emigrate after 1933, thus choosing the most difficult of the potential roads, that of the socalled internal exile, like one of the most eminent writers of the time, Ernst Wichert. The years of the Third Reich were the time of avoiding and generalising. Ever more intensely suspected by the Nazis, Hans-Albrecht Fischer kept his employment for quite a simple reason, namely, all experts in the field left Germany in the beginning of the Third Reich, and there was no one to lecture civil law (as Roman had been stricken from the curriculum). Fischer made history with his short Contribution to the knowledge of the impossible, in which, being a master wordsmith, he proved the difference between ‘inability’ and ‘impossibility’ to the readers. The two works he wrote in the Third Reich provided the grounds to portray his heroic fight against censorship, which finally haunted the author to the point of contributing to his premature death.
    Hans-Albrecht Fischer był profesorem filozofii, prawa rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego. Miał szczęście spotkać na swej drodze życia najwybitniejszych uczonych epoki. Niektórzy po 1933 roku jak Karl Larenz, czy Julius Binder zniszczyli swoją reputację jako zwolennicy nowego ustroju. Tą drogą Fischer nie podążył, nie udał się też po 1933 roku na emigrację, wybierając najtrudniejszą z możliwych dróg, tzw. emigracji wewnętrznej, jak jeden z najwybitniejszych pisarzy epoki Ernst Wichert. Lata Trzeciej Rzeszy to lata uników, ogólników, w których coraz bardziej podejrzany dla nazistów Hans-Albrecht Fischer był zatrudniany z prozaicznego powodu, wszyscy specjaliści opuścili Niemcy w początkach Trzeciej Rzeszy i nie było nikogo, kto mógłby wykładać prawo cywilne (rzymskie usunięto z programu studiów). Fischer przeszedł do historii swych krótkim dziełem Przyczynek do nauki o niemożliwości, w którym jako mistrz słowa pokazał czytelnikom, czym różnią się od siebie „niemożliwość” i „niemożność”. Dwie prace napisane w okresie Trzeciej Rzeszy dają podstawę do ukazania heroicznej walki z cenzurą, która ostatecznie zamęczyła Autora i przyczyniła się do jego nagłej śmierci.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 107-130
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbrodnicze eksperymenty medyczne dotyczące układu kostno-szkieletowego kończyn dolnych, wykonywane na Polkach - więźniarkach w KL Ravensbrück oraz ich następstwa dla stanu życia, zdrowia i późniejszego funkcjonowania operowanych
    Criminal Medical Experiments on the Skeletal System of the Lower Limbs Conducted on Polish Women – the Prisoners of Ravensbrück Concentration Camp and Their Consequences for the Quality of Life, Health and Later Functioning of the Patients Operated
    Autorzy:
    Zima, Maria
    Górski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154470.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    zbrodnicze eksperymenty medyczne
    KL Ravensbrück
    II wojna światowa
    III Rzesza
    zespół stresu pourazowego
    zbrodnie wojenne
    zbrodnie przeciwko ludzkości
    Nazi medical experiments
    Ravensbrück concentration camp
    World War II
    Third Reich
    post-traumatic stress disorder
    war crimes
    crimes against humanity
    Opis:
    Artykuł interdycyplinarnie przedstawia eksperymenty prowadzone przez niemieckich lekarzy w KL Ravensbrück na Polkach i ich wpływ na losy operowanych. Omówiono eksperymenty na kończynach dolnych: czyste kostne i septyczno-kostne. W oparciu o materiał dowodowy, ekspertyzy lekarskie i wspomnienia operowanych przedstawiono przebieg operacji i ich następstwa. Po wojnie eksperymenty te uznano za zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości. W zależności od stopnia okaleczenia podczas operacji oraz braku opieki pooperacyjnej i rehabilitacji, stresu wojennego, złych warunków obozowych u operowanych wystąpiło pogorszenie stanu zdrowia. Autorzy uznali doświadczenia za zbrodnicze eksperymenty medyczne. Dokonywali ich lekarze, ale z pogwałceniem etyki lekarskiej. Przeprowadzano je na zdrowych kobietach. Na skutek doświadczeń dochodziło do upośledzenia sprawności fizycznej, co prowadziło nawet do kalectwa. Ponadto wystąpił silny zespół stresu pourazowego, na który nałożyła się trauma poboozowa i krzywda związana z eksperymentami. Z racji dolegliwości chorobowych część kobiet została wyłączona z ról społecznych.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 476-500
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ‘Wszystkiemu winni są litewscy prowokatorzy…’. Aneksja Litwy przez ZSRR latem 1940 r. w świetle dokumentów dyplomatycznych i materiałów propagandowych
    Autorzy:
    Dworacki, Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632354.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    1940
    Lithuania
    Soviet Union
    Third Reich
    independence
    annexation
    Molotov-Ribbentrop Pact
    Mutual Assistance Treaty
    Antanas Smetona
    Juozas Urbšys
    Joseph Stalin
    Vyacheslav Molotov
    Litwa
    Związek Sowiecki
    III Rzesza
    niepodległość
    aneksja
    Pakt Ribbentrop-Mołotow
    traktat o wzajemnej pomocy
    Józef Stalin
    Wiaczesław Mołotow
    Opis:
    The research problem addressed in this paper is the issue of the process of the accession of the Republic of Lithuania to the Soviet Union in the summer of 1940 and the political context of this event. There is much historical and political controversy nowadays around the history of Kremlin politics in 1939–1941, but recently the subject of annexation of Lithuania has not been discussed, and the issue of relations and diplomatic relations between the two countries has not been described in detail so far in Polish historiography. The research question was formulated as follows: why, in spite of the October 1939 Mutual Assistance Treaty, did Moscow decide to change the status quo and directly annex the neighbouring country, disregarding the considerable number of alternative scenarios and extensive possibilities of controlling Lithuania's policy? The research was conducted by analysing the documents of the diplomatic services of both countries (among which diplomatic correspondence occupies a special place), the then Soviet press from the point of view of the propaganda message used, as well as using memoiristic sources. As a result of the conducted research, no definite reasons for initiating the process of annexation of Lithuania by the USSR were defined, but a number of factors that may have a significant impact on the Kremlin's move were revealed. These include the successes of the Third Reich in the Second World War at that time, which, according to Moscow, could threaten the position of the USSR in the Baltic States and the achievements made, as well as the Kremlin's far-reaching imperial plans and the search for borders in the region.
    Problemem badawczym poruszonym w niniejszej pracy jest zagadnienie procesu przyłączenia Republiki Litewskiej do Związku Radzieckiego latem 1940 r. oraz kontekst polityczny tego wydarzenia. Współcześnie wokół historii polityki Kremla w latach 1939–1941 istnieje dużo kontrowersji historycznych i politycznych, niemniej w ostatnim czasie w polskiej historiografii temat aneksji Litwy nie był poruszany, a zagadnienie relacji i zależności dyplomatycznych między obydwoma państwami nie było dotąd wyczerpująco opisane. Pytanie badawcze sformułowano następująco: dlaczego, mimo obowiązywania Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej z października 1939 r., Moskwa zdecydowała się na zmianę status quo i bezpośrednią aneksję sąsiedniego państwa mimo znacznych alternatywnych szerokich możliwości kontroli polityki Litwy? Badanie przeprowadzono analizując opracowane dokumenty służb dyplomatycznych obydwu państw (wśród których szczególne miejsce zajmuje korespondencja dyplomatyczna), ówczesną prasę radziecką pod kątem stosowanego przekazu propagandowego, a także wykorzystano źródła memuarystyczne. W wyniku przeprowadzonych badań nie zdefiniowano jednoznacznych przyczyn zapoczątkowania procesu aneksji Litwy przez ZSRR, natomiast ujawniono szereg czynników mogących mieć znaczący wpływ na takie posunięcie Kremla. Należą do nich zarówno sukcesy III Rzeszy w II wojnie światowej w tym czasie co, zdaniem Moskwy, mogłoby zagrozić pozycji ZSRR w krajach bałtyckich i osiągniętym zdobyczom, jak również dalekosiężne plany imperialne Kremla i dążenie do rewizji granic w regionie.
    Źródło:
    Res Historica; 2019, 48
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zaopatrzenie lotnicze Festung Breslau w 1945 roku
    Fortress Breslau Air Supplies in 1945
    Die Luftversorgung der Festung Breslau im Jahr 1945
    Autorzy:
    Głowiński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089415.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-30
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Festung Breslau
    II wojna światowa
    III Rzesza
    6 Flota Powietrzna
    Luftwaffe
    9 Dywizja Strzelców Spadochronowych
    oblężenie Wrocławia 1945
    Fortress Breslau
    World War II
    Third Reich
    6th Air Fleet
    9th Parachute Rifle Division
    siege of Breslau 1945
    Zweiter Weltkrieg
    Drittes Reich
    6. Luftflotte
    9. Fallschirmjägerdivision
    Belagerung Breslaus 1945
    Opis:
    Festung Breslau ogłoszona latem 1944 r. była twierdzą tylko z nazwy. Do początku 1945 r. niewiele zrobiono, by to zmienić. Gdy 17 stycznia 1945 r. ogłoszono w mieście alarm bojowy, rozpoczęło się pospieszne formowanie garnizonu i ewakuacja cywilów. Kiedy w połowie lutego Sowieci okrążyli miasto, pozostało w nim ok. 200 tys. cywilów i 55–60 tys. żołnierzy. Nie brakowało im żywności i medykamentów, ale zapasy amunicji były bardzo skromne. Twierdza mogła się bronić tylko dzięki utworzonemu 15 lutego mostowi powietrznemu zorganizowanemu przez 6 Flotę Powietrzną. Ta zaś nie mogła istnieć bez utrzymania lotniska na Klein Gandau (Gądowie Małym), które wsparte miało być „lotniskiem miejskim” wybudowanym na gruzach dzielnicy naukowej, na osi Kaiserstrasse (pl. Grunwaldzki). Limit dostaw dobowych dla twierdzy wynosił 40 ton i początkowo udawało się go utrzymać, choć w kwietniu, po utracie Klein Gandau, spadł gwałtownie. Zasoby dostarczano początkowo lądującymi transportowymi Ju 52, później zrzucano je w zasobnikach i przesyłano szybowcami. Oprócz amunicji, broni i wyposażenia do twierdzy przybyło mostem powietrznym 1200 spadochroniarzy z 9 Dywizji Strzelców Spadochronowych, którzy istotnie wzmocnili obronę twierdzy. Z miasta zabrano 6600 żołnierzy, w tym 5225 rannych. Za ten wysiłek 6 Flota zapłaciła olbrzymią cenę. Nie dość, że straciła łącznie 147 samolotów zniszczonych i 61 poważnie uszkodzonych, to most powietrzny pochłonął ostatnie rezerwy paliwa, jakie miała upadająca III Rzesza.
    Breslau was declared to be a fortress (Festung) in the summer of 1944, but it was a fortress in name only. Up until the beginning of 1945 little had been done to change this. Then, on 17 January 1945, a combat alert was announced in the city, which resulted in a garrison being hastily formed and the evacuation of civilians. When the Soviets encircled Breslau in mid-February there was still approximately 200,000 civilians and 55–60,000 soldiers in the city. They had no shortage of food and medicine, but their ammunition supplies were very meagre. The fortress was only able to defend itself thanks to the airlift that began on 15 February, organized by the 6th Air Fleet. This airlift, in turn, could not have existed without the airport in Klein Gandau (Gądów Mały) being maintained, which was to be supported by the „city airport” that was built amongst the ruins of the scientific district at the Kaiserstrasse junction (Grunwaldzki Square). The city required 40 tons of supplies each day in order to function and it was possible to maintain this initially, although in April, after the loss of Klein Gandau, this figure dropped sharply. Resources were initially delivered by Junkers Ju 52 transport aircraft, they were later parachuted into the city in containers and were also shipped in using gliders. In addition to ammunition, weapons and equipment, 1,200 paratroopers from the 9th Parachute Rifle Division were airlifted into Breslau, which significantly strengthened the garrison. Additionally, 6,600 soldiers were airlifted out of the city, including 5,225 wounded. The 6th Air Fleet paid an enormous price for this effort. Not only did it lose a total of 147 destroyed and 61 seriously damaged planes, but the airlift also consumed the last fuel reserves of the crumbling Third Reich.
    Die Stadt Breslau, die im Sommer 1944 zur Festung ausgerufen wurde, erfüllte diese Funktion nur dem Namen nach. Bis Anfang 1945 war wenig getan worden, um dies zu ändern. Als am 17. Januar 1945 der Gefechtsalarm in der Stadt ausgerufen wurde, begannen die eilige Aufstellung einer Garnison und die Evakuierung der Zivilbevölkerung. Als die sowjetischen Truppen die Stadt Mitte Februar einkesselten, blieben dort etwa 200.000 Zivilisten und 55.000–60.000 Soldaten zurück. An Lebensmitteln und Medikamenten mangelte es nicht, doch die Munitionsvorräte waren sehr dürftig. Die Festung konnte sich nur dank der am 15. Februar von der 6. Luftflotte eingerichteten Luftbrücke verteidigen. Dies konnte nicht ohne die Aufrechterhaltung des Flugplatzes in Klein Gandau geschehen, der durch einen „Stadtflugplatz” unterstützt werden sollte, der auf den Ruinen des Wissenschaftsviertels auf der Achse der Kaiserstraße (Grunwaldzki-Platz) errichtet werden sollte. Das tägliche Versorgungslimit für die Festung lag bei 40 Tonnen und konnte zunächst aufrechterhalten werden, nach dem Verlust von Klein Gandau im April, verringerte sich diese Menge jedoch rapide. Die Lieferungen wurden zunächst mit gelandeten Ju 52-Transportern durchgeführt, später wurden sie in Containern abgeworfen und mit Segelflugzeugen überführt. Neben Munition, Waffen und Ausrüstung gelangten 1.200 Fallschirmjäger der 9. Fallschirmjägerdivision über die Luftbrücke in die Festung und verstärkten die Verteidigungsanlagen der Festung erheblich. In die andere Richtung, wurden aus der Stadt 6600 Soldaten evakuiert, darunter 5225 Verwundete. Die 6. Flotte zahlte einen hohen Preis für diesen Kraftakt. Während der Aktion wurden nicht nur insgesamt 147 Flugzeuge zerstört und 61 schwer beschädigt; die Luftbrücke kostete darüber hinaus die letzten Treibstoffreserven des kollabierenden Dritten Reichs.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 2 (280); 126-161
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Głosy z „Ostatniego kręgu” – między życiem a śmiercią, przeszłością a uniwersum czasowym
    Voices from the “Last Ring” – Between Life and Death, the Past and the Temporal Universe
    Autorzy:
    Kur, Elżbieta M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095950.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-06
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Głosy z „Ostatniego kręgu”. Korespondencja z Konzentrationslager Auschwitz Józefa Kreta i Zofii Hoszowskiej-Kretowej
    nazizm
    nauka w III Rzeszy
    Voices from the “Last Ring”: Józef Kret and Zofia Hoszowska-Kretowa’s Correspondence from the Konzentrationslager Auschwitz
    Nazism
    science in the Third Reich
    Opis:
    Artykuł, inspirowany publikacją Głosy z „Ostatniego kręgu”. Korespondencja z Konzentrationslager Auschwitz Józefa Kreta i Zofii Hoszowskiej-Kretowej (Katowice 2020), zawiera refleksję nad nazizmem, edukacją, nauką oraz ideologią w III Rzeszy. Powodem podjęcia obecnych w niniejszym opracowaniu kwestii i jego głównym tematem jest bogata kontekstowość w możliwym interpretacyjnie podejściu do Głosów z „Ostatniego kręgu”. Wykorzystana metodologia badawcza to przede wszystkim analiza i interpretacja tekstologiczna oraz kontekstualna z uwzględnieniem innych perspektyw (np. edytorskiej, bibliologicznej, genologicznej, historycznej, kulturowej). Walorem analizowanej publikacji źródłowej jest bogata kontekstowość, skłaniająca do badań dotyczących takich obszarów, jak np. nauka i edukacja w systemach totalitarnych, epistolografia, cenzura.
    Inspired by the book Voices from the “Last Ring”: Józef Kret and Zofia Hoszowska-Kretowa’s Correspondence from the Konzentrationslager Auschwitz (Katowice 2020), this article contains a reflection on Nazism, education, science and ideology in the Third Reich. The reason for taking up these issues and the main topic of the article is the rich contextuality in this interpretative approach to Voices from the “Last Ring”. The research methodology indicated in the article is primarily the text-oriented and the contextual analysis and interpretation, which takes into account other perspectives (e.g., editorial, bibliological, genological, historical, and cultural). The value of the source publication analyzed here consists in its rich contextuality, which prompts research in such areas as, for example, science and education in totalitarian systems, epistolography, and censorship.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-14
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kampania polska 1939 r. w historiografii III Rzeszy. Wprowadzenie bibliograficzne do tematyki
    The Polish Campaign of 1939 in the Historiography of the Third Reich. Bibliographic Introduction to the Subject
    Der Polenfeldzug von 1939 in der Geschichtsschreibung des Dritten Reiches. Eine Bibliographische Einführung in die Thematik
    Autorzy:
    Rezmer, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158890.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-28
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Kampania polska 1939 roku
    Wehrmacht w 1939 roku
    Wojsko Polskie w 1939 roku
    historiografia III Rzeszy
    The Polish campaign of 1939
    the Wehrmacht in 1939
    the Polish Army in 1939
    historiography of the Third Reich
    Polenfeldzug von 1939
    Wehrmacht von 1939
    Polnische Armee von 1939
    Historiographie des Dritten Reiches
    Opis:
    Artykuł omawia historiografię III Rzeszy tematycznie związaną z kampanią polską 1939 r. Bibliografia, opublikowana w Londynie w 1950 r., zawiera spis 280 publikacji dotyczących tej kampanii, edytowanych w III Rzeszy w latach 1939–1945. W zbiorach polskich bibliotek jest ich 128. Publikacje miały usprawiedliwić niemiecką agresję, gloryfikować zwycięstwo i tworzyć mit o niezwyciężoności Wehrmachtu. Jednak nawet wśród nich można znaleźć prace, które poddane surowej krytyce stanowią ważne źródło wiedzy o przebiegu walk i ludziach, którzy w nich uczestniczyli. Mają więc sporą wartość informacyjną. W wielu publikacjach zamieszczono ciekawe fotografie żołnierzy, broni, sprzętu, terenu walk i pobojowisk. Po 1945 r. historyków niemieckich kampania polska 1939 r. znikomo interesowała. Z tego powodu naukowych publikacji na ten temat powstało niewiele.
    Th e article presents the historiography of the Third Reich thematically related to the Poland campaign 1939. The bibliography published in London in 1950 contains a list of 280 publications concerning this campaign, edited in the Third Reich in 1939–1945. There are 128 in the collections of Polish libraries. The publications were supposed to justify German invasion, glorify victory and create the myth of invincibility of the Wehrmacht. However, even amongst them it is possible to find works, which, after being subjected to severe critique, constitute an important source of information about the hostilities and the people who participated in them. They have a signifi cant informative value. Th ere are interesting photographs of soldiers, weapons, equipment and battlefields included in them. After 1945 German historians showed little interest in Poland campaign 1939. As a result, few scientific publications on that subject were prepared.
    Der Aufsatz befasst sich mit der Geschichtsschreibung des Dritten Reiches zum Polenfeldzug von 1939. Die 1950 in London veröff entlichte Bibliographie enthält eine Liste von 280 Publikationen zu diesem Feldzug, die in den Jahren 1939–1945 im Dritten Reich herausgegeben wurden. In den Beständen polnischer Bibliotheken befi nden sich 128 Titel. Die Publikationen sollten die deutsche Aggression rechtfertigen, den Sieg verherrlichen und einen Mythos von der Unbesiegbarkeit der Wehrmacht schaff en. Doch auch unter ihnen fi nden sich Werke, die unter strenger Kritik eine wichtige Quelle für das Wissen über den Verlauf der Kämpfe und die daran beteiligten Menschen darstellen. Sie besitzen daher einen hohen Informationswert. Viele Veröff entlichungen enthalten interessante Fotos von Soldaten, Waffen, Ausrüstung und Schlachtfeldgeländen. Nach 1945 interessierten sich deutsche Historiker kaum noch für den Polenfeldzug von 1939. Aus diesem Grund wurden nur wenige wissenschaft liche Veröff entlichungen zu diesem Thema herausgegeben.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 3(281); 119-147
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka jednostki o charakterze autorytarnym (Erich Fromm), o osobowości autorytarnej (Theodor Adorno), o osobowości twardej (Hans Eysenck) oraz dogmatycznej (Milton Rokeach) i cechy wspólne dla tych konstruktów teoretycznych
    Characteristics of an authoritarian unit (Erich Fromm), with authoritarian personality (Theodor Adorno), with hard personality (Hans Eysenck) and dogmatic (Milton Romeach) and common features for these theoretical constructs
    Autorzy:
    Przybytek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2212047.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Erich Fromm
    Theodor Adorno
    Hans Eysenck
    Milton Rokeach
    Adolf Hitler
    Józef Stalin
    autorytaryzm
    demokracja
    społeczeństwo
    prawica
    lewica
    nazizm
    faszyzm
    komunizm
    Niemcy
    Rosja
    III Rzesza
    ZSRR
    Adolf
    Hitler
    Joseph Stalin
    authoritarianism
    democracy
    society
    right-wing politics
    left-
    -wing politics
    Nazism
    fascism
    communism
    Germany
    Russia
    the Third Reich
    the
    USSR
    Opis:
    This article addresses the subject of Erich Fromm, Theodor Adorno, Hans Eysenck and Milton Rokeache theory characterizing personality particularly susceptible to the influence of authoritarianism, personality that combat democracy. In its first part there is the characteristics of these personalities, specifically authoritarian units (Erich Fromm), with authoritarian personality, hard personality (Hans Eysenck) and dogmatic (Milton Rozeach). The second part of this article is trying to find common features for these theoretical constructs. Mostly, however, it is a criticism of erroneous (in my opinion) thinking when creating these theories. I noticed that the creators of the majority of them not only describe personality types particularly susceptible to the influence of authoritarianism, but above all they condemn them. In practice, this comes down to attacking the extreme right. However, attention should be paid to several important issues that negate this attitude. With authoritarianism, only the right can be identified. The division of the right/left is not very sharp. In turn, authoritarianism does not always mean a lack of humanitarianism, intolerance, and persecution. Most of the above theoretical constructs indicate, in my opinion, it is wrong that the political features of a person acquire under the influence of the environment, the environment. However, they are not somehow inherited, genetically conditioned. In addition, I think that only a certain, smaller part of society has specific political views. And only among them there is a group of people with authoritarian tendencies. This part of a society that has unspecified political views can be a business – related political option, even authoritarian, if this option provides its benefits. The assumption that the political actions of society result from the internal features of individuals is another point with which it is difficult to (me) agree. In fact, the effectiveness of the ruling team decides.
    Artykuł podejmuje temat stworzonych przez Ericha Fromma, Theodora Adorno, Hansa Eysencka i Miltona Rokeacha teorii charakteryzujących osobowości szczególnie podatne na wpływ autorytaryzmu, zwalczające demokrację. W jego pierwszej części znajduje się charakterystyka tych osobowości, konkretnie jednostek o charakterze autorytarnym (Erich Fromm), o osobowości autorytarnej (Theodor Adorno), o osobowości twardej (Hans Eysenck) oraz dogmatycznej (Milton Rokeach). W drugiej części artykułu staram się znaleźć cechy wspólne dla tych konstruktów teoretycznych. W większości jest to jednak krytyka błędnego (moim zdaniem) myślenia przy tworzeniu tych teorii. Zauważyłem, że twórcy większości spośród nich, nie tylko opisują typy osobowości szczególnie podatne na wpływ autorytaryzmu, ale przede wszystkim je potępiają. W praktyce sprowadza się to do atakowania skrajnej prawicy. Jednak należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii, które negują takie nastawienie. Z autorytaryzmem nie można utożsamiać tylko prawicy. Sam podział prawica– –lewica nie jest zbyt ostry. Z kolei autorytaryzm nie zawsze oznacza brak humanitaryzmu, nietolerancję, prześladowania. Większość powyższych konstruktów teoretycznych wskazuje błędnie, że cechy polityczne człowiek nabywa pod wpływem otoczenia, środowiska. Natomiast nie są one jakoś dziedziczone, uwarunkowane genetycznie. Ponadto uważam, że tylko pewna, mniejsza część społeczeństwa ma sprecyzowane poglądy polityczne. I tylko wśród nich występuje grupa ludzi o skłonnościach autorytarnych. Ta część społeczeństwa, która ma niesprecyzowane poglądy polityczne może koniunkturalnie poprzeć pewną opcję polityczną, nawet autorytarną, jeżeli zapewni ona jej korzyści. Założenie, że polityczne działania społeczeństwa wynikają z wewnętrznych cech jednostek, to kolejny punkt, z którym trudno się zgodzić. W rzeczywistości decyduje skuteczność ekipy rządzącej.
    Źródło:
    Cywilizacja i Polityka; 2022, 20, 20; 322-358
    1732-5641
    Pojawia się w:
    Cywilizacja i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcje prawne w zakresie prawa międzynarodowego wypracowane w III Rzeszy a jej polityka okupacji
    Legal concepts in the field of international law developed in the Third Reich and its policy of occupation
    Autorzy:
    Migdał, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046964.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    systemy prawne w okresie II Wojny Światowej
    Akademia Prawa Niemieckiego
    prawo narodów
    prawo międzynarodowe
    occupatio bellica
    debellatio
    Konwencja Haska
    Regierungsverwaltung
    Kolonialverwalutng
    Aufsichtsverwaltung
    Grossraum
    Besatzungsrichtungen
    zasada wodzostwa
    III Rzesza
    I Republika Słowacka
    Protektorat Czech i Moraw
    Generalne Gubernatorstwo
    II Wojna Światowa
    typy i systemy okupacji
    ekonomia na terenach okupowanych
    polityka kulturowa i kulturalna
    reżim okupacyjny
    eksterminacja ludności
    zbrodnie wojenne
    aparat represji
    Republika Weimarska
    Hlinkowa Gwardia
    HSPL
    Hlinkowa Słowacka Partia Ludowa
    Gestapo
    SS
    Einsatzgruppe
    RSHA
    Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy
    Urząd Protektora Rzeszy
    NSDAP
    legal systems in the time of World War II
    Academy of German Law
    law of nations
    international law
    Hague Convention
    Führerprinzip
    the Third Reich
    the First Slovak Republic
    the Protectorate of Bohemia and Moravia
    General Government
    World War II
    types and systems of occupation
    economy in the occupied territories
    culture and cultural policy
    occupation regime
    extermination of population
    war crimes
    repressive state apparatus
    Weimar Republic
    Hlinka Guard
    Hlinka’s Slovak People's Party
    Reich Main Security Office
    Reich Protector Office
    Opis:
    Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia w badaniach nad systemami okupacji krajów Osi w trakcie II wojny światowej a szczególnie dominującej III Rzeszy niemieckiej, wydaje się, że występują w tym zakresie duże braki a stan tych badań można uznać za daleko niewystarczający. Słabością istniejących badań jest ograniczenie się do polityki okupacyjnej i struktur formalnych, czyli ich pewna wycinkowość. Rzadko uwzględnia się w nich dokumentacje porównawczą, ukazującą całościowe kształtowanie się struktur organizacyjnych zarządów okupacyjnych z uwzględnieniem całokształtu doświadczenia oraz zbiorczego mechanizmu funkcjonowania, przy wykazaniu także jego efektywności. Celem niniejszego artykułu jest, próba ustalenia, czy i o ile wypełnianie okupacji lub innych form władztwa przez III Rzeszę hitlerowską nad innymi terytoriami państwowymi czy narodami stanowiło system polityczno-prawny, jak kształtowały się różne postacie władania nad poszczególnymi terytoriami i wobec podbitej ludności w określonej sytuacji prawnej, społeczno-gospodarczej i politycznej. Należy przy tym podkreślić, że pojęcie „okupacja” używane powszechnie w historii politycznej tego okresu, nie wystarczy do poprawnego opisu zjawiska w języku nauki prawa. Jest ono zbyt ogólne i prawnicze nieadekwatne do stanu prawnego ziem zajętych lub kontrolowanych przez Niemcy i to zarówno tych anektowanych w sposób bezprawny (takich jak „eingegliederte Ostgebiete” w Polsce) jak i tych które zostały podporządkowane politycznie z pozbawieniem zamieszkałych tam narodów ich suwerennej władzy politycznej (takich jak Protektorat Czech i Moraw) i wreszcie tych, które zostały jedynie włączone przymusowo w orbitę wpływów III Rzeszy z utrzymaniem w nich rządów satelickich (np. Słowacja).
    Taking into account previous experiences related to the investigation of occupation systems of the Axis powers during World War II, and in particular the dominant role of the Third Reich, it seems that there are large gaps in this area and the status of those studies can be considered largely insufficient. The weakness of the existing studies is their reduction to the occupation policy and formal structures, i.e. they are rather fragmentary. Only rarely do they take into consideration comparative documentation which shows the holistic development of organizational structures of invader’s administration along with its entire experience and collective functioning mechanisms as well as the demonstration of its effectiveness. This article is an attempt to determine whether and to what extent the exercise of occupation or other forms of governance by the Third Reich under Hitler’s rule over other territories or nations constituted a political and legal system, what were different types of governance over individual territories and conquered populations in a specific legal, socio-economic and political situation. It should be noted, however, that the term “occupation” used commonly in the political history of that period is not sufficient to properly describe this phenomenon in the language of law. It is too general and inadequate to the legal status of the territories occupied or controlled by Germany, including those illegally annexed (such as “eingegliederte Ostgebiete” [annexed Eastern territories] in Poland), those that have been politically subordinated with the deprivation of peoples living there of their sovereign political power (such as the Protectorate of Bohemia and Moravia), as well as those which were only forcibly incorporated into the orbit of influence of the Third Reich but with the maintenance of satellite governments (e.g. Slovakia).
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2017, 2; 123-165
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-99 z 99

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies