Nauka i jej krytyka: kontekst teorii aktora-sieci

Artykuł wychodzi od rozważań zaprezentowanych przez Małgorzatę Czarnocką w O krytyce nauki (Czarnocka 2017) po to, aby przyjrzeć się potencjałowi krytycznemu dualizmu ideał nauki/praktyka nauki. Przedstawione w kontekście, a następnie zestawione zostaje to z Teorią Aktora-Sieci, która z jednej strony w swoich tezach o nauce zbliża się do obrazu krytykowanego przez Czarnocką, ale z drugiej zachowuje podobny potencjał krytyczny. Dzieje się tak, mimo że teoria ta programowo odrzuca dualizm. Prezentowane rozważania koncentrują się wobec tego na tym, aby wyznaczyć punkty wspólne i różnice między podejściem dualistycznym i niedualistycznym w kontekście artykułu Czarnockiej.

The article starts with the considerations presented by Małgorzata Czarnocka in her paper O krytyce nauki [On a Critique of Science] (Czarnocka 2017) in order to consider the critical potential of dualism—the ideal of science—practice of science. These considerations are compared with the Actor-Network Theory, which, on the one hand, in its theses about science approaches to the image criticized by Czarnocka, but, on the other hand, retains a similar critical potential. This is despite the fact that ANT this theory programmatically rejects the duality ideal–praxis. Presented considerations focus on designating common points and differences between the dualistic and non-dualistic approaches in the context of Czarnocka’s article.