Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jidysz" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 45
Tytuł:
Listy słuchaczy do Redakcji Żydowskiej Polskiego Radia w latach 1950–1958 jako przykład egodokumentów
Letters to the Editor of the Polish National Radio’s Jewish Desk as an Example of Egodocuments, 1950–1958
Autorzy:
Rozenfeld, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385056.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Yiddish language
Yiddish radio (broadcasting)
Yiddish culture
Yiddish songs
Jewish identity
multilingualism/Jews
egodocuments
język jidysz
radio jidysz
kultura jidysz
pieśni jidysz
tożsamość żydowska
wielojęzyczność / Żydzi
egodokumenty
Opis:
Audycje nadawane przez Polskie Radio w języku jidysz w latach pięćdziesiątych XX wieku były słuchane na całym świecie. Dla wielu słuchaczy te programy radiowe miały, z różnych powodów, wysoką wartość, o czym świadczą ich listy wysyłane do redakcji. Potwierdza to również negatywna reakcja słuchaczy na zamknięcie tego programu w 1958 roku. Większość listów była pisana w języku jidysz, w niektórych przypadkach używano innych języków – rosyjskiego, polskiego, niemieckiego. Korespondencja w swej treści zawiera wiele bardzo zróżnicowanych wątków osobistych, a jednocześnie odzwierciedla stan zachowanego języka jidysz po utracie ojczyzny. Poziom języka jidysz, którym posługiwano się w listach, informuje przykładowo o tym, czy autor podlegał socjalizacji w oryginalnym otoczeniu żydowskim (dom rodzinny, szkoła), czy przebywał w otoczeniu kultury żydowskiej, czy też w warunkach wyobcowania językowego w kraju pobytu. Niekiedy sami słuchacze podnosili temat swoich braków językowych i wskazywali na przerwanie przemocą żydowskiej edukacji lub warunki w krajach swojego zamieszkania.
Broadcasts aired by the Polish Radio in the Yiddish language in the 1950s were listened to all over the world. All the audience felt that for them, due to numerous reasons, the broadcasts were a matter of high value, and it is confirmed in letters sent to the station. It is also confirmed by negative reaction of the audience to the programme’s closure in 1958. The majority of letters was written in the Yiddish language, and in some cases other languages were used too – Russian, Polish, German. The letters contained many different personal traits, while reflecting the condition of preserved the Yiddish language, after the loss of homeland. The condition of Yiddish language that was used in the letters, for example informs about whether the author was subject to socialization in the original Jewish community (family home, school), whether they were present in the Jewish community, or whether they were affected by linguistic alienation in the country of their residence. Sometimes the audience would tackle the subject of their language deficiencies and point out to the forceful interruption of their Jewish education or the conditions in the country of their asylum.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 171-187
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak „żydowskie zacofanie” stało się natchnieniem filozofii. Chasydzkie tropy u Martina Bubera, Franza Rosenzweiga i Emmanuela Lévinasa
How “the Jewish backwardness” became an inspiration for philosophy. Hassidic tropes in works of Matin Buber, Franz Rosenzweig and Emmanuel Lévinas
Autorzy:
Kolarzowa, Romana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441966.pdf
Data publikacji:
2019-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kabała luriańska
ruchy mesjańskie
chasydyzm
literatura jidysz
Opis:
Autorka przedstawia skomplikowane relacje pomiędzy ruchem chasydzkim a filozofią dialogu. Wskazuje na wielostronne i wielowiekowe związki intelektualne wiążące praktycznie całą europejską i bliskowschodnią diasporę żydowską, niezależnie od podziałów kulturowych. Kwestionuje tym samym mit Galicji jako izolowanej prowincji; stawia hipotezę, że peryferyjność była czynnikiem sprzyjającym nie izolacji, ale metysażowi kulturowemu. Wskazuje również na związki nauczania chasydzkiego i tworzenia się literatury jidysz oraz na rolę obu tych elementów w kształtowaniu się współczesnej tożsamości żydowskiej, równoważącej tendencje radykalnej asymilacji.
The author presents complicated relationships between the Hassidic movement and philosophy of dialogue. She shows long-standing and multifaceted intellectual connections closely binding the whole European and Near-Western Jewish diaspora, regardless of cultural differences. As a result, contesting the mythos of Galicia as an isolated province, she presents the thesis that peripherality was an element supporting cultural mixing (metissage) and not isolation. She also shows relations between Hassidic teachings and the process of creating jidish literature, as well as the importance of these elements for forming the contemporary Jewish identity, balancing tendencies of radical assimilation.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2019, 5: "Filozofia w Galicji II"; 86-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Möglichkeiten und Grenzen der Fragebogenmaterialien des „Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry“ am Beispiel der Wortstellung von Verbpartikeln
Potential and limits of the questionnaire materials from the “Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry” on the example of the word order of particle verbs
Autorzy:
Schäfer, Lea
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592354.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Jiddisch
Dialekte
Partikelverben
Dialektsyntax
Wortstellungsvariation
Yiddish
dialectology
particle verbs
dialectsyntax
Yiddish dialects
Yiddish grammar
Yiddish sentence array
język jidysz
dialekty
przedrostki rozdzielne odczasownikowe w języku jidysz
dialekty jidysz
warianty szyku zdania
Opis:
Uriel Weinreichs Atlasprojekt ‚Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry‘ (LCAAJ, 1959–1972) hat einen einzigartigen Datensatz von Audioaufnahmen und Transkripten von Interviews mit jiddischen Sprechern geschaffen, deren Varietäten die mittlerweile größtenteils untergegangenen Dialekte von vor der Shoah repräsentieren. Der Beitrag zeigt, wie die schriftlichen Materialien der LCAAJ zur Beschreibung der jiddischen Grammatik verwendet werden können. Am Beispiel der Wortstellung von trennbaren Verbpartikeln zeigt sich, dass dialekt-syntaktische Analysen nicht zwangsläufig (geografische) Variationen aufweisen müssen, um linguistische Relevanz zu haben.
Uriel Weinreich’s atlas project the “Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry” (LCAAJ, 1959–1972) has created an unique dataset of audio recordings and transcripts of interviews with Yiddish speakers whose varieties represent the former dialects from before the Shoah. This paper shows how the LCAAJ’s written materials can be used to describe the Yiddish grammar. Taking the example of word order of separable verb particles it shows that dialect-syntactic analyses do not have to show inevitably (geographical) variation to have linguistic relevance.
Atlas języka i kultury Żydów aszkenazyjskich „Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry” (LCAAJ, 1959–1972) Uriela Weinreicha stanowi niepowtarzalny rejestr nagrań audiolingwalnych oraz transkrypcji wywiadów z rodzimymi użytkownikami języka jidysz, których różnorodność reprezentują byłe dialekty występujące przed i w trakcie zagłady. Artykuł ukazuje, w jaki sposób rejestr danych LCAAJ może zostać wykorzystany do opisu gramatyki języka jidysz. Na przykładzie szyku zdania z przedrostkami odczasownikowymi rozdzielnymi wykazano, że analizy dialektyczno-syntaktyczne niekoniecznie muszą wykazywać (geograficzną) różnorodność, aby posiadać lingwistyczne znaczenie.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 5-31
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Izrael Sztern – poeta osobny i jego dzieło
Israel Sztern – poet detached and work
Autorzy:
Trzemkowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165191.pdf
Data publikacji:
2013-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
poezja żydowska
literatura jidysz
Jewish poetry
Yiddish literature
Opis:
Izrael Sztern był jednym z najwybitniejszych poetów żydowskich XX w. Urodził się w Ostrołęce i spędził w niej dzieciństwo i wczesną młodość. Jest poetą niemal nieznanym w regionie, a pamięć o nim zaciera się także w kręgach ogólnopolskich. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie sylwetki tego specyficznego poety i przywrócenie jego dzieła współczesnym czytelnikom.
Izrael Sztern was one of the most distinguished Jewish poets of the twentieth century. Born in Ostrołeka, he spent his childhood and youth there. Nowadays he is almost unknown not only in his region of origin but also in nationwide circles. The main purpose of this article is to provide a description of that specific poet and to restore his work to contemporary readers.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2013, Zeszyt, XXVII; 518-529
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Dos lid fun ojsgehargetn jidiszn folk" Jicchoka Kacenelsona jako forma autobiografii poety i narodu
Yitskhok Katsenelson’s "Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk" as an Autobiography of the Poet and his Nation
Autorzy:
Pawelec, Andrzej
Sitarz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1384941.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Katsenelson
autobiography
Yiddish
Shoah
Kacenelson
autobiografia
jidysz
Zagłada
Opis:
Pieśń... Kacenelsona – jeden z najbardziej znanych dokumentów literackich czasów Zagłady – powstała w obozie internowania w Vittel, gdzie poeta znalazł się w ramach akcji Hotel Polski. W tej „ostatniej pieśni ostatniego Żyda” Kacenelson łączy swoją osobistą historię z historią całej wspólnoty, składając hołd „zamordowanemu narodowi żydowskiemu”. W niniejszym tekście autorzy skupiają się na mitopoetyckiej stronie utworu: na takiej konstrukcji własnej i narodowej biografii, która pozwala ocalić jakiś sens w sytuacji skrajnie tragicznej i beznadziejnej.
Katsenelson’s Elegy – one of the most famous literary documents of the Shoah – was created in the Vittel internment camp, where the poet had been transported as part of ‘the Hotel Polski affair’. In this “last song of the last Jew” Katsenelson links his personal fate with the fate of the whole community, paying tribute to “the murdered Jewish people”. The authors focus on the mythopoetic aspect of the poem: on its goal – as a personal and national biography – to save the remnants of sense in an absolutely tragic and hopeless situation.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 83-98
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In pursuit of the rejected "Jew from the Golah”. On life and works of dr. Jacob (Kobi) Weitzner
W poszukiwaniu odrzuconego „Żyda z Diaspory”. O życiu i działalności doktora Jakuba (Kobi) Weitznera
Autorzy:
Lewkowicz-Shenholz, Lior Ester
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19322534.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Yiddish
Jew
Diaspora
Israeliness
Second Generation
Jewish Theatre
Yiddish playwriter
jidysz
Żyd
diaspora
izraelskość
drugie pokolenie
teatr żydowski
dramatopisarz w języku jidysz
Opis:
Since the establishment of the state of Israel in 1948 everything related to the Diaspora (“Golah”) such as culture, language, or mentality was considered despicable and Israelis tried to keep away from it. Dr. Jacob (Kobi) Weitzner a writer, playwright and Yiddish theater director. This article is not about his academic achievements or artistic works, but his seminal activity for the preservation of Jewish culture in the Diaspora.
Od powstania państwa Izrael w 1948 roku wszystko co wiązało się z diasporą (Golah) – kultura, język czy mentalność – uważane było za niegodne szacunku i Izraelczycy starali się trzymać od tego z daleka. Doktor Jacob (Kobi) Weitzner był pisarzem, dramaturgiem i reżyserem teatru żydowskiego. Artykuł nie omawia jego osiągnięć akademickich czy twórczości artystycznej, lecz przełomową działalność na rzecz zachowania kultury żydowskiej w diasporze.
Źródło:
Lud; 2023, 107, 1; 274-286
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Über die jiddischen Sprichwörter im Sprachkontakt mit dem Polnischen
Autorzy:
Pilarski, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083444.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
proverbs
the Yiddish language
contrastive linguistics
przysłowia
język jidysz
językoznawstwo kontrastywne
Opis:
The object of the study presented in the paper are Yiddish proverbs. The aim of the paper is a linguistic analysis of selected proverbs and their connections with the Polish-language context. The Yiddish language namely has developed in contact with other languages, and one of the languages highly relevant for the Yiddish language, influencing its development, was the Polish language. The richness of Yiddish proverbs has also left its mark on the Polish language, as is evidenced by the presence of Jewish proverbs in Polish. The focus here lies on lexical and structural phenomena characteristic for both languages. Under examination is the extent to which the structure of Yiddish proverbs corresponds with the structure of the Polish language and what lexemes are the result of an interaction at the language level and the sociocultural level.
Przedmiot badań, zaprezentowanych w artykule stanowią przysłowia występujące w języku jidysz. Celem artykułu jest analiza językowa wybranych przysłów w odniesieniu do języka polskiego. Język jidysz rozwijał się bowiem w kontakcie z innymi językami a jednym z ważniejszych języków, mających wpływ na jego rozwój, był język polski. Bogactwo przysłów języka jidysz także pozostawiło swój ślad, o czym świadczą żydowskie przysłowia w języku polskim. W centrum uwagi znajdują się zjawiska leksykalne i strukturalne, charakterystyczne dla obu języków. Analizuje się, na ile struktura przysłów języka jidysz koresponduje ze strukturą języka polskiego oraz jakie leksemy są rezultatem interakcji na płaszczyźnie językowej i społeczno-kulturowej.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 1; 72-86
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce urodzenia po Zagładzie w poezji Rejzl Żychlińskiej – w stronę innego projektu tożsamościowego
Birthplace after the Shoah in Rajzel Żychlińsky’s Poetry – Towards a Different Project of Identity
Autorzy:
Koprowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699392.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
miejsce urodzenia
tożsamość
jidysz
Rejzl Żychlińska
Zagłada
birthplace
identity
Yiddish
Rajzel Żychlińsky
Holocaust
Opis:
This article aims at exploring how the experience of the Shoah reorients a Jewish birthplace with regard to its symbolic and signifying potential, and, thereafter, conceptualises its impact on the identity. Precisely, this text attempts to describe and define the specificity of a birthplace after the Shoah, relying on Rajzel Żychlińsky’s poetry, still a marginal author writing in Yiddish. As it is shown, birthplaces depend on the duality which resurfaces at the precise moment of a homecoming: they are both spectral and real; this last fact is analysed in the text along with the project of dispersed identity, which the aforementioned binary inaugurates.
Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób pod wpływem doświadczenia Zagłady dokonuje się reorientacja symbolicznego i znaczeniowego wymiaru żydowskiego miejsca urodzenia, a następnie konceptualizacja jego tożsamościowego potencjału. Próba opisania i zdefiniowania specyfiki żydowskiego miejsca urodzenia po Zagładzie zostaje tu przeprowadzona na podstawie poezji Rejzl Żychlińskiej, wciąż mało znanej pisarki tworzącej w języku jidysz. Autorka analizuje podwójność miejsca urodzenia – jego fantomowość i realność – która ujawnia się w momencie powrotu, a także wynikający z niej projekt tożsamości rozproszonej.
Źródło:
Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 66-84
2450-4424
Pojawia się w:
Narracje o Zagładzie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce urodzenia po Zagładzie w poezji Rejzl Żychlińskiej – w stronę innego projektu tożsamościowego
Birthplace after the Shoah in Rajzel Żychlińsky’s Poetry – Towards a Different Project of Identity
Autorzy:
Koprowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699404.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
miejsce urodzenia
tożsamość
jidysz
Rejzl Żychlińska
Zagłada
birthplace
identity
Yiddish
Rajzel Żychlińsky
Holocaust
Opis:
This article aims at exploring how the experience of the Shoah reorients a Jewish birthplace with regard to its symbolic and signifying potential, and, thereafter, conceptualises its impact on the identity. Precisely, this text attempts to describe and define the specificity of a birthplace after the Shoah, relying on Rajzel Żychlińsky’s poetry, still a marginal author writing in Yiddish. As it is shown, birthplaces depend on the duality which resurfaces at the precise moment of a homecoming: they are both spectral and real; this last fact is analysed in the text along with the project of dispersed identity, which the aforementioned binary inaugurates.
Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób pod wpływem doświadczenia Zagłady dokonuje się reorientacja symbolicznego i znaczeniowego wymiaru żydowskiego miejsca urodzenia, a następnie konceptualizacja jego tożsamościowego potencjału. Próba opisania i zdefiniowania specyfiki żydowskiego miejsca urodzenia po Zagładzie zostaje tu przeprowadzona na podstawie poezji Rejzl Żychlińskiej, wciąż mało znanej pisarki tworzącej w języku jidysz. Autorka analizuje podwójność miejsca urodzenia – jego fantomowość i realność – która ujawnia się w momencie powrotu, a także wynikający z niej projekt tożsamości rozproszonej.
Źródło:
Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 66-84
2450-4424
Pojawia się w:
Narracje o Zagładzie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odzyskanie niepodległości w świetle prowincjalnej prasy jidysz. Listopad 1918 r. na łamach dziennika „Lubliner Tugblat”
Autorzy:
Kopciowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040841.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Regaining independence
Jews
Yiddish press
„Lubliner Tugblat”
folkism
Odzyskanie niepodległości
Żydzi
prasa jidysz
folkizm
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie stosunku prowincjonalnej prasy jidysz (na przykładzie lubelskiego dziennika „Lubliner Tugblat”) wobec odzyskania niepodległości i kształtowania się polskiej państwowości w listopadzie 1918 r. Omówiono w nim osobno warstwę informacyjną tytułowej gazety (ukierunkowaną głównie na wydarzenia o charakterze lokalnym) oraz jej publicystykę (dotyczącą niemal wyłącznie spraw ogólnopolskich). Dziennik relacjonował poszczególne etapy odzyskiwania niepodległości z perspektywy wybitnie żydowskiej, koncentrując się przede wszystkim na sprawach związanych z kwestiami bezpieczeństwa, przetaczającą się przez kraj kolektywną przemocą antyżydowską, a także rolą i miejscem społeczności żydowskiej w odrodzonym państwie. Stosunek gazety do wydarzeń z listopada 1918 r. przeszedł trzy wyraźne fazy: rozpoznania, walki i rozczarowania, jednak stałym wyznacznikiem jej narracji było zaczerpnięte z ideologii folkistowskiej przekonanie, że Żydzi stanowią odrębny, realizujący samodzielną politykę naród, oczekujący od nowopowstałego państwa zapewnienia mu równych praw, a w dalszej perspektywie przyznania autonomii narodowo-kulturalnej.
The aim of the article is to present the attitude of the provincial Yiddish press (based on the example of the Lublin daily „Lubliner Tugblat”) towards regaining independence and forming Polish statehood in November 1918. It discusses both the news content of the title newspaper (focused mainly on local events) and its opinion journalism (concerning almost exclusively national matters) separately. The daily reported on various stages of regaining independence from a strictly Jewish perspective, focusing primarily on matters related to security issues, collective anti-Jewish violence trundling through the country, as well as the role and place of the Jewish community in the reborn state. The newspaper’s attitude to the events of November 1918 went through three distinct phases: recognition, struggle and disappointment, but the constant determinant of its narration was the conviction, taken from folkist ideology, that Jews constitute a separate nation, pursuing an independent policy, expecting from the newly formed state to ensure equal rights to them and, in the longer term, grant them national and cultural autonomy.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 333-353
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nowy rok, nowe kłopoty. Trzeba się znów wypłakać przed towarzyszem Gołombem”
“New Year, new troubles. One must dump on comrade Golomb again”
Autorzy:
Szyba, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385041.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Jewish schools
Jewish secular culture
Yiddish
shtetl
szkoły żydowskie
świecka kultura żydowska
jidysz
sztetl
Opis:
W nowojorskim archiwum YIVO zachował się zbiór listów z lat 1926–1927, wysłanych przez absolwentów należącego do Centralnej Żydowskiej Organizacji Szkolnej Żydowskiego Seminarium Nauczycielskiego w Wilnie do dyrektora placówki Abrahama Gołomba. W listach tych opisują oni dokładnie warunki swojej pierwszej pracy, przekazując unikatowe informacje dotyczące zarówno życia danego miasteczka i panujących w nim stosunków społecznych, jak i funkcjonowania konkretnej szkoły. W artykule podjęta została próba odtworzenia sytuacji żydowskiej szkoły świeckiej z wykładowym językiem jidysz w Wysokim Litewskim w oparciu o listy trojga nauczycieli tej placówki: Eugeniusza Braudego, Morducha Kahanowicza i Ejdli Segałowicz.
The YIVO Archive in New York contains a number of letters from the years 1926–1927, which were sent by students of the Yiddish Teachers’ Seminary in Vilnius to its director, Abraham Gołomb. In this correspondence they describe the conditions of their new workplace and the character of work in their particular school, whilst also giving unique information about life in the shtetl and social relations there. In this article I try to reconstruct the life of a secular Jewish school with Yiddish as a medium of instruction in Wysokie Litewskie by using letters written by three teachers from a school there: Eugeniush Braude, Mordukh Kahanowitsh and Eydla Segalovitsh.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 151-169
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jiddische Sprache als Kulturträger in Polen nach der Schoah
Yiddish language as the carrier of culture in Poland after the Shoah
Autorzy:
Rozenfeld, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592356.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Jiddisch
Jiddische Kultur
Jüdische Identität
Jiddischer Rundfunk
Nussech Pojln
Jezijes Pojln
Nachkriegspolen
Kommunismus
polnische Juden
Yiddish language
Yiddish radio (broadcasting)
Yiddish culture
Jewish identity
nusekh Poyln
yetsiyes Poyln
post-war Poland
Communism
Polish Jews
język jidysz
radio jidysz
kultura jidysz
tożsamość żydowska
nusech Pojln
jecijes Pojln
powojenna Polska
komunizm
polscy Żydzi
Opis:
Mit der Schoah wurde die Anzahl der Sprecher des Jiddischen brutal reduziert; damit wurde zugleich die jiddische Kultur vernichtet. In der unmittelbaren Nachkriegszeit kam es in Polen zu Initiativen, deren Reste zu bewahren und sie wiederzubeleben. Der Beitrag behandelt verschiedene solcher Erscheinungsformen, insbesondere die jiddischen Programme des Polnischen Rundfunks. Diese sahen sich dann in den 1950er Jahren zunehmend Versuchen politischer Einflussnahme gegenüber, bei denen es darum ging, ideologische Botschaften zu transportieren. Unter diesen Bedingungen spielte die jiddische Sprache eine identitätsstiftende Rolle und wurde zum wichtigen Kulturträger, worin sich die Situation in Polen von der in anderen Staaten unterschied.
Wraz z Zagładą liczba używających języka jidysz została brutalnie zmniejszona; tym samym została zniszczona kultura jidysz. Bezpośrednio po wojnie podjęto w Polsce inicjatywy mające na celu zachowanie i ożywienie jej pozostałości. Artykuł dotyczy różnych tego typu aktywności, w szczególności programów jidysz Polskiego Radia. W latach pięćdziesiątych działania te coraz częściej były konfrontowane z presją polityczną, ukierunkowaną na przekaz treści ideologicznych. W tych okolicznościach język jidysz odgrywał rolę nośnika kultury, określając równocześnie tożsamość, przy czym sytuacja w Polsce różniła się od warunków w innych państwach.
With the Shoah, the number of speakers of Yiddish was brutally reduced; thus, Yiddish culture was destroyed. In the immediate post-war period, there were initiatives in Poland to preserve and revive the remnants. The article deals with various such manifestations, in particular with the Yiddish programs of the Polish Radio. In the 1950s they increasingly faced attempts of political influence that involved conveying ideological messages. Under these conditions, the Yiddish language played an identity-determining role and became an important cultural carrier, in which the situation in Poland differed from that in other states.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 53-67
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A student of Jewish languages reads Michał Németh’s Unknown Lutsk Karaim Letters in Hebrew Script (19th–20th Centuries). A Critical Edition
Autorzy:
Gold, David L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973941.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Karaimi
Języki słowiański
Jidysz
Hebrajski-Aramejski
Hebrew-Aramaic
Jewish intralinguistics
Karaite
Slavic languages
Yidish
Opis:
The Karaite language has justifiedly attracted the attention of Turkologists though it should also be of interest to students of Jewish languages (= the languages of Rabbanite and Karaite Jews); and what students of Jewish languages have to say about it should interest Turkologists, just as what the latter have to say should interest the former. By looking at Karaite (as exemplified in Michał Németh’s Unknown Lutsk Karaim Letters in Hebrew Script (19th–20th Centuries): A Critical Edition)from the viewpoint of other Jewish languages, researchers can: Add new questions to the agenda of Karaite research. For example, the existence of an idiosyncratic type of periphrastic verb in at least Karaite, Judezmo, Yidish, and Ultra-Orthodox Ashkenazic English prompts the question of what the genetic relationships between the tokens of that type are. Reopens old questions. For example, the derivation proposed for Karaite כניסא '[Karaite (and/or Rabbanite?)] synagog', with phonological variants, according to which the word comes from Arabic. The author proposes a different etymology (possibly not original with him) , involving only Jewish languages (a more appropriate derivation for a Karaite word having that meaning), which takes the Karaite word back to Hebrew and/or to Jewish Aramaic.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2017, 6; 17-118
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Summary
Autorzy:
Prussak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147336.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr żydowski
historia teatru do 1939
teatr jidysz
Jewish theater
theater history before 1939
Yiddish theater
Opis:
Summary of Pamiętnik Teatralny 1992/1-4. The first part includes an account of the long process of working on this volume, the initial concept of which was born in 1964, as well as a description of the various circumstances that either paralyzed or hindered its preparation. The second part contains a detailed discussion of the content of all the articles.
Podsumowanie "Pamiętnika Teatralnego" 1992/1-4. W pierwszej części umieszczono relację z długiego procesu pracy nad tym tomem, którego wstępna koncepcja zrodziła się w 1964 roku, a także opis różnego rodzaju okoliczności  paraliżujących albo utrudniających jego przygotowanie. Druga część zawiera szczegółowe omówienie treści wszystkich artykułów. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1992, 41, 1/4; 520-531
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polsko-żydowskie pogranicze językowe – stan i perspektywy badań
The Polish-Jewish language borderland – the state and perspectives of research
Autorzy:
Krasowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594033.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pogranicze językowe
język hebrajski
język jidysz
polszczyzna Żydów
language borderland
Hebrew
Yiddish
Polish language of Jews
Opis:
Polsko-żydowskie pogranicze językowe powstało w wyniku zetknięcia się ograniczonej terytorialnie jednojęzycznej kultury polskiej z wielojęzyczną i aterytorialną kulturą żydowską. W wyniku tego zetknięcia doszło do szeregu interferencji językowych, a także do ukształtowania się socjolektu mieszanego (polszczyzny Żydów) i języka mieszanego (jidysz – zgodnie z teorią slawocentryczną). Artykuł poświęcony jest omówieniu stanu polskich rozważań nad wzajemnymi wpływami polsko- -żydowskimi w dziedzinie językowej i ogólnemu zarysowaniu perspektyw badawczych, zwłaszcza w obrębie socjolingwistyki historycznej i dialektologii kontrastywnej.
The Polish-Jewish language borderland was created as a result of the meeting of the territorially limited monolingual Polish culture with the multilingual and aterritorial Jewish culture. As a result of this encounter, a number of linguistic interferences and a mixed sociolect (Jewish Polish) and mixed language (Yiddish – according to the Slavocentric theory) emerged. This article discusses the state of Polish reflections on the mutual Polish-Jewish influences in the linguistic field and outlines general research perspectives, especially in the context of historical sociolinguistics and contrastive dialectology.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 149-171
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confronting the Jewish Rejection of Jewish Particularism: Chaim Zhitlowsky’s Anti-Assimilationist Intervention in the American Yiddish Press
Autorzy:
Turner, Ri J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1196130.pdf
Data publikacji:
2020-07-06
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
cosmopolitanism
assimilation
American Yiddish press
cultural pluralism
autonomism
kosmopolityzm
asymilacja
amerykańska prasa jidysz
pluralizm kulturowy
autonomizm
Opis:
This article examines Chaim Zhitlowsky’s (1865-1943) use of the “internal” Jewish space of the Yiddish press to critique the American melting pot and present his alternative “internationalist” model. He also attempted to raise the consciousness of immigrant Jews by analyzing the reasons for their failure to embrace what he defined as “progressive nationalism.” His application of Eastern European autonomist ideas to the American context offers a provocative critique of cosmopolitan tendencies in progressive politics, in Jewish circles and beyond.
W artykule poddano analizie sposób wykorzystania przez Chaima Żytłowskiego (1865–1943) „wewnętrznej” żydowskiej przestrzeni prasy jidysz do krytykowania amerykańskiego tygla i przedstawienia jego alternatywnego modelu „internacjonalistycznego”. Żytłowski próbował podnieść świadomość Żydów-imigrantów, analizując przyczyny, dla których nie przyjęli tego, co określił jako „postępowy nacjonalizm”. Zastosowanie przez Żytłowskiego wschodnioeuropejskich pomysłów autonomicznych w kontekście amerykańskim oferuje prowokującą krytykę kosmopolitycznych tendencji w polityce ery progresywizmu, w kręgach żydowskich i nie tylko.
Źródło:
Res Rhetorica; 2020, 7, 2; 16-32
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza lekcja hebrajskiego. Transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku
First Hebrew Lesson. The Identity Transgression of Polish Jews from the Late Nineteenth to the Mid-Twentieth Century
Autorzy:
Sroka, Łukasz Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233828.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
język hebrajski
język jidysz
Żydzi
Polska
Izrael
transgresja
tożsamość
Hebrew
Yiddish
Jews
Polska
Israel
transgression
identity
Opis:
Pod koniec XIX w. narodził się ruch syjonistyczny, który postulował odbudowę siedziby narodowej Żydów. W synergii z rozwojem idei syjonistycznej i odbudową państwowości żydowskiej znajdował się proces przywrócenia języka hebrajskiego do codziennego użytku. Hebrajski stał się bramą do Izraela. Pierwsza lekcja hebrajskiego uruchamiała proces inicjacji do nowej kultury. Przysposobieniu języka hebrajskiego towarzyszyła transgresja tożsamościowa, która skutkowała przekroczeniem wielu granic wyznaczanych wcześniej przez powiązane z językami diaspory normy kulturowe. Proces ten nie zawsze był szybki i jednoznaczny. Nierzadko towarzyszył mu stan zawieszenia pomiędzy dawnym i nowym stylem życia, przyzwyczajeniami i wymogami towarzyszącymi aklimatyzacji do nowych warunków życia w Izraelu.
The Zionist movement, born at the end of the nineteenth century, called for the establishment of an independent state for the Jews. The development of the Zionist idea and the restoration of Jewish statehood was accompanied by restoring Hebrew into a language of daily use. Hebrew became the gateway to Israel. The first Hebrew lesson triggered the process of initiation into the new culture. The adoption of Hebrew was accompanied by an identity transgression that crossed many boundaries set by cultural norms associated with Diaspora languages. This process was not always quick and unambiguous. It was not infrequently accompanied by a state of limbo between old and new lifestyles, habits and requirements accompanying acclimatization to new living conditions in Israel.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 4; 85-108
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kokebe, Czutyk, dos Gesl i inne. Żydowskie toponimy Lublina
Kokebebe, Tshutik, dus Gesl and More. Yiddish Toponyms of Lublin
Autorzy:
Nazaruk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116689.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Yiddish
Lublin
toponyms
World War II
source
oral history
jidysz
toponimy
II wojna światowa
źródło
historia mówiona
Opis:
Artykuł analizuje przedwojenne toponimy miasta Lublina w języku jidysz, ich rodzaje, znaczenie i etymologię. Chociaż polscy Żydzi używali unikalnych wspólnych nazw jidysz dla ulic i miejsc w miastach, w których mieszkali, poszukiwanie takich nazw jest często utrudnione ze względu na brak istotnych źródeł. Jednak w przypadku Lublina dwa ważne artykuły na temat toponimów jidysz, autorstwa miejscowych badaczy żydowskich – Josefa Hernhuta i Jakowa Kojfmana, ukazały się w jidyszowym czasopiśmie „Jidysz far ale” (Jidysz dla wszystkich) na krótko przed wybuchem II wojny światowej. Artykuł uzupełnia typologię Hernhuta i Kojfmana o badania oparte na ustaleniach lubelskiej prasy jidysz, przekazach ustnych i innych pomniejszych źródłach.
The paper analyses pre-war Yiddish toponyms of the city of Lublin, their types, meaning and etymology. Although Polish Jews used to use unique common Yiddish names for streets and places in cities and towns they lived in, researching such names is often difficult due to the lack of essential sources. In the case of Lublin, however, two important papers on the subject of Yiddish toponyms, penned by local Jewish researchers – Yosef Hernhut and Yakov Koyfman, were published in a Yiddish journal “Yidish far ale” (Yiddish for Everyone) shortly before the outbreak of the Second World War. The paper supplements Hernhut’s and Koyfman’s typology with research based on findings in Lublin Yiddish press, oral histories and other minor sources.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 87-98
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Danciger Jidisz Teater
Autorzy:
Kuligowska-Korzeniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433202.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr żydowski
teatr jidysz
teatr w Gdańsku
historia teatru
Jewish theater
Yiddish theater
theater in Gdańsk
theater history
Opis:
Artykuł jest omówieniem książki Mieczysława Abramowicza Teatr żydowski w Gdańsku 1876–1968 (Gdańsk 2022) ukazującej panoramiczny obraz amatorskiej i zawodowej aktywności teatralnej społeczności żydowskiej w Gdańsku i sąsiadujących z nim powiatach. Recenzentka podkreśla, że publikacja jest efektem wieloletniego, szeroko zakrojonego programu badawczego obejmującego kwerendy archiwalne i rozmowy ze świadkami. Wykorzystano w niej różnogatunkowe źródła w językach niemieckim, jidysz, hebrajskim i polskim. Recenzentka sytuuje narrację autora na tle dotychczasowych tekstów o teatrze żydowskim i uwypukla znaczenie jego naukowych ustaleń dla dalszych badań nad różnymi aspektami żydowskiej kultury teatralnej w Polsce.
This article discusses Mieczysław Abramowicz’s book Teatr żydowski w Gdańsku 1876–1968 (Jewish Theater in Gdańsk 1876-1968; Gdańsk 2022), which presents a panorama of the amateur and professional theater activity of the Jewish community in Gdańsk and its neighboring counties. The reviewer emphasizes the scope of research underlying the book: a many-year, wide-ranging project involving archive research and interviews with witnesses. The publication draws on diverse German-, Yiddish-, Hebrew-, and Polish-language sources. The reviewer situates the Abramowicz’s narrative against the background of previous texts on Jewish theater and highlights the significance of his scholarly findings for further research into various aspects of Jewish theater culture in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 157-174
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Correspondence in Yiddish between personel in Red Army and their relatives during Soviet German war, 1941-1945
Autorzy:
Smilovitsky, Leonid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116907.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Yiddish
correspondence
pogrom of Jews
anti-Semitism
World War II
jidysz
korespondencja
pogrom Żydów
antysemityzm
II wojna światowa
Opis:
Letters in Yiddish represent a special phenomenon in the war correspondence. They differed from the letters in the general flow of correspondence by a number of features. The fate of the Jews who after the Nazi invasion in the summer of 1941 were put on the brink of extinction gave them an especially dramatic color. In the frontline and in the rear the Soviet Jews were experiencing anti-Semitism on the part of both the authorities and the local population. The correspondence in Yiddish reflects all these problems and gives a notion of the actual state of affairs. The article is based on several tens of letters in Yiddish written in 1941-1945 and sent from the areas of evacuation to the front and back.
Szczególnym zjawiskiem w korespondencji wojennej są litery w jidysz. Różniły się one od listów w ogólnym obiegu korespondencji szeregiem cech. Szczególnie dramatycznych barw nadał im los Żydów, którzy po najeździe hitlerowskim latem 1941 r. znaleźli się na skraju zagłady. Na froncie i na tyłach sowieccy Żydzi doświadczali antysemityzmu zarówno ze strony władz, jak i miejscowej ludności. Korespondencja w jidysz odzwierciedla wszystkie te problemy i daje wyobrażenie o stanie faktycznym. Artykuł powstał na podstawie kilkudziesięciu listów w języku jidysz napisanych w latach 1941-1945 i wysłanych z obszarów ewakuacji na front i tyły.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2015, 5, 5; 133-143
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rachela Bojmwoł. Szkic do portretu
Rachel Boymvol. A study for a portrait
Рахиль Баумволь. Портретный очерк
Autorzy:
Kisiel, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1921499.pdf
Data publikacji:
2017-11-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Рахиль Баумволь
идиш
поэзия
сказки
Израиль
Rachela Bojmwoł
jidysz
poezja
bajki
Izrael
Rachel Boymvol
Yiddish
poetry
fables
Israel
Opis:
The paper delineates the history of Rachel Boymvol — a poetess, and an author of aphorisms, fables both for children and adults, and a compendium concerning Yiddish idiomatics. Her life — from the fascination with communism in the 1930s to facing persecutions in 1940s and 1950s, and emigration to Israel in 1971 — is one of the many fates of Russian writers of Jewish descent. Previously a noteworthy fabulist, published in millions of volumes, this later forgotten author is slowly regaining her place within Russian literature after 2000.
Статья посвящена творчеству Рахили Баумволь — поэтессы, автора афоризмов, сказок для детей и для взрослых, компендиума идиоматики языка идиш. Ее жизнь — от увлечения коммунизмом в 30-е годы XX столетия, вплоть до преследований в годы 40–е и 50–е и эмиграцию в Израиль в 1971 году — это одна из многих судеб российских писателей еврейского происхождения. Когда-то известная писательница, которая издавала свои сказки миллионными тиражами, потом забытая, с трудом воссоздает свое место в русской литературе после 2000 года.
Źródło:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2017, 27; 87-97
0208-5038
2353-9674
Pojawia się w:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Silence of Judaica
Autorzy:
Nazaruk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116720.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
The National Library of Poland
collection
Yiddish prints
post-war period
Biblioteka Narodowa
kolekcja
druki w jidysz
okres powojenny
Opis:
"The National Library of Poland holds a vast collection of Yiddish prints, both pre and post-war, issued mainly in contemporary and former territories of Poland. Thanks to the effort of the Library and years of digitizing the material, about 25 thousand Yiddish newspaper issues, hundreds of books, posters and leaflets were published online and made available for free at the Library’s digital library polona.pl. Although the researcher’s dream has not yet been fulfilled and the Yiddish OCR system has not yet been implemented in polona.pl, Yiddish scholars in Poland received a powerful and user-friendly research tool. Furthermore, by publishing scans of newspapers from big cities and smaller towns, polona.pl has revealed a forgotten or suppressed multi-linguistic and social landscape of pre-war Poland. Even if some Poles living in, for instance, present day town of Chełm knew about their town’s rich Jewish history and its importance in Jewish folklore already ten or so years ago, the image was surely vague. Today, by a single click, one can literally immerse oneself into the world of pre-war Polish-Jewish reality of a small town and – even withoutunderstanding Yiddish, but simply by browsing the papers and reading Polish fragments appearing there from time to time – find out that it was more complex than one might think [...]".
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 171-173
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chałat czy frak? Spór wokół produkcji filmu jidysz w przedwojennej Polsce
Khalat or Tailcoat? The Dispute over the Production of the Yiddish Film in Pre-War Poland
Autorzy:
Sitkiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806635.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
kino polskie
kino żydowskie
kino jidysz
film żydowski w Polsce
Polish Cinema
Jewish Cinema
Yiddish Cinema
Yiddish Film in Poland
Opis:
Produkcja filmów jidyszowych w Polsce lat 30. budziła skrajne reakcje wśród twórców, polityków, publicystów oraz widzów. Reakcje te odcisnęły ślad w przedwojennej publicystyce, we wspomnieniach, wywiadach i tekstach programowych. Na podstawie źródeł w języku polskim, jidysz i angielskim (wiele z nich nie było dotychczas przywoływanych w literaturze przedmiotu) autor zrekonstruował nieformalną dyskusję na temat funkcji, tożsamości i stylu kina żydowskiego w przedwojennej Polsce. Spory koncentrowały się wówczas wokół czterech głównych problemów: do kogo adresować film jidysz i jak uzasadnić jego istnienie w epoce naznaczonej antysemityzmem i groźbą wojny? jak definiować artystyczność filmu jidysz i uciec od odium szundu (żydowskiego kiczu)? jak wpisać się w szerszy projekt nowoczesnej kultury jidysz lub kultury żydowskiej?; jaką strategię obrać wobec kinematografii polskiej, w ramach której powstają filmy jidyszowe? W tekście zostają też poruszone kwestie szczegółowe, jak chociażby recepcja kina żydowskiego czy kontrowersje (polityczne, religijne, finansowe) związane z produkcją konkretnych filmów.
The production of Yiddish films in Poland in the 1930s caused a lot of controversy among filmmakers, politicians, critics and viewers. These reactions left their mark on pre-war journalism, in memoirs, interviews and manifestos. The article reconstructs an informal discussion on the function, identity and style of Jewish cinema in prewar Poland, based on Polish-, Yiddish- and English-language sources (many of which have not yet been cited in relevant literature). The dispute revolved around four main issues: What is the perfect audience for Yiddish film and how to justify such film production in an era marked by anti-Semitism and the threat of war?; How to define the artistic aspects of Yiddish film and how to avoid shund (Jewish kitsch)?; How to fit into the broader project of modern Yiddish or Jewish culture?; How to relate to Polish cinema industry which produces films in Yiddish? The article also deals with a number of specific issues, such as the reception of Jewish cinema or controversies (political, religious, financial) related to the production of particular films.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2022, 120; 6-27
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniane przekłady Władysława Chrapusty z kolekcji Żydowskiego Instytutu Historycznego. Przypomnienie niezwykłej postaci tłumacza-samouka i dwujęzycznego poety
Forgotten Translations by Władysław Chrapusta from the Collection of the Jewish Historical Institute. Recalling from Oblivion an Unusual Figure of a Self-Taught Translator and Bilingual Poet
Autorzy:
Zawanowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879733.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Władysław Chrapusta
Chaim Nachman Bialik
literatura (poezja i proza) hebrajska
jidysz
przekłady
Hebrew and Yiddish literature (poetry and prose)
translation
Opis:
Kiedy jesienią 1931 r. „narodowy poeta Izraela”, Chaim Nachman Bialik, opuszczał Polskę, zapytany przez dziennikarza, Jehudę Warszawiaka, co na nim wywarło największe wrażenie, miał podobno powiedzieć, że spotkanie z polskim hebraistą Władysławem Chrapustą. Celem artykułu jest przypomnienie niezwykłej postaci tego tłumacza-samouka i dwujęzycznego poety, a także krótkie przedstawienie jego biografii i dorobku na podstawie wstępnej kwerendy bibliotecznej przeprowadzonej w prywatnym archiwum rodzinnym oraz w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie. Dodatkowym celem jest zaprezentowanie kilku jego zapomnianych przekładów z hebrajskiego i jidysz na język polski.
When upon his departure from Poland in autumn 1931 “the national poet of Israel,” Chaim Nachman Bialik, was asked by a journalist, Yehuda Warszawiak, what had most impressed him, he reportedly replied that it had been the meeting in Krakow with a Polish Hebraist, Władysław Chrapusta. The aim of this articles is to recall from oblivion the extraordinary figure of this self-taught translator and bilingual poet, as well as to shortly present his biography and achievements based on a preliminary survey of the holdings of the private family archives and the collection stored at the Emanuel Ringelblum Jewish Historical Institute in Warsaw. The additional aim of the paper is to present some of his forgotten translations from Hebrew and Yiddish into Polish.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 29-61
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur Rezeption jiddischer Literatur nach dem 2. Weltkrieg am Beispiel von "Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk" von Yitskhok Katsenelson
The reception of Yiddish literature after World War II: "Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk" by Yitskhok Katsenelson
Autorzy:
Sitarz, Magdalena
Pawelec, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592355.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Katsenelson
jiddische Literatur
Schoah Literatur in Übersetzung
Yiddish literature
Shoah literature in translation
literatura jidysz
literatura Zagłady w przekładzie
Opis:
Yitskhok Katsenelson war jüdischer Schriftsteller sowie Lehrer und Übersetzer, er wurde am 1. Mai 1944 in Auschwitz ermordet. Sein Werk Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk [Das Lied vom ermordeten jüdischen Volk], das zu den bedeutendsten literarischen Zeugnissen der Schoah gehört, entstand in der Zeit vom 3. Oktober 1943 bis zum 17. Januar 1944 im Internierungslager Vittel in Frankreich. Katsenelson hat gehofft, dass sein in jiddischer Sprache verfasstes Klagelied nach dem Krieg vor allem in Israel, aber auch in der Welt breiten Widerhall findet. In dem Beitrag wird besprochen, was davon verwirklicht wurde.
Yitskhok Katsenelson był żydowskim pisarzem, nauczycielem i tłumaczem, został zamordowany 1 maja 1944 w Auschwitz. Jego dzieło Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk [Pieśń o zamordowanym żydowskim narodzie], które jest jednym z najważniejszych świadectw literackich Zagłady, powstało w okresie od 3 października 1943 do 17 stycznia 1944 w obozie internowania Vittel we Francji. Katsenelson miał nadzieję, że jego lamentacja w języku jidysz odbije się po wojnie szerokim echem, szczególnie w Izraelu, ale także na całym świecie. Artykuł rozważa, w jakim stopniu te nadzieje zostały zrealizowane.
Yitskhok Katsenelson was a Jewish writer, teacher and translator; he was murdered on May 1st, 1944 in Auschwitz. His work Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk [The Song of the Murdered Jewish People] which is one of the most important literary testimonies of the Shoah, was created in the period from October 3rd, 1943 to January 17th, 1944 in the internment camp Vittel in France. Katsenelson had hoped that his Yiddish-language lament would resonate after the war, especially in Israel but also around the world. In our contribution we would like to discuss whether these hopes have been realized.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 33-51
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies