Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "systemy złożone" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-20 z 20
    Tytuł:
    Modelowanie Systemów Złożonych. Profil działalności Koła Naukowego GLIDER
    Complex Systems Modeling, activity proile of scientiic circle GLIDER
    Autorzy:
    Wąs, J.
    Porzycki, J.
    Pisulak, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/275259.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
    Tematy:
    koło naukowe
    systemy złożone
    niehomogeniczne automaty komórkowe
    systemy wieloagentowe
    complex systems
    cellular automata
    Opis:
    W artykule przedstawiono profil działalności studenckiego koła naukowego Glider. Tematyka prac koła koncentruje się wokół modelowania i symulacji systemów złożonych.
    The article presents a profile of student scientific circle Glider, focuses mainly on modeling and simulation of complex systems.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Robotyka; 2011, 15, 12; 246-248
    1427-9126
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Robotyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od liniowości do złożoności. Nowy paradygmat w naukach społecznych i politycznych
    From linearity to complexity. A new paradigm in social and political sciences
    Autorzy:
    Wichłacz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944930.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    złożoność
    systemy złożone
    liniowość
    nauki społeczne
    politics
    complexity
    complex systems
    linearity
    social sciences
    Opis:
    Artykuł stanowi krótkie omówienie zagadnienia złożoności w naukach społecznych i politycznych. Zawiera refleksję dotyczącą paradygmatycznych wyzwań, przed jakimi stoi dyscyplina nauk społecznych, które zostały zaprezentowane w Raporcie Komisji Gulbenkiana na rzecz restrukturyzacji nauk społecznych. Postuluje on przełamanie przestarzałego podziału pomiędzy naukami przyrodniczymi i społecznymi oraz wprowadzenie bardziej holistycznego, interdyscyplinarnego podejścia do badanych zjawisk, struktur i procesów. W artykule staram się dowieść, że jest to możliwe do osiągnięcia dzięki szerszej adaptacji paradygmatu złożoności. Zostały przedstawione podstawowe założenia teorii złożoności, zwłaszcza w kontekście jej relacji z teorią chaosu, oraz cechy węzłowe systemów złożonych. Ponadto zarysowano także pewne wątki złożoności obecne w badaniach politologicznych.
    The article provides a brief overview of the concept of complexity in social and political sciences. It reflects upon paradigmatic challenges for the discipline of social sciences, formulated in Gulbenkian Commision Report, that promotes moving past the obsolete divisions between natural and social sciences and advocates more holistic interdisciplinary outlook on social phenomena. The complexity paradigm is proposed as such an approach. Hence, key features of complexity theory and fundamental properties of complex systems are described. Also, some embodiments of themes of complexity paradigm in political research are outlined.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2016, 51; 50-63
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Termodynamika rozprzestrzeniania się informacji i wiedzy
    Thermodynamics of spreading information and knowledge
    Autorzy:
    Grabowski, Franciszek
    Stasieńko, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/547466.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    informacyjne
    informacja
    wiedza
    termodynamika
    systemy złożone
    information society
    information
    knowledge
    thermodynamics
    complex systems
    Opis:
    W artykule przedstawiono model termodynamiczny rozprzestrzeniania się informacji i wiedzy. Jako pierwszy pokazano idealistyczny przypadek, gdzie zarówno informacja, jak i wiedza są komponentami prostego, redukcjonistycznego systemu poznawczego. Wtedy rozprzestrzenianie informacji podlega dyfuzji normalnej zaś rozprzestrzenianie się wiedzy jest superpozycją procesów dyfuzyjnych. Drugi bardziej realistyczny przypadek jest ujęciem holistycznym, gdzie informacja i wiedza są interaktywnymi nieekstensywnymi komponentami systemu poznawczego postrzeganego, jako adaptacyjny system złożony
    The article presents the thermodynamic model of spreading information and knowledge. Firstly, an idealistic case is presented, where both information and knowledge are the components of a simple reductionist cognitive system. Here, the dissemination of information is subjected to normal diffusion, whereas the spread of knowledge is a superposition of diffusion processes. The second, more realistic case, represents a holistic approach, where information and knowledge are interactive non-extensive components of a cognitive system perceived as a complex adaptive system.
    Źródło:
    Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2018, 53; 89-97
    1898-5084
    2658-0780
    Pojawia się w:
    Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Development issues in algorithms for system level self-diagnosis
    Problemy projektowania algorytmów autodiagnostyki na poziomie systemu
    Autorzy:
    Mashkov, V.
    Smolarz, A.
    Lytvynenko, V.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/408718.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    complex systems
    self-diagnosis
    probabilistic algorithm
    decision rule
    systemy złożone
    autodiagnostyka
    algorytm probabilistyczny
    reguła decyzyjna
    Opis:
    The paper deals with the problem of developing probabilistic algorithm for system level self-diagnosis. The main goal of the suggested algorithm is to minimize the mean time of its executing. The algorithm is based on the computing of the posterior probability of fault-free state of each system unit. Final decision about unit’s state is made on the chosen decision rule. The execution of the probabilistic algorithm is elucidated with the help of simple example and then explained for the case of more complex systems.
    Artykuł opisuje problem projektowania probabilistycznego algorytmu autodiagnostyki na poziomie systemu. Głównym celem proponowanego algorytmu jest minimalizacja średniego czasu wykonania. Algorytm oparty jest na obliczeniach prawdopodobieństwa a posteriori bezawaryjnego stanu każdej jednostki systemu. Decyzja o stanie jednostki podejmowana jest na podstawie wybranej reguły decyzyjnej. Działanie algorytmu probabilistycznego zostało opisane na prostym przykładzie, a następnie wyjaśnione dla przypadku bardziej złożonych systemów.
    Źródło:
    Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska; 2016, 1; 26-28
    2083-0157
    2391-6761
    Pojawia się w:
    Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hierarchiczne struktury w sztucznych sieciach neuronowych
    Hierarchical Structures on Artificial Neural Networks
    Autorzy:
    Płaczek, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509240.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    Sztuczne Sieci Neuronowe
    struktury hierarchiczne
    dekompozycja
    koordynacja
    systemy złożone
    artificial neural networks
    hierarchical structures
    decomposition
    coordination
    complex systems
    Opis:
    W wielowarstwowych Sztucznych Sieciach Neuronowych (SSN), nieliniowych w swej strukturze, uczenie sieci polega na poszukiwaniu minimum globalnej funkcji celu. W realizacjach praktycznych – w funkcji celu – występują parametry dwóch lub trzech warstw ukrytych. Strojenie współczynników macierzy w warstwach W1, W2, czy też W3, odbywa się w procesie uczenia, który można traktować jako stan nieustalony SSN. Stany nieustalone w poszczególnych warstwach mają różne przebiegi dynamiczne, czyli zależności amplitudy błędu średniokwadratowego w warstwie od numeru iteracji. W praktycznych realizacjach procesu uczenia szybkość zbieżności procesu do stanu ustalonego, czyli minimum funkcji błędy, jest ważną charakterystyką, dlatego też podział SSN na niezależne poziomy, zdefiniowanie lokalnych funkcji celu dla każdej warstwy, skoordynowanie lokalnych procesów uczenia w celu osiągnięcia globalnego minimum ma praktyczny głęboki sens. W artkule podejmuje się próbę zastosowania ogólnej teorii złożonych systemów do opisu SSN, budowy algorytmów uczących i ich praktycznej realizacji. Tego typu podejście prowadzi do poszukiwania rozwiązań poprzez dekompozycję i koordynację w hierarchicznej strukturze SSN. Ze względu na występujące nieliniowości w poszczególnych warstwach sieci, trudno udowodnić warunki zbieżności dla stosowanych metod. Tym niemniej, praktyka realizacji różnych algorytmów pokazuje przydatność przyjętych rozwiązań.
    On multi-layer artificial neural networks (ANN), non-linear in their structure, network teaching consists in seeking for global minimum function of the objective. In practical implementations – in the objective’s function – there are occurring parameters of two or three hidden layers. Tuning matrix coefficients in the layers W1, W2 or W3 takes place in the teaching process which can be treated as an ANN transient state. Transient states in individual layers have different dynamic courses, i.e. dependency of the amplitude of mean squared error in the layer on the number of iteration. In practical implementations of the teaching process, the speed of process convergence to the steady state, i.e. the minimum of the error function, is an important characteristic, hence the division of ANN into independent levels, defining the local functions of the objective for every layer, coordination of the local teaching processes in order to achieve the global minimum is of practical deep sense. In his article, the author made an attempt to apply the general theory of complex systems to describe ANN, to build teaching algorithms and their practical implementation. Such an approach leads to pursuit of solutions through decomposition and coordination in the ANN hierarchical structure. Due to the occurring nonlinearities in individual layers of the network, it is difficult to prove the convergence conditions for the methods applied. Nonetheless, the practice of implementation of various algorithms indicates usefulness of the adopted solutions.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2014, 38/2014 Informatyka; 20-37
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie teorii systemów hierarchicznych do analizy sztucznych sieci neuronowych
    Application of the Theory of Hierarchical Systems to Analyse Artificial Neural Networks
    Autorzy:
    Płaczek, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440175.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    Sztuczne Sieci Neuronowe
    hierarchiczne struktury
    dekompozycja
    koordynacja
    systemy złożone
    artificial neural networks
    hierarchical structures
    decomposition
    coordination
    complex systems
    Opis:
    Sztuczne Sieci Neuronowe (SSN) okazały się wygodnym narzędziem, przydatnym przy realizacji bardzo wielu różnych praktycznych zadań inżynierskich, ekonomicznych finansowych, medycznych i innych. SSN mogą być zastosowane tame, gdzie pojawiają się problemy z przetwarzaniem i analizą danych, prognozą, klasyfikacją czy sterowaniem. Sukces spowodowany jest tym, że w tych zastosowaniach SSN pełni rolę uniwersalnego aproksymatora nieliniowej, wektorowej funkcji wielu zmiennych. Podstawowym problemem jest efektywne uczenie złożonej konfiguracji sieci, jaką niewątpliwie jest struktura wielowarstwowej sieci neuronowej o wielu wejściach i wyjściach. Uczenie polega na poszukiwaniu minimum globalnej funkcji celu, którą najczęściej definiujemy jako błąd średniokwadratowy wyjścia sieci i warto-ści zadanej. Zadanie nie jest trywialne i ze względu na wielowymiarowość wektorów wejścia i wyjścia oraz wielowarstwowość sieci. Z tego też względu szuka się rozwiązań w sieciach o strukturze z jedną warstwą ukrytą. W celu wykorzystania możliwości sieci wielowarstwowych, do analizy złożonych struktur zastosowano metody i techniki opracowane dla wielowarstwowych, hierarchicznych struktur technicznych. Systemy hierarchiczne występują nie tylko w przyrodzie, lecz również w organizacjach ludzi. Tego typy struktury są bardzo efektywne z punktu widzenia zarządzania i kierowania organizacjami. Z systemami hierarchicznymi związane są zagadnienia dekompozycji dużego, podstawowego systemu na podsystemy oraz umiejętne skoordynowanie rozwiązań cząstkowych, w celu otrzymania rozwiązania optymalnego dla całego systemu. W artykule przedstawiono próbę zastosowania dekompozycji oraz koordynacji w stosunku do SSN o złożonej, wielowarstwowej strukturze. Dekomponując strukturę sieci oraz algorytm uczenia na podzadania, analizuje się wymagania, które musi spełnić algorytm w celu efektywnej koordynacji rozwiązań cząstkowych. Tak więc problem koordynacji jest problemem centralnym w analizie i konstrukcji algorytmu uczenia SSN. Artykuł ma charakter koncepcyjny.
    Artificial neural networks (ANN) have appeared to be a convenient tool, useful for implementation of very many practical engineering, economic, financial, medical, and other tasks. ANN may be applied where the problems with data processing and analysis, forecast, classification or steering appear. The success is caused by the fact that in these applications ANN plays the role of universal approximator of the non-linear, vectored function of many variables. The basic problem is an effective teaching of the complex configuration of the network which, no doubt, the structure of multilayer neural network with many inputs and outputs is. Teaching consists in seeking for the minimum global function of the purpose, which is most oft en defined as a mean squared error of the network input and the set-point. The task is not trivial also due to the multidimensionality of vectors of input and output as well as due to the multilayer nature of the network. Also having this in mind, there are attempts to fi nd solutions in networks with the structure with one hidden layer. In order to make use of the possibilities of multilayer networks, the author applied for the analysis of complex structures the methods and techniques developed for multilayer, hierarchical technical structures. Hierarchical systems take place not only in the nature but also in human organisations. Such structures are very effective from the point of view of organisation management and direction. The hierarchical systems are combined with the issues of decomposition of a big, basic system into subsystems and a skilful coordination of partial solutions in order to obtain a solution optimal for the entire system. In his article, the author presented an attempt to apply decomposition and coordination in relation to ANN with a complex, multilayer structure. Decomposing the network structure and the algorithm of teaching into subtasks, he analyses the requirements to be met by the algorithm for the purpose of effective coordination of partial solutions. Thus, the problem of coordination is the central problem in the analysis and construction of the ANN algorithm of teaching. The article is of the conceptual nature.
    Źródło:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2015, 2(44); 102-116
    2084-4689
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Synteza estymatorów dla obiektów o strukturze szeregowej
    Synthesis of estimators for objects with a serial structure
    Autorzy:
    Kwater, T.
    Pękala, R.
    Twaróg, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/156873.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    systemy złożone
    równania dynamiki
    gra Nasha
    równanie Riccatiego
    równanie dwuliniowe
    complex systems
    dynamics equations
    Nash game
    Ricatti equation
    bilinear equations
    Opis:
    Artykuł dotyczy zdecentralizowanego podejścia do syntezy estymacji stanu obiektu złożonego poprzez rozdzielenie problemu optymalizacyjnego na podproblemy o mniejszej wymiarowości. Główna idea metody polega na przyporządkowaniu podobiektom indywidualnych wskaźników jakości i prowadzeniu syntezy estymatorów w sposób sekwencyjny. Wzmocnienia filtru złożonego wyznacza się rozwiązując problemy małej wymiarowości (wymiarowość podobiektów). Uzyskuje się strukturę odpowiadającą lokalnemu, klasycznemu filtrowi Kalmana oraz sprzężeń skrośnych.
    The paper concerns the presentation of a certain approach, in which decentralization of calculations associated with the synthesis of object state estimation is presented. It is realized by dividing the optimization problem into sub-problems of smaller dimensionality. For this purpose, a differential Nash game for objects with a serial structure was utilized. The main idea of the method is to assign individual quality indicators to each sub-object and to carry out the synthesis of estimators in a sequential manner, starting with the last sub-object. Implementation of the estimation process requires knowledge about the measurements of the individual sub-objects. Parameters of local controllers are calculated based on the individual Riccati equations for sub-objects. Strengthening cross-linkage connections was established based on the solutions of certain bilinear equations. The presented method leads to a structure that fits the local classical Kalman filter and cross-coupling.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2013, R. 59, nr 10, 10; 1064-1066
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarządzanie bezpieczeństwem
    Irreducibility Endogenised
    Autorzy:
    Delorme, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/903795.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
    Tematy:
    systemy złożone
    problemy utajone
    akceptowalny poziom ryzyka
    optymalizacja ryzyka
    zasada ostrożności
    complex systems
    latent problems
    acceptable level of risk
    risk optimisation
    precautionary principle
    Opis:
    Autor niniejszej pracy, stanowiącej fragment książki pt. Deep Complexity and the Social Sciences. Experience, Modelling and Operationally, poddaje szczegółowej analizie kwestię niemożności zredukowania do zera ryzyka występowania wypadków w systemach złożonych. Odwołując się do prac autorów takich jak Charles Perrow, stawia tezę, że zasadniczą przyczynę tego rodzaju wypadków stanowi nieprzewidywalność interakcji między poszczególnymi częściami składowymi tych systemów. Następnie prezentuje koncepcję zabezpieczeń wielowarstwowych i poddaje ją krytyce ze względu na coraz większy dystans dzielący operatorów od systemów, które mają oni nadzorować, oraz nawarstwianie się tzw. problemów utajonych. Wybrany fragment pracy kończy się prezentacją różnych punktów widzenia na temat sposobów określania społecznie akceptowalnego poziomu ryzyka i jego optymalizacji w odniesieniu do zaproponowanego przez Jamesa Reasona teoretycznego modelu kompromisu między ryzykiem a wydajnością oraz omawia zastosowanie zasady ostrożności w praktyce.
    The author of the present work, which constitutes an excerpt from his book Deep Complexity and the Social Sciences. Experience, Modelling and Operationally, offers a detailed analysis of an intrinsic irreducibility of risk of accidents in complex systems. Drawing on the works of authors such as Charles Perrow, he argues that the fundamental reason behind such events is the unpredictability of interactions between individual components of these systems. He goes on to outline the concept of defences-in-depth and criticises it on the grounds of the ever-growing distance between operators and the systems that they are supposed to supervise, and the occurrence of the so-called latent problems. The selected fragment of the book concludes with a presentation of different points of view on the subject of defining socially acceptable levels of risk and its optimisation with reference to the theoretical model of compromise between risk and performance proposed by James Reason, along with a discussion of the practical application of the precautionary principle.
    Źródło:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2010, 3(13); 67-84
    1898-3529
    2658-1116
    Pojawia się w:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Optimization of the dynamical behavior of high-performance lens systems to reduce dynamic aberrations
    Optymalizacja właściwości dynamicznych systemów obiektywów o wysokiej dokładności w celu redukcji aberracji dynamicznych
    Autorzy:
    Wengert, N.
    Eberhard, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139992.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    systemy złożone
    metoda śledzenia promieni
    sprzężone metody dynamiczno-optycznej symulacji
    optymalizacja multidyscyplinarna
    multibody systems
    raytracing method
    coupled dynamical-optical simulation methods
    multidisciplinary optimization
    Opis:
    In high-performance optical systems, small disturbances can be sufficient to put the projected image out of focus. Little stochastic excitations, for example, are a huge problem in those extremely precise opto-mechanical systems. To avoid this problem or at least to reduce it, several possibilities are thinkable. One of these possibilities is the modification of the dynamical behavior. In this method the redistribution of masses and stiffnesses is utilized to decrease the aberrations caused by dynamical excitations. Here, a multidisciplinary optimization process is required for which the basics of coupling dynamical and optical simulation methods will be introduced. The optimization is based on a method for efficiently coupling the two types of simulations. In a concluding example, the rigid body dynamics of a lithography objective is optimized with respect to its dynamical-optical behavior.
    W systemach obiektywów wysokiej klasy nawet małe zakłócenia mogą spowodować nieostrość projekcji obrazu. Ogromny problem dla tych niezwykle precyzyjnych systemów optyczno-mechanicznych stanowią na przykład niewielkie pobudzenia o charakterze stochastycznym. Jest do przemyślenia szereg środków, by uniknąć związanych z tym problemów, a przynajmniej by je ograniczyć. Jedną z takich możliwości jest modyfikacja właściwości dynamicznych. W metodzie tej, w celu zmniejszenia aberracji powodowanych przez pobudzenia dynamiczne, stosuje się redystrybucję mas i sztywności systemu. Wymagany w tym przypadku jest multidyscyplinarny proces optymalizacyjny, dla potrzeb którego w artykule wprowadza się podstawy połączonych dynamicznych i optycznych metod stymulacji. Optymalizacja jest oparta na metodzie zapewniającej efektywne połączenie tych dwu typów stymulacji. W końcowym przykładzie przedstawiono optymalizację dynamiki ciała sztywnego reprezentującego obiektyw litograficzny pod kątem jego właściwości dynamiczno-optycznych.
    Źródło:
    Archive of Mechanical Engineering; 2011, LVIII, 4; 407-423
    0004-0738
    Pojawia się w:
    Archive of Mechanical Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy sieci rządzą światem? : od Eulera do Barabasiego
    Do Networks Control the World? : From Euler to Barabasi
    Autorzy:
    Tarapata, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/305998.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
    Tematy:
    sieci złożone
    systemy złożone
    bezskalowość
    małe światy
    zastosowania sieci złożonych
    algorytmiczne aspekty sieci złożonych
    complex networks
    complex systems
    scale free
    small-world
    applications of complex networks
    algorithmic aspects of complex networks
    Opis:
    W pracy poruszono problem różnorodnych zastosowań modeli i metod teorii grafów i sieci. W szczególności zwrócono uwagę na cechy charakterystyczne współczesnych sieci rzeczywistych. Przeanalizowano, w jaki sposób modeluje się te sieci, jakie mają własności i co z tego wynika. Poruszono algorytmiczne aspekty sieci złożonych ukierunkowane na złożoność obliczeniową metod wyznaczania wartości charakterystyk sieci. Kilkanaście interdyscyplinarnych przykładów rzeczywistych sieci zilustrowało opisywane własności sieci. We wnioskach opisano tendencje rozwojowe współczesnej teorii grafów i sieci, zwłaszcza w kontekście modelowania ewolucji sieci złożonych.
    In the paper problem of multi-applications of graph and networks theory models and methods is considered. The paper is especially focused on specific features of real networks. Analysis methods of these networks, their properties and what result from these analyses are discussed. Algorithmic aspects focused on computational complexity of methods to compute values of network's characteristics are considered. Several interdisciplinary examples of real networks illustrate network's properties being described. In conclusions current and future trends in development of complex networks are considered.
    Źródło:
    Biuletyn Instytutu Systemów Informatycznych; 2012, 10; 31-51
    1508-4183
    Pojawia się w:
    Biuletyn Instytutu Systemów Informatycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Optymalizacja procesów projektowych jako odpowiedź na wyzwania współczesnego świata
    The optimization of the design process as the response for the challenge of the modern world
    Autorzy:
    Długoszowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/345084.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    zarządzanie procesem projektowym
    zintegrowany proces projektowy
    projektowanie systemowe
    systemy złożone
    struktura hierarchiczna
    sieć
    design process management
    integrated design process
    system design
    complex systems
    hierarchical structure
    network
    Opis:
    Rewolucja informacyjna oraz nasilające się problemy globalne oddziałują w coraz bardziej znaczący sposób na wszystkie dziedziny życia współczesnego człowieka. Sprawia to, że wymagania dotyczące otaczającej nas przestrzeni, mieszkania, usług rosną. Architektura jako nauka kreująca przestrzeń, wywierająca znaczący wpływ na społeczeństwo, musi stawić czoła tym wyzwaniom. Rozwój nauki oraz komputeryzacja spowodowały, że architekt dysponuje ogromnym wachlarzem oprogramowania komputerowego i narzędzi wspomagających proces projektowy. Nadrzędnym jednak czynnikiem jest zarządzająca struktura porządkująca proces, ułatwiająca decyzję oraz użycie konkretnego narzędzia w danym momencie procesu projektowego. W artykule podjęto próbę opisania oraz metodologii działania w celu stworzenia narzędzia optymalizującego, zarządzającego procesem projektowym.
    The informatics revolution and growing global issues are increasing affecting all areas of modern life. This makes the requirements for the land management, housing as well as services grow. Architecture as the art and science of creating spaces, which has a considerable impact on society, has to face these challenges. The development of science and technology provided architects with a huge range of computer software and tools supporting the design process. However, the primary factor is the organizational structure ordering the creation process, which facilitates the decision-making process and the use of specific tools at the particular stage of project development. This paper attempts to describe the methodology and steps in the development of a tool for optimization, managing the design process.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2013, 11; 80-84
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budżetowanie wynikowe. Reformowanie złożonych systemów adaptacyjnych
    Performance Budgeting. Reforming a Complex Adaptive System
    Autorzy:
    Sinclair, Thomas A.P.
    Mischen, Pamela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/903927.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
    Tematy:
    budżetowanie wynikowe
    złożone systemy adaptacyjne
    pomiary wyników
    public sector in economy
    budgeting
    strategic planning
    Opis:
    Artykuł prezentuje uwarunkowania wdrażania budżetowania wynikowego w jednostkach sektora publicznego. Problematyka ta analizowana jest w odniesieniu do założeń nowego zarządzania publicznego. Prezentowane są związki budżetowania wynikowego z planowaniem strategicznym i determinacją kadry zarządzającej. W tekście analizowane są różnego typu bariery budżetowania wynikowego. Autorzy analizują problemy związane z systemem pomiaru wyników działań podejmowanych w sektorze publicznym, ze szczególnym uwzględnieniem konsekwencji istnienia złożonych układów adaptacyjnych. Istotna rola w procesie budżetowania wynikowego przypisywana jest kierownictwu szczebla operacyjnego.
    The article discusses the determinants inherent in the implementation of performance budgeting in public sector administration. Relevant issues are analysed against the background of the principles of the new public management and the links between performance budgeting, strategic planning and management determination. The paper reviews various obstacles to performance budgeting. The Authors discuss the issues related to the system of performance measurement of public sector activity with a special focus on the ramifications of complex adaptive systems. A vital role in the process of performance budgeting is attributed to management at the operational level.
    Źródło:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2008, 1(3); 91-107
    1898-3529
    2658-1116
    Pojawia się w:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie języka UML do modelowania złożonych systemów komputerowych
    Application of UML language for modelling of complex computer systems
    Autorzy:
    Świder, J.
    Hetmańczyk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/408949.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Śląska
    Tematy:
    język UML
    złożone systemy komputerowe
    system komputerowy KSSiDNR
    UML language
    complex computer systems
    KSSiDNR system
    Opis:
    Artykuł przedstawia wykorzystanie języka UML (Unified Modeling Language) do celów opracowania diagramów klas [4, 5] pozwalających na projektowanie złożonych struktur systemów komputerowych. Ujęcie modelowania oparto na przykładzie komputerowo zintegrowanego systemu sterowania i diagnostyki napędów rozproszonych, złożonego z niezależnych modułów funkcjonalnych. Artykuł stanowi kontynuację wcześniejszych publikacji autorów [1, 2, 3], a w jego treści ujęto jedynie część elementów opracowanego systemu ograniczoną do oprogramowania komputerowego zainstalowanego w zasobach węzła diagnostycznego. Elementy współdziałające z systemem komputerowym KSSiDNR (sterownik logiczny PLC, przetwornice częstotliwości oraz motoreduktory) zostały pominięte lub opisane w sposób pobieżny, umożliwiający określenie wzajemnych zależności funkcjonalnych oraz powiązań informatycznych.
    The article presents an application of the UML language (Unified Modeling Language) for an elaboration of class diagrams which allow to design of complex structures of computer systems. An approach based on an example of the Computer Integrated Control and Diagnostic System of Distributed Drives is composed from independent functional modules. The article is continuation of earlier publications of the authors and its content contains only a part of elements of the elaborated system limited to the computer software installed in the resources of the diagnostic node. Elements which co-operate with KSSiDNR system (for example a Programmable Logic Controller, frequency inverters and gear-motors) were omitted or described in a superficial way, allow determining of reciprocal functional relationships or informatics’ dependences.
    Źródło:
    Wybrane Problemy Inżynierskie; 2011, 2; 339-344
    2083-1021
    Pojawia się w:
    Wybrane Problemy Inżynierskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Robust diagnostics of complex chemical processes: main problems and possible solutions
    Autorzy:
    Kościelny, J. M.
    Syfert, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/185748.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    complex systems
    diagnostic system
    alarm systems
    diagnosis robustness
    diagnostic inference
    złożone systemy
    system diagnostyczny
    systemy alarmowe
    wnioskowanie diagnostyczne
    Opis:
    The paper is aimed at presenting a study of the main limitations and problems influencing the robustness of diagnostic algorithms used in diagnostics of complex chemical processes and to present the selected exemplary solutions of how to increase it. The five major problems were identified in the study. They are associated with: uncertainties of fault detection and reasoning, changes of the diagnosed process structure, delays of fault symptoms formation and multiple faults. A brief description and exemplary solutions allowing increase of the robustness of diagnostic algorithms were given. Proposed methods were selected keeping in mind applicability for the on-line monitoring and diagnostics of complex chemical processes.
    Źródło:
    Chemical and Process Engineering; 2018, 39, 2; 165--183
    0208-6425
    2300-1925
    Pojawia się w:
    Chemical and Process Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    General safety concepts used in transport
    Ogólne koncepcje bezpieczeństwa wykorzystywane w transporcie
    Autorzy:
    Szymanek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013054.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
    Tematy:
    safety concepts
    transport systems
    Normal Accident Theory (NAT)
    "Swiss cheese model"
    safe space of action
    High Reliability Organizations
    complex systems
    systemy transportowe
    teoria normalnych wypadków
    "model sera szwajcarskiego"
    przestrzeń bezpieczeństwa
    Organizacje Wysokiej Niezawodności
    systemy złożone
    Opis:
    The article presents selected concepts, models and theories of safety known from research and applications in various areas of technology and suitable for use in the field of transport. In particular, attention was paid to cognitively promising in the field of transport safety, and relatively little used research concepts here: Normal Accident Theory (NAT) Ch.Perrow, "Swiss cheese model" /SCh-M/ by J. Reason, concepts of "safe space of action" by J. Rasmussen and R. Amalberti, the concept of High Reliability Organizations /HRO/, or even interpretations of the transport system as a complex system (CS). The main aim of the article was to present some important general safety concepts and show that they can be used to model safety in the field of transport. The article shows that the so-called Geysen's thesis allows for the development of justified safety analogies between transport systems and such systems of technology that have greater scientific and engineering achievements in the field of safety.
    W artykule przedstawiono wybrane koncepcje, modele oraz teorie bezpieczeństwa znane z badań i zastosowań w różnych obszarach techniki i nadające się do wykorzystania w dziedzinie transportu. W szczególności zwrócono uwagę na poznawczo obiecujące w dziedzinie bezpieczeństwa transportu, a stosunkowo mało tutaj wykorzystywane koncepcje badawcze, jak: teoria normalnych wypadków /Normal Accident Theory/ autorstwa Ch. Perrowa, model „sera szwajcarskiego” /„Swiss cheese model”/ J. Reasona, koncepcje „bezpiecznej przestrzeni działań” /„safe space of actions”/ J. Rasmussena oraz R. Amalbertiego, koncepcja tzw. organizacji dużych (wysokich) niezawodności /High Reliability Organizations/, czy interpretacje systemów transportowych jako systemów złożonych /complex systems/. Zasadniczym celem artykułu było przedstawienie kilku ważnych ogólnych koncepcji bezpieczeństwa i pokazanie, że można je wykorzystywać do modelowania bezpieczeństwa w dziedzinie transportu. Z artykułu wynika, że tzw. teza Geysena pozwala na opracowywanie uzasadnionych analogii bezpieczeństwa pomiędzy systemami transportu, a takimi systemami techniki, które mają większe osiągnięcia naukowe i inżynierskie w dziedzinie bezpieczeństwa.
    Źródło:
    Journal of Civil Engineering and Transport; 2020, 2, 4; 177-190
    2658-1698
    2658-2120
    Pojawia się w:
    Journal of Civil Engineering and Transport
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparison of the results of time series prediction obtained with the classical GMDH algorithm and the modified method containing sensitivity functions
    Porównanie rezultatów predykcji szeregów czasowych uzyskanych za pomocą klasycznego algorytmu GMDH oraz zmodyfikowanej metody GMDH z funkcjami czułości
    Autorzy:
    Bobkowska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/155812.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    complex systems
    prediction
    sensitivity functions
    GMDH
    partial models
    Kolmogorov-Gabor equation
    time series
    short sample of data
    systemy złożone
    predykcja
    funkcje czułości
    modele częściowe
    równania Kołmogorowa-Gabora
    szeregi czasowe
    próbki niewielu danych
    Opis:
    The paper presents the results of prediction experiments dealing with the behavior of a complex process containing significant regularity which is modeled by a given time series. In my research I use only a small amount of the input data in order to predict future states of the aforementioned time series using a modified GMDH containing sensitivity functions. It turns out that, for some specific processes, sensitivity functions allow us to obtain more accurate results than the classical GMDH.
    Poniższy artykuł przedstawia wyniki eksperymentów dotyczących predykcji zachowania pewnego złożonego procesu zawierającego znaczne regularności, który modelowany jest za pomocą szeregu czasowego. W celu predykcji kolejnych wartości szeregu korzystam jedynie z niewielkiej ilości danych wejściowych stosując zmodyfikowaną metodę GMDH (Group Method of Data Handling) zawierającą funkcje czułości. Metody statystyczne stosowane zwykle w celu ustalenia zależności między poszczególnymi zmiennymi są całkowicie nieprzydatne w warunkach niewielkiej ilości danych wejściowych. Trudno w takich warunkach dostrzec i zbadać regularności szeregu i zależności pomiędzy zmiennymi tego szeregu. Nawet jeśli badany szereg jest szeregiem ze ściśle określoną regularnością, to nie mamy pewności, że ilość próbek, na których ma sposobność pracować badacz jest wystarczająca do określenia wszystkich jego cech. Proces przedstawiony za pomocą pewnego szeregu, może mieć np. składnik cykliczny, który przy małej ilości próbek będzie niewidoczny. Korzystamy więc z narzędzia umożliwiającego uchwycenie wahań analizowanego procesu, jego siły czy kierunku wykorzystywanego między innymi w dyscyplinach zajmujących się sterowaniem procesami. Jednym z takich narzędzi szacujących są właśnie funkcje czułości. Uzyskiwane rezultaty badań pokazują, że zastosowanie funkcji czułości pozwala na otrzymanie dokładniejszych wyników predykcji niż klasyczna metoda GMDH dla pewnych szczególnych zachowań procesu.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2013, R. 59, nr 7, 7; 688-691
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analytical Assessment of Power of Composite Flash Geothermal Systems
    Analityczne formuły do oceny mocy kombinowanych systemów energetycznych z separacją pary geotermalnej
    Autorzy:
    Barbacki, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/385410.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    geotermia
    rozprężanie płynów geotermalnych
    moc optymalna
    złożone systemy geotermalne
    geothermal
    flash system
    optimal specific power
    composite unit analysis
    Opis:
    Artykuł stanowi kontynuację analiz dotyczących doboru optymalnych parametrów pracy systemów geotermalnych w przypadku występowania w złożu mediów dwufazowych. Geotermalna mieszanina woda-para w jedno- lub dwustopniowym procesie rozprężania przechodzi w stan pary suchej napędzającej turbozespół. Porównano efektywności energetyczne systemu z jednostopniowym rozprężaniem płynu i systemów rozprężania dwustopniowego w wariancie „double-flash” i „combination single & second” oraz systemu „single & ORC”. Wyniki uzyskanej analizy wskazują, że wśród analizowanych układów najwyższą moc wykazuje system „single & ORC”, w którym system z jednostopniowym rozprężaniem płynu współpracuje z systemem binarnym.
    Analytical formulas make it possible to observe thermodynamic processes without using advanced numerical procedures, as the relationships between the physical parameters become clearly visible. While less accurate, these formulas enable students at the academic research level to quickly and easily model the phenomena using simple calculation programs. For a single-flash system, the linear approximation makes it possible to obtain the expression for the optimum flash temperature and maximal specific power in the assumed temperature interval of geothermal fluid (100–250°C). These formulas were presented in the author’s previous works. Now, this procedure was used in example analyses for double-flash, combination single & second, and combination single & ORC systems. It was shown that, in the assumed temperature interval of geothermal fluid, the percentage of the additional power of composite-flash geothermal systems is almost a linear function of geothermal fluid temperature as related to a single-flash plant and that the single-flash & ORC cycle gives the highest additional specific power.
    Źródło:
    Geomatics and Environmental Engineering; 2019, 13, 3; 15-28
    1898-1135
    Pojawia się w:
    Geomatics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucjonizm, memetyka i złożone systemy adaptacyjne, czyli filmoznawstwo w obliczu zwrotu biokulturowego
    Evolutionism, Memetics, and Complex Adaptive Systems, or Film Studies in the Face of the Biocultural Turn
    Autorzy:
    Żyto, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850500.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teoria filmu
    zwrot biokulturowy
    ewolucjonizm
    memetyka
    złożone systemy adaptacyjne
    film theory
    biocultural turn
    evolutionism
    memetics
    complex adaptive systems
    Opis:
    Pomimo istotnego wpływu, jaki na współczesną humanistykę wywarł zwrot biokulturowy (biocultural turn), filmoznawstwo jedynie okazjonalnie dostrzega intelektualny potencjał perspektywy poznawczej przyrodoznawstwa. Wydaje się, że marginalizacji ulega zwłaszcza myśl Karola Darwina i jego spadkobierców. Niniejszy artykuł jest poświęcony szczątkowo rozpoznanemu w filmoznawstwie paradygmatowi teoretycznemu, jakim jest ewolucjonizm. Autorka wskazuje te obszary teorii filmu, na których pobrzmiewają jego echa (np. kognitywizm), oraz mapuje wyłaniające się na gruncie filmoznawstwa nowe, niejednorodne pole badawcze. Uzupełnieniem tych rozważań jest charakterystyka wad i zalet memetyki, nierzadko określanej mianem darwinizmu bez biologii. Last but not least, autorka przywołuje koncepcję złożonych systemów adaptacyjnych (CAS) jako modelu opartego o ewolucję replikatorów oraz potencjalnie użytecznego w procesie opisu nie tylko tekstów filmowych, ale i całej kultury filmowej.
    Despite the significant impact of the biocultural turn on humanities, film studies only occasionally recognise the intellectual potential of the cognitive perspective of natural science. In particular, the thought of Charles Darwin and his followers seems to have been marginalised. The article outlines the barely recognised theoretical paradigm of evolutionism in film studies. The author describes the areas of film theory echoing evolutionism (e.g. cognitivism), as well as maps out new, heterogeneous fields of research emerging in film studies. These considerations are complemented by a weighing up the pros and cons of memetics, often referred to as Darwinism without biology. Last but not least, the author evokes the concept of complex adaptive systems (CAS) as a potentially useful model in the process of describing not only film texts, but film culture as a whole.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 119; 30-55
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WPŁYW ŚWIATA WIRTUALNEGO SECOND LIFE NA ZMIANY W POZIOMIE MOTYWACJI, LĘKU JĘZYKOWEGO I DOŚWIADCZENIA NUDY U STUDENTÓW FILOLOGII ANGIELSKIEJ
    The impact of Second Life on changes in levels of L2 motivation, language anxiety and boredom among students of English philology
    Autorzy:
    Zawodniak, Joanna
    Kruk, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/443071.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    Second Life
    changes in the levels of motivation
    language
    anxiety and boredom
    the complex dynamic systems
    zmiany w poziomie motywacji
    lęku językowego
    i doświadczenia nudy
    złożone systemy dynamiczne
    Opis:
    The first, theoretical, part of the present paper is devoted to the characteristics of the affective variables of motivation, language anxiety and boredom as situated within the framework of complex dynamic systems. The second part discusses results obtained from a six-month research project intended to examine the effect of Second Life on four English philology students’ changes in levels of motivation, language anxiety and boredom. The data, collected via a personal questionnaire, learner diary and evaluation questionnaire, underwent both quantitative and qualitative analysis.
    Źródło:
    Neofilolog; 2018, 50/1; 65-85
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Simulators for pilot assisting module of advanced light aircraft concept
    Symulatory do badań modułu asystenta pilota zaawansowanego samolotu lekkiego
    Autorzy:
    Chudy, P.
    Rzucidło, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139758.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    samolot lekki
    symulator lotu
    interfejs użytkownika
    złożone systemy sterowania
    wyświetlacz PFD
    pętla sprzętowa
    aktuator elektromechaniczny
    prawa sterowania
    light aircraft
    flight simulator
    user interface
    advanced flight control
    primary control display
    hardware-in-the-loop
    electromechanical actuator
    control laws
    Opis:
    This paper presents the results of Pilot Assisting Module research performed on two light aircraft flight simulators developed in parallel at Brno University of Technology, Czech Republic, and Rzeszow University of Technology, Poland. The first simulator was designed as an open platform for the verification and validation of the advanced pilot/aircraft interface systems and inherited its appearance from the cockpit section of the Evektor SportStar. The second flight simulator, the XM-15, has been built around the cockpit of a unique agriculture jet Belfegor. It introduced a system architecture that supports scientific simulations of various aircraft types and configurations, making it suitable for conceptual testing of Pilot Assisting Module. The XM-15 was initially designed to support research on advanced flight control systems, but due to its continuing modernization it evolved into a hardware-in-the-loop test-bed for electromechanical actuators and autopilot CAN based controller blocks. Pilot-in-the-loop experiments of proposed Pilot Assisting Module revealed favorable operational scenarios, under which the proposed system reduces the cockpit workload during single pilot operations.
    W ostatnich latach małe samoloty ogólnego przeznaczenia zyskują na coraz większej popularności jako środki transportu osobowego. Szybki postęp w dziedzinie lekkich i ultralekkich konstrukcji lotniczych prowadzi m.in. do redukcji kosztów ich wytwarzania oraz eksploatacji. Czynniki te, w połączeniu z dynamicznym rozwojem sieci lokalnych portów lotniczych i lądowisk sprawiają, że małe lotnictwo staje się dostępne nie tylko dla wąskiej grupy entuzjastów, lecz również dla osób pragnących wykorzystać je jako środek transportu alternatywny dla kolei, czy też pojazdów samochodowych. Niestety, małe samoloty o napędzie tłokowym postrzegane są z reguły jako niezbyt wygodny środek lokomocji, szczególnie w stosunku do samolotów liniowych lub odrzutowych samolotów dyspozycyjnych. Główny problem związany jest jednak z wykonywaniem operacji lotniczych w załodze jednoosobowej, w dodatku przez pilotów amatorów. Zastosowanie pośredniego układu sterowania samolotem (ang. fly-by-wire) może w znacznej mierze ułatwić proces pilotowania i zredukować niektóre błędy powodowane czynnikiem ludzkim. Wprowadzenie złożonych systemów sterowania do prostej konstrukcji lotniczej prowadzi jednak do wielu problemów, zarówno natury technicznej (problem niezawodności złożonego systemu elektromechanicznego) jak i ekonomicznej. Mając na uwadze zalety oraz wady układów sterowania, zarówno klasycznych jak i klasy fly-by-X, autorzy pracy zdecydowali się na realizację systemu sterowania, który z jednej strony ułatwi pracę pilota, a z drugiej strony nie będzie wymagał rezygnacji z mechanicznego połączenia sterownicy/orczyków i płaszczyzn sterowych. Proponowane rozwiązanie bazuje na zmodyfikowanym układzie autopilota, który aktywnie wspiera pilota m.in. w sytuacjach stresowych związanych z utratą orientacji, zagubieniem i niektórymi usterkami urządzeń pokładowych. Zastosowana koncepcja algorytmów sterowania bazująca na metodzie Total-X umożliwia również redukcję emisji hałasu i zużycia paliwa. Bezpośrednie przejście z etapu testów laboratoryjnych do prób w locie jest ryzykowne i kosztowne. Z tego też względu autorzy pracy postanowili wykonać testy na symulatorze lotu, włączając pilota w pętlę sterowania. Modyfikacja dostępnego, profesjonalnego symulatora lotu nie była możliwa ze względów formalnych (wyłączenie urządzenia z procesu szkolenia i czasowa utrata certyfikacji). Możliwym i znacznie korzystniejszym rozwiązaniem okazała się budowa eksperymentalnych symulatorów lotu, zorientowanych na klasę samolotów lekkich i ultralekkich. W pracy przedstawiono dwa eksperymentalne symulatory lotu, które powstały w Politechnice Rzeszowskiej i Politechnice Brneńskiej. Symulatory powstały w kooperacji, aczkolwiek różnią się od siebie zasadniczo. Pierwsze z urządzeń (zaprojektowane i zbudowane w Politechnice Brneńskiej, Wydział Technologii Informacyjnych) bazuje na kokpicie popularnego samolotu lekkiego Evektor SportStar. Symulator zaprojektowany i wykonany w Politechnice Rzeszowskiej na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa wykorzystuje kabinę samolotu M-15. Symulatory posiadają modułową konstrukcję i umożliwiają testowanie m.in. elektromechanicznych układów wykonawczych, paneli kontrolnych i sterownic wyposażonych w standardowe interfejsy komunikacyjne.
    Źródło:
    Archive of Mechanical Engineering; 2011, LVIII, 3; 275-289
    0004-0738
    Pojawia się w:
    Archive of Mechanical Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-20 z 20

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies