Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "literary translation," wg kryterium: Temat


Tytuł:
„JEGO ANTYCYPACJA PIECZOŁOWICIE ZAPLANOWANEGO ŻYCIA PO KATASTROFIE DOWODZI POSIADANIA PERSPEKTYWY”1 – TOPONIMY W POWIEŚCI GÜNTERA GRASSA DIE RÄTTIN JAKO PROBLEM PRZEKŁADOZNAWCZY I LITERATUROZNAWCZY
“HIS ANTICIPATION OF A CAREFULLY PLANNED LIFE AFTER THE CATASTROPHE PROVES HAVING A PERSPECTIVE” – TOPONYMS IN GÜNTER GRASS’S NOVEL DIE RÄTTIN AS A TRANSLATION AND LITERARY THEORY PROBLEM
Autorzy:
Kubaszczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911720.pdf
Data publikacji:
2019-03-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
translation of toponyms
literary translation
memory work
point of view
lost homeland
future project
przekład toponimów
przekład literacki
pielęgnowanie pamięci
punkt widzenia
utracona ojczyzna
projekt przyszłości
Opis:
Powieść Güntera Grassa Die Rättin to wielowątkowe dzieło splatające refleksje na temat przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, realizm z baśniowością i mitem. Szczególną rolę w powieści odgrywa antyutopijny projekt przyszłości. W artykule autorka, analizując funkcje i przekład toponimów w powieści Grassa i jej przekładzie na język polski Sławomira Błauta, zastanawia się, na ile ów projekt przyszłości jest tożsamy w oryginale i przekładzie oraz czy strategia przekładu nazw własnych obrana przez tłumacza jest strategią słuszną, na ile zaś przekład gubi wielość odniesień i skomplikowaną kreację autorską o mieście o podwójnej tożsamości.
Grass’s novel Die Rättin is a multi-faceted piece of work reflecting on the past, present and future, combining realism with fairy tales and myth. The anti-utopian project of the future plays a special role in the novel. In the article, the author analyzes the functions and translations of toponyms in Grass’s novel and its Polish translation by Błaut examining how far the project of the future is identical in the original and translation and whether the translation strategy of toponyms selected by the translator is a correct strategy or whether it leads to the loss of multiple references and it destroys the author’s complicated creation of a city with a double identity.
Źródło:
Porównania; 2018, 22, 1; 199-218
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„L’eco di un cuore altrui”. Poezja Ewy Lipskiej we Włoszech
Autorzy:
Ślarzyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030733.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Ewa Lipska
poetry
literary translation
foreign literature
critical reception
poezja
tłumaczenie literackie
literatura obca
recepcja krytyczna
Opis:
Artykuł koncentruje się na krytycznej recepcji poezji Ewy Lipskiej we Włoszech. Uwzględnia tomy przetłumaczone przez Marinę Ciccarini (2013, 2017), Paolo Statuti (2014), a także przetłumaczone wiersze, które ukazały się w czasopismach literackich (Marco Bruno, 2019). Analizowany materiał zawiera komentarze włoskich krytyków literackich do Lipskiej publikowane w prasie i internecie. Artykuł pokazuje, jak przetłumaczona wcześniej poezja Wisławy Szymborskiej i jej sukces we Włoszech wpłynął na sposób postrzegania Lipskiej w krytycznym odbiorze. W analizie uwzględniono także czynniki redakcyjne, takie jak rola wydawcy w rozpowszechnianiu i odbiorze poezji zagranicznej.
The article focuses on the critical reception of Ewa Lipska’s poetry in Italy. It takes into consideration the volumes translated by Marina Ciccarini (2013, 2017), Paolo Statuti (2014), as well as the translated poems that appeared in literary magazines (Marco Bruno, 2019). The analyzed material includes the commentaries on Lipska by Italian literary critics published in newspapers and on the Internet. The article presents how the previously translated Wisława Szymborska’s poetry and its success in Italy has influenced the way in which Lipska is perceived in critical reception. The analysis takes into consideration also editorial factors such as the role of the publisher in the diffusion and perception of foreign poetry.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 145-159
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“La traducción es su asunto privado. Nosotros aquí hacemos ciencia”. ¿Para qué sirve un traductor en la universidad?
“Translation is Your Private Matter. We Make Science Here”. For What is Needed a Translator at the University?
Autorzy:
Charchalis, Wojciech
Castellano Martínez, José María
Nalewajko, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1012963.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
traducción
enseñanza superior
estudios literarios
teoría y práctica de traducción
translation
higher education
literary studies
theory and practice of translation
Opis:
La presente contribución ofrece reflexiones acerca del papel de los traductores en la universidad. El autor ha tenido un no poco estimable recorrido como traductor y académico, de modo que ofrece un punto de vista, fruto de sus experiencias que, con todo su componente individual, remite asimismo a una experiencia colectiva; inspirado en el modelo hermenéutico de Georges Steiner, tiene en cuenta un nivel subjetivo, inherente también al trabajo del traductor-académico. Comprende, pues, la situación de la figura del traductor e investigador de literatura en la universidad y en el mercado editorial polaco, así como sus interrelaciones.
The paper presents reflections about the role of a translator in the university. This text is the result of personal experience of a translator and university professor. The reflection according to the hermeneutic model of Georges Steiner, therefore based on the subjective of the translator-academic, analyses the situation of the translator and researcher of literature in the university and in the Polish publishing market, as well as their interrelationships.
Źródło:
La traducción literaria en el contexto de las lenguas ibéricas; 73-84
9788323542841
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Ragazzi di vita" di Pier Paolo Pasolini nelle traduzioni inglesi e francesi – rivisitazioni moderne
English and French translations of Pier Paolo Pasolini’s "Ragazzi di vita" – modern reinterpretations
Autorzy:
Kowalski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130279.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literary translation
Romanesco dialect
'Ragazzi di vita'
Pier Paolo Pasolini
traduzione letteraria
dialetto romano
Opis:
L’articolo contiene un’analisi comparativa tra originali traduzioni in francese e in inglese di Ragazzi di vita di Pier Paolo Pasolini pubblicate rispettivamente nel 1958 e 1968 e le nuove versioni pubblicate nel 2016. L’analisi e basata su diversi aspetti come le scelte tra l’esotizzazione e l’addomesticamento; il modo in cui i traduttori hanno affrontato il problema del plurilinguismo nel testo di partenza che collega l’italiano standard, il dialetto romano e il gergo della malavita romana; strategie che riguardano per esempio gli antroponimi caricati semanticamente.
This article contains a comparative analysis between original French and English translations of Pasolini’s Ragazzi di vita first published respectively in 1958 and 1968 and new versions both published in 2016. The analysis is based on several factors, such as choices between foreignization and domestication; the way in which translators dealt with multilingualism of the source text, which combines Italian, the Romanesco dialect and the Rome’s lowlife jargon; strategies regarding semantically loaded anthroponyms.
Źródło:
Translatorica & Translata; 2021, 2; 29-42
2657-5817
Pojawia się w:
Translatorica & Translata
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Scotland Small? Our Multiform, Our Infinite Scotland Small?" Scotlands Literary Contribution to the Modern World
Autorzy:
Korzeniowska, Aniela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508920.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Scottish Literary Revival
international modernism
, Scottish Vernacular
translation
linguistic/literary experimentation
Opis:
"Scotland Small? Our Multiform, Our Infinite Scotland Small?" Scotland's Literary Contribution to the Modern WorldHugh MacDiarmid’s poem "Scotland Small?" (1943) questions the widespread opinion at the time that Scotland was only a small country geographically with "nothing but heather!", showing how "marvellously descriptive" this may be, but also totally "incomplete". The issue addressed in this article is how Scottish letters, starting with the outstanding and multiform writings of the same Hugh MacDiarmid (Christopher Murray Grieve [1892-1978]) and ending with observations of the international significance of such contemporary Scottish poets as Carol Ann Duffy (b. 1955), the first female to become British Poet Laureate, have contributed to the development and diversity of literature far beyond the borders of Scotland. It is also in looking at the achievements of such diverse writers as Muriel Spark, James Kelman and Ian Rankin as well as poets Ian Hamilton Finlay, Edwin Morgan, Jackie Kay, or the present Scottish Poet Laureate Liz Lochhead, among others, that we can see how significant their literary oeuvre is for a better understanding of the modern world. Emphasis is also placed on the fact that although Scotland is undoubtedly a small country geographically, we can never – in reference to the title of this volume – say it is minor.„Szkocja mała? Nasza wielopostaciowa, bezmierna Szkocja mała?” Literacki wkład Szkocji do współczesnego świataWiersz Hugh MacDiarmid’a Szkocja mała? (1943) kwestionuje ogólnopanującą opinię w pierwszej połowie XX wieku, że Szkocja to tylko mały kraj, gdzie „nie ma nic innego poza wrzosem”, pokazując jednocześnie, że „opis może i jest wspaniały”, ale także wielce „niekompletny”. Temat niniejszego artykułu opisuje, jak literatura szkocka, poczynając właśnie od wybitnej i wielorakiej twórczości MacDiarmid’a (Christopher Murray Grieve [1892- 1978]), a kończąc na międzynarodowym znaczeniu takich współczesnych poetów, jak Carol Ann Duffy (ur. 1955), pierwsza kobieta piastująca funkcję nadwornego poety brytyjskiego monarchy, przyczyniła się do rozwoju i różnorodności literatury daleko poza granicami Szkocji. Uwypuklając osiągnięcia tak różnych powieściopisarzy, jak Muriel Spark, James Kelman i Ian Rankin, czy takich poetów, jak Ian Hamilton Finlay, Edwin Morgan, Jackie Kay czy Liz Lochhead (aktualnie nosząca tytuł Narodowego Poety Szkocji), widzimy jak ważna jest ich twórczość dla lepszego zrozumienia współczesnego świata. Ich wkład do literatury światowej pokazuje, iż powierzchnia Szkocji może jest rzeczywiście mała, ale to, co pochodzi z tego małego kraju, na pewno nie jest bez znaczenia.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2013, 2
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Someone I’ve Been Watching for Awhile”. Selected linguistic and semantic problems in English and Spanish translations of Wisława Szymborska’s poem Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu
Autorzy:
Okła, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878571.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przekład literacki
innowacje frazeologiczne
negacja
Szymborska
Ktoś
kogo obserwuję od pewnego czasu
przekłady na język angielski i hiszpański
literary translation
phraseological innovations
negation
Someone I’ve Been Watching for Awhile
renditions into English and Spanish
Opis:
“Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu”. Wybrane problemy językowe i semantyczne w przekładach na język angielski i hiszpański wiersza Wisławy Szymborskiej Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu Celem artykułu jest zbadanie najważniejszych cech wiersza Wisławy Szymborskiej pt. Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu, które powinny zostać zachowane w przekładzie, a następnie przeanalizowanie, jak cechy te zostały oddane w przekładach na język angielski i hiszpański. Poprzez zestawienie i porównanie dwóch przekładów nie tylko z oryginałem, ale również ze sobą nawzajem autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, jakie strategie tłumaczeniowe zostały wykorzystane oraz czy podobne strategie mogą być wykorzystane w różnych językach. Ponadto artykuł stawia pytanie o to, w jakim stopniu użycie danej strategii jest uwarunkowane przez język docelowy, a w jakim zależy od decyzji tłumacza.
This paper aims at identifying the most important aspects of Wisława Szymborska’s poem Ktoś, kogo obserwuję od pewnego czasu that should be preserved in the translation and then reflecting on how those aspects were rendered in the English and Spanish translations. By comparing and contrasting two translations not only with the original but also with each other the author attempts to answer the question what strategies are used and whether the similar translation strategies can be used in different languages. Furthermore, to what extent the use of a particular strategy is determined by the requirements of a target language or depends on the translator’s choice.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 149-165
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sonata niemożliwa”? „Eine kleine” w przekładzie na język niemiecki
„An impossible sonata”? "Eine kleine" in German translation
Autorzy:
Sośnicka, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032428.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
literary translation
a musical composition of a literary work
a novel as a sonata
przekład literacki
muzyczna kompozycja utworu literackiego
powieść jako sonata
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie porównawczej przekładu powieści Eine kleine (2000) Artura Daniela Liskowackiego na język niemiecki pod zmienionym tytułem Sonate für S. (2003). Wychodząc od rozważań na temat muzycznej kompozycji utworu, ale także w nawiązaniu do przemyśleń Friedricha Ernsta Daniela Schleiermachera na temat dwóch możliwych metod przekładu tekstów literackich, tzn. – w dzisiejszej terminologii – jego adaptacji lub egzotyzacji, wykazano pewne mankamenty przekładu, które spowodowały, że muzyka rozbrzmiewająca w zdaniach Liskowackiego w polskim oryginale w przekładzie na język niemiecki niestety bezpowrotnie zanikła. Głównymi tego przyczynami wydają się względy marketingowe niemieckiego wydawcy oraz podjęta z tego powodu przez tłumaczkę próba dostosowania (adaptacji) utworu do gustów czytelników niemieckiej sentymentalnej literatury wspomnieniowej i w związku z tym narzucenie powieści Liskowackiego znaczenia podróży sentymentalnej do utraconej krainy dzieciństwa lub młodości. Wskazuje na to przede wszystkim pominięcie w przekładzie niemieckim podtytułu polskiego oryginału „quasi una allemanda”, a więc kluczowej wskazówki dla właściwego odczytania utworu, będącego przecież jedynie „poniekąd historią niemiecką”, gdyż w rzeczywistości jest on próbą spojrzenia na historię miasta S. (Stettin – Szczecin) przez jego polskiego współczesnego mieszkańca, który stara się odtworzyć jego obraz widziany oczami dawnych niemieckich mieszkańców.
The article constitutes a comparative analysis of a German translation of Artur Daniel Liskowacki’s Eine kleine (2000), which was published under a new title Sonate für S. (2003). Based on an examination of the musical composition of this work, but also in relation to Friedrich Ernst Daniel Schleiermacher’s concept of two methods of literary translation, that is – according to contemporary terminology – an adaptation or an exoticisation of a literary text, some shortcomings of this translation are revealed. As a result, the music of Liskowacki’s original Polish sentences is unfortunately lost in the translation into German. This situation is caused by the marketing decisions made by the German publisher, as well as an attempt made by the translator to adjust (adapt) the work to the tastes of the readers of German sentimental memoir literature, and thus impose on Liskowacki’s novel a meaning of a sentimental journey into a lost land of childhood and youth. Above all, this is indicated by acomplete omission of the Polish subtitle „quasi una allemanda”, which is a significant clue on how this work should be read, as only a quasi-German story; in fact, it is an attempt to perceive the history of S. (Stettin-Szczecin) through the eyes of its contemporary, Polish citizen, who tries to recreate the picture of the city as it was seen by its German inhabitants of the past.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 17; 101-117
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Talent (nie)wyższy nad mierność”. Kilka uwag o zjawisku wierszomanii na Litwie w latach 1815–1830
“Talent (nie)wyższy nad mierność” (“Talent (not) above Mediocrity”). Some Remarks on the Phenomenon of Poetry Writing Mania in Lithuania in the Period 1815–1830
Autorzy:
Kowal, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690217.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
„Dziennik Wileński”
grafomania
klasycy
Litwa
Parnas literacki
talent pisarski
twórczość przekładowa
Uniwersytet Wileński
wierszomania
Wilno
“Dziennik Wileński” (“Vilnius Daily”)
graphomania
classics
Lithuania
literary Parnassus
writing talent
translation
Vilnius University
poetry writing mania
Vilnius
Opis:
An overview — even cursory — of literary culture in Lithuania in the first decades of the nineteenth century indicates there were many people who pursued poetry writing. According to Piotr Chmielowski, such a phenomenon did not exist then to this extent and with such intensity in any other part of Poland’s territory. As proof, in one of his works, he lists more than seventy names of poets who in the years 1815– –1822 had their poetry printed on the pages of journals published at the time. This number, certainly, does not fully reflect the scale of the said phenomenon. It should be noted that young people strove for a place on local poetry Parnassus, for example, also through parlor readings or through entries in memory books. Those young poets were often satisfied with minor, fleeting poems, handed from one person to another, without hope of the fruits of their poetic labor appearing on the pages of periodical press. Unfortunately, few of these poets possessed “talent above the mediocrity”, hence few manged to impress their audience. The paper aims to present selected views of contemporary audience concerning the poetry as its members also made an attempt at evaluation of the poems and aesthetic valorisation of the authors’ talent.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2014, 69; 9-20
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ustawiania” odbioru dzieła na przykładzie wybranych prezentacji niemieckiego wydania powieści Artura Daniela Liskowackiego
„Setting” the Reception – Based on Selected Presentations of the German editions of Artur Daniel Liskowacki’s novel
Autorzy:
Taborska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148861.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Eine kleine
Sonate für S. (translation: Joanna Manc)
reception of a literary work
strategies for “setting” the reception.
Artur Daniel Liskowacki
Sonate für S.
recepcja dzieła literackiego
strategie ustawiania odbioru
Opis:
Celem artykułu jest omówienie wybranych prezentacji niemieckojęzycznego przekładu powieści Artura Daniela Liskowackiego. W szkicu przeanalizowano wydawnicze strategie przedstawiania utworu w Niemczech oraz przeanalizowano opinię o powieści ukazaną w magazynie internetowym poświęconym książkom publikowanym w niemieckim kręgu językowym. Zaproponowano również wprowadzenie określeń precyzujących role współtwórców życia literackiego, którzy mają wpływ na opinię czytelników o utworze literackim. Omówiono wybrane działania „ustawiaczy” niemieckiego tłumaczenia Eine kleine oraz zasygnalizowano różnice w niemieckim i polskim „ustawianiu” powieści w przestrzeni medialnej.
The article aims to discuss the selected presentations of the German translation of Artur Daniel Liskowacki’s novel. The author analyzes the publisher’s strategies of presenting the novel in Germany and interprets the vision of the novel shown on a website dedicated to books published in German-speaking countries. The article suggests introducing terms that would specify the roles of literary figures that influence the readers’ opinions of given books. Moreover, certain selected actions of the “setters” of the German translation of Eine kleine are discussed and some differences are demonstrated between Polish and German adjusting of the “setting” of the novel in the media space.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2022, 18; 173-185
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wyjść z cienia, wydostać się z szafy i piwnicy”1 – międzynarodowy program literacko- -tłumaczeniowy TransStar Europa i jego wpływ na recepcję literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku w Polsce
„To get out of the shade, wardrobe and cellar” – an international literary translation programme „TransStar Europa” and its influence over the reception of German- -speaking literature of the 20st and the 21st centuries in Poland
„Aus dem Schatten heraustreten, aus dem Schrank und Keller kommen“ – das internationale Literatur- und Übersetzungsprojekt TransStar Europa und sein Einfluss auf die Rezeption der deutschsprachigen Literatur des 20. und 21. Jahrhunderts in Polen
Autorzy:
MATUSZEWSKA, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784305.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Projekt TransStar Europa
języki środkowo- i wschodnioeuropejskie
tłumaczenie literackie
literatura niemieckojęzyczna
zarządzanie kulturą
project TransStar Europe
Central- and Southeastern languages
literary translation
German-speaking literature
cultural management
Projekt TransStar Europe
Mittel- und osteuropäische Sprachen
literarische Übersetzung
deutschsprachige Literatur
Kulturmanagement
Opis:
Autorka artykułu prezentuje europejski program TransStar Europa, wspierany przez Komisję Europejską i współfinansowany ze środków programu Unii Europejskiej „Uczenie się przez całe życie” oraz powstały w jego ramach projekt Tłumaczeniowa Kostka Rubika – literatura europejska i przekład w sześciu odsłonach, w których uczestniczyła jako stypendystka w latach 2013–2015. Oba przedsięwzięcia miały na celu promocję języków należących do obszaru Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej oraz bogactwa jej literatur i kultur. Do programu przystąpili studenci i tzw. young professionals wyłonieni w ramach konkursów rozpisanych w ośmiu państwach: Austrii, Czechach, Chorwacji, Niemczech, Polsce, Słowenii, Szwajcarii i na Ukrainie. Zgłębiali oni tajniki tłumaczeń literackich oraz przeszli szkolenia z zarządzania kulturą, pracowali indywidualnie, w grupach, tandemach językowych, współpracowali też z mentorami – np. Sławą Lisiecką – co zaowocowało m.in. wydaniem antologii z przełożonymi przez uczestników fragmentami tekstów niemieckojęzycznej literatury współczesnej. Liczne spotkania, odczyty, prezentacje i wieczorki autorskie oraz obecność stypendystów na targach książki w Lipsku pogłębiały ich wiedzę z zakresu przekładu i literaturoznawstwa. Autorka zwraca uwagę na fakt, że wymagająca i czasochłonna praca nad przekładami urozmaicona była szerokim wachlarzem imprez kulturalnych, otwartych również dla osób spoza programu, wykazujących zainteresowanie tłumaczeniami literackimi. Udział w programie TransStar Europa był ubogacający zarówno dla stypendystów, jak i organizatorów.
The author presents TransStar Europe, a new European project and its part „Translating Cube: Six Sides of European Literature and Translation“ from her own perspective like participant in the years 2013-2015. This project has been funded by the EU program called „Lifelong Learning“ and with support from the European Commission. It placed its focus on smaller Central- and Southeastern languages, its literatures and cultures and involved students and young professionals of Austria, Germany, Poland, the Czech Republic, Croatia, Slovenia, Switzerland and Ukraine who got the opportunity to become acquainted with literary translation and the basics of European cultural management. They have worked individually, in groups, in tandems and each participant had received mentoring on his translations – e.g. from Sława Lisiecka. The result is among other things an anthology containing translated texts of contemporary German-speaking literature. TransStar Europe participants have gained new knowledge thanks to seminars, discussions, cultural events, evenings with authors and the presence at the Leipzig Book Fair.
Die Autorin des Artikels stellt das neue europäische Programm TransStar Europa dar, das von der Europäischen Kommission unterstützt und mit den Mitteln des EU-Programms „Lifelong learning“ gefördert wurde sowie das in seinem Rahmen entstandene Projekt „Über-setzungswürfel: Sechs Seiten europäischer Literatur und Übersetzung“, an denen sie als Stipendiatin 2013–2015 teilgenommen hat. Die beiden Unternehmen hatten zum Ziel, jene Sprachen zu fördern, die dem ostmittel- und südosteuropäischen Raum gehören sowie die Vielfalt seiner Literatur und Kultur. Am Programm haben Studierende und die sogenannten young professionals teilgenommen, die sich in acht Ländern beworben haben: in Deutschland, Kroatien, Österreich, Polen, der Schweiz, Slowenien, Tschechien und der Ukraine. Sie hatten dann die Möglichkeit, sich in das literarische Übersetzen und in die Grundlagen des europäischen Kulturmanagements einzuarbeiten. Sie arbeiteten individuell, in Gruppen, in Sprachtandems und auch mit ihren Mentoren – z. B. mit Sława Lisiecka, was dann Erträge brachte u. a. in Form einer Anthologie übertragener Passagen aus der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur. Zahlreiche Treffen, Autorenlesungen, Vorführungen sowie die Teilnahme der Stipendiaten an der Buchmesse in Leipzig haben ihr translatorisches und literarisches Wissen erweitert. Die Autorin betont die Tatsache, dass die oft mühselige und zeitaufwendige Arbeit an den Übersetzungen dank der angebotenen Veranstaltungen, an denen sich jeder beteiligen konnte, abwechslungsreich wurde. Die Teilnahme am Programm TransStar Europa war zweifelsohne eine Bereicherung sowohl für Stipendiaten als auch Organisatoren.
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2016, 1; 255-271
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Złoty wiek”: oddalenia, przekroje. 80 lat anglosaskiej klasyki dla dzieci i 150 lat jej przekładów na język polski w trzech makroperspektywach
The Golden Age: Overviews and Intersections. Eighty Years of Anglophone Children’s Classics and 150 Years of their Polish Translations in Three Macro Perspectives
Autorzy:
Wieczorkiewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365955.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Children’s Classic in Translation
literary translation
Macro-Perspective
Translation Studies
makroperspektywa badań nad przekładem
złoty wiek angielskiej literatury dla dzieci
tłumaczenie literackie
klasyka dziecięca w przekładzie
Opis:
Angielska klasyka literatury dziecięcej to dzieła, które przeszły próbę czasu – to książki mądre i piękne, lecz jednocześnie niezwykle trudne w przekładzie. Mniej więcej osiemdziesięcioletnią epokę „złotego wieku” anglojęzycznej literatury dziecięcej otwierają Carrollowskie Alice’s Adventures in Wonderland (1865), a kontynuują dzieła takich twórców, jak L.M. Alcott, J.M. Barrie, L.F. Baum, F.H. Burnett, K. Grahame, R. Kipling, H. Lofting, A.A. Milne, L.M. Montgomery, E. Nesbit, B. Potter, R.L. Stevenson, P.L. Travers czy M. Twain, współtworzące kanon najsłynniejszych dzieł literatury dziecięcej. Z kolei pierwsze polskie przekłady angielskiej klasyki pojawiły się niemal sto pięćdziesiąt lat temu – pod koniec XIX stulecia – i prace nad nimi były kontynuowane przez cały wiek XX aż do dzisiaj, tworząc często rozbudowane serie tłumaczeniowe. W polskiej translatologii brak dotąd ujęć pozwalających zobaczyć kanon anglojęzycznej klasyki dziecięcej i historię jego przekładów w perspektywie innej niż bliska, komparatystyczna analiza oryginału i tłumaczeń wybranych tekstów literackich. Celem niniejszego szkicu jest zaproponowanie modelu makropoetyki przekładu, który umożliwiłby badanie polskich tłumaczeń anglojęzycznych arcydzieł dla najmłodszych w oddaleniach, przekrojach i profilach, uwzględniających perspektywę ilościową (rozmiary serii translatorskich), czasową (ich przyrastanie w czasie) oraz jakościową (recepcję i ocenę krytyki), wpisując się jednocześnie w przedstawioną przez Franco Morettiego propozycję „czytania oddalonego” [distant reading].
The classics of English children’s literature are works that have survived the test of time. These are wise and beautiful books that are simultaneously exceptionally challenging to translate. The eighty-year period of the “Golden Age” of English-language children’s literature was inaugurated with Carroll’s Alice’s Adventures in Wonderland (1865) and continued with works by authors such as Louisa May Alcott, J.M. Barrie, L. Frank Baum, Frances H. Burnett, Kenneth Grahame, Rudyard Kipling, Hugh Lofting, A. A. Milne, L.M. Montgomery, Edith Nesbit, Beatrix Potter, R.L. Stevenson, P. L. Travers and Mark Twain, who together comprise the canon of best-known literary works for children. The first Polish translations of these English-language classics appeared, in turn, around 150 years ago, towards the end of the nineteenth century. The work of translating the canon has continued throughout the entire twentieth century and into the present day, frequently producing substantial translation sets for individual titles. Polish translation theory has thus far lacked a means for treating the English-language canon and the history of its translations from any other perspective but that of close-reading and comparative analysis of the original and translated texts of individual titles. This essay’s objective is to propose the model of the macropoetics of translation, which might facilitate research on Polish translations of English-language masterpieces for younger readers in the form of overviews, profiles, and intersections, leveraging perspectives that are quantitative (the volume of translations), chronological (how they emerged over time) and qualitative (their reception and critical status), all in keeping with Franco Moretti’s proposition of “distant reading.”
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 10; 66-91
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«ЕЗДА В ОСТРОВ ЛЮБВИ» И ЛИТЕРАТУРНАЯ ПОЗИЦИЯ В.К.ТРЕДИАКОВСКОГО В ПЕРВОЙ ПОЛОВИНЕ 1730-Х ГОДОВ
Autorzy:
Bucharkin, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690246.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
18th century Russian literature; baroque; literary position; gallant literature; style; translation; V.K. Trediakovsky; Ezda v Ostrov Ljubvi, cultural synonymy
Русская литература 18-го века, барокко, литературная позиция, галантная литература, стиль, перевод, В. К. Тредиаковский, Езда в остров любви, культурная синонимия
Opis:
The article considers the literary position of V.K. Trediakovsky in 1730–1735, which centered upon the idea of the sufficiency of Westernization gained by Russian literature in the epoch of Peter the Great. Initially, Trediakovsky held that the literary movement should promote the development of existing fundamentals rather than revolutionizing renovation. However, after having successfully incarnated his ideas in concrete artistic texts, namely – Ezda v Ostrov Ljubvi (A Journey to the Island of Love) and Pindaric ode Oda Torzhestvennaya o Sdache goroda Gdanska (Triumphant Ode on the Surrender of the City of Gdansk) – Trediakovsky drastically changed his literary position and started to demand that artistic discourse should be radically changed.
The article considers the literary position of V.K. Trediakovsky in 1730–1735, which centered upon the idea of the sufficiency of Westernization gained by Russian literature in the epoch of Peter the Great. Initially, Trediakovsky held that the literary movement should promote the development of existing fundamentals rather than revolutionizing renovation. However, after having successfully incarnated his ideas in concrete artistic texts, namely – Ezda v Ostrov Ljubvi (A Journey to the Island of Love) and Pindaric ode Oda Torzhestvennaya o Sdache goroda Gdanska (Triumphant Ode on the Surrender of the City of Gdansk) – Trediakovsky drastically changed his literary position and started to demand that artistic discourse should be radically change
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2018, 73; 207-220
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Złota hramota" i "Pieśni o Ukrainie" Józefa Łobodowskiego w ukraińskiej krytyce lat 50. XX w.
"Золота грамота" і "Пісня про Україну" Юзефа Лободовського в українській критиці 1950-х років.
Autorzy:
Choma-Suwała, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233739.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
poetry
Józef Łobodowski
literary criticism
Ukrainian press
translation
poezja
krytyka literacka
prasa ukraińska
przekład
поезія
Юзеф Лободовський
літературна критика
українська преса
переклад
Opis:
Przedmiotem artykułu jest opis recepcji poezji Józefa Łobodowskiego w prasie ukraińskiej w latach 50. XX w. Po ukazaniu się drukiem zbiorów Złota hramota i Pieśń o Ukrainie odpowiednio w 1954 i 1959 roku pojawił się szereg recenzji, wywiadów, komentarzy i szkiców autorstwa m.in. Pawła Kotowycza, Światosława Horodyńskiego, Jewhena Małaniuka i Jurija Szerecha. Były one poświęcone zarówno poezji Łobodowskiego, jak i jego proukraińskiej postawie. Teksty krytyczno-literackie miały na celu nie tylko reklamowanie nowych publikacji znanego ukraińskiemu środowisku literackiemu pisarza, ale także przybliżenie jego poezji ukraińskiemu czytelnikowi. Większość artykułów opatrzona była fragmentami utworów w ukraińskim przekładzie autorstwa Światosława Horodyńskiego, zawierały one ogólną charakterystykę i ocenę dzieł pisarza, spośród których za najważniejsze uznano jego wiersze poświęcone Ukrainie.
У статті описується рецепція поезії Юзефа Лободовського в українській пресі 1950-х років. Після виходу друком збірок Золота грамота і Пісня про Україну у 1954—1959 рр. з’явилася низка рецензій, інтерв’ю, коментарів і замальовок, у т.ч. Павла Котовича, Святослава Городинського, Євгена Маланюка та Юрія Шереха. Вони були присвячені як поезії Лободовського, так і його проукраїнській позиції. Критичні літературні тексти мали не лише прорекламувати нові видання відомого українському літературному середовищу письменника, а й донести його поезію до українського читача. Більшість статей містили уривки з українського перекладу Святослава Городинського, загальну характеристику та оцінку творчості письменника у якій найважливішими вважалися його вірші присвячені Україні.  
The subject of the article is a description of the reception of Józef Łobodowski's poetry in the Ukrainian press in the 1950s. After the collections of the Golden рramot and Song about Ukraine were published in print in 1954 and 1959, respectively, a number of reviews, interviews, commentaries and sketches appeared, including by, among others Paul Kotovych, Sviatoslav Horodynsky, Yevhen Malaniuk and George Shevelov. They were devoted to both Łobodowski's poetry and his pro-Ukrainian attitude. Critical-literary texts were intended not only to advertise the new publications of the writer known to the Ukrainian literary community, but also to introduce his poetry to the Ukrainian reader. Most of the articles had excerpts from the Ukrainian translation by Sviatoslav Horodynsky, they contained a general description and evaluation of the writer's works, among which his poems devoted to Ukraine were considered the most important.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2022, 6, 17; 1-14
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Дзяды Адама Міцкевіча ў беларускіх перакладах
„Dziady” Adama Mickiewicza w przekładach białoruskich
Mickiewicz's Poem “Forefathers' Eve” in Belarusian Translations
Autorzy:
Minskevich, Siarhei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222650.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
romanticism
literary translation
manifesto
folk rituals
theatrical performances
Adam Mickiewicz
romantyzm
przekład artystyczny
manifest
obrzęd ludowy
inscenizacja teatralna
рамантызм
мастацкі пераклад
маніфест
народны абрад
тэатральная пастаноўка
Адам Міцкевіч
Opis:
Tematem artykułu są pochodzące z różnych lat przekłady poematu Adama Mickiewicza Dziady na język białoruski. Najstarsze napisane i wydane części poematu, tj. II oraz IV, powstały w tym samym czasie, co uważana za manifest polskiego i białoruskiego romantyzmu ballada Romantyczność. Obydwa utwory wiele łączy: w jednym i drugim występują podobne idee, ponadto poemat Dziady zawiera fragmenty Romantyczności. W swojej istocie poemat Mickiewicza jest rozszerzonym oraz nacechowanym patriotycznie manifestem romantyzmu. Większość bohaterów Dziadów to związani ze swoją ziemią miejscowi chłopi albo litewsko-białoruska młodzież. W poemacie zostały opisane białoruskie obrzędy ludowe, dlatego przekłady poematu na język białoruski zajmują znaczące miejsce w literaturze i kulturze Białorusi. Autor artykułu prezentuje kronikę przekładów fragmentów Dziadów na język białoruski oraz omawia inscenizacje poematu w teatrach białoruskich.
This article discusses the history of translations of Adam Mickiewicz's poem Dziady (Forefathers' Eve) into the Belarusian language. Parts II and IV of the poem, written and published first, were created simultaneously with Adam Mickiewicz's ballad Romantyczność (Romance). This ballad is considered the manifesto of romanticism in Polish and Belarusian literature. Poem Dziady (Forefathers' Eve) contains quotes from this ballad, the main ideas of the works coincide. In fact, the poem Dziady (Forefathers' Eve) is an extended manifesto of romanticism. It is patriotic romanticism. Most of the heroes of the poem act on their own land. These are local peasants, Lithuanian-Belarusian youth. The poem describes Belarusian folk rituals. Therefore, the translation of the poem into Belarusian is important for Belarusian literature and culture. The author of the article gives a chronicle of translations of fragments of the poem into Belarusian, as well as performances of the poem in Belarusian theatres.
У артыкуле разглядаецца гісторыя перакладаў на беларускую мову паэмы Адама Міцкевіча Дзяды (Dziady). Часткі II і IV паэмы, напісаныя і апублікаваныя першымі, былі створаны адначасова з баладай Адама Міцкевіча Рамантычнасць (Romantyczność). Гэтая балада лічыцца маніфестам рамантызму ў польскай і беларускай літаратуры. Паэма Дзяды змяшчае цытаты з гэтай балады, асноўныя ідэі твораў супадаюць. Па сутнасці, паэма Дзяды - пашыраны маніфест рамантызму. Рамантызму „патрыяцэнтрычнага”. Большасць герояў паэмы дзейнічаюць на сваёй зямлі. Гэта мясцовыя сяляне, літоўска-беларуская моладзь. У паэме апісваюцца беларускія народныя абрады. Таму пераклад паэмы на беларускую монаву важны для беларускай літаратуры і культуры. Аўтар артыкула прыводзіць хроніку перакладаў фрагментаў паэмы на беларускую мову, а таксама ўзнаўляе гісторыю пастановак паэмы ў беларускіх тэатрах.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 133-141
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Kazimierz Wójtowicz CR, Dookoła Emaus i dalej. (Wiersze niemal zebrane), posłowie – ks. Stefan Radziszewski, Alleluja, Kraków 2012, 820, [1] s.
Around Emmaus and Beyond (Poems Almost Collected)
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440884.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Kazimierz Wójtowicz (1945-)
lirics
Polish religious poetry
Polish literature
Christian culture
Christian literature Resurrectionists
20. century
21. century
Emmaus
resurrection
conversion
literary translation
Rose Ausländer (1901-1988) Datlev Block (1934-)
Dietrich Bonhoeffer
(1906-1945)
Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
Ernesto Cardenal (1925-)
Paul Celan (1920-1970)
Josef Dirnbeck (1948-)
Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger
(1912-2009)
Martin Gutl (1942-1994)
Paul Konrad Kurz (1927-2005) Kurt Marti (1921-)
Rainer Maria Rilke (1875-1926) Rudolf Otto Wiemer (1905-1998) Eva Zeller (1923-)
Michael Zielonka
(1942-)
liryka
polska poezja religijna
literatura polska
kultura chrześcijańska
literatura chrześcijańska zmartwychwstańcy
XX wiek
XXI wiek
Emaus
zmartwychwstanie
nawrócenie
tłumaczenie literackie
Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger (1912-2009), Martin Gutl (1942-1994), Paul Konrad Kurz (1927-2005),
Kurt Marti (1921-), Rainer Maria Rilke (1875-1926), Rudolf Otto Wiemer (1905-1998), Eva Zeller
(1923-), Michael Zielonka (1942-)
Opis:
Ksiądz dr Kazimierz Wójtowicz CR (1945-), krakowski poeta, teolog literatury, zmartwychwstaniec – jest postacią od ponad czterdziestu lat obecną w polskim obiegu literackim. Należy do nurtu tzw. poezji kapłańskiej, lecz cokolwiek miałoby to określenie znaczyć, nie oddaje ono rzeczywistości jego wierszy. Ostatnio o. Wójtowicz wydał bardzo obszerny tom poetycki pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) (2012), w którym zawarł zdecydowaną większość wszystkich swoich dotychczas publikowanych utworów poetyckich, pochodzących z wielu tomów. Odnajdujemy tu teksty wierszy z kilkunastu zbiorków. Już każdy z tych tomików wzięty z osobna, stanowi znaczące wydarzenie artystyczne w polskim życiu literackim, szczególnie zaś w obiegu polskiej poezji religijnej. Tomiki wierszy o. K. Wójtowicza CR z licznie tam obecną motywiką religijną z pewnością zasługują na uwagę wyrobionego czytelnika, ponieważ są zwykle przemyślane w zakresie treści, z pogłębioną refleksją teologiczną tego wybitnego polskiego teologa literatury, bardzo precyzyjnie dopracowane co do formy artystycznej, wysmakowane w układzie utworów i „dopieszczone” w niemal każdym detalu. Dbałość o wysoki poziom merytoryczny tekstów idzie w parze z niesłychanie bogatą wyobraźnią twórczą o. Kazimierza Wójtowicza, zaskakującego czytelnika raz po raz niespotykanymi zestawieniami rzeczywistości ewangelicznej (biblijnej) i współczesnego nam życia naszej cywilizacji. Ojciec Kazimierz ma iście heurystyczną zdolność wynajdowania niesamowitych skojarzeń, niebanalnych metafor, oryginalnych kontaminacji frazeologicznych, metonimii, oksymoronów. Autor ten nie zadowala się tym, co już było dotąd powiedziane w poezji, lecz pracowicie drąży materię słowa, materię rzeczywistości ludzkiej, wyrażaną przez słowo. W rzeczywistości świata przedstawionego w utworach poetyckich K. Wójtowicza CR przebija troska o dyskretną obecność Słowa, delikatną pomoc Opatrzności Bożej światu ludzkiemu. Twórca nie stroni od malowniczości krajobrazów, opisów pięknej natury, sięga obficie po cytaty lub kryptocytaty biblijne, nawiązuje do znanych (bardziej lub mniej) wątków kultury chrześcijańskiej. Język jego wierszy jest zwarty, współczesny, przemawia do czytelnika konkretnością i zaciekawia niebywałymi skojarzeniami, odkryciami cudów dnia codziennego. Wychodząc od motywów biblijnych dochodzi do życia współczesnego i zestawia ze sobą myśli ewangeliczne z rzeczywistością zgoła im przeciwną, jaką niesie ze sobą współczesny nam świat. Te zestawienia niebanalne budują świat przedstawiony, pozwalają dookreślić miejsce człowieka w relacji z Bogiem w rozmaitych aspektach. Autor ten nie stroni od trudnych tematów, czasem gorzkich i niewygodnych, uważając, że człowiek należy oddać w pełni jego realności, wraz ze słabościami, grzechami, upadkami, a zarazem ukazuje światło nawrócenia „połamanego” duchowo, zagubionego, osamotnionego, skrzywdzonego czasem człowieka. Obok cieni pokazuje także i blaski ludzkiego żywota. Jego wiersze z pewnością nie są „laurkami” na cześć człowieka, lecz realistyczne spojrzenie poprzez piękne obrazy poetyckie na rzeczywistość ludzką i Boską. Twórczość o. Kazimierza Wójtowicza CR z pewnością czerpie z bogatych źródeł duchowości zmartwychwstańczej, której nota bene jest on znakomitym znawcą, jako autor bardzo wielu wytrawnych książek i artykułów, erudycyjnych wypisów cytatów z dziejów swojego macierzystego zgromadzenia. Dostrzegam w Wójtowiczowskiej poezji rys niejako ‘zmartwychwstańczy’ w tym sensie, w jakim chciał widzieć człowieka założyciel Zmartwychwstańców – Bogdan Jański (1807- 1840) i poniekąd współzałożyciele zgromadzenia – o. Piotr Semenenko CR (1814- 1886) i o. Hieronim Kajsiewicz CR (1812-1873), którzy podchodzili do rzeczywistości ludzkiej realistycznie, a zarazem niezwykle głęboko duchowo, akcentując nawrócenie człowiecze z upadku, z grzechu ku Chrystusowi. Tak realistyczne i zarazem głęboko metafizyczne, prześwietlone głęboką duchowością, delikatne i wrażliwe, całościowe spojrzenie na człowieka obecne jest również w poezji Kazimierza Wójtowicza CR, który jako zmartwychwstaniec uczynił owo zmartwychwstanie, a raczej nieustanne zmartwychwstawanie, podnoszenie się z upadków życiowaych, odkrywanie Boga w rzeczywistości wokół siebie na nawo, jak uczniowie idący do Emaus, którym w pewnym decydującym opadają zasłony z oczu i odkrywają na zasadzie „heureki” obecność Boga przy sobie. Nie przypadkiem o. K.Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu jak dotąd zbiorowi wierszy znaczący tytuł: Dookoła Emaus i dalej. Dla zrozumienia Wójtowiczowskich wierszy istotna jest tu rzeczywistość ewangelicznej drogi z Jerozolimy do Emaus, jaką odbywali zasmuceni i zatrwożeni uczniowie Jezusa Chrystusa, którzy przeżywali Jego mękę i śmierć na krzyżu i zwątpili nawet w pewnym momencie w Jego misję, którą postrzegali oni jako skończoną wraz ze zgonem i złożeniem do grobu swego Mistrza z Nazaretu. Dopiero wraz ze stopniowym wyjaśnieniem pism prorockich odnoszących się do Zbawiciela, przeżywają oni nawrócenie, które kończy się rzeczywiście „nawróceniem”, tj. powróceniem, realnym powrotem jeszcze tego samego dnia z Emaus do Jerozolimy i radosnym odkryciem obecności zmartwychwstałego Boga-Człowieka na ziemi wśród ludzi, istnieniem żywego Stwórcy, który jest, który był i który przychodzi, realnie przychodzi do swoich uczniów, tu: na symbolicznej, choć zarazem przecież realnej kilkukilometrowej drodze do Emaus. O. Kazimierz Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu i największemu w sensie objętościowym (liczbowym), jak dotąd zbiorowi utworów poetyckich tytuł dotyczący rzeczywistości istniejącej po zmartwychwstaniu Boga- Człowieka, tj. realności niejako ‘Emausowej’ (Dookoła Emaus). Ponadto druga część tytułu (i dalej) wskazuje na rzeczywistość eschatologiczną, sięgającą ‘dalej’, niż ziemskie Emaus, dalej niż ziemska realność doczesna, w której antycypujemy tylko stan doskonałości wiecznej (niebiańskiej, rajskiej, zbawionej, przebóstwionej). W zasadzie w zwięzłej recenzji nie ma miejsca na szersze, pogłębione analizy poszczególnych utworów, dlatego tylko sygnalizuje się ogólnie ważność tej swoistej, w zasadzie ‘autoantologicznej’ książki poetyckiej o. Kazimierza Wójtowicza CR, który sam dokonał wyboru własnych wierszy i dał do tej autoantologii to, co chciał dać z pewnym zamiarem całościowej wizji człowieka i Boga ukazanej oczami uduchowionego poety obdarzonego zarazem teologiczną erudycją, ludzką wrażliwością i artystyczną wyobraźnią. Wysokoartystyczne dzieła poetyckie tego autora dążą do ideału poezji czystej w rozumieniu ks. Henri Brémonda (1865- 1933), ukazując wielką paletę możliwości malowania życia słowem w kontekście Słowa (Logosu). Z jednej strony Dookoła Emaus i dalej odnosi się do aspektu czasowego (doczesnego i wiecznego, który wykracza poza zwykłą, liniową chronologię), Z drugiej strony można jednak tytuł Dookoła Emaus i dalej odnosić paradoksalnie do aspektu przestrzennego, to znaczy do tej konkretnej miejscowości i coraz dalszych okolic wokół Emaus. Przestrzennie ujmowane kolejne ‘koła’ (wszak występuje tu zaimek dookoła w tytule książki), czyli kręgi, wytaczają kolejne obszary poetyckiej penetracji o. K. Wójtowicza CR wokół punktu centralnego, umieszczonego w geograficznej Palestynie / Izraelu – Ziemi Świętej. Można te wiersze układać retrospektywnie kolejno zarówno według kryterium czasowego (według kolejności następstwa wydarzeń w chronologii liniowej, jak wskazuje kalendarz świecki), jak i według kryterium czasu wiecznego (kołowego, liturgicznego, zamkniętego pierwszym dniem Adwentu a zakończonego Świętem Chrystusa Króla). Ponadto można tę twórczość próbować retrospektywnie porządkować według kryterium przestrzennego (geograficznego), rekonstruując nie tylko geografię realną (geografię fizyczną), ale i geografię zbawienia, opisywanych przez autora różnych miejsc na świecie stanowiących jakiś punkt odniesienia dla historii zbawienia rodzaju ludzkiego oraz dla życia duchowego i materialnego poszczególnych bohaterów poetyckich (lub podmiotu lirycznego). Ciekawe zestawienie nazwy Emaus z rzeczywistością przestrzenną (krakowską), w której od kilkudziesięciu lat zakorzeniony jest autor wierszy – o. Kazimierz Wójtowicz CR – ujawnia fakt odniesienia się wtórnego do tzw. „odpustu Emaus”, funkcjonującego zwyczajowo w Krakowie od kilku stuleci, wielkiego odbywającego się zawsze w pierwszy dzień po Wielkanocy (tj. w Poniedziałek Wielkanocny) w klasztorze Sióstr Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. To także jakieś symboliczne, wtórne odniesienie się tytułu książki do rzeczywistości „odpustu”, rozumianego tu bardziej jako odpuszczenie grzechów, win człowieczych przez laskę Zmartwychwstałego Boga-Człowieka (znów zmartwychwstanie jako motyw znaczący), a nie w sensie ludowego jarmarku ze świecidełkami (wymiar merkantylny współczesnego świata, profanum), który próbuje zastąpić tę rzeczywistość ważniejszą, duchową (wymiar religijny, zbawczy, wieczny, teofaniczny, apokatastatyczny, sacrum, sanctum). Motywy Miłoszowskiej „cywilizacji kupna i sprzedaży” pojawiają się niejako przy okazji w wierszach o. Kazimierza Wójtowicza („giełda” etc.). W tym sensie – zupełnego odpustu grzechów i win – Emaus krakowski wyznacza zupełnie inną perspektywę w możliwości uporządkowania twórczości par excellence krakowskiego poety-kapłana, o. Wójtówicza CR. Próba wieloaspektowego odczytania tytułu książki Dookoła Emaus i dalej natrafia co rusz, na jakieś nowe możliwości zrozumienia tytułowego przesłania autorskiego. Zapewne nie wyczerpuje to wszystkich jego aspektów. Autor zawarł w tytule książki różnorodne ślady pozwalające na odczytanie na nowo, w coraz to inny sposób, niczym Cortazarowską „grę w klasy”, według rozmaitych kluczy, według urozmaiconych kryteriów swojego dorobku poetyckiego. Tytuł tomiku sam w sobie daje odbiorcy wiele dróg odczytania (wszak biblijny termin droga do Emaus jaki pośrednio ewokowany jest przez książkę Dookoła Emaus i dalej) także umożliwia różne sposoby wyjaśnienia fenomenu relacji mistrza i uczniów. ‘Droga’ oznacza także w Ewangelii (Nowym Testamencie) także ‘sposób’ życia, który jest inny, nowy, odmienny niż ten dotychczasowy, co ma związek z nawróceniem, powrotem do Boga-Człowieka, jedynego Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Książka podzielona jest na poszczególne rozdziały (części) autorstwa o. K. Wójtowicza CR o następujących tytułach: Przedsłowie, Pierwopisy, W drodze, Przypisy do ziemi, Odpisy nadziei, Przepisy na światło, Zapisy dłużnika, Wypisy nie tylko pogodne, Napisy na piasku, Podpisy pod Przymierzem, Odpisy świadectwa, Wpisy w Księgę, Spisy obietnic, Tryptyk papieski albo ostatnie dni Jana Pawła II, Dopisy procentów, Rysopisy pielgrzymów, Brudnopisy pytlowane, Z nowych wierszy, Z przekładów. Ponadto w skład książki Dookoła Emaus i dalej wchodzi posłowie pt. Prawie posłowie, autorstwa ks. dra Stefana Radziszewskiego, składający się z tekstu pt. Jeden wiersz o Emaus oraz studium pt. Siedemnaście uwag o poezji ks. Kazimierza Wójtowicza. Nadto znajduje się w tej części publikacji garść cytatów zaczerpniętych z opinii innych autorów o twórczości poetyckiej omawianego tu krakowskiego autora-zmartwychwstańca pt. O wierszach Kazimierza Wójtowicza. Opinie o poezji o. Wójtowicza wyrazili tu zarówno duchowni, jak i świeccy, w tym: Andrzej Babuchowski (1949-), Krzysztof Dybciak (1948-), ks. Franciszek Kamecki (1940-), Aleksander Kowalski, Stanisław Kozielski, Katarzyna Krupa, Ryszard Matuszewski (1914-2010), ks. Bonifacy Miązek (1935-), Beata Pierz, Jan Skoczyński (1946-), Wiesław Jan Wysocki (1950-). Poza tym książka zawiera dodatkowe części stanowiące jej aparat naukowy, ułatwiający wyszukiwanie informacji, tj. bibliografię ważniejszych dzieł autora (tylko książkowych) i biografię o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Bio/bibliogram, oraz trzy indeksy: Alfabetyczny spis utworów, Alfabetyczny spis incipitów, Indeks wersetów biblijnych, nadto wykaz pierwodruków, pt. Pierwsze wydania tomików poezji zawierający nie tylko wykaz tomów wydanych po polsku, niemiecku i włosku, ale także wybory i zbiory poetyckie, nadto wykaz kilkunastu antologii, w których drukował autor Dookoła Emaus i dalej. Zbiór poezji o. Wójtowicza CR jest niezwykle wartościową publikacją, zbierającą w jednym, opasłym tomie reprezentatywny wybór autorski jego wierszy religijnych i innych. Odnajdujemy tu także udane, świetne tłumaczenia poezji z obcych języków, takich poetów jak: Rose Ausländer, Datlev Block, ka. Dietrich Bonhoeffer, Christine Busta, Georg Bydlinski, ks. Ernesto Cardenal, Paul Celan, Josef Dirnbeck, Gerhard Fritsch, Gertrud Fussenegger, Martin Gutl, Paul Konrad Kurz, Kurt Marti, Rainer Maria Rilke, Rudolf Otto Wiemer, Eva Zeller, Michael Zielonka. Warto sięgnąć po arcyciekawy zbiór poetycki o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) także w kontekście współczesnych analiz poezji religijnej i sakralnej dokonywanych przez literaturoznawców, teologów literatury i rozmaitych „sakrologów”. Można go wpisać do kanonu polskiej poezji religijnej oraz klasyki polskiego przekładu poetyckiego XX i XXI wieku jako zasłużonego przedstawiciela kultury polskiej i godnego uwagi twórcę literatury pięknej, mając świadomość, że realnie nie ma twórczości doskonałej bez skazy i twórców pozbawionych wad. O. K. Wójtowicz CR próbuje owe wady i skazy ludzkie przezwyciężyć poetycko, dając czytelnikowi namiastkę oczekiwanej rzeczywistości doskonałej (zmartwychwstałej), którą poniekąd tylko w przebłyskach rozbudowanej teologicznie i literacko wyobraźni antycypuje swoimi wierszami tak, jak potrafi najlepiej, nie unikając tematów trudnych, złożonych, które uchwytuje, jak się może wydawać odbiorcy, łatwo i prosto, mając biblijny dar nie tylko języków ale i talent tłumaczenia języków.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 211-216
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies