Ludność parafii Trzcianne w świetle spisu wiernych z 1843 roku

Artykuł rozpoczyna cykl publikacji poświęconych opisaniu procesów modernizacyjnych zachodzących w XIX wieku na obszarach położonych na wschód od Wisły. Jego celem jest przedstawienie stanu, rozmieszczenia i struktury demograficznej populacji wiejskiej (chłopi i drobna szlachta) parafii Trzcianne u schyłku I połowy XIX wieku, położonej peryferyjnie w stosunku do przemian zachodzących w Europie. Podstawą źródłową analiz stanowi rękopiśmienny spis mieszkańców parafii z 1843 roku. Badana populacja charakteryzowała się reprodukcją rozszerzoną i niskimi rozmiarami celibatu definitywnego. Dla obu podstawowych grup społecznych mieszkańców parafii, chłopów i drobnej szlachty, szybkie założenie rodziny było nadrzędnym celem.

The article initiates a publishing cycle devoted to the description of modernising processes taking place in the 19th century in the areas east of the Vistula River. The publications are intended to present the state, distribution and demographic structure of the rural population (peasants and the lower layers of the gentry) living within the parish of Trzcianne at the end of the first half of the 19th century; the parish was situated peripherally in relation to the changes taking place in Europe. A handwritten list of the inhabitants of the parish, dated 1843, is the main source. The features of the population under research were its extended reproduction and a tiny size of definite celibacy. The main goal of both basic social groups – peasants and petty gentry – was to found a family as soon as possible.