Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "szkodliwe czynniki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-42 z 42
    Tytuł:
    Analiza wybranych czynników wirulencji bakterii i drożdży izolowanych ze środowisk pracy w kompostowniach, garbarniach, muzeach
    Analysis of selected virulence factors of bacteria and yeast isolated from work environments in composting plants, tenneries, museums
    Autorzy:
    Skóra, Justyna
    Gutarowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177728.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    czynniki wirulencji
    miejsca pracy
    szkodliwe czynniki biologiczne
    Opis:
    Introduction. The aim of the study was to evaluate the production of selected virulence factors by potential pathogenic microorganisms isolated in workplaces. The influence of technical material present at the workplaces on strains virulence was also determined. Material and methods. 11 bacteria and yeast strains isolated from the air (impact method) or surface (RODAC method) in work environments. Identification was performed by API tests and molecular methods. The selected factors were analyzed: production of polysaccharide capsules, proteinase, gelatinase, lipase, coagulase, deoxyribonuclease, enterotoxins and hemolytic abilities. Apart from standard microbiological media, minerals media with addition of cellulose, wet blue leather, compost extract were used. Results. 8 from 11 tested strains produced hemolysis, including 4 bacterial strains (Bacillus cereus two strains, Bacillus subtilis, Staphylococcus haemolyticus) – β-hemolysis. Polysaccharide capsules were detected for yeast Cryptococcus albidus. Bacteria, mainly from the genus Bacillus, produced protease and gelatinase. Moreover, B. cereus strains from composting plants and tanneries produced enterotoxins (NHE and HBL). The presence of leather or compost in the medium can stimulate or inhibit toxin production, depending on the bacteria species and toxin type. S. haemolyticus from the museum produced lipase and deoxyribonuclease. It was found that Corynebacterium lubricantis and Candida parapsilosis did not produce any of the tested virulence factors. Conclusions. In the work environment in composting, tanneries, museums with high frequency (56–100%) there are potentially pathogenic organisms: Bacillus cereus, B. pumilus, B. subtilis, Cryptococcus albidus, Pseudomonas vancouverensis, Staphylococcus heamolyticus able to produce virulence factors (polysaccharide capsules, proteinase, gelatinase, lipase, coagulate, deoxyribonuclease, enterotoxins, haemolysins).
    Wstęp. Celem badań była ocena wytwarzania wybranych czynników wirulencji przez mikroorganizmy o potencjale chorobotwórczym, izolowane z miejsc pracy. Określano także wpływ materiału technicznego występującego w miejscu pracy na badane cechy bakterii i drożdży. Materiał i metody. Badano 11 szczepów bakterii i drożdży wyizolowanych z powietrza (metoda zderzeniowa) lub powierzchni (metoda odciskowa) ze środowisk pracy: garbarnia, kompostownia, muzeum. Identyfikację wykonano testami API oraz potwierdzono metodą genetyczną. Analizowano wybrane czynniki: wytwarzanie otoczek polisacharydowych, proteinazy, żelatynazy, lipazy, koagulazy, deoksyrybonukleazy, enterotoksyn, hemolizyn. Zastosowano podłoża standardowo używane w praktyce mikrobiologicznej oraz mineralne z dodatkiem materiału pochodzącego ze środowiska pracy (celuloza, skóra wet blue, wyciąg z kompostu). Wyniki. Wykazano, iż 8 spośród 11 szczepów wykazywało hemolizę, w tym 4 (Bacillus cereus 2 szczepy, Bacillus subtilis, Staphylococcus haemolyticus) hemolizę całkowitą. Otoczki polisacharydowe wykryto u drożdży Cryptococcus albidus. Właściwości proteolityczne oraz zdolność do produkcji żelatynazy wykazały głównie bakterie z rodzaju Bacillus. Ponadto szczepy B. cereus z kompostowni i garbarni wytwarzały enterotoksyny (NHE i HBL). Stwierdzono, iż obecność w pożywce skóry lub kompostu może stymulować lub hamować wytwarzanie toksyn w zależności od gatunku bakterii Bacillus i rodzaju toksyny. S. haemolyticus wyizolowany w muzeum był zdolny do produkcji lipazy i deoksyrybonukleazy. Stwierdzono, iż Corynebacterium lubricantis i Candida parapsilosis nie wytwarzają żadnych z badanych czynników wirulencji. Wnioski. W środowisku pracy kompostowni, garbarni, muzeów z wysoką częstością (56–100%) występują organizmy potencjalnie chorobotwórcze: Bacillus cereus, B. pumilus, B. subtilis, Cryptococcus albidus, Pseudomonas vancouverensis, Staphylococcus heamolyticus zdolne do wytwarzania czynników wirulencji (otoczki polisacharydowej, proteinaz, żelatynaz, lipaz, koagulat, deoksyrybonukleaz, enterotoksyn, hemolizyn).
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2014, 17, 3; 52-61
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ryzyko zdrowotne wynikające z narażenia na bioaerozol w placówkach ochrony zdrowia
    The health risk due to exposure to bioaerosol occurring in health care institutions
    Autorzy:
    Ebisz, Marcin
    Król, Karolina
    Lar, Katarzyna
    Mroczek, Alina
    Zbrojkiewicz, Ewa
    Kopciak, Michał
    Złotkowska, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1035573.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    "bioaerozol"
    "mikroorganizmy"
    "ryzyko zawodowe"
    "szkodliwe czynniki biologiczne"
    Opis:
    Health care workers employed in health care institutions are a population particularly exposed to a number of dangerous and burdensome factors, and the main risk factors are biological factors. Infections at the workplace can be transferred by blood but the use of mechanical barriers could potentially reduce the risk. When microorganisms are present in the air and create a bioaerosol, prevention methods are more difficult, and the problem relates to a larger number of employees and other people using health care facilities. Bioaerosol enters the human body through the respiratory system and includes mainly bacteria, fungi, viruses and other organic substances which can cause negative health outcomes.
    Osoby pracujące w placówkach ochrony zdrowia stanowią grupę szczególnie narażoną na szereg czynników niebezpiecznych i uciążliwych, a głównymi czynnikami ryzyka są czynniki biologiczne. Do zakażenia może dojść drogą krwiopochodną, jednak ograniczenie ryzyka jest tutaj możliwe poprzez zastosowanie barier mechanicznych. W przypadku przedostawania się drobnoustrojów do powietrza i tworzeniu się bioaerozolu metody prewencji są nieco bardziej utrudnione, a problem dotyczy większej liczby pracowników oraz pozostałych osób korzystających z placówek ochrony zdrowia. Bioaerozol wnika do organizmu człowieka przez układ oddechowy, a w jego skład wchodzą głównie bakterie, grzyby, wirusy oraz inne substancje organiczne, które mogą powodować szereg niekorzystnych zjawisk zdrowotnych.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2016, 19, 2; 55-62
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkodliwe czynniki biologiczne w przedszkolach
    Harmful biological agents in preschools
    Autorzy:
    Stobnicka, A
    Górny, R. L.
    Gołofit-Szymczak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180071.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    przedszkola
    działania profilaktyczne
    harmful biological agents
    preschool
    prevention measures
    Opis:
    Głównym zagrożeniem zawodowym dla wychowawców nauczania przedszkolnego jest kontakt z wydzielinami i wydalinami organizmów dzieci oraz bioaerozolem emitowanym przez nie w trakcie zabawy. Nauczyciele w przedszkolu w trakcie czynności zawodowych są narażeni na bezpośredni kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi (bakteriami, wirusami, grzybami), które mogą być przyczyną wielu dolegliwości i chorób. W związku z tym kluczowym aspektem zapobiegania zagrożeniom zawodowym w tej grupie pracowników jest zarówno prowadzenie rzetelnej oceny ryzyka, jak również zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.
    Contact with body secretions and excretions of children as well as with bioaerosol emitted by them is the main occupational hazard for preschool teachers. During their professional activities, teachers can be exposed to direct contact with harmful biological agents (bacteria, viruses, fungi) that are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases. Therefore, reliable risk assessment and the use of appropriate preventive measures are key aspects of occupational hazard prevention among workers in this group.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2014, 2; 16-20
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czynniki mikrobiologiczne na terenie wybranych krajowych portów lotniczych
    Microbiological Agents at Selected Domestic Airports
    Autorzy:
    Stobnicka, A.
    Gołofit-Szymczak, M.
    Górny, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813774.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    bioaerozol
    terminal lotniczy
    harmful biological agents
    bioaerosol
    airport terminal
    Opis:
    Jednym z zagrożeń, zarówno dla pasażerów, jak i dla pracowników terminali lotniczych są szkodliwe czynniki biologiczne pochodzące z instalacji wentylacyjnych i przewożonego bagażu oraz te emitowane przez pasażerów. Wspomniane mikroorganizmy bakteryjne i grzybowe mogą wywierać niekorzystny wpływ na organizm człowieka poprzez działanie toksyczne, drażniące i alergizujące. W piśmiennictwie przedmiotu brakuje danych dotyczących zanieczyszczenia powietrza i powierzchni na terenie lotnisk. Celem niniejszej pracy była ocena ilościowa i jakościowa próbek bioaerozoli i wymazów powierzchniowych pobranych na terenie wybranych krajowych portów lotniczych. Badania zostały przeprowadzone w czasie siedmiu miesięcy, w okresie od kwietnia do października na terenie 3 krajowych terminali lotniczych, z których każde obsługuje powyżej 2 mln pasażerów. Pobieranie próbek powietrza przeprowadzone zostało stacjonarnie, metodą wolumetryczną za pomocą impaktora MAS (model 100, Merck, Darmstadt, Niemcy). Próbki wymazów powierzchniowych pobierano sterylną wymazówką zwilżoną solą fizjologiczną z wykorzystaniem jednorazowego sterylnego szablonu o powierzchni 100 cm2 (MEUS S.R.L., Piove Di Sacco, Włochy). Stężenie mikroorganizmów w powietrzu wyrażano w jednostkach tworzących kolonie na 1 m3, [jtk/m3] natomiast stężenie mikroorganizmów na powierzchniach w jednostkach tworzących kolonie na 1 cm2 powierzchni [jtk/cm2]. Uzyskane dane pomiarowe opracowano statystycznie w oparciu o test Kruskala-Wallis’a oraz analizę korelacji Spearman’a z wykorzystaniem programu STATISTICA. Identyfikację mikroorganizmów przeprowadzono w oparciu o analizę makroskopową i mikroskopową cech morfologicznych kolonii, uzupełnioną w przypadku bakterii i drożdży o analizę ich cech biochemicznych z zastosowaniem testów diagnostycznych API. Najwyższe średnie stężenie bakterii w powietrzu odnotowano w hali głównej (800 jtk/m3), natomiast najwyższe średnie stężenie grzybów w hali przylotów (250 jtk/m3). Najbardziej zanieczyszczonymi powierzchniami, pod kątem obecności zarówno bakterii (169 jtk/cm2), jak i grzybów (16 jtk/cm2) były taśmy bagażowe w punkcie kontroli bezpieczeństwa. W próbkach powietrza i na powierzchniach dominującą grupą mikroorganizmów były bakterie, które stanowiły odpowiednio od 40% do 100% oraz od 88,6% do 100% całości mikrobioty. Temperatura powietrza oraz wilgotność względna powietrza nie determinowała w sposób znaczący wielkości obserwowanych stężeń bioaerozoli. Jak wskazują wyniki analizy jakościowej, w bioaerozolach i na powierzchniach na terenie terminali lotniczych mogą występować zarówno bakteryjne i grzybowe szczepy saprofityczne należące do grupy 1. zagrożenia, jak i gatunki zaliczane do grupy 2. zagrożenia (Staphylococcus aureus, Streptomyces spp.), które mogą być przyczyną różnych chorób i dolegliwości zdrowotnych.
    One of the hazards, both for passengers and for the workers at the airport terminals, are harmful biological agents emitted from the ventilation system, transported baggage and emitted by the passengers. These bacteria and fungi can cause adversely health effects on the human body through toxic, irritating and allergenic action. The data regarding microbial characteristic of bioaerosols and surfaces at the airports are scarce. The aim of the study was a quantitative and qualitative evaluation of microbial contamination of bioaerosols and surface swabs collected at selected domestic airport terminals. The samples were collected during 7 months from April to October at 3 domestic airport terminals. Each of them serves over 2 mln passengers. Air sampling was carried out with stationary, volumetric method using the MAS impactor (model 100, Merck, Darmstadt, Germany). Samples of surface swabs were collected with a sterile swab soaked with 0,9% NaCl with a disposable sterile template of 100 cm2 area (MEUS S.R.L., Piove Di Sacco, Italy). The concentration of microorganisms in bioaerosols was expressed in colony forming units per 1 m3 [CFU/m3] and the concentration of microorganisms on surfaces in colony forming units per 1 cm2 surface [CFU/cm2]. Statistical analyses were carried out with Kruskal-Wallis and Spearman correlation test using STATISTICA. Identification of microorganisms was based on macroscopic and microscopic analysis of morphological features of colonies, supplemented, in the case of bacteria and yeasts, with biochemical analysis using API diagnostic kits. The highest concentration of bacteria was detected in the main hall (800 CFU/m3), while the highest concentration of fungi in the arrivals hall (250 CFU/m3). The most contaminated surfaces, both with bacteria (169 CFU/cm2) and fungi (16 CFU/cm2) were luggage straps at the security check area. The predominant group of microorganisms in bioaerosols as well as on surface were bacteria, which constitued 40% to 100% and 88.6% to 100% of the total microbiota, respectively. The air temperature and relative humidity of the air did not significantly determine the concentration of bioaerosols. The qualitative analysis showed the presence of bacterial and fungal saprophytic strains belonging to the 1. risk group, and species belonging to the 2. risk group (Staphylococcus aureus, Streptomyces spp.), which are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1147-1167
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ilościowa i jakościowa kontrola szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy
    Quantitative and qualitative assessment of harmful biological agents in the working environment
    Autorzy:
    Gołofit-Szymczak, M.
    Ławniczek-Wałczyk, A.
    Górny, R. L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137445.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    środowisko pracy
    szkodliwe czynniki biologiczne
    bioaerozol
    pomiary
    working environment
    harmful biological agents
    bioaerosols
    Opis:
    Szkodliwe czynniki biologiczne stanowią istotny problem medycyny pracy i zdrowia środowiskowego. Przy podejrzeniu, że określona grupa pracowników jest narażona na działanie szkodliwych czynników biologicznych, które mogą powodować objawy chorobowe w tej grupie, należy zasadność takiego przypuszczenia potwierdzić przez wykrycie danego czynnika w środowisku pracy i określenie wielkości narażenia, a także przez bezpośrednie lub pośrednie stwierdzenie obecności czynnika biologicznego w organizmie chorego pracownika. Do wykrywania obecności czynników biologicznych w środowisku pracy i określenia rozmiarów narażenia, największe znaczenie ma badanie bioaerozoli. Istotne może być również mikrobiologiczne badanie próbek pyłu osiadłego, materiału biologicznego pracowników oraz surowców. W skali światowej brak jest ustalonych kryteriów oceny narażenia na czynniki biologiczne, jak również uznanych wartości normatywnych oraz zaleceń metodycznych. Warunki pobierania próbek powietrza na stanowiskach pracy w odniesieniu do mikroorganizmów i endotoksyn bakteryjnych zostały określone w normie polskiej PN-EN 13098: „Powietrze na stanowiskach pracy - Wytyczne dotyczące pomiaru mikroorganizmów i endotoksyn zawieszonych w powietrzu". W artykule dokonano przeglądu istniejących w piśmiennictwie przedmiotu sposobów ilościowej i jakościowej kontroli szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy.
    Harmful biological agents are an important problem of occupational medicine and environmental health. If there is a suspicion that a particular group of workers is exposed to harmful biological agents, which can cause disease symptoms in this group, the validity of this assumption should be confirmed by detecting a factor in the working environment and determining the level of exposure, directly or indirectly determining the presence of a biological agent in the worker who is ill. To detect the presence of biological agents in the workplace and to determine the magnitude of exposure, it is most important to study the bioaerosols. Microbiological testing of settled dust samples, biological material from workers and process materials may also be relevant. On a global scale, there are no generally accepted criteria for as¬sessing exposure to biological agents or generally accepted threshold limit values and methodological recommendations. In Poland, Standard PN-EN 13098 approved by the Polish Committee for Standardization (PKN) in 2002 (and replaced in 2007) "Workplace atmosphere. Guidelines for measurement of airborne microorganisms and endotoxin" determines the conditions of sampling workplace air in relation to microorganisms and bacterial endotoxins. This article reviews the existing literature on the subject of quantitative and qualitative methods of assessing harmful biological agents in the working environment.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 2 (76); 5-17
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozpoznawanie przez pielęgniarki szkodliwych czynników chemicznych i fizycznych na stanowiskach pracy w szpitalu
    Autorzy:
    Kuriata, Ewa
    Felińczak, Anna
    Szachniewicz, Magdalena
    Pawlas, Krystyna
    Grzebieluch, Jolanta
    Kiedik, Dorota
    Fal, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553113.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Przyjaciół Medycyny Rodzinnej i Lekarzy Rodzinnych
    Tematy:
    zakłady opieki zdrowotnej świadomość pielęgniarek czynniki szkodliwe
    Źródło:
    Family Medicine & Primary Care Review; 2012, 1; 29-36
    1734-3402
    Pojawia się w:
    Family Medicine & Primary Care Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanieczyszczenia mikrobiologiczne w instalacjach klimatyzacyjnych budynków
    Microbiological contamination of building air conditioning systems
    Autorzy:
    Gołofit-Szymczak, M.
    Cyprowski, M.
    Ławniczek-Wałczyk, A.
    Stobnicka, A
    Górny, R. L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180059.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    bakterie
    grzyby
    systemy klimatyzacyjne
    harmful biological agents
    bacteria
    fungi
    air conditioning systems
    Opis:
    Instalacje klimatyzacyjne są rozwiązaniem technicznym służącym poprawie jakości powierza wewnętrznego. W miarę wydłużenia się okresu eksploatacji, instalacje klimatyzacyjne mogą ulegać zanieczyszczeniu i stanowić źródło mikrobiologicznego skażenia powietrza. Zarówno w nowych budynkach jak i tych od wielu lat eksploatowanych powinno być prowadzone monitorowanie stanu instalacji klimatyzacyjnych pod kątem ich sprawności technicznej i jakości higienicznej oraz okresowe ich czyszczenie i ewentualna dezynfekcja.
    Air conditioning systems are technical solution for improvement of indoor air quality. With the passage of time, ventilation systems may be contaminated and become one of the most active emission sources of microbial contaminants. In new buildings as well as in those already exploited for many years. a detailed monitoring of air conditioning systems including periodic cleaning and prospective disinfection should be carried out as an immanent part of technical performance and hygienic purity checking.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2014, 4; 24-26
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkodliwe czynniki biologiczne – ochrona zdrowia pracowników
    Harmful biological agents - employees health protection
    Autorzy:
    Górny, R. L.
    Stobnicka, A
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/181108.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    bioaerozol
    metody badawcze
    prawne wymogi kontroli
    normatywy higieniczne
    ocena narażenia i ryzyka
    Opis:
    Szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) stanowią poważne, choć często bagatelizowane zanieczyszczenie środowiska pracy. Brak rutynowej kontroli jakości higienicznej środowiska pracy uwzględniającej obecność czynników biologicznych i wciąż niska świadomość istnienia tego problemu może stworzyć realne i poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. W artykule podano definicję SCB, omówiono powszechność występowania zagrożeń biologicznych, rolę bioaerozoli jako najpowszechniejszej formy ich transportu w środowisku, scharakteryzowano źródła SCB w środowisku pracy, przedstawiono wymogi prawne oraz metody kontroli, oceny narażenia i ryzyka. Przedstawiono też bieżące i nowe wyzwania, jakie stoją dziś przed nauką i techniką, a które mają lub będą miały wpływ na kontrolę i zapobieganie skutkom niekorzystnego oddziaływania SCB na człowieka w środowisku pracy i poza nim.
    Harmful biological agents (HBA) are serious, however quite frequently underestimated, contaminants of occupational settings. A lack of routine control of hygienic quality in working environment regarding the presence of biological agents together with a low awareness of contamination problems may create a real and considerable danger for workers' health. In this paper definition of HMA is given, widespread of biohazards in the environment is discussed, role of bioaerosols as the most common way if transport is described, sources of HMA in working environment are characterized and legal measures applied in control, exposure and risk assessments are presented. The problems of current and future scientific and technical challenges related to control and prevention of adverse health outcomes caused by HMA in exposed individuals in both occupational and non-occupational environments are also discussed in this paper.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2014, 4; 6-10
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narażenie pracowników opieki zdrowotnej na patogeny krwiopochodne
    Healthcare workers exposure to hematogenous pathogens
    Autorzy:
    Gołofit-Szymczak, Małgorzata
    Górny, Rafał L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957860.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    patogeny krwiopochodne
    ekspozycja zawodowa
    harmful biological agents
    blood-borne pathogens
    occupational exposure
    Opis:
    Zakłucia i zranienia ostrymi narzędziami medycznymi pracowników służby zdrowia stanowią poważne zagrożenie transmisji patogenów krwiopochodnych (HBV, HCV i HIV) pochodzących od zakażonych pacjentów do personelu medycznego. Odpowiednie regulacje prawne, zastosowanie bezpiecznego, łatwego w użytkowaniu sprzętu medycznego, szkolenia oraz procedury poekspozycyjnej po narażeniu na HBV, HCV, HIV oraz inne czynniki zakaźne, mogą przyczynić się do poważnego ograniczenia narażenia pracowników sektora opieki zdrowotnej na mikroorganizmy przenoszone przez krew.
    Healthcare workers' punctures and cuts with sharp tools may pose a serious risk of transmission of blood-borne pathogens (HBV Hepatitis B Virus, HCV Hepatitis C Virus and HIV) from infected patients. Appropriate legal regulations, the use of safe and easy-to-use medical equipment, training and post-exposure management procedures coming into effect after the contact with HBV, HCV, HIV as well as other infectious diseases, can greatly reduce the level of occupational risk of healthcare workers.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2019, 1; 15-18
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Occupational health and safety management in "small size" enterprises, with particular emphasis on hazards identification
    Autorzy:
    Niciejewska, Marta
    Kiriliuk, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1839504.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
    Tematy:
    safety management
    occupational hazards
    hazardous factors
    nuisance factors
    harmful factors
    zarządzanie bezpieczeństwem
    ryzyko zawodowe
    czynniki niebezpieczne
    czynniki uciążliwe
    szkodliwe czynniki
    Opis:
    The article presents the element of occupational health and safety management in enterprises, with particular emphasis on the identification of occupational hazards. The factors that may be a source of occupational hazards have been classified and divided. The aim of this study was to assess the impact of occupational hazards on work safety in the opinion of employees of micro and small enterprises. The research was carried out using the proprietary questionnaire. The results were verified by means of a direct interview with elements of observation. The research was compared with the trends prevailing in the enterprises of the European Union countries according to the results of the research conducted by EU-OSHA. Polish respondents considered physical and psychophysical factors to be the main occupational hazards. The results turned out to be very similar to those presented by EU-OSHA in its publicly available reports. The basic principle of occupational health and safety management, i.e. identification of occupational hazards, is reliability and correctness. Identification of occupational hazards gives the opportunity to take correct and effective corrective and preventive actions reducing occupational risk, for example through the effective use of personal protective equipment, or a more detailed treatment of both introductory and instructional training. The article also highlights the migration of individual occupational hazards, which depends on many factors, both professional and nonprofessional.
    Źródło:
    Production Engineering Archives; 2020, 26, 4; 195-201
    2353-5156
    2353-7779
    Pojawia się w:
    Production Engineering Archives
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy personelu pokładowego w ruchu lotniczym
    Harmful biological agents in cabin crew’s working environment
    Autorzy:
    Stobnicka, A
    Górny, R.
    Gołofit-Szymczak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180701.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    personel pokładowy
    ruch lotniczy
    szkodliwe czynniki biologiczne
    aeroplane cabin crew
    air traffic
    harmful biological agents
    Opis:
    Jednym z istotnych zagrożeń zawodowych pracowników personelu pokładowego w ruchu lotniczym jest kontakt z bioaerozolem. Jego źródłem może być system klimatyzacji samolotu, przewożony bagaż podręczny oraz z wydzielmy z organizmów zarówno pasażerów, jak i zwierząt. Z uwagi na wciąż rosnącą popularność transportu lotniczego i coraz większą liczbę pasażerów przemieszczających się tą drogą, mogących być objawowymi lub bezobjawowymi nosicielami różnych chorób, wzrasta ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych w zamkniętej kabinie samolotu Stwarza to zagrożenie nie tylko dla pracowników personelu pokładowego, ale również dla innych pasażerów Personel pokładowy w trakcie wykonywania czynności zawodowych może być narażony na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, takimi jak bakterie, grzyby i wirusy, które są przyczyną różnych dolegliwości i chorób.
    Contact with bioaerosols is an important hazard for cabin crew. It may result from the ventilation system, carried hand luggage and passengers' and transported pets' body fluids. With the increasing popularity of air transport and a constantly increasing number of passengers travelling by air who may be symptomatic or asymptomatic carriers of various diseases, a rapid spread of harmful pathogens in a closed aircraft cabin is constantly observed. That situation can be dangerous not only for cabin crew but also for other passengers. When performing their duties, cabin crew may be exposed to harmful biological agents such as bacteria. fungi and viruses, which can cause various disorders and diseases.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2015, 11; 26-28
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkodliwe czynniki biologiczne - ocena ryzyka zawodowego
    Harmful biological agents: occupational risk assessment
    Autorzy:
    Gołofit-Szymczak, M.
    Górny, R. L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180221.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    ocena ryzyka
    klasyfikacja
    choroby zawodowe
    harmful biological agents
    risk assesment
    classification
    occupational diseases
    Opis:
    Kryteria dokonywania oceny ryzyka zostały zamieszczone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Zgodnie z nim, ocena ryzyka powinna być przeprowadzona na podstawie wszelkich dostępnych informacji z uwzględnieniem klasyfikacji czynników biologicznych, według skali 2-4, rodzaju wykonywanych przez pracownika czynności, czasu i stopnia spodziewanego narażenia, potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwych czynników biologicznych, choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą lub wskazówek organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy.
    Criteria for risk assessment are listed in the ordinance of the Minister of Health on harmful biological agents in the workplace and the protection of workers exposed to those agents. Accordingly, risk assessment should be based on all available information including classification of biological agents, risk groups 2-4, information on diseases which may be contracted as a result of work; information on diseases from which workers are found to be suffering and which have a direct connection with their work, recommendations from competent sanitary authorities National Labour Inspectorate, and occupational medicine services.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2018, 1; 8-12
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Exposure of ventilation system cleaning workers to harmful microbiological agents
    Narażenie pracowników konserwujących instalacje wentylacyjne na szkodliwe czynniki mikrobiologiczne
    Autorzy:
    Gołofit-Szymczak, Małgorzata
    Ławniczek-Wałczyk, Anna
    Górny, Rafał L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2166331.pdf
    Data publikacji:
    2014-11-05
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    bioaerozole
    instalacje wentylacyjne
    narażenie zawodowe
    szkodliwe czynniki biologiczne
    bioaerosols
    ventilation systems
    occupational exposure
    harmful biological agents
    Opis:
    Background: Regular inspection of the cleanliness of the ventilation systems, as well as their periodic cleaning and disinfection, if necessary, are the main factors of the proper maintenance of each system. Performing maintenance operations on the ventilation system, workers are exposed to risk associated with the exposure to harmful biological agents. The aim of this study was to assess the employees' exposure to bioaerosols during maintenance work on ventilation systems. Material and Methods: Bioaerosol measurements were carried out using a button sampler. The microbial particles were collected on gelatin filters. Settled-dust samples from the inner surface of the air ducts and filter-mat samples were selected for the microbiological analysis. In the collected air, dust and filter samples the concentration of bacteria and fungi were determined. Results: Bacteria and fungi concentrations ranged between 3.6×10²-2.2×10⁴ CFU/m³ and 4.7×10²-4.5×10³ CFU/m³ at workplaces where the operations connected with mechanical ventilation cleaning were performed and 2.2×10⁴-1.2×10⁵ CFU/m³ and 9.8×10¹-2.5×10² CFU/m³ at workplaces where filter exchange was performed, respectively. The qualitative analysis of microorganisms isolated from the air in all studied workplaces revealed that the most prevalent bacteria belonged to Bacillus genus. The average concentrations of bacteria and fungi in filter-mat samples were 3.3×10³ CFU/cm² and 1.4×10⁴ CFU/cm², respectively. In settled-dust samples, average concentrations were 591 CFU/100 cm² and 52 CFU/100 cm², for bacteria and fungi respectively. Conclusions: Workers cleaning ventilation systems are exposed to harmful biological agents classified into risk groups, 1 and 2, according to their level of the risk of infection. The research conducted in the workplace can be the basis of risk assessment related to exposure to harmful biological agents during maintenance work in ventilation. Med Pr 2013;64(5):613–623
    Wprowadzenie: Istotnym elementem właściwej eksploatacji instalacji wentylacyjnych jest regularna kontrola czystości wentylacji oraz jej okresowe czyszczenie i dezynfekcja. W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny rozwój firm zajmujących się konserwacją instalacji wentylacyjnych. Pracownicy prowadzący prace konserwacyjne instalacji wentylacyjnej narażeni są na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Celem niniejszej pracy było określenie narażenia na te czynniki podczas prac konserwacyjnych w instalacjach wentylacyjnych. Materiał i metody: Pobieranie próbek powietrza wykonano jako pomiar indywidualny za pomocą pobornika guzikowego. Powierzchnię wychwytu stanowiły sterylne filtry żelatynowe. Analizie poddano również próbki pyłu osiadłego z wewnętrznych powierzchni przewodów wentylacyjnych oraz próbki zużytych mat filtracyjnych. Zarówno w próbkach powietrza, pyłu osiadłego, jak i filtrach określano stężenie bakterii i grzybów, a następnie identyfikowano rodzaj lub gatunek wyizolowanych mikroorganizmów. Wyniki: Stężenia aerozolu bakteryjnego i grzybowego mieściły się w zakresie odpowiednio 3,6×10²-2,2×10⁴ jtk/m³ i 4,7×10²-4,5×10³ jtk/m³ na stanowiskach pracy, na których wykonywano czynności związane z mechanicznym czyszczeniem instalacji wentylacyjnych, oraz 2,2×10⁴-1,2×10⁵ jtk/m³ i 9,8×10¹-2,5×10² na stanowiskach pracy, na których wymieniano filtry. W powietrzu na wszystkich badanych stanowiskach pracy dominowały bakterie z rodzaju Bacillus. Średnie stężenie mikroorganizmów wyizolowanych z próbek mat filtracyjnych wynosiło dla bakterii: 3,3×10³ jtk/cm², a dla grzybów: 1,4×10⁴ jtk/cm², natomiast z próbek pyłu osiadłego - 591 jtk/100 cm² dla bakterii i 52 jtk/100 cm² dla grzybów. Wnioski: Pracownicy konserwujący instalacje wentylacyjne są narażeni na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi z 1. i 2. grupy zagrożenia. Badania przeprowadzone na stanowiskach pracy mogą być podstawą oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne podczas prac konserwacyjnych w instalacjach wentylacyjnych. Med. Pr. 2013;64(5):613–623
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2013, 64, 5; 613-623
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy personelu odprawy biletowo-bagażowej w portach lotniczych
    Harmful biological agents in the working environment of airport check-in staff
    Autorzy:
    Stobnicka, A
    Górny, R. L.
    Gołofit-Szymczak, M.
    Cyprowski, M.
    Ławniczek-Wałczyk, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180158.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    bioaerozol
    odprawa biletowo-bagażowa
    ruch lotniczy
    harmful biological agents
    bioaerosols
    airport check-in
    air traffic
    Opis:
    Do zagrożeń zawodowych pracowników odprawy biletowo-bagażowej w portach lotniczych należy kontakt z czynnikami biologicznymi i transportowanymi jako bioaerozol emitowany z systemu wentylacji, jak również tymi pochodzącymi z organizmów pasażerów, przewożonego bagażu oraz zwierząt. Pracownicy punktu odprawy biletowo-bagażowej w trakcie wykonywanych czynności zawodowych są narażeni na bezpośredni kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, takimi jak bakterie, grzyby i wirusy, które mogą być przyczyną różnych dolegliwości i chorób. W związku z tym, w prewencji zagrożeń zawodowych dotyczących tej grupy pracowników należy uwzględnić przede wszystkim rzetelną ocenę ryzyka oraz stosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.
    Occupational hazards to which airport check-in staff are exposed result from contact with bioaerosols emitted from ventilation systems, and biological agents derived from passengers' bodies, luggage and possibly animals. Airport check-in staff can be exposed to contact with harmful biological agents such as bacteria, fungi and viruses, which are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases. Therefore, reliable risk assessment are the use of appropriate preventive measures are key aspects of occupational hazard prevention among workers in this group.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2015, 3; 16-18
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobre praktyki w opiece profilaktycznej nad kobietą ciężarną w miejscu pracy – wpływ czynników szkodliwych i uciążliwości występujących w środowisku pracy i domowym na przebieg oraz wynik ciąży
    Good practice in occupational health services – The influence of hazardous conditions and nuisance coexisting in the work environment and at home on the course and outcome of pregnancy
    Autorzy:
    Marcinkiewicz, Andrzej
    Wężyk, Agata
    Muszyński, Paweł
    Polańska, Kinga
    Makowiec-Dąbrowska, Teresa
    Wiszniewska, Marta
    Walusiak-Skorupa, Jolanta
    Hanke, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164380.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-05
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    ciąża
    czynniki psychospołeczne
    szkodliwe czynniki zawodowe
    obowiązki domowe
    służba medycyny pracy
    zdrowie pracowników
    pregnancy
    psychological factors
    occupational hazards
    household chores
    occupational health service
    occupational health
    Opis:
    Kluczowym działaniem w ramach dobrych praktyk w opiece profilaktycznej jest systematyczna kontrola stanu zdrowia pracujących, ocena jego związku przyczynowego z warunkami pracy oraz w efekcie – udzielanie pracownikom i pracodawcom porad w zakresie organizacji pracy, ergonomii, fizjologii i psychologii pracy. Lekarz medycyny pracy powinien przy tym pamiętać, że niektóre czynności wykonywane przez pracowników nie tylko wchodzą w zakres obowiązków zawodowych, ale są wykonywane przez nich również w domu. Taka świadomość jest szczególnie ważna w opiece profilaktycznej nad pracującą ciężarną. Biorąc powyższe pod uwagę, autorzy niniejszej publikacji dokonali przeglądu piśmiennictwa pod kątem uciążliwości i czynników szkodliwych, na które kobiety w ciąży mogą być narażone w trakcie wykonywania pracy zawodowej i w warunkach domowych. Przedstawione wyniki badań wskazują konieczność minimalizowania u ciężarnych czynności wymuszających częste pochylanie się, grożących upadkiem, wymagających dźwigania oraz związanych z nadmiernym stresem. Zwrócono uwagę na możliwość przekraczania łącznie w pracy i w domu obecnie obowiązującego w polskim prawie limitu 4 godzin pracy przy komputerze – głównie ze względu na wiążący się z tym niekorzystny wpływ niskiej aktywności fizycznej i długotrwale utrzymywanej pozycji siedzącej. Ze względu na niekorzystny wpływ pracy powyżej 40 godz. tygodniowo na przebieg ciąży w ocenie ryzyka zawodowego wskazana jest analiza łącznego czasu pracy ciężarnej z uwzględnieniem dodatkowych prac zarobkowych i zajęć domowych. W podsumowaniu autorzy podkreślają, że opieka profilaktyczna nad pracującą ciężarną wymaga edukowania ciężarnych w zakresie sposobu wykonywania obowiązków służbowych, ze zwróceniem uwagi na zakres i częstość czynności domowych analogicznych do zawodowych. Med. Pr. 2015;66(5):713–724
    The key activity in good practice of occupational medicine is to control, on a regular basis, the workers’ health and how it is affected by the work environment and – consequently – to provide the employers and employees with advice regarding the organization, ergonomics, physiology and psychology of work. Occupational medicine practitioners should remember that certain duties are performed both at work and at home. This issue is particularly important in preventive healthcare of pregnant working women. Taking the above into consideration, we reviewed the literature with respect to nuisance and occupational risk factors, which might be associated with professional and household duties. The research indicates the need to reduce activities that require frequent bending or lifting, put a women at risk of falling or cause excess occupational stress for pregnant women. We would like to draw the doctors’ attention to the possibility of exceeding a 4-hour limit of work at video display terminals and negative effects of low physical exercise and sitting for a long time both at work and at home. Since long working hours (over 40 h/week) affect the course of pregnancy negatively, total working time at work (including any additional jobs) and at home must be taken into account in the occupational risk assessment. To sum up, we emphasize that preventive healthcare of pregnant working women should mainly include education programmes. Women need to know how to perform their work safely and pay attention to the scope and frequency of household tasks (duties). Med Pr 2015;66(5):713–724
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2015, 66, 5; 713-724
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena możliwości ograniczenia narażenia na czynniki szkodliwe w kopalni granitu
    Assessment of the possibilities limitations of exposure harmful factors in granite mine
    Autorzy:
    Góral, B.
    Romanowska-Słomka, I.
    Horzela, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/203313.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
    Tematy:
    bezpieczeństwo pracy
    czynniki szkodliwe
    ograniczenie narażenia
    kopalnia granitu
    safety
    harmful factors
    Opis:
    W górnictwie skalnym powszechnie występuje zapylenie, hałas oraz drgania mechaniczne. Ograniczanie tych szkodliwych czynników ma istotne znaczenie w aspektach ochrony bezpieczeństwa zdrowia pracowników. Celem pracy było przeprowadzenie analizy możliwości zmniejszenia do wartości zgodnych z przepisami narażenia na pył, hałas i wibracje na stanowiskach pracy, na których stwierdzono wielokrotne przekroczenie wartości dopuszczalnych, poprzez zmianę czasu ekspozycji. Analiza ma za zadanie ukazać wartości stężeń i natężeń, które będą bezpieczne dla pracowników narażonych na ekspozycję tych czynników w środowisku pracy. Przedstawione w pracy wyniki badań z przeprowadzonych analiz, pozwalają stwierdzić, że poprawę warunków środowiska pracy z uwagi na zapylenie, hałas oraz wibrację można byłoby osiągnąć poprzez ograniczenie czasu narażenia na czynniki szkodliwe do wartości dopuszczalnych, jednak zmiany te są nie do przyjęcia przez kopalnię. Jedyną możliwą ochroną pracowników przed hałasem, pyłem i drganiami są środki ochrony indywidualnej.
    Dust, noise and vibration commonly found in rock mining. Reducing these harmful factors is important in protecting the safety aspects of the health of workers. The aim of this study was to analyze workstations, on which are found repeatedly exceeded the limit values. There were evaluated opportunities to reduce exposure to dust, noise and vibration to the values comply with the provisions, by changing the exposure time. The paper presents the results of measurements that are a reference for the test. Akus computer program was used for the calculation. The analysis is intended to show the value of concentration and intensity that are safe for workers exposed to these factors exposure in the work environment. Results from the analyzes, allow to conclude that improve the working environment due to dust, noise and vibration can be achieved by limiting the duration of exposure to harmful factors to limit values, but these changes are not acceptable to the mine. Among the factors related to the working environment in a granite quarry greatest threat is the noise, then dustand then vibrations. The only possible protection of workers against noise, dust and vibration are personal protective equipment.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2015, 66; 5-26
    0239-9415
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena narażenia na zapylenie w obiektach przemysłu naftowego
    The dust exposure assessment in oil industry facilities
    Autorzy:
    Kwilosz, Tadeusz
    Buczek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143360.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    zapylenie
    środowisko pracy
    czynniki szkodliwe
    dust
    working place environment
    harmful factors
    Opis:
    Zapylenie powietrza na stanowiskach pracy jest zjawiskiem, które może spowodować wiele groźnych chorób u narażonych na ten czynnik pracowników. Szczególnie niebezpieczny jest pył o najmniejszych średnicach ziaren, zaliczany do tzw. frakcji respirabilnych. Pył o tych własnościach dostaje się do pęcherzyków płucnych. Jest praktycznie nieusuwalny i stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. W ostatnich latach wprowadzono do obowiązującego porządku prawnego wiele norm (PN-EN 482+A1:2016-01, PN-EN 13890:2010, PN-91/Z-04018/02, PN-91/Z-04018/03, PN-91/Z-04018/04) zmieniających metodykę wykonywania pomiarów oraz zwiększających wymogi związane z oszacowaniem niepewności uzyskanych wyników. Nowością w tym zakresie jest stosowanie kompleksowej metody szacowania niepewności pomiarów uwzględniającej nie tylko sam pomiar i kalibrację urządzeń pomiarowych, ale również szereg dodatkowych elementów, takich jak: stabilność przepływu pompy, czas wykonywania pojedynczego pomiaru pobierania próbek i wydajność przepływu powietrza w trakcie pomiaru czy transport i przechowywanie próbek. Okoliczności te były podstawą do podjęcia prac związanych z poszerzeniem metodyki badań w zakresie ich wykonywania, interpretacji wyników oraz statystycznej oceny. Konieczne stało się również opracowanie nowych narzędzi informatycznych (arkuszy kalkulacyjnych) pozwalających na usprawnienie wykonywania obliczeń. Artykuł odnosi się do zagadnienia związanego z zapyleniem powietrza na stanowiskach pracy. Pomiary zapylenia polegają na określeniu zawartości w powietrzu pyłu frakcji wdychalnej i/lub respirabilnej oraz krzemionki krystalicznej i obejmują pobór próbek powietrza, transport i przechowywanie próbek, oznaczenie rodzaju pyłu, wyniki obliczeń zawartości pyłu w powietrzu. W ramach prezentowanych zagadnień wykonano pomiary zapylenia na stanowisku pracy podczas pracy urządzenia wiertniczego. Dokonano oszacowania stopnia szkodliwości pyłów na organizm ludzki, oceny niepewności uzyskanych wyników oraz ryzyka popełnienia błędu zastosowania metody. Opracowano program (arkusz kalkulacyjny) przystosowany do szybkich obliczeń wyników końcowych z odniesieniem do najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłu (NDS) oraz gromadzenia danych z wykonywanych pomiarów.
    Air pollution at workplaces is a phenomenon that can cause serious diseases in exposed workers. Particularly dangerous is the dust of the smallest particle size, classified as the so-called respirable fractions. Dust with these properties enters the alveoli. It is practically indelible and poses a health hazard. In recent years, many standards have been introduced into the current legal order (PN-EN 482+A1:2016-01, PN-EN 13890: 2010, PN-91/Z-04018/02 PN-91/Z-04018/03, PN-91/Z-04018/04). These standards change the methodology of performing measurements and increase the requirements for estimating an uncertainty of results obtained. A novelty in this field is the use of a comprehensive method for estimating measurement uncertainty, taking into account not only the measurement and calibration of measuring devices, but also a number of additional elements, such as pump flow stability, time taken to perform a single measurement sampling, air flow capacity during measurement, or their transport and storage. These circumstances formed the basis for undertaking works related to the extension of the research methodology in terms of their performance, interpretation of results and statistical evaluation. It also became necessary to develop new IT tools (spreadsheets) to streamline the computational work. The article presents issues related to workplace dust content. Dust measurements consist in determining the inhalable and/or respirable dust and crystalline silica airborne dust content, i.e. the collection of air samples and determining of the dust type, transport and storage of samples, and calculation results for the airborne dust. Dust measurements were performed on the drilling rig during the drilling rig operation. The degree of dust harmfulness to the human body was estimated, and the uncertainty of the obtained results and the risk of making an error in the application of the method was assessed. A program (spreadsheet) adapted to the quick calculations of the final results with reference to the maximum permissible concentrations (MOC) of dust and collection of data from the performed measurements was developed.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2022, 78, 2; 154-161
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie ryzyka zawodowego związanego z hałasem na stanowiskach pracy w podziemnych wyrobiskach eksploatacyjnych
    Formation of occupational risk, connected with the noise at the work stations in underground mining excavations
    Autorzy:
    Kapusta, M.
    Szponder, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/349524.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    hałas
    ryzyko
    czynniki szkodliwe
    choroby zawodowe
    noise
    risk
    harmful factors
    occupational disease
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki pomiaru natężenia hałasu na wybranych stanowiskach pracy w kopalni węgla kamiennego. Obowiązkiem pracodawcy jest identyfikacja, ocena i szacowanie ryzyka zawodowego, które bezpośrednio wynika z występujących zagrożeń podczas pracy. Do analizy narażenia pracowników na skutki oddziaływania hałasu wybrano grupę pracowników z oddziałów eksploatacyjnych. Głównym źródłem hałasu w wyrobiskach są maszyny związane z urabianiem calizny. Ocena ryzyka zawodowego przeprowadzona metodą PN-N-18002 pozwoliła oszacować wielkość i stopień dopuszczalności ryzyka oraz wytyczyć kierunki profilaktyki. Ponadto w artykule porównano wartości tabelaryczne i rzeczywiste hałasu generowanego przez różne maszyny górnicze.
    The article presents the results of the noise measurement at selected workplaces in coal mines. The employer is obliged to identify, evaluate and estimate occupational risk, resulting from existing hazards. To analyze the exposure of workers to noise, a group of mining division employees was selected. The main source of noise in excavations comes from machines and technological processes associated with mining of the body of coal. Risk assessment was carried out with use of the PN-N-18002 norm, which enabled to estimate the size and the degree of risk acceptability, while allowed to determine prevention methods. In addition, the article compares actual and tabulated values of noise for various mining machinery.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2011, 35, 4; 49-59
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ czynników szkodliwych i uciążliwych na pracę operatora urządzeń wyładowczych wywrotnicy wagonowej
    Harmful influence factors and annoying work equipment operator discharge-tipping wagons
    Autorzy:
    Wołczański, T.
    Pytel, A.
    De Saint Aubin, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/103521.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    czynniki szkodliwe
    czynniki uciążliwe
    operator wywrotnicy wagonowej
    harmful factors
    nuisance factors
    operator wagon tippler
    Opis:
    Koksowanie jest znanym i stosowanym od bardzo dawna procesem chemicznej obróbki paliw stałych o największym, oprócz spalania, znaczeniu praktycznym. W zakładach tego typu, jednym z wielu stanowisk pracy jest operator urządzeń wyładowczych – wywrotnicy wagonowej. Praca operatora wywrotnicy nie należy do łatwej i bezpiecznej ze względu na bliskość występowania elementów mechanicznych, które są w ruchu, oraz bezpośredni kontakt z taborem kolejowym. Operator w trakcie jej wykonywania wystawia siebie na oddziaływanie różnych i licznych czynników szkodliwych i uciążliwych. W artykule scharakteryzowano stanowisko operatora urządzeń wyładowczych na wydziale węglowni w jednym z zakładów przemysłu koksowniczego. Biorąc pod uwagę ogół czynników, które wtórują pracy operatora wywrotnicy wagonowej, stwierdzono, że wpływają one na jakość wykonywanej pracy. Powodują osłabienie, znużenie, senność, mają również wpływ na koncentrację. Artykuł zawiera analizę badania ankietowego wśród pracowników koksowni, przeprowadzonego w celu poznania czynników szkodliwych i uciążliwych, które mają wpływ na zdrowie operatorów. Przez działanie ww. czynników zostaje wydłużony czas reakcji, obniża się czujność oraz rośnie ilość popełnianych błędów, co jest bardzo niebezpieczne ze wzglądu na duże prawdopodobieństwo wypadku przy pracy.
    Coking is a well known and used for a very long process of chemical treatment of solid fuels with the greatest, in addition to combustion practical importance. One of the many jobs in factories of this type is operator-discharge devices wagon tippler. Work should not be tipping the operator for easy and secure due to the proximity of the occurrence of mechanical components that are in motion, and direct contact with rolling stock. Operator during its execution shall issue to each other on the impact of various factors, and many harmful and disruptive. The article describes the position of the operator of the discharge on the faculty bunker in one of the plants coke industry in the province of Opole. Given the general factors that echoed operator wagon tippler found that seriously affect the quality of their work. Causing weakness, fatigue, drowsiness, affect the concentrations. The article contains an analysis of a questionnaire study among employees coking carried out in order to know the factors harmful and burdensome, which affect the health of operators. Through the operation of the above. factors is prolonged reaction time, reduced vigilance and a growing number of errors, which is very dangerous, for reasons of a high probability of an accident at work.
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2014, T. 2; 425-438
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania i ocena szkodliwości drgań mechanicznych występujących na stanowiskach pracy w górnictwie nafty i gazu
    Examination and evaluation of the harmful effects of mechanical vibrations occurring at work stations in the oil and gas mining industry
    Autorzy:
    Buczek, Janusz
    Balawajder, Zbigniew
    Kwilosz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834989.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    drgania mechaniczne
    czynniki szkodliwe
    środowisko pracy
    mechanical vibration
    harmful factors
    working environment
    Opis:
    Wśród wielu uciążliwych czynników środowiskowych charakteryzujących pracę maszyn i urządzeń tak na wiertni podczas wiercenia otworu, jak i w czasie pracy podobnych urządzeń górniczych występuje szkodliwe działanie przyspieszenia drgań mechanicznych (wibracji), wpływające niekorzystnie na pracowników przebywających na swoich stanowiskach. Wyciągi wiertnicze, silniki spalinowe, pompy płuczkowe, agregaty prądotwórcze, sita wibracyjne, szlifierki pneumatyczne to mechanizmy, które w czasie pracy wytwarzają drgania mechaniczne. Zdarza się, że drgania te przekraczają poziom dopuszczalnych wartości norm i przepisów prawnych obowiązujących w tym zakresie, co niejednokrotnie naraża pracownika obsługującego te urządzenia techniczne na utratę zdrowia. Dla ustalenia wielkości wibracji przeprowadza się okresowo badania i pomiary, głównie na stanowiskach pracy. Dokonano wielu pomiarów i interpretacji drgań o charakterze ogólnym (przekazywanych do organizmu człowieka przez jego nogi, miednicę, plecy lub boki) oraz drgań o charakterze miejscowym (oddziałujących na organizm człowieka przez kończyny górne). Wyliczono główne parametry oceny oddziaływania czynnika szkodliwego na pracowników, dopuszczalne wartości przyspieszenia drgań, dopuszczalny czas narażenia i porównano je z wielkościami zmierzonymi. Oszacowano wskaźniki krotności przekroczenia wartości dopuszczalnych NDN. Dokonano porównania zmian wskaźnika NDN, jakie nastąpiły w latach 2005–2016 na stanowiskach pracy dla wybranych urządzeń wiertniczych. W pracy omówiono zagadnienie drgań mechanicznych występujących na stanowiskach pracy. Pilotowe badania wibracji wykonano zgodnie z wymaganiami określonymi w prawodawstwie polskim oraz z odpowiednimi dokumentami Unii Europejskiej. Porównując wartości uzyskane w czasie pomiaru z wielkościami dopuszczalnymi wibracji określonymi w rozporządzeniach, ustalono stopień szkodliwości drgań. W celu ułatwienia i przyśpieszenia wykonywanych obliczeń oraz ich interpretacji przygotowano oprogramowany arkusz kalkulacyjny. Opracowane metody pomiarów i interpretacji wyników zaimplementowane w formie arkusza kalkulacyjnego wykorzystywane są na bieżąco do oceny drgań mechanicznych w przemyśle naftowym oraz branżach pokrewnych.
    Acceleration associated with mechanical vibrations on drilling rigs during drilling and in similar mining equipment have harmful effects on workers present at their work stations. This adverse condition coexists together with other numerous environmental factors characteristic for the activity of drilling equipment. Drawworks, combustion engines, mud pumps, electrical generators, shale shakers, pneumatic grinders are mechanisms creating different kinds of vibrations during their work. It happens, that vibration amplitude exceeds allowable values of obligatory standards or legal regulations, and puts workers at risk of health loss. In order to determine the magnitude of vibration, measurements and tests are performed periodically mainly at work stations. Whole body vibrations (WBV) (transmitted to the human body through his legs, pelvis, back or shoulders) and hand-arm vibrations (HAV) (acting through hands) have been measured and interpreted. The main parameters characterizing the harmful factors acting on workers, such as: permissible values of vibration acceleration, permissible exposure time have been calculated and compared with measured values. Ratios of measured vibration values to Occupational Exposure Limits (NDN) were evaluated. A comparison of the changes in the NDN index that took place in 2005–2016 at work stations for selected drilling equipment was made. The publication discusses the issue of mechanical vibrations occurring at work stations. Pilot vibration surveys were performed according to the requirements described in Polish regulations and appropriate EU documents. By comparing measured vibration values with OEL, the degree of their harmful effect was determined. In order to facilitate and accelerate calculations, a spreadsheet was prepared. Elaborated measuring and interpretation methods were implemented in the form of a spreadsheet and are currently used to evaluate mechanical vibrations in oil industry plants and in other similar industries.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2019, 75, 2; 101-110
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Health Risks From Exposure to Metal-Working Fluids in Machining and Grinding Operations
    Autorzy:
    Li, K.
    Aghazadeh, F.
    Hatipkarasulu, S.
    Ray, T. G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/90609.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    machining safety
    cutting fluid hazards
    occupational illnesses
    occupational cancer
    metal working
    obróbka metali
    obróbka skrawaniem
    ocena ryzyka zawodowego
    zagrożenia zdrowia
    szkodliwe czynniki fizyczne
    choroba zawodowa
    nowotwory
    Opis:
    Metal-working fluids (MWFs) are used in machining and grinding operations to cool the tool and work, reduce the friction between the tool and work, improve the surface integrity of the work piece, and increase tool life and productivity. Health problems have been reported among workers exposed to MWFs, including incidences of respiratory, digestive and skin cancers, and increased rates of cough and phlegm. This paper reviews and discusses issues concerning health risks from exposure to MWFs in machining and grinding operations, the various factors that influence the degree of exposure, and control methods to reduce exposure to metal-working fluids.
    Źródło:
    International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2003, 9, 1; 75-95
    1080-3548
    Pojawia się w:
    International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pole elektromagnetyczne jako czynnik szkodliwy w przemyśle elektroenergetycznym
    Electromagnetic field as a harmful factor in the electric power industry
    Autorzy:
    Kasprzyk, R.
    Butlewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/202481.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
    Tematy:
    pole elektromagnetyczne
    czynniki szkodliwe na stanowisku pracy
    ergonomia stanowisk pracy
    projektowanie ergonomiczne stanowisk pracy
    Opis:
    W artykule opisano wpływ pola elektromagnetycznego na organizm człowieka. Dokonano tego przede wszystkim na podstawie analizy literatury dotyczącej źródeł pola elektromagnetycznego w otoczeniu człowieka oraz charakterystyki szkodliwego wpływu pola w zależności od wielkości natężenia pola elektromagnetycznego oraz długości ekspozycji na jego działanie. Przedstawiono również obowiązujące podstawy prawne oraz normy regulujące problem pól elektromagnetycznych.
    Within the following article, the impact of electromagnetic field on humans is described. Specifically, carried out is an analysis of literature on the sources of the electromagnetic field in the human environment, and the characteristics of the harmful impact of the field depending on the size of the electromagnetic field strength and the length of exposure to its action. In the article presented are the current legal grounds and standards regulating the issue of electromagnetic fields.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2013, 59; 19-33
    0239-9415
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych
    Biohazards: standards, guidelines, and proposals for threshold limit values
    Autorzy:
    Górny, R. L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138478.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    biologiczne czynniki szkodliwe
    ocena narażenia
    normy
    wartości referencyjne
    biohazards
    exposure assessment
    standards
    reference values
    Opis:
    Ekspozycja na czynniki biologiczne często prowadzi do wystąpienia wielu niekorzystnych skutków zdrowotnych u narażonych osób. Wypracowanie wartości normatywnych i (lub) referencyjnych dla biologicznych czynników szkodliwych obecnych w powietrzu jest warunkiem koniecznym zachowania właściwego stanu środowiska zarówno pracy, jak i pozazawodowego, a także właściwej jego kontroli i oceny. W artykule dokonano przeglądu istniejących w piśmiennictwie przedmiotu standardów, propozycji wartości normatywnych i wartości referencyjnych dla takich biologicznych czynników szkodliwych, jak: bakterie, grzyby, substancje pochodzenia drobnoustrojowego (np. endotoksyny i subtylizyna), alergeny zwierzęce (kota, psa i roztoczy) oraz środowisk specjalnych (szpitali czy pomieszczeń ambulatoryjnych), a także powierzchni w pomieszczeniach, gdzie wymagana jest duża czystość powietrza. Wszechstronnie przedstawiono istniejący stan prawny w tej dziedzinie w Polsce, a ponadto omówiono ograniczenia związane z praktycznym stosowaniem wartości normatywnych i problemy związane z dokonywaniem oceny zagrożeń spowodowanych bioaerozolami, przy braku kryteriów interpretacyjnych wyników pomiarów.
    Exposure to biological agents very often leads to adverse health effects in susceptible individuals. Development of values for biologically derived airborne contaminants seems to be necessary to prevent harmful exposure in occupational and non-occupational environments, to ensure reliability of measurement methods and proper interpretation of the results. This paper presents an overview of existing quantitative standards and guidelines for biological agents such as bacteria, fungi, substances derived from microorganisms (endotoxins, subtilisins), animal (mite, cat and dog) allergens, for special environments such as hospitals and related facilities, as well as for microbial contamination of surface in indoor spaces where high air quality is required. This article describes limitations of the available recommendations and discusses decision making and data interpretation issues without limit values for bioaerosols. Moreover, a special emphasis is placed in the paper on existing quantitative Polish standards and proposals for occupational exposure limits and reference limit values for work and other indoor environments.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 3 (41); 17-39
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie metod biologii molekularnej w ocenie narażenia zawodowego na szkodliwe czynniki biologiczne
    Molecular biology methods in assessing occupational exposure to harmful biological agents
    Autorzy:
    Bakal, A.
    Górny, R.
    Ławniczek-Wałczyk, A.
    Cyprowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137930.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    ryzyko zawodowe
    biologia molekularna
    PCR
    diagnostyka molekularna
    genotypowanie drobnoustrojów
    molekularny odcisk palca
    harmful biological agents
    occupational risk
    molecular biology
    molecular diagnostics
    microorganisms genotyping
    Opis:
    Obowiązkiem każdego pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków w miejscu zatrudnienia. W tym celu niezbędna jest identyfikacja i eliminacja możliwych do usunięcia zagrożeń oraz zapewnienie odpowiednich środków ochrony zarówno zbiorowej, jak i indywidualnej. Wśród szkodliwych czynników środowiska pracy, jednymi z bardziej istotnych są czynniki biologiczne. Stanowią one częstą przyczynę chorób zawodowych w Polsce. Mogą oddziaływać na organizm człowieka, powodując dolegliwości o charakterze: alergicznym, drażniącym, zakaźnym, toksycznym oraz rakotwórczym. Do tych czynników biologicznych zaliczamy: mikroorganizmy (bakterie, grzyby), wirusy, pasożyty człowieka oraz aktywne biologicznie substancje chemiczne będące produktami metabolizmu drobnoustrojów (np. mykotoksyny).W laboratoryjnej identyfikacji zagrożeń biologicznych najczęściej są obecnie wykorzystywane metody: hodowlane, mikroskopowe i biochemiczne. Mimo niewątpliwych zalet i rozpowszechnienia, mają one jednak swoje ograniczenia. Większość z nich pozwala na identyfikację jedynie mikroorganizmów żywych, zdolnych do wzrostu w warunkach laboratoryjnych. Jak wskazują wyniki badań, takie drobnoustroje stanowią jedynie niewielki odsetek w ekstremalnych przypadkach zaledwie 1%) społeczności występującej w danym środowisku. W artykule zostały przedstawione metody biologii molekularnej (wykorzystujące analizę DNA) pozwalające na: identyfikację jakościową i ilościową drobnoustrojów, określenie ich cech biochemicznych oraz uzyskanie profilu gatunkowego mikroorganizmów występujących w danym środowisku, bez konieczności ich hodowli w warunkach laboratoryjnych. Zastosowanie tych metod pozwala na dokładniejszą identyfikację drobnoustrojów występujących w środowisku pracy, umożliwiając bardziej precyzyjną ocenę narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne.
    All employers are responsible for ensuring safe working conditions for employees in their workplace. It is necessary to accurately identify and eliminate all hazards that are possible to remove and to ensure proper collective and personal protective measures. Among occupational hazards, biological agents are one of the most important. They are considered as the most frequent cause of occupational diseases in Poland. They can affect human body and cause various adverse health outcomes such as allergies, irritations, infections, toxicoses or even a cancer. Among them we can distinguish harmful microorganisms (bacteria, viruses, fungi), human parasites and biologically active chemical compounds produced by microorganisms (e.g., fungal mycotoxins). Currently, the most frequent used laboratory procedures to identify biological hazards are culture-based, microscopic and biochemical methods. Despite their unquestionable advantages and widespread presence, these techniques have also important limitations. They only enable identification of microorganisms which are viable and capable to grow in laboratory conditions. As the studies have shown, such microorganisms constitute (in extreme cases) merely 1% of their population present in the environment. This paper presents an overview of molecular biology methods (based on DNA analysis) which allow the qualitative and quantitative identification of microorganisms, determining their biochemical features and enabling to obtain their environmental species profile without the need for their culturing in laboratory conditions. Application of these methods provides more accurate identification of microorganisms present in occupational environment, allowing more precise analysis of potential health risks derived from exposure to harmful biological agents.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2017, 3 (93); 5-16
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czynniki wpływające na stan bezpieczeństwa pracy na placu budowy
    Factors affecting the condition of the job safety on the construction site
    Autorzy:
    Morka, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/403167.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    budownictwo
    bezpieczeństwo pracy
    czynniki niebezpieczne
    czynniki szkodliwe
    czynniki uciążliwe
    profilaktyka
    construction
    industrial safety
    dangerous factor
    detrimental factor
    disruptive factor
    prevention
    Opis:
    Bezpieczeństwo pracy określają warunki istniejące w zakładzie pracy. Niebezpieczne warunki mogą doprowadzić do szkody polegającej na śmierci, ciężkim uszkodzeniu ciała lub szkód materialnych. W artykule zamieszczono wybrane zagadnienia z zakresu wypadkowości w budownictwie, oraz przedstawiono klasyfikację czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych występujących na placu budowy. Zwrócono również uwagę na obszary działań profilaktycznych, na które należy zwrócić szczególną uwagę w czasie przygotowania i realizacji robót budowlanych.
    Conditions existing in the work place determine the job safety. Dangerous conditions can lead to accident which consequences can be death, serious body injury of worker or material damage. Chosen issues are placed in the article from scope of accidents in the construction and classification of dangerous, harmful and arduous factors on construction site. There is also written about areas which should be under special attention during preparation and execution of the construction work.
    Źródło:
    Budownictwo i Inżynieria Środowiska; 2011, 2, 4; 605-609
    2081-3279
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Inżynieria Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożenia dla zdrowia w pracy sprzedawcy w handlu detalicznym
    Health risks of a sales assistant at work
    Autorzy:
    Łastowiecka-Moras, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957901.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    handel detaliczny
    sprzedawca
    czynniki niebezpieczne
    czynniki szkodliwe
    czynniki uciążliwe
    zagrożenia zdrowotne
    retail trade
    sales assistant
    harmful factors
    health risks
    Opis:
    W branży handlowej w Polsce pracuje 3,6 mln osób, czyli 26% ogółu pracujących. Blisko dwie trzecie pracowników handlu stanowią kobiety Sektor oferuje również wiele miejsc pracy dla osób młodych, dopiero wchodzących na rynek pracy, oraz dla osób o niższych kwalifikacjach. Zawód sprzedawcy należy do grupy zawodów usługowych. Obciążenie pracownika zatrudnionego na stanowisku sprzedawcy w handlu detalicznym zależy zarówno od branży sklepu, zakresu wykonywanych czynności, warunków pracy, jak i wielkości jednostki handlowej W dużych placówkach istnieje podział zadań pomiędzy poszczególnych pracowników. W mniejszych sklepach jeden pracownik musi umieć wykonywać wszystkie lub większość czynności. Typowe dla pracy sprzedawców rodzaje obciążeń, a więc podnoszenie i przenoszenie dużych ciężarów, wykonywanie pracy w wymuszonej pozycji ciała, powtarzalność ruchów oraz towarzyszący pracy stres są przyczyną wielu zmian chorobowych, zwłaszcza w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego, układu krążenia i układu nerwowego.
    In Poland, 3 6 million people work in the trade sector, that is 26% of the total employment. Nearly two thirds of them are women. This sector also offers many jobs for young people who are entering the labour market, and for people with lower qualifications. A sales assistant is a service occupation, in which work load depends on the range of goods sold, duties, working conditions, and the size of the store. In large stores, tasks are divided between employees. In smaller ones, one worker must be able to perform all or most activities Typical for sales assistants types of workload, such as manual materials handling, forced posture, repetitive motions and accompanying stress, cause many health problems, especially those of musculoskeletal, cardiovascular and nervous systems.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2018, 2; 16-19
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawne wymogi kontroli szkodliwych czynników biologicznych w świetle zmian legislacyjnych w latach 2000-2020
    Legal requirements for control of harmful biological agents in the light of related legislative changes in years 2000-2020
    Autorzy:
    Górny, Rafał L.
    Gołofit-Szymczak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342463.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    narażenie zawodowe
    ocena ryzyka
    wirus SARS-CoV-2
    legislacja
    inżynieria środowiska
    harmful biological agents
    occupational exposure
    risk assessment
    SARS-CoV-2 virus
    legislation
    environmental engineering
    Opis:
    Legislacja w obszarze ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) wymaga stałego nowelizowania. Pandemia COVID-19 wymusiła kolejne zmiany w tym zakresie. W 2020 r. opublikowano dyrektywę Komisji (UE) 2020/739 zmieniającą m.in. załącznik III do dyrektywy 2000/54/WE w odniesieniu do włączenia SARS-CoV-2 do wykazu czynników biologicznych o znanej zakaźności dla ludzi. W tym samym roku w Polsce ukazało się znowelizowane rozporządzenie Ministra Zdrowia (Dz.U. poz. 2234) zmieniające rozporządzenie w sprawie SCB dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W artykule omówiono prawne wymogi kontroli SCB w świetle ostatnich zmian legislacyjnych oraz scharakteryzowano problemy z tego obszaru, które wciąż wymagają rozwiązania zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.
    Legislation in the area of protection of workers against the risks related to harmful biological agents (HBA) exposure requires constant revision. The COVID-19 pandemic has forced further changes in this regard. In 2020, Commission Directive (EU) 2020/739 was published, amending among others Annex III to Directive 2000/54/EC as regards the inclusion of SARS-CoV-2 in the list of biological agents known to infect to humans. In the same year in Poland, a revised Ordinance of the Minister of Health was published, amending the regulation on HBA for health in the work environment and protection of the health of workers professionally exposed to these agents. This article discusses the legal requirements of HBA control in the light of the latest legislative changes and characterizes the problems in this area that still need to be solved at both the national and European level.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2022, 7; 12-20
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpieczeństwo pracy w piekarni
    Occupational safety in bakeries
    Autorzy:
    Parfianowicz, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/181079.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    piekarnia
    zagrożenia
    czynniki szkodliwe dla zdrowia
    prewencja wypadkowa
    bakery
    hazards
    factors harmful to health
    accident prevention
    Opis:
    Piekarz to zawód, przy wykonywaniu którego występują różne czynniki szkodliwe dla zdrowia. Celem artykułu jest wskazanie tych zagrożeń oraz omówienie sposobu zapobiegania im. Kluczową sprawą w zapobieganiu chorobom zawodowym i wypadkom przy pracy jest rzetelne przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.
    A baker is exposed to a variety of factors harmful to hearth. This article indicates those threats and discusses how to prevent them. Reliable risk assessment and relevant preventive measures are crucial in preventing occupational diseases and accidents at work is.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2015, 1; 14-17
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjawiska adaptacji i tolerancji organizmu ludzkiego na działanie czynników szkodliwych w środowisku
    Adaptation and tolerance of the human organism to the effects of harmful environment al f actors
    Autorzy:
    Kirschner, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/874282.pdf
    Data publikacji:
    1976
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
    Tematy:
    czlowiek
    srodowisko
    homeostaza
    adaptacja fizjologiczna
    zdolnosc adaptacyjna
    oddzialywanie na czlowieka
    warunki srodowiska
    czynniki szkodliwe
    odpornosc czlowieka
    Źródło:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1976, 27, 1
    0035-7715
    Pojawia się w:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drobnodyspersyjne cząstki metali - ocena narażenia zawodowego
    Fine particles of metals – occupational risk assessment
    Autorzy:
    Gawęda, E.
    Kondej, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/181213.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    ryzyko zawodowe
    ocena ryzyka zawodowego
    czynniki szkodliwe
    stanowisko pracy
    risk assessment
    ocupational risk assessment
    workstand
    harmful factors
    Opis:
    W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące występowania drobnodyspersyjnych cząstek metali w powietrzu na stanowiskach pracy, na których są prowadzone procesy z udziałem metali i ich związków. Podano przykłady procesów, w których cząstki wytwarzane są w sposób celowy oraz niepożądany. Poruszono problemy związane z przeprowadzeniem oceny narażenia zawodowego (pobieranie próbek, wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń). W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące występowania drobnodyspersyjnych cząstek metali w powietrzu na stanowiskach pracy, na których są prowadzone procesy z udziałem metali i ich związków. Podano przykłady procesów, w których cząstki wytwarzane są w sposób celowy oraz niepożądany. Poruszono problemy związane z przeprowadzeniem oceny narażenia zawodowego (pobieranie próbek, wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń).
    This paper presents issues related to the fine particles suspended in workplace air, where processes with metals and their compounds are conducted. Examples of wanted and unwanted generation of particles are given. Problems connected with occupational risk assessment (sampling methods, threshold limit values) are brought up.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2005, 6; 18-20
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Study of the harmful factors influence on the occupational risk level: the example of the Ukrainian mining industry
    Autorzy:
    Kruzhilko, O.
    Maystrenko, V.
    Tkalych, I.
    Polukarov, Y.
    Kalinchyk, V. P.
    Neklonskyi, I.
    Ryzhchenko, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055751.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Komputerowej Nauki o Materiałach i Inżynierii Powierzchni w Gliwicach
    Tematy:
    mining industry
    occupational risk
    statistical data
    harmful factors
    dust
    przemysł górniczy
    ryzyko zawodowe
    dane statystyczne
    czynniki szkodliwe
    zapylenie
    Opis:
    Purpose: The choice of preventive measures and labour protection equipment should be justified taking into account the occupational risk. For objective reasons, existing approaches do not provide an opportunity to justify the choice of the necessary measures, which best reduce the occupational risk level. Consequently, an effective methodological approach to justify preventive measures is required, since the level of risk in mining enterprises is still high, especially in developing countries and countries with weak economies. The current research is devoted to solving this urgent scientific problem. Design/methodology/approach: Construction of mathematical models based on accumulated statistical data on the values of production factors using polynomial regression, which is justified by the simplicity of computational algorithms and the clarity of the results obtained. Findings: On the example of the Ukrainian mining industry, it was found that to reduce occupational risk; the most effective is to change the operating mode of the equipment and rational planning of working hours, but not measures to reduce the dust concentration. Research limitations/implications: The study is focused on the mining industry; a methodological approach and a mathematical model are proposed for specific working conditions at Ukrainian mining industry. Practical implications: The proposed approach makes it possible, based on statistical data, to quickly and reliably select the most effective measures to reduce the industrial risk level. Originality/value: A feature of the proposed approach to reducing industrial risk is a comprehensive accounting of data on factors affecting occupational risk, the construction of mathematical models and the use of modelling results when planning measures to improve working conditions.
    Źródło:
    Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering; 2022, 110, 1; 35--41
    1734-8412
    Pojawia się w:
    Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkodliwe czynniki biologiczne stosowane celowo w zakładach pracy w Polsce na podstawie danych z Krajowego Rejestru Czynników Biologicznych
    Harmful biological agents intentionally used in enterprises in Poland based on the National Register of Biological Agents
    Autorzy:
    Kozajda, Anna
    Jeżak, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082673.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-09
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    celowe użycie czynników biologicznych
    zagrożenie biologiczne
    zamierzone czynności z czynnikami biologicznymi
    narażenie zawodowe na czynniki biologiczne
    zarządzanie ryzykiem biologicznym
    harmful biological agents
    intentional use of biological agents
    biohazard
    deliberate activities with biological agents
    occupational exposure to biological agents
    biorisk management
    Opis:
    Wstęp: W artykule przedstawiono zamierzone użycie szkodliwych czynników biologicznych na podstawie Krajowego Rejestru Czynników Biologicznych (KRCB) według stanu na lipiec 2020 r. Materiał i metody: Krajowy Rejestr Czynników Biologicznych jest centralną bazą danych gromadzącą zgłoszenia celowego użycia w procesach pracy czynników biologicznych zaklasyfikowanych do grup zagrożenia 2–4. Wyniki: Zgłoszenia zamierzonego użycia czynników biologicznych otrzymano od 672 zakładów, w tym od 63% w celach diagnostycznych, 30% – naukowo-badawczych i 7% – przemysłowych. Najwięcej zgłoszeń przesłały kliniczno-diagnostyczne laboratoria przyszpitalne (34%), a następnie laboratoria diagnostyczne inne niż przyszpitalne (34%) oraz laboratoria działające w strukturach szkół wyższych i jednostek naukowo-badawczych (15%). Ogółem liczba narażonych pracowników wyniosła 7077 osób, w tym 88% kobiet i 12% mężczyzn. Czynniki z 2 i 3 grupy zagrożenia stosowało, odpowiednio, 98% i 16% zakładów. Najczęściej wykorzystywano bakterie Escherichia coli (z wyjątkiem szczepów niepatogennych), na które były narażone 4394 osoby (62%), Staphylococcus aureus – 4122 osoby (58%) i Pseudomonas aeruginosa, na które było narażonych 3726 osób (53%). Czynniki biologiczne uznane przez Międzynarodową Agencję Badań nad Nowotworami za rakotwórcze stosowano w 107 zakładach (16%), w tym wirusy [wirus zapalenia wątroby typu B (N = 25, 4%), wirus zapalenia wątroby typu C (N = 24, 4%), ludzki wirus nabytego niedoboru odporności typu 1 (N = 18, 3%), wirus Epsteina-Barr (N = 10, 1%), ludzkie wirusy papilloma (N = 5, 1%), ludzki wirus herpes typu 8 (N = 3, <1%), ludzki wirus limfotropowy komórek T typu 1 (N = 3, <1%)], bakterie [Helicobacter pylori (N = 18, 3%)] i pasożyt [Schistosoma haematobium (N = 1, <1%)]. Wnioski: Krajowy Rejestr Czynników Biologicznych jest unikatowym źródłem informacji o czynnikach biologicznych celowo stosowanych w zakładach pracy i stanowi ważne ogniwo w łańcuchu informacji o narażeniu zawodowym w Polsce. Med. Pr. 2021;72(2):131–143
    Background: This work presents intentional use of harmful biological agents based on the National Register of Biological Agents (in Polish abbreviated as KRCB) as of July 2020. Material and Methods: Generally, KRCB is a central database gathering notifications of intentional use of biological agents classified as risk groups 2–4 at work. Results: Notifications were sent by 672 enterprises, including for diagnostic – 63%, research – 30% and industrial purposes – 7%. The largest number of notifications were sent by hospital-based diagnostic laboratories – 34%, laboratories other than hospital-based – 34%, and higher education and research units – 15%. In total, 7077 workers (88% women, 12% men) were exposed to biological agents intentionally used at work. The following bacteria were most frequently used: Escherichia coli (with the exception of non-pathogenic strains) – 4394 (62%) exposed workers, Staphylococcus aureus –4122 (58%), and Pseudomonas aeruginosa – 3726 (53%). Biological agents recognized by the International Agency for Research on Cancer as carcinogenic were used in 107 enterprises (16%), including the following viruses: hepatitis B virus (HBV) – 25 enterprises (4%), hepatitis C virus (HCV) – 24 (4%), human immunodeficiency virus type 1 (HIV-1) – 18 (3%), Epstein-Barr virus (EBV) – 10 (1%), human papilloma virus (HPV) – 5 (1%), human herpes virus type 8 (HHV-8) – 3 (<1%), human T-lymphotropic virus type 1 (HTLV-1) – 3 (<1%), as well as bacteria Helicobacter pylori – 18 (3%) and parasites Schistosoma haematobium – 1 (<1%). Conclusions: While KRCB is a unique source of information on biological agents intentionally used in workplaces, it also provides an important link in the chain of information on occupational exposure to harmful agents in Poland.
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2021, 72, 2; 131-143
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Celowe użycie szkodliwych czynników biologicznych w procesach pracy w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Czynników Biologicznych
    Intentional use of harmful biological agents in work processes in Poland based on the National Register of Biological Agents
    Autorzy:
    Kozajda, Anna
    Miśkiewicz, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28410984.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-29
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    szkodliwe czynniki biologiczne
    celowe użycie czynników biologicznych
    zagrożenie biologiczne
    zamierzone czynności z czynnikami biologicznymi
    narażenie zawodowe na czynniki biologiczne
    zarządzanie ryzykiem biologicznym
    harmful biological agents
    intentionally use of biological agents
    biohazard
    deliberate activities with biological agents
    occupational exposure to biological agents
    biorisk management
    Opis:
    Wstęp Artykuł prezentuje analizę danych o celowym użyciu szkodliwych czynników biologicznych w zakładach pracy w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Czynników Biologicznych (KRCB) według stanu na czerwiec 2023 r. Materiał i metody Rejestr ten jest centralną bazą danych gromadzącą zgłoszenia celowego użycia w procesach pracy czynników biologicznych z grup 2–4 zagrożenia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Wyniki Obecnie w KRCB zgromadzono 712 zgłoszeń użycia czynników biologicznych, w tym 62% w celach diagnostycznych, 31% – naukowo-badawczych i 7% – przemysłowych. Zgłoszenia najczęściej przesyłały kliniczno-diagnostyczne laboratoria przyszpitalne i inne niż przyszpitalne (po 33%) oraz laboratoria działające w szkołach wyższych i jednostkach naukowo-badawczych (16%). Ogółem liczba narażonych pracowników wynosiła 7352, w tym 88% kobiet i 12% mężczyzn. Czynniki z 2 i 3 grup zagrożenia stosowało, odpowiednio, 98% i 16% zakładów. Najczęściej celowo używano bakterii Escherichia coli (z wyjątkiem szczepów niepatogennych), na które były narażone 5972 osoby (81%), Staphylococcus aureus – 5760 (78%) i Pseudomonas aeruginosa – 5155 (70%). Wśród pracowników zgłoszonych do KRCB blisko 25% było narażonych na co najmniej 1 z czynników biologicznych kancerogennych dla człowieka, w tym wirusy [wirus zapalenia wątroby typu B (1800 osób, 24%) i typu C (1767, 24%), ludzki wirus niedoboru odporności typu 1 (1557, 21%), ludzki gammaherpeswirus typu 4 (wirus Epsteina-Barr) (199, 3%), Papillomaviridae (52, <1%), ludzki gammaherpeswirus typu 8 (16, <1%), ludzki wirus T-limfotropowy typu 1 (38, <1%)], bakterie [Helicobacter pylori (299, 4%)] i pasożyt [Schistosoma haematobium (9, <1%)]. Wnioski Celowo stosowane czynniki biologiczne najczęściej stanowią zagrożenie dla pracowników laboratoriów kliniczno-diagnostycznych, ale wyższe ryzyko zdrowotne dotyczy pracowników laboratoriów badawczo-rozwojowych.
    Background The work presents the intentional use of harmful biological agents based on National Register of Biological Agents (Krajowego Rejestru Czynników Biologicznych – KRCB) collected by June 2023. Material and Methods The KRCB is a central database gathering notifications of the intentional use of biological agents in risk groups 2–4 in the workplace in accordance with the regulation of the Minister of Health of December 11, 2020 amending the regulation regarding biological agents. Results with the regulation of the Minister of Health of December 11, 2020 amending the regulation regarding biological agents. Results: Notifications were sent by 712 enterprises for: diagnostic – 62%, research – 31% and industrial purposes – 7%. Notifications were most often sent by hospital and non-hospital clinical and diagnostic laboratories (33% each group) and higher education and research units – 16%. In total, 7352 workers (88% women, 12% men) were exposed to biological agents intentionally used at work. Biological agents from 2 and 3 group risk were used by 98% and 16% enterprises, respectively. The most frequently were used bacteria Escherichia coli (with the exception of non-pathogenic strains) – 5972 (81%) exposed workers, Staphylococcus aureus – respectively 5760 (78%) and Pseudomonas aeruginosa – 5155 (70%). Among the total workers, nearly 25% were exposed to at least 1 biological agent carcinogenic to humans, including viruses (hepatitis B virus [HBV] – 1800 workers, 24%; hepatitis C virus [HCV] – respectively, 1767, 24%; human immunodeficiency virus-1 [HIV-1] – 1557, 21%; human gammaherpesvirus type 4 (Epstein-Barr virus) – 199, 3%; Papillomaviridae – 52, <1%; human gammaherpesvirus type 8 [HHV-8] – 16, <1%; human T-lymphotropic virus type 1 [HTLV- 1] – 38, <1%; bacteria Helicobacter pylori – 299, 4%; parasites Schistosoma haematobium – 9, <1%). Conclusions Intentionally used biological agents most often pose a threat to workers of hospital and non-hospital clinical and diagnostic laboratories, but a higher health risk concerns workers of and higher education and research units.
    Źródło:
    Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety; 2023, 74, 6; 501-511
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy jakości środowiska pracy w pomieszczeniach biurowych
    The quality of the working environment in offices
    Autorzy:
    Jankowska, E.
    Pośniak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180579.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    pomieszczenia biurowe
    środowisko pracy
    warunki pracy
    zagrożenia zdrowia
    czynniki szkodliwe
    office space
    work environment
    work conditions
    health hazards
    harmful factors
    Opis:
    W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące problemów jakości środowiska pracy w pomieszczeniach biurowych. Omówiono założenia i program realizacji w CIOP projektu celowego zamawianego, ukierunkowanego na poprawę warunków pracy w pomieszczeniach biurowych.
    This paper presents problems connected with the quality to the working environment in offices. The principles and programme of a research project realised in CIOP are discussed. Its aim is to improve working conditions in offices.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2003, 2; 5-8
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena zagrożeń zawodowych oraz ich profilaktyka w pracy techników dentystycznych w czasie pandemii COVID-19
    Assessment of occupational hazards and their prevention in the work of dental technicians during the COVID-19 pandemic
    Autorzy:
    Karwowska, Anita
    Kochanowicz, Jan
    Maślach, Dominik
    Pędziński, Bartosz
    Krzyżak, Michalina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23386574.pdf
    Data publikacji:
    2023-11-14
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    profilaktyka
    ryzyko zawodowe
    czynniki szkodliwe
    technik dentystyczny
    zagrożenia zdrowia
    COVID-19
    prevention
    occupational risk
    harmful factors
    dental technician
    health hazards
    Opis:
    Wstęp Praca technika dentystycznego związana jest z ekspozycją na szereg czynników szkodliwych. Wśród nich możemy wyróżnić czynniki: chemiczne, biologiczne, fizyczne oraz psychofizyczne. Przyczyniają się one do powstawania wielu chorób, ale nie wszystkie z nich określane są mianem chorób zawodowych. Głównym celem pracy była ocena zagrożeń zdrowia, które występują na stanowisku pracy technika dentystycznego oraz ich profilaktyki podczas pandemii COVID-19. Materiał i metody Przeprowadzono epidemiologiczne badanie przekrojowe. Wykorzystano formularz ankiety własnego autorstwa. Kwestionariusz zawierał 28 pytań. Link do ankiety był udostępniony na grupach społecznościowych zrzeszających techników dentystycznych. Wzięcie udziału w badaniu nie wymagało logowania. Podczas zbierania danych nie były gromadzone i przetwarzane dane osobowe respondentów. Wyniki W badaniu udział wzięło 148 techników dentystycznych. Najliczniej odpowiadali uczestnicy z przedziału wiekowego 21-25 lat, co stanowi 32% grupy badanej. Najmniejszą grupę stanowiły osoby powyżej 50 roku życia (6%). Najczęściej zajmowanym stanowiskiem był akryl (106 osób) i gipsownia (98 osób). Ponad jedna trzecia ankietowanych zgłosiła występowanie alergii, a najczęściej zgłaszane były alergie na akryl lub metale. Ponad 20% techników zgłosiło, że urazy mechaniczne przytrafiają się im kilka razy w tygodniu lub częściej. 17% techników zdeklarowało wypalenie zawodowe. Korzystanie z odzieży ochronnej zdeklarowało 80% techników. Wymienione środki ochrony osobistej: wyciąg, maski, rękawiczki jednorazowe, dygestorium, płyn do dezynfekcji oraz wkładki przeciwhałasowe, zawsze, gdy wymaga tego wykonywana czynność stosowało jedynie 22% techników, a aż 29% badanych nigdy nie stosowało wymienionych środków ochrony. Wnioski Nie wszystkie pracownie techniki dentystycznej były wyposażone w niezbędne środki ochrony osobistej. Do najczęściej stosowanych środków ochrony osobistej należały rękawiczki jednorazowe, płyn do dezynfekcji oraz wyciąg. Pandemia COVID-19 przyczyniła się do zmiany procedur dezynfekcji u ponad 1/3 badanych. Aż 35% z nich dopiero po wybuchu pandemii zaczęło stosować dezynfekcję, natomiast większość zmian dotyczyła udoskonalania istniejących procedur. Długość stażu pracy techników miała wpływ na narażenie na stres oraz wypalenie zawodowe.
    Background Work of a dental technician is associated with exposure to a number of harmful factors. We can distinguish: chemical, biological, physical and psychophysical factors. They contribute to many diseases, but not all of them are classified as occupational diseases. The main aim of the study was to assess the health hazards that occur in the workplace of a dental technician and their prevention during the COVID-19 pandemic. Material and Methods An epidemiological cross-sectional study was conducted. A self-created questionnaire form containing 28 questions was used. The link to the survey was shared on social groups associating dental technicians. Participation in the study did not require logging in. During the data collection, the respondents' personal data were not collected and processed. Results 148 dental technicians participated in the study. The largest group were participants aged 21-25 (32%), the smallest group were people over 50 (6%). The most frequently occupied position was acrylic and plaster. More than 1/3 of those surveyed reported having allergies, most often to acrylic or metal. More than 20% of technicians reported experience of mechanical injuries several times a week or more. 17% of technicians declared professional burnout. 80% of technicians used protective clothing. Personal protective equipment was always used by only 22% of technicians, and as many as 29% of respondents never used the listed protective equipment. Conclusions Not all dental laboratories were equipped with the necessary personal protective equipment. The most commonly used personal protective equipment included: disposable gloves, disinfectant liquid and extract. The COVID-19 pandemic contributed to a change in disinfection procedures in more than 1/3 of the respondents. 35% of them started using disinfection only after the outbreak of the pandemic, while most of the changes concerned the improvement of existing procedures. The length of work experience of technicians had an impact on exposure to stress and occupational burnout.
    Źródło:
    Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety; 2023, 74, 4; 289-299
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of Noise Level at the Position of Water Cutter Operator at Selected Enterprise
    Autorzy:
    Pałęga, Michał
    Kwapisz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27315826.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    STE GROUP
    Tematy:
    noise
    noise measurement
    harmful factors
    hazards in the work environment
    waterjet operator
    hałas
    pomiar hałasu
    czynniki szkodliwe
    zagrożenia w środowisku pracy
    strumień wody
    Opis:
    The subject of this publication is to assess the exposure of the water jet operator to the noise hazard. The publication presents basic information about noise in the work environment. Next, the procedure of noise measurement in the work environment was discussed and the results of tests carried out at the water jet operator's station for three basic activities were presented, ie: (1) plotter support, supervision of the cutting process, loading and receiving material, (2) auxiliary, transport and cleaning, (3) computer service, keeping documentation, hygienic and social break. The noise level test included the determination of: the maximum sound level A LAmax the peak sound level C LCpeak, the noise exposure level related to the 8-hour work day LEX,8h. Based on the obtained measurement results, it can be stated that the exposure to noise at the station of the waterjet operator is at an acceptable level.
    Źródło:
    New Trends in Production Engineering; 2019, 2, 2; 341-349
    2545-2843
    Pojawia się w:
    New Trends in Production Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożenia w pracy pielęgniarki środowiskowej
    Autorzy:
    Frąckowiak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/370777.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach
    Tematy:
    pielęgniarka środowiskowa
    zagrożenia zawodowe
    czynniki szkodliwe
    wypalenie zawodowe
    choroby zawodowe
    obciążenia fizyczne
    community nurse
    occupational hazards
    harmful factors
    professional burnout
    occupational disease
    physical loads
    Opis:
    Pielęgniarki z racji wykonywanych obowiązków, ryzyka kontaktu z czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi oraz obciążeń psychospołecznych związanych z wykonywaną pracą narażone są na szereg zagrożeń zawodowych. Są to szkodliwe czynniki biologiczne, zagrożenia układu mięśniowo-szkieletowego, czynniki chemiczne i fizyczne oraz stres, często agresja i wulgarne zachowania ze strony pacjentów, wypalenie zawodowe. Celem niniejszej pracy jest ocena występowania zagrożeń zawodowych wśród pielęgniarek środowiskowych. Badania przeprowadzono w grupie 33 pielęgniarek pracujących w zakładzie NZOZ "Centrum Usług Pielęgniarskich" w Chorzowie. W pracy wykorzystano opracowany dla potrzeb niniejszych badań kwestionariusz ankietowy do oceny zagrożeń występujących w miej scu pracy. Prawie połowa (42%) ankietowanych wskazała, że najważniejszągrupązagrożeń są szkodliwe czynniki biologiczne, następnie wymieniano dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego (39%) oraz obciążenia psychiczne (33%). Wśród chorób zawodowych większość badanych wskazywała na zarażenie się grzybicą (85%), gruźlicą (79%), a następnie wymieniano wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C (70%). Zdecydowana większość ankietowanych twierdziła, że narażona jest w pracy na występowanie agresji ze strony pacjentów (73%).
    Nurses by virtue of performed duties, risk of contact with harmful and dangerous factors, psychosocial loads related to performed work, are situated in a danger zone of many occupational hazards. There are biological harmful factors, hazards of agreement musculoskeletal, chemical and physical agents, stress, often eggression and vulgar behavior from their patients part, professional burnout. The purpose of this study is to estimate the evaluation of occupational hazards in community of nurses. The research was conducted in a group of 33 nurses working in NZOZ "The Center of Nursing Services" in Chorzów. A special questionnaire was designed for the purpose of this research. The almost half (42%) of respondents regarded that the most important group of hazards in workplace are the biological harmful factors, then 39% of them regarded ailments of agreement musculoskeletal and psychological loads (33%). The majority of respondents with occupational diseases indicated to become infected a mycosis (85%), tuberculosis (79%) and then was regarded viral hepatitis type of B or C (70%). The sweeping majority of respondents daimed that they were exposed to aggression from their patients in the workplace (73%).
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach; 2010, 1(6); 53-70
    1895-3794
    2300-0376
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idea wykorzystania bezprzewodowej sieci sensorowej i Internetu rzeczy do monitorowania środowiska pracy i ostrzegania pracowników przed zagrożeniami
    The idea of the use of wireless sensor networks and the Internet of things for monitoring the work environment and warning workers about hazards
    Autorzy:
    Morzyński, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957862.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    środowisko pracy
    czynniki szkodliwe
    monitoring
    bezprzewodowe sieci sensorowe
    Wi-Fi
    Bluetooth Low Energy
    Internet rzeczy
    work environment
    harmful factors
    wireless sensor network
    Internet of Things
    Opis:
    Występujące w środowisku pracy zagrożenia spowodowane różnego rodzaju czynnikami szkodliwymi są przyczyną powstawania chorób zawodowych. Podejmowanie działań profilaktycznych chroniących pracowników przed nadmiernym narażeniem na czynniki szkodliwe wymaga wiedzy na temat stanu zagrożenia tymi czynnikami w zakładzie pracy. Do monitorowania zagrożeń w środowisku pracy mogą być wykorzystane bezprzewodowe sieci sensorowe. W artykule przedstawiono podstawowe zagadnienia dotyczące bezprzewodowych sieci sensorowych oraz możliwości realizacji tego rodzaju sieci wykorzystującej rozwiązania z zakresu Internetu rzeczy i przeznaczonej do monitorowania środowiska pracy pod kątem występowania zagrożeń czynnikami szkodliwymi oraz ostrzegania o nich pracowników za pomocą urządzeń nasobnych.
    Hazards caused by various types of factors harmful to health that occur in the work environment are the cause for occupational diseases. Undertaking preventive actions that protect employees against excessive exposure to these factors requires their measurements and assessment of exposure of workers at the workplace. For these purposes wireless sensor networks can be used. The article presents the basic issues of wireless sensor networks and the possibility of implementing this type of network as well as the Internet of Things to monitor the work environment for the occurrence of hazards caused by harmful factors, and to warn workers about them by means of wearable devices.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2019, 1; 24-27
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narażenie pracowników morskich stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć na szkodliwe czynniki – działania minimalizujące ryzyko zagrożeń
    Offshore substation workers’ exposure to harmful factors – Actions minimizing risk of hazards
    Autorzy:
    Piotrowski, Paweł J.
    Robak, Sylwester
    Polewaczyk, Mateusz M.
    Raczkowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164390.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-23
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    bezpieczeństwo i higiena pracy
    morska stacja elektroenergetyczna
    farma wiatrowa
    czynniki szkodliwe
    przeciwdziałanie negatywnym skutkom zdrowotnym
    szkodliwe pola elektromagnetyczne
    occupational safety and health
    offshore substation
    Wind Farm
    harmful factors
    preventing adverse health effects
    harmful electromagnetic fields
    Opis:
    Obecny rozwój elektroenergetyki w Polsce, szczególnie w zakresie odnawialnych źródeł energii (w tym farm wiatrowych), przynosi konieczność wprowadzenia uregulowań prawnych dotyczących nowych środowisk pracy. Opracowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) dla pracowników elektroenergetycznych stacji morskich jest niezbędne w obliczu budowy nowych elektrowni wiatrowych na morzu – morskich farm wiatrowych. Przebywanie w morskich stacjach elektroenergetycznych wiąże się ze zwiększonym narażeniem zdrowotnym na szkodliwe czynniki fizyczne, chemiczne, biologiczne i psychofizyczne. Głównymi źródłami zagrożeń zdrowotnych są: temperatura, pole elektromagnetyczne, hałas pochodzący od pracujących turbin wiatrowych, stały i przemienny prąd elektryczny, substancje chemiczne, bakterie z rodzaju Legionella oraz odizolowanie osób przebywających w stacji od życia na lądzie. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na problem narażenia pracowników elektroenergetycznych stacji morskich na czynniki szkodliwe oraz przedstawienie metod przeciwdziałania tym czynnikom, żeby ograniczyć ich negatywny wpływ na zdrowie. Wskazano i opisano także inne zagrożenia występujące w stacjach morskich (pożar, wybuch, wyładowania atmosferyczne, wypadki przy pracy). Omówiono również środki i sposoby zmniejszania wpływu czynników szkodliwych na organizm. W artykule zwrócono też uwagę na potrzebę opracowania regulacji w zakresie BHP dotyczących nowego środowiska pracy – elektroenergetycznej stacji morskiej. Przegląd standardów i opracowań zagranicznych pozwala uznać, że niektóre z nich mogą zostać zaadaptowane na polskim rynku pracy. Med. Pr. 2016;67(1):51–72
    The current development of electric power industry in Poland, especially in the field of renewable energy sources, including wind power, brings about the need to introduce legislation on new work environment. The development of occupational safety and health (OSH) regulations that must be met by new workplaces, such as offshore substations becomes necessary in view of the construction of modern offshore wind power plants – offshore wind farms. Staying on offshore substation is associated with an increased exposure to harmful health factors: physical, chemical, biological and psychophysical. The main sources of health risks on offshore substations are: temperature, electromagnetic field, noise from operating wind turbines, direct and alternating current, chemicals, Legionella bacteria and social isolation of people. The aim of this article is to draw attention to the problem of offshore substation workers’ exposure to harmful factors and to present methods of preventing and reducing the risk-related adverse health effects. In this paper, there are identified and described risks occurring on offshore substations (fire, explosion, lightning, accidents at work). Some examples of the means and the methods for reducing the negative impact of exposure on the human health are presented and discussed. The article also highlights the need to develop appropriate laws and health and safety regulations concerning the new working environment at the offshore substations. The review of researches and international standards shows that some of them can be introduced into the Polish labor market. Med Pr 2016;67(1):51–72
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2016, 67, 1; 51-72
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hałas niskoczęstotliwościowy - występowanie i skala oddziaływania w zakładach górnictwa skalnego
    Low-frequency noise – occurence and scale of impacts in open-pit rock mining industry
    Autorzy:
    Stopa, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/171047.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    hałas niskoczęstotliwościowy
    górnictwo skalne
    bezpieczeństwo pracy
    maszyny górnicze
    czynniki szkodliwe na stanowisku pracy
    low-frequency noise
    open pit rock mining industry
    health and safety at work
    mining machines
    factors harmful for work environment
    Opis:
    W artykule przedstawiono krótką charakterystykę i obszary występowania czynnika środowiska pracy, jakim jest hałas niskoczęstotliwościowy. W ramach badań przeprowadzono pomiary hałasu w kabinach operatorów maszyn ciężkich używanych w zakładach górnictwa skalnego. Przedstawione wyniki mają nakreślić ogólne pojęcie o skali zjawiska, a także pozwolić porównać ze sobą wartości otrzymane w różnego typu maszynach. Badania nad wpływem ekspozycji na hałas w zakresie niskich częstotliwości mówią o wpływie na komfort pracy i zdrowie pracowników. Wnioski wynikające z ich analizy pozwalają twierdzić, że pierwsze skutki ekspozycji na ten czynnik mogą występować zanim osoba narażona w ogóle zorientuje się, że w jej środowisku pracy ten czynnik odgrywa znaczącą rolę. Dużo zależy od odporności osobniczej, ale odnotowuje się spore rozbieżności w odczuciach osób poddanych działaniu hałasu niskoczęstotliwościowego. Począwszy od etapu detekcji czynnika aż po opis subiektywnie odczuwanych skutków narażenia pewna część badanej populacji charakteryzuje się mniejszą lub większą odpornością na pracę w takich warunkach.
    The article presents a brief description of occurrence and areas of work environment factors, namely low-frequency noise. It presents the measurements of low-frequency noise in the cabinets of heavy machinery operators used in open-pit rock mining industry. The presented results have to draw a general idea of the scale of the phenomenon, and also allow comparison of the values obtained in various types of machines. Studies on the effects of exposure to noise in the low frequencies are saying about the impact on the comfort and health. Conclusions from the analysis allow to say that the first effects of exposure to this agent may occur before a person exposed at all to realize that this factor plays a significant role in this type of work environment. Much depends on the ontogenic resistance, but appears to be considerable differences in the feelings of people exposed to low frequency noise. Starting from the stage of detection agent to the description of the subjectively felt the effects of exposure to a certain part of the study population is characterized by a greater or lesser resistance to work in such conditions.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2013, 54, 1; 74-78
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hałas szkolny
    Autorzy:
    Dominik-Zieborakowa, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/872436.pdf
    Data publikacji:
    1958
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
    Tematy:
    higiena szkolna
    praca umyslowa
    czynniki szkodliwe
    organizm czlowieka
    dzieci szkolne
    nauczyciele
    halas
    narazenie na halas
    natezenie halasu
    school hygiene
    scientific work
    harmful factor
    human body
    school child
    teacher
    noise
    noise exposure
    noise level
    Źródło:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1958, 09, 2
    0035-7715
    Pojawia się w:
    Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A method for determining the decision variables of hazardous zone identification system for ship power plant operator
    Autorzy:
    Kamiński, P.
    Podsiadło, A.
    Tarełko, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/259648.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa
    Tematy:
    siłownie okrętowe
    bezpieczeństwo
    operator
    czynniki niebezpieczne i szkodliwe
    strefa niebezpieczna
    procedury realizacji zadań
    zmienność decyzji
    strefa wiatrów zmiennych
    ship power plant
    safety
    hazardous and noxious factors
    hazardous zone
    task realization procedures
    decision variables
    Opis:
    In this paper a method is presented of determining - on the basis of information available in the preliminary phase of ship power plant design - the set of hazardous and noxious factors for the operator, as well as of converting them into the set of input variables to a hazardous zone identification system. Basing on the choice of values of determined decision variables, the system's user is able to determine potential hazardous zones for the ship power plant operator. Conversions of the determined factors into the set of the system's input variables were performed by using the knowledge achieved from the side of experts in ship power plant designing and operating.
    Źródło:
    Polish Maritime Research; 2006, 3; 17-25
    1233-2585
    Pojawia się w:
    Polish Maritime Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-42 z 42

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies