Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Behavior of hydraulic fracture propagation in naturally fractured reservoir

Autorzy:

Thiam, M.
Knez, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298641.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydraulic fracturing
hydrocarbons

Opis:

The natural discontinuity or local separation in the plane, which separates the rock in two or many parts, can provide the permeability for fluid movement as water, oil and gas. In low porosity reservoirs, the natural fracture can store a large quantity of hydrocarbons that can be recovered at very high rates. It play a very important role in the minerals exploitation, especially in the sectors of mining and energy which gave an important boost to humanity through the industrial revolution and its associated benefits. So, it is essential to understand the behavior of natural fractures under the influence of other factors such as hydraulic fractures in reservoirs. This paper takes into consideration three models, analyze their results context and ultimately use of new computer program, developed in The Drilling and Geoengineering Department, to make all the necessary operations for each model and give us the results based on provided data.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2013, 30, 1; 231-240
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Impact of Hydraulic Fracturing on the Quality of Natural Waters

Autorzy:

Cel, W.
Kujawska, J.
Wasąg, H.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/125154.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej

Tematy:

shale gas
hydraulic fracturing

Opis:

Poland, due to the estimated shale gas deposits amounting to 346–768 billion m3 has become one of the most attractive regions for shale gas exploration in Europe. Throughout the period 2010–2015, 72 exploratory drillings were made (as of 4.01.2016), while hydraulic fracturing was carried out 25 times. Employing new drilling and shale gas prospecting technologies raises a question pertaining to their impact on the environment. The number of chemical compounds used (approximately 2000) for the production of new technological fluids may potentially pollute the environment. The fact that the composition of these fluids remains undisclosed hinders the assessment of their impact on the environment and devising optimal methods for managing this type of waste. The presented work indicates the chemical compounds which may infiltrate to groundwater, identified on the basis of technological fluids characteristics, as well as the review of studies pertaining to their impact on potable water carried out in the United States. The study focused on marking heavy metals, calcium, sodium, magnesium, potassium, chlorides and sulphates in the surface waters collected in proximity of Lewino well.

Źródło:

Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 2; 63-68
2299-8993

Pojawia się w:

Journal of Ecological Engineering

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Hydraulic fracturing and U.S. water policy

Autorzy:

Burnett, J. W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298821.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

water policy
hydraulic fracturing
USA

Opis:

The recent boom in the development of natural gas from shale is a game changer for U.S. domestic energy. Large domestic reserves of shale gas reduce dependency on foreign producers, as is currently the case for crude oil. The U.S. Energy Information Administration (EIA) estimates that the U.S. contains approximately 500 trillion cubic feet of unproved technically recoverable resources from shale gas. At current rates, that is enough gas from shale alone to supply the entire country for approximately twenty-one years. The large increase in shale gas development has been made possible through the development of two principle technologies: horizontal drilling and high-volume, hydraulic fracturing (HVHF) fluid. Horizontal drilling or directional drilling allows producers to access far more natural gas from relatively thin shale deposits within the earth. HVHF involves injecting a large volume mixture of water, sand, and other chemicals deep into the earth. The high pressure from the fluid causes shale rock formations to fracture so that natural gas can be released and extracted. HVHF fluid is mostly composed of water (generally ninety-eight to ninety-nine percent) and can contain some potentially hazardous (and possibly carcinogenic) chemicals including benzene and lead. The contention over hydraulic fracturing surrounds public fears over contamination of drinking water sources. This sentiment was captured in the anti-fracking film by Josh Fox called Gasland - the film received a 2010 special jury prize for a documentary at the Sundance Film Festival and was nominated by the Academy Award for Best Documentary in 2011. According to a recent report from the Natural Resource Defence Council (2012), HVHF fluid can contaminate drinking water on the surface or below the ground surface. Potential surface contamination can occur because of: (1) spills or leaks from storage tanks, valves, or transportation pipes, or (2) mismanagement of fracturing waste or "flowback" fluid which is often stored in surface pits. Contamination to below ground surface can occur due to (1) migration of fluid to neighboring oil or gas wells, (2) improper construction, cementing, and casing of the well, and (3) migration of fluid to other natural fracture networks. In addition to potential contamination, HVHF fluid also requires large volumes of water taken from fresh water sources, and if the water is contaminated it cannot be returned to water bodies without extensive treatment. When a well is injected with HVHF fluid some of it returns to the surface as flowback, but not all fracturing fluid injected into a geologic formation are recovered. If the flowback fluid is contaminated then it may need to be returned underground using a permitted underground injection well. The natural gas industry often claims that there is no evidence of contamination to freshwater aquifers. For example, Rex Tillerson, chief executive of ExxonMobil, offered the following statement at a recent Congressional hearing on drilling: "There have been over a million wells hydraulically fractured in the history of the industry, and there is not one, not one, reported case of a freshwater aquifer having ever been contaminated from hydraulic fracturing. Not one." Urbina (2011) contends that the lack of documented cases exist because the industry often settles suspected cases through lawsuits with private landowners, in which case the details of such cases are sealed from public disclosure. In fact, a U.S. Environmental Protection Agency (EPA) 1987 Congressional report documented a case of contaminated well water from HVHF fluid in West Virginia. Additionally, a Duke University study found that drinking water methane concentrations were seventeen times higher in active drilling locations. What is unclear in the U.S. at this point is the nation's system of federalism in regulating HVHF. For example, it is not clear what role, if any, the EPA will play in regulating this practice. Much to the ire of environmentalists, the practice of hydraulic fracturing is largely exempt from the Safe Drinking Water Act (SDWA) as superseded by the Environmental Policy Act of 2005. Legislation, dubbed the FRAC (fracturing responsibility and awareness of chemicals) act, was introduced to both houses of Congress to enable the EPA to obtain jurisdiction over hydraulic fracturing under the SDWA; however, to date no major legislation has passed in either house. The EPA's ability to regulate HVHF under the Clean Water Act is limited to the disposal of flowback into surface waters in the U.S. Therefore, the regulation of HVHF has largely been relegated to state and local governments. The EPA historically has granted "primacy" for some states to oversee and regulate the disposal of hazardous waste, such as flowback, into injection wells within their own borders. The problem of course is that some states have not been granted primacy. For example, in the Marcellus shale region Pennsylvania does not have primacy, so the federal government has to sign off on all new injection wells in the state which causes delays and red tape. Further, Pennsylvania does not have many suitable geological formations for injection wells. Therefore, a large portion fracturing waste fluid from Pennsylvania is transported to New York, Ohio, and West Virginia for disposal. A potential problem for the future is that the drilling and fracturing industries are exempt from federal hazardous waste disposal laws, so fracturing waste is being injected into wells with less stringent oversight. Many critics argue that environmental regulations imposed by the federal government would be much stricter than state-level enforcement. Critics have argued that the SDWA provides the EPA with leverage against states' inaction in protecting water sources. In the absence of federal legislation, some fear a "race to the bottom" in which individual states may purposively impose lax environmental regulations to attract natural gas development. The justification for environmental regulations under federal control "reflect commonly understood collective action problems, including negative environmental externalities, resource pooling, the 'race to the bottom,' uniform standards, and the 'NIMBY' (not in my back year) phenomenon." What is clearly needed in this case is a model of "cooperative federalism" in which the federal government offers some guidance in the potential environmental impacts from shale gas development, but leaves regulation to local governments to provide a more comprehensive, protective, and accountable regulation of the industry. The U.S. will likely be the bellwether for other countries as Germany, Hungary, Romania, Poland, China, and Australia are participating in discussions regarding the application of hydraulic fracturing to extract their shale gas reserves. How will the policy debate in the U.S. unfold? It is difficult to tell. Perhaps Benkin (1992) states it best: "... the choice ofregulatory forum often seems to determine the outcome of the controversy. That may explain why Americans have traditionally shed so much metaphorical and genuine blood deciding what are essentially jurisdictional disputes between governmental institutions.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2013, 30, 1; 311-313
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Computer simulation of the influence of proppant high diameter grains damage on hydraulic fracturing efficiency

Autorzy:

Knez, D.
Ziaja, J.
Piwońska, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299167.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydraulic fracturing
proppant
computer simulation

Opis:

Throughout the past two decades, there has been a great intensification of research on processes related to hydraulic fracturing. One of the most significant issues is the behavior of proppants under reservoir conditions. It clearly influences the oil production from the stimulated borehole. Quick loss of a fracture conductivity after hydraulic fracturing may be caused by migration of particles into the porous area of the fracture. Another effect is creation of small solid particles as a result of proppant crushing. Mineral sedimentation may occur on grains propping the fracture because of chemical reactions at the area of contact between the proppant and the mixture of reservoir water and the fracturing fluid. The effect of these reactions is changes in the porosity of the proppant package and conductivity of the fracture. The article presents results of a computer simulation of parameter changes of the proppant in reservoir conditions and their influence on oil production. One of paramount factors is proppant grains damage. As a result of a computer simulation, using Fracpro software, the level of decreased conductivity of the fracture was determined. It was also defined that the influence of this phenomenon on lower production in comparison to the situation where proppant damage is not accounted for.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2017, 34, 2; 411-418
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Analysis impact fracturing fluid acidity on structural strength of crosslinked gel complex

Autorzy:

Krzeczek, P.
Karasek, P.
Wojnarowski, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299086.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydraulic fracturing
fracturing fluid
linear gel
crosslinking

Opis:

Nowadays hydraulic fracturing is the most commonly used technique to stimulate the productivity of a well. The selection of a proper fracturing fluid is all about choices which strongly influence on effectiveness of the treatment. It should be carefully prepared, supported by lab analysis in order to match fluid to reservoir condition. This article concerns impact of fracturing fluid additives on fluid properties. In the paper crosslinking process has been shown and its importance on conventional reservoir rocks fracturing treatment. Provided lab examination shows fluid pH impact during creation crosslinked gel complex including influence to crosslinking time in the surface condition. The lower linear gel pH caused lower crosslinking time of fracturing fluid.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2017, 34, 2; 385-395
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Integrated model of hydraulic fracturing and hydro-carbon production

Autorzy:

Stopa, J.
Wojnarowski, P.
Janiga, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298591.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydraulic fracturing
reservoir simulation
efficiency estimation

Opis:

The dynamics of discovering conventional hydrocarbon reservoirs has significantly dropped down in the World over the last ten years. Resources deposited in reservoirs having poor properties, where the production with economically justified yield is possible after prior enhancement (hydraulic fracturing in particular), become more important. Accordingly, proper designing of development works and hydraulic fracturing are decisive. Author's methodic and software for integrated modeling of hydraulic fracturing and production with the use of a3D fracture model are presented in this paper. This can be used for evaluating the efficiency of the fracturing treatment and its optimization. The results of hydraulic fracturing modeling were implemented in the reservoir simulator with the software written in C++. The designed fracture can be introduced into a numerical grid of a reservoir simulator. This tool can be a choice for a quick variant simulation for the best scenario of reservoir development selection. The practical implementation of this program was presented on the example of a ,tight gas' reservoir.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2014, 31, 1; 49-57
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Hydraulic fracturing optimization framework based on PKN and Cinco-Ley methods

Autorzy:

Budzowski, R.
Janiga, D.
Czarnota, R.
Wojnarowski, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299213.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

optimization
hydraulic fracturing
nature - inspired optimization algorithms

Opis:

In an era of decreasing number of discoveries of conventional hydrocarbon reservoirs, in the global oil and gas industry we can observe growing interest in unconventional resources. Conducting effective production from this type of reservoirs is associated with carrying out the intensification processes of production, among which hydraulic fracturing is the most popular. Fracturing project design consist of several technological parameters, i.e. the type of fracturing fluid and quantity of proppant, which have a direct impact on the process effectiveness. The actual shape of the fracture is difficult to predict due to the local heterogeneity of the reservoir and the superposition of the phenomena occurring during stimulation treatment. In this paper optimization model was proposed, which allows for selection appropriate parameters of fracturing technology. Developed optimization algorithm is based on two-dimensional PKN fracture model and Cinco-Ley analytical method. Optimization method used in this paper based on nature - inspired algorithms which were compared with gradient method.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2017, 34, 1; 157-167
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

An analysis of the influence of fracturing technological parameters on fracture propagation using numerical modeling

Autorzy:

Dudek, J.
Janiga, D.
Wojnarowski, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298932.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydraulic fracturing
numerical modeling
GOHFER 3-D

Opis:

Nowadays, hydraulic fracturing is one of the most common treatments for both conventional and unconventional fields, a stimulation technique designed to increase well production through the reduction of flow resistance caused by the drilling process or genuine reservoir properties. In this article the planar, three-dimensional numerical model of hydraulic fracturing treatment is presented. Based on the given model, the influence analysis of the basic technological parameters of the fracturing in a directional well on fracture propagation was conducted. The presented analysis shows the crucial role of numerical modeling in the process of hydraulic fracturing treatment design. The outcomes allowed us to identify the sensitivity of the obtained fracturing effects on the change of the treatment of technical parameters.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2017, 34, 3; 677-690
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Differences between downhole and surface micro-seismic monitoring

Autorzy:

Święch, E.
Wandycz, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/88996.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa

Tematy:

Microseismic monitoring
hydraulic fracturing
probability density function

Opis:

The article presents usage of microseismic monitoring for location of microseismic events in polish geological conditions. For location of one synthetic microseismic event, two methods of acquisition were applied: surface and downhole monitoring array. Downhole microseismic monitoring is a technique of recording induced seismicity using receivers placed in the monitoring well near to the treatment well. In case of surface monitoring receivers are placed at the surface. For determination of hypocenter location probability density function was used. Based on provided analysis it is concluded that for polish conditions it is better to use downhole microseismic monitoring. Event located with usage of this technique was located correctly and uncertainty of this location was lower.

Źródło:

Mining Science; 2015, 22; 65-73
2300-9586
2353-5423

Pojawia się w:

Mining Science

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Non-aqueous fracturing technologies for shale gas recovery

Autorzy:

Rogala, A.
Krzysiek, J.
Bernaciak, M.
Hupka, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/109430.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Tematy:

shale gas
hydraulic fracturing
unconventional gas resources
explosive fracturing

Opis:

Fracturing technologies for shale gas production were developed mainly in the USA and are currently being adapted to geological conditions and environmental requirements in other countries. This paper presents literature on theoretical and practical aspects of gas production from shale with the empha-sis placed on alternatives to hydraulic fracturing. Technical and environmental aspects of non-aqueous fracturing technologies are also considered.

Źródło:

Physicochemical Problems of Mineral Processing; 2013, 49, 1; 313-322
1643-1049
2084-4735

Pojawia się w:

Physicochemical Problems of Mineral Processing

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Influence of liquid-nitrogen freezing of gas-bearing shale rocks on their compressive strength

Autorzy:

Borek, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/127596.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Mineralogiczne

Tematy:

hydraulic fracturing
black shales
freezing
compressive strength
modelling

Opis:

Any definable relation between falling temperature and the compressive strength of shale rocks should provide a useful predictive tool aiding optimization of the results of hydraulic fracturing. In this research, an automeasuring hydraulic press, a thermo-camera and the Fluent ANSYS software were used. The results of laboratory simulations, and the effects of experiments conducted on shale rocks to determine permanent changes in compressive strength, are presented. As both frozen rocks and rocks returned to room temperature show diminished compressive strength. It is suggested that prior freezing of rocks can increase the efficiency of fracturing.

Źródło:

Mineralogia; 2018, 49, 1/4; 7-16
1899-8291
1899-8526

Pojawia się w:

Mineralogia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

An analysis of fluids after hydraulic fracturing in the aspect of their further use or neutralization

Autorzy:

Jamrozik, A.
Gonet, A.
Czekaj, L.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298809.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

drilling
hydraulic fracturing
environmental protection
management flowback water

Opis:

Today’s ecological policy focuses on preventing anthropogenic environmental hazards. A large share of activities are oriented to the precise recognition of hazards and use of solutions thanks to which the negative environmental effects of mining activity can be considerably reduced. Issues related to the recovery of water after hydraulic fracturing with emphasis on the possible utilization and management of fluids after hydraulic fracturing in Polish conditions are discussed in view of the respective law.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2013, 30, 3; 369-384
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Aktualne możliwości komputerowej symulacji szczelinowania hydraulicznego w złożach
New possibilities of hydraulic fracturing simulation

Autorzy:

Wojnarowski, P.
Stopa, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298721.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

szczelinowanie hydrauliczne
symulacja numeryczna
hydraulic fracturing
numerical simulations

Opis:

Celem pracy jest analiza aktualnych tendencji światowych w modelowaniu komputerowym zabiegów szczelinowania hydraulicznego a także ocena możliwości technicznych i przydatności wybranych symulatorów szczelinowania do projektowania zabiegów w różnych warunkach geologicznych, w tym dla złóż niekonwencjonalnych. W ramach pracy dokonano oceny przydatności oprogramowania GOHFER oraz Meyer Fracturing (MFrac i MShale) do prac projektowych zabiegu szczelinowania hydraulicznego, optymalizacji parametrów technologicznych oraz prognozowania produkcji. W tym celu wykonano testowe obliczenia symulacyjne z wykorzystaniem tych narzędzi.
The aim of work is analysis of world tendency in hydraulic fracturing modeling in different geological conditions including unconventional resources. The GOHFER and Meyer Fracturing software were analyzed. Hydraulic fracturing simulations for shale gas reservoir were performed for analysis of software capabilities.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2012, 29, 1; 337-345
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Oil production technology for unconventional reservoirs

Autorzy:

Stopa, J.
Czarnota, R.
Wojnarowski, P.
Janiga, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299263.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

unconventional oil reservoirs
method of exploitation
hydraulic fracturing

Opis:

Interest in the subject related to the oil production from unco nventional hydrocarbons has increased in recent years. Operation of such reservoirs requires the use of the state-of-the-art technology. Definitely, drilling horizontal and multilateral wells in conjunction with hydraulic fracturing and acidizing meet that requirement. This paper discusses the most important from the author’s view issues, including art ificial lift systems, connected with oil production from unconventional reservoirs around the world and its applica bility for Polish hydrocarbons reservoir.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2015, 32, 3; 581-587
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Hydraulic fracturing technology in rock burst hazard controlling

Autorzy:

Karkocha, W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/89022.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa

Tematy:

underground mining
rock burst
crump prevention
hydraulic fracturing

Opis:

All methods of rock burst hazard evaluation and control are classified as rock burst prevention. The prevention methods can be divided in two general categories – the passive (non-active) and active ones. Active methods of rock burst prevention focus generally on reducing of stress level in the area of its concentration through controlled tremors and rock bursts by blasting works. Among the active methods the hydraulic fracturing can be noted. Traditional hydraulic fracturing techniques generally form main hydraulic cracks. However, when we combine hydraulic fracturing with blasting we might obtain much better results. For example, the hydraulic crack range becomes wider than by using only conventional methods. In coal seams it is possible to increase permeability which makes gas drainage to be more effective. It is because water shockwaves and bubble pulsations induced by the explosion, cause a high strain rate in the rock mass surrounding the bore hole. When hydraulic fracturing is used, a micro seismic event takes place. This is why micro seismic technologies are used to monitor the range of hydraulic fracturing process. This article is only mentioning the issue which in the Author opinion, deserves more attention.

Źródło:

Mining Science; 2015, 22, Special Issue 2; 15-21
2300-9586
2353-5423

Pojawia się w:

Mining Science

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Treatment of simulated oil and gas production wastewater using Typha latifolia in a pilot-scale constructed Welland

Autorzy:

Alalade, O.
Ferguson, J.
Pichtel, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/363250.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

constructed wetlands
hydraulic fracturing
phytoremediation
produced water
Typha latifolia

Opis:

During hydraulic fracturing (‘fracking’), large volumes of highpressure, chemically-treated water are pumped into subsurface strata to free trapped petroleum and natural gas. Chemicallyenriched water, along with brine and groundwater, collectively termed oil and gas production water (PW), are eventually recovered from the well. PW poses environmental and health risks; however, it can be reused if potentially hazardous constituents are removed. A two-stage pilot-scale constructed wetland containing cattail (Typha latifolia) was tested for treatment of synthetic PW. After 49 days, PW pH increased from 4.2 to 7.0, and electrical conductivity decreased from 22,100 to 3,300µS•cm-1. Typha shoots had bioconcentration factors for Pb ranging from 2.8 (Stage 1 of constructed wetland) to 8.0 (Stage 2). Transfer factors for Pb were 0.67 (Stage 1) and 1.37 (Stage 2). These results indicate that Typha may be effective for Pb removal from PWs. The present study may be of practical value to oil and gas production companies that plan to recycle or properly dispose of large quantities of oil and gas production wastewater.

Źródło:

Environmental Biotechnology; 2017, 13, 1; 1-10
1734-4964

Pojawia się w:

Environmental Biotechnology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Looking for a new source of natural proppants in Poland

Autorzy:

Knez, D.
Calicki, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/200695.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

proppant
mechanical properties
hydraulic fracturing
właściwości mechaniczne
szczelinowanie hydrauliczne

Opis:

The importance of proppants is significant, because their properties affect hydraulic fracturing treatment effectiveness. Quartz sands are often used as propping agents. Due to their good properties and low price, they are still more likely to be used than, for example, modern ceramic proppants. Procedures of determination of each parameter are specified in ISO 13503‒2:2010, and according to them, quartz sands from 4 Polish deposits, located in different areas of the country were tested. All results were compared with parameters of the Belgian sand (model sand), which is usually used during fracturing treatments in our region. The most important factor, which determines whether a kind of sand is useful as a hydraulic fracturing proppant, is its crush resistance. The tested sands are mostly low class because of their limited strength. There is only one type of sand from Bukowno deposit which has similar crush rate, sphericity, roundness and bulk density to the accepted model. Acid solubility and turbidity is higher than exemplary, but in acceptable range. Bukowno deposit could be a likely resource of proppants for domestic petroleum industry.

Źródło:

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2018, 66, 1; 3-8
0239-7528

Pojawia się w:

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Wettability of shale rock as an indicator of fracturing fluid composition

Autorzy:

Ksiezniak, K.
Rogala, A.
Hupka, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/110556.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Tematy:

shale rock
wettability
porous materials
hydraulic fracturing
contact angle

Opis:

Shales have become one of the main unconventional gas resources in the world. However, physicochemical properties of rocks are still at the center of research. There have been conducted major researches in wettability of shales by fluids and advances in understanding and control of shale rock wettability. Also influence of interfacial phenomena on a production capacity of reservoirs have been made. The aim of this study is to find a relationship between type of fracturing fluid used during shale gas recovery and shale rock wettability. The study is the first step to evaluate conditions, under which wetting occurs most intensely, how it can be controlled by changing a composition of fracturing fluid and how this composition effects the wetting mechanism. We present a characterization of porous materials by a capillary rise method to study shale wettability by water, oil and other fluids. This work describes the experimental contributions to understand the shale rock/fluid interactions through inquire of fluid role in wettability of shale rock.

Źródło:

Physicochemical Problems of Mineral Processing; 2015, 51, 1; 315-323
1643-1049
2084-4735

Pojawia się w:

Physicochemical Problems of Mineral Processing

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Preparation of a Ceramic Proppants for Hydraulic Fracturing Using F - Type Fly Ash

Autorzy:

Kasprzyk, K.
Kogut, K.
Zboromirska-Wnukiewicz, B.
Dyjakon, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/355374.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

proppants
ceramic materials
shale gas
hydraulic fracturing
fly ash

Opis:

In the paper, the technology of the production of the modified ceramic proppants used in the shale gas extracting process is described. The natural available materials and uncomplicated process to new ceramic proppants preparation were applied. The modification of the ceramic proppants based on the addition of the waste material as fly ash. The produced ceramic material in the form of granules characterized by high mechanical properties and low production costs. Moreover, the obtained good values of compressive strength and gas permeability for investigated proppants confirmed that this material has appropriate properties to be used in the hydraulic fracturing.

Źródło:

Archives of Metallurgy and Materials; 2018, 63, 2; 1065-1070
1733-3490

Pojawia się w:

Archives of Metallurgy and Materials

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Simulation of Fracture Conductivity Changes Due to Proppant Composition and Stress Cycles
Symulacja zmian przewodności szczeliny spowodowanych składem propantu i cyklicznym naprężeniem

Autorzy:

Knez, Dariusz
Mazur, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/317875.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin

Tematy:

symulacja komputerowa
szczelinowanie hydrauliczne
propant
computer simulation
hydraulic fracturing
proppant

Opis:

Properties of proppant affect hydraulic fracturing design results. The one of the most important goals of stimulation is to obtain fracture with high and viable conductivity. Bulk density and the grains size are factors that the most influence fracture conductivity. Regarding proppant, the common point of view is, that only mesh size and type of proppant (bulk density, crush rate) have influence on hydraulic fracturing efficiency. Paper presents computer simulation results of conductivity reduction caused by stress changes. Calculations were done for the same proppant type and size but with different grain compositions. It shows influence of average diameter of proppant grains and bulk density variation on fracture conductivity. It was found that the most important factor is number of stress cycles. Higher stress cycle number results in significant fracture conductivity reduction.
Rezultaty projektowania zabiegu szczelinowania hydraulicznego są uzależnione od właściwości propantu. Jednym z najważniejszych celów stymulacji jest uzyskanie szczeliny o możliwie wysokiej przewodności. Czynnikami, które mają największy wpływ na przewodność są: rozmiar ziaren propantu i jego gęstość objętościowa. Czym większa gęstość objętościowa tym niższą przewodność szczeliny można uzyskać. Natomiast większe ziarna pozwalają na uzyskanie wyższej porowatości i lepszej przewodności. W artykule przedstawiono wyniki symulacji komputerowej pokazujące wpływ zmian naprężenia na obniżenie przewodności. Obliczenia przeprowadzono dla tego samego typu i rozmiaru propantu ale o zmiennym uziarnieniu. Wykazano wpływ gęstości objętościowej i średniej średnicy ziarna propantu na przewodność szczeliny. Stwierdzono, że najważniejszym czynnikiem jest liczba cykli zmian naprężenia. Wzrost liczby cykli powoduje znaczne obniżenie przewodności szczeliny.

Źródło:

Inżynieria Mineralna; 2019, 21, 1/2; 231-234
1640-4920

Pojawia się w:

Inżynieria Mineralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Recent tectonic stress field investigations in Poland : a state of the art

Autorzy:

Jarosiński, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2059238.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

Polska
recent geodynamics
tectonic stress
borehole breakouts
hydraulic fracturing
modelling

Opis:

The paper summarizes up-to-date knowledge of the contemporary tectonic stress field in Poland and compares the results of geophysical measurements with mathematical models. The extensive set of data provided by borehole breakout analyses is supplemented by hydraulic fracturing tests, earthquake focal mechanism solutions and preliminary resolution of regional intraplate motions from GPS measurements. Frequent breakout presence shows that tectonically driven anisotropy of horizontal stress is a common feature in the study area. Roughly N-S direction of maximum horizontal stress (SHmaxx) in Eastern Poland differs significantly from Western European stress domain. This difference is produced by tectonic push of Alcapa, which is successively compensated within the Teisseyre-Tornquist Zone (TTZ) and in the Upper Silesian segment of the Outer Carpathians. In the western part of Poland stress directions are ambiguous due to interplay of several additional tectonic factors. Most of hydraulic fracturing data and earthquake focal mechanism solutions indicate strike-slip stress regime in Eastern Poland where stresses are in equilibrium with preferentially oriented faults of Iow friction (0.16). Limited data from Western Poland suggest normal fault stress regime. Good conformity between directions of 5Hm", and intraplate motions occurs from comparison of breakout and GPS data. Finite element modelling shows that the most important factor shaping the stress field in Eastern and Central Poland is the Adria push transmitted through the Pannonian region. Secondary, but still notable factors are differentiation of loads along the Mediterranean collision zone and changes in magnitude of the ridge push force along the NW Continental passive margin of Europe. Results of rheological modelling indicate that the crust is entirely decoupled from the mantle in the Fore-Sudetic Platform, partial uncoupling in the base or the upper crust is possible in the TTZ while in the East European Craton (EEC) the whole lithosphere is coupled. The comparison of different set of data and models presented here provides a comprehensive geodynamic scenario for Poland, however, a number of unresolved questions still remains to be addressed.

Źródło:

Geological Quarterly; 2006, 50, 3; 303-321
1641-7291

Pojawia się w:

Geological Quarterly

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Emission of pollutants into the air during exploration of coalbed methane

Autorzy:

Łukańko, Ł.
Macuda, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299281.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

emission
air pollution
fuel consumption
coalbed methane
drilling operations
hydraulic fracturing

Opis:

Coalbed methane is usually utilized by gas well drilled from the surface. In order to increase the coefficient of methane exploration from coal seams, in a horizontal section of the well, hydraulic fracturing operations are applied. Drilling process and hydraulic fracturing operations involve emission of pollutants to the air from the fuel combustion process. In the case of drilling operations fuel is used to generate electric power, which drives the drilling device and its components, while during hydraulic fracturing to drive high-pressure pump engines.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2018, 35, 1; 69-82
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Assessing the effects of water withdrawal for hydraulic fracturing on surface water and groundwater - a review

Autorzy:

Saha, Gopal Chandra
Quinn, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1445100.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

groundwater
surface water
hydraulic fracturing
water withdrawal
shale oil
gas production

Opis:

The interaction between groundwater and surface water plays an important role in the function of riparian ecosystems and sustainable water resource management. Hydraulic fracturing, an unconventional oil and gas well stimulation method, has increased dramatically in North America in an effort to exploit previously inaccessible shale oil and gas reserves. Hydraulic fracturing often requires several thousand cubic meters of water to fracture the source formations. Use of such a high volume of water has raised considerable public concern over the sustainability of this activity and the potential impacts on surface water and groundwater. This paper provides a review of the published literature addressing the effects of water withdrawal for hydraulic fracturing on surface water and groundwater. The potential effects of such withdrawal are: decreased volume of water in rivers, streams, lakes and aquifers; alteration of natural flow regimes; regional water shortages during periods of drought; creating conflicts with other water users in water-stressed regions; inadequate downstream water availability; reduced downstream water quality for human uses, due to less water availability for dilution; and degradation of habitat and aquatic ecosystem function, impacting local wildlife. This review demonstrates that relatively little attention has been paid to quantify and understand these interactions, and suggests that there is a significant need for further research in this area to address the currently limited availability of data.

Źródło:

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications; 2020, 8, 2; 52-59
2299-3835
2353-5652

Pojawia się w:

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Współczesny reżim tektoniczny w Polsce na podstawie analizy testów szczelinowania hydraulicznego ścian otworów wiertniczych
Recent tectonic stress regime in Poland based on analyses of hydraulic fracturing of borehole walls

Autorzy:

Jarosiński, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2074371.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

szczelinowanie hydrauliczne
naprężenia tektoniczne
tektonika
hydraulic fracturing
recent stress
tectonics
Polska

Opis:

Magnitudes of the recent tectonic stress were estimated based on the hydraulic fracturing data from Poland. In spite of a low quality of the tests, consistent results for particular regions were obtained. For the Outer Carpathians three hydraulic fracturing tests indicate strike-slip stress regime with the local deviation towards the thrust fault regime. Along the front of the Carpathians within the foredeep complex and its basement, low intensity of strike-slip regime with local tendency towards normal fault regime is revealed from tests performed in four wells. Stable, strike-slip stress regime is determined for the Lublin Basin, based on fracturing tests from four wells. Singular result from the Fore-Sudetic Monocline suggests normal fault stress regime for the Permian complex below Zechstein evaporates. Heterogeneity of the stress field within each of these regions is presumably controlled by tectonic structures inherited after the Variscan and the Alpine epochs. For the SE part of Poland, an estimation of the general trend of stress increase with depth gives 2.9 MPa/km for the maximum horizontal stress and 1.9 MPa/km for the minimum horizontal stress.

Źródło:

Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 10/1; 863-872
0033-2151

Pojawia się w:

Przegląd Geologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Aspekty środowiskowe przy wydobyciu gazu z łupków
Influence of the shale gas extraction on the environment

Autorzy:

Machowska, H.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/126096.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Tematy:

gaz z łupków
hydrauliczne szczelinowanie
środowisko
shale gas
hydraulic fracturing
environment

Opis:

Ekolodzy, troszczący się o środowisko, obawiają się zanieczyszczenia wody pitnej chemikaliami stosowanymi jako dodatki do wody używanej do szczelinowania łupków. Na głębokościach, gdzie zalegają łupki, nie ma wody pitnej, a dodatki stosowane w procesie szczelinowania nie powinny mieć wpływu na zdrowie człowieka. Typowy płyn szczelinujący w 98-99,5% składa się z wody i piasku. Pozostałe 0,5-2% stanowią dodatki chemiczne, które usprawniają proces szczelinowania (zmniejszają tarcie, zapobiegają korozji, zahamowują rozprzestrzenianie się bakterii itd.). Wiele z tych substancji stosowanych jest w produkcji artykułów używanych na co dzień w gospodarstwach domowych, takich jak: kosmetyki, szampony czy środki czyszczące. Woda użyta w procesie szczelinowania hydraulicznego może być wykorzystana ponownie po oczyszczeniu. Oczyszczanie wody obejmuje usunięcie: zawiesin, gazu, ciekłych węglowodorów, H2S i CO2 oraz obróbkę przeciwbakteryjną.
Environmentalists fear that potable water might be polluted with chemicals added to water used for shale fracturing. At the depth of shale gas deposits there is no potable water and the additives used in fracturing should have no impact on human life. Shale has low matrix permeability, so to extract gas from the shale deposits it is necessary to create fractures to provide permeability. Modern technology developed in recent years introduced hydraulic fracturing, sometimes called fracking, triggers off many artificial fractures around well bores. Typical liquid used for fracturing consists of 98.0-99.5% water and sand, and remaining 0.5-2.0% are chemical additives improving fracturing process; (lowering friction, preventing corrosion, limiting bacteria spreading, etc.) Great number of these substances is used in manufacturing housekeeping necessities, eg cosmetics, shampoos or other household cleaners. Water used in the process of hydraulic fracturing could be, after purification, reused. Purification consists in removing suspensions, gas, liquid hydrocarbons, hydrogen disulfide (H2S) and carbon dioxide (CO2), and in antibacterial treating.

Źródło:

Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 2; 667-671
1898-617X
2084-4557

Pojawia się w:

Proceedings of ECOpole

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Analiza możliwości wykorzystania wód podziemnych na potrzeby eksploatacji gazu z formacji łupkowych na obszarze objętym pracami poszukiwawczo-rozpoznawczymi
Analysis of the possibility of using groundwater for the gas exploitation from shale formations in the area covered by the exploration work

Autorzy:

Mikołajków, J.
Nidental, M.
Woźnicka, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2075448.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

gaz łupkowy
szczelinowanie
zasoby wód podziemnych
shale gas
hydraulic fracturing
groundwater resources

Opis:

Exploitation of unconventional gas requires the use of hydraulic fracturing in horizontal wells’ network, which allows the penetration of deposits over a large area. Despite the research to find innovative solutions, presently hydraulic fracturing is carried out using a fracturing fluid prepared on basis of water. The use of hydraulic fracturing on exploitation’s scale of unconventional gas (several horizontal wells at a single location) requires ensuring access to a large amount of water in a relatively short period of time. Analysis of possibilities of using of groundwater in areas of exploration and exploratory work is necessary at an early stage investment planning and should be one of the key factors determining the possibility of exploitation in the area. In this paper was carried out a variant analysis of the availability of groundwater resources in terms of their use for the purpose of exploitation.

Źródło:

Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 10/2; 944--949
0033-2151

Pojawia się w:

Przegląd Geologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Badania usuwania zanieczyszczeń olejowych z wody po procesie szczelinowania
Oil removal from water after the process of hydraulic fracturing

Autorzy:

Krasiński, A.
Wierzba, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2073074.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich

Tematy:

szczelinowanie
separacja emulsji
koalescencja
deemulgatory
hydraulic fracturing (fracking)
emulsion separation
coalescence
deemulsifiers

Opis:

Przeprowadzono badania usuwania oleju z wody. Zweryfikowano działanie dwóch komercyjnie oferowanych deemulgatorów, zmieniając ich stężenie oraz czas. W instalacji pilotażowej pracę separatora koalescencyjnego wspomagano dodatkiem wybranego deemulgatora w dawce określonej w badaniach laboratoryjnych. Uzyskano redukcję stężenia zemulgowanego oleju poniżej 10 mg/dm3, pozwalającego na bezproblemową pracę modułów membranowych w zasadniczej części instalacji oczyszczania wody po szczelinowaniu.
In this work the oil removal from water was studied. The effect of concentration and time was investigated for two commercial deemulsifiers. Then, selected product was used to improve the separation performance of coalescence separator in the pilot-scale rig. The oil concentration below 10 mg/dm3 was obtained, which enables a reliable long-time operation of membranes located downstream the coalescer in the cleaning system of water used for hydraulic fracturing.

Źródło:

Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2016, 2; 58--59
0368-0827

Pojawia się w:

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Zastosowanie technologii ,,slickwater’’ w zabiegach hydraulicznego szczelinowania w łupkach
Application of slickwater technology in hydraulic fracturing treatments of shale gas reservoirs

Autorzy:

Czupski, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/164433.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa

Tematy:

hydrauliczne szczelinowanie
płyny szczelinujące
technologia
formacje łupkowe
hydraulic fracturing
fracturing fluids
technology
shale gas reservoirs

Opis:

W zabiegach hydraulicznego szczelinowania formacji łupkowych wykorzystywanych jest wiele rodzajów płynów szczelinujących. Najczęściej wykorzystuje się w nich ciecze o nazwie ,,slickwater’’, dla których uzyskuje się duże efektywności wykonanych zabiegów, mierzone między innymi poprzez parametr stymulowanej objętości złoża (SRV – ,,Stimulation Reservoir Volume’’). W artykule przedstawiono zalety użycia tego typu płynów zabiegowych, jak również pewne niedogodności związane z ich zastosowaniem. Opisano również skład chemiczny takich cieczy, oraz mechanizm transportu w nich materiałów podsadzkowych.
The treatments of hydraulic fracturing of shale gas reservoirs uses many different types of fracturing fluids. However, most often they are slickwater liquids, very effective in the treatments. The effectiveness is measured, among the others, by the SRV (Stimulation Reservoir Volume) parameter. This paper presents the advantages and disadvantages of using this type of fluids. Also the chemical composition of those fluids and the mechanism of transport of backfill inside them was described.

Źródło:

Przegląd Górniczy; 2014, 70, 1; 47-53
0033-216X

Pojawia się w:

Przegląd Górniczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Technologiczne aspekty szczelinowania złóż gazu łupkowego
Technological aspects of shale gas deposits fracturing

Autorzy:

Knez, D.
Śliwa, T.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/300388.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

gaz łupkowy
szczelinowanie hydrauliczne
technologia stymulacji
shale gas
hydraulic fracturing
stimulation technology

Opis:

Artykuł przedstawia technologiczne aspekty operacji szczelinowania hydraulicznego złóż o niskiej przepuszczalnoci. Szczelinowanie znane jest w przemyśle naftowym od 1947 r. Wzrost cen ropy naftowej i gazu ziemnego spowodował znaczny wzrost dofinansowania do badań naukowych. W ostatnich 20 latach udoskonalono technologię konwencjonalnego wiercenia i udostępniania oraz rozwinięto zupełnie nowe metody. Również w zakresie stymulacji otworów wiertniczych poczyniono bardzo duże postępy. Światowe zapotrzebowanie na gaz ziemny wymusiło zagospodarowanie zasobów złóż gazu ziemnego o niskiej przepuszczalności. Najbardziej skuteczną technologią stymulacji na złożach gazu łupkowego okazało się szczelinowanie hydrauliczne. Niektóre aspekty technologiczne tego procesu omówione zostały w niniejszym artykule.
Paper presents technological aspects of tight reservoirs hydraulic fracturing operations. Fracturing is known in Petroleum industry from 1947. Oil and natural gas prizes growth caused significant increase in scientific research financial support. In last 20 years conventional drilling and completion technologies were improved as well as new techniques were developed. Also wellbore stimulation made very large progress. World demand for natural gas forced development of tight gas reserves. The most successful stimulation technology in shale gas fields accurse hydraulic fracturing. Some technological aspects of this process are described in the paper.

Źródło:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2011, 28, 4; 705-709
1507-0042

Pojawia się w:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Zastosowanie biopreparatów do zwiększania efektywności hydraulicznego szczelinowania skał
Application of biopreparations for increasing the efficiency of hydraulic fracturing of rocks

Autorzy:

Kasza, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299535.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

biopreparat
hydrauliczne szczelinowanie skał
płyny szczelinujące
szczelinowanie
biopreparations
hydraulic fracturing of rocks
proppant

Opis:

W praktyce przemysłowej coraz częstsze zastosowanie znajdują biopreparaty. Jednym z powszechniejszych zastosowań jest ich wykorzystanie do likwidacji uszkodzeń strefy przyodwiertowej spowodowanych przez związki polimerowe zawarte w płuczkach wiertniczych i płynach szczelinujących. Usunięcie ze złoża lub szczeliny pozostałości polimerowych powoduje w konsekwencji przywrócenie przepuszczalności skały zbiornikowej [2] lub szczeliny. W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania biopreparatów komercyjnych do usuwania uszkodzenia przewodności szczelin wykonanych w trakcie zabiegów hydraulicznego szczelinowania. Do najczęściej stosowanych polimerów w płynach szczelinujących zaliczyć można hydroksypropylguar (HPG) karboksymetylhydroksypropylguar (CMHPG). Polimery te powodują uszkodzenie przepuszczalności szczelin. Jest ono wynikiem niekompletnego rozkładu polimeru po zabiegu. Fragmenty polimeru pozostają w przestrzeni porowej podsadzki wypełniającej szczelinę bądź w formie osadu na ścianach szczeliny [4, 6]. W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych przewodności szczelin wypełnionych materiałem podsadzkowym. Pierwszy etap badań polegał na określeniu stopnia uszkodzenia szczeliny po wykonanym zabiegu hydraulicznego szczelinowania przy założeniu, że materiałem podsadzkowym jest piasek kwarcowy BM 16/30, natomiast płynem szczelinującym jest usieciowany HPG sporządzony na bazie materiałów komercyjnych. Druga seria badań to próby zastosowania biopreparatów do usuwania pozostałości polimerowych z materiału podsadzkowego w szczelinie. W wyniku badań przeprowadzonych na unikalnym stanowisku Proppant Conductivity potwierdzono przydatność biopreparatów w procesie oczyszczania szczelin i poprawy kontaktu hydraulicznego odwiertu ze złożem.
Bioproducts are widely use in oil and gas industry. Some of them can be used for removing welbore zone damage caused by polimer residue after drilling or stimulation treatments. There are commercial available bioproducts for removing polimer residue from proppants and fracture face after hydraulic fracturing treatment. Laboratory study results of proppant damage removing by using bioproducts are described in this paper. Tests were done using BM sand as a proppant and HPG croslinked gel as frac fluid. Commercial available bioproduct Bio 2 was used for proppant bed cleaning. Positive results was reported after the tests, especially in low reservoir temperature.

Źródło:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2005, 22, 1; 179-189
1507-0042

Pojawia się w:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Podstawowe właściwości materiałów podsadzkowych stosowanych do zabiegów hydraulicznego szczelinowania złóż węglowodorów
Basic properties of proppants used in hydraulic fracturing treatments of hydrocarbon deposits

Autorzy:

Masłowski, M.
Czupski, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/165451.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa

Tematy:

hydrauliczne szczelinowanie
podsadzki
podstawowe właściwości podsadzek
hydraulic fracturing
proppants
basic properties of proppants

Opis:

W artykule przedstawiono charakterystykę zabiegu hydraulicznego szczelinowania z podsadzką w złożach węglowodorów. Scharakteryzowano materiały podsadzkowe stosowane do wypełnienia szczeliny. Opisano także normy i procedury badawcze stosowane do wyznaczania podstawowych właściwości materiału podsadzkowego. Następnie przedstawiono uzyskane wyniki pomiarów tych właściwości dla wybranych podsadzek wraz z zaleceniami ich stosowania do konkretnych warunków złożowych.
This paper presents the characteristics of hydraulic fracturing treatments of hydrocarbon deposits with proppants. The proppants used to fill the fracture were described. Standards and procedures for the research used to determine the basic parameters of the proppant were presented as well. Finally, the obtained results of the properties measurements for the selected proppants along with recommendations of their use to the specific deposit conditions were analyzed.

Źródło:

Przegląd Górniczy; 2014, 70, 12; 44-50
0033-216X

Pojawia się w:

Przegląd Górniczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Niemiecki projekt zmiany przepisów w Prawie Wodnym i Prawie Ochrony Środowiska dotyczących zakazu szczelinowania hydraulicznego i monitoringu ryzyka : implikacje do wydobycia gazu z łupków
The draft of changes in theWater Law and the Environmental Law in Germany, regarding prohibition of hydraulic fracturing and risk monitoring: implications to the shale gas extraction

Autorzy:

Mamczar, M.
Jędrysek, M. O.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2075341.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

gaz łupkowy
prawo
szczelinowanie
gaz niekonwencjonalny
shale gas
law
hydraulic fracturing
unconventional gas

Opis:

In Germany there is no agreement among politicians and local government officials regarding the safety and economic sense of the exploration and production of shale gas. However Germany does not reject completely the need to invest in the development of this sector. The political parties speak cautiously about the hydraulic fracturing, because they do not want to lose their voters. However, in a country which is in 70% dependent on the import of natural resources, the industry interest in the search for alternatives to Russian gas and oil energy sources increases. It is no secret that after the withdrawal from nuclear power, the German economy has to change its energy profile. Currently, Germany increases the use of coal, but could it have economic sense? Because of green certificates and European trend to reduce the emission of CO2, the Germans do not depart from the investment in shale gas. It is confirmed by the publication of a draft of amending the acts in November 2014. However some part of German society expected much more strict rules, including a total ban on hydraulic fracturing. The German law should, mobilize the Polish Parliament (Sejm) to develop a comprehensive law regulating the mining and geological activity that is in line with EU law.

Źródło:

Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 7; 391--396
0033-2151

Pojawia się w:

Przegląd Geologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Laboratoryjne obrazowanie wielkości wgniatania ziaren podsadzki w ścianę szczeliny
Laboratory imaging of the size of the propagation of proppant grains into the fracture wall

Autorzy:

Masłowski, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835081.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

wgniatanie podsadzki
hydrauliczne szczelinowanie
podsadzka
płyn szczelinujący
złoża niekonwencjonalne
embedment
hydraulic fracturing
proppant
fracturing fluid
unconventional reservoirs

Opis:

Autor przedstawił laboratoryjną symulację oraz obrazowanie wielkości zjawiska wgniatania ziaren materiału podsadzkowego w ścianę szczeliny (ang. embedment). Zjawisko embedment występuje po wykonanym zabiegu hydraulicznego szczelinowania złoża (po zaciśnięciu się górotworu). W artykule przedstawiono tematykę związaną z uszkodzeniem powierzchni szczeliny spowodowanym wgniataniem ziaren materiału podsadzkowego w jej ścianę. Ma ono negatywny wpływ na przepływ węglowodorów ze skały do podsadzonej podsadzką szczeliny oraz na utrzymanie jej rozwartości po zaciśnięciu się górotworu. Opracowaną metodykę obrazowania wielkości zjawiska wgniatania podsadzki zweryfikowano testami laboratoryjnymi. Badania wykonano dla lekkiej podsadzki ceramicznej 30/50 o rozmiarze ziaren rzędu 0,600–0,300 mm oraz płynu szczelinującego na bazie naturalnego polimeru liniowego o koncentracji 3,6 kg/m3 . Technologia ta stosowana jest często do szczelinowania złóż niekonwencjonalnych typu łupkowego shale gas oraz piaskowców typu tight gas. Badania wykonano dla wstępnie nasyconej płynem szczelinującym skały pochodzącej ze złoża niekonwencjonalnego, charakteryzującej się podwyższoną zawartością minerałów ilasto-mułowcowych. Podsadzka była umieszczona pomiędzy dwoma kształtkami skalnymi, a jej koncentracja powierzchniowa wynosiła 2,44 kg/m2 . Do badań przyjęto temperaturę 70°C oraz naprężenie ściskające 48,3 MPa. Czas zadanego oddziaływania naprężenia ściskającego na warstwę podsadzki wynosił 6 godz. Wyznaczono całkowitą średnią głębokość wgnieceń podsadzki w ściany szczeliny, która wynosiła 0,1028 mm, a całkowita średnia szerokość wgnieceń ziaren podsadzki w ściany szczeliny wynosiła 0,3056 mm. Całkowite procentowe uszkodzenie powierzchni ściany szczeliny przez ziarna podsadzki było rzędu 38,7%. Wynik laboratoryjnego obrazowania wielkości wgniatania ziaren materiału podsadzkowego w ścianę szczeliny (zjawisko embedment) może stanowić wstępną ocenę efektywności podsadzenia szczeliny w zabiegach hydraulicznego szczelinowania na etapie ich projektowania.
The author presented a laboratory simulation and imaging of the size of the phenomenon of embedding the grains of proppant into the fracture wall (embedment). The appearance of the embedment occurs after the hydraulic fracturing of the hydrocarbons reservoir (after closing of the rock mass). The article presents the subject matter related to the damage of the fracture wall surface caused by the embedding of grains of backfilling material into the fracture wall. It has a negative effect on the flow of hydrocarbons from the rock to the proppant-packed fracture and to maintain the width openness after the closing of the rock mass. The developed methodology for imaging the size of the embedment phenomenon was verified by laboratory tests. The tests were performed for a lightweight ceramic 30/50 with a grain size of 0.600–0.300 mm and a fracturing fluid linear polymer 30 # (guar) with a concentration of 3.6 kg/m3 . This technology is often used for fracturing unconventional shale gas deposits and tight gas sandstones. The tests were conducted for initially soaked rock coming from an unconventional deposit with fracturing fluid, characterized by an increased content of clay-mud minerals. The proppant was placed between two cylindrical rock cores. The surface concentration of the proppant was 2.44 kg/m2 . The time of exposure of proppant grains to compressive stress of a value 48.3 MPa for 6 hours at 70°C. The total average depth of embedding the proppant grains into the fracture wall was 0.1028 mm. The total average width of embedding the proppant grain into the fracture wall was 0.3056 mm. The total percentage damage of the fracture wall surface by the proppant grains was 38.7%. The result of the laboratory imaging of embedding the proppant grains into the fracture wall (phenomenal embedment) may be one of the preliminary assessments of the effectiveness of hydraulic fracturing at the design stage.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2019, 75, 8; 458-464
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Hydraulic fracturing in systems of geothermal energy utilization (EGS, HDR)

Autorzy:

Śliwa, T.
Szura, M.
Gonet, A.
Sapińska-Śliwa, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299111.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

geoenergetics
boreholes
hydraulic fracturing
Enhanced Geothermal System (EGS)
HDR
geoenergetyka
spękanie hydrauliczne
otwory wiertnicze

Opis:

This work reviews possibility of using the heat from impermeable hot dry rock formations. Significant development in hydraulic fracturing technique in a last few years have a result in making accessible sources of energy from impermeable rocks, including hot dry rocks, which wasn't possible before. This paper presents the idea of utilization the EGS system which is based on forced and closed water circulation in a natural and permeable geological reservoir or in a reservoir, where the fractured zone was created artificially by for example hydraulic fracturing treatment. The article shows also an examples of recent EGS/HDR systems around the world.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2012, 29, 3; 433-437
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Możliwości zwiększenia wydobycia ropy naftowej w Polsce z zastosowaniem zaawansowanych technologii
Possibilities of production increases from Polish oil fields through the application of advanced technologies

Autorzy:

Wojnarowski, P.
Stopa, J
Janiga, D.
Kosowski, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/283176.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Tematy:

niekonwencjonalne złoża ropy naftowej
metody EOR
szczelinowanie hydrauliczne
unconventional oil reservoirs
EOR methods
hydraulic fracturing

Opis:

Przyszłe działania krajowego przemysłu naftowego, w obliczu malejącej ilości nowych, konwencjonalnych odkryć, powinny koncentrować się na dwóch możliwych ścieżkach rozwoju: zwiększeniu produkcji z dotychczas eksploatowanych złóż dzięki zastosowaniu zaawansowanych metod wydobycia oraz rozpoczęciu eksploatacji ze złóż niekonwencjonalnych. Oba te kierunki rozwoju wymagają znacznych nakładów finansowych, a opłacalność realizowanych w ich ramach projektów inwestycyjnych uzależniona jest od warunków makroekonomicznych, w tym szczególnie cen ropy i gazu ziemnego. W niniejszej pracy przedstawiono analizę możliwości aplikacji zaawansowanych metod udostępnienia i wydobycia z polskich złóż ropy naftowej. Zaprezentowano również możliwości zastosowania wybranych metod wydobycia z niekonwencjonalnego złoża ropy. Wyniki analizy pokazują, iż w warunkach polskich najszersze zastosowanie, jeśli chodzi o metody zaawansowane, znaleźć może zatłaczanie gazów w warunkach mieszania, a wśród nich zatłaczanie CO2. Dla złóż niekonwencjonalnych korzystnym rozwiązaniem może być zastosowanie wierceń kierunkowych połączonych z wieloetapowym szczelinowaniem hydraulicznym.
The development of the domestic oil industry, faced with the declining number of new conventional discoveries, should focus on two possible paths: increasing production from currently operated fields through the use of advanced methods of extraction or the start of production from unconventional reservoirs. Both of these ways require substantial capital expenditures, and their profitability heavily depends on macroeconomic conditions, especially the price of crude oil and natural gas. This paper analyses the possibility of the application of advanced recovery methods which are applicable to Polish oil reservoirs. It also shows the applicability of selected methods for the extraction of unconventional oil. The results show that under Polish conditions, when it comes to conventional reservoirs, the widest prospects can be found for gas injection in mixing conditions, among them especially CO2 injection. In the case of unconventional reservoirs, the preferred solution may be the application of directional drilling combined with multi-stage hydraulic fracturing.

Źródło:

Polityka Energetyczna; 2015, 18, 4; 19-28
1429-6675

Pojawia się w:

Polityka Energetyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Badania nad technologią wytwarzania materiałów podsadzkowych (propantów) stosowanych przy wydobyciu gazu łupkowego. Cz.1 – Metoda topienie – rozdmuchiwanie
Investigations into the technology of manufacturing backfill materials (proppants) used in shale gas extraction. Part 1 – The method of melting and blowing

Autorzy:

Witek, J.
Lipowska, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/392045.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Tematy:

azbest
utylizacja azbestu
topienie
spoiwo hydrauliczne
propant
szczelinowanie hydrauliczne
asbestos
asbestos utilisation
melting
hydraulic binder
proppant
hydraulic fracturing

Opis:

Przeprowadzono próby topienia i rozdmuchiwania technicznego Al2O3, złomu wyrobów boksytowych, złomu wyrobów korundowo-cyrkonowych, andaluzytu oraz mieszaniny technicznego Al2O3 (72% mas.) i piasku kwarcytowego (28% mas.). Próby topienia prowadzono w piecu łukowo-oporowym. Po stopieniu, wypływającą z pieca strugę stopu rozdmuchiwano sprężonym powietrzem o ciśnieniu 5 atmosfer. Uzyskano regularne kuliste cząstki, których średnice, w zdecydowanej większości, zawierały się w granicach 0,1–1,0 mm. Badania przeprowadzone zgodnie z normą International Standard ISO 13503-2: 2006(E) wykazały, że wszystkie uzyskane granulaty spełniają kryteria określone dla propantów ceramicznych i mogą być stosowane w procesach szczelinowania hydraulicznego.
Trials of melting and blowing of Al2O3, scrapped bauxite products, scrapped corundum-zirconium products, andalusite and a mixture of technical Al2O3 (72% by mass) and quartzite sand (28% by mass) have been conducted. The melting trials were carried out in an electric-arc resistance furnace. After melting, the stream flowing out of the furnace was blown with compressed having the pressure of 5atm pressure. Regular spherical particles, the diameters of which ranged mostly between 0,1–1,0 mm, were obtained. The investigations conducted in accordance with International Standard ISO 13503-2: 2006(E) revealed that all the obtained granulated products fulfil the criteria specified for ceramic proppants and can be used in hydraulic fracturing processes.

Źródło:

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych; 2015, R. 8, nr 21, 21; 67-75
1899-3230

Pojawia się w:

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Laboratoryjna symulacja wgniatania ziaren podsadzki w formację złożową typu tight gas
Laboratory simulation of proppant embedment into a tight gas formation

Autorzy:

Masłowski, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1834400.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

wgniatanie podsadzki
hydrauliczne szczelinowanie
materiał podsadzkowy
płyn szczelinujący
złoża niekonwencjonalne
proppant embedment
hydraulic fracturing
proppant
fracturing fluid
unconventional reservoirs

Opis:

This paper presents the issue of damage to the fracture wall surface, after hydraulic fracturing of the hydrocarbons reservoir. It is caused by proppant embedment into the fracture wall and the impression of rock material from the fracture wall surface. These phenomena have a negative effect on the flow of hydrocarbons from the rock to the fracture and on maintaining the width of fracture after the closing of the rock mass, when the pressure drops below the fracturing pressure. The developed methodology for imagining the size of the embedment phenomenon and the rock material impression was verified by laboratory tests. The tests were performed for Rotliegend sandstone (tight gas formation) from Polish unconventional reservoirs. It was characterized by a quartz content of 73.3%. The tests were conducted for an initially soaked rock (crosslinked natural polymer). The fracture was packed with proppant ceramics ISP 20/40 with grain size from 0.850 mm to 0.425 mm and the surface concentration of the proppant was 4.88 kg/m2 . The laboratory simulation of the embedment phenomenon was performed for compressive stress of 86.5 MPa for 6 hours at 127°C. Based on the imagining of the core faces (fracture walls) in 3D and their analyses, the total average depth of proppant embedment into the fracture walls was 0.091 mm and the total average height of the rock material squeezed out was 0.077 mm. The total decrease of the fracture width packed with proppant grains was 0.168 mm. The average damage of the fracture surface by the proppant grains was 31.5%. The test procedure applied might be used in the evaluation of the susceptibility of reservoir rock to the embedment phenomenon and the rock material squeezed out, as well as for the selection of frac fluid and proppant for fracturing of hydrocarbon reservoirs.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2020, 76, 4; 261-269
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Methodics of assessing environmental noise emission while performing hydraulic fracturing operations in shale formations

Autorzy:

Łukańko, Ł.
Macuda, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/298719.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydraulic fracturing
sound level prediction
simulation
reference point
prospecting
well pad
shale gas
noise
noise measurement

Opis:

Hydraulic fracturing operations performed at the stage of gas prospection in shale formations are aimed at opening out gas residing in rock micropores. Large quantities of fracturing fluid, with physicochemical composition adjusted to their properties, are injected to the selected interval of a horizontal well. Finally, sand (proppant) is injected along with the fracturing fluid to support the newly formed fracture. The results of a computer simulation of noise emission generated by high pressure pumps during hydraulic fracturing operations, and the results of noise measurements during such work in the north of Poland are presented in the paper. The analysis of the obtained results revealed that the noise standards for day hours in the residential area localized ca. 320 m from the well pad was not exceeded for the hydraulic fracturing operations. The noise level in the night hours was considerably higher, therefore a respective sound berm should be construed.

Źródło:

AGH Drilling, Oil, Gas; 2016, 33, 4; 769-780
2299-4157
2300-7052

Pojawia się w:

AGH Drilling, Oil, Gas

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Laboratoryjne badania akustyczne skał pod kątem potrzeb hydraulicznego szczelinowania
Laboratory acoustic measurements for the needs of hydraulic fracturing

Autorzy:

Moska, R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835416.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

geomechanika
geoakustyka
dynamiczne współczynniki sprężystości
hydrauliczne szczelinowanie
geomechanics
laboratory acoustic measurements
dynamic elastic moduli
hydraulic fracturing

Opis:

Niniejsza praca przedstawia wstępne wyniki badań laboratoryjnych dynamicznych parametrów sprężystości z wybranych polskich złóż węglowodorów. Do analiz zostały wybrane trzy próbki rdzeniowe: dolomit oraz dwa rodzaje piaskowca różniące się zawartością minerałów ilastych. Badania wykonano w warunkach odpowiadających tym, które panują w odwiercie. Zostały przeprowadzone symulacje zmian ciśnienia nadkładu, ciśnienia efektywnego i temperatury tak, aby zaobserwować ich wpływ na prędkość fal akustycznych P i S. Do przestrzeni porowej jednej z próbek zatłaczano media o zbliżonej gęstości i lepkości: solankę 2% KCl oraz „martwą”, lekką ropę naftową. Zaobserwowano przewidywany wzrost prędkości fal wraz ze wzrostem ciśnienia efektywnego i spadek prędkości wraz ze wzrostem temperatury, a także zmiany prędkości fal spowodowane obecnością mediów porowych. Zostały wyznaczone stałe sprężystości: współczynnik Poissona oraz moduł Younga. Uzyskane wyniki odniesiono do danych literaturowych. Sformułowano również wstępne wnioski dotyczące podatności badanych skał na zabiegi hydraulicznego szczelinowania.
This paper presents the preliminary results of the laboratory measurements of the dynamic elasticity modules. The measurements were performed on selected Polish hydrocarbon reservoir rocks. Three core samples were chosen: dolomite and two types of sandstones which differed in the amount of clay minerals. The tests were performed under simulated reservoir conditions. During measurements, the simulations of the overburden pressure, effective pressure and temperature changes, were conducted in order to observe their influence on the velocities of the P and S waves. The studies of one of the samples were carried out on dry and saturated by 2% KCl brine and light dead oil. Both of these liquids had similar density and viscosity. Expected changes in velocity caused by changes of pressure, temperature and type of pore fluid were observed. Poisson’s and Young’s ratio, were calculated. The results were related to the data available in the literature. Finally, preliminary conclusions, concerning the susceptibility of the studied rocks to hydraulic fracturing treatment were formulated.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2017, 73, 2; 81-89
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Innovative methods of natural gas exploitation as a factor of sustainable development of world economy

Autorzy:

Pindór, T.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/95732.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych

Tematy:

gaz niekonwencjonalny
wiercenie kierunkowe
szczelinowanie hydrauliczne
rozwój zrównoważony
unconventional gas
directional drilling
hydraulic fracturing
sustainable development

Opis:

The paper identifies unconventional techniques and technologies of exploitation of natural gas contained in shale rocks, i.e. drilling directional wells and hydraulic fracturing, against the background of the importance of natural gas for the world economy. The crucial importance of the innovative methods of extracting shale gas has been shown through the example of the impact of exploitation of unconventional gas deposits on halting the process of pushing the energy intensive industries out of the United States. The paper also highlights the importance of the dynamic increase in financial expenditure incurred by many countries on all continents on recognising and analysing gas deposits contained in rocks, hydrates or aquifers. As a result of geological exploration, the volume of global proven geological resources of unconventional gas is by 66% greater than the global resources of conventional natural gas deposits recognised over a period of many decades. The paper characterises the consequences of utilising the innovative methods of natural gas exploitation for raising the level of the sustainability and balance of the world economy development and also for the radical reduction of the cost of gas transport in the global scale.

Źródło:

Ekonomia i Środowisko; 2017, 4; 205-217
0867-8898

Pojawia się w:

Ekonomia i Środowisko

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Badania odbudowy przewodności warstwy podsadzki dla gazu (azotu) po zabiegu szczelinowania złóż niekonwencjonalnych
The studies of the reconstruction of the original conductivity of the proppant pack for the gas (nitrogen) after the hydraulic fracturing treatment of unconventional reservoirs

Autorzy:

Masłowski, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835426.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

szczelinowanie hydrauliczne
podsadzka
uszkodzenie przewodności podsadzki
płyn szczelinujący
złoża niekonwencjonalne
hydraulic fracturing
proppant material
conductivity damage
fracturing fluid
unconventional reservoirs

Opis:

W artykule przedstawiono tematykę związaną z technologią tworzenia szczelin, uszkodzeniem pierwotnej przewodności warstwy materiału podsadzkowego oraz odbudową jej pierwotnej przewodności po zabiegu hydraulicznego szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Zagadnienie to dotyczy oczyszczania warstwy podsadzki przez przepływający gaz z pozostałości po płynie szczelinującym. Przedstawiono również metodykę badania wielkości oczyszczenia szczeliny z płynu zabiegowego przez przepływający gaz. Badania wykonano dla lekkiej podsadzki ceramicznej oraz płynu szczelinującego na bazie naturalnego polimeru liniowego (guar) o koncentracji 3,6 kg/m3 (tj. 30 lb/1000 gal). Technologia ta stosowana jest często do szczelinowania złóż niekonwencjonalnych typu łupkowego shale gas oraz piaskowców typu tight gas. Podsadzka była umieszczona pomiędzy dwoma kształtkami skalnymi. Koncentracja powierzchniowa podsadzki wynosiła 9,76 kg/m2 (tj. 2 lb/ft2). Do badań przyjęto temperaturę 80°C oraz naprężenie ściskające 41,4 MPa (tj. 6000 psi). Czas zadanego oddziaływania naprężenia ściskającego na warstwę podsadzki wynosił 36 godz. Dla wstępnego dwugodzinnego oczyszczania uszkodzonej warstwy podsadzki jej przewodność dla zawilgoconego gazu (azotu) wynosiła 425,54 · 10-15m2 · m po upływie 36 godzin oddziaływania zadanego naprężenia ściskającego. Wstępne oczyszczanie szczeliny z polimeru przez gaz odbywało się przy przepływie 2 l/min. Pierwotna przewodność tej szczeliny, bez uszkodzenia płynem szczelinującym, wynosiła 651,17 · 10-15 m2 · m. Tym samym po wstępnym oczyszczaniu szczeliny z płynu uzyskano 65,4% odbudowy jej pierwotnej przewodności dla zawilgoconego gazu (azotu). Wielkość uszkodzenia pierwotnej przewodności warstwy podsadzki przez polimer liniowy wynosiła 34,6%.
This article presents the issues of technology used to create the rock fractures, process of damage to original proppant pack conductivity and the reconstruction of its original conductivity after hydraulic fracturing in unconventional deposits. It is connected to the removal of the remains of the fracturing fluid from the proppant pack, by the wet gas (nitrogen). The tests were performed for the light ceramic proppant and the fracturing a fluid based on a linear polymer (guar) with a concentration of up to 3.6 kg/m3 (30 lb/1000 gal). This technology is often used for the hydraulic fracturing of unconventional reservoirs including fracturing in shales and tight gas sandstone. Proppant was placed between two Ohio sandstone’s slabs. The concentration of proppant amounted to 9.76 kg/m2 (2 lb/ft2). The studies were performed at 80°C, and the compressive stress 41.4 MPa (6000 psi). The compressive stress was applied to the proppant pack for 36 hours. After 2-hour pre-cleaning of the proppant pack damaged by the fracturing fluid, the conductivity for wet gas (nitrogen) after 36 hours, amounted to 425.54 · 10-15 m2 · m. Pre-cleaning of the proppant pack by gas was performed at the flow rate of 2 l/min. The original conductivity of proppant pack for the wet gas (nitrogen) before the damage to the fluid was 651.17 · 10-15 m2 · m. Thus after the pre-treatment of the damaged proppant pack 65.4% recovery of its original conductivity was obtained for the wet gas (nitrogen). The damage to the original conductivity of the proppant pack by a linear polymer was 34.6%.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2017, 73, 3; 177-186
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Wpływ eksploatacji złóż gazu łupkowego na wody ujmowane do celów pitnych. Przypadek Lubelszczyzny
Impact of Shale Gas Exploitation on the Drinking Water Reservoirs. Case of Lublin Region

Autorzy:

Cel, W.
Kujawska, J.
Czechowska-Kosacka, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1818565.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

gaz z łupków
woda pitna
jakość wody
szczelinowanie hydrauliczne
shale gas
drinking water
water quality
hydraulic fracturing

Opis:

The energy supply which would not contribute to climate change is biggest challenge facing modern civilization Bottom line is that the supply of energy is essential for the development of human civilization. In the very near future, shale gas may constitute an important source of energy. Poland has significant shale gas deposits. Polish Geological Institute estimated its amount at around 346–768 billion cubic meters. However, exploration works meets with large protests of residents, who are afraid of the contamination of drinking water. Considering the number of protests, it seems reasonable to undertake research on the development of water quality monitoring system in the shale gas exploitation site. The basic rule of this monitoring is to determine what chemicals are introduced into wells. The next step is to select water intakes located nearby. This paper presents and evaluates the quality of water taking into account inorganic compounds added to drilling fluids and fracturing fluids. The study contains the results on the content of trace metal ions, chlorides, nitrates, phosphates and sulphates. The study does not assess organic compounds content which can be added to the fluids in the process of hydraulic fracturing.

Źródło:

Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 2; 1224-1238
1506-218X

Pojawia się w:

Rocznik Ochrona Środowiska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Zagrożenia chemiczne związane z eksploatacją gazu łupkowego
Chemical hazards arising from shale gas extraction

Autorzy:

Pakulska, Daria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2165417.pdf

Data publikacji:

2015-03-09

Wydawca:

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi

Tematy:

powietrze
wody gruntowe
gaz łupkowy
szczelinowanie hydrauliczne
zagrożenia zdrowotne
air
groundwater
shale gas
hydraulic fracturing
health hazard

Opis:

Rozwój przemysłu łupkowego nabiera tempa, w związku z czym analiza związanych z nim zagrożeń dla środowiska i zdrowia ludzi jest niezwykle aktualna i istotna. Zagrożenia chemiczne powstają podczas eksploatacji złóż wszystkich kopalin, jednak w przypadku eksploatacji złóż gazu łupkowego jest znacznie więcej niewiadomych co do skutków stosowania nowych technologii. Doświadczenia amerykańskie wskazują na narastające ryzyko skażenia środowiska naturalnego, głównie wód gruntowych. Największy niepokój budzi niepełna znajomość składu płynów służących do szczelinowania skał łupkowych oraz nieprzewidywalność odległych skutków szczelinowania hydraulicznego dla środowiska naturalnego i zdrowia mieszkańców. Duża gęstość zaludnienia na starym kontynencie powoduje, że skala zagrożeń jest w Europie znacznie większa niż w USA. Mimo rosnącego niezadowolenia społecznego dane na ten temat są ograniczone. Przede wszystkim brakuje badań epidemiologicznych mających na celu ocenę zależności między czynnikami ryzyka, takimi jak zanieczyszczenie powietrza i wody, a skutkami zdrowotnymi w populacjach żyjących w bliskim sąsiedztwie odwiertów gazowych. Celem artykułu jest wskazanie i omówienie istniejących koncepcji na temat źródeł skażenia środowiska, wskazanie elementów środowiska najbardziej podlegających zmianom w wyniku eksploatacji gazu łupkowego i potencjalnych zagrożeń zdrowotnych. Med. Pr. 2015;66(1):99–117
The development of the shale industry is gaining momentum and hence the analysis of chemical hazards to the environment and health of the local population is extremely timely and important. Chemical hazards are created during the exploitation of all minerals, but in the case of shale gas production, there is much more uncertainty as regards to the effects of new technologies application. American experience suggests the increasing risk of environmental contamination, mainly groundwater. The greatest concern is the incomplete knowledge of the composition of fluids used for fracturing shale rock and unpredictability of long-term effects of hydraulic fracturing for the environment and health of residents. High population density in the old continent causes the problem of chemical hazards which is much larger than in the USA. Despite the growing public discontent data on this subject are limited. First of all, there is no epidemiological studies to assess the relationship between risk factors, such as air and water pollution, and health effects in populations living in close proximity to gas wells. The aim of this article is to identify and discuss existing concepts on the sources of environmental contamination, an indication of the environment elements under pressure and potential health risks arising from shale gas extraction. Med Pr 2015;66(1):99–117

Źródło:

Medycyna Pracy; 2015, 66, 1; 99-117
0465-5893
2353-1339

Pojawia się w:

Medycyna Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Ocena rezerwy dostępnych zasobów wód podziemnych w zlewniach bilansowych na potrzeby szczelinowania hydraulicznego
Assessment of the reserve of available groundwater resources in balance catchments for hydraulic fracturing

Autorzy:

Duda, R.
Maruta, M.
Macuda, J.
Tyszewski, S.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2075635.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

wody podziemne
zasoby
rezerwa
szczelinowanie hydrauliczne
gaz łupkowy
groundwater
available resources
reserve
hydraulic fracturing
shale gas
Polska

Opis:

The paper presents a methodology for estimating reserves of available groundwater resources for use, inter alia, for the purpose of fracturing unconventional gas reservoirs. The assessment is based on the balance ofgroundwater available resources and water abstraction with the amount allowed by water intakes permits. The balance included a variant of the assessment of reserves of groundwater available resources under conditions of several years of drought, i.e. guaranteed resources. Estimation of reserves of groundwater resources was applied to water-management regions and to smaller units - the balance catchments, designated in the regions in order to determine the available surface water resources. The reserve of groundwater resourcesfor established and guaranteed resources was estimatedfor the selected water-management region - the Wietcisa river catchment. This catchment is part of the Stara Kiszewa concession for the exploration and exploitation of shale gas resources in the Lower Paleozoic Baltic Basin, northern Poland.

Źródło:

Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 11/2; 1197--1201
0033-2151

Pojawia się w:

Przegląd Geologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Geomechanical modeling as a basic step in secondary reservoir stimulation treatment design
Modelowanie geomechaniczne jako element optymalizacji wtórnego szczelinowania

Autorzy:

Słota-Valim, M.
Jędrzejowska-Tyczkowska, H.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835294.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

unconventional reservoirs
hydraulic fracturing
principal stresses
elastic properties
strength properties
złoża niekonwencjonalne
szczelinowanie hydrauliczne
pole naprężeń
właściwości sprężyste

Opis:

Unconventional reservoirs require a new approach at every level of the operation on the object, starting from exploration of reservoir formation, through well and drilling design and ending with well completion including reservoir development. Due to the specific nature of unconventional reservoir properties, the hydrocarbons bearing formation requires stimulation treatments like hydraulic fracturing, aiming to improve the pores connectivity and enabling the free flow of the gas into the well bore, which in the end brings production rates to economic levels. In the paper a geomechanical model of the synthetic object, allowing the analysis of many processes accompanying real hydrocarbons exploitation was presented. Special attention was paid to the demonstration of changes in the state of stress in the geological formation, due to the exploitation of hydrocarbons and the influence of the initial horizontal stresses relationship (σH/σh), on the effectiveness of stimulation treatments in unconventional formations.
Formacje złożowe o charakterze niekonwencjonalnym do poprawy właściwości transportowych i uzyskania eksploatacji na poziomie uzasadnionym ekonomicznie wymagają stymulacji poprzez szczelinowanie hydrauliczne, którego efektywność uzależniona jest od panujących warunków mechanicznych, m.in. właściwości sprężystych szczelinowanego ośrodka i oddziałującego pola naprężeń. W pracy przedstawiono i omówiono wyniki modelowania geomechanicznego obiektu syntetycznego, pozwalającego na analizę wielu procesów towarzyszących wydobyciu węglowodorów. Specjalną uwagę poświęcono zmianom w rozkładzie naprężeń w górotworze będących skutkiem eksploatacji oraz wpływowi początkowego układu naprężeń poziomych na efektywność zabiegów udostępnienia niekonwencjonalnej formacji złożowej.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2017, 73, 1; 3-13
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Rozwój technologii magnetycznych w wydobyciu gazu łupkowego
Development of magnetic technologies in shale gas extraction

Autorzy:

Zawadzki, J.
Bogacki, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/112784.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

STE GROUP

Tematy:

gaz łupkowy
szczelinowanie hydrauliczne
magnetyzm
materiały magnetyczne
technologie górnicze
shale gas
hydraulic fracturing
magnetism
magnetic materials
mining technologies

Opis:

W pracy zaprezentowano obecne i potencjalne możliwości zastosowania materiałów i metod magnetycznych w poszukiwaniach i eksploatacji złóż gazu łupkowego. Ponadto, w nawiązaniu do głównego celu, naszkicowano sposoby poszukiwań, a także eksploatacji złóż gazu łupkowego, w tym omówiono zasadę procesu szczelinowania hydraulicznego.
The paper presents the current and potential use of magnetic materials and methods of shale gas exploration and exploitation. Furthermore, with reference to the main objective, the principle of the hydraulic fracturing process, as a way of shale gas exploration, was outlined.

Źródło:

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2016, 1 (13); 25-37
2391-9361

Pojawia się w:

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Three-dimensional simulation of the fracture system distribution in formation rock based on fractal method
Trójwymiarowe symulacje rozkładu spękań w skałach z wykorzystaniem metody fraktali

Autorzy:

Li, W.
Zhao, H.
Liu, M.
Li, S.
Sun, W.
Wang, L.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/219509.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

szczelinowanie hydrauliczne
wymiary fraktali
naturalne spękania
spękania powstałe wskutek szczelinowania
symulacje numeryczne
hydraulic fracturing
fractal dimension
natural fracture
fracturing fracture
numerical simulation

Opis:

During exploitation process of fractured reservoir, the complex distribution of natural fracture system may lead to a series of accidents, such as sand plug and multi fracture extension in hydraulic fracturing operation. Considering the difficulties of numerical analysis on formation rock mass fracture system distribution, three-dimensional geometry model of a single fracture formation is proposed in this paper, and fractal geometry method is introduced to build the three-dimensional fractal description model of formation fracture system distribution. On this basis, the effects of fractal parameters on natural fracture porosity, permeability and other properties are analyzed. The results show that: First, the number and propagation of natural fracture are controlled by the fractal dimension, the number of groups and the initial quantity. Second, the fractal dimension of natural fracture distribution has an obvious effect on natural fracture porosity and permeability. Third, porosity and permeability of natural fracture distribution both experience exponential growth as fractal dimension increases. Fourth, when the fractal dimension remains constant, the porosity and permeability of natural fractures both increase with the fracture scale.
W trakcie eksploatacji złoża zalęgającego w spękanych warstwach i pokładach złożony system naturalnych spękań prowadzić może do licznych incydentów, np. powstawania zatorów piaskowych lub nadmiernego rozszerzenia spękań w trakcie szczelinowania hydraulicznego. Z uwagi na trudności związane z analizą numeryczną rozkładu spękań skał macierzystych, w pracy zaproponowano trójwymiarowy model geometryczny pojedynczego pęknięcia z wykorzystaniem metod geometrii fraktalnej do opracowania trójwymiarowego modelu opisującego powstawanie układu spękań i ich rozkład. Na tej podstawie przeanalizowano wpływ parametrów fraktalnych na naturalną porowatość pękniętych skał, ich przepuszczalność oraz pozostałe właściwości. Wyniki badań wskazują że, po pierwsze, liczba i tempo propagacji naturalnych spękań uzależnione są od wymiarów fraktalnych, liczby grup i wielkości początkowej. Po drugie, wymiary fraktalne naturalnego systemu spękań skał mają zdecydowany wpływ na porowatość i przepuszczalność. Po trzecie, porowatość i przepuszczalność naturalnych systemów pęknięć wykazują wzrost w miarę wzrastania wymiarów fraktalnych. Po czwarte, gdy wymiary fraktalne pozostają niezmienne, zarówno porowatość i przepuszczalność naturalnych spękań rosną wraz ze skalą fraktali.

Źródło:

Archives of Mining Sciences; 2018, 63, 2; 425-436
0860-7001

Pojawia się w:

Archives of Mining Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Badania nad technologią wytwarzania materiałów podsadzkowych (propantów) stosowanych przy wydobyciu gazu łupkowego. Cz.2 – Metoda granulowanie i spiekanie
Research on the proppants manufacturing technology applicable in shale gas extraction. Part 2 – Granulation and sintering method

Autorzy:

Rybicka-Łada, J.
Zawiła, J.
Pichniarczyk, P.
Pabian, S.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/392201.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Tematy:

gaz łupkowy
wydobycie
szczelinowanie hydrauliczne
propant
materiał ceramiczny
granulacja
spiekanie
shale gas
extraction
hydraulic fracturing
ceramic material
granulation
sintering

Opis:

W artykule omówiono możliwości wytworzenia propantów ceramicznych drogą granulowania i spiekania otrzymanego granulatu na bazie surowców naturalnych i/lub odpadowych, nadających się do stosowania jako materiał podsadzkowy w procesie szczelinowania hydraulicznego złóż gazu łupkowego. Prace badawcze były prowadzone w skali laboratoryjnej i dotyczyły opracowania składu chemicznego i surowcowego oraz doboru parametrów procesu obróbki mechanochemicznej i termicznej zestawów. Badania właściwości użytkowych wykonano dla partii wytypowanych granulatów w ilości potrzebnej do badań normatywnych, które zrealizowano w oparciu o wytyczne normy International Standard ISO 13503-2:2006(E) (Measurement of properties of proppants used in hydraulic fracturing and gravel-packing operations). Badania te miały na celu określenie wpływu składu chemicznego oraz warunków wytwarzania propantów metodą granulowanie i spiekanie na ich podstawowe właściwości, takich jak wytrzymałość, kształt ziaren czy rozpuszczalność w kwasie. Rodzaj powstałych podczas procesu spiekania faz krystalicznych określono przy pomocy metody XRD.
The article discusses the possibility of producing ceramic proppants through granulation and sintering process of obtained granules based on natural raw materials and/or waste materials, which are suitable for use as a filling material in the process of hydraulic fracturing of shale gas. The research work was carried out on a laboratory scale and focused on the development of the chemical composition and selection of mechanochemical and thermal parameters of raw materials sets. Performance tests were made for selected pellets batches in quantities needed for normative tests, which were made in accordance with International Standard ISO 13503-2:2006(E) (Measurement of properties of proppants used in hydraulic fracturing and gravel-packing operations). This research were designed to determine the influence of chemical composition as well as the manufacturing conditions of proppants by granulation-sintering method for their basic properties such as strength, grain shape or solubility in acid. Type of crystal phases formed during the sintering process was determined with use of XRD method.

Źródło:

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych; 2015, R. 8, nr 22, 22; 56-66
1899-3230

Pojawia się w:

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Laboratory hydraulic fracturing tests of rock samples with water, carbon dioxide, and slickwater
Szczelinowanie hydrauliczne próbek skalnych za pomocą wody, ditlenku węgla oraz „slickwater”

Autorzy:

Stanisławek, S.
Kędzierski, P.
Miedzińska, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/230264.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

szczelinowanie hydrauliczne
stanowisko do szczelinowania
wytrzymałość na rozciąganie
skała
woda
ditlenek węgla
slickwater
hydraulic fracturing
fracturing test stand
tensile strength
rock
water
carbon dioxide

Opis:

Hydraulic fracturing of rocks boosts the production rate by increasing the fracture-face surface area through the use of a pressurized liquid. Complex stress distribution and magnitude are the main factors that hinder the use of information gathered from in situ hydraulic fracturing in other locations. Laboratory tests are a good method for precisely determining the characteristics of these processes. One of the most important parameters is breakdown pressure, defined as the wellbore pressure necessary to induce a hydraulic fracture. Therefore, the main purpose of this investigation is to verify fracture resistance of rock samples fractured with the assistance of the most popular industry fluids. The experiments were carried out using a stand designed specifically for laboratory hydraulic fracturing. Repeatable results with a relative error within the range of 6-11% prove that the experimental methodology was correct. Moreover, the obtained results show that fracturing pressure depends significantly on fluid type. In the case of a water test, the fracturing pressure was 7.1±0.4MPa. A similar result was achieved for slickwater, 7.5±0.7MPa; however, a much lower value (4.7±0.5MPa) was registered in the case of carbon dioxide.
Szczelinowanie hydrauliczne polega na niszczeniu skały za pomocą płynu pod wysokim ciśnieniem w celu zwiększenia powierzchni spękań, co poprawia wydajność produkcyjna. Rozkład naprężenia w górotworach i jego wielkoś jest zwykle relatywnie skomplikowana, a to utrudnia wykorzystanie informacji zgromadzonych w trakcie procesu szczelinowania w innej lokalizacji. Przy tym zwykle prace prowadzone są na dużym obszarze, a znaczna część instalacji znajduje się pod ziemią. W efekcie wiedza na temat warunków, w których przeprowadzono proces jest zwykle ograniczona. Dlatego próby laboratoryjne stanowią dobrą metodę weryfikacji parametrów procesu. Jedną z najistotniejszych wielkości jest ciśnienie szczelinowania niezbędne do wytworzenia spękań. Decyduje ono zarówno o parametrach instalacji szczelinującej jak i ma wpływ na aktywność sejsmiczną obszaru. W literaturze istnieją wzory pozwalające szacować wielkość ciśnienia szczelinującego, jednak nie uwzględniają one roli płynu szczelinującego. Najpopularniejszym medium szczelinującym stosowanym w przemyśle jest woda, często domieszkowana specjalnymi dodatkami redukującymi tarcie. W górotworach o szczególnie zwartej budowie stosuje się zwykle ditlenek węgla lub azot. Dotychczasowe badania nad wpływem płynu szczelinującego na wielkość ciśnienia miały ograniczony charakter. Ze względu na ten fakt praca podejmuje to zagadnienie.

Źródło:

Archives of Civil Engineering; 2017, 63, 3; 139-148
1230-2945

Pojawia się w:

Archives of Civil Engineering

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Advanced well stimulation method applying a propellant based technology
Zaawansowana metoda stymulacji otworu za pomocą technologii opartej na propelantach

Autorzy:

Krilov, Z.
Kavedzija, B.
Bukovac, T.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/300160.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

stymulacja otworu wiertniczego
wzrost produktywności
szczelinowanie hydrauliczne
propulsja gazowa
propelanty
well stimulation
productivity increase
hydraulic fracturing
gas propulsion
propellants

Opis:

The world oil industry practice, during over the century of its history developed widely known conventional methods of well stimulation. Recently, an advanced well stimulation method, based on implementation of high energy (HE) materials (special explosives, propellants or rocket fuels), has shown to be competitive. The basic principles of propellant based well stimulation technology, employing propulsive thermo-chemical reaction for generation the multidirectional fractures inside reservoir rocks around the wellbore and laboratory investigation of original permeability modification on core samples due to propellant treatment are explained. Also, the well treatment procedure, using high energy gas fracturing tool, applied at two onshore oil wells in Croatia is described along with post stimulation well production results.
Na przestrzeni ponad wieku opracowano na świecie znane metody stymulacji pracy otworów wiertniczych. Ostatnio konkurencyjną metodą stymulacyjną okazała się metoda oparta na wysoko energetycznych materiałach (specjalne rodzaje materiałów wybuchowych, propelantów czy paliw rakietowych). W artykule wyjaśniono podstawowe zasady technologii opartej na propelantach, wykorzystującej reakcje termochemiczne w strefie przyotworowej do wytworzenia wielokierunkowych pęknięć w skałach zbiornikowych. Omówiono także badania laboratoryjne wpływu modyfikacji pierwotnej przepuszczalności na próbki rdzeniowe. Ponadto omówiono procedurę i przedstawiono wyniki oczyszczania lądowych otworów w Chorwacji z zastosowaniem wysoko energetycznego gazu szczelinującego.

Źródło:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 405-416
1507-0042

Pojawia się w:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi na Ukrainie w obwodach Charkowskim i Donieckim w kontekście rozwoju przemysłu naftowego i gazowniczego regionu do 2040 r.
Feasibility of sustainable water management in prospect of the development of oil and gas industry in the Kharkiv and Donetsk regions of Ukraine by 2040

Autorzy:

Sheptak, K.
Karpenko, I.
Seredynskyy, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2067442.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

zasoby wodne
niekonwencjonalne złoża gazu
prognozowanie
szczelinowanie hydrauliczne
warunki hydrogeologiczne
water resources
unconventional gas
forecasting
hydraulic fracturing
hydrogeological conditions

Opis:

Intensyfikacja produkcji gazu jest jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed przemysłem naftowym. Zasoby niektórych złóż gazu są niewielkie, ale w sumie dają potężna ilość i będą wymagać specjalnych technologii wydobywczych. Wielkoskalowa przemysłowa produkcja gazu jest prowadzona z użyciem szczelinowania hydraulicznego. Praca prezentuje wyniki projektu badawczego dotyczącego optymalizacji zarządzania zasobami wodnymi w kontekście rozwoju przemysłu naftowego i gazowniczego w obwodach Charkowskim i Donieckim na Ukrainie oraz minimalizacji zagrożeń wobec środowiska naturalnego. Głównymi rozpatrywanymi w badaniach zagadnieniami było rozpoznanie, analiza i systematyzowanie faktów na temat obszarów perspektywicznych, w celu dalszych interpretacji w odniesieniu do warunków hydrogeologicznych i potencjału zasobów wodnych, w związku z prognozowaną wielkością wydobycia z odwiertów w obwodach Charkowskim i Donieckim. Szczególną wagę przywiązywano do obliczeń zasobów wodnych niezbędnych dla szczelinowania hydraulicznego, z uwzględnieniem wszystkich możliwych kosztów. Jako wynik tego projektu, zaproponowano wybór źródeł zasobów wodnych do ewentualnego zabezpieczenia koniecznych ilości wód dla prac wiertniczych i realizacji szczelinowania hydraulicznego.
Intensification ofgas production is one of the most important challenges of oil and gas industry. Reserves ofsome gas collectors are small, but they are huge in the aggregate and will require special production technologies. Large-scale industrial gas production is performed using the technology of hydraulic fracturing. The study showed the results of research project as concerns the optimization of water management in the context of development of oil and gas industry in the Kharkiv and Donetsk regions of Ukraine and minimization of environmental risks. The research inclides the study, analysis and systematization of evidence of prospective areas forfurther interpretation in relation to the hydrogeological conditions and potential of water resources in connection with the forecast volumes of the output of exploration and production wells in the Kharkiv and Donetsk regions. The special attention was spared to the calculations of necessary water resources for hydraulic fracturing including all possible charges. Accompanying with this, as a result of this project, a choice has been done about water resources for the possibility ofproviding necessary water volumes for projected drilling works and implementation of "fracking” operations.

Źródło:

Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 11; 925--928
0033-2151

Pojawia się w:

Przegląd Geologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Roof weakening of hydraulic fracturing for control of hanging roof in the face end of high gassy coal longwall mining: a case study
Osłabienie stropu poprzez szczelinowanie hydrauliczne przy kierowaniu stropem w rejonie przodka w kopalni gazowej, przy wydobyciu ścianowym – studium przypadku

Autorzy:

Huang, B.
Wang, Y.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/219020.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

kopalnia gazowa
przodek ściany
strop
strop wiszący
szczelinowanie hydrauliczne
high gassy
longwall mining face
hard roof
hanging roof
hydraulic fracturing

Opis:

The occurence of hanging roof commonly arises in the face end of longwall coal mining under hard roof conditions. The sudden break and subsequent caving of a hanging roof could result in the extrusion of gas in the gob to the face, causing gas concentrations to rise sharply and to increase to over a safety-limited value. A series of linear fracturing-holes of 32 mm diameter were drilled into the roof of the entries with an anchor rig. According to the theory that the gob should be fully filled with the fragmentized falling roof rock, the drilling depth is determined as being 3~5 times the mining height if the broken expansion coefficient takes an empirical value. Considering the general extension range of cracks and the supporting form of the entryway, the spacing distance between two drilling holes is determined as being 1~2 times the crack’s range of extension. Using a mounting pipe, a high pressure resistant sealing device of a small diameter-size was sent to the designated location for the high-pressure hydraulic fracturing of the roof rock. The hydraulic fracturing created the main hydro-fracturing crack and airfoil branch cracks in the interior of the roof-rock, transforming the roof structure and weakening the strength of the roof to form a weak plane which accelerated roof caving, and eventually induced the full caving in of the roof in time with the help of ground pressure. For holes deeper than 4 m, retreating hydraulic fracturing could ensure the uniformity of crack extension. Tested and applied at several mines in Shengdong Mining District, the highest ruptured water pressure was found to be 55 MPa, and the hanging roof at the face end was reduced in length from 12 m to less than 1~2 m. This technology has eliminated the risk of the extrusion of gas which has accumulated in the gob.
Stropy wiszące spotykane są powszechnie w rejonie przodka przy wybieraniu ścianowym, w warunkach dużych obciążeń stropu. Nagłe zarwanie stropu i powstały zawał mogą doprowadzić do wypływu gazu ze zrobów do strefy przodka, wskutek czego stężenia gazu gwałtownie wzrosną, przekraczając bezpieczne wartości. W stropie wywiercono serię liniowych otworów szczelinowych o średnicy 32 mm. Zgodnie z teorią, że zroby winny zostać całkowicie wypełnione rozdrobnionymi fragmentami skał ze stropu, głębokość wiercenia oblicza się jako 3-5 krotność wysokości wybierania, a wartość współczynnika rozszerzania szczelin otrzymuje się empirycznie. Uwzględniając zakres rozszerzalności szczelin i obecność obudowy chodnika, obliczono rozstęp pomiędzy kolejnymi otworami wierconymi jako 1-2 krotność zakresu rozprzestrzeniania się szczeliny. Przy pomocy rury, do wyznaczonego punktu przesłano szczeliwo odporne na wysokie ciśnienia, dla potrzeb szczelinowania hydraulicznego skał stropowych. Szczelinowanie hydrauliczne spowodowało powstanie szczeliny w skale stropowej, zmieniając tym samym strukturę stropu i powodując jego osłabienie poprzez powstanie płaszczyzny o zmniejszonej wytrzymałości, co przyspieszy zapadanie stropu, a w końcu wywoła pełny zawał, czemu sprzyjać będą także naciski powierzchniowe. W przypadku otworów o głębokości powyżej 4 m cofanie szczelinowania hydraulicznego zapewni równomierność rozprzestrzeniania się szczeliny. Metoda ta została przetestowana i zastosowana w kilku kopalniach w zagłębia Shengdond, najwyższe zastosowane ciśnienia wody wyniosły 55 MPa, zaś długość wiszącego stropu w rejonie przodka zmniejszono z 12 do poniżej 1-2 m. Zastosowanie tej technologii pozwala na wyeliminowanie ryzyka wypływu gazu nagromadzonego w wyrobisku.

Źródło:

Archives of Mining Sciences; 2016, 61, 3; 601-615
0860-7001

Pojawia się w:

Archives of Mining Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Rozwój metod stymulacji złóż węglowodorów
The development of new methods for hydrocarbon reservoirs stimulation

Autorzy:

Kasza, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/299660.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

intensyfikacyjne technologie stymulacyjne
szczelinowanie hydrauliczne
kwasowanie matrycowe
wydobywanie węglowodorów
exploitation of hydrocarbons
enhancement stimulation techniques
hydraulic fracturing
matrix acid-treatment

Opis:

Ostatnie kilkanaście lat to okres dynamicznego rozwoju metod i technologii stymulacyjnych. Rozpoczął się on od momentu zakupu nowoczesnego sprzętu zabiegowego oraz nowoczesnego wyposażenia laboratorium zajmującego się problemami stymulacji wydobycia. Te zmiany pozwoliły na wprowadzanie do powszechnego zastosowania nowatorskich technologii intensyfikacyjnych. Dotyczyły one głównie dwóch obszarów. Pierwszy z nich to zmiana technologii w zabiegach hydraulicznego szczelinowania. W okresie kilkunastu lat wdrożono do stosowania nowoczesne ciecze technologiczne do szczelinowania oraz nowe materiały podsadzkowe w celu zwiększenia efektywności zabiegów. Drugi obszar doskonalenia technologii intensyfikacyjnych to zabiegi szczelinowania kwasem i kwasowania matrycowego. W tej dziedzinie przygotowano i wdrożono do stosowania technologie wieloetapowego kwasowania złóż, wykorzystania żeli i emulsji kwasowych do szczelinowania kwasem i kwasowania matrycowego. Wszystkie wspomniane technologie są stosowane obecnie w pracach intensyfikacyjnych wykonywanych złożach ropy naftowej i gazu ziemnego w kraju i zagranicą.
Last decade it is period of dynamic development of stimulation methods and technologies. The first stage of this was purchase of new stimulation service and stimulation laboratory equipment. It allows to introduce new technologies for industry use. The new technologies was prepared for two types of stimulation acivities. The first on is hydraulic fracturing. New kind of stimulation fluids and new proppants were prepared to increase treatment efficiency. The second area of activities is development of novel acid fracturing and matrix acidizing methods. New technologies of gelled and emulsified acid were prepared for industry use. All prepared technologies are used for stimulation treatment of oil and gas wells in Poland and abroad.

Źródło:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 2; 779-790
1507-0042

Pojawia się w:

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

The influence of ferrite particle size on the quality of the magnetic marker in shale gas hydraulic fracturing
Wpływ wielkości ziarna ferrytu na jakość markera magnetycznego do szczelinowania hydraulicznego podczas wydobycia gazu łupkowego

Autorzy:

Bogacki, J.
Zawadzki, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/112903.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

STE GROUP

Tematy:

magnetic material
magnetic marker
ferrite
grain size
hydraulic fracturing
shale gas
materiał magnetyczny
marker magnetyczny
ferryt
wielkość ziarna
szczelinowanie
gaz łupkowy

Opis:

The study analyzes the influence of particle size of magnetic ferrite on the possibility of using it, as a marker in magnetic prop pant during hydraulic fracturing. Based on a broad and accurate literature review, it was found, that the ferrite grain size can be one of the critical parameter conditioning the quality of the magnetic marker in shale gas hydraulic fracturing. Hence, the ferrite grain size determines greatly both the costs and efficiency of hydraulic fracturing.
W pracy przeanalizowano wpływ wielkości ziarna ferrytu na możliwość zastosowania go, jako markera magnetycznego podczas szczelinowania hydraulicznego. Na podstawie szerokiego przeglądu dostępnej literatury, określono, że wielkość ziarna ferrytu może być kluczowym parametrem warunkującym jakość i właściwości markera magnetycznego stosowanego podczas szczelinowania hydraulicznego gazu łupkowego. Zatem, wielkość ziarna ferrytu wpływa zarówno na koszty jak i na efektywność szczelinowania hydraulicznego.

Źródło:

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2016, 3 (15); 25-33
2391-9361

Pojawia się w:

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Hydraulic fracturing using liquefied hydrocarbon gases or light hydrocarbons. Technology prospects in the Russian Federation
Szczelinowanie hydrauliczne z wykorzystaniem skroplonych gazów węglowodorowych lub węglowodorów lekkich. Perspektywy technologiczne w Federacji Rosyjskiej

Autorzy:

Tsygankov, Vadim
Strizhnev, Kirill
Silin, Mikhail
Magadova, Lubov
Kunakova, Anisa
Yunusov, Timur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1834964.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

hydraulic fracturing
fracking
liquefied petroleum gas (LPG)
unconventional resources
Bazhenov formation
szczelinowanie hydrauliczne
szczelinowanie
płynny gaz ropopochodny (LPG)
źródła niekonwencjonalne
formacja Bazhenov

Opis:

One of the most effective methods of development of oil and gas fields with complicated hydrocarbon production conditions is hydraulic fracturing. However, utilization of the most commonly used water-based fracturing fluids is not always expedient, for instance, in unconventional formations, reservoirs with low formation pressure containing water-sensitive minerals, low-permeable or unconsolidated rocks. American and Canadian literature indicates that the most suitable and modern frac fluid is hydrocarbon one based on liquefied petroleum gas or light hydrocarbons. The use of such fluids in the fields of the Russian Federation is perspective. The main reason to face the new technology is the presence of one of the most promising production targets in Russia – the Bazhenov formation. It is nowadays one of the most desirable objects, and at the same time one of the most difficult to be developed. Enormous reserves of oil in this formation suggest its desirability. The government has for a long time stimulated exploitation of these deposits by introducing a tax credit. Today, there is no universal approach to the development of this target. A new advanced integrated approach will address this problem and pave the way for the development of this rich source of hydrocarbons containing million tons of oil. Another promising task for the implementation of this technology may be the use of associated petroleum gas, which according to the Russian regulations must be disposed of, but the technologies currently in use in Russia do not allow this to be done sufficiently. When developing the proposed technology, it is planned to start with the use of liquefied petroleum gas (propane-butane mixture) as the main hydraulic fracturing fluid and switch to petroleum gas as the technology develops.
Jedną z najbardziej efektywnych metod udostępniania złóż ropy naftowej i gazu o skomplikowanych warunkach produkcji węglowodorów jest szczelinowanie hydrauliczne. Wykorzystanie najczęściej stosowanych płynów szczelinujących na bazie wody nie zawsze jest jednak korzystne, np. w złożach niekonwencjonalnych, złożach o niskim ciśnieniu złożowym zawierających minerały wrażliwe na wodę, skałach słabo przepuszczalnych czy nieskonsolidowanych. Z literatury amerykańskiej i kanadyjskiej wynika, że najbardziej odpowiednim i nowoczesnym płynem szczelinującym jest płyn węglowodorowy oparty na skroplonym gazie lub lekkich węglowodorach. Wykorzystanie takich płynów na złożach Federacji Rosyjskiej jest perspektywiczne. Głównym powodem mierzenia się z nową technologią jest obecność w Rosji jednego z najbardziej obiecujących celów produkcyjnych – formacji Bazhenov. Aktualnie jest to jedna z najbardziej interesujących, ale równocześnie najtrudniejszych do udostępnienia formacji. Ogromne zasoby ropy naftowej oszacowane dla tej formacji wskazują na jej dużą perspektywiczność. Rząd przez długi czas stymulował eksploatację tych złóż, stosując ulgę podatkową. Dziś brak jest uniwersalnego podejścia do tego zagadnienia. Nowe, zaawansowane i zintegrowane podejście umożliwi rozwiązanie tego problemu i otworzy drogę do wykorzystania tego bogatego źródła węglowodorów, zawierającego miliony ton ropy naftowej. Kolejnym wyzwaniem wdrożenia tej technologii może być wykorzystanie gazu towarzyszącego ropie, który zgodnie z rosyjskimi przepisami musi być odseparowany od ropy, jednak obecne technologie stosowane w Rosji nie pozwalają na to w wystarczającym stopniu. Przy opracowywaniu proponowanej technologii planuje się rozpoczęcie od użycia skroplonego gazu węglowodorowego (mieszanina propan-butan) jako głównego płynu szczelinującego. W miarę rozwoju technologii planuje się przejście z gazu płynnego LPG na gaz pochodzący z ropy.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2019, 75, 10; 591-597
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Czy markery magnetyczne mogą być przydatne do przedeksploatacyjnego odmetanowania złóż węgla kamiennego – wybrane wnioski z badań nad łupkami gazonośnymi
Domagnetic markers could be useful for pre-operation demethanization of hard coal deposits – selected conclusions from studies on gas-bearing shales

Autorzy:

Zawadzki, J.
Bogacki, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/113107.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

STE GROUP

Tematy:

metan z pokładów węgla kamiennego
odmetanowanie
proppanty magnetyczne
technologie górnicze
szczelinowanie hydrauliczne
coal-bed methane
demethanization
magnetic proppants
mining technologies
hydraulic fracturing

Opis:

W pracy przedyskutowano możliwości zastosowania markerów magnetycznych do przedeksploatacyjnego odmetanowania złóż węgla kamiennego. W dyskusji tej wykorzysta-no wcześniejsze doświadczenia autorów związane z wytwarzaniem markerów magnetycznych przeznaczonych do wydobycia gazu łupkowego metodą szczelinowania hydraulicznego. Materiały magnetyczne mogą być dodawane do płynu szczelinującego w celu lepszego oszacowania zasięgu i skuteczności szczelinowania hydraulicznego. Zastosowanie właściwego markera może spowodować znaczący wzrost skuteczności szczelinowania i wydobycia metanu związanego w pokładach węgla kamiennego. Skuteczniej przeprowadzone szczelinowanie powinno z kolei w istotny sposób zmniejszyć zagrożenie metanowe występujące podczas wydobycia węgla kamiennego. Potencjalne proppanty do szczelinowania złóż węgla kamiennego mogą charakteryzować się znacznie mniejszymi wymaganiami, w porównaniu do proppantów stosowanych przy eksploatacji gazu łupkowego, co w konsekwencji może spowodować znacznie większą opłacalność ich stosowania oraz mieć decydujący wpływ na wybór technologii ich wytwarzania. Zagadnienia te wymagają jednak dalszych szczegółowych badań.
The paper discusses the possibilities of using magnetic markers for pre-operation demethanization of hard coal deposits based on the knowledge and experience of the authors, related to fabrication of magnetic markers for shale gas exploitation by means of hydraulic fracturing and literature review. Magnetic materials may be added to the fracturing fluid, as the magnetic marker allowing to better determine the range and efficiency of hydraulic fracturing. The application of appropriate magnetic markers can significantly improve the efficiency of coal-bed methane gas extraction. Thus, effective coal-bed methane fracturing should also significantly reduce the methane hazard occurring during hard coal mining. Selected properties of potential magnetic materials for pre-operation demethanization of hard coal deposits were discussed in the work. Potential proppants for hard coal deposits fracturing can be characterized by much smaller requirements in comparison to proppants used for shale gas extraction which, as a consequence, may result in much higher cost-effectiveness of their use and have a decisive influence on the choice of their production technology. However, these issues require further detailed research.

Źródło:

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2018, 7, 1; 40-51
2391-9361

Pojawia się w:

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Próby wyznaczenia parametrów geomechanicznych i anizotropii Thomsena w węglu kamiennym z obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Attempts to determine the geomechanical and Thomsen’s anisotropy parameters of coal from Upper Silesian Coal Basin area

Autorzy:

Moska, Rafał
Masłowski, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1834969.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

parametry sprężystości
anizotropia Thomsena
węgiel kamienny
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
hydrauliczne szczelinowanie
elastic parameters
Thomsen anisotropy
coal
Upper Silesian Coal Basin
hydraulic fracturing

Opis:

W ostatnich latach nastąpił wzrost zainteresowania polskiego przemysłu naftowo-gazowniczego złożami niekonwencjonalnymi, w tym zasobnymi w metan pokładami węgla (CBM). Aby uwolnić zawarty w formacji węglowej gaz, wymagane jest wykonanie zabiegu hydraulicznego szczelinowania horyzontu produktywnego, udostępnionego najczęściej odwiertem kierunkowym z powierzchni. Kluczowymi informacjami wymaganymi przy projektowaniu zabiegu hydraulicznego szczelinowania są właściwości geomechaniczne ośrodka definiowane przez moduły sprężystości. Moduły te ze względu na anizotropię ośrodka zmieniają się w zależności od kierunku pomiaru. Artykuł ten opisuje eksperymentalną próbę wyznaczenia parametrów anizotropii Thomsena w próbce węgla kamiennego z obszaru GZW. Badanie wykonano metodą trójrdzenikową Vernika: rdzeniki były wycięte z bloku węgla: równolegle, prostopadle oraz pod kątem 45° do osi symetrii VTI. Badania ultradźwiękowe wykonano w temperaturze otoczenia, przy ciśnieniu uszczelnienia 10 MPa. Prędkość fal P i S zawierała się w przedziale odpowiednio 2,378–2,430 m/s i 1,261–1,328 m/s, przy czym fale najszybciej propagowały w próbce wyciętej równolegle do uwarstwienia. Uzyskane współczynniki anizotropii poprzecznej K i azymutalnej A bliskie jedności oraz parametry Thomsena ε, γ, δ, zbliżone do zera, pozwalają stwierdzić, że blok węgla charakteryzował się niewielką anizotropią spowodowaną warstwowaniem (laminacją) poziomym oraz mikropęknięciami, zgodnymi z kierunkiem warstwowania. Zostały również wyznaczone dynamiczne moduły sprężystości, których przedziały wartości odpowiadają danym literaturowym. Niskie moduły Younga (5,3–5,7 GPa) oraz wysokie współczynniki Poissona (0,29–0,30) sugerują, że omawiana próbka węgla powinna być zaliczana do skał o niskiej podatności na hydrauliczne szczelinowanie (wskaźnik brittleness 22,7–23,9%). Jednakże duża ilość spękań oraz słaba zwięzłość próbki, sprzyjające otwieraniu się szczelin podczas zabiegu, pozwalają stwierdzić, że ta skała nie powinna być traktowana jako plastyczna w klasycznym tego słowa rozumieniu.
A growing interest in unconventional gas resources including coal bed methane (CBM) has been observed in Poland in recent years. CBM resources require hydraulic fracturing to gain the hydrocarbons. Elastic parameters of the resource rock are one of the keys to effective fracking. If the deposits are anisotropic, these parameters may vary depending on the direction of the measurement. This paper describes ultrasonic laboratory measurements of coal core samples from Upper Silesian Coal Basin, conducted in order to designate Thomsen anisotropy parameters. The tests were carried out using Vernik method (three core plugs: parallel, perpendicular and at 45° angle to VTI symmetry axis). Measurements were conducted at ambient temperature and confining pressure of 10 MPa. The velocities of the P – and S – wave fell within the range from 2.378 to 2.430 m/s and from 1.261 to 1.328 m/s, respectively. The velocities of P – and S – waves were the highest in parallel sample and the lowest in perpendicular plug. Obtained anisotropy factors K and A close to unity and Thomsen parameters close to zero let us state weak anisotropy caused probably by bedding (lamination) and microcracks along to the lamination. Dynamic elastic moduli were also calculated from velocities. Significantly low values of Young’s modulus (5.3–5.7 GPa), and high values of Poisson’s ratio (0.29–0.30) indicate that this sample should be considered as a hard to frack rock (brittleness index 22.7–23.9%). The large number of cracks in the samples facilitates, however, opening of the inducted fractures during treatment. This allows us to state that this rock should not be treated as typical plastic rock in classical meaning.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2019, 75, 11; 700-707
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Research Project: “Design, environmental impact and performance of energized fluids for fracturing oil and gas reservoir rocks of Central Europe” (ENFLUID) – assumptions, evolution and results
Projekt badawczy: ”Projektowanie, wpływ na środowisko i skuteczność działania energetyzowanych cieczy do szczelinowania skał zbiornikowych ropy i gazu Europy Środkowej” (ENFLUID) – założenia, przebieg i rezultaty

Autorzy:

Lutyńska, S.
Turek, M.
Hamouda, A. A.
Cicha-Szot, R.
Leśniak, G.
Kasza, P.
Wilk, K.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835237.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

hydraulic fracturing
unconventional gas reservoirs
flowback water
gas-rock-water interactions
szczelinowanie hydrauliczne
niekonwencjonalne złoża gazu
płyn zwrotny
interakcje woda-skała-gaz

Opis:

The main goal of the project, realized by the Silesian University of Technology (as the Project Promotor), Oil and Gas Institute – National Research Institute and University of Stavanger, was the development of energized fracturing fluids for use in oil and gas reservoir formations in Central Europe. Transferring the American or foreign experience was not the solution, and already known methods may require modification or development. This has become important in the case of European gas shales, reservoir potential of which were the subject of intensive diagnosis when the project was launched. Within the framework of the project, composition of energized fracturing fluid for work in different formations of Central Europe was designed, mutual interactions between the fluids and the fractured rock were defined, the effects of energized fluids application on the geochemistry of the formation in the short and in the long-term were determined and the methods of treatment and recycling of flowback water were proposed. The project was focused on innovative technology, allowing for an efficient development of conventional and unconventional gas reservoirs, combined with maximum reduction of the negative impact of this process on the natural environment. The project also facilitated the strengthening and sharing of knowledge based on the fields of research and technological topics and issues of unconventional shale reservoirs.
Głównym celem projektu „ENFLUID”, realizowanego przez Politechnikę Śląską (w roli Koordynatora), Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy oraz Uniwersytet Stavanger, było opracowanie optymalnego składu energetyzowanych cieczy szczelinujących, przydatnych do zastosowania w złożowych formacjach ropy i gazu Europy Środkowej. W tych specyficznych warunkach bezpośrednia adaptacja technologii i doświadczeń zagranicznych nie jest właściwym rozwiązaniem, a znane metody szczelinowania mogą wymagać modyfikacji lub rozwinięcia. Ma to szczególne znaczenie w przypadku łupków gazonośnych, których potencjał złożowy jest przedmiotem intensywnego rozpoznania. W ramach projektu opracowano skład energetyzowanych cieczy szczelinujących odpowiednich do zastosowania w różnych formacjach złożowych, zdefiniowano wzajemne interakcje pomiędzy cieczami a skałą poddawaną szczelinowaniu, określono jakie są skutki stosowania energetyzowanych cieczy szczelinujących na środowisko geochemiczne formacji w krótkim i długim okresie czasu oraz zaproponowano metody neutralizacji oraz recyklingu płynów zwrotnych ze szczelinowania. Realizacja projektu pozwoliła na stworzenie innowacyjnej technologii, ukierunkowanej na efektywne wykorzystanie konwencjonalnych i niekonwencjonalnych złóż gazu i ropy zamkniętych w formacjach złożowych Europy Środkowej, przy równoczesnej minimalizacji negatywnego wpływu tego procesu na środowisko naturalne.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2018, 74, 6; 479-483
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Impact of hydraulic fracturing operations of coal seams on the acoustic climate
Oddziaływanie na klimat akustyczny zabiegów hydraulicznego szczelinowania pokładów węgla kamiennego

Autorzy:

Siemek, Jakub
Łukańko, Łukasz
Macuda, Jan
Maruta, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/218739.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

metan pokładów węgla
CBM
otwory wiertnicze
hydrauliczne szczelinowanie
emisja hałasu
mapa hałasu
coal seams
drilling wells
hydraulic fracturing
noise emission
noise map

Opis:

In Poland, the economic use of methane from coal seams has been recognized as one of the objectives of the „Energy Policy of Poland until 2030“. In Poland at the Upper Silesian Coal Basin, reconnaissance operations were initiated to collect methane from coal seams using drilling wells and hydraulic fracturing operations. During these operations, noise emission can have a significant impact on the environment. In order to limit the negative impact of noise, well pads are usually located in undeveloped areas. However, in the European Union, the majority of hard coal deposits from which methane can be extracted are located in areas with a high population density. This article presents the results of noise measurements carried out during hydraulic fracturing operations of coal seams and the results of calculations of the equivalent sound level during the daytime. Based on the analysis of noise emission, some recommendations are given regarding the location of planned new well pads in highly urbanized areas in order to meet the applicable standards of noise protection.
W Polsce ekonomiczne wykorzystanie metanu z pokładów węgla zostało uznane za jeden z celów “Polityki energetycznej Polski do 2030 roku”. W ostatnich latach powrócono do prac badawczych nad pozyskaniem metanu z pokładów węgla przy wykorzystaniu otworów wiertniczych realizowanych z powierzchni i hydraulicznego szczelinowania węgla. Takie prace prowadzone na szeroką skalę mogą mieć istotny wpływ na środowisko, a zwłaszcza na zmianę klimatu akustycznego w rejonie wiertni. Problem ten nabiera szczególnego znaczenia zwłaszcza przy realizacji prac poszukiwawczych w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW), gdzie złoża węgla kamiennego zlokalizowane są w obszarach o wysokim stopniu zurbanizowania. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów hałasu wykonanych podczas hydraulicznego szczelinowania pokładów węgla w rejonie GZW. Prace te były realizowane w porze dziennej przy wykorzystaniu sześciu wysokociśnieniowych pomp o mocy akustycznej 110 dB oraz jednego blendera o mocy akustycznej 105 dB. Czas trwania zabiegu hydraulicznego szczelinowania wynosił 3 h. Pomiary hałasu wykonano zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, przy pomocy analizatora firmy NORSONIC typ. Nor – 121 z użyciem korelacji spektralnej typu A oraz ze stałą czasową F. Wszystkie pomiary zostały wykonane na wysokości 1,5 m n.p.t., w dniach bez opadów atmosferycznych, w temperaturze otoczenia powyżej 5°C i z założoną na mikrofon osłoną przeciwwietrzną. Przed rozpoczęciem zabiegu oraz po jego zakończeniu zostały wykonane pomiary tła akustycznego. Na podstawie analizy wyników pomiarów hałasu oraz wykonanego modelowania jego rozprzestrzenienia wykonano mapy akustyczne dla rejonu wiertni.

Źródło:

Archives of Mining Sciences; 2019, 64, 1; 51-64
0860-7001

Pojawia się w:

Archives of Mining Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Prace rozpoznawcze dotyczące gazu z łupków : wyniki terenowych badań środowiskowych
Shale gas exploration : the results of environmental field studies

Autorzy:

Kantor, M.
Konieczyńska, M.
Lipińska, O.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2075339.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

badania terenowe
gaz łupkowy
wpływ środowiska
szczelinowanie
studnia głębinowa
badania kompleksowe
field studies
shale gas
environmental impact
hydraulic fracturing
well pad
comprehensive research

Opis:

At the beginning of 2015 a research study, which covered the main unconventional hydrocarbon (shale gas) basins in Poland, was completed. The study was coordinated by the General Directorate for Environmental Protection. Field studies and analysis were carried out by the consortium led by Polish Geological Institute – National Research Institute, in collaboration with University of Science and Technology AGH in Cracow and Gdañsk University of Technology. Seismometric monitoring was conducted by the Central Mining Institute. The involvement of more than 60 specialists with interdisciplinary knowledge and international experience has provided high-quality results. The aim of the study was to analyze environmental impact of shale gas exploration, taking into account differentiated geological, geoenvironmental, land use, and technological data. The scope of the study included, among others: the groundwater and surface water, landscape, nature conservation forms, soil, noise and ambient air. The study was performed in 7 exploration areas around 7 different wells and included environment baseline study. The results show that there is no long-lasting, significant impact of shale gas exploration on the environment.

Źródło:

Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 7; 404--409
0033-2151

Pojawia się w:

Przegląd Geologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Assessment of disposable groundwater resources for hydraulic fracturing of gas shales in the Lublin Basin (eastern Poland)
Ocena dyspozycyjnych zasobów wód podziemnych do szczelinowania łupków gazonośnych w Basenie Lubelskim (wschodnia Polska)

Autorzy:

Duda, R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/215928.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Tematy:

water resources
groundwater
aquifers
hydraulic fracturing
shale gas
Lublin Basin
Polska
zasoby wód
wody podziemne
poziomy wodonośne
szczelinowanie
gaz łupkowy
basen lubelski
Polska

Opis:

This paper assesses the groundwater resources for hydraulic fracturing of gas shales in the Lublin Basin in 2030. Such evaluations are useful for gas concession holders who plan the magnitude and schedule of gas production. In order to determine the disposable groundwater resources, a water management balance model was developed. The data from the balance and forecast of groundwater resources for 2030 in the Vistula River Basin were used as basic input data. The model accounts for the following specific factors determining the quantity of water resources in prospective gas exploitation areas: reduced groundwater recharge due to climate changes, unregistered water usage by individual households, demand for water associated with shale gas mining development, and the rate of water utilization for fracturing or returned to hydrological circulation. The extent to which these factors will affect the resources available in 2030 is uncertain. The study therefore analysed two environmental scenarios – a moderately rigorous and a rigorous one – assuming major climate change effects and a radical increase in the demand for water. Disposable water resources were determined for 12 separate balance zones in accordance with groundwater bodies (GWB) or their subsections located in the research area. This prediction refers to groundwater resources without stratigraphic division into aquifers. [...]
W pracy dokonano prognozy zasobów wód podziemnych do wykorzystania w celu szczelinowania łupków gazonośnych w obszarze Basenu Lubelskiego w 2030 r. Jest to przydatne właścicielom koncesji na eksploatację gazu do planowania wielkości i harmonogramu wydobycia. W celu określenia dyspozycyjnych zasobów wód opracowano model bilansu wodno-gospodarczego, do którego jako podstawowe dane wejściowe wykorzystano dane z bilansu i prognozy zasobów wód podziemnych dla 2030 r. w dorzeczu Wisły. W modelu uwzględniono specyficzne czynniki determinujące wielkość zasobów wody na obszarach perspektywicznej eksploatacji gazu: zmniejszenie zasilania wód podziemnych w wyniku zmian klimatu, nierejestrowany pobór wody w gospodarstwach indywidualnych, zapotrzebowanie na wodę związane z rozwojem górnictwa gazu łupkowego i stopnień zwrotu do obiegu hydrologicznego wody, wykorzystanej do szczelinowania. W celu uwzględnienia niepewności stopnia oddziaływania tych czynników w 2030 r., model wykonano dla dwóch scenariuszy: umiarkowanie rygorystycznego ekologicznie i rygorystycznego ekologicznie, zakładającego duże skutki zmian klimatu i radykalne zwiększenie zapotrzebowania na wodę. Zasoby dyspozycyjne wód określono dla wydzielonych 12 stref bilansowych, zgodnych obszarowo z Jednolitymi Częściami Wód Podziemnych lub ich fragmentami znajdującymi się w obszarze badań. Prognoza dotyczy zasobów wód podziemnych bez stratygraficznego rozdziału na poziomy wodonośne. [...]

Źródło:

Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 4; 79-96
0860-0953

Pojawia się w:

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Metoda udarowego hydraulicznego szczelinowania górotworu za pomocą strzelań odpalanych w otworach wypełnionych wodą pod ciśnieniem w aspekcie zwalczania zagrożenia tąpaniami
The method of percussive hydraulic fracturing of rock mass with blasting fired in blastholes filled with water under pressure from the point of view of reducing rock-bump hazard

Autorzy:

Krawiec, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/350154.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

hydrauliczne szczelinowanie skał
zapobieganie wstrząsom
aktywne metody ograniczania wstrząsów
hydraulic fracturing of rock mass
rock-bump prevention
reducing rock-bump hazard with active methods

Opis:

Wszystkie metody zwalczania tąpań stosowane w naszych kopalniach węgla kamiennego są ważne i aktualne i jako takie powinny być stale i konsekwentnie rozwijane oraz doskonalone w oparciu o najnowsze osiągnięcia nauki i techniki górniczej w tym zakresie. Dotyczy to w szczególności zwalczania tąpań metodami aktywnymi. Omówiono dość szczegółowo wybrane uwagi do metody aktywnego zwalczania tąpań za pomocą strzelań wstrząsowych i wtłaczania wody pod ciśnieniem w górotwór, wskazując na ich małą skuteczność i niezawodność. Stąd autor opracowania zaproponował radykalne rozwiązanie tego problemu poprzez agresywne zwiększanie oddziaływania środkami technicznymi na górotwór. Cel ten osiągnięto przez połączenie w jedną całość wykonawczą dwóch metod aktywnego zwalczania tąpań, dotychczas stosowanych oddzielnie, tj. strzelań wstrząsowych i wtłaczania wody pod ciśnieniem. Powstałą w ten sposób oryginalną metodę aktywnego zwalczania tąpań nazwano "metodą udarowego hydraulicznego szczelinowania górotworu za pomocą strzelań odpalanych w otworach wypełnionych wodą pod ciśnieniem". Opisano dość dokładnie, na czym polega i jaka jest istota i mechanizm tej metody. Omawiana metoda zastosowana w aspekcie odmetanowania pokł. 501/510 w KWK "Wesoła" dała rewelacyjny wynik, a mianowicie pozwoliła uzyskać 15-krotny wzrost wypływu metanu z otworu odmetanowującego przy zachowaniu stałych warunków w czasie prowadzenia eksperymentu.
All methods of reducing rock-bump hazard in our coalmines are important and up-to-date and as such should be permanently and consistently developed and improved using the latest achievements in science and mining technology in this field. This applies particulary to combating rock-bump with active methods. The author discussed in details selected comments on methods of active rock-bump hazard reduction with shock blasting and infusion of water under pressure into the rock mass indicating their low effectiveness and reliability. Hence, the author proposed radical solution of this problem consisting in aggressive increase of applying technical means to rock mass. This aim was achieved by combining into one procedure two methods of active rock-bump hazard reduction that were used separately so far, that is shock blasting and forcing water under pressure. The original method of active reduction of rock-bump hazard established in this way was called the method of percussive hydraulic fracturing of rock mass with blasting fired in blast holes filled with water under pressure. The essence and mechanism of this method were described in details. The method under discussion applied for methane drainage of the seam 501/510 in ,,Wesoła" Coal Mine produced sensational results, that is fifteen fold increase of methane emission from methane drainage borehole, keeping the same conditions during the time of conducting the experiment. Therefore the author of this paper proposes to apply this method also to reducing rock-bump hazards.

Źródło:

Górnictwo i Geoinżynieria; 2005, 29, 3; 9-16
1732-6702

Pojawia się w:

Górnictwo i Geoinżynieria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Magnetic markers use for monitoring of environmental pollution caused by fracturing fluids during shale gas exploitation
Zastosowanie markerów magnetycznych do monitoringu zanieczyszczenia środowiska płynem szczelinującym podczas eksploatacji gazu łupkowego

Autorzy:

Bogacki, J.
Zawadzki, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/104473.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza

Tematy:

magnetic marker
shale gas
hydraulic fracturing
environmental pollution
magnetometric method
magnetic susceptibility
marker magnetyczny
gaz łupkowy
szczelinowanie hydrauliczne
zanieczyszczenie środowiska
metoda magnetometryczna
podatność magnetyczna

Opis:

Magnetic materials may be added to the fracturing fluid, as the magnetic marker allowing to determine the range and efficiency of hydraulic fracturing. The application of appropriate magnetic markers can significantly improve the efficiency of shale gas extraction. There are, however, other important benefits of magnetic markers use, involving the monitoring of environmental pollution, during gas extraction with above mentioned method. However, with the rapid increase in amount of shale gas extracted using hydraulic fracturing method, there are also credible reports on the possibility of groundwater or the soil pollution. Thus, it is necessary to apply enhanced methods, to effectively detect any fracturing fluid leakage. The use of magnetic markers gives such opportunities. In case of leakage and consequently the fracturing fluid pollution, magnetic markers are placed into the soil environment. The presence of pollutants in soil can be detected using a number of standard chemical methods, but magnetometric ones, which are much faster and cheaper deserve special attention, because they enable in-situ detection of the magnetic marker in fracturing fluid leakage. This article discusses the above-mentioned issues based on the literature review, the knowledge and experience of the authors.
Materiały magnetyczne dodawane do płynu szczelinującego jako marker magnetyczny, mogą w procesie szczelinowania hydraulicznego pełnić dodatkowe funkcje, oprócz umożliwienia określenia zasięgu szczelin w skałach złożowych wytwarzanych w tym procesie. Ocenia się, że zastosowanie odpowiednich markerów magnetycznych może znacznie poprawić wydajność wydobycia gazu łupkowego. Istnieją jednakże inne, istotne korzyści z zastosowania markerów magnetycznych, polegające na monitoringu zanieczyszczenia środowiska w trakcie wydobycia gazu łupkowego omawianą metodą. Niestety, wraz z gwałtownym wzrostem ilości wydobywanego gazu łupkowego, z zastosowaniem metody szczelinowania hydraulicznego, pojawiły się również wiarygodne doniesienia o możliwości zanieczyszczenia wód podziemnych lub gleby, w trakcie tego procesu. Konieczne jest więc zastosowanie skutecznych metod wykrywania potencjalnego wycieku płynu szczelinującego. Stosowanie markerów magnetycznych daje takie możliwości. W przypadku wystąpienia wycieku i w konsekwencji zanieczyszczenia środowiska płynem szczelinującym, również markery magnetyczne zostają wprowadzone do środowiska gruntowego. Obecność zanieczyszczeń w gruncie można stwierdzić za pomocą wielu standardowych metod chemicznych. Ze względu na znaczną czasochłonność i kosztochłonność bezpośrednich metod laboratoryjnych, na uwagę zasługują znacznie szybsze i tańsze metody magnetometryczne, które pozwalają na łatwe, in-situ, wykrycie markera magnetycznego w ewentualnym wycieku. W artykule omówione zostaną wspomniane powyżej zagadnienia na podstawie przeglądu literaturowego oraz wiedzy i doświadczenia autorów.

Źródło:

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 2/I; 59-70
2300-5130
2300-8903

Pojawia się w:

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Wybrane aspekty środowiskowe, ekonomiczne i społeczne produkcji gazu łupkowego – przegląd literatury
Review of environmental, economic and social aspects of shale gas production

Autorzy:

Tokarz, A.
Burchart-Korol, D
Nowak, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/164655.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa

Tematy:

gaz łupkowy
gaz niekonwencjonalny
szczelinowanie hydrauliczne
emisja gazów cieplarnianych
shale gas
unconventional gas
hydraulic fracturing
injection
water
greenhouse gas emissions
life cycle of shale gas production technology

Opis:

Artykuł stanowi przegląd najważniejszych kwestii związanych ze wszystkimi aspektami zrównoważonego rozwoju (środowiskowego, ekonomicznego i społecznego) podczas produkcji gazu łupkowego. Duża część artykułu poświęcona jest kwestii bezpieczeństwa prowadzonego procesu na środowisko i zdrowie ludzkie. W pracy przedstawiono porównanie emisji gazów cieplarnianych na wszystkich etapach produkcji gazu łupkowego z emisjami generowanymi podczas konwencjonalnego wydobycia gazu ziemnego i węgla kamiennego. Dodatkowo szczególną uwagę poświęcono ocenie ekonomicznej technologii w odniesieniu do kosztów generowanych podczas tradycyjnego wydobycia surowców.
This paper presents an overview of key issues related to all aspects of sustainable development (environmental, economic and social) during shale gas production. A large part of the paper is focused on safety of the process in respect of ecology and human health. The paper presents also a comparison of greenhouse gas emissions at all stages of the production of shale gas with emissions generated during conventional natural gas and coal production. In addition, special attention was paid to the economic assessment of the technology in relation to costs generated during traditional extraction of raw materials.

Źródło:

Przegląd Górniczy; 2014, 70, 10; 137-146
0033-216X

Pojawia się w:

Przegląd Górniczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Environmental risks of shale gas production from gas-bearing area of Ukraine
Zagrożenia dla środowiska od procesów wydobycia gazu łupkowego z gazonośnych obszarów Ukrainy

Autorzy:

Kalinichenko, A.
Kopishynska, O.
Kopishynskyy, A.
Kalinichenko, O.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/357188.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Śląska

Tematy:

źródła energii
gaz łupkowy
erozja gleby
zanieczyszczenia wód gruntowych
szczelinowanie hydrauliczne
wiercenie poziome
strefy szczelinowania
badania geologiczne
energy resources
shale gas
soil erosion
pollution of groundwater
hydraulic fracturing
horizontal drilling
fracturing zones
geological research

Opis:

The article reveals the problem of shortage of natural gas in Ukraine as one of the key factors of national energy security. The present states of the fuel and energy sectors, the reasons for shortages of natural gas of domestic production and the perspectives of alternative gas extraction from shale are analyzed. The problems, environmental threats and risks associated with the prospects of development of alternative shale gas sources on the basis of detailed analysis of its production technologies are described. The comparison with the experience of shale gas extraction in the United States, where the technology was used for the first time, and with the consequences of violations of environmental safety is performed.
Artykuł ukazuje problem niedoboru gazu ziemnego na Ukrainie jako jeden z kluczowych czynników bezpieczeństwa energetycznego kraju. Analizowany jest obecny stan sektorów paliwa i energii oraz przyczyny niedoboru gazu ziemnego w produkcji krajowej i perspektywy wydobycia gazu z alternatywnych łupków. Opisane są problemy i zagrożenia środowiskowe, oraz zagrożenia związane z perspektywami rozwoju alternatywnych źródeł gazu łupkowego na podstawie szczegółowej analizy jego technologii produkcji. Przedstawiono porównanie z doświadczeniem wydobycia gazu łupkowego w Stanach Zjednoczonych, gdzie technologia została wykorzystana po raz pierwszy, oraz ze skutkami naruszenia bezpieczeństwa ekologicznego.

Źródło:

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2015, 17, 3; 73-78
1733-4381

Pojawia się w:

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Key factors in shale gas modeling and simulation
Modelowanie i symulacja niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego z łupków - kluczowe parametry

Autorzy:

Klimkowski, Ł.
Nagy, S.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/218884.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

gaz z łupków
gaz niekonwencjonalny
symulacja numeryczna
szczeliny hydrauliczne
wydobycie gazu
stymulacja
szczelinowanie hydrauliczne
kluczowe parametry
sweet spot
Blue Gas
shale gas
unconventional gas
reservoir simulation
hydraulic fractures
shale gas extraction
stimulation
hydraulic fracturing
key parameters

Opis:

Multi-stage hydraulic fracturing is the method for unlocking shale gas resources and maximizing horizontal well performance. Modeling the effects of stimulation and fluid flow in a medium with extremely low permeability is significantly different from modeling conventional deposits. Due to the complexity of the subject, a significant number of parameters can affect the production performance. For a better understanding of the specifics of unconventional resources it is necessary to determine the effect of various parameters on the gas production process and identification of parameters of major importance. As a result, it may help in designing more effective way to provide gas resources from shale rocks. Within the framework of this study a sensitivity analysis of the numerical model of shale gas reservoir, built based on the latest solutions used in industrial reservoir simulators, was performed. The impact of different reservoir and hydraulic fractures parameters on a horizontal shale gas well production performance was assessed and key factors were determined.
W celu udostępnienia zasobów gazu ziemnego ze złóż łupkowych i maksymalizacji wydajności horyzontalnych odwiertów eksploatacyjnych stosowane jest wielostopniowe szczelinowanie hydrauliczne. Modelowanie efektów stymulacji oraz przepływu płynów w ośrodku o ekstremalnie niskiej przepuszczalności jakim jest skała łupkowa różni się znacznie od modelowania złóż konwencjonalnych. W związku ze złożonością zagadnienia występuje znaczna ilość parametrów mających wpływ na przebieg wydobycia. Dla lepszego zrozumienia specyfiki złóż niekonwencjonalnych konieczne jest określenie wpływu poszczególnych parametrów na całość procesu wydobycia gazu oraz identyfikacja tych o największym znaczeniu. W efekcie może się to przełożyć na projektowanie bardziej efektywnego sposobu udostępnienia zasobów gazu ze złóż łupkowych. W ramach niniejszego opracowania przeprowadzono analizę wrażliwości numerycznego modelu symulacyjnego złoża gazu z łupków zbudowanego w oparciu o najnowsze rozwiązania stosowane w prze mysłowych symulatorach złożowych. W wyniku tej analizy określono parametry o kluczowym wpływie na przebieg eksploatacji i maksymalizację wydobycia gazu ze złoża.

Źródło:

Archives of Mining Sciences; 2014, 59, 4; 987-1004
0860-7001

Pojawia się w:

Archives of Mining Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Field experiment of destress hydraulic fracturing for controlling the large deformation of the dynamic pressure entry heading adjacent to the advancing longwall face
Badania terenowe nad procesem odprężania przy szczelinowaniu hydraulicznym w celu zapobiegania powstawaniu odkształceń pod wpływem ciśnienia eksploatacyjnego w chodnikach sąsiadujących z wyrobiskiem ścianowym

Autorzy:

Huang, Bingxiang
Zhao, Xinglong
Ma, Jian
Sun, Tianyuan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/218762.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

chodnik sąsiadujący bezpośrednio z eksploatowanym wyrobiskiem ścianowym
ciśnienie dynamiczne w chodniku
odkształcenia
szczelinowanie kierunkowe
przemieszczenie oddziaływania naprężeń
entry heading adjacent advancing coal face
dynamic pressure entry
large deformation
directional hydraulic fracturing
stress transfer

Opis:

Influenced by the dynamic pressure of the front abutment pressure and the lateral abutment pressure, large deformation of surrounding rock occurs advancing working face in the entry heading adjacent to the active longwall mining face. Based on the cause analysis of entry large deformation, a new technology was put forward to solve the problem, and the designing method of drilling hole parameters for directional hydraulic fracturing was formed. Holes are drilled in the entry or in the high drainage entry to a certain rock layer over the adjacent working face, hydraulic cutting or slotting at the bottom of a borehole were also applied in advance to guide the hydraulic fractures extend in expected direction, through which the hard roof above the coal pillar can be cut off directionally. As a result, the stress concentration around the entry was transferred, and the entry was located in a destressing area. The field test at Majialiang coal mine indicates that the propagation length of cracks in single borehole is more than 15 m. After hydraulic fracturing, the large deformation range of the entry is reduced by 45 m, the average floor heave is reduced by 70%, and the average convergence of the entry’s two sides is reduced by 65%. Directional hydraulic fracturing has a better performance to control the large deformation of the dynamic pressure of the entry heading adjacent to the advancing coal face. Besides, it can improve the performance of the safety production.
Gwałtowne zmiany ciśnienia eksploatacyjnego prowadzić mogą do znacznych odkształceń skał otaczających ścianę wydobywczą oraz pobliskich odcinków chodników. W oparciu o analizę przyczyn powstawania tego typu odkształceń, opracowano nową technologię w celu rozwiązania problemu i zaproponowano metodę odpowiedniego projektowania otworów wiertniczych dla kierunkowego prowadzenia operacji szczelinowania hydraulicznego. Otwory wiercone są w chodniku głównym i w chodniku odprowadzającym docierając na głębokość aż do warstwy skalnej bezpośrednio sąsiadującej z eksploatowanym wyrobiskiem. Proponuje się również wykonanie nacięć lub żłobień w dolnej części otworu tak, by skutecznie kontrolować proces powstawania i propagacji szczelin i nadać im pożądany przebieg, w ten sposób umożliwiając kierunkowe wrębienie stropu. W rezultacie punkt koncentracji naprężeń wokół chodnika zostaje przemieszczony, zaś sam chodnik znajdzie się w strefie odprężania. Badania terenowe prowadzone w kopalni węgla Majialiang wykazały, że długość propagujących szczelin w pojedynczym otworze wyniosła 15 m. Po zakończeniu szczelinowania hydraulicznego, zakres odkształceń chodnika zredukowano o 45 m, zaś średnie pęcznienie spągu zmniejszyło się o 70%; średnia konwergencja warstw skalnych z dwóch stron chodnika zmniejszyła się o 65%. Szczelinowanie kierunkowe umożliwia skuteczniejsze zapobieganie powstawaniu odkształceń pod wpływem ciśnienia dynamicznego w chodniku sąsiadującym bezpośrednio z eksploatowanym wyrobiskiem ścianowym . Ponadto, metoda ta przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa pracy.

Źródło:

Archives of Mining Sciences; 2019, 64, 4; 829-848
0860-7001

Pojawia się w:

Archives of Mining Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Technologiczne i środowiskowe aspekty wykorzystywania wody w procesie wydobycia gazu łupkowego
Water utilization in terms of technological and environmental processes of shale gas exploitation

Autorzy:

Klimkiewicz, A.
Korczak, K.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/340929.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Główny Instytut Górnictwa

Tematy:

gaz łupkowy
wydobycie gazu
szczelinowanie hydrauliczne
woda
gospodarka ściekowa
ścieki przemysłowe
oddziaływanie
środowisko naturalne
aspekt technologiczny
aspekt środowiskowy
shale gas
exploitation
hydraulic fracturing
water
waste water management
impact
environment
technological aspect
environmental aspect

Opis:

W artykule omówiono wykorzystanie wody w procesie wydobycia gazu łupkowego, przedstawiając dane bilansowe oraz zmiany jej parametrów chemicznych, wynikające z przebiegu procesu szczelinowania. W procesie szczelinowania hydraulicznego, który jest podstawowym etapem rozpoczynającym eksploatację gazu łupkowego, zużywa się znaczne ilości wody. Po jego zakończeniu pozostaje około 15-25% płynnego odpadu, który wymaga unieszkodliwienia. W artykule przeanalizowano stosowane kierunki zagospodarowania ścieków przemysłowych (ciekłych odpadów), z uwzględnieniem polskich uwarunkowań. Autorzy oparli się głównie na informacjach dotyczących szczelinowań przeprowadzonych w USA, jak również na pierwszych krajowych doświadczeniach związanych z udostępnianiem i eksploatacją gazu łupkowego. Zaawansowana technologia szczelinowania, służąca eksploatacji gazu z głębokich struktur skalnych (ponad 1000 m p.p.t.) ma potencjalny wpływ na środowisko wodne. Niezmiernie istotne jest rozpoznanie zagrożeń oraz identyfikacja elementów środowiska podlegających presji. Ze względu na planowaną skalę udostępnienia zasobów gazu łupkowego w Polsce, ważne jest opracowanie i stosowanie technologii eksploatacji bezpiecznych dla środowiska.
This article discusses the role of water in the shale gas production, presented its balance sheet, changes in chemical composition during the process and possible ways of its development, also in Polish conditions. The authors relied mainly on data from studies in the U.S., as well as on the first national experiences related to the operation of gas and its impact on the environment. Into operation of shale gas is advanced technology, mainly based on the hydraulic fracturing, the application of which results in some degree the impact on the environment. It is therefore important to identify potential hazards and to identify elements of the environment under pressure. Since the hydraulic fracturing process consumes considerable amounts of water and produces a certain amount of waste it is important to the way they are managed.

Źródło:

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2012, 3; 43-54
1643-7608

Pojawia się w:

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Feasibility analysis of groundwater abstraction for gas shale fracturing in the Lublin Basin (Eastern Poland)
Ocena możliwości poboru wód podziemnych do szczelinowania łupków gazonośnych w Basenie Lubelskim (wschodnia Polska)

Autorzy:

Duda, R.
Macuda, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/963985.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

groundwater
water supply
hydraulic fracturing
water-bearing capacity
specific capacity
Lublin Cretaceous
Lublin Basin
shale gas
wody podziemne
zaopatrzenie w wodę
szczelinowanie skał
wodonośność
wydajność jednostkowa
kreda lubelska
basen lubelski
gaz łupkowy

Opis:

Natural gas extraction from shale rock necessitates hydraulic fracturing of rocks, which involves large amounts of fracture fluids made of 90.5% of water. The authors focus on feasibility of groundwater abstraction for the purpose of applying fracture fluids in wells of the Lublin Basin – area of perspective unconventional gas exploitation from the Ordovician and the Silurian shales. These data refer to the expected specific capacity of wells abstracting groundwater from main useful aquifers. Specific capacity of a well (q) belongs to high-certainty empirical parameters, characterizing water-bearing capacity of rocks at a regional scale. The spatial evaluation of q was based on respective data coming from 7 sheets of the Hydrogeological Map of Poland (scale 1:200,000) covering research area. Specific capacity q was calculated for wells abstracting water from the Upper Cretaceous, Tertiary and Quaternary aquifers in areas presented on particular sheets of the map. Authors determined the variability distribution and the cumulative probability plots of q values, indicating a range which corresponded to a sum of standard deviation (SD) above and below median (X–), i.e. X– ± 1SD. On the total the interval included 68.2% of data. The results reveal that 0.6 ≤ q ≤ 40 m3h–1 per 1 meter of drawdown for the Upper Cretaceous rocks in the eastern part of the area, and 1.1 ≤ q ≤ 110 m3h–1 per 1 meter in the western part, being a result of more intense fracturing and fissuring. Owing to the scarcity of data, q values of wells screened at the Tertiary and Quaternary aquifers are given jointly for the whole area: 0.8 ≤ q ≤ 20 and 1.0 ≤ q ≤ 10 m3h–1 per 1 meter, respectively. The obtained specific capacities are high. When the wells are properly designed, their discharges may reach about ca. 100 m3h–1.
Eksploatacja gazu ziemnego ze skał łupkowych wiąże się z wykonaniem w każdym poziomym odcinku otworu wielu zabiegów hydraulicznego szczelinowania skał. Zabiegi te realizowane są przy wykorzystaniu dużych ilości cieczy szczelinujących, które w 90.5% składają się z wody, 9.0% piasku właściwych parametrów technologicznych cieczy. Zapotrzebowanie na wodę do szczelinowania wzrasta wraz ze zwiększeniem zwięzłości i głębokości zalegania łupków gazonośnych. W związku z tym właściciele koncesji na eksploatację gazu ze skał łupkowych oczekują informacji o możliwościach poboru wód podziemnych w celu szczelinowania. W pracy przedstawiono ocenę realnych możliwości poboru wód podziemnych do przygotowania cieczy szczelinujących dla otworów eksploatacyjnych gazu niekonwencjonalnego w obszarze basenu lubelskiego, będącego rejonem perspektywicznej eksploatacji gazu z łupków ordowiku i syluru (dolny paleozoik). Możliwości poboru wody zbadano na podstawie oczekiwanych wydajności jednostkowych studni ujmujących wody głównego użytkowego poziomu wodonośnego (GUPW) w rejonie badań. GUPW na przeważającej części tego obszaru związany jest ze skałami górnej kredy – spękanymi marglami, kredą, opokami, wapieniami i gezami, a także utworami czwartorzędu i trzeciorzędu. Znajomość wartości wydatku jednostkowego umożliwia zaprojektowanie ujęcia stosownie do określonych potrzeb. Witczak et al. (1999) proponują przyjęcie wydatku jednostkowego studni (q), jako obiektywnej danej empirycznej cechującej się wysokim wskaźnikiem pewności, w celu charakterystyki wodonośności poziomów wodonośnych w skali regionalnej. Przestrzenną ocenę wartości q oparto na danych zestawionych w 7 arkuszach Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:200,000 (MHP). Dane dotyczyły q uzyskiwanych przy określonych maksymalnych depresjach poziomu wody. Obliczono q studni ujmujących wodę z GUPW w formacjach kredy górnej, trzeciorzędu i czwartorzędu, w granicach obszarów arkuszy MHP lub ich części znajdujących się w zasięgu obszaru badań (Fig. 1). Zanalizowano rozkłady zmienności i skumulowanej gęstości prawdopodobieństwa w celu uzyskania odpowiednich zakresów zmienności wartości q studni ujmujących wodę z badanych trzech formacji litostratygraficznych (Fig. 2, 3). Wyróżniono na wykresach zakres równy sumie jednego odchylenia standardowego (SD) powyżej i poniżej wartości mediany (X–), czyli X– ± 1SD. W tym przedziale zawiera się po 34.1% danych o wartościach odpowiednio: większych i mniejszych od mediany; łącznie przedział zawiera 68.2% danych. Na będących źródłem danych arkuszach MHP obejmujących obszar badań, ilość danych dotyczących studni ujmujących wodę z utworów czwartorzędu i trzeciorzędu zazwyczaj jest mniejsza niż 30. Wykonano więc zestawienie q także dla danych skumulowanych w odniesieniu do poszczególnych poziomów litostratygraficznych (Fig. 3b). Uzyskane wyniki w odniesieniu do skał kredy górnej wskazują, że analizowany obszar dzieli się na bardziej wodonośną część położoną na zachód od rzeki Wieprz, tj. w granicach arkuszy „Łuków”, „Lublin”, „Rzeszów” oraz słabiej wodonośną część położoną na wschód od tej rzeki, czyli w obszarach arkuszy „Włodawa”, „Chełm” i „Tomaszów Lubelski”. W zakresie X– ± 1SD w strefach występowania margli ilastych i kredy piszącej (część wschodnia obszaru) q zawierają się w przedziale 0.6 ≤ q ≤ 40 m3h–1 na 1 m depresji. W rejonach występowania opok, gez, margli i wapieni (część zachodnia) q jest w przedziale 1.1 ≤ q ≤ 110 m3h–1 na 1 m. Wartości q studni zafiltrowanych w utworach trzeciorzędu i czwartorzędu, za względu na małą ilość danych analizowano łącznie dla całego obszaru badań i stwierdzono, że zawierają się w przedziale X– ± 1SD odpowiednio 0.8 ≤ q ≤ 20 m3h–1 na 1m oraz 1.0 ≤ q ≤ 10 m3h–1 na 1m. Oprócz zmienności litologicznej, rozkład zmienności q w skali regionalnej w danym poziomie litostratygraficznym ma charakter lognormalny. Projektując studnie ujmujące wodę w obszarze badań z utworów kredy górnej zaleca się przyjmowanie wartości dolnej granicy przedziału zmienności X– ± 1SD zestawionych w Tabeli 1. Projektując ujęcia wody z utworów trzeciorzędu lub czwartorzędu, z uwagi na małą liczbę danych dotyczących tych poziomów w zasięgach arkuszy bedących źródłem danych, zaleca się przyjmowanie wartości dolnej granicy przedziału zmienności określonego dla danych połączonych ze wszystkich arkuszy (Tabela 1). Obliczenie przewidywanej wielkości poboru wód podziemnych pojedynczą studnią w granicach koncesji na eksploatację gazu łupkowego w Basenie Lubelskim można wykonywać na podstawie wartości q przedstawionych w pracy. Stwierdzone w wyniku badań wartości q są wysokie i gwarantują, przy prawidłowym zaprojektowaniu lokalizacji i budowy studni, uzyskiwanie wydajności od kilkudziesięciu do ponad 100 m3h–1 wody.

Źródło:

Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 303-312
0860-7001

Pojawia się w:

Archives of Mining Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce