Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "szaleństwo" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
„Chociaż to wariacja, nie jest jednakże bez metody”. Motyw udawanego szaleństwa w Hamlecie Williama Shakespeare’a i Henryku IV Luigiego Pirandella
“Though This Be Madness, Yet There Is Method In't”. The motif of feigned madness in William Shakespeare's Hamlet and Luigi Pirandello’s Henry IV
Autorzy:
Koman, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828443.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Hamlet
Henryk IV
szaleństwo
symulacja
maska
intelekt
teatralność
życie jako teatr
świadomość
prawda
Henry IV
madness
simulation
mask
intellect
theatricality
life as theatre
consciousness
truth
Opis:
Feigned madness is a motif that – with varying frequency – returns in literary texts. It is usually a carrier of important metaphors, such as: search for truth, escape from reality or conscious rejection of routine. Moreover, it seems to have an exceptional interpretative potential in dramas as it also symbolises a performative treatment of existence and an awareness of fiction which directs the poetics of the drama towards the meta-theatre. The author of this article considers these issues in relation to the titular characters of two dramatic masterpieces of world literature: Hamlet by William Shakespeare and Henry IV by Luigi Pirandello. Both characters, for various reasons, decide to hide their true psychological condition under the image of a madman, which, interestingly, confirms their sophistication and intellect. Putting on the mask of a madman guarantees the privilege of unpunished violation of conventions and established orders, hated by individuals such as Hamlet or Henry IV. This rebellion and emancipation lead to the final defeat of these characters, who, however, dominate over the others, since, unlike other actors who dispassionately play roles that have been imposed on them, they choose their roles, and – most importantly – they are aware that they are playing.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 195-212
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Choroba psychiczna” – ontologiczny fundament czy fatamorganapsychiatrii?
Autorzy:
Wciórka, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2100481.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
szaleństwo
choroba psychiczna
zaburzenie psychiczne
punkty
widzenia
Opis:
Od dwustu lat fenomen szaleństwa pozostaje w domenie psychiatrii, dziedziny medycyny, powoli formując swój zakres pojęciowy – początkowo jako „choroba psychiczna”, współcześnie jako „zaburzenie psychiczne” lub „psychotyczne”. Głównie „choroba psychiczna” podyktowała dzisiejszy status fenomenu, a wraz z nim – stygmatyzujący klimat wokół dotkniętych osób. Medyczne ujmowanie fenomenu szaleństwa jako „choroby” czy „zaburzenia” raczej jednak nie wyczerpuje jego znaczenia. Poza „zaburzeniem” może się on odsłaniać na wiele innych, niezależnych od siebie sposobów, np. jako podmiotowe „doświadczenie”, egzystencjalny „kryzys”, społeczne „piętno” czy osobowe „cierpienie”. Wielość i wieloznaczność odsłon fenomenu szaleństwa mogą wzbogacać perspektywę poznawczą i psychiatrii, i filozofii, a tym samym zmieniać społeczny klimat wokół ogarniętych nim osób.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 91-103
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“God has Kindly Given Him Insanity…”. The Artist’s Melancholy, Depression and the State of Being Rejected. A Case Study of Józef Ignacy Kraszewski’s Historia kołka w płocie
„Bóg łaskaw dał mu obłąkanie…”. Melancholia, depresja i odrzucenie artysty na przykładzie Historii kołka w płocie Józefa Ignacego Kraszewskiego
Autorzy:
Kaczmarska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520285.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
powieść
artysta
geniusz
szaleństwo
melancholia
novel
artist
genius
madness
melancholy
Opis:
Józef Ignacy Kraszewski to najbardziej płodny twórca literatury europejskiej. Pracowite życie twórcy przełomu romantyzmu i pozytywizmu jest przepełnione obserwacjami społecznymi i poświęceniem się człowiekowi. Ukazane zostają źródła porzucenia czy konieczności odejścia oraz przyczyny rezygnacji z ewentualnych uczuć. Kraszewski w swoich obserwacjach społecznych zajmuje się badaniem życia jednostek wybitnych, prezentując ich samotność. Jednak życie artysty, tęsknota za minionym, szukanie tego, co poza zmysłowe, doprowadza także do wątpliwości, rozważań nad sensem egzystencji i inicjacji wewnętrznej. Z utworów Kraszewskiego można odtworzyć postawę estetyczną człowieka dziewiętnastego wieku, ustosunkowanie do zagadnień metafizycznych, religijnych, specyficzne zabarwienie epoki, wszechstronność, a nawet źródło natchnień. Głównym uczuciem, które warunkuje postawy bohaterów Józefa Ignacego Kraszewskiego, jest odrzucenie. Jego przyczyną jest melancholia. Jest to tęsknota za stratą, której nie można opowiedzieć ani ująć w słowa. To także żal i żałoba za czymś, co do końca nie zostaje wyrażone. Antoni Kępiński używa zaś tego pojęcia do szczegółowego opisu stanów depresyjnych, podkreślając, że XIX wiek przyniósł doprecyzowanie samego pojęcia.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 207-215
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jest ja, ale mnie nie ma” – granica poetyckiego szaleństwa Rafała Wojaczka
“There is I, but me is not” – the limits of poetic madness of Rafał Wojaczek
Autorzy:
Pertek, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392247.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
R. Wojaczek
język poetycki
szaleństwo
tożsamość
podmiot
Opis:
In this article the author made an attempt at demarcating the limits of the poetic language of Rafał Wojaczek, the crossing of which – as the author of this study thinks – opens before the poet a possibility of achieving the perfectness of the subject of his poems, portending the specter of madness. This project is combined with the problems of the crisis of identity being both the reason and the consequence of the many renewed attempts at its realisation. The author claims that from this point of view, it was in the Dziennik [Diary] (the first of the analysed texts) Wojaczek as an author his desire of perfection and discovers that it is unattainable beyond madness. Dziennik is also a place of the first experience of the crisis in view of which the debut Sezon [Season], and in particular the poem which opens that book, and which has the same title as the whole (another text submitted to interpretaion), is only its poetic rewriting. Such a view allows the author to reveal the intertextual opening. In the course of analysis of the poem, difficulties connected with the realisation of the project, i.e. obtaining oneself as authentic in the language, just defining of identity, the source of which is Arthur Rimbaud’s philosophy, is exposed. Nevertheless Wojaczek’s subject is neither a repetition of the model of Rimbaud nor its denial, but a transfer of elusiveness of the changeable “I”, expressed by means of the formula “I is someone else”, into the area of absence. The considerations are capped with the interpretation of the work Piszę wiersz [I am writing a poem], which is a poetic verification of diagnoses made by Wojaczek in Sezon.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2011, 16; 205-236
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Poetyka dysonansu”, jako jedna z kategorii definiujących wyobrażenia o zaświatach w polskiej kulturze ludowej
Autorzy:
Piotrowski, Robert Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694831.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
ekspresja negatywna, „poetyka dysonansu”, szaleństwo, diabeł, wiatr
Opis:
Artykuł jest próbą zwrócenia uwagi na powtarzające się w narracjach ludowych motywy o dużym ładunku dynamizmu i ekspresji, które pojawiają się niejednokrotnie w kontekście epifanii postaci o demonicznych, czy też diabolicznych konotacjach. Do tych zjawisk należy zaliczyć zarówno zjawiska charakteryzujące się nagłością – nagłe dźwięki, zachowania nieobliczalne, jak również ekspresje rozbijające wymarzony stan idealnej harmonii – do tych należy zaliczyć gwałtowne zjawiska pogodowe – chociażby wichury, ale też społeczne, wdzierające się w przestrzeń człowieka niemym krzykiem, takie jak samobójstwo. Pozwoliłem sobie na zastosowanie wobec nich pojęcia „poetyki dysonansu”, która jako oddzielna kategoria mogłaby być używana do definiowania wyobrażeń na temat zaświatów, funkcjonujących wyobrażeń w kulturze ludowej. 
The article draws attention to motifs characterized by substantial dynamism and expression that often reoccur in folk narratives. These motifs frequently appear in the context of demonic or diabolic characters’ epiphanies. Such phenomena are marked by suddenness (sudden sounds, unpredictable behaviors) and expressions shattering the dreamed state of ideal harmony (sudden weather phenomena, including strong winds, or social ones, including the intrusion on human spaces through a silent scream, for example suicide). The “concept of the poetics of dissonance” applied herein to address these phenomena could also be used as a separate category to define ideas about the afterlife present in folk culture.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 6
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wy oświeceni, my dzicy ludzie jesteśmy, ale my więcej od was umiemy”. Postacie operowe Wojciecha Bogusławskiego w obliczu utraty wolności
“Wy oświeceni, my dzicy ludzie jesteśmy, ale my więcej od was umiemy” (“You are Enlightened, we are Primitive, yet we Have More Skills”). The Characters in Wojciech Bogusławski’s Operas Facing Loss of Freedom
Autorzy:
Maksymowicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135473.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Wojciech Bogusławski
Izkahar król Guaxary
Axur król Ormus
Dla miłości zmyślone szaleństwo
theatre
opaera
partitions of Poland
colonialism
the massacre of Praga
Enlightenment
pre-romanticism
Opis:
This article constitutes an attempt at recreating the possible allusive readings, political references and hidden meanings in three operas by Wojciech Bogusławski: Dla miłości zmyślone szaleństwo (Madness made for love), Axur król Ormus (Axur, the king of Ormus), Izkahar król Guaxary (Izkahar, the king of Guaxara). Key for this search are the attitudes of the characters in the analysed operas towards the loss of freedom – one may argue that their ways to cope with the violence and the ruthless autocratic tyranny could be perceived as contemporary. This is why the story, which is in its outer layers one of an unhappy love, became for the eighteenth-century viewers a story of the most important contemporary politics.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2022, 42; 249-263
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adoksografia
Autorzy:
Hołówka, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2100450.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Erazm z Rotterdamu
ironia
szyderstwo
poemat heroikomiczny
ukryta krytyka
naiwna gorliwość
udawana naiwność
szaleństwo
Opis:
Autor uważa, że trudno wyznaczyć granicę między naiwnym zachwytem nad pewnymi teoriami i skrytym ich ośmieszaniem. Krytyka literacka jest często prowadzona w sposób dwuznaczny lub nawet perfidny. Erazm z Rotterdamu był przekonany, że celowe wypaczanie prezentowanego stanowiska zdarza się szczególnie w prawie, filozofii i teologii. Nie starał się wyjaśnić, dlaczego tak jest. Ukazał jednak wyraźnie, że umiejętność odróżnienia pastiszu od pochwały znacznie się poprawia, gdy pod uwagę bierze się tradycję adoksograficzną, choć w jego czasach ten termin nie istniał.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 213-236
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Affect – defect – rage: Writing mania and writing about mania – narratives of female rage in the fiction of Aleksandra Zielińska
Afekt – defekt – szał. Narracje o kobiecym szaleństwie w prozie Aleksandry Zielińskiej
Autorzy:
Szewczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087940.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 21st century
women's fiction
pathography
mental disorders
affect
female rage
Aleksandra Zielińska (b. 1989)
Aleksandra Zielińska
maniografia
szaleństwo
choroba
kobieta
afekt
patografia
Opis:
This article deals with literary pathography, i.e. texts which purport to project rage or a mental disorder, and use narrative strategies adopted specifically for that purpose. The analysis is focused on two novels by Aleksandra Zielińska, Przypadek Alicji (Alicja’s Case) and Bura i szał (Bura and Rage) treated as literary representations of the protagonists' mental condition. The literary character of these 'records' is revealed by multiple intertextual tropes and poetic devices that deconstruct the cultural stereotype of female rage. Consequently, Aleksandra Zielińska's novels should be seen as projections of a fractured female subject (un sujet divisé) fixed on her somatic vulnerability, driven by an urge to cry out her affliction, trauma and rage, unease about woman-to-woman relations, and the pressure of erratic affective impulses.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 165-180
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Anty)bohaterowie? Niepełnosprawność w wybranych utworach powojennej prozy serbskiej
(Anti)protagonists? Disability in the postwar Serbian prose
Autorzy:
Fidowicz, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521301.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Jugosławia
krytyka feministyczna
literatura serbska
niepełnosprawność
szaleństwo
disability
feminist criticism
madness
Serbian literature
Yugoslavia
Opis:
Autorka analizuje wybrane dzieła trzech autorów serbskich: Ivo Andricia (Most na Drinie), Miodraga Bulatovicia (Czerwony kogut leci wprost do nieba) i Danila Kiša (Ogród, popiół). Jej celem jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie dotyczące kategorii antybohatera w kontekście studiów nad niepełnosprawnością (disability studies). Autorka zwraca uwagę na podobieństwa w przedstawianiu niepełnosprawności w powojennej prozie serbskiej, jednocześnie wskazując na konieczność powiązania studiów nad niepełnosprawnością z innymi perspektywami badawczymi.
The Author made an attempt to the analysis of chosen works written by three Serbian writers: Ivo Andrić (The Bridge on the Drina), Miodrag Bulatović (The Red Rooster Flies Heavenwards) and Danilo Kiš (Garden, Ashes). Her purpose is to answer the question which is focused on the category of the antiprotagonist in the context of the disability studies. The Author is focused on the similarities in representations of the disability in the postwar Serbian prose. She shows also the necesserity of the connection between the disability studies and other research perspectives.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2018, 10, 1; 137-147
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Boże klauny (u)topione w tradycji romantycznej
Boże klauny [God’s Clowns] Drown in Romantic Tradition
Autorzy:
Pyzia, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038265.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
szaleniec boży
szaleństwo
Przemysław Dakowicz
romantyzm
transgresja
zaburzenia umysłu
transcendencja
Michel Foucault
klaun
schizofrenia
nowoczesność
Divine madness
Crazy for God
romanticism
transgression
mental disorders
transcendence
clown
schizophrenia
modernity
Opis:
Rdzeniem kulturowego mitu szaleństwa jest uprzywilejowanie poznawczej perspektywy szaleńca, który „krocząc przed poetą”, rozbija utrwalone konwencje myślowe, rozszerza granice poznania, odcina powiązania łączące słowa z rzeczami, jakie krępują literaturę. Dzięki dziełu Michela Foucaulta Autorka pokazuje zmiany w pojmowaniu szaleństwa i wykazuje pewne interpretacyjne przesunięcia między romantyzmem a nowoczesnością. Autorka stawia tezę, że tom Boże klauny Przemysława Dakowicza jest dewaluacją romantycznej postaci „szaleńca bożego” zastępowanego przez zdegenerowanego klauna. Dakowicz z upodobaniem sięga po biografie tych bohaterów nowoczesnego świata, którzy – angażując się bez reszty w sprawy sztuki, filozofii, religii – stanęli oko w oko z własnym szaleństwem: Wacława Niżyńskiego, żony Thomasa Stearnsa Eliota, Blaise’a Pascala, Friedricha Nietzschego, Gunthera Liebchena. Co istotne, współcześni szaleńcy nie transcendują w kierunku rzeczywistości duchowej, jak czynili to romantycy. Tom Dakowicza zostaje więc dociążony symbolicznym ciężarem nieobecności, pustki i milczenia. Celem artykułu jest ukazanie, że temat szaleństwa w Bożych klaunach rozbudowuje się na romantycznym fundamencie na zasadzie ogólnej, literackiej aluzyjności, odwołuje się w większym stopniu do modalności romantycznej niż konkretnych przykładów.
The core of the cultural myth of madness is a special treatment of the cognitive perspective of a madman, who “walks before a poet,” destroys established mental conventions, widens the boundaries of cognition, and cuts connections between words and objects that restrain literature. Thanks to the work of Michel Foucault, the author shows changes in the understanding of madness and points out some interpretive shifts between Romanticism and modernity. The author argues that the volume Boże klauny [God’s clowns] by Przemysław Dakowicz is a devaluation of the romantic figure of the “Crazy for God” into a degenerated clown. Dakowicz eagerly refers to biographies of such heroes of the modern world who entirely engaged in issues of art, philosophy, or religion – and stood eye to eye with their own madness: Vaslav Nijinsky, the wife of Thomas Stearns Eliot, Blaise Pascal, Friedrich Nietzsche, and Gunther Liebchen. Importantly, the contemporary crazy-wise do not transcend to spiritual reality, as the romantics did. Therefore, the volume by Dakowicz is weighted down with a symbolic burden of absence, emptiness, and silence. The purpose of the article is to prove that the issue of divine madness in Boże klauny is expanding from a romantic foundation based on general, literary allusiveness, and it refers more to romantic modality than to specific examples.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 127-150
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die imaginierten Abenteuer eines Mönchs. E.T.A. Hoffmanns "Die Elixiere des Teufels" als Ausdruck romantischer Unsicherheit
The imagined adventures of a monk. E.T.A. Hoffmanns "Die Elixiere des Teufels" as an expression of romantic uncertainty
Autorzy:
Jaglewicz, Magda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098209.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Romantik
Wahnsinn
romantische Ironie
E.T.A. Hoffmann
Romanticism
Madness
Romantic Irony
romantyzm
szaleństwo
ironia romantyczna
Opis:
Der Beitrag analysiert das Wahnsinnsmotiv in den "Elixieren des Teufels" von E.T.A. Hoffmann. Die Literaturwissenschaft ist sich darin einig, dass der Protagonist des Romans das Problem der Ich-Dissoziation, des damit einhergehenden Wahnsinns sowie der Unmöglichkeit, für sich selbst zu entscheiden, veranschaulicht. Trotz mehrerer Indizien, die der Roman enthält, wurde von der Forschung übersehen, dass die Abenteuer des Mönchs Medardus mit der fiktiven Wirklichkeit wenig zu tun haben. Dies hat insbesondere, wie der Beitrag zeigt, damit zu tun, dass er seine Klosterzelle nie verlassen hat. Indem Hoffmann das Motiv des wahnsinnigen Mönchs nach dem Prinzip der romantischen Ironie bearbeitet, bringt er einerseits seine eigenen Ängste zum Ausdruck und andererseits polemisiert er mit der aufklärerischen und klassischen Überzeugung, dass der Mensch sich zu einem autonomen und einheitlichen Subjekt entwickeln könne.
W ramach artykułu analizowany jest motyw szaleństwa w powieści "Die Elixiere des Teufels" E.T.A. Hoffmanna. Literaturoznawstwo jest zgodne co do tego, że postać głównego bohatera unaocznia problem rozdwojenia własnego ja, idącego za tym szaleństwa, a także niemożności decydowania o sobie samym. Mimo wielu wskazówek zawartych w powieści przeoczony został jednak przez badaczy fakt, że przygody mnicha Medarda mają niewiele wspólnego z fikcyjną rzeczywistością. Ma to, jak pokazuje artykuł, szczególny związek z tym, że protagonista nigdy nie opuścił swojej klasztornej celi. Modyfikując motyw szalonego mnicha według zasad ironii romantycznej, Hoffmann wyraża z jednej strony swoje własne obawy, a z drugiej polemizuje z oświeceniowym i klasycystycznym przekonaniem, że człowiek może stać się spójnym oraz autonomicznym podmiotem.
This article analyses the madness motif in "Die Elixiere des Teufels" written by E.T.A. Hoffmann. There is consensus among literary scholars, that the novel’s protagonist exemplifies the problem of the split ego, the accompanying madness, and the impossibility of deciding for oneself. However, despite several hints in the novel, scholars have overlooked the fact that the adventures of the monk Medardus have little to do with fictional reality. This has to do in particular, as the article shows, with the fact that he never left his monastery cell. By treating the motif of the mad monk according to the principle of romantic irony, Hoffmann on the one hand expresses his fears and on the other polemicizes with the Enlightenment and classical conviction, that man could develop into an autonomous and unified subject.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2023, 32; 25-40
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Don Kichote i szaleństwo
Autorzy:
Rychter, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2099949.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Don Kichote
M. de Cervantes
szaleństwo
psychoza
deluzja
R. Descartes
sceptycyzm
Opis:
Artykuł analizuje literacką postać Don Kichota pod kątem jej związków z rzeczywistym szaleństwem lub psychozą. Figura Don Kichota ukazuje ambiwalentną pozycję społeczną osoby chorej psychicznie – szaleniec jest społecznym odmieńcem, choć budzi też fascynację. Don Kichot – tak jak wielu psychotyków – jest niezdolny do swobodnego przechodzenia między różnymi nastawieniami wobec rzeczywistości i posługuje się tylko jednym kluczem interpretacyjnym, zaczerpniętym z rycerskich romansów. Doświadczenie Don Kichota (i psychotyka) jest jednak pod pewnym względem bogatsze niż doświadczenie człowieka zdrowego, nie ma w nim bowiem wydarzeń błahych, a wszystko ma swoje głębsze znaczenie. W ostatniej części artykułu przedstawione zostają podobieństwa między psychotycznym sposobem myślenia Don Kichota a kartezjańską koncepcją podmiotowości – ta ostatnia zawiera „szalony” aspekt w postaci możliwości solipsyzmu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 121-133
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Foundation and poetry: Heidegger as a reader of Hölderlin
Autorzy:
Brencio, Francesca
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430976.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Heidegger Martin
Hölderlin
poetry
Christ
German idealism
madness
poezja
Chrystus
idealizm niemiecki
szaleństwo
Opis:
Around 1930, Martin Heidegger approached Hölderlin’s poetry, welcoming his solicitations and hints in order to redeem the experience of the usage of language after the linguistic interruption of Being and Time that showed him the poverty of metaphysical language. Linguistic poverty is closely linked to metaphysical poverty and to the historical and destiny-related impossibility to grasp Being. From the 1930s onwards, the issue concerning the sense of Being becomes for Heidegger an issue concerning the sense of language. Heidegger appears to be “employing” Hölderlin, subordinating his philosophical intuitions to the gears of ontology. Thus, in Heidegger’s meditations, Hölderlin’s merit is outlined as the intuition of the outcome of Western metaphysics in terms of the extreme oblivion of Being and the rambling of thinking, foreseeing the end of an era and introducing the dawn of a second beginning: the one of poetizing thinking.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 4; 181-200
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Honor Stirna: morderstwo, szaleństwo i normy społeczne w osiemnastowiecznym Londynie
Autorzy:
Dobrowolski, Paweł T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602458.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
zbrodnia
samobójstwo
szaleństwo
niedostosowanie
alienacja
akulturacja
crime
suicide
madness
maladjustment
alienation
acculturation
Opis:
Osiemnastowieczny Londyn stawał się miastem wielu mniejszości wyznaniowych i etnicznych. Artykuł na podstawie akt sądowych i relacji prasowych opisuje przypadek niemieckiego imigranta, który popełnił morderstwo, a potem targnął się na własne życie. Narracje poświęcone tej sprawie ukazują wyzwania akulturacji i mechanizmy społecznej alienacji w rynkowo zorientowanym wielkomiejskim środowisku. London of the eighteenth century was becoming a city of confessional and ethnic diversity. Based on court and press reports, this article investigates a case of a German immigrant, who committed murder followed with a suicide. The narratives related to this case speak of aculturation challenges and mechanisms of social alienation, which were played out in a market-oriented urban environment.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 3
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeanne la Folle. Quelques considérations sur le personnage Montherlantien face aux sources historiques
Joanna Szalona. Kilka uwag na temat: Postać w dziele Montherlanta a źródła historyczne
Autorzy:
Stachniak, Judyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954777.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Henry de Montherlant
teatr (historia w teatrze)
szaleństwo
theatre (history in theatre)
folly
Opis:
Joanna Szalona, urodzona w Toledo w 1479, a zmarła w Tordesillas w 1555 r., była królową Kastylii i Aragonii, żoną Filipa Pięknego. Jest ona postacią bardzo złożoną i do dziś nieodgadnioną: jedni twierdzą, że była szalona, niezrównoważona psychicznie, drudzy zaś utrzymują, że była ofiarą ambicji politycznych swojego ojca Ferdynanda, potem męża, a następnie syna. Karola V, którzy zależnie od swoich własnych interesów orzekali o jej zdrowiu psychicznym. Postać ta - jej tajemniczość i złożoność - zainspirowała dramatopisarza Henry’ego de Montherlant, który w swojej sztuce pod tytułem Le Cardinal d ’Espagne ukazał ją w jej ostatnim, choć najdłuższym okresie życia - jako wdowę, zrozpaczoną po śmierci swojego męża, Filipa Pięknego. Zarówno wygląd zewnętrzny, jak i zachowanie bohaterki Monlherlanta zgodne są ze świadectwami ówczesnych i współczesnych historyków: P. de Sandovala. L. P. Gacharda, W. T. Walsha oraz J. Brouwera. Niedbały ubiór królowej, odmawianie przyjmowania posiłków, strach przed szpiegami, niechęć do podejmowania decyzji, szczególnie wagi państwowej, czy napady szału ustępujące stanom odrętwienia, obecne są w sztuce francuskiego pisarza, który przyznaje się zresztą do korzystania z przekazów kronikarzy tamtej epoki. Postaci Joanny Szalonej towarzyszy również głębokie poczucie godności królewskiej oraz niechęć do spełniania wszelkich praktyk religijnych. Jednakże podstawą, na której Montherlant zbudował postać Joanny Szalonej, jest niewątpliwie jej niezaspokojona i zazdrosna miłość do Filipa Pięknego: z tą samą pasją, z jaką kochała i zarazem nienawidziła swojego męża za jego życia, tak również opłakiwała go po jego śmierci.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 25-46
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies