Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Marek Kaszewski, Studia z leksykografii historycznej. Wydanie 2. rozszerzone, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2016, ss. 194

Autorzy:

Walczak, Bogdan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/777141.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

leksykografia historyczna
recenzja

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2017, 74/1; 177-179
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Leksykograficzne historie wyrazów – słowniki w słownikach. Uwagi wstępne o leksemie słownik
Lexicographic word histories – dictionaries in dictionaries.Introductory remarks on the lexeme dictionary

Autorzy:

Migdał, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/11543523.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

leksykografia
słownik
lexicography
dictionary

Opis:

The article presents the history of the lexeme słownik (dictionary) in Polish lexicography. The considerations concern the basic meaning of a word, i.e. the definition of an ordered set of words in a language. The Polish lexicographic history of słownik begins in the 17th century in Grzegorz Knapski’s Tezaurus and continues uninterruptedly to this day.
W artykule przedstawiono dzieje leksemu słownik w polskiej leksykografii. Rozważania dotyczą podstawowego znaczenie słowa, czyli określenia uporządkowanego zbioru wyrazów jakiegoś języka. Polska leksykograficzna historia słownika rozpoczyna się w XVII wieku w Tezaurusie Grzegorza Knapskiego i trwa nieprzerwanie do dzisiaj.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2022, 2 A (26); 67-73
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Osobliwe określenia przymiotnikowe... i ekwiwalenty rzeczownikowe mitologizmów leksykalnych w Słowniku języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego

Autorzy:

Puda-Blokesz, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459485.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

leksyka
mitologizmy
leksykografia
stylistyka

Opis:

Samuel Bogumił Linde’s Słownik języka polskiego comprises not only a rich set of mythology-based lexical expressions (as headwords or sub-entries in sections on derivatives), but also an account of their then-current colourful linguistic and poetic context, by which the following is meant: adjectives (mostly given in a sub-entry and exhibiting the form of compounds called compound epithets) and noun equivalents of mythological expressions (present adjacently in lexicographical notation). This context has been analyzed from various perspectives: semantic and lexical, morphological and structural, stylistic and varietal, textual and source-focused, lexicographical. Some language units included in the context, often marked by Linde with two superscript asterisks, are called peculiar here as they are provocative in form and meaning (morphological neologisms, borrowings, morphological calques and stylized semantic neologisms).

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2014, 9
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Materiały do osiągnięć leksykografii słowiańskiej

Autorzy:

Sierociuk, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498424.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

osiągnięcia leksykografii
leksykografia słowiańska

Źródło:

Gwary Dziś; 2017, 9; 217
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Color Names in "Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice" (Eng. "Russian-Latvian-German Dictionary") (1872) by K. Valdemārs
Nazwy kolorów w Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) (1872) K. Valdemārsa

Autorzy:

Roze, Anitra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967582.pdf

Data publikacji:

2015-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

lexicography
historical dictionaries
leksykografia
słowniki historyczne

Opis:

The article gives a brief insight in the late 19th century lexicographical situation in Latvia, emphasizing especially the role and place of the first Latvian dictionary that was compiled by a Latvian author – i.e., the Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (Eng. Russian-Latvian-German Dictionary) (1872) created by Krišjānis Valdemārs. This study analyzes one particular lexical group as it is represented in this dictionary – color names. The dictionary presents a rich material for research, especially in the context of the semantics and morphology of color designations. It contains 146 entries describing colors and their shades, which include not only abstract but also a large number of specific color names.
Artykuł daje wgląd w sytuację leksykograficzną Łotwy w końcu XIX w., podkreślając zwłaszcza doniosłą rolę pierwszego słownika języka łotewskiego zestawionego przez Łotysza Krišjānisa Valdemārsa pod tytułem Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) z roku 1872. Przedmiotem analizy jest sposób przedstawienia w tym dziele jednej grupy leksykalnej – nazw kolorów. Słownik przedstawia sobą bogaty materiał badawczy, zwłaszcza w zakresie semantyki i morfologii oznaczeń kolorów. Wśród 146 haseł poświęconych kolorom i ich odcieniom znalazły się nie tylko nazwy abstrakcyjne, lecz także liczne konkretne nazwy kolorów.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 115-142
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Leksykograficzne historie wyrazów – słowniki w słownikach. Słownik – część II
Lexicographic word histories - dictionaries in dictionaries. Dictionary – part II

Autorzy:

Migdał, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28409207.pdf

Data publikacji:

2023-12-31

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

leksykografia
słownik
znaczenie
lexicography
dictionary
meaning

Opis:

The article is a continuation of research dealing with the problem of dictionary history of names of lexicographic collections. The considerations concern the history of the lexeme dictionary in Polish lexicography in terms other than the basic meaning of a word, i.e. ‘an ordered set of words of a language’. The history of the following meanings recorded in Polish dictionaries is presented in a chronological order: ‘man of words, honorable’, ‘editor’s office; the premises where the editorial office of the dictionary is located’, ‘a certain set of words; vocabulary’, ‘a book containing an ordered collection of words of a language’ and ‘a publication containing texts informing about specific issues, arranged alphabetically according to selected words or terms’. Often, the emergence of some meanings results from the principles adopted by the authors of the dictionary, from the detail in extracting meanings and underlinings.
Artykuł stanowi kontynuację badań podejmujących problematykę słownikowych historii nazw zbiorów leksykograficznych. Rozważania dotyczą dziejów leksemu słownik w polskiej leksykografii w zakresie innych niż podstawowe znaczenie słowa, czyli ‘uporządkowany zbiór wyrazów jakiegoś języka’. Zaprezentowano w układzie chronologicznym historię zanotowanych w polskich słownikach znaczeń: ‘człowiek słowny, honorowy’, ‘redakcja słownika; lokal gdzie się mieści redakcja słownika’, ‘pewien określony zasób wyrazów; słownictwo’, ‘książka zawierająca uporządkowany zbiór wyrazów jakiegoś języka’ oraz ‘publikacja zawierająca teksty informujące o określonych zagadnieniach, uporządkowane alfabetycznie według wybranych słów lub terminów’. Często pojawienie się niektórych znaczeń wynika z przyjętych przez autorów zasad opracowania słownika, ze szczegółowości w wyodrębnianiu znaczeń i podznaczeń.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 179-186
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Leksykograficzne świadectwo wpływu europejskich języków i kultury na Indian Nahua: Szymon Gruda, Language and Culture Contact Phenomena in the Sixteenth-Century Vocabulario trilingüe in Spanish, Latin and Nahuatl, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018, 218 s.

Autorzy:

Koczarski, Zdzisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081396.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

nahuatl
aztecki
hiszpański
łacina
Nahua
Aztekowie
leksykografia

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 247-251
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Jeszcze o potrzebie dokumentowania leksyki gwarowej (na przykładzie wybranych wyrazów południowomałopolskich z okolic Biecza)
Even need for documenting dialectal lexics (on the example of selected words from South Malopolska around Biecz)

Autorzy:

Karaś, Halina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498454.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

leksykografia gwarowa
leksyka gwarowa
dokumentacja
gwary małopolskie

Opis:

The aim of the article is to draw attention to the need of documenting the dialect lexicon. While Polish dialectology can boast of many publications, field studies continue to confirm that the documentation of dialect vocabulary is incomplete. In this article I have selected a few words from Southern Poland recorded in the villages of Bugaj and Sitnica to show how many dialect variants remain undocumented, not noted in the existing sources, or how their credentials are incomplete, especially in terms of their different meanings.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę dokumentowania leksyki gwarowej. Mimo iż polska dialektologia może poszczycić się wieloma opracowaniami, to jednak ciągle przekonujemy się podczas badań terenowych, że dokumentacja słownictwa gwarowego jest niepełna. W artykule na przykładzie wybranych wyrazów południowomałopolskich odnotowanych we wsiach Bugaj i Sitnica pokazuję, jak wiele jeszcze dialektyzmów jest nieudokumentowanych, nieodnotowanych w istniejących źródłach, albo też jak ich poświadczenia są niepełne, zwłaszcza w zakresie różnych ich znaczeń.

Źródło:

Gwary Dziś; 2019, 11; 19-27
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Siara w kulinarnej kulturze wsi. Z terenowej eksploracji materiału leksykograficznego
Colostrum in the culinary culture of rural areas. The field exploration of lexicographic material

Autorzy:

Sierociuk, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26850448.pdf

Data publikacji:

2022-12-22

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

culinary
dialectal lexicography
colostrum
kulinaria
leksykografia gwarowa
siara

Opis:

W artykule ukazane jest bogactwo materiału terenowego praktycznie w dotychczasowych eksploracjach pomijanego. Z racji braku stosownych poświadczeń w dostępnych opracowaniach założeniem było przedstawienie w miarę bogatej dokumentacji terenowej. Charakter opracowania łączy dociekania leksykograficzne z prezentacją rezultatów tychże eksploracji. Przywoływany materiał pozyskiwany był w latach 2005–2020; są to relacje pochodzące od mieszkańców różnych części Polski – głownie jednak Wielkopolski – punktów badawczych jest prawie 70. Wbrew przyjmowanemu poglądowi o braku wykorzystywania siary w tradycyjnej kuchni, przedstawiony materiał dowodzi bardzo żywej jej tradycji w środowisku wiejskim.
The article shows the richness of field material which has been practically neglected in previous explorations. Due to the lack of relevant certificates in the available studies, the assumption was to present relatively extensive field documentation. The nature of the study combines lexicographic investigations with the presentation of the results of these explorations. The mentioned material was obtained in the years 2005–2020; these are reports from the inhabitants of various parts of Poland – mainly, however, from Greater Poland – with almost 70 research points. Contrary to the accepted view that colostrum is not used in traditional cooking, the presented material proves that this tradition is very alive in rural areas.

Źródło:

Gwary Dziś; 2022, 15; 183-198
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Концепт ТРУД в белорусском языке по данным лексикографии

Autorzy:

Кожинова, Алла А.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611718.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

labour
values
Byelorussian lexicography
praca
wartości
białoruska leksykografia

Opis:

The author makes an attempt to compare the role of the lexical units pratsa and rabota, as well as their derivatives, in the formation of the concept labour in the Byelorussian language. She comes to the conclusion that the main content of the concept arises in the area of overlapping the semantic fields of these lexemes. Labour is a socially useful and officially organized activity which is performed within a certain time period. It should be mentioned that non-manual work is more important. Labour is both the duty of a human being and a means of one’s living arrangements. Although labour and subjects of labour (first of all employees) receive unambiguously positive evaluation, in the semantics of the lexemes being discussed latent negative attitude to heavy and dirty work appears, which often manifests the essence of labour.
Autorka porównuje rolę jednostek leksykalnych praca i rabota a także ich pochodnych w tworzeniu konceptu praca w języku białoruskim. Dochodzi do wniosku, że główna treść pojęcia powstaje w obszarze nakładania się pól semantycznych tych słów. Praca to społecznie użyteczna i oficjalnie zorganizowana działalność, która jest wykonywana w określonym czasie, przy czym praca ręczna jest ważniejsza. Praca jest zarówno obowiązkiem człowieka, jak i możliwością zdobywania środków do życia. Chociaż praca i podmioty pracy (przede wszystkim pracownicy) otrzymują jednoznacznie pozytywną ocenę, to praca w języku białoruskim kojarzy się też z brudem i znojem, i owe negatywne aspekty stanowią istotę pojęcia.
There is no abstract available for this language

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Halina Karaś, Polska leksykografia gwarowa, Warszawa 2011, ss. 432

Autorzy:

Nowowiejski, Bogusław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2119788.pdf

Data publikacji:

2012-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

recenzja
gwara
leksykografia gwarowa
słownictwo gwarowe
słowniki gwarowe

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 363-368
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Wybrana współczesna polska terminografia z zakresu nauk humanistycznych – przegląd, próba syntezy

Autorzy:

Woźniak-Wrzesińska, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022840.pdf

Data publikacji:

2020-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

leksykografia
humanistyka
słowniki terminologiczne
lexicography
humanities
terminological dictionaries

Opis:

Celem artykułu jest zaprezentowanie polskich słowników terminologicznych z zakresu nauk humanistycznych. Po scharakteryzowaniu stanu badań, sposobu gromadzenia danych oraz metod jego opisu przechodzę do części deskryptywnej, w której opisuję kilka parametrów zebranych słowników specjalistycznych.  
The aim of the article is to present Polish terminological dictionaries in the field of humanities. After presenting the state of research, the method of data collection and methods of its description I come to the descriptive part, where I characterize several parameters of collected specialized dictionaries.  

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 71-89
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Język sportu w ujęciu leksykografów. Analiza terminograficzna wybranych słowników z terminologią sportową
The language of sport as object of interest of the lexicographers. A terminographic analysis of chosen dictionaries of sport terminology

Autorzy:

Murrmann, Julia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475627.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

sport
słownik
leksykografia
analiza terminograficzna
dictionary
lexicography
terminographic analysis

Opis:

Biorąc pod uwagę bogactwo językowe omawianej dziedziny, jej dynamicznie rozwijające się słownictwo specjalistyczne oraz, ogólnie, międzynarodowy charakter sportu, trzeba uznać, że kompetentnie przygotowane dzieła leksykograficzne z terminologią sportową stanowią ważny element skutecznej komunikacji w sferze kultury fizycznej. W artykule omówione zostały trudności, na jakie napotykają autorzy, często praktycy nie-językoznawcy, dwu- lub wielojęzycznych słowników sportu lub słowników poszczególnych dyscyplin. Przeprowadzona zgodnie z metodologią Łukasika (2007) analiza terminograficzna wybranych słowników, uwzględniająca parametry makro-, medio- oraz mikrostruktury, pozwoliła wyodrębnić kwestie problematyczne, które wynikają w dużej mierze z samej specyfiki języka — czy lepiej — języków sportu oraz z typowych trudności związanych z opracowywaniem dzieł terminologicznych. Wyniki badań mogą przyczynić się do ułatwienia pracy przyszłych leksykografów podejmujących się napisania kolejnych słowników.
Considering the linguistic variety of the analyzed field, its dynamically developing specialized vocabulary and, generally, the international character of sport, it can be stated that the competently prepared lexicographic compositions are an important element of an efficient communication within the sphere of physical culture. The focus of the present paper goes to the difficulties of the authors, often practitioners non linguists, of the two- or multilingual dictionaries of sport or of a chosen sport discipline. The conducted terminographic analysis of the chosen dictionaries based on Łukasik’s methodology (2007), including macro-, medio- and microstructure parameters, enabled to identify the main problematic issues, which are related to the specifics of language or — better — languages of sport and to the typical difficulties connected with the construction of a dictionary. The findings of the research may contain valuable recommendations for future dictionary-makers.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2015, 29; 245-267
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Defining collocations for the purposes of LSP lexicography

Autorzy:

Zagórska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2120310.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

collocation
dictionary
lexicography
LSP
kolokacja
słownik
leksykografia
język specjalistyczny

Opis:

A widely held view of linguistic researchers claims that collocations constitute a difficult and crucial aspect of vocabulary knowledge. The above-mentioned view is reflected in linguistic theory and practice. Collocations are justly devoted attention by linguists as well as all the individuals who aspire to fluently use a foreign language. Nevertheless, the term itself remains a subject of controversy, since linguistic literature provides various definitions of collocations. The differences between various definitions are related to their contexts as well as purposes for which they are formed. The present article accepts the context-dependence of various definitions of collocations and aims to propose a definition to be employed for the purposes of LSP lexicography.
Znajomość kolokacji danego języka jest niezbędna do posługiwania się nim na wysokim poziomie zaawansowania. Sam termin „kolokacja” pozostaje jednak przedmiotem kontrowersji, a w różnych pracach podaje się różne jego definicje. Rozbieżności między poszczególnymi definicjami wiążą się z kontekstami, w jakich są one formułowane oraz celami, dla których są tworzone. Pomimo problemów wynikających z opisywanego stanu rzeczy, w niniejszym artykule przyjmuje się, że wspomniane różnice stanowią konieczność. Celem artykułu jest zaproponowanie definicji kolokacji odpowiedniej w kontekście leksykografii języków specjalistycznych.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2022, 1; 90-103
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

[Recenzja]: Krzysztof Rafał Prokop, Gnieźnieńscy wikariusze in pontificalibus, sufragani i biskupi pomocniczy. Szkice biograficzne, Gniezno-Kraków 2012, ss. 317, ISBN 978-83-6180-657-8

Autorzy:

Walkusz ks., Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2088360.pdf

Data publikacji:

2022-06-29

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

archidiecezja gnieźnieńska
biskupi polscy
dzieje Kościoła
historiografia
leksykografia-biografistyka

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2022, 118; 543-546
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Rak jako metafora w języku internautów – znaczenie i nacechowanie ekspresywne

Autorzy:

Wabnic, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559880.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

lexicography
expressive attitude
rak (cancer)
leksykografia
nacechowanie ekspresywne
rak

Opis:

Rak (Cancer) as a metaphor in the language of Internet users – meaning and expressive attitude This paper concerns the description and expressive evaluation of the word rak (cancer), which appears in texts of Internet users. The new uses of word rak are the language change caused by English borrowing sentence pattern that appears in image macro “That Post Gave Me Cancer”. That image macro quickly gained ground on the Polish Internet last years. This paper concentrates on the metaphorical use of the word rak and its previous meanings in Polish. In addition, in the description of the expressive attitude, the article refers to the general tendency to use the disease names as sources of metaphors.

Źródło:

Orbis Linguarum; 2018, 51; 223-235
1426-7241

Pojawia się w:

Orbis Linguarum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Koncepcja Słownika języka i kultury Wielkopolski a seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne
The concept of Słownik języka i kultury Wielkopolski (Dictionary of Greater Poland’s language and culture) and the series Wielkopolskie Słowniki Regionalne (Greater Polish Regional Dictionaries)

Autorzy:

Osowski, Błażej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28765372.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

dialekt wielkopolski
leksykografia
słownik
Greater Poland dialect
lexicography
dictionary

Opis:

Dialekt wielkopolski jest jednym z najsłabiej opracowanych w Polsce pod względem leksykograficznym. Istnieją słowniki amatorskie oraz rozpoczęto wydawanie słowników tematycznych z poszczególnych części dialektu, brak jednak opracowania leksyki dotyczącego całej Wielkopolski właściwej. Publikacja tego typu będzie zatem wypełnieniem owej luki. Ponadto dzięki istnieniu słowników (lub pracom nad nimi) z innych regionów możliwe będą badania porównawcze oraz o charakterze ogólnogwarowym. Niniejszy tekst nie jest studium o charakterze materiałowym, analitycznym czy syntetycznym, lecz opracowaniem koncepcyjnym. Jego zadaniem jest przybliżenie pomysłu słownika ogólnowielkopolskiego.
The Greater Polish dialect is one of the least developed ones in Poland in terms of lexicography. There are amateur dictionaries available and thematic dictionaries on individual parts of the dialect have been published, but there is no lexicographic study covering the entire Greater Poland proper. A publication of this type will therefore fill this gap. Moreover, the existence of dictionaries (or works on them) from other regions will enable comparative and general dialectal studies. This text is a conceptual rather than a material, analytical, or synthetic study. Its objective is to present the idea of a dictionary covering the whole Greater Poland.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2023, 808, 9; 84-91
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

A złote jabłko stało się jabłkiem niezgody – o kulturowym i leksykograficznym wymiarze dwóch mitologizmów z komponentem nazywającym owoc
And złote jabłko (the golden apple) Became jabłko niezgody (the apple of discord): On the Cultural and Lexicographic Dimension of Two Mythology-Based Expressions Which Contain a Fruit Name

Autorzy:

Puda-Blokesz, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459298.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

frazeologia
mitologia
symbolika
kultura
leksykografia
phraseology
mythology
symbols
culture
lexicography

Opis:

In the phraseological stock of Polish there can be found language units which conceal a cultural symbolism of mythological provenance – symbolism that speakers are perhaps sometimes unaware of. In this group tere are two phraseological expressions containing a fruit name (apple) that seem to be genetically related to Greek mythology: the złote jabłko [golden apple] and the jabłko niezgody [apple of discord]. The article presents the etymology of the ‘apple’ lexeme, broadly outlines the symbolism of apple and apple tree in various cultures and mythologies, and eventually discusses, inter alia, (1) mythological motivation of the units under consideration, (2) semantic and formal status of mythology-based phraseological expressions, (3) lexicographic status of both expressions, and (4) their international character.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 146-162
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Z dziejów słów i ich znaczeń – "święty" (Część 2. Od doby nowopolskiej do współczesności)

Autorzy:

Kuć, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32083845.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny

Tematy:

history
lexicography
linguistic explications
saint
święty
historia
leksykografia
eksplikacje językowe

Opis:

Leksem święty jest obecny w polszczyźnie od dawna w tym samym brzmieniu i postaci graficznej co dzisiaj, ale na przestrzeni dziejów języka podlegał różnym zmianom semantycznym. Niektóre ze starszych znaczeń, tych podstawowych, są żywe także współcześnie. Artykuł jest próbą eksplikacji zamieszczonego w tytule słowa oraz jego znaczenia, użyć w konkretnych tekstach i kontekstach, jego sensu oraz definicji słownikowych, co znaczą i jak się odnoszą do podstawowej wartości semantycznej wyrazu święty.
The lexeme saint has been present in Polish for a long time in the same sound and graphic form as today, but throughout the history of the language it has undergone various semantic changes. Some of the older meanings, the basic ones, are still alive today. The article is an attempt to explain the word in the title and its meaning, its use in specific texts and contexts, its sense and dictionary definitions, what they mean and how they relate to the basic semantic value of the word saint.

Źródło:

Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 21-33
2080-3400

Pojawia się w:

Język - Szkoła - Religia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Cerkiewnosłowiańskie określenia dzieci i osób młodych w wybranych źródłach leksykograficznych
Church Slavic Descriptions for Children and Youth in Selected Lexicographic Sources

Autorzy:

Petrov, Ivan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2171245.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Akademia Supraska

Tematy:

nazwy osób młodych
język (staro)cerkiewnosłowiański
leksykografia
synonimia
frazeologia biblijna

Opis:

This article discusses the description of the meaning of nouns (and some derivatives) that refer to children and youth in the Church Slavic language (both Old and New Church Slavic). It provides a compilation and comparison of entries and definitions extracted from the most important and, possibly, the newest lexicographic sources of the Church Slavic language: definitional dictionaries, bilingual dictionaries, a paronym dictionary, and a phraseological dictionary. The observations concern the degree of concretization of individual lexemes’ meaning, the scope of synonimization and lexicological hierarchy within a given semantic field, as well as the possibilities of using the analyzed words in a general or figurative sense noted in the dictionaries. Based on the review of the existing lexicographic sources, postulates are formulated regarding further possible directions of linguistic and translational analysis of the subject lexis

Źródło:

Latopisy Akademii Supraskiej; 2020, Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia, 11; 17-28
2082-9299

Pojawia się w:

Latopisy Akademii Supraskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Uwagi o słownictwie i frazeologii więziennej w Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej
Remarks on prison vocabulary and phraseology in Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny [The Practical dictionary of modern Polish language], ed. H. Zgółkowa

Autorzy:

Piotrowska-Wojaczyk, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497053.pdf

Data publikacji:

2016-05-23

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

leksykografia
słownictwo i frazeologia więzienna
lexicography
prison vocabulary and phraseology

Opis:

The aim of this article is to exhibit prison vocabulary and phraseology included in Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny [The Practical dictionary of modern Polish language], ed. H. Zgółkowa as well as present the semantic analysis of the lexis. On the basis of the collected materials, it has been concluded that the basic characteristic of prison lexis is a substantial narrowing of the world view. However, thematic vocabulary related to living conditions – taking into account the poverty of designata – is very rich. Many vocabulary items used in prison jargon are emotionally loaded, which testifies to subjective and evaluative character. The language of prisoners is abundant in expressive vocabulary, which in fact is already known in the general language, but here, it receives new, usually metaphorical, meaning.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2016, 1(13); 173-187
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Z dziejów słów i ich znaczeń – „święty” (Część 1. Od czasów najdawniejszych do doby średniopolskiej)
From the history of words and their meanings – saint (Part. 1. From the ancient times to the Middle Polish era)

Autorzy:

Kuć, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32083718.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny

Tematy:

saint
history
lexicography
linguistic explications
święty
historia
leksykografia
eksplikacje językowe

Opis:

Leksem święty jest obecny w polszczyźnie od dawna w tym samym brzmieniu i w takiej samej postaci graficznej co dzisiaj, ale na przestrzeni dziejów języka podlegał różnym zmianom semantycznym. Niektóre ze starszych znaczeń, tych podstawowych, są żywe także współcześnie. Artykuł jest próbą eksplikacji zamieszczonego w tytule słowa oraz jego znaczenia, użyć w konkretnych tekstach i kontekstach, jego sensu oraz definicji słownikowych – co znaczą i jak się od-noszą do podstawowej wartości semantycznej wyrazu święty.

Źródło:

Język - Szkoła - Religia; 2022, 17; 23-34
2080-3400

Pojawia się w:

Język - Szkoła - Religia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Лексікаграфічныя працы ў Вялікім Княстве Літоўскім у XVI – XVII стст.
Prace leksykograficzne w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI–XVII wiekach
Lexicographical works in the Grand Duchy of Lithuania in the 16th–17th centuries

Autorzy:

Грэсь, Aннa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/944937.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

lexicography
periodization
glosa
dictionary
lexicographical work
leksykografia
periodyzacja
słownik
prace leksykograficzne

Opis:

W części wstępnej niniejszego artykułu przedstawiono periodyzację rozwoju leksykografii na ziemiach słowiańskich wraz z ogólną charakterystyką poszczególnych okresów. W dalszej części opisane są cztery najważniejsze prace leksykograficzne z okresu XVI–XVII wieków: "Leksis s tolkovaniem slovenskich mov prosto", Leksis Wawrzyńca Zizanija, "Leksikon slavenorosskij i imen tolkovanie" Pamby Beryndy oraz "Sinonima slavenorosskaa".
The introductory part of the article presents a concise periodization of the development of the Slavic lands lexicography together with the general characteristics of each period. The subsequent part of the analysis describes four most important lexicographical works from the 16th and 17th centuries: "Leksis s tolkovaniem slovenskih mov prosto", Leksis by Lavrenty Zizanij, "Leksikon slavenorosskij i imen tolkovanie" by Pamva Berynda and "Sinonima slavenorosskaa".

Źródło:

Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6; 329-340
2081-2515

Pojawia się w:

Białorutenistyka Białostocka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Agrément w słowniku przekładowym: między teorią a praktyką
Agrément in a translation dictionary – between theory and practice

Autorzy:

Białek, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/463397.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej

Tematy:

lexicography
translation dictionary
equivalent
diplomacy
agrément
leksykografia
słownik przekładowy
ekwiwalent
dyplomacja

Opis:

The article puts forward a proposal for a Russian-Polish entry article on the diplomatic term of agrément. The study is a part of the lexicographic research project “Diplomacy and politics. Russian-Polish dictionary survey”. Bilingual (Russian-Polish) dictionaries give only the basic pair of equivalents of the term in question. However, the exploration of texts enabled the researcher to collect the pairs of equivalents not recorded so far in the Russian-Polish lexicography. Basing on the material of the proposed entry article the author highlights the methodological assumptions of the project – draws attention to frequency as a classifying criterion and the significance of monolingual and bilingual dictionaries for verification of collected material, as well as characterizes the peculiar nature of the process of confronting parallel texts (created independently of each other, yet similar in genre and topic).

Źródło:

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2017, 24; 1-21
2080-4814

Pojawia się w:

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Лексікаграфічныя працы ў Вялікім Княстве Літоўскім у XVI – XVII стст.
Prace leksykograficzne w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI–XVII wiekach
Lexicographical works in the Grand Duchy of Lithuania in the 16th–17th centuries

Autorzy:

Грэсь, Aннa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2106741.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

leksykografia
periodyzacja
glosa
słownik
prace leksykograficzne
lexicography
periodization
dictionary
lexicographical work

Opis:

W części wstępnej niniejszego artykułu przedstawiono periodyzację rozwoju leksykografii na ziemiach słowiańskich wraz z ogólną charakterystyką poszczególnych okresów. W dalszej części opisane są cztery najważniejsze prace leksykograficzne z okresu XVI–XVII wieków: "Leksis s tolkovaniem slovenskich mov prosto", Leksis Wawrzyńca Zizanija, "Leksikon slavenorosskij i imen tolkovanie" Pamby Beryndy oraz "Sinonima slavenorosskaa".
The introductory part of the article presents a concise periodization of the development of the Slavic lands lexicography together with the general characteristics of each period. The subsequent part of the analysis describes four most important lexicographical works from the 16th and 17th centuries: "Leksis s tolkovaniem slovenskih mov prosto", Leksis by Lavrenty Zizanij, "Leksikon slavenorosskij i imen tolkovanie" by Pamva Berynda and "Sinonima slavenorosskaa".

Źródło:

Białorutenistyka Białostocka; 2014; 329-341
2081-2515

Pojawia się w:

Białorutenistyka Białostocka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Struktura semantyczna artykułu hasłowego w słowniku przekładowym (leksem „przejść” i jego rosyjskie odpowiedniki)
On semantic structure of a dictionary entry (Polish lexeme PRZEJŚĆ and its Russian equivalents)
Семантическая структура словарной статьи (польская лексема PRZEJŚĆ и её русские эквиваленты)

Autorzy:

Labocha, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1179724.pdf

Data publikacji:

2020-10-07

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

лексикография
словарная статья
словари
leksykografia
artykuł hasłowy
słownik
lexicography
dictionary entry
dictionary

Opis:

W niniejszym artykule autor proponuje semantyczną analizę konfrontatywną polskiego leksemu przejść oraz jego rosyjskich odpowiedników – пройти i перейти, a także zestawienie takiej analizy z odpowiednimi artykułami hasłowymi w wielkich słownikach polsko-rosyjskich i rosyjsko-polskich. Celem analizy jest określenie optymalnej sekwencji znaczeń leksemu przejść, odpowiedni dobór ekwiwalentów, a także systemowo adekwatna i pragmatycznie użyteczna konstrukcja artykułów hasłowych dla wszystkich trzech jednostek leksykalnych.
В настоящей статье предлагается сопоставительный семантический анализ польской лексемы przejść и её русских эквивалентов пройти и перейти, а также сверка результатов данного анализа с соответствующими статьями в больших польско-русских словарях. Целью анализа является определение оптимальной секвенции значений лексемы przejść, соответствующий подбор эквивалентов и, следовательно, предлагается системно адекватное и прагматически пригодное строение словарной статьи для всех трёх лексем.
The article is devoted to a contrastive analysis of lexical (dictionary) meanings of the Polish lexeme przejść and its Russian equivalents пройти and перейти. The analysis also provides verification of its findings with the register of the three major Polish-Russian dictionaries. The purpose of the analysis is to establish a correct sequence of meanings of the Polish lexeme along with appropriate translation counterparts and suggest how to create a system-readable and pragmatically useful structure of dictionary entries for all the three lexemes.

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2021, 1; 150-164
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Elektroniczny słownik nazw wodnych Polski
The electronic dictionary of hydronyms in Poland

Autorzy:

Swoboda, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/131280.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Stowarzyszenie Geodetów Polskich

Tematy:

hydronimia
toponimia
leksykografia
rejestr nazw geograficznych
hydronymy
toponymy
lexicography
geographical names register

Opis:

W artykule omawiam opracowywany w formie elektronicznej Słownik nazw wodnych Polski. Ma on na celu zebranie jak największej liczby obiektów wodnych (zarówno wód płynących, jak i stojących) mających współcześnie lub w przeszłości nazwę. Na artykuł hasłowy składają się następujące informacje: współczesna nazwa obiektu, dane fizyczne obiektu, lokalizacja geograficzna, chronologiczne zestawienie zapisów historycznych i etymologia nazwy. Stworzony na potrzeby słownika moduł elektroniczny (w założeniu dostępny w Internecie) pozwala na łatwą edycję haseł, a także na przeszukiwanie i sortowanie bazy danych, jaką stanowi omawiany słownik, według wielu kryteriów i filtrów. W artykule opisuję historię powstania słownika, sposób jego tworzenia i późniejszego wykorzystywania. Przy opisie tworzenia haseł zwracam uwagę na problemy, na jakie napotykamy przy pozyskiwaniu danych z różnych rejestrów geograficznych.
In the article I present the electronic version of the dictionary of hydronyms in Poland. It aims to collect a wide amount of water facilities (both flowing and standing) that have a name (or had it in the past). Each entry in the dictionary consists of the following information: the contemporary name of an object, the physical properties of an object (length, area), the geographic location, the chronological summary of historical records and the etymology of each name. Electronic version of the dictionary (with the assumption of availability online) allows editing the entries, as well as searching and sorting in the database according to multiple criteria and filters. In the article I describe the process of creation of the dictionary and its subsequent use. I also pay attention to the problems we face with data acquisition from different geographic information databases.

Źródło:

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2012, 23; 407-417
2083-2214
2391-9477

Pojawia się w:

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

O niektórych nazwach ubiorów (stroju)… w Słowniku gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) Józefy Kobylińskiej i Słowniku gwar polskich Jana Karłowicza
In consideration of the selected names of costumes (attire), presented in Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) by Józefa Kobylińska and Słownik gwar polskich by Jan Karłowicz

Autorzy:

Koniusz, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459582.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

leksykografia gwarowa
Józefa Kobylińska
Jan Karłowicz
nazwy ubrań
dialectal lexicography
garment names

Opis:

The aim of the analysis and description in this paper is to examine words of foreign provenance: ‘baja’, ‘katanka’ (ǁkatana) and ‘łoktuszka’ (ǁłoktusza), selected from two lexicographical sources: a regional Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej), containing vocabulary from the late nineteenth century and the twentieth century, and the nationwide Słownik gwar polskich, in which the lexical material comes mainly from the second half of the nineteenth century. The author analyses the development of the meaning of the aforesaid words in Polish dialects, concerning “Gorce’’ area and other dialect territories, over the course of two centuries. It shows what their semantic development in relation to the donor’s language and the semantic differences in different territories of the Polish dialect were: where did they function as semantic dialects, which ones were regional in nature – Lesser Poland, and which ones were nationwide lexical units.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 86-95
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Les nouveaux mots dans le Petit Robert de la langue française 2021
New words in the dictionary Le Petit Robert de la langue française 2021
Nowe słowa w Petit Robert języka francuskiego 2021

Autorzy:

Niklas-Salminen, Aïno

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40271596.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

neologizm
ewolucja leksykony
leksykografia
słownik
neologism
evolution of the lexicon
lexicography
dictionary

Opis:

Słownik językowy oferuje nie tylko opis leksykonu w wypowiedziach werbalnych podmiotów mówiących, ale także postaw tych podmiotów wobec typów mówionych lub pisanych zachowań werbalnych. Słownik jest miejscem odniesienia, opisuje swoje oceny dopuszczalności zgodnie z normą kulturową. Leksykografowie języka francuskiego Petit Robert kładą nacisk na ewolucję języka, którą musi uwzględniać każde nowe wydanie słownika. Prowadzą walkę z jednomyślnością i zubożoną ekspresją, oferując bardzo szeroką wizję francuskich praktyk, począwszy od myśli abstrakcyjnej i współczesnych technik, aż po spontaniczną ekspresję zastosowań językowych. W tym artykule skupiono się na nowych słowach występujących w wersji tego słownika z 2021 r. Jeśli przestudiujemy wszystkie neologizmy dodane w tej pracy, możemy dość wyraźnie zobaczyć, w jakim kierunku ewoluuje leksykon języka francuskiego. Neologia działa w oparciu o pewną liczbę reguł, które charakteryzują się większa lub mniejszą produktywnością.
The language dictionary does not only propose to make a description of the lexicon in the verbal performances of the speaking subjects, but also that of the attitudes of these speakers with regard to the types of spoken or written verbal behaviours. The dictionary is a place of reference, it describes its judgments of acceptability according to a cultural norm. The lexicographers of Le Petit Robert de la langue française 2021 insist on the evolution of the language that each new edition of the dictionary must take into account. They lead a fight against single thought and impoverished expression by offering a very broad vision of French practices ranging from abstract thought and contemporary techniques to the spontaneous expression of language uses. This article focuses on the new words present in the 2021 version of this dictionary. If we study the neologisms added to this glossary, we can see quite clearly in which directions the lexicon of the French language is evolving. Neology works on the new basis of a certain number of rules which are characterized by their greater or lesser productivity.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2023, 23; 205-223
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Wielki słownik języka polskiego PAN jako słownik tematyczny
Wielki słownik języka polskiego PAN as a thematic dictionary

Autorzy:

Żmigrodzki, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30146725.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Polish lexicography
thematic dictionaries
Wielki słownik języka polskiego PAN
leksykografia polska
słowniki tematyczne

Opis:

Artykuł przynosi prezentację cech Wielkiego słownika języka polskiego PAN, które umożliwiają korzystanie z niego jako słownika tematycznego polszczyzny (największego pod względem liczby sklasyfikowanych jednostek). W pierwszej części przypomniano podstawowe zasady klasyfikacji tematycznej zastosowanej do podziału słownictwa w WSJP PAN, w części drugiej ukazano techniczne sposoby korzystania z wyszukiwarki zaawansowanej słownika do selekcji słownictwa tematycznego, w części trzeciej przedstawiono dane statystyczne dotyczące poszczególnych pól tematycznych w słowniku (według stanu na sierpień 2021 r.) i wstępne wnioski wypływające z ich ogólnej analizy.
The article describes those features of the Wielki słownik języka polskiego PAN (“Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”) which make it possible to use it as a thematic dictionary of Polish (the largest one in terms of the number of the classified units). The first part reminded the basic principles of the thematic classification adopted for the division of the vocabulary, the second part described the technical methods of using the dictionary’s advanced search engine to select the thematic vocabularies, the third part presented the statistical data concerning particular thematic fields of the dictionary (valid as of August 2021), and provided the preliminary conclusions following from their general analysis.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2022, 21; 153-166
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Leksykograficzne wędrówki pąci i peregrynacji
Lexicographical Journeys of pąć and peregrynacja

Autorzy:

Migdał, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459516.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

lexicography
history of vocabulary
pilgrimage
peregrination
leksykografia
dzieje słownictwa
pąć
pątnik
peregrynacja

Opis:

The article presents a lexicographical history of two word families: pąć and peregrynacja. It has been demonstrated how these families evolved quantitatively at various periods of the development of the Polish language, how the semantics of lexemes functioning in these aggregates changed. The analysed material has been excerpted from historical and modern general language dictionaries and etymological dictionaries of Polish as well as from expert publications in the field of religious studies.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 100-106
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Epicki poemat czy epicki melanż? Przegląd znaczeń i stabilność ekspresywna przymiotnika epicki

Autorzy:

Śmiełowska, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559934.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

lexicography
expressive attitude
epicki (epic)
epika (epic)
leksykografia
nacechowanie ekspresywne
epicki
epika

Opis:

Epic poem or epic party? Review of meanings and expressive stability of the adjective epic (epicki) This paper concerns the description and expressive evaluation of the word epicki (epic). In Polish, a new meaning appeared in the adjective epic, which was borrowed from English and gained popularity among users. The article contains an overview of the meanings of the adjective epicki based on book sources and web space, and illustrates its functioning in Polish. In addition, expressive characterization of the latest meanings of word and its stability has been characterized. The work also draws attention to other literary terms that have penetrated into colloquial Polish.

Źródło:

Orbis Linguarum; 2018, 51; 211-222
1426-7241

Pojawia się w:

Orbis Linguarum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Leksyka religijna we współczesnych słownikach języka polskiego (nazwy zakonnic i zakonników)
Religious lexis in modern dictionaries of Polish (names of nuns and monks)

Autorzy:

Migdał, Jolanta
Piotrowska-Wojaczyk, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911288.pdf

Data publikacji:

2018-11-29

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

lexicography
metalexicography
religious lexis
monk
nun
leksykografia
metaleksykografia
leksyka religijna
zakonnik
zakonnica

Opis:

Celem niniejszego tekstu, będącego kontynuacją naszych rozważań dotyczących  unkcjonowania słownictwa religijnego na płaszczyźnie leksykograficznej, jest analiza jednowyrazowych chrześcijańskich nazw zakonnic i zakonników. Materiał badawczy został wyekscerpowany z trzech współczesnych słowników języka polskiego (Słownika języka polskiego pod redakcją Mieczysława Szymczaka, Słownika współczesnego języka polskiego pod redakcją Bogusława Dunaja oraz Uniwersalnego słownika języka polskiego pod redakcją Stanisława Dubisza). Na uzyskany z nich zbiór jednostek złożyło się 50 określeń wynotowanych ze słownika pod red. Szymczaka, 32 z dzieła pod red. Dunaja i 52 z ostatniego z wymienionych tytułów (dla porównania – w stanowiącym inspirację do podjęcia przez nas tego zagadnienia Słowniku tematycznym języka polskiego. Człowiek w krainie słów autorstwa Małgorzaty Kity i Edwarda Polańskiego nazw zakonnic i zakonników odnotowano 120). W tekście przeprowadziłyśmy wnikliwą analizę chronologiczną materiału, do czego posłużyły nam liczne opracowania leksykograficzne – od Słownika staropolskiego, Słownika polszczyzny XVI wieku, przez Słownik Lindego, wileński, warszawski, po Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej. Wykazałyśmy również, że w siatce haseł poszczególnych słowników pojawiają się w większości te same jednostki językowe, a także w podobny sposób są one definiowane. Natomiast różnice między słownikami zaznaczają się wyraźniej na płaszczyźnie opisu leksykograficznego, a zwłaszcza dotyczą kwestii kwalifikacji haseł.
The purpose of this text, being a continuation of our considerations concerning the functioning of religious vocabulary in lexicographical context, is the analysis of one-word Christian names of religious nuns and monks. The material for study has been extracted from three modern dictionaries of Polish (Słownik języka polskiego [Dictionary of Polish], edited by Mieczysław Szymczak, Słownik współczesnego języka polskiego [Dictionary of Modern Polish], edited by Bogusław Dunaj and Uniwersalny słownik języka polskiego [Universal Dictionary of Polish], edited by Stanisław Dubisz). The total number of entries obtained is composed of 50 designations extracted from the dictionary edited by Szymczak, 32 from the volume edited by Dunaj and 52 from the last of the three dictionaries (for comparison – in the dictionary that inspired us to study religious lexis – Słownik tematyczny języka polskiego. Człowiek w krainie słów [The Topical Dictionary of Polish. Man in the Land of Words], by Małgorzata Kita and Edward Polański – there were 120 names of religious nuns and monks). The paper offers a careful chronological analysis of the material with the use of numerous lexicographic studies – from Słownik staropolski [Old-Polish Dictionary], Słownik polszczyzny XVI wieku [Dictionary of Polish of the 16th Century], through Słownik [Dictionary] by Linde, wileński [Dictionary of Vilnius], warszawski [Dictionary of Warsaw], to Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny [Practical Dictionary of Modern Polish], edited by Halina Zgółkowa. Additionally, the authors indicated that in the network of records of individual dictionaries, the same linguistic units appear most often, and, what is more, they are defined in a similar way. As far as the differences between the dictionaries are concerned, they become more conspicuous in the sphere of lexicographical description, and especially in qualification of entries.

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 34; 97-108
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Priest’s wife, matushka, presbytera czy popadija… a może khouria? Problematyka doboru angielskich odpowiedników haseł Słownika polskiej terminologii prawosławnej
Priest’s wife, matushka, presbytera or popadija… or maybe khouria? Issues of selection of English equivalents of entries in the Dictionary of Polish Orthodox Terminology

Autorzy:

Misijuk, Włodzimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1913412.pdf

Data publikacji:

2020-11-12

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

religious terminology
equivalents
diversity
Orthodoxy
lexicography
terminologia religijna
odpowiedniki
zróżnicowanie
prawosławie
leksykografia

Opis:

Artykuł analizuje problem obszernej, zróżnicowanej terminologii prawosławnej w języku angielskim w kontekście działań zmierzających do zebrania, uporządkowania, usystematyzowania i objaśnienia terminologii prawosławnej w języku polskim. Choć większość współczesnej prawosławnej literatury teologicznej publikowana jest po angielsku, prawosławna terminologia religijna w tym języku nie jest jeszcze ujednolicona i usystematyzowana. Dostępne opracowania słownikowe obejmują jedynie nikłą część obszernej terminologii i frazeologii. Artykuł wskazuje również na źródła i reguły doboru angielskich odpowiedników terminologii prawosławnej prezentowanych w Słowniku polskiej terminologii prawosławnej.
The article provides an analysis of vast and diverse Orthodox terminology in English in the context of attempts to gather, arrange, systematize and define Orthodox terminology in Polish language. Although majority of contemporary Orthodox theological writings is published in English, the Orthodox religious terminology in the language is not uniform and systematized yet. Accessible dictionaries contain only small part of the vast terminology and phraseology. The article describes sources and rules of selection of English equivalents to Orthodox terms presented in the Dictionary of Polish Orthodox Terminology.

Źródło:

ELPIS; 2020, 22; 61-68
1508-7719

Pojawia się w:

ELPIS

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Nazwy typów, części konstrukcyjnych oraz wyposażenia jednostek pływających w XVI-wiecznych drukowanych słownikach z polskim komponentem językowym
Names of types, construction parts and equipment of vessels in the 16th-century printed dictionaries with the Polish language component

Autorzy:

Kuliński, Bohdan A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089430.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

nautology
lexicography
early modernity
Latin
Polish
nautologia
leksykografia
wczesna nowożytność
język łaciński
język polski

Opis:

The article analyzes the Polish language nomenclature of types, construction parts and equipment of vessels recorded in the 16th-century printed dictionaries with the Polish component. In addition, the text reviews the current state of research and discusses the sources in view of the terminology in question. The excerpted source material has been listed in three tables.

Źródło:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 4; 83--106
0023-589X
2657-4020

Pojawia się w:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

ДОСЛІДЖЕННЯ УКРАЇНСЬКО-НІМЕЦЬКИХ ЛЕКСИЧНИХ ПАРАЛЕЛЕЙ У СЛОВНИКОВОМУ ФОРМАТІ
THE STUDY OF UKRAINIAN AND GERMAN LEXICAL PARALLELS IN DICTIONARY FORMAT

Autorzy:

Дубічинський, Володимир
Reuther, Tilmann

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041776.pdf

Data publikacji:

2019-01-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

leksykografia
paralele leksykalne
homonimy międzyjęzykowe
paronimy międzyjęzykowe
lexicography
lexical parallels
crosslinguistic homonyms
crosslinguistic paronyms

Opis:

Artykuł dotyczy kwestii opisu leksykografi cznego ukraińskoniemieckich paraleli leksykalnych, których cechą charakterystyczną jest podobieństwo pod względem brzmienia i pisowni oraz niezupełne podobieństwo bądź jego brak pod względem znaczenia. Przytoczono przykłady opisu słownikowego homonimów i paronimów międzyjęzykowych.
The article presents the lexicographical description of lexical parallels — formally similar words in two languages which are semantically similar or not — for Contemporary Ukrainian and German. In addition, the authors revise the concepts of crosslinguistic homonyms and synonyms.

Źródło:

Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 45-54
2300-4754

Pojawia się w:

Studia Ukrainica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Semantyka historyczna – zakres badań i ich wyniki
Historical semantics – scope of research and achievements

Autorzy:

Sieradzka-Baziur, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459535.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

historia języka
semantyka historyczna
leksykografia
leksykologia
history of language
historical semantics
lexicography
lexicology

Opis:

The article presents the scope of research conducted within regard to historical semantics in Poland. Semanticists do research on the history of word’s and construction’s meaning. The sources of research materials (dictionaries and texts) are discussed. The on-line Conceptual Dictionary of Old Polish is described in detail as one of the sources. Also there are presented some achievements of Polish linguists in semantic-historical research.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 226-237
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Leksykograf u podnóża rockowej wieży Babel. Muzyka popularna a słowniki nazw własnych
A lexicographer at the foot of the rock tower of Babel. Popular music and dictionaries of proper names

Autorzy:

Marcinkiewicz, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1944366.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Narodowe Centrum Kultury

Tematy:

rock
muzyka popularna
nazwy własne
słownik
leksykografia
popular music
proper names
dictionary
lexicography

Opis:

This article focuses on the place that proper names originating from rock, or popular music in general, take or could take in dictionaries of proper names. It starts with an overview of onomastica published thus far, revealing a limited interest of Polish researchers in proper nouns related to this form of artistic activity. This discovery prompted the author to share his suggestions regarding such an onomasticon, or even onomastica, where names from popular music and specific categories would take a central place. Conditions are proposed which such a dictionary can or must meet based on the categories used in lexicography such as macro-, micro-, media- and megastructure. The final section of the article presents examples of the proposed lexicographic entries used in practice. Prepared on the example of the proper noun ‘Yes’, the first proposal is to limit the term description to basic data (spelling, pronunciation, explanation of the name, inflection in Polish). The second option develops the entry and refines it: firstly, by adopting the microstructure plan with the special role of a commentary, and secondly, in the context of the media-structure, i.e. by presenting it among other related entries.

Źródło:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 114, 2; 87-102
1230-4808

Pojawia się w:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Les relations sémantiques dans un dictionnaire bilingue basé sur un corpus: problème de typologie
The Semantic Relations in the Bilingual Dictionary Based on the Text Corpus: The Problem of the Typology
Relacje semantyczne w słowniku dwujęzycznym opartym na korpusie tekstów: problem typologii

Autorzy:

Bralewski, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1886439.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

leksykografia dwujęzyczna
semantyka
językoznawstwo komputerowe
traduktologia
computational linguistics
translation studies
bilingual lexicography
semantics

Opis:

Artykuł podejmuje próbę opisu relacji semantycznych łączących ekwiwalenty przekładowe pobrane z korpusu bitekstów dla potrzeb słownika dwujęzycznego. Opis oparto na składnikowym modelu znaczenia odwołującym się do rachunku zbiorów. Mimo trudności, które wynikają z niemożności rygorystycznego oddzielenia planu treści komunikatu od jego planu wyrażania, zastosowany model nadaje się – zdaniem autora – do całościowego opisu dwujęzycznych danych leksykalnych, o czym świadczą omówione przykłady. Artykuł zawiera informacje o rozkładach częstości omawianych relacji semantycznych w części korpusu obejmującej 20 081 jednostek.
The paper attempts to describe the semantic relations which joined together a translation equivalents taken from the bitext corpus for a bilingual dictionary. The description is based on the component model of significance referring to the set theory. Despite the difficulties of the separating the content plan of the message form its expression plan—in author’s opinion—the used model is suitable for a comprehensive description of bilingual lexical data, as it is evidenced by the examples discussed. The article contains the information about the frequency distributions of the discussed semantic relations in the corpus including 20081 units

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 149-181
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Czy nacjonalizm może być wartością? O nacjonalizmie w słownikach i współczesnej publicystyce
Can nationalism be a value? Nationalism in Polish dictionaries and contemporary journalism

Autorzy:

Polkowska, Laura

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1879774.pdf

Data publikacji:

2021-12-18

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

nationalism
linguistic profiling
semantics
value
lexicography
weekly
nacjonalizm
profilowanie
semantyka
wartość
leksykografia
publicystyka

Opis:

Tekst został poświęcony pojęciu nacjonalizmu oraz jego semantycznemu profilowaniu w słownikach i najnowszej publicystyce. Leksykografowie definiują nacjonalizm jako termin neutralny lub wartościujący ujemnie. Eksplikacja zawierająca pozytywną ocenę pojawia się wyłącznie w słowniku politologicznym z okresu międzywojennego, którego autor był działaczem endeckim. We współczesnych tygodnikach opinii dominuje traktowanie nacjonalizmu jako antywartości – publicyści przypisują mu takie cechy jak wrogość i agresja w stosunku do przedstawicieli innych narodów, posługiwanie się strachem, bliski związek z totalitaryzmem oraz nieuczciwe podszywanie się pod inne postawy społeczne. Użycia neutralne leksemu nacjonalizm są znacznie rzadsze, z kolei traktowanie pojęcia jako pozytywnej wartości opartej na miłości do ojczyzny zbyt incydentalne, by można je uznać za wyraźną tendencję w dyskursie publicznym.
This sketch is devoted to the concept of nationalism and its semantic profiling in dictionaries and contemporary Polish journalism. In lexicographic definitions, nationalism is treated as a neutral or negatively marked term. Only one – a political dictionary from the twenties of the twentieth century treats it as a positively marked concept. However its author was an activist from the National Democratic Party. In the newest Polish journalism, nationalism is mainly an anti-value. Such semantic components as hostility and aggression to strangers, spreading fear, referencing the totalitarian regime, and faking other social attitudes are mentioned. Neutral uses of the nationalism lexeme are rare, and treating it as a value based on love of the motherland is too incidental to be considered a clear trend in public discourse.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 113-132
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Czy specyficzne słownictwo dawnych polskich utworów fantastycznonaukowych może być przedmiotem zainteresowania leksykografa?
Can the specific vocabulary of old Polish science-fiction works be of interest to a lexicographer?

Autorzy:

Kajtoch, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/20439403.pdf

Data publikacji:

2023-03-13

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

SF
leksykografia
Juliusz Braun
literatura polska XX w.
lexicography
Polish literature of 20th century

Opis:

The article poses the problem of the sense of including words characteristic of science fiction in Polish language dictionaries. It characterizes the vocabulary (based on Juliusz Braun’s novel „When the Moon Dies”), and finally considers the possibility of creating a separate dictionary collecting lexis of this kind.

Źródło:

Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 7-44
1896-3455

Pojawia się w:

Colloquia Litteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Korpusy wobec poszukiwania optymalnych kolokacji do celów leksykografii przekładowej
Using corpora in search of optimal collocations for translation dictionaries
Корпусы и поиски оптимальных коллокатов для целей переводной лексикографии

Autorzy:

Labocha, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2085216.pdf

Data publikacji:

2022-03-14

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

лексикография
словарь
коллокации
корпусный анализ
leksykografia
słowniki
kolokacje
analiza korpusowa
lexicography
dictionary
collocations
corpus analysis

Opis:

W artykule niniejszym autor podejmuje próbę zweryfikowania wyników korpusowych dla 50 pierwszych poświadczeń rosyjskich leksemów прожить oraz пережить (jako ekwiwalentów niemetaforycznych polskiej jednostki przeżyć) pod kątem rejestrowania użytecznych leksykograficznie (i dydaktycznie) kolokacji. W artykule omówiony został dydaktyczno-leksykograficzny kontekst badawczy, zaprezentowane zostały ustalone wcześniej pary przekładowe wraz z definicjami jednostek wyjściowych oraz szeregami kolokacyjnymi (zarówno w sensie schematów kolokacyjnych, jak i szeregów typowych kolokantów), a także przytoczono nie budzące wątpliwości poświadczenia korpusowe dla 50 pierwszych wyników w Korpusie podstawowym NKJR oraz Korpusie prasowym NKJR. Jednocześnie zostały przedstawione potencjalne uzupełniające ekwiwalenty rosyjskie dla polskiej jednostki przeżyć.
В статье предпринимается попытка верификации результатов поиска в основном и газетном корпусах НКРЯ коллокатов российских лексем прожить и пережить (как неметафорических эквивалентов польской лексемы przeżyć). Основной целью исследования является определение пригодности 50-и начальных вхождений в данных корпусах для переводной лексикографии и дидактики. В статье автор представляет лексикографический и дидактический контексты анализа, приводит установленные в предыдущих своих исследованиях с упором на семантику и употребление пары эквивалентов (с учетом сочетаемостных схем и рядов), а также указывает не вызывающие сомнений по соотношению с определенной семантикой примеры коллокатов встречаемых в анализируемом материале.
The purpose of this article is an attempt to verify corpus findings for first fifty confirmations of Russian lexemes прожить and пережить (seen as nonmetaphorical equivalents of the Polish entry unit przeżyć) and identification of collocations that would be useful in lexicographical and didactic aspects. The article presents didactic and lexicographical research context and shows previously identified language translations pairs with definitions of original entries and collocational chains, both in terms of collocational schemes and chains of typical collocants. As well as this, the author quotes corpus confirmations for first fifty findings in the basic and press corpora respectively within the National Russian Corpus. In addition, the article includes potential complementary Russian equivalents equivalents for the Polish entry unit przeżyć.

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 115-132
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

PHRASEOLOGISMEN IN DER SEEMANNSSPRACHE DES 18. JAHRHUNDERTS – AM BEISPIEL DES „ALLGEMEINEN WÖRTERBUCHES DER MARINE“ (1793-1798) VON JOHANN HINRICH RÖDING
PHRASEMES IN THE SEAMEN’S LANGUAGE OF THE 18TH CENTURY IN THE DICTIONARY “ALLGEMEINES WÖRTERBUCH DER MARINE” (1793-1798) BY JOHANN HINRICH RÖDING

Autorzy:

Lisiecka-Czop, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1597182.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Phraseologie
Lexikografie
Seemannssprache
Johann Hinrich Röding
seamen’s language
lexicography
phraseology
frazeologia
leksykografia
język morski

Opis:

Bereits in der Aufklärungszeit entstanden in Deutschland maritime Fachwörterbücher, die einen wesentlichen Beitrag zur Verbreitung des nautischen Sach- und Terminologiewissens geleistet haben. Zum Beispiel das mehrsprachige Allgemeines Wörterbuch der Marine von Johann Hinrich Röding, das ungefähr 5000 Stichwörter umfasst, darunter ca. 100 phraseologische Wortverbindungen aus der Berufswelt der Seefahrer, Marinesoldaten, Schiffbauer und Hafenschiffer. Im Beitrag sollen die folgenden Fragen beantwortet werden: Welche Phraseologismen wurden ins Wörterbuch aufgenommen? Aus welchen Fach- und Kommunikationsbereichen? Wie werden sie in der lexikografischen Makro- und Mikrostruktur lemmatisiert? Und schließlich: Wie viele von diesen Wortverbindungen der Seemannssprache haben der Zeit sowie dem technologischen Fortschritt standgehalten?
Nautical dictionaries in the period of Enlightenment have significantly contributed to the spread of maritime terminology in the society. For example the multilingual dictionary Allgemeines Wörterbuch der Marine by Johann Hinrich Röding contains approximately 5000 lexicographic entries – including 106 phrasemes used by sailors, shipbuilders or waterfront workers. The aim of this article is to answer following questions: What kind of phrasemes from which subject areas are included in this work? How important are the phrasemes in the macro- and microstructure of the dictionary? How does the author describe and explain their meaning? And finally - are these expressions still used in the contemporary German language or to what extent did the technological and social transformations cause their decline?
Już w epoce Oświecenia powstały w Niemczech słowniki specjalistyczne języka morskiego, które znacząco przyczyniły się do popularyzacji wiedzy i terminologii związanej z żeglugą. Przykładem jest liczący ok. 5000 haseł wielojęzyczny słownik Allgemeines Wörterbuch der Marine Johanna Hinricha Rödinga. Część hasłowa słownika zawiera 106 artykułów hasłowych poświęconych związkom frazeologicznym, używanym przez ówczesnych ludzi morza – marynarzy, budowniczych okrętów i pracowników portów. Celem artykułu jest ustalenie: Jakie frazeologizmy zostały uwzględnione? Z jakich dziedzin i obszarów komunikacji? Jakie miejsce zajmują w makro- i mikrostrukturze słownika? W jaki sposób autor opisuje i wyjaśnia ich znaczenie? I wreszcie: jak wytrzymały one próbę czasu w obliczu zmian technologicznych i społecznych?

Źródło:

Colloquia Germanica Stetinensia; 2014, 23; 219-239
2450-8543
2353-317X

Pojawia się w:

Colloquia Germanica Stetinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Dos diccionarios temáticos mirados desde más cerca: las palabras pertenecen a una cultura
Two Thematic Dictionaries Viewed from Near: Words Belong to a Culture
Dwa słowniki tematyczne oglądane z bliska: słowa należą do kultury

Autorzy:

Jaskot, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1887046.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

słownik tematyczny
językowy obraz świata
komparatystyka lingwistyczna
leksykografia
thematic dictionary
linguistic worldview
linguistic comparison
lexicography

Opis:

La popularidad de la lengua española ha superado las fronteras de la Unión Europea yse va extendiendo a los países vecinos del Este de Europa. El interés por el español va aumentando en Ucrania donde a lo largo de los últimos años han aparecido nuevos diccionarios y materiales didácticos para el aprendizaje del castellano. En esta presentación nos gustaría hacer un breve análisis comparativo de dos diccionarios temáticos de la misma editorial y serie. Se trata del diccionario temático ucraniano-español (Украïнсько-iспанський тематичний словник) y del diccionario temático ucraniano-polaco (Украïнсько-польський тематичний словник), los dos editados por la editorial Vadim Karcenko de Kiev en 2012 y 2008 respectivamente. La finalidad de la comparación es analizar los criterios de elección del léxico adoptados para el primero y el segundo de los diccionarios en cuestión para intentar trazar un esbozo de la percepción lingüística del mundo propuesta en ambos diccionarios. Lo interesante de esta comparación trilingüe, según nuestro modesto parecer, es ver cómo la lengua polaca refleja a través de las acepciones que encontramos en el diccionario ucraniano-polaco, el “carácter-puente” de la cultura polaca, que se halla entre Oriente y Occidente.
The main purpose of this paper is to draw attention to several issues related to the lexicography of bilingual thematic dictionaries. It seems to us, as to Stark (2011), the author of the book Biingual Thematic Dictonaries, that this kind of dictionaries has not yet been sufficiently described. Therefore, at the beginning of this article, arises the question what exactly is a bilingual thematic dictionary (BTD), and arguments are presented to prove that a BTD is an interesting subject of study. Then, we briefly discuss the macrostructure of a BTD and some reflections on the linguistic picture of the world in the dictionary are presented. The reference point for these reflections is a brief comparison of two thematic dictionaries: the Ukrainian-Polish and Ukrainian-Spanish issued by Vadim Karcenko Publisher from Kiev in 2008 and 2012. A series of short examples of the solutions used in the two dictionaries is shown in order to point out the need to further description of the structure of the DSTs and to stress that composing this kind of dictionary is a complex process that is not only challenging from the lexicographical point of view, but it is an interdisciplinary complex task, requiring consideration of various culturological and semasiological researches.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kilka kwestii związanych z leksykografią dwujęzycznych słowników tematycznych. Wydaje nam się, podobnie jak Starkowi (2011), autorowi książki Bilingual Thematic Dictonaries, że ten rodzaj słowników nie został jeszcze dostatecznie opisany. Dlatego też na początku artykułu pojawia się pytanie, czym właściwie jest dwujęzyczny słownik tematyczny (DST), oraz przedstawione są argumenty, które według autora czynią zeń interesujący przedmiot badań. Następnie krótko omówiona jest makrostruktura DST, a potem przedstawione kilka rozważań na temat językowego obrazu świata w słowniku. Punktem odniesienia do tych refleksji jest zwięzłe porównanie dwóch słowników tematycznych: ukraińsko- polskiego i ukraińsko-hiszpańskiego, wydanych przez wydawnictwo Vadim Karcenko z Kijowa w 2008 i 2012 r. Seria krótkich przykładów rozwiązań zastosowanych w obu słownikach ma za zadanie wskazać potrzebę głębszego opisania struktury DST oraz zwrócenie uwagi, że pisanie tego rodzaju słowników jest złożonym procesem, który nie tylko jest wyzwaniem leksykograficznym, ale przede wszystkim złożonym zadaniem interdyscyplinarnym, wymagającym uwzględnienia szeregu badań kulturologicznych i semazjologicznych.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 85-95
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Польские и русские лексические единицы, происходящие из одного источника: о семантических различиях слов raport и рапорт
On Lexical Units Originating from the Same Source (Raport vs. Рапорт: On the Issue of Semantic Specificity)

Autorzy:

Urazbekova, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52417107.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Umiejętności

Tematy:

polonizmy
zapożyczenia
rozwój semantyki
konstrukcje lingwistyczne
leksykografia
polonism
borrowing
semantic development
corpus data
lexicography

Opis:

Przedmiotem artykułu jest polskie słowo raport, które ma w języku rosyjskim swój fonetyczny odpowiednik – słowo рапорт. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, czy mamy tu do czynienia z polonizmem w języku rosyjskim. Zaprezentowany materiał słownikowy ukazuje historyczne zmiany znaczenia tego słowa w języku polskim i rosyjskim. Artykuł dowodzi, że na podstawie wieloznacznego (pięć znaczeń) polskiego słowa raport język rosyjski tworzy dwa słowa: рапорт и раппорт, które odpowiadają trzem grupom znaczeń w języku polskim. Podwójna jest grafika tego słowa w języku rosyjskim, jeden z zapisów odzwierciedla grafikę z języka francuskiego. Jeśli w języku polskim słowo to z czasem traci związek ze znaczeniem wojskowym, to w języku rosyjskim obserwujemy proces odwrotny.
The paper deals with the Polish word raport and the Russian word рапорт that are similar in sounding. The issue of which lexical borrowings in the Russian language should be considered polonisms is being resolved. We start with the review of the word raport dictionary descriptions in Polish lexicographical sources. It shows the  change in the lexical meaning of the studied word over time. In a similar way we analyze the lexicographical description of the Russian word рапорт. The study proposes an analysis of relevant examples from mono-, bi- and polylingual dictionaries. The article presents the results of the corpora data study. The contexts of raport word usage in the National Corpus of Polish and рапорт word in the Russian National Corpus, as well as the ways of these words’ translations from Polish into Russian and from Russian into Polish, are being studied and presented. It is concluded that the polysemantic word (five meanings) in Polish when borrowed to Russian  splits into three words: рапорт (first and second meanings), раппорт (third and fourth meanings) and раппорт (fifth meaning), the last two words with change in graphic appearance, reflecting the original spelling in French. If in Polish the correlation of the first meaning of the lexeme under study with military art disappears with  time, in Russian, on the contrary, it develops.

Źródło:

Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2019, XV; 205-220
2451-4985
2543-9561

Pojawia się w:

Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Profesor Tadeusz Szymański jako badacz leksyki prasłowiańskiej
Professor Tadeusz Szymański as a researcher of Proto‑Slavic vocabulary

Autorzy:

Ostrowski, Bogumił

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26731736.pdf

Data publikacji:

2023-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

etymology
historical lexicology and lexicography
diachronic linguistics
geolinguistics
etymologia
leksykologia i leksykografia historyczna
językoznawstwo diachroniczne
geolingwistyka

Opis:

The preliminary part of the study presents a scientific profile of Professor Tadeusz Szymański in the initial (over twenty years) period of his research activity at the Institute of Slavic Studies (Slavistics) of the Polish Academy of Sciences. In the article the particular attention was paid to the participation and researcher’s contribution to the Proto‑Slavic lexicon which is archival these days. The initial versions of the PSL vocabulary words *medvědь, *mešьka (*mečьka) and *mekati developed by Tadeusz Szymański became the starting point to present them in a broader research perspective (not only etymological, but also ethno‑ and geolinguistics), more than 50 years after being developed. It is worth emphasizing that, despite the significant progress on the work on PSL lexicology, these unique dictionary materials can still serve as a starting point for further detailed research and verification of existing findings.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 261-279
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Las unidades pluriverbales nominales equivalentes a compuesto en los diccionarios bilingües lituano-español/francés/inglés
The Multiword Expressions Equivalent to a Compound Noun in Bilingual Lithuanian-Spanish/French/English Dictionaries
Jednostki wielowyrazowe jako ekwiwalenty rzeczowników złożonych w dwujęzycznych słownikach języka litewsko-hiszpańskiego/francuskiego/angielskiego

Autorzy:

Rascón Caballero, Alfonso

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1872661.pdf

Data publikacji:

2021-10-14

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

rzeczownik złożony
idiom
kolokacja niestandardowa
termin
leksykografia dwujęzyczna
compound noun
non-standard collocation
termeme
bilingual lexicography

Opis:

Los términos lingüísticos compuesto, locución, colocación no estándar y termema nominales corresponden a conceptos diferentes, pero en la lexicografía bilingüe y en la traducción su tratamiento es más simple, porque designan unidades léxicas que en su mayoría tienen una equivalencia plena en otras lenguas. Estas unidades figuran en los diccionarios como lemas, subentradas o ejemplos. En este artículo determinamos las diferencias entre estos conceptos y su confluencia en el nombre genérico de compuesto nominal. Se analiza un corpus de compuestos del lituano y sus equivalentes al español, francés e inglés (extraídos de diccionarios bilingües), con una estructura léxica en muchos casos paralela; en los componentes de la unidad léxica se pueden rastrear los semas que forman su significado.
Terminy językowe compuesto, locución, colocación no estándar y termema nominales odpowiadają różnym pojęciom, ale w leksykografii dwujęzycznej i tłumaczeniu ich traktowanie jest prostsze, ponieważ wyznaczają jednostki leksykalne, które w większości są w pełni równoważne w innych językach. Jednostki te pojawiają się w słownikach jako lematy, podpunkty lub przykłady wraz z ich odpowiednikami. W tym artykule ukazujemy różnice między tymi terminami oraz ich zbieżność w ogólnym terminie rzeczownik złożony. Analizuje się korpus wyrazów złożonych w języku litewskim oraz ich ekwiwalenty w języku hiszpańskim, francuskim i angielskim (wydobyte ze słowników dwujęzycznych), co prowadzi do wniosku, że ich struktura leksykalna w wielu przypadkach jest równoległa; komponenty tworzące ich znaczenie można odnaleźć w składnikach jednostki leksykalnej.   Los términos lingüísticos compuesto, locución, colocación no estándar y termema nominales corresponden a conceptos diferentes, pero en la lexicografía bilingüe y en la traducción su tratamiento es más simple, porque designan unidades léxicas que en su mayoría tienen una equivalencia plena en otras lenguas. Estas unidades figuran en los diccionarios como lemas, subentradas o ejemplos. En este artículo determinamos las diferencias entre estos conceptos y su confluencia en el nombre genérico de compuesto nominal. Se analiza un corpus de compuestos del lituano y sus equivalentes al español, francés e inglés (extraídos de diccionarios bilingües), con una estructura léxica en muchos casos paralela; en los componentes de la unidad léxica se pueden rastrear los semas que forman su significado.
The linguistic terms noun compound, locution, non-standard collocation and termeme correspond to different concepts, but in bilingual lexicography and in translation their treatment is simpler, because they designate lexical units that have mostly their ful equivalent in other languages. These units appear in dictionaries as lemmas, subentries or examples with their equivalents. In this article, we lay dawn the differences between these concepts and their confluence in the generic term noun compound. A corpus of compounds from Lithuanian and their equivalents in Spanish, French and English (extracted from bilingual dictionaries) is analysed, which shows that their lexical structure in many cases is parallel; the semes forming their meaning can be traced in the components of the lexical unit.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 8; 75-92
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Ogólna koncepcja metainformacji w Wielkim słowniku języka polskiego PAN
A general conception of metainformation in Wielki słownik języka polskiego PAN (PAS Great Dictionary of Polish)

Autorzy:

Żmigrodzki, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459177.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

metaleksykografa
leksykografia polska
słowniki języka polskiego
słowniki elektroniczne
metalexicography
Polish lexicography
dictionaries of Polish
electronic dictionaries

Opis:

The term metainformation corresponds to the term outside matter introduced by Hartmann and James (1998) and refers to the all the information in a dictionary outside dictionary entries. The paper deals with the project of such metainformation in an electronic dictionary, namely in Wielki słownik języka polskiego PAN ( PAS Great Dictionary of Polish) which is currently compiled under his supervision at the Institute of the Polish Languageat the Polish Academy of Sciences. The author distinguishes three kinds of the metainformation and presents some examples of its implementation in WSJP PAN.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 355-365
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

„Słownik gwar polskich” PAN – nowe możliwości, nowe wyzwania
“Dictionary of the Polish Dialects” of PAN – new opportunities, new challenges

Autorzy:

Kucharzyk, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594078.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

leksykografia
Słownik gwar polskich PAN
zmiany
lexicography
the Dictionary of the Polish Dialects of PAN
changes

Opis:

Przedmiotem rozważań w tym artykule są dalsze losy Słownika gwar polskich PAN. Odpowiadając na postulaty środowiska językoznawczego, zaniepokojonego odległą perspektywą ukończenia tego monumentalnego dzieła, zespół autorski rozpoczął dyskusję nad wprowadzeniem zmian w sposobie opracowania SGP PAN. W artykule omówione zostały główne modyfikacje, które autorzy słownika zamierzają wprowadzić, a najważniejszą z nich jest przejście od tradycyjnej, drukowanej formy publikowania do wersji elektronicznej.
The subject of the article includes the future of the Dictionary of the Polish Dialects of PAN. Responding to the postulates of the linguists, who are anxious about the length of time within which this monumental work may be finished, the team of authors have started a discussion on introducing changes in the way of preparing the DPD of PAN. The article presents the main modifications which the lexicon authors are about to introduce. The most important of those changes includes the transition from the traditional, printed form of publishing to the electronic version.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 163-173
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Słownictwo ukraińskie ze zbiorów Iwana Wahylewycza (2)
Ukrainian vocabulary from Ivan Vahylevych’s collection (2)

Autorzy:

Fałowski, Adam
Budziak, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594336.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

leksykografia ukraińska
dialektologia ukraińska
etymologia
zapożyczenia
Iwan Wahylewycz
Ukrainian lexicography
Ukrainian dialectology
etymology
loanwords
Ivan Vahylevych

Opis:

Artykuł kontynuuje serię publikacji, w których autorzy przedstawiają rzadkie, dialektalne, niekiedy archaiczne jednostki leksykalne wyekscerpowane z niedawno uporządkowanych i wydanych drukiem słowników ułożonych przez Iwana Wahylewycza. W dwóch wariantach Idyotykonu i w Słowniku języka południowo-ruskiego udało się wyszukać około 700 leksemów, które albo zostały pominięte w słowniku etymologicznym języka ukraińskiego, albo wymagają szerszego komentarza leksykologicznego. W niniejszej publikacji omówiono 36 wyrazów, które zaczynają się na literę W.
The article continues a series of publications, in which the authors present rare, dialectical, sometimes archaic lexical units extracted from the recently published dictionaries by Ivan Vahylevych. In two variants of Idyotykon and in the Dictionary of the South-Ruthenian Language they managed to reveal about 700 lexical items, which were either omitted from the Etymological Dictionary of the Ukrainian Language, or required more detailed lexicological commentary. 36 words starting with W are discussed in the article.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 125-139
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce