Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "językowy obraz" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 194
Tytuł:
KIEDYŚ i TERAZ – sposoby obrazowania codzienności z perspektywy bezdomnych mężczyzn
THEN AND NOW – The Profiling of Everyday Life from the Homeless Men’s Perspective
Autorzy:
Sobstyl, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474151.pdf
Data publikacji:
2014-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
profilowanie
językowy obraz świata
pamięć
dyskurs
Opis:
Artykuł analizuje wybrane składniki obrazów PRZESZŁOŚCI i TERAŹNIEJSZOŚCI z perspektywy bezdomnych mężczyzn zamieszkujących w ośrodku wsparcia. Z badań materiału językowego wynika, iż na obraz PRZESZŁOŚCI składają się m.in. takie komponenty jak RODZINA, PIENIĄDZE, PRACA ZARADNOŚĆ. Konceptualizację TERAŹNIEJSZOŚCI tworzą: BRAK PIENIĘDZY, NIEZALEŻNOŚĆ, WALKA Z NAŁOGIEM i POCZUCIE SAMOTNOŚCI. W perspektywie wspomnieniowej i tej odnoszonej do aktualnej sytuacji badane obrazy nie są jednoznacznie wartościowane, na co duży wpływ ma subiektywny punkt widzenia.
This article analyses selected elements of the PAST and the PRESENT images from the perspective of homeless men living in a support centre for the homeless. As the analysis of the linguistic material shows, the image of the PAST includes the following components: FAMILY, MONEY, WORK and RESOURCEFULNESS. The conceptualisation of the PRESENT is constructed from elements such as LACK OF MONEY, the NEED FOR INDEPENDENCE, and the FIGHT WITH ADDICTIONS and LONELINESS. In the perspective of past memories and the current situation, the analysed images are not unambiguously evaluated, which largely stems from the subjective point of view.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 137-154
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o pojęciu językowego obrazu świata. Glosa do książki Anny Różyło "Dzień, noc i inne pory doby - studium porównawcze polszczyzny ogólnej i poezji Haliny Poświatowskiej"
Autorzy:
Kozłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624056.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
halina poświatowska
poświatowska
językowy obraz świata
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2007, 2, 1/2; 161-169
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konceptualizacja świata w neologizmach dziecięcych
Autorzy:
Gąsiorek, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783025.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
konceptualizacja
neologizm
neologizm dziecięcy
językowy obraz świata
Opis:
Dzieci młodsze, między innymi pod wpływem nauki szkolnej, dążą do przekształcania pojęć potocznych (pseudopojęć) w naukowe, czyli zgodne ze stanem współczesnej wiedzy naukowej. Jednym ze sposobów kategoryzowania pojęć jest formułowanie oryginalnych związków wyrazowych lub tworzenie nowych słów. Przedmiotem referatu są przykłady neologizmów (zebrane z wypowiedzi mówionych), tworzonych przez dzieci znajdujące się jeszcze w stadium operacji konkretnych, lecz szukających dróg wkroczenia w stadium myślenia pojęciowego. Zebrany materiał może zachwycić i wywołać zdumienie. Cechuje go indywidualność i niepowtarzalność, ukazuje piękno dziecięcego języka, odzwierciedla wrażliwość dzieci i sposób językowego obrazowania świata.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2013, 4, 140; 30-44
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina w podręcznikach do nauki języka fińskiego oraz polskiego dla obcokrajowców. Krytyczna Analiza Dyskursu
“Family” in polish and finish textbooks for foreigners. Critical Discourse Analysis
Autorzy:
Jagiełło, Kinga
Sałacińska, Aleksandra
Kamasa, Victoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473898.pdf
Data publikacji:
2014-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
podręcznik
językowy obraz świata
Krytyczna Analiza Dyskursu
Opis:
Podręczniki są wskazywane jako jedno z istotnych źródeł transmisji dominujących konstrukcji dyskursywnych. W niniejszym tekście przedstawiamy analizę dyskursywnej konstrukcji rodziny w podręcznikach do nauki języka polskiego i języka fińskiego jako języków obcych. Prowadzimy analizę z perspektywy dyskursywno-historycznej w ramach krytycznej analizy dyskursu z użyciem metod jakościowych. Ujawnione dyskursy wskazują na pewne podobieństwa, ale również różnice między analizowanymi konstrukcjami rodziny. Do najważniejszych z nich należą: koncentracja na rolach społecznych związanych z płcią w przypadku polskiego podręcznika i niska pozycja dzieci w hierarchii rodzinnej w przypadku podręcznika fińskiego.
Course books are described as one of the important sources for the transmission of the dominant discursive structures. The article analyses the discursive construction of family in course books for learners of Polish and Finnish as foreign languages. We conduct our analysis from the perspective of the Discourse-Historical Approach in Critical Discourse Analysis with the use of qualitative methods. The revealed discourses show some similarities but also differences in the discursive construction of family in the two countries. The most prominent differences include the concentration on gender roles in the family in the case of the Polish course book and the low position of children in the family hierarchy in the Finnish course book.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 155-174
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La concettualizzazione metaforica delle emozioni nella lingua italiana
Metaforyczna konceptualizacja uczuć w języku włoskim
Autorzy:
Bocian, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520698.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
emozioni
concettualizzazione
metafora
emocje
językowy obraz świata
konceptualizacja
Opis:
L’obiettivo dell’articolo è quello di analizzare i mezzi metaforici esistenti nella lingua italiana volti a verbalizzare le emozioni. L’analisi è stata effettuata ricorrendo alla teoria cognitiva della metafora di Lakoff e Johnson su un corpus che consta di risorse metaforiche convenzionali presenti nei dizionari italiani monolingue. Nello specifico si è cercato di delineare un quadro della concettualizzazione emotiva in italiano, riflettendo su problematiche quali i domini origine adoperati, i possibili limiti posti alla concettualizzazione, nonché l’immagine linguistica che scaturisce dalle emozioni.
Celem artykułu było dokonanie analizy metaforycznych środków ekspresji dostępnych w języku włoskim w obrębie werbalizacji emocjonalnej. Analiza ta została przeprowadzona przy odwołaniu do kognitywnej teorii metafory Lakoffa i Johnsona oraz w oparciu o korpus obejmujący konwencjonalne zasoby metaforyczne odnotowane we włoskich słownikach jednojęzycznych. W szczególności, Autorka skupiła się na odzwierciedleniu konceptualizacji emocjonalnej w języku włoskim, snując refleksję nad takimi problemami jak: domeny źródłowe, możliwe ograniczenia w ramach metaforycznego rzutowania oraz językowy obraz emocji.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 1 "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"; 29-36
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integracyjne perspektywy kulturoznawczego kształcenia językowego w gimnazjum i liceum
Autorzy:
Grudzińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782900.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Integracja
kształcenie językowe
językowy obraz świata
kompetencja kulturowa
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie płaszczyzn integracji wewnątrz- i międzyprzedmiotowej determinowanych realizacją językowych zagadnień kulturoznawczych. Myśl kulturoznawcza rozwinęła się w dydaktyce języka polskiego w kontekście dyskusji prakseologicznej – sporu o koncepcję szkolnego kształcenia językowego, którego celem jest ustalenie proporcji celu praktyczno – normatywnego do teoretyczno – poznawczego. Rozwój kognitywizmu, lingwistyki kulturowej i badań nad językowym obrazem świata pokazał zasadność ponownego rozpatrzenia walorów poznawczego aspektu nauki o języku. Badanie języka jako specyficznego dokumentu historii duchowej i materialnej wykracza znacznie poza obszary działania tradycyjnej gramatyki opisowej, a może stać się ważnym i koherentnym elementem kształcenia kulturowego, uwzględniającego również doskonalenie kompetencji komunikacyjnej. Warunkiem świadomej i kompetentnej komunikacji jest bowiem dotarcie do semantycznej istoty języka, a zatem – między innymi - poznanie kulturalnego dziedzictwa zawartego w różnych jego płaszczyznach. Zarchiwizowany w języku obraz dawnych dziejów narodu, jego mentalności, poglądów, zwyczajów i obyczajów to kulturoznawczy materiał dydaktyczny, który przynosi potencjalnie wiele edukacyjnych korzyści, takich jak wdrażanie uczniów do świadomego uczestnictwa w kulturze oraz rozbudzenie ich zainteresowania nauką o języku. Zaletą językowego kształcenia kulturoznawczego są też jego perspektywy integracyjne. Kształcenie to może stać się elementem spójnej edukacji polonistycznej, realizowanej na drodze integracji wewnątrzprzedmiotowej. Treści kulturoznawcze są elementem scalającym kształcenie językowe z literacko – kulturowym. Zagadnienia kulturoznawcze otwierają też możliwość korelacji treści międzyprzedmiotowych stanowiąc bazę materiałową dla ścieżek edukacyjnych. Słowa kluczowe: a
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2014, 5, 161; 95-104
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz rodziny w polskich serialach familijnych (na przykładzie filmów „M jak miłość”, „Klan” i „Barwy szczęścia”)
The portrayal of the family in Polish family TV series (based on the TV series M jak miłość, Klan and Barwy szczęścia)
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Rutkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496997.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
językowy obraz
semantyka
komunikacja
linguistic portrayal
semantics
communication
Opis:
The status of the father in today's world is quite complicated. Still, the overall public perception of fathers is very positive. The way today's society perceives the mother is not very different from her stereotypical image created over the centuries. The image of the fictitious multi-generation family from Grabina featured in the M jak miłość show addresses the expectations of its fans and becomes an unattainable dream model for many. With its indispensable elements such as a front porch overgrown with vine and ivy or the smell of home-made cake and apples, the Mostowiaks' home resembles the traditional Polish household like the one depicted in Adam Mickiewicz's Pan Tadeusz or On the Banks of the Neman by Eliza Orzeszkowa. On a personal level, the TV series allows the viewers to see the Mostowiak family through the lens of their own experiences and expectations, bringing back memories of their own homes or providing a substitute for a family nest they never had. Such transfer is impossible in the case of the other analysed shows: Klan and Barwy szczęścia.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 85-101
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексемы: «война», «борьба» и их употребление в современном русском языке
Autorzy:
Warchołek, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646088.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
wojna
walka
konceptualizacja
koncept
leksem
językowy obraz świata
Opis:
Lexemes "war", "battle" and their use in the modern russian language The notion of “war” plays a crucial role in Russian linguistic worldview. On the basis of the material analyzed, one can observe that the concept of “war” represents a complex mental product which is reflected in various types of linguistic units. The purpose of cognitive interpretation of “war” is presenting how the conceptualizer formulates such a fragment of reality. Semantic fields of the analyzed concept as used in everyday contexts constitute the theme of the paper. Material used was extracted from Russian dictionaries with explainations and confronted with everyday use of given lexis in war literature and periodicals. In recent years, the notion of Chechen War became strongly lexicalized. One can observe certain regularities conntected with describing the concept. The neutral lexeme “war” in specific conditions is subsituted with a softer linguistic sign of “battle”. The latter may have positive connotations if we consider righteous cause and ultimate values. Key words: war; fight; conceptualization; concept; lexem; lingwistic picture of the world;
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2015, 15; 193-202
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вибрані атрибутиви Бога у світлі українського перекладу псалтиря Івана Огієнка
Some Attributes of God in Light of the Ukrainian Translation of the Psalter by Ivan Ohienko
Wybrane atrybuty Boga w świetle ukraińskiego przekładu Psałterza Iwana Ohijenki
Autorzy:
Barabasz-Rewak, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342712.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
atrybut
językowy obraz
semantyka
attribute
linguistic model
semantics
Opis:
У статті досліджено мовні засоби на позначення поняття «атрибутиви Бога» у перших двадцяти псалмах українського перекладу Івана Огієнка. Етнолінгвістичний аналіз способів вербалізації цього значення (за методологією Єжи Бартмінського) показує, що Огієнко, намагаючись перекласти з науковою точністю і водночас створити основу для української літературної мови, використовував цілу скарбницю українських лексичних і лексико-граматичних засобів, що втілюють в життя мисленнєві схеми східних народів щодо ознак Бога. До них, зокрема, належать: «недосяжний» – перебування у найвищій частині сакральної концептуальної моделі «верх – низ»; «всемогутній» – джерело людської сили; «захисник» – захист від ворогів; «той, хто любить праведного», «бездоганний», «запальний, страшний» та ін. Дослідження способів вербалізації найпоширеніших концептуальних моделей відкриває широке поле для подальших досліджень мовного образу Бога в контексті детального аналізу дій учасників груп «Бог–людина (грішник/праведник)» та «Бог–диявол».
Artykuł zawiera analizę sposobów i środków językowych, które eksplikują semantykę terminu „atrybuty Boga” w pierwszych dwudziestu psalmach ukraińskiego przekładu Pisma Świętego autorstwa Iwana Ohijenki. Ten wybitny tłumacz, naukowiec oraz dydaktyk języka ukraińskiego dążył do stworzenia doskonałego przekładu Biblii, kierując się przy tym naukową skrupulatnością, jednocześnie tworząc podstawy współczesnego ukraińskiego języka literackiego. Etnolingwistyczna analiza sposobów werbalizacji ogólnego znaczenia „atrybuty Boga”, oparta na metodologii Jerzego Bartmińskiego, ujawniła, że w celu dokładnego oddania myślowych schematów narodów Wschodu, odnoszących się do cech Boga Izraela, Iwan Ohijenko zastosował bardzo szeroki zakres zarówno elementarnych środków leksykalnych, jak i różnorodnych struktur leksykalno-‑gramatycznych. Spośród najważniejszych, wyodrębnionych w wyniku analizy atrybutów Boga, które stanowią jeden z głównych filarów językowego obrazu jedynego bóstwa Izraelczyków, warto wymienić następujące: „nieosiągalny, przebywający na niebiosach”, „wszechmogący”, „obrońca” i jego korelat „zbawiciel”, „miłujący sprawiedliwych”, „Bóg, który słucha/odpowiada”, „doskonały” oraz „zwycięzca”, korelujący z pojęciami „sprawiedliwy sędzia”, „gniewny” i „straszny”. Analiza sposobów werbalizacji semantyki terminu „atrybuty Boga” ukazuje szeroki kontekst dalszych badań nad językowym obrazem Boga w tekstach psalmów, m.in. w kontekście szczegółowej analizy zestawień, np. „Bóg–człowiek (grzesznik/sprawiedliwy)” czy „Bóg–diabeł”.
This article is an examination of the linguistic means used to denote the term “some of God’s attributes” in the first twenty psalms of the Ukrainian translation by Ivan Ohienko. The ethnolinguistic analysis (based on the methodology of Jerzy Bartmiński) of the ways of verbalising this meaning shows that the translator – in his efforts to translate with scientific accuracy and, at the same time, create the basis for a Ukrainian literary language – used a whole treasury of Ukrainian lexical and lexical-grammatical means, implementing the thought patterns of the Eastern nations concerning the characteristics of God. These include, in particular: “unreachable” – being at the highest part of the “top-down” sacral conceptual model; “almighty” – the source of human power; “defense” – protection against enemies; “the one who loves the righteous”, “impeccable,” “irascible, fearsome,” and others. Research on the ways of verbalising the most common conceptual models opens up a broad field for further studies of the linguistic image of God in the context of a detailed analysis of the actions of the members of the groups “God–Man (sinner/righteous)” and “God–the devil”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 169-183
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowa-klucze ujęte w Naturalny Metajęzyk Semantyczny: Carsten Levisen i Sophia Waters (ed.), Cultural Keywords in Discourse, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2017, s. ix + 249. ISBN: 978 90 272 5682 9 (twarda oprawa), 978 90 272 6547 0 (e-book). Cena: 95,00 EUR
Autorzy:
Głaz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611353.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
słowa-klucze
dyskurs
Naturalny Metajęzyk Semantyczny
językowy obraz świata
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Asocjacyjny wymiar konceptu слобода (wolność) w języku serbskim
Autorzy:
Grygiel, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611541.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
associations
freedom
językowy obraz świata
asocjacje
wolność
Opis:
The purpose of this article is to attempt to reconstruct the concept слобода (freedom) in the Serbian language. The analysis is based on survey data and their interpretation in relation to a broad context of culture, history and language. The starting point for the analysis are responses gathered in the Associative Dictionary of the Serbian Language. Associations are classified according to formal types, such as contrastive, metaphorical and metonymic associations. In terms of meaning, the responses were divided into the following conceptualizations: слобода personal freedom, слобода as struggle for independence, слобода as a bird, слобода as a boundless space, слобода as blue and white colors, слобода as a white horse, слобода as a place where we feel at ease, слобода as nature, слобода as a bridge, слобода as free will, слобода as the highest value. Presented associative fields have been documented with examples of idioms, proverbs, dictionary definitions, lyrics, and literary texts.
Celem artykułu jest rekonstrukcja konceptu слобода (wolność) w języku serbskim w oparciu o dane ankietowe i ich interpretację w nawiązaniu do szerokiego kontekstu kulturowego, historycznego i językowego. Punktem wyjścia dla analizy są odpowiedzi respondentów zebrane w Słowniku skojarzeń języka serbskiego. Asocjacje zostały podzielone pod względem formalnym na kontrastywne, metaforyczne i metonimiczne. Pod względem znaczeniowym dokonano podziału na następujące konceptualizacje: слобода jako wolność osobista, слобода jako niezależność, слобода jako walka, слобода jako ptak, слобода jako bezgraniczna przestrzeń, слобода jako błękit i biel, слобода jako biały koń, слобода jako miejsce, gdzie czujemy się swobodnie, слобода jako przyroda, слобода jako most, слобода jako wolna wola, слобода jako najwyższa wartość. Prezentowane pola asocjacyjne zostały udokumentowane przykładami frazeologizmów, przysłów, definicji słownikowych, słów piosenek czy tekstów literackich.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz niemieckiego oporu antyhitlerowskiego ze szczególnym uwzględnieniem Kręgu z Krzyżowej w prasie polskiej z lat 1945–2013
The Image of German Anti-Hitler Resistance with a Particular Focus on the Kreisau Circle in the Polish Press Publications of 1945–2013
Autorzy:
Miodek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474195.pdf
Data publikacji:
2014-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
pamięć, dyskurs
Krąg z Krzyżowej
językowy obraz świata
Krzyżowa
Opis:
Tematyka niemieckiego oporu antyhitlerowskiego pojawia się w prasie polskiej od zakończenia II wojny światowej i stanowi ważny element zarówno stosunków polsko-niemieckich, jak i polskiej kultury pamięci. Przedłożony tekst jest próbą wyodrębnienia i analizy kilku paradygmatów podejścia do badanej tematyki w okresie 1945–2013. Wśród wymienianych w nim grup (lub jednostek) oporu antyhitlerowskiego szczególna uwaga poświęcona zostaje Kręgowi z Krzyżowej ze względu na jego historyczną wagę, zaplecze intelektualno-programowe, wielowymiarową działalność i znaczenie współczesne wynikające z mszy pojednania w Krzyżowej, aktualne szczególnie w kontekście przypadającej na listopad 2014 roku 25. rocznicy mszy. Znakiem szczególnym analizowanego zagadnienia jest jednakże również jego ponadczasowa podatność na instrumentalizację. Zaobserwować możemy ją pomimo upływu lat nawet współcześnie, a dowodem tego jest wielokrotne wykorzystanie niemieckiego oporu antyhitlerowskiego jako narzędzia walki politycznej w polskim dyskursie publicznym ostatnich kilku lat.
The topic of German anti-Hitler resistance first appears in the Polish press around the end of World War II and represents an important element of both Polish-German relations and the Polish culture of memory. The article attempts to identify and analyse a few paradigms in approaches to the subject in 1945–2013. Among the analysed groups (or individuals) involved in anti-Hitler resistance, particular attention is given to the Kreisau Circle because of its historic importance, intellectual background, programme, multifaceted activities as well as its contemporary significance related to the Reconciliation Mass in Kreisau (Krzyżowa), the latter being particularly noteworthy given the 25th anniversary of the Mass to be celebrated in November 2014. Another particular aspect of the analysed issue is its standing susceptibility to instrumentalisation. Although time has passes, we observe such tendencies even today: the German anti-Hitler resistance has been used on many occasions as a tool in political scuffles in the public discourse of the last few years.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 175-196
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz zwierząt w powieści ks. Stanisława Kujota Pierwsze nawrócenie Prusaków (1877–1878)
The linguistic image of animals in the novel of Rev. Stanisław Kujot Pierwsze nawrócenie Prusaków (1877–1878)
Autorzy:
Szczaus, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010851.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
historical linguistics
linguistic image
lexicon
językoznawstwo diachroniczne
językowy obraz
leksyka
Opis:
Celem artykułu jest odtworzenie językowego obrazu zwierząt wyłaniającego się z powieści ks. S. Kujota Pierwsze nawrócenie Prusaków (wyd. 1877–1878). By odtworzyć ten obraz: 1. określono, jaką rolę – zgodnie z powieściowym przekazem – odgrywały zwierzęta w życiu Prusów; 2. wydzielono wyrazy nazywające zwierzęta; 3. prześledzono określenia charakteryzujące i waloryzujące zwierzęta. Ustalono, że powieściowy obraz zwierząt jest bogaty poznawczo (w powieści pokazane różnorodne role zwierząt w życiu codziennym i w wierzeniach Prusów), a nieco uboższy językowo (w powieści obecne tylko podstawowe nazwy zwierząt, takie jak np. koń, niedźwiedź, pies, wilk, żmija; uboga synonimia tylko dwóch nazw: koń – rumak, konik, podjezdek oraz żmija – wąż, gad, gadzina; nieliczne przymiotniki charakteryzujące i waloryzujące, takie jak np. rączy, święty, niski, żartki, żwawy; liczne czasowniki i ich określenia wskazujące głównie na sposób wydawania głosu przez zwierzęta oraz nazywające ruch, np. świegotliwie śpiewać, krakać, syczeć, biegać lotem jastrzębia, hasać, unosić się).
The purpose of the article is to re-create the linguistic image of animals that appears in the novel of Stanisław Kujot Pierwsze nawrócenie Prusaków [“The first conversion of Prussians”] published between 1877–1878. In order to re-create this image 1. the role animals played – according to the novel – in the life of Prussians was described, 2. the words naming animals were identified, and 3. linguistic means used to characterize and value animals were investigated. It was found that the image of animals presented in the novel is rich cognitively (a variety of animals’ roles in everyday life and in the Prussian beliefs are shown), but slightly poorer linguistically (in the novel only basic animal names are used, e.g. koń, niedźwiedź, pies, wilk, żmija, synonyms are rare, used only with regard to two names: koń – rumak, konik, podjezdek and żmija – wąż, gad, gadzina), adjectives that characterize or value are scarce, e.g. rączy, święty, niski, żartki, żwawy, verbs and their modifiers are numerous and mainly describe ways animals produce sound and move, e.g. świegotliwie śpiewać, krakać, syczeć, biegać lotem jastrzębia, hasać, unosić się).
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2021, 20; 181-193
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewa Rusek, Europa oczami tureckich studentów, Język a komunikacja 40, Kraków: Wydawnictwo „Tertium”, 2019.
Autorzy:
Dunin-Dudkowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192798.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
językowy obraz świata
tożsamość
program Erasmus
kultura europejska
kultura turecka
Opis:
Recenzja książki Ewy Rusek. Monografią Europa oczami tureckich studentów, opracowaną na bazie rozprawy doktorskiej zatytułowanej Językowy obraz Europy w tekstach tureckich studentów programu Erasmus, dołącza Ewa Rusek do grona lingwistów zajmujących się zagadnieniem relatywizmu językowego i językowych obrazów świata w ujęciu etnolingwistycznym. Do rąk czytelnika trafia książka niebanalna i inspirująca, pozwalająca nam, Europejczykom skonfrontować nasze wyobrażenie o sobie z obrazem, który widzą przybysze z innego kręgu kulturowego, nie tak znowu odległego, jako że chodzi o Turcję. To kraj leżący na granicy między Europą i Azją, z predylekcjami do europejskości i nadziejami na lepsze życie w strukturach politycznych, ekonomicznych i kulturowych naszego kontynentu. Pozycja ta może więc zainteresować językoznawców, głównie z kręgu badaczy językowych obrazów świata, ale także antropologów, kulturoznawców, socjologów i edukatorów. Może stanowić również źródło inspiracji i radości czytania dla osób ciekawych świata, interesujących się zjawiskami zachodzącymi w otaczającej nas rzeczywistości, obserwujących spotkania kultur odbywające się na naszych oczach, chcących zrozumieć przemiany i prognozy związane z przyszłością naszego kręgu kulturowego.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 241-248
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La théorie du Językowy Obraz Świata (Image Linguistique du Monde) : du monde universitaire polonais au contexte académique français
The theory of Językowy Obraz Świata (Linguistic Picture of the World): from the Polish academic world to the French academic context
Autorzy:
Kwapisz-Osadnik, Katarzyna
Collinet, Françoise
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143346.pdf
Data publikacji:
2022-06-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Językowy Obraz Świata Theory
New Rhetoric
French/Polish academic discourse
Opis:
The paper proposes to link French (or Francophone) and Polish university didactics, in a context where their linguistic and cultural roots differ. The reflexion is based on the articulation of two theories: an object-theory (the Językowy Obraz Świata), which is borrowed from the field of polonistics, and an instrument-theory, (Perelman’s New Rhetoric). The didactic challenge is to propose a neo-rhetorical platform where prior agreements on concepts and theories are negotiated in order to finally raise students’ awareness of the problem of transfers of concepts and theories in the context of philological studies. These agreements must be made first within the same scientific community (Polish community), then between scientific communities representing different cultures (Polish and French communities).
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2022, 49, 2; 73-85
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa sposoby wartościowania baby w przysłowiu Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle
Autorzy:
Wasiuta, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611511.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
proverb
linguistic stereotype
valuation
językowy obraz świata
przysłowie
stereotyp językowy
wartościowanie
Opis:
The article attempts to show how the proverb Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, lit. ‘Where the devil does not dare, he’ll send a woman’ [When the going gets tough, the tough get going], functions in the intertextual space of contemporary Polish public discourse. The history of the proverb is presented, along with its explanations and the stereotypes of the devil and the woman. It is then shown what modal formulae and genological qualifiers are used with the proverb in order to increase its persuasive potential, what position it holds when it is used in argumentation, in implication or in opposition. Conclusions are more general: the functioning of the proverb in discourse illustrates the distancing of paremic derivatives from their bases, as a result of which they lose their constitutive paremic features and turn into examples. The case on hand also involves axiological conversion: the woman in the proverb was first evaluated negatively (she is worse than the devil in her harmful actions), now her image is positive (she does something good against the devil). The proverb functions as praise of someone who has defeated the devil in overcoming difficulties.
Autor rozpoczyna od omówienia historii przysłowia Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, jego definicji oraz obecnych w nim stereotypów diabła i baby. Następnie pokazuje, że o ile początkowo przysłowie to wartościuje babę negatywnie (jest gorsza od diabła, bo bardziej skuteczna w szkodzeniu ludziom), o tyle współcześnie akcentuje się, że baba wbrew diabłu robi coś dobrego. Przysłowie to staje się pochwałą pod adresem kogoś, kto zwyciężył diabła, czyli przezwyciężył trudności.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz duchowieństwa w felietonach Aleksandra Świętochowskiego
The Image of the Clergy in Aleksander Świętochowski’s Feuilletons
Autorzy:
Pietrzak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683729.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
felieton
językowy obraz świata
Aleksander Świętochowski
linguistic image of the world
Opis:
The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Polish clergy on the basis of Aleksander Świętochowski’s feuilletons. This image is determined by the point of view of the speaker. In my analysis I have distinguished the following points of view: 1) the POV of a non-believer, 2) the POV of a positivist and an involved citizen, 3) the POV of a positivist and scientist. These perspectives are complementary and mutually determining. As a non-believer, the feuilletonist distances himself from the clergy. He views Church authorities through the prism of their decisions and his judgment is always negative. The feuilletonist also focuses on the behaviour of the clergy. He notices and denounces their immoral attitudes. A similar, negative image of the clergy is presented from the point of view of a positivist and an involved citizen. The representatives of the Church are depicted as intellectually backward religious fanatics. The priests who are open to science or are scientists themselves are perceived and judged in a positive light by the feuilletonist, who expresses his respect and admiration towards them. The same concerns the representatives of the clergy who actively contribute to the wellbeing of society. As regards language, the feuilletonist uses contrast and axiologically charged vocabulary, including religious and biblical expressions, which is both effective and persuasive. Furthermore, the suggestiveness of the images under discussion is enhanced by means irony and expressions with negative connotations.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 71-81
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz świata w grupach wielojęzycznych jako wskaźnik wykształcania tożsamości zbiorowej – przypadek esperanta
Autorzy:
Stria, Ida
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611631.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
Esperanto
communal identity
językowy obraz świata
esperanto
tożsamość zbiorowa
Opis:
Linguistic worldview is a language-entrenched interpretation of reality that emerges in a speech community inseparable from its culture. Therefore, the task of ethnolinguistics is to reconstruct not only worldviews but also communal identities. Drawing from both linguistic and co-linguistic data, researchers may be led to a culturally embedded speech community – not necessarily a monolingual one. A case in point are speakers of Esperanto, who form a multilingual voluntary diaspora. The status of Esperantists as a stable speech community could be investigated within the ethnolinguistic framework, with a view to finding a homogenous cultural worldview that attests to their communal identity. This article presents two pilot studies which suggest that active Esperanto speakers hold a coherent worldview based on the sense of belonging to the community and its shared culture.
Językowy obraz świata jest osadzoną w języku interpretacją rzeczywistości. Powstaje we wspólnocie komunikatywnej nierozerwalnie związanej ze swoją kulturą. Zadaniem etnolingwistyki jest zrekonstruowanie nie tylko obrazów świata, ale także tożsamości społecznych. Opierając się na danych językowych i przyjęzykowych, badacz może przebić się do kulturowo osadzonej wspólnoty komunikatywnej – niekoniecznie jednojęzycznej. Niewątpliwie esperantyści są wielojęzyczną, dobrowolną diasporą. Wykazanie, że esperantyści mają status stabilnej wspólnoty językowej może oprzeć się na danych etnolingwistycznych, na poszukiwaniu jednorodnego kulturowego obrazu świata potwierdzającego ich wspólnotową tożsamość. W niniejszym artykule przedstawiono dwa badania pilotażowe, które sugerują, że aktywni esperantyści prezentują spójny obraz świata oparty na poczuciu przynależności do wspólnoty komunikatywnej i jej kulturze.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego kwiaty są dobre i niewinne? O językowo-kulturowym obrazie kwiatu słów kilka
Autorzy:
Piekarczyk, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611797.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
categorization
semantic definition
językowy obraz świata
kategoryzacja
definicja semantyczna
Opis:
The article aims to discover why the Polish language contains an entrenched positive image of flowers that involves the properties of ‘beauty’, ‘good’, ‘purity’, or ‘innocence’. Beginning with an analysis of the poetic vision of flowers in the poetry of Maria PawlikowskaJasnorzewska, which counters the generally accepted wisdom, the question is asked why Polish conceals features of a flower related to its reproductive organ – the features that the poet considers crucial to the nature of flowers. An analysis of the internal structure of the category flower (Polish kwiat) and the motivation of its semantic features shows that speakers entertain positive associations with the plants’ esthetic aspects and disregard the ambiguous sexual connotations. The esthetic aspects additionally motivate numerous features relating to moral values. Amplification of positive connotations and downplaying the ambiguous ones is largely shaped by cultural taboo, which treats the reproductive process as indecent and embarrassing.
W artykule autorka próbuje dociec, dlaczego w języku polskim utrwalił się zdecydowanie pozytywny obraz kwiatów, budowany wokół cech ‘piękna’, ‘dobra’, ‘czystości’, ‘niewinności’. Wychodząc od analizy poetyckiego obrazu kwiatów (przedstawionego przez Marię PawlikowskąJasnorzewską), który stanowi wyraz polemiki z powszechnie akceptowanymi sądami, autorka zastanawia się, jakie czynniki spowodowały, że w polszczyźnie zostały ukryte cechy motywowane organem rozrodczym kwiatu (cechy, które poetka uznaje za oddające istotę kwiatów). Badanie wewnętrznej struktury kategorii kwiat i motywacji cech semantycznych pozwala stwierdzić, że użytkownicy języka upatrując w kwiatach elementy czysto estetyczne, wiążą z nimi same pozytywne skojarzenia, a usuwają skojarzenia seksualne, dwuznaczne. Dodatkowo wartości estetyczne kwiatów są źródłem motywacji dla licznych cech odnoszących się do wartości moralnych. W rozbudowywaniu pozytywnie wartościujących konotacji, a ukrywaniu dwuznacznych, niemałą rolę odgrywa w końcu tabu kulturowe, nakazujące traktować problematykę rozmnażania za temat wstydliwy, nieprzyzwoity.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis
Autorzy:
Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
lexical semantics
linguistic worldview
comparative analysis
phraseology
linguistic view of the fly
equivalence
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
analiza porównawcza
frazeologia
językowy obraz muchy
ekwiwalencja
Opis:
 The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praca i ziemia jako wartości szczególnie cenione w społeczności wiejskiej (na przykładzie Drogi przez wieś Wincentego Burka)
The work and the arable land as values highly prized in the rural community (on the example of Droga przez wieś by Wincenty Burek)
Autorzy:
Miśkiewicz, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973234.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
językowy obraz świata
ludowość
Wincenty Burek
linguistic image of the world
folksiness
Opis:
Badania nad językowym obrazem świata, postulowane m.in. przez Jerzego Bartmińskiego, pozwalają postrzegać język jako źródło wiedzy o rzeczywistości, w której funkcjonuje człowiek. Zdaniem Anny Pajdzińskiej i Ryszarda Tokarskiego mogą być one prowadzone zarówno w oparciu o system języka, jak i jego konkretne użycia, w tym teksty literackie. W artykule analizie poddany został obraz pracy na roli oraz samej ziemi, jako dającej plony, ukazany przez Wincentego Burka w zbiorze opowiadań wydanych w roku 1935. Autorka omawia agrarne leksemy podkreślające istotność i wysoką rangę aspektów rzeczywistości związanych z pracą i miejscem gospodarowania rolnika, apelatywy motywowane uprawianym przez człowieka zawodem i wykonywanym zajęciem, metafory oraz porównania agrarne, a także najważniejsze motywy Drogi przez wieś, mieszczące się w polu semantycznym pracy, a przy tym szczególnie ważne z punktu widzenia prostego człowieka, nosiciela kultury ludowej, współtworzonej przez agrarność. Efektem przeprowadzonej analizy jest ukazanie fragmentu obrazu wsi wykreowanego w dziele nieco już zapomnianym, które jednak – ze względu na zawartą w nim stylizację na gwarę sandomierską oraz ludowość – stanowi cenny dla językoznawcy, szczególnie etnolingwisty, materiał do badań nad językiem i kulturą społeczności wiejskiej z pierwszej połowy XX wieku.
Jerzy Bartmiński pustulates research on the linguistic image allows to perceive the language as a source of knowledge about reality within which human functions. According to Anna Pajdzińska and Ryszard Tokarski, it may be conducted based on both language system and its concrete use, including literary texts. The work and the arable land presented by Wincenty Burek in the storybook published in 1935 is submitted for analysis in this article. The author discusses agrarian lexemes which emphasize importance and high rank of aspects related to reality of work and place of administration on the farm, appellatives motivated by profession and occupation of the human being and metaphors as well as the most important motives of Droga przez wieś included in the semantic field of work, particularly important from the point of view of a simple man, carrier of folk culture co-created by agrarianism. The effect of the conducted analysis is presentation of a fragment of the countryside view created in a slightly forgotten the work and the arable land which is a precious material for linguist and especially for ethnolinguist in order to conduct research on language and culture of the rural society from the first half of the 20th century due to included stylization for a local dialect spoken in Sandomierz and folksiness.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 87-99
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza
The Image of the Poles in Henryk Sienkiewicz’s Feuilletons
Autorzy:
Pietrzak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592171.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
linguistic image of the world
column
Henryk Sienkiewicz
językowy obraz świata
felieton
Opis:
The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Poles on the basisof Henryk Sienkiewicz’s feuilletons. This image is determined by the speaker’s pointof view. Creating his image of Polish society, Sienkiewicz adopted the following pointsof view: the POV of a Pole, the POV of a thrifty economist, the POV of a positivist andthe POV of a Christian. As a Polish citizen, he criticizes his compatriots for the fact that  they do not respect their native tongue. As a thrifty economist, he exposes numerousinstances of their profligacy. As a positivist, Sienkiewicz notes the backwardness of thecountryside and proposes specific initiatives to address this problem. Finally, assumingthe perspective of a Christian, he unmasks false piety. This image of the Poles is predominantlynegative. The fact that Sienkiewicz highlighted his compatriots’ weaknesses andfocused on their wastefulness, rather than on their positive attributes, could be motivatedby censorship concerns. Russian censors were very effective in suppressing all forms ofmanifesting Polish national identity and were more inclined to accept critical opinions.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2015, 14; 285-296
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miłość i erotyzm jako elementy językowego obrazu świata żeńskiej młodzieży akademickiej
Love and Eroticism as Elements Comprising the Linguistic View of the World of Female University Students
Autorzy:
Baruk-Dzięcioł, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944258.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
miłość
erotyzm
językowy obraz świata
love
eroticism
linguistic view of the world
Opis:
A linguistic picture of the world is such a vision of reality existing in the minds of people forming a language community which is fixed in words. The results of empirical research presented in this paper lead to the conclusion that no elements of the so-called striptease culture or confessing culture, or the phenomena of de-tabooisation or eroticisation, perceived as inherent traits of the contemporary mass culture, are observed within the love and eroticism prototypes – components of the linguistic world view of the women in early adulthood examined in this study.
Językowy obraz świata stanowi utrwaloną w słowach taką wizję rzeczywistości, jaka istnieje w świadomości osób stanowiących wspólnotę językową. Zaprezentowane w niniejszym tekście wyniki badań empirycznych prowadzą do spostrzeżenia, iż w obrębie prototypu zarówno miłości, jak i erotyzmu – wycinków językowego obrazu świata objętych badaniami kobiet w wieku wczesnej dorosłości – nie zauważa się ani elementów tzw. kultury obnażania czy kultury zwierzeń, ani zjawiska detabuizacji i zerotyzowania, które są postrzegane jako immanentne właściwości współczesnej kultury masowej.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2020, 41, 1; 87-101
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania językowego obrazu świata a hermeneutyka Hansa Georga Gadamera
Autorzy:
Sima, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340765.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
językowy obraz świata
hermeneutyka
Gadamer
JOS
linguistic worldview
hermeneutics
Hans Georg Gadamer
Opis:
Hans Georg Gadamer w swoich rozważaniach nad istotą hermeneutyki w szczególny sposób akcentuje rolę języka w poznaniu i rozumieniu świata. W artykule podejmowana jest próba znalezienia zastosowania hermeneutyki Gadamera w prowadzonych przez lingwistów badaniach nad językowym obrazem świata. Pierwsza część pracy poświęcona jest językowemu obrazowi świata (JOS) w lingwistyce, druga dotyczy zaś hermeneutyki Hansa Georga Gadamera. Trzeci rozdział, łączący tematykę dwóch poprzednich, odpowiada na pytanie stawiane jako cel pracy. Prezentowane tu rozważania mieszczą się w szerszej refleksji nad filozoficznymi podstawami badań lingwistycznych.
Hans Georg Gadamer in his studies on the essence of hermeneutics emphasizes in a special way the role of language in cognition and the understanding of the world. The paper intends to find an application of Gadamer’s hermeneutics in the linguists’ research of the linguistic worldview. Section 1 of the paper considers the worldview in linguistics, section 2 analyzes some aspects of Gadamer’s hermeneutics, while section 3 connects the problems considered in sections 1 and 2 and determines the aim of the paper. The presented considerations are situated in the reflection on the philosophical foundations of linguistic research.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2022, 10; 187-204
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizerunek Japończyków w polskich tygodnikach: analiza tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego
Autorzy:
Kawamoto, Yumeko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670858.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
Japanese
press
weeklies
language corpus
językowy obraz świata
Japończycy
prasa
tygodnik
korpus językowy
Opis:
W niniejszym artykule przeanalizowano teksty z polskich tygodników pochodzące z Narodowego Korpusu Języka Polskiego, które zawierają wyraz Japończyk we wszystkich możliwych przypadkach gramatycznych. Analiza dowiodła, że można wyodrębnić 9 kategorii tematycznych dla zebranych tekstów na podstawie wyłonionych faset: cechy charakteru; cechy fizyczne; skojarzone motywy; egzotyka; wizerunek lidera na arenie międzynarodowej; wrażliwość artystyczna; stosunki dyplomatyczne; kontekst historycznowojenny oraz problemy. W zgromadzonych danych obserwujemy konteksty, które przedstawiają obraz mieszkańców Japonii pozytywnie lub negatywnie (na przykład w tekstach dotyczących fasety „grzeczność” pozytywnie, a w tekstach dotyczących fasety „problemy społeczne” – negatywnie), jednak większość z zebranych tekstów opisuje Japończyków w sposób neutralny. Wynik analizy pokazuje, że określenie „projapoński” w odniesieniu do Polski, jakie stosuje japońska prasa, może wywoływać niepoprawne skojarzenie.
This article investigates texts from Polish weeklies found in the National Corpus of Polish that contain the word Japończyk ‘a Japanese’ in all possible grammatical cases. The analysis shows that it is possible to distinguish nine thematic categories of texts on the basis the following relevant facets: traits of character; physical features; associated motifs; exoticism; image of a leader on the international arena; artistic sensitivity; diplomatic relations; historical and war context; and social issues. Some texts portray the Japanese people positively, others negatively (for example, positively in texts related to politeness, negatively in those related to social issues). However, most of the texts describe the Japanese people in a neutral way. Additionally, the analysis shows that the term “pro-Japanese” (projapoński), used to describe Poland in the Japanese press, may be incorrectly interpreted by the public.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 319-337
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 194

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies