Temat: occasional literature - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: „Kolęda, Nowe Lato i Szczodry Dzień” — geneza, rozwój i schyłek gatunku w XVII wieku
„Carol, the New Year and the Generous Day” — the Genesis, the Development and the Decline of the Genre in the 17th Century
Autorzy:: Kuran, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/968061.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Carol
Literary cycle
Occasional literature of the 17th century
Literary genre
Opis:: The article is proving that works arisen from the tradition of wishing carol, in which titles appeared a formula „Carol, The New Year and the Generous Day”, constitute a separate literary genre. What is more, works, which belong to it could exist in two forms: unified and cyclical. The genesis of the genre is regarded to appear in combining into one group the motives and symbols of the Christian holidays (from the Christmas through the Circumcision / the New Year to the Epiphany). These types of lyrics were printed from the very beginning to the half of the 17th century. The article therefore is creating the profile of dozen texts saved to our times.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2014, 25, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Sowizdrzalskie rysy portretu lisowczyka w utworach z 1620 roku (recepcja – dylematy interpretacyjne)
Rogue literature features of the lisovchick portrait in output from 1620 (reception—interpretative dilemmas)
Autorzy:: Sztyber, Radosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1788607.pdf
Data publikacji:: 2021-03-06
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: Lisovchicks
occasional literature of XVII
rogue literature
Olbrycht Karmanowski
lisowczycy
literatura okolicznościowa XVII w.
literatura sowizdrzalska
Opis:: Szkic stanowi próbę omówienia trzech utworów, mianowicie Listu o lisowczykach, Wierszy o lisowczykach oraz Żywota kozaków lisowskich z uwzględnieniem charakterystyki ich bohatera tytułowego, a dominują w niej zabiegi typowe dla literatury sowizdrzalskiej. We wszystkich tych tekstach czytelnik obcuje z ujęciami komicznymi, parodystycznymi, nie brakuje też ironii, karykatury czy groteski. Żarty jednak nie zawsze wypadają udanie, trafiają się bowiem dowcipy grubiańskie i ciężkie – ich seria winna ukazać lisowczyka przynajmniej w dobrym świetle, niemniej takie posunięcie wydaje się cokolwiek zastanawiające, ponieważ w myśl założeń perswazyjnych branych pod uwagę zabytków właśnie humor winien usprawiedliwiać lub choćby oswajać z awanturnictwem, samowolą bądź grabieżą nieomal przysłowiowo kojarzonych z codziennością lisowczyków, a pomijamy ich niekwestionowane walory militarne, o czym też mowa. Słowem, pomysł okazuje się dość ryzykowny i niekoniecznie trafiony, mimo iż logika uwarunkowań tekstowych, treść wierszowanych wypowiedzi dowodzi przychylności wobec portretowanych samozwańczych najemników. Skomplikowania te rodzą sporo wątpliwości, co przekłada się na pewnego rodzaju dylematy interpretacyjne. Odczuwał je autor lub przeżywali je autorzy dwu innych rymowanych drobiazgów – Listu do lisowczyków oraz O lisowskich i konfederackich żołnierzach, oba hipotetycznie przypisywane Olbrychtowi Karmanowskiemu. Ten ostatni wydaje się nie tylko naganą formułowaną w związku z postawą członków kondotierskiego pułku, ale nade wszystko demaskuje i piętnuje sposoby literackiego, na sowizdrzalską modłę, nicowania autentycznych patologii, a te pod piórem sprawcy Żywota kozaków lisowskich uzyskały wymiar dodatni właśnie dzięki możliwościom gwarantowanym przez osobliwości świata na opak. Dlatego też O lisowskich i konfederackich żołnierzach wolno również kwalifikować jako rodzaj literackiej recenzji. Podobnie rzecz się ma z Listem do lisowczyków, jego autor tym razem zaznacza wyraźną krytykę skierowaną do adresatów własnej „korespondencji”, niemniej grupa rozmaitych aluzji, kryptocytaty i nawiązania innej kategorii przekonują, iż utwór jest polemiką z Listem, Wierszami o lisowczykach i Żywotem, tym samym zyskuje także recenzyjny niejako ryt. Sporo łączy parę wierszy przyznawaną Karmanowskiemu, np. koncepcja czy identyczna organizacja wersowa (to trzynastozgłoskowce), nadto oba należy traktować jako świadectwa wczesnej recepcji trzech omówionych pokrótce apologetycznych lisowianów, które – wbrew założeniom i intencjom ich twórcy albo twórców – nie przyniosły zamierzonych efektów i nie przyczyniły się do przywrócenia dobrego imienia formacji wojskowej stworzonej przez Józefa Aleksandra Lisowskiego.
The sketch is an attempt of a discussion on three pieces of poetry, i.e. List o lisowczykach [Letter on Lisovchicks], Wiersze o lisowczykach [Verses on Lisovchicks] and Żywot kozaków lisowskich [Life of Lisovski Cossacks] including their title protagonists’ characteristics in which typical for rogue literature means of expression dominate. In each of the aforementioned text a reader may meet comical or parody approaches, there is no lack of irony, caricature and grotesque, either. Nevertheless, jokes do not always appear to be accurate for some of them are crude and heavy – series of the jests was supposed to present a Lisovchick in a good light at least, however, such a decision seem to be rather surprising because – according to persuasive assumptions of the studied written relics – particularly humour should have justified or should have allow to be accustomed anyway to adventurousness, lawlessness and plunder associated almost proverbially with the Lisovchicks’ daily habits but their undisputed military skills are here left in silence although they were also described in the poems. In brief, the idea is quite risky and possibly pointless, despite texts’ conditions logics, the rhymed statements’ contents, the idea proves favour for the self-styled mercenaries portrayed. The complexity arise many doubts resulting in some kind of interpretative dilemmas. An author or authors of two else rhymed short poems (List do lisowczyków [Letter to Lisovchicks] and O lisowskich i konfederackich żołnierzach [On Lisowski and confederate soldiers] both hypothetically attributed to Olbrycht Karmanowski) experienced them, too. The last one seems to be not only a reprimand formulated in connection with an attitude of the mercenary regiment because above all it unmasks and condemns ways of literary misrepresenting authentic pathologies which became common advantages in Żywot kozaków lisowskich thanks to unusual peculiarities of the world turned upside down (in rogue literature manner). That is why O lisowskich i konfederackich żołnierzach may be considered as a type of a literary review. Almost the same according to List do lisowczyków, its author reveals transparently criticism towards the addressees of his own “post”, nonetheless a group of various allusions, crypto-quotes or other references let one believe that the poem is a polemics against List, Wiersze o lisowczykach and Żywot and for the reason the text also gains review properties. The two poems ascribed to Karmanowski are correlated for some mutual similarities like e.g. their concept or identical metrical line (Polish alexandrine), moreover both of them may be treated as evidences of early reception of the three shortly discussed apologetic lisovianas’ which—in spite of their author(s) intentions—did not reach designated aims and did not contribute to restore a good name of the military unit founded by Józef Aleksander Lisowski.
Źródło:: Literatura Ludowa; 2021, 2; 19-34
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:: Literatura Ludowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Prolegomena do twórczości Wawrzyńca Chlebowskiego. Stan badań i kierunki dalszych prac
Prolegomena to Wawrzyniec Chlebowski’s Creation. The State of Research and Directions for Further Works
Autorzy:: Kuran, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/968064.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: The poetry of the 17th century
Occasional literature
Wawrzyniec Chlebowski’s creativity
Literary plagiarism
Imitation
Opis:: Draws attention rich and varied occasional output of Chlebowski, who was a professional writer creating in the first half of the 17th century. However, former researchers accused him of plagiarism at the same time regarding him as a talented compiler. Researches on the Chlebowski’s output are going to lead to recognise his writing technique and expand knowledge about compilation and imitation. Furthermore, the article presents the state of researches on the Chlebowski’s creativity starting from the oldest works of a bibliographic nature (end of the 18th and the 19th century) to the detailed studies, which concern the following issues: Zebrzydowski’s rebellion, political relations with the Grand Duchy of Moscow, hagiographic writings, political relations with Persia and the Ottoman Empire, images of natural disasters, the Tatar invasions and funeral writings. Moreover, the following directions for further studies have been indicated: recognising the biography of the poet; organising and enhancing the knowledge of his works; identification of the community, from the patronage of which Chlebowski benefited as a professional writer; redefinition of the relations between compilation, imitation and Chlebowski’s plagiarism; proving whose library resources the poet benefited from.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2014, 25, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Genethliakόn – a Religious and Humanistic Poem-Song in Commemoration of Life or Rhetorical Approbation of Poetry?
Autorzy:: Gaj, Beata Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/440993.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:: genethliakόn
Greek and Roman occasional literature
Silesian literature in Latin at the beginning of modernity
history and theory of rhetoric
Opis:: The main idea of this article is to present the genre called genethliakón from its origins in Antiquity to the modern times. The paper contains an analysis of several works in ancient Greek and Latin, which shows how widespread this literary genre was at that that time. This analysis contradicts the views of some scholars who claim that genethliakón evolved only in the Renaissance and the Baroque period. The motifs of birthday works are repeatedly used through the centuries, and the most important one seems to connect the birth of poetry with the tutelary deity. Modern genethliakón refers to different traditions: the Christian and the Greek of the Hellenistic era.
Źródło:: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 1(5); 45-60
2299-9922
Pojawia się w:: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Hymenaeus abo wiersz godowy Pawła Mankiewicza na tle innych siedemnastowiecznych epitalamiów mieszczańskich
Autorzy:: Nowakowski, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2031035.pdf
Data publikacji:: 2019-12-16
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: bourgeois epithalamion
occasional literature
17th century
Paweł Mankiewicz
wedding poetry
epitalamium mieszczańskie
twórczość okolicznościowa
XVII wiek
twórczość weselna
Opis:: Hymenaeus, or a Mating Poem by Paweł Mankiewicz, found in the second half of the 20th century, is an epithalamion written for the wedding of Barbara Kleinpoldtówna and Jakub Giza in 1642. The author, the newlyweds as well as the commissioners of the piece are all representatives of the bourgeoisie. In many respects, however, Mankiewicz’s poem definitely stands out among other 17th-century bourgeois wedding poems, not imitating epithalamions characteristic of „high” literature, yet introducing valuable historical, moral and epic information.
Źródło:: Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 490-504
2299-8365
Pojawia się w:: Tematy i Konteksty
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Wymiar quasi-religijny polskich gazet ulotnych o batalii chocimskiej z 1621 r. i kilka przyczynków (przegląd wybranych zagadnień)
Quasi-religious Character of Polish Occasional Newspapers on the Battle of Khotyn of 1621 and Some Contributions (A Review of Selected Topics)
Autorzy:: Sztyber, Radosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/451158.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: occasional literature and occasional newspapers of 17th c.
the Battle of Khotyn in 1621
Marcin Paszkowski
literatura okolicznościowa i polskie gazety ulotne XVII w.
bitwa chocimska z 1621 r.
Opis:: This article is an attempt to present the content of a few short brochures related to religious or rather quasi-religious elements which support the main messages of the leaflets. The range of the studied texts was defined in accordance with the notes made in Bibliography (Bibliografia) by Konrad Zawadzki who classified only four prints as early newspapers published in 1621 (in the national language). All of them in various ways concern the war between the Commowealth and the Ottoman Empire. In all of them their authors (mostly anonymous ones, excluding Marcin Paszkowski with his Sauromatian Flag [Chorągiew sauromatcka]) created an image of warfare waged within an imaginary field of combat – religion, therefore a reader does not only find here the struggling soldiers and knights but the followers of Catholic and Islamic faiths as well. And of course, each detail of these enunciations – in terms of religion – pointed out the winner: Poles for their fidelity to the Church. Such a conviction was apparently proved with a few peculiar foresights; e.g. differences between Christian and Muslim calendars – A.D. 1621 it was almost precisely a thousand years after the Muslim method of time reckoning began, which obviously should have meant the end of Turkish power, doomed then to a final collapse. There were more similar argumentations based on omens extracted from Christian tradition that have been confronted with Islam beliefs and they might have been showing – tendentiously – the real victors: Poles again. However only the facts (confirmed by the evidence from an eyewitness and participant of the battle) appeared the most important although their value was also shown with a Biblical scene – “the glad tidings” seemed to be like a dove returning to Noah’s ark (like Poland “floating” then – alone and without any help) with an obvious sign of the end of deluge… Predictions won for that time (fortunately) but their quality soon became – in the very near future – verified sorely (unfortunately). Other matters (contributions) were discussed, too – i.e. questions of the printing time of Sauromatian Flag and its borrowings, a background of an augury concentrating around the Equestrian Statue in the Augustaion in Constantinople and some other various details.
Źródło:: Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 204-224
2299-8365
Pojawia się w:: Tematy i Konteksty
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Tryumf Taidy ogłoszony. O diariuszu obłóczyn u dominikanek lwowskich księżnej Teofili Wiśniowieckiej w 1753 roku
Autorzy:: Kuran, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2030430.pdf
Data publikacji:: 2021-06-06
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: occasional literature
diary of investiture
investiture
Teofila Wiśniowiecka
the Dominicans in Lvov
preaching
literatura okolicznościowa
diariusz obłóczyn
obłóczyny
lwowskie dominikanki
kaznodziejstwo
Opis:: The article presents the structure and main themes of the diary of the solemn investiture ceremony of Teofila Wiśniowiecka entitled "Tryumf troistej Łaski Boskiej" [“The Triumph of the Threefold Divine Grace”] from 1753. This literary work is presented against the background of monastic customs which accompany the investiture. Introduction of many persons served to commemorate their role in the ceremony and to praise the families they represented. The article describes the activities presented in the diary to announce the celebrations. The course of the events is pointed out considering the role of decorations which were especially stressed in the diary. The interior decorated with not only expensive materials and costly votive offerings but also flowers, which were appropriately lit, was accompanied by Baroque splendor with processional marches, the firing of cannons and the music performed by the duke’s band. Theatralization of the event is emphasized. The article considers the rhetorical structure of the speeches included in the diary (dispositio) and the main themes from the sphere of inventio. It also shows which elements of the event were not included in the diary. They were omitted because they did not comply with the rules of the ceremony (i.e. lack of secular speeches during the act of investiture). The investiture was shown as a special case of a rite of passage because it was a doyenne of the family who was joining the Order, not a young maiden. The act was important because while she was still alive she left inheritance to her descendants who felt obliged to pay tribute to her. The Order also accepted her with due respect as their protector and founder. Publication of the diary was intended to consolidate for posterity the information about the lavish celebration and spread knowledge of its course of events among magnates and gentry.
Źródło:: Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 268-290
2299-8365
Pojawia się w:: Tematy i Konteksty
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Na marginesie i wokół zagadkowego rebusu z 1621 roku
On the margin and around of the mysterious rebus from 1621
Autorzy:: Sztyber, Radosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1400612.pdf
Data publikacji:: 2015-12-16
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:: Polish occasional literature of XVII century
Khotyn war in 1621
rebus
Samuel Łaszcz
polska literatura okolicznościowa XVII wieku
wojna chocimska 1621 roku
Opis:: Szkic jest próbą ukazania staropolskiego druku pt. Rozmowy świeże o nowinach z Ukrainy, z Węgier i z Turek oraz jego centralnej – jak wolno sądzić – tajemnicy. Ulotka znana jest niewielu specjalistom, a jej dotychczasowe opisy wydają się niewłaściwe z uwagi na oczywiste błędy, które dotyczą m.in. liczby dyskutantów czy czasu publikacji tego pisanego zabytku. Nowe, zweryfikowane dane umożliwiają uporządkowanie naszej wiedzy o dialogu i stanowią ważną podstawę do identyfikacji prawdziwej osoby, którą skrywa literacko-plastyczny rebus (pomieszczony w tym starodruku). Wiele śladów prowadzi do Samuela Łaszcza – sławnego żołnierza, awanturnika, kłamcy oraz błazna. Prawdopodobnie to on właśnie został sportretowany za pomocą barokowego drzeworytu, ukazującego klowna, lecz jawi się on jako „tylko trochę” trefniś. Człowiek ten miał autentyczne i poważne powody, by pozostawać w przebraniu, ponieważ wielokrotnie był wyjmowany spod prawa, a swój pierwszy wyrok banicji otrzymał właśnie w roku tłoczenia badanej książeczki. Takie rozwiązanie zagadki należy traktować jako hipotezę, niemniej opartą na faktach historycznych i biografii Łaszcza, konfrontowanych z treściami pomieszczonymi w broszurze z 1621 roku.
The abovementioned leaflet is known by a few specialists, and its previous descriptions seem to be inappropriate because of some quite obvious mistakes concernig i.a. the number of debaters or the time of this written relic’s publication. The new verified data allow to organize our knowledge about the dialogue and form the basis for identifying a real person hidden in the literary and plastic rebus (included in the print). A lot of tracks lead to Samuel Łaszcz – a famous soldier, brawler, liar and jester. Probably it was him who was portrayed with a Baroque woodcut representing a clown but he appears as ‘just a bit’ of buffoon. This man had serious reasons to stay in disguise because he was frequently outlawed and received his first ever sentence of banishment just in the year of printing the studied booklet. Such a solution of the riddle should be regarded as a hypothesis although it is based on historical facts and Łaszcz’s biography confronted with the brochure from 1621.
Źródło:: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 39-62
2450-3584
Pojawia się w:: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Eilhard Lubinus (1565–1621) i muza rzymska
Lubinus and the Roman Muse
Autorzy:: Borysowska, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1590994.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: Eilhard Lubinus; Roman satire – reception; Latin occasional literature; Modern Latin poetry; Rostock Academy
Eilhard Lubinus; satyra rzymska – recepcja; łacińska twórczość okolicznościowa; poezja nowołacińska; Akademia Rostocka
Opis:: Artykuł omawia naukowe zainteresowanie antyczną poezją rzymską, które Eilhard Lubinus ujawnił już jako świeżo upieczony magister, kiedy opracował i wydał (w 1595 r.) zbiór komentarzy do Satyr Persjusza, którego poezja uchodziła za tak niejasną i zawikłaną, że owa obscuritas [niejasność] czy też aenigmata Persiana [Persjuszowe zagadki] stały się przysłowiowe. W kolejnych latach uczony wziął na warsztat dzieła innych autorów starożytnego Rzymu – Horacego i Juwenalisa. Ten dobór nazwisk nie był przypadkowy: wszyscy trzej (Horacy, Juwenalis i Persjusz) byli satyrykami, a satyra jako gatunek poetycki była wynalazkiem rzymskim. W jednym ze swoich pism Lubinus przyznał zresztą otwarcie, że spośród wszystkich poetów antycznych ceni najwyżej właśnie satyryków – określił ich mianem „nauczycieli cnót i strażników obyczajów”,. Uczony pozostawił po sobie nie tylko edycje i komentarze do rzymskiej poezji antycznej, ale próbował swoich sił także jako autor łacińskich wierszy. Jako twórca działał na niwie, na której aktywni byli także inni wykształceni przedstawiciele społeczeństwa jego czasów. Była to przede wszystkim popularna ówcześnie poezja okolicznościowa, którą tworzył z racji pełnienia określonych funkcji zawodowych oraz na skutek powiązań towarzyskich: znamy jego wiersze na pogrzeby władców i przyjaciół, na uroczystości szkolne, śluby i awanse kolegów itd. Znamiennym obyczajem było także sytuowanie wierszy w ramie literacko-wydawniczej publikacji – Lubinus dodawał poetyckie dedykacje zarówno do własnych książek, jak i do dzieł osób, z którymi pozostawał w jakichś związkach zażyłości. Jako autor utworów okolicznościowych i wierszowanych dedykacji Lubius jednak poetą raczej bywał niż był, a jego dorobek poetycki nie zdobył znaczącego miejsca w literaturze.
The article presents the academic interest in the Roman ancient poetry, which Eilhard Lubinus revealed when he obtained the title of Master and edited (in 1595) a collection of commentaries to the Satires written by (Aulus) Persius (Flaccus), whose poetry was considered to be so unclear and sophisticated that obsuritas or aenigmata Persiana hadbecome proverbial. Later Lubinus analysed other authors from ancient Rome, Horaceand Juvenal. That choice of names was not accidental: all the three (Horace, Juvenal andPersius) had been satirists, and satire had been invented in ancient Rome. In one place Lubinus wrote explicitly that he most highly valued satirists of all the ancient poets; andhe called them ‘teachers of virtues and upholders of the customs’. Lubinus left not only editions of and commentaries on the Roman ancient poetry, but he also tried his hand atwriting Latin poetry. As an author he wrote what was popular at his time; it was, first of all, occasional poetry, which he wrote because of his professional functions and his positionin the society; we know the poems he wrote to commemorate the funerals of rulers and his friends, school ceremonies, weddings and promotions of his colleagues, etc. Itwas a custom of the time to place poems in the editorial frame of publications; Lubinus added poetic dedications to his own books and to the books written by the people he was somehow related to. Yet, Lubinus wrote occasional poems and dedications only sporadically and his achievements in that area are not impressive.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 3; 31-47
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Teatr, który wychodził na ulice: Przestrzeń miejska w dawnych teatrach szkolnych
Theater Out in the Streets: Urban Space in Historical School Theaters
Autorzy:: Mieszek, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083647.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr szkolny w XVI–XVIII wieku
nowożytne wydarzenie parateatralne
literatura okolicznościowa
procesje religijne
16th–18th-century school theater
early modern paratheatrical events
occasional literature
religious processions
Opis:: Przedmiotem artykułu jest sposób wykorzystania przestrzeni miejskiej w sztukach i przedsięwzięciach teatralnych i parateatralnych związanych ze środowiskiem staropolskich teatrów szkolnych. Wśród analizowanych tekstów znalazły się utwory dramatyczne, dialogi oraz kronikarskie i okolicznościowe relacje z parateatralnych wydarzeń organizowanych w rożnych miastach z okazji świąt religijnych i świeckich. Interpretacja obejmuje wydobyte z tych tekstów elementy obrazujące przemiany, jakim w widowiskach realizowanych na cmentarzach, ulicach czy rynkach poddawano pejzaż i atmosferę miasta. Zwrócono również uwagę na rozbudowywanie strony widowiskowej i zwielokrotnianie środków wyrazu artystycznego w przestrzeniach miejskich (strojne kostiumy, śpiew, taniec, efekty pirotechniczne, operowanie symbolem, nawiązywanie do wyobrażeń emblematycznych, rekwizyty). Podkreślono społeczny i kulturotwórczy wymiar udziału teatrów szkolnych w wydarzeniach lokalnych i państwowych. Gdy teatr wychodził poza szkolne mury, uczniowie byli włączani w performatywny proces kreowania teatru uczestnictwa, w którym zgromadzeni na ulicach mieli stać się aktywnymi współuczestnikami widowiska. Istotną rolę w ich aktywizacji odgrywało widowiskowo-teatralne przekształcenie dobrze znanej przestrzeni miejskiej.
The article discusses the use of urban space in plays and theatrical and paratheatrical undertakings of school theatres in the Old Poland period (16th to 18th century). The analysed texts include dramas, dialogues, as well as chronicles and occasional accounts of paratheatrical events organized in various cities to celebrate religious and secular holidays. The interpretation focuses on how the cityscape and atmosphere changed during performances staged in cemeteries, streets, or squares. Attention is paid also to the expansion of the visual aspect of the performances and multiplication of means of artistic expression in the urban space (costumes, song and dance, pyrotechnics, the use of symbols, references to emblematic images, props). The article emphasizes the social and culture-making dimension of the participation of school theatres in local and nation-wide events. Leaving the school buildings behind, students got involved in a performative process of creating a theatre of participation; the people in the streets were to become active co-participants in the performance. An important factor in their activation was the theatrical transformation of the familiar urban space.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 1; 51-72
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "occasional literature" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język