Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "philosophie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-69 z 69
Tytuł:
O filozofii polityki i filozofii politycznej
Autorzy:
Maciejowski, Eryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643882.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Philosophie der Politik
politische Philosophie
Philosophie
Politik
philosophy of politics
political philosophy
philosophy
politics
filozofia polityki
filozofia polityczna
filozofia
polityka
Opis:
Der Beitrag greift das Problem der im polnischen Schrifttum vorhandenen Auseinandersetzung auf, die die Bedeutung der Begriffe "Philosophie der Politik" und "politische Philosophie" betrifft. Manche Autoren verwenden sie als Synonyme, andere grenzen sie jedoch strikt ab, mit der Behauptung, dass sie miteinander nicht identisch seien. Im Artikel wird gezeigt, dass es zwei Arten der Unterscheidung der Philosophie der Politik von der politischen Philosophie gibt. Die erste, die sprachliche Unterscheidung, geht auf die Bedeutung ein - einer der Begriffe gilt aus irgendwelchen Gründen als falsch, weil er sich auf die unterschiedlich definierten nichtphilosophischen Bereiche bezieht. In der zweiten Unterscheidung werden zwei separate Reflexionsbereiche mit einem philosophischen Charakter differenziert. Beide Arten werden abgelehnt: Es wird nachgewiesen, dass es nur einen philosophischen Bereich in Bezug auf Politik geben kann, der sowohl als Philosophie der Politik als auch als politische Philosophie richtig bezeichnet werden kann.
The paper deals with the problem of distinguishing “political philosophy” from “political philosophy” in Polish philosophical literature. They are used by some authors as synonyms, while others are claiming that these terms are not identical. The paper points out, that there are two ways to distinguish between political philosophy and political philosophy. The first, linguistic, refers to meanings – one of the concepts is considered for some reason incorrect, as it refers to various non-philosophical disciplines. The second one distinguishes two distinct areas of philosophical reflection. Both ways are discarded and it is shown, that there can be only one kind of philosophical reflexion on the politics, that can be properly called both political philosophy and political philosophy.
Artykuł podejmuje problem obecnego w polskim piśmiennictwie sporu dotyczącego znaczeń pojęć „filozofia polityki” i „filozofia polityczna”. Są one przez niektórych autorów używane w charakterze synonimów, inni natomiast stanowczo oddzielają je od siebie, twierdząc, iż nie są one ze sobą tożsame. W artykule wskazuje się, że istnieją dwa sposoby odróżniania filozofii polityki od filozofii politycznej. Pierwszy, językowy, odwołuje się do znaczeń – jedno z pojęć jest uznane z jakichś powodów za niepoprawne, gdyż odnosi się do rozmaicie definiowanych dziedzin niefilozoficznych. W drugim wyróżnia się dwie osobne dziedziny refleksji o charakterze filozoficznym. Oba sposoby zostają odrzucone; wykazane zostaje, że może istnieć tylko jedna dziedzina filozoficzna dotycząca polityki, która może być poprawnie nazywana zarówno filozofią polityki jak też filozofią polityczną.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 20
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aldo Trucchio, Les deux langages de la modernité. Jean Starobinski entre littérature et science, BHMS, 2021, 244 p., EAN 978-2-940527-17-5
Autorzy:
El Azouzi, Sallem
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407307.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Littérature
médecine
philologie
philosophie
art
Opis:
Nous essayons de définir l’horizon de la pensée de Jean Starobinski en rendant compte de manière commentée des deux langages de la modernité. Jean Starobinski entre littérature et science, par Aldo Trucchio publié par BHMS en 2021. C’est un essai qui tente d’identifier la pensée de Starobinski, qui se base sur l’histoire du chevauchement entre le langage médical et la question littéraire et philosophique à travers les âges et sur la tentative de revaloriser certaines formes d’expression telles que la littérature, façonne d’autres facettes de l’art. Son approche est « sage » et s’affranchit de toute méthode réductionniste.
Źródło:
e-Scripta Romanica; 2023, 11; 145-156
2392-0718
Pojawia się w:
e-Scripta Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Human Characters and Morality in Ibn Ḥazm’s Philosophical Aphorisms
Ludzkie charaktery i moralność w filozoficznej aforystyce Ibn Ḥazma
Autorzy:
Stefaniuk, Tomasz Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1376015.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Philosophie
arabische Philosophie
muslimische Philosophie
Ethik
Moralistik
Aphoristik
Islam
Ibn Hazm
philosophy
Arab philosophy
Islamic philosophy
ethics
moralistic literature
aphorism
Ibn Ḥazm
filozofia
filozofia arabska
filozofia muzułmańska
etyka
moralistyka
aforystyka
islam
Opis:
The author analyzes the philosophical thoughts outlined by Ibn Ḥazm in his Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar treatise. Apart from friendship, love, social relationships, the complexity of human characters and the diversity of life attitudes, the one issue discussed in the treatise first and foremost is the meaning and significance of human life. The Arab philosopher refers to all these issues as a rationalist despite ultimately presenting a clearly religious-oriented position. His ethical views are rooted not only in a religious (Muslim) tradition, but also in that of classical philosophy, reflecting a particularly strong convergence with the ethics of the Stoics and Aristotle.
Der Artikel setzt sich zum Ziel, die im Traktat Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar von Ibn Hazm dargestellte Philosophie zu untersuchen. Der Autor äußert sich in dieser Schrift über die Fragen der Freundschaft, Liebe, der zwischenmenschlichen Beziehungen in der Gesellschaft, über die Komplexität der menschlichen Charaktere und die Vielfalt der Lebenshaltungen. Jedoch die wichtigste der behandelten Fragen ist der Sinn und die Bedeutung des menschlichen Lebens. Der arabische Philosoph nimmt Stellung zu allen diesen Fragen als Rationalist, obwohl er letztendlich einen klar religiös orientierten Standpunkt repräsentiert. Seine ethischen Anschauungen und seine Moralistik sind nicht nur in der religiösen (muslimischen) Tradition verwurzelt, sondern auch in der Tradition der klassischen Philosophie, wobei sie besonders stark mit der Ethik der Stoiker und von Aristoteles übereinstimmen.
Celem artykułu jest analiza filozofii zaprezentowanej w traktacie Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar Ibn Ḥazma. W pracy tej jej autor omawia między innymi takie kwestie jak przyjaźń, miłość, relacje między ludźmi w społeczeństwie, złożoność ludzkich charakterów czy różnorodność postaw życiowych; najważniejszą z podjętych tam kwestii jest jednak sens i znaczenie życia człowieka. Do wszystkich tych zagadnień, mimo prezentowania ostatecznie stanowiska wyraźnie religijnie zorientowanego, arabski filozof odnosi się jako racjonalista. Jego poglądy etyczne i moralistyka zakorzenione są nie tylko w tradycji religijnej (muzułmańskiej), lecz również w tradycji filozofii klasycznej, wykazując szczególnie silną zbieżność z etyką stoików i Arystotelesa.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2020, 30; 85-109
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traktat o trzech oszustach: Mojżeszu, Jezusie i Mahomecie jako przykład radykalnej krytyki religii pozytywnych
Autorzy:
Szocik, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705459.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ateizm
krytyka religii
„philosophie clandestine”
rewolucja myśli
racjonalność
Opis:
Traktat o trzech oszustach stanowi pomost łączący myśl nowożytną z radykalną w swojej krytyce tradycyjnego porządku religijnego i teologicznego filozofią Oświecenia. Traktat jest najpopularniejszym dziełem reprezentującym tzw. philosophie clandestine, demaskującym czołowe religie pozytywne jako systemy polityczne, które posługują się religią wyłącznie jako pretekstem do realizacji politycznych i ekonomicznych ambicji ich twórców. Traktat streszcza najważniejsze argumenty podejmowane przez zwolenników racjonalistycznej i naturalistycznej krytyki religii, promując ideały wolności i racjonalności, mające zastąpić dotychczasowe odniesienie do tradycji i autorytetu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 127-135
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Routinen der Vielfalt: Praktiken der Anerkennung im pädagogischen Feld
Autorzy:
Czejkowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1197987.pdf
Data publikacji:
2016-09-26
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Philosophie of Education
Schooling
Diversity
Professional Development
Subject Critique
Opis:
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the paper is to show that the concept of diversity has much more implications for schools and education than commonly assumed. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODOLOGY: Based on an evaluation research study (formative and summative) involving 20 schools at the elementary and secondary level, which have undergone a federal process of professional development findings are presented, which indicate that we need to be more strategic in terms of our research practices and dissemination when it comes to diversity. THE PROCESS OF ARGUMENTATION The paper introduces the concept of a critical theory of professional development in education, which includes the conceptual history approach and post structural points of view. The findings of an evaluation research study are then analysed. The exploration of the connections between diversity discourses and the challenges of the daily organisational and pedagogical routines completes the analysis. RESEARCH RESULTS: For the results show that diversity management is becoming more and more of an issue. Further crucial points seem to be media relations and the competition between schools. CONCLUSIONS, INNOVATION AND RECOMMENDATIONS: Strengthening the competence of everybody involved and enabling transfer of knowledge is the key. Instead research tends to confront players with what they don’t know and can’t handle, often classifying their working approaches in an offensive way rather then supporting them by acknowledging their expertise in first place. The approach of a Critical Professional Development in Education could be the key
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2016, 15, 33; 67-83
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stoicyzm popularny. Nowa szansa dla filozofii praktycznej czy raczej iluzja?
Autorzy:
Stefaniuk, Tomasz Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644022.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
praktische Philosophie
Stoizismus
Philosophie
Pop-Stoizismus
populärer Stoizismus
polnische Philosophie
Ethik
philosophy
practical philosophy
Stoicism
pop-Stoicism
popular Stoicism
Polish philosophy
ethics
filozofia
filozofia praktyczna
stoicyzm
pop-stoicyzm
stoicyzm popularny
filozofia polska
etyka
Opis:
Kann Philosophie in unserer übermäßig kommerzialisierten Kultur funktionieren? Ist sie immer noch nötig? Vielleicht ist die Konzentration auf der Lebenskunst (der Kunst, schöner und weiser zu leben) für das "Überleben der Philosophie" lebensnotwendig, falls sie mehr als eine lebensferne wissenschaftliche Tätigkeit werden soll? Der Artikel verfolgt das Ziel, gewisse Phänomene zu erforschen, die mit dem gesellschaftlichen und kulturellen Funktionieren der Philosophie in der Gegenwart, insbesondere in Bezug auf die Massenkultur, verbunden sind. Der Text konzentriert sich auch auf aktuellen Versuchen, die die "Renaissance" des Stoizismus in seinem Verständnis als praktische Philosophie anstreben. Der Autor fokussiert auf den "philosophischen Markt" in Polen, die aktuellen Verbreiter des "vereinfachten Stoizismus" (des sog. Pop-Stoizismus), Marcin Fabjanski und Tomasz Mazur, und deren Bücher und Tätigkeit außerhalb des akademischen Milieus. Sind ihre Veröffentlichungen und andere Formen des Wirkens imstande, den Menschen die Philosophie und insbesondere den Stoizismus näherzubringen?
Can philosophy  be of use  in our over-commercialized culture? Is it still needed at all ? Perhaps one of the ways to "keep  philosophy going " (if it is not to remain  merely an academic activity  detached to a great extent  from life)  is to   focus  on teaching  to live comfortably  and wisely. Analyzed are  some phenomena related  to the social and cultural  role of philosophy in modern times, especially so  with reference to  mass culture.  Also reviewed are on-going  attempts  at bringing about the  "rebirth" of Stoicism, understood primarily as practical philosophy. The author focuses  on the "Polish philosophical market" and  in particular on  books written  by   present-day propagators of  "pop-Stoicism"  Marcin Fabjański and Tomasz Mazur, and their activities pursued  outside the academic milieu.  Could  their  publications and activities  bring people closer to philosophy in general, and to Stoicism especially?
Czy filozofia może funkcjonować w naszej nadmiernie skomercjalizowanej kulturze? Czy nadal jest potrzebna? Być może jedną z możliwości „przetrwania filozofii” – o ile nie chcemy, aby była to w dużej mierze oderwana od życia działalność akademicka – jest skoncentrowanie się na tym, jak pięknie i mądrze żyć? Celem tego artykułu jest analiza pewnych zjawisk związanych ze społecznym i kulturowym funkcjonowaniem filozofii we współczesnych czasach, szczególnie w odniesieniu do kultury masowej. Tekst ten koncentruje się także na aktualnych próbach zmierzających do „odrodzenia” stoicyzmu, pojmowanego przede wszystkim jako filozofia praktyczna. Autor skupia się na „polskim rynku filozoficznym” i współczesnych propagatorach „uproszczonego stoicyzmu” – bądź też lub „pop-stoicyzmu” – Marcinie Fabjańskim i Tomasz Mazurze, na ich książkach i działalności prowadzonej poza środowiskiem akademickim. Czy ich publikacje i inne formy działalności mogą przybliżyć ludzi do filozofii w ogóle, a zwłaszcza do stoicyzmu?
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 24
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cinematic self-portrait of an Artist – Jean Cocteau’s Le Testament d’Orphée (1960)
Autorzy:
Jałocha, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638203.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Jean Cocteau, autoportrait, autobiographie, philosophie de l’art, cinéma
Opis:
Le but de l’article est d’analyser le film Le Testament d’Orphée (1960) de Jean Cocteau par rapport à sa dimension autobiographique. Magdalena Jałocha, en s’appuyant sur les conceptualisations de la pratique autobiographique, proposées par Philippe Lejeune, Michel Beaujour et Magdalena Podsiadło, repère des « signaux autobiographiques » que Cocteau a utilisés dans son film. L’auteure montre des motifs et des pistes thématiques qui se répètent dans le travail et dans des dimensions auto-textuelles de l’oeuvre cinématographique de ce metteur en scène. Magdalena Jałocha constate que ledit film où Cocteau-même joue le rôle du Poète (incarnation moderne d’Orphée), devrait être compris comme incarnation finale de ses concepts existentiels et esthétiques, comme autoportrait filmique de l’artiste et comme reflet de son imagination.
Źródło:
Romanica Cracoviensia; 2014, 14, 4
2084-3917
Pojawia się w:
Romanica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
« Sauver l’imaginaire » : littérature et photographie face à face
"Saving the imaginary": literature and photography face to face
Autorzy:
Paigneau, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676333.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
littérature
photographie
imaginaire
médiologie
philosophie
literature
photography
imagination
mediology
philosophy
Opis:
If the most minimalist definition one can give to the words « art work » is « the way an imagination expresses itself », this definition was, in the second half of the 19th century, the reason why art. critics and theorists argued about the status of photography : purely objective document or potential art work. But writers and literary theorists also took part in this debate, since photography was used to illustrate novels. This article confronts the « literary imagination » and the « photographic imagination », and tries to understand the points of convergence and the points of divergence between these two kinds of imagination, through the contradictory points of view of historians, philosophers and theorists of visual arts and literature.
Si l’on peut définir, de la manière la plus générale, une oeuvre d’art comme ‘expression d’un imaginaire, cette définition posa le problème du statut de la photographie lors de son apparition : document purement objectif ou potentielle forme artistique. Écrivains et critiques littéraires prirent part à ce débat, d’autant plus que des photos furent utilisées pour illustrer des livres, notamment des romans, à partir des années 1880. Cet article tente de confronter « l’imaginaire littéraire » à « l’imaginaire photographique » à travers des points de vues d’écrivains, critiques, philosophes et médiologues, afin de tenter de mieux comprendre leurs points de convergence et de divergence.
Źródło:
e-Scripta Romanica; 2018, 6; 30-43
2392-0718
Pojawia się w:
e-Scripta Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Weisheit bei Schopenhauer und die Frage ihrer Aktualität
Wisdom in Schopenhauer’s grasp and the question of its timeliness
Autorzy:
Miodoński, Leon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666031.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Arthur Schopenhauer
Weisheit
Baltasar Gracian
deutsche Philosophie
Wisdom
German Philosophy
Opis:
The notion of wisdom in Schopenhauer’s grasp is analyzed in two different perspectives. First, in the context of early philosophy with the supreme term “better consciousness” (das bessere Bewußtsein). The crowning achievement of this period was The World as Will and Representation and radically formulated cognitive elitism. Second, in the context of Parerga and Paralipomena essays, in particular the Aphorisms on the Wisdom of Life essay, when Schopenhauer transforms himself from a metaphysician and a Buddhist into a moralist and teacher of life’s wisdom, who teaches what to do to minimize the suffering of our lives. This shift of accents was connected with the thorough reading of B. Gracian’s The Art of Worldly Wisdom. A Pocket Oracle. Gracian did not teach how to free oneself from the world, but how to live in a world full of evil, adversity, intrigues and wickedness.
Schopenhauers Weisheitsbegriff wurde aus zwei verschiedenen Perspektiven analysiert. Erstens, im Kontext der frühen Philosophie, wo „das bessere Bewusstsein“ eine Schlüsselrolle spielte. Der Höhepunkt dieser Zeit waren das Werk Die Welt als Wille und Vorstellung und radikal formulierte philosophische Exklusivität. Zweitens, im Kontext von Essays-Sammlung Parerga und Paralipomena, und besonders einem der Essays Aphorismen zur Lebensweisheit, wo sich Schopenhauer vom Metaphysiker und Buddhisten in den Moralisten und den Lehrer vervandelte, der die Verfahrensregeln in der irrationalen Welt des Willens zeigte, so dass das Leid die geringste Teilnahme an der realen Existenz des Menschen hatte. Diese Akzentverschiebung erfolgte vor allem dank der gründlichen und tiefen Lektüre von Baltasar Gracians Das Hand-Orakel und Kunst der Weltklugheit. Gracian lehrte aber an keiner Stelle, wie man sich von der Welt befreien kann, sondern eher wie man in einer Welt des Bösen, voll von Gegensätzen, Intrigen und Niederträchtigkeiten leben kann.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2018, 32; 129-139
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diderot et Le Neveu de Rameau, un je(u) de rôle à l’issue incertaine
Diderot and Rameau’s Nephew: The Uncertain Outcome of a Role-Playing Game
Autorzy:
Lecimbre, Aude
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24201489.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
Tematy:
Denis Diderot
jeu
philosophie
individualité
dramaturgie
game
philosophy
individuality
dramaturgy
Opis:
En dépliant les usages du terme de jeu dans leur dimension dramaturgique, l’objectif de cette contribution est d’éclairer la question de l ’individualité du personnage du Neveu dans Le Neveu de Rameau de Diderot. L’importance que l’écrivain accorde au genre théâtral éclaire d’un point de vue nouveau l’œuvre puisque, dans ce dialogue entre Lui et Moi, la question du décor et la structure du texte se doublent d’une interrogation sur le je des personnages. Le thème du jeu éclaire à la fois le décor dans lequel se déroule le dialogue et l’individualité du personnage du Neveu qui ne semble être, du début à la fin, qu’un comédien par essence. Force est alors de constater que ce dernier se joue du Philosophe et subvertit tout autant son point de vue matérialiste que sa pratique philosophique.
By requiring us to think the notion of play in his dramaturgical aspect, the main purpose of this paper is to shed light on the question of the individuality of the character of the Nephew in Rameau’s Nephew. The field of the theatre and performing arts is of great importance in Diderot’s texts. Therefore, in Rameau’s Nephew, through the dialogue between Him and Me, the question of the theatrical space and the structure of the text are coupled with a questioning of the “I” of the characters. We want to observe, in this paper, the way in which the theme of play in Rameau’s Nephew illuminates the theatrical space and the structure. The character of the Nephew is only an actor. He laughs at the Philosopher and subverts the materialist point of view, as much as philosophical practice.
Źródło:
Quêtes littéraires; 2023, 13; 38-47
2084-8099
2657-487X
Pojawia się w:
Quêtes littéraires
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologiczne uwarunkowania mistycyzmu i filozofii Karola Wojtyły
Autorzy:
Rynkiewicz, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644410.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Mystik
Philosophie
Erfahrung
Integration
mysticism
philosophy
experience
integration
mistycyzm
filozofia
doświadczenie
integracja
Opis:
Als einzelne Forschungsgebiete durchdringen Philosophie und Mystik tief einander und wirken sich aufeinander aus. Ganz besonders ist dies zu sehen beim Denken von Karol Wojtyla, dem späteren Papst Johannes Paul II. Darum stellt sich die Frage: Haben wir es bei Wojtyla mit einer mystischen Philosophie oder eher einer philosophischen Mystik zu tun? Ziel des vorliegenden Aufsatzes ist es nicht, eine erschöpfende Analyse der Relation zwischen der Mystik und Philosophie Wojtylas zu liefern, sondern einige prinzipielle Elemente zu benennen, welche sowohl einen mystischen als auch einen philosophischen Charakter aufweisen und für das richtige Verständnis der Anthropologie Wojtylas erforderlich sind. Es handelt sich also um die Erfahrung, Metaphysik und den Menschen. In diesem Kontext erscheint die Frage nach der Effizienz von dem Integraftionsfaktor, der die Gebiete der Mystik und Philosophie durchdringt.
As individual fields of research, philosophy and mysticism penetrate deep each other and affect each other throughout. This is especially seen in the thought of Karol Wojtyła, the future Pope John Paul II. Therefore, the question arises: are we dealing here with mystical philosophy or philosophical mysticism? The aim of this paper is not to provide an extensive analysis of the relation between mysticism and philosophy, but to name a few basic elements which have a mystical and a philosophical character and are required for the proper understanding of philosophy of Wojtyła. What the present paper is concerned with is the following: the experience, metaphysics and a person. In this context, there arises a question about the efficiency of the integration factor that permeates the areas of mysticism and philosophy.
Filozofia i mistyka, jako odrębne obszary badań, głęboko się przenikają i wzajemnie na siebie oddziałują. Widać to szczególnie w twórczości Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II. Dlatego pojawia się pytanie: czy mamy do czynienia u Wojtyły z filozofią mistyczną, czy też raczej z mistyką filozoficzną. Celem artykułu nie jest wyczerpująca analiza relacji zachodzącej między mistyką a filozofią Wojtyły, lecz ukazanie niektórych kluczowych elementów, które mają charakter zarówno mistyczny, jak też filozoficzny, a przy tym są istotne dla właściwego zrozumienia antropologii Wojtyły. Chodzi więc o doświadczenie, metafizykę i człowieka. W tym kontekście pojawia się pytanie o skuteczność czynnika integracyjnego, który przenika obszar mistyki i filozofii.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 11
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
« Aimer religieusement le monde et la vie » : la réponse de Pierre Leroux au contemptus mundi
Autorzy:
Szymański, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912423.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Pierre Leroux
romantisme
contemptus mundi
religion
philosophie de la vie
philosophie comme manière de vivre
souverain bien
Romanticism
philosophy of life
philosophy as a way of life
highest good
Opis:
Dans son ouvrage De l’humanité, de son principe et de son avenir (1840), Pierre Leroux cherche à établir la « vraie définition de la religion », en visant à une synthèse des traditions religieuses de l’humanité et de la philosophie moderne. Aucune des réponses philosophiques que l’homme a tenté jusqu’ici de donner à la question du bonheur et du souverain bien (stoïcisme, épicuréisme, platonisme, christianisme) ne peut être jugée comme satisfaisante. Entre matérialisme qui méprise l’esprit d’un côté et spiritualisme qui méprise la nature et le monde de l’autre, Leroux cherche une troisième voie : « Aimer religieusement le monde et la vie ». Sa philosophie, qui est à la fois une manière de vivre et une réflexion herméneutique sur l’humanité, conduit à l’application véritable et socialement organisée du principe de l’amour, et dépassant égoïsme et altruisme dans la solidarité, permet de libérer la nature et la vie du mépris qui pesait sur elles pendant des siècles.
In his book De l’humanité, de son principe et de son avenir (1840), Pierre Leroux seeks to establish the “true definition of religion”, aiming at a synthesis of the religious traditions of humanity and modern philosophy. None of the philosophical answers that man has hitherto attempted to give to the question of happiness and of the highest good (Stoicism, Epicureanism, Platonism, Christianity) can be judged as satisfying. Between materialism that despises the spirit on one side and spiritualism that despises nature and the world on the other, Leroux seeks a third way: “To love religiously the world and life”. His philosophy, which is at the same time a way of life and a hermeneutic reflection on humanity, leads to real and socially organized application of the principle of love, and – transcending in solidarity the opposition between selfishness and altruism – makes it possible to free nature and life from the contempt that weighed down on them for centuries.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2020, 15; 151-161
1505-9065
2449-8831
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśl Michela de Montaigne’a a idea tolerancji
Autorzy:
Kwak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643869.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Toleranz
Michel de Montaigne
Philosophie der Neuzeit
politische Philosophie
religiöse Kriege in Frankreich
tolerance
modern philosophy
political philosophy
religious wars in France
tolerancja
filozofia nowożytna
filozofia polityczna
wojny religijne we Francji
Opis:
Der Artikel beschäftigt sich mit dem Problem der Toleranz und deren Bedeutung in der sozialen Welt. Den Ausgangspunkt bildet der Versuch, auf den Entwurf von Michel Montaigne zurückzugreifen, einem der Wegbereiter der neuzeitlichen Wahrnehmung einschlägiger Problematik in der europäischen Kultur. Berücksichtigt wurde der historische Hintergrund, besonders die Zeit der religiösen Kriege im Frankreich des 16. Jahrhunderts und ihre sozial-politischen Folgen. Es wurde auch kurz die Genese des Toleranzbegriffs auf unserem Kontinent dargestellt, zusammen mit den Schlüsselmomenten ihrer Entwicklung von der Antike bis zum 16. Jahrhundert.
Artykuł podejmuje problem tolerancji i jej znaczenie w świecie społecznym. Punktem wyjścia jest próba odwołania się do koncepcji Michela de Montaigne’a jako jednego z prekursorów nowożytnego postrzegania wspomnianej problematyki w kulturze europejskiej. Uwzględnione zostało tło historyczne, szczególnie okres wojen religijnych we Francji XVII wieku oraz ich konsekwencje społeczno-polityczne. Pokrótce zaprezentowana została również geneza pojęcia tolerancji na naszym kontynencie wraz z kluczowymi momentami jej formowania od czasów starożytnych do XVI stulecia.
The article takes up the issue of tolerance and its importance in the social world. Reference is made first to the ideas voiced by Michel de Montaigne, one of the forerunners of modern perception of that issue in European culture. Account is taken of the historical background, notably of the religious wars in 16th century France and their social and political consequences. Presented in brief is the genesis of the concept of tolerance on our continent, including key highlights in its development from antiquity to the 16th century.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 19
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teodor de Wyzewa face à ses maîtres
Teodor de Wyzewa in relation to his masters
Autorzy:
Opiela-Mrozik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/483457.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
Tematy:
Wyzewa
wagnérisme
philosophie schopenhaurienne
science
religion
beauté
Wagnerism
Schopenhauer’s philosophy
beauty
Opis:
The paper analyzes Teodor de Wyzewa’s critical writings (collected in Nos Maîtres) and literary texts, paying special attention to his attitude to those whom he considered his masters. The evolution of Wyzewa’s ideas shows that this adept at Wagnerism gradually distanced himself from those who had influenced him, replacing the intellectual approach to art and blind faith in science, regarded as worthless, by an aesthetic and ethical ideal. In the novel Valbert ou les Récits d’un jeune homme, Wyzewa describes a move away from alienating idealism towards a spontaneous attitude to life. His new interpretation of biblical parables abandons Schopenhauer’s philosophy in favour of the Tolstoyan movement (Contes chrétiens). The search for moral values is connected with a break with Symbolist thought for the benefit of a religion of love and beauty. Formulating his own teaching, Wyzewa surpassed the authority of his masters, without, however, diminishing their significance for his generation.
L’article analyse les écrits critiques (réunis dans Nos Maîtres) et les textes littéraires de Teodor de Wyzewa, en fonction de son attitude à l’égard de ceux qu’il considérait comme ses maîtres. L’évolution de la pensée de Wyzewa démontre que cet adepte du wagnérisme s’est progressivement éloigné de ceux qui l’ont influencé, en remplaçant une approche intellectuelle de l’art et la foi aveugle dans la science, jugée vaine, par un idéal à la fois esthétique et éthique. Dans le roman Valbert ou les Récits d’un jeune homme Wyzewa décrit un détachement de l’idéalisme aliénant au profit d’une attitude spontanée face à la vie. Sa relecture des paraboles bibliques met en question la philosophie schopenhauerienne au profit du tolstoïsme (Contes chrétiens). La quête des valeurs morales entraîne une rupture avec la pensée symboliste en faveur d’une religion de l’amour et de la beauté. En formulant son propre enseignement Wyzewa a donc dépassé l’autorité de ses maîtres, sans pourtant amoindrir leur importance pour toute sa génération.
Źródło:
Quêtes littéraires; 2019, 9; 77-89
2084-8099
2657-487X
Pojawia się w:
Quêtes littéraires
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaracjonalizm a ekologia umysłu
Metarationalismus und die Ökologie des Verstandes
Autorzy:
Ewertowski, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2178222.pdf
Data publikacji:
2011-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
zeitgenössische Philosophie
Konzept des kognitiven Geistes
Bewusstsein
kulturelle Zeichen
Vorverständnis
Vorverfolgung
Rationalismus
Opis:
Welches Kriterium einer einwandfreien Erkenntnis und eines korrekten Denkens ist anzunehmen? In der Kultur existiert eine ganze Reihe von Anzeichen und Zeugnissen „eines unterdrückten Verstandes”.Dies sind Folgen emotionaler Einstellungen, ideologischen Strebens, kultureller Vorurteile bzw. Folgen einer falschen Formation des Verstandes. Die zeitgenössische Philosophie ist in einer gewissen Strömung vom Konzept des erkennenden Verstandes zugunsten des Bewusstseins (das Substanzielle wurde ins Psychische umgewandelt) abgekommen. Die Erkenntnis beruht auf einer Interpretationsfolge von Kulturzeichen mit Berücksichtigung des „Vor-Zufolgerns”, „Vor-Zuverstehens”, „Vor-Zuproizierens” (M. Scheler, F.D. Schleiermacher, M. Heidegger). Der Autor des Artikels schlägt im Rahmen der Sorge um die „Ökologie des Verstandes” den Metarationalismus vor, der auf der Wahl einer entsprechenden Form des Rationalismus zum Gegenstand der Erkenntnis beruht.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2011, 12; 363-386
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa symbole. Dwie koncepcje postępu i diagnoza kryzysu współczesności N. F. Fiodorowa
Autorzy:
Jędrysko, Cezar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643855.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Fiodorow
Krise
Fortschritt
russische Philosophie
Fedorov
crisis
progress
Russian philosophy
kryzys
postęp
filozofia rosyjska
Opis:
N. F. Fiodorow ist Autor eines ungewöhnlichen Projektes – des sogenannten Gemein-schaftswerks, das eine Verbindung des rustikalen und antiprogressiven Gesellschaftsbil-des mit einer technologischen Utopie bildet. Im Artikel soll Fiodorows Vision des Zivili-sationsfortschritts unter dem Aspekt ihrer zwei Maßstäbe: der Diagnose der Krise und der Idee des Fortschritts untersucht werden. Am Anfang werden Symptome der Krise und ihre Ursachen dargestellt, dann werden zwei alternative Ideen des Fortschritts ge-genübergestellt. Die Essenz der ersten Idee ist das Primat des Neuen über dem Alten. Sie komme in Gestalt des Ersten Weltkrieges zum Ausdruck und bilde das Fundament der Zivilisation des Todes. Die zweite Idee soll als ein Heranwachsen der Kultur verstanden werden, als Wachrütteln des Bewusstseins, dass jeweilige Generation in Schuld gegen-über ihren Ahnen steht. Es wird symbolisch durch die altrussische Tradition repräsen-tiert.
N. F. Fedorov is the author of an extraordinary project, the so-called “the common task”, which combines a rural and anti-progressive vision of society with technological utopia. In this paper I will consider his concept of the development of civilizations in terms of its two determinants: the diagnosis of the crisis and the idea of progress. At the beginning I will present the symptoms of the crisis and the reasons which, according to Fedorov, underlie it. I will then contrast two ideas of progress. First of them can be described as the primacy of the new over the old. It is represented by the World Expo event, and leads to the foundation of the civilization of death. The second must be regarded as a maturing of culture and awakening of an awareness of the common debt of humanity to its ances-tors. It is symbolically depicted by the old Russian tradition of raising a church over a day by a local society in case of natural disasters.
N. F. Fiodorow jest autorem niezwykłego projektu – tak zwanego „wspólnego dzieła” – będącego połączeniem rustykalnego i antyprogresywnego obrazu społeczeństwa z technologiczną utopią. Celem niniejszego artykułu jest rozważenie Fiodorowowskiej wizji rozwoju cywilizacji pod kątem jej dwóch wyznaczników: diagnozy kryzysu oraz idei postępu. Na początku zostaną przedstawione symptomy kryzysu oraz przyczyny, które za nimi stoją. Następnie skonfrontowane zostaną dwie alternatywne idee postępu. Istotą pierwszej jest prymat nowego nad starym. Uwidacznia się ona pod postacią Wystawy Światowej i stanowi fundament cywilizacji śmierci. Natomiast druga powinna być pojmowana jako dojrzewanie kultury, rozbudzanie świadomości obecności powszechnego długu danego pokolenia względem przodków. Symbolizuje ją staroruska tradycja stawiania cerkwi jednodniowych przez lokalne społeczności w obliczu klęsk naturalnych.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 10
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia religii. Współczesne horyzonty
Autorzy:
Dobieszewski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643884.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Philosophie
Religion
Metaphysik
Postsäkularität
philosophy
religion
metaphysics
post-secularism
filozofia
religia
metafizyka
postsekularyzm
Opis:
Der Artikel unternimmt den Versuch, die Beziehungen zwischen der Religion und der Philosophie zu bestimmen, mit besonderer Berücksichtigung der gegenseitigen Beeinflussung: wo die Religion die Metaphysik der Philosophie motiviert, und die Philosophie die Religion vor dem Fanatismus schützt. Diese Überlegungen werden von der Reflexion über die einseitige Bindung der Religion an den politischen Konservatismus und von einer knappen Bestandsaufnahme über postsäkuläre Strömungen in der Religionsbetrachtung im 20. Jahrhundert begleitet.
The paper attempts to delineate the relationships between religion and philosophy, in parti-cular their mutually conducive influence – religion is a catalyst of philosophy’s metaphysical dimension while philosophy is a shield that protects religion from funda-mentalism. Furthermore, the article focuses also on the one-sided analysis of religion as a marker of political conservatism and offers brief insights into the post-secular tendency evi-dent in the twentieth-century scholarly take on religion.
Artykuł jest próbą określenia relacji między religią a filozofią, ze szczególnym uwzględnieniem ich wzajemnie inspirującego związku – gdy religia motywuje metafizyczność filozofii, a filozofia chroni religię przed fanatyzmem. Towarzyszy temu refleksja nad jednostronnym wiązaniem religii z konserwatyzmem politycznym oraz krótkie zdanie sprawy z tendencji postsekularnej w dwudziestowiecznym spojrzeniu na religię.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 7
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śmierć czy ukrycie się Boga? Filozoficzno-teologiczny kontekst problematyki
Death or hiddeness of God? Philosophical-theological context of this problem
Autorzy:
Jasiński, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460465.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Warszawska Prowincja Redemptorystów
Tematy:
Bóg
śmierć
ukrycie
filozofia
teologia
God
death
hiddeness
philosophy
theology
Gott
Tod
Verbergen
Philosophie
Theologie
Opis:
The paper presents the different ways of the interpretation of the thesis of “death of God” (F. Nietzsche). It shows that we should understand this phrase not as killing of God but rather as his “hiddeness”. The paper has two parts: philosophical and theological. The philosophical “hiddeness of God” has three dimensions: ontological (Heidegger – subjective supernatural zone; Tillich – mystery of God), ethical (Hegel – God as moral ideal; Sartre and Buber – objectifying of man; Nietzsche, Heidegger, Sartre – secularization and nihilism) and epistemological (Heidegger – lack of adequacy of concepts in description of God; Tillich – symbolism of expressions). The theological “hiddeness” has four dimensions: mystical (Luter, Barth – God hides his nature and will; Hamilton – concern for the right image of God; Vahanian, Tracy – apophatism), ontological (Altizer – immanence of God), ethical (Hamilton, Tracy, Guttierez, Johnson – presence in poor people; Van Buren – ideal of humanity) and epistemological (Cox, Van Buren – concepts without empirical sense).
Źródło:
Studia Redemptorystowskie; 2013, 11
1731-710X
Pojawia się w:
Studia Redemptorystowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura z zakresu filozofii w katalogach rzeczowych Biblioteki Jagiellońskiej
Fragen aus dem Bereich der Philosophie in den Sachkatalogen der Jagiellonischen Bibliothek
Autorzy:
Baś, Marzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040969.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bibliothek
Konferenz
Philosophie
wissenschaftliche Literatur
biblioteka
konferencja
filozofia
literatura naukowa
library
conference
philosophy
scientific literature
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2003, 79; 215-228
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water and its emotions in sentimental literature. The Marie cycle by Jean Philip Toussaint
Autorzy:
Maziarczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/605397.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cycle of Mary
water
emotions
philosophy
Jean-Philippe Toussaint, cycle de Marie, eau, émotions, philosophie
Opis:
Das Volume enthält keine Abstracts in deutscher Sprache.
The aim of this paper is to analyse diverse representations of water in Jean-Philippe Toussaint’s cycle of Mary and the textual effects they produce. Water is not only the crucial aspect of the represented world but also the key narrative component, which shapes the plot, creates nostalgic atmosphere and reveals the philosophical dimension of the novel classifiable as romance. Drawing on selected theories of elements, the paper examines the ways in which Toussaint uses the emotions carried by water to create intensity and depth in a novel about love.
Le présent article se propose d’analyser diverses occurrences aquatiques dans le cycle de Marie et les effets romanesques qu’elles produisent. Abondamment évoquée dans ses diverses occurrences, naturelles et artificielles, géographiques, atmosphériques ou bien physiologiques, l’eau irrigue profondément la texture romanesque et la nourrit de façon stimulante sur plusieurs plans. En nous référant à des travaux de réflexion sur quatre éléments (philosophes grecs, Bachelard 1942, Durand 1985, Libis 1993), nous chercherons à démontrer la manière fine et complexe dont Toussaint exploite les émotions de l’eau pour donner de l’intensité et de la profondeur à l’histoire émotionnelle qu’il raconte.
Том не содержит аннотаций на русском языке.
Źródło:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 2018, 42, 3
0137-4699
Pojawia się w:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie kończy się filozofia? Metafora w literaturze i filozofii
Autorzy:
Gałkowski, Stanisław Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643954.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Metaphor
Philosophie
Literatur
Debatte
Rationalität
metaphor
philosophy
literature
debate
rationality
metafora
filozofia
literatura
debata
racjonalność
Opis:
Der Text ist eine Antwort auf die Polemik von Marcin Kochanowski (Über die Beziehungen zwischen Literatur und Philosophie am Beispiel der Gestalt von Iwan Karamazow) mit meinem Text (Die Grenze der Philosophie. Metapher in der Philosophie am Beispiel der Sprache von Józef Tischner), der der Rolle der Metapher in der Formulierung philosophischer Thesen und in der Bestimmung des Unterschieds zwischen Philosophie und Literatur gewidmet war.
This is a response to Marcin Kochanowski's polemics (On links between literature and philosophy on the example of Ivan Karamazov) with my paper (The boundary of philosophy. The metaphor in philosophy as exemplified by Józef Tischner’s language) elaborating on the role of the metaphor in formulating philosophical theses and in defining the difference between philosophy and literature.
Tekst jest odpowiedzią na polemikę Marcina Kochanowskiego (O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa z moim tekstem (Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera,) poświęconym roli metafory w formułowaniu tez filozoficznych oraz w określaniu różnicy między filozofią i literaturą.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 28
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charlesa Taylora dyskusja z naturalizmem
Autorzy:
Nowicki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644376.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Naturalismus
Psychologismus
hermeneutische Philosophie
Phänomenologie
naturalism
psychologism
hermeneutical philosophy
phenomenology
naturalizm
psychologizm
filozofia hermeneutyczna
fenomenologia
Opis:
Der Artikel setzt sich zum Ziel, die Überlegungen von Charles Taylor zu der Problematik der menschlichen Identität zu analysieren und Hauptthesen seines Antinaturalismus aufzuweisen. Aufgegriffen wird die Frage nach der Stellung des Taylorschen Gedankens im Kontext der Tradition der Phänomenologie und der hermeneutischen Philosophie. Die Kritik des Naturalismus beruht u. a. darauf, den für den Menschen konstitutiven axiologischen Horizont aufzuzeigen: den unabdingbaren Begriffsrahmen, der allen reduktionistischen Entwürfen menschlicher Natur vorangeht.
The purpose of this article is to trace Charles Taylor’s considerations concerning the issues of human identity and to show the main points of his anti-naturalist position. The Canadian philosopher’s criticism of naturalism consists, inter alia, of the identification of man’s constitutive axiological horizon – the conceptual framework, prior to any reductionist conceptions of human nature. One of the topics of the paper is to present Taylor’s thoughts within the tradition of Husserl's phenomenology and the hermeneutical philosophy of Gadamer and Heidegger. The above said category of conceptual framework is compared with Gadamer's notion of superstition (Vorurteil).
Celem artykułu jest analiza rozważań Charlesa Taylora dotyczących problematyki ludzkiej tożsamości oraz wskazanie głównych tez jego antynaturalizmu. Zostaje też podjęta kwestia pozycji myśli Taylora w horyzoncie tradycji fenomenologii oraz filozofii hermeneutycznej. Krytyka naturalizmu polega między innymi na wykazaniu konstytutywnego dla człowieka horyzontu aksjologicznego – nieusuwalnych ram pojęciowych, poprzedzających wszelkie redukcjonistyczne koncepcje natury ludzkiej.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 11
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od "Theophrastus Redivivus" do Du Maraisa. Źródła laickości w podziemnej filozofii radykalnego Oświecenia we Francji
From 'Theophrastus Redivivus' to Du Marais. Origin of Secularization in the Underground Philosophy of Radical Enlightenment in France
Autorzy:
Budzanowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1844539.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
manuscrits philosophiques clandestins
philosophie clandestine
libertynizm
francuskie oświecenie radykalne
laickość
libertinism
French Radical Enlightenment
secularism
Opis:
Artykuł przedstawia źródła koncepcji antyreligijnych we francuskiej literaturze filozoficznej radykalnego oświecenia podążając za symbolicznymi, tajnymi manuskryptami m.in: Theophrastus Redivivus, Le Militaire philosophe, Lettre d’Hypocrate à Damagatte, La vie de Mahomed, Le traite sur les trois imposteurs, La Moysade oraz Le Philosophe, by ukazać radykalizm podejścia do religii i wiary mało znanych francuskich libertynów, przedstawicieli tzw. philosophie clandestin: Fontenelle’a, Malebranche’a, Yves de Vallone’a, Delaube’a, R. Challe’a, H. de Boulanvilliers, Du Maraisa. Okrycia dotyczące francuskich podziemnych manuskryptów filozoficznych budzą zainteresowanie badaczy zmieniając ideowy obraz Oświecenia. Okazuje się bowiem, jak niebagatelny i do tej pory nierozpoznany wkład, wnieśli ci undergroundowi myśliciele, zakresem i radykalizmem swoich koncepcji, w nieodległą epokę encyklopedyzmu i rewolucji 1789. Libertyńskie teorie zrodzone w reakcji na monarchiczny i klerykalny absolutyzm kryją kontekstualną, antysystemową wyrazistość polityczną. Tajni filozofowie traktując religię jako ludzki zamysł służący podporządkowaniu społeczeństwa politycznym partykularyzmom, wywiedli swoje przekonania z poszukiwań zrozumienia całej ludzkiej religijności lub z potrzeb artykułowania uniwersalności religii naturalnej. Nawiązując do podziemnego impulsu antyreligijnego, ich ideowi kontynuatorzy - osiemnastowieczni akademicy i encyklopedyści, nie sformułowali koncepcji przyznania szerokiej tolerancji religijnej lecz wykreowali teorie, które w kolejnym stuleciu stały się historią konfliktu dwóch wizji Francji prowadząc do usunięcie religijności ze sfery publicznej (laïcité). W artykule opisano formującą się koncepcję laickości w radykalnym, podziemnym ruchu oświeceniowym nawiązując do odłożonych w czasie konsekwencji tego zjawiska, gdy postrzegana jako politycznie niebezpieczna idea ta powróciła do politycznych debat dopiero w drugiej połowie XIX wieku będąc historią konfliktu dwóch wizji państwa, by ostatecznie na mocy ustawy 1905r. stać się la loi fondatrice republikańskiej Francji konstytuując świecką postawę francuskiego społeczeństwa porewolucyjnego i model rozdziału instytucji publicznych od kościołów, w którym państwo nie ingeruje w religię obywatela, a kościoły w funkcjonowanie państwa.
The article describes the sources of anti-religious conceptions in French philosophical literature of Radical Enlightenment, based on secret symbolic manuscripts: Theophrastus Redivivus, Le Militaire philosophe, Lettre d'Hypocrate à Damagatte, La vie de Mahomed, Le traite sur les trois imposteurs, La Moysade and Le Philosophe, and aims to explore the radical approach to religion and faith of the following little-known French libertine thinkers, who were representatives of the so-called philosophie clandestine: B. Fontenelle, N. Malebranche, Y. de Vallone, Delaube, R. Challe, H. de Boulainvilliers. Discoveries related to French underground philosophical manuscripts attract the interest of researchers, changing the ideological picture of the Enlightenment. As it appears, underground thinkers – through the scope and radicalism of their ideas – made a so far unrecognized contribution to the not-so-distant age of encyclopaedism and the French Revolution. The libertine theories born in reaction to monarchical and clerical absolutism conceal contextual political and anti-Christian explicitness. Therefore, analyses of the approach to religion and faith expressed in underground philosophical texts allow us to classify them as anti-systemic. Undoubtedly, a great number of observations and recommendations of the secret philosophers was related to the search for understanding the entirety of human religiosity or to the need to articulate the universality of natural religion. However, French ideological continuators of the underground amateur philosophers, including eighteenth-century academics and encyclopaedists who referred to the underground anti-religious impulse, did not postulate introducing broadly-understood religious tolerance; on the contrary, they formulated theories that enabled the gradual removal of religiosity from the public sphere (laïcité). The article presents the idea of secularism in the radical underground Enlightenment movement and refers to the delayed consequences of said phenomenon, when this idea, considered politically dangerous, reappeared in political debates in the second half of the 19th century, and eventually became la loi fondatrice of the republican France under the 1905 law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 4(29); 18-32
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bibliotekarz wobec tekstów filozoficznych : (opracowanie rzeczowe)
Das Verhältnis des Bibliothekars zu philosophischen Texten (Sachbearbeitung)
Autorzy:
Wilczyńska, Grażyna Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040711.pdf
Data publikacji:
2004-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bibliothek
Philosophie
Bibliotheksammlungen
sachliche Beschreibung
biblioteka
filozofia
zbiory biblioteczne
opis rzeczowy
library
philosophy
library collection
substantive description
Opis:
Am Beispiel des philosophischen Schrifttums bemüht sich die Autorin, ausgewählte Faktoren aufzuzeigen, die die Arbeit des dieses Schrifttum sachlich bearbeitenden Bibliothekars bedingen. An erster Stelle wurde die Art der verwendeten Informations- und Suchsprache genannt. Veranschaulicht wurde auch der Unterschied zwischen den in der Sprache von Sachstichwörtern formulierten Sachcharakteristika und der Klassifizierung nach den Schemata des systematischen Kataloges. Als zweiter Faktor wurde die Art des philosophischen Textes genannt. Angenommen wurde eine Einteilung in primäre und sekundäre, gegenständliche und metawissenschaftliche (metaphilosophische) Texte. Auf den ersten Faktor hat der Bibliothekar (die Bibliothek) Einfluß, während der zweite unabhängig ist und aus der Art der katalogisierten Titel resultiert.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 81; 387-395
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja „boga ułomnego” i jej warianty w wybranych utworach Stanisława Lema
Autorzy:
Kochanowski, Marcin Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/961527.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Stanisław Lem
Philosophie
Literatur
Roman
Gott
Stanislaw Lem
philosophy
literature
novel
god
Filozofia
Literatura
powieść
bóg
Opis:
Im Artikel beschreibe ich das im Schaffen von Stanislaw Lem auftretende Konzept des „unvollkommenen Gottes“ und seine unterschiedlichen Varianten in ausgewählten Romanen und Erzählungen des Autors. Zufolge des Konzepts ist Gott ein Wesen ohne Attribute der Allmacht und des Allwissens, das keine separate transzendentale Sphäre des Daseins beansprucht, sondern in die Welt und in Materie verwickelt ist. Es bleibt durch jene Welt und durch die von ihm geschaffenen Wesen beschränkt und entdeckt allmählich diese Beschränkungen. Darüber hinaus unterziehe ich die Anschauungen der Interpreten des Schaffens von Lem hinsichtlich des einschlägigen Konzeptes einer kritischen Analyse.
Discussed is the notion of a "defective god" and its variants featured in novels and short stories written by Stanisław Lem.  Accordingly,  god is a  being devoid of such  attributes as omnipotence and omniscience,  one that does not exist in a separate, transcendent sphere of being, but is entangled in the world and matter, is limited by that world and also by  beings which he created , and is gradually discovering all these limitations. The paper also contains a critical analysis of commentators’ views on the writer's idea.
W artykule opisuję występującą w twórczości Stanisława Lema koncepcję „boga ułomnego” oraz różne jej warianty występujące w wybranych jego powieściach i opowiadaniach. Zgodnie z nią, bóg ten jest istotą pozbawioną atrybutów wszechmocy i wszechwiedzy, która nie zajmuje odrębnej, transcendentnej sfery bytu, lecz uwikłany jest w świat i materię, pozostając ograniczony przez ów świat, a także przez stworzone przez siebie byty, odkrywając stopniowo owe ograniczenia. Nadto poddaję krytycznej analizie poglądy komentatorów twórczości pisarza na temat omawianej koncepcji.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2020, 29
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Saint Thomas d’Aquin en tant que philosophe: le problème des sources
Święty Tomasz z Akwinu jako filozof: problem źródeł
Saint Thomas Aquinas as a philosopher: the problem of sources
Autorzy:
Golonka, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452711.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
aristotélisme
thomisme
philosophie
théologie
Gilson
Gogacz,
Tatarkiewicz
arystotelizm
tomizm
filozofia
teologia
aristotelism
thomism
philosophy
theology
Gogacz
Opis:
The title issue of the article is the problem of the philosophical sources Thomas in his works. The author believes that the source of Thomas’ philosophy is Aristotle. He argues his position as follows: a) Thomas wrote 11 comments on philosophical works of Aristotle, b) he called him Philosopher, c) he regularly refers to Aristotle, even in his theological writings, d) teaching aristotelism dominates in the Thomistic philosophy.
Tytułowym zagadnieniem artykułu jest problem filozoficznych źrodeł Tomasza. Autor uważa, że źródłem filozofii Tomasza jest Arystoteles. Argumentuje swoje stanowisko w następujący sposób: a) Tomasz napisał 11 komentarzy do filozoficznych dzieł Arystotelesa, b) nazywał go Filozofem, c) systematycznie odwołuje się do Arystotelesa, nawet w swych pismach teologicznych, d) nauczanie perypatetyzmu dominuje w filozofii tomistycznej.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 183-194
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Études de théologie, de philosophie et d’histoire” – журнал российских иезуитов во Франции
= “Études de théologie, de philosophie et d’histoire” – Magazine of Russian Jesuits in France
Autorzy:
Cierniak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032467.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Russian Catholics in France
Union
Slavonic Library
magazine “Études dethéologie, de philosophie et d’histoire”
19th c.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2018, LXVII, 3; 433-443
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szczęście w strukturze normatywności (część I - Normatywność)
Autorzy:
Niemczuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/961530.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Normativität
Glück
praktisches Subjekt
praktische Philosophie
normativity
happiness
practical subject
practical philosophy
normatywność
szczęście
podmiot praktyczny
filozofia praktyczna
Opis:
Die vorkantische Ethik war auf einem Schema aufgebaut, dem zufolge der Mensch in der praktischen Tätigkeit das tun sollte, was ihn glücklich macht. Der Streit galt nur der Natur des Glücks und der Natur des Menschen. Das Kantische Hinterfragen der Pflichtbegründung mit Hilfe von Rekurs auf das Glück und die Theorie des naturalistischen Fehlers führten dazu, dass sich gegenwärtige Theorien der Normativität (außer dem Utilitarismus) auf das Prinzip der Trennung der Normativität vom Glück stützen, was eine Verdrängung der Problematik vom Glück aus der praktischen Philosophie zur Folge hat. Der Ausgangspunkt des Artikels ist die Argumentation zugunsten folgender kritischer Behauptungen: (a) ohne Rekurs auf das Glück kann die Normativität weder befriedigend erklärt noch begründet werden; (b) das utilitaristische Konzept des Glücks taugt nicht für die Begründung der Normativität. Den ersten Teil des Artikels bildet der Umriss der Normativitätsstruktur samt dem Vorschlag einer Antwort auf die Frage, warum ich die Normativität respektieren sollte. Der zweite Teil des Artikels stellt ein solches Glückskonzept dar, dass die Normativität nicht ausschließt, sondern eine unerlässliche Begründung für sie bildet. Nach der Identifizierung des Designats des Glücksbegriffs wird sein Kern in Form von Euthymie charakterisiert, die als eine stabile Zufriedenheit mit dem Subjektsein verstanden wird. Das Ganze wird mit einer Argumentation abgeschlossen, die die Komplementarität von Glück und Normativität nachweist.
Pre-Kantian ethics was built on a scheme, according to which a person should do what makes him happy when engaged in practical action. The dispute concerned only the nature of happiness and the nature of man. Kant questioned the justification of human obligation by means of referring to happiness and the theory of naturalistic fallacy. It caused that contemporary normativity theories (apart from utilitarianism only) are based on the principle of separating normativity from happiness, which results in the elimination of the problem of happiness from practical philosophy.The starting point of the article is the argument in favor of the following critical statements: (a) without reference to happiness, normativity cannot be satisfactorily explained or justified; (b) the utilitarian concept of happiness cannot be used to justify normativity. The first part of the article ends with an outline of the normativity structure with a proposal to answer the question: why should I respect normativity?The second part of the article presents such a concept of happiness that does not exclude normativity but serves to justify the necessity of its existence instead.. After identifying the designation of the concept of happiness, its core is characterized in the form of euthymia, understood as stable satisfaction with the fact of being a subject. The paper ends with an argument showing the complementarity of happiness and normativity.
Etyka przedkantowska była zbudowana na schemacie, według którego w działaniu praktycznym człowiek powinien robić to, co go uszczęśliwia. Spór dotyczył tylko natury szczęścia i natury człowieka. Kantowskie zakwestionowanie uzasadnienia powinności za pomocą odwołań do szczęścia oraz teoria błędu naturalistycznego spowodowały, że współczesne teorie normatywności (oprócz jedynie utylitaryzmu) opierają się na zasadzie separacji normatywności od szczęścia, co w konsekwencji prowadzi do wyrugowania problematyki szczęścia z filozofii praktycznej. Punktem wyjścia artykułu jest argumentacja na rzecz następujących twierdzeń krytycznych: (a) bez odwołania do szczęścia normatywność nie może być zadowalająco ani wyjaśniona, ani uzasadniona; (b) utylitarystyczna koncepcja szczęścia nie nadaje się do uzasadnienia normatywności. Pierwszą część artykułu kończy zarys struktury normatywności wraz z propozycją odpowiedzi na pytanie: dlaczego powinienem respektować normatywność? Druga część artykułu prezentuje taką koncepcję szczęścia, która normatywności nie wyklucza, lecz stanowi dla niej niezbędne uzasadnienie. Po zidentyfikowaniu desygnatu pojęcia szczęścia scharakteryzowany zostaje jego rdzeń w postaci eutymii, pojmowanej jako stabilne zadowolenie z faktu bycia podmiotem. Całość jest zakończona argumentacją pokazującą komplementarność szczęścia i normatywności.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2020, 29
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szczęście w strukturze normatywności (część II - Szczęście)
Autorzy:
Niemczuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056711.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Normativität
Glück
praktisches Subjekt
praktische Philosophie
normativity
happiness
practical subject
practical philosophy
normatywność
szczęście
podmiot praktyczny
filozofia praktyczna
Opis:
Etyka przedkantowska była zbudowana na schemacie, według którego w działaniu praktycznym człowiek powinien robić to, co go uszczęśliwia. Spór dotyczył tylko natury szczęścia i natury człowieka. Kantowskie zakwestionowanie uzasadnienia powinności za pomocą odwołań do szczęścia oraz teoria błędu naturalistycznego spowodowały, że współczesne teorie normatywności (oprócz jedynie utylitaryzmu) opierają się na zasadzie separacji normatywności od szczęścia, co w konsekwencji prowadzi do wyrugowania problematyki szczęścia z filozofii praktycznej.Punktem wyjścia artykułu jest argumentacja na rzecz następujących twierdzeń krytycznych: (a) bez odwołania do szczęścia normatywność nie może być zadowalająco ani wyjaśniona, ani uzasadniona; (b) utylitarystyczna koncepcja szczęścia nie nadaje się do uzasadnienia normatywności. Pierwszą część artykułu kończy zarys struktury normatywności wraz z propozycją odpowiedzi na pytanie: dlaczego powinienem respektować normatywność?Druga część artykułu prezentuje taką koncepcję szczęścia, która normatywności nie wyklucza, lecz stanowi dla niej niezbędne uzasadnienie. Po zidentyfikowaniu desygnatu pojęcia szczęścia scharakteryzowany zostaje jego rdzeń w postaci eutymii, pojmowanej jako stabilne zadowolenie z faktu bycia podmiotem. Całość jest zakończona argumentacją pokazującą komplementarność szczęścia i normatywności.
Die vorkantianische Ethik war auf dem Schema aufgebaut, dem zufolge der Mensch in seiner praktischen Tätigkeit das machen sollte, was ihn glücklich macht. Der Streit betraf nur die Natur des Glücks und die Natur des Menschen. Die Kantianische Beanstandung der Pflichtbegründung mittels der Rückgriffe auf das Glück und die Theorie des naturalistischen Fehlers verursachten, dass sich die gegenwärtigen Theorien der Normativität (abgesehen von dem Utilitarismus) auf dem Grundsatz der Trennung von Normativität und Glück stützen, was die Verdrängung der Glücksproblematik aus der praktischen Philosophie nach sich zieht. Den Ausgangspunkt des Beitrags bildet die Argumentation zugunsten folgender kritischer Behauptungen: a) die Normativität kann ohne den Rückgriff auf das Glück weder ausreichend erklärt noch begründet werden; b) das utilitaristische Glückskonzept eignet sich nicht zur Begründung der Normativität. Der erste Teil des Artikels wird durch den Umriss der Normativitätsstruktur abgerundet, wobei eine Antwort auf die Frage: Warum soll ich die Normativität respektieren? vorgeschlagen wird. Der zweite Teil des Artikels präsentiert ein solches Glückskonzept, das die Normativität nicht ausschließt, sondern für sie eine unentbehrliche Begründung bildet. Nach der Identifizierung des Designats des Glücksbegriffs wird sein Kern in Form von Euthymie charakterisiert, die als eine stabile Zufriedenheit mit der Tatsache des Subjektseins verstanden wird. Das Ganze schließt die Argumentation ab, die die Komplementarität von Glück und Normativität zeigt.
The main presumption in ethics before Kant was that in pursuit of his activities, man should strive first and foremost at making himself happy. Subsequently to Kant’s argument contravening the notion of man’s duty to promote one’s own happiness and his theory of naturalistic fallacy, contemporary theories of normativity (except utilitarianism) are based on the premise of separating normativity from happiness. Arguments are presented in this paper in support of   critical statements that (a), without reference to happiness, normativity cannot be satisfactorily explained nor justified and (b), that the utilitarian concept of happiness cannot justify normativity. The author gives an outline of the normativity structure and ponders why normativity should be respected. He presents a concept of happiness which does not exclude normativity but provides the necessary justification for it. After identifying the concept of happiness, its core is described as euthymia, understood as stable satisfaction with being a subject. The author concludes that   happiness and normativity are complimentary. 
Źródło:
Kultura i Wartości; 2020, 30; 151-172
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Już nie Diels-Kranz (DK), lecz Laks-Most (LM)
Laks-Most (LM) Rather Than Diels-Kranz (DK)
Autorzy:
Rosetti, Livio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/633523.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Laks
A.
Most
G.
Early Greek Philosophy
Les débuts de la Philosophie
des premiers penseurs grecs à Socrate
Opis:
Z włoskiego przełożył M.A. Wesoły
Źródło:
Peitho. Examina Antiqua; 2016, 7, 1; 287-292
2082-7539
Pojawia się w:
Peitho. Examina Antiqua
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ojciec i jego księgozbiór
Autorzy:
Nowicka-Lohmann, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644026.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Vater
Büchersammlung
Philosophie
Kultur
Werk
Wissenschaft
father
bibliotheca
philosophy
culture
creativity
science
ojciec, księgozbiór
filozofia
kultura
twórczość
nauka
Opis:
Der Artikel handelt aus der Perspektive der Tochter von der Büchersammlung von Andrzej Nowicki, die über vier Tausend Bücher enthielt. Ihre Darstellung bietet Anlass, die Bedeutung der Bücherwelt und generell des gedruckten Wortes in seinem Leben zu zeigen, was in der täglichen Lektüre von mehreren Hundert Seiten und in dem immer größeren Bücherbestand zum Ausdruck kam. Die Bibliothek sagt viel über seine philosophischen Leidenschaften, wissenschaftliche Interessen, intellektuelle und kulturelle Bedürfnisse sowie Erkenntnisinteressen. Sie ist auch die Wiederspiegelung seines wissenschaftlichen und philosophischen Lebenslaufs, indem sie auf wichtige Teilbereiche seines Schaffens verweist, wie Atheismus, Religionswissenschaft, Religionskritik, Geschichte der Philosophie, Geschichte der Philosophie der Renaissance, italienische Philosophie, Philosophie der Kultur, Philosophie der Freimaurerei oder chinesische Kultur. Sie spiegelt ebenfalls seinen dichterischen Lebenslauf wieder. Die Büchersammlung des Vaters deutet auch auf die gründlichen Fachkenntnisse des Historikers der Philosophie hin: er sammelte umfassende Literatur und Quellen, die manchmal von dem Forschungsgegenstand weit entfernt zu sein schienen, und er sorgte für die Dokumentation (auch die ikonographische) des Forschungsgegenstands, darunter auch die Dokumentation seines schöpferischen Lebens. Die Büchersammlung bleibt mit Sicherheit einzigartig aufgrund der oben erwähnten thematischen Bereiche sowie dem reichen Bestand an den Werken der Meister und der Schüler des Vaters. Ihre Einzigartigkeit beruht schließlich auf der Zugehörigkeit zu einer anderen Epoche, die mit dem Anbruch des Internet-Zeitalters zu Ende ging.
Andrzej Nowicki’s book collection with more than four thousand books, seen through the eyes of his daughter, is a peculiar “pretext” to demonstrate how important the “world” of books, and even broader, the world of “written words” was to him. And how it was manifested in his hundreds of pages read every day and his growing library. His bibliotheca tells a great deal about his philosophical passion, research interests, as well as intellectual, cultural and educational needs. It reflects also his scholarly and philosophical biography and indicates the important areas of his creativity: the history of philosophy including Renaissance, Italian philosophy and the philosophy of culture, Freemasonry, Chinese culture as well as atheism and the study of religion. Moreover, it also reflects his poetic biography. My father’s book collection demonstrates his solid historical approach to the research through collecting a broad range of literature and sources which sometimes seem to be very far from the subject of his research, as well as through his carefulness in documenting (including a rich  iconographic collection), comprising the documentation of his creativity and biography. This collection of books is exceptional not only because of the thematic areas mentioned above, but also due to a rich collection of his Masters and his students’ books. Its uniqueness is also due to the fact that it belongs to another era which ends with the advent of the Internet.
Artykuł o przeszło czterotysięcznym księgozbiorze Andrzeja Nowickiego, widzianym oczami córki, jest „pretekstem” do pokazania, jak ważną rolę świat książki, czy szerzej mówiąc świat „słowa pisanego”, pełnił w jego życiu i jak przejawiało się to w jego codziennej kilkusetstronicowej lekturze i rozrastającym się księgozbiorze. Biblioteka wiele mówi o jego pasjach filozoficznych, zainteresowaniach naukowych, potrzebach intelektualnych, kulturalnych i poznawczych. Jest również odzwierciedleniem jego życiorysu naukowego i filozoficznego, wskazując na ważne działy jego twórczości, takie jak: ateizm, religioznawstwo, krytyka religii, historia filozofii, historia filozofii Renesansu, filozofia włoska, filozofia kultury, filozofia masonerii czy kultura chińska; a także odzwierciedleniem jego życiorysu poetyckiego. Księgozbiór ojca wskazuje na jego rzetelny warsztat historyka filozofii: gromadzenie wszechstronnej literatury i źródeł, czasami zdawać by się mogło, że dosyć odległych od przedmiotu badań oraz dużą dbałość o dokumentację (w tym dokumentację ikonograficzną) przedmiotu badań, w tym również dokumentację swojego twórczego życia. Zbiór ten jest z pewnością unikalny ze względu na wspomniane wyżej działy tematyczne jak i na bogate zbiory twórczości „mistrzów” i uczniów ojca. I w końcu jego unikalność polega na przynależności do innej epoki, która kończy się wraz z nastaniem Internetu.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 5
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Friedrich Wilhelm Nietzsche. ECCE hOMO!
Autorzy:
Krzych, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203968.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
man
ethic
Nietzsche
philosophy of life
overman
will to power
homme
moral
philosophie de vie
surhomme
volonté de puissance
Opis:
This paper is an biographical and philosophical analysis of life of the German philosopher Frie-drich Wilhelm Nietzsche (1844-1900). The text is based largely on the writings of Nietzsche and from the standpoint of Christian thought it presents critique of morality build by Nietzsche.
Źródło:
Amor Fati; 2016, 2(6); 233-244
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieciągłość myślenia w filozofii Emila Ciorana
Autorzy:
Rura, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644342.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Emil Cioran
Diskontinuität
Temperament
Aphoristik
subjektive Philosophie
Existentialismus
Discontinuity
temperament
aphorism
subjective philosophy
existentialism
nieciągłość
aforystyka
filozofia subiektywna
egzystencjalizm
Opis:
Im Artikel wird die Bedeutung interpretiert, die für Ciorans Auffassung der Philosophie die Diskontinuität spielt. Sie findet den vollkommensten Ausdruck in seiner Aphoristik. Den Ausgangspunkt bildet der Hinweis auf das Temperament als die Hauptquelle der Philosophie von Cioran. Die aus dem Temperament hergeleitete Philosophie kann nicht den Moment der Reflexion enthalten, der als Versuch verstanden wird, Distanz gegenüber der unmittelbar erlebter Wahrheit des Daseins zu gewinnen. In Anbetracht des sekundären Charakters der Sprache ist er zur unvollständigen Kommunikation verurteilt. Ciorans Philosophie bildet einen Kompromiss zwischen einem unmittelbaren Schrei, der sich nicht mitteilen lässt und dem entfremdeten Jargon der traditionellen Philosophie. Das diskontinuierliche Denken ohne feste Ordnung kümmert sich nicht um immanente Widersprüche und die Möglichkeit der Schlussfolgerung, sondern bildet quasi eine Verflechtung, die das Temperament des Denkers widerspiegelt. Das bedeutet jedoch kein vollkommenes Chaos, sondern eine Kommunikationsart, deren Hauptmassstäbe die dem Schrei entnommenen Unbestimmtheit und Zügellosigkeit sind.
The paper is an interpretation of discontinuity as it is presented in Cioran’s aphoristic philosophy. The beginning of the analysis is an indication of the temperament as the main source of Cioran's philosophy. A philosophy derived from temperament cannot contain the moment of reflection understood as an attempt to distance oneself from the directly experienced truth of being. Due to the secondary character of the language, such philosophy is doomed to incomplete communication. Cioran's philosophy is therefore a compromise between direct but non-communicative scream and alienated jargon of traditional philosophy. Discontinuous thinking, devoid of rules, does not care about immanent contradictions and the possibility of interrupting inference, but rather is perceived as a kind of entanglement reflecting the temperament of the philosopher. This means the creation of method of communication whose main determinants are indeterminacy and uncontrollability.
W artykule przedstawia się interpretację roli, jaką dla Cioranowskiego pojmowania filozofii spełnia nieciągłość znajdująca najpełniejszy wyraz w jego aforystyce. Punkt wyjścia stanowi wskazanie na temperament jako naczelne źródło filozofii Ciorana. Filozofia wywodzona z temperamentu nie może zawierać momentu refleksji rozumianego jako próba uzyskania dystansu względem bezpośrednio przeżywanej prawdy bycia. Z uwagi na wtórny charakter języka jest ona skazana na niepełną komunikowalność. Filozofia Ciorana stanowi zatem kompromis pomiędzy bezpośrednim a niekomunikowalnym „krzykiem” oraz wyobcowanym żargonem tradycyjnej filozofii. Myślenie nieciągłe, pozbawione reguł, nie troszczy się o immanentne sprzeczności oraz możliwość przerwania wnioskowania, lecz stanowi niejako splątanie odzwierciedlające temperament filozofa. Nie oznacza to całkowitego chaosu, lecz stworzenie sposobu komunikacji, którego głównymi wyznacznikami są zaczerpnięte z „krzyku” nieokreśloność i niepohamowanie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 27
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofowie tylko interpretowali świat, idzie jednak o to, aby go przemienić. Filozoficzny projekt Mikołaja Fiodorowa i Mikołaja Bierdiajewa
Autorzy:
Jędrysko, Cezar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643857.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Fjodorow
Bierdjajew
Schaffen
Auferstehung
russische Philosophie
Fedorov
Berdyaev
creativity
resurrection
Russian philosophy
Fiodorow
Bierdiajew
twórczość
wskrzeszenie
filozofia rosyjska
Opis:
Im Artikel wird das Ziel verfolgt, am Beispiel von zwei unterschiedlichen Denkern – Nikolai Fjodorow und Nikolai Bierdjajew – ein philosophisches Projekt aufzuzeigen, in dem eine Abwendung von der Philosophie als Versuch der Wirklichkeitsschilderung und eine Hinwendung zur aktivistischen Eschatologie erfolgt. Dieses Projekt wird nach Bierdjajew „Philosophie des Schaffens“ genannt und macht eine gewisse Eigenschaft bei den russischen Philosophen anschaulich: die Notwendigkeit, philosophische Schlüsse in die Praxis umzusetzen und sie außerhalb der Philosophie zu verwirklichen. Im Artikel wird der Versuch unternommen, unter Bezug auf die beiden Denker die grundsätzliche Frage nach der Dialektik des Schaffens zu beantworten, wie sie von Władysław Stróżewski formuliert wurde: „Warum existiert nicht etwas, was existieren könnte (oder sollte)?“. Zuerst prüfen wir die Bedingungen für die Möglichkeiten des Schaffens, also den ontologischen Grundsatz gegenüber der Welt, der von Fjodorow und Bierdjajew angenommen wird. Dann stellen wir die Gründe fest, die hinter der Notwendigkeit des Schaffensaktes stehen, nämlich etwas Neues in die vorhandene Wirklichkeit einzuführen.
The aim of this paper is to present, on the basis of two different thinkers – Nikolai Fedorov and Nikolai Berdyaev, a new philosophical project which diverges from the common understanding of philosophy, popularly construed as an attempt to describe reality. Instead, this new philosophical project angles towards active eschatology. Called after Berdyaev “the philosophy of creativity”, this project is an example of one of the primary characteristics of the Russian philosophical thought in question – the need and insistence on applying theory, on complementing philosophy with across-theboard praxis, with employment and practice that reach beyond the confines of academic philosophy.Drawing on the thought of Fedorov and Berdyaev, the article attempts to privide an apt answer to the elementary question of dialectics of creativity formulated by Władysław Stróżewski: “Why doesn’t there exist something that potentially could (or should) exist?” Firstly, select conditions that allow the possibility of creativity – Fedorov’s and Berdyaev’s ontological presumptions about the world are examined. Secondly, reasons justifying the necessity of the creative act, i.e., the rationale behind creating something new and unleashing it onto the world, are duly considered and elaborated on.
Celem artykułu jest ukazanie na przykładzie koncepcji M. Fiodorowa i M. Bierdiajewa projektu filozoficznego, w którym następuje odejście od filozofii rozumianej jako opis rzeczywistości i zwrócenie się w stronę aktywistycznej eschatologii. Ten projekt określamy za Bierdiajewem mianem „filozofii twórczości”. Stanowi on wykrystalizowaną postać stwierdzanej przez filozofów rosyjskich konieczności wcielania w życie wniosków filozoficznych, dopełniania ich realizacją poza obszarem filozofii. Nawiązując do Fiodorowa i Bierdiajewa, próbuję odpowiedzieć na zasadnicze pytanie dialektyki twórczości sformułowane przez W. Stróżewskiego: dlaczego nie istnieje coś, co mogłoby (lub powinno) istnieć. Najpierw badam warunki możliwości twórczości, czyli założenie ontologiczne przyjęte przez Fiodorowa i Bierdiajewa. Następnie przedstawiam racje stojące za koniecznością dokonania aktu twórczego.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 7
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transhumanizm
Autorzy:
Szymański, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643948.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Transhumanismus, Postmensch, Evolution, Biotechnologie, Philosophie
transhumanism, posthuman, evolution, biotechnology, philosophy
transhumanizm, postczłowiek, ewolucja, biotechnologia, Max More, Nick Bostrom
Opis:
Im Artikel stelle ich allgemeine Thesen der transhumanistischen Philosophie dar, die gegen das Ende des 20. Jahrhunderts dank Max More entstanden ist. Die Strömung ist in Polen nur in einem geringen Maße bekannt. Sie postuliert die Anwendung der fortgeschrittenen Biotechnologie in weiterer Evolution der menschlichen Gattung. Das Resultat dieses Prozesses wird die Erscheinung des Postmenschen und der posthumanistischen Welt sein. Im Beitrag schildere ich den Postmenschen nach dem Entwurf der Transhumanisten und die Veränderungen, die zu seinem Erscheinen nötig sind. Ich weise auch skizzenhaft auf den utopischen Charakter dieses Entwurfs hin.
In this article I present the general assumptions of the transhumanist philosophy, which was founded in the late twentieth century by Max More. This trend is only slightly known in Poland. It postulates the use of advanced biotechnology in the further evolution of the human species. The result of this process will be the appearance of the posthuman and a new posthuman world. In this article I present who – according to transhumanists – the posthuman will be, and what changes must occur for the posthuman to appear. I also sketch the utopian character of this concept.
W artykule przedstawiam ogólne założenia filozofii transhumanistycznej, która powstała pod koniec XX wieku za sprawą Maxa More`a. Nurt ten jest w znany w Polsce jedynie w niewielkim stopniu. Postuluje się w nim wykorzystanie zaawansowanej biotechnologii w modyfikowaniu dalszej ewolucji ludzkiego gatunku. Skutkiem tego procesu ma być pojawienie się postczłowieka oraz posthumanistycznego świata. W artykule przedstawiam, kim - zdaniem transhumanistów - będzie postczłowiek, oraz jakie zmiany muszą nastąpić, by mógł on się pojawić. Wskazuję też szkicowo utopijny charakter tej koncepcji.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 13
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Vernetzung der Welt – zu Daniel Kehlmanns "Ruhm"
Autorzy:
Haase, Michael
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032707.pdf
Data publikacji:
2011-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Daniel Kehlmann
filozofia w cyberprzestrzeni
tradycja
„Vermessung der Welt”
philosophy in cyber space
tradition
Philosophie im Cyberspace
Tradition
Opis:
Der doppeldeutige Titel von Kehlmanns Roman in neun Geschichten verweist auf das zentrale Thema des Buches. Es geht um die Frage, ob der Ruhm von Literatur und Philosophie im virtuellen ‚room‘ der Kommunikationstechnologie zu verblassen droht. Der vorliegende Aufsatz versteht Kehlmanns Werk als Versuch, die neue Welt des Cyberspace in alter Manier zu beschreiben und so die unverminderte Wirkkraft der Tradition zu zeigen.
The ambiguous German title of Daniel Kehlmann’s Novel in Nine Episodes exposes its central theme. It is the question whether the ‚Fame‘ (Ruhm) of literature und philosophy is fading in the virtual ‚room‘ created by modern communication techniques. The present essay understands Kehlmann’s novel as an attempt to describe the new world of cyberspace in the old way, thus demonstrating the undiminished power of tradition.
Dwuznaczny niemiecki tytuł tej Powieści w dziewięciu odsłonach odnosi się do przewodniego tematu książki. Rozważa kwestię, czy w ‚cyberprzestrzeni‘ (‚room‘) technologii komunikacyjnej ‚sława‘ (Ruhm) literatury lub filozofii jest zagrożona przeminięciem. Niniejsze opracowanie ujmuje dzieło Kehlmanna jako próbę opisania nowego wirtualnego świata starymi sposobami, aby pokazać niesłabnącą moc tradycji.  
Źródło:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2011; 345-367
2196-8403
Pojawia się w:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Kalinowski – życie filozoficzne w zawieruchach XX wieku
Jerzy Kalinowski – La vie philosohique dans les tourmentes du XX siècle
Autorzy:
Bastit, Michel
Prokop, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057893.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Georges Kalinowski
thomisme
logique des normes
philosophie du droit
métaphysique
Jerzy Kalinowski
tomizm
logika norm
filozofia prawa
metafizyka
Opis:
Il y a vingt ans Georges Kalinowski est mort. Il était un philosophe polono-français spécialiste de la philosophie du droit. En Pologne G. Kalinowski était l’un des fondateurs, avec Stefan Swieżawski, Mieczysław A. Krąpiec o.p., Stanisław Kamiński, Karol Wojtyła, Marian Kurdziałek entre autres, de ce qu’il appellera dans la „Revue philosophique de Louvain” – „L’école philosophique lublinoise”. A cause de problèmes qu’il a subi par le régime politique communiste, en 1958 il choisit de venir en France. Sa philosophie, il l’a présentée dans L’Impossible Métaphysique et La Philosophie à l’heure du Concile, d’inspiration aristotélicienne et thomiste, où il a exposé la structure ontique de la réalité, de l’homme et de Dieu. A la base de cette compréhension de l’homme et s’appuyant sur les propriétés transcendantales des êtres, d’où découlent les premièrs principes de la connaissance, tels que les principes d’identité de l’être, de non-contradiction, de tiers exclu ou de raison d’être, G. Kalinowski élabora sa philosophie du droit, étroitement liée à la philosophie morale qui «est la ‘conclusion’ de la métaphysique et la ‘prémisse’ de la vie», présentée dans Le problème de la vérité en morale et en droit et dans Initiation à la philosophie morale. L’œuvre de Kalinowski, traduit en plusieurs langues, spécialement Logique des Normes, propose le réalisme philosophique thomiste dans les domaines divers comme métaphysique, théorie de la connaissance, éthique et droit.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 15-24
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieciągłość myślenia w filozofii Emila Ciorana
Autorzy:
Rura, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644459.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Emil Cioran
Diskontinuität
Temperament
Aphoristik
subjektive Philosophie
Existentialismus
Discontinuity
temperament
aphorism
subjective philosophy
existentialism
nieciągłość
aforystyka
filozofia subiektywna
egzystencjalizm
Opis:
Im Artikel wird die Bedeutung interpretiert, die für Ciorans Auffassung der Philosophie die Diskontinuität spielt. Sie findet den vollkommensten Ausdruck in seiner Aphoristik. Den Ausgangspunkt bildet der Hinweis auf das Temperament als die Hauptquelle der Philosophie von Cioran. Die aus dem Temperament hergeleitete Philosophie kann nicht den Moment der Reflexion enthalten, der als Versuch verstanden wird, Distanz gegenüber der unmittelbar erlebter Wahrheit des Daseins zu gewinnen. In Anbetracht des sekundären Charakters der Sprache ist er zur unvollständigen Kommunikation verurteilt. Ciorans Philosophie bildet einen Kompromiss zwischen einem unmittelbaren Schrei, der sich nicht mitteilen lässt und dem entfremdeten Jargon der traditionellen Philosophie. Das diskontinuierliche Denken ohne feste Ordnung kümmert sich nicht um immanente Widersprüche und die Möglichkeit der Schlussfolgerung, sondern bildet quasi eine Verflechtung, die das Temperament des Denkers widerspiegelt. Das bedeutet jedoch kein vollkommenes Chaos, sondern eine Kommunikationsart, deren Hauptmassstäbe die dem Schrei entnommenen Unbestimmtheit und Zügellosigkeit sind.
The paper is an interpretation of discontinuity as it is presented in Cioran’s aphoristic philosophy. The beginning of the analysis is an indication of the temperament as the main source of Cioran's philosophy. A philosophy derived from temperament cannot contain the moment of reflection understood as an attempt to distance oneself from the directly experienced truth of being. Due to the secondary character of the language, such philosophy is doomed to incomplete communication. Cioran's philosophy is therefore a compromise between direct but non-communicative scream and alienated jargon of traditional philosophy. Discontinuous thinking, devoid of rules, does not care about immanent contradictions and the possibility of interrupting inference, but rather is perceived as a kind of entanglement reflecting the temperament of the philosopher. This means the creation of method of communication whose main determinants are indeterminacy and uncontrollability.
W artykule przedstawia się interpretację roli, jaką dla Cioranowskiego pojmowania filozofii spełnia nieciągłość znajdująca najpełniejszy wyraz w jego aforystyce. Punkt wyjścia stanowi wskazanie na temperament jako naczelne źródło filozofii Ciorana. Filozofia wywodzona z temperamentu nie może zawierać momentu refleksji rozumianego jako próba uzyskania dystansu względem bezpośrednio przeżywanej prawdy bycia. Z uwagi na wtórny charakter języka jest ona skazana na niepełną komunikowalność. Filozofia Ciorana stanowi zatem kompromis pomiędzy bezpośrednim a niekomunikowalnym „krzykiem” oraz wyobcowanym żargonem tradycyjnej filozofii. Myślenie nieciągłe, pozbawione reguł, nie troszczy się o immanentne sprzeczności oraz możliwość przerwania wnioskowania, lecz stanowi niejako splątanie odzwierciedlające temperament filozofa. Nie oznacza to całkowitego chaosu, lecz stworzenie sposobu komunikacji, którego głównymi wyznacznikami są zaczerpnięte z „krzyku” nieokreśloność i niepohamowanie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 27
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Déjà dit, jamais vu
Autorzy:
Zając, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534478.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
social politics
philosophy of politics
French Theory
writing
deconstruction
politique sociale
philosophie de la politique
théorie française
écriture
déconstruction
Opis:
The subject of the following review is the 2014 edition of collected articles and addresses of Philipe Lacoue-Labarthe entitled Typografie. A point of reference for his uniquely understood politicality and community (audience) is provided by the theses of a Czech philospher Jan Patočka. The following article emphasizes cohesion of Lacoue-Labarthe’s thought as seen in the volume in which the French philosopher discusses various texts in humanities, including literary, philosophical and musical. Typografie is presented as a significant voice in the ongoing debate about contemporary man.
Le recueil d’articles et de présentations publiques de Philippe Lacoue-Labarthe publié en 2014 et intitulé Typographie est l’objet du compte rendu. Les thèses de Jan Patočka, philosophe tchèque, deviennent un point de repère pour l’aspect politique – spécifiquement compris – et social (public) de la conception du philosophe français. L’article souligne la cohésion de l’idée de Lacoue-Labarthe présentée dans le recueil où l’auteur analyse des textes appartenant – au sens large du terme – aux sciences humaines, à savoir des textes littéraires, philosophiques ou bien musicaux. On a présenté Typograhie comme une voix significative dans un débat qui se déroule continuellement et qui concerne l’homme contemporain.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 6, 1; 221-227
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patriotism Concept by Jędrzej Stanisławek
Koncepcja patriotyzmu według Jędrzeja Stanisławka
Autorzy:
Boroch, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31230363.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jędrzej Stanisławek
politische Philosophie
Moralphilosophie
Ethik
Patriotismus
political philosophy
moral philosophy
ethics
patriotism
filozofia polityczna
filozofia moralna
etyka
patriotyzm
Opis:
Considering the idea of patriotism in Polish philosophical discourse is challenging for several reasons. The most challenging is its explication as a general idea. However, this seems to be the biggest challenge mainly because patriotism has become a socially coercive category of the political discourse of the right. Therefore, it appears that any debate addressing the issue of clarifying the essence of patriotism will sooner or later turn into a form of social activism and open political struggle. Consequently, it is not surprising, that in populist philosophies, categories such as patriotism, identity, nationality, ethnicity, or nationalism take on various semantic dimensions that substantially impact social attitudes towards the ruling elite. In this sense, patriotism can also be defined as a form of power over the individual, whose actions must be subordinated to the majority’s will. This essay discusses the propositions introduced by a contemporary Polish philosopher Jędrzej Stanisławek in an article titled “Patriotism” (pol. “Patriotyzm”). Stanisławek is concerned with the accuracy of the argumentation that supports the populist model. Nevertheless, let us note that what is described in this article as populist philosophy is accepted by a few prominent intellectuals and philosophers associated with the Warsaw School of Philosophy of Ideas, as evidenced by the publication of Stanisławek’s article in one of the significant peer-reviewed Polish philosophical journals - Edukacja Filozoficzna (Philosophical Education). My focus will be on the validity of Stanisławek’s association between patriotism and Darwinian determinism
Die Idee des Patriotismus im polnischen philosophischen Diskurs zu betrachten ist aus mehreren Gründen schwierig. Die größte Schwierigkeit besteht in der Beschreibung der Idee des Patriotismus im Allgemeinen. Das resultiert aus der Praxis, den Patriotismus als eine Kategorie sozialen Zwangs zu behandeln, die bestimmte Verhaltensweisen und soziale Einstellungen im rechten politischen Diskurs aufzeigt. Es scheint, dass jede Debatte, die die Erforschung des Wesens der Idee des Patriotismus unternimmt, früher oder später in sozialen Aktivismus und offene politische Rivalität umschlagen wird. Es ist nicht verwunderlich, dass in den Strömungen populistischer politischer Philosophien Kategorien wie Patriotismus, Identität, Nationalität, Ethnizität und Nationalismus unterschiedliche semantische Dimensionen annehmen, die die sozialen Einstellungen der herrschenden Eliten beeinflussen. In diesem Aspekt kann Patriotismus als eine Form der Herrschaft der Macht über das Individuum verstanden werden, dessen Handlungen innerhalb einer sozialen Gruppe dem Willen der Mehrheit untergeordnet werden müssen. Dieser Aufsatz diskutiert die Thesen, die der zeitgenössische polnische Philosoph Jędrzej Stanisławek in seinem Artikel Patriotismus vorgestellt hat. Das Spektrum des streitigen Artikels betrifft die Angemessenheit der Argumentation, die das populistische Modell des Patriotismus aufrechterhält. Wir erlauben uns zu bemerken, dass das, was in diesem polemischen Artikel vorgestellt wurde, von mehreren bedeutenden Intellektuellen und Philosophen akzeptiert wird, die mit der Warschauer Schule der Philosophie der Ideen verbunden sind – wie die umstrittene Veröffentlichung von J. Stanisławek in "Edukacja Filozoficzna" – einer der wichtigsten polnischen philosophischen Zeitschriften – belegt. Das Spektrum der Diskussion betrifft auch die Legitimität der Bekräftigung der Perspektive des Patriotismus in der Kategorie des darwinistischen Determinismus, die von J. Stanisławek präsentiert wird.
Rozpatrywanie idei patriotyzmu w polskim dyskursie filozoficznym jest trudne z kilku powodów. Największą trudność stanowi opis idei patriotyzmu w kategoriach ogólnych. Powodem tego jest praktyka traktowania patriotyzmu jako jednej z kategorii przymusu społecznego demonstrującego określone zachowania i postawy społeczne w prawicowym obozie politycznym. Można domniemywać, że w tym kontekście każda debata podejmująca się zadania eksplikacji istoty idei patriotyzmu prędzej czy później przekształci się w formę aktywizmu społecznego i otwartą rywalizację polityczną. Nie jest zaskoczeniem, że w nurtach populistycznych filozofii politycznych takie kategorie, jak patriotyzm, tożsamość, narodowość, etniczność i nacjonalizm przybierają różne wymiary semantyczne, które wpływają na postawy społeczne rządzących elit. W tym też aspekcie patriotyzm można rozumieć jako formę dominacji władzy nad jednostką, której działania w ramach grupy społecznej muszą być podporządkowane woli większości. W niniejszym eseju omówione zostały tezy, które przedstawił współczesny polski filozof Jędrzej Stanisławek w artykule zatytułowanym Patriotyzm. Spektrum kontestowanego artykułu dotyczy adekwatności argumentacji, która utrwala wzorzec populistyczny patriotyzmu. Niemniej zauważmy, że to, co zostało w niniejszym polemicznym artykule przedstawione jest akceptowane przez kilku wybitnych intelektualistów i filozofów związanych z warszawską szkołą filozofii idei – o czym świadczy kontestowana publikacja J. Stanisławka ogłoszona w „Edukacji Filozoficznej” – jednym z ważnych polskich czasopism filozoficznych. Spektrum dyskusji dotyczy także zasadności afirmacji perspektywy patriotyzmu w kategorii darwinowskiego determinizmu, którą prezentuje J. Stanisławek.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2021, 32; 187-204
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa
Autorzy:
Kochanowski, Marcin Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644038.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
literatur
Philosophie
Unterscheidung
Ambivalenz
Dostojewskij
Schestow
Berdiajew
literature
philosophy
delimitation
ambiguity
Dostoyevsky
Shestov
Berdyaev
literatura
filozofia
rozgraniczenie
niejednoznaczność
Dostojewski
Szestow
Bierdiajew
Opis:
Stanislaw Gałkowski weist im Artikel Die Grenze der Philosophie. Die Metapher in der Philosophie am Beispiel der Sprache von Józef Tischner auf die Notwendigkeit hin, zwischen Literatur und Philosophie zu unterscheiden. Die Philosophie sei demnach ein Gebiet, dessen Anforderungen die intersubjektive Kommunizierbarkeit und Überprüfbarkeit von verfochtenen Thesen sind. Indem ich mich auf das Beispiel der Figur von Iwan Karamazow und auf seine existentiellen Dilemmas stütze, die den Nährboden für philosophische Überlegungen von Leo Schestow und Nikolai Berdiajew bildeten, weise ich nach, dass die Philosophie sowohl solche Forschungsbereiche, die keine Nahtstellen mit der Literatur haben (wie Logik) als auch solche, die das literarische Schaffen benutzten und immer noch benutzen (wie Existenzphilosophie oder Metaphysik). Für jene Bereiche sind literarische Werke sowohl mittelbar eine Inspirationsquelle als auch unmittelbar philosophische Texte sensu stricte, indem sie die Grundlage für Polemik und weitere Forschungen bilden, was keinen Abbruch der Autonomie der Philosophie gegenüber der Literatur tut.
The author argues in favour of defining a clear distinction between literature and philosophy in view of their outright different nature. Intersubjectivity in communication and verifiability of theses are typical in philosophy. He quotes as example the case of Ivan Karamazov and his existential dilemmas which inspired Lev Shestov’s and Nicolai Berdyaev’s philosophical thoughts in order to observe that philosophy covers versatile domains of study such as logic, which is not tied up with literature directly, as well as fields such as philosophy of existence or metaphysics which have been drawing all along from literary output indirectly as a source of inspiration and directly providing strictly philosophical substance for polemics and studies. None of that jeopardizes the independence of philosophy from literature.
Stanisław Gałkowski w artykule Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera wskazuje na konieczność rozgraniczenia pomiędzy literaturą a filozofią, jako dziedziną, której wymogiem jest intersubiektywna komunikowalność i sprawdzalność tez w jej ramach głoszonych. Opierając się na przykładzie postaci Iwana Karamazowa i jego egzystencjalnych dylematach, które stanowiły podłoże filozoficznej refleksji Lwa Szestowa i Mikołaja Bierdiajewa wskazuję, że filozofia mieści w sobie zarówno obszary badawcze, takie jak logika, które nie mają punktów stycznych z literaturą, jak i takie dziedziny, jak filozofia egzystencji bądź metafizyka, które korzystały i nadal korzystają z dorobku literackiego, zarówno pośrednio jako źródła inspiracji jak i bezpośrednio – jako tekstów stricte filozoficznych, będących podstawą polemik i dalszych badań, przy czym nie stanowi to zagrożenia dla autonomii filozofii wobec literatury
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 27
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys człowieczeństwa – zagrożenie czy szansa?
Autorzy:
Glinkowski, Witold P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644259.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Krise, die Philosophie des Dialogs, Person, Zivilisation, Husserl
crisis, philosophy of dialogue, person, civilisation, Husserl
kryzys, filozofia dialogu, osoba, cywilizacja, Husserl
Opis:
Das Ziel des Artikels ist es, die keinesfalls neue, doch sichtbare Tendenz im gegenwärtigen Nachdenken über den Menschen zu hinterfragen, die das Problem der Krise der Menschlichkeit in den Kategorien der Funktion der Zivilisationskrise behandelt. Die in der technisch-zivilisatorischen Sphäre erkannte Krise und jene, die den diese Sphäre benutzenden Menschen bedroht, bilden keine homogenen, vielmehr disjunktiven Phänomene. Die Diagnosen der beiden Krisen, die ihre Gründe, Folgen und Vorsorgemaßnahmen betreffen, wurden von unterschiedlichen philosophischen Standpunkten aus gestellt (u. a. die Frankfurter Schule, E. Husserl). Es erweist sich jedoch, dass eine vollständige Erfassung des Problems erst unter der Bedingung möglich ist, es im ethischen Bereich des Treffens zu verorten - davon schreiben die Philosophen des Dialogs (M. Buber, A. J. Heschel, E. Lévinas). Sofern die Zivilisationskrisen dazu herausfordern, sie zu überwinden, so ist die Krise der Menschlichkeit ein wertvoller und stets aktueller Hinweis auf die Irreduzibilität des Menschen auf den zivilisatorischen Rahmen seines Lebens.
The aim of the article is to contest a tendency – one which is not recent but clearly evident in contemporary reflection on the human being – to perceive the problem of the crisis of humanity in terms of a function of a civilisational crisis. The crisis diagnosed in the technological-civilisational sphere and the crisis threatening the human being using this sphere are non-homogeneous and even disjunctive phenomena. Both crisis have been diagnosed as regards their causes, consequences and preventative measures from numerous philosophical positions (the Frankfurt school, E. Husserl, and others). It turns out, however, that the problem may only be fully captured if it is positioned in the ethical space of a meeting, described by philosophers of dialogue (M. Buber, A. J. Heschel, E. Lévinas). And if civilisational crises are challenges to overcome, the „crisis of humanity” is a vital and topical premise supporting the irreducibility of the human being to the civilisational framework of the human life.
Celem artykułu jest kontestacja tendencji – nienowej, ale wyraźnej we współczesnym myśleniu o człowieku – do traktowania problemu kryzysu człowieczeństwa w kategoriach funkcji kryzysu cywilizacyjnego. Kryzys rozpoznawany w sferze techniczno-cywilizacyjnej oraz ten, który zagraża użytkującemu ją człowiekowi, to zjawiska niehomogeniczne, a nawet dysjunktywne. Diagnozy obu kryzysów, dotyczące ich przyczyn, konsekwencji i środków zaradczych, stawiano z różnych filozoficznych stanowisk (m. in. szkoła frankfurcka, E. Husserl). Jednak okazuje się, że pełne uchwycenie problemu jest możliwe dopiero pod warunkiem osadzenia go w etycznej przestrzeni spotkania, o którym piszą filozofowie dialogu (M. Buber, A. J. Heschel, E. Lévinas). I o ile kryzysy cywilizacyjne są wyzwaniem do ich przezwyciężenia, o tyle „kryzys człowieczeństwa” jest cenną i wciąż aktualną wskazówką za nieredukowalnością człowieka do cywilizacyjnych ram jego życia.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 13
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O użyteczności praw historycznych
Autorzy:
Bednarczyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644155.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historische Gesetze
Naturgesetze
Philosophie der Geschichte
Methodologie der Geschichte
Philosophie der Wissenschaft
Falsifikationismus
Karl Popper
Feliks Koneczny
history laws
natural sciences laws
philosophy of history
methodology of history
philosophy of science
falsificationism
prawa historyczne
prawa przyrody
filozofia historii
metodologia historii
filozofia nauki
falsyfikacjonizm
Opis:
Das Thema der vorliegenden Überlegungen ist die Analyse der praktischen Anwendung der auf dem Boden der Geschichtsphilosophie gebildeten sog. historischen Gesetze. Um ihre starken und schwachen Seiten aufzuzeigen, konfrontiert sie der Autor mit den auf dem Boden der Naturwissenschaften formulierten Gesetzen. Das Ziel dieses Verfahrens liegt darin, eine Bilanz zu schaffen, die sowohl den Nutzen des Studiums der Geschichte als auch ihre "wissenschaftlichen" Schwächen berücksichtigt. 
The article analyzes the practical application of history laws as developed within the philosophy of history context. To indicate their strengths and weaknesses, the author confronts the laws with those  devised  on the ground  of natural sciences. The purpose of such an approach is to draw-up a balance sheet taking into account the benefits of practicing history and its “scientific” shortcomings.
Tematem rozważań jest analiza praktycznego wykorzystania, tworzonych na gruncie filozofii historii, tzw. praw dziejowych. W celu ukazania ich mocnych i słabych stron autor konfrontuje je z prawami formułowanymi na gruncie nauk przyrodniczych. Cel tego zabiegu to stworzenie bilansu, który uwzględni zarówno korzyści płynące z uprawiania historii, jak i jej „naukowe” mankamenty.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 19
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od chrześcijańskiego racjonalizmu do racjonalistycznego ateizmu - francuska myśl oświeceniowa.
From Christian Rationalism to Rationalist Atheism - French Enlightenment Thought
Autorzy:
Budzanowska, Anna Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231634.pdf
Data publikacji:
2021-05-11
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
philosophie clandestine
radykalne oświecenie we Francji
racjonalny ateizm
N. Fréret
J.L. de Burigny
Du Marsais
radical enlightenment in France
rational atheism
Opis:
CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu wykazanie, że antychrześcijańskie treści, obecne we francuskiej filozofii podziemnej XVIII wieku (philosophie clandestins), libertynów erudycyjnych związanych z środowiskiem akademii: Académie des Sciences, Académie française, a zwłaszcza Académie des Inscriptions et Belles Lettres (tzw. Małej Akademii), miały wpływ na formowanie się idei laickości zaproponowanej przez ideowych ojców rewolucji 1789 roku dla Francji ery porewolucyjnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym analizowanym problemem badawczym jest podejście do zagadnienia religii i wiary w ideach podziemnych filozofów, niekojarzonych z refleksją polityczną, związanych bowiem ze światem literackim epoki, zapisanych na kartach manuscrits philosophiques clandestins. Zastosowano metody badawcze właściwe dla nauk społecznych i humanistycznych, w tym analizę krytyczną, badania porównawcze i metodologię teorii literatury. PROCES WYWODU: Na podstawie treści tajnych manuskryptów, w szczególności: N. Fréreta, J.L. de Burigny’ego i Du Marsais, zaprezentowano ślady przejścia z chrześcijańskiego racjonalizmu – idei wiodącej okresu absolutyzmu oświeconego we Francji – w koncepcję racjonalistycznego ateizmu, który stał się wyróżnikiem francuskiego oświecenia i ery porewolucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Filozofia potajemna przyczyniła się do skruszenia Ancien régime’u. Libertyni erudycyjni wywodzący się ze świata literatury, niekojarzeni z refleksją polityczną ani prawną, zakwestionowali istnienie boga, traktując religie jako systemy etyczne służące kontroli społecznych postaw. Idee niegroźne, jako obserwacja naukowo-badawcza, przełożone do sfery ustrojowo-politycznej ukonstytuowały rdzeń ideowy wyniesiony przez encyklopedystów na sztandary rewolucji 1789 roku, które następnie zapisano w doktrynie laickości epoki porewolucyjnej Francji republikańskiej. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Badania ostatnich dziesięcioleci dowiodły, że istniała zależność pomiędzy osiemnastowiecznymi akademikami a rozkwitem heterodoksyjnej i antyreligijnej, libertyńskiej myśli, krążącej w podziemnym obiegu za pośrednictwem manuskryptów filozoficznych. Zjawisko to równoległe do oficjalnej, publicznej działalności badawczej akademików z różnych dziedzin, w tym literatury czy nauk ścisłych, stało się ważnym elementem samookreślenia się epoki, zwłaszcza we Francji i tego, co tam zdarzyło się w odniesieniu do procesów sekularyzacji po 1789 roku.
RESEARCH OBJECTIVE: The objective of the article is to prove that the anti-Christian libertine theories present in the French underground philosophy of the XVIII century (philosophie clandestins), the secret philosophers associated with the academy environment: Académie des Sciences, Académie française, and especially the Académie des Inscriptions et Belles Lettres (so-called.The Small Academy) influenced the formation of the idea of secularism proposed by ideological fathers of the Revolution of 1789 for post-revolution France. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main research problem under consideration is the approach of the French secret philosophers to the issue of religion and faith that is not associated with political reflection but related to the literary world of the era, written on the pages of manuscrits philosophiques clandestins. Social and humanities-specific research methods were used, including critical analysis, comparative research and methodology of literature theory. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article is based on the contents of secret manuscripts in particular: N. Fréret, J.L. de Burigny and Du Marsais. It articulates visible traces of the transition from Christian rationalism, the leading thought of the period of enlightened absolutism in France, to the concept of rationalist atheism that became the signature of the the French Enlightenment and the post-revolution era. RESEARCH RESULTS: The secret philosophers associated with the literary world, but not with political or legal reflection, questioned the thesis of the existence of God by treating religions as ethical systems for controlling social attitudes. The harmless thoughts of scientific observation, translated into the legal and political sphere, constituted the ideological core raised for the banners of the Revolution of 1789, which were then enshrined in the doctrine of secularism of the post-revolutionary era of the French republican concept. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS: Studies of recent decades have also shown that there was a relationship between eighteenth century academicians and the heterodonistic and atyreligious, libertical thought circulating in the underground through of philosophical manuscripts. 
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 39; 143-155
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problems with the concept of “human nature” in the current philosophical, theological and scientific discourse against a backdrop of a Jonathan Haidt’s research on foundations of morality
Problem koncepcji “natury ludzkiej” w obecnym filozoficznym, teologicznym i naukowym dyskursie w kontekście badań nad moralnością Jonathana Haidta
Autorzy:
Šoltés, Radovan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040963.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
menschliche Natur
Philosophie
Theologie
Sozialpsychologie
Ethik
Human nature
Philosophy
Theology
Social psycholgy
Ethics
natura ludzka
filozofia
teologia
psychologia społeczna
etyka
Opis:
In Christian ethical and anthropological discourse, the concept of “human nature” represented one of the main criteria from which norms for social and individual ethics derived. The age of Enlightenment brought about a serious criticism of this concept refusing its metaphysical justification. New opinions prevailed in philosophical and scientific discourse of that time. They rejected existence of common anthropological determinants and supported a thesis claiming that people are primarily formed in society and that theconcept of “human nature” entails a risk of abuse of power by promoting only one view of the human being. The presented paper studies the relevance of this concept today and examines it from the perspective of Jonathan Haidt’s social psychology, which, as the author claims, contributes to better understanding of human nature. Standard metaphysical and theological definitions of human nature that prevailed mostly in Christian discourse needs to be extended by including findings from social and exact sciences and use them as a suitable medium for a dialogue in a pluralistic environment, and push the limits of our knowledge about humans.
W chrześcijańskim dyskursie etycznym i antropologicznym koncepcja „natury ludzkiej” stanowi jedno z głównych kryteriów, z którym pochodzą normy etyki społecznej i indywidualnej. Epoka Oświecenia była związana z poważną krytyką tego konceptu, odrzucając jego metafizyczne uzasadnienie. Nowe koncepcje przeważały w filozoficznym i naukowym dyskursie tamtej epoki. Odrzucono istnienie wspólnych antropologicznych determinant i zaczęto opowiadać się za tezą, iż istoty ludzkie są przede wszystkim formowane przez społeczeństwo oraz że koncepcja „ludzkiej natury” zawiera w sobie ryzyko nadużycia władzy, promując tylko jedną wizję człowieka. Niniejszy artykuł zawiera analizę tego konceptu we współczesnej dyskusji, sięgając po perspektywę psychologii społecznej Jonathana Haidta, która, jak twierdzi jej twórca, pozwala lepiej zrozumieć ludzką naturę. Standardowa metafizyczna i teologiczna definicja ludzkiej natury, która dominuje w dyskursie chrześcijańskim, musi być poszerzona poprzez dokonania nauk społecznych i ścisłych. Mogą one stać się odpowiednim środkiem do podjęcia dialogu z pluralistycznym otoczeniem i poszerzyć granice poznania ludzkiej natury.
Im christlichen, ethischen und anthropologischen Diskurs stellt das Konzept der „menschlichen Natur“ eines der wichtigsten Kriterien da, nach dem sozial- und individualethische Normen formuliert werden. Die Zeit der Aufklärung übte eine ernsthafte Kritik dieses Konzeptes, indem sie seine metaphysischen Grundlagen verwarf. In dieser Zeit wurden im philosophischen und wissenschaftlichen Diskurs andere Konzepte vorgelegt. Gemeinsame anthropologische Determinanten wurden in ihnen verneint und der Menschwurde vor allem als durch die Gesellschaft geformt angesehen. Dazu wird ein dem Konzeptder „menschlichen Natur“ innewohnendes Risiko des Machtmissbrauchs diagnostiziert, wenn nur eine Sicht des menschlichen Wesens bevorzugt wird. Der vorliegende Artikel untersucht die heutige Relevanz dieses Konzeptes aus der Perspektive der Jonathan Haidtʼ Sozialpsychologie, die – wie der Autor behauptet – zum besseren Verständnis menschlichen Natur beiträgt. Die meisten metaphysischen und theologischen Definitionen der menschlichen Natur, welche vor allem im christlichen Diskurs dominieren, müssen durch Ergebnisse der Sozial- und Naturwissenschaften erweitert werden. Diese sollen zu einem geeignetenMedium für einen Dialog in der pluralistischen Umgebung werden und die Grenzen des Wissens über das menschlichen Wesens durchbrechen.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2019, 14; 174-186
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślad, obecność, piętno imienne. O inkontrologii i ergantropii Andrzeja Nowickiego
Autorzy:
Wieczorek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644265.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Erganthropie
Inkontrologie
Philosophie der Begegnungen
Spur
Präsenz
Namenszeichen
ergantrophy
incontrology
philosophy of encounters
footprint
presence
stigma registered
ergantropia
inkontrologia
piętno imienne
obecność
ślad
Opis:
Anlässlich des ersten Todestages des Professors Andrzej Nowicki erinnert der Autor an die seiner Meinung nach wertvollsten intellektuellen Inspirationen seines ehemaligen Lehrers. Sie konzentrieren sich im Bereich einer inkontrologischen und erganthropischen Auffassung des Menschen, die Nowicki in zahlreichen Veröffentlichungen erörterte und entwickelte. Die erste Spur der neuen Auffassung des Menschen erschien 1966 im Artikel Ateistyczna perspektywa nieśmiertelności ( Atheistische Perspektive der Unsterblichkeit) in der Zeitschrift „Euhemer“. Die wichtigsten Ideen seiner als Inkontrologie bezeichneten philosophischen Theorie der Begegnungen legte Andrzej Nowicki in zwei Werken aus: Człowiek w świecie dzieł (Der Mensch in der Welt der Werke), Warszawa 1974, und Spotkania w rzeczach (Begegnungen in den Dingen), Warszawa 1991. Die umfassendste Darlegung des Ergantropieentwurfs enthält das auf dem Kongress der Polnischen Philosophie vorgetragene Referat, das mit dem Titel Ergantropia jako centralna kategoria filozofii kultury (Ergantropie als zentrale Kategorie der Philosophie der Kultur) in „Studia Filozoficzne“ (Nr. 11) 1987  veröffentlicht wurde. Der Autor des Artikels akzentuiert die innovativsten philosophischen Lösungen von Nowicki, der viele gängige Meinungen über die Natur und das Wesen des Menschen in Frage stellt und sie einer kritischen Reflexion in Bezugnahme auf Überlegungen anderer Autoren unterzieht. Sie erhellen den Sinn und die bevorzugten Interpretationsrichtungen der im Text rekonstruierten Entwürfe.
On the occasion of the first anniversary of Professor Andrzej Nowicki’s death the author recalls the most valuable – in his opinion – intellectual inspirations of his former teacher. They focus on the incontrological and erganthrophic vision of the human being, consistently developed and discussed in the numerous publications by Nowicki. The first trace of the new human recognition appeared in 1966 in the article “The Atheistic Perpective of Immortality” in the journal Euhemer. Andrzej Nowicki developed the main ideas of his philosophical theory of encounters – called by him incontrology – in two books: The Human Being in the World of Works, Warsaw 1974 and The Encounter in Things, Warsaw 1991. On the other hand, the most comprehensive presentation of the concept of the so-called ergantrophy can be found in a paper delivered at the Congress of Polish Philosophy in Cracow, entitled “Ergantrophy as a Central Category of Philosophy of Culture” and published in Philosophical Studies, 1987, No.11. The author of this article exposes the most innovative philosophical solutions of Nowicki who challenges many preconceived notions of the nature and essence of the human being. At the same time, these solutions are confronted with critical reflection in the light of other authors' thoughts, which sheds light on the meaning and interpretation of the concepts reconstructed in this text.
Z okazji pierwszej rocznicy śmierci Profesora Andrzeja Nowickiego autor przypomina najwartościowsze – jego zdaniem – inspiracje intelektualne swego niegdysiejszego nauczyciela. Skupiają się one w obrębie inkontrologicznej i ergantropijnej wizji człowieka, konsekwentnie rozwijanej i omawianej w licznych publikacjach Nowickiego. Pierwszy ślad nowego ujęcia człowieka pojawił się w 1966 r. w artykule Ateistyczna perspektywa nieśmiertelności w czasopiśmie „Euhemer”. Najważniejsze myśli swej filozoficznej teorii spotkań, nazwanej inkontrologią, zawarł Andrzej Nowicki w dwóch swoich książkach: Człowiek w świecie dzieł, Warszawa 1974, i Spotkania w rzeczach, Warszawa 1991. Z kolei najbardziej całościowy wykład koncepcji ergantropii znaleźć można w zapisie referatu, wygłoszonego na Zjeździe Filozofii Polskiej, opublikowanym pod tytułem Ergantropia jako centralna kategoria filozofii kultury w „Studiach Filozoficznych”1987 nr 11. Autor artykułu eksponuje najbardziej nowatorskie rozwiązania filozoficzne Nowickiego, który kwestionuje wiele utartych poglądów na naturę i istotę człowieka, oraz poddaje je krytycznej refleksji w świetle przemyśleń innych autorów, które rzucają światło na sens i preferowane kierunki interpretacji rekonstruowanych w tekście koncepcji.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 5
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozof Niko Chavchavadze: życie i dzieło
Autorzy:
Luarsabishvili, Vladimer
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644323.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Niko Chavchavadze
Kultur und Werte
Georgische Sozialistische Sowjetrepublik
Philosophie
culture and values
Georgian SSR
philosophy
kultura i wartości
Gruzińska Socjalistyczna Rebublika Radziecka
filozofia
Opis:
Der Artikel behandelt den Philosophen Niko Chavchavadze. Er war eine der bedeutendsten Persönlichkeiten seiner Generation. Das Hauptziel von Chavchavadze war es, neue Forschungsrichtungen in der Philosophie aufzudecken. Der Artikel bietet eine Übersicht über sein philosophisches Erbe. Untersucht wird der Entwurf der Kultur und der Werte sowie ihre Struktur und Hierarchie. Darüber hinaus wird die Ästhetik als Gegenstand der Wissenschaft dargestellt.
Niko Chavchavadze (1923 -1997) was one of the most prominent figures of his generation. His major goal was to find new  research directions in philosophy. Reviewed is Niko Chavchavadze’s  philosophical output,  his concepts of culture and values, as well as their  structure and hierarchy. Also defined is  aesthetics as science.
Tematem artykułu jest Niko Chavchavadze jako filozof. Był jedną z najbardziej znaczących postaci swego pokolenia. Głównym celem Chavchavadze było znalezienie nowych kierunków badań w filozofii. Artykuł stanowi przegląd jego spuścizny filozoficznej. Analizowana jest koncepcja kultury i wartości, jak również ich struktura i hierarchia. Ponadto, naszkicowana zostaje jest estetyka jako przedmiot nauki.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 22
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
William Faulkner jako pisarz filozoficzny
Autorzy:
Szydłowska, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644129.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Literatur
Philosophie
Faulkner
Metaphysik
Sprachwissenschaft
Ethik
Religion
Existentialismus
literature
philosophy
metaphysics
linguistics
ethics
religion
existentialism
literatura
filozofia
metafizyka
lingwistyka
etyka
religia
egzystencjalizm
Opis:
Der Artikel greift das Thema der philosophischen Aspekte im Schaffen von William Faulkner auf. Der erste Teil ist ein Versuch, über den Ort der Philosophie in der Literatur nachzudenken. Es werden unterschiedliche Meinungen solcher Autoren wie Iris Murdoch, Martha Nussbaum, Philip Kitcher dargestellt. Der zweite Teil des Artikels konzentriert sich auf ausgewählten Werken von Faulkner und bildet den Versuch, sein Schaffen unter dem Gesichtspunkt von seinen Beziehungen zur Philosophie zu betrachten. Die Hauptthese des Artikels lautet, dass Faulkners Romane nicht nur wesentliche philosophische Fragen aufgreifen, sondern auch selbst den Stoff zur gegenwärtigen philosophischen Reflexion anbieten. Obwohl die Beziehung Faulkners zur Ethik, Philosophie der Sprache, Metaphysik oder schließlich Religion unbestritten ist, bleibt dieser Faden in der Forschungsliteratur zu seinem Schaffen immer noch marginal. Ebenso selten wird der unbestreitbare Beitrag Faulkners zum Existentialismus sowie die Achtung betont, die ihm Sartre oder Camus entgegenbrachten. Der Artikel will Faulkner den ihm gebührenden Platz unter den Schriftstellern, die in ihrem Schaffen philosophische Fragen aufwerfen, wiederherstellen, wenn nicht neu bestimmen.
This article raises the problem of philosophical aspects of William Faulkner’s works. It is intended first of all to review in brief the place of philosophy in literature and to prove that William Faulkner deserves a special place among philosophical writers such as Kierkegaard, Marcel and Sartre. Although not sufficiently recognized as a philosophical writer, William Faulkner is among those who have successfully introduced philosophical ideas into their novels. This article intends to bear out that Faulkner’s novels do not only consider some fundamental philosophical concepts but also open the door to further philosophical debates. The first, shortest part of this work is a presentation of the philosophical discussion concerning the fusion of philosophy and literature. There, the focus is on the negative and positive approaches to the issue of combining philosophy and literature as represented by such prominent philosophers as Iris Murdoch, Jacquelyne Kegley, Martha Nussbaum and Philip Kitcher. In its second part, the article presents William Faulkner’s philosophical affiliations of interest, which are: metaphysics, linguistics, ethics, religion and existentialism. The conclusion stresses Faulkner’s input into philosophy but also indicates different fields his novels open for further philosophical investigation.
Artykuł podejmuje temat filozoficznych aspektów twórczości Williama Faulknera. Pierwsza, krótsza jego część, jest próbą zastanowienia się nad miejscem filozofii w literaturze. Tutaj właśnie przedstawione są różne stanowiska, tak znanych filozofów jak Iris Murdoch, Martha Nussbaum, czy Philip Kitcher. Druga część artykułu koncentruje się na wybranych utworach Faulknera i jest próbą analizy twórczości tego wielkiego powieściopisarza pod kątem jego afiliacji z filozofią. Główną myślą artykułu jest teza, iż powieści Faulknera nie tylko podejmują fundamentalne kwestie filozoficzne, ale wciąż stanowią materiał dla współczesnego namysłu filozoficznego .Choć związek Faulknera z etyką, filozofią języka, metafizyką, czy wreszcie religią jest niezaprzeczalny, ten wątek opracować filozoficzno-krytycznych jego twórczości pozostaje wciąż marginalny. Rzadko kiedy akcentuje się również niezaprzeczalny wkład Faulknera do egzystencjalizmu i estymę, jaką darzyli go chociażby Sartre, czy Camus. Można więc śmiało powiedzieć, że artykuł ten jest próbą przywrócenia (jak nie ustanowienia) należnego Faulknerowi miejsca wśród innych pisarzy podejmujących w swojej twórczości kwestie filozoficzne.   
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 26
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lewisa Mumforda krytyka kultury technicznej
Autorzy:
Szymański, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644378.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lewis Mumford
Technik
Wissenschaft
Werte
Fortschritt
Kultur
Philosophie der Technik
technics
science
values
progress
culture
philosophy of technology
technika
wartości
postęp
kultura
filozofia techniki
Opis:
Im Aufsatz wird der Gedanke von Lewis Mumford und seine Wahrnehmung der technischen Kultur rekonstruiert, die in den Werken Technik und Zivilisation und Der Mythos der Maschine enthalten sind. Es wird gezeigt, dass die von den Forschern seiner Ideen unterschiedenen Phasen viele gemeinsame Momente aufweisen, die mit der kritischen Auffassung des Einflusses der Technik und der Wissenschaft auf Menschenleben verbunden sind. 
W artykule dokonuję rekonstrukcji myśli Lewisa Mumforda i jego postrzegania kultury technicznej, zawartych w dziełach Technika a cywilizacja oraz Mit maszyny. Tom 2. Pentagon władzy. Badacze zajmujący się myślą Mumforda dzielą jego krytyczne podejście do kultury technicznej na dwie fazy, która to myślą zawarta jest we wspomnianych pracach. Sądzę jednak, że fazy które są wyodrębniane posiadają tak naprawdę wiele wspólnych momentów, przez co twardy podział proponowany przez Carla Mitchama czy Thomasa Hughesa może budzić pewne wątpliwości. 
Reviewed are Lewis Mumford's ideas and the  perception of technical culture as  outlined in his Technics and Civilization and The Myth of the Machine. The purpose of this review  is to take note  of the common points in Mumford’s  critical notion evolving over the years  regarding  the impact of technique and science  on man’s  life as  singled out  by scholars  of his works.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 21
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdrowie psychiczne jako zdolność do kompensacji deficytów. Filozoficzny szkic do problemu
Autorzy:
Barański, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644206.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
psychische Gesundheit
Glück
Kompensierung
philosophische Anthropologie
Philosophie der Medizin
mental health
happiness
compensation
philosophical anthropology
philosophy of medicine
zdrowie psychiczne
szczęście
kompensacja
antropologia filozoficzna
filozofia medycyny
Opis:
Psychische Gesundheit ist ein Gegenstand der Kontrolle sowie einer reflexiven Verwaltung psychischer Zustände durch das Individuum. Das Ziel der Maßnahmen ist es, einen dauerhaften psychischen Komfort und das Glücksgefühl zu erreichen. Alle unerwünschten psychischen Zustände und Misserfolge, psychische Defizite und Unglücksfälle verlangen eine Kompensierung, um eine gute Verfassung zu bewahren. Diese Strategie wird in zwei Bereichen verwirklicht: in biographischen Entscheidungen (biographische Kompensierung) und in der Wahl von Formen der Therapie (medizinische Kompensierung). Ein psychisch gesundes Individuum ist somit eines, das geschickt psychische Defizite kompensiert, indem es sich bemüht, das psychische Unbehagen zu beseitigen.
Mental health is the subject of control, subject of reflective management of mental conditions by an individual. The goal of these efforts is to achieve lasting psychological comfort and feeling of happiness. Thus, any undesirable mental conditions or misfortunes, psychological deficits or defeats need to be compensated in order to maintain well-being. This strategy is brought to completion in two ways: biographical decisions (biographical compensation) and choices of therapeutic methods (medical compensation). Mentally healthy is an individual, who can manage to compensate psychological deficits, taking up efforts to eliminate psychological discomfort.
Zdrowie psychiczne jest przedmiotem kontroli, przedmiotem refleksyjnego zarządzania stanami psychicznymi przez indywiduum. Celem tych zabiegów jest osiągnięcie trwałego komfortu psychicznego i poczucia szczęścia. Wszelkie więc niepożądane stany psychiczne lub niepowodzenia życiowe, deficyty psychiczne bądź nieszczęście wymagają – dla zachowania dobrego samopoczucia – kompensacji. Ta strategia realizuje się w dwóch obszarach: w wyborach biograficznych (kompensacja biograficzna) oraz w wyborach form terapii (kompensacja medyczna). Zdrową psychicznie jest wtedy ta jednostka, która umiejętnie kompensuje deficyty psychiczne, podejmując starania usunięcia dyskomfortu psychicznego. 
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 18
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Navigare necesse est. O terapeutycznym wymiarze refleksji filozoficznej w sytuacji kryzysu orientacji
Autorzy:
Siwiec, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644354.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
praktische Philosophie
philosophische Beratung
Krise
Lebensorientierung
philosophische Praxis
practical philosophy
philosophical counseling
crisis
life orientation
philosophical practice
filozofia praktyczna
doradztwo filozoficzne
kryzys
orientacja życiowa
praktyka filozoficzna
Opis:
Im ersten Teil des Artikels erläutert der Autor das Wesen der gegenwärtigen Orientierungskrise und bespricht ihre Gründe. Im zweiten Teil beantwortet er die Frage, in welchem Sinne das philosophische Denken ein Heilmittel gegen die im ersten Teil geschilderte Bedrohung sein kann. In dem letzten, dritten Teil präsentiert der Artikel allgemein das Modell der Philosophie, das wir anstreben sollen, falls die therapeutische Dimension der philosophischen Reflexion berücksichtigt werden sollte.
The essence is expounded of the contemporary crisis of orientation and its causes. In what sense may philosophical thinking provide a remedy for the threat mentioned. A model is in general set forth of philosophy that should be aimed at if the therapeutic dimension of philosophical reflection is to be accomplished.
W pierwszej części artykułu autor wyjaśnia istotę współczesnego kryzysu orientacji i omawia jego przyczyny. W drugiej z kolei odpowiada na pytanie, w jakim sensie myślenie filozoficzne może stanowić remedium na zagrożenie omówione w części pierwszej. W ostatniej zaś, trzeciej odsłonie artykułu ogólnie przedstawia model filozofii, do którego winniśmy dążyć, jeśli terapeutyczny wymiar refleksji filozoficznej ma zostać urzeczywistniony.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 17
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Frauen auf Kongressen und philosophischen Versammlungen1 (Überprüfung der Veröffentlichungen nach dem Kongress)
Women in philosophical congresses and conventiones (the overview of postcongresional publications)
Autorzy:
Polańska, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034001.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
philosophical congress
woman
women in Philosophy
feminism
self-fulfillment
women higher education for women womanhood
philosophischer Kongress
Frau
Frauen in der Philosophie
Hochschulbildung für Frauen
Feminismus
Selbstverwirklichung
Opis:
Higher education for women in Europe became public after The First World War and the October Revolution. Before this time women had to really make effort to obtain it. Nevertheless women were taking part in scientific conferences especially philosophical ones. There are no data how many women finished philosophy courses in Europe. To find it out, one would need to visit every single university separately, analyse lists of female graduates and then aggregate it. This article shows that women not only studied philosophy in the XIX century, not only translated philosophical litrature in native languages, not only run philosophical publishing houses, but also gave philosophical lectures. At the same time this article shows, that women took part in scientific and philosophical life at the same level as men. Therefore they participadet in conferences and philosophical congresses. Until 1918 there were four global philosophical congresses: in Paris (1900), in Geneva (1905), in Heidelberg (1908) and again in Bologna (1911). In this paper we analyse women's speeches in these congresses and present their short intelectual biographies. We rely on published Books of Papers.
Źródło:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2021, 1, 3; 157-175
2658-154X
Pojawia się w:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawosławie a gospodarowanie. Etyka chrześcijańskiego Wschodu jako możliwe źródło niższych wyników gospodarczych krajów z przewagą ludności prawosławnej
Orthodoxy and Economy. The Ethics of the Christian East as a Possible Source of Lower Economic Results in Countries with a Majority of Orthodox Population
Autorzy:
Młynarczyk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231895.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Orthodoxie
christliche Philosophie
christliche Ethik
Wirtschaft
wirtschaftliche Aktivität
Orthodoxy
philosophy of culture
Christian philosophy
Christian ethics
economy
economic activity
prawosławie
filozofia chrześcijańska
etyka chrześcijańska
gospodarowanie
aktywność ekonomiczna
Opis:
W artykule analizowana jest relacja między wiernymi Kościołów prawosławnych a ich sposobem postrzegania problemu gospodarowania. Artykuł ma na celu prezentację i zestawienie różnych sposobów pojmowania tego pojęcia – od „ekonomii zbawienia”, przez ascetyczne gospodarowanie (które zestawia się z Weberowską „ascezą wewnątrzświatową”) aż po współczesne dyskusje prowadzone na ten temat, zarówno w prawosławiu, jak i w kontekście najnowszych wskaźników ekonomicznych. Zauważa się, że kraje, w których przeważają wyznawcy prawosławia, generują mniejszy Produkt Krajowy Brutto (PKB). W artykule sformułowana zostaje teza, że taki stan rzeczy bierze swój początek z zakorzenionego  w prawosławiu rozumienia etyki chrześcijańskiej. Sposób jej pojmowania jest odmienny od sposobu, w jaki ujmuje ją chrześcijaństwo zachodnie. Jest on jednak nadal praktykowany,  przez co  żywo wpływa na ludzkie decyzje i działania, które pośrednio i bezpośrednio rzutują na wzrost PKB.
Der Artikel untersucht die Beziehung zwischen den Gläubigen der orthodoxen Kirchen und ihrer Wahrnehmung des Problems des Wirtschaftens. Der Artikel zielt darauf ab, die verschiedenen Arten des Verständnisses des Konzepts vorzustellen und einander gegenüberzustellen – von der "Ökonomie des Heils" über die asketische Ökonomie (die der "innerweltlichen Askese" von Weber gegenübergestellt wird) bis hin zu den zeitgenössischen Diskussionen zu diesem Thema, sowohl innerhalb der orthodoxen Kirche als auch im Zusammenhang mit den neuesten Wirtschaftsindikatoren. Es wird festgestellt, dass Länder mit einer überwiegend orthodoxen Bevölkerung ein geringeres Bruttoinlandsprodukt (BIP) erwirtschaften. In dem Artikel wird die These formuliert, dass dieser Umstand auf ein in der Orthodoxie verwurzeltes Verständnis der christlichen Ethik zurückzuführen ist. Dieses unterscheidet sich von dem, was das westliche Christentum darunter versteht. Es wird jedoch auch heute noch praktiziert und beeinflusst somit anschaulich menschliche Entscheidungen und Handlungen, die sich direkt und indirekt auf das BIP-Wachstum auswirken.
The purpose of the article is to consider as broadly as possible the relationship between the faithful of the Orthodox Churches and their perception of the problem of economy. It aims to portray together different ways of understanding this concept – from the “economy of salvation,” through the ascetic economy (which is juxtaposed with Weber’s “intra-world asceticism”) to contemporary discussions on this subject both within the Orthodox Church and in relation to the latest economic indicators. It is argued that the current relatively low share of countries with a majority of Orthodox believers in the global GDP is rooted in a different than Western understanding of Christian ethics, and that the tradition of understanding it in this particular way is still alive.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2023, 35; 159-180
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Oświeceniem a scholastyką. Wybrane problemy recepcji filozofii Kanta w polskiej filozofii na początku XIX wieku i perspektywy nowych badań
Autorzy:
Kupś, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644198.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Geschichte der Philosophie der Neuzeit
Immanuel Kant
Rezeption
Aufklärung
Archivforschung
Interpretation
history of modern philosophy
reception
enlightenment
archivalre-search
interpretation
historia filozofii nowożytnej
recepcja
Oświecenie
badania archiwalne
interpretacja
Opis:
Der Artikel verfolgt das Ziel, die allgemeine Charakteristik der Bedingungen darzustellen, unter denen die erste Rezeption der Philosophie von Kant (in den ersten Jahrzehnten des 19. Jahrhunderts) unter den Polen erfolgte. Oft entschieden die außermeritorischen Faktoren (institutionell, sozial und politisch) über die Richtung und den Charakter dieser Rezeption, sogar über ihre Einstellung oder ihren Bruch. Unter diesen Umständen kam es leicht zur Polarisation von Stellungnahmen gegenüber der Kantischen Philosophie, die einerseits auf grundlosen Vorurteilen, andererseits auf kritiklosem Enthusiasmus begründet waren. Zuerst (1) werde ich kurz die Gründe charakterisieren, warum die polnische Rezeption der Kantischen Philosophie im 19. Jahrhundert als Spannung zwischen „Aufklärung“ und „Scholastik“ beschrieben werden kann, wobei beide Termini nicht dasselbe bedeuten müssen, was die Philosophiehistoriker damit bezeichnen. Dann (2) werde ich kurz die Eigen-tümlichkeit der ersten Rezeption der Kantischen Philosophie und die Vertreter der gegensätzlichen Einstellungen (Szaniawski, Wigura, Śniadecki) vorstellen. Abschließend (3) skizziere ich mögliche Richtungen weiterer Forschungen über die erste Etappe der Rezeption der Philosophie von Kant in Polen und gebe Beispiele für neue Erkenntnisse an.Ins Deutsche übersetzt von Anna Pastuszka
The aim of this article is to outline general characteristics of the conditions of the first reception (in the early decades of the 19th century) of the philosophy of Kant in Poland. Its direction and nature as well as suspension or end often depended on nonsubstantive (i.e. institutional, social, and political) factors. Under these conditions, positions on the philosophy of Kant became easily polarized between the ones based on groundless prejudices on the one hand and uncritical enthusiasm on the other. First (1) I characterize briefly the reasons why the 19th-century Polish reception of the philosophy of Kant can be regarded as a tension between „enlightenment” and „scholasticism”(although those terms do not necessarily have to mean here what historians of philosophy refer to with their help). Then, (2) I provide a brief presentation of the specificity of the first reception of the philosophy of Kant and the representatives of the main opposing positions (Szaniawski, Wigura, Śniadecki). Finally (3) I outline some possible directions for further research into the first stage of the reception of the philosophy of Kant in Poland and present examples of new discoveries. Summarised by Tomasz Kupś
Celem artykułu jest naszkicowanie ogólnej charakterystyki warunków, w jakich dokonywała się wśród Polaków pierwsza recepcja filozofii Kanta (w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku). Często czynniki niemerytoryczne (instytucjonalne, społeczne i polityczne) decydowały o kierunku i charakterze tej recepcji, a nawet o jej wstrzymaniu lub załamaniu się. W tych warunkach łatwo dochodziło do polaryzacji stanowisk wobec filozofii Kantowskiej opartych, z jednej strony, na bezpodstawnych uprzedzeniach, z drugiej zaś, na bezkrytycznym entuzjazmie. Najpierw (1) scharakteryzuję krótko powody, dla których polska dziewiętnastowieczną recepcji filozofii Kanta można scharakteryzować jako napięcie między „Oświeceniem” i „scholastyką” (przy czym terminy te wcale nie muszą oznaczać tu tego, co historycy filozofii nazywają za ich pomocą). Następnie (2) w skrócie prezentuję specyfikę pierwszej recepcji filozofii Kanta oraz przedstawicieli głównych skrajnych stanowisk (Szaniawski, Wigura, Śniadecki). Na koniec (3) szkicuję możliwe kierunki dalszych badań nad pierwszym etapem recepcji filozofii Kanta w Polsce i podaję przykłady nowych odkryć.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 15
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mystères «blasphématoires» de Bardesane
„Bluźniercze” sentencje Bardesanesa
Bardaisan’s “Blasphemous” Hymns
Autorzy:
Jurasz, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480516.pdf
Data publikacji:
2014-12-01
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Bardesane
Éphrem le Syrien
hérésies
figures sémantiques
christianisme primitif
philosophie
Bardesanes
Efrem Syryjczyk
herezje
figury semantyczne
pierwotna myśl chrześcijańska
filozofia
Bardaisan
Ephrem the Syrian
heresies
semantic figures
primary Christian thought
philosophy
Opis:
Bardesane († 222) est le premier philosophe chrétien de la langue syriaque, visé par la critique d’Éphrem le Syrien († 373) comme hérétique. L’article part d’une expression insolite, utilisée par Éphrem pour décrire l’erreur bardesanite: «mystères blasphématoires». Derrière cette formule se cache une critique du polythéisme astral, présent dans la pensée de Bardesane de différentes manières. Après le terme «mystère», on découvre d’autres éléments apparentés à la religion orientale des Mages – l’idée de «Parole de la pensée» et les conceptions cosmologiques. Or, ces éléments-là, existent aussi dans la littérature chrétienne des Ier et IIe siècles et témoignent d’une rencontre féconde entre le jeune christianisme et le polythéisme astral, répandue sous des formes différentes dans la culture hellénistique et orientale, y compris le judaïsme. Ainsi la pensée chrétienne se forme dans un climat intellectuel et spirituel composé de la mystique juive, de l’héritage platonicien et du polythéisme astral. Les chrétiens syriaques, au contact des traditions religieuses de l’Orient perse, ont élaboré et conservé pendant longtemps des formes anciennes de théologie, considérées comme hérétiques. Le meilleur exemple de cette variété des interprétations du même motif, est l’idée de «l’univers en forme de croix» qui se rencontre parmi les gnostiques, chez les disciples de Bardesane, mais aussi chez les Pères tels Justin Martyr et Irénée de Lyon.
Bardesanes († 222) jest pierwszym filozofem chrześcijańskim języka syryjskiego, który w świetle krytyki Efrema Syryjczyka († 373) uchodzi za heretyka. Autorka wyjaśnia osobliwy frazeologizm używany przez Efrema Syryjczyka na określenie błędu Bardesanesa: „bluźniercze sentencje”. Ta oryginalna formuła zawiera krytykę politeizmu astralnego, pod różnymi postaciami obecnego w myśli Bardesanesa. Sam termin „sentencja” wskazuje na treści mające związek z religią perskich Magów – zwłaszcza „werbalizacja myśli” i koncepty kosmologiczne. Tymczasem wspomniane figury semantyczne występują już w literaturze chrześcijańskiej I i II wieku; tu interpretowane są jako pozytywny wpływ młodego chrześcijaństwa na politeistyczny kult astralny, w różnych formach rozpowszechniony w kulturach hellenistycznych i wschodnich – również w judaizmie. Skutkiem tego pierwotna myśl chrześcijańska krystalizuje się w intelektualnym i duchowym klimacie mistyki żydowskiej, filozofii platońskiej i politeistycznego kultu astralnego. W kontekście spotkania z religijnymi tradycjami Persji chrześcijanie syryjscy sformułowali (i zachowali przez wieki) pierwotne formuły teologiczne – uważane później za heretyckie. Typowym przykładem nakładania się na siebie tematów religijnych i ich niezależnej interpretacji jest idea „wszechświata w formie krzyża”, którą często spotykamy wśród gnostyków, uczniów Bardesanesa, a zwłaszcza u Ojców Kościoła – Justyna Męczennika i Ireneusza z Lyonu.
Bardaisan († 222) is the first Syrian language Christian philosopher who, in the light of the criticism of Ephrem the Syrian († 373), is considered a heretic. The present author explains the peculiar phraseme used by Ephrem the Syrian to indicate Bardaisan’s error: the “blasphemous hymns.” This original formula contains criticism of astral polytheism, in various forms present in Bardaisan’s thoughts. The term “hymn” itself indicates the content in connection with the religion of the Persian Magi – especially the “verbalisation of thought” and the cosmological concepts. Meanwhile, the mentioned semantic figures occur already in Christian literature of the 1st and 2nd century; in this essay they shall be construed as a positive influence on the young Christian polytheistic astral worship, prevalent in various forms in Hellenistic and Eastern cultures – even in Judaism. As a result, the original Christian thought crystallised itself in the intellectual and spiritual climate of Jewish mysticism, Platonic philosophy and polytheistic astral worship. In the context of encounters with Persian religious traditions the Syrian Christians formulated (and preserved for centuries) the original theological formulas – later considered heretical. A typical example of the overlap of religious subjects and their independent interpretation is the idea of “the universe in the form of a cross,” which we may often discover among the Gnostics, Bardaisan’s students, and especially among the Church’s Fathers: Justin Martyr and Irenaeus of Lyons.
Źródło:
Nurt SVD; 2014, 2; 64-90
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idee wolności i harmonii w pedagogice filozoficznej w epoce rewolucji rosyjskich
Autorzy:
Daniłkina, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643922.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Freiheit
Harmonie
freie Erziehung
Philosophie der Bildung
russische Revolution
Tolstoi
Wentzel
freedom
harmony
free education
philosophy of education
Russian revolu-tion
Tolstoy
wolność
harmonia
wolne wychowanie
filozofia edukacji
rewolucja rosyjska
Tołstoj
Opis:
Im Artikel wird der historische Zeitraum von der Jahrhundertwende bis zu den 1920er Jahren untersucht, als in Russland der Bürgerkrieg beendet wurde. Eine Zeitlang wurde in der zeitgenössischen Pädagogik eine breite Diskussion über die Grundsätze der freien Erziehung geführt, die an entsprechende philosophische Traditionen und an praktische Leitbilder der Schulorganisation sowohl im Westen als auch in Russland anknüpften. Für manche Denker (L. N. Tolstoi, K. N. Wentzel) verbindet sich die Idee der Freiheit in Theorie und Praxis der Erziehung aufs engste mit der Idee der Harmonie, die als eine gewaltfreie Einheit des individuellen inneren Prinzips mit der Ganzheit der Welt wahrgenommen wird.
The historical period primarily considered in the article starts in the late 19th century and finishes in the 1920s when the Civil war in Russia was over. For a certain timespan, the principles of free education rooted in relevant philosophical traditions and expressed in practical models of school organisation both in Russia and in the West were broadly discussed. Some authors, including L.N. Tolstoy and K.N. Wentzel, link the idea of freddom in theory and practice with the idea of harmony, conceived as the peaceful unity of an individual element and the whole universe.
Rozważania zawarte w artykule skupiają się na okresie historycznym obejmującym przedział od końca XIX w. do lat dwudziestych XX w., kiedy w Rosji zakończyła się wojna domowa. Przez jakiś czas charakterystycznym dla ówczesnej pedagogiki zjawiskiem była szeroka dyskusja nad zasadami wolnego wychowania, nawiązującymi do pewnych tradycji filozoficznych oraz do wzorców praktycznych (tj. organizacji szkół, zarówno na Zachodzie, jak w Rosji). W niektórych przypadkach (L. N. Tołstoj, K. N. Wentzel) idea wolności – w teorii i praktyce wychowania – wiązała się ściśle z ideą harmonii, rozumianą jako jedność pierwiastka indywidualnego z całością świata.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 7
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Über den Nominalstil philosophischer Sprache am Beispiel ukrainisch-, polnisch- und deutschsprachiger Texte
About the Nominal Style of Philosophical Language, at the example of Ukrainian, Polish and German Language Texts
Autorzy:
Höfinghof, Marina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1293464.pdf
Data publikacji:
2017-07-25
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Ukrainian language
philosophy
philosophical style
nominal style
translation of philosophical texts
philosophical terminology
Ukrainisch
Philosophie
philosophische Fachsprache
Nominalstil
philosophische
Terminologie
Übersetzungsprozess
język ukraiński
język fachowy filozofii
styl nominalny
terminologia filozoficzna
przekład
Opis:
Der vorliegende Aufsatz setzt sich mit Besonderheiten philosophischer Fachsprache auseinander. Anhand der Vergleichsanalyse von Texten auf Ukrainisch, Polnisch und Deutsch werden Gemeinsamkeiten oder Besonderheiten grammatischer, lexikalischer und stilistischer Natur der untersuchten philosophischen Texte festgestellt. Besondere Aufmerksamkeit wird der bisher kaum untersuchten philosophischen Fachsprache geschenkt, sodass auch auf die Problematik der Entwicklung des wissenschaftlichen Stils im Ukrainischen eingegangen wird.
Nominalny styl języka filozofii na przykładzie tekstów ukraińskich, polskich i niemieckich Przedmiot artykułu stanowią osobliwości języka fachowego filozofii. Analiza porównawcza tekstów ukraińskich, polskich i niemieckich pozwoliła uchwycić gramatyczne, leksykalne i stylistyczne podobieństwa i różnice badanych tekstów. Szczególną uwagę zwrócono na język fachowy filozofii; pozwoliło to poruszyć kwestię rozwoju stylu naukowego w języku ukraińskim.
The present article deals with the peculiarities of philosophical texts caused by application of the nominal style. Analysing Ukrainian, Polish and German language texts dedicated to the work of Friedrich Nietzsche, commonalities and distinctions of a grammatical and lexical nature are identified. Based on the premise that philosophy is an essential and immediate precondition for analysing the relationship between thought and language in the linguistic aspect, additional information on the emergence of the Ukrainian philosophical style is gained.
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2017, 37; 35-49
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Idea rosyjska” jako problem – perspektywa filozoficzna
Autorzy:
Broda, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644157.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
russische Idee, russische Seele Russlands, Philosophie, subjektives Projekt, Wirklichkeit, (Selbst)Problematisierung
Russian idea, Russian soul, philosophy, subjectivity project, reality, (self-) problematization
rosyjska idea, rosyjska dusza Rosji, filozofia, projekt podmiotowy, rzeczywistość, (samo)problematyzacja
Opis:
Die ganzheitliche Analyse der als Problem betrachteten „russischen Idee“ verlangt, sich den ganzen Komplex seiner Aspekte zu vergegenwärtigen. Indem man das Augenmerk auf seine philosophische Dimension richtet, sollte man nicht vergessen, dass die philosophische Reflexion eine maximale Allgemeinheit mit einer maximalen (Selbst)Kritik programmatisch miteinander zu vereinigen hat.In der Situation, wo ein integraler Bestandteil des philosophischen Gedankens die Metareflexion bleibt und wo gleichzeitig ein genauso integraler Bestandteil der „russischen Idee“ ihre philosophische Dimension ist, sollte das epistemische und epistemologische Niveau der möglichen (Selbst)Problematisierung unterschieden werden. Das erste Niveau bezieht sich auf den Blickpunkt des in das Projekt der „russischen Idee“ engagierten Subjektes, das bedeutet, dass die vollzogene Problematisierung der Wirklichkeit und der Methoden ihrer Konzeptualisierung nicht grundsätzlich ihren gemeinschaftlichen Sinn, axiologische Gründe und soziale Realität in Frage stellen darf, sondern umgekehrt, sie begründet und legitimiert. Das zweite Niveau bedeutet dagegen einen Versuch, die untersuchten Prozesse von außen zu beobachten, was die Möglichkeit mit sich bringt, den allgemeinen Rahmen der Subjekt-Objekt-Ordnung zu problematisieren, die vom Projekt der „russischen Idee“ a priori bestimmt und in der Welt erkannt wird, indem es schon vorher diese Welt de facto als wahr, wesentlich und wirklich voraussetzte.
A comprehensive analysis of the “Russian idea” – understood as a problem – involves realizing a wide array of the problem’s aspects. Concentrating one’s attention on the philosophical dimension, one needs to remember that the philosophical reflection should programmatically link together maximum generality and maximum (self-)cri-ticism. In a situation where the integral element of the philosophical thought is the meta-reflection, and at the same time the integral element of the “Russian idea” remains its philosophical dimension, the epistemic and epistemological level of the possible (self-) problematization is worth distinguishing. The former is connected to the viewpoint of the subject involved in the project of the “Russian idea”, which means that the undertaken problematization of reality – and the ways of its conceptualization – cannot in principle undermine its common sense, axiological arguments and social reality, but on the contrary, explain and legitimize them. The latter is an attempt to look at the analyzed process from the outside, which creates a possibility to problematize the general framework of the subject-object order, which the project of the “Russian idea” a priori designates and recognizes in the world, de facto assuming it to be true, essential and real.
Kompleksowa analiza – pojmowanej jako problem – „rosyjskiej idei” wymaga uświadomienia sobie całego zespołu aspektów owego problemu. Koncentrując swą uwagę na jego wymiarze filozoficznym, należy pamiętać, że refleksja filozoficzna powinna programowo łączyć ze sobą maksymalną ogólność i maksymalny (samo)krytycyzm.W sytuacji, w której integralnym elementem myśli filozoficznej pozostaje metarefleksja, a jednocześnie równie integralnym elementem „rosyjskiej idei” jest jej wymiar filozoficzny, należy rozróżniać epistemiczny i epistemologiczny poziom możliwej (samo)problematyzacji. Pierwszy z nich związany jest z punktem widzenia podmiotu zaangażowanego w projekt „rosyjskiej idei”, co oznacza, że dokonywana problematyzacja rzeczywistości – i sposobów jej konceptualizacji – z założenia nie może podważać jego wspólnotowego sensu, aksjologicznych racji i społecznej realności, a przeciwnie, uzasadnia je i legitymizuje. Drugi natomiast jest próbą spojrzenia na analizowane procesy z zewnątrz, co stwarza możliwość problematyzacji ogólnych ram porządku podmiotowo-przedmiotowego, jaki projekt „rosyjskiej idei” a priori wyznacza, i rozpoznaje w świecie, zakładając go de facto już wcześniej jako prawdziwy, istotowy i rzeczywisty.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 14
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety w filozofii hiszpańskiej
Autorzy:
Nogueroles, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644395.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Philosophinnen
Frauen
Geschichte der spanischen Philosophie
Asociación de Hispanismo Filosófico
female philosophers
women
history of Spanish philosophy
association of philosophical hispanism
filósofas
mujeres
historia de la filosofía española
asociación de hispanismo filosófico
filozofki
kobiety
historia filozofii hiszpańskiej
Opis:
Im Artikel möchte ich zeigen, wie spanische Philosophinnen nicht nur ihre durch das Patriarchat weggenommene Stellung in der Philosophiegeschichte wiedererlangen, sondern auch wie immer mehr Frauen verantwortliche Posten in unterschiedlichen Institutionen bekleiden. Diese Thesen begleitet das Postulat, den von Frauen geschaffenen philosophischen Gedanken genauer zu untersuchen und öffentlich zu machen, damit sich künftige Generationen junger Denker auf feministische Entwürfe beziehen könnten.
This paper presents how female Spanish philosophers are regaining the position previously taken away by the patriarchate. In addition to that, it demonstrates that gradually more and more women started to occupy high-rank positions in various institutions. Abovementioned statements are accompanied by the call to further investigate and spread the female philosophical thought in order for the future generations not to be deprived of feminist references.
En este trabajo queremos mostrar cómo las filósofas españolas no solo están recuperando el lugar que el patriarcado les ha arrebatado en la historia de la filosofía, sino que cada vez son más numerosas las mujeres que ocupan puestos de responsabilidad dentro de las instituciones. Todo ello sin dejar de luchar por el reconocimiento y la visibilización de la filosofía escrita por mujeres, para que las futuras generaciones de jóvenes y de pensadoras no se vean privadas de referentes femeninos.
W artykule chcę pokazać nie tylko jak hiszpańskie filozofki nie tylko odzyskują pozycję w historii filozofii, której to pozbawił je patriarchat, lecz także że coraz więcej kobiet zajmuje odpowiedzialne stanowiska w różnych instytucjach. Tezom tym towarzyszą postulaty, by dokładniej zbadać i upublicznić myśl filozoficzną tworzoną przez kobiety, by przyszłe pokolenia młodych myślicieli nie były pozbawione możliwości odniesienia się do koncepcji feministycznych.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 28
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Clausewitz odwrócony. Bolszewizm, rewolucja i wojna w myśli Mikołaja Bierdiajewa
Autorzy:
Bohun, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643898.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Erster Weltkrieg, Revolution, Bolschewismus, moderne Politik, Geschichtsphilosophie, russische Philosophie
the First World War (WWI), Revolution, Bolshevism, modern politics, philosophy of history, Russian philosophy
Pierwsza wojna światowe, rewolucja, bolszewizm, nowoczesna polityka, filozofia dziejów, filozofia rosyjska
Opis:
Der Artikel enthält einige Bemerkungen über den Einfluss des Ersten Weltkrieges auf die russische Revolution und das Nachkriegsleben in der Sowjetunion. Meines Erachtens beleuchten die Ideen, die Nikolai Bierdiajew während des Krieges und der Revolution formulierte, den grundsätzlichen Aspekt der Politik und des Soziallebens im 20. Jahrhundert sowohl in Russland als auch in anderen Ländern. Ich meine hier den Krieg als das Wesen moderner Politik. Die Überlegungen Bierdiajews zum Großen Krieg und zur bolschewistischen Revolution sind seiner Zeit voraus und bestätigen die Ansichten solcher Denker wie Jan Patočka, Alain Finkielkraut oder Pierre Hassner. Sie meinten, dass im 20. Jahrhundert die berühmteste Maxime des Generals Clausewitz umgekehrt wurde: Nach dem Ersten Weltkrieg wird die Politik zur Fortsetzung des Krieges mithilfe anderer Mittel.Bierdiajew denkt über die Revolution als „Zerfall des Krieges“ nach und betrachtet den russischen Kommunismus als „Kriegswirklichkeit“, für die solche Erscheinungen wie Dehumanisierung, Herrschaft der Massen, Totalitarismus, allgemeine Mobilmachung, Militarisierung der Zivilsphäre, Macht der Technik und das Erscheinen eines „neuen Menschen“ charakteristisch sind. Seiner Meinung nach haben der Krieg und der Nachkriegsmilitarismus Ideologie, kulturelle Leitbilder und die Art der Machtausübung in Russland, aber auch im Westen bestimmt.
This paper presents some remarks on the influence of the First World War on Russian Revolution and post-war life in Soviet Russia. In my opinion, the ideas formulated at the time of war and revolution by Nikolay Berdyaev (1874-1948) shed light on the fundamental aspects of 20th century politics and social life both in Russia and other countries. Here, I understand war as the essence of modern politics. Berdyaev’s reflections on WWI and Bolshevik revolution prefigure and confirm the belief shared by such thinkers as Jan Patočka, Alain Finkielkraut or Pierre Hassner, that the 20th century brings the inversion of the most famous Clausewitz’s maxim: after WWI, politics becomes the continuation of war conducted by other means. Berdyaev thinks about revolution as the “decay of the war” and analyses Russian communism as a “war reality” which is characterized by such phenomena as dehumanization, mob rule, totalitarianism, total mobilization, militarization of civil sphere, the rule of technology and, last but not least, the appearance of the “new man”. In his opinion, war and post-war militarism have determined the ideology, cultural patterns, and the means of wielding political power both in Russia and in the West.
Artykuł zawiera kilka uwag na temat wpływu pierwszej wojny światowej na rewolucję rosyjską i powojenne życie w Związku Sowieckim. W moim przekonaniu idee, które sformułował w czasie wojny i rewolucji Mikołąj Bierdiajew (1874–1948) naświetlają zasadniczy aspekt dwudziestowiecznej polityki i życia społecznego zarówno w Rosji, jak i innych krajach. Mam tutaj na myślę wojnę jako istotę nowoczesnej polityki. Rozważania Bierdiajewa o Wielkiej Wojnie i rewolucji bolszewickiej wyprzedzają i potwierdzają przekonania podzielane przez takich myślicieli, jak Jan Patočka, Alain Finkielkraut czy Pierre Hassner, według których wiek XX przynosi odwrócenie najsłynniejszej maksymy generała Clausewitza: po pierwszej wojnie światowej to polityka staje się kontynuacją wojny prowadzoną za pomocą innych środków.Bierdiajew myśli o rewolucji jako o „rozkładzie wojny” i analizuje komunizm rosyjski jako „rzeczywistość wojenną”, którą charakteryzują takie zjawiska jak dehumanizacja, rządy mas, totalitaryzm, powszechna mobilizacja, militaryzacja sfery cywilnej, władztwo techniki oraz pojawienie się „nowego człowieka”. W jego przekonaniu, wojna i powojenny militaryzm określiły ideologię, wzorce kulturalne i sposób sprawowania władzy w Rosji, ale także na Zachodzie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 14
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzeń wolności. Próby ucieczki przed logiką wartości Carla Schmitta
Autorzy:
Scovil, Jonathan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644104.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Carl Schmitt
Wert
Philosophie der Werte
Logik der Werte
Tyrannei der Werte
Max Weber, Wertfreiheit
value
philosophy of values
logic of values
tyranny of values
Max Weber
freedom from values
wartość
filozofia wartości
logika wartości
tyrania wartości
wolność od wartości
Opis:
Der Artikel bietet Reflexion über die Wirkung der sog. Wertelogik an, die von Carl Schmitt in seinem berühmten Essay „Die Tyrannei der Werte“ erörtert wurde. Der Verfasser geht von der Analyse der Evolution aus, der die Kategorie „des Wertes“ im Laufe der Jahr-hunderte unterlag, so dass sie in zunehmendem Maße zu einem (scheinbar) politisch neutralen, spezifisch ökonomischen Begriff wurde. Dann stellt der Verfasser die von Max Weber gezeichnete Vision eines allgemeinen Wertekrieges dar, an die Carl Schmitt anknüpfte. Dabei wird erklärt, auf welche Weise beide Philosophen die Lösung des Problems anstrebten, indem sie nach einem wertefreien Raum suchten. Abschließend bezieht der Verfasser die Lösung von Schmitt auf die öffentliche Debatte im heutigen Polen und auf die Diskussion um die Verfassungsänderung aus dem Jahre 1997.
The article presents a reflection upon the so called logic of values, described by Carl Schmitt in his famous essay entitled “The Tyranny of Values”. The author begins with an analysis of the way in which the category of “value” has evolved over the last centuries, becoming an increasingly politically neutral notion (at least on the surface), ascribed to the area of economy. Then he describes the vision of universal war of values outlined by Max Weber and adopted by Carl Schmitt, presenting the ways in which both thinkers tried to find a solution to the problem, looking for a space of “freedom from values”. In the end the author refers to  Schmitt’s solution in the context of public debate in modern Poland and the ongoing discussion over changing the constitution of 1997.
Artykuł stanowi refleksję nad działaniem tzw. logiki wartości, opisanej przez Carla Schmitta w słynnym eseju Tyrania wartości. Autor wychodzi od analizy ewolucji, jakiej uległa kategoria „wartość” na przestrzeni ostatnich stuleci, stając się w coraz większym stopniu poję-ciem (z pozoru) politycznie neutralnym i właściwym dziedzinie ekonomii. Następnie przechodzi do opisu wizji powszechnej wojny wartości zarysowanej przez Maxa Webera i podjętej przez Carla Schmitta, pokazując, w jaki sposób obaj myśliciele starali się znaleźć rozwiązanie tego problemu, poszukując przestrzeni „wolności od wartości”. Na zakończenie autor odnosi Schmittowskie rozwiązanie do debaty publicznej we współczesnej Polsce i dyskusji dotyczącej zmiany konstytucji z 1997 roku.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 25
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bardesane – philosophe chrétien d’Édesse
Bardaisan the Christian Philosopher of Edessa
Bardesanes – chrześcijański filozof z Edessy
Autorzy:
Jurasz, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480520.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Bardesane
Édesse
Livre des lois des pays
Éphrem le Syrien
hérésies
christianisme primitif
philosophie
Bardaisan
Edessa
Book of the Laws of the Countries
Ephrem the Syrian
heresies
primary Christian thought
philosophy
Bardesanes
Księga praw narodów
Efrem Syryjczyk
herezje
pierwotna myśl chrześcijańska
filozofia
Opis:
Bardesane (†222) est le premier auteur chrétien de la langue syriaque. D’origine païenne, Bardesane s’est converti au christianisme à Édesse, probablement au cours de ses études de philosophie. Il fut conseiller des rois d’Édesse, connu au-delà du royaume à cause de ses vastes connaissances dans différents domaines. Il eut de nombreux disciples et l’école de pensée fondée par lui fut mentionnée encore au XIIIe siècle. Cependant, le philosophe Bardesane fut vite compté parmi les hérétiques. Éphrem le Syrien (†373) trouva dans ses écrits des éléments de doctrines gnostiques. À cause de cette critique, les écrits originaux de Bardesane furent perdus. Aujourd’hui nous pouvons reconstruire sa pensée à partir du Livre des lois des pays (un dialogue rédigé par ses disciples) et aussi à partir des écrits polémiques d’Éphrem. Le but de l’article est de présenter le personnage de Bardesane et son oeuvre et aussi de résumer les thèmes originaux de sa pensée: la cosmologie, la christologie, la conception du libre arbitre. Sans aucun doute, il s’agit d’une doctrine très originale, syncrétiste, qui correspond à un stade archaïque de la théologie chrétienne. Bardesane est considéré aujourd’hui comme le représentant par excellence du christianisme syriaque, édessenien, avec toutes ses différences par rapport au christianisme de langues grecque et latine.
Bardaisan (died in 222) is the first Christian author who wrote in Syriac. Being of pagan origin, he accepted Christianity in Edessa, probably when he was studying philosophy. Due to his outstanding and comprehensive education, he was not only an advisor to the kings of Edessa, but a personality known beyond the borders of the Kingdom of Osroene. He was surrounded by a large group of students, and the philosophical school he created is mentioned in literature up to the thirteenth century. However, from a theological point of view, Bardaisan was regarded by posterity as a heretic. Ephrem the Syrian (†373) found in his writings elements of Gnostic doctrine. Because of this criticism, the original texts by Bardaisan were destroyed and forgotten. Today we can reconstruct his ideas based on the Book of the Laws of the Countries (a dialogue written by his students) as well as on the basis of polemical writings of Ephrem the Syrian. The purpose of this article is to present the person and work of Bardaisan and to synthesize his thoughts concerning cosmology, Christology, and the concept of “free will.” His original, syncretic form of doctrine corresponds to the early form of Christian theology. Today, Bardaisan is considered to be an outstanding representative of Syriac Christianity (from Edesse) which is significantly different from the Christianity that uses the Greek and Latin languages.
Bardesanes (zm. 222) jest pierwszym chrześcijańskim autorem piszącym w języku syryjskim. Będąc z pochodzenia poganinem, przyjął chrześcijaństwo w Edessie, prawdopodobnie w czasie studiów filozoficznych. Ze względu na wybitne i wszechstronne wykształcenie był nie tylko doradcą królów Edessy, ale osobistością znaną poza granicami królestwa Osroene. Otoczył się liczną grupą uczniów, a utworzona przez niego szkoła filozoficzna jest wzmiankowana w literaturze aż do XIII wieku. Jednak z teologicznego punktu widzenia Bardesanes uważany był przez potomnych za heretyka. Efrem Syryjczyk (†373) dopatrzył się w jego pismach elementów doktryny gnostyckiej. Z powodu tej krytyki, oryginalne teksty Bardesanesa zostały zniszczone i zapomniane. Dzisiaj możemy odtworzyć jego idee na podstawie Księgi praw narodów (dialog napisany przez jego uczniów), jak również w oparciu o pisma polemiczne Efrema Syryjczyka. Celem artykułu jest zaprezentowanie osoby i dzieła Bardesanesa oraz syntetyczne ujęcie jego przemyśleń dotyczączch kosmologii, chrystologii oraz konceptu „wolnej woli”. Jego oryginalna, synkretyczna doktryna odpowiada wczesnej formie chrześcijańskiej teologii. Dzisiaj Bardesanes uważany jest za wybitnego przedstawiciela chrześcijaństwa syryjskiego (edesseńskiego) – znacząco różnego od chrześcijaństwa posługującego się językami greckim i łacińskim.
Źródło:
Nurt SVD; 2015, 1; 80-93
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moja krótka historia filozofii starożytnej
My brief history of ancient philosophy
Autorzy:
Dembińska, Dobrochna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460433.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Warszawska Prowincja Redemptorystów
Tematy:
filozofia starożytna
physis
arche
byt
dusza
troska o duszę,
sposób życia
duszpasterstwo
arete
doskonałość moralna
philosophy ancient
being
soul
care for soul
lifestyle
winning of souls
goodness
Philosophie der Antike
das Seiende
die Seele,
Sorge um die Seele
Lebensweise
Seelsorge
morale Vollkommenheit
Opis:
The article analyses the nature of ancient philosophy. What was it? Was it a search for the truth of the nature? Or was it more a lifestyle, consciously chosen and developed? Th e above interpretations are considered as contradictory. However, in my opinion, in Greek philosophy world and man were not distinct from each other. Th e Greeks saw universe as a unity encompassing everything that exists, including human beings and even gods. Greek philosophers were interested not only in physical world; they focused also on a question how a man should live. With time, this question became the most important: philosophy became a way of intellectual and spiritual exercise, leading to a good life and finally to happiness. I stress this ‘exercising’ dimension as inseparable from all philosophical inquiry in antiquity.
Źródło:
Studia Redemptorystowskie; 2013, 11; 20-41
1731-710X
Pojawia się w:
Studia Redemptorystowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Feliksa Konecznego nauka o cywilizacjach wobec współczesnych zjawisk życia społecznego
Autorzy:
Bednarczyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644294.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Wissenschaft von den Zivilisationen
historische Gesetze
Geschichtsphilosophie
Philosophie der Wissenschaft
Methodologie der Geschichte
Zeitgeschichte
Feliks Koneczny
civilization studies
historical laws
philosophy of history
philosophy of science
methodology of history
contemporary history
nauka o cywilizacjach
prawa historyczne
filozofia historii
filozofia nauki
metodologia historii
historia najnowsza
Opis:
Folgende Überlegungen sind der Analyse der gegenwärtigen Dimension der Wissenschaft von den Zivilisationen in der Auffassung Feliks Konecznys gewidmet. Der Verfasser beweist ihre Überlegenheit über den konkurrierenden Theorien, indem er sich auf solche Aspekte wie der Begriff der Zivilisation, ihre Klassifizierung sowie Gesetze, die ihre innere Entwicklung bedingen oder gegenseitige Beziehungen stützt. Als der größte Vorzug der geschichtsphilosophischen Konzeption des polnischen Gelehrten wird das Recht der Angemessenheit unter den Werten angesehen, auf denen das Bestehen aller Zivilisationen beruht. Dieses Recht hat den logischen Schlüsselcharakter. Obwohl sich der Verfasser dessen bewusst ist, dass Konecznys Wissenschaft von den Zivilisationen, wie jede geisteswissenschaftliche Theorie, nicht der Fehler entbehrt, glaubt er, dass sie aufgrund des logischen Charakters der sie bildenden Gesetze den besten Ausgangspunkt für die Überlegungen über den gegenwärtigen Ausmaß der interkulturellen Beziehungen bildet. 
The  science of civilizations by Feliks Koneczny is reviewed in juxtaposition  of  other contemporary theories on this subject. The superiority of this theory  is stressed  taking into account   the notions of civilization, their classification as well as the laws governing their internal development and  relations. In view of the author the law of proportionality between the values on which the functioning of all civilizations is based, represents the most significant  asset of Koneczny's historic and philosophical  theory. While   aware that Koneczny's theory,  as any theory developed on the basis of the humanities,  cannot not be devoid of errors,  the author  argues that  given the logical nature of the laws governing his theory , it represents  the best launching pad for deliberating on  why present-day  intercultural relations are developing the way they do.
Niniejsze rozważania poświęcone są analizie współczesnego wymiaru nauki o cywilizacjach w ujęciu Feliksa Konecznego. Jej wyższość nad konkurencyjnymi teoriami autor wykazuje odwołując się do takich aspektów, jak pojęcie cywilizacji, ich klasyfikacja, a także prawa warunkujące ich wewnętrzny rozwój oraz wzajemne relacje. Jako największy atut koncepcji historiozoficznej polskiego uczonego wskazane zostaje kluczowe dla niej – posiadające charakter logiczny – prawo współmierności pomiędzy wartościami, na których oparte jest funkcjonowanie wszystkich cywilizacji. Choć autor zdaje sobie sprawę, że Konecznego nauka o cywilizacjach – jak każda teoria tworzona na gruncie nauk humanistycznych – nie może nie być pozbawiona błędów, uważa, że ze względu na logiczny charakter tworzących ją praw, stanowi ona najlepszy punkt wyjścia do rozważań na temat tego, dlaczego relacje międzykulturowe przybierają współcześnie taki, a nie inny wymiar.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 22
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Błąd naturalistyczny a problem praktyki
Naturalistic Fallacy and the Question of Practice
Autorzy:
Jaskółka, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231853.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
naturalistischer Fehlschluss
Hume‘s Gesetz
Hume‘s Guillotine
praktische Philosophie
das Gute
Werte
Hume
Moore
Metaethik
Naturalistic fallacy
Hume’s Law
Hume’s guillotine
is-ought gap
practical philosophy
good
values
metaethics
błąd naturalistyczny
prawo Hume'a
gilotyna Hume'a
filozofia praktyczna
dobro
wartości
metaetyka
Opis:
The article contains a critical analysis of D. Hume’s Law from A Treatise of Human Nature and G.E. Moore’s naturalistic fallacy formulated in Principia Ethica. Due to the indicated shortcomings, neither Hume’s nor Moore’s position is capable of constituting a satisfactory theory of naturalistic fallacy. Whilst Hume’s opinion on the subject-matter only appears on the margin of his considerations and is merely an expression of his intuitions, Moore’s position aspires to become a theory of fallacy. The diagnosis of Moore’s failure at formulating a theory is as follows: the so-called naturalistic fallacy may be based on an unjustifiable abolition of the division between theory and practice. Moore’s theoretical efforts constitute an example of the ineffectiveness of attempts at defining good theoretically. Moore’s rejection of the division between theory and practice connected to a psychological interpretation of Kant (then dominant), resulted in an inevitable failure to formulate a theory. If this diagnosis is legitimate, a new theory of naturalistic fallacy, such that takes into account the division between theory and practice, is needed.
Der Artikel enthält eine kritische Analyse einer Notiz von D. Hume aus Ein Traktat über die menschliche Natur und G. E. Moore‘s Theorie des naturalistischen Fehlschlusses, die in Die Prinzipien der Ethik enthalten ist. Weder der Standpunkt von Hume noch jener von Moore können aufgrund der angedeuteten Mängel eine zufriedenstellende Theorie des naturalistischen Fehlschlusses darstellen. Während Hume’s Erwähnung eher Ausdruck einer gewissen Intuition am Rande seiner Überlegungen ist, lautet die Diagnose von Moore‘s Misserfolgen, dessen Position die Theorie des Fehlers sein will, wie folgt: Der sogenannte naturalistische Fehlschluss kann in der unerlaubten Aufhebung der Einteilung in Theorie und Praxis bestehen. Moore‘s theoretische Versuche sind in der Tat eine Illustration der Ohnmacht der Theorie bei dem Versuch, das Gute zu erfassen. Moores Ablehnung der Spaltung in Theorie und Praxis, die mit Kants psychologischer Interpretation verbunden war (damals vorherrschend), führte dazu, dass Moore‘s Versuch zum Scheitern verurteilt war. Falls die Diagnose richtig ist, dann sollte nach einer neuen Theorie des naturalistischen Fehlschlusses gesucht werden, die die Einteilung in theoretische und praktische Philosophie berücksichtigen würde.
Artykuł zawiera krytyczną analizę wzmianki D. Hume’a z Traktatu o naturze ludzkiej  oraz teorii błędu naturalistycznego G. E. Moore’a, zawartej w Zasadach etyki. Ani stanowisko Hume’a, ani Moore’a nie mogą, ze względu na wskazane braki, stanowić zadowalającej teorii błędu naturalistycznego. O ile wzmianka Hume’a jest na marginesie jego rozważań raczej wyrazem pewnej intuicji, o tyle diagnoza niepowodzeń Moore’a, którego stanowisko aspiruje do miana teorii błędu, jest następująca: tzw. błąd naturalistyczny polegać może na nieuprawnionym zniesieniu podziału na teorię i praktykę. Teoretyczne próby Moore’a stanowią w istocie ilustrację bezsilności teorii w próbach ujęcia dobra. Odrzucenie przez Moore’a podziału na teorię i praktykę, związane z psychologiczną interpretacją Kanta (dominującą w owym czasie), sprawiło, że próba Moore’a była z góry skazana na niepowodzenie. Jeśli diagnoza jest słuszna, należy poszukiwać nowej teorii błędu naturalistycznego, uwzględniającej podział na filozofię teoretyczną i praktyczną.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2022, 33; 5-45
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak można być zdrowym i chorym psychicznie w XXI wieku? Uwagi o psychiatrii i jej filozofii
Autorzy:
Kobierzycki, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643963.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Philosophie und Psychiatrie
psychische Gesundheit und Krankheit
positive und negative Desintegration
Kazimierz Dąbrowski
Studentenschule für psychische Hygiene
philosophy and psychiatry
health and mental illness
positive and negative desintegration
Kazimierz Dabrowski
Student’s School of Mental Hygiene
filozofia i psychiatria, zdrowie i choroba psychiczna, dezintegracja negatywna i pozytywna, Kazimierz Dąbrowski, Studencka Szkoła Higieny Psychicznej
Opis:
Der Verfasser schildert seinen Weg zur Erkenntnis des Wesens von Gesundheit und Krankheit und der Beziehung zwischen Psychiatrie und Philosophie. Er beschreibt seine Erfahrungen in der Studentenschule für Psychische Hygiene (1984-1996) und die Inspiration durch das Schaffen von Kazimierz Dąbrowski. Das ganzheitliche Verständnis der Gesundheit und der psychischen Krankheit erfordert die Berücksichtigung der Selbsterkenntnis und der Rolle der Gefühle und Vorstellungen sowie der Dynamik der Integration von psychischen Prozessen. Zum Schluss verweist der Autor auf diagnostisch-semantische Probleme in der Beschreibung der Gesundheit und psychischer Krankheit.
The author, as a philosopher, presents a way to come to understand the nature of health and disease in relation psychiatry and semantics. He describes his own experience working in the School Student Mental Hygiene (1984-1995) and inspired by the work of Kazimierz Dabrowski (1902-1980). It is believed that the understanding of health and mental illness requires full their experience of living and thoughts. And active use of extreme mental states for their own development. In the text the author formulates a diagnosis of attention-semantic, which relate to the description and understanding of health and mental illness on the border of the century.
 Autor prezentuje drogę dojścia do rozumienia natury zdrowia i choroby w relacji psychiatrii filozofii i semantyki. Opisuje własne doświadczenia pracy w Studenckiej Szkole Higieny Psychicznej (1984–1995) oraz inspiracje twórczością Kazimierza Dąbrowskiego (1902–1980). Uważa, że rozumienie zdrowia i choroby psychicznej wymaga pełnego ich doświadczenia, przeżywania, przemyślenia. I aktywnego wykorzystania skrajnych stanów psychicznych dla własnego rozwoju. W tekście autor formułuje uwagi diagnostyczno-semantyczne, które dotyczą opisu i rozumienia zdrowia i choroby psychicznej na granicy XX i XXI wieku.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 18
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemiczna wartość doświadczenia zmysłowego. Wilfrid Sellars versus John McDowell
Autorzy:
Bochen, Michał Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644331.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
John McDowell
Wilfried Sellars
Empirismus und die Philosophie des Geistes
Mind and World
der Begriffsinhalt der Wahrnehmung
erkenntnistheoretischer Fundamentalismus
Epistemologie
Empirismus
Wert
logischer Raum der Gründe
Wilfrid Sellars
Empiricism and Philosophy of Mind
conceptual content of perception
foundationalism
epistemology
empiricism
value
logical space of reasons
Empiryzm i filozofia umysłu
pojęciowa treść percepcji
fundacjonalizm
epistemologia
empiryzm
wartość
logiczna przestrzeń racji
Opis:
Der Artikel bildet einen Versuch, über den epistemischen Wert der sinnlichen Erfahrung nachzudenken. Indem ich als Beispiel den Begriffsinhalt der Wahrnehmung bei John McDowell nehme, versuche ich nachzuweisen, dass die von Wilfrid Sellars ausgeübte Kritik des Empirismus nicht vollständig den Sinn der Idee einer fundamentalistischen Epistemologie verneint. Ich glaube damit, dass es möglich ist, den Wert der Wahrnehmung in der Rechtfertigung des Wissens nach der Umformulierung des Entwurfs der sinnlichen Erfahrung zu rehabilitieren. Wenn wir nämlich die Idee des Begriffsinhalts der Wahrnehmung und ihre Folgen in Gestalt von potentieller Propositionalität des Erfahrungsinhalts annehmen, gelingt es uns aufzuzeigen, dass die Wahrnehmung ein rationales (und nicht ausschliesslich kausales) Verhältnis mit den Überzeugungen des Subjekts eingehen kann. Dies rechtfertigt hingegen die Ideen der fundamentalistischen Epistemologie von einer äusseren und epistemisch wertvollen Grundlage des Wissens.
The author reflects on the epistemic value of perceptual experience. Quoting John McDowell’s conceptual content of perception as an example, he argues that Wilfrid Sellars’ criticism of empiricism is not tantamount to negating the meaningfulness of the epistemological foundationalist idea entirely. He concludes that rehabilitating the value of perception in justification of knowledge is therefore possible after reformulating the notion of perceptual experience. For by accepting the idea of conceptual content of perception and its consequence in the shape of a potential propositional content of experience it could be proved that perception can be engaged in a rational (and not only causal) relationship with a subject’s beliefs. And that justifies the epistemological foundationalist idea that knowledge has indeed an external and epistemically valuable footing.
Artykuł jest próbą refleksji nad epistemiczną wartością doświadczenia zmysłowego. Biorąc za przykład pojęciową treść percepcji Johna McDowella, staram się wykazać, że krytyka empiryzmu dokonana przez Wilfrida Sellarsa nie neguje całkowicie sensowności idei fundacjonalistycznej epistemologii. Uważam tym samym, że możliwe jest zrehabilitowanie wartości percepcji w uzasadnieniu wiedzy po przeformułowaniu koncepcji doświadczenia zmysłowego. Jeżeli bowiem przyjmiemy ideę pojęciowej treści percepcji oraz jej konsekwencję w postaci potencjalnej propozycjonalności treści doświadczenia, uda się nam wykazać, że percepcja może wchodzić w racjonalny (a nie wyłącznie przyczynowy) stosunek z przekonaniami żywionymi przez podmiot. To zaś uzasadnia idee fundacjonalistycznej epistemologii zgodnie z którymi, wiedza posiada zewnętrzne oraz epistemicznie wartościowe ugruntowanie.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 27
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza objawienia na podstawie Sensu życia Jewgienija Trubieckoja
Autorzy:
Trochimowicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040965.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Jewgienij Trubieckoj
Philosophie der Alleinheit
Überbewusstsein
Überzeitlichkeit
christliche Offenbarung
natürliche Offenbarung
Sophianismus der Welt
Freiheit
Kreativität
Verantwortung
Lebenssinn
gemeinschaftliche Erfahrung
Konziliarität
Eucharistie
Evgeny Trubetskoy
philosophy of all-unity
superconsciousness
timelessness
Christian revelation
natural revelation
sophianism of the world
freedom
creativity
responsibility
meaning of life
community-based experience
sobornicity
Eucharist
filozofia wszechjedności
ponadświadomość
ponadczasowość
objawienie chrześcijańskie
objawienie naturalne
sofijność świata
wolność
twórczość
odpowiedzialność
sens życia
doświadczenie wspólnotowe
soborowość
Eucharystia
Opis:
Sens życia Jewgienija Trubieckoja (1863–1920) to jedno z ważniejszych dzieł renesansu religijno-filozoficznego w Rosji. Porusza kwestię wartości ludzkiego życia mimo oczywistości zła, przemocy i upadku moralnego. W tym celu rosyjski myśliciel odwołał się do filozofii wszechjedności i kategorii objawienia, przy czym to drugie rozumiał w sposób szeroki i wąski. W szerokim znaczeniu objawia się nieustannie wyższa sensowność (wszechjedność), dzięki czemu człowiek może poznawać i rozwijać się, natomiast w wąskimznaczeniu objawił się Jezus Chrystus, który w paschalnej tajemnicy odsłonił ludzkości najgłębszy sens życia. Każdy człowiek może przyjąć albo odrzucić treść objawienia. Przyjąć objawiony sens pomaga świadomość kolektywna, doświadczenie wspólnotowe, życie w Kościele, Eucharystia, wzajemna odpowiedzialność nie tylko za braci w wierze, ale także za całe stworzenie. W niniejszym artykule omówiono także kwestie objawienia naturalnego i objawienia w religiach niechrześcijańskich oraz warunków i specyfiki objawienia chrześcijańskiego.
The Meaning of Life by Yevgeny Trubetskoy (1863–1920) is one of the most important works of the religious-philosophical renaissance in Russia. The book addresses the issue of value of human life despite the evidence of evil, violence and moral decline. In order to achieve his aim the Russian thinker referred to the philosophy of all-unity and the category of revelation. However, he understood the latter category in two ways: broad and narrow. In the broad sense the higher meaning of revelation (all-unity) is constantly revealed to humans,which allows them to cognize and develop. In the narrow sense revelation came from Jesus Christ who has revealed the deepest sense of life by means of His paschal mystery. Every human being has a choice to accept or reject the content of the narrow revelation. Such things as collective consciousness, community-based experience, living within Church, Eucharist, and common responsibility not only for the fellow believers, but also for the whole creation – can help to accept the narrow revelation. The following article discusses also the aspects of natural revelation, revelation in non-Christian religions, conditions andcharacteristics of Christian revelation.
Sinn des Lebens von Jewgienij Trubieckoj (1863–1920) gehört zu den wichtigsten Werken der religiös-philosophischen Renaissance in Russland. Es berührt die Frage nach dem Wert des menschlichen Wesens trotz der Selbstverständlichkeit des Bösen, der Gewalt und des moralischen Zerfalls. Der russische Denker bedient sich hier der Philosophie der Alleinheit und der Kategorie der Offenbarung, wobei er sowohl auf ein enges, wie auch ein breites Offenbarungsverständnis zurückgreift. In einer breiteren Bedeutung offenbart sich dem Menschen ständig eine höhere Sinnhaftigkeit (Alleinheit), wodurch er erkennen und sich entwickeln kann. In der engeren Bedeutung geht es um die Offenbarung Jesu Christi, der der Menschheit in seinem Paschamysterium den tiefsten Sinn des Lebens enthüllt hat. Jeder Mensch kann den Inhalt der Offenbarung annehmen oder ablehnen. Bei der Annahme des offenbarten Sinnes sind das kollektive Bewusstsein, die kollektive Erfahrung, das Leben in der Kirche, die Eucharistie und die gegenseitige Verantwortung, nicht nur für die Brüder, sondern für die ganze Schöpfung behilflich. Im vorliegenden Artikel wurden auch Fragen der natürlichen Offenbarung sowie der Offenbarung in den nichtchristlichen Religionen sowie die Voraussetzungen der Offenbarung und das Spezifische der christlichen Offenbarung besprochen.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2019, 14; 187-204
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renesansowe źródła ergantropii
Autorzy:
Kalita, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644287.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Mensch
der Wert des Menschen
Schöpfer der Welt der Werke
erga
opera humana
Ergozentrismus
der Wert des Lebens
der Sinn des Lebens
Unsterblichkeit des Namens
Philosophie der Renaissance
human being
value of the human being
creator of the world of works
erga, opera humana, ergocentrism
value of life
sense of life
immortality of the name
philosophy of the Renaissance
Człowiek
wartość człowieka
twórca świata dzieł
ergocentryzm
wartość życia
sens życia
nieśmiertelność imienia
filozofia Renesansu
Opis:
Der Artikel legt dar, dass die zentrale Kategorie der philosophischen Auffassung des Menschen bei Andrzej Nowicki die Kategorie des Menschen als Schöpfer der Welt der Werke (erga, opera humana) ist. Sie entscheiden über den Wert des Menschen, über den Reichtum seiner Persönlichkeit, sie geben dem menschlichen Leben Wert und Sinn, machen seinen Namen unsterblich. Grundlegende Eingebungen für seine Auffassung schöpfte A. Nowicki aus der Philosophie der Renaissance, besonders von solchen Denkern wie Giannozzo Manetti, Giordano Bruno und Giulio Cesare Vanini.
This paper indicates that Professor Andrzej Nowicki’s central philosophical category in the concept of the human being is a human being categorized as the creator of the world of works. The works determine the value of human beings, the wealth of their personality; add value and give sense to their life; immortalize their name. A fundamental inspiration for this conception was derived by A. Nowicki from the philosophy of the Renaissance, particularly from such thinkers as Giannozzo Manetti, Giordano Bruno and Giulio Cesare Vanini.
Artykuł pokazuje, że centralną kategorią filozoficznej koncepcji człowieka Andrzeja Nowickiego jest kategoria człowieka jako twórcy świata dzieł (erga, opera humana). To one stanowią o wartości człowieka, bogactwie jego osobowości, nadają życiu ludzkiemu wartość i sens, unieśmiertelniają jego imię. Zasadnicze inspiracje dla tej koncepcji czerpał A. Nowicki z filozofii Renesansu, zwłaszcza takich myślicieli, jak Giannozzo Manetti, Giordano Bruno i Giulio Cesare Vanini.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 5
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-69 z 69

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies