Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nobles" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-24 z 24
    Tytuł:
    Jan Orzelski (1551–1617), parlamentarzysta i kronikarz
    Jan Orzelski (1551–1617) – a parliamentarian and a chronicler
    Autorzy:
    Kaczorowski, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/697100.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    parliamentarian
    deputy
    senator
    republic of the nobles
    Opis:
    Jan Orzelski was actively involved in the political life of the Republic of the Nobles as a member of a regional assembly, a deputy and next a senator. He recorded the history of his family in the work entitled Annales domus Orzelsciae. It was edited by Adam Tytus Działyński on the basis of a manuscript stored in the Kórnik Library together with a family diary Kopia pobożnej pamięci imci Elżbiety Orzelskiej. Annales… consists of two parts: a comprehensive introduction and a chronicle containing annual entries regarding the most important events in Jan Orzelski’s family in the years 1589–1611 (that period being extended to 1618 by adding the diary Kopia pobożnej pamięci…). Much focus in the first part of the Annales... was placed on Stefan Batory’s military campaigns to conquer Polotsk (1579), Velikiye Luki (1580) and Pskov (1581), in which Jan Orzelski took part as a cavalry captain. The author’s intention, however, was not to describe those military campaigns in detail but to present “only some memorable issues”. The Annales... depicts, first of all, the origins of the “family from Orle”, the history and the characteristics of the family members in the male line. The author included his biography as well.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2018, 16, 2; 99-114
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The cognitive and religious dimension of the writer and the Grand Marshall of Lithuania Ignacy Potocki’s stay in Rome and his educational voyage in the years 1765–1771
    Poznawczy i religijny wymiar pobytu w Rzymie i podróży edukacyjnej po Europie pisarza i marszałka wielkiego litewskiego Ignacego Potockiego w latach 1765-1771
    Autorzy:
    Kucharski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193887.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    education
    polish nobles
    Grand Tour
    anthropology of journey
    Opis:
    Among the representatives of the Polish magnates traveling around Europe there distinguishes the figure of the Grand Marshall of Lithuania Ignacy Potocki – one of the leaders of the Polish Enlightenment – famous for preparing a programme of political reforms of the state, which were later presented by him in the Constitution of 3 May. As a young man, he stayed abroad in the years 1765-1771 when he was preparing himself to take holy orders in Rome, which was to open the door for his further career. The general ambiance of uncertainty in the Church along with his family and personal tragedy after he had lost his parents changed the objective of his educational voyage. The study visit in Rome changed into a voyage of the Grand Tour type in the years 1770-1771. In total he visited several states – European leaders in politics, economy and culture (Germany, Bohemia, Austria, Italy, France, Spain). The accounts from the journey included in the diaries and letters reveal a noticeable cognitive element in his remarks; they prove that Ignacy Potocki was an acute observer of the political, social and economic situation in the countries he visited. It allowed him to draw far-reaching conclusions concerning the reasons for the power held by the countries which dominated in Europe, and to form drafts of possible reforms to improve the situation in Poland. Potocki was prone to aesthetic stimuli; he relished the beauty of architecture, art and landscape. In this way, he revealed a new type of sensitivity allowing the holistic perspective of the reality observed abroad.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2015, 80, 4; 21-47
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność gospodarcza i fundacyjna kasztelana krakowskiego Jana z Pilczy (ok. 1405-1476). Charakterystyka na tle dziejów aktywności przedstawicieli stronnictwa Iuniores
    Cracow Castellaan – Jan from Pilcza economic and chantry activity. Profile against a background of chosen Juniores Faction members activity
    Autorzy:
    Szyrwiński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449843.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Jan from Pilcza
    Iuniores
    nobles
    middle ages
    endowments
    Opis:
    The article presents the most important examples of castellan Jan from Pilcza economic and foundational activity in the context of other Iuniores faction members achievements. The text elaborates endowments and ways of managing the lands by Jan from Pilcza and members of the young nobles party. It contains also some observations about common points of Iuniores actions – groups known as the main part of the opposition against bishop Zbigniew Oleśnicki. Recognition of these activities profiles is helpful in better understanding the ideological and political attitude of medieval Crown of Polish Kingdom noble elite representatives, who were participants of Spytko from Melsztyn confederetion. The Jan from Pilcza biography is an example of political and social advancement in times of Władysław III and Kazimierz Jagiellończyk reigns. His economic activity had been mainly based on profits from his lands and developing, inter alias, trade markets. Privileges which he dedicated for Tyczyn and Łańcut confirm the observed trend. Also mining was an economy branch developed in described region by Jan from Pilcza. The mentioned activity had a positive impact on defensive capability of Crown of Polish Kingdom. Jan from Pilcza's economic activities, such as salt-mining organizing, could be viewed as similar to other iuniores. In that context it is necessary to highlight that iuniores chantry actions, endowments and a lot of connections between them and catholic Church are denying the thesis about Hussitism among this political faction representatives.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2015, 22; 78-87
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Territorium Ludemir”. Możnowładcy i cystersi na pograniczu polsko-węgierskim w pierwszej połowie XIII wieku
    „Territorium Ludemir”. Magnates and Cistercians in the Polish-Slovak Borderland in the First Half of the 13th century
    Autorzy:
    Rajman, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375541.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    borderland
    settlement
    nobles
    Cistercians
    Carpathians
    pogranicze
    osadnictwo
    możnowładcy
    cystersi
    Karpaty
    Opis:
    Omawiane terytorium stanowi fragment wielkiej pogranicznej puszczy porastającej Karpaty. Aż do drugiej ćwierci XIII w. nie ma śladów kolonizacyjnej działalności po stronie Polski. Prawdopodobnie książę Leszek Biały nadał ziemie nad górnym Dunajcem przed 1225 r. swojemu zasłużonemu rycerzowi Janowi z rodu Gryfitów. Zapewne dzięki Janowi Gryficie rozpoczęła się działalność kolonizacyjna. Podjął się jej niejaki Ludemer/Ludemir, zapewne pochodzący ze Śląska. Jego zasługą oraz innych osadników polskiego pochodzenia było rozpoznanie terenu, założenie pierwszej sady (Ludźmierz) oraz nadanie nazw rzekom. Całe terytorium zaczęto nazywać terenem Ludemera. Nazwa ta istniała przed 1234 r. Syn Jana, wojewoda krakowski Teodor ufundował w 1235 r. opactwo cystersów w miejscowości Ludźmierz, pośród lasów. Miało ono za zadanie przeprowadzenie kolonizacji. Teodor czynił także starania o sprowadzenie osadników ze Śląska. Działania te przerwała jego śmierć w 1238 r. Opactwo cystersów w Ludźmierzu także przestało istnieć, bowiem między 1241 a 1243 r. mnisi przenieśli się daleko na północ, do Szczyrzyca. Przyczyny ich odejścia z Ludźmierza nie są rozpoznane. Działalność cystersów ludźmierskich przyczyniła się do powstania pól uprawnych, a zapewne także kilku osad, nad górnym Dunajcem.
    The territory discussed in this article constitutes a fragment of the great borderland forest that covers the Carpathian Mountains. Polish colonisation of this forest did not take place until the second quarter of the 13th century. It was probably Leszek the White who granted the lands on the upper Dunajec River to his well-deserving knight Jan of the Gryfi ta dynasty. In turn, it was also most likely thanks to Jan Gryfi ta that colonisation started, carried out by a certain Ludemer/Ludemir, probably hailing from Silesia. Ludemer/Ludemir and other colonists of Polish origin explored the land, established the fi rst settlement of Ludźmierz, and named local rivers. The entire territory was then called the area of Ludemer, which was a name that had existed before 1234. In 1235, the son of Jan Gryfi ta, the Kraków governor (wojewoda) Teodor, founded the Cistercian abbey in the Ludźmierz woods to coordinate the colonisation. Teodor also made attempts to bring in settlers from Silesia, but these ended with his death in 1238. The Cistercian abbey in Ludźmierz eased to exist, as between 1241 and 1243 the monks moved far to Szczyrzyc in the north. The reasons for their departure are not known. The activity of the Ludźmierz Cistercians contributed to the creation of cultivated fi elds and likely also to the building of a few settlements on the upper Dunajec River.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2020, 11; 22-43
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwór, wieś i plebania w zachodniej Małopolsce w końcu XVIII i na początku XIX wieku w świetle najnowszych badań
    Autorzy:
    Ślusarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441846.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Małopolska
    Galicja
    szlachta
    chłopi
    duchowieństwo
    Lesser Poland
    Galicia
    the nobles
    peasants
    clergy
    Opis:
    In the article initial results of research conducted within the research project “Court, village and vicarage in the social space of the west Lesser Poland in years 1772-1815” have been presented. It appears that studies done on the basis of sources produces in the conditions of the legal and political system of the First Republic of Poland, of the Austrian and Prussian annexed territories as well as the Duchy of Warsaw are surprisingly good. Most of all it was a very good idea to compare and confront sources of various origin e.g. old-Polish area inventories with Austrian tax and urban records. Thanks to that the image of countryside relations at the era of the Fall of the Polish state may be presented in a new and at the same time more complete light. It should be added that this picture seems to be totally different from the one that was popularized in the 50s and 60s of the 20th century when the thesis about the class battle in the countryside was attempted to be promoted.
    W artykule zaprezentowano wstępne rezultaty badań prowadzonych w ramach projektu badawczego „Dwór, wieś i plebania w przestrzeni społecznej zachodniej Małopolski w latach 1772–1815”. Okazuje się, że studia prowadzone w oparciu o źródła wytworzone w warunkach prawno-ustrojowych I Rzeczypospolitej, zaborów austriackiego i pruskiego, a także Księstwa Warszawskiego są nadspodziewanie dobre. Przede wszystkim udanym zabiegiem było zestawienie i konfrontacja źródeł różnej proweniencji, np. staropolskich inwentarzy gruntowych z austriackimi fasjami podatkowymi i opisaniami urbarialnymi. Dzięki temu obraz stosunków wiejskich w dobie upadku Rzeczypospolitej można przedstawić w nowym i zarazem pełniejszym świetle. Dodajmy, obraz ten wydaje się diametralnie inny od tego, jaki został upowszechniony w latach 50.–60. XX w., kiedy w historiografii starano się lansować tezę o trwającej na wsi walce klasowej.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 48-60
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Attitude of Ruthenian Magnates and Nobles toward the Union of Lublin (1569) and the Problem of the Autonomy of Ukrainian Lands within the Polish-Lithuanian Commonwealth
    Autorzy:
    Kempa, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178408.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    magnates
    nobles
    Ruthenia
    Ukraine
    Union of Lublin
    law
    Orthodoxy
    Polonization
    Catholicization
    Opis:
    For a long time, historiography was dominated by a dualistic view on what had happened at the Sejm of Lublin in 1569. Thus, when describing the conclusion of the Union of Lublin, scholars focused on the Polish-Lithuanian dispute and the decisive role of King Sigismund Augustus in signing the agreement in Lublin. Recently, however, there have appeared publications highlighting the important role in the conclusion of the Lublin Union played by the Ruthenian nobility and noble representatives of the lands incorporated into the Polish Crown in 1569, that is Volhynia, eastern Podolia (Bracław Land) and the region of Kiev. The article sums up the existing knowledge on this subject, stressing the fact of the separate interests of the Ruthenian magnates, especially from Volhynia – where many well-known princely families had their family nests – in comparison to the Lithuanian magnates on the eve of the conclusion of the Union of Lublin. It facilitated the decision of the Ruthenian nobles to support not only the union itself, but also the incorporation of the above-mentioned provinces into the Polish Crown. Also thanks to this attitude of the princes and noblemen of Volhynia, Bracław Land and the region of Kiev, these areas gained relatively broad autonomy allowing them to preserve their cultural identity. There is no doubt, however, that the Union of Lublin accelerated the process of Polonization of these lands to some extent, although the process had begun well before 1569. Another important event from the point of view of maintaining the cultural identity of these provinces was the conclusion of the Union of Brest (1595–1596), as a result of which – upon the decision of most Orthodox bishops of the Polish-Lithuanian Commonwealth – the Kiev metropolitanate became subordinated to the Holy See. On the one hand, the majority of Ruthenian nobility from the aforementioned provinces reacted in defense of the Orthodox faith, and to some extent also of the Ruthenian region, which stimulated them to strengthen their identity. In this context, noble tribunes of Ruthenian origin, such as Adam Kisiel, and Orthodox polemic writers, such as Melecjusz Smotrycki (who later became a member of the Uniate Church), began to indicate the existence of a separate Ruthenian nation, also pointing to its different features and de facto forming the foundations of its historical tradition. Zaporizhian Cossacks, who consistently defended the Orthodox faith, also joined the process to some extent. On the other hand, in the long run, the Union of Brest led to the Catholicization of local noblemen. Most of Ruthenian nobles eventually converted to the Roman Catholic denomination. However, the fact that the Uniate Church existed might have led to the situation that at least some of the Ruthenian nobles remained in the Ruthenian cultural circle even in the 18th and 19th centuries. Meanwhile, in the 17th century the role of the Ruthenian language tended to decrease in the above-mentioned territories, as it was the case in the Grand Duchy of Lithuania. In the second half of the 17th century the Ruthenian language ceased to be the official language for the benefit of the Polish language.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2019, 84, 4; 41-72
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zrzeczenie się sum zastawnych w piętnastowiecznej Polsce – gest filantropii czy wyrachowania?
    Renunciation of pledged sums in fifteenth-century Poland – a gesture of philanthropy or calculation?
    Autorzy:
    Czwojdrak, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519707.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    zastaw dóbr
    królewszczyzny
    możni
    filantropia
    pieniądze
    pledge
    royal demesne
    nobles
    philanthropy
    money
    Opis:
    W XV w., jeszcze przed egzekucją dóbr, państwo polskie było dosyć mocno zadłużone po działaniach Władysława Jagiełły, a szczególnie jego syna Władysława Jagiellończyka. Pięciu szlachciców z ówczesnej elity władzy postanowiło zrzec się sum zapisanych im przez władcę na królewszczyznach i oddać te ziemie na powrót w ręce monarchy. Jakie pobudki nimi kierowały? Czy był to gest filantropii, czy też wyrachowania?
    In the fifteenth century, even before the Executionist movement, after the actions of King Jagiełło and especially his son Władysław of Varna, the Polish state was heavily in debt. Five noblemen from the ruling elite of the era decided to renounce the sums bequeathed to them by the king on royal estates and to return these lands to the monarch. What were their motives? Was it a gesture of philanthropy or calculation?
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 7-22
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbolika i znaczenie konia w kulturze i sztuce na przestrzeni wieków
    Symbolism and Significance of the Horse in Culture and Art over the Centuries
    Символика и значение лошади в культуре и искусстве на протяжении веков
    Autorzy:
    Witek, Arleta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009160.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    лошадь
    верховая езда
    лошадь в искусстве
    Первая Речь Посполита
    лошади в Республике Польша
    horses in the Republic of Nobles
    horse
    equestrian sport
    horse in the art
    Republic of the Nobles
    Opis:
    In the ancient times horse riding took over the heart of aristocracy. The horse was considered as a unique creation, which was a representation of noble origin. In ancient Greece, the rider was identified with a warrior. Around the horses appeared a lot of political and social meanings, especially important in the Middle Ages and the early modern period. An important role, that horses used to have in the society, was reflected in the art: painting and sculpture. The Republic of the Nobles was a country that loved horses more than others, gave them new symbols and meanings.
    Еще в древние времена верховая езда завладела сердцем аристократии. Лошадь считалась уникальным существом, ставшим символом благородного происхождения. В Древней Греции всадник приравнивался к воину. С лошадями связан ряд политических и социальных значений, важных также в Средние века и раннее Новое время. Важную роль, которую лошади играли в обществе, нашла свое отражение в искусстве: живописи и скульптуре. Первая Речь Посполита была страной, которая особенно любила лошадей, придавая им новые символы и значения.
    Źródło:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2020, 6; 373-387
    2719-2687
    2451-3849
    Pojawia się w:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zamojski dwór Marii Kazimiery d’Arquien w latach 1658–1665. Uwagi wstępne nad jego organizacją, funkcją i znaczeniem
    Autorzy:
    Pietrzak, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/436677.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    the nobles, estate, Zamoyski family, womens’ court, clientelism
    magnateria, ordynacja, Zamoyscy, dwór kobiecy, klientelizm
    Opis:
    This study is concerned with preliminary presentation about the organization of the court of Marie Casimire d’Arquien, wife of voievod of Sandomierz – Jan Zamoyski, called „Sobiepan”between 1658–1665. The article touched on topics related to personal details and functions performed by officials and officers. Issues related to the clerical and administrative level, officials, who performed their functions in an ad hoc manner and the existence and organization of the women’s court, were discussed. The main emphasis was put on issues of remuneration and further careers of courtiers and their attitude towards their lord. Problems, connected to client and patron relations, were also examined. The research showed a weak relationship between the wife of the ordinate and officials who were fully subservient to Zamoyski’s will. Their full devotion and dependence on landings and salary payments meant, that Maria Kazimiera often fell into conflict with her subordinates. As a foreigner, she did not understand the relationship – specific to Polish political culture –between the patron and his clients.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2019, 8; 50-83
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Artykuł recenzyjny książki Jana Sowy Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Universitas, Kraków 2012
    Review of Jan Sowa’s book The Phantom Body of the King. Peripheral Struggles with Modern Form, Universitas, Cracow 2012
    Autorzy:
    Lewandowska-Malec, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/926068.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    monarchia absolutna
    demokracja szlachecka
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    rozbiory
    zacofanie
    absolute monarchy
    Nobles’ Democracy
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Partitions
    underdevelopment
    Opis:
    The main thesis of the book reviewed is an assumption that Poland and other countries of East-Central Europe suffer from a chronic underdevelopment, whose sources the Author is trying to find in the past. The review focuses on one of the two main themes of the book, i.e., leaving out the economic issues, it concentrates on the politics. The Author sets out to claim that only those countries develop correctly which have experienced absolute monarchy in their history. Referring to the idea of Ernst Kantorowicz, Jan Sowa assumes that such a political system is the only guarantee of stability and continuity of a country: on the death of the “physical body” of the king, his “political body” continues to last. In Polish-Lithuanian Commonwealth, because of the elective character of the monarchy and the claims of the nobility to play the role of the sovereign, the “political body” disappeared, and the country turned out to be a “phantom body.” For the Author, this means an atrophy of the country following the death of the last Jagiellonian king, Sigismund II Augustus. Between 1572 and 1795 there is no Polish statehood, since the Author regards the Polish-Lithuanian Commonwealth as only an “illusion.” Both the theories presented above and the sources used to prove their correctness raise substantial doubts. The Author confuses basic notions, identifying sovereignty with absolutism, and he makes basic historical mistakes, regarding the Jagiellons’ throne in the Crown of the Kingdom of Poland as hereditary, and also assuming the factual decay of statehood as early as in 16th century, with its symbolic confirmation in 18th century. He finds the grounds for his theories in political theology and psychoanalysis, using historical and legal historical sources to a very limited extent.
    Źródło:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2013, 6, 3; 285-301
    2084-4115
    2084-4131
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Main currents in views on the reorganisation of the apparatus of executive power in the eighteenth-century Polish-Lithuanian Commonwealth
    Zasadnicze nurty w poglądach na reorganizację aparatu władzy wykonawczej w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Malec, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1931242.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Republic of Nobles
    executive power
    reforms of administration
    administrative Thought
    Rzeczpospolita szlachecka
    władza wykonawcza
    reformy administracji
    myśl administracyjna
    Opis:
    In the eighteenth century, and particularly in its second half, concepts of rebuilding the state administration began to emerge in Poland, the basic structure of which dates back to the times of the estate monarchy and did not meet the needs of the modern state of the Age of Enlightenment, and at the same time differed substantially from the solutions functioning in the absolute monarchies neighbouring Poland, where it was based at that time on the principles of centralism and bureaucracy. Meanwhile, in the Republic of Nobles, all offices were filled for life, without any particular emphasis on the professionalism of the candidates. In the first half of the eighteenth century, along with penetration of the idea of the Enlightenment into Poland, the seeds of modern concepts emerged, postulating a complete reform of the system of the Commonwealth. The reform programme contained in the works of the precursors of the Polish Enlightenment covered a wide range of problems, postulating the reorganization and healing of the entire apparatus of state power, sometimes also touching upon social issues. The political writing of that time, when discussing the basics of the functioning of the administration, usually emphasized the primacy of the law passed by the Sejm over executive activity. The influence of Polish political writing on the reform of the administration seems indisputable. The structure of the central authorities clearly referred to the concepts of the political thought of the time, constantly evolving towards modern forms of internal administration of the state, at the same time drawing on the achievements of European cameralist and police thought.
    W XVIII stuleciu, a szczególnie w jego drugiej połowie, poczęły się w Polsce rodzić koncepcje przebudowy administracji państwowej, której zasadnicza struktura wywodziła się jeszcze z czasów monarchii stanowej i nie przystawała do potrzeb nowoczesnego państwa epoki Oświecenia, a jednocześnie odbiegała zasadniczo od rozwiązań funkcjonujących w sąsiadujących z Polską monarchiach absolutnych, gdzie oparto ją w owym czasie na zasadach centralizmu i biurokratyzmu. Tymczasem w Rzeczypospolitej szlacheckiej wszystkie urzędy były obsadzane dożywotnio, bez przywiązywania wielkiej wagi do fachowości kandydatów. Wraz z przenikaniem do Polski idei Oświecenia, ujawniać się poczęły zalążki nowoczesnych koncepcji postulujących pełną reformę ustroju Rzeczypospolitej. Program reform zawarty w dziełach prekursorów polskiego Oświecenia obejmował szeroką gamę problemów. Postulowano reorganizację i uzdrowienie całego aparatu władzy państwowej, dotykając niekiedy także zagadnień społecznych. Ówczesna publicystyka, omawiając podstawy funkcjonowania administracji, podkreślała z reguły prymat uchwalonego na sejmie prawa nad działalnością wykonawczą. Wpływ polskiej publicystyki na reformę administracji zdaje się bezsporny. Struktura władz centralnych wyraźnie nawiązywała do koncepcji głoszonych przez ówczesną myśl polityczną, ulegając stałej ewolucji w kierunku nowożytnych form zarządu wewnętrznego państwa, jednocześnie czerpiąc z dorobku europejskiej myśli kameralistycznej i policystycznej.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 153-164
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    THE THEORY ON THE STATE OF THE CHOSŎN RULING ELITES: HOW DID THEY PERCEIVE THE RELATIONS BETWEEN THEMSELVES AND THE STATE?
    조선 지배층의 국가론: 지배층과 국가와의 관계에 대한 논의를 중심으로
    JAK WARSTWA RZĄDZĄCA W CHOSŎN POSTRZEGAŁA RELACJE MIĘDZY NIMI SAMYMI A PAŃSTWEM? PRÓBA UJĘCIA TEORETYCZNEGO
    Autorzy:
    LEE, Min Jung
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040200.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-24
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    warstwa rządząca w Chosŏn
    kraj
    tożsamość
    arystokracja
    ruling elite in the Chosŏn Dynasty
    the nation
    identity
    nobles
    Opis:
    This paper argues that it is necessary to analyze the identity of the ruling elite in the Chosŏn Dynasty through the nobles munbŏl 문벌(門閥) using the ideological methodology. The identity of the ruling elite in the Joseon Dynasty should be considered in relation to the state. In the first part of this paper, we review the existing studies on the relationship between the ruling elite and the state in Korea. The first group gives a view that the ruling class has autonomy from the state and has an identity outside the country. The second group of the studies shows that the ruling autonomous governments have encroached on the private sector. The third group are studies showing that the ruling class of the Chosŏn Dynasty structurally could not escape the domination of the state. Each of these studies pointed out important points in characterizing the ruling elites of the Chosŏn dynasty, yet they had some limitations because they lacked an ideological consideration of what their identity is fundamentally from. The second part of the paper presents how to overcome these limitations by insisting that the identity of the ruling class should be examined in relation to the state at that time through the issue of civilization.
    Autorka zakłada, że próba analizy warstwy rządzącej za czasów panowania dynastii Chosŏn na przykładzie szlachetnie urodzonych munbŏl 문벌 (門閥) powinna być przeprowadzana przy pomocy analizy ideologicznej, zaś tożsamość warstwy rządzącej należy rozpatrywać w relacji do kraju. Artykuł stanowi analizę istniejących badań, które dzielą się na trzy główne grupy. Pierwsza z grup wysuwa tezę, że warstwa rządząca jest niezależna od kraju i rządu i w takim oderwaniu należy rozpatrywać jej tożsamość. Druga grupa wskazuje na to, że warstwa rządząca opanowała również tzw. sektor prywatny. Trzecia grupa pokazuje, że warstwa ta nie była w stanie odciąć się strukturalnie od rządów. Dalsza część artykułu skupia się na analizie pozostałych punktów charakterystycznych dla koreańskiej warstwy rządzącej.
    본 논문은 조선시대 지배엘리트의 정체성을 파악하기 위해서는 문벌(門閥)이라는 소재를 통해 사상적인 방법론으로 분석하는 것이 필요함을 주장한 논문이다. 조선시대 지배엘리트의 정체성은 국가와의 관계 속에서 고찰되어야 한다. 이를 위해 우선 논문의 전반부에서 조선의 지배엘리트와 국가의 관계에 대해 다룬 기존의 연구들을 세 가지 경향으로 나누어 고찰하였다. 첫 번째 그룹은 지배층이 국가로부터 자율성을 가지며, 국가 밖의 영역에 정체성을 두고 있다고 여기는 연구들이다. 두 번째 그룹은 역시 국가로부터 자율성을 가지는 지배층이 사적 영역으로 국가를 잠식하였다고 보는 연구들이다. 세 번째 그룹은 조선시대 지배층은 구조적으로 국가의 지배를 벗어날 수 없었다고 여기는 연구들이다. 각각의 연구들은 조선시대 지배엘리트의 성격을 파악하는 데에 중요한 지점을 지적하였으나, 그들의 정체성이 근본적으로 무엇으로부터 오는가에 대한 사상적 고찰을 결여했기 때문에 한계를 가진다. 논문의 후반부에서는 이러한 한계를 극복하기 위한 제안으로, 문벌이라는 소재를 통해 당시 지배층의 정체성을 국가와의 관계 속에서 살펴보기를 주장하였다.
    Źródło:
    International Journal of Korean Humanities and Social Sciences; 2018, 4; 107-126
    2449-7444
    Pojawia się w:
    International Journal of Korean Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Deputies of Vitebsk District to the Sejm of Lublin in 1569: The Social Biography of Piotr Kisiel and Tymofiej Hurko
    Autorzy:
    Padalinski, Uladzimir A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178396.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Union of Lublin
    biography
    nobles
    social activity
    Grand Duchy of Lithuania
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Vitebsk district
    Sejm
    Opis:
    The aim of the article is to examine the most important forms of social activity of the petty and middle nobility of the Grand Duchy of Lithuania in the second half of the 16th century on the example of the unique life stories of two Vitebsk noblemen. The article discusses biographies of Piotr Kisiel and Tymofiej Hurka, who represented the Vitebsk district at the Sejm in 1569 and directly participated in the conclusion of the Union of Lublin. For a long time, the historiography discussed only the most influential participants of the sessions of this Sejm. However, ‘ordinary’ representatives of the wide group of nobles from the districts of the Grand Duchy of Lithuania also played their part in negotiations regarding the conclusion of the union. The aims, ideas, worldview, and values along with the personal experiences of those people directly affected their social and political position, and thus, to some extent, shaped the entire state. The author shows the influence of military and political events of the 1560s on the political activities of Piotr Kisiel and Tymofiej Hurka. The experience gained from the Livonian War influenced their attitude towards the union between the Grand Duchy of Lithuania and the Polish Crown in 1569. The investigations presented by the author show that significant transformations of the 1560s (reforms of the political system of the Grand Duchy of Lithuania, the creation of the Polish-Lithuanian Commonwealth) gave the Kisiel and Hurka families the opportunity to actively participate in public life and allowed them to occupy a permanent place among the political elites of the Vitebsk district. The research results are based on various types of documentary sources, both published ones and manuscripts. The methodological basis of the analysis is the biographical method. The article emphasizes that detailed investigations of the biographies of ‘ordinary’ nobles opened new research perspectives in regard to the history of the noblemen of the Grand Duchy of Lithuania and the entire Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2019, 84, 4; 73-96
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku
    Autorzy:
    Zwierzykowski, Michał
    Tacka, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631667.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    local parliaments, parliamentarism, territorial self-government, Republic of Nobles, history of Great Poland
    sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski
    Opis:
    Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wczesnonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotychczasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczącego sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tylko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegółów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od drugiej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 42
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku
    Autorzy:
    Zwierzykowski, Michał
    Tacka, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953510.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    local parliaments, parliamentarism, territorial self-government, Republic of Nobles, history of Great Poland
    sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski
    Opis:
    Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wczesnonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotychczasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczącego sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tylko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegółów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od drugiej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się.
    The article is the first attempt in historiography to synthesise the issue of location of the local parliaments’ assemblies in Great Poland in the early modern era, taking into account its genesis and transformation. It is based on existing, not numerous and scattered findings in the literature, and, above all, on the basis of the analysis of extensive, issued already in print, source material for local parliaments of the Poznań and Kalisz Voivodeships. The authors tried to show not only the basics of customary and legal location of the assemblies, the places where over three centuries debated the nobility of Great Poland, but also provide some of the details related to the usual place of those assemblies in Środa. The basic conclusion from the findings in this text confirms that from the second half of the 15th century, Środa was just almost continuously the center of political meetings of the nobility of the vast territory covering two and, since 1768, three voivodeships. Besides, it has been proven that the local parliament of Great Poland in the early modern era did not have a permanent location, but only confirmed by custom and written law the place for assemblies.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 42
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the Rule of Law in Old Poland
    O rządach prawa w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Malec, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095973.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Polish Republic of Nobles
    rule of law
    public authorities
    statute law
    Rzeczpospolita szlachecka
    rządy prawa
    władza publiczna
    prawo stanowione
    Opis:
    The Polish Republic of Nobles was characterized by the fact that the activities of public authorities were based on statute law. This is a feature that distinguishes this country from the vast majority of European states in the early modern period where the principle of the sovereign power of the absolute monarch was dominant. In Poland, the highest authority in the state was the Sejm, in which the monarch was only one of the three estates in the Sejm, along with the Senate and the Chamber of Deputies. The General Sejm was formed in the second half of the 15th century, expanding its powers over the next two centuries. At the beginning of the 16th century, the view of the sovereignty of law in the state prevailed among the nobility, to which the monarch himself was also subordinated, according to the principle that in Polonia lex est rex. It can therefore be concluded that in Poland as early as in the 16th century there was a practical division of powers according to the principle that two centuries later would be formulated by Baron de Montesquieu, and which would underlie the constitutional systems of the bourgeois state. The second half of the 18th century brought a further change. It was during this period that the subordination of all activities of the state to the applicable law became even more clear. At that time, an essentially hierarchical structure of executive authorities was established with the king, the Guardians of the Law (Pol. Straż Praw) acting as the government, government commissions constituting central departmental institutions, and commissions of order, which were responsible for the performance of local government. All these collegiate bodies were established by legislation with appropriate Sejm constitutions. Their activity and structure were thus clearly defined by the provisions of law. They could function only within the framework of Sejm statutes and on the basis thereof. In most European countries, it was only the postulates of political liberalism in the 19th century that brought the possibility of extending legislative control over the government in the form of constitutional and parliamentary responsibility of ministers. In Poland, however, this principle was introduced by the Constitution of 3 May 1791.
    Rzeczpospolita szlachecka charakteryzowała się oparciem wszelkich działań władzy publicznej na prawie stanowionym. Jest to cecha wyróżniającą to państwo od zdecydowanej większości państw europejskich epoki wczesnonowożytnej, gdzie dominowała zasada suwerennej władzy absolutnego monarchy. W Polsce najwyższym organem władzy w państwie był sejm, w którym monarcha był tylko jednym z trzech stanów sejmujących, obok senatu i izby poselskiej. Sejm walny ukształtował się w drugiej połowie XV w., a jego kompetencje były rozszerzane przez dwa następne stulecia. Na początku XVI w. zwyciężył wśród szlachty pogląd o suwerenności prawa w państwie, któremu podporządkowany został także sam monarcha, zgodnie z zasadą głoszącą: in Polonia lex est rex. Można zatem stwierdzić, że w Polsce już w XVI w. doszło do praktycznego podziału władz według zasady, którą dwa wieki później sformułował baron de Montesquieu i która legła u podstaw ustrojów konstytucyjnych państwa burżuazyjnego. Dalszą zmianę przyniosła druga połowa XVIII w. W tym okresie jeszcze dobitniej daje się zauważyć podporządkowanie wszelkich działań państwa obowiązującemu prawu. Wytworzona została wówczas w zasadzie hierarchiczna struktura władz wykonawczych z królem, Strażą Praw pełniącą funkcję rządu, komisjami rządowymi stanowiącymi centralne instytucje resortowe oraz komisjami porządkowymi, na których spoczywała realizacja funkcji zarządu lokalnego. Wszystkie te organy kolegialne zostały powołane na drodze ustawodawczej odpowiednimi konstytucjami sejmowymi. Działalność i ich struktura określone zostały zatem w sposób wyraźny przepisami prawa. Mogły funkcjonować wyłącznie w ramach ustaw sejmowych oraz na ich podstawie. W większości państw europejskich dopiero postulaty liberalizmu politycznego w XIX w. przyniosły możliwość rozszerzenia kontroli rządu ze strony organu ustawodawczego w postaci odpowiedzialności konstytucyjnej i parlamentarnej ministrów. W Polsce natomiast wprowadziła tę zasadę już Konstytucja 3 maja 1791 r.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 5; 445-459
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku
    Autorzy:
    Zwierzykowski, Michał
    Tacka, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631484.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    local parliaments, parliamentarism, territorial self-government, Republic of Nobles, history of Great Poland
    sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski
    Opis:
    The article is the first attempt in historiography to synthesise the issue of location of the local parliaments’ assemblies in Great Poland in the early modern era, taking into account its genesis and transformation. It is based on existing, not numerous and scattered findings in the literature, and, above all, on the basis of the analysis of extensive, issued already in print, source material for local parliaments of the Poznań and Kalisz Voivodeships. The authors tried to show not only the basics of customary and legal location of the assemblies, the places where over three centuries debated the nobility of Great Poland, but also provide some of the details related to the usual place of those assemblies in Środa. The basic conclusion from the findings in this text confirms that from the second half of the 15th century, Środa was just almost continuously the center of political meetings of the nobility of the vast territory covering two and, since 1768, three voivodeships. Besides, it has been proven that the local parliament of Great Poland in the early modern era did not have a permanent location, but only confirmed by custom and written law the place for assemblies.
    Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wczesnonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotychczasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczącego sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tylko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegółów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od drugiej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 42
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieweczki i panny w pogrzebowych mowach szlacheckich i kazaniach (XVII wiek)
    Autorzy:
    Ciszewska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028449.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-11
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    oratorstwo staropolskie
    kazania pogrzebowe
    szlacheckie mowy pogrzebowe
    pochwała panny
    Old Polish oratory
    funeral sermons
    funeral noble’s speeches
    encomium of a maiden
    Opis:
    Studium przedstawia analizę porównawczą enkomionów zawartych w oracjach szlacheckich i kazaniach wygłoszonych w XVII stuleciu na pogrzebach dziewczynek i panien. Zestawienie tekstów należących do dwu różnych gatunków stawia zagadnienie wzorów osobowych w nowym świetle, gdyż zależny od rodzaju mowy sposób amplifikacji retorycznej tych samych toposów pochwalnych okazuje się mieć zasadniczy wpływ na wzorzec, jaki wyłania się z mowy.
    The study presents a comparative analysis of encomia included in noblemen’s orations and sermons delivered in the seventeenth century at the funerals of girls and maidens. The juxtaposition of texts belonging to two different genres places the issue of role models in a new light because the way of rhetorical amplification of the same laudatory topoi, which depends on the type of speech, turns out to have a fundamental influence on the model that emerges from the speech.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2022, 65; 131-168
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etos dworu i „ludzi dobrze wychowanych”: epitafium dla inteligencji
    The Ethos of Nobility and of Well-Mannered People: An Epitaph for Polish Intelligentsia
    Autorzy:
    Kamiński, Antoni Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372988.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intelligentsia
    nobles' democracy
    modernization
    oligarchy
    ethos
    national identity
    patriotism
    nationalism
    cosmopolitism
    internationalism
    inteligencja
    demokracja szlachecka
    modernizacja
    oligarchia
    etos
    tożsamość narodowa
    patriotyzm
    nacjonalizm
    kosmopolityzm
    internacjonalizm
    Opis:
    The article is devoted to a critical analysis of current controversies concerning the Polish national identity, and the interpretation of the impact of nobles’ democracy on the demise of the Polish Lithuanian Commonwealth. It considers the role of national identity as a factor influencing civic culture and, therefore, determining its usefulness in assuring the proper functioning of the constitutional order. The analysis assumes that (1) the current global order is the product of the emergence of nation-states; (2) that a nation-state cannot exist without civil society grounded in the concept of national identity and patriotism. Patriotism is opposed here to nationalism; similarly, cosmopolitism is opposed to internationalism. Patriotism and cosmopolitism are compatible and imply an open-minded, inclusive attitude to different national identities. Both nationalism with its focus on superiority of one’s own nation, and internationalism — rejection of the nation-state in the name of an imaginary global, stateless community — are exclusive. These both exclusive postures present a threat to civil society.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2018, 62, 1; 47-70
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kampania wyborcza – uwagi politologa o genezie idei
    The Electoral Campaign – a Political Scientist’s Remarks on the Roots of the Idea
    Autorzy:
    Nieć, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834383.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kampania propagandowa
    republika rzymska
    demokracja szlachecka Rzeczpospolitej
    społeczeństwo masowe
    media masowe
    demokracja
    democracy
    propaganda campaign
    Roman Republic
    the Nobles’ Democracy in the Polish-Lithuanian Commonwealth
    mass society
    mass media
    Opis:
    This paper presents an analysis of how the concept and the practice of electoral campaign has developed throughout the ages; since the times of the Athenian democracy until the contemporary democratic or authoritarian state. In his analytical study, the author focuses on the Athenian democracy, the Roman Republic, the Polish Nobility state and the contemporary representative democracy of the United States of America. The author makes a distinction between the election and the electoral campaign and specifies the factors that underlie the distinction. The election was well-known in the Classical and the Modern-Time periods, whereas the phenomenon of electoral campaign comes into view no sooner that the modern times, with the growth of mass political parties and mass press journalism. The text also specifies what the political (systemic) criteria must be met for the electoral campaign to take place. The difference between the propaganda-based political campaign and the electoral campaign is described and the latter concept is defined.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2012, 40, 3; 11-32
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ретроспективный анализ института давности привлечения к уголовной ответственности
    Retrospective Analysis of the Institute of Privacy of Criminal Responsibility
    Autorzy:
    Быстриков, Алексей
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142751.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    prescription institute
    Laws of 12 tables
    Ekloga
    Code of Law of Casimir of 1554
    Granted letter to the nobles of Catherine II
    class privilege
    institution of exemption from criminal liability
    Opis:
    Goal – study of the legal and social origins of the institution of the statute of limitations for criminal prosecution in foreign and domestic criminal law. Research methodology – on the basis of a retrospective analysis, the moment of introducing the statute of limitations to criminal liability was established in the legislation, an attempt was made to identify the social and legal grounds for its introduction. Score/results – the reason for the study is the lack of theoretical research in the field of historical analysis of the causes and conditions of the institution of the statute of limitations for criminal liability. Originality/value – in the science of criminal law of the Republic of Belarus, there are no theoretical studies regarding the statute of limitations for criminal liability, the regulation of the application of this legal institution is not well developed. No earlier attempts have been made to retrospectively analyze this legal institution.
    Źródło:
    Studia Sieci Uniwersytetów Pogranicza; 2019; 101-110
    2544-5790
    Pojawia się w:
    Studia Sieci Uniwersytetów Pogranicza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowieństwo i uposażenie parafii Świętej Trójcy w Kościerzynie w okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej
    The Clergy and the Equipment of the Parish of Holy Trinity in Kościerzyna in the Period of Noble’s Democracy
    Autorzy:
    Jażdżewski, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558920.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    duchowieństwo
    parafia
    msza św.
    Rzeczpospolita szlachecka
    dziekan
    proboszcz
    sakramenty
    zarządca
    sprawy duchowne i materialne
    kościelne wydatki
    clergy
    parish
    Holy Mass
    Noble’s Democracy
    dean
    parish priest
    Sacraments
    administrator
    spiritual and material matters
    church’s payment
    Opis:
    W okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej parafia kościerska należała do dekanatu mirachowskiego a proboszczowie kościerscy pełnili często funkcję dziekanów. Wśród rządców parafii należy wymienić plebanów i komendariuszy. Plebani zarządzali samodzielnie parafią oraz decydowali zarówno o sprawach duchowych, jak i materialnych. Grupę komendariuszy tworzyli ci duchowni, którzy wypełniali funkcje w zastępstwie plebana, za określonym wynagrodzeniem. Ważną pozycją dochodów proboszcza było meszne. Proboszczowi składano też ofiary za pogrzeby oraz udzielanie sakramentów chrztu i małżeństwa. Ważne miejsce w taksie zajmowały opłaty za ceremonie pogrzebowe. Znaczne korzyści czerpał kościerski proboszcz z własnego gospodarstwa. Pieniądze kościelne przeznaczone były przede wszystkim na zakup wina mszalnego, świec, sprzętów kościelnych oraz na bieżące naprawy świątyni. Opłacano z nich pracowników parafialnych: kościelnego, organistę oraz służbę pracującą na plebanii.
    In the period of Nobles’ Democracy the kościerska parish belonged to the mirachowski deanery and the parish priests in Kościerzyna often took over dean’s functions. Among the rulers of the parish we should mention parish priests and commendariuses. Parish priests administered their parishes on their own and they decided about spiritual and material matters. The administrator’s group was created by commendriuses, standing for parish priests for a specific payment. An important item of the parish priests’s income was paid in kind. Priests also received gifts for funerals and sacraments of baptism and marriage. The important part of the priests’ income was „meszne” – fees paid with animals etc. The priest was paid for the funerals, baptisms and weddings. Fees for funeral ceremonies included a big part of the income. The parish priest of Kościerzyna got much money from his own farm. The Church money was spent mostly on wine for the Holy Masses, candles, church equipment and current mendings in the temple. Workers were also paid with that money. They included: sacristan, organist and the service working in the rectory
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2010, 26; 173-188
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powiat ostrołęcki w guberni łomżyńskiej
    Ostrołęcki County in Łomżyński Province
    Autorzy:
    Dobroński, Adam Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168310.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Powiat ostrołęcki
    przełom XIX i XX w.
    chłopi
    drobna szlachta
    folwarki
    osady
    Żydzi
    zmiany gospodarczo-społeczne
    kryzys agrarny
    gub. łomżyńska.
    District of Ostrołęcki
    the turn of the 19th and 20th centuries
    peasants
    nobles
    manors
    villages
    Jews
    economic and social change
    agricultural crisis
    gub. Lomżyńska
    Opis:
    W powiecie ostrołęckim, wchodzącym w skład gub. łomżyńskiej, znajdowały się: miasto Ostrołęka, trzy osady (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) oraz 11 gmin (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). Gminy te można podzielić nieprecyzyjnie na chłopskie (kurpiowskie) i drobnoszlacheckie, a ponadto uwzględnić należy folwarki (pogarszała się kondycja ekonomiczna wielkiej własności) i mieszkańców wyznania mojżeszowego dominujących w miasteczkach. Dokonałem przeglądu gmin i osad, wykorzystując dane opublikowane przez Warszawski Komitet Statystyczny w 1891 r. Większe obszarowo gospodarstwa posiadała drobna szlachta, natomiast wyżej oszacowano wartość domów mieszkalnych zamieszkałych przez chłopów. Wciąż wiemy zbyt mało o relacjach włościańsko-szlacheckich, zwłaszcza we wsiach zamieszkałych przez obie społeczności, a tych przybywało. W opisanych latach kryzys agrarny utrudniał wprowadzanie zmian w sposobie gospodarowania i słabo jeszcze zaznaczało się ożywienie społeczno-kulturowe we wsiach kurpiowskich. Do danych statystycznych, opatrzonych komentarzami, dołączyłem fragmenty nieopublikowanego artykułu prof. Juliusza Łukasiewicza, który zaprezentował przemiany ekonomiczne w gub. łomżyńskiej w latach 1870-1904. Na tle całej guberni pow. ostrołęcki wykazywał wiele cech charakterystycznych: mały procent gruntów ornych i słabe gleby, a duży udział łąk; przeciętnie większe obszarowo gospodarstwa; powolne tempo wymiany narzędzi i sprzętów rolniczych; zaniedbania w pracach melioracyjnych i komasacji; dbałość o hodowlę zwierząt i ptactwa domowego, wyższy udział upraw ziemniaków, także na ugorach w systemie trójpolówki. Wydaje się, że w tym okresie miasto Ostrołęka w niewielkim stopniu wpływało na przemiany na terenach wiejskich, zwłaszcza w bardziej oddalonych gminach.
    In the Ostrołęcki region, which belongs to Łomża Province, consisted of the town of Ostrołęka, three settlements (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) and 11 municipalities (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). These congregations can be divided inaccurately into peasant (Kurpie) and petty-noble communities, but also the manors (the economic situation of large estates deteriorated) and the inhabitants of the Mosaic faith, who predominate in the cities, must be taken into account. I checked the municipalities and settlements on the basis of data published in 1891 by the Statistical Committee of Warsaw. Larger farms were owned by petty nobles, while the value of houses inhabited by peasants was estimated much higher. We still know too little about aristocratic relations, especially in the villages inhabited by both communities. In the years described, the agricultural crisis hampered the changes in the economy, and the socio-cultural upswing in the Kurpie villages was still weak. To the statistical data with commentaries, I have attached excerpts from an unpublished article by Prof. Juliusz Łukasiewicz, who presented the economic chang es in Gub. Lomżyńska in the years 1870-1904. The region of Ostrołęka had many characteristics: a low percentage of arable land and poor soils, and a high percentage of meadows; on average, larger farms; slow replacement of agricultural equipment; negligence in drainage and commassation work; the maintenance of the breeding of domestic animals and domestic birds, higher proportion of potato cultivation, also on fallow land in the system of tripod buckets. During this period, the town of Ostrołęka seems to have had little influence on the transformation of rural areas, especially in the more remote municipalities.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2022, zeszyt, XXXVI; 110-125
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie sądów szlacheckich w województwie płockim 1576–1600. Próba rekonesansu badawczego
    Judges in nobles’ courts of law in the Voivodship of Płock in 1576–1600. An attempt at investigation
    Autorzy:
    Moniuszko, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533145.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    16th-century Mazovia
    16th-century Voivodship of Płock
    16th-century nobility in the Voivodship of Płock
    16th-century nobles’ courts of law
    judges in the 16th-century nobles’ courts of law
    16th-century offices in Polish Kingdom
    16th-century officials in Voivodship of Płock
    Stanisław Kryski the Voivode of Mazovia
    Stanisław Miński Deputy Chancellor of the Crown
    Paweł Garwaski the Castellan of Płock
    Mazowsze XVI w.
    województwo płockie XVI w.
    szlachta płocka XVI w.
    sądy szlacheckie XVI w.
    sędziowie szlacheccy XVI w.
    urzędy ziemskie XVI w.
    urzędnicy województwa płockiego XVI w.
    Stanisław Kryski wojewoda mazowiecki
    Stanisław Miński podkanclerzy koronny
    Paweł Garwaski kasztelan płocki
    Opis:
    The article concerns the issue of judges in nobles’ courts of law (Forum Nobilium) in the Voivodship of Płock in 1576–1600. The study focused on judges nominated by the king, i.e. chamberlains (succamerarius), starosts (capitaneus), and land court judges: judges (iudex terrestris), deputy judges subiudex terrestris), and recorders (notarius terrrestris) holding jurisdiction over nobility. Altogether 16 such judges were found, and their social and economic status, public functions held on the power of being elected by the nobility, denomination, education, and careers were examined as part of the study. Social background, family connections, economic status, public service, and strong local roots can be listed as typical factors favourable for being granted the office of a judge. Another important element was the support of relatives ranking as bishops, as at that time discussed it seems to have played a greater role than the clientary relations operating in the Voivodship of Płock. The list with of the judges with detailed data is provided in the appendix to the article.
    Szkic poświęcony jest sędziom sądów szlacheckich w województwie płockim w latach 1576–1600. Badaniami objęto osoby z nominacji królewskiej sprawujące funkcje jurysdykcyjne wobec szlachty (sędziów, podsędków i pisarzy ziemskich, starostów i podkomorzych). Łącznie ustalono 16 takich sędziów, których poddano analizie pod kątem: pochodzenia społecznego, statusu majątkowego, wypełniania funkcji publicznych z wyboru szlachty, wyznania, wykształcenia i przebiegu karier urzędniczych. Typowymi czynnikami mającymi wpływ na objęcie urzędu sędziowskiego były: pochodzenie i koligacje, pozycja majątkowa, służba publiczna, długa osiadłość rodu w danej ziemi. Ważnym elementem było również poparcie krewnych-biskupów, które w omawianym okresie wydaje się dużo istotniejsze od funkcjonowania w ramach układów klientalnych. Artykuł uzupełnia Aneks z wykazem sędziów i bardziej szczegółowymi informacjami na ich temat.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 39-67
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-24 z 24

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies