Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "history of liturgy" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-28 z 28
Tytuł:
Liturgia katedry wrocławskiej według Liber ordinarius z 1563 roku : (Opole, Archiwum Diecezjalne, rkps nr M 1), Helmut Jan Sobeczko, Opole 1993
Autorzy:
Swastek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042070.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia liturgii
teologia liturgii
recenzja
history of liturgy
theology of liturgy
review
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1995, 64; 643-649
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łacińskie rękopisy liturgiczne zachowane jako palimpsesty. Katalog
Autorzy:
Suski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083204.pdf
Data publikacji:
2022-06-21
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Palimpsest
Catalogue
Liturgy
Manuscript
History of the Liturgy
Theology
of the Liturgy
Opis:
A palimpsest is a manuscript written on previously used writing material, from which the previous text has been erased, but it is legible thanks to the use of ultraviolet rays, digital cameras and new processing techniques. The liturgical palimpsests have survived most often in the form of larger or smaller fragments of old liturgical books, which have been dissected, dispersed and trimmed to a new format. They are valuable sources of knowledge for research in the field of worship history, especially the history of the ancient Gallic, Celtic and Mozarabic liturgies. The list of liturgical palimpsests provided in this catalogue includes the place of storage, the reference number of the codex, foglia with the original text (scriptura inferior), their current sizes, type of the liturgical book, time and the determined or probable place of its creation, and a bibliography with the publication (if any).
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 59, 1; 163-205
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Mystery of the Nativity according to "Liber de divinis officiis" by Rupert of Deutz OSB
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088022.pdf
Data publikacji:
2022-06-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
medieval liturgy
Nativity
history of the liturgy
salvation
allegory
theological monastic school
Opis:
The theological interpretation of liturgical texts and gestures presented by representatives of the German monastic school played an important role in the liturgy of the medieval era. Among its most important representatives was Rupert of Deutz OSB, who presented his views in Liber de divinis officiis. This article aims to show what the uniqueness of the Incarnation of the Son of God consists in according to Rupert of Deutz’s views, based on the example of the celebration of the Nativity. Particularly significant is his interpretation of Old Testament texts and images, and his reference of the Incarnation to the first day of creation. He presented his views not only based on liturgical customs but also according to the principles of medieval computistics.
Źródło:
Verbum Vitae; 2022, 40, 2; 535-550
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“A Precious Pearl.” On Liturgical Development
Autorzy:
Jurczak, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036368.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
history of the liturgy
development of the liturgy
liturgical reforms
Order of Preachers
Dominican rite
Opis:
Every liturgy grows. The liturgy of the Order of Preachers was no exception. In the 1200s, the friars faced the necessity to revise their customs, texts, and rituals. On the one hand, this situation shows how diverse the 13th-century Christianitas was, and on the other hand, it proved the presence of a desire for unity within the newly formed Order, a struggle to have all the members of the then-worldwide community pray according to the same form. The process leading to that “liturgical consensus” needed by the Preachers back in the 1200s resembles the axioms of the liturgical renewal in the 20th century. The article focuses on the history of the Dominican liturgical developments, highlighting the mindset of the 13th-century Friars Preachers facing changes in the area of prayer. In the context of debates surrounding the liturgy after Vatican II, the author provides a historical perspective in order to show similarities between both processes of liturgical renewal.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 8 English Online Version; 17-34
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie i historyczny rozwój pobożności pasyjnej w ujęciu Jerzego Józefa Kopcia CP
The origins and historic development of passion devotion in depiction of Jerzy Józef Kopeć CP
Autorzy:
Pękul, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469479.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
misterium paschalne
historia liturgii
liturgika
pobożność ludowa
pobożność pasyjna
paschal mystery
history of liturgy
liturgics
popular piety
passion devotion
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie wzajemnych relacji między liturgią a pobożnością ludową, szczególnie w okresie średniowiecza. To zwłaszcza w tym okresie nastąpiło rozbicie jedności misterium paschalnego w umysłach wiernych. Efektem przemian religijno-kulturowych dokonujących się w wiekach średnich było powstanie pobożności pasyjnej, mniej teologicznej, bardziej nastawionej na emocjonalne przeżywanie relacji z Chrystusem.
The main purpose of this article is to show the relationship between the liturgy and popular piety especially in the Middle Ages. Particularly at that time the unity of Paschal Mystery was broken up in the faithfull’s minds. Due to the religious and cultural changes in the medieval period the passion devotion was born as less theological form of experiencing the relationship with Jesus Christ focused more on its emotional aspect.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2016, 23; 191-200
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wydania średniowiecznych rękopisów liturgicznych typu Libri ordinarii
Editions of the Medieval Liturgical Manuscripts of the Type of Libri ordinarii
Autorzy:
Suski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432107.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
rękopis
Libri ordinarii
liturgia
księga liturgiczna
historia liturgii
Manuscript
Liturgy
Liturgical Book
History of the Liturgy
Opis:
Wydania średniowiecznych rękopisów liturgicznych typu libri ordinarii wskazują na wzrastające zainteresowanie tymi źródłami ze względu na ich znaczenie dla badań historycznych, tak w zakresie liturgii, jak i kultury okresu średniowiecza (muzyki, sztuki, architektury, obyczajowości). Księgi te powstawały na użytek zakonów i diecezji, a ich celem było unormowanie miejscowych zwyczajów w ramach roku liturgicznego. Libri ordinarii pojawiły się w połowie XI wieku, gdy już używano mszałów, brewiarzy i pontyfikałów, zaś ich rozwój trwał do Soboru Trydenckiego, który dokonał reformy liturgii. Najbardziej produktywnym czasem był wiek XIII i XIV.
The editions of medieval liturgical manuscripts of known as the libri ordinarii indicate a growing interest in these sources due to their importance for historical research, both in the field of the liturgy itself and of the culture of the Middle Ages (music, art, architecture, customs). These books were created for the use of religious orders and dioceses, and their purpose was to normalize the local customs within the frame of the liturgical year. Libri ordinarii appeared in the middle of the 11th century, when the missals, breviaries and pontificals were already in use, and their development continued until the Council of Trent, which reformed the liturgy. The most productive time were the 13th and 14th centuries.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 60, 2; 163-203
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proklamacja słowa Bożego podczas celebracji błogosławieństw według toruńskiego Libellus Benedictionum z 1691 roku
Proclaiming God’s Word during the Celebration of Blessings according to the Toruń Libellus Benedictionum of 1691
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040831.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Rytuał Rzymski
błogosławieństwa
dzieje liturgii w Polsce po Soborze Trydenckim
Roman Ritual
blessings
history of liturgy in Poland after the Trent Council
Opis:
Teksty biblijne zajmują ważne miejsce podczas celebracji sakramentów i sakramentaliów. Sobór Watykański II, dostrzegając potrzebę reformy liturgicznej, dowartościował znaczenie Pisma Świętego. Interesującym zagadnieniem pozostaje kwestia, na ile zasada dotycząca dowartościowania proklamacji słowa Bożego była obecna podczas celebracji błogosławieństw w dobie po Soborze Trydenckim? Odpowiedź na to pytanie niniejszym artykule została zaprezentowana na podstawie jednego z partykularnych rytuałów wydanych w Toruniu w 1691 r., noszącego tytuł Libellus Benedictionum et Exorcismorum, collectore R. P. Martino Cochem, capucino, Ex Rituali Romano, Agenda Moguntinensi, alisque probatis & approbatus Autoribus. Ad commodiorem usum adjectum est Rituale Francisc. Fr. Bernardi Sannig, Ord. S. Francisci Reform. diu & vehementer hactenus desideratum. Omnia ad praxin & ordinem tam Ecclesiasticorum quam Regularum Sacerdotum. Manuali Forma editum, Thorunii, Ex Officina Joh. Christ. Laureri MDCXCI. W prezentowanej księdze występuje wiele benedykcji, podczas których proklamowano teksty biblijne. Towarzyszyły one celebracji różnych błogosławieństw dotyczyących osób, miejsc, przed-miotów oraz pokarmów. Stanowi to istotną różnicę w porównaniu ze wzorcowym rytuałem wydanym po reformie trydenckiej. W błogosławieństwach zamieszczonych w Libellus Benedictionum w sumie w 16 miejscach występują perykopy z tekstów Starego i Nowego Testamentu oraz w 38 perykopy ewangelijne. Zestawiając te teksty i uwzględniając powtarzające się pośród nich w Libellus z Torunia statystykę tych tekstów można przedstawić w następującym porządku: ze Starego Testamentu uwzględniono 9 tekstów z ksiąg historycznych, 5 z ksiąg prorockich i 41 z Księgi Psalmów; z Nowego Testamentu przedkładano 31 perykop z Ewangelii – z czego 15 z Ewangelii św. Łukasza, 1 z Listu św. Jakuba oraz 1 z Apokalipsy. Libellus Benedictionum z 1691 r. jest świadkiem dowartościowania tekstów biblijnych podczas celebracji benedykcji jeszcze przed Soborem Watykańskim II.
Biblical texts have an important place during the celebration of sacraments and sacramentals. The Second Vatican Council, noticing the need of liturgical reform, raised the significance of the Holy Scriptures. The question to what degree the principle of raising the signi-ficance of God’s Word was present during the celebration of blessings at the time after the Trent Council remains an interesting issue. The answer to this question given in the present article is presented on the basis of one of the particular rituals published in Toruń in 1691, entitled Libellus Benedictionum et Exorcismorum, collectore R. P. Martino Cochem, capucino, Ex Rituali Romano, Agenda Moguntinensi, alisque probatis & approbatus Autoribus. Ad commodiorem usum adjectum est Rituale Francisc. Fr. Bernardi Sannig, Ord. S. Francisci Reform. diu & vehementer hactenus desideratum. Omnia ad praxin & ordinem tam Ecclesiasticorum quam Regularum Sacerdotum. Manuali Forma editum, Thorunii, Ex Officina Joh. Christ. Laureri MDCXCI. In the presented book there are numerous benedictions, during which biblical texts were proclaimed. They accompanied celebrations of various blessings concerning people, places, objects and foods. This constitutes a significant difference in comparison with the model ritual published after the Trent reform. In the blessings contained in Libellus Benedictionum in 16 places pericopes from texts of the Old and New Testament occur, and in 38 places—evangelical ones. Comparing these texts and considering ones that are repeated in Libellus of Toruń, the statistics of these texts may be presented in the following order: from the Old Testament 9 texts from historical books, 5 from prophetic books and 41 from the Book of Psalms are quoted; and from the New Testament 31 pericopes are presented from the Gospel—of which 15 come from St Luke, 1 from St James’ Epistle, and 1 from the Apocalypse. Libellus Benedictionum of 1691 constitutes evidence of raising the status of biblical texts during the celebration of benedictions even before the Second Vatican Council.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2014, 61, 8; 109-131
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspólne DNA liturgii Wschodu i Zachodu
The Common DNA of the Eastern and Western Liturgy
Autorzy:
Potoczny, Mateusz Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/585115.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
liturgia
euchologia
genotyp
DNA
rodziny liturgiczne
liturgia żydowska
historia liturgii
liturgy
euchology
genotype
DNA liturgy
liturgical families
Jewish liturgy
history of the liturgy
Opis:
Even if each liturgy of the different liturgical traditions has its own characteristics which are results of the different evolution and different theological approaches, in its lessens it still remains the one and same liturgy of the Church. Before describing the common DNA of the Christian liturgy, as the starting point of this paper, we showed a couple of elements which differ the rites of the Church. In the main part of the study the elements containing the common liturgical DNA were presented. Among them we pointed: the Jewish liturgy, proclamation of the Kerygma, sacramental life, the common proto-geography, euchology which lex orandi and the structure of the Eucharistic Prayer.
Chociaż liturgia Kościoła w każdej z tradycji liturgicznych posiada własne cechy charakterystyczne będące wynikiem odrębnej ewolucji oraz różnego rozłożenia akcentów teologicznych i celebracyjnych,to w swojej istocie jest jedną i tą samą liturgią jednego Kościoła. W punkcie wyjścia niniejszego studium ukazano elementy różniące poszczególne ryty w Kościele, a następnie te, które składają się na wspólny genotyp wszystkich wspólnot. Wśród nich szczególną uwagę zwrócono na liturgię żydowską, głoszenie kerygmatu, życie sakramentalne, wspólną geografię początków, euchologię wraz z ukrytym w niej lex orandi oraz strukturę Modlitwy Eucharystycznej.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2018, 51, 1; 55-70
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monastic Profession according to the 12th-Century Pontifical of Płock and Its Sources in 10th-Century Romano-Germanic Pontifical
Profesja zakonna według Pontyfikału płockiego z XII wieku i jego źródła w Pontyfikale rzymsko-germańskim z X wieku
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32072123.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
profesja mnisza
pontyfikał
liturgia średniowieczna
dzieje liturgii w Polsce
monastic profession
pontifical
medieval liturgy
history of the liturgy in Poland
Opis:
Obrzęd profesji zakonnej w tradycji Kościoła zachodniego zmieniał się w ciągu wieków, przyjmując bogate formy liturgiczne, które miały na celu uwypuklić znaczenie wprowadzenia nowych członków do wspólnoty mniszej. Na Zachodzie jednym z najstarszych świadectw tego obrzędu jest Reguła św. Benedykta, która przewiduje złożenie profesji w oratorium. Od średniowiecza przewidywano, aby z racji składanej profesji opat celebrował Mszę Świętą. Od X w. do ujednolicenia praktyki składanej profesji przyczyniły się pontyfikały, w których zamieszczano odpowiedni obrzęd. Najstarszym wzorcem stał się Pontyfikał rzymsko-germański z klasztoru św. Albana w Moguncji. Podobnie na terenie Polski do jednych z najstarszych zachowanych w całości ksiąg liturgicznych należy Pontyfikał płocki z XII w. Szczegółowe badania tej księgi, przeprowadzone przez ks. Antoniego Podlesia, wykazały, że księga ta jest odmianą Pontyfikału rzymsko-germańskiego. Obrzęd profesji mniszej zamieszczony w Pontyfikale płockim z XII w. można zaliczyć do najstarszych celebracji związanych z rozpoczęciem życia zakonnego. Występują w nim dwa obrzędy profesji mniszej. Na proweniencję z X w. wskazuje zamieszczony w tym pontyfikale drugi obrzęd, który występuje również w Pontyfikale rzymsko-germańskim. Celebracja oznaczona jako pierwsza w Pontyfikale płockim jest bogatsza w gesty i symbolikę. W tekstach liturgicznych zaakcentowano, że profesja mnisza traktowana jest jako drugi chrzest. W skutkach profesji zaznaczano też, że gładzi ona grzechy podobnie jak chrzest. Profesja mnisza w teologicznym ujęciu przedstawiona została jako ofiara złożona ze swego życia. U podstaw motywacji podjęcia życia zakonnego znajdowało się pragnienie dążenia do doskonałości. W czasie celebracji profesji mniszej opat recytował teksty, w których przypominał kandydatom cechy i cnoty, jakimi powinien odznaczać się przyszły mnich w życiu zakonnym. Obrzęd profesji mniszej znajdujący się w Pontyfikale płockim pozwala poznać bogatą średniowieczną liturgię i teologię życia zakonnego, a historyczne ujęcie tego zagadnienia pozwala pełniej zrozumieć współczesną tradycję zakonną praktykowaną przez wieki w Kościele.
The rite of religious profession in the tradition of the Latin Church has changed through ages, developing rich liturgical forms that served to highlight the importance of the act of initiation of new members into the monastic community. One of the oldest testimonies of this rite in the Latin Church is the Rule of St. Benedict, which predicts that the vows be made in the oratorium. Since the Middle Ages, it has been assumed that the vows be accompanied by a Holy Mass celebrated by the abbot. Since the 10th century, the rite of monastic profession became more regular, thanks to the pontificals, which contained the relevant guidelines for the ceremony. The oldest pattern was the Romano-German Pontifical from St. Alban’s Abbey in Mainz. In a parallel way, one of the oldest liturgical book used as a pattern in the territories of the historical Polish state is the 12th-century Pontifical of Płock. Detailed research of this book, conducted by Rev. Antoni Podleś, revealed that it constitutes is a specific variety of the older Romano-German Pontifical. The rite of monastic profession presented in the 12th-century Pontifical of Płock can count among the oldest celebrations of the initiation into monastic life. Two rites are included in the book. The historical relation to the 10th-century Pontifical is specially exhibited by the latter of the rites—also present in the Romano-German version. The former celebration in the Pontifical of Pock is richer in gestures and symbols. The liturgical texts emphasise the fact that monastic profession is treated as second baptism. As for the outcomes of the vows, it was also stated that they effect absolution in the same way as baptism does. In the theological outlook, the profession was presented as a sacrifice of one’s life to God. The decision to enter monastic life was motivated by the person's desire for perfection. During the celebration, the abbot recited the texts through which he reminded the candidates of the features and virtues which each votary should display throughout his monastic life. The rite of monastic profession presented in the Pontifical of Płock allows insight into the rich Medieval liturgy and theology of monastic life, while the historical approach to the issue enables better comprehension of contemporary monastic tradition preserved in the Church throughout ages.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2013, 4; 151-172
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Drogocenna perła”, czyli o kształtowaniu się liturgii. Studium przypadku liturgii Zakonu Kaznodziejskiego
“Precious Pearl”: On Liturgical Development. A Case Study of the Order of Preachers
Autorzy:
Jurczak, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036476.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liturgia dominikańska
rozwój liturgii
reforma liturgiczna
Zakon Kaznodziejski
ryt dominikański
history of the liturgy
development of the liturgy
liturgical reforms
Order of Preachers
Dominican rite
Opis:
Każda liturgia się rozwija. Nie inaczej było z liturgią Braci Kaznodziejów, którzy w XIII wieku stanęli przed koniecznością rewizji zwyczajów, tekstów i rytów. Oczywiście, z jednej strony, objawia to różnorodność liturgiczną trzynastowiecznej Christianitas, z drugiej strony zaś jest świadectwem zmagania się o to, by nowo powstający Zakon – sięgający krańców ówczesnej Europy – posiadał wyłącznie jedną i obowiązująca wszystkich jego członków formę modlitwy. Proces dochodzenia do „liturgicznego konsensusu”, potrzebnego Kaznodziejom w XIII wieku, przypomina założenia odnowy liturgicznej z XX wieku. W niniejszym tekście, na kanwie historii rozwoju dominikańskiej liturgii, uwypuklona została mentalność, z jaką średniowieczni Kaznodzieje pochodzili do zmian w przestrzeni modlitwy. Wobec trwających dyskusji o liturgii post Vaticanum II warto uzupełnić ją o historyczną perspektywę, wykazującą wiele punktów stycznych ze współczesnymi dyskusjami i propozycjami.
Every liturgy grows. The liturgy of the Order of Preachers was no exception. In the 1200’s the friars faced a necessity to revise their customs, texts, and rituals. On the one hand this situation shows how diverse the 13th century Christianitas was, on the other hand however it proves the presence of a desire for unity within the newly formed Order, a struggle to have all the members of the then-worldwide community pray according to the same form. The process leading toward that “liturgical consensus” needed by the Preachers back in the 1200’s resembles the axioms of the liturgical renewal in the 20th century. The article focusing on the history of the Dominican liturgical development, highlights the mindset of the 13th century Friars Preachers facing changes in the area of prayer. In the context of debates surrounding the liturgy after Vatican II the author provides a historical perspective in order to show similarities between both processes of liturgical renewal.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 8; 39-55
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cipriano Vagaggini et Salvatore Marsili Au siècle des grands liturgistes entre le IIe et le IIIe millénaire
Cyprian Vagaggini and Salvatore Marsili in the Age of the Great Liturgists at the Turn of the Second and Third Millennium
Cyprian Vagaggini oraz Salvatore Marsili w wieku wielkich liturgistów na przełomie drugiego i trzeciego tysiąclecia
Autorzy:
Sodi, Manlio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496637.pdf
Data publikacji:
2015-02-28
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
historia liturgii
ruch liturgiczny
odnowa liturgii
teologia liturgii
mistagogia liturgii
history of the liturgy
liturgical movement
liturgical renewal
liturgical theology
mystagogue of the liturgy
Opis:
Przełom drugiego i trzeciego tysiąclecia był okresem bezcennym z punktu widzenia oceny życia i żywotności liturgii, dlatego warto pamiętać o pewnych osobach, które przyczyniły się znacznie do faktu, że Sobór Watykański II został wcielony w życie i następnie rozwinął ruch liturgicznej odnowy w Kościele. Stąd pomysł przedstawienia myśli i dzieła Cypriana Vagaggini i Salvatore Marsili, dwóch mnichów benedyktyńskich, którzy przyczynili się w sposób decydujący do przywrócenia liturgii ludowi i uczynienia jej bardziej zrozumiałą. Wspomnienie tej pracy jest zaproszeniem do zwiększonego wysiłku teraz i w przyszłości zgodnie z perspektywami, które przyczyniają się do rozwoju teologii liturgii.
The turn of the second and the third millennium was an invaluable period to serve for an evaluation of the life and vitality of the liturgy. It is, therefore, important to remember those people who made a significant contribution to the enactment of the Second Vatican Council and subsequent development of the liturgical renewal movement within the Church. Hence, the idea to present the thought and works of Cyprian Vagaggini and Salvatore Marsili, two Benedictine monks who played a crucial role in the restoration of the liturgy to people, and in making it more understandable. The remembrance of their work is a call for increased efforts, now and in the future, in accordance with those perspectives which contribute to the development of liturgical theology.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 1; 91-104
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie Słowa w liturgii
Autorzy:
Jurczak, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668889.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Liturgy
word(s) in the liturgy
incarnation
creativity in the liturgy
history of liturgy
Second Vatican Council
Logos
liturgical music
Dominican rite
Roman rite
liturgia
słowo w liturgii
wcielenie
kreatywność w liturgii
historia liturgii
Sobór Watykański II
muzyka liturgiczna
ryt dominikański
ryt rzymski
Opis:
There is no wordless liturgy, a celebration employing solely gestures or thoughts. Even if a liturgy of that sort could materialize, it would necessarily prove demeaning to man’s very humanity by eliminating the proper human “tools” which elevate him above all other creatures. In addition to this, a wordless liturgy would also clearly contradict the nature of the Creator himself who, especially in the liturgy, uses the Word to perform and to bring to completion the work of creation and redemption. In this article I would like to move closer towards the mystery of a word, or rather, towards the mystery of the Word and words, in the liturgy, so that eventually the full significance of words in Christian celebrations may be brought out. To achieve this goal I suggest a wide perspective, both historical and theological, which hopefully will allow for a better understanding of liturgy.
Nie istnieje liturgia, która byłaby bezsłowna, to znaczy taka, w której celebracji posiłkowano by się wyłącznie gestami czy myślami. Gdyby przyjąć, że taką liturgię dałoby się zrealizować, to w konsekwencji musiałaby ona być swoistego rodzaju zdeprecjonowaniem człowieka, ograbiałaby go z typowo ludzkich „narzędzi”, z tego, co znacząco wynosi go ponad wszystkie inne stworzenia. Z drugiej strony bezsłowna liturgia stanęłaby w głębokiej sprzeczności z naturą samego Stwórcy, który Słowem – par excellence w liturgii – dokonuje oraz dopełnia dzieła stworzenia i odkupienia. Niniejszy tekst jest próbą przybliżenia się do tajemnicy słowa – czy raczej Słowa i słów – w liturgii, by koniec końców wydobyć pełne znaczenie słów dla celebracji chrześcijańskiej. Zaproponowana refleksja chce spojrzeć na problematykę w sposób możliwe szeroki, historyczny i teologiczny zarazem, poszukując syntezy, dzięki której lepiej będzie można zrozumieć samą liturgię.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2019, 17
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienność, która stała się liturgią. Życie i działalność Cipriano Vagagginiego
Everyday life which became liturgy. The life and activities of Cipriano Vagaggini
Autorzy:
Matczak, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056730.pdf
Data publikacji:
2015-12-07
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
teologia liturgii
Cipriano Vagaggini
Sobór Watykański II
historia liturgii
Ateneum świętego Anzelma
Instytut liturgiczny świętego Anzelma
bierzmowanie
modlitwa eucharystyczna
theology of liturgy
The Second Vatican Council
history of the liturgy,
Athenaeum of St. Anselm
Liturgical Institute of St. Anselm
confirmation
Eucharistic Prayer.
Opis:
Cipriano Vagaggini is listed among the greatest theologians of the twentieth century. Being all-round educated, familiar with the benedictine spirituality and fascinated with the liturgy of the western and eastern church, he may be called a true renaissance man. His work is still a valid guideline to the research on the relationship between liturgy and theology. The fact that he was engaged in the aforementioned renewal of the liturgy is also the testament to his greatness. He was employed in the following commissions concerning the preliminary works as well as the works concluding the Second Vatican Council: De Mysterio sacrae Liturgiae eiusque relatione ad vitam Ecclesiae, De Sacramentis et Sacramentalibus and De liturgiae aptatione ad traditionem et ingenium populorum, Consilium ad exsequendam Con-stitutionem de Sacra Liturgia. Furthermore, he worked on the new Ordo Missae, the lection-aries, the Eucharistic Prayers, the sacrament of confirmation and the sacramentals. The prod-uct of his activity is not only the many liturgical texts, but also a number of publications that.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2015, XII/12; 99-109
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries
Celebracja misterium Wcielenia Syna Bożego w świetle procesji w potrydenckich rytuałach wrocławskich z XVIII i XIX wieku
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038117.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia liturgii
procesja
okres Adwentu
uroczystość Narodzenia Pańskiego
święto Obrzezania Pańskiego
Epifania
liturgia potrydencka
Rytuał Piotrkowski
diecezja wrocławska
history of the liturgy
procession
Advent period
the Nativity
Feast of the Circumcision of the Lord
Epiphany
post-Tridentin liturgy
Piotrków Ritual
diocese of Wrocław
Opis:
Świętowanie misterium Wcielenia Syna Bożego po raz pierwszy zostaje wspomniane w Chronografie z 354 roku, który jest fundamentalnym dokumentem dotyczącym genezy tego święta. W ciągu wieków w różny sposób podkreślano znaczenie Wcielenia Syna Bożego poprzez uroczystą celebrację tego misterium. Wśród wielu zwyczajów liturgicznych znajdują się procesje w niedziele czasu Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego, uroczystości przypadające w tym okresie oraz w same niedziele do 2 lutego. Zwyczaj procesji niedzielnych znany był w tradycji staropolskiej i został utrwalony w Rytuale Piotrkowskim z 1631 r., ale nie ma w nim procesji przeznaczonych na niedziele Adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego oraz święta przypadające w tym czasie. Teksty liturgiczne przeznaczone na te dni występują natomiast w czterech wydaniach rytuału wrocławskiego z 1723, 1775, 1794 i 1847 r. Procesje rozpoczynano od śpiewu odpowiednich antyfon, które miały swój odpowiednik w tekstach Officium divinum danego czasu, czy dnia liturgicznego. Do wyjątku należała antyfona w niedziele Adwentu Missus est Angelus Gabriel…, która była przewidziana w liturgii monastycznej z XI/XII w., a przykładem jest antyfonarz Saint-Maur-les-Fossés. Podczas procesji ważnym miejscem modlitwy było statio pośrodku kościoła. Odmawiano wówczas werset, modlitwę, a na zakończenie śpiewano antyfonę. Modlitwa zazwyczaj była zaczerpnięta z formularza mszalnego danego dnia świątecznego za wyjątkiem adwentu, kiedy modlitwa pochodziła z formularza mszy maryjnych. Znamiennym, że znaną antyfonę Pax aeterna… śpiewano tylko w niedziele Adwentu, zastępując ją w okresie Narodzenia Pańskiego antyfoną Hodie Christus natus est…. Antyfony na zakończenie procesji zostały natomiast zaczerpnięte z oficjum, jak w przypadku okresu Adwentu, czy w Epifanię. Do wyjątków należy antyfona O beata infantia… śpiewana w sam dzień Narodzenia Pańskiego, w święto Obrzezania Pańskiego, oraz w niedziele przypadające po Epifanii do święta Oczyszczenia Maryi (2 lutego). Antyfona ta występowała w tradycji monastycznej, czego przykładem są średniowieczne antyfonarze z Saint-Denis oraz Saint-Maur-les-Fossés. Poznanie tekstów liturgicznych i różnych form znanych na przestrzeni wieków i ich proweniencji pozwala nakreślić pełen obraz tradycji znanych w Kościele łacińskim na ziemiach polskich.
Celebration of the mystery of the incarnation of the Son of God is mentioned for the first time in Chronograph (A.D. 354)—a fundamental document explaining the origin of this feast. Over the centuries the Incarnation of the Son of God was given emphasis in various ways through ceremonious celebration of this mystery. Among many liturgical customs are Sunday processions during Advent, at Christmas, and festivities held in this time and Sundays until 2 February. Sunday processions were known in the old Polish tradition and this custom was sanctioned in the Piotrków Ritual in 1631, but it does not feature processions for Advent Sundays, Christmas period, and holidays falling within this period. Liturgical texts intended for these days are present in four editions of the Wrocław Ritual of 1723, 1775, 1794 and 1847. The processions started with the singing of appropriate antiphons, which had their counterpart in the texts of Officium divinum of that period or a liturgical day. The antiphon Missus est Angelus Gabriel... for Advent Sundays was an exception. It was intended for the monastic liturgy of the 11th/12th centuries, and it can be found in antiphonary Saint-Maur-les-Fossés. During a procession, statio in the middle of a church was an important point for worship. A verse or a prayer was said concluded with the singing of an antiphon. The prayer was typically found in a missal form for a particular feast day except for Advent, when the prayer was read from a form for Marian masses. Notably, the well-known antiphon Pax aeterna... was sung only on Advent Sundays, which was replaced by the antiphon Hodie Christus natus est... during Christmas. Antiphons concluding processions, however, were taken from an officium, as it was done during Advent or Epiphany. The antiphon O beata infantia... is an exception, which is sung on the very Nativity Day, Circumcision Day, and on Sundays falling after Epiphany until the Fest of the Purification of the Virgin (2 February). This antiphon was present in the monastic tradition, for example in medieval antiphonaries of Saint-Denis and Saint-Maur-les-Fossés. Exploration of liturgical texts and various forms that are have been known over centuries as well as their origin makes it possible to sketch a full picture of traditions used in the Latin Church in the territory of Poland.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 8; 121-140
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La ricchezza delle tradizioni liturgiche dell’Occidente: riti latini non romani
The Richness of the Liturgical Traditions of the West: The Non-Roman Latin Rites
Bogactwo tradycji liturgicznych Zachodu: obrządki łacińskie nierzymskie
Autorzy:
Valli, Norberto
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316556.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
riti latini non romani
libri liturgici
rito ambrosiano
storia della liturgia
latin non-roman rites
liturgical books
ambrosian rite
history of the liturgy
obrządki łacińskie nierzymskie
księgi liturgiczne
ryt ambrozjański
historia liturgii
Opis:
Dopo una presentazione generale delle diverse liturgie sviluppatesi nel corso dei secoli in Occidente accanto al rito romano, l’articolo considera in modo particolare l’ambrosiano, attualmente ancora in vigore non solo in gran parte del territorio dell’arcidiocesi di Milano (nella quale il rito romano è minoritario), ma anche in alcune parrocchie delle diocesi italiane di Bergamo, Novara e nella diocesi svizzera di Lugano, per gran parte di rito romano. A una sintetica ricostruzione delle fasi che hanno contraddistinto la riforma postconciliare del rito proprio della Chiesa milanese segue una disamina dei libri liturgici in uso presso di essa. Le peculiarità che emergono consentono di apprezzare il contributo offerto dal rito della Chiesa di Milano alla bellezza pluriforme della liturgia cattolica.
The paper takes a general look at the various liturgies that have developed during the past centuries in the West, as well as the Roman rite; then it focuses on the Ambrosian rite. This one is still in use not only in much of the archdiocese of Milan, where the Roman rite is a minority, but also in some parishes of the Italian dioceses of Bergamo, Novara, and in the Swiss diocese of Lugano, where the Roman rite is a majority. After a synthetic description of the phases that characterized the post-conciliar reform of the Milanese Church, the article examines her current liturgical books. The emerging peculiarities allow to appreciate the Ambrosian Rite’s contribution to the pluriform beauty of the catholic liturgy.
Po ogólnym przedstawieniu różnych liturgii, które rozwinęły się w ciągu wieków na Zachodzie obok rytu rzymskiego, artykuł przygląda się w szczególności obrządkowi ambrozjańskiemu, który obowiązuje do dziś nie tylko na znacznej części terytorium archidiecezji mediolańskiej (w której obrządek rzymski stanowi mniejszość), ale także w niektórych parafiach włoskich diecezji Bergamo, Novara oraz w szwajcarskiej diecezji Lugano, w której w większości obowiązuje obrządek rzymski. Po krótkiej rekonstrukcji etapów, które wyznaczyły posoborową reformę własnego obrządku Kościoła mediolańskiego, następuje analiza używanych tam ksiąg liturgicznych. Wyłaniające się osobliwości pozwalają docenić wkład, jaki wniósł obrządek Kościoła mediolańskiego w wielopostaciowe piękno liturgii katolickiej.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2022, XIX/19; 277-290
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radość niedzieli „laetare”. W kierunku pogłębionej interpretacji antyfony „laetare Jerusalem”
The Joy of the „Laetare” Sunday. Towards a more Attentive Interpretation of the Antiphon „Laetare Ierusalem”
Autorzy:
Ostrowski, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037079.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antyfona „Laetare Ierusalem”
IV Niedziela Wielkiego Postu
niedziela „Laetare”
radość
kolor różowy
złota róża
historia liturgii
antiphon “Laetare Ierusalem”
fourth Sunday of Lent
“Laetare” Sunday
joy
rose color
gold rose
history of the liturgy
Opis:
Antyfona „Laetare Ierusalem” stała się znakiem rozpoznawczym IV Niedzieli Wielkiego Postu, niedzieli „Laetare”. Powszechnie mówi się, że tytuł „Laetare” wyraża radosny charakter dnia, dodatkowo podkreślony różowym kolorem szat liturgicznych. Tymczasem teksty liturgii nie ukazują tematu radości i nie sprawiają wrażenia, że jest on kluczowy. Rodzą się zatem pytania, czy nazwa „niedziela Laetare” nie jest jedynie reminiscencją starej liturgii, i czy antyfona „Laetare Ierusalem” nie straciła na ważności? Przedmiotem niniejszego studium jest próba pogłębionego odczytania antyfonalnego wezwania „Laetare Ierusalem” z wyodrębnieniem ciekawych wątków teologicznych, które mogą być przydatne także w nowym kontekście liturgicznym, w jakim antyfona się znalazła: wątek Miasta Świętego Jeruzalem, wątek królewski oraz dodatkowe wątki złota, złotej róży i koloru różowego.
The antiphon “Laetare Ierusalem” has become an identification mark of the Fourth Sunday of Lent, Sunday “Laetare”. It is generally emphasized that the title “Laetare” expresses the joyful character of the day, in addition to the rose color of liturgical vestments. However, the texts of the liturgy of this Sunday, do not emphasize the theme of joy apparently, and do not give the impression that it is essential. So the question is whether the name “Laetare Sunday” is merely a reminiscence of the old liturgy, and whether the antiphon “Laetare Ierusalem” has not lost its importance. The object of the study is an attempt of reading more attentively the appeal “Laetare Ierusalem”, in order to locate a stronger connection of this antiphon with other, than joy, theological content, which this antiphon has brought already into the liturgy in the ancient times and still brings (the theme of the Holy City of Jerusalem, the royal theme and additional themes of gold, the gold rose and the rose color).
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 12; 129-143
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie terminu „misterium” w refleksji teologiczno-liturgicznej
The Meaning of the Term Mysterium in the Theological-Liturgical Reflection
Autorzy:
Dyk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062600.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Chrystus
misterium
liturgia
historia zbawienia
homilia
teologia liturgii
Christ
mystery
the Liturgy
history of salvation
homily
theology of the Liturgy
Opis:
Tradycja i liturgia chrześcijańska wiązała termin „misterium” z wydarzeniem Jezusa Chrystusa. Samo pojęcie „misterium” tłumaczone jest dosyć często na język polski jako „tajemnica”, przez co może być odbierane jedynie jako jakaś tajemna wiedza, co w odniesieniu do Jezusa mogłoby oznaczać jedynie Jego naukę nie dla wszystkich dostępną i zrozumiałą. Przy takim rozumieniu terminu „misterium” chrześcijaństwo łatwo może być sprowadzone do światopoglądu czy systemu moralnego. Ważne jest zatem dokładne zrozumienie samego pojęcia „misterium” oraz ewolucji, jaką słowo to przechodziło w refleksji teologiczno-liturgicznej. Wywodzący się z kultury greckiej termin „misterium” został przyjęty przez chrześcijaństwo i już w Nowym Testamencie służył do wyjaśnienia zamysłów Bożej woli oraz zbawczych dzieł Boga dokonanych w Jezusie Chrystusie. W teologii Ojców Kościoła termin ten staje się dosyć szybko centralnym pojęciem, za którego pomocą określali cały fenomen realizacji Bożego zbawienia w Chrystusie i w Kościele, szczególnie w jego aktach kultu, i równocześnie dla oznaczenia wielkości tych zbawczych dzieł Boga i ich nieprzeniknioności (por. Ef 3,8). Teologowie współcześni i magisterium Kościoła przyjęli to pojęcie dla zilustrowania zbawczego dzieła Chrystusa oraz Jego proklamacji i aktualizacji w kulcie Kościoła, w całej działalności Kościoła i w codziennym życiu chrześcijan. Misterium i misteria Chrystusa zatem to nie Jego tajemnicza nauka, lecz wydarzenia zbawcze, które domagają się przyjęcia w wierze. Uwagi te są szczególnie ważne dla kaznodziei, którego zadaniem jest doprowadzić wiernych do udziału w zbawczych misteriach Chrystusa aktualizujących się w liturgii oraz do mistycznego i egzystencjalnego zjednoczenia się z Nim.
The Christian tradition and Liturgy have combined the term mysterium with the event of Jesus Christ. The very concept of mysterium is fairly often translated into Polish as “tajemnica” (“secret,”) therefore it may be taken to mean as some mysterious knowledge, a fact that in relation to Jesus could denote only His teaching not accessible and understandable to all. With this understanding of the term mysterium in mind, Christianity may easily be reduced to a worldview or moral system. It is therefore important to accurately understand the very concept of mysterium and evolution the word has gone through in the theological and liturgical reflection. The term mysterium, derived from Greek culture, was first borrowed by Christianity in as early as the New Testament it served to explain the plans of God’s will and the salvific works of God made in Jesus Christ. In the theology of Church Fathers this term fairly quickly becomes central, be means of which the Fathers defined the whole phenomenon of God’s salvation in Christ and the Church, especially in its acts of worship. They used it also to mark the greatness of God’s works of salvation and their inscrutable character (cf. Eph 3:8). Contemporary theologians and the magisterium of the Church have assumed this concept to illustrate the salvific work of Christ, His proclamation and actualization in the worship of the Church, in the whole activity of the Church, and in Christians’ daily life. Christ’s mysterium and mysteria are not therefore His mysterious teaching, but a salvific work that call for being accepted in faith. Such remarks are especially important for the preacher whose task is to lead the faithful to participation in the salvific mysteria of Christ actualized in the Liturgy, and in the mystic and existential unity with Him.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2009, 1; 69-85
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Place and Purpose of Vocal Ensembles in Liturgy
Autorzy:
Szlachetka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146651.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Place of singing ensembles
tasks of singing ensembles
history of singing en sembles
liturgy
music
choir
schola cantorum
Opis:
Over the centuries, singing ensembles have occupied assorted liturgical locations in church space. Nowadays – pursuant to music-related church laws – they ought to occupy a place duly highlighting their special participation and purpose in liturgy. Singing group place[1]ment shall take account of its composition as well. The placement and purpose of signing ensembles alike have to be viewed in the context of Church traditions and laws. In terms of the nature and tasks assigned to specific singing groups in liturgy, they may be classified as the choir and schola cantorum, respectively. A synthetic presentation of the topic will be particularly helpful to persons responsible for preparing solemn liturgical celebrations
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2023, 21; 83-93
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Per una rilettura della storia della formazione e dello sviluppo del Messale Romano. Il caso del Messale di Clemente V
For a Re-reading of the History of Formation and Development of the Roman Missal. The Case of the Missal of Clement V
Ku relekturze historii powstania i rozwoju Mszału Rzymskiego. Przypadek Mszału Klemensa V
Autorzy:
Celiński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056600.pdf
Data publikacji:
2021-01-04
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
Mszał Rzymski
historia ksiąg liturgicznych
liturgika komparatywna
Roman Missal
history of the liturgical books
comparative liturgy
Opis:
La storia della formazione e dello sviluppo del Messale Romano viene presentata a tutt’oggi come l’inversione di un procedimento diretto a cercare la fonte della fonte. In questo modo, però, si corre il rischio che possano essere annoverate tra le varie tappe del suo sviluppo anche le fonti tipologicamente diverse. Un caso di questo tipo si rinviene nella fonte conosciuta come il Messale di Clemente V (1305-1314). L’originalità di questo messale induce ad un ripensamento della questione dello sviluppo del Messale Romano. Il presente contributo è teso ad offrire alcuni orientamenti, basati sulle acquisizioni del metodo di liturgia comparata, per una rilettura della storia della formazione e dello sviluppo del messale.
The history of the formation and the development of the Roman Missal is presented until now as the reversal of a procedure to seek the source of the source. In this way, however, you run the risk that they may be counted among the various stages of its development also different typologically sources. A case of this type is found in the source known as the Missal of Pope Clement V (1305-1314). The originality of this missal leads to a rethinking of the issue of the development of the Roman Missal. This present contribution offers some guidelines, based on the acquisitions of the method of comparative liturgy, for a rereading of the history of the formation and development of the missal.
Historia powstania i rozwoju Mszału Rzymskiego aż po dziś dzień przedstawiana jest jako odwrócony proces poszukiwania źródła danego źródła. W ten sposób jednakże zachodzi ryzyko zakwalifikowania do poszczególnych etapów rozwoju mszału źródeł typologicznie różnych od siebie. Przypadek taki dotyczy źródła znanego jako Mszał Klemensa V (1305-1314). Oryginalność tego mszału nakazuje przemyśleć na nowo kwestię rozwoju Mszału Rzymskiego. Bazując na osiągnięciach metody liturgiki komparatywnej, niniejszy artykuł prezentuje niektóre spostrzeżenia służące relekturze historii powstania i rozwoju mszału.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2020, XVII/17; 47-66
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyczna ilustracja tekstu w XVIII-wiecznych cyklach nieszpornych kompozytorów jasnogórskich
Autorzy:
Ślusarczyk, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668915.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Jasna Góra
Vespers
music rhetoric
Liturgy
history of Polish music
nieszpory
retoryka muzyczna
liturgika
historia muzyki polskiej
Opis:
The Vespers attracted the interest of many church composers and were – apart from the Mass – the second most frequently chosen service text. The musical setting of this part of officium divinum became richer in the course of time, especially in the monastic rite. The Vespers of Jasna Góra were of special nature since the prayer of the monks was accompanied by the Pauline monastery music ensemble. Its repertoire included works by composers connected with Częstochowa, who were instrumentalists or kapellmeisters in the monastery.The article presents seven composers connected with Jasna Góra in the 1700’s. The material was analyzed in terms of the relationship between the liturgical text and the musical setting, which was the very core of the 18th century art of composition. The musical works studied show features characteristic for the music of early Classical period, at the same time retaining some elements typical of the Baroque rhetoric. The Vespers of Jasna Góra are valuable evidence of Polish cultural heritage – one of the few preserved works of this kind.
Opracowania tekstów nieszpornych stanowiły drugą, obok mszy, grupę utworów chętnie podejmowanych przez kompozytorów tworzących na potrzeby Kościoła. Celebrowanie tej części officium divinum zyskało w ciągu wieków bogatą oprawę muzyczną, zwłaszcza w rycie monastycznym. Szczególny charakter miały vesperae na Jasnej Górze, gdzie codziennej modlitwie zakonników towarzyszyła paulińska kapela. Repertuar tego zespołu obejmował m.in. kompozycje twórców związanych z Częstochową, pełniących w klasztorze funkcje kapelmistrzów lub instrumentalistów.Artykuł prezentuje dzieła siedmiu kompozytorów związanych z Jasną Górą w XVIII wieku. Materiał przeanalizowano pod względem związków tekstu liturgicznego z oprawą dźwiękową, będącego kluczowym zagadnieniem ówczesnej sztuki kompozycji. Analizowane utwory wykazują cechy znamionujące twórców doby wczesnego klasycyzmu, chociaż nadal obecne są w nich środki charakterystyczne dla barokowych retorów. Jasnogórskie nieszpory są cennym świadectwem kultury dawnej Polski – jednym z nielicznych zabytków, które przetrwały do naszych czasów.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2018, 16
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’incenso nella liturgia.Appunti per una lettura ermeneutica della ritualità cristiana
Incense in the Liturgy. Notes for a hermeneutic reading of the Christian rituality
Kadzidło w liturgii. Uwagi do hermeneutycznej lektury rytuału chrześcijańskiego
Autorzy:
Celiński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084188.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
kadzidło
historia religii
język niewerbalny w liturgii
incense
history of religion
non-verbal language in the liturgy
Opis:
Uno dei principi fondamentali della riforma liturgica promossa dal Concilio Vaticano II fu quello della partecipazione attiva dei fedeli alla celebrazione. Secondo il dettato della Costituzione liturgica Sacrosanctum Concilium questa partecipazione avviene per mezzo dei riti e delle preghiere (cf. SC 48). Ciò ricorda che l’azione rituale si serve di un doppio tipo di linguaggio: quello verbale e quello non verbale. Lo studio della liturgia, di conseguenza, non può essere ridotto alla sola ricerca riguardante i testi usati nella celebrazione bensì, deve comprendere anche lo studio dei riti. Il presente contributo, senza alcuna pretesa di essere esaustivo, intende ad offre alcuni spunti per una lettura ermeneutica della ritualità cristiana, in base all’esempio concreto dell’uso dell’incenso nella liturgia.
One of the fundamental principles of the liturgical reform promoted by the Second Vat-ican Council was that of the active participation of the faithful in the celebration. According to the liturgical constitution Sacrosanctum Concilium, this participation takes place through the rites and prayers (cf. SC 48). This reminds us that ritual action makes use of a double type of language: both the verbal and the non-verbal one. The study of the liturgy, therefore, cannot be reduced to research only on the texts used in the celebration, but must also include the study of the rites. The present contribution, without any pretension of being exhaustive, intends to offer some hints for a hermeneutic reading of Christian rituality, on the basis of the concrete example of the use of incense in the liturgy.
Jedną z podstawowych zasad reformy liturgicznej promowanej przez Sobór Watykański II był czynny udział wiernych w celebracji. Zgodnie z konstytucją liturgiczną Sacrosanctum Concilium, uczestnictwo takie dokonuje się poprzez obrzędy i modlitwy (por. KL 48). Przypomina nam to, że działanie rytualne posługuje się podwójnym rodzajem języka: werbalnym i niewerbalnym. Studiowanie liturgii nie może zatem ograniczać się wyłącznie do badania tekstów używanych podczas celebracji, ale musi obejmować także studium obrzędów. Niniejsze opracowanie, nie pretendujące w żadnej mierze do bycia wyczerpującym, ma na celu zaproponowanie pewnych kryteriów hermeneutycznej lektury chrześcijańskiej rytualności, w oparciu o konkretny przykład użycia kadzidła w liturgii.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2021, Teologiczne Studia Siedleckie XVIII (2021) 18; 47-59
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The multilayer composition of an iconostasis
Wielopłaszczyznowość kompozycji ikonostasu
Autorzy:
Misijuk, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950595.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
ikonostas
ikona
sztuka sakralna
kanon ikonografii
historia sztuki
liturgia
icon
iconostasis
sacred art
symbol
canon of iconography
history
of art
liturgy
Opis:
The paper indicates a complex meaning of the iconostasis both in sacred art and the liturgy of the Orthodox Church. Selected examples illustrate a process of historical development of the iconostasis, contemporary variety of forms and its influence on worship celebrated in the Orthodox church.
Przedstawiony tekst wskazuje na wielopłaszczyznowe znaczenie ikonostasu w sztuce sakralnej i w liturgice Kościoła prawosławnego. Prezentacja historycznego rozwoju, miejsca, złożonej funkcji i symboliki ikonostasu następuje przez to na tle wyjaśnienia roli, znaczenia i symboliki prawosławnej świątyni jako całości. Wybrane przykłady ikonostasów ilustrują proces historycznego rozwoju ikonostasu, współczesne zróżnicowanie jego form i nierozerwalny związek z cerkiewnym nabożeństwem.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2017, 16, 3
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ikona jako komunikator treści zbawczych
Icon as a communicator of salvific content
Autorzy:
Matwiejuk, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056796.pdf
Data publikacji:
2013-12-07
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
alegoria
historia zbawienia
ikona
komunikacja
liturgia
misterium
obecność
symbol
allegory
history of salvation
icon
communication
liturgy
mystery
presence
Opis:
A graphic form of communication exists among people. There is also an iconic form of communicating salvific content. This form is mainly applicable in Christianity. Symbol is a crucial element of communication among people. In liturgy it is a graphic presentation of the content of God revelation and His salvific interference in history. An icon is a symbol. It transfers in a visible way content which is invisible for people. It enables contemplation of face of God. Its presence in liturgy results from embodiment of Son of God. Icons are carriers of the most important content of God revelation. They transfer Trinitarian, Chrystological, Salvation History and Marian content.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2013, X/10; 81-103
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola pobożności ludu chrześcijańskiego w procesie uświęcenia człowieka na przykładzie kultu Najświętszego Serca Jezusowego
The role of the piety of the Christian people in the process of sanctifying man on the example of the cult of the Sacred Heart of Jesus
Autorzy:
Matczak, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554095.pdf
Data publikacji:
2020-05-28
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
pobożność ludowa
kult Najświętszego Serca Pana Jezusa
uświęcenie
liturgia
historia
popular piety
cult of the Sacred Heart of Jesus
sanctification
liturgy
history
Opis:
Termin „uświęcenie” w teologii pojawia się praktycznie zawsze w kontekście liturgicznym. Zgodnie z nauką II Soboru Watykańskiego liturgia jest najdoskonalszym, choć nie jedynym, miejscem uświęcania życia ludzkiego. Wśród innych form szczególne miejsce zajmuje pobożność ludu chrześcijańskiego, która choć posiada cechy partykularyzmu, może mieć ogromny wpływ na Kościół powszechny. W tym kontekście ukazana została relacja, jaka zachodzi pomiędzy pobożnością ludu chrześcijańskiego a procesem uświęcania, który najpełniej wyraża się właśnie w liturgii. W tekście autor poddaje analizie kult Serca Jezusowego w świetle dwóch istotnych liturgicznie cech: oddania czci Bogu i dzieła apostolskiego, które jest owocem uświęcającej mocy liturgii. Dodatkowym elementem pozostaje ukazanie kultu Serca Jezusowego w kontekście historycznym i wpływu pobożności ludowej na oficjalne zatwierdzenie tekstów i świąt liturgicznych.
The term „sanctification” in theology practically always appears in the liturgical context. According to the teachings of the Second Vatican Council, the liturgy is the most perfect, though not the only, place to sanctify human life. Among other forms, a special place of devotion of the Christian people should be mentioned, which, although having the characteristics of particularism, can have a huge impact on the universal Church. In this context, the relationship between the piety of the Christian people and the process of sanctification, which is most precisely expressed in the liturgy, has been shown. In the text, the author analyzes the worship of the Heart of Jesus in the light of two liturgically significant features: worship of God and apostolic work, which is the fruit of the sanctifying power of the liturgy. An additional element remains to show the worship of the Heart of Jesus in the historical context and the impact of popular piety on the official approval of texts and liturgical feasts.
Źródło:
Sympozjum; 2020, 1(38); 97-110
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The “Just Once” and “Once for Ever” of the Word of God
Autorzy:
Zatwardnicki, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028962.pdf
Data publikacji:
2022-03-23
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Joseph Ratzinger
Pascha Chrystusa
natchnione pisma
hermeneutyka eucharystyczna
liturgia a historia zbawienia
aktualizacja słowa Bożego
liturgia słowa
Christ’s Passover
inspired writings
eucharistic hermeneutics
liturgy and salvation history
making present of the word of God
liturgy of the word
Opis:
The text asks the question about the role of the Word of God in connection with Pascha and its being made present in the liturgy. The article first refers to Joseph Ratzinger’s theology of liturgy. According to the Bavarian theologian, in Christian worship the historical event of the Passover (“just once”) corresponds to its continuous actuality (“once for ever”). The essence of Jesus’ words and actions – as the Son of the Father – at the Last Supper remains always present. It is then shown that the inspired writings can only be understood in connection with the words of institution at the Last Supper. The privileged time for listening to the word of God is the liturgy, during which Christ-the Lamb becomes the Exegete who opens up the deepest sense of Scripture (“Eucharistic hermeneutics”). An analogy is then presented between the entry of the past Passover into the present of the liturgy and the actualization of the events witnessed in the inspired books. This kind of “making present” is related to the sacramental transformation of the Jewish scriptures and feasts that Christ accomplished. The historical experience is not recreated, but recapitulated in the Eucharistic Passover. In the Blessed Sacrament Christ is also present in the spoken (and written under inspiration) word. In turn, the liturgy of the word is the verbal aspect of the sacramental action.
W tekście postawiono pytanie o rolę słowa Bożego w związku z Paschą oraz z jej liturgicznym uobecnieniem. W artykule odwołano się najpierw do teologii liturgii Josepha Ratzingera. Według bawarskiego teologa w kulcie chrześcijańskim wydarzeniu historycznemu Paschy („raz jeden”) odpowiada jej nieustanna aktualność („raz na zawsze”). Istota słów i działań Jezusa – jako Syna Ojca – w czasie Ostatniej Wieczerzy pozostaje zawsze teraźniejsza. Następnie ukazano, że natchnione pisma mogą być zrozumiane jedynie w powiązaniu ze słowami ustanowienia z Ostatniej Wieczerzy. Uprzywilejowanym czasem słuchania słowa Bożego jest liturgia, w czasie której Chrystus-Baranek staje się Egzegetą otwierającym najgłębszy sens Pisma („hermeneutyka eucharystyczna”). Kolejno zaprezentowano analogię pomiędzy wkroczeniem przeszłej Paschy w teraźniejszość liturgii a uaktualnieniem wydarzeń, o których świadczą księgi natchnione. Tego rodzaju „uobecnienie” jest związane z przeobrażeniem sakramentalnym pism oraz świąt żydowskich, którego dokonał Chrystus. Nie następuje ponowne odtworzenie historycznych doświadczeń, lecz ich zrekapitulowanie w eucharystycznej Passze. W Najświętszym Sakramencie Chrystus jest obecny również w wypowiadanym (i spisanym pod natchnieniem) słowie. Z kolei liturgia słowa jest werbalnym aspektem działania sakramentalnego.
Źródło:
Collectanea Theologica; 2022, 92, 1; 89-112
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce świadectwa w przepowiadaniu homilijnym
The Place of Testimony when Preaching a Homily
Autorzy:
Dyk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621660.pdf
Data publikacji:
2015-11-25
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Homilia
świadectwo
obecność Chrystusa
słowo Boże
liturgia
życie wierzących
historia zbawienia
homily
witness
testimony
Christ’s presence
Word of God
the liturgy
life of believers
salvation history
Opis:
Homilia jest naturalnym jest miejscem chrześcijańskiego świadectwa. Objawienie Boże, którego kontynuacją jest przepowiadanie słowa Bożego, ma bowiem charakter dialogiczny. Bóg udzielając siebie samego w głoszeniu Słowa daje świadectwo o sobie oraz oczekuje na odpowiedź człowieka, która rodzi się z doświadczenia osobowego spotkania z Nim. Odpowiedź ta przyjmuje zatem charakter świadectwa o spotkaniu człowieka z Bogiem. Świadectwo chrześcijańskiego życia jest potwierdzeniem mocy słowa Bożego, jego weryfikacją i ilustracją. W przepowiadaniu homilijnym świadectwo wiary może dojść do głosu w różny sposób, zawsze jednak z ust homilisty. Głosiciel słowa Bożego może w sposób pośredni przekazać doświadczenie Boga kogoś z wierzących lub swoje własne. Homilista ma zaświadczyć o tym, że „widział i słyszał” (doświadczył) Boga w słowie Boże, w liturgii i w życiu wiernych. Homilia jest bowiem słuchaniem Chrystusa obecnego w Piśmie Świętym, oglądaniem Go w ramach liturgii oraz zaświadczaniem o Jego działaniu w życiu wierzących.
The homily is a natural place to give Christian witness. God’s self-revelation – the continuation of which is found in the preaching of God’s Word – is characterized by dialogue. God, in giving Himself through the preaching of the Word, witnesses about Himself and waits for man’s reply, which is born from man’s personal experience of meeting God. This response then takes on the character of man’s own witness about meeting God. The witness of a Christian’s life is the confirmation of the power of God’s Word, it’s verification and illustration. When preaching a homily, witnessing to the faith can be voiced in different ways, but is always to be proclaimed by the homilist. The preacher of God's Word can indirectly deliver experiencing God through one of the believers, or in his own words. The homilist is to witness that he "saw and heard" (experienced) God – in the Word of God, in the liturgy, and the lives of believers. Thus, the homily is listening to Christ who is present in Sacred Scripture, perceiving Him in the framework of the liturgy, and giving witness about His work in the life of the believer.
Źródło:
Verbum Vitae; 2015, 28; 401-422
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsze wydania mszału w języku polskim
The first editions of the Missal in the Polish language
Autorzy:
Nowak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432080.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
historia mszału w języku polskim
tłumaczenia w liturgii
wydawanie ksiąg liturgicznych
history of the missal in the Polish language
translations in the liturgy
editions of liturgical books
Opis:
Opracowanie „Pierwsze wydania mszału w języku polskim” rozpoczyna się od zarysowania kontekstu związanego z Ruchem liturgicznym, na podstawie którego pojawiło się pierwsze wydanie „Mszału rzymskiego dla użytku wiernych” w 1874 r. Dalej jest mowa o stopniowym wprowadzaniu języka polskiego do liturgii, zaczynając od 1961 r. Ten etap kończy się wydaniem „Mszału rzymskiego łacińsko-polskiego”, Paris 1968, w formie ołtarzowej. Ta księga była oparta na mszale potrydenckim, z którego pochodziły części zmienne, natomiast części stałe zawierały już zmiany dokonane po Soborze Watykańskim II. W 1970 r. ukazał się już Mszał Pawła VI w odnowionej formie. Drugie wydanie tej księgi pojawiło się w 1975 r. Ta edycja stała się podstawą do opracowania „Mszału rzymskiego dla diecezji polskich”, Poznań 1986. W między czasie został wydany mszał studyjny w 1979 r. Przy omawianiu zagadnień teologiczno-lingwistycznych są pokazane dyskusje dotyczące: długich zakończeń modlitw, Communicantes, per ipsum oraz „Panie nie jestem godzien”. Opracowanie przedstawia również kwestie wydawnicze związane z mszałem ołtarzowym z 1986 r. Ukazuje także przygotowania i druk samego mszału. Ostatnim tematem jest wydanie drugie poszerzone z 2009 r. i argumentacja przemawiająca za tą edycją.
The elaboration ‘The first editions of the Missal in the Polish language’ starts with explaining the context, connected with the Liturgical Movement, thanks to which in 1874 there appeared the first edition of the ‘Roman Missal for the use of the faithful’. Next, it treats about the gradual introduction of the Polish national language into the liturgy, beginning in 1961. This stage ended with the publication of the ‘Latin-Polish Roman Missal’ (Paris 1968), in an altar form. This book was based on the Tridentine Missal, from which originated the propria missae, while ordinaria missae already contained changes intorduced after the Vaticanum II. In 1970 was published Paul VI’s Missal, in a renewed form. Second edition of this book appeared in the year 1975. This edition became the basis for the „Roman Missal for Polish dioceses’ (Poznań 1986). In the meantime a study missal was published in 1979. The section concerning theological-linguistic matters also treats about discussions concerning: the long endings of the orationes, Communicantes, per Ipsum as well as the ‘Domine, non sum dignus’. The elaboration also presents various editorial matters concerning the altar missal of 1986. It also treats about preparation and printing of the missal. The last topic is the second (and expanded) edition of 2009, and the arguments for this editio
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 60, 2; 83-104
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z sympozjum naukowego Serce Jezusa szkołą świętości, Stadniki, 7 maja 2020 roku
Report from the scientific symposium Jesus’ Heart as a school of holiness, Stadniki, May 7th, 2020
Autorzy:
Poleszak, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554005.pdf
Data publikacji:
2020-05-28
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
Leon Dehon
kult Najświętszego Serca Pana Jezusa
kształcenie
Kościół
Bóg
człowiek
edukacja chrześcijańska
Friedrich Gogarten
historia
katecheza
liturgia
miłość
nowa ewangelizacja
pedagogika
pobożność ludowa
powołanie
słowo Boże
społeczeństwo
szafarz słowa Bożego
szkoła
świadectwo
świętość
teologia sekularyzacji
teologia świata
Trójca Przenajświętsza
uświęcenie
wiara
wychowanie
życie zakonne
catechesis
Church
cult of the Sacred Heart of Jesus
faith
history
holiness
Holy Trinity
liturgy
new evangelization
popular piety
religious life
sanctification
the minister of the Word of God
the Word of God
theology of secularization
theology of the world
vocation
witnessing
Opis:
Sprawozdanie z sympozjum naukowego Serce Jezusa szkołą świętości, Stadniki, 7 maja 2020 roku
Report from the scientific symposium Jesus’ Heart as a school of holiness, Stadniki, May 7th, 2020
Źródło:
Sympozjum; 2020, 1(38); 257-262
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-28 z 28

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies