Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "memory trauma" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-73 z 73
    Tytuł:
    Художній образ факту в романі Марічки Крижанівської "Тіні"
    Artystyczny wizerunek faktu w powieści Mariczki Kryżaniwskiej "Cienie"
    The artistic image of fact in Marichka Kryzhanivska’s novel "Shadows"
    Autorzy:
    Danyłenko, Ludmyła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343512.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    artistic documentary
    intertext
    mysticism
    reality
    images of the past
    memory trauma
    Serhii Paradzhanov
    dokument
    intertekst
    mistycyzm
    rzeczywistość
    obrazy przeszłości
    trauma pamięci
    Serhij Paradżanow
    Opis:
    Autorkę artykułu interesuje specyfika beletryzowanego dokumentu traktującego o okresie sowieckim. Celem pracy jest scharakteryzowanie cech literatury faktu w powieści Mariczki Kryżaniwskiej Cienie, poświęconej reżyserowi Serhijowi Paradżanowowi oraz historii kręcenia filmu Cienie zapomnianych przodków. Autorka wyjaśnia znaczenie intertekstu, ujawnia specyfikę wizerunku znanych postaci, analizuje celowość połączenia mistycyzmu i rzeczywistości. Ustalono, że fakty przytoczone w powieści wyraźnie pokazują traumę kolonialnej przeszłości. Połączenie rzeczywistości i mistycyzmu dało oryginalny obraz przeszłości, tworząc dynamiczną fabułę.
    The author of the article is interested in the specifics of artistic documentaries in Soviet-era prose. The purpose of the study is to characterize the features of artistic documentary in Marichka Kryzhanivska’s novel Shadows, dedicated to the film director Serhiy Paradzhanov and the history of the filming of the film “Shadows of Forgotten Ancestors”. The author explains the meaning of the intertext, reveals the specifics of the image of famous figures, analyzes the expediency of combining mysticism and reality. It is determined here that the facts used in the novel vividly demonstrate the traumas of the colonial past. The combination of reality and mysticism provide an original image of the past, creating a dynamic plot.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 83-96
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theoretical and Methodological Foundations of the Memory Policy in the Global Context: History and Modernity
    ТЕОРЕТИЧНІ ТА МЕТОДОЛОГІЧНІ ЗАСАДИ ПОЛІТИКИ ПАМ’ЯТІ У СВІТОВОМУ КОНТЕКСТІ: ІСТОРІЯ І СУЧАСНІСТЬ
    Autorzy:
    Metelyova, T.
    Soloshenko, V.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894377.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
    Tematy:
    memorial research, collective memory, memory policy, cultural trauma, identity
    меморіальні дослідження, колективна пам’ять, політика пам’яті, культурна травма, ідентичність
    Opis:
    Стаття є аналітичним оглядом еволюції проблематики історичної й колективної пам’яті та розвитку меморіальних досліджень. Аналіз наукових здобутків меморіальних досліджень виявив неусувно селективний характер колективної пам’яті, за якого її робота з відновлення минулого здійснюється за законами сучасного і відповідно до його потреб. Таким чином, політизація минулого залишається невід’ємним складником його функціонування в сучасному. У країнах молодої демократії підвищення ступеню політизації минулого зумовлено ще й логікою розгортання націєтворчих процесів. Виявлено, що сакрально-міфологічна природа «героїчного наративу», який слугує ідентифікаційною основою для спільноти, і пов’язаної з ним «точкивідліку», того моменту, коли «все почалося» зумовлює розгортання навколо них «війн пам’яті». В умовах глобалізації «війни пам’яті» виходять за національні межі й перетворюються начинник міждержавних відносин. Встановлено, що в сучасному світі в царині політики пам’яті уже сформовано глобальний консенсус, в основі якого – принципи універсальності прав людини,свободи і демократії. Останнє зумовлює зміну панівних раніше наративів пам’яті, заснованих на образах перемог і тріумфів, наративами історичної травми й жертовності.
    The article is an analytical review of the evolution of historical and collective memory issues and of the development of memory studies. The analysis of the scientific achievements in the field ofmemory studies has revealed the ineffably selective nature of collective memory, in which its work for restoration of the Past is carried out according to the laws and needs of the Modernity. Thus, thepoliticization of the Past is an integral part of its functioning in the Present. In the countries of young democracy the increase of the degree of politicization of the Past is also determined by the logic of the nation-building processes. It was revealed that sacred and mythological nature of the “heroic narrative” is serving as the identification basis for the community and the “reference point” is associated with it. That is why very often the moment when “everything began” causes the deployment of “wars of memory” around them. In the context of globalization the “war of memory” goes beyondnational borders and turns into a factor of interstate relations. It is found that in the modern world in the field of memory politics a global consensus has already been formed, and it is based on theprinciples of the universality of human rights, freedom and democracy. This causes a change in the earlier memory narratives, which were based on images of victories and triumphs, by the narratives ofhistorical trauma and sacrifice.
    Źródło:
    Проблеми всесвітньої історії; 2018, 6; 25-42
    2707-6776
    Pojawia się w:
    Проблеми всесвітньої історії
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Crypts, Phantoms, and Cultural Trauma: A Hauntological Approach to Recent British First World War Fiction
    Autorzy:
    Branach-Kallas, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632458.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Projekt Avant
    Tematy:
    hauntology, British First World War fiction, trauma, mourning, commemoration, family memory
    Opis:
    In my article, I analyse selected British novels about the First World War published at the turn of the 20th century, from the theoretical perspectives proposed by Maria Torok and Nicolas Abraham in The Shell and the Kernel: Renewals of Psychoanalysis. Pat Barker in Toby’s Room (2012) and Sue Gee in Earth and Heaven (2000) imagine their protagonists’ difficult evolution from melancholia to mourning after the loss of brothers and/or lovers, at the front. The concepts of incorporation and illness of mourning are used to explore the complicated process of bereavement in Barker’s novel, where hauntology becomes a form of honte-ology, from the French honte, shame. In Gee’s beautifully melancholic novel, the haunting trauma of loss is subtly evoked by images of empty fields, neglected farms, urban vistas filled with spectral figures of unemployed veterans. Moreover, Earth and Heaven affects the reader so deeply because the understated pain of loss becomes movingly tangible after the accidental death of the central protagonist’s six-year-old son, which seems to “condense” the pain of war bereavements a decade after the conflict. My intention is also to demonstrate that Sebastian Faulks in Birdsong (1993), Esther Freud in Summer at Gaglow (1997) and Pat Barker in Another World (1998) approach the Great War as a phantom haunting their contemporary protagonists. The persistence of the unknown past has a profound impact on these characters and only by trying to relate to the Great War do they find answers to their existential dilemmas. This directs our attention to the incomplete processes of First World War mourning, the persistence of endless grief and the potential continuity of unresolved trauma(s) in transgenerational memory. The five novels under consideration also problematise the issue of silence-the unsayable family secret and/or the collective disregard for the national past. The psychoanalytic concept of crypt illuminates the relation between present and past in these fictions and makes it possible to draw a connection with the sociological concept of cultural trauma, referring to certain foundational events constructed as traumatic from the point of view of the British collectivity. 
    Źródło:
    Avant; 2017, 8, 2
    2082-6710
    Pojawia się w:
    Avant
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć, trauma i tożsamość „narodu z popiołów” i innych narodów. Implikacje badania Romów dla teorii socjologicznej (recenzja z: Sławomir Kapralski. Naród z popiołów. Pamięć zagłady i tożsamość Romów
    MEMORY, TRAUMA AND IDENTITY OF THE „NATION OUT OF THE ASHES” AND OTHER NATIONS: IMPLICATIONS OF ROMANI STUDIES FOR SOCIOLOGICAL THEORY(REVIEW OF: NARÓD Z POPIOŁÓW. PAMIĘĆ ZAGŁADY I TOŻSAMOŚĆ ROMÓW BY SŁAWOMIR KAPRALSKI)
    Autorzy:
    Kucia, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427589.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    MEMORY STUDIES
    KAPRALSKI
    ROMANI
    MEMORY
    IDENTITY
    TRAUMA
    Opis:
    This essay reviews the exceptional and outstanding, interdisciplinary book by Sławomir Kapralski, Naród z popiołów: Pamięć zagłady a tożsamość Romów [Nation out of the Ashes: The Memory of Destruction and the Identity of the Romani] against the background of literature in memory studies. It outlines the structure and composition of the book and focuses on the author’s most important propositions in sociological theory. The following propositions are presented and critically reviewed: creative reconstruction and synthesis of identity theories, redefinition of the notion of social memory, general conception and general theory of memory, middle range theory of memory production, and conception of the role of trauma in relation to memory and identity. These propositions, although they require further refinement, amendment or reformulation, are considered an immensely important contribution to sociological theory. The conceptions and theories about the relations between memory, trauma and identity that have grown out of the study of the Romani are also applicable to other collectivities.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2013, 2(209); 175-188
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deportacja 1944 roku w rosyjskojęzycznym piśmiennictwie czeczeńskim i inguskim. Wstęp do badań nad pamięcią i zapomnieniem w beletrystyce i literaturze faktu
    The 1944 Deportation in Russian‑language Chechen and Ingush literature. Introduction to Research on Memory and Oblivion in Fiction and Non‑fiction
    Autorzy:
    Kula, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030917.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    memory
    history
    deportation
    Caucasus
    trauma
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2021, LXX, 3; 523-537
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Choroba jako metafora dziedzictwa posttotalitarnego. Powieść Infekcja Stepana Prociuka
    Illness as a Metaphor for Post-totalitarian Heritage. The Novel The Infection by Stepan Prociuk
    Autorzy:
    Zambrzycka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030528.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    post‑totalitarianism
    memory
    trauma
    generations
    disease
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2021, LXX, 4; 769-783
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vladimir Nabokov’s Aerial Viaduct: Pale Fire and the Return to the Forbidden Past
    Autorzy:
    Księżopolska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888919.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Vladimir Nabokov
    metafiction
    intertextuality
    memory
    trauma
    Opis:
    Pale Fire may be read as an elaborate parody of literary criticism, or even Nabokov’s selfparody. This paper reconsiders the puzzle of identities in the novel in this context, with the trio of the author, the critic/annotator and the mysterious third man tracking the progress of both with clearly insidious intent. This analysis aims to uncover the suppressed trauma of Kinbote’s past, hiding behind Kinbote’s narrative. A memory of traumatic past forces Kinbote into ecstatic fiction-making. He constructs the marvellous Semberland (the land of resemblers) as a bridge between his lonely life in the foreign culture and his obscure past in the culture that no longer exists. This mythologization also mirrors a much grander theme: the theme of death and – always mysterious, never graspable – afterlife, and an attempt to bridge the gap between the quotidian realm of one’s existence and the glorious and unexplainable potustoronnost’, the other side of the mirror, the other side of consciousness.
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2015, 24/1; 41-57
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narracje pamięci w prozie niepodległej Ukrainy. Na przykładzie wybranych powieści Oksany Zabużko, Wołodymyra Łysa i Wasyla Szklara
    Narrations on Memory in Prose of Indenpendent Ukraine. On the Example of Selected novels by Oksana Zabuzhko, Volodymyr Lys and Vasyl Shklar
    Autorzy:
    Zambrzycka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031674.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    memory
    trauma
    history
    literature
    Ukrainian writers
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 3; 485-499
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Чорнобиль як зона відчуження та самопізнання ( за книгою Маркіяна Камиша Оформляндія, або Прогулянка в Зону )
    Chernobyl as an Exclusion Zone and Self-Knowledge [ According to Markiyan Kamysh’s Book Oformliandiia or Walk in the Zone
    Autorzy:
    Pukhonska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15587171.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-14
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Chornobyl
    text
    ecocriticism
    memory
    trauma
    Markiian Kamysh
    Opis:
    The presented article refers to Chornobyl as a text of culture which reflects such important problems as nature, human, ecology and memory. These problems the author of the research interprets through the literary work by contemporary Ukrainian writer Markiian Kamysh. The sources of literary contents of the writer’s book are based on his own experience of illegal travel to the Exclusion Zone,called stalkering. The hero of the book pays attention to the existential need of the contemporary human—how to establish a dialogue with nature, and to reveal yourself in it. Chornobyl in literature about environment is not only a symbol of catastrophe, but a space of finding yourself as part of nature, history and culture.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 22; 255-270
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tekst emocjonalny” dla dzieci i młodzieży jako dialog międzypokoleniowy
    „Emotional Text” for Children and Youth as the Intergenerational Dialog
    Autorzy:
    Wróblewski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031279.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    autobiographical memory
    aesthetic emotion
    trauma
    emotional text
    Opis:
    The article is an attempt to elaborate on particularly YA novels by Polish writers, Stefan Żeromski, Marcin Szczygieł, Małgorzata Musierowicz, Rafał Kosik, Jerzy Szczygieł, who used in their works own deep (positive and negative) or sometimes “tough” childhood experiences which were registered in their autobiographical memory. The term “autobiographical memory” relates to the complex process of a build of human identity during the whole their life by the two fields, childhood and adulthood. Nonetheless, the core of autobiographical memory are the unique emotions and events which contain diversity information about personal experiences. Sometimes these emotional signs are utilized by writers in their works dedicated to the YA readers and thanks to them the novels become a symbolic, textual “bridge” which connects different generations. Therefore, the author of this article coins the term “emotional text” being of an evidence of co-create certain YA novels by the author’s childhood experiences, including crucial emotions and feelings for them. According to the author, these novels depict the character’s feelings, moods, thinking which are linked with the reception of art and also triggered by the war are a good examples of the “emotional text”.
    Źródło:
    Filoteknos; 2020, 10; 126-137
    2657-4810
    Pojawia się w:
    Filoteknos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Memory of the “Revival Process” in the Newest Bulgarian Novel (2011–2017)
    Autorzy:
    Yanev, Kristiyan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636169.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Revival process
    Bulgarian novel
    cultural trauma
    memory
    Opis:
    The aim of this article is to explore the most recent literary representations of the so-called “Revival process” in Bulgarian history or the renaming of the Bulgarian Muslim and Turkish minorities in the 1980s in Zlatko Enev’s Requiem for Nobody (Реквием за никого, 2011), Martin Marinov’s The Veil (Булото, 2014), Miroslav Penkov’s The Stork Mountain (Щъркелите и планината, 2016), and Liudmila Mindova’s Novel for the Name (Роман за името, 2017). The analysis focuses on the outlining of the thematic and structural similarities between the novels and the different approaches toward the depiction of trauma. I argue that this new trend is an attempt to rethink the legacy of the communist past and conceptualize collective trauma.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 16; 281-292
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dealing with a Trauma Burdened Past: between Remembering and Forgetting
    Autorzy:
    Kulska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594594.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    trauma
    truth
    forgetting
    reconciliation
    memory
    identity
    transformation
    Opis:
    Recognition that societies will not be able to build a future as long as they do not face the ‘demons of the past’ has become a kind of universal truth over the last decades of the 20th Century (Gibney et al., 2008, p. 1). This view, though challenging and ambiguous, is reflected in the globally present attempts to improve or rebuild relations within and between different communities at the domestic and international level. The question concerning, on the one hand, the essence and most essential elements and, on the other hand, the instruments and the limitations of rebuilding relations, as well as the political implications of those processes have become the broad area of interest and the discourse leading to significantly different ideas and solutions. The article aims at presenting different approaches referring to dealing with the conflicted and traumatized past both at the domestic and international level. Some selected instruments and methods which enable movement from a divided past towards a common future are discussed namely the strategy of engagement with the past versus the strategy of avoidance of the past. The special attention is paid to the notion of reconciliation understood as a process of rebuilding of relations through the multi-dimensional transformation of former adversaries after the period of violence and repression.
    Źródło:
    Polish Political Science Yearbook; 2017, 2 (46); 23-35
    0208-7375
    Pojawia się w:
    Polish Political Science Yearbook
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Memory images: Holocaust memory in Balkan cinema(s)
    Autorzy:
    Daković, Nevena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/923162.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Balkan cinema(s)
    Holocaust
    memory
    trauma
    history
    Opis:
    The aim of this paper is to analyse the shift of the representational and narrative paradigms of Holocaust memory in the Balkan films that belong to two genres – of melodrama and historicalfiction. The hybrid format positons the Holocaust (hi)stories – already caught between forgetting and remembrance – on the unstable ground between trauma and nostalgia; between history and memory; or facts and fiction. The “regained visibility of the Holocaust grant us access” to Balkan past and present and oblige us to investigate the convergence of the history and the memory into Holocaust master narrative of the Holocaust.“Bringing the dark past to light” in cinema has manifold effect. First, the Balkan wave of Holocaustfilms, with its mixed generic performances, offers new answers to the traditional issues of, both, the ethics of memory and the ethics of representation. Second, the analysis of five films reveals that the trauma from the past – resisting the closure – has the potential to powerfully resonate in the present day political crises. Re-dressing the trauma of the past, the films present the future violence while fulfilling “the Holocaust dictum ‘never forget’”. Eventually, new representational paradigm gives consistency to the Balkan (hi)stories of the past and coherence to the identity in the present.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2018, 23, 32
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy można wejść dwa razy do tej samej rzeki? Polska pamięć o Żydach i Zagładzie 25 lat później
    Polish Memory of Jews and the Holocaust 25 Years After
    Autorzy:
    Kapralski, Sławomir
    Niedźwiedzki, Dariusz
    Nowak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372791.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    pamięć
    niepamięć
    Żydzi
    Zagłada
    trauma
    memory
    non-memory
    Jews
    the Holocaust
    Opis:
    W latach 1988−1993 autorzy artykułu uczestniczyli w projekcie badawczym „Pamięć kultury żydowskiej wśród mieszkańców Podkarpacia”, w ramach którego zebrano około 400 pogłębionych wywiadów z mieszkańcami Polski południowej. Materiał ten, z różnych powodów, nie został wówczas opracowany. W 2013 roku postanowiliśmy do niego powrócić w ramach nowego projektu „Strategie pamiętania o kulturze żydowskiej w Galicji”. Odczytując na nowo materiał zebrany 25 lat temu, mieliśmy wyjątkową okazję zaobserwować, jak zmieniła się nasza percepcja wypowiedzi respondentów. Przede wszystkim dostrzegliśmy szereg ukrytych założeń, którymi posługiwaliśmy się, przeprowadzając wywiady. Pierwsze z nich to lokowanie naszych rozmówców w dyskursie, który Johannes Fabian określał jako „allochroniczny”, a więc traktowanie ich jako reprezentantów przeszłości, nienależących do naszej wspólnej teraźniejszości i nie podlegających jej wpływowi. Drugie to zdroworozsądkowa koncepcja pamięci jako mnéme, a więc jako przekazywania w teraźniejszości zakodowanego w przeszłości obrazu wydarzeń. Trzecie to przyjęcie za pewnik, że nasi rozmówcy muszą pamiętać to, co przeżyli i że właśnie treść tych przeżyć jest tym, co nam przekazują. Odczytując na nowo zebrane wywiady, poddaliśmy te założenia rewizji. Przyjęliśmy mianowicie, że wizje przeszłości są konstruowane w teraźniejszości, że służą budowie i obronie konstruktów tożsamościowych, i że to, co mówili nam respondenci, było w istocie rezultatem skomplikowanego nakładania się na siebie różnych dyskursów, w których ujmowali oni przeszłość. Samokrytycznie też musieliśmy przyznać, że odczytanie zebranego materiału z perspektywy debat, jakie przetoczyły się przez Polskę po opublikowaniu Sąsiadów i następnych książek J. T. Grossa ujawniło naiwność, z jaką 25 lat temu podchodziliśmy do stosunków polsko-żydowskich oraz pewną tendencję do marginalizacji problematyki Zagłady na rzecz nostalgicznej wizji żydowskiej kultury. Rewizja tej naiwności pozwoliła nam na dostrzeżenie w wywiadach wątków, aluzji, znaczących przemilczeń i tym podobnych, składających się na to, co określamy jako „niepamięć”, w której przeszłość ujawnia się bardziej autentycznie niż w wyartykułowanych jej obrazach.
    In the years 1988-1993 the authors of this article participated in the research project “The Memory of Jewish Culture Among the Inhabitants of the Sub-Carpathian Region,” in result of which ca. 400 in-depth interviews with the inhabitants of southern Poland have been collected. This material for various reasons have not been elaborated at that time. In 2013, we have decided to return to it in the framework of a new project: “Strategies of Remembering the Jewish Culture in Galicia.” The new reading of the material collected 25 years ago offered us an exceptional opportunity to see how our perception has changed. We have noticed several hidden assumptions that we assumed when conducting interviews. The first of them was the location of the interviewees in the “allochronic discourse” in which they were perceived as the representatives of the past who did not belong to our commonly shared present and were not influenced by it. The second assumption was the commonsense concept of memory as mnéme, that is the present recollection of the image of events as encoded in the past. The third assumption was the acceptance as something self-evident that the interviewees must remember what they had experienced and that it is precisely the content of that experience that they share with us in the situation of the interview. While reading the interviews again, we have had to revise these assumptions. We have accepted that the visions of the past are constructed in the present, that they serve to build and to defend the constructs of identity of the respondents, and that what they delivered was in fact a result of a complicated process of interaction and overlapping of various discourses in terms of which they apprehended the past. We have also had to self-critically admit that reading the old material from the perspective of the debates that took place in Poland after the publications of Neighbors and following books by J. T. Gross revealed a certain naivety with which we had approached the Polish Jewish relations 25 years ago and a certain tendency to marginalize the Holocaust in favor of a nostalgic vision of Jewish culture. The revision of this naivety allowed us to see in the interviews the motifs, allusions, significant silences, contributing to what we describe in the final sections of the article as “non-memory” in which the past unveils more authentically than in its elaborated images.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2019, 15, 1; 42-70
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Representing and Teaching the Holocaust in the 21st Century: A Practical Proposal
    Autorzy:
    Pellicer-Ortín, Silvia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545568.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Holocaust
    representation
    fiction
    testimony
    education
    memory
    trauma
    ethics
    Opis:
    This article draws on the well-known assumption in Trauma and Holocaust Studies that the representation of traumatic episodes that have affected a huge number of people is usually an aporetic phenomenon. In the case of the Holocaust, the portrayal of these horrible events is always linked to some ethical and historical limits that try to avoid its trivialisation. The first part of this study provides an overview of the evolution of the literary representation of the Holocaust and of the main controversies that have always surrounded the narration of this episode. Then, this evolution will be related to the current „memory boom” and confessional culture that has invaded the cultural panorama, which in the case of the Holocaust has been manifested in the emergence of new hybrid testimonial narratives and the overuse and even commodification of such a traumatic episode. My main contention is that these complex questions have reached the educational context too and thus, the worlds of history, literary criticism and education seem to collide to challenge the future generations’ answers to the Holocaust. All these ideas are finally exposed in a practical exercise that could be carried out in the classroom to discuss whether or not there are textual differences between various testimonial genres, and to figure out how the Holocaust can be kept alive ethically. It will contribute to supporting my closing argument that education has acquired an extremely relevant role within the field of Holocaust Studies, becoming the new site where its meanings and possible representations may be fruitfully negotiated.
    Źródło:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2016, 6; 151-172
    2353-4699
    Pojawia się w:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oświetlające się plany. Ciche i dalekie w „Extremely Loud and Incredibly Close” Jonathana Safrana Foera
    Autorzy:
    Roszak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643713.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Holocaust
    post-memory
    trauma
    subtenant
    J. S. Foer
    Opis:
    Mutually illuminating planes: the silent and the distant in J.S. Foer’s 'Extremely Loud and Incredibly Close'The paper offers an analysis of sub-renting relations in J. S. Foer’s Extremely Loud and Incredibly Close, which are put in the context of the author’s debut novel Everything Is Illuminated. I suggest that the two novels shed light on, or “illuminate”, each other. The writer, a descendant of Polish Jews, precisely stratifies the novels and intertwines two planes: the explicit and the implicit (encoding signs of the Jewish plight), which are also the two planes of the protagonists’ identities. Oświetlające się plany. Ciche i dalekie w „Extremely Loud and Incredibly Close” Jonathana Safrana FoeraArtykuł koncentruje się wokół zagadnienia sublokatorstwa w powieści Extremely Loud and Incredibly Close (polski przekład: Strasznie głośno, niesamowicie blisko) Jonathana Safrana Foera. W refleksji o żydowskiej kondycji sublokatora (w oryginale: the renter) autorka nie pomija debiutanckiej powieści Amerykanina, Wszystko jest iluminacją. Stawia tezę, że oba dzieła wzajemnie się oświetlają. Pisarz, będący potomkiem polskich Żydów, precyzyjnie stratyfikuje powieść i nakłada na siebie dwa plany, będące także planami tożsamości głównych bohaterów: wyrażony i domyślany (szyfrujący znaki żydowskiego losu).
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2013, 2
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Літературний щоденник як спроба автотерапії травми війни (за книгою Життя P.S. Валерії Бурлакової)
    Literary Diary as an Attempt at Autotherapy of War Trauma (on the Example of Valeria Burlakova’s Novel Zhyttia P.S.)
    Autorzy:
    Pukhonska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154667.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-26
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    war
    trauma
    art therapy
    diary
    hybrid war
    memory
    Opis:
    The article is a scientific attempt to understand and present to the contemporary recipient the artistic dimension of war and its reflection in the cultural consciousness of the society of the twenty-first century. The author appeals to the literary diary titled Zhyttia P.S. (The Life P.S.), written by a soldier participating in the Russian-Ukrainian war in Donbas. Certain features of the work provide evidence that it is a hybrid war. For Ukrainians, it is a war for real memory. Most attention in the researching of the literary reception of this traumatic event is paid to three fundamental signs. The first one is the gender peculiarity – the story is told by a woman who fought at the front and lost there her beloved person, who was killed by the enemy. The second peculiarity is the feature of writing therapy, when writing the diary opened the possibility of release from the experienced trauma. And the third one is the genre of diary, which is a memoir and at the same time an artistic reflection of the image of war.
    Źródło:
    Studia Polsko-Ukraińskie; 2020, 7; 210-222
    2353-5644
    2451-2958
    Pojawia się w:
    Studia Polsko-Ukraińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trauma, pamięć, afekt: echa terroru w powieści graficznej Сурвило Olgi Ławrientiewej
    Trauma, memory, affect: Echo of terror in graphic novel Survilo by Olga Lavrenteva
    Autorzy:
    Pawletko, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2224114.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-25
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Olga Lavrenteva
    graphic novel
    terror
    trauma
    memory
    affect
    Opis:
    The article analyzes Olga Lavrenteva’s graphic novel Survilo, which echoes the terror, especially the Stalinist repression and the blockade of Leningrad. Lavrenteva is a graphic artist, author of comic books, representative of the third generation, who presents the story of her grandmother, Valentina Survilo, and her relatives in an unconventional form. Translated into the language of comic books, this family story focuses on the fate of many inhabitants of the Soviet Union. At the same time, as if on the sidelines, Lavrenteva raises an important issue – the coexistence of memory and affect, which is the result of long-term silence. Survilo is not only a record of the past but also of the emotional states of her grandmother, the paralyzing fear that accompanied her, i.e. the physical and psychological costs that the survivors had to bear. Lavrenteva’s graphic novel successfully fits into the new practices of commemoration and witnessing, which are still a novelty in Russia, carrying a great potential for critical revision of the dark past, and – above all – for building a community of memory based on the foundations of intergenerational dialogue.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2022, 47, 2; 47-60
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zraniona pamięć i historyczna trauma w literaturze Gwinei Równikowej. Twórczość Donata Ndongo Bidyogi
    Wounded Memory and Historical Trauma in the Literature of Equatorial Guinea. Donato Ndongo Bidyogo’s Works
    Autorzy:
    Díaz-Szmidt, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/522638.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Języków i Kultur Afryki. Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
    Tematy:
    Donato Ndongo Bidyogo
    Equatorial Guinea
    literature
    memory
    trauma
    Opis:
    The article, based on the example of Donato Ndongo Bidyogo’s works, presents two aspects of Equatorial Guinean literature, namely memory and trauma. They are crucial for the understanding of this still young literature, written in Spanish. The consideration of selected issues developed by contemporary Equatoguinean writers gives the country’s literature a specific character. A reflection on the dramatic past and the difficult present is its recurring motif. The article is divided into four parts. The first part presents a theoretical reflection on the concept of Paul Ricouer’s “wounded memory” used in the text. The second analyses the so-called traumatic discourse in literature, and attempts to find the distinction between a traumatic event and a traumatising experience. The third part of the article presents the issues of Equatoguinean historical traumas and sketches the literary landscape of the country. The article focuses on literary strategies of collective projection, wounded memory of Equatorial Guineans and the issue of the (im)possibility o mapping trauma in literature. The last part of the text presents literary examples of the phenomena discussed in the literature of Donato Ndongo Bidyogo.
    Źródło:
    Afryka; 2019, 50; 83-100
    1234-0278
    Pojawia się w:
    Afryka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reclaiming a Dwelling Place: How a German History Learning Community Handles Traumatic Memories of Shoah Witnesses
    Autorzy:
    Morgan, Katalin Eszter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549619.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Shoah
    witnesses
    testimony
    history education
    emotions
    trauma
    memory
    Opis:
    This paper describes the results of an empirical study in which the objective was to find out how traumatic narratives by Shoah survivors are handled in a classroom setting. The study was conducted using an ethnographic approach by means of which a history lesson sequence was observed and analysed. The teaching medium of the lesson was a digitised presentation of memories by Shoah survivors. The description of the lesson establishes how teachers and students negotiate the difficult terrain of an emotional engagement with the testimonies. The findings are discussed by elaborating on the meaning of traumatic memories for the witnesses, and in turn by asking what it means to listen to the telling of such memories. Conclusions are drawn about the overall meaning of (history) education.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2019, 9, 1; 225-243
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bolesne ślady przeszłości. Pamięć a/i trauma w kontekście wybranych narracji autobiograficznych Grażyny Jagielskiej
    Painful traces of the past. Memory and/or trauma in the context of selected autobiographical narratives by Grażyna Jagielska
    Autorzy:
    Ficek, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615314.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    textual representations of trauma
    memory
    memories
    Grażyna Jagielska
    Opis:
    Assuming a close connection between memory, style and trauma, the author has focused on auto-description of personal experiences, retrospective thoughts, etc. referring to the difficult/traumatic experiences of an individual present in Grażyna Jagielska’s books (cf. the following titles: Miłość z kamienia. Życie z korespondentem wojennym, Kraków 2013; Anioły jedzą trzy razy dziennie. 147 dni w psychiatryku, Kraków 2014; Ona wraca na dobre. Podróż terapeutyczna, Kraków 2015). The actual analyses of the source material were preceded by an approximation of the genealogy of the trauma, its definition or possible representations, as well as by the discussion of the scientific (including humanistic) evolutions of the interest in critical incidents or their consequences. Moreover, an important point of the considerations was also the question concerning the possibility of a linguistic/discursive approach to the subject issues. As follows from the analytical part of the paper, painful traces of the past are present at various levels of the reviewed (and biographically burdened) texts. The points where the categories mentioned in the sketch title meet are related to the narrative technique, style of expressionand repertoire of symbols used by Grażyna Jagielska, with selected components of the presented world, as well as with the creation of the subject (subjected to unintentional victimisation and aiming to, among other things, explain internal conflicts). Although certain therapeutic values can be assigned to memories, the researcher is of the opinion that the textual updates considered often go beyond this simplified qualification.
    Assuming a close connection between memory, style and trauma, the author has focused on auto-description of personal experiences, retrospective thoughts, etc. referring to the difficult/traumatic experiences of an individual present in Grażyna Jagielska’s books (cf. the following titles: Miłość z kamienia. Życie z korespondentem wojennym, Kraków 2013; Anioły jedzą trzy razy dziennie. 147 dni w psychiatryku, Kraków 2014; Ona wraca na dobre. Podróż terapeutyczna, Kraków 2015). The actual analyses of the source material were preceded by an approximation of the genealogy of the trauma, its definition or possible representations, as well as by the discussion of the scientific (including humanistic) evolutions of the interest in critical incidents or their consequences. Moreover, an important point of the considerations was also the question concerning the possibility of a linguistic/discursive approach to the subject issues. As follows from the analytical part of the paper, painful traces of the past are present at various levels of the reviewed (and biographically burdened) texts. The points where the categories mentioned in the sketch title meet are related to the narrative technique, style of expressionand repertoire of symbols used by Grażyna Jagielska, with selected components of the presented world, as well as with the creation of the subject (subjected to unintentional victimisation and aiming to, among other things, explain internal conflicts). Although certain therapeutic values can be assigned to memories, the researcher is of the opinion that the textual updates considered often go beyond this simplified qualification.
    Źródło:
    Stylistyka; 2019, 28; 91-107
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Matka i córka wobec wojennej apokalipsy w świetle książki Anny Janko „Mała Zagłada”: trauma, pamięć, postpamięć
    Mother and Daughter in the Face of the Wartime Apocalypse In the Light of Anna Janko’s Book a Little Annihilation: A Memoir – Trauma, Memory and Post-memory
    Autorzy:
    Kapralska, Łucja M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154952.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Tematy:
    trauma
    pamięć
    postpamięć
    przekaz międzypokoleniowy
    zagłada
    memory
    post-memory
    intergenerational message
    annihilation
    Opis:
    Artykuł nawiązuje do książki Anny Janko Mała Zagłada. Jego celem jest przedstawienie, jak tragiczne, choć nieprzeżyte osobiście wydarzenia wpływają na życie kolejnego po bezpośrednio doświadczającym traumy pokolenia. Matka autorki, będąc dzieckiem, jako jedna z nielicznych przeżyła wojenną masakrę we wsi Sochy na Zamojszczyźnie i całe życie zmaga się z zapamiętanym okrucieństwem tamtych wydarzeń. Jej córka zna wojnę tylko z opowieści matki, przez międzypokoleniowy przekaz pamięci, ale doświadcza podobnych do matki syndromów. Narracja literacka okazuje się remedium na doznaną traumę obu pokoleń – doświadczonego bezpośrednio wojną i pokolenia postpamięci. Relacjonując losy matki, Janko stawia się w pozycji potomka ocalałych, ale też ofiary, która musi zmierzyć się z tą odziedziczoną traumą. Ponadto, jako że pamięć społeczna o wojnie jest obecnie zdominowana przez inne narracje, książka Anny Janko wyprowadza wspomniane wojenne wydarzenia z marginesu pamięci społecznej.
    The article refers to the book by Anna Janko A Little Annihilation: A Memoir (Mała Zagłada) and its aim is to present how tragic events, although not experienced personally, affect the life of the next generation after directly experienced trauma. The author’s mother, as a child, was one of the few who survived the war massacre in the village Sochy and struggles all her life with the remembered cruelty of those events. Her daughter knows the war only from her mother’s storytelling, through the intergenerational memory message, but she experiences similar syndromes to her mother. The literary narrative turns out to be a remedy for the experienced trauma of both generations – directly suffered by the war and the post-memory generation. By reporting on her mother’s fate, Janko puts herself in the position of a descendant of the survivors, but also of a victim who must face with this inherited trauma. Moreover, as the social memory of the war is currently dominated by other narratives, Anna Janko’s book takes the mentioned war events out of the margins of social memory.
    Źródło:
    Studia Humanistyczne AGH; 2022, 21, 3; 61-73
    2084-3364
    Pojawia się w:
    Studia Humanistyczne AGH
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieustająca praca pamięci. Fałszerze pieprzu Moniki Sznajderman
    A never-ending work of memory. Fałszerze pieprzu by Monika Sznajderman
    Autorzy:
    Żórawska-Janik, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1398561.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    trauma
    post-trauma
    past
    memory
    Second World War
    posttrauma
    przeszłość
    pamięć
    II wojna światowa
    Opis:
    Fałszerze pieprzu Moniki Sznajderman są próbą zobrazowania traumy trzeciego pokolenia. Pisarka, opisując doświadczenia swojej rodziny, przywołuje zdarzenia z przeszłości: trudne dzieciństwo ojca, specyficzne relacje rodzinne oraz miniony, polsko-żydowski świat. W artykule autorka przedstawia kategorię traumy związaną z przeżyciami wojennymi, nieudanymi stosunkami rodzinnymi, kwestią tożsamości. Celem szkicu jest interpretacja Fałszerzy pieprzu w perspektywie posttraumy na tle udręk z przeszłości oraz pracy pamięci.
    Fałszerze pieprzu by Monika Sznajderman is an attempt to illustrate a trauma of third generation. By a description of her family’s experiences, she presents some events from the past – a tough childhood of her father, some specific family relations and the bygone polish-jewish era. In the article, the autor shows a category of trauma, which is related to the wartime experiences, failed family relationships and the issue of identity. The aim of this sketch is to interpret Fałszerze pieprzu from the posttrauma perspective, looking at the paintful background of the past, using the work of our memory.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2018, 11, 2; 153-163
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Piszę w powietrzu, bo chcę szybko wrócić, zrobić, żeby nie było”. Zdrój Barbary Klickiej jako powieść o traumie
    “I am writing up in the air because I want to come back quickly, I want to undo it”: Barbara Klicka’s Zdrój as a Novel on Trauma
    Autorzy:
    Kaliński, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433676.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    trauma
    psychoanalysis
    memory
    childhood
    illness
    psychoanaliza
    pamięć
    dzieciństwo
    choroba
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę interpretacji Zdroju Barbary Klickiej przy użyciu koncepcji traumy Sigmunda Freuda oraz pracy Ego i mechanizmy obronne autorstwa Anny Freud. Celem badawczym jest prześledzenie wpływu dziecięcej traumy na konstrukcję psychiczną dorosłej podmiotki oraz opisanie językowych strategii pozwalających jej na podtrzymywanie oporu przeciwko przemocowym strukturom instytucji.
    This article aims to provide an interpretation of Barbara Klicka’s novel Zdrój [Spring]. It is analysed through Sigmund Freud’s concept of trauma and Anna Freud’s The Ego and the Mechanisms of Defence. The purpose of this article is to examine the impact of childhood trauma on the adult subject’s psychic structure and to explore lingual strategies used to sustain her defence against structural violence.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2022, 1 (5); 1-21
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kazalište kao stjecište kolektivne i privatne traume u Erigonu Jordana Plevneša
    Autorzy:
    Baković, Ivica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677855.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    drama
    theatre
    history
    memory
    trauma
    Jordan Plevneš
    Macedonian literature
    Opis:
    Theatre as the confluence of the collective and private trauma in Erigon by Jordan PlevnešThe text problematizes the concept of national history and trauma in the play Erigon, written by the contemporary Macedonian playwright Jordan Plevneš. The starting point of the analysis are some peculiarities of Plevneš’s poetics and of the theatrical conceptions of Antonin Artaud that are central to Erigon as well as the problem of the representation (and performance) of history in drama and theatre. In Erigon one can recognize the critique of eurocentrism and the European centres of power along with their influence on the formation of political and historical processes in Macedonia and the Balkans in general. The main question concerns the societal role of political theatre and its power. Teatr jako ujście zbiorowej i prywatnej traumy w Erigonie Jordana PlevnešaTekst prezentuje koncepcję historii narodowej i traumy w sztuce Erigon autorstwa współczesnego macedońskiego dramatopisarza – Jordana Plevneša. Punktem wyjścia do analizy są cechy charakterystyczne poetyki Autora oraz koncepcje teatralne Antonina Artauda, które zajmują w Erigonie miejsce centralne, podobnie jak problem reprezentacji (i performansu) historii w dramacie i teatrze. W Erigonie rozpoznać można krytykę eurocentryzmu obecnego w politycznych i historycznych procesach w Macedonii, a także ogólnie na Bałkanach. Główne pytanie dotyczy roli teatru politycznego i jego siły oddziaływania na społeczeństwo.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mémoire et filiation dans La Nuit d’obsidienne et Retour à Satyah de François Emmanuel
    Memory and filiation in La Nuit d’obsidienne et Retour à Satyah by François Emmanuel
    Autorzy:
    Grabowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048742.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Belgium
    memory
    filiation
    transmission
    trauma
    past
    contemporary novel
    Emmanuel
    Opis:
    François Emmanuel, renown Belgian contemporary writer and practicing psychotherapist, has so far published more than fifteen novels which are all focused on recurring and obsessive questions about memory, heritage and unknown past. The first two of his publications, Retour à Satyah (1989) and La Nuit d’obsidienne (1992) had been written during and little after his stay in Poland at the Jerzy Grotowski’s Teatr Laboratorium in Wrocław. It was also the end-stage phase of the belgitude tendance, the period of intense reflexion about Belgian identity, language, literature and attitude towards the individual and national past. In the same time, an increasing interest in ancestors’ lives in relation in one’s identity issues started in the field of autobiographical writing (récits de filiation, hétérographie, autofiction). Although the writer never openly positioned himself about the belgitude nor has he ever written novels of autobiographical nature, his fictional works reflect the big reflexions of his time’s literature. As well the thematic as the form of Emmanuel’s novels echo contemporary anxieties and illustrate the functioning of memory and transmission.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2016, 43, 4; 113-132
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    »…vzpomínám na něho ustavičně a přeji mu, aby se mu tatínek brzo vrátil«. O (terapeutycznej) roli pamięci w korespondencji więziennej Jana Zahradníčka
    »…vzpomínám na něho ustavičně a přeji mu, aby se mu tatínek brzo vrátil«. Therapeutic function of memory in Jan Zahradníček’s prison correspondence
    Autorzy:
    Pająk, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908880.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    epistolography
    memory
    trauma
    Jan Zahradníček
    Aleida Assmann
    epistolografia
    pamięć
    Opis:
    Przedmiotem analizy są listy czeskiego poety Jana Zahradníčka wysyłane z komunistycznego więzienia do żony Marii w latach 1951–1960. Wybór to zapis zarówno życiowej traumy wynikającej z długoletniej izolacji oraz tragedii rodzinnej (śmierć dwóch córek), a jednocześnie świadectwo tego, że dzięki terapeutycznej roli pamięci autor przetrwał ów trudny czas. Punktem wyjścia są m. in. rozważania Aleidy Assmann, które co prawda prymarnie odnosiły się do pamięci kolektywnej społeczeństw dotkniętych traumatyczną przeszłością, ale mogą być także użyteczne dla rozpatrywanego tutaj studium przypadku jednostki.          
    The article analyses letters written by a Czech poet – Jan Zahradníček during his stay in prison to his wife – Maria in the period 1951 to 1960. A selection not only presents a record of life trauma resulting from long-time isolation and family tragedy (death of his two daughters) but also a testimony of the poet’s memory, which enabled the author to survive hard times. Aleida Assmann’s considerations (among others) constitute the starting point for memory description. The considerations primarily related to collective memory of societies affected with traumatic past could also be useful for the analysed individual case study.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2019, 3; 329-344
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przetrwanie i trauma. Pamięć zbiorowa o latach wojny w śląskiej wsi
    Survival and Trauma. The Collective Memory of the World War II in a Silesian Village
    Autorzy:
    Nawrocki, Tomasz
    Bierwiaczonek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427631.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Górny Śląsk
    pamięć zbiorowa
    trauma kulturowa
    Auschwitz-Birkenau
    Upper Silesia
    collective memory
    cultural trauma
    Opis:
    Artykuł podejmuje problem pamięci zbiorowej o czasach II wojny światowej wśród mieszkańców śląskiej wsi Bojszowy. Odwołując się do koncepcji traumy kulturowej Jeffreya C. Alexandra zadano pytanie: czy w przypadku pamięci mieszkańców badanej wsi o czasach wojny mamy do czynienia z wystąpieniem traumy kulturowej? Do analizy wybrano dwa problemy: pamięć o służbie mężczyzn w Wehrmachcie oraz pamięć o sąsiedztwie nazistowskiego obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau (wieś znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Oświęcimia). Odpowiedź na pytanie badawcze uzyskano dzięki analizie trzydziestu relacji zebranych techniką wywiadu pogłębionego. Badanie odtworzonych treści pamięci zbiorowej pokazało, że pamięć o służbie bojszowian w Wehrmachcie ma charakter traumy kulturowej. Pamięć o tych dramatycznych doświadczeniach przetworzona została na narrację, która odmieniła tożsamość mieszkańców wsi. Taki proces nie zaszedł w przypadku pamięci o obozie Zagłady, dlatego równie trudnych wydarzeń związanych z tym sąsiedztwem nie można ujmować w kategoriach traumy kulturowej.
    The article deals with the issue of collective memory about the times of the Second World War (WWII) among the inhabitants of a Silesian village. Engaging with the Jeffrey C. Alexander’s concept of cultural trauma, we set out to establish if the memory of the WWII in this group bears features of cultural trauma. Two issues have been selected for the analysis: the memory of men’s service in the Wehrmacht, the unified armed forces of Nazi Germany, and the memory of living in the vicinity of the Nazi extermination camp in Auschwitz-Birkenau. Thirty in-depth interviews with the inhabitants of the village were analysed in order to answer the research question. The study has demonstrated that the memory of the service in the Wehrmacht bears features of cultural trauma. The memory of these dramatic experiences has transformed the identity of the villagers. This kind of process did not occur in the case of the memory of the Holocaust camp.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 75-102
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odtworzyć świat (z) traumy. O postmemorialnej prozie Görana Rosenberga Krótki przystanek w drodze z Auschwitz
    Recreating a Universe of Trauma. On (Post)memorial A Brief Stop on the Road from Auschwitz by Göran Rosenberg
    Autorzy:
    Florczak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203057.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-25
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    trauma
    memory
    Shoah
    space
    identity
    pamięć
    Zagłada
    przestrzeń
    tożsamość
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza procesu literackiej (re)konstrukcji naznaczonego traumą dziecięcego świata w autobiograficznej prozie Görana Rosenberga, Krótki przystanek w drodze z Auschwitz. Rzeczony tekst pod wieloma względami autor traktuje jako prozę reprezentatywną dla tzw. drugiego pokolenia po Zagładzie: bezpośrednich potomków Ocalałych, funkcjonujących w przestrzeniach tabuizowanych wspomnień i cierpiących na prawach pamięci odziedziczonej. W omawianym utworze autora interesują sposoby, w jakie pamięć traumatyczna symptomatycznie inkrustuje pamięć narracyjną, co w efekcie może prowadzić do (nad)produkcji znaczeń w ramach pozornie normatywnego procesu ewokowania wspomnień. Porusza ponadto problem statusu ontologicznego autora/narratora w aspekcie jego tożsamościowej dysocjacji w płaszczyźnie reminiscencji z okresu dzieciństwa. Propozycja interpretacyjna uwzględnia podjęcie próby jaskrawszej medykalizacji dyskursu literaturoznawczego, tj. potraktowanie prozy (post)pamięciowej jako swoistej medycznej epikryzy: wyodrębnienie treści świadczących o zespole określonych objawów, rozpoznaniu choroby oraz przebiegu terapii.
    This article considers literary features that are characteristic of the (post)memorial prose written by members of the so-called “second generation” after Shoah: in other words, children of Holocaust Survivors, who grew up within spaces delineated by family memories that were strongly tabooed. Based on the example of the autobiographical text A Brief Stop On the Road From Auschwitz, by Göran Rosenberg, the article discusses how narration representing traumatic memories disturbs narration tied to narrative (normative) memories. Drawing on terms from trauma and memory studies, the article proposes that such novels be read as medical epicrises, each containing a range of symptoms, diagnoses, and specific therapeutic processes. This article specifically examines the so-called identity dissociation of the author/narrator, following the condition’s development over the course of the text. Simultaneously, and aided by references to urban studies terminology, the article hypothesizes a process of the reconstruction of a childhood world from a grown-up perspective.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 2; 1-13
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anna Świrszczyńska – poetka terapeutyczna?
    Anna Świrszczyńska – a therapeutic poet?
    Autorzy:
    Krall, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763190.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    therapeutic poetry
    trauma
    memory
    Anna Świrszczyńska
    poezja terapeutyczna
    pamięć
    Opis:
    Artykuł przedstawia nowe spojrzenie na twórczość Anny Świrszczyńskiej. Proponuje reinterpretację liryków poetki za pomocą kategorii traumy i pamięci, obecnych w nowej humanistyce. Udowadnia, że poezja Świrszczyńskiej ma wymiar terapeutyczny, jest jednocześnie autoterapią oraz próbą przepracowania kobiecych, pokoleniowych i tożsamościowych traum.
    The article presents a new look at the work of Anna Świrszczyńska. It proposes a reinterpretation of the poet's lyrics using the category of trauma and memory present in the new humanities. It proves that Świrszczyńska's poetry has a therapeutic dimension, being at the same time self-therapy and an attempt to work through female, generational, and identity traumas.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2023, 18; 127-142
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potworach i trupach, czyli symptomy rozkładu postsowieckiej rosji w „Ładunku 200” Aleksieja Bałabanowa
    About the Monsters and Corpses, or on the Symptoms of Decay of Post-Soviet Russia in the “Cargo 200” by Aleksei Balabanov
    Autorzy:
    Gorlewska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341034.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Aleksiej Bałabanow
    pamięć kulturowa
    historia sowiecka
    trauma
    memory studies
    Aleksei Balabanov
    cultural memory
    Soviet history
    Opis:
    Artykuł jest analizą filmu Ładunek 200 (Gruz 200, reż. Aleksiej Bałabanow, 2007) w kontekście postpamięci o traumatycznym sowieckiem doświadczeniu. Tłem interpretacji stał się stan rosyjskiej, postsowieckiej tożsamości, uzależniony od wybiórczej amnezji połączonej z nostalgią, które dotyczą Breżniewowskiego zastoju i ostatnich lat istnienia ZSRR. Sowiecka przeszłość rozumiana jest tutaj jako historyczny horyzont oraz kulturowe dziedzictwo. Głównymi narzędziami analizy są teorie pamięci komunikacyjnej i kulturowej – reżyser, aby opowiedzieć o traumach, których nie da się wyrazić własnymi słowami, użył narracji funkcjonujących w rosyjskiej kulturze: tekstów literackich (autorstwa Williama Faulknera i Fiodora Dostojewskiego) oraz filmowych. W jego wizji, która została powtórzona w szeregu filmów wyprodukowanych w pierwszym i drugim dziesięcioleciu XXI w., przemoc stała się głównym kodem społecznych zachowań i fundamentem, który spaja zbiorowość.
    The article is an analysis of the film Cargo 200 (Gruz 200, dir. Aleksei Balabanov, 2007) in the context of post-memory of a traumatic Soviet experience. The background for the interpretation is the state of Russian-post-Soviet identity, dependent on selective amnesia combined with nostalgia, which relate to Brezhnev’s stagnation and the last years of the USSR’s existence. The Soviet past is understood here as a historical horizon and cultural heritage. The main tools of the analysis are theories of communication and cultural memory - the director, in order to talk about traumas that cannot be expressed in his own words, used narratives functioning in Russian culture: literary texts (authored by William Faulkner and Fyodor Dostoevsky) and film. In his vision, which was repeated in a series of films produced in the first and second decade of the 21st century, violence became the main code of social behaviour and the foundation that connects the community.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2018, 101-102; 103-130
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Means of reproducing the individual past in W. Sebald’s novel Austerlitz
    Autorzy:
    Megela, Ivan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2177874.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    bricolage
    photography
    memory
    trauma
    storytelling
    history
    documentary
    fiction
    verbal
    visual
    Opis:
    The article is devoted to the coverage of the problem of bricolage as a method of memory reconstruction in the novel “Austerlitz” by the greatest German writer Winfried Sebald. The article notes that “Austerlitz” marks the transition from trauma to conscious identity as part of the historical memory of the Holocaust. It shows how the hero of the work, Jacques Austerlitz, acquires his identity by assembling from scattered information his personal history, reflecting a significant part of the collective tragedy. The genre feature of the work as a travelogue, memoir, investigation, as literature bordering on documentary and artistic experience, where the real is combined with the fictional, is highlighted. The article describes in detail the content of the technique of bricolage as a form of “wild”, “pre-rational” way of thinking, as a technique of fitting auxiliary materials (old photographs, newspaper clippings), a montage of disparate episodes, the technique of collage. The structure of the work’s storytelling is analyzed when the narrator does not tell the story but describes what he hears from Jacques Austerlitz. It is as if it is not a text, but the story itself, which someone tells, and also shows pictures for authenticity. The functions of the hero in the novel gradually shift from people to things, documents, bearers of the memory of individual and collective civilizational catastrophe. These indescribable witnesses break the blockade of traumatic silence around the childhood of Austerlitz, embodied in images of blindness, dumbness, oblivion. Before the protagonist of the work, the “man without a past,” the history of his family, the ghostly happy childhood that was rudely cut short by the separation from his biological parents, is suddenly revealed. Sebald demonstrates a contemporary form of novel narrative in which the truthfulness of the Holocaust narrative is revealed by incorporating the exile’s personal authorial biography, pain, and guilt into the memory of this tragedy. The role of photographs and descriptions of architectural structures in revealing the immanent semantic content of the subject, not manifested verbally, is analyzed. The latter is the key document that unites and structures the important for the writer themes of memories, memory, indifference, oblivion, return to the ghostly past, overcoming of the psychological trauma. Based on the analysis the author concludes that the attitude to the reader as a co-author brings Sebald’s novel closer to the tradition of the European intellectual novel and postmodern hypertexts, in which meaningful units are not presented in a traditional linear sequence, but as a multiplicity of links and transitions. The author notes that the acute experience of humanitarian catastrophe, the multilayered text, the density of meaningful meanings make this work a notable phenomenon in the context of artistic comprehension of traumatic memory.
    Źródło:
    Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 4(1); 81-86
    2543-9227
    Pojawia się w:
    Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La memoria de la violencia: las consecuencias del conflicto armado contra Sendero Luminoso representadas en una película y dos novelas peruanas
    The memory of violence: the consequences of an armed war against the Shining Path in a Peruvian film and two Peruvian novels
    Autorzy:
    Sagermann Bustinza, Leonor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050964.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    violence
    memory
    trauma
    Shining Path (Sendero Luminoso)
    Peruvian literature
    cinema
    Opis:
    The peculiar situation of violence experienced in Peru of the 1980s and the 1990s shows a society immersed in the trauma, suffering and pain. The literature as well as the film have become a means to reflect the painful experience of the society. The aim of this article is to analyse some of the main characters of the novels: 'La hora azul' (2005) by Alonso Cueto, 'Abril rojo' by Santiago Roncagliolo (2006), and the film: 'La teta asustada' (2009) by Patricia Llosa in order to show the effects of traumatic experiences of the past and an attempt to return to normal life.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2014, 41, 1; 147-162
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the Run and from Below the Ground: A Child-Survivor Perspective on the Battle of Stalingrad
    Autorzy:
    Kostetskaya, Anastasia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/45427475.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Stalingrad
    children
    embodied memory
    emotional geography
    autobiographic narratives of trauma
    Opis:
    The autobiographic narratives of embattled Stalingrad, written by elderly child-survivors, transform the city from the site of an unprecedented military operation into one of unspeakable childhood trauma. In my essay, I claim that, narratively, this trauma mainly reveals itself through the accounts of the “damaged world”– destruction of the city and bodily trauma, although their authors rarely speak about their minds as damaged. Though delayed by at least 50 years, and thus impoverished, children’s voices in the narratives acquire meaningful expression through their older selves thanks to the embodiment of memory. They reconstruct the “lived”urban space through the changes in “tactile apprehension”, “kinesthetic appropriation”, and the overall multi-sensory experience of the city shaken by explosions, burning and rapidly turning into ruins. The narratives shape a complex collective perspective of a child-target – bombed, surrounded by explosions, and aimed at by activating multiple sensory channels – visual, auditory, tactile, kinesthetic, etc., which makes “the pain of others”, to use Susan Sontag’s expression, very tangible. I thus view autobiographic testimonies as a specific genre, which allows for the transformation of children from objects of imagery into its creators, living carriers and transmitters. My goal is to demonstrate that whether on the run or hiding below ground, this child nevertheless continues to be a powerful observer and a chronicler, and not just an innocent and damaged victim, which gives her the narrative power to shape space and, hence, history through her own perspective.
    Źródło:
    Filoteknos; 2018, 8; 47-62
    2657-4810
    Pojawia się w:
    Filoteknos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trauma w procesie - o podlaskiej recepcji bieżeństwa
    Trauma in the Process: The Reception of “Bieżeństwo” in the Podlasie Region
    Autorzy:
    Sawicka-Mierzyńska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1996917.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    I wojna światowa
    uchodźcy
    pamięć zbiorowa
    trauma kulturowa
    Podlasie
    World War I
    refugees
    collective memory
    cultural trauma
    Opis:
    Artykuł dotyczy recepcji bieżeństwa – exodusu ok. trzech milionów mieszkańców zachodnich rubieży imperium rosyjskiego w 1915 roku w głąb Rosji w ramach prowadzonej przez władze carskie taktyki „spalonej ziemi”, która miała utrudnić wojsku niemieckiemu marsz na wschód. Autorka, wykorzystując sformułowaną przez J.C. Alexandra kategorię „traumy kulturowej”, usiłuje odpowiedzieć na pytanie, z jakich powodów bieżeństwo nie stało się częścią zbiorowej pamięci Polaków i na jakich zasadach funkcjonuje w zbiorowej pamięci Podlasian. Jako materiał badawczy posłużyły przede wszystkim reportaż Anety Prymaka-Oniszk Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy oraz antologia Jestem, bo wrócili.
    The article discusses the reception of bieżeństwo – the exodus of about three million inhabitants of the western borderlands of the Russian empire deep into Russia in 1915. It was part of the "scorched earth" tactics conducted by the tsarist authorities, which were supposed to hinder the German army's march eastward. Using the category of "cultural trauma" formulated by J.C. Alexander, the author seeks to dicover why bieżeństwo did not become a part of the collective memory of Poles and how it now functions in the collective memory of Podlasie residents. The research was based primarily on Aneta Prymaka-Oniszk's reportage Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy [Biezenstwo 1915. Forgotten refugees] and the anthology Jestem, bo wrócili [I am because they came back].
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 19; 27-49
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Архитектоника эмоций и субъективная логика национальной истории в прозе Тараса Шевченко
    Architectonics of emotions and subjective logic of national history in the prose of Taras Shevchenko
    Autorzy:
    Малиновский, Артур
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762084.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    historical memory
    melancholy
    nation narrative
    post-colonial trauma
    resentment
    emotional matrixes
    Opis:
    The article examines the prose of Taras Shevchenko in the context of a new model of historicism, the formation of a national narrative based on post-colonial rhetoric, speech mimicry, muted resistance to the official imperial discourse. Prose is presented as the most convenient way to develop a specifically politicized language, with the help of which a nation pronounces itself in a narrative, in its emotional matrices, historical reminiscences. The story „Naymichka” is analyzed in the aspect of everyday refraction of history, translation of collective emotional experience, its spatial deconstruction. Melancholy and resentment are considered as narrative formations that shed light on Ukrainian history and the post-traumatic experience generated by it. Emphasis is placed on its inescapability in the conditions of colonialism and hybrid identity. The topological analysis of emotions contributes to the understanding of the national landscape through the prism of the internalization of history in the mental structures of the individual.
    Źródło:
    Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2022, 13; 11-29
    2084-1302
    Pojawia się w:
    Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rewizja/e – Andrzeja Wróblewskiego rozpamiętywanie przeszłości
    Revision(s) – Andrzej Wróblewski’s Dwelling on the Past
    Autorzy:
    Nowicka, Daria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203067.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-17
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Andrzej Wróblewski
    polish painting
    executions
    memory
    trauma
    malarstwo polskie
    rozstrzelania
    pamięć
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcony jest interpretacji obrazu Rewizja – Aresztowanie, powstałemu w 1953 roku. Pierwsza część tekstu dotyczy badań nad traumą i związaną z nią kategorią narracji. Kolejna porusza problem wpływu przeżycia wojennego – śmierci ojca – na kształt sztuki Andrzeja Wróblewskiego, na jego późniejsze decyzje życiowe, artystyczne, estetyczne. Analizy poszczególnych partii obrazu autorka łączy również z imaginacjami wojennymi artysty, poszukując korespondencji między historią a dziełem.
    This article is an interpretation of the work of art entitled Revision – Arrest, painted in 1953. The first part of the text describes research on trauma and class of narrative related to it. Next, the text discusses the influence of the experience of war – and the death of his father – on the development of Wróblewski’s subsequent decisions regarding art, life, and aesthetics. The analysis connects the study of individual aspects of the image with the war-visions of the artist, with the goal of identifying points of correspondence between history and the work.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 2; 1-21
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Війна поза війною, або чи можлива втеча від травми (за романом Гаськи Шиян "За спиною")
    Wojna za strefą walki albo czy jest możliwa ucieczka od traumy (według powieści Haśki Szyjan "Za plecami")
    War outside the warzone, or is it possible to escape trauma (based on Haska Shyian’s novel "Behind the back")
    Autorzy:
    Puchońska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343589.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    literature
    war
    memory
    trauma
    national identity
    tożsamość narodowa
    pamięć
    literatura
    wojna
    Opis:
    Podejmowane w kulturze ukraińskiej próby refleksji oraz przepracowania traumatycznego doświadczenia totalitarnej przeszłości są uwidaczniane w pojawiających się ostatnio tekstach literackich. Większość z nich odzwierciedla najbardziej aktualne problemy teraźniejszości w świetle doświadczeń traumatycznych, spowodowanych radziecką polityką represyjną wobec narodu ukraińskiego w XX wieku. Dzisiejsza wojna rosyjsko-ukraińska, która rozpoczęła się w Donbasie w 2014 roku, jest niczym innym, jak walką przeciwko narzuconej przez Rosję wizji tożsamości oraz próbą odzyskania przez Ukraińców właściwego obrazu pamięci historycznej. Ta kwestia jest poruszana na różnych poziomach przez przedstawicieli różnych pokoleń. Jednak dla generacji najmłodszej stanowi chyba największe wyzwanie, o czym dobitnie świadczy analizowana w artykule powieść Haśki Szyjan Za plecami. W tej powieści obserwujemy rzeczywistość poprzez spojrzenie młodej dziewczyny, która próbuje odzyskać równowagę psychiczną po bezpośrednim doświadczeniu wojny.
    Attempts in Ukrainian culture to reflect on and rework the traumatic experience of the totalitarian past have been portrayed in recently published literary texts. The majority of these reflect the most topical issues of the present in light of the traumatic experience caused by repressive Soviet policies against the Ukrainian people during the 20th century. Today’s Russian-Ukrainian war, which began in the Donbas in 2014, is nothing less than a struggle against Russia’s imposed vision of identity and an attempt by Ukrainians to reclaim the proper image of historical memory. This issue is addressed on different levels by representatives of different generations. However, it is perhaps the most challenging for the youngest generation, as is clearly evidenced by Haska Szyjan’s novel Behind the Back, which is analyzed in the article. In this novel, we observe reality through the eyes of a young girl trying to regain her mental balance after directly experiencing the war.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 1; 139-154
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traumatic Chernobyl: Womens Memories
    Autorzy:
    Telukha, Svitlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1431928.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-26
    Wydawca:
    Ośrodek Pamięć i Przyszłość
    Tematy:
    trauma
    objawy traumy
    pamięć
    tragedia w Czarnobylu
    historia mówiona kobiet
    trauma signals
    memory
    Chernobyl tragedy
    women's oral history
    Opis:
    This article presents interviews with women who witnessed the Chernobyl tragedy; they were liquidators of the accident, evacuated, or displaced. The stories are stored in an archive, which has become a significant part of the activities of the Chernobyl Historical Workshop in Kharkiv. These examples show that there is the presence of injury in each of these memories. The article is of a narrative character, which reflects female emotions, experiences, pain and anxieties. The Chernobyl tragedy and its participants continue to remain in the shadow of scientific discourse, so this work is an opportunity to give them space to tell their stories related to the elimination of the accident, evacuation, and resettlement.
    Źródło:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2019, 9; 119-136
    2719-7522
    2084-0578
    Pojawia się w:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trauma and Phenomenology
    Autorzy:
    Depraz, Natalie
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451425.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    trauma
    traumatism
    phenomenology
    Husserl
    neurophenomenology
    microphenomenology
    cardiophenomenology
    surprise
    emotion
    passivity
    memory
    Opis:
    The phenomenology of trauma is a historical, epistemological, and methodic inquiry that wishes to test the validity of an already settled dynamic model of surprise as shock-rupture based on its correlated inner structures of attention (as an open awaiting) and emotion (as a perduring resonance). Thanks to an integrative approach, crossing (micro)phenomenological subjective experiences and empirical (neuro and physiological) data, we hope to renew the understanding of the blank lived experience of trauma and the passive preconscious dynamics of traumatism, as well as to generate possible therapeutic effects.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2018, 2, 2(4); 53-74
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY
    LAND OF OBLIVION (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) BY MICHALE BOGANIM AS A POSTTRAUMATIC FILM
    Autorzy:
    Waligórska-Olejniczak, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911911.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Boganim
    Chernobyl
    trauma
    Land of oblivion
    memory
    Czarnobyl
    Znieważona ziemia
    pamięć
    Opis:
    Beata Waligórska-Olejniczak, ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 85-94. ISSN 1733-165X. Celem artykułu jest analiza filmu Znieważona ziemia Michale Boganim z punktu widzenia współczesnych badań nad traumą i studiów nad pamięcią. Wykorzystując aparat pojęciowy, funkcjonujący w obszarze tych badań, zauważono, że film Znieważona ziemia mieści się w kategorii filmu posttraumatycznego nie tylko ze względu na centralny dla niego temat czarnobylskiej katastrofy i jej następstw, które widz ma okazję obserwować głównie przez pryzmat milieu. Boganim umiejscawia traumę świadka przede wszystkim w niezdolnym do jej przepracowania ciele i psychice człowieka. Źle ulokowana nostalgia, melancholia, kinetyczna nadpobudliwość funkcjonują w filmie jako znaki, pozwalające widzowi współodczuwać tragedię bohaterów, rodzaj powtarzalnego kodu, zmuszającego do refleksji nad mechanizmami pamięci i zapominania.
    LAND OF OBLIVION (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012)BY MICHALE BOGANIM AS A POSTTRAUMATIC FILM. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol.XXIV, P. 85-94. ISSN 1733-165X. The aim of the article is the analysis of Michale Boganim’s film Land of Oblivion from the point of view of contemporary trauma and memory studies. Taking advantage of the scientific notions worked out in the field of those studies, it is stated that the work can be regarded as a posttraumatic film first of all on account of its core problem, which is the Chernobyl disaster and its consequences shown through the prism of the milieu. Boganim encodes the trauma of the witness in the body and mind of the human being who is not able to work through it. Badly located nostalgia, melancholy and kinetic hyperactivity function in the film as signs which allow the audience to take part in the tragedy of the characters, a kind of repetitive code motivating the reflection on the mechanisms of remembering and forgetting.
    Źródło:
    Porównania; 2019, 24, 1; 85-94
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzeń utracona i tożsamość (nie)zbudowana. Świat wspomnień jako forma terapii tożsamościowej w „Lidzie” Aleksandra Jurewicza
    The Space Lost and the Identity (Un)built. Memory as a Form of Identity Therapy in “Lida” by Aleksander Jurewicz
    Autorzy:
    Zdanowicz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1357940.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    literatura wspomnieniowa
    przestrzeń
    tożsamość
    pamięć
    trauma
    memory literature
    space
    identity
    remembering
    Opis:
    W artykule zaproponowano interpretację Lidy Aleksandra Jurewicza jako utworu o kondycji pojałtańskiego przesiedleńca, który nie potrafi zakorzenić się w nowym miejscu. Drobiazgowe prześledzenie tworzonych przez Jurewicza obrazów wspomnieniowych pozwala odczytywać Lidę jako literacką próbę przepracowania traumy przesiedlenia i zdobycia spójności podmiotowej. Odwołując się do kategorii zablokowanej pamięci melancholika, opartej na traumie, wielokrotnym powtórzeniu i poczuciu rozbicia własnej tożsamości, autorka dowodzi, jak ważna jest w tym procesie dwuznaczna rola samego przypominania i spisywania wspomnień. Dowratościowują one dzieciństwo jako najważniejszy czas w życiu autora, zarazem jednak uniemożliwiają wrośnięcie w nową przestrzeń.
    The article offers an interpretation of Lida by Aleksander Jurewicz by examining the condition of a post-Yalta migrant, who cannot adjust to the new place. A detailed analysis of Jurewicz’s use of memories allows us to understand Lida as a form which, through literature, heals the relocation trauma and helps one to restore a cohesive sense of self. By referring to the concept of repressed memory of a traumatized melancholic, multiple repetitions and a sense of lost identity, the author demonstrates how important in this process is the ambivalent role of remembering and journaling. Both process place value on childhood as the crucial moment in the author’s life, but they also hinder the adjustment to the new space.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 17; 197-222
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Травма Шоа в мемуарах Марти Горен (Вінтер) Донечка, про яку ми завжди мріяли. Історія Марти
    Shoah’s Trauma in the Memoirs of Martha Goren (Winter) The Daughter We Have Always Dreamed of. Martha’s Story
    Autorzy:
    Sharpe, Uliana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154665.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-26
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Holocaust
    trauma
    traumatic experience
    autobiographical memory
    postmemory
    PTSD
    Martha Goren (Winter)
    Opis:
    In this paper, the author emphasises that the events of the twentieth century, in particular the Holocaust, are (post) traumatic not only for a particular nation but for humanity in general. Any denials only confirm the deep collective and cultural footprint of the horrific experience the mankind has gone through. An attempt is made here to analyse the memories of Martha Goren (Winter) by using the psychological concepts of M. Hirsch, C. Caruth, J. Lacan, D. Laub, R.J. Lift on, D. Taylor, Sh. Felman, S. Freud. The author, who was born in Chortkiv in 1935 in the family of a Jewish lawyer and pharmacist, tells the readers of her experience in the face of horrors of the Holocaust. According to the article’s author, the writing is one of the most effective ways to find release because the victim’s becoming the author enables her to distance herself from the experiences as she contemplates a time of horrific events. By using the technique of exact writing, Martha Groen avoids descriptions of her own feelings and emotions. Thus, one of the important post-traumatic stress disorder symptoms is a defence mechanism that shuts down an emotion (the so-called numbness effect). A number of problems that the Jewish girl has encountered in her life are identified in the text: self-identity problems, the survivor syndrome, and the post-traumatic stress disorder. All of these collective and cultural traumas overlapped and amplified each other.
    Źródło:
    Studia Polsko-Ukraińskie; 2020, 7; 178-189
    2353-5644
    2451-2958
    Pojawia się w:
    Studia Polsko-Ukraińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Poniedziałek – Ireny”. Fantomowe Kresy Leo Lipskiego
    “Monday – Irena’s name day.” Leo Lipski’s Phantom Kresy Territories
    Autorzy:
    Zając, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699426.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Kresy
    Leo Lipski
    pamięć
    fantom
    Nicolas Abraham
    trauma
    Borderlands/Kresy
    memory
    phantom
    Opis:
    The article is devoted to Leo Lipski’s short story, entitled “Miasteczko” [“A Small Town”], while its argument focuses on the traces and figures of subjectivity, yet those departing from the classical readings. Moreover, this text connects them with the issues of spectral transmission and prosthetic memory, visible in Lipski’s phantasmatic description of the eponymous small town. It is shown that the relation between experience (also a traumatic one), narration, and the linguisticstructure of subjectivity can be rethought in Lipski’s works by means of memory studies, and Maria Török and Nicolas Abraham’s psychoanalytical theory.
    Artykuł stanowi próbę interpretacji opowiadania Leo Lipskiego zatytułowanego Miasteczko.  Autor skupia się na śladach i figurach podmiotowości, które różnią się od tych tradycyjnie wskazywanych w dziele Lipskiego, a także łączy je z wątkami przekazu fantomowego i pamięci protetycznej, które ujawniają się w dokonywanym przez Lipskiego fantazmatycznym przedstawieniu kresowej osady. Autor projektuje ponowne przemyślenie relacji między doświadczeniem (również: doświadczeniem traumatycznym), narracją i językową strukturą podmiotowości w tekstach Leo Lipskiego, wykorzystując w tym celu narzędzia zaczerpnięte z myśli psychoanalitycznej Marii Török i Nicolasa Abrahama oraz ze studiów nad pamięcią. 
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 275-292
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Poniedziałek – Ireny”. Fantomowe Kresy Leo Lipskiego
    “Monday – Irena’s name day.” Leo Lipski’s Phantom Kresy Territories
    Autorzy:
    Zając, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699466.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Kresy
    Leo Lipski
    pamięć
    fantom
    Nicolas Abraham
    trauma
    Borderlands/Kresy
    memory
    phantom
    Opis:
    The article is devoted to Leo Lipski’s short story, entitled “Miasteczko” [“A Small Town”], while its argument focuses on the traces and figures of subjectivity, yet those departing from the classical readings. Moreover, this text connects them with the issues of spectral transmission and prosthetic memory, visible in Lipski’s phantasmatic description of the eponymous small town. It is shown that the relation between experience (also a traumatic one), narration, and the linguisticstructure of subjectivity can be rethought in Lipski’s works by means of memory studies, and Maria Török and Nicolas Abraham’s psychoanalytical theory.
    Artykuł stanowi próbę interpretacji opowiadania Leo Lipskiego zatytułowanego Miasteczko.  Autor skupia się na śladach i figurach podmiotowości, które różnią się od tych tradycyjnie wskazywanych w dziele Lipskiego, a także łączy je z wątkami przekazu fantomowego i pamięci protetycznej, które ujawniają się w dokonywanym przez Lipskiego fantazmatycznym przedstawieniu kresowej osady. Autor projektuje ponowne przemyślenie relacji między doświadczeniem (również: doświadczeniem traumatycznym), narracją i językową strukturą podmiotowości w tekstach Leo Lipskiego, wykorzystując w tym celu narzędzia zaczerpnięte z myśli psychoanalitycznej Marii Török i Nicolasa Abrahama oraz ze studiów nad pamięcią. 
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 275-292
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cicho o Szoa. Tropy pamięci w wierszach Piotra Sommera
    Silence about the Shoah. Tropes of Memory in Piotr Sommer’s Poetry
    Autorzy:
    Goczał, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699564.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Piotr Sommer
    Zagłada
    trauma
    postpamięć
    tropy pamięci
    Holocaust
    postmemory
    tropes of memory
    Opis:
    The article is devoted to sui generis tropology of memory of the Shoah that can be discovered in Piotr Sommer’s poetry. In the works by the author of Pamiątki po nas, such memory is coded by means of discrete literary devices, but it seems to be an important source of experience written down in the texts. The author endeavours to construct a dynamic, internally varied model of the Sommerian “memorial poem”; her arguments are supported with notions taken from the theories of memory and its representation influential in contemporary humanities.
    Artykuł poświęcony jest swoistej tropologii pamięci o Zagładzie, jaką odkryć można w poetyce Piotra Sommera. W twórczości autora Pamiątek po nas pamięć ta kodowana jest za pomocą dyskretnych zabiegów literackich, ale zdaje się stanowić ważne źródło zapisanego w tekstach doświadczenia. Autorka próbuje skonstruować dynamiczny, wewnętrznie zróżnicowany model Sommerowskiego „wiersza memorialnego”, precyzując wywód pojęciami zaczerpniętymi z istotnych dla współczesnej humanistyki teorii pamięci i jej reprezentacji.
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2018, 4; 325-348
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W krainie światła, w krainie Cienia. Nad prozą autobiograficzną Faruka Šehicia
    The Land of Light, the Land of Shadow. About the Autobiographic Prose of Faruk Šehić
    Autorzy:
    Bukwalt, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635708.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    trauma
    hypnosis
    memory
    childhood
    rivers
    ichthiofauna
    fishing
    family home
    war
    death
    Shadow
    Opis:
    This article is the first attempt in Poland to examine the following issues in The Book of Una, the novel by Faruk Šehić: the problems of autobiographic memory, war trauma, going through the trauma situation in a creation process (autobiography as a symbol of individual identity and an attempt to overcome the stressor). The analysis drew attention to the category of a journey into the depths of one’s self within the so-called past life regression present in the work by this Bosnian author. In the course of the examination, it was revealed that the intimate contact established by and between the protagonist with the important figures from his childhood, sentimental objects, the aquatic element, plant world and places of playing, adventure and shelter has a therapeutic dimension.The aforementioned issues were studied with the use of a set of scientific tools in the area of anthropology of culture (abjective experiences and objects, symbolism of blood, category of childhood), theory of trauma, hypnology and hyperesthesia, polemology, humanistic psychiatry, Bachelard’s theory of poetic image, topoanalysis and poetics of the elements. The process of interpretation also included the Jungian concept of structure of personality known as the Shadow archetype.
    The aforementioned issues were studied with the use of a set of scientific tools in the area of anthropology of culture (abjective experiences and objects, symbolism of blood, category of childhood), theory of trauma, hypnology and hyperesthesia, polemology, humanistic psychiatry, Bachelard’s theory of poetic image, topoanalysis and poetics of the elements. The process of interpretation also included the Jungian concept of structure of personality known as the Shadow archetype.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 16; 69-87
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiedza wyciszana i jej status w strukturze środowisk wychowawczych - wybrane perspektywy teoretyczne
    Autorzy:
    Bielska, Ewa Stanisława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31804092.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    collective memory
    collective amnesia
    silencing
    socio-cultural trauma
    curriculum
    pamięć i niepamięć zbiorowa
    wyciszanie
    trauma społeczno-kulturowa
    program kształcenia
    Opis:
    Wprowadzenie: Przedmiotem analizy są społeczno-kulturowe praktyki wyciszania treści oraz status wiedzy niechcianej w strukturze programów edukacyjnych. Paradygmatycznie analiza jest ulokowana w nurcie nowej socjologii edukacji. W strukturze artykułu wyodrębniono trzy części: pierwsza dotyczy praktyk wyciszania dyskredytowanych komponentów wiedzy wspólnej, przedmiotem drugiej jest wyciszanie treści dotyczących zdarzeń o charakterze traumy społeczno-kulturowej, trzecia odnosi się do ulokowania treści w matrycach władzy. Cel badań: Celem analiz jest wyeksponowanie głównych kierunków teoretycznych oraz sieci pojęć charakterystycznych dla studiów nad wiedzą wyciszaną, a także wskazanie perspektyw ich zastosowania w identyfikowaniu tego typu obszarów w programach edukacyjnych. Stan wiedzy: Studia nad wyciszaniem wiedzy są ulokowane w strukturze nowej socjologii edukacji i wiążą się z badaniem różnic w dostępie do instytucji edukacyjnych oraz szans odniesienia sukcesu edukacyjnego dzieci o różnych cechach tożsamościowych (głównie związanych z etnicznością, płcią oraz ulokowaniem stratyfikacyjnym). Ponadto w nowej socjologii edukacji zostały zapoczątkowane badania dotyczące atrybutów treści transmitowanych w szkole w ramach programu jawnego i ukrytego. Dotychczas prowadzone badania dotyczą dyskursywnych praktyk edukacyjnych sprzyjających aktywności uczniów bądź ograniczających ją, rodzaju treści traktowanych jako adekwatne do porządku szkolnego oraz tożsamości, którym w przestrzeni szkoły przyznane jest prawo do ekspresji. Są to kwestie, które korespondują z problematyką socjologii wiedzy, pamięci zbiorowej oraz doświadczenia traumy społeczno-kulturowej i jej konsekwencji. Podsumowanie: W studiach nad wyciszaniem wiedzy pomocne jest wykorzystanie matryc teoretycznych i sieci pojęć charakterystycznych dla studiów nad pamięcią kolektywną, oporem, traumą społeczno-kulturową. Wskazane komponenty teorii sprzyjają identyfikowaniu praktyk wyciszania treści i tożsamości oraz rozumieniu uwarunkowań podejmowania tego typu strategii.
    Introduction: The topic of analysis is socio-cultural practices of silencing and the status of unwanted and denied knowledge in the curriculum structure. Paradigmaticallly analyses are enrooted in the new sociology of education. In the structure of the paper there are distinguished three parts: the first one is focused on the chosen practices of silencing components of common knowledge, the topic of the second part is silencing the contents related to the socio-cultural trauma, the third one is related to the status of silenced contents in the structure of power. Research Aim: The analysis aims to emphasise the main theoretical perspectives and net of notions characteristic for the studies on silenced knowledge as well as indicating the views of applying theoretical matrices in identifying spaces of silencing in the curriculum. Evidence-based Facts: Studies on silencing processes are enrooted in the new sociology of education paradigm. They correspond with the research related to educational inequalities (of access to schools and chances of academic success) experienced by youth representing different identity features (related to ethnicity, gender, position in the stratification structure). In the studies characteristic for the new sociology of education, research was also focused on the characteristics of content transmitted in the curriculum. Realised since 70s, research has been related to discursive practices stimulating students’ educational activity or discouraging them from academic success. Mentioned issues correspond with the sociology of knowledge, collective memory and socio-cultural trauma. Summary: In the studies focused on the problems of silencing it is justified to consider theoretical matrices and nets of notions characteristic for the studies on collective memory, resistance, socio-cultural trauma. Mentioned components help identify practices of silencing the content and identities. They have application in the process of comprehension of the basis and aetiology of silencing strategies.
    Źródło:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2022, 41, 1; 7-21
    0137-6136
    Pojawia się w:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemoc, peryferie i dzikość natury. Obraz wsi w Malowanym ptaku Jerzego Kosińskiego
    Autorzy:
    Kępiński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034249.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    literatura
    pamięć
    wieś
    wędrówka
    trauma
    kultura ludowa
    literature
    memory
    village
    journey
    folk culture
    Opis:
    Tekst porusza tematykę obrazów polskiej wsi, obecnych w Malowanym ptaku Jerzego Kosińskiego. Analizy dokonano z punktu widzenia antropologii kulturowej, między innymi poprzez kategorie: swój – obcy, orbis interior – orbis exterior, centrum – peryferie, wędrówka, dziecko. Przy antropologicznym dekodowaniu tekstu literackiego o charakterze autofikcji autor artykułu posługuje się pomocnymi w tym działaniu terminami antropologii pamięci: autobiografią, pamięcią autobiograficzną, traumą. Polska wieś czasów Holocaustu, ukazana w pozie J. Kosińskiego, okazuje się przestrzenią wędrówki głównego bohatera, bliską naturze, położoną w obszarze dalekich peryferii kultury i cywilizacji. Tragiczna w wielu wymiarach podróż, choć bliska inicjacyjnej wędrówce, jednak nie jest nią. Powodem jest brak ostatniego, trzeciego elementu charakterystycznego dla klasycznego schematu obrzędów przejścia według Arnolda van Gennepa. Mieszkańcy wsi, ich życie i wierzenia ukazane zostały jako zgodne z etnograficznymi i socjologicznymi opracowaniami tematu. Powieść należy do nurtu krytycznie traktującego tematykę wiejską we współczesnej literaturze.
    The article concerns the subject of image of the Polish village present in The Painted Bird by Jerzy Kosiński. Analysis is made from a point of view of the cultural anthropology using categories: own – fereign, orbis interior – orbis exterior, centre – outskirts, journey, child. In the anthropological decoding of the novel, the author of the article uses the terms of anthropology of memory that are helpful in this regard: autobiography, autobiographical memory, and trauma. The Polish village of the times of the Holocaust, shown in the novel, turns out to be a space for the hero’s journey, close to nature, located in the distant periphery of culture and civilization. Yet it is not a journey of initiation. The reason is the lack of the last, third element characteristic of the classical scheme of the rites of passage according to Arnold van Gennep. Inhabitants of the countryside, their lives and beliefs are shown as consistent with the ethnographic and sociological studies of the topic. The novel belongs to a trend that critically treats rural themes in contemporary literature.
    Źródło:
    Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 155-179
    1506-6541
    Pojawia się w:
    Zeszyty Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niewrażliwe państwo, wrażliwa literatura. Prace Swietłany Aleksijewicz jako egzemplifikacje traumy (nie)wypowiedzianej
    Insensitive state, sensitive literature. Svetlana Alexievich’s texts as an example of trauma (un)told
    Autorzy:
    Bielska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853691.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    trauma
    testimonium
    pamięć
    biurokratyzacja doświadczenia
    wrażliwa literatura
    memory
    bureaucratization of experience
    sensitive literature
    Opis:
    The paper discusses selected aspects related to the socio-cultural representation of a traumatic experience. It explores the material based on testimonies available in Svetlana Alexievich’s works. Analyzing them, the author refers to Cathy Caruth’s theory of socio-cultural trauma, Neil Smelser’s writings, socially and culturally adapted components of Sigmund Freud’s psychoanalysis and elements of the testimonium theory.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 103, 4; 70-80
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Posttotalitarna pamięć jako wyzwanie we współczesnej kulturze wschodnioeuropejskiej
    Posttotalitarian memory as a challenge in contemporary eastern european culture
    Autorzy:
    Pukhonska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916070.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    memory
    culture
    totalitarianism
    myth
    literature
    trauma
    history
    pamięć
    kultura
    totalitaryzm
    mit
    literatura
    historia
    Opis:
    Contemporary Europe stands before the challenge of rethinking its own experience of totalitarian past with its many blank pages, which are highly important for modern societies. In this case we mostly talk about Soviet totalitarianism. Its ideological rhetoric changed the memory of a large part of Eastern and Central Europe. Ukraine, after the Revolution of Dignity and during the current war in Donbas, tries to prove that that totalitarian memory was illusory and cannot be valid now. The strategies for exposing the crimes of totalitarian regimes are suggested by the texts of contemporary culture, especially literature.
    Źródło:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2019, 9; 129-138
    2391-470X
    Pojawia się w:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dźwięk jako terapeutyczna i duchowa forma upamiętniania oraz przywracania pamięci
    Autorzy:
    Posłuszna, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/614365.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    memory
    trauma
    war “Grodzka Gate – NN Theatre”
    pamięć
    wojna
    „Brama Grodzka – Teatr NN”
    Opis:
    The “Grodzka Gate – NN Theatre” Centre runs an oral history project, which aims at registering narrations about Lublin’s prewar Jewish quarter. The Grodzka Gate used to be a passage between the Christian and the Jewish part of the city, nowadays it houses the permanent memorial exhibition “Portrait of a Place”, which exposes the everyday life in the district in historical perspective. The exhibition comprises photos, letters, documents, maps, and – most importantly – sound. Voices of witnesses who survived give a vivid description of the old town. Here, sound does not just serve as accompaniment to the visual documents, but functions as the main repository of memory.
    Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” prowadzi projekt historii mówionej, którego celem jest zbieranie relacji dotyczących m.in. przedwojennej dzielnicy żydowskiej w Lublinie. Brama Grodzka była kiedyś przejściem między chrześcijańską i żydowską częścią miasta, obecnie znajduje się w niej stała wystawa „Lublin. Pamięć miejsca”, która przedstawia życie codzienne w dzielnicy w perspektywie historycznej. Na wystawie znajdują się zdjęcia, listy, dokumenty, mapy oraz są na niej odtwarzane dźwięki. Głosy świadków, którzy przeżyli, dają żywy opis tego miejsca. Dźwięk jest nie tylko dodatkiem do dokumentów wizualnych, ale też funkcjonuje jako główne repozytorium pamięci.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2017, 30, 1
    0867-2040
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Сучасна українська література в об’єктиві студій пам’яті: жіночі виміри
    Contemporary ukrainian literature in the objective of memory studies: Women’s dementions
    Autorzy:
    Pukhonska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343312.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    література
    пам’ять
    жінка
    травма
    історія
    Україна
    literature
    memory
    woman
    trauma
    history
    Ukraine
    Opis:
    У запропонованій статті дослідницьку увагу зосереджено на багатоаспектній проблемі, яку розглядаємо не лише в контексті літератури, а ширше, залучаючи історію, культуру й суспільно-політичні процеси в Україні. Поняття пам’яті ґрунтується на національному досвіді минулого, яке дуже часто впливає на основні аспекти розвитку сучасності. Особливо такий підхід актуальний у випадку травматичного досвіду історії. Своєчасно він не був переосмисленим і не став частиною суспільно-культурного дискурсу. В контексті цієї проблеми закцентовано також на аспекті жіночого виміру травматичної пам’яті історії, відображеного в окремих мистецьких творах. Саме цей досвід є чи не найменш проговореним в українській культурі, у чому суттєво переконує і здебільшого чоловічоцентрична література. Втім сучасні художні тексти пробують урівноважити ґендерний підхід до репрезентації минулого, досвід якого залишається суттєвим у посттоталітарній самосвідомості українців.
    The article is dedicated to a very important topic, which belongs not only to literature but also to Ukrainian history, culture and social life. Speaking about memory, we mean the experience of the past, which very often influences the main aspects of our modernity, in particular, if we are talking about traumatic experience of the history, which was not rethought and did not become a socio-cultural discourse. In the context of the mentioned research problem, the fact that women experience cruelty, humiliation, and injustice is one of those questions, which were not solved during the last decades of developing of democratic societies. Contemporary Ukrainian literature tries to find a solution of unfair reception of the past using a very important method of rethinking traumatic memory. That is why it becomes the subject of different researches, one of which is in the suggested article.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2021, 9; 113-123
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    « Suivre le fil de la blessure » : Poétique des voix et corporalité de la mémoire dans "Loin d’eux" de Laurent Mauvignier et "Thésée, sa vie nouvelle" de Camille de Toledo
    Autorzy:
    Deleuze, Laëtitia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20874564.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    memory
    grief
    trauma
    wound
    corporality
    Laurent Mauvignier
    Camille de Toledo
    mémoire
    deuil
    blessure
    corporalité
    Opis:
    This is a study of the novel Loin d'eux by Laurent Mauvignier (1999) and Thésée, sa vie nouvelle by Camille de Toledo (2020). Through these two works, this article examines how the modalities of a survival of memory and of the traumatic memorial image are inscribed in the body and mind and how the narrative and scriptural forms resonate with them. I will first analyze how Mauvignier's writing of the wound meets inhibited speech and silence, suggesting in solitary subjects the failure for a shared language. I will then question in de Toledo's text how the relationship to a painful bodymemory proceeds from an inscription in the present, an awareness of a memorial corporality and a desire to “survive with”. Both these texts respectively give us pause to reflect on how the memory trace is apprehended through the power of speaking and listening.
    Źródło:
    Cahiers ERTA; 2022, 31; 48-68
    2300-4681
    Pojawia się w:
    Cahiers ERTA
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narracje militarne w ukraińskiej powieści popularnej
    Military Narrations in The Ukrainian Popular Novel
    Autorzy:
    Poliszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182400.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    military rhetoric
    novel
    memory
    trauma
    concept of war
    retoryka militarna
    powieść
    pamięć
    koncept wojny
    Opis:
    Koncept wojny, walki, sprzeciwu, tak samo jak i refleksja na temat porażki i rezygnacji z niedawnej przeszłości, stanowi cechę charakterystyczną publikowanych ostatnio powieści ukraińskich pisarzy: Oksany Zabužko, Vasyla Šklara, Liny Kostenko, Sergiya Žadana. Retoryka wojny zostanie rozpatrzona na podstawie interpretacji dwóch głośnych książek, mianowicie Liny Kostenko Pamiętnik ukraińskiego szaleńca oraz Sergiya Pantiuka Wojna i my. Analiza tych utworów pozwala na ewentualny wniosek o zasadniczym znaczeniu retoryki militarnej w kulturze postkolonialnej, w tym także w obliczu globalizacji i totalnego wydziedziczenia. Nie można odmówić obydwojgu autorom pewnej prognozy profetycznej w kontekście ostatnich wydarzeń, to znaczy aktualnej wojny lokalnej toczącej się na Ukrainie.
    The concept of war and struggle, similarly as the reflection of defeat and resignation from the recent past became the main topic of the novels of Ukrainian writers, e.g. Oksana Zabužko, Vasyl Šklar, Lina Kostenko, Sergiy Žadan, etc. The researching of the military rhetoric in the article is based on the famous contemporary books The Notes of Ukrainian Crazy Man by Lina Kostenko and The War and We by Sergiy Pantiuk. The analysis of the novels gives us the possibility to find out and to understand the place of war in the post-colonial culture and in the space of globalization. The interesting fact is that, in their novels, both authors made some prognoses for the future, in particular regarding the contemporary local war in Ukraine.
    Źródło:
    Porównania; 2014, 15; 219-231
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O polityce, wojnie, ideologiach i ich wpływie na literaturę dziecięcą i młodzieżową
    On Politics, War, Ideologies, and Their Influence on Children’s and Young Adult Literature
    Autorzy:
    Kamińska-Maciąg, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44149883.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    literatura dziecięca
    polityka
    wojna
    trauma
    postpamięć
    emigracja
    children’s literature
    politics
    war
    post-memory
    emigration
    Opis:
    Artykuł stanowi recenzję książki Political Changes and Transformations in Twentieth and Twenty-first Century Children’s Literature, tomu wydanego w 2023 roku pod redakcją Bettiny Kümmerling-Meibauer oraz Farriby Schulz, skupiającego się na znaczeniu przemian systemów politycznych w literaturze dla dzieci i młodzieży od początku XX wieku do teraźniejszości. Ten tytuł charakteryzuje się międzynarodowym zakresem porównawczym w aspekcie badań nad wpływem koncepcji politycznych i ideologicznych na literaturę skierowaną do najmłodszych czytelników, jak również nad kwestiami związanymi z obecnymi w kulturze traumą, (post)pamięcią, a także dyskursem o przesiedleniach i emigracji.
    This article is a review of Political Changes and Transformations in Twentieth and Twenty-first Century Children’s Literature (2023), volume edited by Bettina Kümmerling-Meibauer and Farriba Schulz. The book focuses on the significance of changes in political systems in literature for children and young adults from the early twentieth century to the present. The collection features contributions by international scholars examining the influence of political and ideological concepts on literature aimed at young people, as well as issues related to trauma, (post)memory, and the discourse of displacement and migration.
    Źródło:
    Filoteknos; 2023, 13; 193-198
    2657-4810
    Pojawia się w:
    Filoteknos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reaktualizacja traumatycznej pamięci zbiorowej we współczesnej literaturze ukraińskiej.
    Re-Actualization of The Collective Memory in The Modern Ukrainian Literature
    Autorzy:
    Puchońska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182399.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    memory
    literature
    post-totalitarianism
    post-colonialism
    culture
    trauma
    w
    pamięć
    literatura
    posttotalitaryzm
    postkolonializm
    kultura
    wojna
    Opis:
    Przedmiotem analizy są osobliwości aktualnego stanu kultury i literatury Ukraińców, jako ważnych aspektów w badaniu sytuacji posttotalitarnej. Autorka podkreśla krańcową odmienność w wyeksponowaniu pojęć antytotalitaryzmu i totalitaryzmu, dekolonizacji i postkolonializmu. Skupia się także na reprezentacji owych pojęć we współczesnej literaturze ukraińskiej. Znaczną uwagę zwraca na kwestię traumatycznej pamięci, która reprezentuje doświadczenie wojny w świadomości jednostki i zbiorowości. W interpretacji utworów literackich autorka stosuje metodę memory studies, omawiając jednocześnie specyfikę narodową badanych zjawisk. Dokonuje analizy na podstawie powieści Sergiya Germana Inge (Інґе), Volodymyra Lysa Solo dla Solomiyi (Соло для Соломії) oraz Juriya Vynnyčuka Tango smerti (Танґо смерті).
    The article is dedicated to the peculiarities of the modern Ukrainian culture and literature in the process of post-totalitarian and post-colonialistic studies. The author points to the differences in the concepts of antitotalitarianism and post-totalitarianism, de-colonialism andpost-colonialism. She tries to research the representation of the concept of war in the modern Ukrainian literature. Much attention is paid to traumatic memory in the context of Memory Studies. The analysis is carried out on the basis of the following novels: Inge by Sergiy German, Solo for Salomea by Volodymyr Lys and Tango of death by Yuriy Vynnyčuk.
    Źródło:
    Porównania; 2014, 15; 209-217
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Травматична пам’ять Голодомору в сучасній реінтерпретації
    Traumatic memory of Holodomor in contemporary re-interpretations
    Traumatyczna pamięć Wielkiego Głodu we współczesnej reinterpretacji
    Autorzy:
    Puchońska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343631.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    totalitarianism
    history
    identity
    experience
    trauma
    Holodomor
    post-memory
    totalitaryzm
    historia
    tożsamość
    doświadczenie
    Wielki Głód
    postpamięć
    Opis:
    Podejmowana w artykule problematyka Wielkiego Głodu we współczesnej reinterpretacji tekstów kultury jest jednym z zasadniczych aspektów w dyskursie posttotalitarnej pamięci narodowej współczesnej Ukrainy. Pod uwagę wzięto reinterpretację traumy jako ważnej zasady w odzyskaniu przez jednostkę oraz społeczność prawdziwej tożsamości. Autorka artykułu skupia się na tym, jak współczesne generacje aktywnie poszukują prawdziwego języka do werbalizacji przeżyć ich przodków, tym samym umożliwiając własne samookreślenia na tle historii i współczesności. Pod uwagę wzięto głównie literacką interpretację traumy Wielkiego Głodu w świetle teorii postpamięci. Przedmiotem badania został tekst amerykańskiej pisarki pochodzenia ukraińskiego Erin Litteken The Memory Keeper of Kyiv.
    The problem of reinterpreting Holodomor in contemporary cultural texts is one of the most important aspects in post-totalitarian memory discourse in Ukraine. The researcher’s attention is paid to the process of a modern rereading of the trauma of the Famine in the Soviet Ukraine during 1932–1933. This is understood as an absolutely essential aspect for forming individual and collective identity. The author analyzes the modern generation’s search for authentic language to verbalize their ancestors’ experience. This language helps them realize their own self-presentations against the background of history and modernity. This article is mainly devoted to the literary interpretation of the Holodomor based on the theory of post-memory and focuses on the novel The Memory Keeper of Kyiv by Erin Litteken, an American writer with Ukrainian heritage.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 2; 173-189
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dancing the New Realities: The Beauty and a Beast of the War
    Tańczyć nową rzeczywistość: Piękno i bestia wojny
    Autorzy:
    Ovchinnikov, Anton
    Szymajda, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520820.pdf
    Data publikacji:
    2024-03-18
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    wojna
    taniec
    choreografia
    manifest
    protest
    pamięć
    trauma
    film tańca
    war
    dance
    choreography
    manifesto
    memory
    video-dance
    Opis:
    This essay is a record of the experience of the ongoing war in Ukraine, presented from the perspective of the contemporary dance artist Anton Ovchinnikov. Captured almost in statu nascendi, his moral dilemmas and difficult choices—personal and artistic—constitute a kind of a war diary, a record of a moment in history. The author also asks important questions about artistic responsibility, whose relevance resounds ever more strongly in the face of the continuing conflict. Joanna Szymajda’s introduction offers a historical panorama of artistic phenomena and attitudes in response to the state of war. The author focuses on 20th- and 21st-century artists, showing the variety of formats and aesthetics in the works of such major figures as Martha Graham, José Limón, John Cranko, and Rami Be’er, among others.
    Tekst jest zapisem doświadczenia bieżącej wojny w Ukrainie, przedstawionym z perspektywy artysty tańca współczesnego – Antona Ovchinnikowa. Uchwycone niemalże in statu nascendi dylematy moralne i trudne wybory – życiowe oraz artystyczne – stanowią swoisty dziennik wojenny, zapis historycznego momentu. Autor zadaje także ważne pytania o odpowiedzialność artystyczną, których aktualność w obliczu nadal trwającego konfliktu wybrzmiewa coraz donośniej. Wprowadzenie Joanny Szymajdy ma zarysować historyczną panoramę zjawisk i postaw artystycznych w reakcji na stan wojny. Autorka skupiła się na prezentacji prac i postaw twórców z XX i XXI wieku, pokazując zróżnicowany format i estetykę dzieł między innymi tak znaczących postaci jak Martha Graham, José Limón, John Cranko czy Rami Be’er.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 15-39
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Splot kultur, splot obrazów. Fotograficzna „tkanina” pamięci Dinh Q. Lê
    A tangle of cultures, a tangle of images. Dinh Q. Lê photographic memory fabric
    Autorzy:
    Lipiński, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38181127.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    trauma
    Wietnam
    fotografia
    tkanina
    postpamięć
    Angkor Watt
    Dinh Q Lê
    Vietnam
    post-memory
    fabric
    photography
    videoart
    Opis:
    The paper aims to present the issues of post-memory arising from the photographic and video art works of Dinh Q Lę. The specific technique used by the American-Vietnamese artist can be described as “fabric” due to the post-media processing in the form of interwoven photographic strips connected to create an innovative combination dedicated to the connections between East and West, the sacred and the profane, and colour contrasts. Deconstruction of the initial material creates unconventional iconographic combinations that blur the clear meanings recorded in the image, with the aim of their secondary reconfiguration, often marked by traumatic war events. The peculiar form of expression seems to reflect the dynamics of a complex form, ambiguity, and allusion, which is no longer just an automatic reproduction of reality, but a creative field of transformations, weaving, entanglement of threads overlapping various spheres of reference, animation of the meanings of words transformed into moving images that reflect them. The subject of the considerations outlined in this article is an exhibition entitled Dinh Q.Lę. Le fil de la mémoire et autres photographs organised between February 8 and November 20, 2022 at the Musée de Quai Branly.
    Niniejsze rozważania mają na celu przybliżyć problematykę postpamięci wyrastającą z prac fotograficznych i wideo-artowych Dinh Q Lê. Swoistą technika, jaką posługuje się amerykańsko-wietnamski artysta, można określić jako „tkaninę” ze względu na postmedialną obróbkę w postaci poprzeplatanych pasm fotograficznych połączonych ze sobą, aby stworzyć innowacyjną kombinację poświęconą związkom Wschodu i Zachodu, sacrum i profanum, kontrastom barwnym. Dekonstrukcja wyjściowego materiału buduje niekonwencjonalne zestawienia ikonograficzne zacierające jasne znaczenia zapisane w obrazie celem ich wtórnej rekonfiguracji, naznaczonej częstokroć traumatycznymi zdarzeniami wojennymi. Osobliwa forma wyrazu jawi się oddawać dynamikę skomplikowanej formy, niejednoznaczności, aluzyjności niebędącej już wyłącznie automatyczną reprodukcją rzeczywistości, lecz twórczym polem przekształceń, tkania, uwikłania wątków nakładających różne sfery odniesień, animacji znaczeń słów przeobrażonych w ruchome obrazy stające się ich odzwierciedleniem. Przedmiotem rozważań zarysowanym w niniejszym szkicu będzie ekspozycja pt. Dinh Q.Lê. Le fil de la mémoire et autres photographies zorganizowana w dniach między 8 lutego a 20 listopada 2022 roku w Musée de Quai Branly.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2024, 2(144); 263-276
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postradzieckie wersje pamięci w najnowszej literaturze ukraińskiej
    Post-Soviet versions of memory in contemporary Ukrainian literature
    Autorzy:
    Pukhonska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915866.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    memory
    trauma
    literature
    totalitarianism
    post-totalitarian consciousness
    cultural amnesia
    pamięć
    literatura
    totalitaryzm
    posttotalitarna świadomość
    amnezja kulturowa
    Opis:
    For the modern society it is very important to find some explanations of the historical events of the 20th century. The matter is that those events, which were so destructive with theirs totalitarian occupation, mass killing of the whole nations that they had a great influence on the behavior of people nowadays. It is extremely important that different cultural groups try to retrieve memory, which was lost in the result of different historical conditions. Literature has large contribution to this process by creating the artistic environment where the forgotten world can be remained with the help of memory. In the process of reflecting history modern literature very often creates the space of the retained and recovered memory. Arts also becomes the so-called therapy for societies, which have been injured as a result of genocide against the whole nations.
    Źródło:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2018, 8; 147-159
    2391-470X
    Pojawia się w:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Język, którym mówi dzisiejsza władza, jest ideologiczny”. Wywiad z Michałem Głowińskim
    “The Language Used by the Present Political Authorities is Ideological”: An Interview with Michał Głowiński
    Autorzy:
    Sharpe, Uliana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44914363.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    mowa nienawiści
    Zagłada
    wspomnienia
    (post)pamięć
    trauma
    literatura
    Michał Głowiński
    hate speech
    Holocaust
    memory
    postmemory
    literature
    Opis:
    Language can be not only a communication tool but also a dangerous weapon. In this interview, Michał Głowiński, Professor Emeritus at the Institute of Literary Research (IBL), writer, author of numerous literary and scholarly publications, including Zła mowa [Bad Speech], a Polish Jew who survived the Holocaust, shares his traumatic memories and talks about verbal aggression, which is an alarm bell warning that physical aggression is to come. Following the tragic events of the mid-twentieth century, language can no longer be treated as “the house of being”: before the first brick of extermination camps was laid, the word of hatred had thundered first. This is why it is so important to remember the past and to carefully analyse the language of the present, so that the horrible story of the Holocaust can never happen again. The Holocaust is the greatest tragedy of the twentieth century, which brutally destroyed millions of Jews. It also put an end to survivors’ hope of achieving a harmony of self-identity. The Holocaust must be remembered. Literature is one of the tools for keeping it in memory and taking a closer look at all the crimes that were committed. The painful experience of the Holocaust has been reflected in the works of Jewish writers. It is also at the roots of tragic contradictions, the sense of internal emptiness and loss of empathy.
    Język może być nie tylko narzędziem komunikacji, ale i niebezpieczną bronią. W wywiadzie Michał Głowiński, emerytowany profesor Instytutu Badań Literackich, pisarz, badacz języka publicznego, autor licznych prac literaturoznawczych oraz naukowych, w tym wciąż aktualnej książki Zła mowa, polski Żyd ocalały z Holocaustu, dzieli się traumatycznymi wspomnieniami oraz opowiada o agresji werbalnej, która jest pierwszym niepokojącym sygnałem alarmowym, ostrzegającym przed nadejściem agresji fizycznej. Po tragicznych wydarzeniach pierwszej połowy XX wieku języka już nie sposób traktować jedynie jako „domu istnienia”, bo zanim położono pierwszą cegłę, budując fabrykę Zagłady, najpierw zabrzmiały słowa nienawiści. Właśnie dlatego tak ważna jest pamięć o przeszłości i uważne badanie języka teraźniejszości, by chronić przed powtórką scenariusza potwornej historii Zagłady. Holocaust jest bowiem największą tragedią XX wieku, która była nie tylko zbrodnią na milionach Żydów, ale również odebraniem Ocalałym szansy na odbudowę harmonijnej, nienaznaczonej traumą tożsamości. Pamięć o tych wydarzeniach jest naszym dziedzictwem. Literatura jest jednym ze światów, który pozwala zachować pamięć oraz z bliska przyjrzeć się zbrodniom. Bolesne doświadczenia Shoah znajdują odzwierciedlenie w twórczości pisarzy żydowskich oraz leżą u podstaw tragicznych sprzeczności, wewnętrznej pustki i utraty wrażliwości.
    Źródło:
    Adeptus; 2020, 15
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Пам’ять про ІІ Світову Війну в романах Кейт Аткінсон
    Memory of world war II in the novels of Kate Atkinson
    Autorzy:
    Белімова (Belimova), Тетяна (Tetiana)
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2177871.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    «Місце пам’яті»
    «рана часу»
    архів
    колективна пам’ять
    індивідуальна пам’ять
    травма
    «Place of remembrance»
    «wound of time»
    archive
    collective memory
    individual memory
    trauma
    Opis:
    The article analyzes Kate Atkinson’s novels «Life after Life», «Ruins of God» and «Transcription» in terms of memory studies. The current objectives of the study were: 1) to outline private memories in the textual structure (these are the main correlates of individual and collective memory); 2) revealing the relationship between the injuries suffered by the heroes and the «wounds of time» inflicted by World War II; 3) understanding the mechanism of «crystallization» of collective memory in a particular cell («place of remembrance» in novels); 4) delineation of the boundaries of the cultural archive, which is reproduced by the author. The study found that the main message of the novels is focused on the theme of World War II, its understanding and reflection in the collective memory of the British. Through the images of the main characters, the author recreates the memories of wartime. It is noticed that in all novels the chaotic, instead of chronological principle of reproduction of the past is applied: the plot acquires cyclic character. This image principle mimics the work of the human brain, which sporadically emits layers of memory. This kaleidoscope of memories follows the author’s logic: the scattered fragments of memory form a coherent history, correlated with the national archive. Teddy Todd is a survivor who survived to preserve the memory of his fallen comrades («places of remembrance») and to testify about war crimes, as well as to nurture a new generation of Britons. At the same time, Ursula Todd and Juliet Armstrong present a feminine but polar experience of war. At first glance, there are no significant differences between the heroines: both work for secret military departments, contributing to the approach of victory, both took the place of men who went to the front. At the same time, Juliet Armstrong is a double agent recruited for espionage in favor of the Soviet Union, who, through her own betrayal, separates herself from the collective memory. Miss Armstrong’s memoirs do not correlate with the National Archives, but are the antithesis of the British collective consciousness, constituting an unexplored «white spot» (the phenomenon of betrayal is indeed something of a native «stain»). The post-war duty of Teddy and Ursula Todd, the true heirs of national values, is to heal the «place of remembrance» and to preserve the memory of the fallen. Todd’s memories should be embodied in «places of remembrance» (monuments, museums, military burials, works of art, etc.). The conditional archive of the novel, the «place of remembrance» recreated in it, correlate with the collective memory of the peoples of Britain, thus encouraging the understanding of the traumatic experience of World War II.
    У статті проаналізовано романи К. Аткінсон «Життя за життям», «Руїни бога» та «Розшифровку» із погляду memory studies. Актуальні завдання дослідження полягали в: 1) в окресленні приватних спогадів у текстовій структурі (ідеться про основні кореляти індивідуальна та колективної пам’яті); 2) оприявленні співвідношення між травмами, що їх зазнали герої, і «ранами часу», завданими ІІ світовою війною; 3) осягненні механізму «кристалізації» колективної пам’яті в певному осередку («місця пам’яті» в романах); 4) окресленні межі культурного архіву, що його відтворює авторка. У студії спостережено, що основний авторський посил романів зосереджений на темі ІІ світової війни, її осмисленні й відображенні в колективній пам’яті британців. Через образи головних героїв авторка відтворює спогади воєнного часу. Завважено, що у всіх романах застосовано хаотичний, а не хронологічний принцип відтворення минулого: фабула набуває циклічного характеру. Такий принцип зображення наслідує роботу людського мозку, яка спорадично видає на поверхню пласти пам’яті. Зазначений калейдоскоп спогадів підпорядковується авторській логіці: розрізнені фрагменти пам’яті складають цілісну історію, співвідносну з національним архівом. Тедді Тодд – уцілілий, той хто вижив задля збереження пам’яті загиблих побратимів (створення «місць пам’яті») та свідчення про воєнні злочини, а також задля плекання нового покоління британців. Воднораз Урсула Тодд і Джульєтта Армстронґ презентують фемінний, проте полярний досвід участі у війні. На перший погляд між героїнями немає суттєвих розбіжностей: обидві працюють на секретні військові відомства, роблячи свій внесок у наближення перемоги, обидві заступили на місця чоловіків, котрі пішли на фронт. Воднораз Джульєтта Армстронґ – подвійна агентка, завербована заради шпигування на користь Радянського Союзу, яка через власну зраду від’єднується від колективної пам’яті. Спогади міс Армстронґ не корелюють із національним архівом, а є певним антиподом до колективної свідомості британців, становлять недосліджену «білу пляму» (феномен зради – це й справді щось із рідні «заплямованості»). Повоєнний обов’язок Тедді й Урсули Тоддів – справжніх спадкоємців національних цінностей – полягає в заліковуванні «ран часу», у збереженні пам’яті про полеглих. Спогади Тоддів мають утілитися в «місця пам’яті» (монументи, музеї, військові поховання, художні твори тощо). Умовний архів роману, відтворені в ньому «місця пам’яті» корелюють із колективною пам’яттю народів Британії, відтак спонукають до осмислення травматичного досвіду, завданого ІІ світовою війною.
    Źródło:
    Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 4(1); 69-80
    2543-9227
    Pojawia się w:
    Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (NIE-)POWROTY. ESEJ O DOŚWIADCZENIU I PAMIĘCI ROKU 1945
    (NON-)RETURNS. ESSAY ABOUT THE EXPERIENCE AND MEMORY OF THE 1945
    Autorzy:
    TRABA, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909925.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-23
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    (non-)returns
    war trauma
    public history
    commemorative landscape
    politics of history
    the memory of 1945
    new myths
    shortened perspectiven
    Opis:
    The study brings up sensitive problems of the contemporary Polish history, revealing some mechanisms of historical discourse in the public space. Refl ection on the historical memory, the war trauma and the problem of shortened perspective puts emphasis on the absence of alternative narrations around such categories as: nation, Catholic Church, patriotism, the left, polish Jews. Th is issue is associated with the question of contemporary historical research and the politics of history shaping collective memory in Poland.
    Źródło:
    Historia@Teoria; 2017, 4, 6; 99-118
    2450-8047
    Pojawia się w:
    Historia@Teoria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Review: Anna Branach-Kallas and Piotr Sadkowski Comparing Grief in French, British and Canadian Great War Fiction (1977–2014) (Katarzyna Więckowska)
    Autorzy:
    Więckowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888992.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    The Great War
    grief
    trauma
    French Great War fiction
    Canadian Great War fiction
    British Great War fiction
    cultural memory
    Opis:
    Comparing Grief in French, British and Canadian Great War Fiction (1977–2014) (2018) by Anna Branach-Kallas and Piotr Sadkowski attests to the widespread and continuing impact of the First World War, which it examines in a selection of British, French, English-Canadian, and French-Canadian novels written in the last forty years. Signifi cantly, in contrast to the prevailing analytical framework, Branach-Kallas and Sadkowski do not focus on literary representations of combat and front life, but on texts that depict the long-lasting aftermath of the war in order to investigate the psychological and social eff ects of the confl ict and to inquire into why the war refuses to be buried in the past. Comparing Grief explores the “changed reality” after the Great War and analyses the cultural trauma produced by the war in France, Canada, and Britain, focusing on shell-shock and the ensuing disintegration of individual identity and communal bonds.
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2018, 27/3; 249-255
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej
    Peasants from Hyżne village in the face of Tatar threat in the seventeenth century, against the background of the transgenerational communicative and cultural memory discourses
    Autorzy:
    Gliwa, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11364328.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    najazdy tatarskie
    działania asymetryczne
    przemoc zorganizowana
    chłopskie strategie samoobrony
    pamięć zbiorowa
    trauma kulturowa
    Tatar slave raids
    asymmetric warfare
    organised violence
    peasant self-defence strategies
    collective memory
    cultural trauma
    Opis:
    Zjawiska związane z klęskami elementarnymi i działaniami wojennymi, których konsekwencją były znaczne zniszczenia i straty materialne pozostawiały zazwyczaj trwały ślad w pamięci zbiorowej i tożsamości społeczeństw epoki wczesnej nowożytności. Do tej klasy fenomenów należała specyficzna działalność militarno-biznesowa ord tatarskich w postaci wypraw grabieżczych dalekiego zasięgu, które od schyłku XV do końca XVII w. pustoszyły i osłabiały demograficznie południowo-wschodnie ziemie państwa polsko-litewskiego. Ze względu na fakt, że operacje militarne prowadzone przez ordy tatarskie miały charakter asymetryczny, koncentrując się w środowisku ludności cywilnej, przeważnie na obszarach wiejskich, stanowiły dla zamieszkujących tam społeczności zagrożenie egzystencjalne. Wynikało to ze skutków tego typu niekonwencjonalnych działań militarnych, którymi były katastrofalne zniszczenia w zabudowie i infrastrukturze gospodarczej atakowanych wsi oraz znaczne straty demograficzne ponoszone przez miejscowe populacje. Jako takie właśnie, niewolnicze wyprawy tatarskie odciskały trwałe piętno w pamięci zbiorowej społeczności, które stawały się ich ofiarą. W oparciu o szeroką bazę materiałów źródłowych pochodzących z XVII i XVIII w., wśród których są m.in. źródła narracyjne, akta wizytacji łacińskiej diecezji przemyskiej i źródła skarbowo-podatkowe, autor skupia swoją uwagę na procesie transformacji pamięci komunikatywnej (pokoleniowej) w pamięć kulturową. Ta ostatnia zaczęła się tworzyć około połowy XVIII w., kiedy w sposób naturalny zaczęło wymierać ostatnie pokolenie będące naocznym świadkiem grabieżczych rajdów tatarskich. Pamięć kulturowa rozumiana jest tutaj – za niemieckim kulturoznawcą i egiptologiem Janem Assmannem – jako ponadindywidualna i zobiektywizowana pamięć danej społeczności na temat własnej traumatycznej przeszłości. Jest ona transmitowana poprzez teksty i tradycję mówioną, często przy wsparciu różnych „miejsc pamięci”, zarówno materialnych, jak i tych niematerialnych o dużym potencjale symbolicznym w postaci legend, podań i pieśni ludowych. Jak się wydaje, kluczowe znaczenie w przetwarzaniu lokalnych pamięci komunikatywnych w pamięć kulturową mieli reprezentanci miejscowych elit intelektualnych, którymi byli najczęściej księża katoliccy. Ich działania, odwołujące się do opozycji sacrum-profanum i popularnej w Rzeczypospolitej XVII–XVIII w. idei prowidencjonalizmu, wskazują na społecznie uwarunkowany proces konstruowania pamięci kulturowej w ramach zobiektywizowanej symbolicznie i wysoce ustrukturyzowanej narracji odnoszącej się wprost do religii chrześcijańskiej, która z jednej strony wykraczała poza indywidualne doświadczenie członków lokalnej wspólnoty, a z drugiej odpowiadała aktualnym potrzebom społeczno-kulturowym.
    The phenomena related to natural disasters and acts of war, bringing significant destruction and material losses, usually left an indelible mark in collective memory and identity of early modern era societies. This class of phenomena included a particular type of military-business activity of Tatar hordes, specifically long-range pillage raids, which ravaged and weakened demographically the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian state from the late 15th to the end of the 17th century. Since military operations conducted by Tatar hordes were asymmetrical in nature, focusing on civilian communities, mostly in rural areas, they constituted an existential threat to the communities living there. This stemmed from the impact of such unconventional military operations, which included catastrophic damages to buildings and economic infrastructure of attacked villages, as well as significant demographic losses, suffered by local populations. Thus, Tatar slave raids have left a permanent mark in the collective memory of victim communities. The author utilizes a broad base of source materials dating back to 17th and 18th century, including narrative sources, visitation files of Latin Przemyśl diocese, treasury and tax sources, to focus on the transformation process of communicative (generational) memory into cultural memory. The latter began to form around mid-18th century, when the last generation that directly witnessed Tatar pillage raids started dying out. Cultural memory is understood here – after German cultural studies scholar and Egyptologist Jan Assmann – as exteriorized and objectified memory of the given community about its own traumatic past. It is transmitted through textual sources and oral tradition, often supported by various “places of memory”, both material and intangible with great symbolic potential, such as legends, folk tales and songs. It seems that figures of key importance in transforming local communicative memories into cultural memory were the representatives of local intellectual elites, most often Catholic priests. Their activities, referring to the sacrum-profanum dichotomy and the providentialism idea, popular in the 17th–18th century Commonwealth, indicate a socially conditioned process of forming a cultural memory within the framework of symbolically objectified and highly structured narrative, relating directly to Christian religion, which on one hand transcended individual experience of the members of local community, and on the other, responded to current social and cultural needs.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 35-84
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Familienverflechtungen. Im Gespräch mit NATASCHA WODIN
    Family links. NATASCHA WODIN in conversation
    Powiązania rodzinne. Rozmowa z NATASCHĄ WODIN
    Autorzy:
    Gisbertz, Anna-Katharina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032398.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    NATASCHA WODIN
    biografia
    trauma
    praca przymusowa
    Rosja
    tożsamość europejska
    pamięć kulturowa
    Literary Biography
    Trauma
    Forced Labor of Russions
    European Identity
    Cultural Memory
    literarische Biographie
    russische Zwangsarbeit
    europäische Identität
    kulturelles Gedächtnis
    Opis:
    NATASCHA WODINS Familiengeschichte beleuchtet das überwältigende Ausmaß der Zwangsarbeit in Deutschland während der Zeit des Nationalsozialismus. Dieser Teil der Geschichte wurde im kulturellen Gedächtnis der Deutschen bislang vernachlässigt. Im vorliegenden Interview erörtert die Autorin die Hintergründe über die Recherche und Arbeit an ihren letzten beiden Generationserzählungen Sie kam aus Mariupol (2017) und Irgendwo in diesem Dunkel (2018). WODIN rekapituliert das schwierige Leben mit ihrer Familiengeschichte und gibt Einblick in ihre Schreibstrategien. Eine Einführung in WODINS Werk geht dem Gespräch voran.
    Historia rodziny NATASCHY WODIN rzuca światło na skalę zjawiska pracy przymusowej w nazistowskich Niemczech. Ten aspekt historii Niemiec jest jak dotąd nieprzepracowany przez pamięć kulturową. Autorka ujawnia w publikowanym wywiadzie szczegóły, dotyczące poszukiwań dokumentów i pracy nad jej ostatnimi opowiadaniami Sie kam aus Mariupol (2017) / Przybyła z Mariupola oraz Irgendwo in diesem Dunkel (2018) / Gdzieś w tej ciemności. WODIN wspomina, jak trudno było jej żyć z własną historią rodzinną i opowiada o swym warsztacie pisarskim. Zapis rozmowy poprzedzony jest wprowadzeniem do twórczości NATASCHY WODIN.
    NATASCHA WODIN’S family story illuminates the overwhelming extent of forced labour in Germany during the years of National Socialism. This aspect of history has been neglected so far in the German cultural memory. In this present interview the author presents more information about her research and her work on her last two generational stories She Came from Mariupol (2017) and Anywhere in this Darkness (2018). WODIN recalls the problematic life with her family history and introduces us to her writing strategies. The interview is preceded by an introduction to her work.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2020; 109-119
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czarna dziura (Siergiej Lebiediew "Granica zapomnienia")
    THE BLACK HOLE (SERGEI LEBEDEV "OBLIVION")
    ЧЕРНАЯ ДЫРА (СЕРГЕЙ ЛЕБЕДЕВ "ПРЕДЕЛ ЗАБВЕНИЯ")
    Autorzy:
    ZYWERT, ALEKSANDRA MARIA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/605175.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    Сергей Лебедев
    Предел забвения
    постпамять
    травма
    лагерь
    Siergiej Lebiediew
    Granica zapomnienia
    postpamięć
    trauma
    łagier
    Sergey Lebedev
    Oblivion
    post-memory
    labor camp
    Opis:
    Роман Сергея Лебедева Предел забвения (2010) вписывается в литературное направление (очень важное с точки зрения литературы постпамяти) т.н. семейного романа. На примере истории судьбы героя-рассказчика пытающегося раскыть настоящую тождественность своего «дедушки», Лебедев показывает, что «непроработанная» память – это темя все время живая, поскольку до сих пор в большинстве соременных русских семей промолчивается неудобные факты из биографий родственников (или даже вычеркивается их из генеалогии) во имя идущего сверху приказа табуизации ошибок и травм. Он указывает,что нажим на забвение содает в сознании молодого поколения дыру и одновременно укрепляет т.н. репресийное сознание. В этом контексте основной проблемой является вопрос о состоянии русского народа в ситуации сознательного вытеснения из сознания части собственной истории.
    Sergei Lebedev’s novel entitled Oblivion (Предел забвения, 2010) belongs to the (highly important in the context of the post-memory literature) tradition of the so-called generational novel. On the example of the character-narrator’s story full of struggling to learn the true identity of his “grandfather” Lebedev shows that difficult and unprocessed memory amounts to an important up-to-date problem. It is so because in most contemporary Russian families the inconvenient facts from the past remain unvoiced (or the infamous relatives disappear from the family tree) due to overwhelming tabooing of mistakes and traumas. It is indicated that the general approval (sometimes even emphasized) of oblivion creates a hole in the youngest generation’s consciousness and strengthens the so-called repressive awareness. In this context the state of the Russian nation in the face of the conscious suppression of elements of its own history becomes a major issue.
    Powieść Siergieja Lebiediewa Granica zapomnienia (Предел забвения, 2010) wpisuje się w nurt (niezwykle istotny z punktu widzenia literatury postpamięci) tzw. powieści rodzinnej/generacyjnej. Na przykładzie historii bohatera-narratora próbującego odkryć prawdziwą tożsamość przyszywanego dziadka, Lebiediew pokazuje, że trudna i nieprzepracowana pamięć - to temat wciąż żywy, bo nadal w większości współczesnych rodzin rosyjskich przemilcza się niewygodne fakty z biografii krewnych (bądź w ogóle usuwa się ich z genealogii) w imię odgórnego nakazu tabuizacji błędów i traum. Wskazuje, że odgórne przyzwolenie, a nawet opresyjny nacisk na niepamięć stwarza wyrwę w świadomości najmłodszego pokolenia i jednocześnie utrwala tzw. świadomość represyjną. w tym kontekście podstawowym problemem jest kondycja narodu rosyjskiego w obliczu świadomego wyparcia ze świadomości części własnej historii.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2020, 3 (171)
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A History of Contested Narratives: The National Film Board of Canada’s Evolving Cinematic Treatment (1945–2018) of the Internment of Japanese Canadians during World War Two
    Autorzy:
    Melnyk, George
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049121.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Japanese Canadian internment
    redress
    historic memory
    state apologies for past wrongdoing
    racism and race-related trauma
    discrimination
    human rights
    social justice
    Opis:
    The National Film Board of Canada (NFB) is world-renown for its documen- taries and animations. This article examines how the NFB dealt with one specific topic – the internment of Japanese Canadians during World War Two. By analyzing the films produced by the NFB between 1945 and 2018, this study seeks to understand how and why its narratives of the internment changed dramatically over three-quarters of a century. The study deals with six NFB films: Of Japanese Descent (1945), Enemy Alien (1975), Minoru: Memory of Exile (1992), Freedom Has a Price (1994), Sleeping Tigers: The Asahi Baseball Story (2003), and East of the Rockies (2018). Drawing on the postcolonial concepts of the colonizing gaze and hegemony, as well as poststructuralist concepts of the trace and discourses of power, it probes the evolution of the NFB’s cinematic culture and concludes that the NFB’s film legacy parallels a changing public discourse in Canada on this traumatic historical violation of human rights.
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2021, 30(3); 65-87
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pod presją pamięci o narodowych traumach i urojeniach
    Under Pressure Of Memory About National Traumas And Delusions
    Autorzy:
    Dymkowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080857.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    collective memory
    illusion
    mentality
    national self-evaluation
    political paranoia
    trauma
    Iluzja
    mentalność
    narodowa samoocena
    pamięć kolektywna
    paranoja polityczna
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    Created in the distant past, attitudes and patterns of thinking have caused the mentality of contemporary Poles. The collective memory about the greatness delusions of old-time nobilities and the traumas suffered in the annexed territories today infl uence their thinking and behaviours as well national self-evaluation.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2019, 49; 263-287
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Что делает дьявол на нашем диване?»: Холокост и Ленинградская блокада в прозе Сильвии Хутник, Игоря Остаховича, Андрея Тургенева
    “What is the Devil Doing on our Sofa?”: The Holocaust and the Leningrad Blockade in the Prose of Sylvia Chutnik, Igor Ostachowicz, Andrei Turgenev
    Autorzy:
    Adelgejm, Irina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433555.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
    Tematy:
    Holokaust
    oblężenie Leningradu
    postpamięć
    wielka narracja
    trauma historyczna
    Warszawa
    Muranów
    groteska
    dekonstrukcja
    terapia prowokatywna Franka Farrelliego
    Holocaust
    the Siege of Leningrad
    post-memory
    big narrative
    historical trauma
    Warsaw
    grotesque
    deconstruction
    provocative therapy of F. Farrelli
    Opis:
    W artykule zaanalizowano teksty polskich autorów Igora Ostachowicza i Sylwii Chutnik oraz rosyjskiego pisarza Andrieja Turgieniewa (pseudonim Wiaczesława Kuricyna), zrodzone perspektywę postpamięci, wcześniej czy później odsłaniającej i wypełniającej „białe plamy” – przez poczucie, że adekwatny dyskurs nie został wypracowany lub też istniejący już dyskurs nie funkcjonuje. Teksty literackie odnoszą się do tej części traumy historycznej, która nie została dostatecznie przepracowana albo została wyparta ze względu na haniebny lub przynajmniej nieheroiczny charakter doświadczenia, co uniemożliwia włączenie go do wielkiej narracji. Głównym pytaniem, na które stara się odpowiedzieć autorka artykułu, jest psychologiczno-artystyczny powód posługiwania się groteską, sarkazmem, czarnym humorem w odniesieniu do tematów sakralizowanych przez samą skalę ludzkiej tragedii – doświadczenie Holokaustu i oblężenie Leningradu.
    The article analyzes the texts of the Polish authors Igor Ostachowicz and Sylvia Chutnik and the Russian writer Andrei Turgenev (the pen name of Vyacheslav Kuritsyn), generated by post-memory perspective, sooner or later revealing and filling the «blank spots», through the feeling that an adequate discourse has not been worked out or the existing discourse «doesn’t work». The literary texts refer to the part of historical trauma that was not (at all or sufficiently) worked through, was repressed because of its shameful or, at least, non-heroic nature, which prevents the inclusion of this experience into the «big narrative». The main question that the author of the article is trying to answer concerns the psychological and artistic reasons for using grotesque, sarcasm, and black humor when referring to topics sacralized by the very scale of human tragedy – the experience of the Holocaust and the Siege of Leningrad.
    Źródło:
    Studia Pigoniana; 2021, 4, 4; 103-119
    2657-3261
    Pojawia się w:
    Studia Pigoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    I wojna światowa w Hymnach Józefa Wittlina. Poetyka odwrócenia
    World War I in Hymns Joseph Wittlin. Poetics reversal
    Autorzy:
    Nowicka, Daria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1108736.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    World War I
    anthem
    catastrophism
    poetry rescuing
    religious poetry
    carnality
    fragment
    memory
    trauma
    poetics of reversal
    I wojna światowa
    hymn
    katastrofizm
    poezja ocalająca
    poezja religijna
    cielesność
    pamięć
    zwrot poetycki
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi próbę spojrzenia na Hymny Józefa Wittlina przez kategorie cielesności i fragmentaryczności. Lektura wybranych utworów Wittlina pozwala zauważyć konieczność wyjścia poza ramy klasycznego hymnu religijnego, pokasprowiczowskiego. W artykule opisano problem osobnej tożsamości podmiotu, uwikłanego w wojenną traumę. Poezja Józefa Wittlina odkrywa miejsca nieokreślone na mapie literackiej, wskazuje na kategorię paradoksu i powtórzenia. Hymny to utwory funkcjonujące na granicy sacrum i profanum, polemiczne.
    The article presented below tries to analize at Hymns Joseph Wittlin’s anthems through categories of corporeality and fragmentariness. Reading of Wittlins’ chosen works makes us able to notice the necessarity of moving beyond the classical framework of the religious anthem. The article describes the problem of the separate identity of the person, who experiences the trauma of war. The Wittlins analysed prose reveals the uncovered places on the literary map, which points to the category of paradox and repetition. Hymns function on the line of the sacred and the profane.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2016, 3; 23-34
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć przyswojona. Koncepcja polskiego doświadczenia zagłady Żydów jako traumy zbiorowej w świetle rewizji kategorii świadka
    Autorzy:
    Janicka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643733.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Polish trauma of the Holocaust (concept revision)
    bystander/onlooker (concept revision)
    Polish-Jewish dialogue (concept revision)
    participating observer
    panoptism
    social control over the Holocaust
    margins of the Holocaust
    memory studies
    Opis:
    Memory acquired. The conception of the Polish experience of the Holocaust as collective trauma in the light of a revision of the concept of bystanderThe paper provides a reconstruction and proposes the deconstruction of the conception of the Polish experience of the Holocaust as collective trauma. The analytical framework is based on the revision of concepts such as Polish witness (bystander/onlooker – according to Hilberg) and indifference on the part of Polish majority society towards the persecution and murder of the Jews. The text postulates that the concept of indifference as well as that of the non-Jewish witness (bystander/onlooker) be dropped from the standard terminology used when describing the Holocaust. It proposes that the concept of the non-Jewish witness (bystander/onlooker) be replaced by the concept of participating observer – with a different understanding from that established within cultural anthropology.Thus, watching would be a form of activity, a way of having an influence on the events, of agency, and therefore participation. A significant part of my argument includes an attempt to address the question of the construction of watching during the Holocaust. From this it follows that watching constitutes the most basic form of power (droit de regard – according to Foucault and Bourdieu). Therefore, the question arises of whether or not one can describe the margins of the Holocaust within the terms of panoptic reality (le panoptisme – according to Foucault). A further question under consideration is whether one can depict the dominant majority as an unofficial authority wielding something akin to social control over the completion of the Holocaust understood as the German Nazi system of persecution and extermination of the Jews.The argument also foregrounds the actual functions of the concepts of the non-Jewish witness (bystander/onlooker) and indifference as well as the idea of the Holocaust as a trauma for the non-Jewish witness (bystander/onlooker). These functions resulted several times in the elimination of the historical concrete and its societal-cultural conditions from the field of vision. In this sense, the conception of unacquired memory (i.e. the Polish trauma of the Holocaust) would be a strategy for acquiring the memory of the Holocaust in such a way that it does not endanger the dominant narrative about the past and the identity of the majority. Furthermore, the paper proposes the deconstruction of the concept of Polish-Jewish dialogue by identifying the phenomena of false symmetry and false universalization that frequently result in defining anti-Semitism and the Holocaust within the categories of a groups conflicts. The inspiration to undertake such a critical analysis came from the paradigmatic work by Michael C. Steinlauf, Bondage to the Dead: Poland and the Memory of the Holocaust, published in 1997. (The Polish-language edition entitled Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady [Memory unacquired. The Polish memory of the Holocaust] came out in 2000, translated by Agata Tomaszewska.) Pamięć przyswojona. Koncepcja polskiego doświadczenia zagłady Żydów jako traumy zbiorowej w świetle rewizji kategorii świadkaArtykuł przedstawia rekonstrukcję i proponuje dekonstrukcję koncepcji polskiego doświadczenia Zagłady jako traumy zbiorowej. Kontekst analityczny stanowi rewizja takich kategorii, jak: polski świadek Zagłady (bystander/onlooker – za Hilbergiem) i obojętność wobec Zagłady. Tekst postuluje wykreślenie kategorii obojętności ze słownika opisu Zagłady. Kategorię świadka (bystander/onlooker) proponuje zastąpić kategorią obserwatora uczestniczącego w rozumieniu innym niż przyjęte w antropologii kulturowej. Spojrzenie stanowiłoby tutaj formę aktywności, oddziaływania, sprawczości (agency), a więc uczestnictwa. Istotna część wywodu to próba odpowiedzi na pytanie o konstrukcję owego spojrzenia stanowiącego najbardziej podstawową formę władzy (le droit de regard – za Foucault i Bourdieu). Pojawia się pytanie, czy obrzeża Zagłady można opisać w kategoriach rzeczywistości panoptycznej (le panoptisme – za Foucault). Kolejna rozważanakwestia to, czy większość dominującą można ukazać jako nieformalną instancję sprawującą rodzaj kontroli społecznej nad kompletnością Zagłady jako niemieckiej zbrodni państwowej.W centrum namysłu znajdują się także dotychczasowe funkcje kategorii świadka (bystander/onlooker), kategorii obojętności oraz koncepcji Zagłady jako traumy nieżydowskiego świadka. Funkcje te niejednokrotnie bowiem polegały na eliminacji z pola widzenia historycznego konkretu i jego społeczno-kulturowych uwarunkowań. W tym sensie można mówić o koncepcji pamięci nieprzyswojonej (polskiej traumy Zagłady) jako strategii przyswojenia pamięci Zagłady w sposób niezagrażający dominującej opowieści o przeszłości i tożsamości grupy większościowej. Tekst proponuje ponadto dekonstrukcję kategorii dialogu polsko-żydowskiego ze wskazaniem na zjawiska fałszywej symetrii i fałszywej uniwersalizacji, których częstą konsekwencją jest definiowanie antysemityzmu i Zagłady w kategoriach konfliktu międzygrupowego. Inspiracją do podjęcia namysłu była paradygmatyczna praca Michaela C. Steinlaufa Bondage to the Dead: Poland and the Memory of the Holocaust z 1997 roku, której polskie wydanie – zatytułowane Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady – ukazało się w roku 2001 w tłumaczeniu Agaty Tomaszewskiej.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2015, 3–4
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-73 z 73

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies