Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "quality of water" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 79
Tytuł:
A brief history of the water supply system and water quality in the city of Lodz
Historyczne zmiany struktury sieci wodociągowej na tle utrzymania standardów wody pitnej dla miasta Łodzi
Autorzy:
Tomczak, E.
Dominiak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387705.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Lodz water supply system
exploitation of water
drinking water quality
wodociąg łódzki
eksploatacja wody
jakość wody pitnej
Opis:
Poland’s third largest city, Lodz, underwent rapid industrial and demographic growth in the 19th and 20th centuries, followed by a steep decline over the last three decades. This paper describes how the water supply system has been adapted over the last century to meet these challenges, and in particular how the source of water (surface or underground) and structure of the supply system has been adapted to maintain drinking water quality. The Lodz water supply has been managed since 1925 by the firm Zaklad Wodociagow i Kanalizacji Sp. z o.o. The water supply system was designed by the Englishman William H. Lindley (in 1909), but because of World War I and the global depression that followed work began only in 1934. After World War II further deep wells were constructed, followed by a pipeline network and treatment plant. A 50-kilometre pipeline bringing surface water from the Pilica River was completed in 1955, followed by the Sulejowski Reservoir on the same river (1968–1973). Algal blooms on the reservoir presented a major challenge, and deep wells were turned to as a solution. By 2010 Lodz had 58 deep well intakes, so that in 2013 it was no longer necessary to take taking surface water from the Sulejowski Reservoir.
Projekt łódzkiej sieci wodociągowej, wykonany przez najlepszego europejskiego fachowca W. Lindleya, powstał już w 1909 r. Realizację rozpoczęto w 1934 r., przy współudziale polskiego inżyniera S. Skrzywana. Po II wojnie światowej dokonano wiercenia dalszych studni głębinowych i zbudowano system wodociągowy oraz stację uzdatniania wody. Zbudowano 50 km rurociągu Tomaszów–Łódź (1955 r.), zbiornik retencyjny na Pilicy (1968–1973) i kolejne studnie głębinowe. W 2010 r. istniało już 58 ujęć wód podziemnych dlatego też w 2013 r. zapadła decyzja o rezygnacji z ujmowania wody powierzchniowej z Zalewu Sulejowskiego. Celem pracy było przedstawienie miejsc pobierania wody i struktury sieci wodoci ągowej, której budowa ulegała zmianom w zależności od potrzeb i rozwoju dużego miasta, w powiązaniu z uzyskiwaniem wody pitnej najwyższej jakości. Piecze nad eksploatacją i dystrybucją nieprzerwanie od 1925 r. sprawuje Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Łodzi.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 11; 1255-1264
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza oddziaływania systemów kanalizacyjnych na odbiornik
The analysis of sewage system influence on receivers
Autorzy:
Pluta, K.
Mrowiec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401564.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
jakość ścieków deszczowych
systemy kanalizacyjne
oddziaływanie kanalizacji na odbiornik
quality of rain water
sewage systems
impact of sewage on receiver
Opis:
Ograniczenie zrzutów ścieków do odbiornika jest obecnie jednym z najważniejszych działań pozwalających zapewnić ochronę wód powierzchniowych. Badania prowadzone w ostatnich latach potwierdzają znaczny wzrost zarówno objętości ścieków opadowych jak i stężeń zanieczyszczeń zawartych w spływach powierzchniowych. Spowodowane jest to głównie przez postępujący proces urbanizacji i związaną z nim rozbudowę miast, a tym samym zwiększenie powierzchni nieprzepuszczalnych. Zrzut ścieków z dużym ładunkiem zanieczyszczeń wpływa w niekorzystny sposób na odbiorniki wodne. Skład jakościowy ścieków jest zróżnicowany i zależy od wielu czynników, przede wszystkim jednak jest ściśle związany z systemem kanalizacyjnym zastosowanym do odwodnienia zlewni. W artykule przedstawiono analizę porównawczą oddziaływania na środowisko trzech podstawowych systemów kanalizacyjnych: kanalizacji ogólnospławnej, rozdzielczej i półrozdzielczej. Analizę przeprowadzono dla typowej zlewni miejskiej, przy wykorzystaniu uśrednionych stężeń podstawowych wskaźników zanieczyszczeń, jakimi są: zawiesina ogólna, związki azotu i fosforu, ChZT, BZT5, wybrane metale ciężkie. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że każdy z wymienionych systemów kanalizacyjnych cechuje się zróżnicowanym oddziaływaniem na środowisko w zależności od przyjętego wskaźnika zanieczyszczenia. Najlepszym z obecnie dostępnych rozwiązań technicznych wydaje się być system kanalizacji półrozdzielczej, wykorzystujący zbiornik retencyjny ze sterowaniem w czasie rzeczywistym (RTC) do regulacji przepływu.
Reducing waste water discharges to the receiver is now one of the most important activities to ensure the protection of surface waters. This is caused mainly by progressive urbanization and increasing impervious surfaces. Discharge of sewage with a large load of pollutants affect the receivers in a negative way. The quality of waste water varies and depends on many factors, but above all, it is closely linked with sewer system applied to the drainage catchment. The article presents a comparative analysis of the environmental impact of three basic sewer systems: combined, separate and semi-separate. The analysis was performed for a typical urban catchment, using the average concentration of the basic indicators of pollution, which total suspended solids, nitrogen and phosphorus, COD, BOD5, selected heavy metals are merked. The results concluded that each of these sewer systems characterized by varying environmental impacts depending on the indicator of pollution. The best of today available technical solutions seem to be semi-separate sewer system, using the storage tank with the control in real time (RTC) for controlling the flow.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 45; 183-194
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza porównawcza stanów fizyczno-chemicznego i troficznego wód Jeziora Czanieckiego i Jeziora Goczałkowickiego w latach 2011–2015
Comparative analysis of physico-chemical and trophic water state of Czaniec and Goczalkowice Dam Reservoirs in the period of 2011–2015
Autorzy:
Neverova-Dziopak, E.
Droździk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237468.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
dam reservoir
water intake
water quality
autochthonic substances
allochthonic substances
inorganic compounds
biogenic compounds
integral in dex of trophic state (ITS)
zbiornik zaporowy
ujęcie wody
jakość wody
substancje autochtoniczne
substancje allochtoniczne
składniki nieorganiczne
związki biogenne
integralny wskaźnik troficzności
Opis:
Analysis of changes in physico-chemical quality and trophic status of waters from the intakes of two dam reservoirs in Southern Poland, i.e. Czaniec and Goczalkowice, was performed for the period of 2011–2015. The Index of Trophic State (ITS) was used to assess trophic state of both reservoirs as well as to determine dynamics of its changes for the analyzed period. Since the main function of both reservoirs is drinking water storage for the Silesian agglomeration with about 3.5 mln population, special attention was paid to the physico-chemical indices describing the utility function of water and reflecting impact of eutrophication on water quality. Despite similar functions, the two reservoirs differ fundamentally in terms of their morphometric parameters, level of impact of the catchment area and potential vulnerability to degradation. The land utilization structure for both reservoir catchments varies too. Water quality was determined on the basis of temperature, electrical conductivity, BOD5, and the amount of total suspended solids, nitrates and phosphates. For both dam reservoirs, indicators values remained within the levels of very good water quality that corresponded to the A1 category of water utility for a public water supply. Only a few BOD5 measurement results for water from Goczalkowice dam reservoir corresponded to the A2 water category. According to the trophic state assessment, the Goczalkowice dam reservoir was classified as a mesotrophic while Czaniec dam reservoir – as a mesotrophic water body. In the examined 5-year period, the dynamics of trophic state changes in both dam reservoirs was comparable, and their ecological status was characterized as stable. This ensures good quality of water near the discussed intakes, despite the relatively high trophic status of the reservoirs.
Przeprowadzono analizę zmian jakości fizyczno-chemicznej oraz stanu troficznego wód w pobliżu ujęć wody z dwóch zbiorników zaporowych w południowej Polsce – Jeziora Czanieckiego i Jeziora Goczałkowickiego – w latach 2011–2015. Do oceny stanu troficznego obu zbiorników wykorzystano integralny wskaźnik troficzności (ITS), określając również dynamikę jego zmian w badanym czasie. Ponieważ podstawowym zadaniem obu zbiorników zaporowych jest magazynowanie wody na potrzeby zaopatrzenia około 3,5 mln mieszkańców Górnego Śląska w wodę przeznaczoną do spożycia, szczególną uwagę zwrócono na wskaźniki fizyczno-chemiczne wody, charakteryzujące jej właściwości użytkowe oraz odzwierciedlające wpływ procesu eutrofizacji na jakość wody. Mimo podobnych funkcji oba zbiorniki różnią się zasadniczo parametrami morfometrycznymi, stopniem oddziaływania obszaru zlewni i potencjalną podatnością na degradację. Różna jest też struktura użytkowania gruntów w zlewni obu zbiorników. Jakość wód określono na podstawie temperatury, przewodności elektrycznej, BZT5, ilości zawiesin ogólnych, azotanów i fosforanów. W przypadku obu zbiorników zaporowych wartości badanych wskaźników mieściły się w granicach oznaczających bardzo dobrą jakość wody, odpowiadających kategorii A1 przydatności wody do zaopatrzenia ludności. Tylko kilka przypadków dotyczących wartości BZT5 wody w Jeziorze Goczałkowickim odpowiadało kategorii A2. Ocena stanu troficznego pozwoliła zakwalifikować Jezioro Goczałkowickie jako zbiornik mezoeutroficzny, zaś Jezioro Czanieckie jako zbiornik mezotroficzny. Wykazano, że dynamika zmian stanu troficznego obu zbiorników zaporowych w badanym pięcioleciu była analogiczna, a ich stan ekologiczny był stabilny. Warunkuje to dobrą jakość wody w pobliżu ujęć, pomimo dość wysokiego poziomu trofii tych zbiorników.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 2; 11-16
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmian trwałych użytków zielonych w Karpatach na przykładzie zlewni górnego Dunajca i Raby
An analysis of changes in the Carpathian permanent grasslands based on the upper Dunajec and Raba river basins
Autorzy:
Kopacz, M.
Twardy, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951884.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
wielofunkcyjność trwałych użytków zielonych
jakość wód powierzchniowych
zmiany strukturalno-użytkowe
multi-functionality of permanent grasslands
quality of surface water
structural and land use changes
Opis:
Zmiany zachodzące w strukturze użytkowania ziemi w Karpatach wyraźnie modyfikują ich dotychczasowe funkcje. Dotyczy to szczególnie trwałych użytków zielonych, które na skutek zmian społeczno-ekonomicznych również zmieniają swoje dotychczasowe przeznaczenie. Trwałe użytki zielone, wcześniej zazwyczaj produkcyjne, uległy stopniowemu przekształceniu w powierzchnie użytkowane ekstensywnie lub nawet całkowicie nieużytkowane. Wykorzystywane są też na potrzeby okołorolnicze i pozarolnicze, w tym również jako tereny budowlane lub usługowe. Wiele z nich w dalszym ciągu ulega samoistnej sukcesji w wyniku zachwaszczania, zakrzewiania i samozalesienia. Obecnie, w ramach dążenia do zrównoważonego i trwałego rozwoju danego obszaru, zmiany te należy ocenić, uwzględniając relacje zachodzące między nimi a aktywnością człowieka i jakością środowiska, szczególnie wodnego. W pracy przedstawiono zmiany powierzchni użytków zielonych wraz z ich oceną jakościową. Stwierdzono, że w obrębie trwałych użytków zielonych dominują użytki średniej i słabej jakości, które stanowią obecnie około 70–80% ich ogólnej powierzchni, a pozostałe należy zaliczyć do użytków o bardzo słabej kulturze. Następuje ponadto przejmowanie tej kategorii użytków rolnych pod wszelkiego rodzaju zabudowę. Wykazano też, że lepsza jakość wód koreluje z obszarami o dużym udziale powierzchni TUZ, co poszerza znaczenie pozaprodukcyjnych funkcji użytków zielonych w kontekście całego środowiska.
Changes of the land use structure in the Carpathians distinctly modify its actual functions. This is particularly true on permanent grasslands, which as a result of socio-economic changes also change their current destination. Permanent grasslands, which were usually productive, are currently transformer to areas used extensively or even completely abandoned. They are also used for nonagricultural activity as built-up or service areas. Many of them are still overgrowing by bush and forests. Now, these changes should be assessed with the consideration of human activity and environment al quality, especially water quality. This is related to sustainable development of the study area. This paper presents changes of grassland areas and of their quality. It was found that permanent grasslands of medium to low quality prevailed and now account for about 70-80 percent of their Total area. Other grasslands should be classified as such of very poor quality. These lands are further converted to built-up areas. It was also shown that improved water quality correlated with areas of a great share of permanent grasslands, which extends the importance of non-production function of grasslands in the context of the whole environment.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 3; 91-103
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmienności parametrów jakościowych wody pitnej w układzie dystrybucji
Variability in the quality parameters of drinking water in a distribution system
Autorzy:
Mrowiec, M.
Herczyk, T.
Kuliński, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297043.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
jakość wody
wiek wody
water quality
age of water
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą opisania zależności pomiędzy zmiennością parametrów jakościowych wody a czasem retencji wodnej. Przedstawione w artykule wyniki badań są rezultatem doświadczenia przeprowadzonego na dwóch odcinkach sieci wodociągowej zaopatrującej ludność w wodę pitną w rejonie Częstochowy. Na podstawie próbek wody pobranych dwoma metodami oznaczono parametry fizykochemiczne, takie jak: mętność, zawartość żelaza ogólnego oraz przewodność elektryczną. W zakresie badań określono również ogólną liczbę mikroorganizmów. Powyższe wyniki powiązano z prędkością przepływu wody oraz czasem jej retencji. Do obliczeń wykorzystano dane z monitoringu sieci, które określiły początkowe parametry pracy układu. Wyznaczone punkty poboru próbek podzieliły wytypowane rurociągi na krótsze odcinki, dla których metodą analityczną wyznaczono prędkości przepływu. W pracy wykorzystano system GIS, dzięki któremu ustalono liczbę przyłączy wodociągowych obsługiwanych przez dany fragment sieci, co przy uwzględnieniu średniego jednostkowego zużycia wody na przyłącze pozwoliło wyliczyć czas retencji wodnej w rurociągach sieci wodociągowej. W niniejszym artykule opisano pierwszy etap prac, dalsze etapy zostaną zaprezentowane w kolejnych publikacjach.
The quality of water in distribution system varies under the influence of many factors. Treated water forced into the water-pipe network is secondarily contaminated due to, among other things, its contact with the inner pipeline surface and the duration of its holding. The present paper is an attempt to describe the relationship between the variability of water quality parameters and the water retention time. The investigation results presented in the paper are the outcome of an experiment carried out on two sections of the water-pipe network that supplies water to the public in the Czestochowa area. Based on water samples taken by two methods, physicochemical parameters, such as turbidity, overall iron content and electric conductivity, were determined. Within the investigation scope, the total microorganism count was also determined. The above-mentioned results were related to the water flow velocity and water retention time. Network monitoring data, which defined the initial system operation parameters, were used for calculation. The assigned sampling points divided the pipelines into shorter sections, for which the velocity of flow was determined by the analytical method. GIS system was utilized in the study, whereby the number of water service pipes supplied by a specific network fragment was determined, which, considering the average water consumption per service pipe, allowed the determination of the time of water retention in the water-pipe network pipelines. This study should be considered the first stage. Within the next stage, a hydraulic model will be developed for a larger waterpipe network extent to determine the points characterized by the longest water retention time. The target of the study is to make the correction to the system work, involving, inter alia, changing the extent of zones or their combination, and estimating the effect of water retention time on the quality of water supplied to the consumers, especially at the most unfavourable points of the network. The number of so-called terminals in the system under consideration is augmented in view of the division of the water-pipe network due to considerable differences in altitude in the area, reaching up to 170 m between the lowest and the highest points of the system. The above considerations have created the need for designing 37 pressure zones, the consequence of which is the division of the ring-shaped supply system in a considerable number of nodes. The tool implemented based on the study will make it possible to estimate the influence of the flow rate and age of water on the adverse quality changes of the water. The acquired knowledge will be used at the stage of agreements concerning either the development or redevelopment of the water pipes in the system of a total length of nearly 2400 km.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 1; 27-35
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of the Ecological Status of Surface Waters in the Region of the Lublin Conurbation
Analiza stanu ekologicznego wód powierzchniowych w rejonie aglomeracji lubelskiej
Autorzy:
Grzywna, A.
Sender, J.
Bronowicka-Mielniczuk, U.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813832.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
region of Lublin
water
ecological status
quality indicators
rejon Lublina
woda
stan ekologiczny
wskaźniki jakości
Opis:
The paper presents the results of surveys into the ecological status of rivers in the region of Lublin. Biological and chemical elements were analysed between 2012-2014. Analyses were carried out at the following 8 checkpoints on the rivers. The following chemical and biological indicators were determined in water samples. The obtained results were processed by statistical methods including determining the differentiation of water quality indicators as regards the checkpoint (measuring site) and the year of measurement. To this end, methods of descriptive statistics were used, including box-plots. The data was analysed using Statistica software. The analysed river waters were characterised by very low content of ammonia nitrogen below 0.4 mg N-NH4/l, total nitrogen below 5 mg N·dm-3 and conductivity below 600 uS/cm. These values are characteristic of class I water purity. The content of Kjeldahl nitrogen within the range of 1-2 mg N·dm-3, phosphates within the range 0.2-0.4 mg PO4dm-3, nitrate nitrogen 2-5 mg N-NO3·dm-3 and phosphorus 0.2-0.4 mg P·dm-3 makes the analysed waters eligible for purity class II. Sometimes the content of phosphates in the region of Lublin exceeds the limit value for class II – 0.4 mg PO4·dm-3. BOD5 in lake Zalew Zemborzycki continuously exceeded the limit value for class II – 6 mg O2·dm-3. The results were considerably worse for biological indicators. For MIR the index was 37-41, which made the waters eligible for purity class II. At some checkpoints located within the limits of Lublin city the value of the index lower than 37 made the water eligible for purity class III. For IO the index most often ranged from 0.3 to 0.4, which corresponds to class III water purity. A decrease in the index below 0.3 in Ciemięga and Czechówka rivers made the water eligible for purity class IV. The main reason for the poor ecological status of water was a high content of phosphates and a low diatom index. The largest variability in the value of the index was characteristic of the analysed watercourses for nitrate nitrogen and ammonia nitrogen and oxygen level. The watercourses are not very wide (1-3 m) and not very deep (0.2-1.0 m), they have a low flow and their beds are modified (profiled bed, concrete slabs). Watercourses located outside the city are characterised by moderate ecological potential (quality class III), whereas watercourses in Lublin are characterised by insufficient ecological potential (quality class IV). Anova analysis showed a significant variability in values between checkpoints, which is not applicable to MIR only. In most cases, no significant variability in the values of indicators was recorded between years at respective checkpoints, which is not applicable to phosphates and total phosphorus.
W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań stanu ekologicznego rzek w rejonie Lublina. Analizie poddano elementy biologiczne i chemiczne za lata 2012-14. Do analizy wytypowano 8 punktów kontrolnych na rzekach. W próbkach wody oznaczano wskaźniki chemiczne oraz elementy biologiczne. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono analizy statystyczne, które obejmowały określenie zróżnicowania wskaźników jakości wody ze względu na stanowisko oraz rok pomiarów. Wykorzystano w tym celu metody statystyki opisowej z wizualizacją w postaci wykresów pudełkowych. Analiza danych przeprowadzona została w programie Statisica. Badane wody rzeczne charakteryzowały się bardzo niską zawartością azotu amonowego poniżej 0,4 mg N-NH4/l, azotu ogólnego poniżej 5 mg N·dm-3 oraz przewodnością poniżej 600 uS/cm. Są to wartości charakterystyczne dla I klasy czystości wody. Zawartość azotu Kjeldahla w zakresie 1-2 mg N·dm-3, fosforanów w zakresie 0,2-0,4 mg PO4·dm-3, azotu azotanowego 2-5 mg N-NO3·dm-3 i fosforu 0,2-0,4 mg P·dm-3 klasyfikuje badane wody do II klasy czystości. W rejonie miasta Lublin niekiedy zawartość fosforanów przekracza wartość graniczną dla II klasy. W przypadku wielkości BZT5 w Zalewie Zemborzyckim stale była przekroczona wartość graniczna dla II klasy. Znacznie gorsze wyniki otrzymano w przypadku wskaźników biologicznych. W przypadku MIR wartość indeksu wynosiła 37-41, co pozwalało na zaliczenie wód do II klasy czystości. W niektórych punktach położonych w granicach Lublina wartość indeksu wynosząca poniżej 37 powodowała zaliczenie wody do III klasy czystości. W przypadku IO wartość indeksu mieściła się najczęściej w zakresie 0,3-0,4 co odpowiada III klasie czystości wody. Spadek tego indeksu poniżej wartości 0,3 w rzekach Ciemięga i Czechówka powodował zaliczenie wody do IV klasy czystości. Główną przyczyną złego stanu ekologicznego wody była wysoka zawartość fosforanów oraz niski indeks okrzemkowy. Największą zmiennością wartości wskaźnika charakteryzowały się badane cieki w przypadku azotu azotanowego i amonowego oraz natlenienia. Cieki charakteryzuje niewielka szerokość (1-3 m) oraz głębokość (0,2-1,0 m), mały przepływ wody, jak również modyfikacje koryta (koryto profilowane, płyty betonowe). Cieki zlokalizowane poza miastem charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym (III klasa jakości), zaś cieki na terenie Lublina charakteryzują się niedostatecznym potencjałem ekologicznym (IV klasa jakości). Analiza Anova wykazała istotną zmienność wartości wskaźników między badanymi stanowiskami, co nie dotyczy tylko MIR. W większości przypadków nie stwierdzono istotnej zmienności wartości wskaźników między latami w poszczególnych stanowiskach, co nie dotyczy fosforanów i fosforu ogólnego.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 439-450
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of Water Management of the Michalice Reservoir in Relation to Its Functions
Analiza gospodarki wodnej zbiornika Michalice w aspekcie jego założonych funkcji
Autorzy:
Wiatkowski, M.
Rosik-Dulewska, C.
Tymiński, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388129.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiorniki wodne
gospodarka wodna
eksploatacja zbiornika
jakość wody
water reservoirs
water management
exploitation of reservoir
water quality
Opis:
This paper focuses on the example of the Michalice reservoir located on the Widawa River. Its main functions are decreasing of flood danger beneath the reservoir, an availability of stored water in the basin for agriculture purposes and electric energy production, a creation of conditions for recreational use. Current water administration was analyzed. Special attention was paid to the proper use of the reservoir, and the benefits of its existence: the eutrophication rates, the classification of water, fish living and bathing purposes. It was affirmed that, the reservoir decreases the flood danger below the basin but it creates limited possibilities for recreation and pisciculture. Improper water management generates a danger of overflow onto the terrains around the reservoir. A small hydroelectric power station and fish ladder do not accomplish their tasks. Suggestions on how an improved water administration on the Michalice reservoir can occur are given.
Na przykładzie zbiornika Michalice na rzece Widawie, którego założonymi funkcjami są zmniejszenie zagrożenia powodziowego poniżej zbiornika, wykorzystanie zgromadzonej w zbiorniku wody dla rolnictwa i do produkcji energii elektrycznej, stworzenie warunków do wypoczynku i rekreacji, przeanalizowano aktualną gospodarkę wodną. W pracy wykonano analizę odpływów wody ze zbiornika do rzeki Widawy, poziomów wody w zbiorniku i jakooeci wody retencjonowanej w zbiorniku. Szczególną uwagę zwrócono na ważne, z punktu widzenia prawidłowego użytkowania zbiornika walory użytkowe wody: ocenę eutrofizacji wód zbiornika, klasyfikację wód do bytowania ryb i do kąpieli. Stwierdzono, że zbiornik zmniejsza zagrożenie powodziowe poniżej zbiornika i stwarza ograniczone możliwości dla rekreacji i hodowli ryb. Niewłaściwa gospodarka wodna na zbiorniku stwarza jednak zagrożenie podtopień terenów wokół czaszy zbiornika. Mała elektrownia wodna i przepławka dla ryb nie spełniają stawianych im zadań. W pracy podano propozycje prawidłowych zasad gospodarki wodnej na zbiorniku Michalice.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 11; 1505-1516
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessing the impact of the turbulence of river flow on variations in the concentrations of nutrients
Autorzy:
Bagdziunaite-Litvinaitiene, L.
Litvinaitis, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207625.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
rzeka
Morze Bałtyckie
składniki pokarmowe
biochemiczne zapotrzebowanie na tlen
przepływ wody
jakość wody
zasoby wodne
biochemical oxygen demand
flow of water
water quality
water resources
Baltic Sea
river
Opis:
The fourth-order stream of the Baltic Sea has been analysed, which is a tributary which remained in the riverbed as a result of natural river stretches not corresponding to the status of good water quality. The authors examined separate river stretches representing maximum changes in the hydraulic gradient and investigated the dependence of variations in the concentrations of biogenic nutrients on river flow velocity, i.e., turbulence, defining it by the Reynolds criterion. The calculation of the coefficient of self-purification provides that the river flowing downstream is 100% self-purified and removes all nitrates and 61% of phosphates. The content of dissolved oxygen at the confluence of the river in spring was by 5.5% larger than that at the headwaters, whereas in the summer season, the difference in the content of dissolved oxygen in river water between the headwaters and confluence increased and made 25%. The conducted research has disclosed that the dynamics of river flow affects water quality, and therefore, for selecting monitoring places, land use structure or economic entities situated around the sampling point as well as the nature of the river flow itself must be considered.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2017, 43, 3; 81-91
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the possibility of implementing small retention reservoirs in terms of the need to increase water resources
Ocena możliwości realizacji zbiorników małej retencji w kontekście potrzeby zwiększania zasobów wodnych
Autorzy:
Wiatkowski, Mirosław
Wiatkowska, Barbara
Gruss, Łukasz
Rosik-Dulewska, Czesława
Tomczyk, Paweł
Chłopek, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845430.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
small water reservoirs
projected reservoirs
rivers
hydrology
water quality
planning of sustainable water management
multivariate statistical analysis
typology of reservoirs
małe zbiorniki wodne
zbiorniki planowane
rzeki
hydrologia
jakość wody
planowanie zrównoważonej gospodarki wodnej
wielowymiarowa analiza statystyczna
typologia zbiorników
Opis:
Currently, due to reduced water resources, there is a need to build reservoirs in Poland. Reservoirs perform important economic, natural and recreational functions in the environment, improve water balance and contribute to flood protection. In the construction of reservoirs, it is necessary to consider not only hydrological issues related to water quantity, but also its quality, silting, and many other factors. Therefore, the physiographic, hydrological, hydrochemical, and hydrogeological conditions of the projected reservoirs have to be taken into account to limit the potential negative effects of decisions to build them. In order to assess the suitability of eight projected small water retention reservoirs (to increase water resources in the Barycz River catchment in Lower Silesia and Greater Poland provinces, this article takes into account hydrological indicators (efficiency of the reservoir, operation time, dependence on the intensity of silting, and flood hazard indicator), water quality (phosphorus load and nitrogen load), hydrogeological conditions (type of geological substratum for the reservoir basin and filtration losses), and safety of the reservoir dam. To develop a theoretical model describing the regularities between the indicators, multivariate statistical techniques were used, including the Principal Component Analysis (PCA) and the Factor Analysis (FA). In order to assess the reservoirs, a synthetic indicator was developed to compare the reservoirs with each other in relation to the conditions. The Cluster Analysis (CA) was used for typological classification of homogeneous locations of projected small retention reservoirs. Own research procedure for identification of the most advantageous water reservoirs, with the use of multivariate statistical techniques, may be used as a tool supporting decision making in other facilities intended for implementation in provincial projects of small retention.
Obecnie w Polsce z powodu zmniejszonych zasobów wodnych istnieje potrzeba budowy zbiorników wodnych. Pełnią one w środowisku ważne funkcje gospodarcze, przyrodnicze, rekreacyjne, poprawiają bilans wodny i przyczyniają się do ochrony przeciwpowodziowej. Budując zbiornik wodny, oprócz zagadnień hydrologicznych związanych z ilością wody, należy wziąć pod uwagę jakość wody, która będzie retencjonowana w zbiorniku, jego zamulenie oraz szereg innych aspektów. Bardzo ważna jest więc analiza uwarunkowań zbiorników planowanych, w tym fizjograficznych, hydrologicznych, hydrochemicznych i hydrogeologicznych, aby ograniczyć potencjalne negatywne skutki podejmowania decyzji o budowie takich obiektów. W celu oceny możliwości realizacji ośmiu planowanych zbiorników małej retencji wodnej w kontekście potrzeby zwiększania zasobów wodnych na obszarze zlewni Barycz w województwie dolnośląskim i wielkopolskim w niniejszym artykule uwzględniono wskaźniki hydrologiczne (sprawność zbiornika, czas eksploatacji ze względu na intensywność zamulania, wskaźnik potencjalnego zagrożenia powodzią), jakości wody (obciążenie ładunkiem fosforu i azotu), hydrogeologiczne (rodzaj podłoża geologicznego pod czaszę zbiornika wodnego i straty filtracyjne) oraz bezpieczeństwa zapory zbiornika. Do opracowania teoretycznego modelu, opisującego prawidłowości zachodzące pomiędzy tymi wskaźnikami, wykorzystano wielowymiarowe techniki statystyczne takie jak: Principal Component Analysis (PCA) i Factor Analysis (FA). W celu oceny planowanych zbiorników w aspekcie najbardziej korzystnych do realizacji opracowano syntetyczny wskaźnik, który umożliwił porównanie tych zbiorników w odniesieniu do rozpatrywanych uwarunkowań. Wykonano również z zastosowaniem Cluster Analysis (CA) typologiczną klasyfikację planowanych zbiorników małej retencji wodnej pod względem jednorodnych lokalizacji na analizowanym obszarze. Zaproponowana w niniejszej pracy autorska procedura badawcza identyfikacji najkorzystniejszych, spośród planowanych do realizacji, zbiorników wodnych z zastosowaniem wielowymiarowych technik statystycznych, może posłużyć jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji przy innych obiektach planowanych do realizacji w wojewódzkich planach rozwoju małej retencji.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2021, 47, 1; 80-100
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the quality of surface water from selected area of active oil exploitation
Autorzy:
Chruszcz-Lipska, K.
Knapik, E.
Rychlicki, S.
Stopa, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299237.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
surface water
oil exploitation
quality of water
chemistry of water
environment protection
Opis:
In this work, the studies of various physico-chemical parameters of surface waters originated from the selected area of oil exploitation in the south of Poland are presented. The water samples were collected from streams and ponds or directly from surface tanks situated in the vicinity of operating wells. The observed values of different parameters like pH, odór, color, turbidity, electroconductivity, concentration of sulfate, chloride, nitrate, iron, calcium, magnesium, ammonium, alkanity, dissolved oxygen or petroleum contamination of samples were compared with standard values recommended by the WHO (World Health Organization) and the relevant Polish Regulation. Preliminary studies show that investigated surface waters are slightly affected by anthropogenic pollution. The main two sources of contamination of water from the study area are agriculture and mining industry.
Źródło:
AGH Drilling, Oil, Gas; 2015, 32, 1; 65-76
2299-4157
2300-7052
Pojawia się w:
AGH Drilling, Oil, Gas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in the physico-chemical quality of drinking water from wells in selected rural households
Zmiany właściwości fizykochemicznych wody ze studni w wybranych wiejskich gospodarstwach domowych
Autorzy:
Malczewska, Beata
Czaban, Stanisław
Jawecki, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389686.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
macroelements
drinking water
well water
water quality
major constituents of water
makroelementy
woda pitna
woda studzienna
jakość wody
główne składniki wody
Opis:
Presented research concerned on the quality of drinking water from private-supply wells in selected locality in a households in the close vicinity to copper ore tailings facility. Groundwater quality and its suitability for drinking purpose were examined by various physico-chemical parameters such as: pH, electrical conductivity, total hardness, calcium, magnesium, sodium, potassium, sulfate, chloride and total dissolved substances. These parameters were used to assess the suitability of groundwater for domestic purpose. In some of the collected samples, the concentrations of these parameters exceed the permissible limits, but overall concentrations of major ions (calcium, magnesium, sodium, potassium) as well as the values of the parameters: pH, temperature, hardness do not exceed the values recommended by Polish standard relating to drinking water. At the same time evaluated water characterized by the low mineralization therefore it can not be recommended for drinking purpose.
Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących jakości wody pitnej ze studni zaopatrujących wybrane gospodarstwa domowe znajdujące się w bliskim sąsiedztwie składowiska rud miedzi. Jakość wód gruntowych i ich przydatność do picia badano przy użyciu różnych parametrów fizykochemicznych, takich jak: pH, przewodność elektryczna, twardość całkowita, wapń, magnez, sód, potas, siarczany, chlorki i substancje rozpuszczone ogółem. Parametry te wykorzystano do oceny przydatności wód podziemnych do picia. W niektórych analizowanych próbach stężenie omawianych parametrów przekraczała dopuszczalne normy, generalnie jednak stężenie głównych jonów (wapnia, magnezu, sodu, potasu) oraz wartości parametrów: pH, temperatury, twardości nie przekraczały wartości zalecanych przez polskie regulacje prawne w odniesieniu do wody pitnej. Jednocześnie analizowana wodę charakteryzowała się niską mineralizacją, stąd też nie można jej polecić jako wody nadającej się do spożycia przez ludzi.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2018, 25, 2; 197-205
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in the quality of water in the lower Vistula River in 1986–2009
Zmiany jakości wód dolnej Wisły w latach 1986–2009
Autorzy:
Kentzer, A.
Giziński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396934.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
ENERGA
Tematy:
quality of water
Lower Vistula River
Włocławek Reservoir
reduction of pollution
jakość wody
dolna Wisła
zbiornik włocławski
redukcja zanieczyszczeń
Opis:
The results of more than twenty years of own research and state environmental protection authority reports show that from 1986–2009 the quality of water in the lower Vistula, representative of the eastern (right bank) part of Poland, continuously and significantly improved. This improvement was the result of changes in water and sewage management in the Vistula basin. Earlier, in the 1970s, the Vistula was quite heavily polluted, but it has never been the dirtiest river in Europe. It has been shown that Włocławek Reservoir has improved the water quality in the Vistula, substantially reducing all the indicators examined (Tab. 2). The only exception is concentration of oxygen, lower in the reservoir than in the undammed Vistula, but not to such an extent that it would threaten the development of its biocoenosis, which is richer than in the undammed Vistula. Reduction in the nitrogen (by 12.4%) and phosphorus (by 21.5%) load carried by the Vistula in the reservoir is particularly important for protection of the Baltic Sea against excessive eutrophication. This way, Włocławek Reservoir contrutes to fulfilment of Poland’s obligations under the Helsinki Convention in 1999.
Na podstawie wyników ponad dwudziestoletnich badań własnych i raportów państwowych służb ochrony środowiska stwierdzono, że w latach 1986–2009 jakość wody dolnej Wisły, reprezentatywna dla wschodniej (prawobrzeżnej) połowy terytorium Polski, podlegała stałej, znaczącej poprawie. Poprawa ta była efektem porządkowania gospodarki wodno-ściekowej w dorzeczu Wisły. Wcześniej, w latach 70. XX wieku, Wisła była dość silnie zanieczyszczona, ale nigdy nie była najbrudniejszą rzeką Europy. Wykazano, że zbiornik włocławski poprawia jakość wody Wisły, redukując znacząco wszystkie badane wskaźniki (tab. 2). Wyjątkiem jest stężenie tlenu, które w zbiorniku jest niższe niż w niepodpiętrzonej Wiśle, ale w stopniu niezagrażającym rozwojowi jego biocenozy, bogatszej niż w niepodpiętrzonej Wiśle. Szczególnie ważna dla ochrony Bałtyku przed nadmierną eutrofizacją jest redukcja w zbiorniku niesionego Wisłą ładunku azotu (o 12,4%) i fosforu (o 21,5%). W ten sposób zbiornik włocławski przyczynia się do realizacji zobowiązań Polski, wynikających z ratyfikowanej w 1999 roku konwencji helsińskiej.
Źródło:
Acta Energetica; 2013, 2; 97-105
2300-3022
Pojawia się w:
Acta Energetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes to water quality in the water supply network of Zielona Góra
Zmiany parametrów fizyko-chemicznych wody w sieci wodociągowej w Zielonej Górze
Autorzy:
Jakubaszek, Anita
Mossetty, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396108.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
water quality
water supply network
secondary contamination of water
water distribution system
jakość wody
sieć wodociągowa
wtórne zanieczyszczenie wody
system dystrybucji wody
Opis:
The article presents physiochemical parameter changes in water supply network of Zielona Góra. On the basis of the obtained test results, the impact of prolonged retention of water in the network on its quality was determined, at the measuring points located on the territory of Zielona Góra. It was shown that together with an increase in distance of measuring points from Water Treatment Plant, content of mainly iron, turbidity and colour increased too. In the results analysis, it was determined that retention time and water distribution are the most significant factors in the network contributing to deterioration of water quality at measuring points.
W artykule przedstawiono zmiany parametrów fizyko-chemicznych w sieci wodociągowej w Zielonej Górze. Na podstawie uzyskanych wyników badań określono wpływ przetrzymania wody w sieci wodociągowej na jej jakość w punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie Zielonej Góry. Wykazano, że wraz ze wzrostem odległości punktów pomiarowych od Stacji Uzdatniania Wody wzrastały wartości stężeń, głównie żelaza, mętności i barwy. Analizując wyniki stwierdzono, że czas przetrzymania oraz rozbiory wody w sieci są najistotniejszymi czynnikami powodującymi pogorszenie jakości wody w punktach pomiarowych.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2019, 29, 1; 92-101
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka jakościowa zużytych wód technologicznych po hydraulicznym rozładunku ryb w portach
Quality characteristics of technological waste water after hydraulic unloading fish at ports
Autorzy:
Janiszewska, D.
Kozieł, K.
Pawlikowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401092.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
rybołówstwo
hydrauliczny wyładunek ryb
zużyte wody technologiczne
jakość
fishing
hydraulic landing of fish
technological waste water
quality
Opis:
W pracy dokonano charakterystyki właściwości sensorycznych i wskaźników fizykochemicznych reprezentatywnych próbek zużytych wód technologicznych po hydraulicznym wyładunku ryb z jednostek rybackich, w tym z kutrów wyposażonych w system RSW lub CSW. Przeprowadzone oceny i oznaczenia analityczne w pobranych próbkach zużytych wód technologicznych wykazały, że ich wyróżniki sensoryczne oraz zawartości wskaźników fizykochemicznych były zróżnicowane w zależności od przeznaczenia złowionych ryb (cele konsumpcyjne lub paszowe), czasu kontaktu z wodą morską oraz temperatury wody (sezon zimowy, letni). Zużyte wody technologiczne, ze względu na zawartość dużych ilości substancji białkowych, tłuszczów, azotu, fosforu oraz związków chloru są zagrożeniem dla środowiska naturalnego. Z tego względu utylizacja wód technologicznych pochodzących z kutrów poławiających ryby bałtyckie jest jedną z najważniejszych kwestii do rozwiązania dla rybaków oraz ekologów.
In this study characterization of sensory and physical-chemical properties of representative samples of technological waste water after hydraulic unloading fish from fishing vessels, including fishing boats equipped with RSW (Refrigerated Sea Water System) or CSW (Chilling Sea Water System) system was described. Sensory quality and analytical determinations in technological waste water samples was analyzed. They demonstrated that their sensory quality attributes and physical-chemical properties were different and depending on the destination of fish caught (consumption or industrial fishing), contact time-caught fish with seawater and water temperature (winter or summer season). Because technological waste water has a lot of substance content of protein, fat, nitrogen, phosphorus and chlorine compounds it is a threat to the natural environment. In connection with such a broad problem of utilization of technological waste water from fishing boats for Baltic fish is one of the most important issues to solve for fishermen and environmentalists.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 43; 172-178
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chemical stability of water in the water supply network - preliminary research
Stabilość chemiczna wody w sieci wodociągowej - badania wstępne
Autorzy:
Płuciennik-Koropczuk, E.
Kumanowska, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396314.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
secondary contamination of water
water supply network
water quality
wtórne zanieczyszczenie wody
sieć wodociągowa
system dystrybucji wody
jakość wody
Opis:
The article presents the results of research on changes in selected water parameters during distribution in the water supply network of the city of 22 thousand inhabitants. Water parameters were controlled at 8 points in the network, distant from Water Treatment Plant from 0.4 to 3.1 km. The location of control points was selected in order to assess the water quality depending on the pipe material and at unfavourable points - at the ends of the network. It was shown that as a result of secondary water contamination an increase in turbidity, colour and total iron occurred. The distance from the Water Treatment Plant and the type of material of the network or connection, affect the quality of the water. It was confirmed that at the ends of the network the water parameters were increased and exceeded the admissible values.
Prawidłowo działający system dystrybucji wody pitnej powinien zapewnić nie tylko właściwe parametry jakości wody wprowadzanej do sieci wodociągowej, ale przede wszystkim u odbiorców. Zbyt mało uwagi poświęconej właściwemu zarządzaniu systemami dystrybucyjnymi stwarza wiele zagrożeń sprzyjających wtórnemu zanieczyszczeniu wody w czasie jej przesyłu do odbiorców. Utrzymanie bezpieczeństwa sanitarnego wody i zapobieganie jej zanieczyszczeniu w systemie dystrybucji jest obecnie jednym z głównych celów Światowej Organizacji Zdrowia. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące zmian wybranych parametrów wody w sieci wodociągowej miasta liczącego 22 tys. mieszkańców. Parametry wody w sieci kontrolowano w 8 punktach, oddalonych od Stacji Uzdatniania Wody od 0,4 do 3,1 km. Lokalizację punktów kontrolnych wytypowano tak, aby ocenić jakość wody w zależności od materiału rur oraz w punktach niekorzystnych - na końcówkach sieci. Wykazano, że w efekcie wtórnego zanieczyszczenia wody następuje wzrost mętności, barwy i żelaza ogólnego. Na końcówkach sieci parametry wody były podwyższone i przekraczały wartości dopuszczalne.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2018, No. 28(3); 79-89
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 79

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies