Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "teoria aktora-sieci (Actor–Network–Theory)" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Hakerzy i kolektywy hakerskie w Polsce. Od operacjonalizacji do laboratoriów i stref wymiany
Hackers and Hacking Collectives in Poland. From Operationalization to Laboratories and Trading zones
Autorzy:
Zaród, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427287.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
studia nad nauką i techniką
haker
kolektyw hakerski
teoria aktora-sieci
etnografia
science and technology studies
hacker
hacking collective
actor-network theory
ethnography
Opis:
Artykuł zawiera wyniki badań w środowiskach hakerskich w Polsce, realizowanych z zastosowaniem teorii aktora-sieci w latach 2013–2015. W pierwszej części prezentowane są operacjonalizacje pojęć hakera, odchodzące od stereotypu medialnego na rzecz uwzględnienia wiedzy z zakresu nauk społecznych, autodeskrypcji badanych oraz rezultatów fazy eksploracyjnej badania. Proponowana operacjonalizacja pozwala na lepszy opis zjawisk zachodzących w polskich grupach nazywających się hackerspace, makerspace czy fablab. W drugiej części przedstawione są analizy materiału zebranego w ramach operacjonalizacji, koncentrujące się na tworzeniu i wymianie wiedzy, w których uczestniczą hakerzy i kolektywy hakerskie. Analiza kolektywu hakerskiego jako laboratorium wskazuje na rolę czasu, humoru oraz stabilności. Kombinacja humoru i niestabilności sprzyja powstaniu „karnawału poznawczego”, w trak- cie którego koszt porażki jest obniżony. Analiza kolektywu hakerskiego jako strefy wymiany kieruje uwagę na mediacje kultur epistemicznych oraz rolę niestabilności w ułatwianiu wymiany. Rezultatem operacjonalizacji, etnografii i analizy jest nie tylko lepsze zrozumienie nowej grupy, ale również propozycja syntezy dotychczasowych badań kultury hakerskiej z konstruktywistyczną socjologią nauki i techniki.
The paper is a summary of ethnographical research on hacking groups in Poland, conducted within Actor-Network Theory approach between 2013 and 2015. In the first part of the paper, operationalization of a hacker is proposed. New proposal moves away from popular stereotypes, instead including concepts from social sciences, autodescriptions and results from exploratory phase. Proposed operationalization enables better description of Polish groups using names such as hackerspace, makerspace and fab-lab. Second part includes analysis of material gathered within such operationalization, concentrating on processes of knowledge creation, conducted by hackers and hacking collective. By analysing hacking collective as a laboratory, analysis focuses on role of time, humour and stability. Mixture of instability and humour enables cognitive carnival, when costs of failure are lowered. Analysing hacking collective as a trading zone, focuses attention of mediations between different epistemic cultures and role of instability as a trade facilitator. As a result of proposed operationalization, ethnography and analysis is not only a description of new group, but also a proposal of synthesis between studies of hacking cultures and constructivist studies of science and technology.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2017, 1(224); 225-252
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpady radioaktywne jako techno-społeczna mieszanina w Teorii Aktora-Sieci Bruno Latoura
Radioactive waste as socio-technologicall hybrid in Bruno Latour’s Actor-Network Theory
Autorzy:
Strzelecka, Celina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517851.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Tematy:
elektrownia jądrowa
odpady promieniotwórcze
paliwo jądrowe
Program Polskiej Energetyki Jądrowej
Teoria Aktora-Sieci, Bruno Latour
nuclear power plant
nuclear waste
nuclear fuel
Polish Nuclear Power Programme
Actor-Network Theory
Bruno Latour
Opis:
Przedmiotem, a zarazem podmiotem badań są promieniotwórcze odpady, wytwarzane szczególnie podczas produkcji energii w elektrowniach jądrowych. Autorka traktuje je jako jednego z kluczowych aktorów związanych z Programem Polskiej Energetyki Jądrowej. W tym celu posługuje się Teorią Aktora-Sieci Bruno Latoura. Za jej pomocą odtwarza argumenty przeciwników i zwolenników nuklearnej inwestycji. Pod kątem problemów związanych ze składowaniem odpadów radioaktywnych rekonstruuje zarówno ludzkich, jak i nieludzkich aktorów. Ujęcie wypalonego paliwa jądrowego w charakterze podmiotu o sile sprawczej wikła go w szerszą zbiorowość. Promieniotwórcze śmieci, choć tabuizowane, w rzeczywistości mają funkcję kulturotwórczą.
The object and concurrently the subject of this study is radioactive waste; the byproduct of nuclear energy production. The author regards nuclear waste as a the key actors in the Polish Nuclear Power Program. Bruno Latour’s Actor-Network Theory is adopted as the analysis framework. This theoretical framework is utilized to bring up arguments of supporters and opponents of the investment in the nuclear power plant. The author reconstructs both human and non-human actors in terms of their links to nuclear waste management. Regarding nuclear power waste as a subject with its own agency, involves this subject in a larger collective. Even though radioactive waste is exposed to tabooisation, in fact it has the power of creating culture.
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2017, Rzeczy 1(18)/2017; 105-124
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka i jej krytyka: kontekst teorii aktora-sieci
Science and its Critique: The Context of Actor-Network Theory
Autorzy:
Smoliński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062644.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
krytyka nauki
Teoria Aktora-Sieci
dualizm
dualism
non-dualism
criticism of science
Latour
Actor-Network Theory
Opis:
Artykuł wychodzi od rozważań zaprezentowanych przez Małgorzatę Czarnocką w O krytyce nauki (Czarnocka 2017) po to, aby przyjrzeć się potencjałowi krytycznemu dualizmu ideał nauki/praktyka nauki. Przedstawione w kontekście, a następnie zestawione zostaje to z Teorią Aktora-Sieci, która z jednej strony w swoich tezach o nauce zbliża się do obrazu krytykowanego przez Czarnocką, ale z drugiej zachowuje podobny potencjał krytyczny. Dzieje się tak, mimo że teoria ta programowo odrzuca dualizm. Prezentowane rozważania koncentrują się wobec tego na tym, aby wyznaczyć punkty wspólne i różnice między podejściem dualistycznym i niedualistycznym w kontekście artykułu Czarnockiej.
The article starts with the considerations presented by Małgorzata Czarnocka in her paper O krytyce nauki [On a Critique of Science] (Czarnocka 2017) in order to consider the critical potential of dualism—the ideal of science—practice of science. These considerations are compared with the Actor-Network Theory, which, on the one hand, in its theses about science approaches to the image criticized by Czarnocka, but, on the other hand, retains a similar critical potential. This is despite the fact that ANT this theory programmatically rejects the duality ideal–praxis. Presented considerations focus on designating common points and differences between the dualistic and non-dualistic approaches in the context of Czarnocka’s article.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 309-316
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uber jako socjo-techniczna sieć. Zastosowanie teorii aktora-sieci do analizy pracy platformowej
Uber as a Socio-technical Network. Application of the Actor-Network Theory to the Analysis of the Platform Work
Autorzy:
Polkowska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427926.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
praca platformowa
Uber
socjologia pracy
IDI
Actor-Network Theory
platform-work
sociology of work
Opis:
Celem artykułu jest analiza Ubera jako socjo-technicznej sieci i zrekonstruowanie roli poszczególnych aktorów (ludzkich i pozaludzkich) przy wykorzystaniu pojęć i kategorii ANT. Czynniki pozaludzkie spełniają tutaj rolę społecznego kleju w tworzeniu odpowiednich sieci translacji związanych z pracą kierowców Ubera. Wykorzystując teorię aktora-sieci jako inspirację teoretyczną, w artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy aplikacja pełni rolę zapośredniczenia czy mediatora oraz jakie są zakulisowe wymiary Ubera. Pokazuję również, że aplikacja jest produktem rynkowym, a niektóre interesy Ubera mają charakter ukryty. W pracy wykorzystano wyniki wywiadów pogłębionych (IDI) z kierowcami Ubera zrealizowane w Warszawie w 2018 roku, a także wyniki analizy postów zamieszczanych w mediach społecznościowych w zamkniętych grupach dyskusyjnych.
The aim of the article is to analyze Uber as a socio-technical network and to reconstruct the role of actors (human and non-human) with the help of the concepts and categories of the Actor-Network Theory (ANT). The article is based on the analysis of the in-depth interviews (IDI) with Uber drivers carried out in Warsaw in 2018 as well as the statements posted in social media in closed discussion groups. In the context of Uber, non-human factors play a role of the social glue in creating adequate translation networks for the drivers’ work. The main questions of the article that is theoretically informed by the Actor-Network Theory are whether the application acts as a mediator or rather as an intermediary and what the behind-the-scenes dimensions of Uber are. It is demonstrated that the application is a market product and some of Uber’s interests are hidden.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 245-272
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria aktora-sieci jako ontologia dla socjologii wizualnej
Actor-Network Theory as an Ontology for Visual Sociology
Autorzy:
Pałęcka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623265.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
socjologia wizualna
teoria aktora-sieci
ontologia społeczeństwa
visual sociology
actor-network theory
ontology of society
Opis:
W artykule omówię możliwości, jakie niesie związanie socjologii wizualnej jako metody badawczej z teorią aktora-sieci, propagowaną przede wszystkim przez Bruno Latoura, przy czym ANT miałaby stanowić dla socjologii wizualnej ontologię uzasadniającą użycie obrazu w badaniach. Wychodzę bowiem z założenia, że wciąż niepewne położenie wizualności w ramach nauk społecznych wynika między innymi z braku odpowiedniego umocowania teoretycznego. W celu uzgodnienia obu dziedzin posiłkuję się pojęciami pochodzącymi z teorii historii sztuki, przede wszystkim terminem symptomu Georges’a Didi-Hubermana. Jest to o tyle konieczne, że sam Latour, mimo że wykonał kilka projektów wizualnych i pewne wzmianki na temat obrazu są obecne w jego pismach, zbyt rzadko odnosi się bezpośrednio do socjologii wizualnej i problematyki wizualności w badaniach. Tematyka ontologii obrazu nie należy też do problemów socjologii – tego rodzaju teoretyczne rozważania powinna więc przyjąć z innych dziedzin.
In the article, I discuss different options provided by binding visual sociology with actor-network theory propagated by Bruno Latour. ANT could constitute an ontology for visual sociology and ground the use of images in the research. I assume that ambivalent and uncertain position of visuality in social sciences results from the lack of appropriate theoretical anchoring. To accommodate both domains, I adopt terms from the theory of history of arts, above all, Georges Didi-Huberman’s notion of a symptom. It is necessary since Latour does not approach the subject of visual sociology and of visuality in the research (however, he did produce few visual projects and have made some references to the problem of the image). The ontology of the image also is not a subject of sociology as a discipline; therefore, deliberations on this problem should come from other fields and disciplines.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 4; 6-17
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od krytyki do postkrytyki. Nowe możliwości interwencji społecznych literatury w Limits of Critique Rity Felski
From Critique to Post-Critique. New Possibilities for Social Interventions of Literature in Rita Felski’s The Limits of Critique
Autorzy:
Mizerkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194817.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
krytyka
postkrytyka
Rita Felski
hermeneutyka podejrzeń
teoria aktora-sieci
critique
post-critique
hermeneutics of suspicion
actor-network theory
Opis:
W artykule omówiono przełomowy w anglosaskich studiach literaturoznawczych projekt postkrytyki sformułowany w książce Rity Felski Limits of Critique. Zreferowano przeprowadzoną przez badaczkę wszechstronną analizę „hermeneutyki podejrzeń”, w której to analizie Felski wykazujała liczne ograniczenia owej hermeneutyki. Felski zaproponowała, by krytykę – rozumianą jako oschłe emocjonalnie czytanie literatury stanowiące część panoptycznego systemu władzy ujarzmiającej jednostki – zmodyfikować o jakości afektywne oraz nowe widzenie ontologii dzieła literackiego. Badaczka uważa, że dzięki Brunona Latoura teorii aktora-sieci można zacząć postrzegać utwór literacki jako sprawczego aktora pozaludzkiego. Dzieło unika wówczas udziału w jałowym sporze między ideą autonomii sztuki a radykalnym pragmatyzmem zakładającym pełną zależność znaczeń owego dzieła od kontekstu. Odsłaniana w nowych analizach fenomenologicznych literatura demonstruje swoją zdolność oddziaływania, a zarazem nie dokonuje niczego sama z siebie, lecz robi to we współpracy z innymi ważnymi aktorami ludzkimi i pozaludzkimi (czytelnikami, szkołami, czytelniczymi obyczajami rodzinnymi i innymi). Krytyka opisana w Limits of Critique staje się świadomą uczestniczką interwencji społecznych literatury polegających na wspólnym odkrywaniu możliwości zaistnienia nowych rodzajów połączeń, sieci i wspólnot. Tym samym krytyka i literatura przyczyniają się do wypracowania szczególnie efektywnych odmian sprawstwa estetycznego, ekonomicznego i politycznego.
The article discusses a groundbreaking post-critical project in Anglo-Saxon literary studies formulated in Rita Felski’s book The Limits of Critique. Tomasz Mizerkiewicz offers a comprehensive analysis of the “hermeneutics of suspicion” carried out by Felski, showing its numerous limitations. Felski argues that criticism – understood as an emotionally uninvolved reading of literature being part of the panoptic system of power that subjugates individuals – should be modified to embrace an affective quality and a new vision of the ontology of a literary work. Felski believes that thanks to Bruno Latour’s actor-network theory, it is possible to begin to perceive the literary work as a causative non-human actor. The work then avoids participating in the sterile dispute between the idea of the autonomy of art and radical pragmatism, which assumes the full dependence of the meanings of this work on the context. Theorized in new phenomenological analyses, literature demonstrates a capacity to exert influence. At the same time, it does not do anything by itself, but in cooperation with other important human and non-human actors (readers, schools, reading family customs and others). The type of critique described in The Limits of Critique becomes a conscious participant in the social interventions of literature consisting in the joint discovery of the possibility of the emergence of new types of connections, networks and communities. Thus, critique and literature contribute to the development of particularly effective varieties of aesthetic, economic and political agency.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-13
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem smogu w świetle socjologii translacji. Studium przypadku zanieczyszczeń powietrza w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym
The Controversy About the Smog’ Phenomenon. The Case Study of Kraków Metropolitan Area
Autorzy:
Medoń, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046995.pdf
Data publikacji:
2021-03-08
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
smog
air pollution
actor-network theory
sociology of knowledge
social
movements
zanieczyszczenie powietrza
teoria aktora-sieci
socjologia wiedzy
ruchy społeczne
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest bliższe przyjrzenie się procesom konstytuowania wiedzy na temat zanieczyszczenia powietrza w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym. Opierając się na założeniach teoretyczno-metodologicznych teorii aktora-sieci oraz na prowadzonych w latach 2018–2019 badaniach własnych, autor stara się prześledzić, w jaki sposób jakość powietrza stała się problemem społecznie istotnym – początkowo w Krakowie, a następnie w otaczających go gminach. Szczególną uwagę poświęcono działalności ruchów antysmogowych, zrzeszonych pod szyldem Polskiego Alarmu Smogowego, a także technologicznym aspektom związanym ze zmianami społecznej percepcji problemu.
The purpose of this article is to take a closer look at the processes of constituting knowledge on air pollution in the Krakow Metropolitan Area. Based on theoretical-methodological assumptions of the actor-network theory and on the own research conducted in the years 2018–2019, the author tries to trace how air quality has become a socially significant problem – initially in Krakow, and then in the surrounding municipalities. Particular attention is paid to the activities of anti-smog movements, associated under the banner of the Polish Smog Alert, as well as to technological aspects related to changes in the socially shared perception of the problem.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2021, 70, 1; 41-64
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medycyna w demokracji kapitalistycznej
Medicine in capitalist democracy
Autorzy:
Markiewka, Tomasz Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1856887.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
medycyna
kapitalizm
demokracja
neoliberalizm
teoria
aktora-sieci
medicine
capitalism
democracy
neoliberalism
actor-network
theory
Opis:
The aim of this article is to show the effect that capitalist democracies have on modern medicine and its social perception. Capitalist democracy is a leading concept used here to draw attention to a number of phenomena and problems resulting from the fact that medical activity in a large part of our world is conducted in democratic and capitalist conditions. The author refers to the actor-network theory as a general theoretical background and points out that medicine is not an autonomous sphere in modern societies but a part of an intricate network of connections that determine its shape. The examples discussed in the text include anti-vaccine movements, commercialisation of medical services and the debate on health care in the United States.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2019, 107, 4; 30-40
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Widłak – od pirotechniki do kserografii. W stronę (bio)archeologii mediów
Lycopodium – From Pyrotechnics to Xerography: Toward a (Bio)Archeology of Media
Autorzy:
Majewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341682.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Giovanni Servandoni
teoria aktora-sieci
bio-archeologia
Actor-Network Theory
bio-archeology
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia rośliny o nazwie widłak goździsty (lycopodium clavatum) jako czynnika, który legł u podłoża zmian w estetyce późnobarokowych przedstawień teatralnych Giovanniego Servandoniego w XVIII w., a także stał się katalizatorem nowych form pirotechniki, które swą kontynuację znalazły we wczesnym okresie kina, a nawet współcześnie – w występach niemieckiego zespołu muzyki industrialnej Rammstein. Widłak ujawnia nowy wymiar intermedialności łączącej muzykę, teatr, malarstwo, a także – nienależące do dziedziny sztuki – oprzyrządowanie do pomiaru fal dźwiękowych, silnik spalinowy i kserografię. W swym artykule Majewski posługuje się teorią aktora-sieci autorstwa Bruno Latoura, odnosząc ją do postępu technicznego w zakresie metalurgii, pirotechniki i trików teatralnych, te zaś łącząc z tytułową rośliną. Rozważania dotyczące widłaka stają się również okazją do zaproponowania perspektywy bio-archeologii mediów jako komplementarnej do geologii mediów już ustanowionej przez Jusiiego Parikkę.
The article is an attempt to present the plant called the lycopodium clavatum as an agent that informed the changes in the aesthetics of theatrical performance of Giovanni Servandoni’s late baroque spectacles in the 18th century, and catalyzed new forms of pyrotechnics which found their continuation in early cinema period, and even today in the performances of German industrial music band Rammstein. Lycopodium reveals a new dimension of intermediality connecting music, theatre, painting, as well as – excluded from the domain of art – implements like sound waves measuring equipment, combustion engine and xerography. Bruno Latour’s Actor-Network Theory is tested here on the grounds of technical developments in metallurgy, pyrotechnics and theatrical tricks, all connected and mediated by certain plant. The study of lycopodium is also a proposal to introduce a perspective of bio-archeology of media as complementary to the geology of media already established by Jussi Parikka.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 63-78
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymiary uczestnictwa Polaków we współczesnej kulturze historycznej
Poles’ participation in contemporary historical culture and its dimensions
Autorzy:
Kukołowicz, Tomasz
Maciejczak, Zuzanna
Wiśniewski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853827.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
kultura historyczna
polityka historyczna
uczestnictwo w kulturze
dziedzictwo
pamięć zbiorowa
teoria aktora-sieci
podmiotowość
historical culture
politics of memory (history)
cultural participation
heritage
collective memory
actor-network theory
subjectivity
Opis:
Recent studies of culture and cultural participation in Poland are marked by a turn towards heritage and collective memory. As regards science and its distinctive status, certain trends may be observed that are parallel to general changes occurring in culture and social life. Cultural studies includes research on politics of memory and historical culture. Regardless of changing cultural practices, studies of cultural participation and of memory and heritage are usually treated as autonomous. Works which describe dimensions of cultural participation in terms of frequency of engaging in socially sanctioned practices, typically reduce historical culture to a museum activity. The article reflects on the phenomenon of the time of memory, discussing how it affects the interpretation of cultural participation and its dimensions, along with the respective empirical research. It is based on the assumption that the actor-network theory, applied by Marek Krajewski to research on cultural participation, is a good starting point for studying participation in historical culture understood here as an area of cultural activities that include collective memory and heritage.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 100; 65-79
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nauka rozszerzona” – agory, laboratoria, maszyny społeczne
“Extended Science” – Agoras, Laboratories, Social Machines
Autorzy:
Kołtun, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342339.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
„nauka rozszerzona”
Mode 2 knowledge production
agory
antropologia nauki
laboratoria
teoria aktora-sieci
maszyny społeczne
“extended science”
agora
anthropology of science
laboratories
actor-network theory
social machines
Opis:
Coraz częściej zmiany zachodzące w funkcjonowaniu współczesnej nauki są postrzegane w kategoriach jej rozszerzania pod kątem obszarów zainteresowania, wielości i różnorodności zaangażowanych aktorów czy przekraczania granic dyscyplin. Równolegle do tych zmian pojawiają się pytania dotyczące tego, gdzie i w jaki sposób powstaje wiedza naukowa, a także problem dookreślenia kryterium naukowości. W artykule zostaną przedstawione wybrane koncepcje z zakresu studiów nad nauką i technologią, w których szczególną uwagę poświęca się przestrzeniom (fizycznym, organizacyjnym, kulturowym), w których ma powstawać wiedza uznawana za naukową. Ostatecznie, wydaje się, że to właśnie specjalny sposób organizacji działalności naukowej w specyficznych przestrzeniach stanowi obecnie jedną z podstaw dla odróżniania nauki od nienauki.
The transformations in the functioning of contemporary science are recognised more and more often in the categories of extension of its areas of inquiry, heterogeneity of the engaged actors, and crossing the disciplinary boundaries. Along with these changes there arise questions concerning where and how exactly scientific knowledge emerges as well as the problem of defining the criteria of sciencehood. The article aims to present selected conceptions from the area of Science and Technology Studies; such ones which focus their attention to diverse spaces (of material, organisational and/or cultural kinds) in which supposedly scientific knowledge emerges. Altogether, it seems that these are both the organisational mode and the specific spaces that can currently serve as a basis for discerning science from nonscience.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 301-316
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Invasion of Tricksters. Critical Remarks on Bruno Latour’s Social Theory and Its Polish Reception
Inwazja tricksterów. Uwagi krytyczne o myśli społecznej Bruno Latoura i jej polskiej recepcji
Autorzy:
Kaczmarczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427873.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
constructivism
Actor-Network Theory
Bruno Latour
sociology of science
konstruktywizm
teoria aktora-sieci
socjologia nauki
Opis:
The number of publications inspired by Bruno Latour’s social thought has significantly grown in Poland over the last decade. Among them there are theoretical analyses, research programms as well as projects of social engineering. This situation makes it urgent to examine the credibility of Latour’s vision of science and society. The present article claims that the premises as well as arguments of the French thinker are not only fallacious but also dangerous. A number of absurdities following from the actor-network theory become evident in the works of the Polish followers of Latour. Thus the article focuses on selected examples of them. In the conclusion the author indicates certain advantages for Latour’s readers and formulates several hypotheses about the possible reasons for Latour’s growing popularity.
W ostatniej dekadzie rośnie w Polsce liczba publikacji inspirowanych myślą społeczną Brunona Latoura. Są to nie tylko analizy teoretyczne, ale również programy badawcze, a nawet projekty inżynierii społecznej. Stanowi to ważny powód, by zastanowić się nad zasadnością proponowanej przez Latoura wizji nauki i społeczeństwa. Jak dowodzi niniejszy artykuł, zarówno założenia, jak też argumentacje francuskiego myśliciela są błędne, a nawet niebezpieczne. Wiele absurdów, do jakich prowadzi teoria aktora-sieci, wychodzi na jaw w twórczości polskich zwolenników Latoura, toteż artykuł zawiera omówienie niektórych z nich. W podsumowaniu autor wskazuje na pewne pożytki z lektury prac francuskiego myśliciela oraz stawia kilka hipotez na temat przyczyn jego rosnącej popularności.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 5-44
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria aktora-sieci czy postfenomenologia techniki? Wizualność a współczesne studia nad nauką i techniką
Actor-network theory or postphenomenology of technology? Visualization and contemporary studies on science and technology
Autorzy:
Juchniewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577423.pdf
Data publikacji:
2016-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
postfenomenologia techniki
wizualność
nauka
technologia
actor-network theory
postphenomenology of technology
visualization
science
technology
Opis:
Artykuł podejmuje problem pojawienia się w obszarze badań nad wizualnością obrazów generowanych przez urządzenia bądź praktyki związane z nauką i techniką. Status tych obrazów w obszarze badań nad relacją człowiek-technologia podejmuje teoria aktora-sieci (Latour) oraz postfenomenologia techniki (Ihde). Pierwsza z nich jest już bliżej znana w Polsce, natomiast druga wciąż wymaga właściwej recepcji. Wspólnym, historycznym punktem wyjścia dla tych teorii w obszarze studiów nad wizualnością są rozważania z zakresu sztuki i estetyki. Obie koncepcje różnicuje jednakże metodologia i stosunek do klasycznych teorii fi lozofi cznospołecznych. W tekście analizowane są kluczowe pojęcia dla tych dwóch kierunków badawczych, zwłaszcza pojęcie mediacji oraz hermeneutyki materialnej.
The article concerns the problem of pictures generated by scientifi c and technic tools or practices in the fi eld of visualization studies. Status of these pictures in the sphere of studies of human-technology relation is analyzed in terms of actor-network theory (Latour) and postphenomenology of technology (Ihde). The fi rst of these theories is known in Poland, however the second one still demands proper reception. Common, historical beginning for the theories in their interest in visualization studies are refl ections about art and aesthetics. Both theories diversify methodology and the attitude to the classical philosophical-social theories. The article analyzes the key concepts for these two research directions especially concept of mediation and material hermeneutics.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 2(208); 219-232
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie-ludzkie sojusze, wiedza milcząca i „czucie wody”. Wytwarzanie olimpijczyka w perspektywie teorii aktora-sieci
Non-human Alliances, Tacit Knowledge and “Feel for the Water”. Producing an Olympian from the Perspective of Actor-Network Theory
Autorzy:
Janas, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14751660.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
actor-network theory
swimming
tinkering
tacit knowledge
sociology of sport
human and non-human partners
teoria aktora-sieci
pływanie
majsterkowanie
wiedza milcząca
socjologia sportu
ludzie i nie-ludzie
Opis:
Artykuł stanowi próbę wykorzystania teorii aktora-sieci w obszarze sportu. Na podstawie własnych doświadczeń pływaka wyczynowego i trenera jednego z najlepszych polskich pływaków pokazuję jak sport konstruowany jest w interakcjach i bezustannych negocjacjach z różnymi aktorami, a nie wyłącznie przez warunki społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Opisuję też jak – poprzez manipulowanie i stabilizowanie swojego otoczenia, relacji z ludzkimi i nie-ludzkimi partnerami treningowymi oraz odwoływanie się do wiedzy milczącej – sportowiec realizuje swoje cele takie, jak udział w igrzyskach olimpijskich. Tekst wskazuje, że podążanie w procesie treningowym za zawodnikiem i jego materialnym środowiskiem daje nowy wgląd w sport wyczynowy: w jego pojmowanie, praktykowanie i socjotechniczne wytwarzanie. Przyglądając się z bliska przygotowaniom wyczynowca próbuję tym samym sproblematyzować wyobrażenie tego, co zawodnicy z trenerami faktycznie robią na treningach.
The article attempts to apply actor-network theory to the field of sport. As a former competitive swimmer and currently a head coach of one of the best Polish swimmers, I show that sport is constructed not only by social, economic, or cultural conditions, but also in interactions and negotiations with various actors. I describe how, by tinkering with his environment, establishing associations with human and non-human training partners, and by referring to tacit knowledge the athlete achieves his goals such as participation in the Olympic Games. The paper shows that following the athlete and his material context through the training process provides new insights into competitive sport: how it is conceived, practiced, and socio-technically manufactured. By taking a closer look at the swimmer's preparation, I thereby attempt to problematize the idea of what athletes and their coaches actually do during trainings.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 3; 143-164
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych autorstwa Andrzeja W. Nowaka, Krzysztofa Abriszewskiego, Michała Wróblewskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016
Whose fears? Whose science? Knowledge structures in the face of scientific and social controversies
Autorzy:
Dubchak, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38426679.pdf
Data publikacji:
2023-09-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
kontrowersje naukowe
STS
teoria aktora-sieci
Bruno Latour
szczepionki
ADHD
scientific controversies
actor-network theory
vaccination
Opis:
Książka Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo- społecznych powstała we współpracy trzech badaczy: Andrzeja Wojciecha Nowaka, Krzysztofa Abriszewskiego i Michała Wróblewskiego. W publikacji autorzy zwracają uwagę na problem, jakim jest wadliwe przedstawianie praktyki naukowej społeczeństwu. Nierealistyczne prezentowanie nauki jako dziedziny dla „geniuszy” wywołuje szereg problemów, jakimi są kontrowersje naukowe, publiczne spieranie się teorii naukowych i nienaukowych, zanikające zainteresowanie nauką u młodzieży, a także niższe finansowanie dyscyplin naukowych, co źle wpływa na skoordynowany rozwój innych sfer w obrębie państwa. Autorzy odwołują się do założeń nurtu STS i twierdzą, że powinniśmy traktować naukę jako „otwartą praktykę”. Wyróżniającym i zarazem kluczowym aspektem książki jest zmodyfikowanie przez autorów krążeniowego systemu Brunona Latoura. Dzięki temu został wytłumaczony proces powstawania kontrowersji naukowo-społecznych, a ponadto zaproponowano rozwiązanie tego problemu.
The publication Whose fears? Whose science? Knowledge structures in the face of scientific and social controversies was written by three Polish authors: Andrzej Wojciech Nowak, Krzysztof Abriszewski and Michał Wróblewski. It draws attention to the problem of misrepresenting scientific practice to the public. The unrealistic portrayal of science as a field for “geniuses” causes several problems, such as scientific controversies, the public disputing between scientific and non-scientific theories, less interest in science among young people, and less funding for scientific disciplines, which badly affects the coordinated development of other spheres of the state. The authors appeal to the premises of the STS study and claim that we should treat science as an “open practice”. The key aspect of the book is the authors’ modification of Bruno Latour’s circulatory system of science. On this example authors explain the creation of the described problem and provide a successful proposal for its solution.
Źródło:
Kultura i Wychowanie; 2023, 23, 1; 137-142
2544-9427
2083-2923
Pojawia się w:
Kultura i Wychowanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies