Temat: serbski - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Национальные святые в календаре Сербской Церкви (по средневековым источникам)
National saints in the calendar of the Serbian Church (according to the medieval sources)
Autorzy:: Суботин-Голубович, Татьяна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2171315.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Akademia Supraska
Tematy:: kanonizacja
kalendarz
kult
liturgia
św. Sawa Serbski
mineja
Srbljak
Opis:: From the very beginning of the 13th century medieval Serbia moved towards making “national” saints of its own. Emancipation of Serbian church and gaining of autocephaly (1217) gave a strong impulse towards that goal. First national Serbian saint was Stephen Nemanja, founder of the dynasty that has ruled medieval Serbia for almost two centuries. We have taken into consideration the period up to the mid 15th century i.e. till the moment when independent Serbian state ceased to exist. During that period eighteen persons were proclaimed saints, among them rulers (kings, dukes and tsars), archbishops, hermits, amongst them only one woman. Most popular among them, according to the medieval sources, were Nemanja himself, his son Rastko – Saint Sabba (first archbishop of the Serbian autocephalous church) and Saint Arsenios, successor of St Sabba. Such a conclusion can be drawn upon the numerous preserved copies of the church services composed to honor them. Some of the Serbian cults were established under the influence of political issues. Some of the services (eg. to archbishop Nicodemus or patriarch Ephrem) are extremely rare, preserved in small number of copies. Services (akolоuthiai) and Vita of Serbian saints that were imported into the official calendar of the Serbian church during the medieval period are being, from the end of the 15th century, collected in the miscellanea named Srbljak eg. manuscript № 479 from the Chilandar monastery or № 18 from the National Library of Serbia.
Źródło:: Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 37-48
2082-9299
Pojawia się w:: Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Jak Polacy rozumieją serbską frazeologię, a jak Serbowie polską – na podstawie jednostek odnoszących się do podobnej rzeczywistości pozajęzykowej
How the Poles comprehend Serbian phraseology and how the Serbs comprehend Polish phraseology – on the grounds of the units referring to the similar situational context
Autorzy:: Nawrocka-Żarnecka, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/911210.pdf
Data publikacji:: 2017-07-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Serbian language
Polish language
phraseology
język serbski
język polski
frazeologia
Opis:: Przedmiotem badań był problem rozumienia serbskiej i polskiej frazeologii odnoszącej się do tej samej rzeczywistości pozajęzykowej przez użytkowników języka polskiego i serbskiego. Relacje między językiem polskim i serbskim, jako należącymi do jednej grupy języków słowiańskich, są liczne i widoczne także na płaszczyźnie utartych połączeń leksykalnych. Frazeologia stanowi niezwykle bogaty zespół nieregularnych semantycznie związków wyrazowych, które odzwierciedlają specyficzne dla danego narodu wydarzenia, cechy ludzkie, stereotypy, zjawiska przyrody. Ta sama rzeczywistość pozajęzykowa może być w różnych językach różnie opisywana. Istotą rozważań jest to, w jaki sposób użytkownicy danego języka rozumieją jednostki nieobecne w ich kodzie językowym, czy są w stanie na podstawie znaczenia strukturalnego oraz charakterystycznej dla danego narodu wiedzy pozajęzykowej odkryć idiomatyczny sens spetryfikowanych połączeń leksykalnych.
The subject of the research has been the issue of comprehending Serbian and Polish phraseologyreferring to the similar situational context by the native users of Polish and Serbian. The relations between Polish and Serbian which belong to the group of Slavic languages are frequent and visible as far as common lexical collocations are concerned. Phraseology constitutes enormously rich group of semantically irregular lexical phrases comprising specific for a given nation events, human features, stereotypes and natural phenomena. The same situational context may be differently described in different languages. The matter of the investigation has been to analyze in what way native users of a given language understand the units which do not occur in their language code, and if they are able to discover the idiomatic sense of formulaic lexical collocations on the grounds of structural meaning and extralinguistic knowledge typical for a given nation.
Źródło:: Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2016, 31; 45-59
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Dni pamięci świętych władczyń w kalendarzu serbskiej Cerkwi prawosławnej
Memorial days of the saint queens in the Serbian Orthodox Church calendar
Autorzy:: Gapska, Dominika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2171314.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Akademia Supraska
Tematy:: świętość kobiet
serbski kalendarz cerkiewny
serbskie władczynie
Srbljak
święte Serbki
Opis:: The majority of the Serbian Orthodox holy women are queens of the house Nemanjić, Lazarević and Branković. In the early stage the oldest of these cults had no formal decision on the canonization. They associated holiness of the husbands or sons, and memorial days were celebrated together. Over time, they became authonomous in the Church calendar, which reflected the current political and ecclesiastic needs of Serbia, which also were achieved through specific modeling female holiness. The most dynamic growth can be seen during the reign of the Nemanjić dynasty, especially in the fourteenth and fifteenth century. The disintegration of the Nemanjić state and Turkish rule in Serbia had a negative impact on the developing Church calendar. Short periods of freedom, for example restoration of the Patriarchate of Pec in the period from 1557 to 1776, were connected to the new canonizations, among which at least one was woman.
Źródło:: Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 49-57
2082-9299
Pojawia się w:: Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: SERBSKIE KOLOKWIALIZMY CZASOWNIKOWE Z PREFIKSEM NA
Autorzy:: Bońkowski, Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681575.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Serbian language, colloquial word, verb, prefix na-
język serbski, kolokwializm, czasownik, prefiks na-
Opis:: Verbs form the most numerous group of colloquialisms. They allow almost limitless creation of new colloquial expressions that denote different actions. This article describes Serbian colloquial verbs with the prefix na- on the basis of contemporary linguistic material. The author reveals the high productivity of the prefix na- in relation to both Serbian as well as borrowed roots.
Czasowniki stanowią najliczniejszą grupę kolokwializmów. Tworzone są niemal bez ograniczeń. Mogą oznaczać różnorakie czynności. Na podstawie bogatego materiału językowego autor udowadnia wysoką produktywność prefiksu na- we współczesnym języku serbskim oraz jego bogate możliwości łączenia się zarówno z tematami serbskimi, jak i zapożyczonymi.język serbski, kolokwializm, czasownik, prefiks na-
Źródło:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: O konceptualizacji pojęcia odličan w języku serbskim: analiza synonimii i budowy wewnętrznej wyrazu
On the Conceptualization of “Excellent” in the Serbian Language: An Analysis of Synonyms and the Inner-Word Form
Autorzy:: Stefanović, Marija
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29431132.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: konceptualizacja oceny pozytywnej
odličan
budowa słowa
język serbski
conceptualization of positive evaluation
inner word-form
Serbian language
Opis:: The word odličan ‘excellentʼ is used to express a positive evaluation and has a large number of synonyms, but for many of them the lexicographic sources do not provide information about the possibility of using them for expressing evaluation. Moreover, although the inner word-form of the word odličan speaks only of general standing out from other objects, the word itself is used only in a positive sense. The inner word-form semantic analysis gives the answer to the question why all the analyzed synonyms can be used for giving a positive evaluation. The article draws attention to a deep conceptual relationship between words with the meaning of dobar ‘goodʼ and odličan ‘excellentʼ, because the same basic conceptual metaphors are used in their synonyms (dobar / odličan is up / big). It was also established that words with a positive connotation are found in the inner word-form of synonyms of odličan or in their definitions, including those that indicate a relationship between a positive general assessment and a positive aesthetic assessment. The meaning of odličan differs from “ordinary” objects in such a way that it can be conceptually associated with realm of the fantastic or unreal, which in turn triggers an emotional reaction in the observer. The language reveals that objects that are evaluated positively are treated in a unique way: they are set apart from others, they function as a topic of conversation, they acquire general approval and obtain a special status in society.
Źródło:: Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 99-111
1897-1415
Pojawia się w:: Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Polski dramat w Serbii w latach 1990—2006
Pojlska drama u Srbji od 1990—2006 godine
Polish drama in Serbia between 1990 and 2006
Autorzy:: Sobczak, Jadwiga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/487096.pdf
Data publikacji:: 2009-10-01
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: polski dramat w Serbii
serbski teatr
Ingmar Villqist
Sławomir Mrożek
Tadeusz Różewicz
Polish drama in Serbia
Serbian theatre
Opis:: Istraživanja prevodâ poljske drame na jezike zemalja nastalih posle raspada bivše Jugoslavije postaju interdisciplinarni diskurs, jer je na tom području pozorišna recepcija znatno bogatija od književne, a poljska drama i pozorište zauzimaju posebno mesto u istoriji kulture južnoslovanskih zemalja posle II svetskog rata. Period od 1990—2006. godine, koji u ovom članku obuhvata analizu izdanja poljskih drama u Srbiji, specifičan je za Balkan na tlu Evrope zbog rata koji se odvijao. U vezi sa situacijom koja je paralisala kulturnu delatnost, tih godina je u Beogradu objavljena samo jedna drama u prevodu Biserke Rajčić (Noć Helvera I. Vilkvista) i četiri odlomka savremenih komada na stranicama novosadskog časopisa Polja u prevodu Zorana Đerića (Porno generacija P. Jurka, Lucija i njena deca M. Pruhnjevskog, Od danas ćemo biti dobri P. Sali, Testosteron A. Saramonoviča). Autorka u radu skreće pažnju na translatološke dileme u pozorišnim scenarijima, koji su veoma udaljeni od književnih prevoda (takođe neobjavljenih) i postulira da se primene teatrološka istraživanja kako bi se upotpunila slika o prisustvu poljske drame na mnogim slovenskim jezicima i kulturama.
The research on translation of Polish drama to the languages of former Yugoslavia countries is becoming an interdisciplinary discourse. This is because the theatrical reception is wider than the literery one and Polish drama and theatre plays an important role in the history of the culture of South Slavonic countries after the World War II. The period between 1990 and 2006, that is analysed in this article of Polish drama publications in Serbia, is especially important for Balkans because of undergoing war. Due to the situation that paralyses cultural activity, therewas only one drama published in Belgrad translated by Biserka Rajcic (I. Villquist Helver’s Night) and there were four excerpts of contemporary dramas in the magazine Polja translated by Zoran Djeric (P. Jurek Porno Generation, M. Pruchniewski Łucja and her children, P. Sala Good from now on, A. Saramanowicz Testosteron). The author emphasizes translation dilemmas that emerged in theatre scenarios that are far away from literary ranslations also the ones that weren’t published. She also suggests looking at theatrological research that would show more of Polish drama in many Slavonic languages and cultures.
Źródło:: Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 155-164
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:: Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Reflections of the Anti-Occidentalism Idea in Serbian Cultural Texts of the 20th Century
Refleksy antyokcydentalizmu w serbskich tekstach kultury XX wieku
Autorzy:: Gil, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33296551.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Europe/the West
Serbian anti-Occidentalism
Slavophilia
the Pan-Slavonic idea
Europa/Zachód
serbski antyokcydentalizm
słowianofilstwo
idea wszechsłowiańska
Opis:: The article presents the most representative texts of culture and opinions of Serbian intellectuals of the 20th century, which formed the trend of anti-Occidentalism (partly based on earlier foundations). It focuses on the mid-war period and the opinions that strengthen the antithesis Serbia – (Slavia) – Europe, rooted mostly in a modernized (at the time) version of the Russian Slavophile thought. It juxtaposes a basic topos of Europe (in the messianic and missionary version) as “the rotten West” with the concepts of Serbian organicists. Clear anti-European and anti-Western reflections can be found in many contemporary attempts to redefine the native tradition and also in more modern, updated opinions of Serbian intellectuals active at the end of the 1990s. In many opinions under discussion this tradition is seen as “un-European”, as being a synthesis of cultural motifs of the East and the West or as the emanation of the Pan-Slavonic idea.
Artykuł wskazuje na najbardziej reprezentatywne teksty kultury oraz opinie intelektualistów serbskich XX wieku, które ukształtowały (częściowo na wcześniejszych podstawach) nurt antyokcydentalny. Szczególną uwagę poświęcono okresowi międzywojennemu i opiniom utrwalającym antytezę Serbia – (Slavia) – Europa, a wyrastającym głównie ze zaktualizowanej wówczas rosyjskiej myśli słowianofilskiej. Jej podstawowy (w wersji mesjanistyczno-misjonistycznej) topos Europy – „zgniłego Zachodu” został w tym stadium rozwojowym skompilowany z konceptami serbskich organicystów. Wyraziste antyeuropejskie i szerzej antyokcydentalne refleksy znaleźć można w wielu ówczesnych próbach redefinicji tradycji rodzimej, ale także w nowszych, aktualizujących je opiniach reprezentantów serbskiego świata intelektualnego z końca lat 90. XX wieku. W wielu z omawianych ujęć tradycja ta postrzegana jest jako „nieeuropejska” bądź stanowiąca syntezę wątków kulturowych Wschodu i Zachodu, czy też emanację idei wszechsłowiańskiej.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: My own will in contemporary Serbian languaculture
Autorzy:: Popović, Dragana
Mirić, Duszanka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2081399.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Serbian
manifestation of will
semantic field
positive evaluation
negative evaluation
język serbski
przejaw woli
pole semantyczne
ocena pozytywna
ocena negatywna
Opis:: The article analyzes Serbian words that denote a manifestation of one’s own will. They form a semantic field with the central and unifying element of upornost (persistence). The manifestation of one's own will is considered a behaviour/characteristic of a person that can be evaluated by others. The article defines the types and causes of these assessments and clarifies the relationship between ways of behaviour. Special attention is paid to the characteristics prkos (stubborn pertinacity) and inat (contrariness), as idiosyncratic and typical of Serbian culture, and their place in the value system of Serbs.
W artykule dokonano analizy słów, które w serbskim oznaczają przejaw własnej woli. Dane słowa tworzą pole semantyczne, w którym centralnym i jednoczącym jest komponent „upornost” ‘upór’. Przejaw własnej woli postrzegany jest jako zachowanie/właściwość człowieka, którą oceniają inni. W artykule zdefiniowane zostały typy i przyczyny tych ocen, jak również relacje między sposobami zachowania. Szczególną uwagę zwraca się na charakterystyki znaczeniowe prkos ‘zaciekłość’ i inat ‘przekora’ i ich miejsce w aksjologicznym systemie Serbów.
The article analyzes the words that in Serbian denote manifestation of one's own will. These words form a semantic field in which the component ʽupоrnostʼ (persistence) is the central and unifying element. The manifestation of one's own will is considered a behaviour / characteristic of a person that can be evaluated by others. The article defines the types and causes of these assessments and clarifies the relationship between the ways of behaviour. Special attention is paid to the characteristics prkos and inat, as idiosyncratic and typical for Serbian culture, and their place in the value system of Serbs.
Źródło:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 86-100
0860-8032
Pojawia się w:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Tożsamość etnonarodowa w przekładzie literackim (na podstawie przekładu powieści Rosyjski konsul Vuka Draškovicia z języka serbskiego na polski)
Ethnonational identity in literary translation (Based on translation of the novel Russian consul by Vuk Drašković from Serbian to Polish)
Autorzy:: Ecler, Martyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475601.pdf
Data publikacji:: 2013-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: przekład literacki
tożsamość etnonarodowa
język serbski
markery językowe
presupozycja odbiorcy
literary translation
ethnonational identity
Serbian linguistic markers
receiver’s presupposition
Opis:: The paper discusses some problems of translation from Serbian to Polish in the framework of sociolinguistic and cognitive research. The material consists of statements that include identification markers present in the speech of some characters from the novel “Russian Consul” by Vuk Drašković. In the corpus, there are 38 dialogues from the original work and the same 38 ones from the Polish translation which contains the distinctive features of a characters’ speech (the two variants of Serbian language, dialectic differentiation, improper communication of Albanians in Serbian and the interference of Russian with Serbian). With the use of the methodology that compares the language of both the original and translated text we can show formal and contextual differences between them.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2013, 27; 85-107
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Terytorium symboliczne w «Načertaniju» Ilii Garašanina – historyczna geneza symboliki i ukształtowanie semiotyczno-językowe
Symbolic territory in Ilija Garašanin’s Načertanije. Historical origins of the symbolics and its semiolinguistic modelling
Autorzy:: Mirocha, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475607.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: Ilija Garašanin
serbski nacjonalizm
procesy narodowotwórcze
nacjonalistyczny kod ideologiczny
symbolika nacjonalistyczna
Serbian nationalism
nation forming
nationalist ideological code
nationalist symbolics
Opis:: Artykuł poświęcony jest językowej konstrukcji ideologii Načertanija Ilii Garašanina. Tekst został w późniejszym czasie uznany za manifest serbskiego nacjonalizmu i z tego powodu należałoby bliżej przeanalizować jego symbolikę. Pierwsza część artykułu bada tło historyczne Načertanija, tj. kwestię przemian społeczno-kulturowych w XVIII wieku, symboliczną i ideologiczną produkcję tzw. etnarchii, rozwój filologicznych i politycznych idei Vuka Karadžicia, wpływ polityki Hôtelu Lambert. Druga część identyfikuje trzy warstwy ideologiczne (pluralistyczna wzajemność słowiańska, wspólnota słowiańsko-prawosławna, etnocentryzm) w dokumencie Garašanina i wskazuje, jakie wyrażenia językowe są ich nośnikami.
The article is concerned with linguistic construction of the ideology of Ilija Garašanin’s Načertanije. The text was later claimed a manifesto of Serbian nationalism and for that reason it is worthy to inspect more detailedly its symbolics. The first part analyses the historical background of Načertanije, i.e the question of a socio-cultural change in course of the XVIIIth century, the symbolic and ideological production of the socalled ethnarchy, the development of Vuk Karadžić’s philological and political ideas, the impact of the politics of Hôtel Lambert. The second part identifies three ideological layers (pluralistic Slavic mutuality, Slavic-Orthodox community, ethnocentrism) in Garašanin’s document and finds out which linguistic expressions are their vehicles.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2015, 29; 355-367
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Этноконцепт «ТУРОК» (TURČIN) в современном сербском культурологическом сознании и фразеоязыковом отражении
The ethnoconcept “Turk” (türk) in modern Serbian cultural consciousness and phraseological reflection
Etnokoncept „Turek” (TURČIN) we współczesnej serbskiej świadomości kulturowej i refleksji frazeojęzykowej
Autorzy:: Goncharova, Ksenia
Khmelevskii, Michail
Savchenko, Alexandr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37516252.pdf
Data publikacji:: 2023-12-18
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: сербский язык
концепт
фразеология,
турцизм
этноним «турок»
Serbian language
concept
phraseology
Turkism
ethnonym “Turek”
język serbski
pojęcie
frazeologia
turcyzm
etnonim „Turek”
Opis:: В настоящем исследовании представлен анализ концепта «турок» в сербском этнокультурологическом и языковом стереотипном сознании на материале узусного употребления данного этнонима как в живой речи, так и в современных сербских СМИ и фразеологии. Именно в таких выражениях ярко прослеживается результат сосуществования различных народов в историческом контексте и взаимопроникновения двух национальных культур. Языковой материал, приводимый в данной статье, показывает и доказывает тот факт, что этноним «турок» в сербской культуре и менталитете давно приобрел статус концепта и является своеобразной неотъемлемой частью сербской языковой картины мира.
Abstract: This study presents an analysis of the concept “Turk” in the Serbian cultural and linguistic stereotypical consciousness based on its common usage in the language. It is in such phraseological units the results of the centuries-old coexistence of two peoples – the Slavs and the Ottomans – are clearly visible. The language material represented in this article shows and proves the fact that the ethnonym “Turk” (türk) in Serbian culture and mentality has long acquired the status of a concept and it is an essential part of the Serbian linguistic picture of the world.
W niniejszym badaniu przedstawiono analizę koncepcji „Turków” w serbskiej świadomości etnokulturowej i językowej stereotypowej na materiale uzusowego użycia tego etnonimu zarówno w żywej mowie, jak i we współczesnych serbskich mediach i frazeologii. W takich wyrażeniach wyraźnie widać wynik współistnienia różnych narodów w kontekście historycznym i przenikania się dwóch kultur narodowych. Materiał językowy podany w tym artykule pokazuje i dowodzi faktu, że etnonim „Turków” w Serbskiej kulturze i mentalności od dawna zyskał status koncepcji i jest swoistą integralną częścią serbskiego językowego obrazu świata.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 57-65
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: ,,Mješavinu uspite”lub “mešavinu sipajte” – czy tłumaczenia i oddzielne instrukcje konsumenckie na obszarze byłego języka serbskochorwackiego są potrzebne? Analiza wybranych przykładów
„Mješavinu uspite“ or „mešavinu sipatje“ — are translations and separate labels of food products really needed? The analyse of choosen examples
Autorzy:: Skrzeszewska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475589.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: język serbsko-chorwacki
język bośniacki
język chorwacki
język czarnogórski
język serbski
Serbo-Croatian language
Bosnian language
Croatian language
Montenegro language
Serbian language
Opis:: Artykuł przedstawia i analizuje różnice językowe w obrębie obszaru byłej Jugosławii. Polityka językowa państw postjugosłowiańskich ma na celu udowodnienie różnic występujących pomiędzy językami tych państw, dlatego podjęte badania, na podstawie przykładu tłumaczenia z chorwackiego na serbski oraz etykiet produktów spożywczych, chcą udowodnić, że są one symboliczne. Cztery języki powstałe z języka serbsko-chorwackiego wciąż opierają się na nowosztokawskim dialekcie, stąd odmienności dostrzegalne są przede wszystkim na płaszczyźnie leksykalnej właściwej dla danego regionu, nie narodu. Wyniki analizy wybranych przykładów pokazują, że różnice te próbuje się sztucznie uwypuklić, ponieważ często zamieniane leksemy są właściwe dla obu języków, nie tylko dla jednego. Przy analizie zastosowano metodę komparatystyczną.
This article shows and analyses the language differences in the region of former Yugoslavia. Language politics in the countries of former Yugoslavia is aimed to prove that differences really exist, that is why this research would like to show the fact that those differences are symbolical (example of translation from Croatian to Serbian and labels of food products). Four languages which came into being from Serbo–Croatian language family are still based on the New Shtokavian dialect and the differences are discernible only on lexical surface characteristic for region, not nation. The result of the analyses of those examples show that differences are artificially created because very often a word considered to be unique in one language exists in other languages too. During the analyses the comparative method was used.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2015, 29; 337-354
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Концепт ДОМОВИНА у српском језику (на системском материјалу)
The concept of HOMELAND in the Serbian language (on the system material)
Autorzy:: Ristić, Stana
Lazić-Konjik, Ivana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29430980.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: the concept of homeland
system data
cognitive definition
Serbian language
cognitive etnolinguistics
dane systemowe
definicja kognitywna
język serbski
etnolingwistyka kognitywna
koncept ojczyzny
Opis:: The paper presents the results of comprehensive research on the concept of HOME in the Serbian language based on the analysis of system material from the relevant dictionaries of the Serbian language, in accordance with the methodological and theoretical principles of Lublin cognitive ethnolinguistics and the EUROJOS seminar. An effort was made to present its main features and values in the circle of related concepts we reconstructed in our previous research, with which it forms a common concept sphere: HOME, MOTHER, PEOPLE and the self-stereotype of SERBIAN. The research in this paper is primarily based on the analysis of the content of the dictionary definitions of the lexemes homeland and fatherland, which are used to name the concept, and the analysis of all their characteristic lexical-semantic relationships: hyperonimic and hyponymic, synonymy, antonymy, derivational, creative and semantic character, syntagmatic with the aim of reconstructing the content of this term, its stable and variable part, with all relevant aspects of realization. Also, to highlight different models of man's relationship to his homeland in different historical periods and the values attributed to him in the Serbian language, in accordance with the principles of cognitive definition.
Źródło:: Conversatoria Linguistica; 2022, 14; 79-97
1897-1415
Pojawia się w:: Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: O wybranych słowiańskich motywach zbioru Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi Kazimierza Władysława Wójcickiego
On Some Selected Slavic Motifs of the Collection Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusiby Kazimierz Władysław Wójcicki
Autorzy:: Ajdačić, Dejan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343985.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: Kazimierz Władysław Wójcicki
Slovak and Ukrainian folklore
Polish folklore
Serbian folklore
Slovak folklore
Ukrainian folklore
folklor polski
folklor serbski
folklor słowacki
folklor ukraiński
Opis:: The two-volume collection of Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (Fables: Ancient Legend and Folk Narratives of Poland and Russia) by Kazimierz Władysław Wójcicki, a writer and popularizer of folk tales, aroused interest in Poland and among lovers of Slavic folk culture. K. W. Wójcicki wrote his book in the 1830s, in an era of strong Slavophile sentiments and under the influence of Polish Romantics from Lviv. The author mentions earlier research by Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski and Violetta Wróblewska concerning the collection Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi. In fairy tales in the collection by K. W. Wójcicki, apart from motifs and content from the Polish folk tradition, there are elements from other Slavic traditions. The author analyzes the presence of Serbian, Slovak and Ukrainian motifs, pointing to the sources, methods of Polonization and the author’s stylization of Slavic folkloric motifs.
Dwutomowy zbiór Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (1837) Kazimierza Władysława Wójcickiego, pisarza i popularyzatora bajek ludowych, wzbudził zainteresowanie w Polsce i w kręgach miłośników kultury ludowej Słowian. K. W. Wójcicki pisał swoją książkę w latach 30. XIX w. w epoce silnych sentymentów słowianofilskich, pozostając pod wpływem polskich romantyków ze Lwowa. Autor wskazuje na badania, jakim Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski i Violetta Wróblewska poddawali zbiór Wójcickiego. W zawartych w nim bajkach obok motywów i treści z polskiej tradycji ludowej pojawiają się elementy z innych tradycji słowiańskich. Autor analizuje obecność w klechdach motywów serbskich, słowackich i ukraińskich, wskazując na źródła, sposoby polonizacji i autorskiej stylizacji folklorystycznych motywów słowiańskich.
Źródło:: Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 53-64
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:: Literatura Ludowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: The qualifier etn. in the Dictionary of Serbian language
Kwalifikator etn. w Słowniku języka serbskiego
Autorzy:: Nikolić, Vesna S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34655964.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: Serbian language
Serbian culture
linguoculturology
qualifier etn.
Serbian tradition
non-equivalent lexis
język serbski
kultura serbska
tradycja serbska
lingwokulturologia
kwalifikator etn.
egzotyzmy
słownictwo nieekwiwalentne
Opis:: This paper represents the continuation of the research started within the article Linguo-cultural qualifiers in the Dictionary of Serbian language, where we have marked as linguo-cultural qualifiers the following dictionary markers: etn. (ethnology, ethnography), prazn. (superstition), mit. (mythology, mythological), ist. (history, historical), rlg. (religion, religious), teol. (theology, theological), crkv. (church), pravosl. (Orthodoxy, orthodox) and kat. (Catholic). On this occasion, we have chosen those lexemes which are marked by the qualifier etn. (ethnology, ethnography) in the Dictionary of Serbian language (2011), i.e. those which refer to Serbian folk life and customs, or to be more precise – names of holidays, customs, rituals, parts of folk clothes, popular games and similar, as most of these lexemes represent the so-called non-equivalent lexis and are usually problematic in terms of translating or learning Serbian as a foreign language, but at the same time enable learning about Serbian culture and tradition.
Niniejsze opracowanie stanowi kontynuację badań, które zostały zapoczątkowane artykułem Kwalifikatory lingwokulturologiczne w Słowniku języka serbskiego. Kwalifikatorami lingwokulturologicznymi nazwaliśmy skróty słownikowe etn. (etnologia, etnografia), prazn. (przesąd), mit. (mitologia, mitologiczny), ist. (historia, historyczny), rlg. (religia, religijny), teol. (teologia, teologiczny), crkv. (kościół, kościelny), pravosl. (prawosławie, prawosławny) i kat. (katolicki). Przy tej okazji postanowiliśmy wyróżnić i zaprezentować leksemy, oznaczone w Słowniku języka serbskiego (2011) kwalifikatorem etn. (etnologia, etnografia), czyli te, które związane są z życiem i obyczajami narodowymi Serbów, a dokładniej – nazwy świąt narodowych, zwyczajów, obrzędów, części stroju narodowego, tańców narodowych i inne. Większość tych leksemów stanowi bowiem tak zwane słownictwo nieekwiwalentne i często stwarza problemy podczas tłumaczenia lub nauki języka serbskiego jako obcego, ale jednocześnie umożliwia zapoznanie się z serbską kulturą i tradycjami narodu serbskiego.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 63-75
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Violence and Sex and Violence Again: The Sexual Revolution in the Films of the Yugoslav Black Wave
Przemoc i seks, i znów przemoc. Rewolucja seksualna w filmach jugosłowiańskiej czarnej fali
Autorzy:: Pająk, Patrycjusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33304057.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: sexual revolution
1968 revolution
sex
violence
Yugoslav film
Serbian film
Yugoslav Black Wave
rewolucja seksualna
rewolucja ’68
seks
przemoc
film jugosłowiański
jugosłowiańska czarna fala
film serbski
Opis:: The sexual revolution, regarded as one of the main hallmarks of the 1968 revolution, left a distinct mark in four Serbian films of the Yugoslav Black Wave: Early Works (Rani radovi, 1969) by Želimir Žilnik, Plastic Jesus (Plastični Isus, 1971) by Lazar Stojanović, W.R.: Mysteries of the Organism (WR – misterije organizma, 1971) by Dušan Makavejev and Young and Healthy As a Rose (Mlad i zdrav kao ruža, 1971) by Jovan Jovanović. These films tackle the issue of the relationship between violence and sexuality, which was crucial for the course of the revolution. Sexual freedom was recognised by the revolutionaries of 1968 as a fundamental manifestation of the individual freedom for which they fought, resisting the violence resulting from the current political and cultural tradition. The directors of these films ironically illustrate how the implementation of the revolutionary demand that sex replace violence as a force shaping social life leads to a paradoxical effect: the revelation of sexuality’s organic entanglement in violence, rooted in human nature.
Rewolucja seksualna, traktowana jako jeden z głównych wyróżników rewolucji ’68, zostawiła wyraźny ślad w czterech serbskich filmach należących do jugosłowiańskiej czarnej fali. Młode lata (Rani radovi, 1969) Želimira Žilnika, Plastikowy Jezus (Plastični Isus, 1971) Lazara Stojanovcia, WR – tajemnice organizmu (WR – misterije organizma, 1971) Dušana Makavejeva oraz Młody i zdrowy jak róża (Mlad i zdrav kao ruža, 1971) Jovana Jovanovicia podejmują kluczowy dla przebiegu tej rewolucji problem relacji między przemocą a seksualnością. Wolność seksualną rewolucjoniści roku 1968 uznawali za podstawowy przejaw wolności indywidualnej, o którą walczyli, stawiając opór przemocy wypływającej z aktualnej polityki i tradycji kulturowej. Reżyserzy wymienionych filmów ironicznie obrazują, jak realizacja rewolucyjnego postulatu, by seks zastąpił przemoc w roli siły kształtującej życie społeczne, prowadzi do efektu paradoksalnego – do ujawnienia się organicznego, zakorzenionego w ludzkiej naturze, uwikłania seksualności w przemoc.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: A Case of the Non-Directionality of Language Change: The Strength of Auxiliaries and Pronouns in South and West Slavic
Bezkierunkowość zmian językowych. Siła czasowników posiłkowych i zaimków osobowych w językach południowo- i zachodniosłowiańskich
Autorzy:: Migdalski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33309154.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: diachronic change
grammaticalization
pronominal clitics
Old Church Slavonic
Bulgarian
Polish
Serbian
zmiana diachroniczna
gramatykalizacja
klityki zaimków osobowych
staro-cerkiewno-słowiański
język bułgarski
język polski
język serbski
Opis:: This paper discusses the directionality of language change on the basis of Slavic data. Specifically, it addresses the question of whether there exist predefined patterns and diachronic trends that affect words in terms of their prosodic and morphosyntactic strength. The paper investigates two classes of functional elements, auxiliary verbs and pronominal clitics, showing that they have undergone diachronic changes in opposite directions: while auxiliaries have weakened, pronominal forms have become strengthened in some Slavic languages.
Artykuł omawia zagadnienie kierunkowości zmian językowych, opierając się na danych z języków słowiańskich. W szczególności artykuł podejmuje kwestię istnienia uniwersalnych trendów i wzorców zmian diachronicznych w języku, takich jak jednorodne osłabienie słów pod względem prozodycznym i morfoskładniowym. Badane są dwa typy wyrazów funkcyjnych: czasowniki posiłkowe i zaimki osobowe. Jak wykazano, formy te podległy zmianom diachronicznym, które nastąpiły w przeciwnych kierunkach: podczas gdy czasowniki posiłkowe uległy prozodycznemu i morfoskładniowemu osłabieniu, w niektórych językach słowiańskich zaimki osobowe uległy wzmocnieniu.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Активные русские пословицы тематической группы «Судьба» и их сербские пословичные соответствия (на фоне китайского языка)
Rosyjskie aktywne przysłowia z grupy tematycznej „Los” i ich serbskie odpowiedniki paremiologiczne (na tle języka chińskiego)
Active Russian proverbs of the thematic group “Destiny” and their Serbian proverbial equivalents (in comparison with the Chinese language)
Autorzy:: Lee, Hsin-Yun
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2127873.pdf
Data publikacji:: 2022-02-03
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: пословица
паремиология
тематическая группа
судьба
русский язык
сербский язык
китайский язык.
przysłowie
paremiologia
grupa tematyczna
los
rosyjski
serbski
chiński
proverb
paremiology
thematic group
destiny
Russian
Serbian
Chinese
Opis:: Статья посвящена сравнению пословиц в трех языках (русском, сербском и китайском) на основе многоязычного словаря М.Ю. Котовой «Русско-славянский словарь пословиц с английскими соответствиями». В результате данного анализа сопоставляются языковые картины мира трех наций. Объектом исследования выступает пословица как лингвокультурологический феномен, предметом – пословицы о судьбе в русском, сербском и китайском языках. В исследовании выявляются общие черты русских, сербских и китайских пословиц о судьбе (тематическая группа «Судьба), а также указывается на их различия. В работе дается определение пословицы, рассматриваемой в качестве объекта исследования в трех языках; сравниваются русские пословицы о судьбе с их пословичными параллелями в сербском и китайском языках. В статье исследуются полные пословичные параллели, пословичные параллели с другой внутренней формой (аналоги) и лакуны.
Artykuł poświęcony jest porównaniu przysłów w trzech językach (rosyjskim, serbskim i chińskim) w oparciu o wielojęzyczny słownik M. Yu Kotova Rosyjsko-słowiański słownik przysłów z angielskimi odpowiednikami. W toku analizy porównywane są językowe obrazy świata trzech narodów. Obiektem badań jest przysłowie jako zjawisko ligwokulturowe, przedmiotem zaś przysłowia o losie w języku rosyjskim, serbskim i chińskim. Badanie ujawnia wspólne cechy rosyjskich, serbskich i chińskich przysłów o losie (grupa tematyczna Przeznaczenie), a także wskazuje na ich różnice. W pracy podano definicję przysłowia traktowanego jako przedmiot badań w trzech językach; porównuje się trójjęzyczne przysłowia o losie w paralelach, bada pełne paralele przysłowiowe, paralele przysłowiowe z inną formą wewnętrzną (analogią) oraz lakuny.
The article is devoted to the comparison of proverbs in three languages (Russian, Serbian and Chinese) based on the multilingual dictionary of M. Yu. Kotova “Russian-Slavic dictionary of proverbs with English equivalents.” As a result of this analysis, the linguistic pictures of the world of the three nations are compared. The object of the research is the proverb as a linguocultural phenomenon, the subject is proverbs about fate in the Russian, Serbian and Chinese languages. The study reveals the common features of Russian, Serbian and Chinese proverbs about fate (thematic group “Destiny”), and also points out the differences. The work provides a definition of a proverb considered as the object of research in three languages; compares trilingual proverbs about fate in parallels, and also explores full proverbial parallels, proverbial parallels with another internal form (analogs) and lacunae.
Źródło:: Językoznawstwo; 2021, 15; 183-198
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Synthetic and Analytical Means of Expressing Aktionsart in the Ukrainian and Serbian Languages
Syntetyczne i analityczne środki wyrażania akcjonalności w języku ukraińskim i serbskim
Autorzy:: Ivanović, Milena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33316204.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: aktionsart
verb
semantic class
analytical construction
phasality
determinativity
plurality
graduality
Ukrainian language
Serbian language
rodzaj czynności
czasownik
konstrukcja analityczna
klasa znaczeniowa
fazowość
determinatywność
mnogość
stopniowalność
język ukraiński
język serbski
Opis:: The paper analyzes the aktionsart verb classes and aktionsart constructions as means of expressing aktionsart in the Ukrainian and Serbian languages. We single out four complexes of aktionsart meanings: phasal, determinative, plural, and gradual. For each of them, we determine the type and composition of the means of expression with the aim of observing the mutual relationship between these means and the similarities and differences in their functioning in the analyzed languages. Based on the analysis, we conclude that analytical means, although not central, are relatively represented in both languages, especially in the sphere of qualitative aktionsart, and that, although there are appropriate word-formation models in both languages, the Serbian language favors analytical, and the Ukrainian synthetic meansof expressing aktionsart.
W artykule przeanalizowano aktionsarten czasowników oraz konstrukcji jako sposoby wyrażania akcjonalności w językach ukraińskim i serbskim. Wyróżniamy cztery klasy znaczeń akcjonalnych – fazowość, determinatywność, mnogość i stopniowość – i dla każdego z nich ustalamy typ i skład środków wyrażania w celu zdefiniowania wzajemnych relacji między tymi środkami, jak też podobieństwa i różnice w ich funkcjonowaniu w analizowanych językach. Na podstawie przeprowadzonej analizy dochodzimy do wniosku, że środki analityczne, choć nie centralne, są stosunkowo często reprezentowane w obu językach, zwłaszcza w sferze jakościowej aktionsart, i że choć w obu językach istnieją odpowiednie modele słowotwórcze, to język serbski jest bardziej skłonny do analitycznych, a ukraiński do syntetycznych środków wyrażania aktionsarten.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Interferencja językowa w tworzeniu konstrukcji warunkowych przez polskich studentów, uczących się języka serbskiego jako języka obcego
Linguistic interference in formulating conditional constructions by Polish students who study Serbian as a foreign Language
Autorzy:: Miletić, Sanja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/967058.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Serbian as a foreign language
Polish language
linguistic interference
mistake in teaching language
conditional constructions
język serbski jako obcy
język polski
interferencja językowa
błąd w nauczaniu języka obcego
konstrukcje warunkowe
Opis:: W artykule przedstawiona jest analiza błędów w tworzeniu konstrukcji warunkowych w języku serbskim, popełnianych przez studentów Filologii Słowiańskiej UŁ, uczących się języka serbskiego jako języka obcego, oraz problematyka związana z nauczaniem języka obcego a interferencją językową, na obszarze nauczania konstrukcji warunkowych w języku serbskim jako obcym. Podstawą badań jest korpus pisemnych prac domowych i testów zbieranych przez sześć lat prowadzenia zajęć nauki praktycznej języka serbskiego jako obcego na wszystkich poziomach, jak również celowo dla tego badania stworzone ćwiczenia związane z różnymi zagadnieniami. Ze względu na to, że konstrukcje warunkowe w językach serbskim i polskim różnią się mimo wielu podobieństw, oraz na to, że język serbski ma o jeden syntaktyczny (ale nie semantyczny) typ warunkowej konstrukcji więcej niż polszczyzna, te konstrukcje są jednymi z najbardziej problematycznych dla studentów. Popełnianych jest w nich stosunkowo najwięcej pomiłek, które potem prowadzą do powstawania innych błędów. Badanie dlatego ma za cel przedstawienie wszystkich typów konstrukcji warunkowych w obu językach, ich porównanie i pokazanie błędów popełnionych przez studentów, jako wynik interferencji językowej. Przedstawione zostaną także propozycje zapobiegania błędom, w celu ich unikania i zminimalizowania w przyszłości.
The paper presents the analysis of the mistakes, which are made during the process of formulating the conditional constructions in Serbian language by students of the Slavic Studies in the University of Lodz, who learn Serbian as a foreign language. In addition, the author examines the issue of linguistic interference in formulating the conditional constructions in Serbian as a foreign language. The basis for the investigation is the corpus, containing various kinds of essays and tests which were collected during 6 years of teaching Serbian as a foreign language (Serbian in use) in all levels as long as diverse exercises, intentionally created for the research. Due to the fact that conditional constructions in Polish and in Serbian – despite many similarities – differ from each other and that in Serbian language there is one more syntactic (but not semantic) type of conditional construction, this constructions are very problematic for students, who very often make of the mistakes and moreover those mistakes lead to other ones. The aim of the research is to present all types of conditional constructions in both languages, to compare them and to demonstrate mistakes, made by students as a result of linguistic interference. Another goal is to suggest ways to prevent mistakes in order to avoid or minimize them.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2015, 22
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Odczytując sens oryginału (na podstawie przekładu na język serbski i angielski "Poematu dla dorosłych" Adama Ważyka)
Прочитајући смисао оригинала (на основу превода на српски и енглески "Поеме за одрасле" Адама Важика)
Making out the sense (based on translations of Adam Wazyk’s "A Poem for Adults" into English and Polish)
Autorzy:: Haneczok, Iwona
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/486910.pdf
Data publikacji:: 2011-01-01
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: tłumaczenia z polskiego na chorwacki
tłumaczenia z polskiego na serbski
Adam Ważyk
преводи с пољског на енглески
преводи с пољског на српски
translation from Polish into English
translation from Polish into Serbian
Opis:: Когнитивна наука је основа овог чланка који покушава да ствара прототип савршене ситуације у преводу и затим категоризuje две такве ситуације: превод са пољског на српски и са пољског на енглески. Овај прототип је процес у коме преводилац нема проблема да нађе еквивалент речи, a читалац може да прочита у преводу смисао оргинала. Иако је ова савршена ситуација нестварна, различите ситуације превода могу бити класификоване као “бољи“ или „гори“ представници ове категорије. Чланак се фокусира на пољском, српском и енглеском језику и закључак је да превод са пољског на српски је бољи представник категорије него превод са пољскод на енглески. Деси се тако због тога да пољски и српски потиче из зaједничке групе словенских језика.
The article is based on cognitive science and tries to create a prototype of a perfect situation in translation and then categorize two of these situations: a translation from Polish into English and from Polish into Serbian. The prototype is a process in which the translator doesn’t find it difficult to find equivalents and the reader is able to understand the sense of the original. Although this perfect situation is unreal, different situations can be classified as “better” or “worse” representatives of it. As the article focuses on Polish, Serbian and English languages, the conclusion is that the translation from Polish into Serbian is a better representative of the category than the translation from Polish into English as the language relationship of the two former languages is stronger than the relationship between the two latter ones.
Źródło:: Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 37-49
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:: Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Peuples constitutifs et identités linguistiques en Bosnie-Herzégovine
Nations Forming Bosnia and Herzegovina and their Linguistic Identity
Narody stanowiące Bośnię-Hercegowinę a ich tożsamość językowa
Autorzy:: Bajrić, Samir
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1883461.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: narody stanowiące
języki oficjalne
przynależność etniczna
przynależność językowa
chorwacki
serbski
bośniacki
języki lub nazwy języków
rewindykacje językowe
constituent peoples
official languages
ethnicities
linguistic affiliations
linguistic identities
Croatian
Serbian
Bosnian
languages or languages denominations
linguistic claims
Opis:: W 1918 roku Antoine Meillet, francuski językoznawca i wybitny znawca świata słowiańskiego, pisał : „Świat dąży do tego, by mieć jedną tylko cywilizację, ale języki cywilizacyjne w nim się pomnażają” (A. Meillet, Les langues dans l’Europe nouvelle, Paris, Payot, 1918, p. 2). Prawie sto lat później przestrzeń, dla której tradycje polityczne zastrzegają nazwę Europa Centralna, potwierdza zasadność wizji wyżej wspomnianego językoznawcy, choćby tylko dla pomnożenia nazw języków z tego regionu geograficznego i kulturowego. W tej części Starego Kontynentu zamieszkują głównie wspólnoty o tradycjach i językach słowiańskich. Każdy, kto pojął historię narodów południowych Słowian, będzie umiał połączyć nazwę serbsko-chorwacki / chorwacko-serbski z nazwą Jugosławia. Ta ostatnia nie implikuje etnonimu jugosłowiański w tym znaczeniu, w jakim etnonim francuski – a Francja uznawana jest za Państwo-naród – odsyła do narodu francuskiego. Rygorystyczne rozróżnienie, jakiego dokonują z tytułu dziedzictwa austro-węgierskiego narody zamieszkujące Półwysep Bałkański między nacionalnost (‘narodowość’, ‘przynależność do narodu’, niem. Volksangehörigkeit) et državljanstvo (‘citoyenneté’, ‘appartenance à un État’», niem. Staatsangehörigkeit), zderza się z koncepcją francuską (zachodnią), w której naród i państwo tworzą, grosso modo, spójne kryterium odniesienia. Różnorodne zmiany polityki językowej jak i wspólnoty społeczne czy wyznaniowe, które tworzą obecną Bośnię-Hercegowinę, ów dziwny przeżytek „mozaiki narodów i tradycji”, jaką tworzyła swego czasu Jugosławia (1945-1992), czynią złożonymi relacje zarówno instytucjonalne, jak i ludzkie między narodami stanowiącymi to państwo. Artykuł podejmuje problem konieczności przemyślenia na nowo pojęcia języka (narodowego, urzędowego, używanego), narodu i konstytucji państwowej, badając szczególne przypadki, jakie tworzy koabitacja Bośni i Hercegowiny. Nazwy narzucone przez porozumienia w Dayton (1995) i odnoszące się zarówno do bytów politycznych, jak i do narodów oraz mniejszości, takie jak Fédération croato-bosniaque / croato-musulmane, Republika Srpska (serbski byt polityczny Bośni i Hercegowiny), Croates / Bosno-Croates, Serbes / Bosno-Serbes, Bosniens, Bosniaques / Musulmans, Bosniaques-Musulmans, etc., tworzą szeroką domenę, w której przeplatają się i nakładają się na siebie rewindykacje językowe i rzeczywistości wieloetniczne / wielowyznaniowe.
In 1918, Antoine Meillet, French linguist and a great specialist of the Slavic world, wrote these: “The world tends to have only one civilization, but civilization languages are multiplying” (A. Meillet, Les langues dans l’Europe nouvelle, Paris, Payot, 1918, p. 2). A century later, within a few years, the space to which the political traditions reserve the name Central Europe confirms the validity of visionary thinking linguist said, if only for the multiplication of languages denominations that affects this geographical and cultural area. This part of the Old Continent is home mostly the tradition of Slavic community(ies) and expression(s). Anyone who has studied the history of South Slavic peoples dreams of creating a link between the term “Serbo-Croatian” / “Croatian-Serbian” and the name of Yugoslavia. But it does not involve the ethnonym “Yugoslav” in the sense that the French ethnonym—France being considered as a nation-state—refers to the French nation. The rigorous distinction the peoples inhabiting the Balkan Peninsula establish, as an Austro-Hungarian heritage, between nacionalnost (‘nationality,’ ‘nationhood,’ German: Volksangehörigkeit) and državljanstvo (‘citizenship,’ ‘membership of a State,’ German: Staatsangehörigkeit) faces a French design (Western) where nation and state form roughly a compact reference criterion. Language policies and the social and religious communities that make up Bosnia and Herzegovina today, this strange survivor of the “mosaic of peoples and traditions” that once formed the second Yugoslavia (1945–1992), more complex relationships, both institutional and human, between its constituent peoples. This paper revives the need to rethink the language concepts (national, official and other), nation and state constitution by subjecting them to the study of (intractable) features created by the Bosnian cohabitation. The names imposed by the Dayton Agreement (1995) and referring to political entities as well as peoples and minorities concerned, such as Bosniak-Croat Federation / Muslim-Croat, Republika Srpska (Serb political entity of Bosnia and Herzegovina), Croats / Bosnian Croats, Serbs / Bosnian Serbs, Bosnians, Bosniaks / Muslims, Bosnian-Muslims, etc., create a broad area where intermingle and overlap language demands and multiethnic / multireligious realities.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 8; 81-99
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Jezička stvarnost u Bosni i Hercegovini
Sytuacja językowa w Bośni i Hercegowinie
Linguistic Reality of Bosnia-Herzegovina
Autorzy:: Halilović, Senahid
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475633.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: Bosna i Hercegovina
bosanska varijanta
bosanski jezik
hrvatski jezik
srpski jezik
srpskohrvatski jezik
Bośnia i Hercegowina
wariant bośniacki
język bośniacki
język chorwacki
język serbski
język serbsko-chorwacki
Bosnia-Herzegovina
Bosnian variant
Bosnian language
Croatian language
Serbian language
Serbo-Croatian language
Opis:: Posljednja decenija XX stoljeća donijela je zanimljive promjene oko jezika i u jeziku u Bosni i Hercegovini i susjednim državama. Naročitu pažnju (socio)lingvista pobudila je bosanskohercegovačka jezička stvarnost. Većina autora slaže se u tome da je sociolingvistička situacija u Bosni i Hercegovini iznimno složena. Međutim, ona je jednostavna. Poslije kratkog osvrta na stanje koje je prethodilo samostalnosti Republike Bosne i Hercegovine (aprila 1992) u radu su navedeni glavni problemi koji opterećuju današnju bosanskohercegovačku jezičku situaciju.
In the last decade of the 20th century in both Bosnia-Herzegovina and its neighbouring countries some interesting changes occured in their languistic situation and the language itself. The linguistic reality of Bosnia-Herzegovina became a subject of particular interest of (socio)linguists. Most authors have agreed that the sociolinguistic status of Bosnia-Herzegovina is extremely complex. However, it is simple. After a brief introduction on the circumstances prior to Bosnia-Herzegovina gaining its independence in April 1992, the paper focuses on key concerns present in the contemporary linguistic reality of Bosnia-Herzegovina.
Ostatnia dekada XX wieku przyniosła interesujące zmiany zarówno w kwestii języka, jak i w samym języku Bośni i Hercegowiny oraz państw sąsiadujących. (Socjo)lingwiści szczególną uwagę poświęcili językowej sytuacji bośniacko-hercegowińskiej. Większość autorów zgadza się co do tego, że z punktu widzenia socjolingwistycznego sytuacja w Bośni i Hercegowinie jest niezwykle złożona. W rzeczywistości — jest ona prosta. W niniejszym szkicu w pierwszej kolejności analizuje się sytuację sprzed ogłoszenia niepodległości Republiki Bośni i Hercegowiny (kwiecień 1992), a następnie przedstawia się główne problemy, które ciążą na współczesności.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2014, 28; 121-135
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp domu w języku polskim, serbskim i rosyjskim
Autorzy:: Pazio-Wlazłowska, Dorota
Lazić-Konjik, Ivana
Ristić, Stana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34607336.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: linguistic worldview
home/house
Polish
Russian
Serbian
cultural concept
Axiological Lexicon
EUROJOS
axiological linguistics
językowy obraz świata
dom
język polski
język rosyjski
język serbski
koncept
LASiS
aksjolingwistyka
дом
концепт
стереотип
русский язык
польский язык
сербский язык
языковая картина мира
Аксилогический лексикон славян и их соседей
Opis:: The artricle compares the concept of home/house in Polish, Serbian, and Russian. It is a continuation of research carried out by the authors within the EUROJOS project and the volume on home/house of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours. The analysis aims to identify the common conceptual base, as well as the culture-specific aspects that distinguish each of the languacultures under scrutiny. The relevant cultural concepts in the three languacultures share a common base image but are distinguished through their culture-specific characteristics. That base is universal: rather than being limited to the Slavic context, it can be found in other languages, sometimes very distant ones. In Polish, Serbian, and Russian, home is above all viewed as a non-material, social, and functional value, as a community of people that share it, one that provides the sense of security and unconditional acceptance. Common features are also found in the network of relationships triggered by each cultural concept in question, such as the notion of family. The culture-specific content, in turn, derives from different historical and cultural conditions: those contribute to the peculiarities of the Polish patriotic manor, the Serbian Kosovo, or the Russian communal apartments. These specific cultural concepts reflect changes in the culture, mentality, and worldview in each languaculture.
W artykule podjęto próbę porównania konceptu dom w języku polskim, serbskim i rosyjskim. Tekst stanowi kontynuację prac prowadzonych przez autorki w ramach projektu EUROJOS nad tomem dom Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów. Celem analizy jest wyodrębnienie wspólnego pojęcia bazowego oraz wyszczególnienie elementów relewantnych kulturowo, wyróżniających każdą z badanych lingwokultur. Prześledzenie polskiego, serbskiego i rosyjskiego obrazu domu dowodzi istnienia wspólnego wyobrażenia bazowego, na którym w każdym z języków nadbudowany jest konstrukt szczegółowych charakterystyk, doprecyzowujących jego sens. Baza ta jest uniwersalna, charakteryzuje nie tylko Słowiańszczyznę. Odnajdziemy ją również w obrazach domu w innych językach, także bardzo odległych pod względem geograficznym. W językach polskim, serbskim i rosyjskim dom postrzegany jest przede wszystkim jako wartość ponadmaterialna, w wymiarze społecznym i funkcjonalnym, jako wspólnota osób zamieszkujących go, zapewniająca jednostce poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkową akceptację. W siatce powiązań domu z innymi konceptami również odnajdujemy cechy wspólne. W każdym z analizowanych języków dom jest ściśle połączony z konceptem rodzina, utożsamiany jest z osobami bliskimi. O cechach specyficznych, jakie dostrzegamy w obrazie domu w badanych językach, przesądziły zaś odmienne uwarunkowania historyczne i kontekst kulturowy. To one ukształtowały obraz polskiego patriotycznego dworu, serbskiego Kosowa czy rosyjskiej komunałki. Koncept dom odzwierciedla zmiany w kulturze, mentalności i poglądach każdej z badanych społeczności.
Статья посвящена сопоставительному анализу концепта ДОМ в трех славянских языках: польском, сербском и русском и представляет собой продолжение исследований, проведенных авторами в ходе работы над томом ДОМ Аксиологического лексикона славян и их соседей. Целью данного текста является выявление общего базового понятия, а также признаков, характеризующих рассматриваемый концепт в каждом их анализируемых языков. Проведенный анализ доказывает существования общей базы, которая, кстати, актуальна также для других языков, на которую, в свою очередь, накладывается целый ряд признаков, характерных для каждого из языков. Исследование показало, что в польском, сербском и русском языках дом воспринимается прежде всего как нематериальная ценность, в социальном и функциональном аспектах. Основной функцией дома является укрытие, обеспечение безопасности и покоя как в физическом, так и духовном отношении. Дом защищает жителей, является для них пристанищем. В каждом из рассматриваемых языков дом тесно связан с концептом СЕМЬЯ, он отождествляется с близкими. В отличительных признаках в каждом из языков, в свою очередь, отражается не только индивидуальный исторический опыт каждого из исследуемых этносов, но также разные культурные контексты, так как именно в концепте ДОМ высвечиваются изменения в менталитете и аксиосфере каждой из рассматриваемых лингвокультур.
Źródło:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 67-84
0860-8032
Pojawia się w:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "serbski" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język