Temat: serbski - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Национальные святые в календаре Сербской Церкви (по средневековым источникам)
National saints in the calendar of the Serbian Church (according to the medieval sources)
Autorzy:: Суботин-Голубович, Татьяна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2171315.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Akademia Supraska
Tematy:: kanonizacja
kalendarz
kult
liturgia
św. Sawa Serbski
mineja
Srbljak
Opis:: From the very beginning of the 13th century medieval Serbia moved towards making “national” saints of its own. Emancipation of Serbian church and gaining of autocephaly (1217) gave a strong impulse towards that goal. First national Serbian saint was Stephen Nemanja, founder of the dynasty that has ruled medieval Serbia for almost two centuries. We have taken into consideration the period up to the mid 15th century i.e. till the moment when independent Serbian state ceased to exist. During that period eighteen persons were proclaimed saints, among them rulers (kings, dukes and tsars), archbishops, hermits, amongst them only one woman. Most popular among them, according to the medieval sources, were Nemanja himself, his son Rastko – Saint Sabba (first archbishop of the Serbian autocephalous church) and Saint Arsenios, successor of St Sabba. Such a conclusion can be drawn upon the numerous preserved copies of the church services composed to honor them. Some of the Serbian cults were established under the influence of political issues. Some of the services (eg. to archbishop Nicodemus or patriarch Ephrem) are extremely rare, preserved in small number of copies. Services (akolоuthiai) and Vita of Serbian saints that were imported into the official calendar of the Serbian church during the medieval period are being, from the end of the 15th century, collected in the miscellanea named Srbljak eg. manuscript № 479 from the Chilandar monastery or № 18 from the National Library of Serbia.
Źródło:: Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 37-48
2082-9299
Pojawia się w:: Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Jak Polacy rozumieją serbską frazeologię, a jak Serbowie polską – na podstawie jednostek odnoszących się do podobnej rzeczywistości pozajęzykowej
How the Poles comprehend Serbian phraseology and how the Serbs comprehend Polish phraseology – on the grounds of the units referring to the similar situational context
Autorzy:: Nawrocka-Żarnecka, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/911210.pdf
Data publikacji:: 2017-07-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Serbian language
Polish language
phraseology
język serbski
język polski
frazeologia
Opis:: Przedmiotem badań był problem rozumienia serbskiej i polskiej frazeologii odnoszącej się do tej samej rzeczywistości pozajęzykowej przez użytkowników języka polskiego i serbskiego. Relacje między językiem polskim i serbskim, jako należącymi do jednej grupy języków słowiańskich, są liczne i widoczne także na płaszczyźnie utartych połączeń leksykalnych. Frazeologia stanowi niezwykle bogaty zespół nieregularnych semantycznie związków wyrazowych, które odzwierciedlają specyficzne dla danego narodu wydarzenia, cechy ludzkie, stereotypy, zjawiska przyrody. Ta sama rzeczywistość pozajęzykowa może być w różnych językach różnie opisywana. Istotą rozważań jest to, w jaki sposób użytkownicy danego języka rozumieją jednostki nieobecne w ich kodzie językowym, czy są w stanie na podstawie znaczenia strukturalnego oraz charakterystycznej dla danego narodu wiedzy pozajęzykowej odkryć idiomatyczny sens spetryfikowanych połączeń leksykalnych.
The subject of the research has been the issue of comprehending Serbian and Polish phraseologyreferring to the similar situational context by the native users of Polish and Serbian. The relations between Polish and Serbian which belong to the group of Slavic languages are frequent and visible as far as common lexical collocations are concerned. Phraseology constitutes enormously rich group of semantically irregular lexical phrases comprising specific for a given nation events, human features, stereotypes and natural phenomena. The same situational context may be differently described in different languages. The matter of the investigation has been to analyze in what way native users of a given language understand the units which do not occur in their language code, and if they are able to discover the idiomatic sense of formulaic lexical collocations on the grounds of structural meaning and extralinguistic knowledge typical for a given nation.
Źródło:: Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2016, 31; 45-59
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Dni pamięci świętych władczyń w kalendarzu serbskiej Cerkwi prawosławnej
Memorial days of the saint queens in the Serbian Orthodox Church calendar
Autorzy:: Gapska, Dominika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2171314.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Akademia Supraska
Tematy:: świętość kobiet
serbski kalendarz cerkiewny
serbskie władczynie
Srbljak
święte Serbki
Opis:: The majority of the Serbian Orthodox holy women are queens of the house Nemanjić, Lazarević and Branković. In the early stage the oldest of these cults had no formal decision on the canonization. They associated holiness of the husbands or sons, and memorial days were celebrated together. Over time, they became authonomous in the Church calendar, which reflected the current political and ecclesiastic needs of Serbia, which also were achieved through specific modeling female holiness. The most dynamic growth can be seen during the reign of the Nemanjić dynasty, especially in the fourteenth and fifteenth century. The disintegration of the Nemanjić state and Turkish rule in Serbia had a negative impact on the developing Church calendar. Short periods of freedom, for example restoration of the Patriarchate of Pec in the period from 1557 to 1776, were connected to the new canonizations, among which at least one was woman.
Źródło:: Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 49-57
2082-9299
Pojawia się w:: Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: SERBSKIE KOLOKWIALIZMY CZASOWNIKOWE Z PREFIKSEM NA
Autorzy:: Bońkowski, Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681575.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Serbian language, colloquial word, verb, prefix na-
język serbski, kolokwializm, czasownik, prefiks na-
Opis:: Verbs form the most numerous group of colloquialisms. They allow almost limitless creation of new colloquial expressions that denote different actions. This article describes Serbian colloquial verbs with the prefix na- on the basis of contemporary linguistic material. The author reveals the high productivity of the prefix na- in relation to both Serbian as well as borrowed roots.
Czasowniki stanowią najliczniejszą grupę kolokwializmów. Tworzone są niemal bez ograniczeń. Mogą oznaczać różnorakie czynności. Na podstawie bogatego materiału językowego autor udowadnia wysoką produktywność prefiksu na- we współczesnym języku serbskim oraz jego bogate możliwości łączenia się zarówno z tematami serbskimi, jak i zapożyczonymi.język serbski, kolokwializm, czasownik, prefiks na-
Źródło:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: O konceptualizacji pojęcia odličan w języku serbskim: analiza synonimii i budowy wewnętrznej wyrazu
On the Conceptualization of “Excellent” in the Serbian Language: An Analysis of Synonyms and the Inner-Word Form
Autorzy:: Stefanović, Marija
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29431132.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: konceptualizacja oceny pozytywnej
odličan
budowa słowa
język serbski
conceptualization of positive evaluation
inner word-form
Serbian language
Opis:: The word odličan ‘excellentʼ is used to express a positive evaluation and has a large number of synonyms, but for many of them the lexicographic sources do not provide information about the possibility of using them for expressing evaluation. Moreover, although the inner word-form of the word odličan speaks only of general standing out from other objects, the word itself is used only in a positive sense. The inner word-form semantic analysis gives the answer to the question why all the analyzed synonyms can be used for giving a positive evaluation. The article draws attention to a deep conceptual relationship between words with the meaning of dobar ‘goodʼ and odličan ‘excellentʼ, because the same basic conceptual metaphors are used in their synonyms (dobar / odličan is up / big). It was also established that words with a positive connotation are found in the inner word-form of synonyms of odličan or in their definitions, including those that indicate a relationship between a positive general assessment and a positive aesthetic assessment. The meaning of odličan differs from “ordinary” objects in such a way that it can be conceptually associated with realm of the fantastic or unreal, which in turn triggers an emotional reaction in the observer. The language reveals that objects that are evaluated positively are treated in a unique way: they are set apart from others, they function as a topic of conversation, they acquire general approval and obtain a special status in society.
Źródło:: Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 99-111
1897-1415
Pojawia się w:: Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Polski dramat w Serbii w latach 1990—2006
Pojlska drama u Srbji od 1990—2006 godine
Polish drama in Serbia between 1990 and 2006
Autorzy:: Sobczak, Jadwiga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/487096.pdf
Data publikacji:: 2009-10-01
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: polski dramat w Serbii
serbski teatr
Ingmar Villqist
Sławomir Mrożek
Tadeusz Różewicz
Polish drama in Serbia
Serbian theatre
Opis:: Istraživanja prevodâ poljske drame na jezike zemalja nastalih posle raspada bivše Jugoslavije postaju interdisciplinarni diskurs, jer je na tom području pozorišna recepcija znatno bogatija od književne, a poljska drama i pozorište zauzimaju posebno mesto u istoriji kulture južnoslovanskih zemalja posle II svetskog rata. Period od 1990—2006. godine, koji u ovom članku obuhvata analizu izdanja poljskih drama u Srbiji, specifičan je za Balkan na tlu Evrope zbog rata koji se odvijao. U vezi sa situacijom koja je paralisala kulturnu delatnost, tih godina je u Beogradu objavljena samo jedna drama u prevodu Biserke Rajčić (Noć Helvera I. Vilkvista) i četiri odlomka savremenih komada na stranicama novosadskog časopisa Polja u prevodu Zorana Đerića (Porno generacija P. Jurka, Lucija i njena deca M. Pruhnjevskog, Od danas ćemo biti dobri P. Sali, Testosteron A. Saramonoviča). Autorka u radu skreće pažnju na translatološke dileme u pozorišnim scenarijima, koji su veoma udaljeni od književnih prevoda (takođe neobjavljenih) i postulira da se primene teatrološka istraživanja kako bi se upotpunila slika o prisustvu poljske drame na mnogim slovenskim jezicima i kulturama.
The research on translation of Polish drama to the languages of former Yugoslavia countries is becoming an interdisciplinary discourse. This is because the theatrical reception is wider than the literery one and Polish drama and theatre plays an important role in the history of the culture of South Slavonic countries after the World War II. The period between 1990 and 2006, that is analysed in this article of Polish drama publications in Serbia, is especially important for Balkans because of undergoing war. Due to the situation that paralyses cultural activity, therewas only one drama published in Belgrad translated by Biserka Rajcic (I. Villquist Helver’s Night) and there were four excerpts of contemporary dramas in the magazine Polja translated by Zoran Djeric (P. Jurek Porno Generation, M. Pruchniewski Łucja and her children, P. Sala Good from now on, A. Saramanowicz Testosteron). The author emphasizes translation dilemmas that emerged in theatre scenarios that are far away from literary ranslations also the ones that weren’t published. She also suggests looking at theatrological research that would show more of Polish drama in many Slavonic languages and cultures.
Źródło:: Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 155-164
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:: Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Reflections of the Anti-Occidentalism Idea in Serbian Cultural Texts of the 20th Century
Refleksy antyokcydentalizmu w serbskich tekstach kultury XX wieku
Autorzy:: Gil, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33296551.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Europe/the West
Serbian anti-Occidentalism
Slavophilia
the Pan-Slavonic idea
Europa/Zachód
serbski antyokcydentalizm
słowianofilstwo
idea wszechsłowiańska
Opis:: The article presents the most representative texts of culture and opinions of Serbian intellectuals of the 20th century, which formed the trend of anti-Occidentalism (partly based on earlier foundations). It focuses on the mid-war period and the opinions that strengthen the antithesis Serbia – (Slavia) – Europe, rooted mostly in a modernized (at the time) version of the Russian Slavophile thought. It juxtaposes a basic topos of Europe (in the messianic and missionary version) as “the rotten West” with the concepts of Serbian organicists. Clear anti-European and anti-Western reflections can be found in many contemporary attempts to redefine the native tradition and also in more modern, updated opinions of Serbian intellectuals active at the end of the 1990s. In many opinions under discussion this tradition is seen as “un-European”, as being a synthesis of cultural motifs of the East and the West or as the emanation of the Pan-Slavonic idea.
Artykuł wskazuje na najbardziej reprezentatywne teksty kultury oraz opinie intelektualistów serbskich XX wieku, które ukształtowały (częściowo na wcześniejszych podstawach) nurt antyokcydentalny. Szczególną uwagę poświęcono okresowi międzywojennemu i opiniom utrwalającym antytezę Serbia – (Slavia) – Europa, a wyrastającym głównie ze zaktualizowanej wówczas rosyjskiej myśli słowianofilskiej. Jej podstawowy (w wersji mesjanistyczno-misjonistycznej) topos Europy – „zgniłego Zachodu” został w tym stadium rozwojowym skompilowany z konceptami serbskich organicystów. Wyraziste antyeuropejskie i szerzej antyokcydentalne refleksy znaleźć można w wielu ówczesnych próbach redefinicji tradycji rodzimej, ale także w nowszych, aktualizujących je opiniach reprezentantów serbskiego świata intelektualnego z końca lat 90. XX wieku. W wielu z omawianych ujęć tradycja ta postrzegana jest jako „nieeuropejska” bądź stanowiąca syntezę wątków kulturowych Wschodu i Zachodu, czy też emanację idei wszechsłowiańskiej.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: My own will in contemporary Serbian languaculture
Autorzy:: Popović, Dragana
Mirić, Duszanka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2081399.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Serbian
manifestation of will
semantic field
positive evaluation
negative evaluation
język serbski
przejaw woli
pole semantyczne
ocena pozytywna
ocena negatywna
Opis:: The article analyzes Serbian words that denote a manifestation of one’s own will. They form a semantic field with the central and unifying element of upornost (persistence). The manifestation of one's own will is considered a behaviour/characteristic of a person that can be evaluated by others. The article defines the types and causes of these assessments and clarifies the relationship between ways of behaviour. Special attention is paid to the characteristics prkos (stubborn pertinacity) and inat (contrariness), as idiosyncratic and typical of Serbian culture, and their place in the value system of Serbs.
W artykule dokonano analizy słów, które w serbskim oznaczają przejaw własnej woli. Dane słowa tworzą pole semantyczne, w którym centralnym i jednoczącym jest komponent „upornost” ‘upór’. Przejaw własnej woli postrzegany jest jako zachowanie/właściwość człowieka, którą oceniają inni. W artykule zdefiniowane zostały typy i przyczyny tych ocen, jak również relacje między sposobami zachowania. Szczególną uwagę zwraca się na charakterystyki znaczeniowe prkos ‘zaciekłość’ i inat ‘przekora’ i ich miejsce w aksjologicznym systemie Serbów.
The article analyzes the words that in Serbian denote manifestation of one's own will. These words form a semantic field in which the component ʽupоrnostʼ (persistence) is the central and unifying element. The manifestation of one's own will is considered a behaviour / characteristic of a person that can be evaluated by others. The article defines the types and causes of these assessments and clarifies the relationship between the ways of behaviour. Special attention is paid to the characteristics prkos and inat, as idiosyncratic and typical for Serbian culture, and their place in the value system of Serbs.
Źródło:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 86-100
0860-8032
Pojawia się w:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Tożsamość etnonarodowa w przekładzie literackim (na podstawie przekładu powieści Rosyjski konsul Vuka Draškovicia z języka serbskiego na polski)
Ethnonational identity in literary translation (Based on translation of the novel Russian consul by Vuk Drašković from Serbian to Polish)
Autorzy:: Ecler, Martyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475601.pdf
Data publikacji:: 2013-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: przekład literacki
tożsamość etnonarodowa
język serbski
markery językowe
presupozycja odbiorcy
literary translation
ethnonational identity
Serbian linguistic markers
receiver’s presupposition
Opis:: The paper discusses some problems of translation from Serbian to Polish in the framework of sociolinguistic and cognitive research. The material consists of statements that include identification markers present in the speech of some characters from the novel “Russian Consul” by Vuk Drašković. In the corpus, there are 38 dialogues from the original work and the same 38 ones from the Polish translation which contains the distinctive features of a characters’ speech (the two variants of Serbian language, dialectic differentiation, improper communication of Albanians in Serbian and the interference of Russian with Serbian). With the use of the methodology that compares the language of both the original and translated text we can show formal and contextual differences between them.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2013, 27; 85-107
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Terytorium symboliczne w «Načertaniju» Ilii Garašanina – historyczna geneza symboliki i ukształtowanie semiotyczno-językowe
Symbolic territory in Ilija Garašanin’s Načertanije. Historical origins of the symbolics and its semiolinguistic modelling
Autorzy:: Mirocha, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475607.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: Ilija Garašanin
serbski nacjonalizm
procesy narodowotwórcze
nacjonalistyczny kod ideologiczny
symbolika nacjonalistyczna
Serbian nationalism
nation forming
nationalist ideological code
nationalist symbolics
Opis:: Artykuł poświęcony jest językowej konstrukcji ideologii Načertanija Ilii Garašanina. Tekst został w późniejszym czasie uznany za manifest serbskiego nacjonalizmu i z tego powodu należałoby bliżej przeanalizować jego symbolikę. Pierwsza część artykułu bada tło historyczne Načertanija, tj. kwestię przemian społeczno-kulturowych w XVIII wieku, symboliczną i ideologiczną produkcję tzw. etnarchii, rozwój filologicznych i politycznych idei Vuka Karadžicia, wpływ polityki Hôtelu Lambert. Druga część identyfikuje trzy warstwy ideologiczne (pluralistyczna wzajemność słowiańska, wspólnota słowiańsko-prawosławna, etnocentryzm) w dokumencie Garašanina i wskazuje, jakie wyrażenia językowe są ich nośnikami.
The article is concerned with linguistic construction of the ideology of Ilija Garašanin’s Načertanije. The text was later claimed a manifesto of Serbian nationalism and for that reason it is worthy to inspect more detailedly its symbolics. The first part analyses the historical background of Načertanije, i.e the question of a socio-cultural change in course of the XVIIIth century, the symbolic and ideological production of the socalled ethnarchy, the development of Vuk Karadžić’s philological and political ideas, the impact of the politics of Hôtel Lambert. The second part identifies three ideological layers (pluralistic Slavic mutuality, Slavic-Orthodox community, ethnocentrism) in Garašanin’s document and finds out which linguistic expressions are their vehicles.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2015, 29; 355-367
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Этноконцепт «ТУРОК» (TURČIN) в современном сербском культурологическом сознании и фразеоязыковом отражении
The ethnoconcept “Turk” (türk) in modern Serbian cultural consciousness and phraseological reflection
Etnokoncept „Turek” (TURČIN) we współczesnej serbskiej świadomości kulturowej i refleksji frazeojęzykowej
Autorzy:: Goncharova, Ksenia
Khmelevskii, Michail
Savchenko, Alexandr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37516252.pdf
Data publikacji:: 2023-12-18
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: сербский язык
концепт
фразеология,
турцизм
этноним «турок»
Serbian language
concept
phraseology
Turkism
ethnonym “Turek”
język serbski
pojęcie
frazeologia
turcyzm
etnonim „Turek”
Opis:: В настоящем исследовании представлен анализ концепта «турок» в сербском этнокультурологическом и языковом стереотипном сознании на материале узусного употребления данного этнонима как в живой речи, так и в современных сербских СМИ и фразеологии. Именно в таких выражениях ярко прослеживается результат сосуществования различных народов в историческом контексте и взаимопроникновения двух национальных культур. Языковой материал, приводимый в данной статье, показывает и доказывает тот факт, что этноним «турок» в сербской культуре и менталитете давно приобрел статус концепта и является своеобразной неотъемлемой частью сербской языковой картины мира.
Abstract: This study presents an analysis of the concept “Turk” in the Serbian cultural and linguistic stereotypical consciousness based on its common usage in the language. It is in such phraseological units the results of the centuries-old coexistence of two peoples – the Slavs and the Ottomans – are clearly visible. The language material represented in this article shows and proves the fact that the ethnonym “Turk” (türk) in Serbian culture and mentality has long acquired the status of a concept and it is an essential part of the Serbian linguistic picture of the world.
W niniejszym badaniu przedstawiono analizę koncepcji „Turków” w serbskiej świadomości etnokulturowej i językowej stereotypowej na materiale uzusowego użycia tego etnonimu zarówno w żywej mowie, jak i we współczesnych serbskich mediach i frazeologii. W takich wyrażeniach wyraźnie widać wynik współistnienia różnych narodów w kontekście historycznym i przenikania się dwóch kultur narodowych. Materiał językowy podany w tym artykule pokazuje i dowodzi faktu, że etnonim „Turków” w Serbskiej kulturze i mentalności od dawna zyskał status koncepcji i jest swoistą integralną częścią serbskiego językowego obrazu świata.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 57-65
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: ,,Mješavinu uspite”lub “mešavinu sipajte” – czy tłumaczenia i oddzielne instrukcje konsumenckie na obszarze byłego języka serbskochorwackiego są potrzebne? Analiza wybranych przykładów
„Mješavinu uspite“ or „mešavinu sipatje“ — are translations and separate labels of food products really needed? The analyse of choosen examples
Autorzy:: Skrzeszewska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/475589.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: język serbsko-chorwacki
język bośniacki
język chorwacki
język czarnogórski
język serbski
Serbo-Croatian language
Bosnian language
Croatian language
Montenegro language
Serbian language
Opis:: Artykuł przedstawia i analizuje różnice językowe w obrębie obszaru byłej Jugosławii. Polityka językowa państw postjugosłowiańskich ma na celu udowodnienie różnic występujących pomiędzy językami tych państw, dlatego podjęte badania, na podstawie przykładu tłumaczenia z chorwackiego na serbski oraz etykiet produktów spożywczych, chcą udowodnić, że są one symboliczne. Cztery języki powstałe z języka serbsko-chorwackiego wciąż opierają się na nowosztokawskim dialekcie, stąd odmienności dostrzegalne są przede wszystkim na płaszczyźnie leksykalnej właściwej dla danego regionu, nie narodu. Wyniki analizy wybranych przykładów pokazują, że różnice te próbuje się sztucznie uwypuklić, ponieważ często zamieniane leksemy są właściwe dla obu języków, nie tylko dla jednego. Przy analizie zastosowano metodę komparatystyczną.
This article shows and analyses the language differences in the region of former Yugoslavia. Language politics in the countries of former Yugoslavia is aimed to prove that differences really exist, that is why this research would like to show the fact that those differences are symbolical (example of translation from Croatian to Serbian and labels of food products). Four languages which came into being from Serbo–Croatian language family are still based on the New Shtokavian dialect and the differences are discernible only on lexical surface characteristic for region, not nation. The result of the analyses of those examples show that differences are artificially created because very often a word considered to be unique in one language exists in other languages too. During the analyses the comparative method was used.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2015, 29; 337-354
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Концепт ДОМОВИНА у српском језику (на системском материјалу)
The concept of HOMELAND in the Serbian language (on the system material)
Autorzy:: Ristić, Stana
Lazić-Konjik, Ivana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29430980.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: the concept of homeland
system data
cognitive definition
Serbian language
cognitive etnolinguistics
dane systemowe
definicja kognitywna
język serbski
etnolingwistyka kognitywna
koncept ojczyzny
Opis:: The paper presents the results of comprehensive research on the concept of HOME in the Serbian language based on the analysis of system material from the relevant dictionaries of the Serbian language, in accordance with the methodological and theoretical principles of Lublin cognitive ethnolinguistics and the EUROJOS seminar. An effort was made to present its main features and values in the circle of related concepts we reconstructed in our previous research, with which it forms a common concept sphere: HOME, MOTHER, PEOPLE and the self-stereotype of SERBIAN. The research in this paper is primarily based on the analysis of the content of the dictionary definitions of the lexemes homeland and fatherland, which are used to name the concept, and the analysis of all their characteristic lexical-semantic relationships: hyperonimic and hyponymic, synonymy, antonymy, derivational, creative and semantic character, syntagmatic with the aim of reconstructing the content of this term, its stable and variable part, with all relevant aspects of realization. Also, to highlight different models of man's relationship to his homeland in different historical periods and the values attributed to him in the Serbian language, in accordance with the principles of cognitive definition.
Źródło:: Conversatoria Linguistica; 2022, 14; 79-97
1897-1415
Pojawia się w:: Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: O wybranych słowiańskich motywach zbioru Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi Kazimierza Władysława Wójcickiego
On Some Selected Slavic Motifs of the Collection Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusiby Kazimierz Władysław Wójcicki
Autorzy:: Ajdačić, Dejan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343985.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: Kazimierz Władysław Wójcicki
Slovak and Ukrainian folklore
Polish folklore
Serbian folklore
Slovak folklore
Ukrainian folklore
folklor polski
folklor serbski
folklor słowacki
folklor ukraiński
Opis:: The two-volume collection of Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (Fables: Ancient Legend and Folk Narratives of Poland and Russia) by Kazimierz Władysław Wójcicki, a writer and popularizer of folk tales, aroused interest in Poland and among lovers of Slavic folk culture. K. W. Wójcicki wrote his book in the 1830s, in an era of strong Slavophile sentiments and under the influence of Polish Romantics from Lviv. The author mentions earlier research by Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski and Violetta Wróblewska concerning the collection Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi. In fairy tales in the collection by K. W. Wójcicki, apart from motifs and content from the Polish folk tradition, there are elements from other Slavic traditions. The author analyzes the presence of Serbian, Slovak and Ukrainian motifs, pointing to the sources, methods of Polonization and the author’s stylization of Slavic folkloric motifs.
Dwutomowy zbiór Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (1837) Kazimierza Władysława Wójcickiego, pisarza i popularyzatora bajek ludowych, wzbudził zainteresowanie w Polsce i w kręgach miłośników kultury ludowej Słowian. K. W. Wójcicki pisał swoją książkę w latach 30. XIX w. w epoce silnych sentymentów słowianofilskich, pozostając pod wpływem polskich romantyków ze Lwowa. Autor wskazuje na badania, jakim Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski i Violetta Wróblewska poddawali zbiór Wójcickiego. W zawartych w nim bajkach obok motywów i treści z polskiej tradycji ludowej pojawiają się elementy z innych tradycji słowiańskich. Autor analizuje obecność w klechdach motywów serbskich, słowackich i ukraińskich, wskazując na źródła, sposoby polonizacji i autorskiej stylizacji folklorystycznych motywów słowiańskich.
Źródło:: Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 53-64
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:: Literatura Ludowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: The qualifier etn. in the Dictionary of Serbian language
Kwalifikator etn. w Słowniku języka serbskiego
Autorzy:: Nikolić, Vesna S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34655964.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: Serbian language
Serbian culture
linguoculturology
qualifier etn.
Serbian tradition
non-equivalent lexis
język serbski
kultura serbska
tradycja serbska
lingwokulturologia
kwalifikator etn.
egzotyzmy
słownictwo nieekwiwalentne
Opis:: This paper represents the continuation of the research started within the article Linguo-cultural qualifiers in the Dictionary of Serbian language, where we have marked as linguo-cultural qualifiers the following dictionary markers: etn. (ethnology, ethnography), prazn. (superstition), mit. (mythology, mythological), ist. (history, historical), rlg. (religion, religious), teol. (theology, theological), crkv. (church), pravosl. (Orthodoxy, orthodox) and kat. (Catholic). On this occasion, we have chosen those lexemes which are marked by the qualifier etn. (ethnology, ethnography) in the Dictionary of Serbian language (2011), i.e. those which refer to Serbian folk life and customs, or to be more precise – names of holidays, customs, rituals, parts of folk clothes, popular games and similar, as most of these lexemes represent the so-called non-equivalent lexis and are usually problematic in terms of translating or learning Serbian as a foreign language, but at the same time enable learning about Serbian culture and tradition.
Niniejsze opracowanie stanowi kontynuację badań, które zostały zapoczątkowane artykułem Kwalifikatory lingwokulturologiczne w Słowniku języka serbskiego. Kwalifikatorami lingwokulturologicznymi nazwaliśmy skróty słownikowe etn. (etnologia, etnografia), prazn. (przesąd), mit. (mitologia, mitologiczny), ist. (historia, historyczny), rlg. (religia, religijny), teol. (teologia, teologiczny), crkv. (kościół, kościelny), pravosl. (prawosławie, prawosławny) i kat. (katolicki). Przy tej okazji postanowiliśmy wyróżnić i zaprezentować leksemy, oznaczone w Słowniku języka serbskiego (2011) kwalifikatorem etn. (etnologia, etnografia), czyli te, które związane są z życiem i obyczajami narodowymi Serbów, a dokładniej – nazwy świąt narodowych, zwyczajów, obrzędów, części stroju narodowego, tańców narodowych i inne. Większość tych leksemów stanowi bowiem tak zwane słownictwo nieekwiwalentne i często stwarza problemy podczas tłumaczenia lub nauki języka serbskiego jako obcego, ale jednocześnie umożliwia zapoznanie się z serbską kulturą i tradycjami narodu serbskiego.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 63-75
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "serbski" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język