Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "separation of powers" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-39 z 39
    Tytuł:
    Is Separation of Powers a Useless Concept? Part II: Tripartite System Criticism and Application Problems
    Autorzy:
    Hapla, Martin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962410.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Separation of powers
    state functions
    tripartite separation of powers
    formalism
    functionalism
    political theory
    Opis:
    In this paper, the author raised the question of whether the separation of powers is a useless concept. It summarizes some critical arguments against the tripartite separation of powers. The paper deals with application issues related to the separation of powers and distinguishes several attitudes toward them, which it then analyses in more detail. Great attention is dedicated to formalism and functionalism. Eventually, the author wonders whether it would be better to innovate the idea of separation of powers, or to dismiss and replace it with some other principle. He concludes that the separation of powers has problems, but we need to evaluate this idea in relation to its possible alternatives. In such a light it still sounds promising.
    Źródło:
    Adam Mickiewicz University Law Review; 2019, 9
    2450-0976
    Pojawia się w:
    Adam Mickiewicz University Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo sędziowskie na Węgrzech
    Judge-made law in Hungary
    Autorzy:
    Visegrády, Antal
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950238.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    hungarian law
    judges
    lawmaker
    separation of powers
    judicial activism
    Opis:
    Currently, there is a big discussion about judicial activism in continental legal systems. This phenomenon is rather negatively described, as the breaking the fundamental principle of separation of powers. In this paper, it will be demonstrated that, although Hungary belongs to civil law system, where judges are not allowed to be a lawmakers, actually they do make law. In Hungarian law, there is a great number of cases when judges evidently make law. What is more, their activism has a very positive impact on the whole legal system; judges make law more just and uniform, and at the same time enhance its certainty. In the following parts of the paper, it will be described the lawmaking role of judges, particular inlegal fields such as: civil law, criminal law, labor law etc.
    Źródło:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2013, 2, 2; 6-21
    2299-1875
    Pojawia się w:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Is the Separation of Powers a Useless Concept? The Components and Purpose of the Separation of Powers
    Autorzy:
    Hapla, Martin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/684819.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    separation of powers
    state functions
    checks and balances
    independence
    political theory
    Opis:
    In this paper, the author raised the question of whether the separation of powers is a use-less concept. It points out to insufficient reflection of its theoretical and philosophical origins. The paper also distinguishes its components, which it then analyses in more detail. Great attention is dedicated to the tension between the system of checks and bal-ances and the institutional independence. It also examines the purpose of the separation of powers, warning that we can no longer seek it exclusively in the prevention of tyranny but rather in the optimization of government. At the end of the paper is emphasized the need to examine the question of how to solve tension between these components.
    Źródło:
    Adam Mickiewicz University Law Review; 2018, 8; 205-216
    2450-0976
    Pojawia się w:
    Adam Mickiewicz University Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The constitutional position of the Swiss parliament in the context of the principle of separation of powers
    Autorzy:
    Maciej, Aleksandrowicz,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894965.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    parliament
    Swiss Confederation
    separation of powers
    parlament
    Konfederacja Szwajcarska
    podział władz
    Opis:
    Celem artykułu jest przybliżenie podstawowych rozwiązań ustroju Konfederacji Szwajcarskiej w części dotyczącej pozycji prawnej i kompetencji parlamentu. Przedstawione regulacje normatywne wskazują na wyraźną preponderancję szwajcarskiego Zgromadzenia Federalnego wobec wszystkich pozostałych organów władzy w państwie. Najbardziej dobitnym przykładem jest przepis konstytucji federalnej mówiący, że parlament sprawuje zwierzchni nadzór nad rządem, administracją federalną i sądami federalnymi. Przepis ten, zwłaszcza w sytuacji, kiedy w konstytucji federalnej w żadnym miejscu nie deklaruje się wprost zasady podziału władz, może wskazywać na fakt jedności władzy państwowej, skupionej w ręku tylko jednego organu. Takie rozwiązanie należałoby uznać za sprzeczne z wzorcem demokracji, którego immanentnym elementem jest zasada podziału władz. Tekst wskazuje na nieracjonalność wyłącznie literalnego odczytywania przepisów konstytucji. Przeciwnie, podkreśla się konieczność interpretacji jej postanowień zgodnie z uwzględnieniem funkcji, jakie dane przepisy mają spełniać, zwłaszcza w kontekście reguł państwa demokratycznego.
    Źródło:
    Przegląd Europejski; 2018, 4; 55-71
    1641-2478
    Pojawia się w:
    Przegląd Europejski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trójpodział władz a dobro wspólne
    Tripartite separation of powers and the common good
    Autorzy:
    Łączkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692928.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    tripartite separation of powers
    appointment of public authorities
    democracy
    rule of law
    apparent separation of powers
    trójpodział władz
    powoływanie władz publicznych
    demokracja
    państwo prawa
    pozorny podział władz
    Opis:
    The tripartite separation of powers is an inherent feature of the rule of law characterising democratic systems. The separateness of public authorities is largely determined by the way they are selected. The opposite of the separation of powers is the power of a single person or the omnipotenceof a single political power. This situation may arise not only from  revolutionary (forced) events, but may also result from legally won democratic elections which the victorious parties invoke, justifying their efforts to permanently monopolise the most important institutions that influence the socio-political and economic activity (including public media and NGOs). Even if they received only a dozen or so percent support from the general public entitled to vote as a result of the electoral law in force, they unjustifiably invoke the ‘sovereign will’, altering the constitutional principles of the political system by means of ordinary legislation. What is particularly dangerous is when the above phenomena are being covered with appearances of the maintenance of the tripartition of powers and a merely formal existence of all democratic institutions that have been, in fact, subordinated to the political will of a single centre of power. Such phenomena are contrary not only to the fundamental democratic principles of the rule of law, but they also threaten the deeper values of the common good which has a collective and individual value. Their violation directly threatens the constitutional system of the state and undermines the legitimate interests of individual citizens. It is therefore worth taking care to ensure that the real (and not simulated) tri-partition of powers is not eroded.
    Trójpodział władz stanowi nieodłączną cechę państwa prawa charakteryzującego ustroje demokratyczne. O odrębności władz publicznych w dużym stopniu decyduje sposób ich wyłaniania. Przeciwieństwem trójpodziału władz jest władztwo jednej osoby lub wszechwładza jednej siły politycznej. Źródłem takiej sytuacji mogą być nie tylko wydarzenia rewolucyjne (siłowe), lecz także legalnie wygrane wybory demokratyczne, na które zwycięskie ugrupowania się powołują, uzasadniając dążenia do trwałego zmonopolizowania najważniejszych instytucji wpływających na aktywność społeczno-polityczną i gospodarczą (włączając w to media publiczne oraz organizacje pozarządowe). Nawet jeżeli w wyniku obowiązujących reguł wyborczych uzyskały zaledwie kilkunastoprocentowe poparcie ogóły uprawnionych do głosowania, bezpodstawnie powołują się na „wolę suwerena”, zmieniając ustawodawstwem zwykłym konstytucyjne zasady ustrojowe, Szczególnie niebezpieczne jest przykrywanie powyższych zjawisk pozornym zachowaniem trójpodziału władz i jedynie formalnym istnieniem wszystkich demokratycznych instytucji przy faktycznym ich podporządkowaniu woli politycznej pochodzącej od jednego ośrodka władzy. Takie zjawiska są sprzeczne nie tylko z podstawowymi zasadami demokratycznych państw prawa, ale zagrażają głębszym wartościom dobra wspólnego, mającego walor zbiorowy i indywidualny. Ich naruszenie zarówno bezpośrednio zagraża konstytucyjnemu ustrojowi państwa, jak i godzi w słuszne interesy poszczególnych obywateli. Warto więc dbać o to, aby rzeczywisty (a nie pozorowany) trójpodział władz nie ulegał erozji.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 33-38
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ konstytucyjnej zasady pomocniczości na kształt i funkcjonowanie samorządu terytorialnego
    The Influence of the Constitutional Principle of Subsidiarity on the Shape and Functioning of Local Government
    Autorzy:
    Dolnicki, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6567761.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    podział władzy
    zasada pomocniczości
    Constitution
    separation of powers
    principle of subsidiarity
    Opis:
    We współczesnej literaturze przedmiotu nie budzi wątpliwości to, że samorząd terytorialny wykonuje zadania o charakterze publicznym. Akceptowane jest również posługiwanie się przez samorząd instrumentami prawnymi typowymi dla władzy państwowej. Sporna natomiast jest kwestia zasady podziału kompetencji między państwo a samorząd. Jeżeli za zasadę prawną o randze konstytucyjnej zostało uznane istnienie samorządu terytorialnego wyposażonego we własny, samodzielnie realizowany zakres zadań i obowiązków, to podział zadań nie może być dokonany w sposób optymalny wyłącznie między odrębne organy państwowe (jest to tzw. poziomy podział władzy). Podział ten powinien przebiegać „pionowo”, tj. przez dopuszczenie do sprawowania funkcji państwowych również innych podmiotów o niepaństwowym charakterze, w tym głównie samorządu terytorialnego. Zarówno doktryna, jak i wspólnota europejska przy rozstrzyganiu problemu podziału władz posługuje się zasadą subsydiarności.
    In the contemporary literature on the subject, there is no doubt that local government performs tasks of a public nature. It is also acceptable for the local government to use legal instruments typical of the state authority. However, the issue of the principle of division of powers between the state and local government is disputed. If the existence of a local government equipped with its own, independently performed scope of tasks and responsibilities has been recognized as a legal principle of constitutional rank, then the division of tasks cannot be made in an optimal way only between separate state authorities (this is the so-called horizontal separation of powers). This division should be “vertical”, i.e. by allowing other non-state entities, mainly local governments, to perform state functions. Both the doctrine and the European community use the principle of subsidiarity when resolving the problem of separation of powers.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 107-125
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Concepts of Separation of Powers in a Comparative Approach – Similarities and Dissimilarities
    Koncepcja podziału władzy w perspektywie porównawczej – podobieństwa i różnice
    Autorzy:
    Csink, Lóránt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942119.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    separation of powers
    checks and balances parliamentarism
    podział władzy
    równowaga władz
    parlamentaryzm
    Opis:
    Separation of powers is one of the most basic principles democratic states are based on. Still, there is No. common standpoint what exactly separation of powers means. The present essay examines the ideas of Rousseau, Marxist scholars and some modern theorists concerning separation of powers and checks and balances mechanisms that exist in the legal system. The author analyses as well how the different powers balance each other in practice.
    Podział władzy jest jedną z podstawowych zasad, na których oparte są państwa demokratyczne. Nie odnajdziemy jednak wspólnego stanowiska co do rozumienia i zakresu podziału władzy. Niniejszy esej analizuje idee Rousseau, marksistowskich uczonych i niektórych współczesnych teoretyków dotyczące podziału władzy oraz mechanizmów kontroli i równowagi, które istnieją w systemie prawnym. Autor analizuje również, w jaki sposób poszczególne władze równoważą się w praktyce.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 313-325
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How Republicans and Democrats Strengthen Secret Surveillance in the United States
    Autorzy:
    Laidler, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514659.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk Społecznych
    Tematy:
    politics of surveillance
    secrecy
    transparency
    national security
    separation of powers
    United States
    Snowden
    Opis:
    The purpose of the paper is to assess the relationship between secrecy and transparency in the pre- and post-Snowden eras in the United States. The Author analyzes, from both political and legal perspectives, the sources and outcomes of the U.S. politics of national security with a special focus on domestic and intelligence surveillance measures. The core argument of the paper is that, due to the role of the executive which has always promoted the culture of secrecy, there is no chance for the demanded transparency in national security surveillance, despite the controlling powers of the legislative and judiciary. As the analysis proves, the United States in the post-Snowden era seems to be the most transparent and secretive state, at the same time.
    Źródło:
    Political Preferences; 2019, 25; 5-20
    2449-9064
    Pojawia się w:
    Political Preferences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o pozycji ustrojowej argentyńskiego Kongresu Narodowego
    A few remarks on the political position of the Argentine National Congress
    Autorzy:
    Bożyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929651.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Argentyna
    konstytucja
    podział władz
    Kongres Narodowy
    Argentina
    constitution
    separation of powers
    National Congress
    Opis:
    Treścią tych kilku krótkich refleksji zawartych w artykule jest problematyka pozycji ustrojowej argentyńskiego Kongresu Narodowego. Autor analizuje w nim te regulacje ustawy zasadniczej, które określają miejsce i rolę organu władzy ustawodawczej w ramach prezydenckiego systemu rządów. Koncentruje się przede wszystkim na ukazaniu statusu parlamentu w świetle konstytucyjnych zasad ustrojowych, a zwłaszcza zasady podziału władz. Następnie zwraca uwagę na wzajemne relacje między Kongresem Narodowym a władzą wykonawczą, które są decydujące dla faktycznego statusu parlamentu federalnego. Stara się przy tym ukazać, jaki wpływ na pozycję ustrojową Kongresu Narodowego miała rewizja konstytucji w 1994 r., której wynikiem było wprowadzenie do ustroju politycznego Argentyny pewnych elementów parlamentarnego systemu rządów.
    The content of these short reflections contained in the article is the issue of the political position of the Argentine National Congress. In it, the author analyzes those regulations of the constitution which define the place and role of the lrgislative body within the presidential system of government. It focuses primarily on presenting the status of the parliament in the light of constitutional principles of the system in particular the principle of separation of powers. He then points to the mutual relations between the National Congress and the executive branch which are decisive for the effective status of the federal parliament. At the same time, he tries to show the impact of the 1994 revision of the constitution on the political position of the National Congress, which resulted in the introduction of certain elements of the parliamentary system of government into the political system of Argentina.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 437-448
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rządowy proces legislacyjny jako dowód fikcyjności podziału władz w Polsce
    The government legislative process as proof of the fictitious division of powers in Poland
    Autorzy:
    Radek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929120.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rząd
    proces legislacyjny
    konstytucja
    podział władzy
    government
    legislative process
    constitution
    separation of powers
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest analizie rządowego procesu legislacyjnego w kontekście uwarunkowań reżimu politycznego w Polsce. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na specyfikę rządowego procesu legislacji, a także wyjaśnienie jego największych wad. Autor stara się wykazać, że nastąpiło zachwianie przejrzystości i transparentności ustawodawstwa oraz dochodzi na tym tle do deformacji w zakresie trójpodziału władzy. Ośrodki rządowy i parlamentarny wzajemnie się przenikają, a zaobserwowana funkcjonalna jedność władzy wykonawczej i ustawodawczej, świadcząca o zamkniętym sposobie zarządzania, powoduje że panujący dyskurs legislacyjny jest w znacznym stopniu iluzoryczny, co niestety nie wzmacnia jakości tworzonego prawa w Polsce. Obserwacja negatywnych zjawisk po wyborach w 2015 r. niestety potwierdza te tendencje.
    The article is devoted to the analysis of the government’s legislative process in the context of Poland’s political regime conditions. The purpose of this article is to draw attention to the specifics of the government’s legislative process and explain its significant drawbacks. The author tries to show that the transparency of the legislation has been disturbed and that, in this context, there is a deformation of the separation of powers. Government and parliamentary centres interpenetrate each other, and the observed functional unity of the executive and legislative authorities, which proves a secure management method, causes the prevailing legislative discourse to be illusory essentially. It does not strengthen the quality of the law being created in Poland. Unfortunately, the observation of negative phenomena after the 2015 elections confirms these trends.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 101-113
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Competence Tribunal After the Second World War. About the Draft of a Decree of 1947
    Autorzy:
    Jastrzębski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619243.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    separation of powers
    competence dispute
    Competence Tribunal
    trójpodział władz
    spory kompetencyjne
    trybunał kompetencyjny
    Opis:
    The study concerns the issue of adjudication of competence disputes between the executive and judiciary. The notion of the competence dispute is usually associated with the tripartite system of separation of powers, widely adopted by the European constitutionalism. The origins of resolving such disputes by a specialised state body can be traced back to the Napoleonic era and its Council of State. Clearly, solutions adopted in the constitutional law of the Second Republic of Poland are based on those of the Third French Republic. As a result, a separate court, called the Competence Tribunal, was created by means of the Act of 25th November 1925 on the Competence Tribunal. After the Second World War, due to the contemporary judicial practice, an attempt to restore the aforementioned tribunal was made. The draft of a decree of 1947, being an intended amendment to the act of 1925, was the fruit of the labour of the then Ministry of Justice. The draft mainly aimed to adjust the composition of the tribunal to a new political situation which emerged in 1945 in Poland.
    W artykule została przedstawiona problematyka dotycząca rozstrzygania sporów kompetencyjnych, jakie zachodzą między władzą wykonawczą a sądowniczą. Spory o atrybucję władz są związane z przyjętym w konstytucjonalizmie europejskim trójpodziałem władz. Początków rozstrzygania takich sporów przez odrębny organ należy szukać w epoce napoleońskiej, w uprawnieniach Rady Stanu. W prawie ustrojowym II Rzeczypospolitej wzorowano się na rozwiązaniach III Republiki Francuskiej. W związku z tym powołany został odrębny trybunał na podstawie ustawy z dnia 25 listopada 1925 r. o Trybunale Kompetencyjnym. Po II wojnie światowej miała miejsce próba reaktywacji trybunału, co wynikało z ówczesnej praktyki sądowej. Wynikiem prac w ówczesnym ministerstwie sprawiedliwości był projekt dekretu z 1947 r., który stanowił nowelizację ustawy z 1925 r. Dekret miał w praktyce przede wszystkim dostosować skład trybunału do zmienionej sytuacji polityczno-ustrojowej, jaka zaszła po 1945 r. w państwie polskim.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trójfilar bezpieczeństwa ustrojowego uwarunkowania aksjologiczne
    Three pillar of constitutional security : axiological approach
    Autorzy:
    Kurek-Sobieraj, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2201588.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Wiedzy Obronnej
    Tematy:
    bezpieczeństwo ustrojowe
    trójpodział władzy
    ustrój państwa
    constitutional security
    separation of powers
    political system
    Opis:
    Warunkiem bezpieczeństwa ustrojowego państwa jako podmiotu realizującego zadania o charakterze wewnętrznym i zewnętrznych jest prawidłowe ukształtowanie relacji pomiędzy trzema ośrodkami władzy jakie tworzą władza sądownicza, ustawodawcza i wykonawcza. W zasadzie właśnie stabilność władzy rozumiana jako prawidłowe ukształtowanie relacji pomiędzy trzema kluczowymi ośrodkami powinna być postrzegana w kategoriach aksjologicznych jako dobro determinujące bezpieczeństwo ustrojowe a tym samym bezpieczeństwo polityczne państwa na arenie międzynarodowej oraz w ramach realizacji polityki wewnętrznej. Trójpodział władzy jako zasada funkcjonowania państwa ma charakter uniwersalny i wywodzi się z ponadnarodowych tradycji konstytucyjnych. Nie jest ona typowa jedynie dla państw demokratycznych. W zależności jednak od historycznych doświadczeń i politycznych koncepcji różnie przebiega ukształtowanie schematu relacji pomiędzy ośrodkami władzy. Bezpieczeństwo ustrojowe państwa to nie tylko współpraca, ale przede wszystkim utrzymujący się zdrowy poziom napięcia i wzajemnej kontroli pomiędzy trzema punktami oparcia „trójnogu bezpieczeństwa ustrojowego”.
    The correct relation between three powers - judiciary, legislative and executive – is a necessary condition of a constitutional security of the State. In fact, the stability of power understood as a correct “shaping of relations” between the three key centres of powers should be perceived in axiological terms as a goods determining the constitutional security as well as political security of the state on the international arena and in the implementation of domestic policy. The separation of powers as a principle of state functioning is universal and stems from supranational constitutional traditions. It is not typical only of democratic countries. However, depending on historical experiences and political concepts, the pattern of relations between the centres of power is shaped differently. The constitutional security of the state is not only about cooperation, but above all about maintaining a healthy level of tension and mutual control between the three points of support of the “tripod of constitutional security”.
    Źródło:
    Wiedza Obronna; 2022, 4; 11--23
    0209-0031
    2658-0829
    Pojawia się w:
    Wiedza Obronna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samorząd terytorialny w Polsce w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz
    Self–government in Poland in the light of the constitutional principle of the separation of estate
    Autorzy:
    Sieklucki, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231645.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-29
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    władza
    podział władz
    samorząd terytorialny
    konstytucja
    power
    separation of powers
    self-government
    constitution
    Opis:
    CEL NAUKOWY: W artykule podjęto problematykę statusu konstytucyjnego i ustrojowego samorządu terytorialnego z perspektywy ustanowionej w art.10 Konstytucji RP zasady podziału władz. Skoncentrowano się na udzieleniu odpowiedzi na trzy pytania badawcze: czy w tradycyjnych koncepcjach podziału władz wyodrębniano władzę samorządową? Czy w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz można samorząd terytorialny uznać za władzę? Co oznacza pojęcie czwartej władzy w odniesieniu do samorządu terytorialnego? PROBLEM I METODY BADAWCZE: W badaniach wykorzystano metody badawcze z dyscypliny nauki o polityce o administracji oraz nauk prawnych: metodę analizy i krytyki piśmiennictwa naukowego, metodę językowo – logiczną, metodę teoretyczno – prawną oraz metodę instytucjonalną. PROCES WYWODU: W artykule przedstawiono wybrane tradycyjne koncepcje podziału władz i wskazano czy wyodrębniano w nich władzę samorządową. Określono główne założenia koncepcji Monteskiusza będącej podstawą dla współczesnej zasady podziału władz, wyodrębniono trzy stanowiska dotyczące relacji zasady podziału władz i samorządu terytorialnego oraz wskazano co oznacza pojęcie czwartej władzy w odniesieniu do samorządu terytorialnego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Samorząd terytorialny może zostać uznany za czwartą władzę w znaczeniu nieformalnym. Określenie czwarta władza jest stosowane w celu zaakcentowania znaczenia i dowartościowania określonych instytucji, natomiast w świetle zasady podziału władz nie można samorządu uznać za jedną z władz w państwie. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Koncepcja podziału władz Monteskiusza stanowi podstawę organizacji współczesnych państw demokratycznych, ale nie obejmuje całej ich złożoności. Dlatego coraz popularniejsze stają się propozycje uzupełniania tego podziału o podziały dodatkowe tj. pionowy podział władz i  Multi Level – Governance.
    RESEARCH OBJECTIVE: The article discusses the constitutional and system status of self-government from the perspective of the principle of separation of powers established in Article 10 of the Constitution of the Republic of Poland. It focuses on answering three research questions: Did the traditional concepts of the division of powers distinguish the self-government? In the light of the constitutional principle of the separation of powers, can self-government be regarded as an authority? What does the concept of a fourth authority mean in relation to local government? The analysis covers selected traditional concepts of the division of powers from the point of view of the category of self-government authority. The article presents the main assumptions of Montesquieu's concept as the basis for the modern principle of the separation of powers, distinguishes three positions on the relationship between the principle of the separation of powers and local self-government and indicates what the concept of the fourth estate means in relation to local self-government. The analysis made it possible to conclude that self-government can be considered a fourth estate in an informal sense. The term fourth estate is used to emphasise the importance and value of certain institutions, while in the light of the principle of the separation of powers, self-government cannot be considered as one of the powers in the state. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research employed research methods from the disciplines of political and administrative sciences and law sciences: the method of analysis and criticism of scientific literature, the linguistic‑logical method, the theoretical‑legal method and the institutional method. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents selected traditional concepts of the division of powers, including Montesquieu’s theory which is the basis for the contemporary principle of the division of powers, distinguishes three positions on the relationship between the principle of the division of powers and self‑government and indicates what the concept of the fourth estate means in relation to self‑government. RESEARCH RESULTS: Self‑government may be considered a fourth estate in an informal meaning. The term fourth estate is used to emphasise the importance and value of certain institutions, while in the light of the principle of the separation of powers local government cannot be considered as one of the authorities in the state. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Montesquieu’s concept of the separation of powers is the framework for the organisation of contemporary democratic states, but it does not embrace all their complexity. Therefore, proposals are becoming increasingly popular to supplement this division with additional divisions, such as the vertical separation of powers or Multi‑level Governance.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 69-86
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezydencjalizm amerykański w świetle reformy imigracyjnej Baracka Obamy.
    American presidentialism in the light of Barack Obama’s immigration reform.
    Autorzy:
    Ludwikowski, Rett R.
    Ludwikowska, Anna M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/506097.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    immigration reform
    immigration policy
    Constitution
    Congress
    President
    separation of powers
    checks and balances
    executive orders
    Opis:
    The main purpose of this article is to bring the reader into an atmosphere of intensity created by the political disputes about the need of immigration reform in the United States. It is unquestionable that problems of the immigrants, who for decades were crossing illegally American borders, contribute to internal political turbulences in this country. This article proceeds on the assumption, that the immigration related problems created a social „melting pot” which became one of the most serious challenges for the American policymakers. The confrontation of the President with Congress was inevitable. On the one hand, Obama’s administration started to regulate the status of illegal immigrants by executive orders; on the other hand, the Congress was determined to bloc these actions as illegal attempts of the President violating the prerogatives of the legislative body. The conflict resulted in the stalemates which seriously undermined the effectiveness of the American system of checks and balances. The lack of legal certainty, a necessary component of the reliability of the democratic governments, triggered the dispute over the values of the interpretational flexibility of the Constitution of the United States.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2015, 4; 129-148
    1733-2680
    2451-0610
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Парламент или Советы: российский выбор 1918 года
    Parliament or councils? The Russian choice in 1918
    Autorzy:
    Исаев, Игорь А.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/697550.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    parliament
    councils
    democracy
    dictatorship
    representation
    legitymacy
    legalism
    separation of powers
    law
    rule
    state power
    authority
    Opis:
    The article deals with one of the most important issues in the Soviet political and legal history. The choice of the political form that was established almost immediately after the victory of the Bolsheviks in the Revolution of 1917, meant a change in the direction of development of the state. Councils became an alternative to the parliamentary republic. The article analyzes the basic principles of both political systems and the reasons for such a choice. The author emphasizes transnational political direction of the so-called “direct action” which took place not only in Russia, but also in several European countries.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2016, 14, 3; 93-99
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mechanisms of curbing statutory power in a situation of political uniformity of the legislative and executive (comments in the light of RP Constitution of 2 April 1997)
    Mechanizmy powściągania władzy ustawodawczej w sytuacji jednolitości politycznej legislatywy i egzekutywy (uwagi w świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.)
    Autorzy:
    Eckhardt, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940767.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    separation of powers
    impediment of statutory power Constitutional Tribunal
    podział władzy
    hamowanie władzy ustawodawczej Trybunał Konstytucyjny
    Opis:
    In a situation of uniformity of President’s political orientation, of parliamentary majority which means the government, statutory veto motivated by a difference in a substantial evaluation of acts ceases to operate. In such a situation a task to curb the legislative must reside exclusively in the judiciary, thus in particular in the Constitutional Tribunal. In order to fulfill this task effectively the constitutional tribunal must be free from an allegation that its jurisdiction is motivated by anything else than compatibility with the constitution. From this point of view a way in which judges of the Tribunal are appointed has the key meaning. The issue consists in how to free the composition of the Tribunal from the political system existing in parliament.
    W sytuacji jednolitości orientacji politycznej Prezydenta, większości parlamentarnej a co za tym idzie rządu, weto ustawodawcze motywowane różnicą w ocenie merytorycznej ustaw przestaje działać. W takiej sytuacji zadanie powściągania legislatywy spoczywać musi wyłącznie na władzy sądowniczej, w szczególności zaś na Trybunale Konstytucyjnym. Po to aby zadanie to spełniać efektywnie sąd konstytucyjny musi być wolny od zarzutu, iż jego orzecznictwo jest motywowane czymkolwiek innym niż zgodnością z konstytucją. Z tego punktu widzenia, kluczowe znaczenie ma sposób w jaki sędziowie Trybunału są powoływani. Chodzi o to jak uwolnić skład Trybunału od układu politycznego istniejącego w parlamencie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 6 (34); 283-295
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Institutional organisation of the European Union in the time of crisis – horizontal division of power and functions
    Autorzy:
    Monika, Poboży,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894948.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    government of the European Union
    legislative power
    executive power
    judicial power
    separation of powers in the European Union
    Opis:
    The article poses a question about the existence of the rule of separation of powers in the EU institutional system, as it is suggested by the wording of the treaties. The analysis led to the conclusion, that in the EU institutional system there are three separated functions (powers) assigned to different institutions. The Council and the European Parliament are legislative powers, the Commission and the European Council create a “divided executive”. The Court of Justice is a judicial power. The above mentioned institutions gained strong position within their main functions (legislative, executive, judicial), but the proper mechanisms of checks and balances have not been developed, especially in the relations between legislative and executive power. These powers do not limit one another in the EU system. In the EU there are therefore three separated but arbitrary powers – because they do not limit and balance one another, and are not fully controlled by the member states.
    Źródło:
    Przegląd Europejski; 2015, 4 (38); 54-66
    1641-2478
    Pojawia się w:
    Przegląd Europejski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja głowy państwa w procesie realizacji posiadanego upoważnienia do mianowania
    Autorzy:
    Tóthová, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1339844.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-02
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    głowa państwa
    upoważnienie do mianowania
    podział władz
    swoboda decyzji
    head of state
    power of appointment
    separation of powers
    discretion
    Opis:
    Głowa państwa jest podstawową instytucją konstytucyjną, stojącą na szczycie hierarchii najwyższych władz państwowych. Ma ona wyjątkowe znaczenie dla istnienia i funkcjonowania państwa szczególnie ze względu na to, że wyraża suwerenność państwa i jego integralność.  Tworzenie konstytucyjnego statusu i usytuowania władzy głowy państwa jest uzależnione of jego relacji z naczelnymi organami władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Artykuł poddaje analizie pozycję głowy państwa w zakresie wykonania przyznanych uprawnień. Podkreśla najistotniejsze problemy związane z interpretacją tych uprawnień. W tym kontekście ważne jest zdefiniowanie zakresu możliwości głowy państwa w dziedzinie samodzielnego proponowania, sprawdzania i ewentualnie odrzucania kandydatów na stanowiska reprezentujące poszczególne władze państwowe. Możliwości te różnią się w zależności od tego, czy głowa państwa odnosi się do propozycji organów wykonawczych, innych niezależnych organów czy parlamentu.
    The head of state is a fundamental constitutional institute, standing on top of the hierarchy of the highest state authorities. He has a unique significance for the existence and functioning of the state, in particular, because he expresses the sovereignty of the state and its integrity. The constitutional status and power of the head of state are created depending on his relationship to the supreme constitutional authorities representing the legislative, executive and judicial powers.The article analyses the position of the head of state in the exercise of his nominating powers. It highlights the most significant problems associated with the interpretation of those powers. In this context, it is important to define the scope of possibilities of the head of state to propose independently, review and possibly reject candidates for the posts of representatives of various state authorities. These options vary depending on whether the head of state is acting in relationto the proposals of executive bodies, other independent bodies or the parliament.
    Źródło:
    Ius Novum; 2020, 14, 1; 17-34
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybór sędziego sądu konstytucyjnego. Analiza polskiego przypadku na tle porównawczym
    Election of Constitutional Judges. The comparative analysis of Polish regulation
    Autorzy:
    Króliczek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942317.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sędziowie sądu konstytucyjnego
    sąd konstytucyjny
    legitymizacja
    podział władz
    judges of constitutional court constitutional court
    legitimization
    separation of powers
    Opis:
    Niniejszy tekst koncentruje się na procedurze wyboru sędziego konstytucyjnego. Zagadnieniami weń poruszonymi są zarówno wymagania stawiane sędziom trybunałów konstytucyjnych w państwach obszaru europejskiej kultury prawnej, jak i prawnoporównawcza analiza samej procedury wyborczej dokonywanej przez uprawnione podmioty. Najistotniejszą przyczyną, która wpływa na znaczenie tego zagadnienia, jest sprawowana przezeń kontrola konstytucyjności prawa. To właśnie dlatego, kluczowym problemem w tym zakresie jest, który z organów władzy publicznej jest odpowiedzialny za wyłonienie składu osobowego tych sądów.
    The article focuses on whole scope of election of constitutional judges. Topic includes requirements which should be meet by member of Constitutional Tribunal in european legal culture as well as an comparative analysis of election by entitled authority. The most important reason of fundamental significance of this process is power of constitutional court, mainly review of conformity with the fundamental Law. That is why, entitlements to elect constitutional court justice is so relevant for political and of course legal system.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 53-71
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    100 lat definiowania polskiego modelu „separacji” władzy sądowniczej
    100 years of defining the Polish model of “separation” of the judiciary – what we had, what we have and what we might want to have
    Autorzy:
    Jabłoński, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929721.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Władza sądownicza
    separacja
    niezawisłość sędziowska
    konstytucja
    niezależność sądownictwa
    podział władz
    Judicial power
    separation
    judicial independence
    constitution
    independence
    of the judiciary
    separation of powers
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest analiza ponad stu letniej praktyki definiowania roli i pozycji ustrojowej sądów w Polsce. Weryfikacji poddane zostanie poszanowanie w praktyce sprawowania władzy nie tylko postanowień konstytucyjnych (lub wskazanie przyczyn i konsekwencji ich pominięcia), ale i inne regulacje, które towarzyszą kreowaniu i stosowania konkretnych rozwiązań prawnych w kontekście zagwarantowania niezależności sądownictwa. Jednocześnie uwzględniona została ocena przyjmowanych rozwiązań pod kątem respektowania standardów wypracowanych przez międzynarodowe organy ochrony wolności i praw jednostki i organy UE.
    The subject of the study is an analysis of over a hundred years of practice defining the role and political position of courts in Poland. The verification will be subject to compliance in the practice of exercising power not only with constitutional provisions (or indicating the reasons and consequences of their omission), but also with other regulations that accompany the creation and application of specific legal solutions in the context of guaranteeing the independence of the judiciary. At the same time, the assessment of the adopted solutions in terms of respect for the standards developed by international bodies for the protection of individual freedoms and rights and EU bodies was taken into account.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 119-151
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozdział władzy ustawodawczej od wykonawczej gwarancją niezależności sądownictwa w Polsce
    Personal separation of the legislative and the executive powers as guarantee of independence of the judiciary in Poland
    Autorzy:
    Sitek, Bronisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451565.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
    Tematy:
    niezawisłość
    niezależność sądów
    władza wykonawcza
    władza sądownicza
    równowaga władz
    rozdział władz
    independence
    independence of the courts
    executive power
    judiciary
    balance of powers
    separation of powers
    Opis:
    Trójpodział władz i koncepcja ich równowagi swoimi korzeniami sięgają końca epoki feudalnej. Zachodzące zmiany, obecnie inspirowane procesami globalizacyjnymi, sprawiają, że dochodzi do różnego rodzaju sporów. Przykładem tego są zmiany wprowadzane w systemie sądownictwa w Polsce. Toczące się dyskusje w sferze publicznej ujawniają podział dyskutantów na dwie grupy. Obie strony dyskusji posługują się swoistą terminologią i logiką dyskursu, nie mogąc dojść do porozumienia. W pracy zastosowana została metoda opisowa oraz analizy przepisów prawnych lub poglądów medialnych i politycznych. Konieczne wydaje się poszukiwanie trzeciej drogi rozwiązania tego konfliktu. A jest nią propozycja personalnego rozdzielenia władzy wykonawczej od ustawodawczej. Takie uzupełnienie koncepcji równowagi władz wymusi prowadzenie wewnątrzpartyjnej dyskusji o ważnych kwestiach ustrojowych. Brak takiej dyskusji negatywnie się ujawnia, w przypadku gdy partia przejmuje całą władzę w danym kraju.
    The tripartite system of the powers and the concept of their balance with their roots reaches the end of the feudal age. The changes that are currently being inspired by the globalization processes have caused a number of disputes. Examples of this are changes introduced in the area of organization and functioning of the judicial system in Poland. The ongoing discussion in the public sphere reveals the breakdown of discussers into two groups. Both sides of the discussion use a specific terminology and logic of the discourse and they are not able to reach agreement. This work uses a descriptive method and analysis of laws or media and political views. It seems necessary to look for a third way to resolve this conflict. This third way is a proposition of personal separation of executive power from the legislature power. Such an addition to the concept of the balance of power will force an inside-party discussion on the important issues of the political system. The lack of such discussion is undermined if one political party takes over entire power in a certain country
    Źródło:
    Journal of Modern Science; 2017, 34, 3; 79-90
    1734-2031
    Pojawia się w:
    Journal of Modern Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Structuralist Study of Constitutional Law : a New Paradigm in Teaching Law
    Strukturalne studium prawa konstytucyjnego: nowy paradygmat w nauczaniu prawa
    Autorzy:
    Piacenti, Lara Guimarães
    Borges de Oliveira, Emerson Ademir
    Ryndack, Jaqueline Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083633.pdf
    Data publikacji:
    2024-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitutional law study
    structural bases
    separation of powers
    balance of powers
    guarantee of rights
    studium prawa konstytucyjnego
    podstawy strukturalne
    podział władzy
    równowaga władzy
    gwarancja praw
    Opis:
    The aim of this paper is the structuralist study of constitutional law teaching: the organization of constitutional law based on the three foundations of neoconstitutionalism. The systemic vision of the legal system involves not only perceiving the Law as a whole but visualizing all this from a fundamental law that serves as an interpretive basis. It’s conceived that constitutional law, in a broad sense, encompasses constitutional theory and constitutional law. It’s subdivided into separation of powers, balance between powers, and guarantee of rights. All other themes, in this regard, would derive from these three bases. It involves the organization of powers, control of constitutionality, and fundamental rights. Thus, for example, the study of the organization of each of the powers, the control of constitutionality and fundamental rights, correspondingly. This format allows a holistic view of constitutional law and the constitutions.
    Przedmiotem artykułu jest przedstawienie strukturalnego studium nauki prawa konstytucyjnego, opartego na założeniu o trzech fundamentach neokonstytucjonalizmu. Wizja systemu prawnego polega nie tylko na postrzeganiu prawa jako całości, ale także na przedstawieniu z perspektywy prawa fundamentalnego, które służy jako podstawa interpretacyjna. Przyjmuje się, że prawo konstytucyjne w szerokim znaczeniu obejmuje teorię konstytucyjną i prawo konstytucyjne. Dzieli się ono na trzy części: podział władzy, równowagę między władzami i gwarancję praw. Wszystkie pozostałe zagadnienia są podporządkowane tym trzem podstawom. Obejmuje to organizację władz, kontrolę konstytucyjności i prawa podstawowe. Taki format pozwala na holistyczne spojrzenie na prawo konstytucyjne i konstytucje.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 211-223
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Is State Preemption Weakening the Authoritarian Resilience of Local Government in the United States?
    Autorzy:
    C, Juergensmeyer, Julian
    F, Prater, Andrew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902457.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    local government
    United States
    state preemption
    vertical separation of powers
    samorządy lokalne
    Stany Zjednoczone
    przepisy stanowe
    pionowy podział władzy
    Opis:
    In many countries in the world today democratic institutions and ideals seem threatened. Due process, equal protection, freedom of speech, freedom of the press, the right to vote, and other democratic ideals are deeply ingrained in US culture and government. Traditionally, the federal government is thought to be the guardian of these rights, ensuring that state governments adhere to the rule of law established by our written constitution. Similarly, state governments are thought to uphold these democratic ideals vis a vis local governments. The American system of checks and balances and separation of powers and the resulting interplay between the branches of government are considered safeguards that protect the rule of law. This horizontal separation of powers often overshadows the similar function served by the vertical separation of governmental power created by our division of power into federal, state and local. If the federal and state governments act contrary to the rule of law established by our federal and state constitutions, local governments offer at least some degree of authoritarian resilience. The goal of this article is to set forth the manner in which local governments may resist anti-democratic action from federal and state governments and then to discuss the danger posed in the United States by the recent increase in State preemptions of local government power – particularly in regard to sanctuary cities, climate change, gun regulation, affordable housing, and LGBT rights. Ultimately, governments at different levels are intended to monitor each other and when local governments are preempted from exercising their powers in regard to socially important issues their authoritarian resilience is seriously impaired.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 79; 148-165
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanowisko Komisji Weneckiej dotyczące pozycji ustrojowej sądownictwa konstytucyjnego w demokratycznym państwie prawa
    Opinion of the Venice Commission on the place of the constitutional judiciary in a democratic state
    Autorzy:
    Suchocka, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693676.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    constitution
    constitutional judiciary
    Venice Commission
    European standards of the rule of law
    separation of powers
    konstytucja
    sądownictwo konstytucyjne
    Komisja Wenecka
    europejskie standardy państwa prawa
    podział władz
    Opis:
    The debate on the Constitutional Tribunal in Poland that has been going on in recent months concerns one of the principal foundations of a state governed by the rule of law: the place of the constitution in the system of sources of law and the related role of the constitutional judiciary in a political regime founded on the separation of powers. Throughout recurrent discussions in Poland since 1989 the axiom of the role of the constitution and the autonomy of the court adjudicating on the compliance of laws with the constitution, which is an element of the European and democratic constitutional tradition, has always remained intact. The current political debate would appear to undermine this axiom today. The constitutional judiciary is an important foundation of democracy; consequently the concern of European institutions about changes implemented in this area in any European state is not surprising. The European Union Commission, commonly referred to as the Venice Commission, plays a special role here. This role may be described as that of a specific body giving legal advice on matters of public law. The Commission acts at the request of an interested state or other European body. In its opinions it indicates certain substantive issues that are essential for ensuring the autonomy and impartiality of constitutional courts. Although the opinions of the Venice Commission are not binding, the soft law that the Commission makes is relevant not only for its member states but also for other states which work with it and which wish to be perceived as members of a community of states sharing ideals of human rights, democracy and the rule of law as set out by the Venice Commission. As a reputation-enhancing community, the Venice Commission provides an opportunity for states to participate in the preparation of these standards, at the same time treat the recommendations of the Commission as part of their sovereign responsibility for the shape of their legal system.
    Debata, jaka toczy się od kilku miesiącu wokół Trybunału Konstytucyjnego, dotyczy jednego z zasadniczych fundamentów państwa prawa, jakim jest miejsce konstytucji w systemie źródeł prawa i związana z tym rola sądownictwa konstytucyjnego w systemie ustrojowym opartym na podziale władz. W toku wielu dyskusji ustrojowych, jakie toczyły się w naszym państwie od 1989 r., aksjomat dotyczący roli konstytucji i autonomii sądu oceniającego zgodność prawa z konstytucją, jako należący do europejskiej i demokratycznej tradycji konstytucyjnej, był nietknięty. Trwająca debata polityczna wydaje się ten aksjomat podważać. Skoro mamy do czynienia z tak ważnym fundamentem demokracji, jakim jest sądownictwo konstytucyjne, trudno się dziwić zainteresowaniu instytucji europejskich zmianami dokonywanymi w tym obszarze w jakimkolwiek państwie europejskim. Szczególną rolę w tym obszarze pełni Komisja Rady Europy nazywana potocznie Komisją Wenecką. Można ją określić jako swoisty organ udzielający doradztwa prawnego państwom z zakresu prawa publicznego. Działa na wniosek danego państwa albo organów europejskich. Komisja wskazuje w swoich opiniach na cały szereg merytorycznych kwestii istotnych dla zapewnienie autonomii i bezstronności sądów konstytucyjnych. Opinie Komisji nie mają charakteru wiążącego. Mimo niewiążącego charakteru, tworzone przez Komisję wenecką soft law jest istotne nie tylko dla państw będących jej członkami, ale także dla państw współpracujących z Komisją. Państwa te bowiem chcą być postrzegane jako należące do wspólnoty państw przywiązanej do idei praw człowieka, demokracji i rule of law w granicach nakreślonych przez Komisję Wenecką. Jako reputation-enhancing community, Komisja Wenecka stwarza państwom możliwość współudziału w przygotowywaniu tych standardów, a zarazem traktowania rekomendacji Komisji jako części swojej suwerennej odpowiedzialności za kształt system prawnego.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 5-18
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Unilateral Powers and Donald Trump Presidency
    Stosowanie uprawnień jednostronnych prezydenta USA w okresie administracji Donalda Trumpa
    Autorzy:
    Turek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2047795.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Donald Trump
    U.S. political system
    separation of powers in the U.S. American presidency
    presidential powers
    system polityczny USA
    podział władzy w USA
    amerykańska prezydentura
    uprawnienia prezydenta
    Opis:
    The paper is an exploration of using unilateral presidential powers by Donald Trump. The Author hypothesizes that Trump, due to his lack of political experience, was less keen on detailed negotiations of legislative projects with Congress, and more willing to act unilaterally. Analyzing frequency of issuing selected unilateral directives by American presidents since Jimmy Carter, the Author claims that Trump was moderate user of unilateral tools, as several of his immediate predecessors issued more unilateral directives. However, Trump was most eager to act unilaterally in his fourth year of the presidency, due to emergency and national security concerns after the pandemic hit the United States.
    Poniższy artykuł jest eksploracją na temat stosowania uprawnień jednostronnych prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki w okresie administracji Donalda Trumpa. Autor stawia hipotezę iż Trump, ze względu na brak doświadczenia politycznego, był mniej skłonny do negocjowania szczegółów projektów legislacyjnych z Kongresem, a bardziej do rządzenia za pomocą jednostronnych dyrektyw. Analizując częstotliwość wydawania rozporządzeń wykonawczych, proklamacji, memorandów oraz oświadczeń przy podpisywaniu ustaw wydawanych przez prezydentów USA od czasów Jimmy’ego Cartera, artykuł wskazuje, że Trump korzystał z wybranych uprawnień jednostronnych w sposób umiarkowany. Jednocześnie Trump wydał najwięcej jednostronnych dyrektyw w czwartym roku prezydentury, w okresie wzmożonych obaw o bezpieczeństwo narodowe po wybuchu pandemii koronawirusa.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 269-282
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów z perspektywy prawa Unii Europejskiej
    Independence of the courts and judicial independence from the European Union law perspective
    Autorzy:
    Zawistowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693798.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    democratic state
    rule of law
    independence of the courts
    judicial independence
    separation of powers
    right to fair trial
    demokratyczne państwo prawne
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    podział władz
    prawo do sądu
    Opis:
    The independence of the courts and the judiciary constitutes one of the foundations of the rule of law and is one of the basic values of the European Union. Judicial independence is also guaranteed by the principle of the separation of powers. According to this principle courts are the only competent body to execute judiciary powers and no other organs may be permitted to interfere in judicial decisions or their making. Democratic states must have the independence of the courts ensured in their constitutions. The basic function of judicial independence is ensuring citizens the right to a fair trial as provided in Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland. From the point of view of the right to a fair trial the relationship between the independence of the courts and judicial independence on the one hand and the guarantee of the impartiality of the courts and of a fair trial on the other, is important. The independence of the courts and the judiciary is closely related to the principle of the responsibility of judicial authority.
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów stanowią jedną z podstaw państwa prawnego, należącego do podstawowych wartości Unii Europejskiej. Do zasad państwa prawnego należy zasada trójpodziału władz, stanowiąca równocześnie istotną gwarancję niezależności władzy sądowniczej. Zasada podziału władz oznacza, że do wyłącznej kompetencji władzy sądowniczej należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i organy innych władz nie mogą ingerować w wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy. W państwach demokratycznych istnieje potrzeba gwarancji niezależności władzy sądowniczej na poziomie norm konstytucyjnych. Podstawową funkcją niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 Konstytucji RP. Z punktu widzenia prawa do sądu ważne jest istnienie związku między niezależnością sądów i niezawisłością sędziów a gwarancją bezstronności sądu oraz gwarancją do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów są ściśle powiązane z zasadą odpowiedzialności władzy sądowniczej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 2; 7-13
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podporządkowanie Trybunału Konstytucyjnego organom władzy politycznej w Polsce po 2015 roku – przyczynek do rozważań
    Subjection of the Constitutional Tribunal to the organs of political authorities in Poland after 2015: contribution to considerations
    Autorzy:
    Opaliński, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2179106.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-06
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    trójpodział władzy
    władza sądownicza
    Trybunał Konstytucyjny
    niezależność
    niezawisłość
    wzmocnienie władzy
    ochrona słabszych
    tripartite system of the separation of powers
    the judicial
    Constitutional Tribunal
    independence
    strengthening authorities
    protection of the weaker
    Opis:
    W artykule poruszono problematykę wpływu polskiej władzy ustawodawczej na funkcjonowanieTrybunału Konstytucyjnego, zapoczątkowane jesienią 2015 roku. Analizie poddanowszystkie ustawy uchwalone na przestrzeni lat 2015–2017, wprowadzające zmiany w ustrojui funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego oraz modyfikujące status sędziów tego organu.Przy prowadzeniu badań posłużono się nowatorską metodą opracowaną przez prof. PawłaChmielnickiego, polegającą na badaniu materialnych źródeł prawa, tj. faktycznych przyczynuchwalenia danej ustawy. Analizie poddano między innymi materiały opracowane przyudziale specjalistów zatrudnionych w Centrum Badań Procesu Legislacyjnego w UczelniŁazarskiego, w gronie których jest również autor tekstu.W tekście wykazano, że zmiany w obrębie Trybunału Konstytucyjnego nie służą realizacjipraw obywatelskich. Ich celem jest wzmocnienie władzy politycznej (parlamentu i – stanowiącegojego emanację – rządu) kosztem władzy sądowniczej. Wpisuje się to w ogólną tendencjęwidoczną po wyborach parlamentarnych w 2015 roku, nakierowaną na osłabienie pozycjiwładzy sądowniczej oraz personalny wpływ legislatywy na tę władzę. Działania te nie mieszcząsię w konstytucyjnej regule podziału władzy oraz pozostają sprzeczne z zagwarantowanąkonstytucyjnie zasadą odrębności i niezależności sądów i trybunałów. Mając na względzie, żew warunkach ustroju demokratycznego władza ulega zmianie, jedynym panaceum na przywróceniedawnego kształtu i autorytetu Trybunału Konstytucyjnego jest zmiana władzy. Takamożliwość zaistnieje jesienią 2023 roku.
    The article discusses the issues concerning the influence of the Polish legislative poweron the functioning of the Constitutional Tribunal that started in the autumn of 2015. Theanalysis covers all legal acts passed between 2015 and 2017 that introduced changes in thestructure and functioning of the Constitutional Tribunal and modified the status of its judges.The research made use of the innovative method devised by Professor Paweł Chmielnicki,which consists in the examination of substantial sources of law, i.e. real reasons for passinga given statute. The analysis covers, inter alia, materials developed by a group of specialists,including the author, employed by the Centre for Legislative Process Research at LazarskiUniversity. The article shows that the changes in the Constitutional Tribunal do not serveto exercise citizens’ rights. They aim to strengthen the political authorities (the Parliamentand its emanation, the Government) at the judicial power expense. It matches the generaltendency visible after the 2015 parliamentary election targeted at weakening the position of the judiciary and personal influence of the legislative on this power. The activities do not follow the constitutional rule of separation of powers and are in conflict with the principle ofseparation and independence of courts and tribunals guaranteed by the Constitution. Takinginto account the fact that authorities change in the conditions of a democratic system, theonly panacea for the restoration of the shape and prestige of the Constitutional Tribunal isthe change of the authorities. There will be an opportunity for that in the autumn of 2023.
    Źródło:
    Ius Novum; 2022, 16, 3; 146-166
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    COVID-19 and Social Control
    Autorzy:
    Chriss, James J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1968701.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-01
    Wydawca:
    Academicus. International Scientific Journal publishing house
    Tematy:
    pandemic
    public health
    social control
    law and politics
    administrative law
    separation of powers
    Max Weber
    Talcott Parsons
    paradigms
    knowledge and interests
    Giorgio Agamben
    history of medicine
    Jürgen Habermas
    Opis:
    The COVID-19 pandemic has once again brought into relief and tension the delicate balancing act modern governments must strike in assuring individual liberties of its citizens, while at the same time dealing with infectious diseases and other public health risks. It is not clear how best to strike this balance, or how to judge which countries are doing an adequate job and which others are failing (on either or both fronts). What is clear, however, is that by virtue of it being available to the state, public health is based not merely on medical expertise but also on power, insofar as it part of the regulative apparatus of the administrative state which can be implemented by decree at the behest of the executive
    Źródło:
    Academicus International Scientific Journal; 2021, 12, 23; 21-40
    2079-3715
    2309-1088
    Pojawia się w:
    Academicus International Scientific Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska Konstytucja z 1997 roku jako element europejskiego dziedzictwa konstytucyjnego
    The Polish Constitution of 1997 as part of the European constitutional heritage
    Autorzy:
    Suchocka, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692924.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    axiology
    European constitutional identity
    natural law
    rule of law
    separation of powers
    control of constitutionality of the law
    aksjologia
    europejska tożsamość konstytucyjna
    prawo naturalne
    zasada państwa prawnego
    podział władz
    kontrola konstytucyjności prawa
    Opis:
    The aim of this paper is to present axiological rsearches that were going on during the work on the Polish Constitution in the early years of transformation. One of the fundamental discussions at the initial stage of the work on the Constitution was a discussion that often took the form of a dispute about values. One of the elements of the dispute was the problem of dependence between ius and lex. In this context, references were made to the European legal heritage and concepts such as European identity or the common European legal heritage. The main challenge for all post-socialist countries was the need to ‘decode’, or explain the concept of ‘common legal heritage’. This concept became a peculiar founding myth in the new democracies of Central Europe. In this context, the Venice Commission (formed in 1990) played an extremely important role by helping countries to discover what evolved from the common European legal tradition to becomea European standard, and consequently, a model for concrete legal solutions. In the general category, therefore, the so-called European standard was perceived as a central value and a reference to it was an important verifier in the process of reviewing the internal legal system and, particularly, in the process of constitutional changes, especially on issues such as the rule of law, separation of powers, or the independence of the judiciary and judicial control over the constitutionality of the law. Despite disputes concerning specific political regulations, the consensus that prevailed was that the rules which referred to the ‘axiology’ of the previous system could not pretend to constitute an element of the European legal heritage and thus could not serve as a basis for the drafting of a new Polish Constitution.
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie poszukiwań aksjologicznych w okresie prac na konstytucją polską w początkach transformacji. Jedną z zasadniczych dyskusji na początkowym etapie prac nad konstytucją była dyskusja przybierająca niejednokrotnie formę sporu o wartości, a jednym z jej elementów były problemy dotyczące zależności ius i lex. W tym kontekście poszukiwano i odwoływano się do europejskiego dziedzictwa prawnego, do takich pojęć, jak tożsamość europejska, wspólne europejskie dziedzictwo prawne. Głównym zatem wyzwaniem dla wszystkich państw postsocjalistycznych stała się potrzeba „odkodowania”, przybliżania pojęcia „wspólne dziedzictwo prawne”, co stało się swoistym mitem założycielskim w nowych demokracjach Europy Środkowej. W tym kontekście niezwykle ważną rolę odgrywała Komisja Wenecka (utworzona w 1990 r.), która pomagała państwom odkrywać to, co wyrastając ze wspólnej europejskiej tradycji prawnej, stawało się europejskim standardem, a więc wzorcem dla podejmowanych konkretnych rozwiązań prawnych. W sferze zatem kategorii ogólnej tzw. standard europejski postrzegany był jako wartość centralna, a odwoływanie się do niego było ważnym weryfikatorem w procesie dokonywania zmian w wewnętrznym systemie prawnym, a zwłaszcza w procesie zmian konstytucji, zwłaszcza w takich kwestiach, jak zasada państwa prawnego, podział władz, niezależność sądownictwa czy sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Pomimo sporów dotyczących konkretnych regulacji ustrojowych istniała zgoda co do tego, że zasady odwołujące się do „aksjologii” poprzedniego systemy nie mogły pretendować do bycia elementem europejskiego dziedzictwa prawnego i tym samym nie mogły stanowić podstawy dla tworzenia nowej konstytucji polskiej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 13-22
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Separation of Powers, Checks and Balances, and the Limits of Popular Sovereignty: Rethinking the Polish Experience
    Autorzy:
    Ryszard, Piotrowski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902983.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    separation of powers
    checks and balances
    rule of law
    democracy
    the Constitution
    human rights
    values
    sovereign
    privacy
    new technologies
    podział władzy
    kontrola i równowaga
    praworządność
    demokracja
    Konstytucja
    prawa człowieka
    wartości
    suwerenność
    prywatność
    nowe technologie
    Opis:
    The principle of checks and balances counts among the most fundamental constitutional values, as it is connected with the recognition and guaranteeing of human rights – in other words is the very essence of the Constitution, an act that limits the majority rule to allow for the rights and freedoms of the individual. Also of key importance is the connection of this precept with the essence of the democratic system, understood as one where the majority rule is constrained by human rights. The principle of checks and balances could function in full only in correspondence with culture of respect for human rights. The status of the sovereign needs legitimacy, which derives from the sovereign’s subordination to the Constitution. Being sovereign means being unsubordinated to anybody. It is thus fair to conclude that the attribute of sovereignty actually belongs to the values that have been shaped by culture and linked to the timeless moral rules and principles corresponding to humanity’s eternal dilemmas – the values that create the constitutional culture, i.e. a community’s set of values. The sovereign does not exercise the supreme authority over values, and the values are embodied in the Constitution, which is inseparably linked with the people and their sovereignty. The Constitution of the Republic of Poland reflects the precepts of liberal democracy, or such kind of democracy where the sources of human rights do not stem from the will of the majority. The model of governance adopted in the Constitution could be described as consensual democracy. Constitutional practice has taken a course where the system of consensual democracy – as laid down in the Constitution of Poland, with the power of the majority being constrained by rights of the minority – is turning into a system of a majority democracy, based not on a dialogue between the majority and the opposition, but on the power of a parliamentary majority who disregards the systemic role of the opposition.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 79; 78-91
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Classical Liberalism. The Reception of Liberalism in Polish Political Thought in the First Half of the 19th
    Autorzy:
    Bosiacki, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619305.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    integral liberalism
    Kingdom of Congress
    Kalisians
    parliamentary opposition
    Benjamin Constant
    French Revolution 1789
    freedom
    separation of powers
    civil rights
    liberalizm integralny
    Królestwo Kongresowe
    kaliszanie
    opozycja parlamentarna
    rewolucja francuska 1789 r.
    wolność
    podział władzy
    prawa obywatelskie
    Opis:
    The article presents a reminder and an analysis of the phenomenon of Polish classical liberalism, which is a reception of thoughts of Benjamin Constant de Rebecque. In the so-called Kingdomof Poland, a specific quasi-state organism, founded from the piece of the Russian partition of Polandand created after the Congress of Vienna in 1815, the Russian Tsar Alexander I gave the Kingdom the constitution, which newly nominated members of parliament demanded to bind. The opposition was mainly headed by the representatives from the provinceof Kalisz(the Kalisians) under the leadership of Wincenty and Bonaventura Niemojowski. After deposition under house arrest in 1825, Wincenty Niemojowski translated in one volume the basic works of Benjamin Constant, significant from the point of view of the parliamentary struggle, and later armed during the Polish November Uprising 1830-1831. The work contains extensive principle of separation of powers, a very mature concept of freedom, as well as a warranty catalog to public authorities, such as freedom of the press, or the independence of the courts, which Wincenty Niemojowski highlighted in his translation. Paradoxically, it was the widest reception of classical liberalism inPoland, where to this day, trends of modern political thought represented by political parties have not yet developed.
    Artykuł prezentuje przypomnienie i analizę zjawiska polskiego klasycznego liberalizmu będącego recepcją myśli Benjamina Constanta de Rebecque’a. W latach tzw. Królestwa Kongresowego, okrojonego z ziem zaboru rosyjskiego, specyficznego organizmu quasi-państwowego, utworzonego po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r., car Rosji Aleksander I nadał Królestwu konstytucję, której przestrzegania domagali się głównie posłowie z województwa kaliskiego (kaliszanie) pod przewodnictwem Wincentego i Bonawentury Niemojowskich. Po osadzeniu w areszcie domowym Wincenty Niemojowski przetłumaczył w jednym woluminie podstawowe dzieła Constanta, istotne z punktu widzenia walki parlamentarnej, a później zbrojnej w czasie Powstania Listopadowego 1830–1831. Znalazła się w nim rozbudowana zasada podziału władzy, bardzo dojrzała koncepcja wolności oraz katalog rękojmi władz publicznych, takich jak wolność prasy czy niezawisłość sądów, które Niemojowski uwypuklił w swym tłumaczeniu. Paradoksalnie była to najszersza recepcja klasycznego liberalizmu na ziemiach polskich, gdzie do dziś kierunki współczesnej myśli politycznej, reprezentowane przez partie polityczne, jeszcze się nie wykształciły. 
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o wartości – sąd niezależny czy „zależny”, sędzia niezawisły czy „zawisły”
    A dispute on values – an independent or “dependent” court an independent or “dependent” judge
    Autorzy:
    Gomułowicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24987626.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    zasada trójpodziału władzy
    niezależność sądów
    niezawisłość sędziów
    ex iniuria non oritur ius
    lex falsa lex non est
    pozycja ustrojowa Krajowej Rady Sądownictwa
    separation of powers
    the independence of judges
    the independence of the courts
    state position of the National Judiciary Council
    Opis:
    Problematyka artykułu dotyczy istotnych z punktu widzenia demokratycznego państwa prawnego standardów funkcjonowania władzy sądowniczej. W kontekście konstytucyjnej zasady podziału i równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej analizuje problematykę odrębności i niezależności sądów od innych władz, znaczenie sędziowskiej niezawisłości i ustrojowej pozycji Krajowej Rady Sądownictwa, ocenia rozwiązania przyjęte w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) oraz ustawie z dnia 20 grudnia 2019 roku o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 198). Ta analiza prowadzona jest w kontekście wyroku wydanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 4 listopada 2021 r., sygn. III FSK 3626/21. Problem dotyczy powołań sędziowskich, a także asesorskich w trybie: wniosek „nowej Rady”, tj. „neo-KRS”, a postanowienie Prezydenta RP o powołaniu na urząd sędziego (asesora).
    The paper concerns standards of functioning of judiciary relevant from the point of view of a democratic legal state. It deals with a problem of separateness and independence of judiciary from other powers in the context of constitutional separation of powers. It emphasizes the importance of the independence of judges and the importance of the state position of the National Judiciary Council. The author assesses the solutions adopted in the Act of 8th December 2017 amending the Act on National Judiciary Council and in the Act of 20th December 2019 amending the Act on the Organisational Structure of Common Courts and other acts. The analysis is conducted along with the judgment of the Supreme Administrative Court of November 4, 2021 (no. III FSK 3626/21). The problem presented is a problem of appointing of the judges according to a new procedure: the proposal made by a „new Council” and the President’s decision to appoint a judge (assessor). The text is also a reply to prof. M. Dobrowolski’s text published in Tax Law Journal 2022, no. 4.
    Źródło:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2023, 1; 195-211
    1509-877X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo do sądu administracyjnego w świetle standardów wynikających z treści art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    The right to a fair administrative trial in the light of the standards arising from the Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941045.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sądy administracyjne
    władza sądownicza
    sprawowanie wymiaru sprawiedliwości
    prawo do sądu administracyjnego sprawa sądowoadministracyjna zasada podziału władzy
    kontrola administracji publicznej
    administrative courts
    the judicial power
    the administration of justice
    the right to a fair administrative trial
    a case of administrative court
    the principle of separation of powers the control of public administration
    Opis:
    Prawo do sądu wynika z treści art. 45 Konstytucji RP. Oznacza ono, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Prawo do sądu administracyjnego ma szczególny charakter, służy ono ochronie praw i wolności jednostki, które swoje źródło mają w prawie publicznym (w szczególności administracyjnym i podatkowym). Prawo do sądu administracyjnego jest inaczej realizowane niż ma to miejsce w przypadku sądownictwa cywilnego i karnego. W sprawach administracyjnych to organ władzy publicznej dopuszcza się do naruszenia praw lub wolności jednostki i to on ostatecznie jest jedną ze stron postępowania sądowego. Sądy administracyjne badają jedynie legalność aktów administracyjnych i są one uprawnione tylko do uchylenia wadliwego (sprzecznego z prawem) rozstrzygnięcia bez możliwości zmiany jego treści. Podsumowując, sądy administracyjne bezpośrednio nie oddziałują na prawa i wolności jednostki. Sędziowie orzekają w oparciu o zasadę prawdy materialnej (obiektywnej) i mają obowiązek zbadania wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy w szczególności, faktów i związanych z nimi regulacji prawnych. Autor przedstawia cechy charakterystyczne prawa do sądu administracyjnego i rekonstruowane z niego dyrektywy. W artykule został umieszczony również opis zakresu podmiotowego i przedmiotowego omawianego prawa.
    The Article 45 of the Polish Constitution establishes the right to a fair trial. It means that everyone shall have the right to a fair and public hearing of his case, without undue delay, before a competent, impartial and independent court. The right to a fair administrative trial has special character because it is used for protection different human right and obligations that arise from public law (especially administrative and tax law). Implementation of this rules in administrative courts differs from realizing the right in civil and criminal courts. In administrative cases the organ of public administration violates law and because of this, it is one of the parts of the court trial. The administrative courts investigate only legality of act of public administration. Courts are able to annul invalid acts without changing its essence. So administrative courts do not directly effects on individuals rights, freedoms and obligations. Judges are bind by the principle of objective (material) truth, so they are suppose to examine each elements of a case especially facts and related legal norms. The author of the article describes elements and characteristics of the right to a fair administrative trial. There is a description of the personal and objective scope of the right as well.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 103-128
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasada trójpodziału władzy a tak zwane specustawy inwestycyjne konkretnego celu – refleksje w przedmiocie granic pomiędzy stanowieniem a stosowaniem prawa
    The principle of the separation of powers and the so-called investment ‘special acts’ for a specific purpose: reflections on the boundaries between lawmaking and application (towards a general administrative act)
    Autorzy:
    Pawłowski, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2037291.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    principle of the separation of powers
    special acts
    incidental acts
    general administrative act (general act of applying the law)
    right to a fair trial
    minimum exclusivity of competence
    zasada trójpodziału władzy
    specustawy
    ustawy incydentalne
    generalny akt administracyjny (ogólny akt stosowania prawa)
    prawo do sądu
    minimum wyłączności kompetencyjnej
    Opis:
    W artykule poruszano problematykę coraz bardziej powszechnego uchwalania tzw. jednorazowych specustaw inwestycyjnych, która to początkowa sporadyczna praktyka sięgania po te wyjątkowe środki nabrała ostatnimi czasy dynamiki (Centralny Port Komunikacyjny, przekop Mierzei Wiślanej itp.) Uchwalanie takich ustaw jest konfrontowane z zasadą trójpodziału władzy, która jest organicznie powiązana z wolnościowym statusem jednostki i jej ewentualnymi naruszeniami. W opracowaniu zaprezentowano teza, że ustawy normujące realizacje wskazanych inwestycji nie spełniają cechy abstrakcyjności. Zawierają one normy generalno-konkretne stanowiące domenę egzekutywy, a nie legislatywy i w konsekwencji bliżej im do ogólnych aktów stosowania prawa (generalnych aktów administracyjnych) niż do aktów normatywnych. Ich uchwalanie może zatem stanowić przejaw nadużycia prawa, gdyż realizacja takich inwestycji w tym trybie narusza między innymi prawo do sądu. W opracowaniu w istotnej części wykorzystano metodę prawnoporównawczą, w szczególności orzeczenia czeskiego sądu konstytucyjnego, który dwukrotnie zanegował możliwość uchwalania ustaw incydentalnych na konkretny przypadek.
    The article deals with the issues of the increasingly common adoption of the so-called one-off special investment laws. Initially, these exceptional means were sporadically employed, but in recent times their use has become more commonplace (Central Communication Port, the Vistula Spit cut, etc.). The adoption of such laws is juxtaposed with the principle of the separation of powers, which is organically linked to the freedom of the individual and possible violations of this freedom. The study presents the thesis that the acts regulating the implementation of the indicated investments do not meet the characteristics of abstraction. They contain general-specific norms constituting the domain of the executive, not legislation, and consequently they are closer to general acts of law application (general administrative acts) than to normative acts. Their adoption may therefore constitute an abuse of the law, as the implementation of such investments in this manner violates, inter alia, the right to a fair trial. The study mainly uses the comparativelegal method, in particular the rulings of the Czech constitutional court, which twice negated thepossibility of passing incidental laws on a specific case.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 3; 21-34
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The principle of separation and balance of powers in Polish constitutional law: A historical view
    Zasada separacji i równowagi władz w polskim prawie konstytucyjnym: spojrzenie historyczne
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38697120.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    separacja i równowaga władz
    Montesquieu
    Druga Republika Polska
    Konstytucja Trzeciego Maja
    separation and balance of powers
    Second Republic of Poland
    the Third of May Constitution
    Opis:
    W XVIII w. doktryna separacji władz została wprowadzona jako środek przeciw tyranii. Recepcja zasady separacji i równowagi władz dokonała się w Polsce bardzo szybko, tak jak jej sformułowanie. Stało się to wraz z uchwaleniem Konstytucji Trzeciego Maja. Druga Republika Polska miała dwie konstytucje, nie licząc tymczasowych aktów o randze konstytucji. Pierwsza, Konstytucja Marcowa, wprost odnosiła się do zasady separacji władz. Druga, Konstytucja Kwietniowa, była zaprzeczeniem poprzedniej. Ustrój polityczny PRL był niewątpliwie ustrojem totalitarnym. Trzecia Republika Polska powróciła do systemu opartego na separacji władz, zwłaszcza w okresie, kiedy odzyskała ona pełną suwerenność i szybko powróciła do budowania swego ustroju politycznego w oparciu o tę zasadę.
    In the 18th century, the doctrine of separation of powers was established as a remedy for tyranny. The reception of the principle of separation and balance of powers in Poland was very fast, relative to its formulation. This happened together with the establishment of the Third of May Constitution. The Second Republic of Poland had two constitutions, apart from provisional acts of constitutional rank. The first, March Constitution directly referred to the principle of separation of powers. The other, April Constitution was a contradiction of the former. The political system of the PRL was without any doubt a totalitarian one. The Third Republic of Poland returned to a system based on the separation of powers, especially in the period when it regained full sovereignty and it quickly returned to building its political system based on this very principle.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2014-2015, 10-11, 1; 167-178
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjne podstawy ładu publicznego w administracji w świetle Konstytucji oraz orzecznictwa. Zagadnienia wybrane
    Autorzy:
    Zdyb, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609461.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    public administration
    Polish Constitution
    principle of separation of powers
    rule of law
    right to a fair trial
    legislation
    legal certainty
    human dignity
    common good
    administracja publiczna
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    zasada podziału władz
    zasada państwa prawnego
    prawo do sądu
    legislacja
    pewność prawa
    godność człowieka
    dobro wspólne
    Opis:
    The building of the new system of the Republic of Poland requires relevant configuration of public order in administration. Crucial to this are currently: the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, the verdicts of the Polish Constitutional Tribunal and administrative courts as well as established doctrine. In this regard, what is required is the precise identification of key standards, principles and values. The letter undoubtedly necessitates the analysis of the principle of separation of powers, the rule of law, the right to a fair trial, the principle of respect for human dignity and drawing attention to the dysfunctionality of the public order. Substantial problems in this domain may be related to law's creation and application, and a clear definition of axiological grounds of the existing legal order. By necessity, in this article only some of them are presented, e.g. concerning indefinite terms, legitimization of law, justice in law, legal security, legal certainty, protection of acquired rights and legitimate expectations, and the principle of appropriate legislation. The aim of the author of this article is to provoke an in-depth debate over the issue connected with search for optimal model of the order in the sphere of public administration in the perspective of new challenges.
    Budowa nowego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej wymaga odpowiedniego ukształtowania ładu publicznego w administracji. Kluczowe znaczenie w tym zakresie ma aktualnie Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., a także ukształtowane na jej podstawie orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (jak również sądów administracyjnych) oraz utrwalone poglądy doktryny. Niezbędne w tym zakresie staje się dokonanie identyfikacji podstawowych standardów, zasad i wartości. Wiąże się to niewątpliwie z koniecznością analizy m.in.: zasady podziału władz, zasady państwa prawnego, prawa do sądu, problemu poszanowania godności człowieka oraz zwrócenia uwagi na zagadnienie dysfunkcjonalności ładu publicznego. Istotne problemy w tym kontekście wiązać się mogą z tworzeniem i stosowaniem prawa oraz z wyraźnym określeniem aksjologicznych podstaw obowiązującego porządku prawnego. Z konieczności w artykule prezentowane są tylko niektóre nich, np. związane z zagadnieniami pojęć niedookreślonych, legitymizowaniem prawa, sprawiedliwością w prawie, bezpieczeństwem prawnym, pewnością co do prawa, ochroną praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw oraz naruszeniem zasad przyzwoitej legislacji. Zamiarem autora opracowania jest sprowokowanie pogłębionej dyskusji nad zagadnieniem związanym z poszukiwaniem optymalnego modelu ładu w sferze administracji publicznej w perspektywie nowych wyzwań.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2017, 64, 1
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasada podziału i równowagi władz w polskim prawie konstytucyjnym w ujęciu historycznym i w Konstytucji RP z 1997 r.
    The Principle of Separation and Balance of Powers in the Polish Constitutional Law. A Historical View and in the Constitution of the Republic of Poland of 1997
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38937397.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    podział i równowaga władz
    Monteskiusz
    Druga Rzeczpospolita
    Trzecia Rzeczpospolita
    Konstytucja 3 maja
    konstytucja
    separation and balance of powers
    Montesquieu
    Second Republic of Poland
    Third Republic of Poland
    the Third of May Constitution
    Constitution
    Opis:
    In the 18th century, the doctrine of separation of powers was established as a remedy for tyranny . It is Montesquieu who is commonly regarded as the founder of the classic doctrine of separation and balance of powers. Later, attempts to create more of less original models were also made. It should be noticed that the reception of the principle of separation and balance of powers in Poland was very fast, relative to its formulation. This happened together with the establishment of the Third of May Constitution. Unfortunately, that Constitution was quickly abolished and Poland disappeared from the map of Europe for 123 years. The revived state – the Second Republic of Poland – had two constitutions let alone provisional acts of constitutional rank. The first, March Constitution directly referred to the principle of separation of powers. The other, April Constitution was a contradiction of the former. The political system of the Second Republic of Poland in the years 1935-1939 was called authoritarian. The April Constitution directly speaks of a uniform authority of the state. PRL principally had one constitution (1952) – but we have to remember about its amendments of 1976. The political system of PRL was without any doubt a totalitarian one. The Third Republic of Poland returned to the system based on the separation of powers even before its own constitution was passed (1997). Hence, despite attempts to tear the Polish State off the principle of separation of powers, its perception in the society and attachment to it were so strong and permanent that Poland, especially in the periods when it regained full sovereignty, quickly returned to building its political system basing on this very principle. The constitution of 1997 states explicitly that the Polish state system is based on the division and balance of powers: legislative (exercised by the Sejm and Senate), executive (exercised by the President and the Council of Ministers) and judiciary (exercised by the courts and tribunals) (Article 10 Section 1 and 2.) The Constitutional Tribunal, in its ruling of 1994, stated that the separation of powers cannot be regarded as a separation in the case of the relationship between the legislative and executive powers. This is different for the relationship between the judiciary and other authorities (legislative and executive). Here the separation is obligatory . The concept of the essence of individual powers assumes that there exists a sort of competence core of legislative, executive and judiciary powers. The core cannot be entered by the other powers, because it would mean violating the principle of separation of powers. It is true that acts may transfer specific powers between the powers, but the intrusion into the field belonging to another power cannot be too deep, because such a legal normalization would violate the constitutional principle of the separation of powers. The principle of separation and balance of powers involves a system of checks and balances or a system of mutual restraint and balancing of powers. L. Garlicki writes that there are two basic models of the relationship between the legislative and the executive: the parliamentary one (parliamentary-cabinet) and the presidential one. The Constitution of Poland of 1997 preserved the parliamentary system of government in Poland. Art 10 Section 1 of the Constitution of Poland of 1997 provides for the mutual balance of relations between the legislative and executive powers, subsequent provisions of the constitution give a far stronger position to the parliament, and within it - to the Sejm. This corresponds to the Polish tradition. L. Garlicki talks of the specificity of the current Polish model.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2009, 5, 1; 181-203
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inadmissibility of Judicial Control over Decisions of the President of the Republic of Poland Concerning the Appointment of Judges in the Case - Law of Administrative Courts
    Niedopuszczalność sądowej kontroli postanowień Prezydenta RP w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego w orzecznictwie sądów administracyjnych
    Autorzy:
    Surówka-Pasek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920597.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    appointment of judges
    prerogatives
    administrative court control
    principle of the separation and balance between powers
    powołanie sędziów
    prerogatywy
    kontrola sądowo administracyjna
    zasada podziału i równowagi między władzami
    Opis:
    The study presents the position of administrative courts relating to the issues of presidencial prerogative related to the appointment of judges. For years now, administrative courts have been consistent in not recognizing their competence to adjudicate in matters regarding President̀ s decisions concerning the appointment of judges. The arguments of the courts can be divided into several groups: 1) those connected with prerogatives and non-inclusion of the President among the organs of public administration, 2) those referring to the principle of the separation of powers, 3) those regarding the way the President̀ s decisions are classified. It is flagging out a certain new trend in the case-law of administrative courts, relating the classification of certain activities of President of Republic of Poland as activities of public administration in a functional sense.
    W opracowaniu przedstawione zostało stanowisko sądów administracyjnych odnoszące się do problematyki prezydenckiej prerogatywy związanej z powoływaniem sędziów. Sądy administracyjne konsekwentnie od lat nie uznają swojej właściwości do orzekania w sprawach związanych z postanowieniami Prezydenta dotyczącymi powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego. Argumenty sądów można podzielić na kilka grup: 1) związane z prerogatywą oraz brakiem zaliczenia Prezydenta do organów administracji publicznej, 2) odwołujące się do zasady trójpodziału władzy, 3) dotyczące sposobu zakwalifikowania postanowienia Prezydenta. Zasygnalizowana także została pewna nowa tendencja w orzecznictwie sądów administracyjnych dotycząca klasyfikacji pewnych czynności Prezydenta RP jako działalności administracji publicznej w znaczeniu funkcjonalnym.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 203-214
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryzys idei trójpodziału władzy. Kilka uwag na tle współczesnego sporu o Trybunał Konstytucyjny w Polsce – perspektywa filozoficznoprawna
    A Crisis over the Idea of the Tripartite Separation of Power. Some Remarks on the Grounds of the Contemporary Dispute over the Constitutional Tribunal in Poland – Legal Philosophy Perspective
    Autorzy:
    Bekrycht, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596895.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Trybunał Konstytucyjny
    pozytywizm prawniczy
    idea trójpodziału władzy
    filozofia prawa
    the Constitutional Tribunal
    legal positivism
    the idea of the tripartite separation of
    powers
    legal philosophy
    Opis:
    Niemal w każdej książce dotyczącej zagadnienia praworządności i demokracji wskazuje się na ideę trójpodziału władzy jako jedną z podstawowych zasad demokratycznego państwa prawnego. W polskiej kulturze prawnej i politycznej ostatnich kilku miesięcy pojawił się pewien problem, który nazywany jest powszechnie ‘sporem o Trybunał Konstytucyjny’, czasami ‘sporem o demokrację’ lub ‘kryzysem wokół Trybunału Konstytucyjnego’. W mojej ocenie nie jest to jedynie spór polityczny, jak najczęściej mówi się o nim w mediach, ale jest trudnym do rozwiązania zagadnieniem filozoficznym. Jego wyjaśnienie i potencjalne rozwiązanie musi sięgnąć do podstawowego aparatu pojęciowego filozofii prawa i samych fundamentów myślenia prawniczego i politycznego. W niniejszym artykule stawiam tezę, że spór ten jest immanentnie wpisany w naszą kulturę prawną i wiąże się ze szczególną pozycją prawa pozytywnego w tej kulturze wraz próbą budowy naukowego prawoznawstwa przez pozytywizm prawniczy.
    Almost in every book concerning a problem of law and order and democracy the principle of the tripartite separation of power is indicated as one of the basic principles of the democratic state based on the rule of law. Last months in Poland’s legal and political culture a problem appeared which is widely called ‘a dispute over the Constitutional Tribunal’, ‘a dispute over democracy’ or ‘a crisis regarding the Constitutional Tribunal’. In my opinion, it is not only a political dispute as it is most often presented in the media but it is a philosophical issue difficult to resolve. Its explanation and potential solution must reach basic means of legal philosophy and the grounds of legal and political thinking. In this article I challenge a thesis that the dispute is immanently connected with our legal culture and involves a distinctive position of positive law in that culture with an attempt of creating jurisprudence by legal positivism.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 104; 11-26
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-39 z 39

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies