Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "loanwords" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-82 z 82
    Tytuł:
    Arabskie zapożyczenia leksykalne w języku hiszpańskim
    Arabic lexical loanwords in Spanish
    Autorzy:
    Oueslati, Jamila
    Wolarska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2044537.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    loans
    Arabic loanwords
    loanwords in Spanish
    Arabic loanwords in Spanish
    adaptive processes
    Arabic language
    Spanish language
    Opis:
    The large number of words from Arabic found in modern Spanish is proof of the deep influence Arabic has had on the Spanish language. Historical sociolinguistic processes which have lasted to the present day indicate that the influence of Arabic culture has been neither brief or superficial. Instead, it has, and continues to have great significance for the language situation of Spain. Much linguistic research has shown how loans from Arabic have been assimilated as they have become part of the lexical resources of modern Spanish. Arabic culture and civilization in the Iberian Peninsula (711-1942) above all involved the sciences, literature, art, architecture, engineering, agriculture, the military, medicine. At that time, Al-Andalus was one of the most influential European centers of science and cultural exchange in Europe. Contacts between Arabic and the Romance languages found in the Iberian Peninsula resulted in numerous loans both from Arabic to the Romance languages and from the Romance languages to Arabic. These topics have been the subject of extensive research conducted from historical, cultural and linguistic points of view. Despite the existence of numerous works concerning Arabic loans, this area requires, further, deeper research. In this article, selected issues concerning Arabic loans in Spanish are analyzed as are the adaptive processes they have undergone and the level of their integration into Spanish. The basis of the analysis is made up of oral and written texts collected in the Corpus de Español del Siglo XXI [CORPES XXI, RAE] – a corpus of contemporary Spanish from the 21st century.
    Źródło:
    Scripta Neophilologica Posnaniensia; 2021, 21; 149-186
    1509-4146
    Pojawia się w:
    Scripta Neophilologica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the origin of the Polish word farmacja
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054303.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    etymology
    loanwords
    borrowings
    meaning
    Opis:
    The aim of this paper is to discuss the origin of the Polish word farmacja and establish its deep‑rooted etymology. The author provides an outline of the history of the word in Polish and presents its direct source, i.e. the Latin word pharmacia, describes the word family in Latin and indicates that the Greek etymon φαρμακεία provided the basis of the Latin form. The analysis of the word family, to which the Greek word belongs, showed a close relationship with semantic fields such as making poison and practising magic. The key expression turned out to be the Greek form φάρμακον, the origin of which remains unclear. Many hypotheses have been proposed, none of which, unfortunately, is satisfactory.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2021, 42; 95-106
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Einige Bemerkungen zu Ľubor Králiks slawischer Etymologie von ung. vizsga, vizsgál
    Autorzy:
    ZOLTÁN, András
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700100.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Slavic, Hungarian, loanwords
    Opis:
    The new Slavic etymology of Hungarian vizsga, vizsgál by Ľubor Králik (see pp. 205–210 in this issue) is very convincing. The critical remarks concern some details of word formation. It seems to be more natural that the Hungarian verb vizsgál ʻto examine, to test’ was loaned directly from Slavic *vyžigati ‘to burn; to test by fire’ and the noun vizsga ‘examination’ was derived later on the basis of this verb.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 4
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ungarisch vizsga, vizsgál: Versuch einer slawischen Etymologie
    Autorzy:
    KRÁLIK, Ľubor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700156.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Slavic, Hungarian, loanwords
    Opis:
    The article explains Hungarian vizsgál ‘to analyze, to examine’ (> Hungarian vizsga ‘inquiring; researching; analysis, study; discussion; experiment; examination’, derived in the period of Hungarian language renewal) as a derivative of an unattested *vizsga ‘testing, trial (of the quality of precious metals through fire)’ < Slavic *vyžega/*vyžьga/*vyžiga ‘burning; treatment with fire, etc.’ (~ Slavic *vy-žegti, iterative *vy-žigati ‘to burn [transitive]’ < Common Slavic *žegti ‘id.’). For the supposed Slavic etymon, cf. Russian výžega, výžiga ‘pure silver which remains after the burning of silver threads’; for the respective extra-linguistic context of ‘trial, examination’, cf. English test, German Feuerprobe.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 4
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jukagirisch-tungusische Lehnbeziehungen
    Autorzy:
    Knüppel, Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700038.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Tungusic, Yukaghir, loanwords, dictionary
    Opis:
    The following article deals with the Tungus-Yukaghir lexical relations. For this the Tungus materials from S.M. Širokogorov’s “Tungus Dictionary” (TD), which are possibly borrowed from Yukaghir languages and traced back to Yukaghir forms in G. Doerfer’s “Etymologisch-ethnologisches Wörterbuch tungusischer Dialekte vornehmlich der Mandschurei” (EEW), which is based on the TD, are discussed.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 2
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kiswahili Loanwords in the English Language of Kenya within a Theoretical Framework
    Autorzy:
    Budohoska, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888883.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Kenya
    English
    Kiswahili
    borrowings
    loanwords
    Opis:
    The sociolinguistic context of prolonged language contact in contemporary Kenya should lead to a certain amount of influence of the languages on one another, e.g. through loanwords. The main aim of the present paper was to examine English in Kenya to show what kind of words are borrowed from African languages and their analysis within the framework of the borrowing theories formulated in Tappolet (1913–16), Haugen (1950), Weinreich (1953), Dardano – Trifone (1995), Hock – Joseph (1996), Krefeld (1999) and McColl-Millar (2007). The data for this study come from the International corpus of English for East Africa (ICE-EA).
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2013, 22/2; 73-86
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z problematyki opisu frazeologii publicystycznej
    On the Problems with the Description of Phraseology in Journalism
    Autorzy:
    Kosek, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035345.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    phraseologism
    journalism
    loanwords
    specialist language
    term
    Opis:
    The article analyses the sources of phraseological units occurring in the media and in journalistic texts of contemporary Polish language. The first part of the article contains a few remarks on two types of new noun phrases, e.g. Europa dwu prędkości (two-/multi-speed Europe), mowa nienawiści (hate speech), dane wrażliwe (sensitive data). The second part indicates the main problems related to the linguistic description of phraseology in journalism: the phraseologism – term relation and the difficulties in identifying the sources of phraseological units (the type of loanword).
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 271-283
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Remarks on the Perso-Arabic Nominal Lexica in Bollywood Movie Song Lyrics
    Autorzy:
    Gacek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/35024036.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
    Tematy:
    Bollywood
    Hindi
    Persian
    Arabic
    loanwords
    frequency
    Opis:
    The Indian film industry releases thousands of movies every year, with those in the Hindi language forming a significant part of that number. These movies, and the songs used in them, have been the object of research within the scope of various scientific disciplines, including linguistics. The author of the present paper, however, believes that there are still numerous language phenomena to study within the lyrics of the Bollywood songs. The present text is dedicated to research of the Perso-Arabic lexica in these songs over the period of 80 years (1940–2020). It also analyses the frequency of the Perso-Arabic forms as opposed to native Indo-Aryan ones. Particular attention is paid to the forms of the highest frequency, especially the Persian word dil.
    Źródło:
    Acta Asiatica Varsoviensia; 2023, 36; 39-67
    0860-6102
    2449-8653
    Pojawia się w:
    Acta Asiatica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ENGLISH WORDS IN THE TALK OF POLISH TEENAGERS. A REVIEW OF SOCIOLINGUISTIC ASPECTS
    Autorzy:
    Krawiec, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444666.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    linguistic code of teenagers
    lexical borrowings
    English loanwords
    reasons for use
    means of transmitting English loanwords
    Opis:
    The following article primarily deals with the notion of lexical borrowing. It particularly emphasizes the process of adopting English loanwords by Polish teenagers who in this way reflect their views, beliefs and feelings as well as accentuate their sense of belonging and their presence in the society. Apart from encapsulating opinions and observations of scholars on this subject, the article provides an extensive amount of empirical data which comes from the survey conducted among young Poles in March 2007. This data is presented by the author with the aim of issuing a list of English loanwords commonly adopted by Polish teenagers for whom these words function as an important part of their daily communication. The use of these items is exemplified in the article by various sentences which were quoted by teenagers participating in the research. The sentences in fact illustrate how foreign units are incorporated to the Polish system and in what social contexts they are applied by the youth. An analysis of the data is also carried out here to assist the author in classifying English loanwords into certain semantic fields and in distinguishing and comparing the codes developed by boys and girls at the gymnasium and secondary school level. The article in the final part enumerates the reasons for adopting English words teenagers and discusses the most influential channels by means of which the transmission of lexical borrowings takes place.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2008, X; 51-61
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapożyczenia greckie i łacińskie a polsko-rosyjskie kontakty językowe
    Greek and Latin Loanwords and Polish-Russian Language Relations
    Autorzy:
    Behrendt, Sonia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1045621.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish-Russian language relations
    Russian language
    Polish language
    Greek loanwords
    Latin loanwords
    mutual loanword migration
    Opis:
    The article presents an analysis of 140 random lexemes of Greek and Latin origin excerpted from Słownik kieszonkowy polsko-rosyjski i rosyjsko-polski [Pocket Polish-Russian and Russian-Polish Dictionary] edited by I. Mitronova, G. Sinicyna and G. Lipkes. The corpus is, according to lexicographers and linguists, an effect of mutual influences of Polish and Russian languages. The opinions on origins of words differ among researchers, and the article attempts to verify the previously accepted judgements by M. Vasmer, W. Witkowski and Z. Rysiewicz, based on informations included in monographs by D. Moszyńska, H. Leeming, S. Kochman, and in historical dictionaries of both languages. With reference to almost 75% of the analysed material, the direction of loanword acquisition proposed by Vasmer, Witkowski and Rysiewicz has been confirmed. However, for about a quarter of the random sample of words, the accepted opinion is not confirmed by more recent historical dictionaries, nor by the lexical material provided in the monographs. The article proposes new results for the direction of loanword migration in this group of vocabulary.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2013, 20, 2; 31-45
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Proto-Indo-European root for ‘apple’ and the problem of comparative reconstruction
    Autorzy:
    Piwowarczyk, Dariusz R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699976.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Proto-Indo-European, Wanderwort, loanwords
    Opis:
    This article investigates the problem of the lexeme for ‘apple’ in the reconstructed Indo-European for which there are two roots possible, namely *meh2-lo and *h2ebol-, both meaning ‘apple’ or a fruit similar to it. The former has been usually taken as a borrowing while the latter as a true PIE root for ‘apple’. However, there are problems with this assumption – the presence of the vowel */a/ and the consonant */b/, both of marginal status, and the attestation of this lexeme mostly in the North-West Indo-European languages. It is shown that the lexeme in question might actually be an ancient Wanderwort.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 3
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish loanwords in English revisited
    Autorzy:
    Dylewski, Radosław
    Witt, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054309.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    loanwords
    borrowings
    Polish loans in English
    Opis:
    The impact of the Polish language on the English lexical fabric, although unimpressive, is worth noticing. However, thus far it has not been a source of interest of many scholars. The present paper aims at discussing Polish loanwords that have found their way into the English language; this is done by means of collecting alleged loanwords from an array of sources (dictionaries, subject literature, and the Internet) which are later verified against, inter alia, such etymological dictionaries as the Oxford English Dictionary. Next, in order to assess their scale of use, selected items are checked in a number of corpora available online. The research concludes that there are 33 direct borrowings from the Polish language (belonging to 8 semantic categories) present in English, and nearly half of them are yet unattested in the OED.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2021, 42; 125-151
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Substrate and Adstrate Influence on (Ki)Nubi: Evidence from Early Records
    Autorzy:
    Avram, Andrei A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2016218.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    (Ki)Nubi
    substrate
    adstrate
    phonology
    calques
    loanwords
    Opis:
    (Ki)Nubi is an Arabic-lexifier creole, spoken in Kenya and Uganda. Its substrate includes a wide range of languages, of various genetic affiliations: Nilo-Saharan (Acholi, Avokaya, Baka, Bari, Belanda Bor, Bongo, Didinga, Dinka, Jur, Lendu, Lotuho, Lugbara, Luo, Ma’di, Mamvu, Moru, Nuer, Päri, Shilluk) , as well as Niger-Congo (Mundu and Zande). The adstrate languages, all Niger-Congo, are Bangala, Swahili and Luganda. The present paper looks at a number of selected features of (Ki)Nubi which can be attributed to substrate and adstrate influence and which are attested in the earliest extant records of the language: Wtterwulghe (1904), Cook (1905), Jenkins (1909), Meldon (1913), and Owen & Keane (1915). Since (Ki)Nubi is believed to have creolized by the end of the 19th century, the records examined provide insights into the earlier stages of the language. The issues covered are developments in the phonology, calques, and loanwords. The analysis of the phonology of early (Ki)Nubi focuses on instances of substitutions of consonants and vowels, the occurrence of variation, “imported” phonemes, and the repair strategies employed for syllable restructuring. The calques recorded in early (Ki)Nubi are shown to be indicative of the existence of areal features, cutting across genetic affiliations. Wherever possible, loanwords are traced to their source languages. Also examined is the possibility of multiple etymology in the case of lexical items attested in several of the substrate and/or adstrate languages.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2020, 10; 7-21
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Ma come puoi non shipparli???? Sono canon!!!!: uno sguardo al linguaggio del fandom italiano
    Autorzy:
    Miłkowska-Samul, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083472.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    fan studies
    fandom
    language variety
    lexis
    loanwords
    Opis:
    “How come you’re not shipping them??? They’re canon”: a look at the language of Italian fandom – The aim of this article is to examine a relatively recent phenomenon in the language of fandom, i.e. various communities of fans that form around a cultural event or artifact, such as a book, a TV show, a movie, etc. This research is located within fan studies, however, it mainly investigates the linguistic aspects of being a fan in Italian. The distinctive feature of the language of fandom as a specific variety, associated with a particular topic and activity and mediated by Internet communication tools, is a specialist lexicon, understandable only to community members. The article concentrates on loanwords from English which in the case of Italian primarily comprise the vocabulary of fandom.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 2; 399-406
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Slavic languages in contact, 5: Macedonian versus Turkish ‒ Clear and unclear changes of a and e
    Autorzy:
    Stachowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084482.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Macedonian
    Turkish
    areal linguistics
    language contact
    loanwords
    Opis:
    The paper discusses some changes of a and e, as observed in Turkish loanwords in Macedonian, which enables us to see how important these words are also for Turkish historical dialectology. In the final part of the study, a lexicographical suggestion is made: What we really need is a comparative (and, if possible, a historical) dictionary of Turkish loanwords in the Macedonian language area. Without it, we will never be in a position to establish their precise etyma.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 133-141
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Полонізми в російсько-українських перекладних словниках початку ХХ століття: історія і сучасний стан
    Polonisms in Russian-Ukrainian Translation Dictionaries of the 20st Century: History and Modern State
    Autorzy:
    Томіленко, Людмила
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031486.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    polonisms
    loanwords
    dictionary
    Russian-Ukrainian translation dictionaries
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 1; 131-142
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aramejskie słowa i wyrażenia w grece Nowego Testamentu
    Aramaic words and phrases in the Greek version of the New Testament
    Autorzy:
    Baranowski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046667.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Aramaic
    New Testament Greek
    Loanwords
    Language Contact
    Opis:
    In the New Testament, there are over thirty Aramaic words and phrases that are transcribed into Greek characters.Approximately half of them are personal and place names. Another half are individual words and fourshort phrases. This paper catalogues them and proposes Aramaic counterparts.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2016, 26, 2; 45-57
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przykłady zapożyczeń z języka polskiego w wybranych ukraińskich powieściach historycznych pisarzy galicyjskich
    Examples of Polish loanwords in selected Ukrainian historical novels in some Galician writers ’ prose
    Autorzy:
    Krzywicka-Ustrzycka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482537.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Polish loanwords
    borrowing
    Ukrainian hisorical novel.linguistics
    Opis:
    The analysis of research material aims to present the borrowings from the Polish language employed in two selected historical novels by 20th century writers from Galitia. The examples of borrowings subject to the description and analysis prove that Polish and Ukrainian languages exerted linguistic influence on each other through common history and culture of Eastern Galitia. The analysis of borrowings accounts for the introduction to further studies of borrowings as used by other writersfrom Galitia, which would enable to address issues of linguistic specificity of particular region in terms of borrowings.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 427-435
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy konstrukcyjne lokomotywy spalinowej M62 w języku ukraińskim – problem zapożyczeń
    Construction Elements of the Diesel Locomotive (M62) in Ukrainian Language – The Problem of Loanwords
    Autorzy:
    Kowalczyk, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/458655.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    technical terminology
    railway terminology
    loanwords
    M62
    Opis:
    The article analyzes the way terminology connected to the field of railway transport function in the Ukrainian language. The research material consists of examples of names separated from the cross-section of the M62 diesel locomotive. The analysis of the collected lexical material was carried out following the key of loanwords. The study shows that based on the Ukrainian language, the terms in the field of rail transport come mainly from ancient languages (Latin, Greek – 43% of collected research material). To a lesser extent, from English, French, German and Dutch. Moreover, the importance of the Russian language was pointed out, which should be considered the last link in the discussed process. In many cases, the appearance of the so-called “traveling loanwords” was observed.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2019, 16; 61-75
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o zapożyczeniach włoskich w polskiej terminologii medycznej
    A Few Remarks on Italian Loanwords in Polish Medical Terminology
    Autorzy:
    Pronińska, Aleksandra
    Dyda, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015060.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    loanwords
    Italianism
    transfer
    medical term
    specialized vocabulary
    Opis:
    The article is an attempt at an initiatory, quantitative and semantic verification of Italian loanwords in the field of medicine and related sciences in the contemporary Polish language. In the introductory part, the aim and the methodology adopted in the research are described. The criteria for identifying loanwords depend on the assumed research perspective: for one-sided research, a loanword from Italian may be considered both a lexeme of Italian origin adopted into the Polish language and a lexeme of any other origin, provided that it was borrowed into Polish via Italian (e.g. the word gabinet). In the case of contrastive research, on the other hand, only a lexeme of Italian origin can be considered as an Italian loanword (an Italianism), regardless of the language through which it came into the Polish language (e.g. the lexeme malaria). The further part of the article is an analytical segment devoted entirely to Italianisms present in Polish medical terminology. In this part, the initial corpus was analysed in order to preparatively verify the number of Italianisms occurring in Polish medical terminology. Then, the separated target research corpus was subjected to a qualitative analysis. The analysis confirmed that – taking into account the requirement of Italian origin – the number of Italianisms in Polish medical terminology is lower than what is shown in the sources consulted.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2021, 13; 231-241
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    African elements (Africanisms) in modern American English
    Autorzy:
    Putayeva, Elnara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082773.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Orientalistyczny. Katedra Języków i Kultur Afryki
    Tematy:
    American English
    Africanisms
    African languages
    American culture
    loanwords
    Opis:
    The article deals with the influence of words of African origin on the formation of American English [AE] word stock. It provides new interpretation of Africanisms and shows the significance of this part of vocabulary in determining the characteristics of the American culture. The investigation is based on the existing sources (mainly lexicographic works) and is aimed at their new structural and functional analysis. As a result of the research, it became clear that most of the words of African origin were introduced to English spoken in America in the 17th century and some in the 18th and 19th centuries. The number of words and expressions from African languages that were introduced was closely related to African Americans’ way of living, their spiritual believes, rituals and attitudes and various objects used by them such as weapons. The word stock of the English language was enriched due to the assimilation of loanwords from languages of Africans living in America. A significant contribution to AE is the great amount of words naming animals, fruit, foodstuff, names of states, rivers and lakes, cities and towns.
    Źródło:
    Studies in African Languages and Cultures; 2021, 55; 139-157
    2545-2134
    2657-4187
    Pojawia się w:
    Studies in African Languages and Cultures
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Between the standard and the usage. The presence of Turkish loanwords in the language of Croats based on survey research
    Między normą a uzusem. O obecności turcyzmów w języku Chorwatów na podstawie badań ankietowych
    Autorzy:
    Fałowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084507.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Croatian language
    Turkish loanwords
    linguistic purism
    survey research
    Opis:
    The purpose of this article is to show the function and frequency of Turkish loanwords in modern Croatian language based on a questionnaire survey. Respondents were diversified in age, gender nad origin. The subject of analysis were stylistically marked loanwords that have fallen victim to a puristic language policy pursued by the Croatian linguists in popular language guides, especially in the 1990s. As survey results show, these activities aimed at removing Turkish loanwords from Croatian languague proved to be ineffective. Most of these words are still being used by the Croats simultaneously with the native synonyms. Puristic view declared by some of the respondents does not affect the usage of the Turkish loanwords in unofficial situations.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 29-47
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tilgung von Sprachlauten in den lexikalischen Entlehnungen aus dem Deutschen ins Polnische des 20. Jahrhunderts
    Elision of language sounds in loanwords of German origin in the Polish language of the 20th century
    Autorzy:
    Feret, Andrzej S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/517779.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    loanwords
    language sound
    elision
    German-Polish contrastive
    studies.
    Opis:
    The aim of the present paper is to disscuss the elision of language sounds in loanwords transferred from German into Polish in the 20th century. Only those loanwords of German origin are examined whose time of transfer into Polish could be clearly indicated and whose etymology could be found.
    Źródło:
    Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft; 2018, 7; 31-43
    2657-4799
    Pojawia się w:
    Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Patterns of Morphological Integration of Slavic Loan Nouns in Petkevičius’ Catechism (1598) as an Indication of Their Origin and Chronology
    Autorzy:
    Smetonienė, Anželika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678805.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Petkevičius’ Catechism
    Slavic loanwords
    morphological integration
    Slavic languages
    Opis:
    Patterns of Morphological Integration of Slavic Loan Nouns in Petkevičius’ Catechism (1598) as an Indication of Their Origin and ChronologyThis article focuses on the morphological integration of Slavic loan nouns featuring in Merkelis Petkevičius’ Catechism (1598) into the Lithuanian language. It attempts to establish whether the pattern of adaptation of a Slavic loanword to a particular Lithuanian stem can suggest its more precise origin. In order to achieve this objective, I extracted all Slavic loan nouns from Petkevičius’ Catechism, identified their stems and meanings, and established their equivalents in Slavic languages of the relevant period (Old Russian, Ruthenian, Old and Middle Polish). Comparing this data made it possible to establish some common patterns of integration of Slavic loanwords into the morphological system of the Lithuanian language. A direct relationship was identified between the endings and gender of the Slavic words and the Lithuanian stems into which they were integrated. Therefore, in some cases the pattern of adaptation of a Slavic loanword can suggest its path into the Lithuanian language.Adaptacja morfologiczna słowiańskich zapożyczeń rzeczownikowych w katechizmie Pietkiewicza (1598) jako wskazówka na temat ich źródła i chronologiiNiniejszy artykuł omawia adaptację morfologiczną słowiańskich zapożyczeń rzeczownikowych w języku litewskim na podstawie materiału leksykalnego katechizmu Melchiora Pietkiewicza (1598). Podjęta analiza stanowi próbę ustalenia, czy ich dostosowanie do określonego rdzenia litewskiego może dokładniej wskazywać na źródło pochodzenia. W toku przeprowadzonych badań z katechizmu wyekscerpowano wszystkie rzeczowniki zapożyczone z języków słowiańskich, zidentyfikowano ich rdzenie i znaczenia oraz ustalono ich ekwiwalenty w językach słowiańskich w odpowiednim okresie (staroruskim, ruskim, staro- i średniopolskim). Porównanie tych danych pozwoliło uchwycić pewne prawidłowości adaptacji zapożyczeń słowiańskich do systemu morfologicznego języka litewskiego. Ustalono bezpośredni związek pomiędzy końcówkami i rodzajem gramatycznym leksemów słowiańskich a ich adaptacją do określonych rdzeni litewskich. W pewnych przypadkach wzorzec adaptacji może zatem wskazywać na źródło zapożyczenia słowiańskiego w języku litewskim.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapożyczenia niemieckie w XIX-wiecznym Dykcjonarzu Michała Amszejewicza (przyczynek do badań nad słownictwem obcego pochodzenia w polszczyźnie)
    German loanwords in 19th century Dykcjonarz by Michał Amszejewicz (contribution to studies on vocabulary of foreign origin in the Polish Language)
    Autorzy:
    Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109287.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-08
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    lexis
    lexicography
    loanwords
    history of the Polish Language
    Opis:
    Michał Amszejewicz in Dykcjonarz, which was a record of vocabulary of foreign origin used in the Polish language in the middle of the 19th century, recorded more than eight hundred lexical units (838 in 633 entries, which comprise 511 monosemes and 122 polysemes with two or more meanings) present in the lexis as a result of interference between the Polish and the German languages. Their functional allocation is diversified, with specialist lexis being dominant. Analysed vocabulary in the middle of the 19th century was functionally allocated to various areas of activity, firstly to crafts – 155 lexical units (18.5%), next to military and its organisation – 93 lexical units (11.1%), merchant’s profession and its specifics, commercial and financial aspects – 72 lexical units (8.6%). The remaining 518 lexical units (61.8%) are scattered in the lexicon of another several dozens of specialties, such as rafting, mining, metallurgy, forestry, meteorology, gardening, fine arts and others. Until the beginning of the 21st century, out of 838 analysed lexical units a diversified life cycle was preserved by 321 (38.3%), and 517 (61.7%) were transferred to linguistic archives of the Polish Language. In analysed vocabulary of German origin, actively used in the most recent Polish Language, biased lexis is dominant – in terms of terminology and style; less frequently these are words with a neutral character, regarded as basic vocabulary. Analysed Germanisms have also undergone semantic changes, i.e. specialisation, generalisation, metaphorisation and partial transformations. Germanisms in the Polish Language of the 19th century are a cultural and linguistic fact, which is characterised by certain specific conditions, also in terms of the time of their use and functionality, which has been emphasised on numerous occasions by their researcher – Bogusław Nowowiejski.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 255-272
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Fałszywi przyjaciele tłumacza”: rzecz o kilku zapożyczeniach z francuszczyzny
    “Translator’s false friends’’: the case of some loanwords from French language
    Autorzy:
    Kacprzak, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594306.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    zapożyczenia
    galicyzmy
    faux amis
    loanwords
    galicisms
    false friends
    Opis:
    Dzięki ustaleniom XIX-wiecznego językoznawstwa historyczno-porównawczego, pokrewieństwo języków romańskich i słowiańskich nie ulega dziś wątpliwości, choć z pewnością można uznać, że języki francuski i polski pozostają jednak kuzynami dość dalekimi. Długo można by się rozwodzić nad różnicami gramatycznymi, które je dzielą, od fonologicznych, przez morfologiczne, aż po składniowe. Wobec skomplikowanej gramatyki, słownictwo francuskie wydaje się jednak Polakowi z pewnością bardziej przystępne, co wynika ze specyficznych (choć dalece nieidentycznych) powiązań obu języków z łaciną, a także jest pochodną historycznych kontaktów Francji i Polski. Szczególnie one dawały przez wieki okazję do pojawiania się licznych zapożyczeń z francuszczyzny w języku polskim. Wobec faktu stałej ewolucji języków, los zapożyczenia nie jest nigdy z góry określony: z punktu widzenia semantycznego może ono pozostać wiernym ekwiwalentem wyrazu, od którego pochodzi, albo też zmienić znaczenie, czasem nawet w sposób radykalny. W niniejszym artykule poświęconym zjawisku faux amis, czyli zapożyczeń, których sens silnie uległ zmianie, badamy drogę i sposób asymilacji kilku wyrazów tego typu w polszczyźnie, wykazując, że w tak delikatnej materii jak pożyczki językowe konieczne jest niejako indywidualne studiowanie każdego przypadku.
    Thanks to the arrangements of the 19th century historical linguistics, the consanguinity of the Romance and Slavic languages is nowadays unquestionable, although one can acknowledge that the French and Polish languages remain rather far cousins. It could be a long dispute when grammatical differences are considered – from phonologic, through morphologic, to syntactic. Due to its complicated grammar, French vocabulary seems to a Polish person much more intelligible, which results from specific (however far from being identical) connection of both languages to Latin, as well as from French and Polish historical contacts. Especially those, for centuries, gave an opportunity for many loanwords from French to appear in the Polish language. Due to the fact of permanent evolution of languages, the fate of a loanword is never predestinated: from the semantic perspective it may remain a faithful equivalent of the word from which it originates or it may change its meaning, sometimes even in a radical way. In my article, concerning the phenomenon of faux amis, that is loanwords, which meanings have strongly changed, I discern the route and the way of assimilation of some of these words in the Polish language, showing that in such a delicate matter as language borrowings it is needed to study each case, to some extent individually.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 79-89
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Long and short vowels in Khakas reflexes of the Mongolian VCV sequence
    Autorzy:
    Janiszewska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634440.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Khakas, Turkic languages, Mongolian loanwords, VCV complex, orthography
    Opis:
    Some problems connected with the phonetic adaptation of Mongolian loanwords in Khakas are discussed in the article. The focus is on non-uniform reflexes of Mongolian VCV groups, especially on the change into a short vowel in Mongolian loanwords found in the Khakas language.
    Źródło:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2015, 129, 2
    2083-4624
    Pojawia się w:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iść w trupa – o jednym ze źródeł współczesnej polskiej frazeologii
    Iść w trupa. On one of the sources of modern Polish phraseology
    Autorzy:
    Kosek, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1045173.pdf
    Data publikacji:
    2015-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    phraseology
    motivation
    the language of sport
    internal loanwords
    Opis:
    This article deals with modern Polish phraseology and one of the sources of its enrichment. The author discusses the motivation behind the idiom iść w trupa – in sports jargon ‘to fight hard, regardless of risk to the body’, literally ‘to go into the corpse’ (according to the degrees of motivation described by Andrzej Maria Lewicki). While the phrase comes from the language of sport, it has acquired a new meaning in colloquial language. In the article, the idiom’s semantic features in the sociolect and the colloquial Polish are discussed. The second part of the paper presents a few general remarks on sporting phraseology.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 2; 55-67
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Indoeuropejski słownik etymologiczny dla użytkowników języka polskiego (wyrazy na literę *O)
    Indo-European Etymological Dictionary for Poles (Words beginning with *O)
    Autorzy:
    Kaczyńska, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32304171.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Fundacja PSC
    Tematy:
    etymology
    Indo-European languages
    lexical loanwords
    vocabulary
    Polish
    Opis:
    The paper presents numerous Indo-European roots and words beginning with *o-, whose continuantsare attested in the Polish language as both native reflexes from Proto-Slavic or loanwords from other Indo-European languages, especially from Greek, Latin or German. The study demonstrates a fragment of lexical work carried out in the Indo-European Lexicon Project at the Faculty of Philology in the University of Lodz.
    Źródło:
    Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne; 2023, 3(15); 19-53
    2719-9851
    Pojawia się w:
    Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ języków obcych na zmiany w leksyce portugalskiej
    Autorzy:
    Jabłonka, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/630749.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    lexis
    changes
    Portuguese
    loanwords
    leksyka
    zmiany
    język portugalski
    zapożyczenia
    Opis:
    The main objective of this paper is to present the changes in the Portuguese lexis under the influence of foreign languages. It discusses the evolution of lexis over the centuries to remind which languages have had the most significant impact on the Portuguese language. In this aspect, various languages stand out, such as Arabic, Italian, French and English, as well as Asian and African languages, due to the global expansion ofPortugal. It also highlights the role of English as the richest source of loanwords in modern Portuguese.
    Głównym celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w leksyce portugalskiej pod wpływem języków obcych. Omówiono ewolucję leksyki na przestrzeni wieków w celu przypomnienia, jakie języki wpłynęły w najbardziej znaczący sposób na język portugalski. Wyróżniają się w tym względzie języki takie jak np. arabski, włoski, francuski i angielski, a także języki azjatyckie i afrykańskie, ze względu na światową ekspansję Portugalii. Podkreślono też rolę języka angielskiego jako najbogatszego źródła zapożyczeń we współczesnym języku portugalskim.Influência das línguas estrangeiras nas modificações do léxico portuguêsO presente estudo temcomoobjetivo estudar as modificações no léxico português que ocorreram graças à influência dos empréstimos das outras línguas. Pretende-se descrever a evolução do léxico através dos séculos para lembrar quais foram as línguas de maior importância na formação do português. Destacam-se, neste campo, as línguas taiscomoo árabe, o italiano, o francês e o inglês, assimcomoas línguas asiáticas e africanas, devido à expansão mundial portuguesa. Sublinha-se também o papel atual do inglêscomolíngua que fornece o maior número de empréstimos.Palavras-chave: léxico; modificações; língua portuguesa; empréstimo; estrangeirismo
    Źródło:
    Acta Humana; 2016, 7
    2082-4459
    Pojawia się w:
    Acta Humana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aktywność słowotwórcza a zjawisko zapożyczeń na przykładzie czasowników dwuaspektowych (w ujęciu polsko-słowackim)
    Autorzy:
    Mieczkowska, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678825.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dual aspect verbs
    aspect value
    word formation activity
    loanwords
    Opis:
    Word formation activity and the phenomenon of loanwords as exemplified by dual aspect verbs (in Polish-Slovakian interlinguality)The conducted analysis of dual aspect verbs (based on selected linguistic material) and contrasting them with the state observed a quarter or half century ago do not show interdependencies between the existence of the group of genetically foreign dual aspect verbs – which are very limited and virtually relic in Polish but definitely more frequent in Slovakian – and a strong trend for word borrowing. On the contrary, the observed linguistic increase in prefixed oppositional units of perfective aspect indicates that more significant impact on their development and functioning is exerted by the established word formation technique as well as the lexical and grammatical structure of the native language. Aktywność słowotwórcza a zjawisko zapożyczeń na przykładzie czasowników dwuaspektowych (w ujęciu polsko-słowackim)Przeprowadzona analiza czasowników dwuaspektowych (w oparciu o wybrany materiał językowy) i ich konfrontacja ze stanem sprzed ćwierć-, a nawet półwiecza nie wykazują wzajemnych zależności pomiędzy funkcjonowaniem w języku – nielicznej, prawie reliktowej w polszczyźnie i zdecydowanie liczniejszej w języku słowackim – grupy genetycznie obcych czasowników dwuaspektowych a silnym nurtem zapożyczeń. Wręcz przeciwnie – obserwowany przyrost językowy prefiksalnych członów opozycyjnych o wartości aspektu dokonanego wskazuje, że większy wpływ na ich rozwój i funkcjonowanie wywierają utarta technika słowotwórcza i struktura leksykalno-gramatyczna języka rodzimego.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A glance at the Slavic influence on Turkish
    Rzut oka na wpływy słowiańskie w języku tureckim
    Autorzy:
    Stachowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084331.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slavic languages
    Turkish
    languages in contact
    areal linguistics
    loanwords
    Opis:
    Slavic‑Turkish linguistic relations are generally only discussed unilaterally, focusing on the Turkish influence on Slavic and neglecting the opposite direction. Thus far, no more than two relatively extensive essays (the larger one counting 44 pages) have been devoted to Slavic loanwords in Turkish. The present paper aims to outline the state of research on this topic. It begins with a comparison of the two essays, then it examines several of somewhat atypical words, as well as a handful of suffixes, and it closes with a very brief presentation of the Slavic influence on case government of Gagauz verbs.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 149-160
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ruczaj i *ręczaj w słownictwie i nazewnictwie polskim. Próba nowego spojrzenia z perspektywy słowiańskiej
    Ruczaj and *ręczaj in the Polish vocabulary and onomastics. Attempt at a new look from the perspective of Slavic
    Autorzy:
    Babik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731713.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    leksyka hydrograficzna
    białorutenizmy
    toponomastyka
    hydrographic lexis
    Byelorussian loanwords
    toponomastics
    Opis:
    Onomastic data entitle to believe that Old Polish inherited from Common Slavic two variants of a term for ‘(small) stream’, namely, *ręczaj < *rǫčajь and *ruczaj < *ručajь. Both seem attested only by proper names (15th–20th centuries), the former primarily by four toponyms in southern Mazovia (Ręczaje 3x and Zręczaje), while the latter left traces in the toponymy of Central Poland and of the southern part of Greater Poland. None of them has been confirmed lexically in the „native” Polish dialects of the 20th century. Starting from the 17th century, texts of some authors rooted in the North‑Eastern periphery of Middle Polish (Lithuania, Byelorussia) attest a term ruczåj -aju ‘stream’, which is to be regarded as a loan from Old Byelorussian. One is inclined to connect its subsequent penetration, as a poetical word, into the literary Polish (the late 19th century) with its multiple occurrences in key instances of poetry by Adam Mickiewicz, the most outstanding writer of the Polish Romanticism, whose roots lay precisely in the Byelorussian ethnic territory. In the historical Slavic languages we find reflexes of the related variants *rǫčajь, *ručajь, *ručьjь (and *rǫčьjь?) and probably *(ne)rǫčь (~ *(ne)ručь?), the latter presumably constituting a starting point for the former four. A reliable reconstruction of the primary form together with its true etymological cognates seems, however, very difficult, if not impossible at all.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 15-34
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Status turcyzmów "marama" i "maramica" we współczesnym języku chorwackim
    The Status of Turkish Loanwords marama and maramica in Modern Croatian
    Autorzy:
    Fałowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38654412.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    standard Croatian language
    Turkish loanwords
    linguistic purism
    online corpora
    Opis:
    The present article aims to investigate the status, frequency and function of Turkish loanwords marama and maramica in modern Croatian. This study attempts to compare views of Croatian linguists on these lexemes with their practical usage recorded in online corpora. The analysis demonstrates that a purist language policy applied in Croatia, especially in the 1990s, resulted in a change of status of marama and maramica in standard Croatian: these originally stylistically neutral lexemes came to be regarded as regionalisms, “worse” words or even Serbisms. On the other hand, the corpus study under discussion indicates that the loanwords marama and maramica are still popular in journalistic and official texts, where they appear in a number of new contexts.
    Głównym celem publikacji jest zbadanie statusu, frekwencji i funkcji turcyzmów marama i maramica we współczesnym języku chorwackim. Artykuł stanowi próbę konfrontacji poglądów na temat badanych leksemów, formułowanych przede wszystkim przez chorwackich lingwistów, z uzusem poświadczonym w korpusach językowych. Badania pokazują, że purystyczna polityka językowa prowadzona w Chorwacji, przede wszystkim w latach 90. XX wieku, skutkowała zmianą statusu wspomnianych słów w standardowym języku chorwackim: te początkowo neutralne stylistycznie wyrazy zaczęto określać mianem regionalizmów, form gorszych, a nawet serbizmów. Z drugiej strony analiza korpusu pokazuje, że leksemy marama i maramica są nadal bardzo popularne w tekstach publicystycznych i urzędowych, gdzie pojawią się w licznych nowych kontekstach.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wariantywność (orto)graficzna pożyczek angielskich w świetle normatywistyki języka rosyjskiego
    Autorzy:
    Romanik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022991.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    codification
    English loanwords
    linguistic standard
    (ortho)graphic variants
    Russian language
    Opis:
    The article focuses on the problem of orthographic and graphic variants of English loanwords in modern Russian. The empirical material was excerpted from normative dictionaries and Russian glossy magazines. The main purpose of the studies was to define the reasons for different notation of anglicisms, to illustrate the types of orthographic and graphic variants, and also to indicate the most important issues of loanword codification in normative practice. Variation in writing is a dynamic phenomenon in Russian (ortho) graphy that requires lexicographical description as there are no separate rules of notation for loanwords.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 347-358
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lexical loans of English origin in informal spoken Polish
    Autorzy:
    Zabawa, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577155.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    language contact
    borrowing
    loanwords
    corpus of spoken language
    spoken Polish
    Opis:
    The paper focuses on the semantic analysis of lexical borrowings of English origin used in informal spoken Polish. The study is based on the corpus, collected and analyzed by the present author. First, general information is given about the corpus, followed by the description of the methodological problems associated with studying lexical loans in spoken language. The main part of the paper focuses on the description of the loans found in the corpus. Special attention is paid to the newest borrowings, not noted in the dictionaries of Polish and/or dictionaries of foreign terms.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2011, 32; 101-119
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    English Words Adopted and Used by Polish Graffiti Writers. A Review o f Socio-Linguistic Aspects
    Autorzy:
    Krawiec, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444228.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    graffiti
    forms/styles
    lexical borrowings
    English loanwords
    reasons for use
    Opis:
    The issues presented in the article concern English loanwords and their role in the process of shaping a specific variety of the language which is characteristic of the subculture of Polish graffiti writers. The article describes various forms, styles and techniques by means of which young people signal their presence and express their thoughts and feelings. The paper is, first of all, an analysis of the linguistic component and an attempt of classifying English lexical units which are borrowed and most frequently used in the conversations of Polish graffiti writers. This study also concentrates on the categorization of the linguistic content which is adopted from the English language to various forms of Polish graffiti writings. The article presents the results of the survey which was conducted at the turn of April and May 2006. The obtained results suggest the widespread use of English words in the daily talk of Polish graffiti writers, the evidence of which comes from the quoted expressions and utterances that are applied by artists in their environment and their description of the so called "crime work". The article in the final part also enumerates the main factors which are believed to have a significant impact on such frequent use of English words among Polish graffiti writers.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2007, IX; 53-63
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrazy zapożyczone z języka polskiego w słowniku gwar smoleńskich Włodzimierza Dobrowolskiego
    Autorzy:
    Wójtowicz, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023464.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish loanwords
    Smolensk dialects
    Dobrovolsky’s dictionary
    Russian dialect lexicography
    Opis:
    The analysis comprises a stock of 414 Polish loanwords selected from the dictionary of Smolensk dialects. In the article the following problems are discussed: the stock of loanwords, periods and the process of the borrowing. Most of the words were borrowed as a result of direct language contacts. Some of the words were borrowed through Belarussian. The majority of them were borrowed in the 17th, 19th and at the beginning of the 20th century.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 221-230
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Euphemistic and Non-Euphemistic Verbs for ‘Die’ in Middle English Chronicles
    Autorzy:
    Kłos, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888711.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Middle English
    euphemism
    metaphor
    chronicles
    semantic field
    die
    French loanwords
    Opis:
    The paper examines verbs and verbal expressions for ‘die’ employed in Middle English chronicles. As one of the aims is to find out to what extent the distribution of euphemistic and non-euphemistic verbs and verbal expressions denoting this sense was determined stylistically, both prose and verse works are analyzed, i.e. The Peterborough chronicle 1070–1154, The Brut, or the chronicles of England, Layamon’s Brut, and The anonymous short English metrical chronicle. The textual distribution of the verbs is presented, including both numerical data and a synopsized contextual analysis of particular verbs and expressions
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2014, 23/2; 77-90
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of Modern Loanwords by the Contemporary Czech Youth
    Autorzy:
    Svobodová, Diana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26178871.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    language
    loanwords
    Anglicisms
    formal adaptation
    communication
    slang of the youth
    Opis:
    The article deals with specific symptoms of formal adaptation of modern loanwords within various spheres of language and their usage and assessment by the contemporary Czech pupils and students. It is based on the results of long-term research and extensive questionnaire search concentrated on the written forms of selected Anglicisms.
    Źródło:
    The New Educational Review; 2013, 32; 162-171
    1732-6729
    Pojawia się w:
    The New Educational Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modowe freaki i backpakerzy. Najnowsze anglicyzmy na polskich blogach
    Modowe freaki and backpakerzy. Newest loan words on polish blogs
    Autorzy:
    Mękarska, Anna
    Kamasa, Victoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916869.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anglicisms
    loanwords
    language of blogs
    blogs
    anglicyzmy
    zapożyczenia
    język blogów
    blogi
    Opis:
    Blogs are continuously gaining on popularity and social influence in Poland. In this paper we analyze the use of newest English loan words on corpus of texts from most influential Polish blogs. To present complex picture of the loan words, we describe them among others according to their current status as loan words and semantic fields they belong to. The results show some tendencies in the newest English loan words in Polish.
    Źródło:
    Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 35-52
    1426-188X
    1733-1757
    Pojawia się w:
    Investigationes Linguisticae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skąd pochodzi pacynka?
    Where does pacynka come from?
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459473.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    zapożyczenia leksykalne
    dialekty
    etymology
    semantic development
    loanwords
    dialects
    Opis:
    The article offers an insight into the etymology of the Polish word pacynka with various meanings. There are several proposals for determining the origin of pacynka with the meaning ‘hand puppet’. These proposals are presented here after tedious historicallanguistic, dialectal and non-linguistic research. Many possibilities were considered, many premises were examined. Unfortunately, the presented analyses show, however, that none of the solutions is satisfactory. Every one of them has serious flaws. It is also very doubtful that the rightful, well-documented, and credible etymology of pacynka will be found soon.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 298-307
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Les mots d’origine portugaise en français
    The words of Portuguese origin in French
    Autorzy:
    Sorbet, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118241.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    emprunts lexicaux
    lusophonismes
    étymologie
    contacts linguistiques
    loanwords
    lusophonisms
    etymology
    language contacts
    Opis:
    Les relations linguistiques entre la France et les pays lusophones, surtout le Portugal, ont une longue tradition. Sans le moindre doute, ces relations ont amené les langues ibériques à emprunter plus au français qu’inversement. Cependant, le portugais, au cours des siècles, a aussi fourni à la langue française de nombreux mots. Bien entendu, pas tous ces mots, proviennent, en fin de compte, de la Péninsule Ibérique mais le Portugal a pu joué un rôle d’intermédiaire entre le français et, d’une part, le portugais dans ses variantes hors-européennes, et d’autre part, certaines langues américaines, africaines et asiatiques. Ainsi nous voulons, dans cette contribution, nous occuper des vocables que nous pouvons dénommer grosso modo comme des lusophonismes.
    The language relations between France and lusophone countries, especially Portugal, have a long tradition. Without a doubt, these relations have led Iberian languages to borrow more from French than vice versa. However, Portuguese has also contributed many words to French over centuries. Certainly, not all of these words come ultimately from the Iberian Peninsula but Portugal has played the role of intermediary between French and, Portuguese in its non-European variants as well as certain American, African and Asian languages. Thus, the main focus of this paper is the study of words which can be roughly classified as lusophonisms.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 383-393
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der Einfluss der deutschen Entlehnungen aus dem Bereich der Mode auf den oberschlesischen Dialekt
    The influence of German borrowings from the field of fashion on the Upper Silesian dialect
    Autorzy:
    Tomecka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16481077.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    German loanwords
    the Upper Silesian dialect
    fashion vocabulary
    adaptation of borrowings
    Opis:
    The entire Upper Silesian dialect is based on the Polish language system, and all elements from German are treated as borrowings. The main aim of the research was to focus on the issue of German loanwords in the field of clothing vocabulary that appear in the Upper Silesian dialect and which are listed in the “Dictionary of Silesian dialect” by Barbara and Adam Podgórski. The question of the assimilation of these borrowings was analysed on three levels: morphological, graphic and semantic.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2022, 16; 81-90
    2449-6820
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Life span of German loanwords in Czech and Slovak: displacement and replacement
    Lebensdauer deutscher Lehnwörter im Tschechischen und Slowakischen: Verdrängung und Ersatz
    Autorzy:
    Newerkla, Stefan Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084483.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    language contact
    loanwords
    German
    Czech
    Slovak
    lexical integration
    lexical substitution
    lexical diversification
    Opis:
    Following G. Bellmann, the article divides the German loanwords in Czech and Slovak roughly into two groups, namely those lexical units that represent a basic code extension (= type A) and those that are used immediately after adoption as (approximately) synonymous lexical duplicates of already existing designations (= type B). While type A words have the best chances of lasting integration, type B words elicit a competitive situation between old and new designations, which can result in substitution, negative integration or semantic diversification. Furthermore, the paper deals with idiosyncrasies of German loanword integration such as the expressiveness of German loanwords in Czech and Slovak and the emotional attitude towards German loanwords in those languages. The article also discusses the causality of displacement and substitution of German loanwords, subsequently elaborates on the loss of terms and realities, the change in domain-specific language use, the role of language awareness and language culture, the loss of immediate contact areas as well as the question of prestige, and concludes with an outlook on future developments.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 49-68
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyraz pluszczyć ‘zamykać, mrużyć oczy’ w języku polskim, ukraińskim i białoruskim
    A lexical unit pluszczyć ‘to blink, to squint one’s eyes’ in Polish, Ukrainian and Belarusian
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109383.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article aims to determine the status and origin of the verb pluszczyć in three Slavic languages. The analysis of linguistic data has shown that, in terms of diachronic perspective, the unit under scrutiny is a semantic innovation that is common to Belarusian, Ukrainian and Polish (the Mazovian dialect), but has a slightly different character in each of these languages. While in Belarusian pluszczyć belongs to the lexical inventory of literary language, in Ukrainian it appears rather occassionally, but in Polish it is a regionalism (Podlasie) that can be synchronically considered as a loanword adopted from Belarusian.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 169-172
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Заемките от албански език в съвременните славянски диалекти в Албания
    Loanwords from the Albanian language in modern Slavic dialects in Albania
    Autorzy:
    Антонова-Василева, Лучия
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498460.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    български език
    албански език
    диалекти
    заемки
    Bulgarian language
    Albanian language
    dialects
    loanwords
    Opis:
    Съвременните български говори в Албания са един от случаите, в които диалектът се явява единствена форма за речева изява на българските общности. В диалектната реч може да се проследи както заемането на елементи от албански, така и влиянието от страна на съседните контактни славянски езици. Проучването на процеса на заемане и адаптация към регионалната езикова система може да допринесе за обяснението на хода на езиковите контакти с оглед на специфичните езикови средства за реализация на адаптацията.
    Modern Bulgarian dialects in Albania are one of those instances where a dialect is the only form of the part of the neighbouring Slavic languages can be traced in the dialectal speech. A study of the process of borrowing and adaptation to the regional language system can contribute to an explanation of the development of linguistic contacts in view of the specific linguistic means behind the adaptation.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2017, 9; 9-36
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jazyková a kulturni různorodost v současné české komerčni reklamě
    Linguistic and cultural heterogeneity in contemporary Czech commercial advertising
    Autorzy:
    Mrázková, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615239.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    advertising discourse
    advertising style
    multilingualism
    loanwords
    English as the language of globalization
    Opis:
    The article deals with linguistic heterogeneity in commercial advertisements addressed to the Czech-speaking majority audience in the Czech Republic. Analyzing examples predominantly from the Czech press and television advertisements, the author shows, among others, which foreign languages are used, how elements of foreign languages are incorporated into the Czech texts and what their functions are. The most frequent foreign language used here is English, followed (perhaps surprisingly) by Italian, which is associated with advertisements for culinary products. For most of the advertisements analyzed, recipients can do without any profound knowledge of the foreign language being used, and in fact, often no knowledge of it is necessary to understand them. The most important function of the foreign language elements or even some longer texts in the advertisements is to index associated stereotypes. Foreign languages point to foreign countries, nations, cultures and their supposed qualities, e.g. German in advertisements on cars produced by German manufactures refers to the tradition of German engineers and evokes concepts such as exactness or reliability. Even in those cases where some knowledge of the given foreign language is necessary to understand the advertisement, the indexical function of this language is important, but in a different manner: it points to the addressee as to an educated person, a citizen of the world, and the like.
    Źródło:
    Stylistyka; 2015, 24; 319-329
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pożyczka wschodniosłowiańska czy regionalizm północnopolski? O czasowniku szczupać ‘dotykać, macać’
    East-Slavic borrowing or a regionalism typical of Northern Poland? On the verb szczupać ‘to touch, to feel’
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117215.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article attempts to determine how to classify the verb szczupać ‘to touch, to feel’ that is present in Russian, Ukrainian and Belarusian languages and also in the Polish-East Slavic borderland region. As has been revealed by the analysis of documents, linguistic data gathered from historical dictionaries and dictionaries of dialects along with literary sources, the verb in question is an East Slavic borrowing that has been adopted locally in a major part of Poland’s eastern borderland and reinforced by the existence of derivatives.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 163-167
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakie jest pochodzenie wyrazów kozytać ‘łaskotać, łechtać’, kozytki ‘łaskotki’?
    On the origins of the words kozytać ‘to tickle’, kozytki ‘tickle, tickling’
    Autorzy:
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117218.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article discusses characteristic features of the words kozytać ‘to tickle’, and kozytki ‘tickling’, that have a limited, regional distribution in Slavic languages and are present in Belarusian, Russian and Polish. A thorough analysis of dialectal data was conducted in an attempt to identify the origin and geographical markedness of these items. It has been revealed that *kozitati was most frequently used in North Belarus and was most probably a historic Belarusian-Polish innovation.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 173-178
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etymology and ethnolinguistics: Different methodologies with a common goal
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081398.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    etymology
    ethnolinguistics
    semantic motivation
    calques
    loanwords
    etymologia
    etnolingwistyka
    motywacja semantyczna
    kalki
    zapożyczenia
    Opis:
    The article focuses on the relationship between etymology and ethnolinguistics. The two fields come to foreground in analyses of dialectal plant names, especially of their origin. It is concluded that both fields should function in symbiosis and use each other’s achievements. Therefore, etymologists make ample use of ethnolinguistic findings in their semantic analyses. Those findings help determine the historical semantic motivation of the words being studied. Ethnolinguists, in turn, on the basis of etymological findings, arrive at the original senses of words, helpful in analysing their subjective meanings.
    Autorka skupia uwagę na relacjach między etymologią a etnolingwistyką, które uwidoczniają się przy analizie gwarowych nazw roślin, zwłaszcza przy ustalaniu ich pochodzenia. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że obie dziedziny powinny pozostawać w symbiozie i wzajemnie korzystać ze swoich osiągnięć. W związku z tym etymolodzy podczas analiz semantycznych mogą korzystać obficie z wyników pracy etnolingwistów. Analizy etnolingwistyczne pomagają etymologom ustalić historyczną motywację semantyczną badanych wyrazów. Etnolingwiści z kolei, opierając się na ustaleniach etymologów, mogą docierać do pierwotnych sensów form wyrazowych, które są pomocne przy analizie subiektywnego znaczenia słów.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 21-34
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O neosemantyzacji zapożyczeń łacińskich we współczesnej polszczyźnie (na wybranych przykładach)
    Autorzy:
    Wójcik, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022826.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    zapożyczenia łacińskie
    neosemantyzacja
    polisemy
    anglosemantyzmy
    globalizacja
    Latin loanwords
    neo-semantics
    Anglo-semantism
    globalization
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych czterech leksemów (zapożyczeń łacińskich), posiadających jedną formę i różne znaczenia nabyte w drodze zapożyczenia lub ich rozwoju na gruncie języka polskiego. Wychodząc z założenia, że neosemantyzacja jest zjawiskiem nasilającym się i dobrze widocznym w perspektywie ostatnich 30 lat, postanowiłam wykorzystać w analizie m.in. wyrazy, które były już przedmiotem opisu w 1. poł. lat 90. — filozofia i opcja. Następną parę tworzą leksemy atencja i protagonista, które obecnie modyfikują swoje znaczenia. Obserwując zjawiska leksykalno-semantyczne polszczyzny końca XX i początku XXI w., możemy mówić o powszechności procesu neosemantyzacji i jego intensyfikacji. Bez wątpienia neosemantyzacje są przejawem globalizacji językowej i postępującej homogenizacji kultury.
    The subject of the article is an analysis of selected four lexemes (Latin loanwords) having one form and different meanings, acquired through borrowing or their development on the basis of the Polish language. Based on the assumption that neosemanisation is an increasing phenomenon which is clearly visible in the last 30 years, I decided to use in the analysis, among others words that were already the subject of the description in the first half of the 90s’ — filozofia (philosophy) and opcja (option). The next pair consists of lexemes atencja (attention) and protagonista (protagonist), whose meanings are currently being modified. Looking at the lexical and semantic phenomena of the Polish end of the XX century and the beginning of the XXI century, we can speak about the universality of the process of neosemanization and its intensification. Undoubtedly, neosemanisation is a manifestation of linguistic globalization and progressive homogenization of culture.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 151-163
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litewskie pochodzenie jednej z polskich gwarowych nazw wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.)
    The Lithuanian Origin of One of the Polish Dialectal Names of Tansy (Tanacetum vulgare L.)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38585684.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    nazwy wrotyczu
    etymologia
    zapożyczenia
    motywacja semantyczna
    names of tansy
    etymology
    loanwords
    semantic motivation
    Opis:
    This article attempts to establish the etymology of the Polish dialectal name czyżma, which refers to common tansy, Tanacetum vulgare L. This name occurs in the Suwałki region. The analysis conducted shows that the Polish dial. czyżma ‘tansy’ and Polish ciżma ‘type of shoe used in the old days’ have nothing to do with each other. The Suwałki dialectal name of tansy is a loanword from Lithuanian. It comes from the Lithuanian čižmà ‘common tansy, Tanacetum vulgare L.’. The Lithuanian form is most likely a derivative of the verb čìžti, and its semantic motivation is the density (compactness) of the plant’s inflorescences or stiffness of its stems.
    Celem niniejszego tekstu jest próba ustalenia etymologii polskiej gwarowej nazwy czyżma, która odnosi się do wrotyczu pospolitego, Tanacetum vulgare L. Nazwa ta występuje na Suwalszczyźnie. Przeprowadzona analiza wykazuje, że pol. gw. czyżma ‘wrotycz pospolity’ i pol. ciżma ‘rodzaj buta używanego w dawnych czasach’ nie mają ze sobą nic wspólnego. Suwalska gwarowa nazwa wrotyczu jest zapożyczeniem z litewskiego. Pochodzi od lit. čižmà ‘wrotycz pospolity, Tanacetum vulgare L.’. Forma litewska zaś jest najprawdopodobniej derywatem od czasownika čìžti, a jej motywację semantyczną stanowi gęstość (zbitość) kwiatostanów rośliny lub sztywność jej łodyg.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edycja krymskokaraimskiego przekładu Tanachu na podstawie rękopisu z Cambridge. Zawartość tomu I i IV
    Critical edition of a Crimean Karaim translation of the Tanakh. Cambridge Manuscript: The contents of volume I and IV
    Autorzy:
    Aqtay, Gulayhan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973963.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
    Tematy:
    Rękopisy karaimskie
    Karaimi krymscy
    Tanach
    tłumaczenia
    Karaim manuscripts
    Crimean Karaim
    Tanakh
    translation
    loanwords
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie krymskokaraimskiego rękopisu z Cambridge, sygnatura BSMS 288, w tym zawartości I i IV tomu , zarysu analizy językowej oraz prac nad jego wydaniem krytycznym. Przy okazji pragnę też przedstawić pokrótce stan badań nad rękopisami krymskokaraimskimi i podać kilka szczegółów o ostatnich pracach nad karaimskimi przekładami Biblii.
    The purpose of this article is to present a Crimean Karaim Tanakh translation from the holdings of Cambridge University Library, shelf mark BSMS 288. This manuscript is the only one known so far to contain the entire text of the bible except Chronicles. Of its four volumes, volumes I and IV are discussed in more detail, since they arethe subject of a research project aimed at preparing a critical edition of the text with an English translation. Therefore, it is the content of these two volumes that are presented here.
    Źródło:
    Almanach Karaimski; 2016, 5; 35-46
    2300-8164
    Pojawia się w:
    Almanach Karaimski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapożyczenia a stylistyczne zróżnicowanie gwary podhalańskiej
    Loanwords and stylistic diversity of Podhale region dialect
    Autorzy:
    Rak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459284.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Loanwords
    Podhale region dialect
    stylistic diversity of dialects
    zapożyczenia
    gwara podhalańska
    stylistyczne zróżnicowanie gwary
    Opis:
    A dialect of the Podhale region is represented by three functional styles: the colloquial, artistic and literary style. They differ, among others frequency of use and type of loanwords. The literary style is dominated by Hungarian, Slovakian, Germanisms, Romanian, and in the artistic style (mainly in folksongs (przyśpiewki)) Anglicisms appear. Colloquial style in terms of loanwords is the least expressive, old loanwords belong to the recessive vocabulary, and Anglicisms do not have such a punching force as in joking and ironic folksongs.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 128-138
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Considerazioni sulla traduzione polacca delle Novelle di Arrigo Boito
    Considerations on the Polish Translation of Arrigo Boito’s Short Stories
    Autorzy:
    Prola, Dario
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670933.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    dualism
    Arrigo Boito
    Scapigliatura
    literary translation
    loanwords
    technical languages
    dualismo
    traduzione letteraria
    forestierismi
    tecnicismi
    Opis:
    The paper discusses some translation problems in the Polish version of four fantasy short stories by Italian writer and composer Arrigo Boito: ‘Iberia’ (1868), ‘L’alfier nero’ (1868), ‘Il pugno chiuso’ (1870), and ‘Il trapezio’ (1873–1874). The book with their translations by Aleksandra Cypko and Klaudia Sarafin was published by the Cracow-based publishing house Austeria in 2021. The challenges faced in translation work were manifold, starting with the reproduction of Boito’s stylistic and poetic peculiarities in contemporary Polish. In this paper, I first survey the salient features of Boito’s literary Italian and style to focus subsequently on the Polish translators’ solutions for rendering loanwords and technical words and to examine the functions of the notes and the paratextual apparatus of the translations. In the final part of the paper, I address the issue of translating the antinomies underlying Boito’s writing. In this sense, his four short stories represent an ideal expression of the dualistic conception of Scapigliatura, an important artistic movement in which the young Boito was involved. To find metaphors and similes through which to adequately reproduce this dominant feature of Boito’s writing was one of the most difficult challenges for the Polish translators.
    L’articolo riguarda alcuni problemi traduttivi emersi dall’analisi della versione polacca di quattro lunghe novelle fantastiche dello scrittore e compositore scapigliato Arrigo Boito: Iberia (1868), L’alfier nero (1868), Il pugno chiuso (1870) e Il trapezio (1873–1874). Il libro, tradotto da Aleksandra Cypko e Klaudia Sarafin, è stato pubblicato nel 2021 dalla casa editrice Austeria di Cracovia. Le sfide affrontate dalle traduttrici durante il lavoro di traduzione sono state molteplici, a partire dalla necessità di riprodurre nel polacco contemporaneo le peculiarità stilistiche e poetiche della scrittura boitiana. Dopo aver passato in rassegna le caratteristiche salienti dell’italiano letterario e dello stile di Arrigo Boito, il presente studio si focalizza sulle soluzioni traduttive adottate per la resa dei forestierismi e dei tecnicismi nonché sull’impostazione e le funzioni delle note e dell’apparato paratestuale. Nella parte finale dell’articolo si affronta invece la questione della traduzione delle antinomie che soggiacciono alla scrittura di Arrigo Boito. Per le sue novelle è infatti possibile parlare di un sistema di opposizioni simboliche che si sviluppa da quella basilare maschile-femminile, dipanandosi attraverso una complessa rete di metafore e similitudini dalle affascinanti implicazioni metafisiche, ideale espressione della concezione dualistica della Scapigliatura. La difficoltà di trovare metafore e paragoni attraverso cui riprodurre adeguatamente in polacco questa dominante della scrittura di Boito ha rappresentato una delle sfide più difficili per le traduttrici.
    Źródło:
    Italica Wratislaviensia; 2024, 15.1; 153-172
    2084-4514
    Pojawia się w:
    Italica Wratislaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słownictwo ukraińskie ze zbiorów Iwana Wahylewycza
    Autorzy:
    Fałowski, Adam
    Budziak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789769.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Ivan Vahylevych
    Ukrainian lexicography
    Ukrainian dialectology
    history of the Ukrainian language
    etymology
    loanwords
    lexicology
    Opis:
    The article opens a series of planned publications, in which the authors present rare, dialectical, sometimes archaic lexical units extracted from the recently published dictionaries by Ivan Vahylevych. In two variants of Idyotykon and in the Dictionary of the South- Ruthenian Language they managed to search for about 700 lexical items, which either were omitted in the Etymological Dictionary of Ukrainian Language, or require more detailed lexicological commentary. 32 words start with A-B are discussed in the article.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 45-59
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Van wafel naar vafla: Een cartografie van Nederlandse leenwoorden in het Bulgaars
    From wafel to vafla: A mapping of Dutch loanwords in Bulgarian
    Od wafla do vafla — mapa niderlandzkich zapożyczeń w języku bułgarskim
    Autorzy:
    Velikov, Kaloyan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882535.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    niderlandzki
    bułgarski
    zapożyczenia
    kontakt języków
    sposoby zapożyczania
    Dutch
    Bulgarian
    loanwords
    language contact
    ways of borrowing
    Opis:
    Het aantal Nederlandse leenwoorden in Bulgaars is relatief groot, maar door de historische ontwikkelingen en grote geografische afstand hebben beide taalregio’s door de eeuwen heen weinig rechtstreeks contact gehad. De meeste Nederlandse woorden zijn geleend via schriftelijk taalcontact, via een andere taal (met name Russisch, Frans, Duits en/of Engels), soms na een lange reis voordat ze uiteindelijk in het Bulgaars zijn terechtgekokomen. Door middel van deze talen hebben woorden uit het Afrikaans en andere niet-Europese talen ook Europa en het Bulgaars bereikt met name met behulp van het Nederlands als doorgeefluik. De Nederlandse leenwoorden in het Bulgaars behoren niet alleen tot het thema van de scheepvaart, zoals men tot voor kort heeft gesteld, maar betreffen bijna alle tweeëntwintig woordvelden die volgens Van der Sijs (2001, 78) “de volgorde waarin de mens en de mensheid de wereld leren en geleerd weten” beschrijven en op die manier het grote aanbod van Nederlandse ontleningen illustreren.
    The number of Dutch loanwords in Bulgarian is relatively large, although due to historical developments and the large geographical distance the two language regions had little direct contact throughout the centuries. Most Dutch words are mostly borrowed via a written language contact, through another language (i.e. Russian, French, German and/or English), sometimes after a long ‘journey’ until they eventually end up in Bulgarian. By means of these languages words from Afrikaans and other non-European languages have also reached Europe and Bulgarian in particular with the help of Dutch as a conduit. The Dutch loanwords in Bulgarian belong not only to the sphere of shipping, as one has argued until recently, but almost to all the twenty-two word fields “the order in which the man and mankind learns the world and learned know” (2001, 78) described by Van der Sijs, illustrating the wide range of Dutch loans.
    Liczba niderlandzkich zapożyczeń w języku bułgarskim jest względnie duża, chociaż ze względu na uwarunkowania historyczne oraz dużą odległość geograficzną oba te regiony językowe miały niewielki bezpośredni kontakt na przestrzeni wieków. Większość niderlandzkich słów została zapożyczona przez kontakt pisemny za pośrednictwem innego języka (tj. rosyjskiego, francuskiego, niemieckiego i/lub angielskiego). Czasami dotarły one do języka bułgarskiego po długiej wędrówce. Za pomocą tych języków słowa z języka afrykanerskiego i innych pozaeuropejskich języków również dotarły do Europy oraz Bułgarii, a przyczynił się do tego w szczególności język niderlandzki. Niderlandzkie zapożyczenia w języku bułgarskim należą nie tylko do sfery żeglugi, jak do niedawna sądzono, a do 22 obszarów słownych. Nicoline van der Sijs (2001, 78) napisała: „the order in which the man and mankind learns the world and learned know”. Cytat ten ilustruje szeroką gamę niderlandzkich zapożyczeń.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 115-123
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New, Rare and Slavonized Graecisms and Their Role in Localization of Church Slavonic Texts
    Нови, ретки и словенизирани грцизми и нивната улога во локализацијата на црковнословенските текстови
    Autorzy:
    Црвенковска, Емилија
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635529.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Old Church Slavonic
    Manuscripts
    Greek loanwords
    Localization
    Ohrid Literary School
    Clement of Ohrid
    Macedonian redaction
    Opis:
    The paper provides overview of the destiny of some Old Church Slavonic/Church Slavonic manuscripts, as well as the issues related to their time and spatial localization. Special attention has been paid to the role of loanwords in localization of these texts, taking into consideration the different Slavonic and Non-Slavonic contact zones. In addition, the paper elaborates on some rare, new and Slavonized graecisms, entered after the return of the Church Slavonic literature at the Slavonic South, in Slavonic-Greek contact zone. This lexis can be usually found in hymnographic texts, in prophetologion, as well as in the commented psalter. Analysis of many properties shows that Slavonic translations or later redactions of these texts are created at the Ohrid Literary School, i.e. at the Slavonic southwest areal. Several graecisms which became part of the spoken and dialect language contribute to more precise localization. The question remains how certain graecisms can contribute to more precise localization of Church Slavonic texts, considering the fact that a certain lexical layer can originate from the archetype or from the protograph. It is possible that the lexical elements can be a result of the latter redaction.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyczna historia obieżyświata
    Semantic history of obieżyświat
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459179.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    motywacja semantyczna
    zapożyczenia
    kalki językowe
    etymology
    semantic development
    semantic motivation
    loanwords
    calques
    Opis:
    The article concerns the semantic development of the compositum obieżyświat ‘a person who likes to travel a lot’. It is interesting that the first attestation of the word in Old Polish (from the 15 th century) had a botanical meaning ‘Bupleurum rotundifolium L.’. The form obieżyświat was then the translation of the Old Latin plant names garowaga and girambula meaning ‘something that moves around’. The contemporary meaning of the compositum obieżyświat appeared only in the second half of the 19 th century.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 262-267
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kerygmat - czyli o modzie w kościelnej odmianie języka
    Kerygmat — or on fashion in ecclesiastical language
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475493.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    moda językowa
    kościelna odmiana języka
    zapożyczenia
    częstość użycia (frekwencja)
    linguistic fashion
    ecclesiastical language
    loanwords
    frequency
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony zjawisku mody językowej w kościelnej odmianie języka. Autor bada to zagadnienie na przykładzie zapożyczonego z greki terminu kerygmat. Śledzi historię wyrazu, obserwując początki pojawienia się kerygmatu w języku polskim, bada przyczyny jego występowania, jego znaczenie i obserwuje wzrost częstości użycia. Na koniec formułuje ogólne wnioski dotyczące przyczyn mody językowej w kościelnej odmianie języka.
    The article discusses the phenomenon of fashion in ecclesiastical language. It studies this question on the example of the term kerygmat, borrowed from Greek. First a sketch of the history of the word is presented, observing the first attestations of the word in the Polish language, followed by an exploration of its meaning and the reasons for its use, and the recent growth in its frequency of occurrence. The final part presents general conclusions concerning reasons for fashion in ecclesiastical language.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2015, 29; 219-226
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czas zapożyczenia wyrazów do języka rosyjskiego – weryfikacja danych zawartych w rosyjskich słownikach etymologicznych
    When were loanwords introduced to the Russian language — the verification of data in Russian etymology dictionaries
    Autorzy:
    Głuszak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031556.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    linguistics
    history of the Russian language
    chronology of loanwords
    opinion journalism of the 17th century
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 4; 779-787
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słownictwo ukraińskie ze zbiorów Iwana Wahylewycza (2)
    Ukrainian vocabulary from Ivan Vahylevych’s collection (2)
    Autorzy:
    Fałowski, Adam
    Budziak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594336.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    leksykografia ukraińska
    dialektologia ukraińska
    etymologia
    zapożyczenia
    Iwan Wahylewycz
    Ukrainian lexicography
    Ukrainian dialectology
    etymology
    loanwords
    Ivan Vahylevych
    Opis:
    Artykuł kontynuuje serię publikacji, w których autorzy przedstawiają rzadkie, dialektalne, niekiedy archaiczne jednostki leksykalne wyekscerpowane z niedawno uporządkowanych i wydanych drukiem słowników ułożonych przez Iwana Wahylewycza. W dwóch wariantach Idyotykonu i w Słowniku języka południowo-ruskiego udało się wyszukać około 700 leksemów, które albo zostały pominięte w słowniku etymologicznym języka ukraińskiego, albo wymagają szerszego komentarza leksykologicznego. W niniejszej publikacji omówiono 36 wyrazów, które zaczynają się na literę W.
    The article continues a series of publications, in which the authors present rare, dialectical, sometimes archaic lexical units extracted from the recently published dictionaries by Ivan Vahylevych. In two variants of Idyotykon and in the Dictionary of the South-Ruthenian Language they managed to reveal about 700 lexical items, which were either omitted from the Etymological Dictionary of the Ukrainian Language, or required more detailed lexicological commentary. 36 words starting with W are discussed in the article.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 125-139
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rachatłukum w słowiańskich ustach1
    Rachatłukum in the Slavic mouth
    Autorzy:
    Stachowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375742.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slavic languages
    Turkish language
    etymology
    language contact
    loanwords
    języki słowiańskie
    języki tureckie
    etymologia
    kontakty językowe
    zapożyczenie
    Opis:
    Two types of names for ‘Turkish delight’ are known in the Slavic languages: rahat-lokum ~ ratluk, and lokum. Even though most etymological dictionaries derive them from the same Arabo-Turkish etymon, their different structures are not discussed and the phonetic differences not explained. The aim of this paper is to establish the relative chronology of changes made to the original phrase, as well as to point out some problems which still remain more or less obscure.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 103-113
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O zapożyczeniach polskich w słownictwie gwar okolic Moskwy
    On Polish loanwords in the dialects of the Moscow area
    Autorzy:
    Wójtowicz, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594092.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    rosyjskie słownictwo gwarowe
    zapożyczenia polskie w rosyjskim
    gwary moskiewskie
    Russian dialect vocabulary
    Polish loanwords in Russian
    Moscow dialects
    Opis:
    Autor analizuje 35 wyrazów zapożyczonych z języka polskiego do gwar okolic Moskwy. Większość z nich została przejęta z języka polskiego przez rosyjski język literacki w XVII–XVIII wieku, a następnie dostała się do gwar. Część zapożyczeń weszła do gwar moskiewskich z języka polskiego przez sąsiednie gwary zachodnie i południowe. W porównaniu z zapożyczeniami w innych gwarach rosyjskich wpływ języka polskiego na gwary moskiewskie był niewielki.
    The author analyses 35 words borrowed from Polish in the dialects of the Moscow area. The majority were borrowed from Polish by the Russian literary language of the 17th–18th centuries and subsequently entered the dialects. Some of the borrowings were adopted from the neighbouring Western and Southern dialects. In comparison to the borrowings of other Russian dialects, the influence of the Polish language on the Moscow dialects was insignificant.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 553-564
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Вывучэнне паланізмаў у беларускім мовазнаўстве (40-я гады ХХ ст. – ХХІ ст.)
    Autorzy:
    Свістунова, Марына
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624887.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    loanwords, Polish influences, Belarusian linguistics
    zapożyczenia, polonizmy, wpływy polskie, językoznawstwo białoruskie
    іншамоўныя запазычанні, паланізмы, польскамоўны ўплыў, беларускае мовазнаўства
    Opis:
    The study of Polonisms in Belarusian linguistics conducted in the 1940s until the 21st century, is under consideration in this article: the main studies dedicated to the loanwords borrowed from Polish are enumerated; framework aspects for the studies of Polonisms are defined. Besides, much attention is paid to the attitude toward Polonisms that has been changing during different periods and has been depending on extralinguistic factors.
    Badania polonizmów w językoznawstwie białoruskim (lata 40. XX w.–XXI w.)Artykuł jest poświęcony badaniom zapożyczeń polskich w języku białoruskim, które prowadzono na Białorusi w latach 40  XX–XXI w. W publikacji omówiono najważniejsze prace dotyczące polonizmów funkcjonujących w języku białoruskim oraz wskazano najważniejsze aspekty rozważań nad zapożyczeniami polskimi w białoruszczyźnie. Autorka zaznacza ponadto, że stosunek do polonizmów na Białorusi zmieniał się w różnych okresach i często był zależny od czynników ekstralingwistycznych.
    У артыкуле аналізуецца вывучэнне паланізмаў у беларускім мовазнаўстве 40-х гадоў ХХ– ХХІ ст : называюцца асноўныя навуковыя працы, прысвечаныя запазычанням з польскай мовы, вызначаюцца аспекты, у якіх вялося даследаванне паланізмаў. Акрамя гэтага, нададзена ўвага стаўленню да паланізмаў, якое змянялася ў розныя перыяды і часта залежыла ад экстралінгвістычных фактараў.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2017, 11
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Les gallicismes peruviens
    Peruvian gallicisms
    Autorzy:
    Sorbet, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109847.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    gallicismes
    emprunts lexicaux
    espagnol péruvien
    lexique péruvien
    étymologie
    contacts linguistiques
    loanwords
    Peruvian Spanish
    Peruvian vocabulary
    etymology
    language contacts
    gallicisms
    Opis:
    L’objectif de cette contribution est une approche de l’étude de l’influence de la langue française sur l’espagnol, surtout contemporain, utilisé au Pérou. Ce travail a un double caractère. D’un côté, il est introductoire, car c’est le premier dans lequel nous visons à décrire l’importance de la langue française sur l’évolution de l’espagnol péruvien, et de l’autre côté, il peut être défini en tant que complémentaire parce qu’il continue un des axes principaux de nos recherches, c’est- à-dire, la description de l’influence de la langue française sur l’espagnol américain. Les éléments sur lesquels nous voulons nous pencher appartiennent, avant tout, au lexique. Pour pouvoir atteindre le but que nous nous sommes fixés, nous nous basons, d’une part, sur une série de sources lexicographiques éditées au Pérou, et d’autre part, sur des dictionnaires généraux aussi bien panhispaniques que panaméricains.
    The purpose of this contribution is an approach to the study of the influence of the French language on Spanish, especially contemporary, used in Peru. This work has a double character. On the one hand, it is introductory, because it’s the first one in which we aim to describe the importance of the French language on the evolution of the Peruvian Spanish, and on the other hand, it can be defined as complementary because it continues one of the main axes of our research, that is to say, the description of the influence of the French language on American Spanish. The elements we want to look at belong, first and foremost, to the vocabulary. In order to reach the goal we have set for ourselves, we rely on a series of lexicographic sources published in Peru, and on general dictionaries, both Pan-Hispanic and Pan-American.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2019, 19; 391-402
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Слоўнік беларускай мовы" Івана Насовіча: этналінгвістычны каментар
    SŁOWNIK JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO Iwana Nosowicza: komentarz etnolingwistyczny
    DICTIONARY OF THE BELARUSIAN LANGUAGE by Ivan Nosovich: ethnolinguistic comment
    Autorzy:
    Караткевіч, Ірына
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963347.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    этналінгвістыка
    і. насовіч
    этнаграфія
    фальклор
    запазычанні
    etnolingwistyka
    i. nosowicz
    etnografia
    folklor
    zapożyczenia
    ethnolinguistics
    i.i. nosovich
    ethnography
    folklore
    loanwords
    Opis:
    Слоўнік беларускай мовы І. Насовіча (1870 г.) з'яўляецца важнай крыніцай для этналінгвістычных назіранняў. У сваім словаспісе ён утрымлівае лексемы – назвы рэлігійных свят і канфесійных рэалій, народных звычаяў і абра-даў. Значны пласт слоў мае этымалагічныя звесткі (не заўсёды дакладныя), у тым ліку і ўказанне на іх іншамоўнае паходжанне. Этналінгвістычны складнік заключаецца не толькі ў падборы адпаведнай уласнабеларускай і іншамоўнай лексікі, але і ў афармленні стылістычных пазнак да рэестравых слоў, якія апелююць да пэўных побытавых і духоўна-культурных рэалій, далёкіх ад пераважна сялянскага беларускага жыцця. Названыя фактары разбураюць стэрэатыпныя ўяўленні пра “сялянскасць” беларускай мовы, яе побытава-зніжаны характар і немагчымасць перадачы абстрактных і высокастылёвых паняццяў.
    Słownik języka białoruskiego I. Nasowicza (1870) jest ważnym źródłem do badań etnolingwistycznych. W swoim rejestrze zawiera leksemy-nazwy świąt religijnych i realiów wyznaniowych, zwyczajów i obrzędów ludowych. Znacząca warstwa słów zawiera informacje etymologiczne (nie zawsze dokładne), w tym również wskazanie na ich obce pochodzenie. Element etnolingwistyczny obejmuje nie tylko odpowiednie słownictwo białoruskie i zapożyczone, lecz także kwalifikatory stylistyczne do znajdujących się w rejestrze słów, które odnoszą się do zjawisk duchowych i kulturowych, dalekich od głównie chłopskiego życia na Białorusi. Wskazane czynniki burzą stereotypy o „chłopskim” pochodzeniu języka białoruskiego, za pomocą którego można informować jedynie o realiach życia codziennego, bez możliwości przekazywania pojęć abstrakcyjnych oraz cech wysokiego stylu.
    The Dictionary of the Belarusian Language by I.I. Nasovich (1870) is an important source of ethnolinguistic observations. In its register, it contains lexemes corresponding to the names of religious holidays and confessional realities, folk customs and rites. A significant layer of words has etymological information (not always accurate), including an indication of their foreign origin. The ethnolinguistic component consists not only of the selection of appropriate Belarusian and borrowed vocabulary, but also the design of stylistic labels for registry words that refer to certain everyday and spiritual-cultural realities, far from the pre-dominantly peasant Belarusian life. These factors destroy the stereotypes about the "peasantry" of the Belarusian language, its reduced character and the impossibility of conveying abstract and high-style concepts.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2020, 20; 199-208
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ukryty program nauczania języka obcego remedium na trudy wychowania młodzieży
    Hidden curriculum in the foreign language teaching as the remedy for youth upbringing difficulties
    Autorzy:
    Linkiewicz, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2128600.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    młodzież
    język obcy
    kompetencje społeczne
    kompetencje moralno-duchowe
    anglicyzmy
    youth
    foreign language
    social competences
    moral and spiritual competencies
    English loanwords
    Opis:
    Wprowadzenie. Wychowywanie młodzieży w dobie kryzysu wychowania oraz kryzysu rodziny wymaga poszukiwania nowych możliwości wywierania wpływu na rozwój młodego pokolenia. W artykule zaproponowano ukrytą formę kształtowania młodzieży, możliwą do zaaplikowania w szczególności podczas zajęć z języka obcego. Cel. Celem niniejszego artykułu jest nakreślenie możliwości wypływających z nauczania języka obcego w kontekście wypracowywania kompetencji społecznych młodzieży oraz – niezauważonych jak dotychczas w polskiej dydaktyce języków obcych – kompetencji moralno-duchowych. Cel ten finalnie ukierunkowany jest na wsparcie rodziców w wychowywaniu młodego pokolenia. Materiały i metody. W pracy wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu, metodę wnioskowania logicznego oraz metodę heurystyczną. Wyniki. Umiejętna selekcja zarówno metod i form pracy z uczniami, jak i materiałów dydaktycznych przyczynia się do kształtowania wychowawczego młodzieży. Stopień w jakim zajęcia mogą pomóc adolescentom, a zarazem ich rodzinom, zależy ponadto od pomysłowości, otwartości, kreatywności, zaangażowania oraz potencjału samego nauczyciela. Przygotowując się do zajęć każdy nauczyciel powinien zastanowić się nie tylko nad sposobem przekazania wiedzy, ale i nad dobraniem takich aktywności, które dodatkowo rozwinęłyby w uczniach umiejętności społeczne czy wartości moralno-duchowe. Pełnienie przez niego funkcji wychowawczej nie może być czystą fikcją, jako że jest to szczególne zadanie, przez które może on znacząco pomóc innej komórce społecznej, tj. rodzinie, która tak bardzo pomocy potrzebuje.
    Introduction. The issue of bringing up youth in the era of both upbringing and family crises implies the necessity of discovering new possibilities for exerting the influence on the development of the young generation. In the article the hidden form of developing young persons is put forward, and is simultaneously available for being applied especially during the foreign language classes. Aim. The aim of this article consists in outlining the possibilities arising from foreign language teaching in the light of evolving the social competencies of young people, as well as their moral and spiritual competencies, which have not been hitherto highlighted in the Polish foreign language didactics. This aim is ultimately directed at providing the support for parents in raising the younger generation. Methods. The following methods have been made use of as part of this work: the analysis of the subject literature, the method of logical reasoning and the heuristic method. Results. The skilful selection of methods and forms of work with students as well as that of the teaching materials contributes to educational formation of the youth. The extent to which the lessons may provide help to adolescents and, at the same time, to their families, is also made conditional upon ingenuity, openness, creativity, engagement and the potential of the teacher himself. In the course of preparation of the lessons, not only should every teacher ponder the way of imparting the knowledge, but also about choosing such activities that could additionally develop the social skills and the moral and spiritual values of students. The performance of an educational function cannot be reflected by a pure fiction after all, as it is a special task through which the teacher may substantially support another social cell, i.e., the family being so deeply in need of help nowadays.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2020, XXII, (1/2020); 129-147
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anglicyzmy w konfrontatywnym nauczaniu języka rosyjskiego
    English loanwords in Russian language acquisition
    Autorzy:
    Woch, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52569987.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    Russian language
    Polish language
    word formation
    English loanwords
    foreign language acquisition
    przyswajanie języka obcego
    język rosyjski
    język polski
    słowotwórstwo
    anglicyzmy
    Opis:
    Russian language acquisition by Polish students is understood as effective and appropriate interaction in various conversational situations. This requires specific habits in the use of the contemporary Russian linguistic system. The use of a language can be examined in a natural communicative situation, which needs informal, spoken language. The usage of English loanwords in spoken Polish and Russian is frequent, which is why the characteristics of spoken language in contemporary spoken Russian and Polish needs to be examined. Research conducted on a group of Polish, Russian, Belorussian and Ukrainian Youtubers shows that their speech contains some specific derivatives which are characteristic of colloquial Russian and Polish. It also contains groups of English loanwords: assimilated nouns, verb and adjective derivatives with productive suffixes. The study shows that English loanword adaptation differs in Polish and Russian, which reveals system differences between two related languages. Comparison of the most productive word formation processes in Russian and Polish can help to overcome language interference and improve the teaching of Russian to Polish students in general.
    Źródło:
    Neofilolog; 2024, 62/1; 296-311
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    English in Polish politics – temporary trend or permanent condition?
    Polska polityka po angielsku - chwilowy trend czy obowiązujący żargon
    Autorzy:
    Giersz, Marta
    Sikora-Gaca, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/901765.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
    Tematy:
    politics
    language
    language of politics
    language of politicians
    borrowings
    loanwords
    anglicisms
    internationalisms
    polityka
    język
    język polityki
    język polityków
    zapożyczenia
    anglicyzmy
    internacjonalizmy
    Opis:
    The phenomenon of the language of politics, its origin and development is a very broad subject matter. This paper illustrates new tendencies and processes occurring in the system of this particular language and jargon. Nowadays English and American elements in the Polish language seem very visible especially when overused in the media, by politicians, business people and public figures. Politicians use their own language to communicate with each other and with the people. The language of politics is a type of language it should be characterized by specific features. Such characteristics are the specific terms, phraseology, adopted words and neologisms. Thus, the article presents a collection of words taken di-rectly or indirectly from English into the Polish language. That proves the fact that we all witness a constant growth in the number of English elements in the language of Polish poli-ticians, during the process of political discourse and in the field of political science.
    Źródło:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2013, 10; 226-236
    1731-8440
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Současná česka kultura styl básnických a dramatických tcxti a kultui u / kultivovanost jazyka / řeči
    Contemporary Czech culture (the style of poetic and dramatic texts) and the culture / cultivation o f language / speech
    Autorzy:
    HOFFMANNOVÁ, JANA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953409.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    language speech culture/cultivation
    high — middle — low style
    contemporary Czech drama and poetry
    expressive means
    slang
    vulgarisms
    English loanwords
    trendy words
    Opis:
    This páper attempts to interrelate culture (as a set of values produced and received by a specific community, including its artistic and literary production) and language/speechculture/cultiva on. Its point of departure is the classic hierarchy of styles, the differentiation between high style (which is associated with cultivated, and in Czech, exclusively standardlanguage expression), middle and low style. Low style is characterized by the use of non-standard. slang and expressive means and vulgarisms, and currently extends into Czechliteratuře; the style characteristics o f which, in addition to the non-standard means listed above, are contributed to by a significant amount of English loanwords, trendy words and phi ases (often from the media and advertising spheres). The use of all means of low style by the younger generation o f Czech authors is motivated by cnrical attitudes towards thecontemporary consumption-oriented society. This is documented in the páper through examples irom two playwrights (David Drábek, Petr Kolečko) and two poets (Karel Škrabal, JanTesnohlídek, Jr.). The critical orientation of the authors is directed toward the lifestyle of the society - it is, of course, a question, how to evaluate their work from the perspective of languageculture/cultivation.
    Źródło:
    Stylistyka; 2012, 21; 83-96
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DEUTSCHE SPRACHPFLEGE INKLUSIV. FREMDWORTDISKUSSION IN ZWEI GROSSEN TAGESZEITUNGEN
    THE PRESS DISCUSSION ABOUT LOANWORDS IN GERMAN
    Autorzy:
    Sadziński, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597044.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Anglizismen
    Fremdwörter
    Sprachpurismus
    Sprachpflege
    Pressediskussion
    press discussion
    language care
    language purism
    loanwords
    anglicisms
    anglicyzmy
    wyrazy obce
    puryzm językowy
    poprawność językowa
    dyskusja prasowa
    Opis:
    Die Sprachpflege ist nicht nur das Anliegen der Sprachwissenschaftler. Die Medien – darunter die auflagenstarken Zeitungen – sind hierfür ein ideales Forum. In dem Artikel wurden mehrere Texte aus Die Welt und Süddeutsche Zeitung der Analyse unterzogen, die den aktuellen Fremdwortfragen (besonders den englischen Entlehnungen) gewidmet sind. Es stellt sich heraus, dass – abgesehen von unterschiedlichen Stellungnahmen – der goldene Mittelweg die Oberhand gewinnt. Außerdem ist es nicht möglich, an verschiedene Sprachschichten, darunter die Fachsprache, nur einen Maßstab zu legen.
    The aim of the paper is to show how linguistic topics, in this case the presence of lexicological issues and infiltration of German loanwords in English (ie. anglicisms and pseudo-anglicisms), is presented to average citizens (ie. non-experts) in the German press. It is very important because it allows the social dialogue, which is later used by linguists to put forward proposals and to contribute to the possible modification of vocabulary through a real impact on the shape of the dictionaries and glossaries. The analysis was conducted on the basis of selected articles of the online editions of newspapers Die Welt and Süddeutsche Zeitung.
    Troska o poprawność języka to zadanie nie tylko dla językoznawców. Media – w tym gazety wielkonakładowe – są do tego idealnym forum. W artykule przedstawiono kilka tekstów poświęconych ciągle aktualnej dyskusji nt. obcych zapożyczeń w języku niemieckim. Wynika z nich, że mimo różnych stanowisk przeważa pogląd tzw. złotego środka. Poza tym nie można stosować jednej miary do różnych odmian języka, w tym języka fachowego.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 123-139
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ВАРИАНТНОСТЬ ОКОНЧАНИЙ ЗАИМСТВОВАННЫХ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ В ПУБЛИЦИСТИКЕ ДОПЕТРОВСКОЙ ЭПОХИ
    Autorzy:
    Głuszak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681581.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Linguistics, history of language, loanwords, opinion journalism of the 17th century
    językoznawstwo, historia języka rosyjskiego, zapożyczenia, gazety rękopiśmienne XVII w.
    Opis:
    The article examines the process of adapting loanwords into the Russian language. The source material was extracted from the first handwritten editions of Russian opinion journalism written from 1656 to 1670. The author describes the process of absorbing loanwords on the morphological level and demonstrates the existence of inflectional variants of loaned nouns.
    Artykuł bada proces adaptacji zapożyczeń w literaturze rosyjskiej. Materiał źródłowy został wyekscerpowany z pierwszych rosyjskich rękopiśmiennych gazet, które powstawały w okresie 1656–1670 lat. Autor przedstawia proces integrowania zapożyczeń językowych na poziomie morfologicznym poprzez przykłady waniantywności ich fleksji.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Поговорим о деньгах (нерусские названия денежных единиц в “Курантах” XVII века)
    Autorzy:
    Głuszak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681485.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistics, history of the language, loanwords, opinion journalism of the 17th century, Vesti-Kuranty
    językoznawstwo, historia języka, zapożyczenia, „Vesti-Kuranty”, XVII wiek
    Opis:
    The paper analyses monetary unit names, incorporated into Russian language in the first seven decades of the 17th century. The research aims at evaluating the level of assimilation of the foreign units in the borrowing language. The research material was extracted from Vesti-Kuranty, written from 1600 to 1670.
    W niniejszym artykule omówiono nazwy zapożyczonych jednostek monetarnych w języku rosyjskim od początku XVII wieku do lat 70. tego stulecia. Celem analizy jest określenie stopnia adaptacji nazw nierosyjskich na gruncie języka zapożyczającego. Materiał, będący przedmiotem analizy, wyekscerpowano z „Vesti-Kurantów”, powstałych w latach 1600–1670.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2017, 6
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Soluzioni legali o scelta libera: quale politica adottare verso gli anglicismi nell’italiano contemporaneo?
    Legal Solutions or Free Choice: What Policy Should Be Adopted Towards Anglicisms in Contemporary Italian?
    Autorzy:
    Karczewska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/446302.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Language policy
    loanwords
    contemporary Italian
    Anglicisms
    Superior Council of the Italian Language
    politica linguistica
    forestierismi
    italiano contemporaneo
    anglicismi
    Consiglio superiore della lingua italiana
    Opis:
    In contemporary Italian, just like in other languages, numerous English words are used. They are particularly frequent in the terminology of some branches of science, such as computer science, as well as in the language of young people. In this article, we discuss the issue of an appropriate policy to adopt towards these foreign lexical items. Different approaches to the problem are presented: the liberal approach, in which linguists should only describe linguistic realities rather than prescribe the “right” choices; the conscious approach, in which every speaker of Italian should reflect on his or her lexical choices; and the most radical approach, in which some official solutions are to be introduced. One of these solutions is the project of the Consiglio Superiore della Lingua Italiana, whose task would be to protect the Italian language against loanwords of English origin.
    Nell’italiano contemporaneo, come in altre lingue, si usano numerosi anglicismi. Essi sono particolarmente frequenti nella terminologia di alcuni rami della scienza quali l’informatica, ma anche nel linguaggio giovanile. Nell’articolo viene discussa la questione della politica adeguata da adottare verso gli elementi lessicali stranieri. Si presentano diversi approcci al problema: l’approccio liberale in cui i linguisti si limitano a descrivere la realtà linguistica invece di prescrivere soluzioni corrette, l’approccio cosciente in cui ogni parlante d’italiano riflette sulle proprie scelte lessicali e l’approccio più radicale in cui si introducono alcune soluzioni ufficiali. Una di quelle soluzioni è il progetto della fondazione del Consiglio superiore della lingua italiana il cui compito sarebbe la protezione della lingua italiana dai forestierismi di origine inglese.
    Źródło:
    Italica Wratislaviensia; 2015, 6; 181-196
    2084-4514
    Pojawia się w:
    Italica Wratislaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Verdeutschungswörterbücher mit dem Fachwortschatz in der deutschen Sprache
    Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher) of terminology in the German language
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592462.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Fremdwortpurismus in Deutschland
    Verdeutschungswörterbücher
    Entlehnungen
    Fachwortschatz
    linguistic purism in Germany
    Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher)
    loanwords
    terminology
    puryzm językowy w Niemczech
    słowniki zniemczające
    zapożyczenia
    słownictwo specjalistyczne
    Opis:
    Im Artikel wird auf das Problem der Entlehnungen und deren Ersatzwörter (oder Ersatzausdrücke) eingegangen. Der Pflege der deutschen Sprache sollten u. a. sog. „Verdeutschungswörterbücher“ dienen, in denen fremdsprachige Lemmata durch deutsche Äquivalente ersetzt werden. Bekannt sind allgemeine Verdeutschungswörterbücher und solche, die zu einzelnen Bereichen herausgegeben wurden. Im Beitrag werden die Verdeutschungswörterbücher zusammengestellt, die den Fachwortschatz registrieren und im 19. Jahrhundert erschienen sind. Es werden die Makro- und Mikrostruktur der Werke von Adolf Reinecke (1886) und Hermann von Pfister (1887) dargestellt. Es wird auch geprüft, inwieweit der untersuchte Fachwortschatz heute im Gebrauch ist.
    The paper addresses the issue of loanwords and words (or expressions) offered as their replacement. For the purposes of language cultivation the so-called Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher) were published, in which equivalents were offered to replace foreign-language lemmata. Such dictionaries comprised general-language dictionaries as well as those encompassing terminology of various specialist areas. The paper provides description of Germanizing dictionaries published in the 19th century in which specialist terms are listed. The presentation focuses on macro- and microstructure of the dictionaries by Adolf Reinecke (1886) and Hermann von Pfister (1887). The question of the extent to which the terminology listed there is still in use nowadays shall also be addressed.
    Celem artykułu jest przedstawienie problemu zapożyczeń i wyrazów (lub wyrażeń) zamiennych w języku niemieckim. W trosce o język ojczysty tworzone były w Niemczech tzw. „słowniki zniemczające” (Verdeutschungswörterbücher), w których hasła pochodzenia obcego zastępowane były wyrazami rodzimymi (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). W Niemczech powstawały słowniki zniemczające, które zawierały słownictwo ogólne oraz słowniki dotyczące poszczególnych dziedzin. W pracy zbadane zostaną specjalistyczne słowniki zniemczające – wydane w XIX wieku. Centralną część publikacji stanowi opis prac dwóch autorów: Adolfa Reinecke (1886) i Hermanna von Pfistera (1887). Sprawdzono także, czy zawarte w słownikach specjalistyczne słownictwo jest obecnie używane.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2018, 27; 205-220
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ języków wschodniosłowiańskich na język białoruski na początku XX w.
    Autorzy:
    Gaponienko, Irina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624891.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian language, Ukrainian language, Russian language, language contacts, Loanwords
    język białoruski, język ukraiński, język rosyjski, kontakty językowe, zapożyczenia językowe
    беларуская мова, украінская мова, руская мова, моўныя кантакты, моўныя запазычанні
    Opis:
    The article discusses the mutual influences of the Belarusian, Ukrainian and Russian language at the beginning of the 20th century. The quantitative and qualitative analysis of the Ukrainian and Russian elements, along with their derivational and semantic description in terms of their adaptation in Belarus, was based on samples of artistic, journalistic and popular scientific texts. The article uses descriptive, comparative, comparative-historical and statistical methods. The study allowed the determination of the nature and intensity of mutual interaction of related languages at the beginning of the 20th century, and of the influence of extralinguistic factors determining the position of the Belarusian language in the studied period in relation to other East Slavic languages. It was believed that the peculiarities of the interaction between Belarusian and Ukrainian, and between Belarusian and Russian were conditioned by the functional specificity of vehicular languages: while Belarusian and Ukrainian were on an equal footing in the period under study, the official Russian language played a dominant role over Belarusian. The analysis showed that the process of appearance of loanwords from Ukrainian and Russian in Belarusian did not have a systemic character, which is confirmed by the analysis of all language levels: phonetic, graphical, lexical, derivational and syntactic. Moreover, at the beginning of the 20th century, the influence of Ukrainian and Russian on Belarusian was not intense, as the Belarusian language of that period absorbed few elements of genetically close languages, which was probably due to the Belarusian linguistic and cultural revival, dominated by the desire to preserve national identity and to limit foreign linguistic influences.
    Artykuł przedstawia wzajemne wpływy języka białoruskiego, rosyjskiego i ukraińskiego na początku XX w. Analiza ilościowa oraz jakościowa ukrainizmów oraz rusycyzmów, połączona z ich opisem słowotwórczym i semantycznym w aspekcie adaptacji na gruncie białoruskim, została przeprowadzona na materiale tekstów należących do stylu artystycznego, publicystycznego oraz popularnonaukowego. W artykule zastosowano metody: opisową, porównawczą, porównawczo- historyczną oraz statystyczną. Dzięki przeprowadzonym analizom określono charakter oraz stopień wzajemnego oddziaływania spokrewnionych ze sobą języków na początku XX w., a także wpływ na te procesy czynników ekstralingwistycznych, określających w badanym okresie pozycję języka białoruskiego wobec innych języków wschodniosłowiańskich. Sądzono, że białorusko-ukraińskie oraz białorusko-rosyjskie wpływy językowe były uwarunkowane specyfiką funkcjonalną języków kontaktowych: o ile w badanym okresie języki białoruski i ukraiński zajmowały pozycję równorzędną, o tyle oficjalny język rosyjski pełnił wobec języków białoruskiego rolę dominującą. Analiza wykazała, że proces przenikania zapożyczeń z języka ukraińskiego i rosyjskiego do białoruskiego nie miał charakteru systemowego, co potwierdza analiza wszystkich poziomów językowych: fonetycznego, graficznego, leksykalnego, słowotwórczego oraz składniowego. Ponadto na początku XX w. wpływ języków ukraińskiego i rosyjskiego na język białoruski nie był intensywny, gdyż białoruszczyzna tego okresu jedynie w niewielkim stopniu absorbowała elementy genetycznie bliskich języków, co najprawdopodobniej wiązało się z ówczesnym białoruskim odrodzeniem językowym i kulturowym, którego dominantę stanowiło dążenie do zachowania odrębności narodowej oraz ograniczenie obcych wpływów językowych.
    У артыкуле даследуецца спецыфіка ўзаемадзеяння моў беларускага, рускага і ўкраін- скага народаў у пачатку ХХ ст. На матэрыяле мастацкіх, публіцыстычных і навукова-па- пулярных тэкстаў праводзіцца аналіз колькасных і якасных характарыстык украінізмаў і русізмаў, іх прадметна-тэматычнай аднесенасці, а таксама асаблівасцей фармальнай і семантычнай адаптацыі на беларускай моўнай глебе. У працы выкарыстоўваецца апі- сальны, супастаўляльны, параўнальна-гістарычны, квантытатыўны метады. Устанаўліва- ецца залежнасць інтэнсіўнасці і характару ўзаемадзеяння кантактуючых моў ад розных унутрымоўных і знешніх фактараў. Такі аналіз можа дапамагчы выявіць вядучыя інтра- і экстралінгвістычныя фактары, якія прадвызначалі характар міжмоўных сувязей белару- скай мовы з іншымі ўсходнеславянскімі мовамі ў пачатку ХХ ст. Меркавалася, што асаблівасці беларуска-ўкраінскага і беларуска-рускага моўнага ўзаемадзеяння ў асноўным прадвызначаліся функцыянальнай спецыфікай кантактую- чых моў. А менавіта тым, што ў разглядаемы перыяд беларуская і ўкраінская мовы ўзае- мадзейнічалі як раўнапраўныя ненармалізаваныя моўныя ўтварэнні, а афіцыйная руская мова выступала ў адносінах да беларускай як відавочна дамінуючая. У цэлым аналіз паказаў, што пры ўжыванні і ўкраінскіх, і рускіх запазычанняў не назіраецца сістэмнасці. Гэта выяўляецца на ўсіх моўных узроўнях – у выкарыстанні фа- нем, марфем, сінтаксем, лексем, графем і арфаграм. Адпаведна, можна канстатаваць, што ўплыў і ўкраінскай, і рускай моў на беларускую мову не вызначаўся глыбінёй, і белару- ская мова пачатку ХХ ст. не была перанасычаная элементамі нават генетычна найбольш блізкіх моў. Гэтаму, верагодна, паспрыялі тэндэнцыі беларускага моўнага і культурнага адраджэння, дамінантай якога была арыентацыя на нацыянальную самабытнасць і, адпа- ведна, на абмежаванне чужых моўных уплываў.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Germanismen im Verpolnischungswörterbuch von E.S. Kortowicz (1891)
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083945.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    linguistic purism in Poland
    lexicography
    ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents
    loanwords
    native-language equivalents
    puryzm językowy w Polsce
    leksykografia
    zapożyczenia
    rodzime ekwiwalenty
    „słowniki spolszczające”/„słowniki spolszczeń”
    Opis:
    Out of concern for language ‘purity’ ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents were published in Poland, whose authors (language purists) aimed to replace words/expressions of foreign origin with native-language equivalents (or with assimilated loanwords). Besides Latinisms or Gallicisms under criticism were also German loanwords. The main focus of the paper is on the presentation of the dictionary by E.S. Kortowicz (1891), in which the author seeks to eliminate Germanisms from the Polish language.
    W trosce o „czystość” językową w Polsce tworzone były „słowniki spolszczające”/,,słowniki spolszczeń”, w których autorzy (puryści językowi) próbowali zastępować wyrazy/wyrażenia pochodzenia obcego rodzimymi ekwiwalentami (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). Obok latynizmów czy galicyzmów piętnowano w nich często zapożyczenia z języka niemieckiego. Centralną część publikacji stanowi opis pracy E.S. Kortowicza (1891), w której autor dąży do wyeliminowania germanizmów z języka polskiego.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 375-388
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znajomość pandy wielkiej w starożytnych Chinach
    Knowledge on Giant Pandas in Ancient China
    Autorzy:
    Malinowski, Gościsław
    Wu, Lina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879581.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    panda wielka
    panda z Qinling
    niedźwiedź
    literatura chińska
    sztuka chińska
    zapożyczenia językowe
    język chiński
    język angielski
    giant panda
    Qinling panda
    bear
    Chinese literature
    Chinese art
    loanwords
    Chinese language
    English language
    Opis:
    W dzisiejszych czasach panda wielka stała się nieformalnym symbolem Chin, niemal tak samo popularnym jak wizerunek smoka, mitycznego stworzenia będącego heraldycznym zwierzęciem Chin aż po rok 1928. Z dzisiejszą popularnością pandy zaskakująco kontrastuje niemal całkowita nieobecność tego zwierzęcia w wyobrażeniach dawniejszych epok. Lokalna nazwa pandy bai xiong „biały niedźwiedź” została po raz pierwszy zapisana przez O. Armanda Davida, odkrywcę tego gatunku dla nauki w 1869 r., pierwsze wyobrażenie pandy znajduje się we francuskiej pracy zoologicznej z 1874 r., a pierwsze symboliczne wykorzystanie pandy jako logo jest zasługą amerykańskich lotników stacjonujących w Kunmingu (Yunnan) w 1941 r. Jeśli dodamy do tego, że obecna chińska nazwa tego zwierzęcia xiongmao jest kalką z języka angielskiego bear cat i powstała na początku XX wieku, że panda wielka stała się przedmiotem tradycyjnego chińskiego malarstwa w latach 50. XX wieku, a rozpowszechnienie motywu pandy w literaturze chińskiej sięga 1983 r., stajemy przed trudnym do wytłumaczenia faktem nieznajomości pandy w literaturze i sztuce starożytnych Chin. Badacze chińscy zakładają, że panda wielka znana była pod innymi nazwami w dawnych Chinach. Hu Jinchu wylicza 25 takich nazw, jednak słowacki badacz Stanislav Vavrovský dowodzi, że tylko pod kilkoma z nich, i to regionalnie w Syczuanie, może się rzeczywiście kryć panda, choć nie ma na to jednoznacznych, rozstrzygających dowodów. Autorzy tego artykułu uważają, że panda wielka była znana w starożytnych Chinach, nie była jednak wyodrębniana jako osobny gatunek, lecz po prostu uznawana za niedźwiedzia xiong. Przedstawiają znaczenie niedźwiedzi w mitycznych opowieściach o genezie chińskiej cywilizacji, archeologiczne znaleziska szczątków niedźwiedzi (w tym i pand) w grobowcach z neolitu i epoki brązu oraz wyobrażenia niedźwiedzi w starożytnej sztuce do epoki Han włącznie. Omawiają również dwa podstawowe gatunki niedźwiedzi zamieszkujące Chiny: czarnego himalajskiego i jasnego niedźwiedzia brunatnego, zwanego niekiedy białym. Zwracają uwagę, że rozpowszechniony dziś wzorzec czarno-białej pandy wynika z faktu, że taką właśnie pandę po raz pierwszy poznał europejski badacz o. David i to właśnie ten podgatunek z gór zachodniego Syczuanu, stał się normatywnym dla pandy wielkiej. Tymczasem w starożytności zasięg występowania pandy wielkiej był o wiele większy niż dzisiejsze tereny refugialne. Można też założyć, że Chińczycy o wiele wcześniej niż pandy z Syczuanu mieli okazję poznać pandy z gór Qinling, położonych w pobliżu dawnej stolicy Xi’an. Ten podgatunek pandy (Ailuropoda melanoleuca qinlingensis), dziś znacznie rzadszy od syczuańskiego i uznawany za nienormatywny, charakteryzuje się odmiennym ubarwieniem jasno- i ciemnobrunatnym, co sprawia, że mógł on być uznany za jeden typ zwierzęcia z niedźwiedziem brunatnym. Dlatego też w starożytnej sztuce i literaturze chińskiej panda wielka mogła być przedstawiana po prostu jako niedźwiedź, a jeśli dochodziło do jakiejś dalszej specyfikacji, to niedźwiedź nie czarny, czyli nie himalajski.
    In modern times giant panda becomes an informal symbol of China, almost as popular as images of dragon, a mythical creature and heraldic animal of China till 1928. There is an astonishing contrast between today’s popularity of panda and an almost total lack of images and mentions of this animal in ancient times. Bai xiong ‘white bear,’ a local Chinese name for giant panda was registered for the first time only in 1869, by Father Armand David, who discovered giant pandas for the Europeans, the first image of panda was printed in a French zoological book in 1874, the first logo with an image of panda was created by pilots from the American Volunteer Group in Kunming (Yunnan) in 1941. If we add to this that the word xiongmao, a modern Chinese name for giant panda, is a phraseological calque from English bear cat created at the beginning of the 20th century, that panda became subject of the traditional Chinese painting in the mid of the 20th century and the literary motif of panda gained ground only after success of a popular song in 1983, we are faced with the problem of explaining, why giant panda was unknown to ancient Chinese art and literature. Some Chinese scholars assume that panda was known by other names in ancient China. Hu Jinchu enumerates a list of 25 such names, however Slovak sinologist Stanislav Vavrovský proves, that only some of them may actually mean giant panda, although the unambiguous and decisive arguments are lacking. The authors of this paper assume that giant panda was known in ancient China, however it was not differentiated as a separate species but was regarded simply as a bear (xiong). The authors present the role of bears in the mythical stories about the origin of Chinese civilization, the archaeological findings of bear bones in neolithic and bronze age tombs, as well as the images of bears in ancient Chinese art till the end of the Han dynasty. They talk through two common bear species in China: Asian black bear and brown bear, whose some subspecies are sometimes called white. The authors take notice of the fact that the known contemporary image of giant panda as a black-and-white animal is due to the discovery of the black-and-white Sichuan subspecies of this animal by Father Davis what follows that the first specimen known to Europeans became normative subspecies. However in ancient times the giant panda habitat was much more than modern refugial areas mostly in Western Sichuan mountains. The authors assume that ancient Chinese had an opportunity to meet with other pandas, e.g. from Qinling mountains, near Xi’an, a former capitol of China, than with the normative in our times subspecies of giant panda from Sichuan. The Qinling panda (Ailuropoda melanoleuca qinlingensis) is very rare in our times and having a dark brown and light brown pattern instead of „typical” black and white seems to be atypical. In ancient times because of this brownish pattern Qinling panda could not be discerned from the common brown bear. The authors assume that whenever there are images and mentions of bear in ancient Chinese art and literature, we cannot automatically exclude giant pandas.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 9; 135-163
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Angielskie dublety leksykalne w polskiej prasie kobiecej – kilka uwag o ocenie innowacji językowych
    English Lexical Doublets in Polish Feminine Press Through the Prism of Criteria of Evaluation of Linguistic Innovations
    Autorzy:
    Kaczmarek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882892.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dublety leksykalne
    zapożyczenia angielskie
    prasa kobieca
    kryteria oceny innowacji językowych
    kryterium wystarczalności języka
    kryterium ekonomiczności języka
    lexical doublets
    English loanwords
    feminine press
    criteria of evaluation of linguistic innovations
    criterion of sufficiency language
    criterion of economy language
    Opis:
    W artykule podjęto próbę oceny występujących w polskiej współczesnej prasie kobiecej angielskich dubletów leksykalnych przez pryzmat kryteriów oceny innowacji językowych (kryterium wystarczalności, ekonomiczności języka oraz estetyczne). Analiza wyodrębnionych anglicyzmów pozwoliła na konstatację, iż większość tychże dubletów to słownictwo zbędne w leksykalnym zasobie polszczyzny. Ekspansywna amerykanizacja kultury polskiej oraz języka polskiego przyczynia się jednak do coraz większej frekwencji owych dubletów w tekstach prasowych, choć, zważywszy na ich częstą niejasność znaczeniową oraz zakłócenia komunikacyjne, których są przyczyną, należy stwierdzić, że użycie tego typu elementów językowych powinno zostać w znacznym stopniu ograniczone.
    Article attempts to assess lexical doublets occurring in Polish contemporary feminine press, through the prism of criteria of evaluation of linguistic innovations (criterion of sufficiency language, economy language and aesthetic). Analysis of these anglicisms allowed the statement that the majority of doublets is unnecessary vocabulary in Polish lexical resource. Expansive Americanization of Polish culture and Polish language, however, contribute to the increasing frequency of these doublets in press, though, given their frequent lack of clarity of meaning and communication disturbances, which are the cause, it is clear that the use of this type of language elements should be substantially limited.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 89-100
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cлaвянизмы в литoвcкиx диaлeктныx cлoвapяx
    Slavisms in Lithuanian Dialect Dictionaries
    Slawizmy w litewskich słownikach gwarowych
    Autorzy:
    Сакалаускене [Sakalauskienė], Вилия [Vilija]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967622.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    lexis
    dialect dictionary
    Lithuanian dialects
    loanwords
    slavism
    лeкcикa
    диaлeктный cлoвapь
    диaлeкт
    зaимcтвoвaниe
    cлaвянизм
    leksyka
    słownik gwarowy
    gwara
    zapożyczenie
    slawizm
    Opis:
    This arcticle discusses dialect dictionaries where words are recorded either from living language or from other, written sources of dialect. Up to now, ten Lithuanian dialect dictioniaries have been published and five are being compiled. Dialect changes along with our everyday life. A lot of words from the old dialect are being forgotten. Those words are no longer being used in the common language as well as in other dialects. In addition, some words gain new meanings. The same processes apply to loanwords which are used in dialects and are included in dialect dictionaries. The lexical system of a dialect dictionary shows the functioning of loanwords and their relationship with the words of the common language. The majority of Lithuanian loanwords are Slavisms, used in those dialects which have had a direct contact with Slavic languages, such as Polish, Belarusian or Russian. Slavisms and loanwords from other languages are marked variously in different dictionaries. In one of them, shortened language names are written in parentheses after the entry, which indicates that it is a word of foreign origin. Other dictionaries simply indicate Slavisms or additionally present the foreign equivalent from which they originate. A number of Slavisms from the dictionaries is analysed in the article. This examplary group are occupation names: kamarnykas (“debt collector”), cf. Polish komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius (“merchant”), cf. Polish kupiec, Belarusian кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius (“shooter, huntsman”), cf. Polish strzelec, Belarusian cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius (“leatherworker”), cf. Polish rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Dialects are affected by various linguistic and extralinguistic factors. The intensity of word loaning depends on the outer circumstances of language or dialect. Loanwords only fill gaps in some fields. The research of Slavisms provides abundant material for the study of their origins as well as how and why they spread, and of the history of Lithuanian dialects in general.
    Przedmiotem analizy są litewskie słowniki gwarowe, rejestrujące słownictwo z żywej mowy lub z zapisów w źródłach dialektologicznych. Język litewski doczekał się dotychczas dziesięciu takich słowników, kolejnych pięć jest w opracowaniu. Zmiany w zasobie słownictwa dialektalnego są pochodną przemian zachodzących w życiu codziennym użytkowników gwar. Wiele starych nazw wycofuje się zarówno z języka literackiego, jak i z dialektów. Niektóre wyrazy zachowują żywotność, ale zmieniają znaczenia. Wskazanym procesom ulegają także zapożyczenia w leksyce gwarowej. Opis leksykograficzny zastosowany w badanych słownikach pozwala śledzić zakres dystrybucji słownictwa zapożyczonego w gwarach w relacji do jednostek języka literackiego. Najliczniejszą grupę zapożyczeń leksykalnych stanowią slawizmy używane w tych gwarach litewskich, które zetknęły się bezpośrednio z którymś z języków słowiańskich – polskim, białoruskim czy rosyjskim. W badanych słownikach zastosowano różne metody kwalifikowania slawizmów. Jedno ze źródeł podaje w nawiasie skrót nazwy języka, z którego przejęta została dana jednostka, inne słowniki sygnalizują tylko ogólnie, że słowo jest pochodzenia słowiańskiego, czasami przywoływane są także wyrazy, które stanowią podstawę zapożyczeń. W artykule poddano analizie wybrane slawizmy wyekscerpowane z dziesięciu słowników gwarowych. Jedną z opisywanych grup znaczeniowych stanowią określania wykonawców zawodów: kamarnykas, por. polskie komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius, por. polskie kupiec, białoruskie кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius, por. polskie strzelec, białoruskie cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius, por. polskie rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Zasób leksyki dialektalnej kształtowały różne czynniki językowe i pozajęzykowe. Intensywność zapożyczeń leksykalnych zależy od uwarunkowań zewnętrznych względem języka czy dialektu, a luki, które mogą wypełnić zapożyczenia, występują tylko w niektórych obszarach tematycznych słownictwa gwarowego. Analiza slawizmów ukierunkowana na ustalanie genezy i powodów zapożyczania obcych nazw oraz dynamiki ich rozprzestrzeniania się na gruncie litewskim wpisuje się w szerszą problematykę studiów nad historią dialektów litewskich.
    В статье рассматриваются литoвcкие диaлeктные cлoвapи, охватывающие словарный материал живой речи либо слова из письменных диалектных источников. На данный момент опубликовано 10 словарей литовских диалектов и ведется работа над 5 новыми словарями. Изменения в составе диалектной лексики отражают изменения в повседневной жизни ее носителей. Многие старые названия уходят как из литературного языка, так и из диалектов. Некоторые слова сохраняются, но изменяется их значение. Те же процессы охватывают и заимствования в диалектах. Используемое в рассматриваемых словарях лексикографическое описание позволяет отслеживать дистрибуцию заимствований в диалектах в сопоставлении с единицами общенационального литературного языка. Наиболее обширной группой лексических заимствований являются славянизмы, используемые в диалектах, непосредственно соприкасавшихся с одним из славянских языков: польским, белорусским или русским. В рассматриваемых нами словарях использовались различные методы обозначения славянизмов. В одном из этих словарей в скобках приводится сокращенное название языка, из которого происходит данная лексическая единица; в других же лишь в общих чертах отмечается, что у слова славянское происхождение, и иногда приводятся слова, являющиеся источником заимствования. В статье описываются некоторые славянизмы, собранные в 10 литовских диалектных словарях. Одной из рассматриваемых в статье словарных групп являются названия профессий: kamarnykas, ср. польское komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius, ср. польское kupiec, беларусское кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius, ср. польское strzelec, беларусское cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius, ср. польское rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Состав диалектной лексики формируется различными языковыми и внеязыковыми факторами. Интенсивность диалектных заимствований обуславливается обстоятельствами, внешними по отношению к языку или диалекту, а пробелы, которые могут заполнить заимствования, обнаруживаются лишь в некоторых тематических областях диалектной лексики. Анализ славянизмов, направленный на определение происхождения и причины заимствования иноязычных названий, а также динамики их распространения в литовских диалектах, является частью более широкой проблематики исследований истории литовских диалектов.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 143-158
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-82 z 82

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies