Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sarmatism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
„Bo Honor Twój Biskupi, zaszczytem jest Prześwietnej Familii Szeptyckich”. Inicjatywy biskupów Cerkwi unickiej z rodziny Szeptyckich podnoszące prestiżu rodu w XVIII wieku
„For Your Episcopal Honour brings exaltation to the Grand House of Szeptycki”. The initiative to build the family esteem undertaken by the bishops of the Uniate Church from the Szeptycki family in the 18th century
Autorzy:
Wereda, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929168.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cerkiew unicka w XVIII wieku
biskupi uniccy XVIII wiek
Szeptyccy
sarmatyzm
The Uniate Church of the 18th century
Unite bishops in the 18th century
the Szeptycki family
Sarmatism
Opis:
In the 18th century, the Szeptycki family gave the Uniate Church four bishops: Barłaam Bazyli, Atanazy Antoni, Ludwik Leon, Atanazy Andrzej. The Episcopal dignity gave them a chance to foster the prestige of their family. In order to achieve this goal, the bishops used religious celebrations and festivities to as an arena in which they produced their message with the use of all means of communication known to the world of that era. Through the diversity of their appeal, they were able to reach all social layers. In their methodology of proclaiming the prestige of the family, the bishops used panegyric texts and artefacts of material culture, which they made full of genealogical and heraldic references. These initiatives allowed the bishops to sustain the position of their family on a local scale, as borne out by the official titles of some of the members of the family. However, the bishops failed in gaining any influence at the royal court. Although the main focus of all these activities was on elevating the social status of the family, the bishops’ actions influenced directly the change within the Uniate Church. Through their reliance on methods and means of communication which imitated the model developed by the Nobles and the Roman Catholic Church, the Uniate bishops brought their Church to the realm of Latin civilization.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 2; 23-42
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Historia sarmatica” w poezji Jerzego Harasymowicza (prolegomena)
'Historia sarmatica' in the poetry of Jerzy Harasymowicz (prolegomena)
Autorzy:
Borek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036361.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Jerzy Harasymowicz
Baroque in contemporary literature
Sarmatism
literature vs. history
barok w literaturze współczesnej
sarmatyzm
literatura a historia
Opis:
The paper is dedicated to recognising Sarmatian motifs in poetic collections of Jerzy Harasymowicz. The analysis of selected works proves that the poet had an excellent preparation for interpreting old literature. Poems written by Harasymowicz are the evidence of both his familiarity with aesthetic conventions of the Baroque period and his knowledge of historical themes of the 17th century. Historism was treated by the writer as a reservoir of motifs and characters, which were a point of reference for the diagnosis of the current political situation in the 70s of the last century. 
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 320-330
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artykuł recenzyjny książki Andrzeja Maksymiliana Fredro Scriptorum Seu Togae et Belli Notationum Fragmenta. Accesserunt Peristromata Regnum. Symbolis Expressa
Autorzy:
Dubel, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609347.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
sarmatism
noble republicanism
equality
freedom
constitution mixed
self-limiting royal power
the common good
ethics
civil service
education
effectiveness of the law
religion as a guarantor of the rule of law
legitimacy of power
Maksymilian Aleksander Fredro
zasady panowania władców
republikanizm
ustrój mieszany
etyka urzędnicza
cnoty publiczne
sejm
religia
prawo
Opis:
Published in 2014 (first ed. 1660) the treatise by Andrzej Maksymilian Fredro was a significant editorial event. It was the first time that Polish readers had been presented with a Polish translation of the originally Latin work by this author. This edition of Scriptorum combines the original Latin text and its Polish translation in one book. What is also significant, it is preceded by a comprehensive and detailed introduction and supplemented with very meticulous footnotes. The whole work is followed by an index of characters referred to in Scriptorum. In its introduction by Marek Tracz Tryniecki, the present work provides an extensive and very erudite presentation of the figure and intellectual achievements of Andrzej Maksymilian Fredro (p. 19–114). In fact, this is not so much a typical introduction as a scientific analysis which actually meets the requirements of a study. Not only does the author reconstruct the ideas, but also argues with some published interpretative theses concerning both the activities and the ideas of Aleksander Fredro.In his text Andrzej Maksymilian Fredro introduces and justifies the universal idea of self-limited power of the monarch. He justifies it with moral, political, psychological, legal and religious arguments, as well as with the historical experience and a comparative approach. A.M. Fredro’s work offers a commendation of republicanism and the mixed regime. According to Fredro, and many other political writers of the 16th and 17th centuries, the mixed regime continued to be the basis of the political regime of the Republic of Poland, where it was institutionally reflected in three estates: the Chamber of Deputies, the Senate and the King (p. 65). A.M. Fredro argues that such a regime enables the best control of conflicts and ensures freedom in the country. Another political postulate by this author is the commendation of the rule of law in the State. The work also discusses Fredro’s military ideas.
Autor omawia idee polityczne Andrzeja Maksymiliana Fredry. Ocenie podlega obszerny wstęp napisany współcześnie przez Marka Tracza Trynieckiego. Wskazuje się na prezentowanie przez Fredrę modelu monarchii umiarkowanej. Podkreśla się zerwanie komentatora z dotychczasowymi stereotypami i analizami piśmiennictwa A.M. Fredry dokonanymi w okresie wcześniejszym. Odrębnym problemem jest ukazanie poglądów pisarza na temat relacji państwo – kościół, zadań edukacji patriotycznej czy problemu wojska i wojny.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2015, 62, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barokowe (i nie tylko) czasy Harasymowicza
(Not only) Baroque Times of Harasymowicz
Autorzy:
Siewierski, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597056.pdf
Data publikacji:
2017-09-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Harasymowicz
barok
tradycja
poezja narodowa
sarmatyzm
baroque
tradition
national poetry
sarmatism
Opis:
Artykuł analizuje świadomą barokowość poezji Jerzego Harasymowi- cza. Początkowe oczarowanie twórcy tą epoką szybko przerodziło się w autentyczną fascynację znajdującą swój wyraz zarówno w podej- mowanej tematyce, jak i stosowanych środkach artystycznego wyrazu. Bogactwo i soczystość słownictwa, a także monumentalność przedsta- wianych obrazów idą w parze z celnością dowcipu i grą z konwencją. Barokowość poezji Harasymowicza to jednak coś więcej niż sama wir- tuozeria opisu i metafor. Jest to forma sprzeciwu wobec programowej uniformizacji i standaryzacji socrealizmu. Odwołanie do „poezji na- rodowej” będącej według poety w ogromnej mierze kontynuacją tra- dycji baroku jest także próbą rozliczenia się z dziedzictwem wieków, podjęciem tematu narodowego rachunku sumienia.
The article focuses on the analyse of the intentional baroque style of Jerzy Harasymowicz’s poetry. The artist’s initial disappointment with the period turned into an actual fascination, which could be seen through the topics of his poems as well as the literary devices. The richness of the used vocabulary and the monumental images come together with his accurate humor and tampering with conventional rules. The baroqueness of the Harasymowicz’s poetry is somewhat more than just a mastery of descriptions and metaphors. It is a form of defiance against uniformization and standarization as the results of implementation of socrealism. The reference to the „national poetry”, which according to the poet was a continuation of the baroque tradi- tion, is also an attempt to undertake the act of national examination of conscience.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2017, 18, 3; 117-126
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elemente de cultură și civilizație polonă în povestirea Copiii verzi a Olgăi Tokarczuk
Aspects of Old Polish Culture and Civilization in the Short Story Green Children by Olga Tokarczuk
Aspekty kultury i cywilizacji staropolskiej w opowiadaniu Zielone dzieci Olgi Tokarczuk
Autorzy:
Godun, Cristina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13151731.pdf
Data publikacji:
2023-01-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
dychotomia centrum–peryferie
sarmatyzm
kołtun
center-periphery dichotomy
Sarmatism
plica polonica
Opis:
Praktyka posługiwania się tekstem literackim jako materiałem dydaktycznym w procesie nauczania języka obcego ma długą tradycję. Istotną rolę w kształceniu językowym odgrywają, obok podręczników, teksty historyczne, literackie czy publicystyczne, które w atrakcyjny i przystępny sposób ilustrują polską rzeczywistość i przedstawiają problematykę językową. Autorka niniejszego artykułu wychodzi zatem z założenia, że wykorzystanie potencjału dydaktycznego i funkcjonalnego tekstu literackiego na lekcjach języka polskiego jako obcego nie tylko przyczynia się do urozmaicenia czynności dydaktycznych poprzez rozbudzanie i pielęgnowanie zainteresowania poznawanym językiem i kulturą, lecz także usprawnia proces uczenia się i zaciekawia uczniów specyficznie polskimi zjawiskami kulturowymi. Oprócz walorów estetycznych tekst literacki oferuje wyraziste obrazy społeczeństwa, mentalności oraz duchowości Polaków na przestrzeni wieków. Stanowi przy tym – ze względu na proponowane odszyfrowanie i interpretację kodów społeczno-kulturowych, symboli etniczno-narodowych lub tożsamościowych – nieocenione źródło wiedzy o istocie polskości. Korzystanie z przekładów wybranych utworów literackich z dziedzictwa kultury polskiej znacznie wzbogaca i uzupełnia akt uczenia się. Celem artykułu jest wskazanie, jakie elementy polskiej kultury rumuńscy studenci odnajdują w opowiadaniu Olgi Tokarczuk Zielone dzieci, czyli Opis dziwnych zdarzeń naWołyniusporządzony przez medyka Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza, Williama Davissona z tomu pt. Historie bizarne. Narracyjne uniwersum Tokarczuk zamieszkują często postaci realne, jednostki szczególne, które istniały kiedyś w rzeczywistości, pogrążone w cieniu zapomnienia, ale niezwykłe za życia. Pisarka wyciąga je z kosza historii, reinterpretuje, daje szansę na nowe istnienie, a przede wszystkim udziela im głosu, przywracając ich tym samym współczesności. W Księgach Jakubowych odkrywamy na nowo m.in. braci biskupów Załuskich – Józefa Andrzeja (bibliofila i bibliografa) i Andrzeja Stanisława (mecenasa sztuki) – Benedykta Chmielowskiego (pierwszego polskiego encyklopedystę) i barokową poetkę Elżbietę Drużbacką. Z kolei pojawiający się w Zielonych dzieciach William Davidson był szkockim lekarzem, chemikiem i biologiem – to jego oczami poznajemy polityczną, społeczną i kulturową rzeczywistość tamtych czasów. Dzięki tej postaci z tekstu opowiadania możemy wydobyć i omówić elementy staropolskiej kultury i cywilizacji, takie jak: sytuacja na arenie politycznej, wewnętrzne napięcia między królem a szlachtą, relacje między centrum a peryferiami czy między „Ja” a „Innym”, ciekawe zjawisko kołtuna oraz echa ideologii sarmackiej.
The practice of using literary texts as auxiliary teaching materials in the process of teaching a foreign language has a long tradition. Culture texts can illustrate Polish reality and present linguistic issues in an attractive and accessible way. Therefore, this paper assumes that the use of the didactic and functional potential of a literary text during the classes of Polish as a foreign language contributes not only to diversification of the didactic activity by awakening and cultivating interest in the language and culture being learned, but also to improvement of the learning process. It also stimulates the interest of students in specific Polish cultural phenomena. In addition to aesthetic values, the literary text offers expressive images of the Polish society, mentality and spirituality over the centuries, being an invaluable source of knowledge about the essence of Poland through the decoding and interpretation of socio-cultural codes and ethno-national or identity symbols. The aim of the paper is to discover what elements of Polish culture and civilization are found by Romanian students in the short story Green Children by Olga Tokarczuk. The narrative universe of Olga Tokarczuk is often inhabited by real characters, special individuals who existed in reality at some point, covered by oblivion, but being unusual during their lifetime. Olga Tokarczuk brings them out of the basket of history, reinterprets them, gives them a chance for a new life, and, above all, gives them a voice, thus bringing them back to the present day. In the Books of Jacob, we rediscover, among other people, Józef Andrzej Załuski (bibliophile and bibliographer), Andrzej Stanisław Załuski (patron of the arts), Benedykt Chmielowski (the first Polish encyclopedist) and Elżbieta Drużbacka (the baroque poet). In Green Children, William Davidson was a Scottish physician, chemist, and biologist. Through his eyes, we discover the political, social, and cultural realities of those times. Through Davidson, we can draw out and discuss the elements of old Polish culture and civilization, such as the situation in the political arena, internal tensions between the king and the gentry, the relationships between such concepts as center and periphery or between “I” and “the other”, the interesting phenomenon of plica polonica, or echoes of Sarmatian ideology.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-18
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jana Ziółkowskiego rozrachunki z polską historią ("Kawaler złotej ostrogi")
Jan Ziółkowski’s reconciliation with the Polish history ("Kawaler złotej ostrogi")
Autorzy:
Olszewska, Maria Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40615059.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
historical novel
the Republic of Poland
Cecora
Sarmatism
postcolonialism
Jan Ziółkowski
powieść historyczna
Rzeczpospolita
sarmatyzm
postkolonializm
Opis:
Jan Ziółkowski’s historical novel entitled Kawaler złotej ostrogi (1967), which was preceded by the trilogy Homo novi (1955), is about the events of the first half of the 16th century. By means of historical narration, the author conducts a debate with Sienkiewicz’s vision of the Polish history, created “to comfort the hearts”. This allows the writer to reconcile with the idealized image of the Polish‑Lithuanian Commonwealth, preserved in social mentality, deconstruct its image and create an alternative to Sienkiewicz’s narration. Difficult, painful, humiliating and embarrassing issues, such as social and national differences, submission (race differentiation, dominance, subordination, inequality, oppressiveness), as well as national vices, come to the fore in the novel. The plot is about the life of three characters: Marek Jakimowski – a Catholic nobleman, Stefan Satanowski – an Arian nobleman, and Jan Stołczyn – a liberated peasant. Each of the characters experiences oppression because of an unjust system based on the principles of “golden freedom”. Ziółkowski used a traditional model of a historical novel, creatively transformed the sources that were accessible to him, and built his own historical reconciliation narrative. This is an example of engaged writing.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 239-255
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłopotliwe dziedzictwo sarmatyzmu. Romantyczni twórcy wobec postaci starosty kaniowskiego Mikołaja Bazylego Potockiego
Troublesome heritage of Sarmatism: Romantic writers vs. Mikołaj Bazyli Potocki, a governor from Kaniów
Autorzy:
Węgrzyn, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036387.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Sarmatian cruelty
reception of Sarmatism
Mikołaj Potocki – a governor from Kaniów
troublesome heritage
okrucieństwo Sarmatów
recepcja sarmatyzmu
Mikołaj Potocki starosta kaniowski
kłopotliwe dziedzictwo
Opis:
The paper is not only an attempt at reconstructing the literary legend of Mikołaj Potocki, a governor from Kaniów, but also a story about the helplessness of the Polish 19th‑century writers against the crazy magnate, his legend and Sarmatism, which he represented. Works by Kraszewski, Groza, Grabowski, Jankowski and many other authors, which are dedicated to Mikołaj Potocki, seem to be an interesting testimony of the 19th‑century writers’ struggle with the tradition of their ancestors (not always obvious and accepted). They also make it possible to formulate a thesis about the 19th‑century retouch of pre‑Enlightenment noble culture (rejecting cruelty as a component of knightly identity of noble culture and eliminating characters evoking confusion from among the pantheon of ancestors, for example those described as tricksters by anthropologists).  
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 166-191
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolekcja hagiograficzna Piotra Hiacynta Pruszcza Forteca duchowna Królestwa Polskiego z XVII wieku
Piotr Hiacynt Pruszczs Hagiographic Collection The Spiritual Fortress of the Polish Kingdom from 17th Century
Autorzy:
Binko, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953892.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
P. H. Pruszcz
M. Baroniusz
Forteca duchowna
katalog świętych
reforma katolicka
antemurale
hagiografia
sarmatyzm
The Spiritual Fortress
catalogue of saints
Catholic reform
hagiography
Sarmatism
Opis:
The work by Piotr Hiacynt Pruszcz, Forteca duchowna (The Spiritual Fortress) published in 1662 perfectly well fits the 17th century current of hagiographic literature. The religious revival started by the Council of Trent (1545-1563) undoubtedly influenced development of that particular literary genre. It was connected with enlivening the cult of the saints, especially local and national ones, and it was an attempt to adjust the saints to the needs of the universal Church. The Spiritual Fortress is a work that fully responds to the needs of the society of that time. Despite the fact that lots of lives and catalogues of saints were written at that time, Pruszcz's work distinguishes itself from other Polish works describing the lives of the saints by the fact that it is devoted only to Polish saints or ones who were closely connected with Poland. It was the first catalogue of Polish saints that was so comprehensive. It was Pruszcz's intention to show Poland as the fatherland of saints, as an exceptional place, chosen by God. At the same time the title of the work suggests that Poland had a mission as antemurale of Christianity, the foundation supporting the Church and Europe. Hence The Fortress is a result and an expression of the Sarmatian ideology, and at the same time an attempt to adjust to the tasks set by the post-Trent Church to hagiography. Pruszcz's catalogue is a continuation of the literary genre that existed from the beginning of Christianity; it fulfills the same functions that hagiography had from its beginning. The Spiritual Fortress is still an attempt to record particular people's sanctity, and at the same time it is a work that supplies the reader with very clear and definite ways to carry sanctity into effect and with models to be imitated.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 2; 107-121
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konserwatyzm szlachecki w dobie oświecenia z perspektywy współczesnych postaci polskiego tradycjonalizmu
The Conservatism of Nobles in the Enlightenment Period as Viewed by Present-day Figures of Polish Traditionalism
Autorzy:
Magryś, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956970.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
conservatism
crucial civilizatio
sarmatism
traditionalizsm
Opis:
The contemporary research on the Stanislaus epoch expresses the opinion that the crucial civilization proces of the times was the development of the Enlightenment social formation as well as superseding Sarmatism from national life. Still there are more and more views that the Enlightenment was not a dominant cultural factor in Poland, in the late 18th century. The article Konserwatyzm szlachecki w dobie oświecenia z perspektywy współczesnych postaci polskiego tradycjonalizmu (The Conservatism of Nobles in the Enlightenment Period as Viewed by Present-day Figures of Polish Traditionalism) does not egree with the opinion expressed by Janusz Maciejewski that some Englghtenment values and Sarmatism accept not go hand in hand in people`s mind from the Stanislaus epoch. According to its author, some Sarmatians accept the Enlightenment ideas, witch does not eliminate traditionalism from their minds, but makes it more modern in some way. There is some analogy between the Enlightenment and the present Times. The presenty-day Polish political scene shows that it is possible to joins conservatism with modernism, apology of the past and facing new challenges.
Źródło:
Dydaktyka Polonistyczna; 2018, 4 (13); 36-47
2451-0939
Pojawia się w:
Dydaktyka Polonistyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moskwa, miasto uległe. Jacka Komudy spojrzenie na Wschód w kontekście neosarmatyzmu i zwrotu topograficznego na przykładzie „Samozwańca”
Moscow, a Submissive City: Jacek Komuda’s View of the East in the Context of Neo-Sarmatism and the Topographic Turn on the Example of “Samozwaniec”
Autorzy:
Tauer, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44931735.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
neosarmatyzm
Europa Wschodnia
Europa Centralna
Jacek Komuda
Moskwa
neo-Sarmatism
Eastern Europe
Central Europe
Moscow
Opis:
In the neo-Sarmatian trend (which involves an attempt to build individual and collective identities by referring to the Sarmatian cultural formation), an important issue is how one identifies oneself in terms of spatial relations between the West, Centre and East of Europe. Jacek Komuda is one of the most recognisable writers of this trend and thus has a great impact on the reader, especially the young one, and on the shaping of their identity. Moscow occupies an important place in his work: the capital of the Grand Duchy was a place where, following its capture by Polish troops, Russian and Sarmatian culture came into contact. A closer look at the representations of Moscow and its society in the novel Samozwaniec [The Pretender] allows us to see how the neo-Sarmatians perceive the East and what image they present to Polish readers, who on this basis are to determine what cultural circle they belong to.
W ramach nurtu neosarmackiego (polegającego na próbie budowania tożsamości własnej i zbiorowej poprzez nawiązywanie do sarmackiej formacji kulturowej) istotną kwestię stanowi odnalezienie się tworzącego swą tożsamość podmiotu w relacjach przestrzennych, między zachodem, środkiem i wschodem Europy. Jacek Komuda jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych pisarzy, których twórczość wpisuje się w wymienione zjawisko, a co za tym idzie, mającym największy wpływ na odbiorcę, zwłaszcza młodego, i kształtowanie się jego tożsamości. Istotne miejsce w jego twórczości zajmuje Moskwa, która, jako stolica Wielkiego Księstwa, była terenem, na którym po zajęciu miasta przez polskie wojska kultura rosyjska zetknęła się z sarmacką. Przyjrzenie się przedstawieniom Moskwy i jej społeczeństwa w powieści Samozwaniec pozwala stwierdzić, jak neosarmaci postrzegają Wschód i jaki jego obraz przedstawiają polskim odbiorcom, którzy na tej podstawie mają stwierdzić, do jakiego kręgu kulturowego należą.
Źródło:
Adeptus; 2023, 20
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Necessary fictions w polskiej prozie po 1989 roku
Necessary Fictions in Polish Prose After 1989
Autorzy:
Kledzik, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182022.pdf
Data publikacji:
2013-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonial studies
sarmatism
necessary fiction
Polish fiction after 1989
transformation
postkolonializm
sarmatyzm
polska proza po 1989 roku
transformacja
Opis:
Termin Homiego Bhabhy „necessary fictions” objawił polskim sympatykom teorii postkolonialnej Dariusz Skórczewski w polemice z Niesamowitą Słowiańszczyzną Marii Janion, nie zgadzając się z zaproponowaną przez badaczkę krytyką roli chrześcijaństwa w kształtowaniu polskiej tożsamości narodowej. Bhabha przekonuje, że istnieje inna droga reprezentacji podmiotu kolonialnego niż ta ufundowana na splocie realizmu i historyzmu – taka, która zakłada, że rzeczywistość nie jest „dana”, lecz „stworzona”, w oparciu o krytykę reprezentacji. „Necessary fiction” jest rodzajem „wytwarzania tradycji” osadzonej w historycznym, a także historycznoliterackim i kulturowym continuum. Wytycza obiektywny porządek rzeczy – tak historycznie, jak kulturowo – i w tym sensie opowiada o rzeczywistości, a nawet ją projektuje. Autorka przyjrzy się trzem sposobom konstruowania takiej fikcji ciągłości w polskiej literaturze i krytyce literackiej po 1989 roku: tropom słowiańskim, tropom sarmackim oraz dyskusji nad współmiernością przełomów politycznych 1918 i 1989 roku.Składnik „necessary fictions” –nakaz dziedziczenia postaw światopoglądowych – przestrzega Bhabha, może skutkować nie tylko ograniczeniem refleksji nad literaturą do kwestii pozaestetycznych, ale także zakonserwowaniem resentymentalnego kompleksu Zachodu.
The term „necessary fiction” was presented to the Polish postcolonial theory followers by Dariusz Skórczewski in his polemic with Niesamowita Słowiańszczyzna by Maria Janion. He disagreed with Janion's vision of the role  of Christianity in forming the Polish national identity. Bhabha argues that there is another way of presenting the postcolonial subject than the one founded on the combination of realism and historicism the one, that assumes reality as given, but created on the basis of the criticism of representation. Necessary fiction is a way of „creating the tradition” based on historical, literary historical and cultural continuity. It shows the objective order of things – historically and culturally – and in this way it describes the reality and even designs it. The author observes three way of constructing such a fiction of continuity in the Polish prose and literary criticism after 1989: the Slavonic trail, the Sarmatian trail and the discussion about the similarities between political breakthroughs of 1918 and 1989. Bhabha warns that the component of „necessary fictions” – the imperative to pass down the values – may result not only with limiting literary criticism to nonaesthetic questions, but also with preserving the resentimental, Western complex.
Źródło:
Porównania; 2013, 13; 127-142
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neosarmatyzm I nowoczesność – próba doprecyzowania zagadnienia
Neosarmatism and modernity. An attempt to clarify the link
Autorzy:
Bohuszewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048357.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Sarmatism
Neosarmatism
modernity
anarchism
postcolonialism
heritage studies
sarmatyzm
neosarmatyzm
nowoczesność
anarchizm
postkolonializm
studia nad dziedzictwem
Opis:
The article is a response to the fragments of Adam Kubiak’s book Rzeczy mniejsze. Dysformia i fiasko: semi-peryferyjne formy kultury (Small Things. Dysformia and Fiasco: Semi Peripheral Forms of Culture) in which the author critically refers to the idea of Neosarmatism. It thus aims to explain the logic behind the concept as well as clarify the relationship between Neosarmatism (as well as Sarmatism) and modernity.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 75-93
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie tylko ksiądz Marek – kapłani w Pamiątkach Soplicy Henryka Rzewuskiego
Not only Father Marek—Priests in Soplica’s Souvenirs by Henryk’s Rzewuski
Autorzy:
Bojko, Pelagia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038290.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
romantyzm
sarmatyzm
gawęda
kapłan
romanticism
Sarmatism
storytelling
priest
Opis:
Romantyczna gawęda szlachecka jest szczególnym gatunkiem literackim, odsłaniającym specyfikę polskiej kultury sarmackiej, w której religijność i poczucie wspólnoty budzą kontrowersje. Kapłaństwo jako czynnik integrujący społeczność sarmacką i kapłan jako postać należąca do tej społeczności, a zarazem pełniąca w niej funkcje mentora i przewodnika, to temat omawiany w artykule. Kwestia postrzegania kapłana i jego roli w środowisku okazuje się skomplikowana, jej omówienie uzupełnia obraz sarmackiej szlachty i jej kultury.
The romantic noble tale is a specific literary genre, revealing the specifics of Polish Sarmatian culture, in which religiosity and a sense of community are controversial. Priesthood as a factor integrating the Sarmatian community and the priest as a figure belonging to it, and also acting as a mentor and guide is the topic discussed in this research paper. The perception of the priest and his role in the community turns out to be complicated. Its discussion completes the picture of the Sarmatian nobility and its culture. 
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 13-24
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O Polsce z perspektywy XVII wieku w proroczych wizjach Wojciecha Dembołęckiego
Poland from the perspective of the 18th century in the prophetic visions of Wojciech Dembołęcki
Autorzy:
Sztyber, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445662.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Polish literature in the 17th century
historiosophy
sarmatism
Wojciech Dembołęcki
Opis:
The article is an attempt of presenting creative works of priest Wojciech Dembołęcki in the context of various canons of perceiving a written text (defined according to different criteria and rules) – from the genological and thematic perspective. Many previous propositions of classification are of course correct. However, numerous were not made or did not take some essential findings into account. The most important finding states that the 17th-century priest should not be perceived only as a blind apologist of the Polish nation but more as a critic of the gentry’s sarmatism. Thus, the author of Wywód loses the title of an ideologist and an uncritical praiser of the privileged part of the society which was ascribed to him for years. Instead, he acquires a new title of a sarcastic judge or a scoffer who condemns the mentality of his overconfident compatriots.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2013, 1; 15-30
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osobliwości wyglądu Sarmatów w relacjach cudzoziemców odwiedzających Rzeczpospolitą w XVIII wieku
The appearance of Poles as a curiosity in the writings of the foreigners visiting Poland during the 18th century
Autorzy:
Piotrowiak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545517.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Sarmatism
postcolonial studies
appearance
foreigner
Western Europe
Eastern Europe
Opis:
The main goal of this article is to elaborate how the foreigners who visited Poland during the 18th century described the appearance of Poles. A post-colonial analysis of their diaries and journey reports shows that although they seem to admire traditional Sarmatian attire, its similarity to oriental clothing carries pretty negative connotations. People raised in Western European culture perceive Poles in a very similar way as they perceive inhabitants of the Orient: as a wild, uncivilised nation. In addition, Polish women are described as voluptuous and libidinous. The resignation from the traditional Old Polish attire can be interpreted as a way to avoid these negative stereotypes. It can be also treated as a symptom of constituting a modern hybrid collective identity of Polish people, torn between native culture and Western culture, without a possibility of full identification with any of them.
Źródło:
Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2015, 3; 31-50
2353-4699
Pojawia się w:
Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies