Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rytual" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Rytuały w przestrzeni politycznej na przykładzie Ustki
Autorzy:
Maciej, Rogulski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901888.pdf
Data publikacji:
2020-03-22
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
rytuał
rytuał polityczny
uroczystości państwowe
społeczność lokalna
Ustka
Opis:
Rituals are of great importance in politics at every level. Rituals bind society and strengthen their identity. Besides rituals strengthen attach-ment to culture, land and state power. On the other hand state power increases legitimacy by performing respected rituals. There are many interesting ways to classify rituals in the literature on the subject. For the purpose of showing rituals in the political space of the city of Ustka, it seems appropriate to distinguish above all the rituals of a national char-acter and those of a local dimension. In the case concept of the ritual, however, there are no final divisions, and the boundaries that divide them are certainly not impassable.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2018, XV; 125-140
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuały rodzinne jako czynnik stałości i trwałości systemu rodzinnego w dynamicznie zmieniającym się świecie
Family rituals as a factor determining stability and permanence of the family system in the dynamically changing world
Autorzy:
Błasiak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1196735.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
tradycja
rytuał
rytuał rodzinny
rodzina
tradition
ritual
family
family ritual
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska fenomenu rytuału rodzinnego w perspektywie jego funkcji oraz znaczenia dla życia rodziny i jej trwałości. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Prezentowany problem badawczy odnosi się do odpowiedzi na pytania: Czym są rytuały rodzinne? Jakie jest ich znaczenie dla życia rodzinnego i jego jakości w perspektywie stałości i trwałości? Zastosowano metodę analityczno‑syntetyczną literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: Odwołując się do interdyscyplinarnych opracowań naukowych, dokonano analizy rytuału i rytuału rodzinnego z uwzględnieniem szerszej kategorii pojęciowej – tradycji. Wskazano też na fundamentalne funkcje celebrowania rytuału w rodzinie i korzyści, jakie można czerpać z tych wydarzeń w wymiarze jednostkowym i rodzinnym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pielęgnowanie rytuałów rodzinnych (bez deformacji bogactwa i wymowy rytuału) przyczynia się do harmonijności i zintegrowania systemu rodzinnego, kształtowania podmiotowych relacji i bliskich więzi małżeńsko‑rodzinnych, występowania elementów stałości, wierności i konsekwencji oraz reguł porządkujących funkcjonowanie rodziny. Rytuały rodzinne mogą zatem odgrywać rolę specyficznych niezmienników w zmiennym świecie oraz czynników więziotwórczych i integracyjnych rodziny. WNIOSKI, INNOWACJE REKOMENDACJE: Cechą konstytutywną współczesności jest dynamiczna zmiana, która wpływa na życie człowieka, wywołując nowe zagrożenia i szanse. Wskazuje się na wzrastający rozpad rodziny oraz osłabienie relacji rodzinnych. W dobie wszechobecnej konsumpcji i cyfrowo‑informacyjnej rewolucji rytuały rodzinne mogą stanowić swoiste remedium na zachowanie bliskich więzi w rodzinie, a przez to jej stałości i trwałości. Potrzebna jest w tym zakresie edukacja wszystkich pokoleń oraz promocja rytuałów rodzinnych i ich wartościowego celebrowania (działalność profilaktyczna), a także naukowa eksploracja tego pola problemowego.
Research objective: The aim of the article is to present the phenomenon of a family ritual from the perspective of its function and significance for the quality of the life of a family and its permanence.  The research problem and methods: The research problem focuses on finding answers to the following questions: What are family rituals? What is their significance for family life and its quality from the perspective of its stability and permanence? The study is conducted using the analytical and synthetic method of the analysis of subject literature.   The process of argumentation: Referring to interdisciplinary scientific studies, the article presents the analysis of the ritual and family ritual, taking into account a broader conceptual category - tradition. It also indicates fundamental functions of celebrating rituals in the family and the benefits that can be derived from these events in both individual and family dimensions.  Research results: Adhering to family rituals contributes to the harmony and integration of the family system.  Family rituals may therefore play the role of specific constants in the changing world and serve as factors which bond and integrate the family. Conclusions, innovations, and recommendations: The constitutive feature of the modern world is a dynamic change that affects human life, causing new threats and offering opportunities. Family breakdown and the weakening of family relations are frequent phenomena. In the era of ubiquitous consumption and the digital-information revolution, family rituals may be seen as a kind of remedy helping to preserve close ties in the family, and thus its stability and permanence. What is needed in this respect is education of all generations and promotion of family rituals and their valuable celebration (preventive measures) as well as scientific exploration of this problem area. 
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2019, 18, 48; 43-51
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdrowie i choroba w dyskursie religijnym w świetle analizy rytuału uzdrawiania modlitwą na mszy św. z charyzmatyczną modlitwą o uzdrowienie w Kościele rzymskokatolickim w Polsce
Health and sickness in the religious discourse, in the light of an analysis of the healing through prayer ritual observed during a Holy Mass including a charismatic prayer for healing of the Roman-Catholic Church in Poland
Autorzy:
Pietrzyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459842.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
uzdrowienie duchowe
rytuał
sensualizm
sacrum
numinosum
modus memorandi
decorum
spirituals healing
rytual
Opis:
W niniejszym artykule autorka analizuje wybrane, współczesne rytuały zdrowotne praktykowane w obrębie tradycji kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, opierając się na badaniach własnych. W dobie rozkwitu biomedycyny, zastanawia fakt niezwykłej popularności postawy wierzeniowej, której żywotność przejawia się nie tylko w tradycyjnych praktykach religijnych, lecz także w nowych tekstach zachowań religijno – zdrowotnych propagowanych w obrębie grup Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym. Przyczyną tego może być fakt, że w dyskursie religijnym uzdrowienie jest czymś więcej, niż ma do zaoferowania nowoczesna medycyna. Jest doświadczeniem religijnym, doświadczeniem sacrum, przeżywanym w sposób indywidualny i zarazem kolektywny (analizowane, zapamiętywane i publicznie odtwarzane za pomocą istniejących we wspólnocie wzorców narracji o uzdrowieniu).
Based on her own research, the author analyses some modern health rituals observed in the Roman-Catholic Church in Poland. In the times of thriving biomedicine, it is surprising how extremely popular the religious attitude is, manifested not only through traditional religious practices, but also presented in new texts about religious and pro-health behaviour, propagated by the Catholic Charismatic Renewal groups. It may result from the fact that in the religious discourse, healing is something more than modern medicine has to offer. It is a religious experience, an experience of the sacrum, lived through individually and collectively at the same time (analysed, remembered and publicly recreated through stories about healing, spread in the community).
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 161-170
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie rytuału w paschalnej liturgii rodzinnej w świetle księgi „Sefer habrachot”
Autorzy:
Rucki, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950206.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
judaizm
Pascha
rodzina
rytuał
Opis:
Artykuł zawiera analizę typowych tekstów liturgii paschalnej pod kątem znaczenia jej rytuałów dla osób uczestniczących w celebracji. Omówione zostały poszczególne czynności i wypowiadane słowa, w kolejności ich występowania, zaczynając od poszukiwania i zniszczenia zakwasu w przeddzień Paschy i kończąc na odliczaniu omeru po jej zakończeniu. Wszystkie błogosławieństwa i narracje wypowiadane w kontekście wykonywanych czynności zawierają czynniki, które sprzyjają umocnieniu więzi rodzinnych. Odprawiana liturgia uobecnia dawne wydarzenia i podkreśla wspólnotowe doświadczenie Boga na przestrzeni pokoleń oraz zależność rodziny i całego narodu żydowskiego od działania Boga.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2019, 72, 1
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Racz nam wrócić, Panie...”
Autorzy:
Siwicka, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555619.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
pieśń
rytuał
patriotyzm
tożsamość
szibbolet
Opis:
Artykuł Racz nam wrócić, Panie... jest rekonstrukcją społecznej historii (od wieku XIX po współczesność) polskiej pieśni patriotyczno-religijnej Boże coś Polskę, a w szczególności jej jednego wersu znanego i śpiewanego w dwóch wersjach: „ojczyznę wolną pobłogosław, Panie” oraz „ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”. Drobną a zasadniczą różnicę pomiędzy tymi wersjami autorka interptretuje na sposób Derridiański: jako szibbolet – sprawdzian tożsamości osób wykonujących pieśń, hasło tajnego przymierza i znak pozwalający na rozróżnienie „swoich” od „wrogów”. Wskazuje przy tym na trwałość owej funkcji znaczącej, jaką w polskim rytuale patriotycznym pełni wspólne śpiewanie Boże coś Polskę.
Źródło:
Załącznik Kulturoznawczy; 2015, 2; 102-113
2392-2338
Pojawia się w:
Załącznik Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dystynkcja jako sposób wyróżniania żołnierzy
Distinction as a way of distinguishing soldiers
Autorzy:
Krzemińska-Cieśla, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314325.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
dystynkcja
rytuał
żołnierz
distinction
ritual
soldier
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie, że kapitał kulturowy żołnierzy jest znacznikiem właściwego dla danego korpusu wojskowego gustu, a także stanowi podstawę klasowego podziału, a oficerom zapewnia wyróżnienie społeczne - dystynkcję. Aby osiągnąć założony cel, wykorzystano metodę przeglądu literatury. Artykuł składa się z dwóch części, z których pierwsza opisuje przejawy rytuałów w wojskowej rzeczywistości, natomiast część druga poświęcona jest ceremoniałowi wojskowemu jako sposobowi nadawania żołnierzom habitusu.
Pierre Bourdieu's theory of social and cultural production reveals mechanisms and structures: social classes and symbolic fields, and habitus. According to this author's assumptions, the army is a symbolic field. Within this autonomous social space governed by specific rules, there is social symbolic competition for various forms of cultural capital: embodied capital (interests, skills, knowledge, body posture, gestures, language, appearance, appearance, hygiene, diet, sport), objectified (furnishings, interior design and clothing) and institutionalized (completed stages of education confirmed in the form of diplomas) . It is cultural capital that is the marker of taste appropriate for a given social group, it is the basis of class division, and it provides officers with a social distinction - distinction.
Źródło:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych; 2023, 7; 7--13
2544-7262
Pojawia się w:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma kultu a "ujęzykowienie sacrum": (anty)rytualny faktor sekularyzacji
Autorzy:
Dekert, Tomasz Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421250.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
reforma liturgiczna
rytuał
sekularyzacja
?ujęzykowienie sacrum?
Opis:
CEL NAUKOWY: Artykuł będzie miał na celu podjęcie pytania o znaczenie przemian, jakie nastąpiły w liturgii katolickiej po Soborze Watykańskim II, dla procesów sekularyzacyjnych w świecie katolickim. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zgodnie z tezą J. Habermasa modernizacyjna sekularyzacja na poziomie społecznym dokonuje się za pośrednictwem „ujęzykowienia sacrum”, tj. przejęcia funkcji integracyjnych i ekspresywnych rytuału przez językowe działanie komunikacyjne (debatę i konsens). Opierając się na tej tezie, a także stosując narzędzia semiotyczno-antropologiczne zaczerpnięte z teorii rytuału Roya A. Rappaporta, będę chciał sprawdzić, czy i na ile posoborowa reforma liturgii – pojmowana wąsko, tzn. wyłącznie na płaszczyźnie oficjalnie wprowadzonych zmian i ich implikacji – wiązała się z, przyczyniała się do, lub też po prostu dokonywała „ujęzykowienia” katolickiego sacrum. PROCES WYWODU: Wywód obejmuje w pierwszym rzędzie charakterystykę teorii Habermasa i Rappaporta. Następnie przechodzi do interpretacji dwóch zasadniczych wymiarów reformy liturgicznej: samego faktu głębokiej zmiany rytualnej poprzedzonej problematyzacją formy liturgicznej w obrębie dyskursów eksperckich oraz zmian w samym rytuale na poziomie rezygnacji ze znacznej części języka gestu, zniesienia bezwzględnej obligatoryjności rubryk i otwarcia liturgii na inwencję celebransa(ów) i zgromadzenia. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Widziane przez pryzmat koncepcji Habermasa i Rappaporta teoretyczne i praktyczne podejścia do liturgii w okresie przedsoborowym oraz w ramach samej reformy okazują się stanowić modelowy przykład „ujęzykowienia sacrum” i derytualizacji. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Reforma liturgiczna miała (ma) znaczący, aktywny i wielopoziomowy udział w procesach sekularyzacyjnych zachodzących w Kościele katolickim. Mają one wymiar przede wszystkim osłabienia lub dekonstrukcji katolickiego świata odniesień sakralnych, a w każdym razie jego obowiązywalności i odporności na relatywizację i indywidualizację.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 27; 125-142
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksywność Białego małżeństwa Tadeusza Różewicza
Reflexivity of Tadeusz Różewicz’s Białe małżeństwo (“White Marriage”)
Autorzy:
Nofikow, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942505.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dramat
refleksywność
widowisko kulturowe
liminalność
rytuał
Opis:
Artykuł Refleksywność „Białego małżeństwa” Tadeusza Różewicza to analiza dramatu Białe małżeństwo w kontekście (i przy użyciu) narzędzi wypracowanych przez antropologię kulturową. W tekście wykorzystane zostały takie pojęcia, jak: widowisko kulturowe, liminalność czy – przywołana w tytule – refleksywność. Kategorie te służą zarówno opisaniu wewnętrznej, dynamicznej struktury tekstu Różewicza, jak i stanowią narzędzia interpretacyjne. Utwór Białe małżeństwo odczytany został jako tekst o rytualnym (i liminalnym) tworzeniu podmiotowości oraz artystycznym ustanawianiu świata przedmiotowego. Zmagania protagonistki z własnymi ograniczeniami, a także ze swoją – narzuconą przez innych – pozycją w świecie, czyli rodzinie, pokazał Różewicz jako rytualne, a zatem niepozbawione bólu, dochodzenie do świadomości własnego bycia w świecie. Jednocześnie Białe małżeństwo okazuje się tekstem o skomplikowanej i nigdy do końca „nieskonsumowanej” relacji między artystą a światem. Jeśli przyjąć, że Bianka to figura twórcy, to relacja między nim a rzeczywistością opiera się nie tyle na mnożeniu (słów, obrazów), ile na pozbywaniu się tego, co uznawane jest za ograniczające. Jednocześnie związek artysty i rzeczywistości, ale też artysty i sztuki, zawsze będzie związkiem niepełnym – białym małżeństwem.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2013, 02
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuały Świętowania w Ujęciu Pierre’a Bourdieu
Pierre Bourdieu’s View of Ritual Celebrations
Autorzy:
Choińska, Agnieszka K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973862.pdf
Data publikacji:
2012-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ritual symbolism / symbolika rytualna
sacrum-profanum
holiday / święto
holiday ritual / rytuał świąteczny
ritual practice / praktyka rytualna
mythical-ritual space / przestrzeń mityczno-rytualna
rite of passage / rytuał przejścia
institutional ritual / rytuał instytucjonalny
Opis:
In Pierre Bourdieu’s theory, a holiday is a ritual understood as a particular social structure. It has elements such as time and ritual space, objects and interactions, as well as a body and a language. Describing and analysing the dynamic of social celebratory rituals allows the role they play in social life and culture to be revealed. It emerges that on the one hand, the integrating nature of rituals strengthens the social structure and maintains cultural values and norms, while on the other it influences the shaping of the habitus and its transformation. Bourdieu takes into account traditional and contemporary aspects of celebration - (1) religious and magic, etc., rites of passage in the society of Kabylia in Algeria, and (2) French culture, which is familiar to him. Celebratory rituals are subject to institutionalisation, differentiation and individualisation. A change in the meaning of the idea of the sacrum in celebrating entails new traits that are characteristic of lay rituals. Ritual - ‘the structuring structure’ and the ‘structured structure’ - reflects social transformation, as is captured in Bourdieu’s analysis of different cultures’ experience of celebrating, in different times and locations.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 4; 25-43
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liturgia domowa sprawowana przez małżonków w codzienności
Autorzy:
Mateja, Erwin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037982.pdf
Data publikacji:
2020-12-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
małżonkowie
domowy kościół
liturgia domowa
rytuał rodzinny
formacja
Opis:
Określenie chrześcijańskiej rodziny mianem „sanktuarium domowego Kościoła” pokazuje, że jest ona miejscem przygotowywania się jej członków do udziału w liturgii sprawowanej we wspólnocie parafialnej. Jednocześnie jest też miejscem przedłużania w domu kultu sprawowanego w kościele parafialnym. Jedną z głównych potrzeb rodziny i małżeństwa jest religijna kultura rodzinna, wyrażana w domowym zaciszu na wspólnej modlitwie. Jej pielęgnowanie ma prowadzić do stworzenia swoistego rytuału religijnego danej rodziny. Aby taki rytuał był także akceptowany i praktykowany przez młode pokolenie, musi być czymś autentycznie przeżywanym przez małżonków. Formacja, którą dzieci otrzymują od rodziców, ma im pomóc w pokochaniu własnej rodziny i tego, co dla katolickich małżonków i rodziców jest ważne. Niniejszy artykuł jest próbą pokazania bogactwa rodzinnych modlitw, ale też zwyczajów religijnych i praktyk związanych z przeżywanym rokiem liturgicznym oraz przyjmowanymi sakramentami czy błogosławieństwami.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2020, 56, 2; 7-19
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuały religijne w życiu młodzieży
Religious rituals in youth lives
Autorzy:
Farnicka, Marzanna
Sałatka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516441.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
rytuał
młodzież
sakramenty
sacrum
profanum
ritual
youth
sacraments
Opis:
Doświadczenia Kościoła w obszarze pracy duszpasterskiej z młodzieżą wskazują na duży poziom rezygnacji młodego pokolenia z różnego rodzaju praktyk religijnych: począwszy od modlitwy indywidualnej a skończywszy na życiu sakramentalnym. Autorzy artykułu postawili pytanie o miejsce i rolę praktyk kościelnych w życiu młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem sakramentów. Materiał badawczy stanowiła ankieta skierowana do 109 studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego. Po przeanalizowaniu danych można postawić tezę, że młodzież potrzebuje przestrzeni rytualnej, aby poprawnie funkcjonować w społeczeństwie, szuka tej przestrzeni na różne sposoby i w różnych miejscach. Funkcje rytuałów religijnych ze sfery sacrum przejmuje wiele wydarzeń o charakterze rytualnym pochodzących z przestrzeni profanum. Autorzy artykułu postulują, by przywrócić rytuałom religijnym ich pierwotne znaczenie, które często zostało utracone w procesie przejmowania przez nie znaczeń pozareligijnych.
The experience of the Church gained during its pastoral work with youth presents that young people very often abandon different religious practices, starting with individual prayer and ending with their sacramental life. The authors of the essay enquired about the place and role of religious practice in lives of young people. They emphasized the sacraments. The research material was a questionnaire addressed to 109 students at University of Zielona Góra. After analyzing the data it can be assumed that young people need some kind of ritual space to exist in a proper way in the society, but they look for the space in different ways and in different places. The SACRUM aspect of religious meetings is often taken by some ritual events with PROFANUM provenience. The authors suggest that the religious rituals should be restored with their original meaning, which often has been lost in the acquisition process of its non-religious meanings.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2013, 23; 43-57
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Topografia mityzacji i rytuały lektury
Autorzy:
Dutka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828651.pdf
Data publikacji:
2020-07-14
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
mit
strategia mityzacji
rytuał
proza polska
poszukiwania
topografia
Opis:
Dorota Siwor, bez zbędnego kluczenia czy retorycznych popisów, już w pierwszych zdaniach swojej monografii zatytułowanej Tropy mitu i rytuału. O polskiej prozie współczesnej nie tylko najnowszej pisze o zagadnieniach, które są dla niej najistotniejsze: Literatura jest opowieścią. Najdawniejszą formą opowieści był mit. Związki pomiędzy tekstem literackim a mitem i związanym z nim ściśle rytuałem nie podlegają dyskusji. Pytanie jednak, czy dziś pozostają nadal żywe? Czy we współczesnej prozie można jeszcze odnajdywać mityczne tropy? W jaki sposób wykorzystują je twórcy? I czy z udzielonych odpowiedzi wynika coś istotnego dla interpretacji, dla czytelnika?1 Zdania te od razu wprowadzają w rzeczowy, logiczny wywód badaczki z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ale widzę w nich coś znacznie wykraczającego poza ramy konwencjonalnego wprowadzenia, w którym zarysowuje się obszar badań i formułuje cele pracy. Uderzająca jest dla mnie dobitność już pierwszego sformułowania: „Literatura jest opowieścią”. Tak, to prawda, ale… Od razu rodzi się pokusa, by dodawać wyjaśnienia i zastrzeżenia, rozwijać i problematyzować tę myśl, opatrzyć ją przypisami z licznych prac chociażby z zakresu antropologii literatury/literackiej. Dorota Siwor natomiast dodaje jedynie kolejne zdanie, równie dobitne jak to pierwsze: „Najdawniejszą formą opowieści był mit”. Znów trudno pozbyć się myśli, że w tym miejscu można by od razu spodziewać się, jeżeli nie długiego, erudycyjnego wywodu, w którym pojawiłyby się uwagi na temat problemów związanych z definiowaniem mitu, z nadmiarem znaczeń, to choć krótkiej uwagi o różnych ujęciach badawczych, szkołach, o odejściach od mitu i „błaganiach o mit” w kulturze. Badaczka podejmuje taką refleksję, ale we właściwym miejscu – w pierwszym szkicu, zatytułowanym Wokół mityzacji w polskiej prozie współczesnej – konteksty i strategie. Rekonesans. We wstępie zamiast tego pojawia się, będąca logiczną konsekwencją poprzednich zdań, konstatacja o związkach pomiędzy literaturą a mitem. Skłania ona do postawienia pytań o aktualność i współczesne aspekty tych powiązań. Zatrzymuję się już na Uwagach wstępnych, gdyż pozwalają one od razu poznać autorkę tej pracy jako osobę zdecydowaną, która dobrze wie, czego chce, w jakim kierunku zmierza w swoich analizach i interpretacjach, która nie komplikuje i nie udziwnia wywodu, lecz prezentuje go w sposób ścisły, konkretny i konsekwentny. Żeby tak móc pisać, potrzeba wielu doświadczeń lekturowych, interpretacyjnych, redaktorskich, a przede wszystkim niezbędne jest wypracowanie własnego stanowiska na temat tego, czym jest literatura i czego się w niej szuka.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 34, 1; 411-420
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Manggarai Region on the Flores, Island Indonesia. Historical and Cultural Circumstances
Region Manggarai na wyspie Flores, Indonezja. Uwarunkowania historyczne i kulturowe
Autorzy:
Adi Gunawan, Vinsensius
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034937.pdf
Data publikacji:
2021-11-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Manggarai
kultura
adat
zwyczaje
rytuał
culture
custom
ritual
Opis:
Manggarai, as a region with its own cultural system, appears, likely thousands other regions in the archipelago, not just as a separate field of scientific research, but as a set of value systems that over time formed (and is still forming) the character of individuals to be able to live in a such diverse country, Indonesia. This “being Manggarai/Manggaraian”, which expresses the whole (person, character, customs, beliefs), can be considered as one of the factors of the development of the region (at the micro scale) and the country (at the macro scale) and as a strategy in the dealing with crises in both levels (micro and macro) as well. This article describes the background and cultural characteristics of a region which, in such a diverse and rapidly developing country, continues to keep the cultural remains of its ancestors in a reasonable way.
Manggarai, jako region z własnym systemem kulturowym, jawi się nie tyle jako odrębna dziedzina badań naukowych, ile jako zbiór systemów wartości, które z czasem tworzyły i nadal tworzą charakter jednostek, którym dane jest żyć w tak różnorodnym kraju, jakim jest Indonezja. Więcej, ta „manggarajskość”, która jest przymiotnikiem wyrażającym całość (osobę, charakter, zwyczaje, wierzenia) dla jednostek wywodzących się z tego regionu, można uznać za jeden z czynników rozwoju regionu (w skali mikro) i kraju (w skali makro). Jest to również czynnik radzenia sobie z kryzysami w obu skalach (tj. mikro i makro). W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia tła i charakterystyki kulturowej regionu, który w tak zróżnicowanym i szybko rozwijającym się kraju nadal w rozsądny sposób pielęgnuje kulturowe pozostałości swoich przodków.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 9; 151-168
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał Piotrkowski z 1631 roku i jego znaczenie na tle historii Rytuału Rzymskiego
The Piotrków Rituale Sacramentorum of 1631 and Its Significance against the Background of the History of the Roman Ritual
Autorzy:
Litawa, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597273.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
rytuał
Rituale Romanum
Rytuał Piotrkowski
księga liturgiczna
synod
Sobór Trydencki
Ritual
Ritual of Piotrków
Liturgical Book
Synod
Council of Trent
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie jednej z najważniejszych ksiąg liturgicznych, wydanych na ziemiach polskich po Soborze Trydenckim (1545–1563) – Rytuału Piotrkowskiego. Wzorem tej księgi był wydany w 1614 r. Rituale Romanum, rozesłany przez Stolicę Apostolską do wszystkich zakątów ówczesnego świata. Zawierał on zarówno obrzędy, jak i rubryki służące kapłanom do sprawowania liturgii sakramentów oraz sakramentaliów. Rytuał ten został nazwany „Piotrkowskim” ze względu na podjętą decyzję synodu obradującego w Piotrkowie (Trybunalskim) w 1621 r.
The aim of this study is to present one of the most important liturgical books issued in Poland after the Council of Trent (1545–1563), namely the Ritual of Piotrków. It’s model was the Rituale Romanum (1614) spread by the Holy See all around the contemporary world. It contained rites and rubrics needed by the priest for celebration of the liturgy of both the sacraments and sacramentals. This ritual was named of Piotrków after the Synod which had place in Piotrków (Trybunalski) in 1621.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 33, 2; 47-60
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda psychodramatyczna we współczesnych badaniach antropologicznokulturowych
The Interpretative Potential of Psychodrama in Anthropological Research
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807348.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
psychodrama
metoda
antropologia
mit
rytuał
method
anthropology
myth
ritual
Opis:
Przedmiotem artykułu jest badawcza przydatność psychodramy jako procedury w badaniach z zakresu antropologii kultury. Współczesna niedostępność etnologicznych form życia społecznego będących tradycyjną przestrzenią badań etnologicznych zmusza do pytania o nowe metody badawcze, dzięki którym można oryginalnie zinterpretować zgromadzony już materiał badawczy. Stworzona przez Jakobiego Moreno psychodrama jest uznaną metodą leczniczą stosowaną przede wszystkim w psychoterapii. Będąca ważnym aspektem psychodramy metoda socjometryczna została uznana przez Lévi-Straussa jako ciekawa metoda mogąca służyć wypracowaniu statystycznych modeli czasu i przestrzeni w badaniach strukturalnych. Artykuł stawia pytanie, czy postrzegana w świetle Girardowskiej teorii kultura może być wyjaśniana dzięki dramatycznemu odtwarzaniu skryptów kulturowych takich jak mity i rytuały i ich socjometrycznej analizie. Odpowiedź na tak postawione pytanie jest ambiwalentna: z niewątpliwą szansą jaka może łączyć się z zastosowaniem oryginalnej procedury badawczej idą w parze wątpliwość związane z hipotetycznym charakterem Girardowskiej teorii kultury oraz z etycznymi pytaniami rodzącymi się w kontekście eksperymentu zakładającego ingerencję w ludzką psychikę.
This article examines the interpretive potential and pertinence to anthropological research of dramatic re-enactments of certain, potentially revelatory cultural scripts, particularly myths and rituals, in a manner more commonly associated with a psychotherapeutic technique called ‘psychodrama.’ If it is true, as René Girard has claimed, that ‘globalization’ makes original ethnographic research in isolated human groups nearly impossible today, the creative application to existing anthropological materials of new interpretive procedures may open fresh perspectives. The so-called ‘psychodrama’ of Jakob Levi Moreno is perhaps more widely known as a psychotherapeutic technique, yet its use in anthropological research to yield socio-metric data has been recognized as well. Socio-metric procedures were used, for an example, by Claude Lévi-Strauss in working up statistical models of time- and space-perception. This article considers the use of ‘psychodrama’ in the interpretation, particularly, of cultural scripts like myths and rituals. While the author finds that such an approach lends itself to a Girardian theory of culture, the application of ‘psychodramatic’ techniques in the interpretation of myths and rituals will be complicated both by the hypothetical character of Girard’s theory and the inevitable interventions of individual human psyches.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 1; 35-51
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Quasi-Linguistic Structure of Iyengar Yoga Āsana Practice. An Analysis from the Perspective of Cognitive Grammar
Autorzy:
Ciołkosz, Matylda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641047.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Iyengar, nowoczesna joga posturalna, asana, enaktywizm, gramatyka kognitywna, rytuał
Opis:
The objective of the paper is to draw attention to the possible relevance of the categories of cognitive linguistics for the structural analysis of ritual. Taking the Iyengar Yoga āsana practice as an example, the author proposes to treat it as a quasi-linguistic phenomenon and analyses the symbolic structure of its elements (single āsanāni). The tools applied in this pursuit are the basic categories of Langacker’s cognitive grammar. By pointing to the key tenets of cognitive linguistics, including the claim concerning the symbolic (and, thus, semantic) nature of grammar, the author attempts to rephrase Staal’s thesis concerning the meaninglessness of ritual to accommodate it to the cognitive (or, more precisely, enactive) paradigm. She suggests a possible relationship between the schematic symbolic nature of ritual and the specific symbolic nature of doctrine. After some of the most salient linguistic phenomena within Iyengar Yoga āsana practice are described, their coherence with certain doctrinal interpretations is briefly discussed.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 4
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbole cierpienia i rytuały żałoby we współczesnej przestrzeni politycznej
Symbols of suffering and mourning rituals in contemporary political space
Autorzy:
Szczurowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206372.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
symbol
rytuał
polityka
śmierć
żałoba
ritual
politics
death
mourning
Opis:
The death of a loved one results in manifestations of suffering, mourning, and finally post-mortem and funeral ceremonies. The departure of people who were key figures and influenced the political space brings with it a whole spectrum of symbols, signs and rituals of mourning in this space. In the history of the Third Polish Republic, Poles experienced a number of sad moments related to the deaths of less and more significant figures in the world of politics. The departure of John Paul II, all those who died in the Smolensk catastrophe, the assassination of President Paweł Adamowicz, the deaths of the founding fathers of the Third Republic: Tadeusz Mazowiecki and Jacek Kuroń, Władysław Bartoszewski, Andrzej Chodubski, who was so close to the University of Gdańsk environment, and many others, are just some of the great world of politics and political science. The symbols of suffering and rituals of mourning that accompanied their farewells were, among other things, an expression of our culture, also political.
Śmierć kogoś bliskiego skutkuje przejawami cierpienia, żałości, wreszcie ceremoniami pośmiertnymi i pogrzebowymi. Odejście osób, które były kluczowymi postaciami i wywierały wpływ na przestrzeń polityczną niesie za sobą, w tejże przestrzeni, całe spektrum symboli, oznak i rytuałów żałoby. W dziejach III Rzeczypospolitej Polacy doznali szeregu smutnych momentów związanych ze śmiercią mniej i bardziej znaczących w świecie polityki postaci. Odejście Jana Pawła II, wszystkich, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej, zabójstwo prezydenta Pawła Adamowicza, śmierć ojców założycieli III Rzeczypospolitej: Tadeusza Mazowieckiego i Jacka Kuronia, Władysława Bartoszewskiego, zgon jakże bliskiego środowisku Uniwersytetu Gdańskiego Andrzeja Chodubskiego i wielu innych, to zaledwie część ze znakomitych postaci świata polityki i nauk o polityce. Symbole cierpienia i rytuały żałoby, jakie towarzyszyły ich pożegnaniom, były między innymi wyrazem naszej kultury, także politycznej.
Źródło:
Cywilizacja i Polityka; 2022, 20, 20; 7-23
1732-5641
Pojawia się w:
Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Madeinusa” Claudii Llosy, czyli ile jest czasów w peruwiańskiej wiosce
Claudia Llosa’s “Madeinusa”, or the Multiplicity of Time in a Peruvian Village
Autorzy:
Łomanowska, Iga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408976.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Claudia Llosa
rytuał
antropologia
kino peruwiańskie
ritual
anthropology
Peruvian cinema
Opis:
Autorka traktuje skromny peruwiański film jako dzieło ukazujące czas w wielości jego kulturowych interpretacji, zarówno na poziomie życia jednostki, jak i zbiorowości. Sięgając po pojęcia i koncepcje wywiedzione z rozmaitych systemów myślowych oraz obszarów kulturowych, Łomanowska osadza fikcyjne obchody Wielkanocy w filmie Llosy w licznych kontekstach: teologicznym, religioznawczym, antropologicznym, socjologicznym. Zwraca uwagę na synkretyczny charakter tego święta, realizującego schematy rytualne różnych, nierzadko skrajnie odmiennych obrzędów. Ceremonialny chaos i hybrydowość religijna, charakterystyczne dla Ameryki Południowej, stają się w Madeinusie niebezpieczną plątaniną opozycyjnych wobec siebie porządków. Czas życia i czas śmierci przenikają się i mieszają na poziomie empirycznym oraz rytualnym, przez co zanegowaniu ulega binarny paradygmat ludzkiej obrzędowości i szerzej – kultury.
The author considers the modest Peruvian film as a work showing time in the multiplicity of its cultural interpretations, both in the lives of individuals and in the life of the community. Reaching for terms and concepts derived from various systems of thought and cultures, Łomanowska considers the fictitious Easter celebration in Llosa’s film in numerous contexts of inquiry: theological, religious studies, anthropological and sociological. She draws attention to the syncretic nature of this festival, which follows the ritual schemas of various, often very different, rites. The ceremonial chaos and religious hybridity, characteristic of South America, in Madeinusa become a dangerous tangle of opposing orders. The time of life and the time of death intertwine and mix at the empirical and ritual levels, which negate the binary paradigm of human ritual life and – more widely – of culture.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 86; 134-142
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał – od antropologii kulturowej do analizy transakcyjnej
Ritual – from Cultural Anthropology to Transactional Analysis
Autorzy:
Motyl, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445898.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
rytuał
analiza transakcyjna
antropologia kulturowa
ritual
transactional analysis
cultural anthropology
Opis:
In the first part of the article the traditional meaning of the ritual is analysed. Then, the ritual is presented in the light of transactional analysis. Finally, the author discusses similarities and differences in different concepts of the ritual. The article does not attempt to address the complexity of this concept; its aim is to contribute to the discussion on the interdisciplinary nature of transactional analysis. The author’s aim is to exemplify the possibilities of applying this theory in humanities and social sciences.
Źródło:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna; 2014, 3; 65-78
2299-7466
Pojawia się w:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuały w związku – dyskursywne konstruowanie intymności
Rituals in a relationship – discursive constructing of intimacy
Autorzy:
Grochalska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431474.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
dyskursywność
intymność
rytuał
płeć społeczno-kulturowa
discursiveness
intimacy
ritual
gender
Opis:
W artykule prezentowane są wybrane wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu „Kobiety w związkach intymnych. Studium empiryczno-krytyczne”. Autorka charakteryzuje praktyki składające się na proces konstruowania intymności w związkach z perspektywy kobiet. Ważnymi składowymi tego procesu są dyskursywnie kształtowane rytuały partnersko-rodzinne. Zostały one przedstawione na podstawie analizy materiału badawczego pochodzącego z pogłębionych wywiadów indywidualnych. Zidentyfikowane rytuały są dwojakiego rodzaju: powszechne, stosowane w wielu związkach, oraz indywidualne, wykreowane na potrzeby tylko jednego związku. Do rytuałów pierwszego typu należą: rytuał poświęcenia dla dzieci, rytuał rodzinnej aktywności, rytuał randkowania, wspólne posiłki, pocałunki na „dzień dobry” i „dobranoc”, obdarowywanie prezentami, „wypłakiwanie się” oraz seks. Natomiast rytuałem drugiego typu jest wieczorne „ocenianie”. Najprawdopodobniej przedstawione rytuały mają swe źródła zarówno w międzypokoleniowym rodzinnym przekazie socjalizacyjnym, jak też w dyskursie publicznym.
The article presents selected results of research conducted within the project „Women in intimate relationships. The empirical and critical study”. The Author characterises practices involved in the process of constructing intimacy in relationships from the women’s perspective. The important components of this process are discursively shaped partnership-family rituals. They are presented as the analysis of research material derived from in-depth individual interviews. The identified rituals are of two types: universal, used in many relationships and individual, created for only one relationship. The rituals of the first type include the ritual of sacrifice for children, the ritual of family activities, the ritual of dating, the sharing of meals, the kisses of “good morning” and “good night”, giving presents, “having a good cry” and sex. On the other hand, the second type of ritual is the evening “assessment”. The presented rituals most likely have their origins both in the intergenerational family relations of socialisation and in the public discourse.
Źródło:
Dyskursy Młodych Andragogów; 2017, 18; 331-345
2084-2740
Pojawia się w:
Dyskursy Młodych Andragogów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Family as a Subject of Religious Celebration in the Lay Cultural Context
Rodzina jako podmiot celebracji religijnej w świeckim kontekście kulturowym
Autorzy:
Żmudziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480406.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
family
ritual
liturgy
laity
religion
rodzina
rytuał
liturgia
świeccy
religia
Opis:
This article presents the family as a subject of ecclesial life, realising liturgical celebrations which result from the connection between the official liturgy of the Church and religious rituals cultivated in families. The crisis situation of the family, as a domestic church, resulting, among others, from the crisis situation of the Christian faith, is described. The reason for this is the radically secular dimension of contemporary culture, in which the dimension of transcendence is absent. Concrete manifestations of this phenomenon were shown by factors of randomness, relativism, temporality and autonomy. The inadequacy of the theoretical description of the world and of the concrete existence, in which the dimension of mystery is still present has been shown as an opportunity. In such a situation, the family appears as a possible carrier of the transcendent needs of secular man.
Artykuł przedstawia rodzinę jako podmiot życia kościelnego, przeprowadzającą celebracje liturgiczne, które wynikają z połączenia oficjalnej liturgii Kościoła z rytuałami religijnymi kultywowanymi w rodzinach. Autor opisuje sytuację kryzysową rodziny jako kościoła domowego, wynikającą m.in. z sytuacji kryzysowej wiary chrześcijańskiej. Powodem tego jest radykalnie świecki wymiar współczesnej kultury, w którym brakuje wymiaru transcendencji. Konkretnymi przejawami tego fenomenu są czynniki wyrywkowości, relatywizmu, doczesności i autonomii. Autor pokazuje, że nieadekwatność teoretycznego opisu świata i konkretnej egzystencji, w której wymiar tajemnicy jest wciąż obecny, okazała się szansą. W takiej sytuacji bowiem rodzina jawi się jako potencjalny nośnik transcendentnych potrzeb człowieka świeckiego.
Źródło:
Nurt SVD; 2020, 1; 233-244
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powrót „Dziadów”, czyli dwa teatry
Autorzy:
Kopciński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555533.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
teatr krytyczny
teatr narodowy
romantyzm
wspólnota wyobrażona
subwersja
rytuał teatralny
Opis:
Szkic Jacka Kopcińskiego jest poświęcony nowym realizacjom Dziadów Adama Mickiewicza we współczesnym teatrze polskim. Autor zestawia ze sobą spektakle dwóch awangardowych reżyserów młodszego pokolenia: Michała Zadary i Pawła Passiniego, a także analizuje wywiady udzielone przez obu twórców. Celem szkicu jest rekonstrukcja artystycznej świadomości reżyserów, którzy konfrontują się z najważniejszym polskim dziełem dramatycznym. Rekonstrukcja ta prowadzi do ukazania dwóch strategii interpretacyjnych, które odpowiadają odmiennym kierunkom rozwoju polskiego teatru współczesnego. Zadara inscenizuje cały tekst dramatu, ale zniekształca jego sensy, żeby zbudować krytyczny dystans wobec mitów romantycznych. Natomiast Paweł Passini dokonuje adaptacji dramatu, ale podąża za jego metafizycznym znaczeniem i wystawia go jak obrzęd w zgodzie z ideą romantyczną. Spektakl Zadary autor umieszcza w nurcie teatru krytycznego, natomiast przedstawienie Passiniego odczytuje jako propozycję alternatywną, którą nazywa teatrem wspólnoty wyobrażonej. Kontekstem dla tych rozważań jest jubileusz 250. rocznicy powstania Teatru Narodowego i teatru publicznego w Polsce.
Źródło:
Załącznik Kulturoznawczy; 2015, 2; 64-86
2392-2338
Pojawia się w:
Załącznik Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina jako środowisko przeżyć religijnych w świeckiej kulturze
The Family as an Environment of Religious Experience within Secular Culture
Autorzy:
Żmudziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37247984.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
rodzina
religia
kultura
rytuał
sekularyzacja
family
religion
culture
ritual
secularization
Opis:
Rodzina jest kluczową strukturą społeczną z punktu widzenia obecności i znaczenia religii w dzisiejszej kulturze. Proces sekularyzacji spowodował poważne zmiany cywilizacyjne, które dotknęły zarówno religię, jak i rodzinę. Świeckość stała się głównym wyznacznikiem tożsamości człowieka. Badania z dziedziny antropologii kultury, socjologii religii czy teologii fundamentalnej wykazują, że teoretyczny model homo oeconomicus czy homo faber nie do końca odzwierciedla obraz egzystencji „realnego człowieka”. Pozostają w nim wciąż cechy homo religiosus, czyli człowieka odczuwającego dramat istnienia, wymiar ostateczności i tajemnicy. Poszukując sensu istnienia i znaczenia swych przeżyć, tworzy symbole, które są próbą nazwania transcendującej go rzeczywistości. W tym aspekcie rodzina jest podstawowym środowiskiem socjalizującym człowieka również w wymiarze religijnym i dającym mu możliwość doświadczenia rzeczywistości sakralnej.
The family is an essential social structure with regard to the presence and importance of religion in contemporary culture. The process of secularization has brought about significant civilizational changes that have affected both religion and the family. Secularism has become the main determinant of a modern person. Studies in cultural anthropology, sociology of religion and fundamental theology show that the theoretical models of homo oeconomicus or homo faber do not fully reflect the existence of the “real person”. A person still has some characteristics of homo religiosus, i.e. a person who feels the drama of existence, the dimension of finality and mystery. In the search for the meaning of existence and the meaning of one’s experience, one creates symbols in an attempt to name the transcendent reality. From this point of view, the family is a fundamental environment that socializes the person, also in the religious dimension, and allows him or her to experience sacred reality.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 611-624
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Ritual Character of the Brand: the Challenge of the New Spaces between Consumerism and Religion
Rytualny charakter marki: wyzwanie nowej przestrzeni między konsumpcją a religią
Autorzy:
Sawicki, Bernard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571247.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
brand
rite
religion
relationships
community
marka
rytuał
religia
relacje
wspólnota
Opis:
In a world where e v e r y t h i n g i s c o n n e c t e d even realms which seem remote can be close. The ways of commerce and religion have always crossed, but recently one can speak, at least, about mutual inspiration. To deal with this complex, but fascinating and highly relevant phenomenon it is good to fnd some categories which make a comparison possible. One of them is rite, whose importance in modern branding is growing. The fact that a sense of community and relations construct both good brands and profound religious experience seems to open up new horizons in a dialogue between economics and religion.
W świecie, gdzie „wszystko jest połączone”, nawet obszary pozornie odległe mogą być bliskie. Drogi handlu i religii zawsze się przecinały, jednakże ostatnio można mówić przynajmniej o wzajemnej inspiracji. By zająć się tym złożonym, lecz fascynującym i wysoce aktualnym problemem, dobrze znaleźć kategorie umożliwiające porównanie. Jedną z nich jest rytuał, którego waga we współczesnym brandingu rośnie. Fakt, że poczucie wspólnoty i relacje budują dobre marki i głębokie doświadczenie religijne wydaje się otwierać nowe horyzonty w dialogu pomiędzy ekonomia i religią.
Źródło:
Polonia Sacra; 2017, 21, 4(49); 79-97
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podlasie — gdzie religia spotyka magię
Podlasie — where religion meets magic
Autorzy:
Weber, Eryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/915262.pdf
Data publikacji:
2018-09-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
magic
ritual
healers
“Szeptuchy”
prayer
Szeptuchy
modlitwa
magia
rytuał
uzdrowicielki
Opis:
The article presents the results of the field and reporter work on folk healers, which I carried out in the region of Podlasie. In my article I want to explain the issues  of discourse in which magic and religion are entangled, and depict as they relate to the local residents. It also has the task of documenting specific magical techniques used by healers called “Szeptuchy”. I examined those aspects personally by visiting any case that is mentioned in the article and by carrying out appropriate conversations and being the subject to their treatment. I also witnessed and was the object of those techniques, therefore, I was able to get closer to the true nature of the mentioned unique in the country phenomenon. It seems that this phenomenon should remain intact in possibly every aspect and cherished in its specific isolation and purity, unsullied by the contemporary globalist will of profit.
Źródło:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2014, 4; 209-215
2391-470X
Pojawia się w:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijaństwo, rytuały i komunikacja w Kongu w XVI-XVII wieku
Christianity, rituals and communication in Congo in the 16th and 17th centuries
Autorzy:
Piętek, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1186900.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Nauk Politycznych
Tematy:
Królestwo Konga
rytuał
komunikowanie
chrześcijaństwo
Kingdom of Congo
ritual
communication
Christianity
Opis:
Rituals emphasized exceptional position of Congo rulers. The adoption of Christianity did not eliminate traditional customs, beliefs but transformed some of them. Rulers and Catholic priests made use of rituals to strengthen a new religion in the kingdom of Congo. Thanks to relations with Europe literacy was introduced to Congo. It enabled to conduct correspondence between Congo’s rulers and European courts. The literacy was also a mean of communication in state administration beside traditional ways.
Źródło:
Forum Politologiczne; 2015, 18 - Komunikowanie w Afryce. Endo- i egzogeniczne aspekty. Etniczność – kultura – religia; 53-68
1734-1698
Pojawia się w:
Forum Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Del rito ancestral al rito moderno. En torno a Leopardo al sol de Laura Restrepo
From the ancestral rite to the modern rite. Around Leopardo al Sol by Laura Restrepo
Od rytu przodków do rytu nowoczesnego. Wokół Leopardo al Sol Laury Restrepo
Autorzy:
Jastrzębska, Adriana Sara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837362.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Laura Restrepo
Colombian Fiction
narco
ritual
violence
Kolumbia
narkopowieść
rytuał
przemoc
Opis:
This article proposes an analysis of Laura Restrepo’s Leopardo al sol (1993), a novel that proposes a sociocultural interpretation of the impact of the illegal economies of drug trafficking on traditional society. By analyzing the ingredients of the convention and poetics narco in the text, we observe how the violence represented in Leopardo al sol takes the form of a particular syncretism of modern elements of a civilization of spectacle and archaic elements intrinsic to mentalities anchored in mythical and magical thinking.
Niniejszy artykuł omawia powieść Laury Restrepo Leopardo al sol (1993), która proponuje socjokulturową interpretację wpływu narkobiznesu na tradycyjne społeczeństwo. Analizując obecne w utworze poszczególne elementy konwencji i poetyki narco, obserwujemy, że przemoc przedstawiona w Leopardo al sol wykazuje cechy swoistego synkretyzmu, łącząc elementów nowoczesnej cywilizacji spektaklu z elementami archaicznymi, nieodłącznie związanymi z mentalnością zakorzenioną w myśleniu mitycznym i magicznym.
Źródło:
Sztuka Ameryki Łacińskiej; 2020, 10; 179-194
2299-260X
Pojawia się w:
Sztuka Ameryki Łacińskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie słowa w magicznych rytuałach wicca
The meaning of the word in wicca magic rituals
Autorzy:
Kurek, Jagoda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787969.pdf
Data publikacji:
2021-05-30
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
wicca
magia
magia słowa
magia współczesna
rytuał wicca
magiczny rytuał
język magiczny
magic
ritual
the magical word
magical language
Wicca
Wiccan magic
Wiccan ritual
Opis:
Artykuł ma na celu analizę języka magicznego wykorzystywanego podczas rytuału przez współczesnych wiccan. Autorka stawia tezę, że dzięki nowoczesnym ruchom społeczno-religijnym praktykującym magię możliwe jest funkcjonowanie światopoglądu mitycznego w postindustrialnym społeczeństwie. Stwarza to możliwość rozważań nad istotą magii słowa w całkiem nowym wymiarze – badania żywego zjawiska, obecnego w polskiej kulturze od ponad dwudziestu lat. Teoretyczną podstawę tekstu stanowią najważniejsze koncepcje antropologiczne dotyczące magii słowa (np. B. Malinowskiego, M. Buchowskiego czy A. Engelking) zaś interpretacja zaklęć, modlitw i inwokacji możliwa jest dzięki badaniom terenowym poczynionym przez autorkę. Obserwacje, wywiady i analiza źródeł zastanych pozwalają również na zaprezentowanie charakterystyki szerokiego zjawiska kulturowego, jakim jest wicca. Spis przeprowadzonych wywiadów znajduje się na końcu tekstu.
The article aims to analyse the language of magic used during the Modern Wiccan ritual. The author claims that the contemporary practitioners of magic within social and religious movements prove that functioning of the mythical worldview in the post-industrial society is possible. It opens the opportunity for considering the essence of the word’s magic in a completely new dimension: it is about the exploration of the living phenomenon present in Polish culture for over twenty years. The theoretical context of this study relies on the most important anthropological concepts regarding the magical word (for example Malinowski, Buchowski, Engelking). The interpretation of the spells, prayers and invocations is possible thanks to the author’s field studies. Moreover, observations, interviews and analyses of the existing sources enables presenting the characteristics of the wide cultural phenomenon such as Wicca. The list of the interviews can be found at the end of the article.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2020, 64, 3; 27-40
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prace parlamentu Republiki Ugandy jako przykład rytuału politycznego
The works of the parliament of the Republic of Uganda as an example of a political ritual
Autorzy:
Gierszewska, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943746.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Parlament
Republika Ugandy
rytuał polityczny
Parliament
Republic of Uganda
political ritual
Opis:
Celem artykułu będzie opisanie rytuału politycznego jakim są prace parlamentu Republiki Ugandy oraz analiza funkcji parlamentu jako instytucji odgrywającej kluczową rolę w promowaniu demokracji wśród Ugandyjczyków oraz ustanawianiu dobrych rządów poprzez wprowadzanie norm i standardów demokratycznych. Z badań prowadzonych w Parlamencie Republiki Ugandy autorka wywnioskowała, że rytuał polityczny jakim są prace parlamentu Republiki Ugandy i towarzysząca jemu symbolika mają na celu wzmocnić mity polityczne legitymizujące władzę. W tym konkretnym przypadku rytuał polityczny ma na celu przekonać społeczeństwo o jego demokratycznej funkcji. Zarówno przez prezydenta, jak i przewodniczących parlament jest kreowany na instytucję podejmującą działania na rzecz i z woli ludu.
T he aim of the article will be to describe the political ritual of the work of the parliament of the Republic of Uganda and to analyze the functions of the parliament as an institution that plays a key role in promoting democracy among Ugandans and establishing good governance by introducing democratic norms and standards. The research conducted at the Parliament of the Republic of Uganda concluded that the political ritual of the work of the Parliament of the Republic of Uganda and the accompanying symbolism are intended to strengthen the political myths that legitimize the government. In this particular case, the political ritual aims to convince the public of its democratic function. Both by the president and the chairmen, the parliament is created as an institution that takes action for the benefit and will of the people.
Źródło:
Cywilizacja i Polityka; 2021, 19, 19; 206-218
1732-5641
Pojawia się w:
Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świętowanie Wybranych Rocznic Bitwy Pod Grunwaldem Formą Komunikacji Rytualnej Państwa i Narodu
Celebrating Selected Anniversaries of the Battle of Grunwald as a Form of Ritual Communication Between the State and Nation
Autorzy:
Gałęziowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973859.pdf
Data publikacji:
2012-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
celebration / święto
communication / komunikacja
ritual / rytuał
state / państwo
nation / narod
memory / pamięć
Opis:
The commemoration of the six-hundredth anniversary of the Battle of Grunwald inclines one to reflect on the role of this celebration in the process of communication between the state and nation. The question arises of how this past event serves the present and how celebrating its anniversary has changed at various moments of history. On the basis of an analysis of historical documents, the press, observations, and surveys of participants in the celebrations, the author presents the following main theses: (1) succeeding celebrations, particularly after the second world war, have been an instrument of communication strengthening the tie between the nation and the state; (2) shaping memory of the celebrated event and its rituals gives a needed meaning to the conditions of current everyday life. At the same time, central and peripheral layers of the ritual of celebrating and the accompanying communicative action can be distinguished. The media has a particular layer of communications and rituals. Ritual communication intensifies the significance of opinions, attitudes and social problems articulated during the course of the celebration.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 4; 83-108
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał religijny a kwestia różnorodności kulturowej
Autorzy:
Sroczyńska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461965.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
rytuał religijny
różnorodność kulturowa
porządek wielokulturowy
perspektywa dramaturgiczna
perspektywa funkcjonalna
optyka komunikacyjna
Opis:
Rytuał religijny, ze względu na swoje odniesienie do sacrum, pozostaje w centrum każdej kultury. Przy całej złożoności interpretacji pojęcia różnorodności kulturowej może być ona rozpatrywana jako cecha konstytutywna społeczeństwa - co zakłada istnienie dominującej większości i grup mniejszościowych - lub jako cecha atrybutywna (wielokulturowośc), łącząca się z możliwością budowania tożsamości, zgodnie z zasadą wolności i równości kultur. W artykule podjęto próbę przedstawienia problematyki znaczenia rytuałów religijnych dla nowoczesnego i ponowoczesnego porządku kulturowego, z uwzględnieniem wybranych perspektyw badawczych: dramamturgicznej, funkcjonalnej i komunikacyjnej.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2014, 9; 80-93
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Наш цісар». Образ Франца Йосифа в львівській пресі – еволюція від «переможця над повстанцями» 50-их років ХІХ століття до «доброго батька» початку ХХ століття
„Nasz cesarz”. Wizerunek Franciszka Józefa w prasie lwowskiej. Ewolucja od „zwycięzcy buntowników” z lat 50. XIX wieku do „dobrego ojca” początku XX wieku
“Our Emperor”. The image of Franz Joseph in the Lviv press. Evolution from “the rebel victor” of the 1850s to “the good father” of the early 20th century
Autorzy:
Кісь, Назар
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803998.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Franciszek Józef
cesarz
wizyta
rytuał
wizerunek
Franz Joseph
emperor
visit
ritual
image
Opis:
Artykuł analizuje zmiany wizerunku cesarza Franciszka Józefa I na łamach lokalnej prasy lwowskiej. Za punkt odniesienia przyjęto wizyty Franciszka Józefa we Lwowie. Było ich pięć i pozwalają one prześledzić przemianę od monarchy absolutnego połowy XIX wieku do „naszego ojca” na początku XX wieku. W tekście ukazano jak postęp gospodarczy i technologiczny, liberalne reformy, emancypacja, rozwój projektów narodowych Ukraińców i Polaków, a także inne osiągnięcia drugiej połowy XIX wieku, wpłynęły na kształt osobistej historii cesarza, który nawet w czasach szerzenia się nacjonalizmu, uosabiał państwo i ojczyznę – ziemię, na której panują Habsburgowie.
The article analyzes the changes in the image of Emperor Franz Joseph I as depicted in the local Lviv press. The visits of Franz Joseph to Lviv serve as a reference point for this analysis. There were five visits in total, which allow tracing the transformation of the monarch from an absolute ruler in the mid-19th century to the “father figure” at the beginning of the 20th century. The text highlights how economic and technological progress, liberal reforms, emancipation, the development of national projects by Ukrainians and Poles, as well as other achievements of the second half of the 19th century, influenced the personal history of the emperor. Even in times of growing nationalism, he personified the state and the homeland – the land ruled by the Habsburgs.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 377-388
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrey Zvyagintsev’s ‘Leviathan’: The Unbearable State of Nature
Autorzy:
Krzyżanowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1153469.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
leviathan
hobbes
legendre
agamben
crisis
ritual
religion
law
lewiatan
kryzys
rytuał
religia
prawo
Opis:
Leviathan by Andrey Zvyagintsev is a movie that depicts the world in a state of nature, with no prospects for creating a Hobbesian social contract. Set in the Russian peripheries, the film depicts a respected and caring family man who is gradually deprived of everything because of lack of political order with enforceable law and justice. The movie is a depiction of a contemporary “failed state”, equalized with the state of nature, where there is no legitimate power and violence remains the only tool to achieve goals both in private and public spheres. Religion consists of empty rituals that serve corrupt officials to maintain power. This world cannot last without innocent victims, scapegoats of the society, one of whom is the protagonist of the movie. This paper offers a legal and philosophical inquiry into the film, as it draws especially on the theory of the social contract proposed by Hobbes. It depicts a Russian town as a symbol of the state of nature as envisioned by Hobbes and describes the reasons why the social contract has not been made. According to Hobbes’s theory, in the state of nature concepts like justice and injustice do not convey any meaning; therefore, this paper investigates other: theological and anthropological concepts, to explore the meaning of Zvyagintsev’s Leviathan.
“Lewiatan” Andrieja Zwagincewa to film, który ukazuje świat w stanie natury, bez żadnych szans na zawiązanie Hobbesowskiej umowy społecznej. Film, którego akcja dzieje się na rosyjskich rubieżach, ukazuje losy szanowanego oraz rodzinnego mężczyzny, który stopniowo zostaje pozbawiony wszystkich swoich dóbr ze względu na brak porządku politycznego zdolnego do wprowadzenia prawa i sprawiedliwości. Film ukazuje współczesne “upadłe państwo”, które można zrównać ze stanem natury, gdzie nie ma żadnej prawowitej władzy, a jedynym narzędziem do osiągnięcia swoich celów (w sferze prywatnej i publicznej) jest tylko przemoc. Religia to tylko puste rytuały, które służą utrzymaniu władzy przez skorumpowanych dygnitarzy. Ten świat nie jest w stanie przetrwać bez niewinnych ofiar, kozłów ofiarnych, którym okazuje się być bohater filmu. Artykuł jest prawną i filozoficzną analizą filmu, który korzysta przede wszystkim z teorii umowy społecznej w wersji Hobbesa. Artykuł ukazuje rosyjskie miasteczko jako symbol stanu natury opisanego przez Hobbesa, i wskazuje przyczyny, dla których umowa nie mogła zostać zawarta. Według teorii Hobbesa, w stanie natury pojęcia takie jak sprawiedliwość i niesprawiedliwość nie niosą żadnego sensu. To dlatego w artykule przedstawione są inne, teologiczne oraz antropologiczne pojęcia, które mogą pomóc rozszyfrować znaczenie filmu Zwagincewa.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 1(26); 62-75
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duch, który cierpi. O roli cierpienia i rytuału w przeżywaniu kryzysów na przykładzie szkoły waldorfskiej
Autorzy:
Dobiasz-Krysiak, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373692.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cierpienie
kryzys
rytuał
sztuka
szkoła waldorfska
Rudolf Steiner
suffering
crisis
ritual
art
Waldorf school
Opis:
Tekst poświęcony jest roli rytuału i sztuki w pokonywaniu jednostkowego cierpienia i społecznych kryzysów. Choć niepopularny we współczesnej kulturze analgetyków, nastawionej na uzyskiwanie szybkich efektów, proces rytualny (jak pokazują za Turnerem Maria Mendel i Tomasz Szkudlarek), jest w swej istocie tożsamy z doświadczeniem kryzysu. Przechodzenie rytuałów ma więc potencjał transgresji, przekraczania sytuacji trudnych dla jednostek oraz społeczeństw. Omawiam to na przykładach przemian narracji porodowych oraz sposobów radzenia sobie z traumą przez Martina Millera, syna słynnej psychoterapeutki Alice Miller. Inną cechą współczesnej kultury jest odrzucenie sacrum, co pokazuję na przykładzie usuwania teozoficznych wątków z biografii Marii Montessori i marginalizowania szkół waldorfskich Rudolfa Steinera, które wyrastają z kryzysu zachodniej racjonalności. Odtwarzane i zapośredniczone przez sztukę rytuały, wykorzystywane są w szkołach waldorfskich w celach wychowawczych i rozwojowych i zgodnie powyższymi teoriami mogą mieć potencjał pokonywania kryzysów związanych z dojrzewaniem.
The text is devoted to the role of ritual and art in overcoming individual suffering and social crises. Although unpopular in the contemporary culture of analgesics, focused on achieving quick results, the ritual process (as Maria Mendel and Tomasz Szkudlarek show after Turner) is essentially identical to the experience of crisis. Therefore, going through rituals has the potential of transgression, and solving difficult situations for individuals and societies. I discuss this with examples of the changes in birth narratives and also showing the ways of dealing with trauma of Martin Miller, son of the famous psychotherapist Alice Miller. Another feature of contemporary culture is the rejection of the sacrum, as illustrated by the removal of theosophical threads from Maria Montessori’s biography and the marginalization of Rudolf Steiner's Waldorf schools, which stem from the crisis of Western rationality. Reproduced and mediated by art, rituals are used in Waldorf schools for educational and developmental purposes, and, according to the theories above, they may have the potential to overcome adolescence crises.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2021, 12, 1; 110-131
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preperformatywne cienie i ślady antropologii. O pograniczu nauk społecznych i teatru
Pre-performative Shadows and Traces of Anthropology. On the Borderline between Social Sciences and Theater
Autorzy:
Kozłowski, Marcin Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096378.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
Tematy:
anthropology
ritual
theatre
cultural performance
social drama
antropologia
rytuał
teatr
widowisko kulturowe
dramat społeczny
Opis:
Many anthropologists have their share in precursory ideas important for the development of Performance Studies. This article aims to present three main categories of anthropological contribution to the abovementioned field: debate, practice, and concepts. Although the meeting between Theatre and Anthropology in terms of a theory was late, the first signs of their collision can be found in ancient philosophy and literature topos Theatrum Mundi. In early Anthropology, we have the analysis of religion which takes into account relation between ritual and theatre. This analysis started a long debate and contributed to the theoretical basis of Performance Studies. In terms of research methods, both fields discussed prefer to rely on experience gained through fieldwork (Anthropology) and participation in the creative process (Performance Studies). This type of approach refers us to the participant observation, in which the scholar in his physical and mental self is forced to play various “roles”. Apart from its key role in the debate and equally important contribution to research practice Anthropology has a significant share in creating a theoretical basis of Performance Studies. The two most important concepts here are a cultural spectacle and social drama. The expression pre-performative used in this paper aims at emphasizing that the history and ubiquity of the performative aspect of cultural and social activities are vast and performative actions existed long before they started to be part of anthropological analyzes or became a ground on which new branch of social science started to grow.
Wśród prekursorskich myśli istotnych dla studiów performatywnych znajduje się dorobek wielu antropologów. Centralnym celem tego artykułu jest zaprezentowanie trzech głównych kategorii antropologicznego wkładu do tej dziedziny. Przedstawieniu kolejno podlegać będą: debata, praktyka i koncepcje. Chociaż spotkanie między teatrem a antropologią w wymiarze teoretycznym było późne, to pierwsza refleksja o takim charakterze wiązana być może z pojawieniem się toposu teatrum mundi w starożytnej filozofii i literaturze. Wczesna antropologia podjęła się analiz religii, uwzględniając kwestię relacji rytuału i teatru, co rozpoczęło jedną z najdłuższych debat, stanowiącą teoretyczne podłoże studiów performatywnych. Obie dziedziny preferują w swojej metodzie doświadczenie, pochodzące z badań terenowych lub partycypacji w procesie twórczym. Takie ujęcie odsyła nas do obserwacji uczestniczącej, w której to etnograf w swej cielesno-intelektualnej rozciągłości zmuszony jest do odgrywania różnych „ról’’. Antropologia, co oczywiste, oprócz kluczowej debaty i nie mniej ważnej praktyki badawczej odznacza się istotnym teoretycznym wkładem do studiów performatywnych, który omówiony zostanie na podstawie dwóch koncepcji: widowiska kulturowego i dramatu społecznego. W tym sensie wyrażenie pre-performatywny nie usiłuje zaprzeczyć odwieczności i wszechobecności performatywnego aspektu kulturowo-społecznych działań, a raczej wskazuje na czas, w którym – po pierwsze – nie stanowił on sformułowanego i wyjściowego elementu dla podejmowanych analiz antropologicznych i – po drugie – nie przyczynił się do powołania odpowiednich katedr.
Źródło:
Konteksty Społeczne; 2017, 5, 2; 7-28
2300-6277
Pojawia się w:
Konteksty Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Australijskie ceremonie ognia. Ogień w religii Warlpiri
Autorzy:
Szyjewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640776.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Aborygeni australijscy, ceremonia ognia, mit, rytuał, Droga Mleczna, symbolika ognia, Tęczowy Wąż, inicjacja, Warlpiri
Opis:
Australian Fire Ceremonies. Fire in the Warlpiri ReligionDuring fire ceremonies in various Australian communities, long torches constructed from poles wrapped in flammable leaves are used. For the Warlpiri, their significance is associated with the symbolism of fire, contrasted with water represented by the form of the rainbow serpent. The founding myths of the ceremony are based on using fire to limit the power of water by way of bloodshed. Various forms of the use of fire and the connected symbolism for the Warlpiri point to reference to dancers, and the torches they hold to the Milky Way (Yiwarra). The main symbol of this in the ritual is a sacred construction in the form of a cross, known as wanigi.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 1
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Australijskie ceremonie ognia – Gadjari i Buluwandi u Warlpiri
Autorzy:
Szyjewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640914.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Aborygeni australijscy, ceremonia ognia, mit, rytuał, Droga Mleczna, symbolika ognia, Tęczowy Wąż, inicjacja, Warlpiri
Opis:
This article examines the symbolism of fire in the Gadjari higher initiation ceremonies and Jardiwanpa ceremonies among the Warlpiri. Fire is used in these ceremonies in three forms: high flame torches called witi/wanbanbirri, wandabi projectiles made out of bark, and djindjimirimba sticks. The analysis of the myths connected to fire reveals that the Warlpiri associate it with the motif of cosmic catastrophe in which their ancestors, manipulating high, sacred paraphernalia, cut through the Milky Way. The result of the separation of the stars is a huge bush fire. According to the myth, the sight of a flame falling from the sky forced the ancestors to conduct initiation ceremonies. The patron of these ceremonies is associated with the Coalsack Dark Nebula in the Milky Way, and the wanigi paraphernalia used with the Southern Cross. Fire is of ambivalent significance for the Warlpiri – on the one hand it brings death and destruction, and on the other it provides cleansing and brings to life that which is dead.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 3
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Błogosławieństwo organów – wczoraj i dziś
Autorzy:
Baran, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668865.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
blessing
organ
ritual
dedication
conciliar reform
liturgy
błogosławieństwo
organy
rytuał
poświęcenie
reforma soborowa
liturgia
Opis:
The article presents the practice of blessing an organ pipe in the roman rite of thecatholic church. The author enlightens the blessings of the instrument in the liturgical lifeof the church, so that he can move on examine the various forms of blessing the organ,contained in the rituals. The history of the emergence of the ritual in the context of thelatest Vatican Council is also shown. Ending, the author presents a new form of the blessing,which is used in the archdiocese of Kraków in the last few years.
Artykuł prezentuje praktykę błogosławieństwa organów w rycie rzymskim Kościoła katolickiego. Autor przybliża początki obecności organów w życiu liturgicznym Kościoła, by przejść następnie do analizy poszczególnych wersji błogosławieństwa organów obecnych w rytuałach. Przedstawiona jest również historia powstania tego obrzędu w kontekście ostatniej reformy soborowej. Na końcu autor prezentuje zupełnie nową formę błogosławienia organów, która od kilku lat jest używana na terenie archidiecezji krakowskiej.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2019, 17
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious ritual as a means of forming values and moral attitudes on the basis of the sacrament of baptism
Rytuał religijny jako środek kształtowania wartości i postaw moralnych na podstawie sakramentu chrztu świętego
Autorzy:
Gwoździewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339351.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
religious ritual
baptism
ritual communication
moral theology
rytuał religijny
chrzest
komunikacja rytualna
teologia moralna
Opis:
The article presents the religious ritual that is the rite of the sacrament of baptism as a means of forming moral values and attitudes. The purpose of the presented research is an attempt to show the formative character of the baptismal ritual and its communicative character, which become apparent through the analysis of the individual components of the baptismal rite. The synthesis made allows for a better understanding of the individual signs, which evoke the specific content of the Christian message of conversion and call for a more conscious following of the path of faith.
W artykule ukazano rytuał religijny, którym jest obrzęd sakramentu chrztu świętego jako środek kształtowania wartości i postaw moralnych. Celem przedstawionych badań jest próba ukazania formacyjnego charakteru rytuału chrzcielnego oraz jego komunikacyjnego charakteru, które uwidaczniają się poprzez analizę części składowych obrzędu chrzcielnego. Dokonana synteza pozwala na lepsze rozumienie poszczególnych znaków, które przywołują konkretne treści chrześcijańskiego orędzia o nawróceniu i wzywają do bardziej świadomego podążania drogą wiary.
Źródło:
Teologia i moralność; 2022, 17, 2(32); 153-167
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liturgia jako gra w ujęciu Josepha Ratzingera – Benedykta XVI w kontekście współczesnych przemian rytuału katolickiego. Perspektywa kulturoznawcza
Liturgy as a game by Joseph Ratzinger – Benedict XVI in the context of contemporary changes of catholic ritual. Cultural studies perspective
Autorzy:
Kirchner, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546187.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
liturgia,
gra
rytuał
Johan Huizinga
Joseph Ratzinger
Romano Guardini
sacrum
homo ludens
liturgy
game
ritual
Opis:
Catholic liturgy can be analyzed by referring to the concept of game. Johan Huizinga, creating the homo ludens concept, devoted much of his research to the analysis of sacred activities as a game. Reflection on the liturgy as a game allows for a better understanding of contemporary changes taking place in the catholic ritual. The above text begins with the discussion of the issue of the game by Johan Huizinga. Then, based on the works of Romano Guardini and Joseph Ratzinger, the liturgy is described as a game. The text ends with a reference to contemporary problems of the catholic ritual in relation to the Huizinga’s theory.
W ramach trwającej wiele wieków refleksji antropologicznej nad charakterem istnienia człowieka w kulturze doszło do przypisania mu serii immanentnych cech. W wyniku tego powstał np. homo faber czy homo religiosus. Punktem wyjścia tego tekstu jest ujęcie człowieka jako homo ludens („człowiek bawiący się”), którego autorem jest holenderski orientalista, historyk i teoretyk kultury Johan Huizinga. Myśląc o „człowieku bawiącym się”, można wskazać wiele zabaw obecnych w kulturze na przestrzeni wieków i pominąć jednocześnie temat kultu. Huizinga pracując przez lata nad koncepcją homo ludens, sporą jej część poświęca sakralnemu wymiarowi zabawy, co jest niewątpliwie jego sporą zasługą w kulturoznawczej refleksji nad rytuałem. Zagadnieniu zabawy w kulturze zostanie poświęcony początek tekstu. Następnie, w oparciu o dzieła Huizingi oraz niemiecko-włoskiego uczonego Romano Guardiniego i Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, zostanie przedstawione przełożenie teorii zabawy na przestrzeń liturgii. Tekst zwieńczy omówienie współczesnych przemian rytuału katolickiego w kontekście zagadnienia liturgii jako gry.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2018, 1/267
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek i choroba: walka utrwalona w słowie
Autorzy:
Marczewska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690414.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnolinguistics
language image of the world
healing ritual
magic
etnolingwistyka
językowy obraz świata
rytuał leczniczy
magia
Opis:
In the article, the author discusses the relationship that refers to people and illness that is recorded in various language data. Based on folk material, the author recalls, above all, folk magic formulas, called “orders”. The magical healing ritual is perceived as a whole, in which the word accompanies certain activities taking place at a given time and place, using specific attributes. In a very specific existential situation, which is illness, the most basic mechanisms of thinking about the reality are revealed. Hence, the healing ritual reveals perceptions and judgements referring to illness, based on one’s own body experiences. These judgements can be observed through specific materialization obtained through the language/text manifested in a specific executive situation. The analysis of linguistic/text data allows one to discover the significance of performed actions in the process of magical healing, as these actions complement the word. They are also strongly associated with beliefs about illness in general and they constitute a characteristic testimony of human struggle with illness
W artykule omawiam utrwaloną w różnorodnych danych językowych relację, która dotyczy człowieka i choroby. Bazuję na materiale folklorowym, przywołuję przede wszystkim ludowe formuły magiczne, zwane zamówieniami. Magiczny rytuał leczniczy postrzegam jako całość, w której słowo współtowarzyszy określonym czynnościom, odbywającym się w wyznaczonym czasie, w wyznaczonym miejscu, przy zastosowaniu określonych atrybutów. W bardzo specyficznej sytuacji egzystencjalnej, jaką jest choroba, ujawniają się najbardziej elementarne mechanizmy myślenia o rzeczywistości, stąd też rytuał leczniczy ukazuje oparte na własnym doświadczaniu ciała wyobrażenia i sądy dotyczące choroby. Sądy te można obserwować dzięki swoistej materializacji, jaką uzyskują za pośrednictwem języka/tekstu objawiającego się w konkretnej sytuacji wykonawczej. Analiza danych językowych/tekstowych pozwala na odkrycie właściwego sensu czynności wykonywanych w procesie magicznego uzdrawiania; działania te stanowią dopełnienie słowa, są też silnie powiązane z wierzeniami na temat choroby w ogóle i stanowią charakterystyczne świadectwo walki człowieka z chorobą
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2018, 3
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Outsider czy zwierzę? Rozważania nad „zwierzęcością” Meursaulta – bohatera Obcego Alberta Camusa
Animal nature or absurd of existence? Reflections on the “animality” of the main hero of “Stranger” by Albert Camus
Autorzy:
Roś, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514952.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
Albert Camus
French literature
existentailism
alienation
animalisty
stereotype
ritual
literatura francuska
egzystencjalizm
alienacja
zwierzęcość
stereotyp
rytuał
Opis:
The purpose of this paper is an attempt to answer the question: how the interpretation of the main hero of "The Stranger"’s Albert Camus as “an animal in human skin” can be applied to understanding the actions of the hero in the world and whether Camus de-scribes Meursault as an animal in fact, and not just symbolically. The author argues that such extreme treatment of “the animality” of a hero is useless in the broader con-text of this book and Meursault has human nature – the complexity of his psyche con-firms this.
Źródło:
Amor Fati; 2015, 3; 125-142
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PEDAGOGY TOWARDS THE PROBLEM OF INITIATION. THE FIRST INSTALLMENT: FROM CONCEPT TO APPLICATION, AN ATTEMPT TO RECONSTRUCT LITERATURE ON THE SUBJECT. THREADS SCATTERED
PEDAGOGIKA WOBEC PROBLEMU INICJACJI. ODSŁONA PIERWSZA: OD POJĘCIA PO APLIKACYJNOŚĆ, PRÓBA REKONSTRUKCJI LITERATURY PRZEDMIOTU. WĄTKI ROZPROSZONE
Autorzy:
Ratkowska-Pasikowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480053.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
initiation,
ritual,
psychology of rebirth,
Carl G. Jung,
Mircea Eliade
inicjacja,
rytuał,
psychologia odrodzenia,
Jung,
Eliade
Opis:
The article is the first installment of looking at the category of initiation, trying to gather as many observations as possible, reflections on it. Therefore, by means of a mapping strategy, we are building certain fields, areas in which it is possible to find tracks that will help to establish the category of initiation in pedagogy.
Artykuł stanowi pierwszą odsłonę, przyjrzenia się kategorii inicjacji, próbując zebrać jak najwięcej spostrzeżeń, refleksji na jej temat. Budując tym samym, za pomocą strategii mapowania, pewne pola, obszary, w których to właśnie odnaleźć można tropy, które pozwolą ugruntować kategorię inicjacji w pedagogice.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika; 2018, 17; 35-46
1896-4591
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sherlock Holmes, maglownica i bezsensowny rytuał. Demoniczność (i) powtórzenia w popkulturze
Autorzy:
Brzostek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962174.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
demoniczność, kultura popularna, powtórzenie, rytuał, horror, niesamowite
the demonic, popular culture, repetition, ritual, horror, the uncanny
Opis:
The article focuses on the mechanism of repeating a formula in texts of popular culture and its relations to evoking the experience of the uncanny (uncheimlich) in the process of reception of popular narratives, both those alluding to the aesthetics of horror and those following other conventions (crime fiction, comedies, etc.). The essence of this experience is the audience’s discovery of (un-)expected repetitions of the same in something seemingly different, that is, an identical formula in a new, yet unknown, text. The methodological context for this analysis consists of J.G. Cawelti’s concept of formula, Freud’s theory of “the uncanny”, Harold Bloom’s concept of the anxiety of influence, and Frits Staal’s notion of “the meaningless ritual”. The texts analyzed herein are short stories by Stephen King, Arthur Conan Doyle, and Clive Barker as well as TV series Friends and Big Bang Theory.  
Tematem artykułu jest mechanizm powtórzenia schematu w tekstach kultury popularnej oraz jego związki z wytwarzaniem przeżycia niesamowitego (uncheimlich, uncanny) w procesie odbioru popularnych narracji – zarówno tych odwołujących się do estetyki grozy, jak i tych realizujących inne konwencje (kryminalne, komediowe etc.). Istotą tego przeżycia staje się odkrycie przez odbiorcę (nie)oczekiwanych powtórzeń tego samego w pozornie innym – identycznego schematu w nowym, nieznanym jeszcze tekście. Kontekstem metodologicznym dla prowadzonej analizy są: koncepcja schematu J. G. Caweltiego, Freudowska teoria „niesamowitego”, pojęcie „lęku przed wpływem” Harolda Blooma oraz koncepcja „bezsensownego rytuału” Fritsa Staala. Analizowanymi przykładami stały się nowele Stephena Kinga, Arthura Conan Doyle’a, Clive’a Barkera oraz seriale telewizyjne Friends i Big Bang Theory.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o symbolice masońskiej
Some remarks on Masonic imagery
Autorzy:
Grażyńska, Iuliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627962.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
zbiory masońskie Biblioteki Uniwersyteckiej
Irène Mainguy
Ars Regia
masoneria
wolnomularstwo
symbol
symbolika masońska
loża
ryt
rytuał
Opis:
Symbolika masońska różni się od tradycyjnej symboliki, ponieważ jest zarezerwowana przede wszystkim dla wtajemniczonych. Wśród prac na ten temat wyróżnia się m.in. Symbolika masońska trzeciego tysiąclecia Irène Mainguy, publikacja przedstawiana w niniejszym artykule. Książka pozwala zapoznać się z poszczególnymi pojęciami, usystematyzować wiedzę teoretyczną i empiryczną na temat symboliki i jej ewolucji oraz znaleźć informację o wszystkich stopniach lożowych w historii Ars Regia. Symbolika masońska ewoluuje i przenika dziedziny oraz obszary związane m.in. z życiem codziennym. Niektóre symbole kojarzy każdy z nas, znaczenie innych nadal pozostaje tajemnicą.
Freemason symbolism differs from the traditional symbolism in that it is typically designed and reserved for the initiated. The book Symbolique maçonnique du troisième millénaire by Iréne Mainguy stands out among other works devoted to this subject and is discussed and reviewed in the present article. The book introduces us to a number of particular notions in Freemason imagery, systematise theoretical and empirical knowledge on the richness of the symbolism and its evolution, and brings useful information on all lodge degrees in the history of Ars Regia. Freemason imagery has been evolving and permeates all affairs of life, those related to everyday routine in particular. Some symbols are easily recognisable to all, while some others still remain a mystery.
Źródło:
Biblioteka; 2020, 24 (33); 173-189
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozmowy przy stole w Polsce i w Hiszpanii – analiza zrytualizowanych środków językowych
Dinner conversations in Poland and Spain: Analysis of ritualized linguistic units
Autorzy:
Urbaniak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26443634.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ritual
linguistic ritualisms
linguistic pragmatics
Polish
Spanish
rytuał
rytualizmy językowe
pragmatyka językowa
język polski
język hiszpański
Opis:
Celem opracowania jest opis oraz porównanie warstwy językowej rytuału spożywania posiłków wśród użytkowników języka polskiego i hiszpańskiego. Akt biesiadowania, niezwykle istotny w analizowanych kręgach kulturowych, charakteryzuje się nie tylko określonym schematem zachowań, ale i rozmaitymi środkami językowymi towarzyszącymi konkretnym sytuacjom interakcyjnym. W niniejszym artykule przedstawiono najczęściej występujące akty mowy, rytualizmy językowe oraz spragmatykalizowane środki językowe wykorzystywane podczas rytuału jedzenia wśród społeczności polsko- i hiszpańskojęzycznej. Analiza opiera się na przykładach pochodzących z korpusów języka mówionego, stworzonych w Polsce i Hiszpanii, stanowiących transkrypcje codziennych rozmów członków wymienionych społeczności. Badanie pokazało, że obydwie społecznością łączy wiele wspólnych wartości związanych ze wspólnym spożywaniem posiłków, jednak każda z nich charakteryzuje się nieco odmiennymi środkami językowymi używanymi podczas rytuału.
The aim of this paper is to describe and compare the linguistic dimension of the ritual of dining among Polish and Spanish speakers. The act of feasting, very important for the analysed cultures, not only does present a specific scheme, but it is also accompanied by a range of linguistic mechanisms introduced in concrete interactive situations. The present article exposes the most frequent speech acts, ritualized expressions and pragmaticalized constructions that are used during the ritual of dining in the Polish and Spanish communities. The analysis is based on the examples from oral language corpora, created in Poland and in Spain, that is transcriptions of everyday conversations of the members of described communities. The research has shown that both communities share a lot of common values related to dining, nevertheless each one of them presents some characteristic linguistic mechanisms used during the ritual.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2023, 11; 1-12
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artistic Features of Besamims in Eastern Galicia in the 18th – the first third of the 20th Century
Autorzy:
Levkovych, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116890.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Jewish art
tradition
ritual
synagogue
baroque
historicism
Galicia
sztuka żydowska
tradycja
obrzęd
rytuał
synagoga
barok
historyzm
Galicja
Opis:
The paper focuses on the art of the Jewish community of Galicia from the 18th century to the first third of the 20th century in the context of the European art processes. The analysis of the artistic features of numerous synagogical and household items of the ritual purpose revealed the main trends of particular styles spread, especially baroque and historicism. Special attention is paid to the sources and the artistic inspiration of Jewish art in Galicia. The main circumstances that influenced the development of Jewish art are determined, namely the isolation of the Jewish community, the traditional ideological and semantic load of the monuments, the abidance by the halakhic rules, scriptures on the creating things for ritual and ceremonial purposes, keeping the old traditions in the choice of form, the nature of ornamentation, strict selection of decorating themes and in particular cases even the reproduction of archaic forms. While maintaining the traditional form, the ideological and semantic load for the majority of works of applied arts of the Jewish community of Galicia in the 18th century – the first third of the 20th century, the choice of a composite structure, grouping and ornamental motifs interpretation is influenced by the stylistic effects of Western art. The numerous preserved monuments indicate the openness of masters to the outside art influences, borrowing and basic elements quoting and leading Western styles tendencies as well as Ukrainian art.
Artykuł koncentruje się na sztuce społeczności żydowskiej Galicji od XVIII do pierwszej tercji XX wieku w kontekście europejskich procesów artystycznych. Analiza cech artystycznych licznych obiektów synagogalnych i domowych przeznaczonych do obrzędu ujawniła główne nurty rozpowszechnionych poszczególnych stylów, zwłaszcza baroku i historyzmu. Szczególną uwagę zwrócono na źródła i inspiracje artystyczne sztuki żydowskiej w Galicji. Ustalono główne okoliczności, które wpłynęły na rozwój sztuki żydowskiej, a mianowicie: izolacja społeczności żydowskiej, tradycyjne obciążenie ideowe i semantyczne zabytków, przestrzeganie reguł halachicznych, pisma dotyczące tworzenia rzeczy do celów rytualnych i obrzędowych, zachowanie dawnych tradycji w doborze formy, charakteru zdobnictwa, rygorystyczny dobór motywów zdobniczych, a w szczególnych przypadkach nawet reprodukcja archaicznych form. Zachowując tradycyjną formę, ładunek ideowy i semantyczny większości dzieł sztuki użytkowej społeczności żydowskiej Galicji w XVIII wieku – pierwszej tercji XX wieku, wybór złożonej struktury, grupowanie i interpretacja motywów zdobniczych znajdują się pod wpływem efektów stylistycznych sztuki zachodniej. Liczne zachowane zabytki świadczą o otwartości mistrzów na zewnętrzne wpływy sztuki, zapożyczenia i podstawowe elementy przytaczające i wiodące tendencje stylów zachodnich oraz sztukę ukraińską.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2015, 5, 5; 13-28
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autorska audycja radiowa jako forma rytuału
Author’s radio broadcast as a form of ritual
Autorzy:
Jeziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943947.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rytuał
działania rytualne
media masowe
radio
autorska audycja radiowa
ritual
ritual activities
mass media
the author’s broadcast
Opis:
Celem artykułu jest interpretacja radiowej audycji autorskiej w antropologicznych kategoriach rytuału. Zakładam, że audycja radiowa, zwłaszcza prowadzona przez charyzmatycznego i obdarzonego autorytetem dziennikarza, jest swoistym rytuałem medialnym. Jego struktura i przebieg noszą znamiona działania rytualnego, determinowanego przez specyfikę medium, w jakim do rytuału dochodzi. Działanie rytualne przebiega w kontekście mediów masowych i charakteryzuje się wielokodowością i wielością parametrów, co wynika z faktu, że w procesie komunikacji tworzone są kontekstowe znaczenia na linii radiowi dziennikarze–słuchacze. Kategoria rytuału medialnego zostanie w tekście zilustrowana przykładami z audycji autorskich prowadzonych w Programie Trzecim Polskiego Radia przez Piotra Kaczkowskiego i Marka Niedźwieckiego w latach 80. XX wieku.
The objective of the paper is the interpretation of an author’s radio broadcast in the anthropological context of ritual. I imply that radio broadcast, especially led by a charismatic journalist enjoying the authority status, can be presented as a special kind of media ritual. Its structure and course bear the features of ritual activity, determined by the specific character of the medium in which such a ritual is held. The ritual activity runs in the context of the mass media and is characterized by multi-code features and multitude of parameters, which stem from the fact that in the process of communication the contextual meanings are generated between the journalists and the radio listeners. The category of media ritual will be illustrated in the text by the examples of the selected author’s broadcasts led by Piotr Kaczkowski and Marek Niedźwiecki held in the Programme Three of the Polish Radio in the Eighties of the 20th century.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2017, 53; 139-153
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Christian Duty to Bury the Dead and its Contemporary Challenges
Autorzy:
Zadorożny, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040934.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
mortuary practice
burial
funeral
cremation
resomation
promession
ecology
rytuał pośmiertny
pochówek
pogrzeb
kremacja
resomacja
kompostowanie ciała ludzkiego
ekologia
Opis:
The custom of burying the dead is not merely commonly accepted by Christianity the way of disposal of the human body after the death. It is most deeply rooted and perfectly expressing Christian anthropology, revealed in the Holy Scriptures as a consequence of original sin, sign of hope in the Resurrection, and imitation of Christ, who was buried in the tomb. In Catholic view the burial is a corporal work of mercy, act of care for the dead and their loved ones. Gaining popularity the practice of cremation is accepted by the Church for the sake of hygiene, economy, or community. Human remains, also in the form of ashes, always must be buried or placed in the columbarium. Church does not allow the human body to be disposed via resomation or promession. Alternative forms of memorializing the deceased, though attractive esthetically and sentimentally, are not only outlandish in Christian culture, but also contrary to the Christian teaching on origins, nature, and destination of the human person.
Zwyczaj grzebania zmarłych jest tradycją najściślej zakorzenioną w chrześcijańskiej antropologii i najlepiej ją wyrażającą, objawioną w Biblii konsekwencją grzechu pierworodnego, wyrazem oczekiwania na zmartwychwstanie i aktem naśladowania Chrystusa, który został złożony w grobie. W nauczaniu katolickim pochówek jest uczynkiem miłosierdzia względem ciała, aktem troski o zmarłego i jego bliskich. Zyskujący na popularności zwyczaj kremacji jest przez Kościół uznany za dopuszczalny ze względow zdrowotnych, gospodarcznych lub społecznych. Szczątki ludzkie, również formie popiołu, zawsze powinny być złożone w grobie lub umieszczone w kolumbarium. Formą nieakceptowaną przez Kościół są praktyki resomacji i kompostowania ciał zmarłych. Alternatywne formy upamiętnienia ciała ludzkiego lub jego szczątków, choć zachęcają swoją estetyką i przesłaniem, są nie tylko obce chrześcijańskim zwyczajom, ale sprzeczne z chrześcijańską nauką o pochodzeniu, naturze i przeznaczeniu człowieka.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2020, 15; 233-248
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”. Funkcja figury pochodu w pieśni III, 30 Exegi monumentum Horacego
“...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”: The Function of the Figure of “Procession” in the Ode III, 30 Exegi monumentum of Horace
Autorzy:
Kopek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787918.pdf
Data publikacji:
2021-04-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metapoezja
semiotyka
rytuał przejścia
pochód taneczny
komos
chorus
figura pamięci
Horace
metapoetry
semiotics
rite of passage
dancing procession
Opis:
Celem artykułu jest semiotyczna analiza motywu „pochodu tanecznego” w Carm. III, 30 Exegi monumentum (w. 7-14) w perspektywie toposu spotkania z bóstwem w liryce Horacjańskiej, rozumianego jako forma rytuału przejścia. Autor poszukuje również odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję pełni przywołany motyw w kompozycji tekstu oraz w ukształtowaniu figury podmiotu odautorskiego, ukazanego w roli „poety” (vates). Postawiona problematyka wymagała odniesienia się do semiotycznej definicji tekstu oraz ujęcia toposu spotkania z bóstwem jako tekstu kultury. To z kolei wpłynęło na odniesienie się do badań antropologicznych (pojęcie rytuału) oraz kulturoznawczych (κῶμος, χορός), a także językoznawczych w zakresie semantyki i aspektu czasownika. Po przeprowadzonej analizie autor doszedł do wniosku, że motyw „pochodu tanecznego” w pieśni Exegi monumentum został ukazany dwufazowo jako cykliczny, rytualny χορός, który stał się znakiem jednorazowego κῶμος. W tym sensie motyw ten został ukazany jako figura pamięci, odnosząca się do faktu połączenia przez Horacego miar eolskich z literaturą rzymską. W odpowiedzi na pytanie o konstrukcję podmiotu autor wskazał, że na bazie powyższej figury pamięci nastąpiło ubóstwienie wieszcza, który w przeformułowanym toposie spotkania z bóstwem zajmuje miejsce samego bóstwa, aspirując do roli analogicznej do figury „Anakreonta” w poezji anakreontejskiej (Carm. Anacr. 1 W, 1-3, 11-17).
This article contains a semiotic analysis of the “dancing procession” motif in Carm. III 30 Exegi monumentum (vv. 7–14) in the perspective of the topos of a meeting with a deity in the Horacian lyric, that was defined as a form of a rite of passage. The author also sought to answer the question of the function of the said motif in the composition of the text and in shaping the figure of the author’s subject, shown as a “poet” (vates). The posed research problem required the use of a semiotic definition of the text and forced an approach to the topos of a meeting with a deity as a cultural text. Which, in turn, bear in on reference to anthropology (the concept of ritual) and cultural studies (κῶμος, χορός), as well as linguistics in terms of semantics and the aspect of a verb. After the analysis the author concluded that the “dancing procession” motif in the ode Exegi monumentum is shown in two phases as a cyclical, ritual χορός, which became a sign of the one-time κῶμος. In this sense, the motif was shown as a figure of memory, referring to the fact that Horace combined Aeolian meters with Roman literature. In reply to the question regarding the figure of the subject, the author indicated that on the basis of the above figure of memory the vates was deified and as such he took the place of the deity in the literary transformation of the topos of the meeting with a deity, aspiring to a role analogous to the figure of “Anacreont” in Anacreontic poetry.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 3; 63-93
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies