Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "salt mine" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 93
Tytuł:
Protecting Wieliczka Salt Mine against water hazard on the example of the Mina traverse
Autorzy:
Gonet, A.
Stryczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299177.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
salt mine
water hazard
Wieliczka
Opis:
Water surrounding every salt mine creates catastrophic hazard for that place. One of such cases is uncontrollable flooding of the Wapno Salt Mine, near Innowrocław (see article Kortas G. and Maj A., Przegląd Solny, 10, 2014). The causes of catastrophic water fluxes to the Mina traverse located in level IV at a depth of 170 m b.s. in the historical Wieliczka Salt Mine is presented in this paper. The complex geological build of the immediate neighborhood of the Mina traverse was described, paying attention to the evidently disadvantageous hydrogeological conditions in the northern part of the salt dome. The most important actions aimed at limiting the water hazard in Wieliczka Salt Mine concentrated on managing and so liquidating the disastrous flux of water and solids to the Mina traverse, which started in 1992. A unique solution was proposed to solve this problem, i.e. an internal safety pillar was construed with the use of dedicated unique technologies.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2017, 34, 1; 219-229
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the geological environment in respect of waste disposal in salt mine workings
Autorzy:
Poborska-Młynarska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184503.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
salt mine
underground waste disposal
Opis:
The concept of waste storage in underground salt mines is to use the host rock environment as a geological barrier, preventing the migration of hazardous substances. European and Polish law defines the geological conditions and the safety of underground storage. According to national regulations, the underground storage site location is based on the results of geological research contained in the hydrogeological and geological-engineering documentation. This paper presents the principles for the assessment of the geological environment in a salt mine for the waste storage, in the context of national legislation. It has been shown that for the salt deposits a more detailed range of geological research has to be defined to prepare relevant documentation and to assess the possibility of waste storage in salt mines.
Koncepcja składowania określonych grup odpadów w podziemnych kopalniach soli opiera się na wykorzystaniu środowiska skalnego jako bariery geologicznej powstrzymującej migrację szkodliwych substancji. Unijne i krajowe prawo określa geologiczne warunki lokalizacji i bezpieczeństwa podziemnego składowiska odpadów. Według krajowych przepisów lokalizacji podziemnego składowiska dokonuje się na podstawie wyników badań zawartych w dokumentacji hydrogeologicznej oraz geologiczno-inżynierskiej, określających wskazane warunki geologiczne charakteryzujące wybrane formacje skalne w związku z podziemnym składowaniem odpadów. W artykule przeanalizowano te warunki w odniesieniu do złóż i kopalń soli. Ich wstępna analiza wykazała, że wymagają one uszczegółowienia, a co za tym idzie - określenia zakresu badań będących podstawą oceny środowiska geologicznego w kopalni soli pod kątem wykorzystania jej wyrobisk na składowisko.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2013, 39, 3; 223-231
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Method used for safety pillar reconstruction on the example of the Dunajewski gallery in the “Wieliczka” Salt Mine
Autorzy:
Gonet, A.
Stryczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299030.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
pillar reconstruction
Wieliczka Salt Mine
Opis:
Preserving such unique objects as the “Wieliczka” Salt Mine for the future generations is an obvious obligation. Water is the biggest threat to this object and many similar ones. At the last stage or even in the course of mine exploitation salt mines are flooded as this is the simplest method of their liquidation applied worldwide. However this method cannot be used in the “Wieliczka” Salt Mine , which was put on the UNESCO World Cultural and Natural Heritage list in 1978. Geological and hydrogeological conditions in the Dunajewski gallery are presented in this paper. The Dunajewski gallery is localized directly east of the Mina gallery, where a catastrophic water flux was observed in 1992, threatening the mine with flooding and with considerable damage on the surface. Authors describe the pipeline injection method which was used in that situation. This was a fast and economic method thanks to which the Dunajewski gallery and the adjoining leaching gallery could be efficiently and tightly filled. Specialist recipes for sealing slurry had to be worked out. The slurry was prepared in an injection column elevated in the neighborhood of the Kościuszko shaft and then transported with special pipelines through the Kościuszko shaft and some workings to the Dunajewski gallery. In this way the off-side safety pillar in the area of the Dunajewski gallery was reconstructed.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2018, 35, 1; 49-56
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka zagrożenia wodnego w Kopalni Soli „Kłodawa” S.A. na przykładzie wybranych zjawisk
Characteristics of water hazards in the „Kłodawa” Salt Mine S.A. based on selected examples
Autorzy:
Staszczak, W.
Krokos, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192091.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
górnictwo solne
Kopalnia Soli „Kłodawa”
zagrożenie wodne
salt mine
Kłodawa Salt Mine
water hazard
Opis:
Kopalnia Soli „Kłodawa” S.A. eksploatuje sól kamienną od ponad 65 lat i na przestrzeni tych lat mierzy się z zagrożeniem wodnym. Spośród zinwentaryzowanych 516 zjawisk wodnych czynnych jest 153, z których 142 zjawiska stanowią zawilgocenia i wycieki kropelkowe, a tylko 11 zjawisk to wypływy solanki. Największe zagrożenie stanowią zjawiska: 106/600, 93/525, 30/619, 55/750, 7/450. Kopalnia prowadzi pełen monitoring tych zjawisk, a dzięki odpowiednio prowadzonej profilaktyce oraz zdobytej wiedzy możliwe jest racjonalne planowanie frontu robót górniczych, z zachowaniem najwyższego stopnia bezpieczeństwa eksploatacji i ochrony infrastruktury.
The „Kłodawa” Salt Mine S.A. has been excavating rock salt for over 65 years, and during all this time it to face with water threat. Among 516 evidenced sites of brine occurrence in the mine, 142 are the sites of rock wettening or droplet leakage and only 11 are actual brine leakage sites. The biggest threat is assumed to relate to leakages registered as 106/600, 93/525, 30/619, 55/750, and 7/450. Continuous monitoring of water hazard sites and adequate prevention enables the mine rational mining and maintaining the highest degree of safety of both excavation and the infrastructure protection.
Źródło:
Przegląd Solny; 2017, 13; 115--121
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konie w służbie salinarnej
Horses in the Salt Mine service
Autorzy:
Charkot, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1574601.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Konie
służba salinarna
stajnie
kopalnia soli
wieliczka
transport
Horses
Salt Mine service
salt mine
stables
Opis:
Horses supported miners’ work throughout the period of the production operation of the Wieliczka and Bochnia salt mines. The only thing that changed was the nature and scope of this assistance. Initially it was limited to the maintenance tasks of saltworks farms, salt transport to warehouses by the Vistula River and the supply of wood for the protection of underground workings. From the middle of the fifteenth century, horses were incorporated directly in the process of salt production as traction force for horsemills installed over shafts. In the next century in Wieliczka and in the seventeenth century in Bochnia horses also started to work underground. Until the 1860s, they mainly served horsemills, and later, in the era of mechanized vertical transport, they served the underground horizontal transport. Most horses in both mining centers were working in the eighteenth century – about 60 in the Bochnia mine, and in Wieliczka usually more than 100. In the first one, the last horse finished its work in the 1970s, and in the second one only in 2002. Horses were surrounded with due care by miners who actually cared about their nutrition, health, proper work and rest regimens. Employees of the mine and animals “employed” for a longer time developed a special bond.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2014, 29; 69-98
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected hydrochemical ratios of waters from inflows at level VI in "Wieliczka" Salt Mine
Autorzy:
Obyrn, K. d'
Postawa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184638.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
mining hydrogeology
hydrochemical ratios
"Wieliczka" Salt Mine
Opis:
Relationships between major ions, such as Cl- , SO4 2- and Na+ and some microelements, may serve as good indicators of genesis and chemical transformations occurring during groundwater flow. The chemical composition of water from inflows at the level VI of "Wieliczka" Salt Mine is formed mainly by the dissolution of different types of salts caused by waters circulating in complicated systems of semipermeable rocks and fractured sandstones. This complicated geological structure is additionally disturbed by seven centuries of mining activity. Individual inflows are recharged by different flow systems, thus water/rock contact times are different. The authors analysed basic hydrochemical ratios: sodium/chlorides (rNa+rCl-), sulphides/chlorides (rSO42- • 100/rCl-) and chlorides/iodides (Cl-/I-). The obtained results proved that hydrochemical ratios may serve as a supporting tool for better assessment of water threats in the western part of "Wieliczka" Salt Mine.
Stosunki zawartości jonów głównych i niektórych mikroskładników w wodzie, zwane wskaźnikami hydrochemicznymi, mogą być pomocne w analizie genezy wód podziemnych i interpretacji zmian, jakim wody ulegały w czasie krążenia w górotworze. Skład chemiczny wycieków na poziomie VI Kopalni Soli „Wieliczka" kształtuje się w efekcie rozpuszczania różnych typów soli przez wody krążące w skomplikowanym systemie półprzepuszczalnych skał typu mułowce i spękanych, pokruszonych piaskowców. Dodatkowo sytuację komplikują efekty, trwającej tu od siedmiu stuleci, działalności górniczej. Analizie poddane zostały podstawowe wskaźniki hydrochemiczne: sodowo-chlorkowy rNa+/rCl-, siarczanowy rSO42- • 100/rCl- oraz chlorkowo-jodkowy Cl-/l-. Wyniki badań posłużyły jako narzędzia wspomagające ocenę zagrożeń wodnych w zachodnim rejonie kopalni.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2013, 39, 3; 163-174
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the qualitative and quantitative stability of “Wieliczka” Salt Mine (Poland) brines and of their possible use for medicinal purposes
Autorzy:
d'Obyrn, K.
Postawa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060046.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Wieliczka Salt Mine
brines
balneotheraphy
liquid treatments
Opis:
Water inflow to a salt mine usually poses a threat to the mine and sometimes even to its existence. On the other hand the healing properties of salt have been known since Antiquity and brines extracted from the mines have been used in the treatment of various diseases. The “Wieliczka” Salt Mine in southern Poland has been conducting organized rehabilitation and therapeutic activities for respiratory tract diseases for almost 200 years. This paper presents preliminary results of a study focused on pre-selection of out-of-deposit water inflows into the mine workings which show the lowest variability in yield and in chemical composition, and which can potentially be used in the health resort operated by the mine. The results indicate that brines from the WVII-16 leak are the only ones which can be taken into account when considering the use of Wieliczka brines for medicinal purposes for baths, rinses, irrigation, and at lower mineralisation levels, in liquid treatments
Źródło:
Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 459--464
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bromide concentration in mine waters from the Wieliczka salt mine as an indicator of their origin and migration of flow paths in the salt deposit
Autorzy:
Winid, B.
Witczak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191608.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
brine
mine waters
bromine
Wieliczka Salt Mine
South Poland
Opis:
The subject of this study is the chemistry of waters contained in the salt deposit of Wieliczka. The bromide content determined in relation to the chloride one, using the evaporation curve or the Cl/Br ratio, point to dissolution of chloride minerals as the main process in the origin of mine waters. Because of a number of processes involved in the circulation of waters within the deposit, the Br content in mine water depends on three factors: concentration of salts associated with leaching of the deposit, Br content in the salt, and dissolution - evaporation cycles on the water migration paths. The diagram Br vs. Cl or vs. density is used to explain these factors.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2004, 74, No 3; 277-283
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nature and origin of large-scale and intrasalt deformation within the Wieliczka salt mine, Poland
Autorzy:
Rowan, Mark G.
Krzywiec, Piotr
Bukowski, Krzysztof
Przybyło, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060138.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
salt tectonics
intrasalt de formation
salt mine
Wieliczka
northern Carpathians
Opis:
The Wieliczka salt mine, near Kraków in southern Poland, is a world-famous historical and modern destination for both geoscientists and tourists. Despite numerous publications, there is still a lack of consensus on the nature and origin of the large-scale folds as well as whether the small-scale structures represent tectonic or soft-sediment deformation. In this preliminary work, we offer new ideas on both aspects. At the large scale, we emphasize the mechanical stratigraphy of the layered evaporite sequence, which comprises a thin basal weak layer, a thin strong unit, a thicker weak layer, and a thicker strong unit. We suggest that the inclined to recumbent folds and thrusts formed tectonically due to over thrust shear between the basal detachment and the overriding Carpathian frontal thrust, with different structural styles decoupled by the thick weak layer. At the small scale, we suggest that there was early extension directed toward the east to north-east, followed by contraction vergent toward the north. We infer that there was early, syndepositional gravity gliding down a topographic slope dipping into the coeval Gdów depocenter to the east, and that subsequent north-directed Carpathian shortening generated the small-scale contractional structures as the larger folds were developing.
Źródło:
Geological Quarterly; 2020, 64, 4; 819--837
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służbowo i prywatnie. znani i nieznani goście w bocheńskiej Żupie Solnej (do 1995 r.)
Professional and private visits. well-known and unknown guests in the bochnia saltworks (until 1995)
Autorzy:
Wszołek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487323.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Turyści
kopalnia
Bochnia
Goście
kopalnia soli
tourists
mine
Guest
Salt mine
Opis:
This is the first academic study of this type pertaining to the history of tourist traffic in the area of the Bochnia Salt Mine. In contrast to the Wieliczka Salt Mine, no general academic or popular science studies have been prepared with respect to this issue to date. Prior works devoted to the Bochnia Salt Mine did not deal with this issue. The objective of this article is an attempt at describing, throughout the history of the Bochnia Salt Mine, the gradual process of emergence and development of tourist traffic. The author of the work makes use of the existing manuscripts and printed sources, along with academic studies devoted directly or indirectly to the subject matter pertaining to the content of the article. Interviews conducted with the present and retired employees of the Bochnia Salt Mine also turned out to be helpful, both directors and traffic supervision employees, as well as persons directly involved in the tourist traffic servicing. Thanks to this, the gaps existing in the source materials and academic or popular science studies pertaining to the subject matter of the study were supplemented or filled. The history of tourist traffic described in the article was closely related to the history of the Bochnia Salt Mine. The reader is going to find out that this process was not easy, whereas its history is replete with obstacles and threats during various stages of development, including a complete disappearance of tourist activity, which was finally reinstated and which has been pursued to date. Therefore, the issue deserves a detailed study. In medieval sources, it is possible to find traces of princes’ and kings’ (and their officials’) stays in the mine. Such visits were purely official. Their objective was direct or indirect control over all aspects of operation of the subordinate enterprise. Visits of representatives of commerce and handicraft in the Bochnia Salt Mine, whose enterprises were closely and durably related to the current operation of the mine, had a more “economic” character The situation was similar with holders of permits and privileges from the group of contemporary wealthy people, both clerics and secular. The ongoing necessity of taking care of their economic interest was the most important for this group. Sources between the 16th and the 18th century offer new data. New categories of guests supplemented the above list of visitors in the Bochnia Salt Mine. The first one includes various travellers who, in their accounts or descriptions, offer the first experiences accompanying visits in the underground section of the mine. Another category are poets. Their works, preserved in the modern times, have a similar character, yet by their nature they are more filled with emotions. Therefore, all these authors were, in a certain way, “pioneers” – the first tourists in the modern sense of the word. The third category includes representatives of science, testifying to the growing interest in the Bochnia Salt Mine from a scientific perspective. They also form a part of the previously described group of travellers, who were testing their talents in the new area. These were predominantly people connected to the Bochnia Salt Mine who implemented their ideas, plans and intentions for its benefit. There was also yet another special category – the so-called “unwanted guests.” This group includes both “locals” and “foreigners”, whose activities had an adverse impact on the situation of the Bochnia Salt Mine. At the end of the 18th century, a certain fundamental change occurred in the above-described group of “guests” at the Bochnia Salt Mine. The owner of the mine changed – the Polish king was replaced by the Austrian emperor and royal officials were substituted by the imperial bureaucratic apparatus. Simultaneous abolishment of former permits and privileges resulted in absence of visits of clerics and lay people. What is more, the former system of connections of the mine with trade and municipal handicraft also ceased to exist. Representatives of such professions disappeared almost completely from the area of the Bochnia Salt Mine. The 19th century, especially its second half, brought development of initially disorganised tourist traffic in the form of individual and collective groups. Visits in the mine, hitherto a privilege reserved for the chosen few, suddenly became a very fashionable pastime for a broader group of people. This situation was intensified by development of communication and dissemination of press information, as well as popularity of local sightseeing associations. Such groups included local people, as well as guests from other countries, officials, teachers, clerics, military men, young people and children. The number of descriptions and travellers’ accounts, resulting from visits in the underground pits of the Bochnia Salt Mine, also soared. The Bochnia Salt Mine has become a more attractive place for the conduct of scientific studies by outstanding researchers and specialists from various areas of knowledge. The Bochnia Salt Mine was also a venue for didactic activities for the future practitioners of science, who pursued classes, internships and professional practice here. However, the described century and the beginning of the 20th century were not free from negative activities and decisions of the group known from earlier centuries as the “unwanted guests.” The inter-war period was a time of constant struggle with the governmental plans of liquidation of the Bochnia Salt Mine. In spite of the difficult situation, the unorganised tourist traffic of numerous groups and individuals (from the country and abroad) continued to flourish in the mine. The mine was also visited by scientists and young graduates who were acquiring the necessary knowledge and professional skills. What is more, middle school pupils and college students followed the example of their senior friends and attended special classes in the mine and visited it as part of activities of school sightseeing groups. It is also worth remembering that the outbreak of WWII halted the plans of establishing a sanatorium at the Bochnia Salt Mine. The period of Nazi occupation brought an end to popular visits in the Bochnia Salt Mine. At this time, the mine was only open for German people – ordinary citizens and military men. However, traces of stay of Polish people in the mine from this period have also been preserved – obviously, such visits were only possible upon the approval of the occupation authorities. Throughout the communist period, the idea of making the Bochnia Salt Mine available for tourists was not popular and it resurfaced only in the form of sporadic initiatives. In the 1950s, a visit in the mine formed a part of subsequent historical anniversaries celebrated in the city and the local saltworks. Similar initiatives, even though planned, were not implemented in the 1960s - they were going to form a part of the celebrations of the 1,000th anniversary of the Polish state. Nevertheless, plans pertaining to the visits in the Bochnia Salt Mine in the 1970s were successful – they were included in the extensive programme of the “Days of Bochnia” inaugurated at that time. The last activity in the described period took place in the 1980s, when sightseeing in the mine was included in the celebrations of another historical anniversary of the city. The 1980s were also a time of clear increased interest in the Bochnia Salt Mine as a historical facility. Inclusion of the most valuable pits and surface development of the mine in the list of national monuments definitely contributed to it. Simultaneously, next to the gradual process of limiting the industrial operation of the mine, former plans of establishing a sanatorium were brought back. This very difficult process of building a tourist and spa centre commenced at that time was halted by the political transformations of 1989. After 1990, it was continued for a long time until the middle of the 1990s. The author of the work adopted the year 1995 as the end for the study; it constitutes the opening of a completely new chapter in the history of the Bochnia Salt Mine. The unorganised tourist traffic was provided with durable legal and organisational framework in the form of a newly-established entity: Uzdrowisko Kopalnia Soli Bochnia Sp. z o.o. Between 1995 and 2014, the company has been servicing numerous groups of tourists and patients who come to the Bochnia Salt Mine every year. Traditional sightseeing in the historical mining pits has been gradually supplemented by educational, health and entertainment activities. In 2014, “Kopalnia Soli Bochnia Sp. z o.o.” took over the organisation and servicing of the tourist traffic, continuing the long-term tradition of the Bochnia Salt Mine in this respect.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2016, 31; 291-335
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assumptions for the proposed method of monitoring deformations in wooden grating casings in the conditions of Wieliczka Salt Mine
Autorzy:
Szpak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89069.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
mining casing
historic excavations
wooden constructions
Wieliczka Salt Mine
Opis:
This article describes a measuring method used for monitoring deformations in wooden grating mining casings. It is intended, in particular, to determine the degree of deflection of load-bearing elements in relation to their original position. It was prepared especially to supplement the technical evaluation of wooden supporting casings in historic mines, underground sections of tourist routes, tunnels etc. The primary reason for the development of this problem were the designs prepared in recent years for large-scale grating constructions at Wieliczka Salt Mine and those for their reconstructions (strengthenings). The article describes the assumptions for the method proposed as well as the measurement system prepared. At Wieliczka Salt Mine two chambers with grating casings were selected and these were equipped with measuring devices. This paper presents the characteristics of these structures, the distribution of the devices installed and the course of the measuring process.
Źródło:
Mining Science; 2015, 22, Special Issue 2; 161-170
2300-9586
2353-5423
Pojawia się w:
Mining Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Causes and consequences of water flux on the example of transverse heading Mina in the Salt Mine "Wieliczka"
Przyczyny i skutki dopływu wody na przykładzie poprzeczni Mina w Kopalni Soli „Wieliczka”
Autorzy:
Gonet, A.
Stryczek, S.
Brudnik, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220284.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
zagrożenie wodne
Wieliczka
kopalnia soli
salt mine
water hazard
Opis:
The causes of disastrous water flux in the historical Salt Mine “Wieliczka“ have been presented on the example of transverse heading Mina at the IV level at a depth of 175 m bsl. The complex geological setting of direct environment of the transverse heading Mina has been described paying attention to unfavorable hydrogeological conditions in the northern part of the salt deposit. The main activities oriented to limiting the water hazard in the Salt Mine “Wieliczka“ and the reconstruction of inner safety pillar, which had been seriously damaged by mining activities, have been analyzed. A selection of objects inside the mine, saved from flooding thanks to protection works has been visualized in photos.
Na przykładzie zabytkowej Kopalni Soli „Wieliczka” przedstawiono co doprowadziło do katastrofalnego dopływu wody do poprzeczni Mina położonej na IV poziomie na głębokości 175 m ppt. Opisano złożoną budowę geologiczną bezpośredniego otoczenia poprzeczni Mina zwracając uwagę na wyjątkowo niekorzystne warunki hydrogeologiczne panujące od północnej strony złoża soli. Podano główne kierunki działań dla ograniczenia zagrożenia wodnego Kopalni Soli „Wieliczka” mające na celu odbudowę wewnętrznego filara bezpieczeństwa, który został poważnie uszkodzony wcześniejszymi robotami górniczymi. Pokazano wybrane obiekty znajdujące się wewnątrz kopalni, które dzięki pracom zabezpieczającym udało się uratować od zatopienia.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2012, 57, 2; 323-334
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The comparison of the results of laser scanning and classical surveying methods of measuring the area and volume in the chapel of St. Kinga in the salt mine of Bochnia
Autorzy:
Maciaszek, J.
Madusiok, D.
Matwij, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184225.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
mining deformations
salt mine Bochnia
area convergence
laser scanning
Opis:
Providing a long durability of the historic salt mine of Bochnia demands proper observations, analyses and drawing conclusions based on them and leading to recognising and the assessment of a specific behaviour of the rock mass and the effectiveness of the protection from mining damage. The studies of the rock mass and surface deformation are carried out by the mine based on the results of the observations made with the methods of surveying. These observations include, among others, the measurements of the height of benchmarks stabilized on the surface and rock mass, the measurements of linear convergence (on the established vertical and horizontal bases in selected chambers of the mine); and since 2003 the attempts have been made to apply total stations and laser scanners to document the selected chambers. The article presents test studies on laser scanning carried out in the chapel of St. Kinga in the Bochnia Salt Mine in 2007 and 2013 (Fig. 1). They showed high accuracy of the scanning method both in the positioning of points of the salt excavation, in modelling, as well as calculation of the area of any cross-section (Fig. 2) and the volume of chambers of complicated shapes (Fig. 3). The carried out accuracy studies, analyses and comparisons were used in the calculation of the area convergence for the chapel of St. Kinga in the Bochnia Salt Mine. They make base for the calculation of volume do convergence in the near future.
Zapewnienie długiego okresu trwałości zabytkowej Kopalni Soli Bochnia wymaga prowadzenia odpowiednich obserwacji, analiz i formułowania na tej podstawie wniosków dotyczących rozpoznania i oceny swoistych zachowań górotworu i skuteczności zabezpieczeń przed zagrożeniami górniczymi. Badania deformacji górotworu i powierzchni terenu kopalnia prowadzi na podstawie rezultatów obserwacji wykonanych metodami geodezyjnymi. Do tych obserwacji należą między innymi pomiary wysokości reperów zastabilizowanych na powierzchni i w górotworze czy pomiary konwergencji liniowej (na założonych bazach pionowych i poziomych w wybranych komorach kopalni). Od 2003 r. prowadzone były także próby zastosowania tachimetrów i skanerów laserowych do inwentaryzacji wybranych komór. Artykuł przedstawia badania testowe skaningu laserowego przeprowadzone w kaplicy św. Kingi w KS Bochnia w latach 2007 i 2013 (Fig. 1). Wykazały one dużą dokładność metody skaningowej zarówno w pozycjonowaniu punktów na wyrobisku solnym, w modelowaniu, jak i w obliczaniu powierzchni dowolnego przekroju (Fig. 2) oraz objętości komór 0 skomplikowanych kształtach (Fig. 3). Przeprowadzone badania dokładnościowe, analizy i porównania posłużyły do obliczenia konwergencji powierzchniowej w kaplicy św. Kingi (Tab. 1). Wartość konwergencji wyniosła średnio 3,01‰/rok, przy czym jej zróżnicowanie w różnych miejscach komory (określonych położeniem przekrojów) wyniosło od 2,42‰/rok do 3,91‰/rok. Objętość części komory wykorzystanej do badań obliczono dwoma niezależnymi metodami: metodą przekrojów (672,21 m3) i automatycznie algorytmem zawartym w programie Geomagic Qualify 2012 (672,72 m3). Metoda automatyczna uwzględnia wszystkie nieregularne miejsca pomijane w metodzie przekrojów. Różnica pomiędzy wynikami uzyskanymi dwoma niezależnymi metodami obliczeń wynosi 0,08%, co świadczy o bardzo wysokiej dokładności obliczania objętości tak nieregularnych brył jak kaplica św. Kingi. Pomiary i obliczenia wykonane w 2013 r. są podstawą do obliczenia konwergencji objętościowej kaplicy w najbliższym okresie.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2013, 39, 3; 211-221
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of laser scanners to determine the shape of mine excavations for safety assessment, using the example of the cross-cut mina in the salt mine Wieliczka
Autorzy:
Lipecki, T.
Jaśkowski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/225491.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Warszawska. Wydział Geodezji i Kartografii
Tematy:
Wieliczka
kopalnia soli
skanowanie laserowe
salt mine
laser scanning
Źródło:
Reports on Geodesy; 2009, z. 2/87; 239-250
0867-3179
Pojawia się w:
Reports on Geodesy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielician (Middle Badenian) foraminifers from the stratotype area : Wieliczka Salt Mine, Poland (Paratethys, Middle Miocene)
Autorzy:
Gonera, M.
Wiewiórka, J.
d'Obyrn, K.
Bukowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060050.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Middle Miocene
foraminifera
Wieliczka Salt Mine
Middle Badenian
Wielician
Opis:
The most abundant benthic foraminifers recorded in the Wielician salt-enclosed xenoliths are: Bulimina spp., Uvigerina spp., Valvulineria complanata, and Cibicides pseudoungerianus. The predominant taxon in the planktonic assemblage is Globigerina bulloides with a median 98.9% in biozone IIC and 89.1% in the later IID. The IIC assemblage differs from the IID one in both taxon composi tion and abundance. The most pronounced differences are those revealed by Valvulineria complanata counts, number of benfhic taxa and the plankfonic/benthic (P/B) rafio. Pseudotriplasia minuta (one of the Wielician index taxa) occurs only in the IID biozone, present in 16 among 28 samples. There is a noticeable difference in sur- face sculpture morphology pattern in the predominant Bulimina and Uvigerina taxa in the IIC versus the IID biozones. There are smooth (Bulimina elongata) and weakly striate (Uvigerina semiornata plexus) forms in the IIC biozone, foll owed by heavily costate (Bulimina striata) and spinose-pustu l ate (Uvigerina orbignyana plexus) forms in the IID. Globigerina druryi and G. decoraperta- the CPN 8 planktonic index taxa - had not been found in the material studied. Globigerinita uvula is un- usually common in the samples studied. The samples analysed display an abundance of Globigerina bulloides typical of the sub-evaporite Wielician. Hence the studied Wielician stratotype area supports the thesis of the Globigerina bulloides Acme as the valid name designation for the substage.
Źródło:
Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 427--438
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania składu chemicznego aerozolu w Uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka” metodą „płuczkową”
Chemical composition testing of aerosol spray in the “Wieliczka” Salt Mine using the “scrubbing” method
Autorzy:
Kostrzon, M.
Latour, T.
Badyda, A. J.
Rogula-Kozłowska, W.
Leśny, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192090.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
subterraneoterapia
speleoterapia
aerozol solny
kopalnia soli
subterraneotherapy
speleotherapy
salt aerosol
salt mine
Opis:
Subterraneoterapia (speleoterapia) stosowana jest w leczeniu przewlekłych chorób układu oddechowego. Jednym z czynników leczniczych występujących w atmosferze podziemnej Uzdrowiska Kopalnia Soli „Wieliczka” jest obecność aerozolu solnego. Ma on działanie osmotyczne, zwiększa aktywność ruchu migawkowego rzęsek nabłonka oskrzeli i pobudza czynność wydzielniczą dróg oddechowych. W dniach 29.03 – 04.04.2017 roku w kompleksie komór Uzdrowiska Kopalnia Soli „Wieliczka” przeprowadzono badanie powietrza metodą aspiracyjną z wykorzystaniem płuczek. W pobranych próbkach dokonano pomiaru stężenia jonów: Cl-, NO3 -, PO4 3-, SO4 2-, F-, Na+, NH4 +, K+, Ca2+, Mg2+. Stężenie składników mineralnych w powietrzu podziemnym wyniosło od 2,7 – 8,1 mg/m3 - średnio we wszystkich próbach 4,4 mg/m3. W pobranych próbkach powietrza dochodzącego do kompleksu komór uzdrowiskowych wśród oznaczonych składników dominowały: sód, potas, wapń i chlorki. Stężenie aerozolu w granicach oznaczonych aktualnie jest porównywalne z aerozolem nadmorskim. Aerozol wytwarzany obiektach subterraneoterapii charakteryzuje bardzo niska zawartość składników nierozpuszczalnych. Warunki panujące w podziemnym kompleksie komór uzdrowiskowych, sprzyjają działalności leczniczej ukierunkowanej na leczenie przewlekłych schorzeń układu oddechowego.
Subterraneotherapy (speleotherapy) is used in the treatment of chronic respiratory diseases. Salt aerosol is one of the therapeutic agents that occur in the underground atmosphere of the “Wieliczka” Salt Mine. It has an osmotic effect, increases the activity of the ciliary movement of the bronchial epithelium and stimulates respiratory secretion. In the period between 29th March and 4th April 2017, the air in the complex of the “Wieliczka” Salt Mine chambers was tested using the aspiration method with scrubbers. The measurements of ionic concentrations for Cl-, NO3 -, PO4 3-, SO4 2-, F-, Na+, NH4 +, K+, Ca2+, Mg2+ were followed by an analysis of the elements in the samples. In all samples, the concentration of minerals in the underground air was from 2.7 to 8.1 mg/m3- 4.4 mg/m3 on average. Sodium, potassium, calcium and chloride were dominant in the samples of air coming from the complex of spa chambers. The currently determined concentration of aerosol is comparable to coastal aerosol. Aerosol produced by subterraneotherapy objects has a very low content of insoluble constituents. The conditions in the underground complex of the spa chambers are beneficial to therapeutic activities aimed at treating chronic respiratory diseases.
Źródło:
Przegląd Solny; 2017, 13; 107--114
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd technologii eksploatacji soli kamiennej w kopalniach podziemnych
The review of the rock salt exploitation techniques in the underground rock salt mines
Autorzy:
Poborska-Młynarska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192137.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
sól kamienna
techniki eksploatacji
kopalnia soli
rock salt
exploitation techniques
salt mine
Opis:
Produkcja soli kamiennej w podziemnych kopalniach soli na świecie przekracza 43 mln ton rocznie. Sól kamienną eksploatuje się stosując różne techniki i systemy wybierania, w zależności od budowy geologicznej i warunków geologiczno- górniczych w złożu, stopnia mechanizacji, lokalnego doświadczenia górniczego i tradycji. Największymi producentami soli są kopalnie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Niemczech. Powszechnie stosowanymi systemami eksploatacji w kopalniach soli są systemy komorowe właściwe oraz komorowo-filarowe. Urabianie skał odbywa się dwiema technikami: z zastosowaniem materiałów wybuchowych oraz maszynowo kombajnami chodnikowymi. Związane są z tym rozmaite rozwiązania procesów ładowania, odstawy i transportu urobku. W Polsce działają dwie podziemne kopalnie soli: Kopalnia Soli „Kłodawa” oraz rozpoczynająca produkcję nowa kopalnia - oddział eksploatujący sól w złożu Bądzów w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”. Wielkość wydobycia pochodzącego z kopalni w Kłodawie przekroczyła w 2013 r. 0,6 mln ton. W obu kopalniach stosuje się systemy eksploatacji komorowe właściwe z odmienną techniką urabiania skał. Przegląd sposobów i technik eksploatacji stosowanych obecnie w kopalniach soli na świecie może być inspiracją dla rozwiązań w kopalniach soli w kraju.
The global production of rock salt in underground salt mines does not exceed 43 million tons a year. Rock salt is mined with various technologies and extraction systems, depending on the geological structure and mining conditions of the deposits and the degree of mechanization, as well as the local mining experiences and traditions. The salt mines located in the United States, Canada, and Germany are the largest rock salt producers. Chamber and chamber-and-pillar extraction systems are the most often used methods of salt extraction. Rock cutting is based on two techniques: one with the use of explosives and the other one based on the use of machines: continous miners. These methods are also associated with various solutions provided for the processes of loading, delivery, and transportation of the salt. Two underground salt mines operate currently in Poland: the “Kłodawa” Salt Mine and the newly established Salt Extraction Division “Polkowice-Sieroszowice” Salt Mine of the Bądzów Salt Deposit, division of the KGHM Polska Miedź S.A. The output of the “Kłodawa” Salt mine exceeded 0.6 million tons in 2013. Both Polish salt mines apply the chamber extraction systems, with diverse rock cutting techniques. A review of the global mining methods and techniques may be an inspiration for the selection of extracting solutions for the Polish salt mines.
Źródło:
Przegląd Solny; 2014, 10; 119--123
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Minerały epigenetyczne inowrocławskiego wysadu solnego, część I – historia i podziemne skarby kopalni Solno
Epigenetic Materials of the Inowrocław Salt Dome. Part I, History and the Underground Treasures of the Solno Salt Mine
Autorzy:
Wachowiak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192140.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
minerały epigenetyczne
kopalnia soli
wysad solny
epigenetic materials
salt mine
salt dome
Źródło:
Przegląd Solny; 2013, 9; 60--70
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój z poszanowaniem historii i tradycji miejsca
Development respecting the history and tradition of the site
Autorzy:
d'Obryn, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/365882.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
Tematy:
kopalnia soli Wieliczka
wywiad
turystyka
Wieliczka Salt Mine
interview
tourism
Opis:
Wywiad z Kajetanem d'Obrynem, prezesem zarządu Kopalni Soli "Wieliczka" S.A.
Anna Szczepanik talks to Kajetan d'Obyrn, Chairman of the Board of Kopalnia Soli "Wieliczka" SA.
Źródło:
Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne; 2013, 5; 48
1734-6681
Pojawia się w:
Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kopalnia pomysłów
Autorzy:
Karpiński-Rzepa, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/363983.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
Tematy:
kopalnia soli Wieliczka
turystyka
wywiad
interview
tourism
Wieliczka Salt Mine
Opis:
Wywiad z dr. inż. Kajetanem d'Obyrnem, prezesem zarządu Kopalni Soli "Wieliczka" SA.
Źródło:
Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne; 2011, 2; 10-13
1734-6681
Pojawia się w:
Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Occurrence of Fungal Aerosol in Overground and Underground Health Resorts
Badania aerozolu grzybowego w sanatorium nadziemnym i podziemnym
Autorzy:
Grzyb, J.
Frączek, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389156.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
uzdrowiska
grzyby
powietrze
kopalnia soli
health resorts
fungi
air
salt mine
Opis:
For many years sanatorium therapeutics has been very popular in Poland as well as abroad. Detailed pulmonological research showed the appropriateness of such treatment in respiratory diseases. According to this, specific environmental conditions, which occur in the underground subterraneotherapy chambers and rooms of overground sanatoriums become more and more important. The main aim of the research was to define and divide the particles of biological aerosol into fractions (depending on their aerodynamical diameters) into: over 7.0 um, 7.0-4.7 um, 4.7-3.3 um, 3.3-2.1 um, 2.1-1.1 um and 1.1-0.65 um which occur in the underground subterraneotherapy chambers in Salt Mine in Bochnia and in overground sanatorium chambers in "Health Resort Szczawnica". The microbiological analyses of the air were carried out during the winter and spring of 2008, in 2 underground sanatorium chambers in Bochnia and in sanatorium chambers in Szczawnica. The measurements were carried out by means of the six-step Graseby-Anderson impactor from the human's respiratory zone (oral and nasal cavity position) in the statc of so called "original sterility" which is before introducing sick people and the personnel into the chambers and during the period of visitors stay. As a result of the analyses, significant differences between the amount of fungal aerosol in different places of chambers were showed. It has been ascertained that the biological aerosol occurred in subterraneotherapy chambers in defmitely higher concentrations during the treatment actwity than during the period of the break between the turns. The highest concentrations of fungi in Salt Mine in Bochnia ascertain in Koldras Chamber and gymnasium in Wazyn Chamber; in Szczawnica the highest concentration was in the pump room.
Lecznictwo sanatoryjne zarówno w Polsce, jak i za granicą jest bardzo rozpowszechnione. Jak wynika z wielu badań szczególnie w schorzeniach dróg oddechowych takie leczenie przynosi bardzo dobre efekty. Na te efekty w znaczący sposób wpływa specyficzny mikroklimat panujący zarówno w podziemnych komorach subterraneoterapii, jak i w pomieszczeniach sanatoriów naziemnych. Zasadniczym celem wykonywanych badań było oznaczenie i rozdział cząstek aerozolu biologicznego na frakcje (w zależności od ich średnic aerodynamicznych: powyżej 7,0 um; 7,0-4,7 um; 4,7-3,3 um, 3,3-2,1 um; 2,1-1,1 um i 1,1-0,65 um) występującego w komorach leczniczych w Kopalni Soli w Bochni oraz w pomieszczeniach sanatoryjnych Przedsiębiorstwa "Uzdrowisko Szczawnica". Badania mikrobiologiczne powietrza zostały przeprowadzone w okresie zimy i wiosny 2008 r. w dwóch podziemnych komorach sanatoryjnych w Bochni oraz w pomieszczeniach sanatoryjnych w Szczawnicy. Pomiary zostały wykonane za pomocą sześciostopniowego aeroskopu Graseby-Andersena ze strefy oddechowej (tj. na wysokości jamy ustnej i nosowej) człowieka w stanie tzw. "pierwotnej jałowości", tj. przed wprowadzeniem chorych i personelu do pomieszczeń sanatoryjnych oraz w czasie przebywania tam kuracjuszy. W wyniku przeprowadzonych analiz ilościowych stwierdzono znaczne zróżnicowanie aerozolu grzybowego na różnych stanowiskach pomiarowych. W czasie turnusów sanatoryjnych liczebności grzybów były znacząco większe w stosunku do tych, które występowały podczas nieobecności kuracjuszy - zarówno w sanatorium nadziemnym, jak i podziemnym. Największe stężenia grzybów w Kopalni Soli w Bochni zanotowano w Komorze Kołdrasa oraz na boisku sportowym w Komorze Ważyn; z kolei w sanatorium w Szczawnicy największe stężenia bioaerozolu grzybowego stwierdzono w pijalni wód mineralnych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 1; 73-80
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineralogiczno-geochemiczna charakterystyka produktów korozji żelaza z Kopalni Soli "Wieliczka"
Mineralogical and geochemical characteristics of the iron corrosion products from the Wieliczka Salt Mine
Autorzy:
Malinowski, Ł.
Sawłowicz, Z.
Przybyło, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183545.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
kopalnia soli Wieliczka
produkty korozji
akaganeit
Wieliczka Salt Mine
corrosion products
Opis:
Korozja jest to proces stopniowego fizykochemicznego niszczenia metali pod wpływem działania środowiska otaczającego (przeważnie ciekłego i gazowego). Jednym z nich jest środowisko o podwyższonych zasoleniu, w którym proces ten zachodzi wyjątkowo szybko. Próbki do badań zostały pobrane w czasie kilku zjazdów do Kopalni Soli "Wieliczka". Były to różne metalowe fragmenty (rury, łańcuch, zawory). Makroskopowo zaobserwowano, że pobrane próbki uległy korozji w różnym stopniu: częściowo lub całkowicie. W próbkach, które uległy korozji całkowicie wydzielono dwie główne jej warstwy (warstwę zewnętrzną "A" oraz wewnętrzną "B"). Każda warstwa następnie została podzielona na dwie podwarstwy. Dodatkowo wyróżniono czarne pęcherze, które powstały głównie na fragmencie łańcucha. Wykonane badania XRD wykazały, że minerały budujące poszczególne warstwy to: akaganeit, hematyt, goethyt, halit, lepidokrokit oraz magnetyt. Skład mineralny poszczególnych warstw w znacznym stopniu wpływa na ich zabarwienie. W mikroskopie skaningowym z systemem analitycznym EDS wyróżniono w warstwach różne formy morfologiczne o zróżnicowanym składzie chemicznym.
Corrosion is a process of physico-chemical destruction of metals under the influence of surrounding environment. In a salt mine, where the salinity of air and water is high, the destruction is very fast and efficient. Metal fragments (pipes, chain), at different progress of corrosion, were collected underground in the Wieliczka Salt Mine. Two main layers of corrosion were distinguished (external "A" and internal "B"), each of them was further subdivided into two sublayers. In addition, black blebs, present on the surface of different metal fragments, were studied. XRD determinations showed that the studied layers were composed of different amounts of: akaganeite, hematite, goethite, halite, magnetite, and subordinate amounts of lepidocrockite. The mineral composition greatly affects the color of the layers. SEM-EDS studies revealed various morphological forms of different chemical composition.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2010, 36, 3; 313-329
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katastrofalny wyciek słodkiej wody w poprzeczni Kloski w wielickiej kopalni soli w 1868 roku. Reminiscencje społeczne
The catastrophic leak of fresh water in the Kloski cross-cut in the Wieliczka salt mine in 1868. Social reminiscences
Autorzy:
Skubisz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371171.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Wieliczka
kopalnia soli
Kloski
Colloredo
wyciek wody
salt mine
water leak
Opis:
Gwałtowny wyciek słodkiej wody w poprzeczni Kloski na V poziomie wielickiej kopalni w 1868 r. zapoczątkował walkę z żywiołem, która trwała 11 lat. Dość szybko dolne partie kopalni zostały wypełnione wodą, istniało też realne zagrożenie zalania pozostałych wyrobisk, powstania obwałów i zapadlisk powierzchniowych. Starano się nie dopuścić do dalszych zniszczeń, niestety pierwsze próby zatamowania wypływu okazały się nieudane. Do Wieliczki przybywali eksperci, którzy mieli zdecydować, jak uchronić kopalnię przed dalszymi stratami, a nawet całkowitą likwidacją. Sprowadzono maszyny parowe i pompy o dużej mocy, by stopniowo usuwać wodę z zatopionych komór i chodników. Kiedy wydawało się, że sytuacja została opanowana, doszło jednak do ponownego gwałtownego wypływu wody w poprzeczni Kloski, a później w poprzeczni Colloredo 2. Ostatecznie wypływ został zatamowany wskutek samoczynnego zaciskania się odkrytych wcześniej kawern. Informacje o zagrożeniu kopalni i samej Wieliczki odbiły się szerokim echem na ziemiach dawnej Polski, a nawet daleko poza jej granicami. Prasa lokalna i zagraniczna początkowo niemal codziennie dostarczała informacji o sytuacji w wielickiej kopalni. Spotkało się to z wielkim zainteresowaniem i szerokim odzewem społecznym, który wyrażał się m.in. przesyłaniem do saliny wielickiej – zarówno przez fachowców, jak i amatorów – licznych telegramów oraz listów z radami, mającymi pomóc w zatamowaniu wycieku. Zagrożenie dla kopalni, a co za tym idzie dla pracujących w niej ludzi, miało też duży wpływ na mieszkańców Wieliczki, którzy obawiali się o źródło utrzymania oraz o swoje domy. Opisane wydarzenie z zakresu techniki, górnictwa nieoczekiwanie znalazło swe odzwierciedlenie w literaturze i sztuce. Tworzono szkice, rysunki, odbitki graficzne oraz obrazy olejne. Natomiast jako wotum za uratowanie wielickiej kopalni przed zalaniem słodkimi wodami wypływającymi z poprzeczni Kloski powstała na poziomie IIw kopalni kaplica św. Krzyża.
The sudden leak of fresh water in the Kloski cross-cut at level V of the Wieliczka mine in 1868 was the beginning of the struggle against forces of nature, which lasted 11 years. Quite quickly, the lower parts of the mine were filled with water; there was also a realistic threat of flooding of the remaining excavations, emergence of rock slides and surface subsidence. Efforts were made to prevent further damages; unfortunately, the early attempts to eliminate the outflow turned out unsuccessful. Experts came to Wieliczka to decide how to protect the mine against further losses or even overall liquidation. Steam engines and pumps of high capacity were introduced to gradually remove water from the flooded chambers and galleries. However, when it seemed that the situation was under control, another sudden outflow of water took place in the Kloski cross-cut and then in the Colloredo 2 cross-cut. Ultimately, the outflow was blocked by spontaneous clamping of the previously discovered caverns Information on the threat to the mine and to Wieliczka itself gained great publicity in the former lands of Poland and even far from its borders. Initially, the local and foreign press provided reports on the situation in the Wieliczka mine almost every day. In response, the general public showed great interest in the issue, expressed – among other things – by letters and telegrams sent to the Wieliczka saltworks both by amateurs and professionals, advising the authorities on how to eliminate the leak. The threat to the mine and the people working in it exerted substantial impact on the Wieliczka inhabitants, who feared for their jobs and houses. This purely technical and mining event was unexpectedly reflected in literature and art. Sketches, drawings, graphic prints and oil paintings were created. As a votive offering for saving of the Wieliczka mine from flooding with fresh water flowing out of the Kloski cross-cut, the Chapel of Holy Cross was constructed at level II of the mine.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2020, 34; 82-179
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geomechanical numerical analysis as a guidance for preservation works of the “Wieliczka” Salt Mine site
Autorzy:
d’Obyrn, K.
Tajduś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/178418.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
geomechanical analysis
numerical modelling
physico-mechanical rock parameters
Wieliczka Salt Mine
Opis:
Salt was excavated at the “Wieliczka” Salt Mine for over 700 years. Underground mining operations terminated in 1996, by which time almost 2,400 chambers and 245 km of galleries had been created underground, situated on 9 levels and a few interlevels. In 1978, the mine was included in the UNESCO World Heritage List, which stated that parts of the mine with historical value had to be preserved for future generations. In order to preserve the most valuable chambers and galleries, activities aimed at establishing a protection pillar for excavations were conducted in the conservation area on Levels I–V. The need of large scope preserving works created the necessity to conduct a new and truly comprehensive geomechanical analysis. Such an analysis could only be done by means of advanced numerical modelling codes. Three-dimensional calculations were performed by means of FLAC 3D finite difference code. Rock mass stability assessment in the vicinity of excavations was carried out on the basis of the distribution and range of the so called failure zones. This comprehensive geomechanical analysis allows for verification and give the directions for future preservation and closure works in the “Wieliczka” mine.
Źródło:
Studia Geotechnica et Mechanica; 2017, 39, 2; 25-34
0137-6365
2083-831X
Pojawia się w:
Studia Geotechnica et Mechanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katastrofy wodne w górnictwie solnym na świecie - przyczyny, sposoby zwalczania, skutki
Water disasters in salt mining worldwide - causes, counter measures, consequences
Autorzy:
Poborska-Młynarska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/165286.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
górnictwo solne
katastrofa wodna
zatopienie kopalni soli
salt mining
water disaster
salt mine flooding
Opis:
Podziemne kopalnie soli kamiennej i soli potasowych są narażone na gwałtowne dopływy wód spoza złoża do wyrobisk górniczych, zagrażające ich zatopieniem. Pomimo znacznego postępu w znajomości geologii złóż solnych, bogatego doświadczenia górniczego i postępu w technologiach górniczych, dochodzi również w dzisiejszych czasach do katastrof wodnych, których skutkiem jest utrata kopalni, utrata zasobów złoża oraz zniszczenia na powierzchni przebiegające z niezwykłą intensywnością. Przypadki takie zaszły w ostatnim ćwierćwieczu w kilku zagłębiach solnych, np. w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Rosji, Ukrainie, Białorusi. W artykule dokonano próby usystematyzowania przyczyn katastrof wodnych w kopalniach soli na świecie, które zaszły w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Przedstawiono sposoby zwalczania dopływów oraz dalsze konsekwencje katastrof wodnych wyrażające się poważnymi deformacjami górotworu i powierzchni. Problem realnego zagrożenia wodnego w kopalniach soli w Polsce jest nieustająco aktualny, wobec trwającej od dziesięcioleci eksploatacji w wysadzie solnym w Kopalni Soli „Kłodawa”, rozpoczęcia wydobycia w pokładowym złożu solnym Bądzów w KGHM Polska Miedź S.A. oraz wobec zabezpieczania wyrobisk w historycznych kopalniach w Bochni i Wieliczce. Artykuł został zakończony wnioskami, przydatnymi dla bezpieczeństwa eksploatacji i utrzymania wyrobisk w reżimie zagrożenia wodnego w krajowych kopalniach soli.
Underground mines of rock and potassium salts are exposed to violent water inflows into mining excavations causing flooding hazard in the mine. Despite considerable progress in the geology of salt deposits, great mining experience and progress in mining technologies, there are also current water disasters with such consequences as loss of mine, loss of reserves and extremely intense damages on the surface. Such cases have occurred in the last quarter of the century in several salt basins, for instance in the United States, Germany, Russia, Ukraine, Belarus. In this paper, attempts have been made to systematize the causes of water disasters in salt mines worldwide and, based on the review of literature, they have been illustrated by descriptions of individual events that have taken place in the past several decades. The counter measures against water inflow and their effectiveness, as well as further consequences of water disasters resulting in serious deformations of the rock and surface, have been described. The problem of real water hazard in salt mines in Poland is constantly current, considering the decades of operation of the salt mine Kłodawa, the beginning of mining activity in the salt deposit Bądzów (KGHM Polska Miedź S.A.) and problems with old salt chambers protection in the historical mines in Bochnia and Wieliczka. This paper has been completed with conclusions useful for the safe operation and maintenance of the workings in the Polish salt mines in the water hazard regime.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2018, 74, 6; 33-41
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The complex hydrogeology of the unique Wieliczka salt mine
Autorzy:
Brudnik, K.
Czop, M.
Motyka, J.
d'Obyrn, K.
Rogoż, M.
Witczak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2066345.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
sól kamienna
hydrogeologia
kopalnia soli Wieliczka
rock salt
hydrogeology
water catastrophes
Wieliczka Salt Mine
Opis:
The saltmine in Wieliczka is a mining plant which is unique on the worldwide scale, which has been developing since the Middle Ages until the present times. The high geological complexity of bedrock in the vicinity of the mine, which is associated with the Carpathians orogeny, determines the high level of complexity of local hydrogeological conditions. At present, about 260 l/min of water discharges into the mine, which is considered very high as for a salt mine. 86% of that amount comes from three major inflows, i.e. WVII-16 (from Fornalska II chamber), WVI-32 (from Z-32 chamber) and WVI-6 (from Z-28 chamber). These seepages cause threats to the mine, not only due to their large volumes but also due to high quantities of salt that is leaching from the rock mass. The most troubled area in the Wieliczka salt mine, from the hydrogeological viewpoint, is the northern border, where salt deposits are in contact with strongly dislocated sandstones via a gypsum-clay layer. These sandstone deposits comprise not very productive aquifers that, to some degree, are isolated from one another.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 9/1; 787-796
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modernizacja stacji wentylatorów głównych szybu „Wilson” w KS „Wieliczka” S.A.
The modernization of the main fan station of the “Wilson” shaft in KS “Wieliczka” S.A.
Autorzy:
Pasek, Rafał
Rozwadowski, Krzysztof
Zuski, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106539.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
szyb kopalniany
wentylatory główne
modernizacja
kopalnia soli
mine shaft
main fans
modernization
salt mine
Opis:
Artykuł omawia modernizację stacji wentylatorów głównych szybu „Wilson” w KS „Wieliczka” S.A., która objęła: budynek stacji, wentylatory główne, silniki elektryczne o mocy 110 kW do napędu wentylatorów, transformatory 3/0,4 kV, rozdzielnię 3 kV „Wilson”, rozdzielnię główną 0,4 kV oraz systemy komunikacyjne do sterowania stacją.
This article discusses the modernization of the “Wilson” shaft’s main fan station in KS “Wieliczka” S.A., which included: the station building, main fans, the 110 kW electric motors to drive the fans, 3/0.4 kV transformers, 3 kV “Wilson” switchgear, 0.4 kV main switchgear and the communication systems used to control the station.
Źródło:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering; 2021, 59, 3; 41-50
2450-7326
2449-6421
Pojawia się w:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The modernization of the main fan station of the “Wilson” shaft in KS “Wieliczka” S.A.
Modernizacja stacji wentylatorów głównych szybu „Wilson” w KS „Wieliczka” S.A.
Autorzy:
Pasek, Rafał
Rozwadowski, Krzysztof
Zuski, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154900.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
mine shaft
main fans
modernization
salt mine
szyb kopalniany
wentylatory główne
modernizacja
kopalnia soli
Opis:
This article discusses the modernization of the “Wilson” shaft’s main fan station in KS “Wieliczka” S.A., which included: the station building, main fans, the 110 kW electric motors to drive the fans, 3/0.4 kV transformers, 3 kV “Wilson” switchgear, 0.4 kV main switchgear and the communication systems used to control the station.
Artykuł omawia modernizację stacji wentylatorów głównych szybu „Wilson” w KS „Wieliczka” S.A., która objęła: budynek stacji, wentylatory główne, silniki elektryczne o mocy 110 kW do napędu wentylatorów, transformatory 3/0,4 kV, rozdzielnię 3 kV „Wilson”, rozdzielnię główną 0,4 kV oraz systemy komunikacyjne do sterowania stacją.
Źródło:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering; 2021, 59, 3; 31-40
2450-7326
2449-6421
Pojawia się w:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The analysis of destructive water infiltration into the Wieliczka Salt Mine – a unique UNESCO site
Autorzy:
d'Obyrn, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058975.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
salt mine
underground water
ion concentration in the effluents
origin of effluents
Opis:
The Wieliczka Salt Mine has been inscribed in 1978 on the first UNESCO list of World Cultural and Natural Heritage as a unique monument in the world scale. During more than 700 years of its operation, the inflow of outside water into the underground excavations constituted the biggest threat to the mine. Infiltration of water into the salt deposits can cause flooding of the mine and have a destructive influence on the state of the bedrock and the excavations through uncontrolled leaching of NaCl. The analysis of the geological structure and natural hydrogeological conditions in the area is one of many concerns in attempting to determine the water infiltration routes. Cluster analysis conducted for the different ions, and the correlations calculated, indicate that it is difficult to identify significant associations between the various ions other than the obvious and expected associations between, e.g., mineralisation of, Na and Cl, and Ca, Sr and SO4, Similarly, the spatial distribution of the different ions in the analysed effluents does not allow to determine groupings of several effluents with characteristic changes in the content of one or more ions. Furthermore, no regularities are revealed by sample graphs of ion associations. Such considerations motivated focusing the work on the interpretation of ion concentrations which depart from the average, based on the analysis of the origin and location of the effluents, the geological structure, the operation time span for each region, the presence and accessibility of old chambers and galleries, and also the occurrence of chamber subsidence which reach the surface. It is possible to identify water migration routes and interpret the chemical composition of mine effluents only through a comprehensive analysis of the causes of water phenomena encountered in the mine which has operated since the thirteenth century.
Źródło:
Geological Quarterly; 2012, 56, 1; 85-94
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieliczka Salt Mine and its history written in annual growth rings of spruce wood
Autorzy:
Szychowska-Krąpiec, E.
Dudek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060056.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Picea abies
Wieliczka Salt Mine
mining casings
annual growths
dendrochronology
mining archaeology
Opis:
This paper presents results of dendrochronological analysis of spruce wood from the Wieliczka Salt Mine, one of the oldest mines in Poland. The wood came from the first level of the mine, from casings of drifts, chambers, mineshafts, short shafts, galleries and chapels. The oldest wood, representing spruce trees cut down in the 15th century, appears in the Wałczyn, August and Dusząca chambers, Bąkle chamber and Powroźnik gallery, as well as the cast between the Kaczorowski and Sroki chambers. Younger wood, from the 16th and 17th century, was recognized in the Krupiński, Dusząca, Reyna and Weszki chambers, the Leszno and Karol galleries, the Sułów short shaft, and the Lizak chapel. The 18th–19th century wood appears in the August, Wałczyn, Dusząca, Rex and Kloski chambers, the Klemens gallery, the Piżmowa chapel, and the Wałczyn short shaft. In two excavations of the August and Weszki chambers, fragments of 20 th century wood were recognized. Wood from old mines is a valuable source of information on history of the mining excavations or tools used in the mines. It also allows extending the scope of research of the mining archaeology.
Źródło:
Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 617--622
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemieszczenia ścian wyrobiska komorowego w skałach solnych spowodowane jego wypełnieniem
The displacements of the walls of the chamber working in salt rocks caused by its filling
Autorzy:
Maj, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/167025.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
kopalnia soli
podsadzanie
solanka w podsadzce
salt mine
backfilling
brine in back
Opis:
W górnictwie solnym od stopnia wypełnienia pustek poeksploatacyjnych zależą przemieszczenia w jego otoczeniu, ale bardziej znaczący jest wpływ porzuconych wyrobisk na kształtowanie się stanu zagrożenia wodnego, w tym potencjalne skutki wdarcia wód. W pracy analizowano wyniki obliczeń numerycznych przeprowadzonych dla 4 wariantów sposobu wypełnienia wyrobiska na jego otoczenie skałami o właściwościach reologicznych. Stwierdzono współoddziaływanie dwóch procesów: spowalniania zaciskania wyrobisk wywołanego jego wypełnieniem i przyspieszenia zaciskania spowodowanego namakaniem górotworu przez solankę obecną w materiale podsadzkowym.
In salt mining, the displacements around the post-mining voids depend on the degree of their filling. The impact of abandoned workings on the extent to which the water hazard is present, including the potential effects of water inrush, is more significant. This paper presents an analysis of results of numerical calculations carried out for 4 variants of a filled excavation surrounded by a rock mass with rheological properties. Interaction of two processes was found: the slowing down of convergence caused by working filling and acceleration of room-closure caused by soaking of the rock mass by the brine presented in the filling material.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2018, 74, 12; 15-19
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okoliczności i skutki katastrofalnego wdarcia wód do kopalni soli w Wapnie. Uwagi do wydarzeń z sierpnia 1977 r.
Circumstances and consequences of catastrophic water inflow into the Wapno salt mine. Notes to the events of August 1977
Autorzy:
Kortas, G.
Maj, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192132.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
kopalnia soli
katastrofa wodna
deformacje terenu
salt mine
catastrophic inflow
ground deformations
Opis:
Wdarcie wody w 1977 r. do kopalni soli w Wapnie doprowadziło do jej zatopienia. W pracy przedstawiono okoliczności katastrofalnego wdarcia wód do wyrobisk na podstawie własnych doświadczeń Autora. Wskazano na współudział czynników hydrogeologicznych i geomechanicznych, a także technicznych w procesie infiltracji wód w czapie wysadu, ochronnej półce stropowej i w obszarze kopalni. Pokazano też skutki zatopienia kopalni na powierzchni terenu, przejawiające się w postaci niecki obniżeń z rozległą strefą deformacji nieciągłych.
The uncontrolled inflow of water into the Wapno Salt Mine in 1977 resulted in flooding of the facility. This paper presents the circumstances of the catastrophic water inflow into workings, based on the author’s experiences. The paper indicates the combination of hydrogeological and geomechanical factors, as well as technical ones, occurring in the process of water infiltration into the salt dome cap, protective ceiling shelf, and the whole mining area. The effects of flooding on land surface are displayed in the form of subsidence, with a vast area of discontinuous deformations.
Źródło:
Przegląd Solny; 2014, 10; 101--106
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotografia w wielickiej kopalni – od zdjęć Awita Szuberta do skaningu laserowego (na przykładzie prywatnej kolekcji Jerzego Przybyły)
Photographs of the “Wieliczka” Salt Mine: from the photographs taken by Awit Szubert to laser scanning images (Based on the private collections of Jerzy Przybyło)
Autorzy:
Przybyło, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192011.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
Kopalnia Soli „Wieliczka”
fotogrametria
skaning laserowy
Wieliczka salt mine
photogrammetry
laser scanning
Opis:
Kopalnia Soli „Wieliczka” wzbudza od stuleci zainteresowanie zarówno jako obiekt przemysłowy, jaki i turystyczny, dlatego nic dziwnego, że na stałe zagościła w niej fotografia. Obok pełnienia roli turystycznej pamiątki i dokumentu stała się także narzędziem do naukowych badań oraz metod pomiarów podziemnych wyrobisk. Za odkrywców fotografii uważa się Francuza Louis Jacques Mandé Daguerre,a oraz Anglika Williama Henry’ego Fox Talbota. Obaj niezależnie od siebie w 1839 r. objawili światu jej wynalazek. Musiało jednak minąć ponad 50 lat zanim zawitała do wielickiej kopalni. Pierwszym fotografem, który ją uwiecznił był Awit Szubert, który w 1892 r. wykonał serią zdjęć wydaną rok później w Wiedniu w postaci albumu. Kolejnymi fotografami ważnymi dla kopalni w okresie do 1945 r. byli Jan Czernecki i Władysław Gargul. Zdjęcia ich autorstwa ilustrowały zarówno książki i artykuły traktujące o kopalni, jak i turystyczne przewodniki, a także były wydawane w postaci pocztówek. Znaczącą powojenną postacią dla Wieliczki był Alfons Długosz. Zainicjował on powstanie Muzeum Żup Krakowskich. Sam był uznanym fotografem i wykonał wiele zdjęć ukazujących podziemia kopalni. Jego prace charakteryzują się dużym kunsztem artystycznym. Postępujący rozwój turystyki w kopalni wywołał zapotrzebowanie na przewodniki, pocztówki i zestawy pamkowych zdjęć. Jej wpisanie w 1976 r. na listę zabytków Województwa Krakowskiego, a w 1978 na Światową Listę Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO spowodowało dalsze zapotrzebowanie na zdjęcia z podziemi. Pojawiły się też duże wydawnictwa albumowe traktujące o kopalni. Po 1989 r., kiedy to w Polsce doszło do przemian ustrojowych i powstania gospodarki wolnorynkowej ilość publikacji albumowych, przewodników i innych pamiątek, takich jak np. kalendarze znacznie wzrosła. Publikowały je zarówno firma organizująca ruch turystyczny w kopalni (Kopalnia Soli „Wieliczka” - Trasa Turystyczna sp. z o.o.) jak i Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Obok komercyjnych funkcji związanych z turystyczną i muzealną rolą kopalni fotografia znalazła zastosowanie w pomiarach podziemnych wyrobisk (fotogrametria), dokumentacji podziemnych zabytkowych miejsc, pełniła także rolę edukacyjną i ilustracyjną dla wielu artykułów naukowych oraz popularnonaukowych. Przeszła drogę od klasycznej (rejestracji obrazu na materiałach światłoczułych) do cyfrowej, a jej techniczna kopalniana przyszłość związana jest ze skaningiem laserowym wyrobisk.
For centuries, the “Wieliczka” Salt Mine has aroused interest both as an industrial facility and as a tourist destination; therefore, it is no wonder that photography has become a permanent aspect of the site. Photographs served as tourist souvenirs and documents, and photographic techniques become tools for scientific research and surveying underground excavations. The Frenchman Louis Jacques Mandé Daguerre and the Englishman William Henry Fox Talbot are considered to be the inventors of photography. They both independently revealed the invention of photography to the world in 1839. However, over 50 years passed before photography arrived at the “Wieliczka” Salt Mine. Awit Szubert was the first photographer who immortalised the Mine. He took a series of photographs in 1892. They were published a year later in Vienna, in the form of an album. Jan Czernecki and Władysław Gargul were other important Salt Mine photographers before 1945. Their photographs illustrated books and articles about the Salt Mine, as well as tourist guides, and were issued in the form of postcards too. Alfons Długosz became a significant post-war figure in Wieliczka. He initiated the creation of the Kraków Saltworks Museum in Wieliczka. He himself was a recognised photographer and took many photographs showing the undergrounds of the Salt Mine. His photographs demonstrated a high artistic craftsmanship. The progressive development of tourism in the Salt Mine triggered demand for guidebooks, postcards, and sets of commemorative photographs. Entering the Salt Mine on the Landmark List of the Kraków Region in 1976 and on the World Heritage List in 1978 caused further demand for photographs from the underground. Large album publications about the mine appeared. After 1989, when Poland underwent political transformations, and free market economy emerged, the number of album publications, guidebooks, and other souvenirs, such as calendars, increased significantly. They were published both by the company organising tourism in the Mine (The Wieliczka Salt Mine – Tourist Route Ltd.) and the Kraków Saltworks Museum in Wieliczka. Apart from the commercial functions connected with the tourist site and landmark roles of the Mine, photography was also used for the surveying of underground excavations (photogrammetry) and the documentation of the landmark underground workings. It also played educational and illustrative roles for many scientific and popular-science publications. Photography developed from its classical technique (image recording on photosensitive materials) to digital one. The technical future of photograph in the Salt Mine is associated with laser scanning of the Salt Mine’s excavations.
Źródło:
Przegląd Solny; 2022, 16; 104--140
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Petrological character of lignite (brown coal) from Badenian salts in the Bochnia Mine (Southern Poland)
Autorzy:
Wagner, M.
Bukowski, K.
Stochel, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2059019.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Bochnia Salt Mine
Mio cene, pe trog ra phy of brown coal (ortholignite)
rock salt
Opis:
The salt deposit in Bochnia is located in the marginal zone of the Carpathian Foredeep. The salt succession, composed of rock salt deposits, with clay stone, mudstone and zuber interbeds was, in its original location, ca. 80 m thick. The carbonized organic material described herein occurs within three salt units: in the southern salts, in the middle salts, and in the northern salts. There are two petrographic forms of coal in the Bochnia rock salt succession: xylite and gelitic coal. Xylites are fragments of fossil wood. Externally, xylite demonstrates a fibrous texture, and can be splintered along the fissility with uneven transverse fractures. The fragments are strongly gelified and show a zonal structure: their internal parts are made of highly cracked textinite, although the external part of the xylite fragments is built of ulminite. The gelitic coal was found in the form of lenticles, formed exclusively of euulminite. Their main mineral components include metasideronatrite (Na242
Źródło:
Geological Quarterly; 2010, 54, 4; 439-448
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innovative technology of tight liquidation of workings on the example of the Wieliczka Salt Mine
Autorzy:
Gonet, Andrzej
Stryczek, Stanisław Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853908.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
kopalnia soli
bezpieczeństwo kopalni
Kopalnia Soli Wieliczka
salt mine
water hazard
safety pillar
Mine Wieliczka
Opis:
The authors of the paper describe the way in which the longitudinal working Gussmann was mined in level V and the longitudinal working Kosocice in level VI, which in both cases resulted in a water flux from behind the northern boundary of the salt deposit. Only after concrete dams were seated on both levels, the brine flux was stopped leaving a direct contact of the dams with the pressurized water around the mine. For the sake of controlling water beyond the dams, steel pipelines were conducted through both dams and equipped with gauges before the dams. Their use in a saline environment, the developing corrosion increased the possibility that the tightness of the pipelines would be damaged. For this reason a decision was made to protect the mine by making a tight reconstruction of the safety pillar in both levels along the longitudinal working for about 600 m from the dams eastwards. For this purpose the pipeline injection method was applied. As the volume of voids to be tightly filled equaled to about 3800 m3, the task had to be divided into stages. Because of considerable distances of the liquidated workings from the closest shaft, the sealing slurries were prepared in a special injection center on the surface from where they were transported to the destination with a pumping pipeline through the Kościuszko shaft. The most important aspect of liquidating the end parts of the longitudinal working was to properly select the sealing slurries in view of their best cooperation with the rock mass, and such parameters as tightness, durability and cost. At the end stage of works, both longitudinal workings were equipped with dams, which were sealed up with the hole injection method. The innovative technology was implemented in the Wieliczka Salt Mine to reconstruct the safety pillar in levels VI and V in the most westward workings, the mine was shortened by about 600 m, the length of the ventilation system was reduced, systematic observations and pressure read-outs in dams 3 and 4 were systematically eliminated in dams 3 and 4. In this way the costs were lowered and safety of the mine improved.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2021, 66, 1; 3-12
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadzór Starostwa Górniczego w Krakowie nad Kopalnią Soli w Wieliczce w latach 1872-1918
Supervision of the mining starosty in Cracow over the Wieliczka Salt Mine between 1872 and 1918
Autorzy:
Krokosz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1574541.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Nadzór
Starostwo Górnicze
Kraków
Kopalnia Soli
Wieliczka
Supervision
Mining starosty
Cracow
Salt Mine
Opis:
Between 1860 and 1873, Galicia, which formed a part of the Habsburg Empire, received a number of social and political rights which remained in force until 1918 and became known in history as the period of “Galician Autonomy.” In 1871, the Minister of Galicia was appointed. The central state authorities were represented by an intendant (with the headquarters in Lvov), appointed by the emperor and subordinate to the government in Vienna; on the other hand, starosts from individual poviats and police directors were subject to the intendant. The chief local authority was the National Sejm, whereas the National School Council supervised education. Local government bodies were poviat and commune councils, elected locally. In 1869, Polish language was introduced as the official language of administration and courts in Galicia. The period of Galician Autonomy, so important for the entire Polish society that inhabited this crown-land (Kingdom of Galicia and Lodomeria), was equally significant for the functioning of the Wieliczka Saltworks. Spatial development of the mine took place during the rule of the Austrian administration; changes were introduced in salt deposit exploitation, production and transport of extracted salt. These activities required provision of proper security measures for the personnel working in the mine and for the tourists visiting the designated section of underground pits. Issues related to social benefits for the mine personnel also played a significant role. All these aspects required supervision on the part of relevant instances of mining authorities, i.e. the Mining Starosty in Cracow (since 1871) and the District Mining Office subordinate to it. Throughout all the years of its functioning, the Mining Starosty performed all tasks contained in the act that established in it a very meticulous – and sometimes even pedantic – manner. Relevant activities referred primarily to permanent control of the mine with respect to compliance with safety standards, both underground and on the surface (verification of technical status of the haulage machines, fire-extinguishing equipment, etc.). The Mining Starosty supervised the activities of the Wieliczka “Brotherly Fund” (“Kasa Bracka”), a mining self-help cooperative and other organisations operating by the saltworks. Supervision over the mine, and in particular over explosives used during mining work, acquired special dimension before the outbreak of WWI, when the Mining Starosty was made liable for strict implementation of guidelines of political and military authorities. The mining institutions established in 1871 continued to operate after Poland regained its independence in 1918 and survived, sometimes in slightly changed forms, until the 1920’s.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2015, 30; 69-108
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakter i geneza wycieku 55/750 w Kopalni Soli „Kłodawa”
The charakteristic and origin of the 55/750 leakage in the “Kłodawa” Salt Mine
Autorzy:
d’Obyrn, Kajetan
Motyka, Jacek
Staszczak, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192061.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
górnictwo solne
zagrożenie wodne
geneza zjawiska wodnego
salt mine
water hazard
leakage origin
Opis:
Zagrożenie wodne w Kopalni Soli „Kłodawa” występuje od ponad 65 lat, czyli od rozpoczęcia eksploatacji soli. Jednym z wycieków stanowiących zagrożenie jest zjawisko wodne nr 55 występujące na poziomie 750. W artykule przedstawiono wyniki monitoringu tego zjawiska wodnego. Kopalnia prowadzi systematyczną kontrolę wydajności wycieku i jego składu chemicznego oraz izotopowego. Wyniki tych badań pozwalają na określenie wody pochodzącej z tego zjawiska wodnego jako syngenetycznej solanki pochodzącej z wód uwięzionych w wysadzie.
The water hazard in the “Kłodawa” Salt Mine has been present for more than 65 years, since the beginning of the salt exploitation. The water phenomenon No. 55, occurring at the level 750, is one of the leakages contributing to this threat. The article presents the results of this water phenomenon monitoring conducted by the mine. Systematic control of this leakage consits of efficiency, and also chemical and isotopic composition measurements. Based on the monitoring results, water coming from this phenomenon can be considered as a syngenetic brine, originating from waters trapped in the salt deposit.
Źródło:
Przegląd Solny; 2018, 14; 21--28
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deformacje szybu „Kościuszko KS Wieliczka wywołane pracami uszczelniającymi obudowę szybu
Deformation of "Kościuszko" mine shaft in Salt Mine "Wieliczka" caused by sealing of the housing
Autorzy:
Jaśkowski, W.
Lipecki, T.
Jabłoński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/165456.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
KS Wieliczka
deformacje szybu
obudowa szybu
Wieliczka Salt Mine
Shaft deformation
shaft housind
Opis:
W referacie przedstawiono deformacje obudowy i uzbrojenia szybu zarejestrowane wykonanym dla Kopalni Soli „Wieliczka" S.A. systemem monitoringu geodezyjnego deformacji obudowy szybu, kanału dolotowego oraz konstrukcji wieży szybowej podczas wykonywanych prac wiertniczych i iniekcyjnych w pobliżu szybu. Iniekt podawany pod znacznym ciśnieniem do otworów wiertniczych zlokalizowanych bardzo blisko szybu, mógł uszkodzić konstrukcję obudowy i spowodować awarie krytyczne szybu. W celu zapobieżenia takim sytuacjom zamontowano w szybie mobilny system monitorowania stanu konstrukcji szybu. Jego wskazania pozwoliły na bieżąco wyznaczać wartości występujących w szybie deformacji i w razie konieczności modyfikować przebieg prac iniekcyjnych. System wraz z oprogramowaniem integrującym dane monitoringu zbudowano w ramach projektu: „Opracowanie technologii uszczelniania szybów górniczych przez Kopalnię Soli „Wieliczka", współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Analiza uzyskanych wyników wykazała niewielkie deformacje obudowy szybu podczas iniekcji oraz potwierdziła zalety wykonanego systemu monitoringu i nowatorskiego sposobu iniekcji wysokociśnieniowych.
This paper presents the deformation of the housing and shaft reinforcement within the deformation monitoring system surveyed in Salt Mine "Wieliczka". The material injected under considerable pressure to boreholes located very close to the shaft, could damage the reinforcement and cause critical failures of the shaft. In order to prevent such situations, a mobile system for monitoring the condition of the structure of the shaft was mounted. Its indications allowed to define the value of deformation occurring in the shaft in real time, and if necessary to modify the course of the injection works. The system and the implemented software was developed within the project "Developing technologies of sealing mine shafts in Salt Mine "Wieliczka"", co-financed by the European Regional Development Fund. The analysis of the results shows a slight deformation of the shaft housing during the injection and demonstrates the advantages of the monitoring system and a novel method of high-pressure injections.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2016, 72, 1; 4-10
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu składu hydrochemicznego wybranych wycieków KS Wieliczka na podstawie modelowania hydrogeochemicznego
Evaluation of hydrochemical composition of selected seepages in the salt mine Wieliczka on the example of hydrogeochemical modelling
Autorzy:
Winid, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300400.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
modelowanie hydrogeochemiczne
wody kopalniane
solanka
kopalnia soli
Wieliczka
hydrogeochemical modeling
mine waters
brine
Wieliczka Salt Mine
Opis:
Programy PHREEQE i PRQPITZ na podstawie analizy fizykochemicznej umożliwiają ocenę stanu równowagi składu chemicznego wód. Przeprowadzone w ramach programów działania opisują oddziaływanie w wieloskładnikowym układzie woda - faza stała i pozwalają obliczać formy migracyjne składników roztworu wodnego (specjacje) oraz wskaźnik nasycenia roztworu względem określonych faz mineralnych. Stany równowagi fazowej były określane dla 42 prób wód (w większości solanek) z Kopalni Soli Wieliczka z wykorzystaniem obu programów. Zależność wskaźników nasycenia dla poszczególnych minerałów względem zawartości głównych jonów zostały przedstawione na wykresach. Z przeprowadzonych badań wynika, że wody dopływające do kopalni mogą rozpuszczać sól kamienną, gips, anhydryt natomiast wody krążące po złożu na ogół nie powinny ługować złoża, ponieważ osiągnęły stan nasycenia lub bliski nasycenia względem minerałów ewaporatowych.
Computer programs PHREEQE and PRQPITZ enable evaluation of the state of equilibrium of chemical composition of waters on the basis of physicochemical analysis. These programs describe processes taking place a multi-component (water-solid phase) system enabling calculation of the migration forms of water solution components (speciations) and saturation index of solution for various mineral phases. The states of equilibrium were determined for 42 water samples (mostly brines) in the Salt Mine Wieliczka with the use of both programs. The dependence of saturation indices for both minerals was plotted against the main ions content. The analyses reveal that waters flowing to the mine may dissolve rock salt, gypsum and anhydrite, whereas waters circulating around the reservoir generally should not be leaching the rocks as they have already reached the state of saturation or close to saturation as compared to evaporate minerals.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 775-781
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje odkrycia, rozpoznania geologicznego i eksploatacji złoża soli kamiennej w Kłodawie
History of the discovery, exploration and exploitation of the rock salt deposit in Kłodawa, Central Poland
Autorzy:
Poborska-Młynarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192057.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
górnictwo solne
kopalnia soli Kłodawa
technologia eksploatacji soli
produkcja soli
salt mining
Kłodawa Salt Mine
salt exploitation techniques
salt production
Opis:
Kopalnia soli w Kłodawie założona na złożu Kłodawa 1 w wysadzie soli cechsztyńskich jest od wielu lat największym producentem soli kamiennej w kraju. W artykule przedstawiono historię odkrycia wysadu kłodawskiego i założenia kopalni w 1949 r., technologię eksploatacji, naturalne zagrożenia w złożu, podsumowanie działalności i doświadczenia górniczego i kierunki rozwoju kopalni w przyszłości. Wydobycie zmieniało się w ostatnim dziesięcioleciu od 400 tys. do przeszło 800 tys. Mg rocznie. Kopalnia dysponuje wyeksploatowanymi wyrobiskami o objętości około 19 mln m3 . Rozpatrywana jest możliwość likwidacja komór poprzez wypełnianie ich masowymi drobnoziarnistymi odpadami w technologii podsadzki hydraulicznej lub pastowej. W kopalni soli w Kłodawie istnieją obecnie możliwości zrealizowania optymalnego scenariusza funkcjonowania kopalni soli: od wybierania surowca aż do wyczerpania zasobów, po pełne wykorzystanie gospodarcze przestrzeni poeksploatacyjnej.
The Kłodawa Salt Mine established in the Zechstein salt dome in central Poland has been the largest producer of rock salt in the country for many years. The article presents the history of the discovery of the Kłodawa salt dome and the founding of the mine in 1949, exploitation techniques, natural threats in the mine, summary of mining operations and experience and directions of mine future development. The output of the mine has changed in the last decade from 400,000 up to over 800,000 Mg per year. During decades of salt extraction the significant volume of about 19 million m3of excavations has been created. The possibility of liquidation of chambers by filling them with mass fine-grained waste g is considered. In the Kłodawa mine, there are currently possibilities to realize the optimal scenario of the salt mine operation, i.e. from salt extraction to full economic use of post-exploitation voids.
Źródło:
Przegląd Solny; 2018, 14; 5--14
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacyjna rola Kopalni Soli „Wieliczka - wczoraj i dziś
The educational role of the "Wieliczka" Salt Mine - past and present
Autorzy:
Obyrn, K. d'
Przybyło, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955207.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
kopalnia soli Wieliczka
złoże soli kamiennej
edukacja
dydaktyka
geoturystyka
"Wieliczka" Salt Mine
salt deposits
education
teaching
geotourism
Opis:
Przez stulecia istnienia Kopalni Soli „Wieliczka" stopniowo kształtowała się jej rola dydaktyczna. W wiekach XVI-XVII z zagadnieniami eksploatacji złoża zapoznawały się europejskie elity. Po pierwszym rozbiorze Polski austriaccy zarządcy kopalni rozpoczęli organizować trasy dla masowej turystyki. Po odzyskaniu niepodległości bliskie związki połączyły kopalnię z Akademią Górniczą (późniejszą Akademią Górniczo-Hutniczą). Pod koniec lat 90. XX i w początkowych latach wieku XXI edukacja w kopalni bazowała na sieci stanowisk dokumentacyjnych przyrody nieożywionej oraz rezerwacie Groty Kryształowe. Od 2009 roku oparto ją na trasie „Tajemnice wielickiej kopalni". W latach 2001-2012 na terenie kopalni odbywały się zajęcia dla studentów Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Poznańskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Śląskiej, a także studentów z zagranicy, m in. z uniwersytetów w Koszycach, Ostrawie, Parmie i Wiedniu. W latach 2001-2012 praktyki odbyło około 4800 studentów.
During the past centuries, the educational character of the "Wieliczka" Salt Mine was gradually shaped. Only European elites were familiar with the issues of exploiting the Wieliczka salt deposits in the 16th and 17th centuries. After the First Partition of Poland, the Austrian managers of the Salt Mine began to arrange trails for mass tourism. After Poland regained independence, special bonds connected the Salt Mine with the Academy of Mining (presently called the AGH University of Science and Technology). At the end of the 1990s and at the beginning of the 21st century, the educational field trips were based on a network of documented sites and the nature reserve called the Crystal Grottoes. Since 2009, the trips follow the route called "The Mysteries of the Wieliczka Mine." Apart from the AGH University of Science and Technology, classes were also organised for the students of the Jagiellonian University, Pedagogical University of Cracow, University of Wroclaw, Adam Mickiewicz University, University of Silesia, University of Warsaw, and Silesian University of Technology (2001-2012). Foreign students were coming from Kosice, Ostrava, Parma, or Vienna. Approximately 4,800 students participated in field trips and internships in the "Wieliczka" Salt Mine between 2001 and 2012.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2013, 39, 3; 301-308
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompleks młyna solnego i magazynów byłej kopalni soli w Wapnie. Uwarunkowania i przesłanki do ochrony XX-wiecznych budowli poprzemysłowych jako trwałej ruiny
Salt mill complex and warehouses of the former salt mine in Wapno. Considerations and premises for the protection of 20th-century post-industrial buildings as a permanent ruin
Autorzy:
Urbaniak, Miron
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113869.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
kopalnia soli
Wapno
młyn solny
architektura przemysłowa
trwała ruina
salt mine
salt mill
industrial architecture
permanent ruin
Opis:
W dawnej kopalni soli zniszczonej przez wodę w 1977 r. w małej wiosce Wapno w Wielkopolsce widać z daleka zespół młyna solnego wraz z magazynami solnymi. Zaprojektowane przez prof. Bronisława Bukowskiego (1893-1965), wzniesione w latach 1929-1930 przez C. Lubińskiego i K. Jaskulskiego z Warszawy budynki mają żelbetowy system ramowy i słupową konstrukcję nośną. Układ charakteryzuje ogromna skala, nieproporcjonalna do rzeczywistych potrzeb wioski, co utrudnia wszelkie działania rewitalizacjne i adaptacjne do nowych funkcji. Jednak wartość budynków dla historii i panoramy miasta Wapno, będącym niegdyś stolicą największej w Polsce kopalni soli, dla krajobrazu kulturowego Wielkopolski, a wreszcie dla historii polskiego wydobycia soli i polskiej szkoły betonu i konstrukcji z betonu zbrojonego jest trudna do oszacowania. Dlatego bez względu na pogarszającą się kondycję kompleks powinien być chroniony i zachowany w krajobrazie kulturowym Wielkopolski jako cenny zabytek techniki. Tym samym jedynym sposobem na jego ochronę jest zachowanie go w postaci trwałej ruiny.
In the former salt mine, destroyed by water in 1977, a salt mill complex together with salt warehouses can be seen from a distance in the small village of Wapno in Wielkopolska. Designed under the guidance of prof. Bronisław Bukowski (1893–1965), and erected in 1929–1930 by C. Lubiński and K. Jaskulski from Warsaw, the buildings have a reinforced concrete frame system and a supporting column support structure. The complete setup is characterized by a huge scale, disproportionate to the current needs of a small village, which hinders any possibility of revitalization and adaptation to new functions. However, the value of the buildings for the history and the Wapno panorama, which was once home to the largest salt mine in Poland, for the cultural landscape of Wielkopolska, and finally for the history of Polish salt mining and the Polish school of concrete and reinforced concrete construction, is difficult to be estimated. That is why regardless of the deteriorating condition, the complex should definitely be protected and preserved in the cultural landscape of Wielkopolska as a highly valuable technical monument. At the same time at this point the only way to protect it is to preserve it as a permanent ruin.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2018, 6; 213-223
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany warunków zasilania wycieku W VI-32 w kopalni soli Wieliczka w świetle wieloletnich badań izotopowych
Changes of recharge conditions of inflow W VI-32 at Wieliczka salt mine in the light of long-term isotopic investigations
Autorzy:
Postawa, A.
Obyrn, K. d'
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062460.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
hydrogeologia górnicza
badania izotopowe
kopalnia soli Wieliczka
mining hydrogeology
isotope investigations
Wieliczka Salt Mine
Opis:
W pracy przedstawiono podsumowanie 40 lat badań zawartości trytu oraz izotopów stabilnych (18O i 2H) w wodach dopływających do komory Z-32 na poziomie VI kopalni soli Wieliczka (wyciek W VI-32). Skład izotopowy wód z wycieku świadczy o zasilaniu mieszanym, z istotną komponentą wód współczesnych. Proporcje mieszania tych składowych ulegają okresowym, niekiedy znacznym wahaniom, co świadczy o zmiennych w czasie i skomplikowanych warunkach zasilania wycieku.
In a paper the results of long-term isotopic investigations are presented. Both stable isotopes (18O and 2H) and tritium concentrations were measured in water appearing in the Z-32 chamber at the VI level in Wieliczka salt main. Observed changes in isotopic composition of waters from the inflow suggest mixing of tritium free water recharged in Holocene with essential component of contemporary waters containing tritium. Variable mixing proportions of these components suggest changeable and complicated conditions of water circulation.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 465--469
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawodnienie złoża soli Wieliczka na podstawie stanu wycieków kopalnianych
Hydrogeological situations of Wieliczka deposit on the base of mine seepages conditions
Autorzy:
Brudnik, K.
Przybyło, J.
Winid, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299564.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
wycieki kopalniane
Wieliczka
kopalnia soli
zawodnienie
seepages in mines
Wieliczka Salt Mine
wet conditions
Opis:
Zjawiska hydrogeologiczne obserwowane w Kopalni Soli Wieliczka stanowią grupę ponad 180 wycieków kopalnianych, która podlega kontroli jakościowej i ilościowej. Na wykresach częstości skumulowanej przedstawiono wydajności i zawartość jonów chlorkowych i siarczanowych, parametry, które związane są bezpośrednio z zagrożeniem wodnym, a także wartości policzonego na ich podstawie wskaźnika siarczanowości. Wycieki podzielono na grupy różniące się pochodzeniem (dopływy zewnętrze i wycieki krążące w złożu) oraz wydajnością i zasoleniem. Dopływy zewnętrzne charakteryzują się większą wydajnością i mniejszym wydatkiem ale różnym zasoleniem. Natomiast krążące w złożu solanki cechują się mniejszym zróżnicowaniem wydajności, większą zawartością jonów siarczanowych i niewielkimi różnicami w zawartości jonów chlorkowych
Wet conditions in salt deposits are observed on the group of leaks reported in Wieliczka Salt Mine. More than 180 leaks are under quantity and quality control. Discharges and contest of chloride and sulphate and sulphate indicators of Wieliczka leaks are presented on probability curves. Leaks were classified based on their origin (waters from the boundary and waters inside the deposit), on the discharge (for groups) and salinity (three groups). Waters leaking to the deposit are characterised by bigger discharge and variety salinity. Waters circulated inside the deposit are less variable of discharge, more contest of sulphate and small differences in chloride contest
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2006, 23, 1; 101-109
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania historyczne i prawno–organizacyjne górniczo–konserwatorskiego zabezpieczania zabytkowych wyrobisk Kopalni Bocheńskiej
Historical, legal and organisational determinants of mining and conservation protection of historical pits in the Bochnia Salt Mine
Autorzy:
Charkot, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487332.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
uwarunkowania historyczne
organizacja
zabezpieczania
zabytkowe
wyrobiska
kopalnia
Bochnia
Historical legal
mine
conservation
protection
historical pits
Salt Mine
Opis:
The objective of this article is to present hitherto accomplishments in the area of protection of the mine understood as a monument in a legal sense. They are presented in reference to securing activities in the mine, effected throughout the history of its functioning. These issues have not been presented in a  synthetic manner so far. The basic source material for the study was information accumulated in the course of documentation work conducted by the employees of the Cracow Saltworks Museum Wieliczka (in cooperation with engineers and technical employees from the Bochnia Salt Mine) underground. The manner of presentation of issues discussed in the study derives from an analogous article pertaining to the Wieliczka Salt Mine, presented in volume XXIII of this yearbook. The necessity of securing the mining pits in the Bochnia Salt Mine has been apparent since the very beginning of its commercial operation. Various solutions were applied, frequently quite untypical, adjusted to the specific geological structure of the deposit. The basic material was wood, used to line the rising headings, as well as drifts in the weak rock mass. Extensive chambers were propped up with support columns, usually filled with mining spoil and contaminated salt types. The specific nature of the Bochnia Salt Mine was that the support columns were constructed of thin alder and birch trunks. Support columns made of thick pine, spruce or fir wood were rarely used. Some of the selected areas were liquidated by being completely filled with waste rocks and post-production waste. Smaller of them, left without any means of protection, were completely clamped after several centuries. The original form of securing the chambers from the progressing destruction was leaving them at the edge of a thin salt shell. Until the 18th century, transport routes were designated in some of them via lining or support columns, which connected exploitation areas located on various depths. Conservation work in the legal sense began only after inclusion of the mine in the list of monuments in 1981, even though some of the projects undertaken earlier had this objective in mind, especially in the underground chapels. Mining and conservation work is performed in a zone included under protection, i.e. on levels from I to IX, in most valuable mining pits, selected on the basis of substantive criteria with respect to the values of the mining pits. The selection was made by the employees of the Cracow Saltworks Museum Wieliczka on the basis of materials accumulated during the systematic scientific and technical stock-taking conducted in the 1970s and 1980s; the list was approved by the Małopolska Province Monument Conservator in Kraków. It includes 65 chambers, 112 drifts, 3 shafts and 4 fore-shafts. Furthermore, the most valuable regions of the mine with respect to natural assets were encompassed by a detailed stocktaking in 2005 and subjected to additional legal protection on the basis of the Nature Conservation Act in the form of 27 documentation sites. The conservation authorities have also formulated guidelines pertaining to the procedure of preparing and performing work in the historical pits. The starting point is preparation of a historical and conservation study and subsequently a technical design relying on its recommendations. On this basis, permits are issued for the conduct of work in protected shafts, chambers and drifts. Direct supervision over the performance of work until 1999 was the obligation of the Province Monument Conservator in Tarnów, and later the Małopolska Province Monument Conservator in Kraków and, since 2016, the Cracow Saltworks Museum Wieliczka. The basic source of financing for the conservation projects are funds deriving from the state budget, which may be formally assigned for such a purpose since 2000. Earlier (since 1991) they were fully assigned to liquidation work. As of 2000, funds assigned for specific projects from the National Environmental Protection and Water Management Fund constitute a significant supplement for the financing. Relatively small funds are also generated by the tourist and spa activities pursued since 1995. The majority of mining and conservation work was performed by the mining team of the Bochnia Salt Mine. Tasks calling for specialist equipment and special qualifications of employees were commissioned from external companies. The basic part of the work was concentrated on levels from I to IV, in mining pits that are the most valuable with respect to the presented historical values. The speed of work gained momentum after the mine was classified as the monument of history (2000). Initially, the work focused on securing pits that are assigned for being made available to tourists on level IV, i.e. the August Chamber, and on level VI: the Sienkiewicz Chamber and the Dobosz Inter-level. As a result of them, in 1995 the conditions in the mine allowed for admission of organised groups to the mine for the first time in history. Later, work was conducted in drifts and chambers assigned for thematically oriented exhibitions. In the first period, the greatest mining and conservation projects included securing the central part of the August Drift, along with adjoining corridors and the extensive Ważyn Chamber. Its adjustment to perform recreational and sanatorium-type functions required a lot of effort. In the second stage, work performed in the complex of mining pits called Zejście Kalwaria, spreading from level I Danielowiec to level IV August, was of great importance, as well as work at eleven sections of Regis Stairs connecting these levels. It is also necessary to mention professional conservation of the 18th century Passionis Chamber and opening the 17th century Krucyfiks Chamber for tourists. Performance of mining and conservation work has acquired a special rank and should be an absolute priority after inclusion of the Salt Mine in the UNESCO World Heritage List in 2013.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2016, 31; 119-150
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ground uplift after the closure of water leaks in the Mina drift of the Wieliczka Salt Mine
Wypiętrzenia terenu po zamknięciu wycieku w poprzeczni Mina w Kopalni Soli Wieliczka
Autorzy:
Maj, A.
Kortas, G.
Ulmaniec, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184710.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
kopalnia soli Wieliczka
niecka osiadań
wypiętrzenia terenu
Wieliczka Salt Mine
subsidence trough
ground uplift
Opis:
After putting the water leaks in the Wieliczka Salt Mine under control, upon construction of dams in 2007, the ground subsidence stopped. Presently, however, ground uplifts are observed on land surface. This paper presents geological, mining, and hydro-geological conditions occurring in the leak areas. Using the examples of previous subsidence, the authors have demonstrated the shaping of ground uplifts observed in levelling surveying by precise measurement methods. With a correction relating to the subsidence caused by working convergence that also occur in ground displacements, it was found that the maximum ground uplifts reached 63 mm, with the continuing trends in the years to come. It was established that the causes of uplifting included increase of pressure in suffosion caverns and the displacement effect, with irrigation of dried and drained formations during the flow of water into the salt mine.
Po opanowanym wdarciu wód do Kopalni Soli Wieliczka przez zamknięcie wycieku w 2007 r. ustały obniżenia powierzchni i obecnie wykształcają się wypiętrzenia. W pracy przedstawiono warunki geologiczno-górnicze i hydrogeologiczne w strefie wycieku i na tle poprzednich obniżeń pokazano kształtowanie się wypiętrzeń terenu, obserwowane w pomiarach geodezyjnych niwelacją precyzyjną. Biorąc pod uwagę poprawkę na uczestniczące w przemieszczeniach terenu osiadania spowodowane wpływami kopalni, stwierdzono, że maksymalne wypiętrzenia osiągnęły 63 mm, a teren w następnych latach może się nadal wypiętrzać. Wskazano, że przyczyną wypiętrzeń jest zwiększenie ciśnienia w kawernach sufozyjnych oraz efekt wypornościowy i nawadnianie osuszonych i zdrenowanych utworów w trakcie spływu wód do kopalni.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2012, 38, 1; 9-22
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenie metanowe w Kopalni Wielickiej
Methane Threat Explosion In Wieliczka Salt Mine
Autorzy:
Charkot, Józef
Wiewiórka, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1574552.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Zagrożenie
metan
Kopalnia Wielicka
gaz
złoże
wybuch
Methane
Threat
Explosion
Wieliczka
Salt Mine
gas
Opis:
Methane threat has accompanied miners in the Wieliczka salt mine since the very beginning of salt extraction. Methane leaks caused serious impediments in safe conduct of underground work, whereas methane ignition and explosions resulted in burns and fatalities among the mining personnel. Increased probability of occurrence of this dangerous gas existed with respect to work in the “spiz” salt deposits and in the vicinity of southern and northern border of the bed. It also accumulated in significant amounts in the Crystal Grottoes and in their direct vicinity. Manners of eliminating methane threat changed throughout history: from preventive methane burning, improvement of ventilation and modern techniques of methane detection. Mining regulations were also used to ensure safety.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2015, 30; 109-127
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ograniczenie zagrożenia wodnego w Kopalni Soli „Kłodawa” S.A. poprzez likwidację wyrobisk poza filarem brzeżnym w Polu nr 1 na poz. 600 m
Reduction of water hazard in the “Kłodawa” S.A. Salt Mine by liquidation of the workings outside the salt dome’s border pillar in Field 1, Level 600 m
Autorzy:
D’obyrn, Kajetan
Andrusikiewicz, Wacław
Cyran, Katarzyna
Staszczak, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192019.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
kopalnia soli
zagrożenie wodne
likwidacja wyrobisk
salt mine
water hazard
liquidation of underground working
Opis:
Ograniczenie zagrożenia wodnego stanowi jeden z priorytetów Kopalni Soli „Kłodawa”. Pole soli kamiennej białej nr 1 zlokalizowane jest wzdłuż wschodniej granicy wysadu. Granice Pola od strony północno-wschodniej stanowi konstrukcyjnie wyznaczona powierzchnia filara brzeżnego, który do poziomu 600 m ma grubość 50 m. Źródłem zagrożenia wodnego przy eksploatacji Pola nr 1 są północno-wschodnia granica wysadu solnego oraz południowo-zachodnia granica Pola. W artykule przedstawiono metodykę likwidacji wyrobisk chodnikowych w filarze brzeżnym, w których stwierdzono zjawiska wodne. Odpowiedni dobór technologii likwidacji, uzależniony od miejsca występowania zjawisk wodnych ogranicza zagrożenie wodne omawianego rejonu kopalni.
Water hazard reduction is one of the priorities of the “Kłodawa” Salt Mine’s management. White rock salt Field No. 1 is situated along the eastern border of the Kłodawa salt dome. The boundaries of the field on the north-east side are equivalent to the structurally designated area of the peripheral pillar, which is 50 m thick down to the level of 600 m. The source of water hazard during the exploitation of Field No. 1 is situated in the north-eastern boundary of the salt dome and the south-western boundary of the Field. This paper presents a methodology of the liquidation of the salt mine’ workings in the peripheral pillar where water hazard has been identified. Appropriate selection of the mine decommissioning technology, depending on the places of occurrence of water leaks, can reduce the water hazard in the specific areas of the salt mine.
Źródło:
Przegląd Solny; 2022, 16; 153--162
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrząszcze w soli
Beetles in rock salt
Autorzy:
Kłys, Grzegorz
Ziarkiewicz, Aleksandra
Przybyło, Jerzy
Włodarczyk-Żurek, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192067.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
Kopalnia Soli „Wieliczka”
troglokseny
troglofile
troglobionty
chrząszcz
Wieliczka Salt Mine
trogloxene
troglophiles
troglobionts
beetles
Opis:
Kopalnia Soli „Wieliczka” jest obiektem sztucznie stworzonym przez człowieka, dawniej eksploatowanym, obecnie intensywnie odwiedzanym. Dzięki kopalni powstała nowa nisza ekologiczna, którą zaczęły zasiedlać troglofilne organizmy żywe. Jednymi z ciekawszych zwierząt żyjących w tej kopalni są chrząszcze Niptus hololeucus. Naturalnie występują w miejscach niezwiązanych z solnymi systemami podziemnymi, jednak zawleczone przystosowały się do troglobiontycznego trybu życia. Obecnie prowadzone badania ukierunkowane są m.in. na biologiczne i morfologiczne porównanie populacji troglofilnych z kopalni i żyjących poza nią. W tym celu przy pomocy pułapek Barbera pobierane są próby z 13 stanowisk z poziomów I-III. Wstępne wyniki pokazują znaczące zmiany liczebności chrząszczy znajdowanych w pułapkach, co może mieć związek z cyklem rozwojowym a także znaczne różnice związane z miejscem ulokowania pułapki.
The „Wieliczka” Salt Mine is the place artificially created by man, formerly operated, now intensely visited. Owing to mine arise new ecological niche, which troglophiles living organisms to settled. One of the more interesting animals from this mine are the beetles Niptus hololeucus. They naturally occur in place unbound with salt underground systems but introduce adapt to troglobiontic lifestyle. The aim of current research is i.a. biological and morphological comparison troglophile and free-living populations. For this purpose, using Barber’s traps samples from 13 positions from the I-III level of the mine are collected. The preliminary results show significant changes in numbers of found beetles in traps, what may be related to the life cycle, and significant differences related to the location of the trap.
Źródło:
Przegląd Solny; 2018, 14; 145--147
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Infrastruktura Wieliczka w latach 1772-1918
Infrastructure of Wieliczka between 1772 and 1918
Autorzy:
Krzysztofek, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487342.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Infrastruktura
Wieliczka
miasto
kopalnia soli
techniczna infrastruktura
szyby górnicze
Infrastructure
city
salt mine
mine shaft
technical infrastructure
Opis:
This study is devoted to the broadly-understood technical infrastructure and analysis of development of its individual areas which exerted significant impact on the proper functioning and development of Wieliczka during the times of the Austrian partition. The following issues are discussed in the study: transport infrastructure, both road and train, provision of the city and the mine with water (water supply system from the Lednice ponds of 1803, water supply systems from ponds: na Grabówkach, Syberia, from the Park of Empress Elizabeth, supplying water to the mining shafts and providing potable water from Bieżanów), discharge of sewage, lighting (starting with oil lamps, through kerosene and gas laps and ending with electric lights) and communication, i.e. the beginnings of the telegraph and telephone. Some of these discoveries are still used in Wieliczka, e.g. the potable water pipeline from Bieżanów and the main collector discharging sewage from the city. The saltworks power plant did not stand the test of time. The developing town was forced to get connected to the electric main of the city of Cracow. Transport infrastructure was significantly modernized and improved. Railway was electrified and roads were rebuilt.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2012, 28; 115-170
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 93

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies