Wpływ konstytucyjnej zasady pomocniczości na kształt i funkcjonowanie samorządu terytorialnego

We współczesnej literaturze przedmiotu nie budzi wątpliwości to, że samorząd terytorialny wykonuje zadania o charakterze publicznym. Akceptowane jest również posługiwanie się przez samorząd instrumentami prawnymi typowymi dla władzy państwowej. Sporna natomiast jest kwestia zasady podziału kompetencji między państwo a samorząd. Jeżeli za zasadę prawną o randze konstytucyjnej zostało uznane istnienie samorządu terytorialnego wyposażonego we własny, samodzielnie realizowany zakres zadań i obowiązków, to podział zadań nie może być dokonany w sposób optymalny wyłącznie między odrębne organy państwowe (jest to tzw. poziomy podział władzy). Podział ten powinien przebiegać „pionowo”, tj. przez dopuszczenie do sprawowania funkcji państwowych również innych podmiotów o niepaństwowym charakterze, w tym głównie samorządu terytorialnego. Zarówno doktryna, jak i wspólnota europejska przy rozstrzyganiu problemu podziału władz posługuje się zasadą subsydiarności.

In the contemporary literature on the subject, there is no doubt that local government performs tasks of a public nature. It is also acceptable for the local government to use legal instruments typical of the state authority. However, the issue of the principle of division of powers between the state and local government is disputed. If the existence of a local government equipped with its own, independently performed scope of tasks and responsibilities has been recognized as a legal principle of constitutional rank, then the division of tasks cannot be made in an optimal way only between separate state authorities (this is the so-called horizontal separation of powers). This division should be “vertical”, i.e. by allowing other non-state entities, mainly local governments, to perform state functions. Both the doctrine and the European community use the principle of subsidiarity when resolving the problem of separation of powers.