Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "rytual" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 105
Tytuł:
Posthuman Practices of Care beyond the Entropocene: How the FARN. collective Designs Ways of Thinking-With in «The Shape of Trouble to Come»
Posthumanistyczne praktyki troski poza entropocenem: Jak kolektyw FARN projektuje sposoby współ-myślenia w «The Shape of Trouble to Come»
Autorzy:
Biberstein, Sandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47017833.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
sztuki uważności
praktyki troski
kolektyw FARN
relacyjność
postludzki rytuał
arts of noticing
practices of care
FARN. collective
relationality
posthuman ritual
Opis:
In The Shape of Trouble to Come: A Posthuman Ritual (2021) the FARN. collective responds to the actual condition marked by indeterminacy and environmental destruction. In the ruins of capitalism (Anna Tsing), represented on stage with electronic waste of computer technology, the German theatre collective presents in an experimental trial various speculative stories that allow the spectators to see themselves as part of a larger ecological context and attune the perspective to polyphonic assemblages with multispecies worlds. These world-conceptions presented in various scenes are based on texts and ideas of Donna Haraway, Ursula K. Le Guin, and Paul B. Preciado. In reference to Anna Tsings attempt to focus on the “arts of noticing,” author focuses in this article on practices of care which lead to a thinking in relationalities, especially to a thinking-with (Haraway). This thinking-with is a way of living-with, being aware of troubling relations and significant otherness that transforms those involved in the relation and the worlds we live in. Analyzing different polyphonic assemblages which the FARN. collective created author shows how posthuman practices of care create trouble in established epistemologies and leads to an experience of becoming and of being vulnerable to others.
W The Shape of Trouble to Come: A Posthuman Ritual (2021) kolektyw FARN reaguje na aktualną sytuację naznaczoną niestałością i degradacją środowiska. W ruinach kapitalizmu (Anna Tsing), reprezentowanych na scenie przez elektroniczne odpady technologii komputerowej, niemiecki kolektyw teatralny eksperymentuje z różnymi spekulatywnymi historiami, które pozwalają widzom zobaczyć siebie jako część szerszego ekologicznego kontekstu i dostroić swoją perspektywę do polifonicznych asamblaży z wielogatunkowymi światami. Przedstawiane w kolejnych scenach koncepcje świata oparte są na tekstach i ideach Donny Haraway, Ursuli K. Le Guin i Paula B. Preciado. Nawiązując do „sztuki uważności” Anny Tsing, autorka w artykule skupia się na praktykach troski, które prowadzą do myślenia w relacjach, a zwłaszcza do współ-myślenia (Haraway). To współ-myślenie jest sposobem współ-bycia, świadomości kłopotliwych relacji i znaczącej inności, które przekształcają uczestników relacji i światy, w których żyjemy. Analizując różne polifoniczne asamblaże, które stworzył kolektyw FARN, autorka pokazuje, jak posthumanistyczne praktyki troski stwarzają kłopoty w zastałych epistemologiach i prowadzą do doświadczenia stawania się i wrażliwości na innych.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 3; 19-44
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Наш цісар». Образ Франца Йосифа в львівській пресі – еволюція від «переможця над повстанцями» 50-их років ХІХ століття до «доброго батька» початку ХХ століття
„Nasz cesarz”. Wizerunek Franciszka Józefa w prasie lwowskiej. Ewolucja od „zwycięzcy buntowników” z lat 50. XIX wieku do „dobrego ojca” początku XX wieku
“Our Emperor”. The image of Franz Joseph in the Lviv press. Evolution from “the rebel victor” of the 1850s to “the good father” of the early 20th century
Autorzy:
Кісь, Назар
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803998.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Franciszek Józef
cesarz
wizyta
rytuał
wizerunek
Franz Joseph
emperor
visit
ritual
image
Opis:
Artykuł analizuje zmiany wizerunku cesarza Franciszka Józefa I na łamach lokalnej prasy lwowskiej. Za punkt odniesienia przyjęto wizyty Franciszka Józefa we Lwowie. Było ich pięć i pozwalają one prześledzić przemianę od monarchy absolutnego połowy XIX wieku do „naszego ojca” na początku XX wieku. W tekście ukazano jak postęp gospodarczy i technologiczny, liberalne reformy, emancypacja, rozwój projektów narodowych Ukraińców i Polaków, a także inne osiągnięcia drugiej połowy XIX wieku, wpłynęły na kształt osobistej historii cesarza, który nawet w czasach szerzenia się nacjonalizmu, uosabiał państwo i ojczyznę – ziemię, na której panują Habsburgowie.
The article analyzes the changes in the image of Emperor Franz Joseph I as depicted in the local Lviv press. The visits of Franz Joseph to Lviv serve as a reference point for this analysis. There were five visits in total, which allow tracing the transformation of the monarch from an absolute ruler in the mid-19th century to the “father figure” at the beginning of the 20th century. The text highlights how economic and technological progress, liberal reforms, emancipation, the development of national projects by Ukrainians and Poles, as well as other achievements of the second half of the 19th century, influenced the personal history of the emperor. Even in times of growing nationalism, he personified the state and the homeland – the land ruled by the Habsburgs.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 377-388
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dystynkcja jako sposób wyróżniania żołnierzy
Distinction as a way of distinguishing soldiers
Autorzy:
Krzemińska-Cieśla, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314325.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
dystynkcja
rytuał
żołnierz
distinction
ritual
soldier
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie, że kapitał kulturowy żołnierzy jest znacznikiem właściwego dla danego korpusu wojskowego gustu, a także stanowi podstawę klasowego podziału, a oficerom zapewnia wyróżnienie społeczne - dystynkcję. Aby osiągnąć założony cel, wykorzystano metodę przeglądu literatury. Artykuł składa się z dwóch części, z których pierwsza opisuje przejawy rytuałów w wojskowej rzeczywistości, natomiast część druga poświęcona jest ceremoniałowi wojskowemu jako sposobowi nadawania żołnierzom habitusu.
Pierre Bourdieu's theory of social and cultural production reveals mechanisms and structures: social classes and symbolic fields, and habitus. According to this author's assumptions, the army is a symbolic field. Within this autonomous social space governed by specific rules, there is social symbolic competition for various forms of cultural capital: embodied capital (interests, skills, knowledge, body posture, gestures, language, appearance, appearance, hygiene, diet, sport), objectified (furnishings, interior design and clothing) and institutionalized (completed stages of education confirmed in the form of diplomas) . It is cultural capital that is the marker of taste appropriate for a given social group, it is the basis of class division, and it provides officers with a social distinction - distinction.
Źródło:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych; 2023, 7; 7--13
2544-7262
Pojawia się w:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ritual in sport – an empirical study of table tennis players
Rytuał w sporcie – badanie empiryczne tenisistów stołowych
Autorzy:
Witkowska, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679227.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rytuał
społeczny wymiar sportu
współczesność
tenisiści stołowi
badanie ilościowe
ritual
the social dimension of sports
contemporary
table tennis players
quantitative survey
Opis:
The article was devoted to analysing the specifics of the phenomenon of rituals and their social impact. Ritual activities can be diverse, and their characteristics are likely to be specific only to certain social groups. The peri-sport sphere is exceptionally saturated with ritual practices, and the interest in this phenomenon may be compounded by the fact that sports are a relatively under-researched area from a social perspective. In analysing aspects related to the practices in question, it was necessary to refer to psychological mechanisms, an anthropological perspective and a key one – the sociological approach of such theorists as Randall Collins, Erving Goffman, and Émile Durkheim. In the remainder of the article, spectator and highly media-oriented sports were primarily scrutinised. These disciplines were chosen because the players practising them are characterised by a high degree of use of rituals, and they are activities that allow for more straightforward observation of many of the attributes associated with the practices in question. Prioritised in the context of this article was the analysis of a self-reported survey conducted on professional table tennis players. The fundamental data collection method was an online survey, the results augmented by participant observation. The purpose of the study was to find out the specifics of table tennis players’ rituals. Devoting attention to the plane associated with table tennis was essential due to the lack of scientific information on this social group and the widespread use of rituals by the players surveyed. As a result, the issue of athletes’ rituals was enriched with information on players’ habits of another exciting sport – table tennis.
Artykuł został poświęcony analizie specyfiki zjawiska rytuałów i ich społecznego oddziaływania. Działania rytualne mogą być zróżnicowane, a ich cechy charakterystyczne tylko dla określonych grup społecznych. Sfera okołosportowa jest niezwykle bogata w zastosowanie rytuałów, a zainteresowanie tym fenomenem potęgować może fakt, iż sport jest relatywnie słabo przebadanym obszarem pod kątem społecznym. Przy analizie aspektów związanych z omawianymi praktykami, konieczne było odniesienie do mechanizmów psychologicznych, perspektywy antropologicznej oraz kluczowego – ujęcia socjologicznego takich teoretyków jak: Randall Collins, Erving Goffman, czy Émile Durkheim. W dalszej części artykułu pod ogląd zostały wzięte przede wszystkim sporty widowiskowe i wysoce medialne. Dyscypliny te zostały wybrane, ponieważ zawodnicy je uprawiający charakteryzują się wysokim stopniem zastosowania rytuałów oraz są to aktywności, które pozwalają na łatwiejsze zaobserwowanie wielu atrybutów związanych omawianymi praktykami. Priorytetowa w kontekście niniejszego artykuły była analiza badania własnego, przeprowadzonego na profesjonalnych tenisistach stołowych. Kluczową metodą zbierania danych została ankieta internetowa, której wyniki wzbogaciła obserwacja uczestnicząca. Celem badania było poznanie specyfiki rytuałów tenisistów stołowych. Poświęcenie uwagi płaszczyźnie związanej z tenisem stołowym było istotne, ze względu na brak naukowych informacji na temat tej grupy społecznej oraz z uwagi na powszechne stosowanie rytuałów przez badanych zawodników. W efekcie, problematyka rytuałów sportowców, została wzbogacona o informacje dotyczące nawyków zawodników kolejnej, niezwykle interesującej dyscypliny sportowej, jaką jest tenis stołowy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2023, 86; 43-59
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina jako środowisko przeżyć religijnych w świeckiej kulturze
The Family as an Environment of Religious Experience within Secular Culture
Autorzy:
Żmudziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37247984.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
rodzina
religia
kultura
rytuał
sekularyzacja
family
religion
culture
ritual
secularization
Opis:
Rodzina jest kluczową strukturą społeczną z punktu widzenia obecności i znaczenia religii w dzisiejszej kulturze. Proces sekularyzacji spowodował poważne zmiany cywilizacyjne, które dotknęły zarówno religię, jak i rodzinę. Świeckość stała się głównym wyznacznikiem tożsamości człowieka. Badania z dziedziny antropologii kultury, socjologii religii czy teologii fundamentalnej wykazują, że teoretyczny model homo oeconomicus czy homo faber nie do końca odzwierciedla obraz egzystencji „realnego człowieka”. Pozostają w nim wciąż cechy homo religiosus, czyli człowieka odczuwającego dramat istnienia, wymiar ostateczności i tajemnicy. Poszukując sensu istnienia i znaczenia swych przeżyć, tworzy symbole, które są próbą nazwania transcendującej go rzeczywistości. W tym aspekcie rodzina jest podstawowym środowiskiem socjalizującym człowieka również w wymiarze religijnym i dającym mu możliwość doświadczenia rzeczywistości sakralnej.
The family is an essential social structure with regard to the presence and importance of religion in contemporary culture. The process of secularization has brought about significant civilizational changes that have affected both religion and the family. Secularism has become the main determinant of a modern person. Studies in cultural anthropology, sociology of religion and fundamental theology show that the theoretical models of homo oeconomicus or homo faber do not fully reflect the existence of the “real person”. A person still has some characteristics of homo religiosus, i.e. a person who feels the drama of existence, the dimension of finality and mystery. In the search for the meaning of existence and the meaning of one’s experience, one creates symbols in an attempt to name the transcendent reality. From this point of view, the family is a fundamental environment that socializes the person, also in the religious dimension, and allows him or her to experience sacred reality.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 611-624
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozmowy przy stole w Polsce i w Hiszpanii – analiza zrytualizowanych środków językowych
Dinner conversations in Poland and Spain: Analysis of ritualized linguistic units
Autorzy:
Urbaniak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26443634.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ritual
linguistic ritualisms
linguistic pragmatics
Polish
Spanish
rytuał
rytualizmy językowe
pragmatyka językowa
język polski
język hiszpański
Opis:
Celem opracowania jest opis oraz porównanie warstwy językowej rytuału spożywania posiłków wśród użytkowników języka polskiego i hiszpańskiego. Akt biesiadowania, niezwykle istotny w analizowanych kręgach kulturowych, charakteryzuje się nie tylko określonym schematem zachowań, ale i rozmaitymi środkami językowymi towarzyszącymi konkretnym sytuacjom interakcyjnym. W niniejszym artykule przedstawiono najczęściej występujące akty mowy, rytualizmy językowe oraz spragmatykalizowane środki językowe wykorzystywane podczas rytuału jedzenia wśród społeczności polsko- i hiszpańskojęzycznej. Analiza opiera się na przykładach pochodzących z korpusów języka mówionego, stworzonych w Polsce i Hiszpanii, stanowiących transkrypcje codziennych rozmów członków wymienionych społeczności. Badanie pokazało, że obydwie społecznością łączy wiele wspólnych wartości związanych ze wspólnym spożywaniem posiłków, jednak każda z nich charakteryzuje się nieco odmiennymi środkami językowymi używanymi podczas rytuału.
The aim of this paper is to describe and compare the linguistic dimension of the ritual of dining among Polish and Spanish speakers. The act of feasting, very important for the analysed cultures, not only does present a specific scheme, but it is also accompanied by a range of linguistic mechanisms introduced in concrete interactive situations. The present article exposes the most frequent speech acts, ritualized expressions and pragmaticalized constructions that are used during the ritual of dining in the Polish and Spanish communities. The analysis is based on the examples from oral language corpora, created in Poland and in Spain, that is transcriptions of everyday conversations of the members of described communities. The research has shown that both communities share a lot of common values related to dining, nevertheless each one of them presents some characteristic linguistic mechanisms used during the ritual.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2023, 11; 1-12
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wesele Stanisława Wyspiańskiego – między tym, co osobiste i zbiorowe
The Wedding by Stanisław Wyspiański – between the personal and the collective
Autorzy:
Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763119.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Wyspiański
The Wedding
literature of Young Poland
wedding ritual
rite of passage
female characters
symbolism of wind
Wesele
obrzęd weselny
rytuał przejścia
postacie kobiece
symbolika wiatru
Opis:
Artykuł stanowi zachętę do odczytywania na nowo Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Zawarte w tym szkicu propozycje interpretacyjne akcentują zwłaszcza znaczenie obrzędu wesela jako rytuału przejścia w dramacie, nie dość docenianą rolę postaci kobiecych wpisanych w rytmy życia, śmierci i odradzającego się życia w utworze Wyspiańskiego oraz istotną w dramacie symbolikę powietrza i wiatru. Autorka przywołuje też osobiste i rodzinne wspomnienia związane z odbiorem dzieła Wyspiańskiego w teatrze.
This article aims to encourage new interpretative readings of Stanisław Wyspiański’s play The Wedding. Special emphasis is put on accentuating the role of the wedding ritual as a rite of passage, highlighting the often underappreciated role of female characters inscribed into the cycle of life, death, and rebirth, and underscores the symbolism of the element of air and wind in the play. Finally, the article evokes personal and familial reminiscences of the reception of the play on the theatre stage.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 103-114
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alokucja jako element rytuału bitewnego. Szesnastowieczny kontekst kronikarski (Królestwo Polskie)
The allocution as the element of the battle ritual. The sixteenth-century chronicle context
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46186799.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia wojskowości przełomu średniowiecza i nowożytności
alokucja
rytuał wojskowy
Królestwo Polskie
kroniki
late medieval / early modern history of warfare
allocution
rite of war
Kingdom of Poland
chronicles
Opis:
Jeden z elementów rytuału bitewnego (zwłaszcza w ujęciu źródeł o charakterze narracyjnym) stanowiła mowa wodza. Jej zadaniem było podbudowanie morale wojska w obliczu zagrożenia nieuniknionym starciem. Dowodziła ona męstwa i determinacji w realizacji celu militarnego dowódcy oraz zawierała elementy, które podnosiły mające nastąpić wydarzenie (bitwę) do rangi sporu sił wyższych. W tym ujęciu nieprzyjaciela przedstawiano jako emanację sił zła, tym samym budując prostą, binarną opozycję między swoimi/dobrymi a obcymi/innymi/złymi. Taka praktyka była typowym zabiegiem polegającym na odarciu przeciwnika z cech, które uznawano za przymioty godności i prawości. Analiza została oparta na szesnastowiecznych relacjach kronikarskich, m.in. autorstwa Marcina Bielskiego i Macieja Stryjkowskiego oraz dodatkowych tekstach związanych z konkretnymi starciami. Jej wyniki zaprezentowano na szerokim chronologicznie tle porównawczym. Ustalono, że de facto obowiązywały dwa odrębne porządki. Pierwszym z nich był porządek rzeczywisty, w którym do alokucji dochodziło rzadko, a wówczas miała ona lakoniczny charakter. Drugi porządek stanowił kreację literacką na temat bitwy. Im dłuższy był odstęp czasowy między zdarzeniem opisywanym w kronice, a rzeczywistymi wypadkami, tym alokucja stawała się bardziej rozbudowa. Dlatego w artykule uznano ją za element wykreowanego rytuału bitewnego. Stanowiła zatem specyficzne spiętrzenie dramatyczne opowieści, nawet wtedy, gdy nie miała miejsca w rzeczywistości. Dzięki temu narracja kronikarska budowała schematyczny obraz przeszłości, mający odpowiadać zapotrzebowaniu na wykreowanie pewnego rodzaju tożsamości dynastii i państwa. W starciu Królestwa Polskiego z wrogami zawsze bowiem eksponowano element różnić wyznaniowych między chrześcijańskimi wojskami polskimi oraz armiami prawosławnymi lub muzułmańskimi.
One of the battle ritual’s elements (especially from the narrative sources point of view) was the war chief ’s speech. Its aim was to build up the army’s morale in the face of the inevitable confrontation danger. The speech was proving the commander’s brave and determination in the realisation of military aim and contained the elements, which were elevating the future happening (the battle) to the importance of the forces majeure’s conflict. In this spin the enemy was featured as the forces of darkness’s emanation, what served creation simple binary opposition between ours/the good ones and the aliens/ the bad ones. These practise was the typical measure founded on the tearing the enemy of the qualities treated as the dignity and integrity attributes off. The analyse is based on the sixteenth-century chronicle accounts, including those written by Marcin Bielski and Maciej Stryjkowski and the additional texts concerning particular clash. Its results are presented against the chronologically wide background. It has been determined that de facto two separate types of the allocution applied equally. The first of them was the real type, very rare, short and laconic. The second one was the literary creation in description of the battle. The longer was the lag between the happening described in the chronicle and the moment of description, the more elaborate began the allocution. That is why in the article the allocution is acknowledged as a part of created battle ritual. By extension, it made up specific accumulation of the dramatic points in the tale, even if it was not real. Due to it, the chronicle narration created schematic picture of the past, responding to the requirement of building some kind of the country’s and dynasty’s identity. In connection with this purpose, religious differences between Christian army of Poland and the Russian Orthodox or Muslim military were emphasized in the question of conflict between the Kingdom of Poland and its enemies.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 29-44
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious ritual as a means of forming values and moral attitudes on the basis of the sacrament of baptism
Rytuał religijny jako środek kształtowania wartości i postaw moralnych na podstawie sakramentu chrztu świętego
Autorzy:
Gwoździewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339351.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
religious ritual
baptism
ritual communication
moral theology
rytuał religijny
chrzest
komunikacja rytualna
teologia moralna
Opis:
The article presents the religious ritual that is the rite of the sacrament of baptism as a means of forming moral values and attitudes. The purpose of the presented research is an attempt to show the formative character of the baptismal ritual and its communicative character, which become apparent through the analysis of the individual components of the baptismal rite. The synthesis made allows for a better understanding of the individual signs, which evoke the specific content of the Christian message of conversion and call for a more conscious following of the path of faith.
W artykule ukazano rytuał religijny, którym jest obrzęd sakramentu chrztu świętego jako środek kształtowania wartości i postaw moralnych. Celem przedstawionych badań jest próba ukazania formacyjnego charakteru rytuału chrzcielnego oraz jego komunikacyjnego charakteru, które uwidaczniają się poprzez analizę części składowych obrzędu chrzcielnego. Dokonana synteza pozwala na lepsze rozumienie poszczególnych znaków, które przywołują konkretne treści chrześcijańskiego orędzia o nawróceniu i wzywają do bardziej świadomego podążania drogą wiary.
Źródło:
Teologia i moralność; 2022, 17, 2(32); 153-167
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa
Sacralisation and desacralisation of urban spaces as seen in Kraków and Lviv
Autorzy:
Bylina, Leszek
Cherkes, Bohdan
Uruszczak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24200664.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
sakralizacja
desakralizacja
krajobraz sakralny
sacrum
profanum
znak
desygnat
rytuał
Kraków
Lwów
sacralization
desacralisation
sacred landscape
sacred
profane
sign
designatum
ritual
Cracow
Lviv
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.
The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 29--44
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbole cierpienia i rytuały żałoby we współczesnej przestrzeni politycznej
Symbols of suffering and mourning rituals in contemporary political space
Autorzy:
Szczurowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206372.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
symbol
rytuał
polityka
śmierć
żałoba
ritual
politics
death
mourning
Opis:
The death of a loved one results in manifestations of suffering, mourning, and finally post-mortem and funeral ceremonies. The departure of people who were key figures and influenced the political space brings with it a whole spectrum of symbols, signs and rituals of mourning in this space. In the history of the Third Polish Republic, Poles experienced a number of sad moments related to the deaths of less and more significant figures in the world of politics. The departure of John Paul II, all those who died in the Smolensk catastrophe, the assassination of President Paweł Adamowicz, the deaths of the founding fathers of the Third Republic: Tadeusz Mazowiecki and Jacek Kuroń, Władysław Bartoszewski, Andrzej Chodubski, who was so close to the University of Gdańsk environment, and many others, are just some of the great world of politics and political science. The symbols of suffering and rituals of mourning that accompanied their farewells were, among other things, an expression of our culture, also political.
Śmierć kogoś bliskiego skutkuje przejawami cierpienia, żałości, wreszcie ceremoniami pośmiertnymi i pogrzebowymi. Odejście osób, które były kluczowymi postaciami i wywierały wpływ na przestrzeń polityczną niesie za sobą, w tejże przestrzeni, całe spektrum symboli, oznak i rytuałów żałoby. W dziejach III Rzeczypospolitej Polacy doznali szeregu smutnych momentów związanych ze śmiercią mniej i bardziej znaczących w świecie polityki postaci. Odejście Jana Pawła II, wszystkich, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej, zabójstwo prezydenta Pawła Adamowicza, śmierć ojców założycieli III Rzeczypospolitej: Tadeusza Mazowieckiego i Jacka Kuronia, Władysława Bartoszewskiego, zgon jakże bliskiego środowisku Uniwersytetu Gdańskiego Andrzeja Chodubskiego i wielu innych, to zaledwie część ze znakomitych postaci świata polityki i nauk o polityce. Symbole cierpienia i rytuały żałoby, jakie towarzyszyły ich pożegnaniom, były między innymi wyrazem naszej kultury, także politycznej.
Źródło:
Cywilizacja i Polityka; 2022, 20, 20; 7-23
1732-5641
Pojawia się w:
Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Ritual in Women’s Performed Radio „Majdanek”
Rytuał w wykonaniu kobiet „Radio Majdanek”
Autorzy:
Stachyra, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33767158.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
communication
death camp
performance
history of radio
ritual
women
II World War
komunikacja
obóz zagłady
performens
historia radia
rytuał
kobiety
II wojna światowa
Opis:
The article provides insight into the historical phenomenon of performed „radio broadcasts” conducted by the female prisoners of the Nazi concentration camp at Majdanek, Poland. Every day over a period of a few months, women played the role of radio announcers and recreated from memory the communication formulas of Polish Radio broadcasts. The prisoners associated the pre-war Polish Radio with a strong message of cultural heritage and humanist values. The re-enactment and listening of the broadcasts evoked positive emotions and stirred the imagination of the women. The „radio” united them and gave them the strength to survive the reality of the concentration camp, promoted adherence to cultural norms, brought back the works of poets and writers, and provided entertainment. The broadcasts became a ritual ordering the mental universe of the women, which gave meaning to the everyday, provided a sense of the continuity of time that confirmed the women’s identities, their sense of dignity and belonging to a community. The memory of the structure and aesthetics of an electronic broadcast gave the women a communication tool to construct and to preserve their own culture in a death camp. In the broadcasts they performed, the Polish female prisoners constructed a space where they were able to preserve their dignity and humanity.
Artykuł daje wgląd w bezprecedensowe w historii obozów koncentracyjnych zjawisko odgrywania z pamięci „audycji radiowych” przez więźniarki nazistowskiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. Twórczynie tego szczególnego medium utożsamiały przedwojenne audycje Polskiego Radia z utraconym i niedostępnym dziedzictwem kulturowym oraz wartościami humanistycznymi. Odtwarzanie z pamięci radiowych programów wywoływało u nich pozytywne emocje i poruszało wyobraźnię, jednocząc i dając siłę do przetrwania obozowej rzeczywistości. „Audycje” wygłaszane i wysłuchiwane we wspólnocie baraku stały się rytuałem porządkującym mentalny świat kobiet. Ich systematyczny charakter nadawał sens przepełnionej cierpieniem codzienności: powtarzany schemat audycji wprowadzał poczucie ciągłości czasu, potwierdzał tożsamość kobiet, które w audycjach odnajdywały swoją historię sprzed wojny. Pamięć o strukturze i estetyce przekazu przedwojennego radia dała kobietom niezwykłe narzędzie komunikacji umożliwiające zachowanie podstawowych wartości humanistycznych w obozie zagłady.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 515-539
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”. Funkcja figury pochodu w pieśni III, 30 Exegi monumentum Horacego
“...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”: The Function of the Figure of “Procession” in the Ode III, 30 Exegi monumentum of Horace
Autorzy:
Kopek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787918.pdf
Data publikacji:
2021-04-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metapoezja
semiotyka
rytuał przejścia
pochód taneczny
komos
chorus
figura pamięci
Horace
metapoetry
semiotics
rite of passage
dancing procession
Opis:
Celem artykułu jest semiotyczna analiza motywu „pochodu tanecznego” w Carm. III, 30 Exegi monumentum (w. 7-14) w perspektywie toposu spotkania z bóstwem w liryce Horacjańskiej, rozumianego jako forma rytuału przejścia. Autor poszukuje również odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję pełni przywołany motyw w kompozycji tekstu oraz w ukształtowaniu figury podmiotu odautorskiego, ukazanego w roli „poety” (vates). Postawiona problematyka wymagała odniesienia się do semiotycznej definicji tekstu oraz ujęcia toposu spotkania z bóstwem jako tekstu kultury. To z kolei wpłynęło na odniesienie się do badań antropologicznych (pojęcie rytuału) oraz kulturoznawczych (κῶμος, χορός), a także językoznawczych w zakresie semantyki i aspektu czasownika. Po przeprowadzonej analizie autor doszedł do wniosku, że motyw „pochodu tanecznego” w pieśni Exegi monumentum został ukazany dwufazowo jako cykliczny, rytualny χορός, który stał się znakiem jednorazowego κῶμος. W tym sensie motyw ten został ukazany jako figura pamięci, odnosząca się do faktu połączenia przez Horacego miar eolskich z literaturą rzymską. W odpowiedzi na pytanie o konstrukcję podmiotu autor wskazał, że na bazie powyższej figury pamięci nastąpiło ubóstwienie wieszcza, który w przeformułowanym toposie spotkania z bóstwem zajmuje miejsce samego bóstwa, aspirując do roli analogicznej do figury „Anakreonta” w poezji anakreontejskiej (Carm. Anacr. 1 W, 1-3, 11-17).
This article contains a semiotic analysis of the “dancing procession” motif in Carm. III 30 Exegi monumentum (vv. 7–14) in the perspective of the topos of a meeting with a deity in the Horacian lyric, that was defined as a form of a rite of passage. The author also sought to answer the question of the function of the said motif in the composition of the text and in shaping the figure of the author’s subject, shown as a “poet” (vates). The posed research problem required the use of a semiotic definition of the text and forced an approach to the topos of a meeting with a deity as a cultural text. Which, in turn, bear in on reference to anthropology (the concept of ritual) and cultural studies (κῶμος, χορός), as well as linguistics in terms of semantics and the aspect of a verb. After the analysis the author concluded that the “dancing procession” motif in the ode Exegi monumentum is shown in two phases as a cyclical, ritual χορός, which became a sign of the one-time κῶμος. In this sense, the motif was shown as a figure of memory, referring to the fact that Horace combined Aeolian meters with Roman literature. In reply to the question regarding the figure of the subject, the author indicated that on the basis of the above figure of memory the vates was deified and as such he took the place of the deity in the literary transformation of the topos of the meeting with a deity, aspiring to a role analogous to the figure of “Anacreont” in Anacreontic poetry.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 3; 63-93
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Lemma»: Jay Wright’s Idiorrhythmic American Theater
Lemma: Idiorytmiczny teatr Jaya Wrighta
Autorzy:
Daddario, Will
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084578.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jay Wright
«Lemma»
dramaturgia muzyczna
teatr amerykański
idiorytmia
rytuał
czarność
filozofia teatru i performansu
musical dramaturgy
American theater
idiorrhythmy
ritual
Blackness
performance philosophy
Opis:
This essay presents Jay Wright’s play Lemma as a historiographical challenge and also as a piece of idiorrhythmic American theater. Consonant with his life’s work of poetry, dramatic literature, and philosophical writing, Lemma showcases Wright’s expansive intellectual framework with which he constructs vivid, dynamic, and complex visions of American life. The “America” conjured here is steeped in many traditions, traditions typically kept distinct by academic discourse, such as West African cosmology, Enlightenment philosophy, jazz music theory, Ancient Greek theater, neo-Baroque modifications of Christian theology, pre-Columbian indigenous ways of knowing, etymological connections between Spanish and Gaelic, the materiality of John Donne’s poetry, and the lives of enslaved Africans in the New World. What is the purpose of Wright’s theatrical conjuration? How do we approach a text with such a diverse body of intellectual and literary sources? The author answers these questions and ends with a call to treat Lemma as a much needed point of view that opens lines of sight into Black and American theater far outside the well-worn territory of the Black Arts Movement.
Esej przedstawia sztukę Jaya Wrighta Lemma jako wyzwanie historiograficzne, a także jako dzieło idiorytmicznego teatru amerykańskiego. Spójna z dorobkiem poetyckim, dramatycznym i filozoficznym Wrighta Lemma odsłania szerokie intelektualne horyzonty poety, które pozwalają mu skonstruować żywą, dynamiczną i złożoną wizję amerykańskiego życia. Wyczarowaną w jego sztuce „Amerykę” przenika wiele tradycji, które zazwyczaj oddziela się od siebie w dyskursie akademickim: zachodnioafrykańska kosmologia, filozofia oświeceniowa, teoria jazzu, starożytny teatr grecki, neobarokowe modyfikacje chrześcijańskiej teologii, prekolumbijskie autochtoniczne sposoby poznania, etymologiczne związki hiszpańskiego i gaelickiego, materialność poezji Johna Donne’a oraz życie zniewolonych Afrykanów w Nowym Świecie. Jaki jest cel teatralnego sztukmistrzostwa Wrighta? Jak podejść do tekstu o tak różnorodnych źródłach intelektualnych i literackich? Autor odpowiada na te pytania i podsumowuje wywód postulatem, by traktować Lemmę jako bardzo potrzebny punkt widzenia, z którego można zobaczyć czarny i amerykański teatr poza dobrze znanym terytorium Black Arts Movement.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 4; 121-140
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrey Zvyagintsev’s ‘Leviathan’: The Unbearable State of Nature
Autorzy:
Krzyżanowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1153469.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
leviathan
hobbes
legendre
agamben
crisis
ritual
religion
law
lewiatan
kryzys
rytuał
religia
prawo
Opis:
Leviathan by Andrey Zvyagintsev is a movie that depicts the world in a state of nature, with no prospects for creating a Hobbesian social contract. Set in the Russian peripheries, the film depicts a respected and caring family man who is gradually deprived of everything because of lack of political order with enforceable law and justice. The movie is a depiction of a contemporary “failed state”, equalized with the state of nature, where there is no legitimate power and violence remains the only tool to achieve goals both in private and public spheres. Religion consists of empty rituals that serve corrupt officials to maintain power. This world cannot last without innocent victims, scapegoats of the society, one of whom is the protagonist of the movie. This paper offers a legal and philosophical inquiry into the film, as it draws especially on the theory of the social contract proposed by Hobbes. It depicts a Russian town as a symbol of the state of nature as envisioned by Hobbes and describes the reasons why the social contract has not been made. According to Hobbes’s theory, in the state of nature concepts like justice and injustice do not convey any meaning; therefore, this paper investigates other: theological and anthropological concepts, to explore the meaning of Zvyagintsev’s Leviathan.
“Lewiatan” Andrieja Zwagincewa to film, który ukazuje świat w stanie natury, bez żadnych szans na zawiązanie Hobbesowskiej umowy społecznej. Film, którego akcja dzieje się na rosyjskich rubieżach, ukazuje losy szanowanego oraz rodzinnego mężczyzny, który stopniowo zostaje pozbawiony wszystkich swoich dóbr ze względu na brak porządku politycznego zdolnego do wprowadzenia prawa i sprawiedliwości. Film ukazuje współczesne “upadłe państwo”, które można zrównać ze stanem natury, gdzie nie ma żadnej prawowitej władzy, a jedynym narzędziem do osiągnięcia swoich celów (w sferze prywatnej i publicznej) jest tylko przemoc. Religia to tylko puste rytuały, które służą utrzymaniu władzy przez skorumpowanych dygnitarzy. Ten świat nie jest w stanie przetrwać bez niewinnych ofiar, kozłów ofiarnych, którym okazuje się być bohater filmu. Artykuł jest prawną i filozoficzną analizą filmu, który korzysta przede wszystkim z teorii umowy społecznej w wersji Hobbesa. Artykuł ukazuje rosyjskie miasteczko jako symbol stanu natury opisanego przez Hobbesa, i wskazuje przyczyny, dla których umowa nie mogła zostać zawarta. Według teorii Hobbesa, w stanie natury pojęcia takie jak sprawiedliwość i niesprawiedliwość nie niosą żadnego sensu. To dlatego w artykule przedstawione są inne, teologiczne oraz antropologiczne pojęcia, które mogą pomóc rozszyfrować znaczenie filmu Zwagincewa.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 1(26); 62-75
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 105

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies