Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "relativity" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 71
Tytuł:
Specialis generalisque relativitatis einsteinianae theoriae: apud metricam et philosophiam
Autorzy:
Borges De Meneses, Ramirvs Delivs
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131258.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Einstein
Specfial Relativity
General Relativity
and philosophical foundations
Opis:
This article was written to demonstrate the meaning of non-euclidean geometry to the construction of Relativity, and the sense of light ́s speed according to the Special Relativity.
Źródło:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2015, 4(19); 13-25
1898-8431
Pojawia się w:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania kosmologiczne na temat ogólnej teorii względności
Cosmological considerations on the general theory of relativity
Autorzy:
Einstein, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690944.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
general relativity
Albert Einstein
Opis:
A. Einstein, “Kosmologische Betrachtungen zur allgemeinen Relativitätstheorie” (“Cosmological considerations on the general theory of relativity”), Sitzung der Physikalisch-mathematischen Klasse vom 8. Februar 1917, „Sitzungsberichte der Preußischen Akad. d. Wissenschaften, 1917”, pp. 142–152. Translated to Polish from original German work by Robert Janusz.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2017, 63; 183-204
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О ментальной релятивности русских предлогов
On the mental relativity of Russian prepositions
Autorzy:
Цой (Tsoy), Александр (Aleksandr)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967830.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Russian language
preposition
mental relativity
Opis:
The aim of the article is to determine the peculiarities of meaning of Russian prepositions. The relativity of syntactic words is analyzed on the bases of spatial prepositions. The article distinguishes three kinds of relativity: linguistic relativity, mental relativity, and real relativity.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2012, 08; 95-102
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toponyms and spatial representations
Autorzy:
Reszegi, Katalin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928111.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
toponyms
cognitive map
linguistic relativity
Opis:
This paper addresses an interesting issue in name theory, specifically the relationship between toponyms and spatial representations, as well as the cultural differences manifesting themselves in connection with these. Studies have shown that the name model (a general knowledge of names) created based on the mental representation of names is partly language and culture dependent. Thus, the knowledge of the speaker on how reliably the toponyms correlate with the actual features of the landscape or whether they should only be considered as labels identifying an area is culturally determined. This, in turn, influences the extent to which name-users may rely on them in structuring space and in creating a cognitive map.
Źródło:
Onomastica; 2020, 64; 23-39
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specialis relativitatis theoria: de invariantia ad valorem
Autorzy:
Borges de Meneses, Ramirvs Delivs
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2157707.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Einstein
Specfial Relativity
and philosophical foundations
Opis:
This article was written to demonstrate the meaning of non-euclidean geometry to the construction of Relativity, amd the sense of light ́s speed according to the Special Relativity, and the philosophical foundations.
Źródło:
Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne; 2015, 3(18); 9-23
1898-0171
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Hypergeometrical Universe: Cosmogenesis, Cosmology and Standard Model
Autorzy:
Pereira, Marco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179216.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Cosmogenesis
Cosmology
Inflation Theory
Relativity
Spacetime
Opis:
This paper presents a simple and purely geometrical Grand Unification Theory. Quantum Gravity, Electrostatic and Magnetic interactions are shown in a unified framework. Newton's Gravitational Law, Gauss' Electrostatics Law and Biot-Savart's Electromagnetism Law are derived from first principles. Gravitational Lensing and Mercury Perihelion Precession are replicated within the theory. Unification symmetry is defined for all the existing forces. This alternative model does not require Strong and Electroweak forces. A 4D Shock-Wave Hyperspherical topology is proposed for the Universe which together with a Quantum Lagrangian Principle and a Dilator based model for matter result in a quantized stepwise expansion for the whole Universe along a radial direction within a 4D spatial manifold. The Hypergeometrical Standard Model for matter, Universe Topology and a new Law of Gravitation are presented. Newton's and Einstein's Laws of Gravitation and Dynamics, Gauss Law of Electrostatics among others are challenged when HU presents Type 1A Supernova Survey results. HU's SN1a results challenge current Cosmological Standard Model (L-CDM) by challenging its Cosmological Ruler d(z). SDSS BOSS dataset is shown to support a new Cosmogenesis theory and HU proposal that we are embedded in a 5D Spacetime. The Big Bang Theory is shown to be challenged by SDSS BOSS dataset. Hyperspherical Acoustic Oscillations are demonstrated in the SDSS BOSS Galaxy density. A New de-Broglie Force is proposed.
Źródło:
World Scientific News; 2017, 82; 1-90
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effects of the Linguistic Context on Identity Relevant Self-Characterization in Bilinguals
Autorzy:
KONDÉ, Zoltán
PÁNTYA, József
DÓSA, Zoltán
POLONYI, Tünde
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555486.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
patriotism
ethnocentrism
cultural identity
linguistic relativity
bilingualism
Opis:
A survey was conducted among Hungarian-Romanian-English multilinguals (N=237) with the aim of investigating the individual differences in cultural preferences and value priorities. Participants completed questionnaires measuring: (a) the individual level of national identification (Collective SelfEsteem); (b) own-culture preference (Patriotism); (c) ethnocentric proclivity toward other cultures (Generalized Ethnocentrism Scale); and, (d) the relative importance of 10 universal value types (Portrait Values Questionnaire) in three groups. Native (Hungarian) and acquired languages (Romanian, English) were used for filling out questionnaires for the three groups. Linguistic effects appeared on ethnocentrism, patriotism and collective aspects of self-esteem, but the effects were absent on personal aspect of self-esteem and prevailingly on value priorities. Results may indicate a kind of linguistic relativity in identity relevant self-characterization.
Źródło:
Applied Linguistics Papers; 2018, 25/2; 21-36
2544-9354
Pojawia się w:
Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strategie obrony człowieka przed nieograniczonymi żądaniami
The Strategies of Defence from Unrestricted Demands
Autorzy:
Kwarciński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468922.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
utilitarianism
consequentialism
deontologism
evaluator relativity
unrestricted demand
Opis:
According to the utilitarian reasoning, people should always choose the least bad option of action. For example, they should sacrifice one person to save more people. The act of demanding from anybody such a decision is named „an unrestricted demand”. The justification of the belief that we should not address unrestricted demands to anybody usually takes form of deontological argumentation (deontological strategy), which points to deontological principles (e. g. „do not kill”) or rights (e. g. the right to live), leaving apart the consequences of the actions. In the following article we defend the thesis that the equally successful justification of the interdiction of addressing unrestricted demands can be formulated on the basis of the modified calculus of consequences (consequential strategy). Of course, modifying consequentialism by taking into account rights or egoistic motives is not sufficient. We can obtain the successful defence from unrestricted demands within the consequentialist frame by resigning from the impartiality condition on behalf of the evaluator relativity concept.
Źródło:
Prakseologia; 2007, 147; 65-76
0079-4872
Pojawia się w:
Prakseologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
According to Special Relativity Einstein`s Evolution: from physics to philosophy
Autorzy:
Meneses, Ramiro Délio Borges de
Czarnecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050198.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Special relativity
nature laws
Einstein
Lorentz
philosophical foundations
Opis:
The Theory of Relativity from Einstein starts from some everyday system of Cartesian space- coordinates plus a linear time-parameter, read from a good old grand-father’s clock. The theory then contemplates a group of certain homogeneous, linear transformations with constant coefficients, transformations which involve all four coordinates and which there is reason to interpret as going over the another inertial systems, that moves with constant translational velocity with respect to the first. In fact the very backbone of the theory is that all laws of nature shall be the same for every frame reached in this way, including the original one from which we started, there should be no difference or distinction in principle between all these inertial frames, any one of which can be reached from any other one by a transformation of that group a so called Lorentz-transformation. In short, all laws of nature are assumed to be invariant to Lorentz-transformation.
Źródło:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2020, 4(39); 59-78
1898-8431
Pojawia się w:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some aspects of the general theory of relativity danger and security
Autorzy:
VASYL, ZAPLATYNSKYI,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/891676.pdf
Data publikacji:
2018-08-20
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
danger
sесurity
safety
theory of relativity
Opis:
The article describes the theory of relativity danger and sесurity (safety). It is shown that the danger and safety is always relative and is determined by the subject of the evaluation. Introduced new concepts - “the subject of the danger (risk) assessment and subject safety assessment”. It is shown that the assessment of the possible actions on the subject of his danger associated with the goals and desires of the subject of evaluation, research, social attitudes and other factors. The article disclosed the meaning of some terms and definitions. Some of these concepts, which are widely used in the science of sесurity, have been refuted. Other concepts were confirmed.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2015, 17; 203-211
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Faites le buzz! Un vieux mécanisme rhétorique adapté à l’espace médiatique contemporain?
Let’s buzz! An old rhetorical mechanism adapted to contemporary media space?
Autorzy:
Collinet, Françoise
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048560.pdf
Data publikacji:
2017-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rhetoric
historical relativity
buzz
clash
end / consequence distinction
Opis:
Presidential elections, by their nature, provoke fierce debates. During the 2017 French campaign the heated exchange between C. Angot and F. Fillon attracted public attention: that “clash” was making a “buzz”. Our attention was first caught by the terminology recurrently used by the media: in which ways are “clashes” and “buzzes” different from but also similar to old rhetorical mechanisms? And, more specifically, would New Rhetoric’s sensitivity to historical relativity shed some light on the issue? At first, we assumed that, polemic being a typical argumentative situation, there was no incompatibility between that theoretical framework and the study of a concrete polemical exchange. Of course, New Rhetoric doesn’t focus on polemical exchanges; we do, however, share Nicolas’ unease at saying that Perelman idealizes philosophical agreement (e.g. Nicolas, 2015a, § 7). After addressing that issue and the ambivalence of Perelman’s position, we will say a few words about the end / consequence distinction.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2017, 44, 3; 43-58
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O względności bezwładności. Uwagi dotyczące ostatniej hipotezy Einsteina (Przedstawione na spotkaniu 31 III 1917)
On the relativity of inertia. Remarks concerning Einstein’s latest hypothesis
Autorzy:
de Sitter, Willem
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690934.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
general relativity
inertia
Willem de Sitter
Albert Einstein
Opis:
W. de Sitter, „On the relativity of inertia. Remarks concerning Einstein’s latest hypothesis”, Proceedings of the Section of Sciences. Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam, Vol. XIX, No. 9 i 10, Johannes Müller, Amsterdam, September 1917, pp. 1217–1225 (section: „Mechanics”). Translated to Polish by Robert Janusz.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2017, 63; 205-222
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między mikroświatem a makroświatem
Between the Microworld and the Macroworld
Autorzy:
Grygiel, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691304.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
philosophy of physics
quantum mechanics
general relativity
ontology
Opis:
The current 50th issue of Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce) summarizes the efforts of both philosophers and scientists to understand how a broader philosophical context sets the stage for the development of scientific research, with physics playing a leading role. In particular, the paper reviews the content of the last twenty-five issues of the journal with an emphasis on the philosophical problems that arise in the practice of physics. The overview reveals that these problems reflect the main conceptual division in physics between the treatment of the micro-world described by quantum mechanics and the macro-world governed by the general theory of relativity. Both of these theories, taken separately, generate a host of philosophical concerns such as their proper interpretation (Bell’s Theorem and its consequences) or the meaning and the eventual validity of the notions of space and time. Other philosophical problems in physics, such as chaos and determinism, are also considered. The authors are well aware that the formulation of the future theory of quantum gravity will be a demanding task requiring profound philosophical reflection.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2012, 50; 46-62
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cerberus project: a heuristic model for a blackhole based on rigid body considerations of rotation of a Kerr-Newman blackhole
Autorzy:
Kabe, Koustubh Ajit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1178019.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Gravitational collapse
Kerr-Newman blackhole
blackhole
general relativity
Opis:
In view of the rigid body rotational character of a Kerr-Newman blackhole, a completely novel model of a blackhole is proposed revamping in the process our current perception of the universe. The research involved is just a proposal in its baby stage.
Źródło:
World Scientific News; 2018, 96; 225-232
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomen Alberta Einsteina - rozmyślania pod pretekstem okrągłych rocznic
Phenomenon of Albert Einstein. Centenary reflexions
Autorzy:
Maślanka, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691310.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Albert Einstein
history of physics
theory of relativity
Opis:
A sketchy portrait of the genius who has changed physics. What can we learn from his work and life?
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 37; 4-14
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Masy ciał i ich trajektorie w ośrodku z centralno-symetrycznym polem ciążenia
Masses of bodies and their trajectories in the center of the center-symmetric gravitational field
Autorzy:
Kamusiński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/222030.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich
Tematy:
pole ciążenia
teoria względności
gravitational field
Theory of relativity
Opis:
Przyjmując, że masa ciał jest funkcją ich prędkości w ośrodku (układzie) z centralno-symetrycznym polem ciążenia oraz potencjału tego pola wykazano, że opis zjawisk związanych z powszechnym ciążeniem można wykonać w oparciu o tok rozumowania stosowany w fizyce klasycznej. Wprowadzone zależności mają postać zbliżoną do zależności wg ogólnej teorii względności i zgodne są z wynikami doświadczeń.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej; 2005, R. 46 nr 4 (163), 4 (163); 87-94
0860-889X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tourism space: an attempt at a fresh look
Autorzy:
Więckowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/627370.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
tourism space
tourism
poly-functionality
multiple motivation
multi-relativity
Opis:
In this article, the author is trying to answer the fundamental question: what is present-day tourism space like at a time of highly increasing flows of people or even a shift from the space of a ‘place’ to the space of a ‘flow’? The article puts special stress on how to define the current unique multi-functional space. The author attempts to define tourism space as a new entity, founded on poly-functionality (i.e. different functions and use of the same space both at the same time and in different seasons), multi-scale (overlapping of tourism spaces depending on the scale concerned), multi-layer, as well as the multi-motivation of its creators and users, or even multi-relativity.
Źródło:
Turyzm; 2014, 24, 1; 17-24
0867-5856
2080-6922
Pojawia się w:
Turyzm
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How Relevant Is the Sapir-Whorf Hypothesis to Contemporary Psycholinguistic Research?
Autorzy:
Latkowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783209.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
linguistic relativity
Sapir-Whorf Hypothesis
cognition
language
correlational study
Opis:
The paper raises the question of whether the linguistic relativity proposal, also known as the Sapir-Whorf Hypothesis, should be used as a frame of reference for modern research into the relationship of language to cognition. The question is discussed in the context of Whorf’s (1956) writings, with emphasis on factors that are crucial to the proposal, i.e. language, thought, and behavior.The second issue addressed by the paper is whether linguistic categories provide an accurate window on cognition, as was suggested by Whorf and in some of the more recent debates. The analysis takes the form of a correlational study which examines the categorization criteria applied in tests that require language-based and language-neutral judgments.
Źródło:
Theory and Practice of Second Language Acquisition; 2015, 1, 1
2450-5455
2451-2125
Pojawia się w:
Theory and Practice of Second Language Acquisition
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Close approaches of debris to LARES satellite during its first four years of operation
Autorzy:
Paris, C.
Sindoni, G.
Sabato, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/136194.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
EEEIC International Barbara Leonowicz Szabłowska
Tematy:
general relativity
LARES
satellite laser ranging
space debris
space law
Opis:
Since its launch in February 2012, the LAser RElativity Satellite (LARES) of the Italian Space Agency experienced four close approaches with space debris. LARES orbits at an altitude of 1450 km, in a region where the density of space debris has a peak. However, the probability of an impact with a debris during the operational life of the satellite was reasonably low. The analysis of the close approaches identified three of the objects, that are from two peculiar population of objects. This paper discusses the problem of space debris in low orbit, the approaches occurred with LARES, and some possible scenarios related to space regulations and space law in case of an impact.
Źródło:
Transactions on Environment and Electrical Engineering; 2017, 2, 1; 90-97
2450-5730
Pojawia się w:
Transactions on Environment and Electrical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Whorfa do Whorfa: o rozwoju koncepcji badań nad zasadą względności językowej
Autorzy:
Latkowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670847.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic relativity
thought
language
culture
względność językowa
język
myśl
kultura
Opis:
This article presents the evolution of the principle of linguistic relativity, developed in the 1940s by the anthropological linguist Benjamin Lee Whorf. The principle, also known as the Sapir-Whorf hypothesis, postulates the existence of a causal relationship between the categories of natural language and the functioning of human cognition. Currently, the hypothesis is experiencing a renaissance, facilitated by a rapid development of research technologies that enable its verification. Since it has been argued that the hypothesis’ current form does not reflect the views of its authors or does so only superficially, the article addresses these concerns by discussing the three factors that Whorf considered to be directly related to the problem, namely thought, language, and behavior, and confronts them with the accepted scientific solutions.Generally speaking, in order to advance research, it was necessary to reformulate Whorf’s postulates as verifiable hypotheses and extend the research to include other areas of language, beyond his main focus on grammar. As new technological possibilities emerged, research gradually confined the number of tested behavioral variables to unconscious neurophysiological reactions. Since the most crucial discoveries took place in laboratory conditions, which significantly limited their scope, the need arose to (re)examine the data thus obtained in socio-cultural contexts. This signals a U-turn back to the philosophy and methodology of the authors of the relativity principle.
W artykule przedstawiono ścieżkę rozwoju zasady względności językowej sformułowanej w latach 40. ubiegłego stulecia przez językoznawcę antropologa Benjamina Lee Whorfa. Zasada, znana również pod nazwą hipotezy Sapira-Whorfa, traktuje o istnieniu związku przyczynowego pomiędzy kategoriami języka naturalnego a funkcjonowaniem aparatu poznawczego człowieka. Obecnie pogląd ten przeżywa renesans związany z szybkim rozwojem technologii badawczych umożliwiających jego weryfikację. Ponieważ w miarę postępujących badań pojawiły się głosy krytyki, że hipoteza w swej aktualnej postaci nie odzwierciedla poglądów jej autorów lub czyni to w sposób powierzchowny, autorka odnosi się do tych zastrzeżeń, omawiając trzy czynniki, które Whorf uważał za bezpośrednio związane z problemem, a więc myśl, język i zachowanie, oraz konfrontuje je z przyjętymi rozwiązaniami naukowymi. Najogólniej rzecz ujmując, postęp badawczy wymagał przeformułowania podstawowych postulatów Whorfa i nadania im postaci weryfikowalnych hipotez. Konieczne było również uwzględnienie innych obszarów języka, nie tylko gramatyki, na której koncentrował się Whorf. Kolejne etapy badań, wskutek pojawienia się nowych możliwości technologicznych, stopniowo ograniczały udział obserwowalnych zmiennych behawioralnych do nieświadomych reakcji neurofizjologicznych. Ponieważ najbardziej kluczowe odkrycia miały miejsce w warunkach laboratoryjnych, co znacznie ogranicza ich zasięg, powstała potrzeba weryfikacji uzyskanych zależności w kontekście społeczno-kulturowym, co oznacza zwrot w stronę filozofii i metodologii Sapira i Whorfa.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 89-110
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic Relativity and Its Relation to Analytic Philosophy
Autorzy:
Batisti, Filippo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561276.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
linguistic relativity
Sapir-Whorf hypothesis
Philosophy of language psycholinguistics
extended mind
Opis:
The history of so-called ‘linguistic relativity’ is an odd and multifaceted one. After knowing alternate fortunes and being treated by different academic branches, today there are some new ways of investigating the language-thought-reality problem that (i) put into dialogue the latest trends in language-related disciplines (ii) generate room for philosophical themes previously overlooked, (iii) reassess the very idea of linguistic relativity, despite its popularized versions which have circulated for decades and which have led an otherwise fruitful debate to extremes. It is argued that a multidisciplinary approach is desirable in order to broaden future research. In the last few years the opportunity to study this matter following a common trend in several disciplines has been created. Language, and cognition too, are now conceived as intrinsically social phenomena. It is argued that relativistic effects should be investigated in social realms, and that analytic philosophy could help with this task.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2017, 31, 2; 201-226
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Case for a Fourth Spatial Dimension and the Hyperspherical Force
Autorzy:
Pereira, Marco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177863.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
4D
L-CDM
cosmology
extra dimension
general relativity
topology
Opis:
Here we present evidence of an extra spatial dimension and that our 3D Universe is embedded as a lightspeed expanding hyperspherical hypersurface. Support for this hypothesis comes from (a) SDSS BOSS dataset analysis showing the seeding of Galaxies on the largest scale by spherical acoustic oscillations, (b) the discovery of an Hyperspherical Force, a constraint force that exists only because of the lightspeed hyperspherical expansion. That solves the Spiral Galaxy Rotation Conundrum, (c) the parameterless predictions of all type 1a Supernovae (SN1a) distances from their redshifts z. Lightspeed hyperspherical expansion permits simple short-distance compliance with the Hubble Law.
Źródło:
World Scientific News; 2018, 98; 127-139
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Special Relativity: from metric to philosophy
Autorzy:
Borges Meneses, Ramiro Délio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158857.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Special relativity
nature laws
Einstein
and Lorentz
and philosophical foundations.
Opis:
The Theory of Relativity from Einstein starts from some everyday system of Cartesian space- coordinates plus a linear time-parameter, read from a good old grand-father’s clock. The theory then contemplates a group of certain homogeneous, linear transformations with constant coefficients, transformations which involve all four coordinates and which there is reason to interpret as going over the another inertial systems, that moves with constant translational velocity with respect to the first. In fact the very backbone of the theory is that all laws of nature shall be the same for every frame reached in this way, including the original one from which we started, there should be no difference or distinction in principle between all these inertial frames, any one of which can be reached from any other one by a transformation of that group a so called Lorentz-transformation. In short, all laws of nature are assumed to be invariant to Lorentz- transformation.
Źródło:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2016, 2(15); 5-24
1730-0266
Pojawia się w:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les aventures du narratif dans deux romans de Pierre Senges
Adventures of the narrative in two novels by Pierre Senges
Autorzy:
Kroker, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1051148.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
fiction
representation
postmodern writing
textuality
possible worlds
relativity of values
Opis:
In his novels, Pierre Senges (born in 1968) constantly questions the limits of the literary representation as he emphasizes the textual nature of any fictional world. Veuves au maquillage (2000) is a relatively continuous narrative of an unusual suicide planned by the protagonist-narrator as a methodic murder gradually committed on him by his six mistresses, the six jealous widows; whereas Études de silhouettes (2010) consists of a series of short texts, each based on a phrase from Kafka’s drafts, without any thematic bounds between them. In Senges’s universe, the borders become blurred between different possible worlds so that the reader does not get the possibility to determine whether any of these worlds has a priority over the others. His postmodern writing is a lesson and a practice of relativity of values and significations.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2013, 40, 4; 5-11
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Względna identyczność Petera Geacha a koncepcja różnicy w filozofii Gilles’a Deleuze’a
Relative identity by Peter Geach and Gilles Deleuze’s concept of difference
Autorzy:
Kociołek, Kamil
Sonek, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18653944.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
różnica
identyczność
pojęcia
względność
Geach
Deleuze
difference
identity
concepts
relativity
Opis:
The area in which the philosophy attributed to the "analytic" tradition turns out to consider similar problems as the "continental" thinkers still seems to be too little explored. The aim of the work is to indicate such similarities between the Peter Geach’s concept of relative identity and the Gilles Deleuze’s concept of difference. According to Geach, identity is mediated in concepts. We think about the identity of "a" and "b" only in the sentence "a is the same X as b". The consequences of this observation are twofold: on the one hand, it shows the degree of our entanglement in conceptual grids; on the other, it shows a being as a dynamic, relational structure. In this aspects, this perspective agrees with Deleuze's proposal. A being is an ambiguous intersection of dynamic relations expressed in the sentence "a is different from b", whereas the identity is an effect of totalitarian thought movement which reduces differences by imposing static conceptual categories on their dynamic system. We are going to present the ontological view on identity question which synthesizes two mentioned conceptions and include a polemical characterization of difficulties implied by discussed perspective and their consequences for practical functioning in the world.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2020, 49, 2; 28-41
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamic Quantum Vacuum and Relativity
Autorzy:
Fiscaletti, Davide
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763387.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
energy density of quantum vacuum, Sagnac effect, relativity, dark energy, Mercury precession.
Opis:
A model of a three-dimensional dynamic quantum vacuum with variable energy density is proposed. In this model, time we measure with clocks is only a mathematical parameter of changes running in quantum vacuum. Mass and gravity are carried by the variable energy density of quantum vacuum. Each elementary particle is a structure of quantum vacuum and diminishes the quantum vacuum energy density. Symmetry “particle – diminished energy density of quantum vacuum” is the fundamental symmetry of the universe which gives origin to the inertial and gravitational mass. Special relativity’s Sagnac effect in GPS system and important predictions of general relativity such as precessions of the planets, the Shapiro time delay of light signals in a gravitational field and the geodetic and frame-dragging effects recently tested by Gravity Probe B, have origin in the dynamics of the quantum vacuum which rotates with the earth.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio AAA – Physica; 2016, 71
0137-6861
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio AAA – Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some remarks on the first image of a black hole
Autorzy:
Szybka, Sebastian Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690750.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
black holes
event horizon
general relativity
interferometry
astronomy
Albert Einstein
geometry
Opis:
On the 10th of April, 2019 the Event Horizon Telescope Collaboration presented the first image of the black hole. The image was obtained with a planet-scale array of eight ground-based radio telescopes. The observation relied on a technique called very long base interferometry which synchronises telescope facilities around the world. The image of a black hole together with the recent detections of gravitational waves confirms one of the most intriguing predictions of Einstein’s gravity theory, namely, the existence of black holes. I will provide more details on this remarkable observation and explore its consequences for our understanding of nature. The physical reality of black holes is strongly supported by recent advances of astronomy. I claim that this fact is the key to understanding the relation between our world and the world of mathematics.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2020, 68; 281-294
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Optical Path of Ancient Photons and the Supernova Project
Autorzy:
Pereira, Marco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1066287.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
4D
5D Spacetime
L-CDM
cosmology
extra dimension
general relativity
topology
Opis:
Here we present evidence that the analysis of the Supernova Project failed to consider the simplest model which is capable of predicting all type 1a Supernovae (SN1a) distances from their redshifts z. This model is based upon the Hypergeometrical Universe Theory (HU), where the Universe is a hyperspherical hypersurface under lightspeed radial expansion. This permits simple short-distance compliance with the Hubble Law. The mapping of the Hubble Law with the hyperspherical short-distance expansion provides a Current 4D radius of 13.58 Billion Light Years if we consider H0 = 72 km/s/Mpc. Notice that the Universe under the Hypergeometrical Universe Theory is an embedded hypersurface within a 4D Spatial Manifold, with a lightspeed expanding radius. Because of that it is possible to speak of Current (in absolute time) Universe. Einstein’s ideas about Time and Relativity are refuted by HU and astronomical observations.
Źródło:
World Scientific News; 2019, 130; 195-215
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indukcja jednobiegunowa w świetle teorii klasycznej i teorii względności
Unipolar Induction in the light of the classical theory and the theory of relativity
Autorzy:
Kamusiński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/222020.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich
Tematy:
Indukcja jednobiegunowa
teoria względności
pole elektromagnetyczne
Unipolar induction
Theory of relativity
electromagnetic field
Opis:
W pracy dokonano porównania sposobów interpretacji zjawiska indukcji jednobiegunowej według teorii klasycznej i teorii względności. na przykładzie opisu zjawiska indukcji jednobiegunowej wykazano, że stosując klasyczny tok rozumowania można wprowadzić równania transformacyjne dla pola elektromagnetycznego.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej; 2005, R. 46 nr 4 (163), 4 (163); 75-86
0860-889X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Watered Down Essences and Elusive Speech Communities: Two Objection Against Putnams Twin Earth Argument
Autorzy:
Hensel, Witold M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600598.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
externalism
Twin Earth argument
natural-kind terms
qua problem
interest relativity
speech community
Opis:
The paper presents two objections against Putnam’s Twin Earth argument, which was intended to secure semantic externalism. I first claim that Putnam’s reasoning rests on two assumptions and then try to show why these assumptions are contentious. The first objection is that, given what we know about science, it is unlikely that there are any natural-kind terms whose extension is codetermined by a small set of microstructures required by Putnam’s indexical account of extension determination. The second objection is that there may not be a plausible concept of a speech community whose adoption would classify Oscar and Twin Oscar as members of different speech communities and, at the same time, render Oscar and Twin Oscar as being in the same psychological state. I contend that Putnam’s argument fails because both objections are justified.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 38 (3)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynnik empiryczny w kosmologii Edwarda Artura Milne’a
Empirical Factor in E.A. Milne’s Cosmology
Autorzy:
Dąbek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013431.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
E.A. Milne
kinematyczna teoria względności
kosmologia dedukcyjna
kinematical relativity
deductivist cosmology
Opis:
This paper presents the role of the empirical factor in E.A. Milne’s hypothetico-deductivist cosmology. Two contexts of the constructing of his theory are analysed: the context of discovery and the context of justification. It is shown that in the first one empirical data (recession of the galaxies and Hubble’s law) inspired him to investigate the cosmological problem of the phenomenon of the expanding Universe and influenced him to put forward the hypotheses: uniform velocities of fundamental particles, Cosmological Principle, and Lorentz transformation. Milne emphasised that in the procedure of justification the completed theoretical cosmological models should be tested. The empirical factor plays the most significant role in this procedure because the empirical data are the ultimate basis for confirmation or falsification of the cosmological models.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 31-47
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edwarda A. Milne’a ujęcie zasady kosmologicznej
Edward A. Milne’s Approach to the Cosmological Principle
Autorzy:
Dąbek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015673.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zasada kosmologiczna
E. A. Milne
kinematyczna teoria względności
zasada względności
jednorodność Wszechświata
zasada Macha
cosmological principle
kinematical relativity
principle of relativity
homogeneity of the Universe
Mach’s principle
Opis:
At the first stage of setting up Kinematical Relativity, Milne modified Einstein’s Principle of Relativity and assumed that the Universe had to appear the same to all observers. He called this an “Extended Principle of Relativity”. In order to specify this postulate, Milne defined the notion of the “equivalence of observers,” and then formulated a new definition of the Principle of Relativity: all descriptions of the whole system made by equivalent observers must be identical. Under Freundlich’s influence he called it the “Cosmological Principle” (CP). The content of Milne’s CP was different from both Einstein’s Principles of Relativity and the uniformity postulate of Relativistic Cosmology. Notwithstanding this, the adherents of the latter adopted this name for the isotropy and homogeneity postulate. Initially, Milne treated CP as a hypothesis about matter distribution. But when he separated model constructing from verifying to what extent it corresponded with the actual Universe, he began to emphasize that CP is not a law of nature, but a definition of the research domain.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 163-181
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy siła grawitacji działa na odległość?
Does the force of gravity acts at a distance?
Autorzy:
Janusz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691326.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Albert Einstein
theory of relativity
gravitational field
gravity
geometry of the Universe
physical force
Opis:
The second Law of Newton's dynamics could be regarded as a research program: by investigating momentum change, one is able to obtain simple formulae for expressing the physical force. However, such a program is unrealistic because of the problem with defining the concept of inertial system. Einstein has solved this problem in his general theory of relativity. In this theory, Gravity is not a force but rather the geometry of the world. It does not act at a distance, but determines local motions of masses. Einstein's research program consisted in a bold hypothesis in the field of mathematical physics rather than in any mathematization of observational results. The second Law of Newton's dynamics could be regarded as a research program: by investigating momentum change, one is able to obtain simple formulae for expressing the physical force. However, such a program is unrealistic because of the problem with defining the concept of inertial system. Einstein has solved this problem in his general theory of relativity. In this theory, Gravity is not a force but rather the geometry of the world. It does not act at a distance, but determines local motions of masses. Einstein's research program consisted in a bold hypothesis in the field of mathematical physics rather than in any mathematization of observational results.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 37; 15-31
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imagination, geniuses and thought collectives
Autorzy:
Mścisławski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943076.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
scientific revolution
old quantum theory
special relativity
thought collective
physics
philosophy of science
Opis:
In his book Wojciech Sady attempts to reconstruct the structure of the fundamental transformations that can be described as the relativistic and quantum revolution. Referring to rich historical material and Ludwik Fleck’s reflections on the development of scientific knowledge, the author tries to explain how it is possible that “scientists began to think differently than they had been taught.” Sady’s work, although not devoid of somewhat weaker points, is a brave and thought-provoking attempt to propose his own explanation of the mechanisms of the aforementioned transformations.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 71; 175-190
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bi-/multilingualism and the perceptions of the gender of objects
Autorzy:
Chłopek, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/917014.pdf
Data publikacji:
2018-11-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic relativity
conceptual transfer
nominal gender
L2 and L3 learners
bilinguals and multilinguals
Opis:
The newest research confirms the ‘weak’ version of the linguistic relativity hypothesis, according to which the language we speak influences to some extent the way we think. At the same time, it has been shown that the conceptual representations of reality which have been shaped by the mother tongue from birth play a significant role while using an L2 (L3 etc.), especially when it is weaker than the L1. The present article describes one such conceptual domain – the (non-linguistic) categorization of objects according to their perceived gender, which is influenced by the grammatical gender of their names.
Źródło:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2010, 36, 1; 45-56
0072-4769
Pojawia się w:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language and Politics in India and China: A Cross-Cultural Comparative Study
Autorzy:
Komarzyca, Daniel
Fras, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015812.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
China
India
philosophy of language
linguistic relativity
political culture
comparative perspective
left-libertarianism
Taoism
Opis:
This paper provides insights into the relationship between language and politically relevant aspects of culture in India and China which are as follows: attitude toward revolution and tradition, the domination of politics over religion or vice versa, and a concern for the liberty of the individual. The paper introduces a novel approach to the comparative study of civilizations by advancing the political-linguistic explanation. In so doing, it combines Hajime Nakamura’s hypothesis of the strict connection between language and culture (understood as a way of thinking) with Samuel P. Huntington’s emphasis on the impact of cultural differences on the political dimension of society – so that our explanatory model can be expressed as follows: language→culture→politics. As far as language is concerned, the focus is on the basic structure of Sanskrit and Chinese; besides, special attention is given to Indian and Chinese philosophies of language. Culturally, the most relevant schools of Hindu philosophy may be called “ultraconservative” since they tend to ground unchanging meaning firmly in metaphysics and rely on the supreme authority of ancient religious texts. In contrast, the Chinese typically considered language a social mechanism for shaping our behavior (so the relation of language and society is the most crucial); they also expressed clearly divergent views on naming. In short, at least four distinctive perspectives are essential: (1) conservative Confucianism, (2) anti-traditional and highly authoritarian Legalism, (3) egalitarian and linguistically skeptical Laozian Daoism, (4) nonconformist and proto-libertarian Zhuangzian Daoism.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2020, 4 (49); 9-36
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pułapka na ludzi myślących
A cage for thinking people
Autorzy:
Borek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943042.pdf
Data publikacji:
2021-11-07
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
theory of relativity
quantum mechanics
philosophy of science
history of science
science-faith relationship
Opis:
Andrzej Dragan’s book Quantechism or a cage for people is a great popular science book to start a fascinating adventure with the theory of relativity and quantum mechanics. It is written in an easy language, does not require from the reader a deep knowledge of contemporary physical issues, while describing, illustrating and explaining them very well. Instead, it requires broader historical knowledge and at least basic philosophical knowledge for verification, helping to bring out what is most valuable in the book. Unfortunately, the book, while popularizing science, also makes a terrible mess and does a lot of damage to the deeper understanding of physics, its history, and the meaning and function of philosophy and religion. And so it can become an attractive and appealing, but nevertheless a trap-cage for thinking people.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 70; 243-249
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolor spostrzeżony i kolor nazwany
Color Perceived and Color Named
Autorzy:
Janowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106638.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
percepcja
teorie barw
chromatyzm
mieszanie subtraktywne
relatywizm barwny
perception
color theories
subtractive mixing
chromaticism
color relativity
Opis:
W historii myśli od starożytności tworzono różne teorie widzenia barwy. Czynili to na początku filozofowie, później artyści, następnie fizycy i psycholodzy. Wpływ na ich koncepcje miały powszechnie przyjęte konceptualizacje barwy. Np. dla starożytnych Greków biel była bardzo jasnym żółtym, a czerń ciemnym niebieskim. Kolorów nie można zdefiniować językowo, a jedynie ostensywnie. Ktoś nauczył ludzi nazywać kolory poprzez podobieństwo do konkretnych obiektów. Stąd biorą się spory o kolory rzeczy np. czy coś jest pomarańczowe albo łososiowe. Ten przykłady może rodzić pytanie brzmiące w trywialnej wersji: Natura czy kultura warunkuje nasze spostrzeganie barw? Nie ma na nie oczywiście jednoznacznej odpowiedzi. Różne teorie widzenia barw wynikają również z kulturowych i środowiskowych czynników. Dopiero wraz z rozwojem metody naukowej przyjęto „obiektywne" fizyczne podstawy teorii barwy. Nie tłumaczą one do końca wszystkich uwarunkowań związanych z widzeniem i działaniem barwy na człowieka. Sztuka jako dziedzina przełamująca kulturowe ograniczenia dotyka o wiele pełniej istoty barwy niż filozoficzne i naukowe teorie.
In the history of thought, various theories of color vision have been developed since antiquity. They were influenced by commonly accepted conceptualizations of color. Someone taught people to name colors based on their similarity to specific objects. This is where arguments about the colors of things come from, e.g., whether something is orange or salmon. This example may raise a trivial question: Is it nature or culture that determines our perception of colors? There is, of course, no clear answer to this question. It was only with the development of the scientific method that an “objective” physical basis for color theory was accepted. They do not fully explain all the conditions related to seeing and the effect of color on humans. As a discipline that breaks through cultural limitations, art touches the essence of color much more fully than philosophical and scientific theories.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2021, Wydanie specjalne, 28; 5-17
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mała książka o wielkim wszechświecie
The little book about the large universe
Autorzy:
Szybka, Sebastian Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943074.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
cosmology
universe
cosmos
astronomy
physics
cosmic microwave background
general relativity
background radiation
CMB
WMAP
Albert Einstein
Opis:
We live in extraordinary times for cosmologists. A vast amount of new astronomical data is pushing our model of the universe to its limits. An interest in cosmology is growing. The Little Book of Cosmology by Lyman Page is a concise up-to-date approachable introduction to the topic.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 71; 203-209
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the concept of the normative in the assessment of mental disorder
Autorzy:
Muders, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632431.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Projekt Avant
Tematy:
pojęcie zaburzeń umysłowych
nienaturalny
obiektywność
względność
normatywność
concept of mental disorder
non-natural
objectivity
relativity
normativity
Opis:
W artykule Marco Striera “Normative preconditions for the assessment of mental disorder” pojęcie normatywności zajmuje centralne miejsce (Stier, 2013). Stier stwierdza, że zaburzenia umysłowe posiadają wbudowany nieredukowalny element normatywny, możliwy do wyrażenia przez różne powiązane z nim „normatywne ramy odniesienia”. Zgodnie z jego dwiema głównymi tezami, uważa on, że ramy te kształtują to, co uznajemy za zachowanie dewiacyjne, a co za niedewiacyjne. Uznaje on to za świadectwo tego, że zaburzenia umysłowe musimy określać na poziomie umysłowym, a więc nigdy nie bę- dziemy w stanie przedstawić ich w czysto fizycznym ujęciu. Niestety Strier nigdzie jasno nie przedstawił, co uznaje za treść pojęcia normatywności, ale w różnych miejscach dawał wskazówki, jak je rozumie. W dalszej części zbadam jego trzy sugestie dotyczące istotnych powiązań, które pojęcie normatywności wnosi do innych pojęć: nienaturalności, nieobiektywności i względności. Będę uzasadniał, że wątpliwe jest, czy to rozumienie prowadzi do konkluzji, do której zmierza Stier – że określenie zaburzenia umysłowego nie może powieść się na poziomie fizycznym, a jedynie na umysłowym, z powodu wpływu na to przedsięwzięcie rozważań nad normatywnością.
In Marco Stier's article “Normative preconditions for the assessment of mental disorder,” the concept of the normative occupies a central role (Stier, 2013). Stier states that mental disorders have an irreducible normative element built in, expressible through various “normative frames of reference” they are tied to. Following his two main theses, he thinks that these frameworks shape what counts as deviant as well as non-deviant behavior. He takes this as evidence that we have to specify mental disorders at the mental level, and thus will never be able to give a purely physical account of them. Unfortunately, he nowhere makes clear what he takes to be the content of the concept of the normative, although he gives some hints about his understanding at various passages. In what follows, I will explore three of his implicit suggestions on the essential linkages his concept of the normative bears to other concepts: the non-natural, the non-objective, and the relative. I shall argue that it is questionable that this understanding leads to the conclusion Stier aims at-that the specification of mental disorders cannot be succeed on the physical but only the mental level due to the impact of normative considerations in this enterprise
Źródło:
Avant; 2017, 8, 3
2082-6710
Pojawia się w:
Avant
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewolucja relatywistyczna a ontologia fizyki
Relativistic Revolution and Ontology of Physics
Autorzy:
Czerniawski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013187.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
względność
eter
dynamika
upływ czasu
geometria czasoprzestrzeni
relativity
ether
dynamics
time flow
space-time geometry
Opis:
In the course of the development of physics until the beginning of the twentieth century there was an evolutionary progress within its ontological frameworks. Its continuity was violated by A. Einstein’s works of 1905 and his so-called „quantum and relativistic revolution.” In its course people gave up a series of results they had achieved, and replaced them by some radical solutions that differed from common sense intuitions. In particular, in the context of the theory of relativity the concept of electromagnetic ether was rejected. Then the concept of absolute time and absolute geometry of space were removed, facts that eliminated the „flow” of time and change of the ontology of physics from the substantialist one into the eventist one. The changes turned out unnecessary, they resulted not from the very theory of relativity, but from some arbitrary solutions within the frameworks of its philosophical interpretation. On the other hand, they clash with clear ontological intuitions and make an explanation of the „flow” of time impossible. What is more, they are also not beneficial for a further progress in the development of physics, especially in the context of seeking a quantum theory of gravitation. It seems right to return to pre-relativistic concepts, starting from ether. For it is the elimination of the latter that had started the „revolution.”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 379-396
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O konwencjonalnym charakterze pojęcia jednoczesności w Szczególnej Teorii Względności
On the conventional character of simultaneity in special relativity
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691330.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
simultaneity
conventionality of simultaneity
Einstein's simultaneity definition
special relativity
Albert Einstein
David Malament
Hans Reichenbach
Opis:
To be able to determine the simultaneity of distant events, one has to make use of a convention. Einstein's famous definition of simultaneity, which sets e=1/2 , is a case of such a convention. The problem, dealt with in this paper, is to answer the question of whether the choice of such a convention is obligatory or not. The partisans of conventionality of simultaneity argue, that the standard synchronization procedure of clocks, based on the Einstein's definition, is not necessitated by facts concerning the physical universe, but can be replaced by any procedure originating from the definition of simultaneity, given 0 < e < 1. The present article contains some arguments in favor of, as well as against, the conventionality of simultaneity. Apart from Einstein's standard synchronization procedure, special attention is paid to Reichenbach's definition of simultaneity and Malament's theorem. Some attempts at giving an absolute definition of simultaneity are also presented. Finally, an argument from the rationality of the world is formulated.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 37; 53-72
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia kosmologiczne przed Einsteinem
Cosmological questions before Einstein
Autorzy:
Heller, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691322.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
cosmological consequences of thermodynamics
Albert Einstein
relativistic cosmology
theory of relativity
Olbers paradox
Seeliger paradox
cosmology
thermodynamics
Opis:
Einstein's first cosmological work, published in 1917, marked the beginning of relativistic cosmology, but it was well founded on earlier questions concerning the world as a whole. The paper presents three such topics: the Olbers paradox, the Seeliger paradox, and speculations concerning cosmological consequences of thermodynamics together with some of their repercussions in relativistic cosmology.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 37; 32-40
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Independence of mass from speed
Autorzy:
Etkin, V. E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179663.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Newton's law
acceleration process
its irreversibility and efficiency
its modification
relativistic and invariant mass
theory of relativity
Opis:
It is shown that the dependence of mass on speed contradicts the law of conservation of mass in isolated systems. This makes necessary the modification of Newton's 2nd law with the addition along with the mass of a correction factor, which would take into account the nonlinear dependence of the accelerating force on the speed, due to the existence of its limit. The reasons for the apparent increase in mass with speed , which make the concept of the relativistic mass superfluous
Źródło:
World Scientific News; 2017, 72; 150-158
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Dunin–Borkowski and his views on Einstein’s special theory of relativity
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140674.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Stanisław Dunin-Borkowski
Spinoza
special theory of relativity
neo-scholastic philosophy
philosophy of nature
science and theology
Opis:
The main purpose of this article is to discuss the views of the Jesuit Stanisław Dunin–Borkowski (1864–1934) about Albert Einstein’s theory of relativity. These days, Dunin–Borkowski is a rather obscure figure despite rising to fame in the interwar period as an outstanding expert in the philosophy of Baruch Spinoza. Thus, the secondary aim of this article is to remind ourselves of this somewhat forgotten scholar. As a researcher, writer, and pedagogue, Dunin–Borkowski was interested in numerous fields of knowledge. Among these were the natural sciences, including physics and the influence that new physical theories had on philosophical thought. This present study therefore fills a gap in the existing research about how Polish philosophers received Einstein’s theories. The example of Dunin–Borkowski also serves as a basis for discussing some of the fundamental problems of neo-scholasticism in receiving new mathematicised scientific theories.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 63-86
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia holizmu w kontekście relacjonizmu i strukturalizmu
Autorzy:
Luty, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600542.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gravitational nonlocalities
general relativity
relationism
structuralism
spacetime
holism
nielokalności grawitacyjne
ogólna teoria względności
relacjonizm
strukturalizm
czasoprzestrzeń
holizm
Opis:
Two positions in which the mode of existence of Spacetime is considered are reconstructed — relationism and structuralism (I discuss the version of structuralism one can find in the so-called Ontic Structural Realism). I present and describe the notion of gravitational nonlocalities, at which one arrives through the difficulties with formulating laws of energy conservation in General Relativity. I state and try to defend a thesis, that the above difficulty may rise two different „weak” holisms on the ground of each mentioned position.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 B (4B)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Time at the Level of a High Speed Moving Object
Autorzy:
Spacey, John
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193284.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
General Relativity
Quantum Mechanics
astronomy
astrophysics
black-hole
cosmology
dark Matter and dark Energy
galaxies
gravity
negative space-time
Opis:
I think that far-away travels into Space are possible in the way that it is possible to find again people on our Earth, after the return of a very long travel into Space, not aged, like the people who have traveled inside the spacecraft. Current physics does not allow this and I have developed the following Theory which would thus complement the current Theory of General Relativity when we go to the limits of the reasoning. Current Theories like General Relativity or Quantum Mechanics are not impacted when the reasoning is not pushed to the limits. My reasoning at the limits just complements current Theories when the parameters take extreme values and thus the logic of current physics is respected.
Źródło:
World Scientific News; 2021, 153, 1; 1-42
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Non-adiabatic universe and the redshift
Autorzy:
Gupta, Rajendra P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1163142.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Cosmic microwave background radiation
Cosmological constant
Cosmology theory
Distance scale
Distances and redshifts
Galaxies
General relativity
Hubble constant
Supernovae
Opis:
We have relaxed the constraint of adiabatic universe used in most cosmological models and shown that the new approach provides a better fit to the supernovae Ia redshift data with a single parameter, the Hubble constant, than the standard ΛCDM model with two parameters, the Hubble constant and the cosmological constant. The new approach, developed within the confines of the cosmological principle, yields the Hubble constant value 69.01 (±0.53) km s-1 Mpc-1. The cosmological constant may thus be considered as a manifestation of a non-adiabatic universe that is treated as an adiabatic universe.
Źródło:
World Scientific News; 2018, 110; 210-218
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edward A. Milne’s philosophy of science: Between Aristotelianism and Popperism
Filozofia nauki Edwarda A. Milne’a: Między arystotelizmem a popperyzmem
Autorzy:
Dąbek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488231.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
E.A. Milne
Kinematical Relativity
Philosophy of Science
Aristotle
K.R. Popper
kinematyczna teoria względności
filozofia nauki
Arystoteles
Opis:
This article seeks to show that E.A. Milne’s philosophy of science has its roots in the philosophy of Aristotle and it could be an inspiration for Popper’s philosophy. The similarities with Aristotle’s concept are as follows: 1) the aim of science is to explain phenomena by discovering general principles; 2) the mind is responsible for discovering them, although experience guides the search; 3) deducing detailed statements from general assumptions is the most important element of research. On the other hand, Milne’s proposal is consistent with Popper’s main ideas: 1) criticism of the principle of induction; 2) preference for the hypothetical-deductive method (assumptions should be bold hypotheses that require empirical testing to be accepted); 3) appreciation of falsification and confidence in the effectiveness of deductive logic.
Artykuł jest próbą wykazania, że E.A. Milne’a filozofia nauki ma swoje źródła w filozofii Arystotelesa i mogła stanowić inspirację dla Popperowskiego hipotetyzmu. O zgodności z koncepcją Arystotelesa świadczą następujące jej cechy: 1) celem nauki jest wyjaśnianie zjawisk przez odkrywanie ogólnych zasad; 2) istotną rolę w ich odkrywaniu spełnia umysł, choć doświadczenie ukierunkowuje poszukiwania; 3) dedukowanie szczegółowych twierdzeń z ogólnych założeń jest najważniejszym elementem badań. Z drugiej strony propozycja Milne’a jest zgodna z głównymi ideami koncepcji Poppera: 1) krytyką zasady indukcji; 2) preferowaniem metody hipotetyczno-dedukcyjnej (założenia mają charakter śmiałych hipotez i są akceptowane na podstawie wyników testów empirycznych); 3) docenieniem falsyfikacji i przekonaniem o skuteczności logiki dedukcyjnej.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 3; 5-23
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 71

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies