Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "struktura ludności" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
Demographic Changes in the Cities of Lower Silesia in the Perspective of Sustainable Development
Zmiany demograficzne w miastach województwa dolnośląskiego w perspektywie zrównoważonego rozwoju
Autorzy:
Rynio, Dorota
Zakrzewska-Półtorak, Alicja
Adamiczka, Hanna
Pluta, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230983.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
city
population
sustainable development
age structure
miasto
liczba ludności
zrównoważony rozwój
struktura wiekowa
Opis:
The article discusses and evaluates, against the background of selected issues in the theory of urban demography concerning sustainable development, changes in the number of inhabitants in Lower Silesian cities, and to indicate possible development paths for individual categories of cities. All Lower Silesian cities are the subject of the study. The research covered the period 2000-2020. The cities are categorised into small, medium, and large, and their specific characteristics are primarily related to their location. The article uses a descriptive method, simple statistical methods, comparative analysis, and an expert method. The latter proposed the division of cities into categories in terms of demographic changes and sustainable development paths for individual city categories. The results show that Lower Silesian cities (as a group) are ageing, regardless of their size, yet a detailed case study indicated a relatively large group of cities (mainly small) with a growing population and growth potential.
Celem artykułu jest omówienie i ocena, na tle wybranych zagadnień z teorii demografii miast wobec zrównoważonego rozwoju, zmian liczby ludności w dolnośląskich miastach oraz wskazanie możliwych ścieżek rozwoju dla poszczególnych kategorii miast. Przedmiotem badań są wszystkie dolnośląskie miasta. Okres badawczy to lata 2000-2020. Miasta są analizowane w podziale na małe, średnie i duże oraz pod względem wybranych ich specyficznych cech związanych w znacznym stopniu z lokalizacją. W artykule zastosowano metodę opisową, proste metody statystyczne, analizę porównawczą oraz metodę ekspercką. Ta ostatnia polegała na zaproponowaniu podziału miast na kategorie pod względem zmian demograficznych oraz zaproponowaniu ścieżek rozwoju zrównoważonego dla poszczególnych kategorii miast. Wyniki badania pokazują, że populacja dolnośląskich miast jako grupy się starzeje, niezależnie od ich wielkości. Natomiast szczegółowa analiza przypadków wykazała, że była dość liczna grupa miast (przede wszystkim małych), w których liczba ludności rosła i które mają potencjał wzrostowy.
Źródło:
Biblioteka Regionalisty; 2022, 1; 94-104
2081-4461
Pojawia się w:
Biblioteka Regionalisty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Population of Gubin District in the Context of Situational and Statistical Reports in the Years 1945–1949
Autorzy:
Kurowska, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367998.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Post-war settlement
displacement
migration
population structure
Gubin District
town
rural areas
osadnictwo powojenne
wysiedlenia
migracja
struktura ludności
powiat gubiński
miasto
wieś
Opis:
The article aims to reconstruct the number of inhabitants in the Gubin district in the early post-war years. The statistical data available include previously unused source material in the form of reports and lists of the district administrator and the State Repatriation Office (PUR). The displacement of Germans and the influx of Poles will be discussed, the district’s population levels will be given with a division into town and village, and the speed of change in 1945–1949 will be indicated, as well as the population structure in terms of sex, age, nationality and direction of influx (repatriates from the East and West and displaced people from central Poland).
Artykuł ma na celu odtworzenie stanu liczbowego mieszkańców powiatu gubińskiego w pierwszych powojennych latach. Zebrane dane statystyczne obejmują niewykorzystany dotąd szerzej materiał źródłowy w postaci sprawozdań i wykazów starostwa powiatowego oraz PUR. Omówiono wysiedlanie Niemców i napływ ludności polskiej, przedstawiono liczbę ludności powiatu z podziałem na miasto i wieś oraz wskazano dynamikę zmian w latach 1945–1949, a także strukturę ludności pod względem płci, wieku, narodowości i kierunku napływu (repatrianci ze wschodu i zachodu oraz przesiedleńcy z Polski centralnej).
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2020, 42; 147-175
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualne i spodziewane procesy demograficzne w gminie Pleszew i ich znaczenie dla polityki przestrzennej
Current and expected demographic processes in the Pleszew commune and their importance for spatial policy
Autorzy:
Śleszyński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911172.pdf
Data publikacji:
2019-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Demographic structure of population
internal migration
demographic forecast
spatial planning
demographic capacity and absorbency
Pleszew
struktura demograficzna ludności
migracje wewnętrzne
prognoza demograficzna
planowanie przestrzenne
chłonność demograficzna
Opis:
Opracowanie jest skrótem ekspertyzy, wykonanej dla władz samorządowych Pleszewa. Jej celem była m.in. wariantowa prognoza ludnościowa do 2050 r. w oparciu o alternatywne sposoby szacowania liczby ludności, sporządzona dla potrzeb planowania przestrzennego i rozwoju miasta i gminy. W projekcjach zastosowano metodę kohortowo-składnikową i opracowano dwie projekcje na podstawie dwóch scenariuszy rozwoju gminy. Następnie wyniki skonfrontowano z bilansem terenów pod różne funkcje w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wykazując pewną nadwyżkę terenów inwestycyjnych. Oprócz tego wyniki mogą być traktowane jako przyczynek do rozpoznania procesów demograficznych i ich uwarunkowań w jednym z miastpogranicznego zbioru małych i średnich ośrodków.
The study is a short compilation of an expertise prepared for Pleszew local authorities. Its aim was, among other things, an alternative population forecast based on alternative methods of population estimation, made for the needs of spatial planning and development of the city and the municipality. For the purposes of the forecast, the initial number of inhabitants was first corrected. Next, assumptions were formulated for two variants (development scenarios). In the projections, the cohort-component method was used, calculating births, deaths, inflows and outflows for the following time ranges (2017–2020 and then 65 years to 2050). In the perspective of the coming decades, a fairly pronounced decrease in population should be expected in the commune (to the level of 23.3–28.0 thousand) with a clear aging of the population. Then the results were confronted with the balance of areas for various functions in the study of land development conditions and directions, showing a certain surplus of investment areas. It was recommended that investment areas be reduced. It is advisable, inter alia, to prepare a more detailed study concerning the inventory of existing buildings and the valorisation of potential investment and residential areas within the administrative borders of the city and its immediate vicinity (the suburban zone), as well as to monitor rural localities exposed to the greatest age structure aging and depopulation. On the other hand, the inflow of population will be of key importance for maintaining the demographic potential of the city in the future, hence the activities of the self-government should be directed in particular at creating attractive jobs andimproving living conditions (quality of life). Incentives for the rural population in the surroundings (Pleszew poviat) to move to Pleszew or its vicinity, which is justified by the relatively low level ofurbanisation in the region, could be a great opportunity in this respect. Such measures should be the subject of regional, social and housing policy solutions of the state, e.g. the national plan for restructuring of the settlement network.
Źródło:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna; 2019, 48; 85-103
2353-1428
Pojawia się w:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demographic determinants of the regional development in Eastern Poland
Demograficzne uwarunkowania rozwoju regionalnego w Polsce Wschodniej
Autorzy:
BUGOWSKI, Łukasz Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435038.pdf
Data publikacji:
2019-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
regional development
demographic process
demographic structure
natural population increase
migrations
Eastern Poland
rozwój regionalny
procesy demograficzne
struktura demograficzna
naturalny ruch ludności
migracje
Polska Wschodnia
Opis:
Demographic potential is one of the crucial factors creating human capital as the population structure, vital statistics and migration determine the quality and quantity of human resources. Demographic factors create opportunities or limit broadening of knowledge and skills and condition socio-economic activity. In other words, demography can foster or block regional development. In the article, the following hypothesis will be verified: Demographic processes are a barrier to the development of regions in Eastern Poland. The main objective of the article is to analyse the spatial diversity of demographic phenomena in Eastern Poland, along with identifying areas with unfavourable demographic conditions of development. The latter objective will be implemented by carrying out the analysis at the level of subregions, not regions, which will enable a more precise analysis of negative demographic phenomena. The article uses the method of linear ordering of objects in compliance with Z. Hellwig’s taxonomic measure of development. In addition, a comparative analysis of the main demographic processes in 2010, 2013 and 2016 in Eastern Poland was carried out. The main source of the data used in the article was Statistics Poland (Local Data Bank). The analysis makes it possible to conclude that in the years between 2010 and 2016 an increase in the demographic burden resulting from the aging population was observed in Eastern Poland. In addition, the ratio of net migration is negative and sub-replacement fertility rate is common in the majority of subregions. However, the study at the level of subregions allows concluding that Eastern Poland is diverse in terms of the intensity of demographic processes related to depopulation and ageing of the population.
Potencjał demograficzny jest jednym z kluczowych czynników tworzących kapitał ludzki, ponieważ struktura populacji, ruch naturalny ludności i migracja decydują o jakości i ilości zasobów ludzkich, które współcześnie stanowią jeden z najistotniejszych czynników rozwoju regionalnego. Czynniki demograficzne stwarzają bowiem możliwości (lub ograniczają) poszerzenia zasobu wiedzy i umiejętności oraz warunkują aktywność społeczno-ekonomiczną, co w konsekwencji oddziałuje na poziom rozwoju regionalnego W artykule zostanie zweryfikowana następująca hipoteza: procesy demograficzne są barierą rozwoju regionów Polski Wschodniej. Głównym celem artykułu jest analiza przestrzennego zróżnicowania zjawisk demograficznych w Polsce Wschodniej, zaś celem cząstkowym jest identyfikacja obszarów o niekorzystnych demograficznych uwarunkowaniach rozwoju. Realizacji drugiego celu służy przeprowadzanie analizy na poziomie podregionów, nie zaś regionów, co pozwoli na dokładniejsze określenie obszarów o niekorzystnych zjawiskach demograficznych. W artykule została zastosowana metoda liniowego porządkowania obiektów z wykorzystaniem taksonomicznej miary rozwoju Z. Hellwiga. Ponadto została przeprowadzona analiza porównawcza głównych zjawisk demograficznych w 2010, 2013 i 2016 w Polsce Wschodniej. Podstawowym źródłem danych wykorzystanych w artykule był Główny Urząd Statystyczny (Bank Danych Lokalnych). Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że w latach 2010-2016 w Polsce Wschodniej zaobserwowano wzrost obciążenia demograficznego będącego rezultatem starzenia się społeczeństwa. Ponadto współczynnik salda migracji przyjął wartości ujemne w większości podregionów, zaś współczynnik dzietności jest znacznie poniżej progu zastępowalności pokoleń. Jednakże badanie na poziomie podregionów pozwala stwierdzić, że Polska Wschodnia jest zróżnicowana pod względem intensywnośc
Źródło:
Economic and Environmental Studies; 2019, 19, 2; 163-183
1642-2597
2081-8319
Pojawia się w:
Economic and Environmental Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demographic Safety in Dolnośląskie Voievodeship in the Years 2010-2018
Bezpieczeństwo demograficzne w województwie dolnośląskim w latach 2010–2018
Autorzy:
Ładysz, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139728.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
bezpieczeństwo demograficzne
jednostki rozwojowe (aktywne)
jednostki regresyjne (nieaktywne)
młode
stabilne
starzenie się demograficzne
przyrost naturalny
migracja
struktura ludności
demographic safety
development units (active)
regression units (inactive)
young
stable
ageing demographically in demographic terms
natural increase
actual increase
migration
population structure
Opis:
Demographic phenomena have a major impact on the socio-economic development of Dolnośląskie Voivodeship. The number and structure of the population and the level of the actual increase are of special importance. The objective of this article was to show population changes affecting the level of demographic safety in a given unit against the changes taking place in Poland in the years 2010–2018. The demographic typology by Webb and Osanna triangle was used to capture the similarities and differences in the spatial structure. The methods used allowed to determine the demographic type of Dolnośląskie Voivodship and the reasons for the deepening demographic problems of the region, which will have a negative impact on the labor supply and opportunities for further development of the voivodship.
Zjawiska demograficzne mają silny wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy województwa dolnośląskiego. Szczególne znaczenie mają liczba i struktura ludności oraz poziom przyrostu rzeczywistego. Celem artykułu było przedstawienie zmian liczby ludności wpływających na poziom bezpieczeństwa demograficznego badanej jednostki na tle zmian zachodzących w kraju w latach 2010–2018. W celu uchwycenia podobieństw i różnic w strukturach przestrzennych posłużono się typologią demograficzną Webba oraz zastosowano trójkąta Osanna. Zastosowane metody pozwoliły na określenie typu demograficznego województwa dolnośląskiego oraz przyczyn pogłębienia się problemów demograficznych tego regionu, co będzie wpływało negatywnie na podaż pracy i możliwości dalszego rozwoju województwa.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2019, 13, 1; 128-140
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność województwa łódzkiego: rozwój i przemiany strukturalne
Population of the Łódź Voivodeship: development and structural transformations
Autorzy:
Dzieciuchowicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578331.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
region łódzki
rozwój demograficzny
struktura demograficzna
struktura i typologia przestrzenna ludności
Łódź province
Łódź region
demographic development
demographic structure
structure and spatial typology of population
Opis:
Przedmiotem tego opracowania jest rozwój oraz struktura ludności województwa łódzkiego w okresie ponad stu ostatnich lat. Szczegółowej analizie podlegały przemiany ludnościowe tego regionu w czterech okresach: 1) do 1918 roku, 2) 1918–1945, 3) 1946–1989, 4) 1990–2018. Uwzględniono również prognozę demograficzną dla województwa do 2050 r. Strukturę ludności rozpatrywano, biorąc pod uwagę jej podział według cech demograficznych, społeczno-ekonomicznych, społeczno-kulturowych i przestrzennych. Zasadniczym celem pracy było ustalenie ogólnych tendencji w rozwoju i restrukturalizacji ludności województwa łódzkiego oraz jej typologii przestrzennej.
The subject of this study was the development and structural transformation of the population of the Łódź Voivodeship over the last more than one hundred years. Population transformations were analysed for four periods: 1) pre-1918; 2) 1918–1945; 3) 1946–1989; and 4) 1990–2018. A demographic forecast of the Łódź Voivodeship was made up to 2050. The structure of the population of the investigated region was considered, taking into consideration the population according to demographic, socio-economic and socio-cultural divisions and spatial features. The basic aim of the author was to establish general tendencies in the development and restructuring of the population of the Łódź region and its spatial typology.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2019, 109; 91-125
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potrzeby osób starszych w zakresie mobilności w mieście
Elderly peoples mobility needs in cities
Autorzy:
Solecka, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/315329.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
starzenie się
osoby starsze
zachowania komunikacyjne
struktura ludności
mobilność na obszarach miejskich
mobilność osób
aging
elder people
population structure
mobility in urban areas
mobility of people
Opis:
Problem starzenia się społeczeństwa jest jednym z podstawowych wyzwań współczesnego świata. W artykule przedstawiono podstawowe definicje związane ze starością i starzeniem się społeczeństwa. Szczegółowo przybliżono prognozy ludności na przełomie kilkudziesięciu lat, w różnych regionach świata ze szczególnym zwróceniem uwagi na osoby starsze. Na podstawie dostępnych danych porównano zmiany demograficzne w wybranych krajach UE. Ponadto zaprezentowano dane statystyczne dotyczące ludności w Polsce i wzrost liczby osób starszych w poszczególnych rejonach Polski. Wzrost udziału osób starszych w społeczeństwie ma wpływ na wiele obszarów życia w miastach. Badania statystyczne wykazują, że większość osób starszych pomimo dobrej sprawności intelektualnej posiada pewne ograniczenia, które często uniemożliwiają im właściwe funkcjonowanie w miastach, szczególnie w odniesieniu do aspektu odbywania podróży i osiągania podstawowych celów. W związku z tym należy poznać podstawowe potrzeby osób starszych, aby móc właściwie kształtować rozwój miast pod kątem przyjazności dla osób starszych. W artykule na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedstawiono podział zadań przewozowych w krajach UE wśród osób starszych, zidentyfikowano potrzeby osób starszych w zakresie mobilności w mieście oraz zestawiono najważniejsze czynniki mające wpływ na wzrost mobilności osób starszych.
Nowadays population ageing is one of the most important challenge in the world. In this paper basic definitions related to old age and population ageing were presented. Predictions of population growth in several dozen of years in different world regions were described in detail. Predictions taking the elderly people into account were emphasized. Based on available data, demographic changes in chosen EU countries were compared. In addition statistic data related to population in Poland and increase in the number of elderly people in several Polish regions were presented. The growth of elderly people in population influences many aspects of urban life. Statistic research shows that most of elderly people, despite of good mental fitness, meet some restrictions, that make their life in cities more difficult, especially including travelling and achieving basic travel purposes. Thus it is necessary to get knowledge on basic elderly people's needs, as it allows to design cities which are friendly to seniors. The modal split in the elderly peoples' journeys in EU countries was presented on the basis of the literature review. Also elderly people's mobility needs as well as the most important factors influencing seniors’ mobility were identified.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2018, 19, 6; 1252-1259, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„PIERWSZA REPATRIACJA”. POWROTY I PRZYJAZDY OSIEDLEŃCZE DO POLSKI ZE WSCHODU PO I WOJNIE ŚWIATOWEJ
“THE FIRST REPATRIATION”. RETURNS FROM THE EAST AFTER THE WORLD WAR I AND THE ARRIVALS’ SETTLEMENT IN POLAND
Autorzy:
Żołędowski, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580063.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
POLITYKA NARODOWOŚCIOWA
PRZESIEDLENIA LUDNOŚCI
REPATRIACJA
II RZECZYPOSPOLITA
STRUKTURA ETNICZNA
ETHNIC POLICY
ETHNIC STRUCTURE
RESETTLEMENTS
REPATRIATION
THE SECOND POLISH REPUBLIC
Opis:
Artykuł przedstawia zasady i przebieg przesiedleń ludności do Polski od podpisania traktatu brzeskiego w 1918 r. do roku 1924. Omawia zatem całość przesiedleń, od ich zainicjowania przez instytucje Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego do oficjalnego zakończenia repatriacji w niepodległej już Polsce. Szczególną uwagę poświęcono repatriacji po traktacie pokojowym w Rydze między Polską i Rosją, ze względu na jej największe rozmiary i znaczenie dla kształtow ania struktury narodowościowej II RP. W artykule zostały wykorzystane istniejące opracowania na ten temat. Przedstawiono również szacunki statystyczne dotyczące wpływu repatriacji na strukturę narodowościową II RP, w tym zwłaszcza na zwiększenie liczebności mniejszości narodowych w ówczesnych województwach północno-wschodnich, do których napłynęła zdecydowana większość repatriantów i reemigrantów. Główną tezą artykułu jest założenie, że repatriacja do Polski została przeprowadzona na odmiennych zasadach niż dokonujące się równolegle i w następnych dekadach przesiedlenia ludności likwidujące skutki konfliktów zbrojnych i wytyczania nowych granic w Europie. Została bowiem oparta nie na kryterium więzi narodowej, lecz na związku z zamieszkiwanym wcześniej terytorium. W efekcie jako jedyne masowe przesiedlenie ludności aż do lat 90. XX w. była repatriacją wieloetniczną, w której większość przesiedlonych była innej narodowości niż naród tytularny w państwie przyjmującym.
The article presents the principles and course of resettlement in Poland in the period from the Treaty of Brest-Litovsk in 1918 until 1924. Therefore, it discusses the entirety of resettlement, since its initiation by the institutions of the Kingdom of Poland to the official end of the repatriation in independent Poland. Particular attention has been dedicated to the repatriation after the peace treaty in Riga between Poland and Russia, due to its largest size and importance in shaping the ethnic structure of the Polish Second Republic. The article uses existing studies on this subject. It also presents statistical estimates on the impact of the repatriation on the ethnic structure of Poland, in particular on the increase of the number of minorities in the north-eastern provinces which together accounted for the vast majority of returnees and immigrants from Soviet Russia. The main thesis of the article is the assumption that the repatriation to Poland was carried out on different principles than those which took place parallelly and in the next decades, eliminating the effects of armed conflicts and the demarcation of new borders in Europe. The discussed repatriation process was based not on the criterion of nationality, but on the connection with previously inhabited territories. As a result, up to the 1990s post-World War I repatriation to Poland was the only multinational mass repatriation in which the majority of the resettled people were of other nationalities than the nominal nation in the receiving state.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2017, 43, 1 (163); 63-94
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Szoki demograficzne" jako determinacja ewolucji sytuacji geopolitycznej - próba ujęcia teoretycznego
„Demographic shocks” as a determinant of evolution of the geopolitical situation of the world - an attempt of theoretical approach
Autorzy:
Szul, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540111.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
demografia
geopolityka
nadmiar ludności
niedobór ludności
migracje
imperia
struktura etniczna
demography
geopolitics
excess of the population
shortage of the population
migration
empires
ethnic composition
Opis:
Artykuł stanowi próbę analizy ewolucji sytuacji geopolitycznej na świecie od czasów najdawniejszych do współczesności przez pryzmat „szoków demograficznych”. Pod pojęciem „szoków demograficznych” rozumie się niedopasowanie liczby lub dynamiki ludności na danym terytorium do jakichś innych zjawisk (cech tego terytorium). Tymi zjawiskami są możliwości wyżywienia ludności, potrzeby gospodarki, status geopolityczny (siła polityczno-militarna tego terytorium jako organizacji państwowej). Za szok demograficzny uznaje się tu też istotne z politycznego punktu widzenia zmiany struktury ludności na danym terytorium, zwłaszcza struktury narodowościowej. W szczególności analizuje się: 1) wpływ niedoboru możliwości wyżywienia ludności na migracje ludności i podboje, od starożytności poprzez imperia ostatnich stuleci a skończywszy na najnowszych emigracjach do Europy i Ameryki, 2) wpływ niedoboru siły roboczej na import siły roboczej począwszy na handlu niewolnikami a skończywszy na sprowadzaniu „gastarbeiterów” w Europie po II wojnie światowej, 3) wpływ niedoboru ludności w stosunku do statusu geopolitycznego na przykładzie upadku wielkich imperiów starożytności (Kartagina, Rzym) i współczesności (portugalskiego, hiszpańskiego, francuskiego, brytyjskiego), 4) wpływ nadwyżki ludności w stosunku do statusu geopolitycznego na przykładzie powstawania i ekspansji wielkich imperiów, 5) wpływ zmiany etnicznej struktury ludności obszarów na ich sytuację polityczną, zwłaszcza na przykładzie wpływu wzrostu udziału ludności muzułmańskiej na sytuację polityczną na Bałkanach.
The article is an attempt of analysis of the evolution of the geopolitical situation of the world from the earliest times to modern times through the lens of “demographic shocks”. By demographic shocks inadequacy of the number and dynamics of the population on a given territory in relation to some other phenomena of this territory is understood. These phenomena are capacities of sustenance of the population, needs of the economy, geopolitical status of political organisations (states, empires). As demographic shock also relevant from the political point of view changes in the composition of the population, especially ethnic composition, are considered. In particular the following developments are analysed: 1) impact of insufficiency of sustenance capacities of the population on migrations and conquests, from the ancient times to empires of the last centuries, to recent migration to Europe and America, 2) impact of shortage of labour force on import of labour force starting from the slave trade and ending by bringing of “guest workers” to Western Europe after the Second World War, 3) impact of deficit of population in relation to geopolitical status, based on examples of falls of empires of ancient times (Carthage, Rome) and modern times (Portuguese, Spanish, French, British), 4) impact of the “surplus” of population in relation to the geopolitical status based on examples of rise and expansion of big empires, 5) impact of the change of ethnic composition of the population of an area on the political situation of this area as illustrated by the impact of the increase in the share of Muslin population on the political situation in the Balkans.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2017, 19; 22-35
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura demograficzna ludności wyznania rzymskokatolickiego powiatu proszowickiego w końcu XVIII wieku
Demographic Structure of the Population of the Roman Catholic Denomination in the County of Proszowice at the End of the 18th Century
Autorzy:
Kaźmierczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367866.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
demographic structure
Civil-Military Order Commissions
censuses
Proszowice County
Lesser Poland
the 18th century
historical demography
struktura demograficzna
Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe
spisy ludności
powiat proszowicki
Małopolska
XVIII wiek
demografia historyczna
Opis:
W artykule przedstawiono analizę struktury demograficznej ludności rzymskokatolickiej powiatu proszowickiego na podstawie spisów Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego z lata 1790–1792. Wykorzystana podstawa źródłowa pozwala na wiarygodne przedstawienie populacji wsi oraz miast dużego powiatu województwa krakowskiego, uwzględniając płeć, wiek i stan cywilny ludności. Umożliwia także dokonanie porównań z innymi obszarami Rzeczypospolitej.
The article presents an analysis of the demographic structure of the Roman Catholic population in the County of Proszowice on the basis of the censuses carried out in the years 1790–1792 by the Civil-Military Order Commission [Polish: Komisja Porządkowa Cywilno-Wojskowa] of the Cracow Voivodeship. Thanks to the available sources it is possible to reconstruct the population of villages and towns of a big county of the Cracow Voivodeship, according to their sex, age and marital status. It is also possible to compare those results with other regions of the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2017, 39; 117-139
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przemian kapitalistycznych na strukturę społeczną mieszkańców Pińczowa w latach 1870–1939
The influence of capitalist transformations on the social structure of the inhabitants of Pińczów between 1870 and 1939
Autorzy:
Staszewska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546803.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
capitalism
demography
Pińczów
social tranformation
professional structure of the population
kapitalizm
demografia
przemiany społeczne
struktura
zawodowa ludności
Opis:
The social and professional transformation of the inhabitants of Pinczow in the years 1870-1939 fell under the influence of capitalist changes. A turning point was the inauguration of the process of peasant emancipation in 1864, which broke with the existing social order. Removing cities from the management of the owners ended the economic dependence of noblity. The remnants of the feudal economy gave way to a new, determined capitalist transformation. Pinczow's example is an image of the formation of capitalist society in the reality of the petty-bourgeois. The number of people affected by the First World War and economic crises (including the great economic crisis, crop failures) was transformed. As a result of this turbulence, the demographic profile of the inhabitants of Pińczów has also changed. The community of Pinczow, transformed into an aging one in the interwar period. Capitalism was most visible in the bourgeois occupational structure. Those layers and professions that did not keep pace with the economic downturn were disappearing. The mass production of cheap products and the possibility of their influx into the regional market threatened local handicraft production. Pińczów was dominated by a group of clerks, merchants and craftsmen who, in the changing economic reality were forced to adapt knowledge, skills and assortment to the needs of the local community. The dictates of tradition, for example, in craft guilds began to give way to economic considerations, which required the rapid training of specialists.
Rozpatrując transformację społeczno-zawodową mieszkańców Pińczowa, która dokonywała się w latach 1870–1939 pod wpływem przemian kapitalistycznych, należy zwrócić uwagę na intensyfikację bodźców polityczno-gospodarczych. Momentem przełomowym było zapoczątkowanie w 1864 r. procesu uwłaszczania chłopów, co wiązało się z zerwaniem z dotychczasowym ładem społecznym. Uwolnienie miast spod zarządu właścicieli i przekazanie ich w ręce władzy municypalnej zakończyło ekonomiczne uzależnienie od szlachty (późniejszego ziemiaństwa). Pozostałości gospodarki feudalnej ustąpiły nowym zasadom – kapitalistycznym. Przykład Pińczowa to obraz tworzenia się społeczeństwa kapitalistycznego w realiach drobnomieszczańskich. Ewoluowała przede wszystkim liczba ludności, której wahania wiązały się z kryzysami wojennym (I wojna światowa) oraz ekonomicznymi (m.in. wielki kryzys gospodarczy, klęski nieurodzaju). Na skutek tych zawirowań zmieniał się również profil demograficzny mieszkańców Pińczowa. Jego społeczność z dynamicznie rozwijającej się w XIX w. przekształciła się w starzejącą w okresie międzywojennym. Kapitalizm był jednak najbardziej widoczny w strukturze zawodowej mieszczan. Zanikały warstwy oraz zawody, które nie nadążały za postępem gospodarczym. Masowa, fabryczna produkcja tanich wyrobów i ich wprowadzenie na rynek regionalny zagrażały miejscowemu rękodzielnictwu. W administracyjno-usługowym Pińczowie dominowała grupa urzędników, kupców oraz rzemieślników, którzy w zmieniających się realiach ekonomicznych byli zmuszeni dostosowywać wiedzę, umiejętności, asortyment do potrzeb lokalnej społeczności. Dyktat tradycji w cechach rzemieślniczych zaczął ustępować kalkulacji ekonomicznej, która wymagała szybkiego kształcenia specjalistów.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2017, 4, 3; 5-21
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność parafii Trzcianne w świetle spisu wiernych z 1843 roku
The Population of the Parish of Trzcianne in the Light of the List of the Congregation Dated 1843
Autorzy:
Kuklo, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367807.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
1843
Province of Grodno
parish of Trzcianne
distribution and demographic structure of the population
the state
gubernia grodzieńska
parafia Trzcianne
rozmieszczenie i struktura ludności
stan
Opis:
Artykuł rozpoczyna cykl publikacji poświęconych opisaniu procesów modernizacyjnych zachodzących w XIX wieku na obszarach położonych na wschód od Wisły. Jego celem jest przedstawienie stanu, rozmieszczenia i struktury demograficznej populacji wiejskiej (chłopi i drobna szlachta) parafii Trzcianne u schyłku I połowy XIX wieku, położonej peryferyjnie w stosunku do przemian zachodzących w Europie. Podstawą źródłową analiz stanowi rękopiśmienny spis mieszkańców parafii z 1843 roku. Badana populacja charakteryzowała się reprodukcją rozszerzoną i niskimi rozmiarami celibatu definitywnego. Dla obu podstawowych grup społecznych mieszkańców parafii, chłopów i drobnej szlachty, szybkie założenie rodziny było nadrzędnym celem.
The article initiates a publishing cycle devoted to the description of modernising processes taking place in the 19th century in the areas east of the Vistula River. The publications are intended to present the state, distribution and demographic structure of the rural population (peasants and the lower layers of the gentry) living within the parish of Trzcianne at the end of the first half of the 19th century; the parish was situated peripherally in relation to the changes taking place in Europe. A handwritten list of the inhabitants of the parish, dated 1843, is the main source. The features of the population under research were its extended reproduction and a tiny size of definite celibacy. The main goal of both basic social groups – peasants and petty gentry – was to found a family as soon as possible.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2016, 38, 3; 79-106
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenna konwergencja indeksu starości w Polsce
Spatial Convergence of the Index of the Old Age in Poland
Autorzy:
Podogrodzka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/656195.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
struktura wieku ludności
starość
starzenie się
structure of the age of the population
old age
ageing
Opis:
In the assessment of the degree of the old age a lot of measures are being exploited. Question, to what extent conducted analyses cause similar conclusions. Analysis is regarding the index of the old age, but counted at different age limits older, for 1991–2011 years according to provinces. They examined, whether measures being characterized by a similar level of these values form groups of provinces clenched spatially areas; whether the part of western Poland is characterized by a lower degree of the progress of this process than for her the eastern part, or the spatial image of the old age underwent the change over time, or a spatial convergence of this process, or a different way of counting the student record book are appearing is leading old ages to similar conclusions.
W ocenie stopnia starości demograficznej wykorzystuje się wiele miar. Pytanie, na ile prowadzone analizy prowadzą do podobnych wniosków. Analiza dotyczy indeksu starości, ale liczonego przy różnych granicach wieku starszego, dla lat 1991–2011 według województw. Zbadano, czy grupy województw charakteryzujące się podobnym poziomem wartości tych miar tworzą zwarte przestrzennie obszary; czy część Polski zachodniej charakteryzuje się mniejszym stopniem zaawansowania tego procesu aniżeli jej część wschodnia, czy przestrzenny obraz starości ulegał zmianie w czasie, czy występuje przestrzenna konwergencja tego procesu, czy różny sposób liczenia indeksu starości prowadzi do podobnych wniosków.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2016, 4, 324
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenne zróżnicowanie starości demograficznej w Polsce
Spatial diversity of demographic aging in Poland
Пространственная дифференциация демографического старения в Польше
Autorzy:
Podogrodzka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/543840.pdf
Data publikacji:
2016-02
Wydawca:
Główny Urząd Statystyczny
Tematy:
struktura ludności
starość demograficzna
starzenie się ludności
structure of the population
demographic old age
ageing of the population
структура населения
демографическое старение
старение населения
Opis:
W ocenie stopnia zaawansowania starości demograficznej wykorzystuje się wiele miar. Wśród najczęściej stosowanych można wymienić te, które wyrażają relację między liczbą osób starszych i ogólną liczbą ludności lub młodszą grupą wieku. Rzadko zaś stosuje się takie miary, które uwzględniają całą strukturę wieku ludności. W artykule zaprezentowano nowy sposób analizy przestrzennego zróżnicowania struktur wieku ludności z wykorzystaniem metody aglomeracyjnej z metryką euklidesową. Badanymi obiektami były województwa, a zmiennymi objaśniającymi pięcioletnie grupy wieku (20 zmiennych). Dodatkowo wprowadzono obiekt hipotetyczny, który charakteryzuje się regresywną strukturą wieku. Jego wprowadzenie pozwoliło na ocenę, jak badane regiony różnią się nie tylko między sobą, ale także jak dalece odbiegają one od wzorca rozwoju ludności. Rozważania prowadzono odrębnie dla populacji kobiet i mężczyzn oraz lat 1991, 2001 i 2011.
In the assessment of the demographic age and ageing a lot of measures are being exploited. Among the most commonly used may be mentioned those which express the relationship between the number of people in two age groups (the elderly and the general population or younger age group). Rarely are used such measures, which take into account all the age structure of the population. The article presents a new method to analyze spatial diversity of the population age structure using the method of agglomeration with the Euclidean metric. The test objects were the voivodships (provinces), and the explanatory variables were five-year age groups (20 variables). In addition, a hypothetical business was introduced, which has a regressive age structure. Its introduction allowed for an evaluation of how the test regions differ not only among themselves, but also how far they deviate from the pattern of development of the Polish population. Considerations were conducted separately for men and women and the 1991, 2001, 2011.
В оценке степени продвижения демографического старения используются многие меры. Среди чаще всего используемых можно назвать эти, которые представляют отношение между числом лиц в двух возрастных группах (пожилые люди и общее число населения или младшая возрастная группа). Редко используются такие меры, которые учитывают полную возрастную структуру населения. В статье был представлен новый способ анализа пространственной дифференциации возрастных структур населения с использованием агломерационного метода с евклидовой метрикой. Обследуемыми объектами были воеводства, а переменными объясняющими пятилетние группы возраста (20 переменных). Кроме того был использован гипотетический объект, который характеризуется регрессивной структурой возраста. Его введение позволило оценить, как обследуемые районы отличаются не только друг от друга, но также насколько отличаются от стандартов развития населения Польши. Обсуждения проводились отдельно для женского населения и мужского населения и для 1991, 2001, 2011 гг.
Źródło:
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2016, 2; 62-72
0043-518X
Pojawia się w:
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starzenie się ludności Polski w przekroju regionalnym
The old age of Poland by voivodships
Autorzy:
Podogrodzka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592956.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Starość
Starzenie się
Struktura wieku ludności
Ageing
Old age
Structure of the age of the population
Opis:
W ocenie stopnia zaawansowania starości demograficznej wykorzystuje się wiele miar. Pytanie, na ile ich przestrzenna analiza prowadzi do podobnych wniosków. W rozważaniach wykorzystano różne wskaźniki starości i wyniki badań prowadzonych dla lat 1991-2011 według województw. Dodatkowo zbadano, czy grupy województw odznaczające się podobnym poziomem wartości miary starości demograficznej tworzyły zwarte przestrzennie obszary (posiadały co najmniej jedną wspólną granicę), czy część Polski zachodniej charakteryzowała się mniejszym stopniem zaawansowania tego procesu aniżeli jej część wschodnia oraz czy ten przestrzenny obraz ulegał zmianie w czasie.
In the assessment of the degree of the old age a lot of measures are being exploited. Question, to what extent spatial analysis is leading them to similar conclusions. In deliberations indicators of the old age were used. Kept dissertations were for years 1991-2011 according to provinces. Additionally they examined, whether groups of provinces being characterized by a similar level of the value of the measure of the old age formed clenched spatially areas; whether the part of western Poland was characterized by a lower degree of the progress of this process than her eastern part as well as whether this spatial image underwent the change over time.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 290; 83-94
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies