Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "judicial independence" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-43 z 43
    Tytuł:
    Judicial Independence in Kosovo. A Critical Analysis of Select Provisions of the Law on Courts
    Autorzy:
    Xhemajli, Haxhi
    Halili, Xhevdet
    Kilgallon, Tristin M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038107.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Academicus. International Scientific Journal publishing house
    Tematy:
    law on courts
    judicial independence
    initial training
    corruption
    judicial compensation
    protection
    Opis:
    As the Republic of Kosovo continues to develop as independent state, the world watches closely. Of particular interest to many is whether Kosovo will truly embrace the rule of law or whether it’s growth will continue to be hampered by the long shadow of corruption. As the judiciary plays a central role in ensuring the rule of law is implemented and followed, it is critical that judges are free to exercise their judicial power freely and without fear of recourse from other members of the government, or the public. To this end, the newly revised Law on Courts is a key piece of legislation, as it specifies the qualifications, rights, and duties of the judges. This paper will analyze key provisions of the Law on Courts, paying special attention to how they impact judicial independence.
    Źródło:
    Academicus International Scientific Journal; 2020, 22; 127-140
    2079-3715
    2309-1088
    Pojawia się w:
    Academicus International Scientific Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śmierć w starych dekoracjach
    Death in old decorations
    Autorzy:
    Stępień, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498921.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Polish constitutional crisis
    constitutional court
    judicial independence
    democratic transition
    Opis:
    The text is a short commentary to Kamil Joński’s article entitled "Court of Peers – Political economy behind the triumph and crisis of Polish Constitutional Court", published in this issue of “The Voice of Law”. The author presents his views on the functioning of the Constitutional Court, referring to his own experiences as a Judge and the President of the Constitutional Court.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 229-231
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oblicza i aporie rozliczalności władzy sędziowskiej
    The Faces and Paradoxes of Judicial Accountability
    Autorzy:
    Młynarska-Sobaczewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912142.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rozliczalność sędziowska
    odpowiedzialność władzy sądowniczej
    niezawisłość sędziowska
    judicial acountability
    judicial responsilibity
    judicial independence
    Opis:
    Artykuł dotyczy dokonuje próby odseparowania rozliczalności sędziowskiej od form odpowiedzialności sędziów. Prezentuje propozycję terminologiczną rozliczalności sędziowskiej w nauce prawa, przedstawia podstawowe założenia realizacji rozliczania władzy sędziowskiej wobec form odpowiedzialności, proponując rozdzielenie tych kategorii oraz zakres przedmiotowy i podmiotowy rozliczalności. Rezultatem analizy są wnioski dotyczące form rozliczalności poprzez uzasadnienie decyzji sędziowskich oraz zarysowanie zagrożeń, jakie dotyczą tej kategorii.
    The article regards the problem how to separate judicial accountability from the other forms odf judges liability. It presents a proposal of judicial accountability concept in legal science, the basic assumptions for the settlement of judicial power towards forms of responsibility, proposing the separation of these categories. and the subject and object scope of judicial accountability. The result of the analysis are conclusions on the forms of accountability within judicial power, especially judges’ decisions - and outlining some threats that apply to them.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 15-34
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    De facto power grab in context: upgrading Rule of Law in Europe in populist times
    Autorzy:
    Kochenov, Dimitry Vladimirovich
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142995.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    backsliding
    Court of Justice
    Hungary
    judicial independence
    Polska
    Rule of Law
    Źródło:
    Polish Yearbook of International Law; 2020, 40; 197-208
    0554-498X
    Pojawia się w:
    Polish Yearbook of International Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Principle of Irremovability of Judges: Judicial Independence in Hungary
    Autorzy:
    Aung, Nge Nge
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/628817.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Judicial independence
    irremovability of judges
    legal norm of European Union
    Constitutional Court
    Opis:
    Argument Principle of irremovability of judges is a norm of judicial independence not only in the EU framework but also in the international level.Judges of the Supreme Courts or the Constitutional Court are still removed even in the modern and developed countries. It is deeply related to the lack of independence of the judiciary in Europe and beyond Europe too.  Results and Conclusion The results of the work can be applied in some countries that have not linked  each other with regional integration policy ( like Myamar and ASEAN Countreies). The functions of the Constitutional Court are needed to be updated to protect the fundamental rights effectively in national level and the judiciary should be free from the influence of the legislature and the executive. Cognitive value To learn the best solution for the reconcilement among the three great branches of the government, especially to respect the independence of the judiciary and the principle of irremovability of judges widely accepted as not only international standards but also EU noem.
    Źródło:
    Journal of Education Culture and Society; 2019, 10, 2; 293-298
    2081-1640
    Pojawia się w:
    Journal of Education Culture and Society
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Did Totalitarian Experience Shape Democratic Norms? Struggle for the Independence of the Polish Judiciary and its Results: Conclusions from Talks with Professor Adam Strzembosz
    Autorzy:
    Stanisław, Zakroczymski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902875.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Communist Poland
    judicial independence
    “Solidarity”
    Adam Strzembosz
    Polska Ludowa
    niezawisłość sędziowska
    “Solidarność”
    Opis:
    This paper is a confrontation of the statements made by eminent Polish Professor of Law, Adam Strzembosz, in the interview published in the form of a book Między prawem i sprawiedliwością, with the views presented in the legal, historical, and sociological literature. I describe the ways judicial independence was limited in Communist Poland, and the strategies judges undertook to counteract that phenomenon. Special emphasis is put on the attitude of the “Solidarity” movement towards this problem and the judge’s behavior under Martial Law. In conclusion, I try to prove that the post-totalitarian trauma in Polish judiciary provoked an “over-sensitivity” in regard to the judicial independence.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 80; 421-438
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Europejskie standardy powoływania na stanowisko sędziowskie w świetle najnowszego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
    European standards of appointment to a judicial position in the light of the latest case-law of the European Court of Human Rights
    Autorzy:
    Borkowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032161.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    niezawisłość sędziowska
    standardy europejskie w zakresie niezależności sądów
    rady sądownictwa
    procedura powoływania sędziów
    Europejski Trybunał Praw Człowieka
    judicial independence
    judicial appointment procedure
    european standards of judicial independence
    european court of human rights
    judicial councils
    Opis:
    Artykuł ma na celu przedstawienie europejskich standardów w zakresie powoływania sędziów, wynikających z opracowań przeróżnych ciał doradczych i eksperckich, w tym: Komitetu Ministrów Rady Europy, organów Rady Europy: CCJE (Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich), Komisji Weneckiej czy GRE- CO (Grupa Państw Przeciwko Korupcji), jak również ENCJ (Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa), znajdujących odzwierciedlenie w orzecznictwie ETPCz, jak również TSUE w Luksemburgu. Jako niezwykle istotny jawi się w tym względzie wyrok w sprawie Gudmundur Andri Astradsson przeciwko Islandii, do którego artykuł się głównie odwołuje i na którym bazuje, oraz argumentacja ETPCz tam przedstawiona. Z uwagi na to, że jest to orzeczenie, które zapadło niedawno i nie jest powszechnie znane (w chwili powstania artykułu nie ma jeszcze tłumaczenia orzeczenia na język polski), w założeniu artykuł ma pokazać standardy europejskie w zakresie powoływania sędziów oraz argumentację, jaką posłużył się ETPCz, bez krytyki i komentarzy własnych, aby umożliwić czytelnikowi wyrobienie sobie własnych poglądów na temat tych standardów oraz ewolucji poglądów ETPCz w tym zakresie.
    The article aims to present European standards concerning the appointment of judges, resulting from the studies of various advisory and expert bodies, including: the Committee of Ministers of the Council of Europe, bodies of the Council of Europe, including the CCJE (Consultative Council of European Judges), the Venice Commission or GRECO (Group States against Corruption) as well as ENCJ (European Network of Councils for the Judiciary), as reflected in the case law of both the European Court of Human Rights and the Court of Justice of the European Union in Luxembourg. The judgment in the case of Gudmundur Andri Astradsson v. Iceland, to which the article mainly refers, and the arguments of the European Court of Human Rights presented therein, appear to be extremely important in this respect. Due to the fact that this is a recent ruling and is not widely known (there is no Polish translation of the judgment), the article is intended to show European standards relating to the appointment of judges. It presents in the descriptive manner the arguments invoked by the European Court of Human Rights to enable the reader to form their own views on these standards and the evolution of the views of the European Court of Human Rights in this regard.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 314-337
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieusuwalność sędziów i jej granice
    Irremovability of judges and its limitations
    Autorzy:
    Waśkowski, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27318138.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    sądownictwo
    niezawisłość sędziowska
    nieusuwalność sędziów
    postępowanie dyscyplinarne
    judiciary
    judicial independence
    judges’ irremovability
    disciplinary proceedings
    Opis:
    W artykule z 1924 r. wybitny uczony próbuje określić granice fundamentalnej gwarancji niezawisłości sędziowskiej. Autor poprzedza analizę cytatem z Jeana Charlesa Abbatucciego (1816-1885): „Gdy nieusuwalność przestaje zabezpieczać strony a chroni wyłącznie osobę sędziego, traci rację bytu”. Nie próbując podważać zasadniczego celu nieusuwalności – w zakresie, w jakim chroni ona niezawisłość i bezstronność sędziów – Waśkowski omawia sytuacje, w których nieusuwalność staje się przeszkodą dla wymiaru sprawiedliwości.
    In an article dating from 1924, the prominent scholar attempts to determine the limits of the fundamental guarantee of judicial independence. The author prefaces the study with a quote from Abbatucci: “When irremovability ceases to protect the parties and protects the person of the judge alone, it loses its raison d’être”. Without seeking to undermine the essential purpose of irremovability—insofar as it safeguards judicial independence and impartiality—Waśkowski nevertheless discusses situations in which irremovability becomes an obstacle to the judiciary.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 2 (10); 400-407
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka słów o niezawisłości sądowej wedle art. 77-78 Konstytucji polskiej
    A few words about judicial independence according to Articles 77-78 of the Polish Constitution of 1921
    Autorzy:
    Starzyński, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498816.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    sąd
    sędzia
    niezawisłość sędziowska w konstytucjach europejskich
    niezawisłość sędziowska w Konstytucji marcowej z 1921 r.
    court of law
    judge
    judicial independence in European constitutions
    judicial independence in the March Constitution of 1921
    Opis:
    Artykuł ukazał się na łamach „Czasopisma Sędziowskiego” w 1931 r. Jest głosem jednego z najwybitniejszych konstytucjonalistów polskich, powszechnie szanowanego i uważanego za nestora wśród konstytucjonalistów, prof. Stanisława Starzyńskiego (1853-1935). Pozycję tego uczonego z Uniwersytetu Lwowskiego potwierdzają liczne opinie z epoki, w tym także to, że był on stałym konsultantem projektów konstytucji oraz wszelkich zmian w niej. Starzyński był mistrzem Ludwika Ehrlicha, którego artykuł przedrukowujemy niżej. W artykule prof. Starzyński koncentruje się na fundamencie trzeciej władzy czyli gwarancji niezawisłości i powiązanej z nią gwarancji nieusuwalności. Pomija kwestię powoływania sędziów, bo ta nie interesowała ustrojodawców XIX-wiecznych i XX-wiecznych – była drugorzędna w stosunku do fundamentalnej zasady niezawisłości i wynikającej z niej nieusuwalności. Gwarantowały je wszystkie konstytucje państw demokratycznych i praworządnych. W artykule dokonano jedynie drobnych korekt, wynikających z różnic w pisowni w 1931 i 2019 r., które służą większej czytelności tekstu.
    The article was published in the „Czasopismo Sędziowskie” (“Magazine of the Judges”) in 1931. This is an intervention of Professor Stanisław Starzyński – one of the greatest Polish constitutionalists of the era who is widely respected and considered a nestor among constitutionalists. The position of this scholar from the University of Lwów is confirmed by numerous opinions from the era, including the fact that he was a permanent consultant with regard to drafts of the constitution and any modifications therein. Starzyński was a teacher of Ludwik Ehrlich whose article we reprint above. In the reprinted article, the scholar focuses on the foundation of the third power, i.e. the guarantee of independence and the associated guarantee of irremovability. He omits an issue of the appointment of the judges because this did not interest the nineteenth-century and the twentieth-century constitution-makers – it was secondary to the fundamental principle of independence and the irremovability resulting therefrom. All constitutions of democratic and law-abiding states guaranteed them.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 2(4); 381-386
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uprawnienie do orzekania przez asesorów sądowych w sprawach karnych. Uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego z 26 maja 2020 r., I KZP 14/19
    Authorization to adjudicate by assessors in criminal matters. Comments on the decision of the Supreme Court of May 26, 2020 I KZP 14/19
    Autorzy:
    Kluza, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920354.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    asesor sądowy
    zasada niezawisłości sędziowskiej
    niezależność sądu
    judical assessor
    the principle of judicial independence
    independence of the
    court
    Opis:
    Artykuł dotyczy problematyki przywrócenia do polskiego porządku prawnego instytucji asesora sądowego. Na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2007 r. stwierdzono niekonstytucyjność przepisu umożliwiającego powierzenie asesorom czynności sędziowskich przez Ministra Sprawiedliwości, wobec czego w 2009 r. ustawodawca wyeliminował tę instytucję z porządku prawnego. W 2015 r. jednak ustawodawca przywrócił instytucję asesora sądowego, dokonując istotnych zmian w tym zakresie w 2018 r. W stosunku do tego rozwiązania podnoszone były wątpliwości co do możliwości orzekania przez asesora, w tym również na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego. Celem artykułu jest przybliżenie tej instytucji i rozwianie wątpliwości na temat możliwości orzekania przez asesora sądowego.
    The article concerns the issue of restoring the institution of a judicial assessor in the Polish legal order, after the judgment of the Constitutional Tribunal of 2007 in which it declared unconstitutionality of this institution. In 2015, however, the legislator restored the institution of an assessor, introducing significant changes in this respect in 2018. In relation to this solution, doubts were raised as to the possibility of adjudication by an assessor, also in the context of the Supreme Court’s jurisprudence. The aim of the article is to present this institution and dispel doubts about the possibility of adjudication by an assessor.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 1 (59); 175-189
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    100 lat definiowania polskiego modelu „separacji” władzy sądowniczej
    100 years of defining the Polish model of “separation” of the judiciary – what we had, what we have and what we might want to have
    Autorzy:
    Jabłoński, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929721.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Władza sądownicza
    separacja
    niezawisłość sędziowska
    konstytucja
    niezależność sądownictwa
    podział władz
    Judicial power
    separation
    judicial independence
    constitution
    independence
    of the judiciary
    separation of powers
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest analiza ponad stu letniej praktyki definiowania roli i pozycji ustrojowej sądów w Polsce. Weryfikacji poddane zostanie poszanowanie w praktyce sprawowania władzy nie tylko postanowień konstytucyjnych (lub wskazanie przyczyn i konsekwencji ich pominięcia), ale i inne regulacje, które towarzyszą kreowaniu i stosowania konkretnych rozwiązań prawnych w kontekście zagwarantowania niezależności sądownictwa. Jednocześnie uwzględniona została ocena przyjmowanych rozwiązań pod kątem respektowania standardów wypracowanych przez międzynarodowe organy ochrony wolności i praw jednostki i organy UE.
    The subject of the study is an analysis of over a hundred years of practice defining the role and political position of courts in Poland. The verification will be subject to compliance in the practice of exercising power not only with constitutional provisions (or indicating the reasons and consequences of their omission), but also with other regulations that accompany the creation and application of specific legal solutions in the context of guaranteeing the independence of the judiciary. At the same time, the assessment of the adopted solutions in terms of respect for the standards developed by international bodies for the protection of individual freedoms and rights and EU bodies was taken into account.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 119-151
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odbudowa sądownictwa powszechnego w świetle protokołu z konferencji odbytej 14 września 1944 r. w Białymstoku z udziałem delegacji Resortu Sprawiedliwości PKWN
    Reconstruction of the common judiciary in the light of the minutes of the conference held on September 14, 1944 in Białystok, with the participation of the delegation of the Ministry of Justice of the Polish Committee of National Liberation
    Autorzy:
    Niewiński, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621773.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Białystok
    konferencja
    sądy powszechne
    resort sprawiedliwości
    niezawisłość sędziowska
    conference
    common courts
    Ministry of Justice
    judicial independence
    Opis:
    The publication aims to present the protocol of the conference held on September 16, 1944 in Białystok on the organization of the common judiciary. Conference participants were surviving lawyers from Białystok and a delegation of the Ministry of Justice of the Polish Committee of National Liberation. It initiated the reconstruction of the District Court in Białystok. This document shows the problems encountered in the reconstruction of the Bialystok judiciary. However, they were universal. The problems mainly concerned finding suitable seats for courts, equipping premises and providing basic work tools for judges, as well as filling vacancies in judicial positions. In addition, it presents the practice of the Ministry of Justice’s activities going beyond the legal framework, in particular in the area of staffing judges. It also shows the propaganda significance of organizing this type of conference. Attempts were made to hide the real intentions of the authorities by making false assurances that future reforms were aimed at democratizing and increasing the independence of the judiciary.
    Publikacja ma na celu zaprezentowanie protokołu z konferencji odbytej 16 września 1944 r. w Białymstoku na temat zorganizowania sądownictwa powszechnego. W konferencji udział wzięli ocaleli białostoccy prawnicy oraz delegacja Resortu Sprawiedliwości Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Zapoczątkowała ona odbudowę Sądu Okręgowego w Białymstoku. Protokół ukazuje problemy, jakie napotykano przy odbudowie białostockiego sądownictwa. Miały one jednak charakter powszechny. Dotyczyły głównie znalezienia odpowiednich siedzib dla sądów, wyposażenia lokali i zapewnienia sędziom podstawowych narzędzi pracy oraz uzupełnienia wakatów na stanowiskach sędziowskich. Dokument prezentuje ponadto praktykę działania Resortu Sprawiedliwości wykraczającą poza ramy prawne, w szczególności w zakresie obsadzania stanowisk sędziowskich. Ukazuje także propagandowe znaczenie organizacji tego typu konferencji i próby ukrycia faktycznych intencji władz, przez składanie fałszywych zapewnień, iż przyszłe reformy zmierzać miały do demokratyzacji i zwiększania niezależności sądownictwa.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 2; 228-240
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idealny czy sprawiedliwy sędzia?
    Autorzy:
    Ewertowski, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147433.pdf
    Data publikacji:
    2020-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    sędzia
    sąd
    etos sędziego
    sprawiedliwość
    niezawisłość
    niezależność
    prawo
    judge
    court
    ethos of judges
    justice
    judicial independence
    judicial autonomy
    law
    Opis:
    W artykule, na podstawie wybranej literatury oraz własnych badań, autor analizuje oczekiwania pod adresem sędziów pełniącym funkcje orzecznicze w systemie polskiego sądownictwa. Temat aktualny i społecznie ważny. Aby ukazać warunki podmiotowe sędziego, w strukturze artykułu, przedstawia kolejno zagadnienia umożliwiające optymalne orzecznictwo sądowe, a więc konieczną znajomość prawa, doświadczenie i mądrość sędziego. Również umiłowanie prawa i praworządności, a także, niezależność i niezawisłość, jako warunki gwarantujące wolność decyzji w dochodzeniu sędziemu do możliwej sprawiedliwości. Podstawową konkluzją, do której dochodzi autor jest wskazanie, że nieodzowne są regulacje prawne, warunki instytucjonalne jego pracy, jednakże nic nie zastąpi podmiotowych walorów sędziego, w postaci jego sumienia oraz dążenia do przeprowadzenia uczciwego procesu, do którego ma prawo każdy człowiek.
    Based on literature and the author’s own research, this article analyses what is expected of judges who carry out judicial functions in the Polish judicial system. It is a topical andsocially significant issue. To show the required personal qualities of a judge, this article presents issues that make it possible to take optimal judicial decisions. Such qualities include the knowledge of the law, experience and the wisdom of a judge. There is also the love of law and order, as well as judicial autonomy and independence. These conditions guarantee freedom of choice in the pursuit of justice. The author’s main conclusion is that legal regulations and institutional conditions of work are indispensable, but there is no substitute for personal qualities of a judge, that is their conscience and commitment to a fair trial to which every person has a right.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2020, 21; 417-439
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
    Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judiciary
    constitution
    democracy
    constitutional interpretation
    judicial independence and independence of judges
    władza sądownicza
    konstytucja
    demokracja
    wykładnia konstytucji
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    Opis:
    The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
    Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Istota zadośćuczynienia oraz czynniki wpływające na jego wysokość
    Autorzy:
    Hyla, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788162.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    zadośćuczynienie
    ustalenie wysokości zadośćuczynienia
    poszkodowany
    kompensacja
    dyskrecjonalność sędziowska
    compensation
    amount of compensation
    injured party
    compensatory role
    judicial independence
    Opis:
    Opracowanie dotyczy instytucji zadośćuczynienia, stanowiącego jeden ze sposobów naprawienia szkody niemajątkowej. Przyznana suma pieniężna ma wynagradzać doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, a co za tym idzie ma stanowić pewnego rodzaju ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Aby funkcja ta mogła być realizowana, wysokość zadośćuczynienia musi zostać należycie ustalona w oparciu o czynniki istotne dla danego stanu faktycznego. Uznanie, czy osobie, której została wyrządzona szkoda, należy się zadośćuczynienie i w jakiej wysokości należy do kompetencji sądu. W niniejszym artykule omówione zostały przykładowe czynniki, którymi sąd powinien kierować się przy określaniu wysokości należnego zadośćuczynienia. Wskazano, jak dużym wyzwaniem dla sądu jest orzekanie o kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia.
    The study concerns the institution of compensation, which is one of the ways to compensate for non-pecuniary damage. The sum of money awarded is intended to compensate for physical and psychological suffering and consequently – to constitute a kind of non-pecuniary damage equivalent. In order to implement this function, the amount of compensation must be duly determined based on factors relevant to the facts. Determining whether the injured person should be compensated, and with what amount, is the competence of the court. This article discusses examples of factors which the court should use to determine the amount of compensation. At the same time, discussion of this issue outlines how challenging it is for the court to implement the compensatory function of this institution.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2020, 2(222); 104-121
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przeciw jednostajności orzecznictwa
    Against the uniformity of the case law
    Autorzy:
    Allerhand, Maurycy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498923.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    orzecznictwo sądowe
    Sąd Najwyższy
    ujednolicanie orzecznictwa
    niezawisłość sędziowska
    case law
    Supreme Court
    unification of the jurisprudence
    judicial independence
    Opis:
    Artykuł jest interwencyjnym głosem wybitnego prawnika na temat tendencji ujednolicania orzecznictwa w okresie II RP poprzez działalność SN. Opublikowany został w „Głosie Prawa” z 1929 r. w numerze 9-10. Nie był to pierwszy głos w tej sprawie. Już w pierwszym roku wydawania „Głosu Prawa” kwestię tę poruszył w ważnym i interesującym artykule pt. O Sąd Najwyższy redaktor Anzelm Lutwak (zob. „Głos Prawa” 1924, nr 9-10 i 11-12). Po opublikowaniu opinii prof. Allerhanda do „Głosu Prawa” napłynęło kilka polemik, w tym podnosząca kontrargumenty polemika adwokata warszawskiego Czesława Poznańskiego pt. O jednolitość judykatury („Głos Prawa” 1925, nr 13-16, s. 288-291). Była to po części polemika z tezami dr. Lutwaka, ale – jak tenże zaznaczył w nocie odredakcyjnej – „wnioski do których doszedłem i które jeszcze mam uzupełnić, są pod względem tła, założeń i kierunku myśli poniekąd odmienne od poglądów P. prof. Allerhanda”. Rzeczywiście, o ile Allerhand wyraźnie przeciwstawiał się ujednolicaniu „na siłę” orzecznictwa o tyle Lutwak doceniał wykształcanie się tzw. linii orzeczniczych. Prześledzenie całej dyskusji w tym względzie w prasie i czasopismach prawniczych okresu II RP wykracza poza granice krótkiej notatki, ale temat jest godny opracowania.
    The article is an intervention of an outstanding lawyer about the unification trends in the jurisprudence of the Second Polish Republic brought about by the judicial activity of the Supreme Court. It was published in “Głos Prawa” in 1929, issue 9-10 (pp. 196-198), but it was not the first intervention on this subject. Already in the first year of the publication of “Głos Prawa”, this issue was raised in an important and interesting article entitled “For the Supreme Court” by the editor Anzelm Lutwak (see “Głos Prawa” 1924, issues 9-10 and 11-12). After the publication of Professor Allerhand’s opinion, several polemics were submitted to the “Voice of the Law”, including one entitled “For the uniformity of jurisprudence” by Czesław Poznański, a Warsaw lawyer, who raised some counter-arguments (“Głos Prawa” 1925, issues 13-16, pp. 288-291). The polemic was partly concerned with the theses of Doctor Lutwak, but – as he noted in the editorial note – “the conclusions that I have reached and which I am yet to supplement are somewhat different in terms of background, assumptions and direction of thought from those of Professor Allerhand”. Indeed, while Allerhand clearly opposed the unification of the case law, Lutwak appreciated the so-called “today’s line of precedents”. This note has as it aim to signal the problem rather than to present the entire discussion on this issue in the press and legal magazines of the Second Polish Republic for it goes beyond its scope.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 2(4); 377-380
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezawisłość sądu i jej gwarancje (z powodu projektu ustawy o ustroju sądów zwyczajnych)
    Independence of the court and its guarantees
    Autorzy:
    Waśkowski, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232218.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    ądownictwo
    niezawisłość sędziowska
    powoływanie sędziów
    ustrój sądownictwa II RP
    judiciary
    judicial independence
    appointment of judges
    judicial system of the Second Polish Republic
    Opis:
    Ważny głos w dyskusji nad ustrojem sądownictwa w II RP. Profesor Waśkowski odniósł się do dyskusji, które przetoczyły się w prasie prawniczej w 1924 r., zwracając uwagę, na istotne braki w dyskusji. W opartym na szerokiej analizie porównawczej i histerycznej wskazał, że w przyszłej regulacji ustroju sądownictwa należy zagwarantować sędziemu niezawisłość i jednoznacznie odciąć władzę sądowniczą od administracji. Podkreślił przy tym potrzebę fundamentalnych gwarancji niezawisłości, a nade wszystko nieusuwalność i godne uposażenie.
    An important voice in the discussion on the judicial system in the Second Polish Republic. Professor Waśkowski referrs to discussions that were present in the legal press in 1924, pointing to significant shortcomings of the discussion. Based on a broad comparative and historical analysis, he points out that in the future regulation of the judiciary, independence of the judge should be guaranteed and the judiciary should be unambiguously cut off from the administration. At the same time, he emphasizes the need for fundamental guarantees of independence, and above all, irremovability and a decent remuneration.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 249-260
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The New National Council of the Judiciary and its impact on the Supreme Court in the light of the principle of judicial independence
    Nowa Krajowa Rada Sądownictwa i jej wpływ na Sąd Najwyższy w świetle zasady niezawisłości sądów
    Autorzy:
    Filipek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942278.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Instytut Europeistyki
    Tematy:
    niezależność sądownictwa
    Krajowa Rada Sądownictwa
    polski Sąd Najwyższy
    judicial independence
    National Council of the Judiciary Polish Supreme Court
    Opis:
    Zmiany w składzie i funkcjonowaniu Krajowej Rady Sądownictwa wprowadzone w minionym roku wpływają negatywnie na wypełnianie przez nią konstytucyjnej roli strażnika niezależności sądownictwa. Szczególnie widoczne było to w niedawnych wyborach sędziów Sądu Najwyższego. Rada zachowuje wprawdzie formalną autonomię w wykonywaniu uprawnień, jednak członkowie Rady nie wydają się utrzymywać personalnej niezależności w swoich działaniach. Niedawny proces nominacji przez KRS sędziów do Sądu Najwyższego był wadliwy, pospieszny i powierzchowny. Rada dokonała bardzo pobieżnej i płytkiej oceny kandydatur, na podstawie skromnych materiałów, w oparciu o niejasne kryteria i procedurę o dużym stopniu poufności. Nie gwarantowała ona wyboru najlepszych kandydatów. Obecna KRS nie spełnia ani polskich, ani europejskich standardów rady sądowniczej. Wydaje się, że Rada w istocie zrezygnowała z wykonywania powierzonej jej roli konstytucyjnej. Przez to ma destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie polskiego sądownictwa. Niedawny akt zawieszenia członkostwa KRS w Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa jest wyrazem wotum nieufności ze strony sędziów europejskich, a jednocześnie kolejnym wezwaniem do wprowadzenia zmian legislacyjnych w celu przywrócenia standardu konstytucyjnego.
    Źródło:
    Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego; 2018, 16; 177-196
    1730-4504
    Pojawia się w:
    Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretation of the Right to an Effective Remedy in Freedom of Expression Cases in the Light of the Rule of Law Principle
    Interpretacja prawa do skutecznego środka prawnego w sprawach dotyczących wolności słowa w świetle zasady państwa prawa
    Autorzy:
    Milašiūtė, Vygantė
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085213.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    judicial independence
    prosecutors
    freedom of expression
    rule of law
    remedy
    niezawisłość sędziowska
    prokuratorzy
    wolność słowa
    rządy prawa
    środek odwoławczy
    Opis:
    The paper focuses on the protection of freedom of expression of judges and prosecutors who exercise this freedom in their professional capacity to promote the rule of law, but suffer negative consequences as a result. Starting with the ECtHR Kövesi v. Romania judgment, the issues of whether legal remedy, in this context, should necessarily be judicial and what quality requirements it should meet are analysed. The paper finds that the ECtHR requires effective remedies in this field, but does not clearly exclude a possibility of non judicial remedies. The EU law, on the other hand, requires judicial remedies unless there are very limited EU law-based reasons (notably, constitutional identity arguments) that justify a possibility of a non-judicial remedy. Theoretical arguments based on substantive conception of the rule of law support the need for a judicial remedy. The study is an addition to the research into judicial independence in the light of the rule of law. It connects the ECtHR, EU law and theoretical perspectives.
    Artykuł koncentruje się na ochronie wolności słowa sędziów i prokuratorów, którzy korzystają z tej wolności w ramach swoich obowiązków zawodowych, aby promować rządy prawa, co niekiedy naraża ich na negatywne konsekwencje. Wychodząc od analizy wyroku ETPC w sprawie Kövesi v. Rumunia omówiono m.in. kwestie charakteru i wymogów jakościowych środka odwoławczego. ETPC wymaga skutecznych środków prawnych w tym zakresie, ale nie wyklucza jednoznacznie możliwości stosowania środków pozasądowych. UE z kolei wymaga stosowania sądowych środków odwoławczych, chyba że istnieją szczególne, oparte na prawie UE powody, które uzasadniają możliwość skorzystania z pozasądowego środka odwoławczego. Argumenty teoretyczne oparte na materialnej koncepcji państwa prawa przemawiają za koniecznością stosowania sądowego środka odwoławczego. Opracowanie stanowi uzupełnienie badań nad niezawisłością sędziowską w świetle zasady rządów prawa. Łączy analizę dorobku ETPC, regulacji prawa UE oraz perspektywę teoretyczną.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 2(31); 7-21
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Członek czy sędzia Trybunału Stanu? Uwagi na temat statusu prawnego osób zasiadających w Trybunale Stanu
    A member or judge of the State Tribunal? Comments on the legal status of persons sitting on the State Tribunal
    Autorzy:
    Kuczma, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1037214.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    State Tribunal
    constitutional liability
    guarantees of judicial independence
    apoliticality
    imcompatibilitas
    impeachment
    Trybunał Stanu
    odpowiedzialność konstytucyjna
    sędzia
    gwarancje niezawisłości sędziowskiej
    apolityczność
    Opis:
    W artykule dokonano analizy statusu prawnego osób zasiadających w Trybunale Stanu celem ustalenia charakteru prawnego funkcji członka tej instytucji. Trybunał Stanu jest w Polsce w zasadzie instytucją martwą i zasadne było zbadanie przyczyn tego zjawiska. W związku z tym przeprowadzono badania dotyczące sposobu kreacji składu personalnego tego organu, niezawisłości zasiadającym w nim członków i ich apolityczności. Okazało się, że formuła prawna, na której opiera swe istnienie w Polsce Trybunał Stanu, jest mocno wadliwa; jego członkom nie zagwarantowano wszystkich gwarancji niezawisłości sędziowskiej. W konsekwencji osoby nim zasiadające – z wyjątkiem przewodniczącego tego organu – nie są sędziami i należy ich określać jako członków Trybunału Stanu. W pracy sformułowano również uwagi de lege ferenda.
    The article analyses the legal status of persons sitting on the State Tribunal in order to determine the legal nature of the function of a member of the State Tribunal. The State Tribunal in Poland is basically a dead institution and it is reasonable to examine the reasons for this phenomenon. In connection with this, research was conducted on how to create the personal composition of this body, and on the independence of its members and their apoliticality. It turns out that the legal formula on which the State Tribunal bases its existence in Poland is seriously flawed. Members of the State Tribunal were not assured all guarantees of judicial independence. Consequently, those sitting on the State Tribunal – with the exception of the chairman of this body – are not judges and should be identified as members of the State Tribunal. The work also formulates de lege ferenda comments.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 3; 51-60
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Standards for Review of the Concept of a “National Court” in EU Law
    Wzorce kontroli pojęcia „sądu krajowego” w prawie unijnym
    Autorzy:
    Grądzka, Ilona
    Krzysztofik, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344078.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Court of Justice
    Polish Constitutional Tribunal
    principle of judicial independence
    national courts
    Trybunał Sprawiedliwości
    Trybunał Konstytucyjny
    zasada niezawisłości sędziowskiej
    sądy krajowe
    Opis:
    The aim of the article is to demonstrate the evolutionary approach of the Court of Justice to the criteria for review of the concept of a court within the meaning of EU law. It has been shown that there are three basic standards used by the Court in this area. The first one is an examination of the premises developed as part of the procedure of a question referred to for a preliminary ruling, which includes functional and systemic premises. The second one is based on Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which specifies three premises: independence, impartiality and establishment of a court by statute. The third standard of control indicated by the Court of Justice in the judgment in case C-64/16 is of a different nature. It has been applied to reforms of the justice system in the Member States and is based on the combined interpretation of three provisions: Article 2, Article 4 (2) and Article 19 (1) of the Treaty on European Union. The indicated standard was the cause of a lively discussion initiated by the constitutional tribunals of the Member States (the case of Poland and Romania). In principle, they do not question the right of the Court of Justice to review the concept of a court under the first and second standard. However, in relation to the reforms of the justice system, they emphasize their own competence, which is granted to them by their national constitutions. It should be noted that the fundamental problem that appears in the jurisprudence of both the Polish Constitutional Tribunal and the Court of Justice is the protection of primacy of the constitution and irrefutability of the judgments of constitutional tribunals by the Court of Justice.
    Celem artykułu jest wykazanie ewolucyjnego podejścia Trybunału Sprawiedliwości (TS) do kryteriów kontroli pojęcia sądu w rozumieniu prawa unijnego. Wykazano, że wykształciły się trzy zasadnicze wzorce, z jakich korzysta Trybunał w tym obszarze. Pierwszy z nich to badanie przesłanek wypracowanych w ramach pytania prejudycjalnego, które obejmuje przesłanki funkcjonalne i ustrojowe. Drugi opiera się na art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który wskazuje trzy przesłanki: niezawisłość, bezstronność oraz powołanie sądu na mocy ustawy. Odmienny charakter ma trzeci wzorzec kontroli, jaki wskazał TS w wyroku w sprawie C-64/16. Został on zastosowany do reform wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich i opiera się na łącznej interpretacji trzech postanowień art. 2, art. 4 ust. 2 i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej. Wskazany wzorzec stał się przyczyną ożywionej dyskusji, jaką podjęły trybunały konstytucyjne państw członkowskich (sprawa Polski i Rumunii). Zasadniczo nie podważają one prawa TS do kontroli pojęcia sądu w ramach pierwszego i drugiego wzorca, natomiast w odniesieniu do reform wymiaru sprawiedliwości podkreślają własną kompetencję, jaką nadaje im konstytucja krajowa. Należy zauważyć, że podstawowym problemem, jaki zarysowuje się w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego oraz TS jest ochrona prymatu konstytucji oraz niepodważalność przez TS wyroków trybunałów konstytucyjnych.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 143-161
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The “Rule of Law” and the “Rechtsstaat”: A Historical and Theoretical Approach from a German Perspective
    Autorzy:
    Christoph-Eric, Mecke,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902591.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-03
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Rule of Law
    Rechtsstaat
    arbitrariness
    judicial independence
    Lisbon Treaty
    “Venice Commission”
    praworządność
    państwo prawa
    arbitralność
    niezawisłość sędziowska
    Traktat Lizboński
    „Komisja Wenecka”
    Opis:
    The Rule of Law, understood in its most general and original meaning as an absence of arbitrariness in state power, is not merely one legal principle amongst many, but has been the core of law itself in political philosophy since classical Antiquity. Although the Rule of Law has been given substance to in various different ways since the modern era, the Member States of the European Union (EU) have contractually agreed in Article 2 first sentence of the Treaty on European Union (TEU) on a Rule of Law that is an expression of the community of values within the EU. This is now not just politically but legally binding for all EU Member States, regardless of changing political majorities or national legislative acts within the Member States. However, with the recent initiation of proceedings against Poland and Hungary, to investigate the potential “risk of serious breach” of EU values according to Article 7 para. 1 of the TEU, it has become very clear that there is no longer political consensus amongst the governments of the EU Member States with regard to how the principle of the Rule of Law should be given substance to in practice. It will thus be the task of jurisprudence, not of politics, to ascertain how far-reaching the legal obligation with regard to the “value” of the “Rule of Law” on the basis of Article 2 of the TEU is and where – beyond the scope of European Law – the political prerogative for Member States to act in accordance with their own national circumstances begins.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 79; 29-47
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sąd rozjemczy – triumf i kryzys Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy ekonomii politycznej
    A Court of Peers – Political economy behind the triumph and crisis of the Polish Constitutional Court
    Autorzy:
    Joński, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498857.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Trybunał Konstytucyjny
    niezależność i niezawisłość sędziowska
    polski kryzys konstytucyjny 2015 r.
    transformacja ustrojowa
    Polish constitutional crisis
    constitutional court
    judicial independence
    democratic transition
    Opis:
    Pozycja ustrojowa TK była najwyższa (w kategoriach aktywizmu i legitymizacji) w pierwszych latach transformacji, kiedy wydawał się najbardziej zagrożony. Z kolei istotny kryzys sądownictwa konstytucyjnego nastąpił ćwierć wieku od przemian ustrojowych, gdy demokracja konstytucyjna wydawała się silna i dobrze zakorzeniona. Aby wyjaśnić tę sprzeczność, w tekście zaproponowano trzy modele pozycji ustrojowej sądu konstytucyjnego, uwzględniające perspektywę ekonomii politycznej. Pierwszy, „sądu rozjemczego”, zakłada polityczną selekcję sędziów w celu zapewnienia reprezentacji różnych wrażliwości ideologicznych oraz konsensualny styl orzekania. Drugi, „Izby Konstytucyjnej SN”, zakłada odpolityczniony system nominacji, neguje znaczenie wrażliwości ideologicznych i zachęca do zgłaszania zdań odrębnych. Trzeci, „Trzeciej Izby Parlamentu”, oznacza rozmontowanie sądownictwa konstytucyjnego, gdyż polityczna selekcja sędziów przekształca sąd w kolejną instytucję większościową realizującą cele partyjne. Negocjowana natura polskiej transformacji ustrojowej stworzyła zapotrzebowanie na instytucje pełniącą funkcje „sądu rozjemczego”, tym samym wzmacniając legitymizację TK wśród polityków i zniechęcając ich od ataków na jego niezależność. Fundamentalne zmiany na scenie politycznej obserwowane po 2005 r. – osłabienie formacji postkomunistycznej i podział sceny między dwa ugrupowania postsolidarnościowe, kierowane przez nową generację liderów – zburzyły ten konsensus i zaowocowały erozją pozycji ustrojowej do „Trzeciej Izby Parlamentu”.
    The Constitutional Court was at its strongest (in terms of activism and legitimacy) at the early stages of democratic transition, at the very moment when it was expected to be the most vulnerable. An effective end of the constitutional adjudication came quarter a century after the regime change, when constitutional democracy appeared strong and well-entrenched. To explain this puzzle, this paper proposes three political-economy models of the Constitutional Court’s position. First – ‘the court of peers’ – assumes political selection of constitutional judges to provide representation of ideological sensitivities, and largely consensual decision-making inside the Court. Second – ‘the Constitutional Chamber of the Supreme Court’ – assumes de-politicized selection procedures, downplays ideological sensitivities and encourages dissent. Third – called the ‘Third Chamber of the Parliament’ – amounts to the dismantling of the constitutional adjudication, as political selection of constitutional judges transforms the Court in yet another majoritarian institution pursuing party goals. It is argued, that the negotiated nature of the Polish transition created demand for ‘the court of peers’ type of an institution, thereby fostering Constitutional Court legitimacy among politicians and restraining them from assaults on its independence. However, a fundamental shift in the political landscape observed in 2005 – diminishing of the post-communist formation and the ascent of two post-Solidarity parties led by the new generation of leaders – shattered this consensus and resulted in the Constitutional Court’s erosion towards the ‘Third Chamber of the Parliament’.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 70-102
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza możliwości zmian w statusie sędziów Sądu Najwyższego USA w związku z pracami Prezydenckiej Komisji ds. Sądu Najwyższego
    Possible Changes in the Status of Justices of the American Supreme Court in the Light of the Presidential Commission on the Supreme Court of the United States
    Autorzy:
    Króliczek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29551812.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Supreme Court of the United States
    judicial independence
    impeachment
    court-packing
    ethical conduct
    term limits
    Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
    niezawisłość sędziowska
    niezależność sądów
    kadencyjność
    Opis:
    Niniejsze opracowanie poświęcone jest możliwości dokonania zmian w statusie sędziego Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Zagadnienie to było przedmiotem zainteresowania nauki polskiej w przeszłości. Wydaje się jednak, iż warto do niego powrócić. Asumptem dla podjęcia tych rozważań na nowo było powołanie przez prezydenta Joe Bidena Prezydenckiej Komisji ds. Sądu Najwyższego. Stanowiło to wyraz niezadowolenia Partii Demokratycznej z kierunku, jaki obrał w ostatnich latach zdominowany przez konserwatystów Sąd Najwyższy. Zadaniem Komisji było zaprezentowanie poglądów nauki na kilka zasadniczych kwestii związanych przede wszystkim ze statusem sędziego Sądu Najwyższego. W szczególności były to: możliwość poszerzenia składu Sądu, wprowadzenie wieku emerytalnego dla sędziów, możliwość skazania sędziego w procedurze impeachmentu za niezgodną z oczekiwaniami władzy politycznej wykładnię konstytucji oraz konieczność formalnego objęcia sędziów SN zasadami etycznymi stosowanymi wobec sędziów niższych instancji. Analiza tych zagadnień skupia się na konstytucyjności proponowanych w dyskursie rozwiązań prawnych oraz ich wpływie na autorytet i legitymację Sądu Najwyższego w świetle doświadczeń historycznych związanych z próbami wpływu polityków na jego działalność.
    This study is devoted to the possibility of changing the status of a justice of the Supreme Court of the United States. The impetus for undertaking this research was the creation of the committee for its reform by the US President. The issues analyzed in the study are: court-packing, the introduction of a retirement age for Supreme Court justices, the possibility of impeachment for interpreting the constitution inconsistent with the expectations of the political branches, and the need to formally cover Supreme Court justices with the ethical principles applicable to other federal judges. The analysis of these issues focuses on the constitutionality of the legal solutions proposed in the discourse and their impact on the authority and legitimacy of the Supreme Court in the light of historical experience related to attempts by politicians to influence its activities.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2023, 33, 2; 23-41
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów z perspektywy prawa Unii Europejskiej
    Independence of the courts and judicial independence from the European Union law perspective
    Autorzy:
    Zawistowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693798.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    democratic state
    rule of law
    independence of the courts
    judicial independence
    separation of powers
    right to fair trial
    demokratyczne państwo prawne
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    podział władz
    prawo do sądu
    Opis:
    The independence of the courts and the judiciary constitutes one of the foundations of the rule of law and is one of the basic values of the European Union. Judicial independence is also guaranteed by the principle of the separation of powers. According to this principle courts are the only competent body to execute judiciary powers and no other organs may be permitted to interfere in judicial decisions or their making. Democratic states must have the independence of the courts ensured in their constitutions. The basic function of judicial independence is ensuring citizens the right to a fair trial as provided in Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland. From the point of view of the right to a fair trial the relationship between the independence of the courts and judicial independence on the one hand and the guarantee of the impartiality of the courts and of a fair trial on the other, is important. The independence of the courts and the judiciary is closely related to the principle of the responsibility of judicial authority.
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów stanowią jedną z podstaw państwa prawnego, należącego do podstawowych wartości Unii Europejskiej. Do zasad państwa prawnego należy zasada trójpodziału władz, stanowiąca równocześnie istotną gwarancję niezależności władzy sądowniczej. Zasada podziału władz oznacza, że do wyłącznej kompetencji władzy sądowniczej należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i organy innych władz nie mogą ingerować w wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy. W państwach demokratycznych istnieje potrzeba gwarancji niezależności władzy sądowniczej na poziomie norm konstytucyjnych. Podstawową funkcją niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 Konstytucji RP. Z punktu widzenia prawa do sądu ważne jest istnienie związku między niezależnością sądów i niezawisłością sędziów a gwarancją bezstronności sądu oraz gwarancją do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów są ściśle powiązane z zasadą odpowiedzialności władzy sądowniczej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 2; 7-13
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Resort sprawiedliwości ZSRR w świetle sprawozdania polskiej delegacji (1956)
    Ministry of justice of the ussr under report of polish delegation (1956)
    Autorzy:
    Stawarska-Rippel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444096.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    Ministerstwo Sprawiedliwości ZSRR
    niezawisłość sędziowska
    Departament Nadzoru Sądowego Ministerstwa Sprawiedliwości
    Polska Ludowa
    Ministry of Justice USSR
    judicial independence
    Department of Judicial Control in the Ministry of Justice
    People’s Republic of Poland
    Opis:
    W Archiwum Akt Nowych w Warszawie zachował się dokument będący sprawozdaniem polskiej delegacji Ministerstwa Sprawiedliwości z pobytu (1956) w ZSRR. Daje on możliwość przyjrzenia się pewnym aspektom funkcjonowania resortu sprawiedliwości ZSRR niejako od wewnątrz, zza kulis. Dokument jest też przyczynkiem do poszukiwania analogii albo odmienności w funkcjonowaniu resortu sprawiedliwości PRL, zwłaszcza w okresie stalinowskim, kiedy po politycznie przełomowym roku 1948 nastąpiło przyspieszenie upodabniania wszelkich rozwiązań do wzorów radzieckich.
    In the Central Archives of Modern Records in Warsaw a document is preserved which is a report produced by a Polish delegation from the Ministry of Justice regarding its recent visit to the USSR. It gives us an opportunity to look behind the scenes of the Ministry of Justice of the USSR and understand how it functioned. This document contributes to the search for analogies or differences in the functioning of the Ministry of Justice People’s Republic of Poland, in the Stalinist period, when the political breakthrough of 1948 accelerated the convergence of all solutions to the Soviet model
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2014, 14/1; 101-113
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy biskup diecezjalny może wpływać na decyzje swego sądu? Refleksje na kanwie wypowiedzi papieża Franciszka do Trybunału Roty Rzymskiej z 29 stycznia 2021 r.
    Can a Diocesan Bishop Influence the Decisions of his Diocesan Tribunal? Reflections on the Pope Francis’ Statement to the Roman Rota on January 29, 2021
    Autorzy:
    Majer, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1773652.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kościół katolicki
    Rota Rzymska
    biskup diecezjalny
    sądownictwo kościelne
    wikariusz sądowy
    stwierdzenie nieważności małżeństwa
    niezawisłość sędziowska
    Mitis Iudex Dominus Iesus
    Catholic Church
    Roman Rota
    diocesan bishop
    Ecclesiastical judicature
    the judicial
    vicar
    judicial independence
    Opis:
    Inspiracją do napisania artykułu była wypowiedź papieża Franciszka, w której zachęcał biskupa, niezgadzającego się z decyzją własnego trybunału diecezjalnego, do samodzielnego osądzenia sprawy. Analizowane są następujące zagadnienia: władza sądownicza biskupa diecezjalnego, wezwanie papieża Franciszka do osobistego rozpoznawania spraw sądowych przez biskupa, potestas vicaria wikariusza sądowego (oficjała) i jego niezależność od biskupa w sądzeniu spraw. Troska biskupa diecezjalnego o poprawne sprawowanie sprawiedliwości, zgodnie z prawem i Magisterium Kościoła, nie może polegać na interweniowaniu w konkretnych sprawach, ale wyraża się w szeroko rozumianej trosce biskupa o sąd diecezjalny, przede wszystkim zaś w obsadzaniu urzędów sądowych kompetentnymi osobami, którym biskup winien zapewnić warunki do rzetelnego sprawowania posługi sądowniczej.
    This paper was inspired by the Pope Francis’ statement in which he encouraged a bishop who disagreed with the decision of his own diocesan tribunal to judge the case himself. The following issues are analyzed in the paper: 1) the judicial power of the diocesan bishop, 2) the Pope Francis’ call for the bishop to personally judge, and 3) the potestas vicaria of a judicial vicar (offcialis) and his independence from the bishop in judging. The concern of a diocesan bishop for the proper administration of justice, in accordance with the law and the Magisterium of the Church, cannot consist in intervening in specific cases, but it should be expressed in a bishop’s concern for the diocesan tribunal in the broadest sense of the term, especially in the filling of judicial offices with competent persons to whom a bishop should provide with conditions for the reliable exercise of judicial ministry.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2021, 31, 2; 167-197
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Frozen” Valorization of Judges’ Salaries in Poland in the Light of Europe Union Legal Standards
    „Zamrażanie” waloryzacji wynagrodzeń sędziowskich w świetle unijnych standardów prawnych
    Autorzy:
    Sielski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6568650.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Rule of Law
    Judicial independence
    commensurate remuneration
    lack of valorization
    “freezing” the valorization of judges’ salaries
    Państwo prawa
    niezawisłość sędziowska
    adekwatne wynagrodzenie
    brak waloryzacji
    „zamrożenie” waloryzacji wynagrodzeń sędziowskich
    Opis:
    The material independence of judges is one of the essential guarantees of their independence and, at the same time, the proper functioning of the judiciary. Of course, one should not conclude from this that there is a simple relationship between independence and the material status of judges, nor should one presume a general prohibition on reducing judicial salaries. Undoubtedly, however, commensurate remuneration is permanently linked to the question of judicial independence. The aim of this article is to analyze premises of the permissibility of “freezing” adjustment of judges’ salaries in the light of international legal standards. The article is based on a specific factual situation, as in 2023, that basic salary adjustment for judges of common courts in Poland was “frozen” for the third year in a row.
    Materialna niezależność sędziów stanowi jedną z istotnych gwarancji ich niezawisłości, a zarazem prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Oczywiście nie należy z tego wyciągać wniosku o istnieniu prostej zależności między statusem materialnym sędziów a ich niezawisłością, ani zakładać generalnego zakazu obniżania wynagrodzeń sędziowskich. Niewątpliwie jednak istnieje pewien związek między poziomem wynagrodzeń sędziowskich a kwestią sędziowskiej niezawisłości. Celem niniejszego artykułu jest analiza powyższego związku, a zwłaszcza przesłanek dopuszczalności „zamrażania” waloryzacji wynagrodzeń sędziowskich w świetle międzynarodowych standardów prawnych. Artykuł powstał na kanwie konkretnego stanu faktycznego, gdyż w 2023 r. doszło w Polsce, po raz trzeci z rzędu, do „zamrożenia” waloryzacji wynagrodzenia zasadniczego sędziów sądów powszechnych.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 261-271
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Judges’ disciplinary liability for apparent and flagrant contempt of provisions of law versus principle of judicial independence
    Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziego za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa a zasada niezawisłości sędziowskiej
    Autorzy:
    Krajnik, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1359721.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    odpowiedzialność dyscyplinarna
    niezawisłość sędziowska
    przewinienie służbowe
    oczywista i rażąca obraza przepisów prawa
    sądownictwo dyscyplinarne
    disciplinary liability
    judicial independence
    company-related misdeed
    apparent and flagrant contempt of the provisions of law
    disciplinary courts
    Opis:
    The article aims to present the issue of the limits of a judge’s disciplinary liability for a company-related misdeed in the form of apparent and flagrant contempt of the provisions of law limited by the principle of judicial independence. Due to the fact that the principle of statutory determination of an act is not applicable in disciplinary law, the sphere is shaped by disciplinary case law, in particular by the judgments of the Supreme Court-Disciplinary Court, which are thoroughly analysed. This makes it possible to indicate tendencies occurring in case law and develop the author’s own stance taking into account the latest amendments to the Act: Law on the common courts system, which can be translated into the need to increase the protection of judicial independence and a more restrictive approach to the use of the instrument of disciplinary liability towards judges who commit apparent and flagrant contempt of the provisions of law in the sphere of adjudication.
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki granic odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziego za przewinienie służbowe w postaci oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa limitowanych przez zasadę niezawisłości sędziowskiej. Ze względu na nieobowiązywanie w prawie dyscyplinarnym zasady ustawowej określoności czynu sfera ta kształtowana jest przez orzecznictwo dyscyplinarne, w szczególności judykaty Sądu Najwyższego-Sądu Dyscyplinarnego, które zostały poddane szczegółowej analizie. Pozwoliło to na wskazanie tendencji występujących w orzecznictwie oraz wypracowanie własnego stanowiska, uwzględniającego także najnowsze zmiany w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych, przekładające się na potrzebę wzmożenia ochrony niezawisłości sędziowskiej, a tym samym bardziej restrykcyjnego podejścia do operowania instrumentem odpowiedzialności dyscyplinarnej wobec sędziów dopuszczających się oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa w sferze orzeczniczej.
    Źródło:
    Ius Novum; 2019, 13, 3; 97-118
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład sądu drugiej instancji w postępowaniu cywilnym
    Second instance court’s bench composition in civil proceedings
    Autorzy:
    Łazarska, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2200522.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-01
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    bench composition
    one-person composition
    collective composition
    judicial independence
    order of a court president
    invalidity of a bench composition
    invalidity of a proceeding
    skład sądu
    skład jednoosobowy
    skład kolegialny
    niezawisłość sędziowska
    zarządzenie prezesa
    niezmienność składu
    nieważność postępowania
    Opis:
    Celem artykułu jest omówienie skutków nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzonych Ustawą z dnia 28 maja 2021 r. w zakresie zmiany składu sądu w postępowaniu apelacyjnym. Nowe rozwiązania budzą liczne kontrowersje i w wielu aspektach ingerują w niezawisłość sędziowską. Po pierwsze, odwracając zasadę składów kolegialnych na rzecz jednoosobowych, nie zapewniono wystarczających gwarancji kontynuacji tak zwanych starych spraw w niezmienionym składzie, co może naruszać zasadę niezmienności składów. Po drugie, powierzając wyłącznie czynnikowi administracyjnemu prezesowi sądu decydowanie o składzie sądu, nie zapewniono wystarczających gwarancji poszanowania niezawisłości sędziowskiej. Sprzeciw budzi decydowanie przez prezesa sądu o tym, czy zachodzi potrzeba wyznaczenia składu z uwagi na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Nie jest rzeczą prezesa ocenianie charakteru sprawy, którą rozstrzyga sędzia. Kwalifikowane przesłanki zaś do ustanowienia składu kolegialnego sprawią, że przedmiotowa regulacja będzie niezwykle rzadko stosowana.
    The aim of the article is to discuss the effects of the amendment to Code of Civil Procedure introduced by Act of 28 May 2021 within the scope of a change of a court bench compositionin appeal proceedings. The new solutions are controversial and in some aspects interfere with the principle of judicial independence. By reversing the principle of a collective composition infavour of a one-person composition, there were insufficient guarantees for the continuation ofthe so-called unchanged bench composition for old cases, which may violate the principle of invariability of a bench composition. Secondly, entrusting a decision on a court composition to a court president that is an administrative body did not provide sufficient guarantees forrespect for judicial independence. A court president’s decision on whether it is necessary to designate a bench due to the complexity or precedent-like nature of a case also raises objections. It is not within a court president’s competence to assess a nature of a case on which a judge adjudicates. On the other hand, classified conditions for establishing collective benches cause that the discussed regulation will be very rarely applied.
    Źródło:
    Ius Novum; 2022, 16, 2; 130-151
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka a Trybunał Konstytucyjny. Konstytucja – ostatni środek obrony przed polityką
    Politics and the Constitutional Tribunal. The Constitution – the last line of defence against politics
    Autorzy:
    Safjan, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693682.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judicial independence
    politics and the judiciary
    appointment of judges of the Constitutional Tribunal
    hard cases
    direct applicability of the Constitution
    hierarchical structure of norms
    niezależność sędziowska
    polityka i sąd
    wybór sędziów sądu konstytucyjnego
    bezpośrednie stosowanie Konstytucji
    hierarchiczna struktura norm
    Opis:
    In the first part of this paper an attempt is made to answer the question to what extent the fact that judges of the Constitutional Tribunal are appointed by a political organ (the Seym of the Republic of Poland) determines the political character of the Tribunal itself. Based, among otherthings, on his own experience, the author, a retired judge of the Constitutional Tribunal, states that the search for a iunctim between the political appointment of constitutional judges and their adjudicating activity is unjustified, as can be seen from the example of particular judgments delivered by the Constitutional Tribunal in what might be termed hard cases. Judges endowed with very strong guarantees of independence are capable of remaining impartial in their judgments and making decisions independently of their personal beliefs. The real threat to the independenceof the Constitutional Tribunal is political pressure exercised by government, which manifests itself in, for example, direct and personal criticism of Constitutional Tribunal judges or a refusal to implement judicial decisions issued by the Constitutional Tribunal. A particularly dangerous situation arises when a legislator attempts to intervene in the internal procedural autonomy of the Constitutional Tribunal with a view to determining the order in which the matters before the Tribunal should be dealt with, setting a 2/3 qualified majority for decisions ‘when sitting as a full court’ or determining the required quorum at a level which may paralyse the work of the Constitutional Tribunal altogether. In the second part of the paper the question is asked whether the Constitutional Tribunal may examine the constitutionality of the procedures being introduced by a new law on the Constitutional Tribunal before it proceeds to apply them. The answer to this question is in the affirmative, followed by arguments calling for the direct application of the Constitution which in such cases becomes the only point of reference when new procedural regulations are to be evaluated.
    Przedmiotem artykułu jest ‒ w pierwszej części ‒ próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu fakt powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego przez organ polityczny, tj. Sejm RP, determinuje polityczny charakter samego Trybunału Konstytucyjnego. Autor wskazuje m.in. na podstawie swoich własnych doświadczeń sędziego TK, że poszukiwanie iunctim pomiędzy aktem politycznego wyboru sędziów a ich aktywnością orzeczniczą nie znajduje uzasadnienia, co wyraźnie potwierdzają przykłady konkretnych rozstrzygnięć sądu konstytucyjnego w tzw. hard cases. Sędziowie wyposażeni w bardzo silne gwarancje niezawisłości potrafią zachować obiektywizm ocen i niezależność także od swoich własnych przekonań politycznych. Prawdziwym zagrożeniem niezależności Trybunału Konstytucyjnego jest natomiast presja polityczna wywierana przez rządzących, której przejawem jest np. bezpośrednia personalna krytyka sędziów TK lub odmowa wykonywania orzeczeń sądu konstytucyjnego. Szczególnie niebezpiecznym instrumentem jest próba ingerowania ustawodawcy w sprawy wewnętrznej autonomii proceduralnej TK, zmierzająca m.in. do narzucenia kolejności rozpatrywanych spraw, wprowadzenia większości kwalifikowanej 2/3 przy podejmowaniu orzeczeń w pełnym składzie czy określenia quorum na takim poziomie, który może paraliżować funkcjonowanie sądu konstytucyjnego. W drugiej części artykułu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy Trybunał może zbadać konstytucyjność procedur wprowadzonych nową ustawą o TK, zanim przystąpi do stosowania tych procedur. Autor udziela odpowiedzi twierdzącej na to pytanie, przytaczając argumenty na rzecz bezpośredniego stosowania Konstytucji, która w takich wypadkach staje się jedynym punktem odniesienia oceny nowych regulacji proceduralnych.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 35-42
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Policy Role of the EU in Judicial Politics and the Limitations of Conditionality: the Case of Hungary
    Autorzy:
    Coman, Ramona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514383.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Instytut Politologii
    Tematy:
    Hungary
    judicial reform
    judicial politics
    Europeanisation
    conditionality
    independence of the judiciary
    Opis:
    Recent developments in Hungarian constitutional and judicial politics have given impetus to question not only the outcomes of democratisation and Europeanisation, but also the efficacy of the European Union’s compliance mechanisms. In 2010, Hungary, one of the forerunners in building democracy made the headlines with Fidesz’s attempts at adopting a new Constitution and implementing cardinal laws along with controversial institutional, cultural, religious, moral and socio-economic policies. This article attempts to depict the transformative power of the European Union within a sensitive policy area which touches upon States’ pouvoris régaliens: the independence of the judiciary.
    Źródło:
    Polish Political Science Review. Polski Przegląd Politologiczny; 2013, 1; 65-83
    2353-3773
    Pojawia się w:
    Polish Political Science Review. Polski Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Le diable est dans les détails – czyli kilka refleksji na temat kontrolno-nadzorczych dylematów dotyczących regulaminów organizacyjnych urzędów gmin
    Le diable est dans les détails – or a few observations on the control-cum-supervision dilemmas related to the house rules of municipality offices
    Autorzy:
    Lisowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28409244.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    house rules of a municipality office
    supervision
    independence
    judicial control
    Opis:
    The paper is based on an analysis of the provisions pertaining to the adoption of the house rules of municipality offices and the regulations specifying the rules and the procedure of exercising supervision over these acts of executive bodies, as well as of subjecting them to the direct control of administrative courts. This analysis has revealed that the approach to the form in which the above issues are regulated should be revised towards such regulations and practice of applying law that would facilitate having more regard for the attributes of the independence of self-governmental administration in this field. The treatment that these features have received (especially in the practice of supervisory organs and judicature’s output) has so far not explored or respected this potential. Taking also into account the experience (both doctrinal and related to administrative practice) gathered in the period of over 32 years since the reestablishment of territorial self-government in Poland, the paper thus argues that, at least in certain areas, the process of overcoming the limitations linked to the rationing – so to speak – of the attributes of decentralization (especially: of independence as one of its components) should be initiated. Therefore, the paper postulates in this context that invalidity sanction be substituted by the derogation in the form of revocation (that is: an ex tunc effect should be substituted by an ex nunc effect). The paper also signals that, when dealing with these forms of self-governmental activities, it may be possible to depart from the automatic application of the temporary protection related to the delivery of a supervisory adjudication (i.e. from the mechanism that presumes automatic sui generis acceleration of the enforceability of a supervisory adjudication). This stance has been additionally supported by the discussion of the specificity of organizational administrative law (in particular – with regard to the acts of non-municipal law, while allowing for the complex character of the house rules of municipality offices) which takes into account the conception of institutional choice.
    Źródło:
    Studia Prawa Publicznego; 2022, 4 (40); 45-62
    2300-3936
    Pojawia się w:
    Studia Prawa Publicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sądowa ochrona samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego przed rozstrzygnięciami nadzorczymi regionalnych izb obrachunkowych
    Judicial protection of financial independence of local government units against supervisory decisions of regional accounting chambers
    Autorzy:
    Glumińska-Pawlic, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/697710.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    judicial protection
    local government units
    financial independence
    supervisory decisions of regional accounting chambers
    Opis:
    Financial independence of territorial self-government units means performing important public tasks in the field of financial management on their own behalf and with their own responsibility in terms of aspects related to income and expenditure, and implementation of financial management. In this regard, the Constitution of the Republic of Poland guarantees the units the right to have cases heard before the court whenever their independence is threatened by someone else’s actions or in situations leading to removal of the effects of a specific violation that has already occurred. Nevertheless, the issue related to the independence of local government units, including financial independence and related judicial protection, as it can be seen, still remains an open issue. It should be emphasized that the legislator, expressing the unambiguous intention of protecting the independence of territorial self-government units, provided them with institutional legal supervision, but within defined limits.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2019, 17, 1; 77-89
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosuj ustawy i rób, co chcesz? Pojęcie niezawisłości a deontologiczny model cnót sędziowskich
    Apply the law, and do what you want? The concept of judicial independence and the prospective of a deontological model of judicial virtues
    Autorzy:
    Rocławska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685854.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    niezawisłość
    deontologia
    sędziowskie cnoty
    teoria orzekania
    Dworkin
    Hart
    independence
    deontology
    judicial virtues
    theory of judging
    Opis:
    This article explores judicial independence in light of a deontological model of virtues. It analyses judicial decisions and attitudes in the process of application of law, arguing that their aspirations to pursue judicial virtues are a secondary requirement against an overriding demand for abiding by law. The thesis is that judicial independence is a kind of a system presupposition that judges have some qualities which help them not only to fulfil their duties, but also to rise to ethical challenges during adjudication. The author recalls two theories of judicial reasoning in hard cases and tries to answer the question which of the theoretical models – by H. L. A. Hart or R. Dworkin – proposes a better characteristic of the judicial practice in the Polish justice system.
    W niniejszym artykule autorka rozważa niezawisłość sędziów w świetle modelu deontologii cnót. Analizuje ich decyzje i postawy w toku stosowania prawa, argumentując, że aspiracje, by realizować sędziowskie cnoty, mają charakter wtórny względem nadrzędnych wymogów przestrzegania prawa. Stawia tezę, że przestrzeń niezawisłości stanowi wyraz swoistego zaufania ustrojodawcy, iż sędziowie posiadają dyspozycje, które umożliwiają nie tylko wywiązywanie się z obowiązków, lecz także sprostanie wyzwaniom etycznym podczas orzekania. Przywołuje teorie orzekania w trudnych przypadkach autorstwa H. L. A. Harta i R. Dworkina oraz próbuje odpowiedzieć na pytanie, który z teoretycznych modeli – Hartowski czy Dworkinowski – lepiej charakteryzuje praktykę orzeczniczą polskiego wymiaru sprawiedliwości.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 78
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teisėjų tarybos sudėtis: reglamentavimo pokyčiai Lietuvoje 1994–2019 metais
    Skład Rady Sędziowskiej: zmiany w regulacjach na Litwie w latach 1994–2019
    Autorzy:
    Šinkūnas, Haroldas
    Driukas, Artūras
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033358.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    speciali teisėjų institucija
    teisėjų taryba
    teismų savivalda
    teisėjų nepriklausomumas
    specjalna instytucja sędziowska
    rada sądownictwa
    samorząd sędziowski
    niezawisłość sędziów
    special judicial institution
    the council of judges
    judicial self-government
    the independence of judges
    Opis:
    Straipsnyje nagrinėjami Konstitucijos 112 straipsnio 5 dalyje numatytos specialios teisėjų institucijos, kuri šiuo metu galiojančiame Teismų įstatyme įtvirtinta Teisėjų tarybos pavadinimu, sudėties teisinio reguliavimo pokyčiai nuo pat šios institucijos įsteigimo 1994 metais iki paskutiniųjų 2019 metais padarytų pakeitimų. Įgyvendindama Konstitucijoje jai pavestas funkcijas Teisėjų taryba veikia kaip atsvara Respublikos Prezidentui formuojant teisėjų korpusą, o būdama viena svarbiausių teisminės valdžios savivaldos institucijų atlieka labai svarbią misiją saugodama teismų sistemos ir teisėjų nepriklausomumą. Straipsnyje nagrinėjamas esminius Teisėjų tarybos sudėties pokyčius nulėmęs Konstitucinio Teismo 2006 m. gegužės 9 d. nutarimas, kuriame buvo išaiškinta, kad šios institucijos nariais gali būti tik teisėjai. Autoriai pateikia siūlymus, kurie, jų manymu, sudarytų prielaidas gerinti Teisėjų tarybos veiklos veiksmingumą: įtvirtinti draudimą Teisėjų tarybos pirmininku rinkti Lietuvos Aukščiausiojo Teismo ir Lietuvos vyriausiojo administracinio teismo pirmininkus, sumažinti pernelyg didelę aukštesniųjų teismų teisėjų ir teismų pirmininkų įtaką teismų savivaldoje, nustatyti proporcingas visų teismų teisėjų atstovavimo kvotas, visus renkamus Teisėjų tarybos narius rinkti visuotiniame teisėjų susirinkime ir į Teisėjų tarybos sudėtį įtraukti ne tik teisėjus.
    The article examines the changes in the legal regulation of the composition of the special institution of judges provided for in Paragraph 5 of Article 112 of the Constitution, which is enshrined in the current Law on Courts from the establishment of this institution in 1994 until the last amendments made in 2019. In carrying out the tasks assigned to it by the Constitution, the Council of Judges acts as a counterweight to the President of the Republic in questions of the formation of the judicial corps and as one of the most important institutions of judicial self-government and fulfills a very important mission to protect the independence of the judiciary and judges. The article examines the ruling of the Constitutional Court of 9 May 2006, which determined the fundamental changes in the composition of the Council of Judges, in which it was clarified that only judges may be members of this institution. The authors make suggestions that, in their opinion, would create preconditions for improving the efficiency of the Council of Judges: to establish a ban on electing the Presidents of the Supreme Court and the Supreme Administrative Court of Lithuania, to reduce the excessive influence of judges of higher courts and chairmen of courts in the self-government of courts, to set proportional quotas for the representation of judges of all courts, to elect all elected members of the Council of Judges at the General Meeting of Judges and to include not only judges in the composition of the Council of Judges.
    W artykule omówiono zmiany w regulacjach prawnych, dotyczących składu szczególnej instytucji sędziowskiej, wskazanej w art. 112 ust. 5 Konstytucji, która w obowiązującej w chwili obecnej ustawie o sądach została określona jako Rada Sędziowska, od momentu jej utworzenia w 1994 r. do ostatnich zmian wprowadzonych w 2019 r. Realizując funkcje przypisane w Konstytucji, Rada Sędziowska stanowi przeciwwagę dla Prezydenta kraju, tworzącego korpus sędziowski, a jako jedna z najważniejszych instytucji samorządu sędziowskiego pełni bardzo ważną misję w ochronie niezawisłości sądownictwa i sędziów. W artykule przeanalizowano orzeczenie Sądu Konstytucyjnego z 9 maja 2006 r., warunkujące zasadnicze zmiany składu Rady Sędziowskiej, w którym to stwierdzono, że członkami tej instytucji mogą być wyłącznie sędziowie. Autorzy przedstawiają propozycje, które ich zdaniem mogłyby stanowić przesłanki do poprawy skuteczności działań Rady Sędziowskiej: określenie zakazu przewodniczącemu Rady Sędziowskiej mianowania prezesów Sądu Najwyższego Litwy i Naczelnego Sądu Administracyjnego Litwy, ograniczenie nadmiernego wpływu sędziów i prezesów sądów wyższej instancji na samorząd sędziowski, ustalenie proporcjonalnej reprezentacji sędziów sądów wszystkich instancji, wybór wszystkich mianowanych członków Rady Sędziowskiej na walnym zgromadzeniu sędziów oraz włączenie do składu Rady Sędziowskiej nie tylko sędziów.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 61-74
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Common Concepts of Immanuel Kants "The Perpetual Peace" and The Charter of the United Nations
    Autorzy:
    Aleksandra, Musiał,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/903549.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-18
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    The UN Charter
    Perpetual Peace
    equality of all nations
    independence of states
    sovereignty of states
    international judicial power
    federative union of nations
    Opis:
    The essay compares selected Kantian ideas stated in The Perpetual Peace with the institutions established by the Charter of the United Nations and the Statute of the International Court of Justice. The concept of a nation and its position in international law in view of the Charter will be presented and linked with the Kantian theory of sovereignty of Nations. The core of the paper is an afterthought on the supremacy of three separate powers over the Nations, hence the question of the rules of procedure held by the International Court of Justice will be regarded as the consequence of the idea of sovereign equality. The Kantian concept: "Nations, as states, may be judged like individuals”: (Kant, 1917, p. 128) is observed from the perspective of state’s demand for independence. The institution of the International Court of Justice is presented as a universal supreme body. The key issue of the essay is the federative character of union as a guarantee of eternal peace seen as common point in both of the documents discussed.
    Źródło:
    Studies in Global Ethics and Global Education; 2018, 10; 47-55
    2392-0890
    Pojawia się w:
    Studies in Global Ethics and Global Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Does the ‘more appropriate’ authority need to be independent? Rule of law implications for case referrals with respect of concentrations
    Autorzy:
    Malaga, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158408.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    referrals of concentrations
    national competition authority
    regulator’s
    independence
    rule of law
    EU merger regulation
    control of concentrations
    European Competition Network
    effective judicial protection
    internal market
    Opis:
    In the recent Sped-Pro judgment, the General Court ruled that in order to guarantee effective judicial protection of the complainant, the Commission is obliged to examine the given national competition authority’s independence, and overall rule of law concerns, when it rejects complaints regarding Article 102 TFEU and concludes that such an authority is ‘best placed’ to hear the case. This contribution aims to discuss whether such obligation applies to case referrals from the Commission to Member States with respect of concentrations. On one hand, these are the same national competition authorities and the same standards should apply. On the other – the case referral system differs from the characteristics of the Articles 101–102 TFEU framework. Thus, this paper contains a discussion on the General Court’s judgment in Sped-Pro, the legal framework and practice regarding merger referrals, and, finally, the consequences of the judgment for the future approach of the Commission in the discussed matter.
    Dans le récent arrêt Sped-Pro, le Tribunal a jugé qu’afin de garantir une protection juridictionnelle efficace du plaignant, la Commission est tenue d’examiner l’indépendance de l’autorité nationale de la concurrence concernée, ainsi que les préoccupations générales en matière d’État de droit, lorsqu’elle rejette des plaintes au titre de l’article 102 du TFUE et conclut qu’une telle autorité est «mieux placée» pour connaître de l’affaire. Cette contribution vise à discuter si une telle obligation s’applique aux renvois d’affaires de la Commission aux États membres en matière de concentrations. D’une part, il s’agit des mêmes autorités nationales de concurrence et les mêmes standards devraient s’appliquer. D’autre part, le système de renvoi des affaires diffère des caractéristiques du cadre des articles 101 et 102 du TFUE. Ainsi, cet article discute de l’arrêt du Tribunal dans l’affaire Sped-Pro, du cadre juridique et de la pratique concernant les renvois en matière de concentrations et, enfin, des conséquences de l’arrêt pour l’approche future de la Commission dans la matière discutée.
    Źródło:
    Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies; 2022, 15, 25; 109 - 136
    1689-9024
    2545-0115
    Pojawia się w:
    Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podporządkowanie Trybunału Konstytucyjnego organom władzy politycznej w Polsce po 2015 roku – przyczynek do rozważań
    Subjection of the Constitutional Tribunal to the organs of political authorities in Poland after 2015: contribution to considerations
    Autorzy:
    Opaliński, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2179106.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-06
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    trójpodział władzy
    władza sądownicza
    Trybunał Konstytucyjny
    niezależność
    niezawisłość
    wzmocnienie władzy
    ochrona słabszych
    tripartite system of the separation of powers
    the judicial
    Constitutional Tribunal
    independence
    strengthening authorities
    protection of the weaker
    Opis:
    W artykule poruszono problematykę wpływu polskiej władzy ustawodawczej na funkcjonowanieTrybunału Konstytucyjnego, zapoczątkowane jesienią 2015 roku. Analizie poddanowszystkie ustawy uchwalone na przestrzeni lat 2015–2017, wprowadzające zmiany w ustrojui funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego oraz modyfikujące status sędziów tego organu.Przy prowadzeniu badań posłużono się nowatorską metodą opracowaną przez prof. PawłaChmielnickiego, polegającą na badaniu materialnych źródeł prawa, tj. faktycznych przyczynuchwalenia danej ustawy. Analizie poddano między innymi materiały opracowane przyudziale specjalistów zatrudnionych w Centrum Badań Procesu Legislacyjnego w UczelniŁazarskiego, w gronie których jest również autor tekstu.W tekście wykazano, że zmiany w obrębie Trybunału Konstytucyjnego nie służą realizacjipraw obywatelskich. Ich celem jest wzmocnienie władzy politycznej (parlamentu i – stanowiącegojego emanację – rządu) kosztem władzy sądowniczej. Wpisuje się to w ogólną tendencjęwidoczną po wyborach parlamentarnych w 2015 roku, nakierowaną na osłabienie pozycjiwładzy sądowniczej oraz personalny wpływ legislatywy na tę władzę. Działania te nie mieszcząsię w konstytucyjnej regule podziału władzy oraz pozostają sprzeczne z zagwarantowanąkonstytucyjnie zasadą odrębności i niezależności sądów i trybunałów. Mając na względzie, żew warunkach ustroju demokratycznego władza ulega zmianie, jedynym panaceum na przywróceniedawnego kształtu i autorytetu Trybunału Konstytucyjnego jest zmiana władzy. Takamożliwość zaistnieje jesienią 2023 roku.
    The article discusses the issues concerning the influence of the Polish legislative poweron the functioning of the Constitutional Tribunal that started in the autumn of 2015. Theanalysis covers all legal acts passed between 2015 and 2017 that introduced changes in thestructure and functioning of the Constitutional Tribunal and modified the status of its judges.The research made use of the innovative method devised by Professor Paweł Chmielnicki,which consists in the examination of substantial sources of law, i.e. real reasons for passinga given statute. The analysis covers, inter alia, materials developed by a group of specialists,including the author, employed by the Centre for Legislative Process Research at LazarskiUniversity. The article shows that the changes in the Constitutional Tribunal do not serveto exercise citizens’ rights. They aim to strengthen the political authorities (the Parliamentand its emanation, the Government) at the judicial power expense. It matches the generaltendency visible after the 2015 parliamentary election targeted at weakening the position of the judiciary and personal influence of the legislative on this power. The activities do not follow the constitutional rule of separation of powers and are in conflict with the principle ofseparation and independence of courts and tribunals guaranteed by the Constitution. Takinginto account the fact that authorities change in the conditions of a democratic system, theonly panacea for the restoration of the shape and prestige of the Constitutional Tribunal isthe change of the authorities. There will be an opportunity for that in the autumn of 2023.
    Źródło:
    Ius Novum; 2022, 16, 3; 146-166
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozorna rysa na obliczu Temidy
    An apparent crack on the face of Themis
    Autorzy:
    Dobrowolski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147087.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    Krajowa Rada Sądownictwa
    kompetencje Prezydenta RP w zakresie powoływania na stanowiska sędziowskie
    independence of judges
    independence of the courts
    the National Council of the Judiciary of Poland
    the powers of the President of the Republic of Poland with regard to judicial appointments
    Opis:
    Artykuł stanowi polemikę z tekstem A. Gomułowicza pt. Rysa na obliczu Temidy („Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2022, nr 2, s. 29–38), który jest krytyczną, acz swoistą glosą do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r. (III FSK 3626/21) odnoszącego się do powołań sędziowskich (asesorskich) z udziałem obecnej KRS. Jest to glosa napisana w formie publicystyki prawniczej, połączonej dodatkowo z wykładem prawa konstytucyjnego, którego precyzja pozostawia wiele do życzenia. W efekcie w artykule pojawia się szereg tez stawianych nader swobodnie, co czyni je bardziej zbiorem refleksji luźno zainspirowanych wyrokiem NSA niż spójnym prawniczo wywodem (np. dotyczących testu Astradsson), albo tez stawianych z pominięciem dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego oraz doktryny prawa konstytucyjnego (np. w odniesieniu do prerogatywy Prezydenta RP). W rezultacie uznać należy, że autor nazbyt pobieżnie traktuje podjętą w wyroku NSA problematykę – raczej ogłasza tylko swoje przekonania, niż próbuje je udowadniać. W ten sposób jednak nie ma szans zbliżenia się do prawdy, którą – jak deklaruje – ceni sobie bardziej od przyjaźni.
    The article is a polemic with the text by A. Gomułowicz entitled A scratch on the face of Themis (“Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2022, no. 2, pp. 29–38), which is a critical and at the same time a kind of gloss to the judgment of the Supreme Administrative Court of 4 November 2021 (III FSK 3626/21) concerning judicial (assessor) appointments with the participation of the current NCJ. This is a gloss written in the form of legal journalism combined additionally with a constitutional law lecture, the precision of which leaves much to be desired. As a result, the article contains a number of theses loosely inspired by the judgment of the Supreme Administrative Court (e.g., with regard to the Astradsson test) and put forward with disregard for the body of rulings of the Constitutional Tribunal and the doctrine of constitutional law (e.g., with regard to the prerogative of the President of the Republic of Poland). As a result, it should be concluded that the Author treats the issue raised in the NSA’s judgment too superficially, merely proclaims his convictions rather than trying to prove them. In this way, however, he has no chance of getting closer to the truth, which, as he declares, he values more than friendship.
    Źródło:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2022, 4; 259-265
    1509-877X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustrojowa pozycja sądownictwa we Francji. Między polityzacją a korporacjonizmem
    The Constitutional Position of the Judiciary in France. Between Politicization and Corporatism
    Autorzy:
    Ujazdowski, Kazimierz M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912483.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Niezależność i odpowiedzialność sądownictwa
    Konstytucja V Republiki
    Najwyższa Rada Sądownictwa
    polityzacja i korporatyzm
    independence and accountability of the judiciary
    Constitution of the 5th Republic
    Supreme Judicial Council
    politicization and corporatism
    Opis:
    Francuska tradycja prawna ukształtowana przez Rewolucję Francuską była krytyczna wobec „władzy sędziów” i nie uznawała sądownictwa za odrębną władzę o znaczeniu porównywalnym do władzy wykonawczej i ustawodawczej. Zgodnie z porewolucyjną tradycją nominacje na stanowiska sędziów należały do władzy wykonawczej. Można sądzić, że konstytucja V Republiki Francuskiej w chwili jej uchwalenia identyfikowała się z tym podejściem, gdyż powierzała Prezydentowi i ministrowi sprawiedliwości kompetencje w zasadniczych sprawach dotyczących wymiaru sprawiedliwości. Ewolucja konstytucji z 1958 r. i samej praktyki ustrojowej zasługuje na uwagę i szczegółową analizę. Francja odstąpiła od dominacji władzy wykonawczej w tym sektorze na rzecz coraz silniejszego wpływu sędziów na zarządzanie wymiarem sprawiedliwości i upodmiotowienia samej Naczelnej Rady Sądownictwa. Jednocześnie V Republika zachowała oryginalność regulacji konstytucyjnych w tej dziedzinie i nadal silną pozycję władzy wykonawczej i ministra sprawiedliwości. Co nie mniej istotne, ważnym motywem debaty ustrojowej i przeprowadzonych zmian w konstytucji jest troska o zrównoważony model ustrojowy, który byłby odporny zarówno na niebezpieczeństwo polityzacji jak i korporatyzacji wymiaru sprawiedliwości. Dlatego też przypadek Francji jest istotny z punktu widzenia poszukiwania rozwiązań, które łączyłyby niezależność i odpowiedzialność sądownictwa. Artykuł analizuje ewolucję pozycji ustrojowej sądownictwa we Francji, a także zasadnicze idee i argumenty podnoszone w debacie konstytucyjnej.
    The French legal tradition shaped by the French Revolution has been critical of the ‘power of the judges” and has not considered the judiciary to be a separate authority of comparable importance to the executive and legislative powers. According to the post-revolutionary tradition, appointments to the positions of judges were made by the executive power. It can be assumed that the Constitution of the 5th French Republic at the time of its enactment identified with this approach, as it entrusted the President and the Minister of Justice with competence in fundamental matters of justice. The evolution of the 1958 Constitution and of the constitutional practice deserves attention and a detailed analysis. France abandoned the domination of the executive power in this sector for the benefit of the increasing influence of judges on the administration of justice and the empowerment of the Supreme Judicial Council itself. At the same time, the 5th Republic maintained the originality of the constitutional provisions in this area and the strong position of the executive power and the Minister for Justice. Last but not least, an important motive for a constitutional debate and constitutional amendments is the concern for a balanced constitutional model that would be immune both to the danger of politicization and corporatism of the judiciary. Therefore, the case of France is important when seeking solutions that would combine independence and accountability of the judiciary. The article analyses the evolution of the political position of the judiciary in France, as well as the basic ideas and arguments raised in the constitutional debate.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 399-411
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryzys społecznego zaufania do sądów
    The Crisis of Social Confidence toward Courts
    Autorzy:
    Daniel, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2137399.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    judge
    legal consciousness
    judical independence
    mass−media
    crisis of judicature
    prestige of courts
    legal culture
    judicial journalism
    court
    sąd
    sędzia
    świadomość prawna
    niezawisłość sędziowska
    kryzys sądownictwa
    kultura prawna
    media
    prestiż sądów
    sądowe dziennikarstwo
    Opis:
    One of the most striking changes we have already observed in the Polish society is a rapid decrease of social confidence toward courts and judges. As some studies have revealed, society under communism and during the first decade after its collapse had a rather positive attitude toward courts. That attitude towards judicial practice became increasingly critical at the end of nineties when the percentage of positive opinions of judicial decisions dropped to the level below 60%. A 2000 study carried out on a national sample by a group of scholars from the Department of the Sociology of Law of the Jagiellonian University indicated that only 29% of Poles positively evaluated decisions in civil courts and only 24% of them thought that sentences in criminal courts were fair. The respondents indicated the following as most significant reasons for injustice in courts: corruption (involving judges, prosecutors, solicitors in particular as well as court officials), bad, unfair law, distressing delay in adjudication and political preassure exerted on judges. The explanation of this apparent paradox - little social confidence in court and judges in the democratic Poland - lies probably not so much in the individual experience with courts but is created by the way in which media present courts and judges, very often concentrating on the negative aspects of their activity. According to majority of judges who took part in the study of 2000, journalists who work as intermediaries between the court and society are often unwilling to present objective or positive aspects of court activity. It should be noted that such, not always just, criticism can undermine the social confidence toward administration of justice and thus to the whole social order.
    Wyniki szeregu badań sondażowych przeprowadzonych w ostatniej dekadzie, włączając w to badania Katedry Socjologii Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 2002 roku ukazały znaczący spadek społecznego zaufania do sądów oraz samych sędziów, pełniących główną rolę w sądowym wymierzaniu sprawiedliwości. Badania te ujawniły, że zdecydowana większość respondentów krytycznie ocenia wyroki sądów powszechnych (zarówno karnych jak cywilnych), a także wyraża przekonanie, że w sądach ludzie nie są traktowani jednakowo, a sędziowie sprzeniewierzają się zasadzie niezawisłości. Należy przy tym podkreślić, że uzyskane wyniki zasadniczo nie potwierdziły hipotezy o wpływie osobistych kontaktów z sądem na poglądy o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. Podjęta próba wyjaśnienia powodów, dla których społeczeństwo polskie przestało obdarzać sądy zaufaniem, pozwala przyjąć, że wśród przyczyn tego zjawiska znajduje się m.in. brak społecznej akceptacji dla stanowionego prawa, krytyczne nastawienie wobec państwa i jego organów, czynniki obiektywne związane z funkcjonowaniem sądów, w tym niedofinansowanie sądownictwa i przewlekłość w rozpoznawaniu spraw oraz krytyczne przekazy medialne. Odpowiedzi respondentów wskazują, że media są podstawowym źródłem informacji o sądach i sędziach. Wskazują również, że przekazy te nastawione są przede wszystkim na poszukiwaniu sensacyjnych i kontrowersyjnych rozstrzygnięć oraz ujawnianiu nieprawidłowości w funkcjonowaniu sądów i w zachowaniu sędziów. Efektem jest społecznie szkodliwe podważanie społecznego zaufanie do sądów. Zjawisko kształtowania przez media negatywnych opinii o sądach i sędziach budzi również poważne zaniepokojenie samych sędziów.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2007, 2(185); 61-82
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawa Republican Party of Minnesota v. White jako krok w kierunku zwiększenia upolitycznienia wyborów sędziów w USA?
    Republican Party of Minnesota v. White as a Step Towards Greater Politicisation of the Judicial Election in the USA?
    Autorzy:
    Srokosz, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531540.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    wybory sędziów
    upolitycznienie
    Republican Party of Minnesota v. White
    bezstronność i niezależność sędziego
    odpowiedzialność sędziego
    wolność wypowiedzi
    kampania wyborcza
    judicial election
    politicisation
    impartiality and independence of judges
    accountability of judges
    freedom of speech
    electoral campaign
    Opis:
    W artykule przedstawiony został wyrok Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z 2002 roku w sprawie Republican Party of Minnesota v. White, w którym Sąd uznał za niekonstytucyjne klauzule wprowadzające ograniczenia w prezentowaniu swoich poglądów na kontrowersyjne kwestie prawne i społeczne w trakcie kampanii dla osób startujących w wyborach na sędziego w Minnesocie. W artykule omówiona została istota instytucji wyborów sędziów, ograniczenia dla kandydatów, jakie się w nich pojawiają oraz ogólnie spór o sposób wyłaniania przedstawicieli trzeciej władzy w USA. Na tym tle przedstawiony został stan faktyczny sprawy, rozstrzygnięcia sądów I i II instancji oraz Sądu Najwyższego, a także argumentacja Antonina Scalii uzasadniająca przyjęte stanowisko oraz zdania odrębne do wyroku. Celem Autora była analiza orzeczenie SN w kontekście prognoz jego krytyków, że jego skutkiem będzie upolitycznienia wyborów sędziowskich, prowadzące do obniżenia autorytetu wymiaru sprawiedliwości oraz pojawienia się wątpliwości co do bezstronności i niezależności sędziów.
    The article presents the US Supreme Court judgment issued in 2002 in case Republican Party of Minnesota v. White, in which the Court held unconstitutional the clauses which introduced restrictions in presenting the candidates’ views on controversial legal and social issues during the judicial election campaign in Minnesota. The article discusses the essence of the judicial election, the limitations for the candidates during electoral campaigns, and the general dispute about how judges are selected in the US. Against this background, the facts of the case, the decisions of the courts of first and second instances and of the Supreme Court are presented, as well as Antonin Scalia’s argumentation justifying the ruling and the dissenting opinions. The author’s goal is to analyse the Supreme Court’s ruling in the context of its critics’ forecasts that it would result in politicisation of the judicial election process leading to a lowering of the authority of the judiciary and the emergence of doubts about the impartiality and independence of judges.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 3(18); 51-63
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-43 z 43

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies