Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "historia teatru" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 76
Tytuł:
Giovanni ISGRÒ, L’avventura scenica dei gesuiti in Giappone (1549-1639). Bari, Edizioni di Pagina, 2016 (Due Punti 43).
Autorzy:
Danieluk, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618198.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Giovanni Isgrò
historia teatru
Opis:
.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2018, 23; 195-198
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unisono
Autorzy:
Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084577.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
historiografia
performatyka
Routledge
theater history
historiography
performatics
Opis:
Artykuł stanowi recenzję niedawno wydanego tomu The Routledge Companion to Theatre and Performance Historiography (2021). Przedstawiając zwięzłą historię powstania publikacji, jej układ i mozaikową koncepcję, główną problematykę i metodę, autorka przybliża niektóre teksty (szczególnie interesujące dla polskiego czytelnika). Tom, jak każde monumentalne przedsięwzięcie, budzi też zastrzeżenia; te dotyczą głównie realizacji postulatu polifonicznego i odnowicielskiego podejścia do historii widowisk oraz ograniczeń krytyki instytucjonalnej (jej optyka miewa również „ślepy punkt”).
This article offers a review of the recently published edited volume The Routledge Companion to Theatre and Performance Historiography (2021). The reviewer briefly presents the origins of this publication, its structure and mosaic-like design, as well as its main topics and methodology, and then she discusses selected contributions (of particular interest to the Polish reader) in more detail. Like any large-scale undertaking of this kind, this volume also raises concerns and doubts, especially with regard to following the postulated polyphonic and refreshing approach to performance history, as well as the limitations of institutional critique, whose outlook has its "blind spot," too.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 4; 185-194
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reimagining Theatre History
Nowe spojrzenie na historię teatru
Autorzy:
Pratt, Daniel W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146736.pdf
Data publikacji:
2022-05-17
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru polskiego
historiografia
history of Polish theater
historiography
Opis:
This article presents the edited volume A History of Polish Theatre (Cambridge University Press, 2022) as a welcome addition to the growing English-language scholarship on Polish theatre. The reviewer appreciates the editors and contributors’ strategy to make the past intelligible through the present. He emphasizes that this strategy contributed to developing a coherent set of articles dedicated to a wide range of topics. As a new source in English, the book will be immensely valuable, both for students and for those interested in finding out more about specific themes in Polish theatre. The scholarship is fresh, and the articles demonstrate connections of the past to the present, emphasizing the importance of each era, not in service to the narrative of progress but rather in Benjamin’s constellation metaphor. The reviewer further notes that the book assumes some knowledge of Polish theatre, Polish culture, and Polish history from the beginning. He argues that the book will therefore not serve as a complete replacement for more traditional histories but rather contributing to the reimagining of how to tell them.
Artykuł stanowi recenzję tomu A History of Polish Theatre (Cambridge University Press, 2022). Recenzent docenia wkład autorów i redaktorów w anglojęzyczne badania dotyczące polskiego teatru i wysoko ocenia ich strategię polegającą na próbie zrozumienia przeszłości za pośrednictwem teraźniejszości. Podkreśla, że w jej rezultacie udało się stworzyć spójny, a zarazem szeroko zakrojony tematycznie zbiór artykułów. Jako nowe anglojęzyczne źródło wiedzy książka będzie cenna zarówno dla studentów, jak i czytelników zainteresowanych konkretnymi aspektami historii polskiego teatru. Opracowanie jest oryginalne, artykuły uwypuklają związki przeszłości z teraźniejszością, podkreślając znaczenie każdego okresu nie w ramach narracji akcentującej postęp, ale za pomocą Benjaminowskiej metafory konstelacji. Recenzent zauważa ponadto, że książka od początku zakłada pewną znajomość polskiego teatru, polskiej kultury i polskiej historii. Przekonuje, że w związku z tym nie zastąpi tradycyjnych historii, lecz raczej uświadomi potrzebę, by na nowo wyobrazić sobie, w jaki sposób je opowiadać.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 2; 173-180 (eng), 173-181 (pol)
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Scenography studies – on the margin of art history and theater studies
Badanie scenografii – margines historii sztuki i teatrologii
Autorzy:
Łarionow, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593859.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
set design
scenography
history of theater
theater
scenografia
historia teatru
teatr
Opis:
Scenography as a domain of artistic activity has always been a liminal art, placed between the visual arts and theater, with the latter being treated as a chiefly literary domain. The history of scenography to date has recorded two moments when it rose to prominence, becoming the “queen” of the spectacle: the Renaissance and modern times. The article will briefly discuss its history, to show the main reasons for the exclusion of scenography from the domain of academic research. The author will survey some recent publications on set design written by practitioners and academics.
Scenografia jako sfera działań artystycznych była i jest sztuką pogranicza. Sytuowano ją zawsze pomiędzy sztukami plastycznymi, a teatrem, traktowanym jako obszar głównie zajmowany przez literaturę. W dotychczasowej historii scenografii widoczne są dwa momenty, kiedy za-władnęła ona widowiskiem, stając się „królową” przedstawienia: renesans i czasy współczes-ne. Artykuł poprzez skrótowe omówienie jej dziejów chce wykazać głównie przyczyny margi-nalizacji czy wręcz wyrzucenia scenografii ze sfery badań naukowych. Autorka odwołuje się do publikacji autorstwa zarówno praktyków, jak i naukowców, jakie ukazały się w ostatnim czasie na temat scenografii.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2014, 16; 115-126
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyjaciel: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
A Friend: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
Autorzy:
Degler, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083671.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jerzy Timoszewicz
teatr polski
historia teatru
historycy teatru
Polish theatre
theatre history
theatre historians
Opis:
Jerzy Timoszewicz – historyk literatury i teatru, edytor – urodził się 9 września 1933 w Warszawie. Studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim ukończył w 1956 roku. Pracę magisterską o Dziadach w inscenizacjach Leona Schillera napisał pod kierunkiem prof. Jana Kotta (została wyróżniona III nagrodą w konkursie Mickiewiczowskim Ministerstwa Szkół Wyższych). W czasie studiów należał do Koła Młodych Krytyków prowadzonego przez Edwarda Csató i debiutował w 1954 roku recenzją Balladyny Słowackiego („Sztandar Młodych”, nr 26, 1954). Od października 1957 do września 1992 należał do zespołu redakcyjnego „Pamiętnika Teatralnego”. Redagował kilka zeszytów monograficznych, poświęconych m.in. Andrzejowi Pronaszce, Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, teatrowi wileńskiemu i Teatrowi Żydowskiemu w Polsce. W listopadzie 1965 r. obronił rozprawę doktorską „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie (Warszawa 1970), w której podjął się zadania bez precedensu: odtworzył kształt sceniczny czterokrotnie przez Schillera inscenizowanych Dziadów oraz zrekonstruował partyturę reżyserską warszawskiego przedstawienia z 1934 roku. Wzorowo opracowane cztery tomy Pism Leona Schillera (każdy zawiera kronikę życia i twórczości) stanowią najważniejszą część dorobku edytorskiego Timoszewicza. Wydał także tom wspomnień o nim Ostatni romantyk sceny polskiej (1990) oraz przygotował do druku tekst Historyi o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim w układzie Schillera (1990). Drugi twórca, którym Timoszewicz zafascynowany był od młodości, to „książę polskich eseistów” – Jerzy Stempowski. Wydał dwutomowy wybór jego Szkiców literackich (1988, wyd. II: 2001), zebrane i opracowane Felietony dla Radia Wolna Europa (1995) oraz Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice (1999) i tom „Pan Jerzy” Śladami niespiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim (2005). Dorobek edytorski Timoszewicza dopełniają edycje recenzji Edwarda Csató (1979), tekstów o teatrze polskim Zbigniewa Raszewskiego pt. Spacerek w labiryncie (2008), tom wspomnień, artykułów i listów Zbigniewa Pronaszki Zapiski scenografa (1976) oraz wybór artykułów przebywającego na emigracji Tymona Terleckiego Rzeczy teatralne (1984), z którym korespondował ponad trzydzieści lat. Wydany ostatnio obszerny wybór tej korespondencji świadczy jak wytrawnym i płodnym epistolografem był Jerzy Timoszewicz. Do jego adresatów należeli znani uczeni i artyści. Ogromny zbiór ich listów Timoszewicz przekazał do Ossolineum. Dla teatrologów niezwykle cennym źródłem do poznania historii dziejów polskiej nauki o teatrze i związanego z nią ruchu wydawniczego są jego omówienia książek teatralnych, które przez wiele lat publikował w „Teatrze”, „Dialogu” i „Roczniku Literackim”. Piśmiennictwo teatralne nie miało dla niego żadnych tajemnic, czego potwierdzeniem była  rubryka „Świstek Teatralny” na łamach „Teatru” (1960–1961), którą zapełniał fragmentami i cytatami z dawnych czasopism, pamiętników, listów, wywiadów, recenzji, leksykonów i różnych dokumentów. Jego studenci z Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej PWST, którego wykładowcą był w latach 1975–1979, przedrukowali w jednym tomie wszystkie „Świstki Teatralne” i wręczyli mu go 13 września 2013 z okazji jubileuszu osiemdziesiątej rocznic urodzin. Jerzy Timoszewicz zmarł 24 marca 2015. W pogrzebie zgodnie z ostatnią wolą uczestniczyła tylko najbliższa rodzina. Liczne grono przyjaciół i znajomych pożegnało go 9 kwietnia na cmentarzu prawosławnym przy ul. Wolskiej.
Jerzy Timoszewicz, a historian of literature and theatre, and an editor, was born on 9 September 1933 in Warsaw. He received a magisterium degree in Polish philology from the University of Warsaw in 1956. The diploma essay on Dziady [Forefathers’ Eve] as staged by Leon Schiller, which he wrote under the tutelage of Professor Jan Kott, was awarded the third prize in the Mickiewicz Competition organised by the Ministry of Higher Education. While studying at the University, Timoszewicz was a member of the Young Critics Circle run by Edward Csató and made his press debut with a review of Słowacki’s Balladyna (Sztandar Młodych, no. 26, 1954). From October 1957 to September 1992, he was a member of the Pamiętnik Teatralny Editorial Board. He edited several monographic issues of the journal, devoted to Andrzej Pronaszko, Stanisław Ignacy Witkiewicz, the Vilnius theatre, and the Jewish Theatre in Poland. In November 1965, Timoszewicz defended his doctoral dissertation, „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie [Dziady as Staged by Leon Schiller: The Score and Its Execution] (Warszawa, 1970) whereby he undertook a task without precedent: he reconstructed the stage shape of four productions of Dziady by Schiller and the director’s score of the Warsaw production of 1934. The four volumes of Leon Schiller’s Pisma [Papers] that Timoszewicz edited are a paragon of editing (each is provided with a chronicle of Schiller’s life and work) and the finest piece of Timoszewicz’s editorial work. He also published a volume of recollections about Schiller, Ostatni romantyk sceny Polskiej [The Last Romantic of the Polish Stage] (1990) and Leon Schiller’s version of Historyja o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim [The History of the Most Holy Passion and Glorious Resurrection of Our Lord]. Another hero whom Timoszewicz was fascinated with from a young age was “the prince of Polish essayists,” Jerzy Stempowski. Of Stempowski’s oeuvre, Timoszewicz published a two-volume selection of Szkice literackie [Literary Sketches] (1988; 2nd edn 2001), a collection of Stempowski’s radio editorials, Felietony dla Radia Wolna Europa [Editorials for Radio Free Europe] (1995), and Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice [A Theatre Memoir of the Third Class and Other Sketches] (1999); he also edited a volume of reminiscences „Pan Jerzy”. Śladami nieśpiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim [“Pan Jerzy.” Following the Footsteps of the Unhurried Ambler: Reminiscences and Sketches About Jerzy Stempowski] (2005). Other editorial works by Timoszewicz include an edition of theatre reviews by Edward Csató (1979), a collections of texts about Polish theatre by Zbigniew Raszewski, Spacerek po labiryncie [A Walk in a Maze] (2008), a volume of reminiscences, articles and letters by Zbigniew Pronaszko, Zapiski scenografa [Notes of a Stage Designer] (1976), and a selection of articles, Rzeczy teatralne [Things Theatrical] (1984), by the émigré critic Tymon Terlecki, with whom Timoszewicz exchanged letters for over thirty years. A large selection of their correspondence, which has just been published, shows that Jerzy Timoszewicz was a prolific and accomplished letter writer. His addressees included renowned scholars and artists; Timoszewicz donated a huge collection of their letters to the Ossolineum. The reviews of books on theatre that Timoszewicz published in Teatr, Dialog and Rocznik Literacki for many years are a valuable source of information about the history of Polish theatre studies and the circulation of publications on the subject. Timoszewicz knew theatrical literature through and through, as can be attested by the column Świstek Teatralny [Theatrical Paper Slip] he prepared for Teatr in 1960–1961, where he published various fragments and quotes from old magazines, diaries, letters, interviews, reviews, lexicons, and other historical documents. His students at the Theatre Studies Department of the Academy of Dramatic Arts in Warsaw, where he lectured in 1975–1979, collected all the texts that appeared in the Świstek Teatralny column, printed it in one volume and gave it to Timoszewicz on his eightieth birthday on 13 September 2013.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 292-307
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małgorzata Bruder, Janusz Degler, Budynki i wnętrza teatrów w Europie na dawnej pocztówce z kolekcji Janusza Deglera. European Theatre Buildings and Interiors on old Postcards from Janusz Degler’s Collection, Muzeum Miejskie Wrocławia. Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego, Wrocław 2017.
Autorzy:
Komorowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083672.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
budynek teatralny
pocztówka teatralna
historia teatru
theater building
theater postcard
theater history
Opis:
Recenzja katalogu wystawy pocztówek profesora Deglera. W otwartym 26–27 marca 2017 Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu wśród ekspozycji poświęconych wybitnym osobistościom znalazł się również Gabinet profesora Janusza Deglera, teatrologa i witkacologa światowej sławy, mieszczący ofiarowaną przezeń bibliotekę. Tu właśnie na planszach umieszczona została kolekcja pocztówek prof. Deglera, ściślej zaś jej starannie wybrana część – kilkaset z paru tysięcy. Tej też części dotyczy opublikowany w znakomitej szacie edytorskiej dwujęzyczny (polsko-angielski) katalog z barwnymi reprodukcjami eksponatów. Jest ich dokładnie 597, plus dwie w części wstępnej. Katalogowa księga zabiera nas w niezwykłą podróż do najdalszych teatralnych zakątków Europy. Z Paryża do Petersburga wędrujemy w ułamku sekundy. Obrazy zmieniają się jak w kalejdoskopie: teatry wielkie i małe, murowane i drewniane, niezwykle ważne w historii i zupełnie nieznane. Autorzy katalogu ze słuszną dumą podkreślili we wstępie, że jest on „pierwszą na świecie publikacją, prezentującą unikatowy zbiór dawnych pocztówek z architekturą teatralną”. 
A review of the Polish–English catalogue of Professor Degler’s postcards collection. In the Henryk Tomaszewski Museum of Theatre that opened in Wrocław on 26–27 March 2017, among other exhibitions devoted to outstanding individuals, there is also The Study of Professor Janusz Degler, which houses the library donated to the Museum by the professor who is a theatre and Witkacy scholar of international renown. And it is here that Professor Degler’s collection of postcards—or more precisely, a carefully selected part of it, a few hundred of several thousand items—has been displayed. This part of the collection is also presented in the wonderfully edited Polish–English catalogue with colour reproductions of the exhibits. There are exactly 597 of them, and additional two in the introductory part. The book takes us on a marvellous journey to the most distant theatrical corners of Europe. We travel from Paris to Petersburg in a blink of an eye. The images change in quick succession, as if in a kaleidoscope: theater houses great and small, of brick and of wood, historically significant and completely forgotten. The authors of the catalogue rightly boast that it is the first publication in the world to present a unique collection of old postcards displaying theatre architecture.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 323-327
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wracając do Molière’a: Wprowadzenie
Returning to Molière: Introduction
Autorzy:
Kencki, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432208.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Molière
historia teatru
historia dramatu
recepcja Molière’a
theater history
drama history
reception of Molière
Opis:
Wprowadzenie do bloku tematycznego Molière: Powroty. Autor przedstawia najważniejsze inicjatywy artystyczne i naukowe zrealizowane w Polsce z okazji 400-lecia urodzin Molière’a. Przypomina dwudziestowiecznych tłumaczy komedii Molière’a na język polski oraz książki polskich badaczy podejmujących refleksję nad różnymi aspektami jego twórczości i jej recepcji. Wymienia również poświęcone francuskiemu komediopisarzowi artykuły publikowane na łamach „Pamiętnika Teatralnego” od 1956 roku.
Introduction to essay cluster Molière Revisited. The author presents the most substantial artistic and academic projects carried out in Poland on the occasion of the 400th anniversary of Molière's birth. He recalls 20th-century translators of Molière's comedies into Polish and books by Polish scholars reflecting on various aspects of his work and its reception. He also lists articles on the works of Molière and their translations or productions published in the pages of Pamiętnik Teatralny since 1956.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 1; 11-18
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśleć z troską: Teatr, archiwum, historiografia
Thinking with Care: Theater, Archive, Historiography
Autorzy:
Rewerenda, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083646.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr
archiwum
zwrot archiwalny
historia teatru
historiografia
theater
archive
archival turn
theater history
historiography
Opis:
Artykuł stanowi recenzję zbiorowego tomu The Methuen Drama Handbook of Theatre History and Historiography (2020). Recenzentka skupia się na założeniach ideologicznych i metodologicznych redaktorek ze szczególnym uwzględnieniem inspiracji zwrotami archiwalnym i afektywnym w humanistyce. Wydobywa z książki wątki akcentujące polityczno-ideologiczne aspekty pracy z archiwum teatru, przede wszystkim relacje władzy ukryte w historycznych dokumentach oraz wieloaspektowe związki badacza z przedmiotem badań. Zwraca uwagę na możliwości problematyzacji pozycji historyka i na znaczenie społeczno-politycznych kontekstów teatru w historiografii.
This article offers a review of the edited volume The Methuen Drama Handbook of Theatre History and Historiography (2020). The reviewer focuses on the ideological and methodological assumptions of the editors while paying particular attention to the inspirational role of the archival and affective turns in humanities. She brings out the issues that accentuate the political and ideological aspects of working with theater archives, especially the power relations latent in historical documents as well as the researcher's multifaceted relationship with the object of study. She also draws attention to the ways in which the position of the historian can be problematized and to the significance of the socio-political contexts of theater in its historiography.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 4; 195-204
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie teatry w Moskwie (1915–1918)
Polish Theatre Companies in Moscow (1915–1918)
Autorzy:
Osińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083664.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski w Rosji
Moskwa
historia teatru
Polish theater in Russia
Moscow
theater history
Opis:
Artykuł oraz załączony do niego aneks przypominają mało znany epizod w historii polskiego teatru z okresu pierwszej wojny światowej. W lipcu 1915 roku, kiedy wojska niemieckie zbliżały się do Warszawy, część ludności została ewakuowana w głąb Rosji. Wśród uchodźców z Królestwa Polskiego znalazło się wielu przedstawicieli świata teatru, w tym tak wybitne postaci, jak Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysław Limanowski, Wojciech Brydziński, Wincenty Drabik, Arnold Szyfman i inni. W Moskwie  we wrześniu 1915 roku odbyła się inauguracja pierwszego polskiego teatru. Rekonstrukcja tego i kolejnych polskich przedsięwzięć teatralnych w Moskwie przedstawiona została na podstawie znanych już i publikowanych polskich źródeł oraz nieznanych i dotąd niepublikowanych w Polsce recenzji polskich przedstawień z prasy rosyjskiej. Aneks zawiera recenzje premier w polskich teatrach oraz relacje z udziału Polaków w przedsięwzięciach kulturalnych polsko-rosyjskich pochodzące z następujących gazet i tygodników: „Russkije wiedomosti", „Rampa i żyzń", „Tieatr", „Tieatralnaja gazieta" oraz „Kijewskaja mysl". Z tej ostatniej, wydawanej w Kijowie w języku rosyjskim gazety, pochodzi obszerny artykuł Jakowa Tugendholda, poświęcony polskiemu dramatowi, w szczególności Stanisławowi Wyspiańskiemu. Teksty te zostały zebrane w wyniku kwerend rosyjskiej prasy; nie były one  dotąd (poza tekstem Jakowa Tugendholda) przedrukowywane w Rosji.
The article and the annex it is supplied with presents a little-known episode in the history of Polish theatre during the First World War. In July 1915, when the German army was drawing close to Warsaw, a part of the population was evacuated to Russia. The refugees included a number of people of the theatre, with such outstanding individuals as Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysław Limanowski, Wojciech Brydziński, Wincenty Drabik, Arnold Szyfman, and others. The first Polish theatre was launched in Moscow in September 1915. The present reconstruction of this and other Polish theatre endeavours in Moscow is based on the body of known and published Polish sources as well as on previously unknown and unpublished in Poland Russian press reviews. The annex comprises reviews of Polish theatre premieres and reports about Polish-Russian cultural undertakings that appeared in the following Russian weeklies and dailies: Russkiye vedomosti, Rampa i zhizn, Teatr, Teatralnaya gazeta, and Kievskaya mysl. The last of these, a Russian-language daily published in Kiev, featured a large article about Polish drama, with a special emphasis on Stanisław Wyspiański, written by Yakov Tugenhold. All the texts have been found as a result of on-site library searches of Russian press archives; except for the article by Tugenhold, they have not been reprinted in Russia.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 67-121
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Róg huka po lesie”. Lubelskie spektakle Teatru Wojska Polskiego
Autorzy:
Cymerman, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679381.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
theater history, Lublin, Stanisław Wyspiański, Aleksander Fredro
historia teatru, Lublin, Stanisław Wyspiański, Aleksander Fredro
Opis:
Article introduces the uprising and activity of the Polish Army Theater in Lublin in 1944 and at the beginning of 1945.It includes two premieres prepared by Stanisław Wyspiański, directed by Jacek Woszczerowicz and Aleksander Fredro’s Lifeguard, directed by Jan Kreczmar.
Artykuł przybliża powstanie i działalność w Lublinie Teatru Wojska Polskiego w 1944 i na początku 1945 roku.Zawiera omówienia dwóch przygotowanych w tym czasie premier – Wesela Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jacka Woszczerowicza oraz Dożywocia Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Kreczmara.
Źródło:
Artes Humanae; 2017, 2
2449-6340
Pojawia się w:
Artes Humanae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy Ludwika Solskiego do córki, Anny Sosnowskiej: 1945–1954
Letters of Ludwik Solski to his daughter, Anna Sosnowska: 1945-1954
Autorzy:
Degler, Janusz
Sztaba, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36453703.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski
historia teatru
polscy aktorzy
Ludwik Solski
Polish theatre
theatre history
Polish actors
Opis:
Publikowane listy Ludwika Solskiego do córki – Anny Sosnowskiej (1905–1997) pochodzą z lat 1945–1954. Większość z nich aktor wysyłał z Krakowa, gdzie wtedy mieszkał, kilka z miast, w których przebywał na występach gościnnych (Warszawa, Bielsko) lub wypoczywał (Krynica, Morawin). Anna od 1945 przebywała za granicą. W Paryżu miała kłopoty ze znalezieniem stałej pracy, uczyła się stenografii. Solski pisze o warunkach życia w kraju, pogarszającym się zdrowiu, przekazach pieniężnych dla córki i paczkach od niej, przed którymi się wzbraniał. Towarzyszy mu ciągła troska o córkę. Listy i kartki pocztowe dotyczą przede wszystkim spraw prywatnych, ale dowiadujemy się z nich też wiele o pracy aktora, o objazdach z Grubymi rybami Bałuckiego po całym kraju i reakcjach publiczności, o uroczystościach jubileuszowych w 1951 i 1954. Korespondencja pokazuje pracę artysty teatralnego i funkcjonowanie teatru w Polsce w pierwszych latach powojennych. Listy Solskiej – matki do córki ogłosiła Lidia Kuchtówna (Listy Ireny Solskiej, Warszawa 1984). Teraz możliwa jest lektura listów obojga rodziców do Anny, kierowanych do Paryża. Zamieszczamy 61 listów. Oryginały (rękopisy, przeważnie z kopertami) znajdują się  w Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu. W 2015 pamiątki po Ludwiku i Irenie Solskich, wśród nich listy, podarował Muzeum Mathias von Poswik, wnuk brata Solskiej, który wszedł w ich posiadanie po śmierci Anny Sosnowskiej.
Ludwik Solski's published letters to his daughter - Anna Sosnowska (1905-1997) - come from 1945-1954. Most of them were sent by the actor from Krakow, where he lived at that time, from several of the cities where he stayed during guest performances (Warsaw, Bielsko) or rested (Krynica, Morawin). Anna lived abroad after 1945. In Paris, she had trouble finding a permanent job; she was studying shorthand. Solski writes about living conditions in Poland, his deteriorating health, money transfers for his daughter and parcels from her, which he begged her not to send him. He expresses constant care for his daughter. Letters and postcards concern primarily private affairs, but we also learn a lot about the actor's work, tours with Bałucki’s Grube ryby (Big Shots) around the country and audience reactions, jubilee celebrations in 1951 and 1954. The correspondence shows the work of a theatre artist and the functioning of the theatre in Poland in the first post-war years. Solska’s letters - mother to daughter, were published by Lidia Kuchtówna (Irena Solska’s Letters, Warsaw, 1984). Now it is possible to read the letters of both parents to Anna, sent to Paris. We include 61 letters. The originals (manuscripts, mostly with envelopes) are at Henryk Tomaszewski Museum of the Theatre in Wrocław. In 2015, souvenirs of Ludwik and Irena Solski, among them letters, were donated to the Museum by Mathias von Poswik, grandson of Solska’s brother, who came into their possession after the death of Anna Sosnowska.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 2; 111-179
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy Anieli Aszpergerowej do rodziny Młodnickich
Letters of Aniela Aszperger to the Młodnicki Family
Autorzy:
Kubik, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47238645.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Aniela Aszpergerowa
teatr polski 1800-1900
historia teatru
Polish theater 1800-1900
theater history
Opis:
Edycja niepublikowanych listów aktorki Anieli Aszperger (1816–1902) do Wandy i Karola Młodnickich oraz ich córki Maryli Wolskiej. Listy te, obejmujące lata 1874–1901, pochodzą z Archiwum Domowego Pawlikowskich, znajdującego się obecnie w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Prezentowana korespondencja przynosi sporo informacji dotyczących realiów życia aktorki i odsłania cechy jej charakteru i osobowości, które mogą stanowić trop interpretacyjny jej sztuki aktorskiej. Są też cennym dokumentem artystycznej przyjaźni. W tekście wprowadzającym została przypomniana biografia Aszpergerowej, która debiutowała w 1835 w Warszawie, ale prawie całe swoje życie artystyczne związała ze Lwowem i przez szereg lat zajmowała pierwszą pozycję w zespole Teatru Skarbka. Aktywna również w życiu społecznym i politycznym miasta jeszcze za swojego życia stała się legendą. Biografia została uzupełniona o szereg nowych ustaleń i uściśleń.
This is an edition of previously unpublished letters written by actress Aniela Aszperger (1816–1904) to Wanda and Karol Młodnicki and to their daughter, Maryla Wolska. The letters, covering the years 1874–1901, come from the Home Archive of the Pawlikowskis, now in the collection of the Jagiellonian Library. The correspondence contains much information relating to the realities of Aniela Aszperger’s life, reveals her character traits and personality, which may come in handy in interpreting her acting. The letters are also a valuable document of an artistic friendship. The correspondence is prefaced with a biographical note on Aszperger, who debuted in 1835 in Warsaw, but for most of her professional life was associated with Lemberg (Lwów), for a number of years being the toast of the stage at the Skarbkowski Theatre. Being active in the social and political life of the city, she became a living legend. The biographical note brings a number of new findings and clarifies some details of fact.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 209-225
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatr na Wileńskiej 1824–1832
The Theatre on Wileńska Street, 1824–1832
Autorzy:
Jędrychowski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520650.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polish theater 1800-1900
theater history
Vilnus
Juliusz Słowacki
teatr polski 1800-1900
historia teatru
Opis:
Artykuł przedstawia historie teatru w Wilnie w latach 1824–1832, kiedy na widowni zasiadał Juliusz Słowacki. Opisano budynek, jego lokalizację i próby zarządzania teatrem. Rywalizacja i kłótnie między aktorami przez wiele lat uniemożliwiały sprawne zarządzanie teatrem, mimo że od 1823 roku istniał dokument Projekt urządzenia Wileńskiego Teatru. Problemy związane z organizacją sezonów miały swoje źródło także w niespłaconym długu byłego przedsiębiorcy teatralnego Macieja Każyńskiego. Ze względu na stan pierwotnego budynku postanowiono przenieść scenę do ratusza.
This article presents episodes from the history of the theater building, its location and attempts at organising theater management in Vilnius in 1824–1832, a time when the poet Juliusz Słowacki was known to sit in the audience. Rivalry and feuds between the actors prohibited instituting an effective theater management for many years, even though Projekt urządzenia Wileńskiego Teatru [“A Project of Organising the Vilnius Theater”] had been in place since 1823. Some complications relating to the organisation of theater seasons in Vilnius had their origins in the unpaid debt of a former theater entrepreneur, Maciej Każyński. Due to the state of disrepair of the original building, it was decided to move the stage to the city hall.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 29-42
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienia o Reducie i Juliuszu Osterwie spisane przez Redutowców w latach 1947–1949
Memoirs about the Reduta and Juliusz Osterwa Written down by Reduta Members in 1947–1949
Autorzy:
Dulna-Rak, Ewa
Świątkowska, Wanda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341446.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Reduta
teatr polski po 1945
wspomnienia
historia teatru
Polish theater after 1945
memoirs
theater history
Opis:
Edycja zbioru wspomnień o Reducie i Juliuszu Osterwie spisanych przez jego współpracowników w latach 1947–1949. Są one przechowywane w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, do którego zostały przekazane w 1993 roku przez Jerzego Zajączkowskiego. Zbiór zawiera osiem wspomnień (w formie opisowej i w formie listów) oraz trzy odpowiedzi na kwestionariusz, zawierający dwadzieścia siedem pytań na temat Reduty i Osterwy. Autorami wspomnień są: Adam Bunsch, Włodzimierz Chełmicki, Jan Ciecierski, Halszka Kamocka, Aleksandra Rostkowska, Andrzej Rybicki, Alfred Szymański, Irena Netto i Halina Gallowa. Autorstwa jednej ankiety nie udało się ustalić. Zbiór ten zawiera cenne informacje dotyczące pracy w Reducie, sposobu pracy i funkcjonowania Zespołu, reżyserii Osterwy i procesu przygotowywania przedstawień, a także życia codziennego w Reducie. Autorzy wspominają Juliusza Osterwę jako artystę, pedagoga, reżysera, aktora, ale także jako osobę prywatną, opisując jego relacje ze współpracownikami, charakter, sposób zachowania czy osobiste preferencje. Zgromadzone tu wspomnienia zostają opublikowane po raz pierwszy i jako takie są cennym materiałem faktograficznym do badań nad dziejami Reduty i biografią jej założyciela.
This is an annotated critical edition of memoirs about Reduta and Juliusz Osterwa written by his associates in the years 1947–1949. They are kept in the Historical Museum of the City of Kraków, to which they were donated in 1993 by Jerzy Zajączkowski. The collection contains eight memoirs (in descriptive form and as letters) and three responses to a questionnaire containing twenty-seven questions about Reduta and Osterwa. The authors of the memoirs are: Adam Bunsch, Włodzimierz Chełmicki, Jan Ciecierski, Halszka Kamocka, Aleksandra Rostkowska, Andrzej Rybicki, Alfred Szymański, Irena Netto, and Halina Gallowa. The authorship of one questionnaire could not be established. This collection contains valuable information about work at Reduta, the way the group worked and functioned, Osterwa's direction and the process of preparing performances, as well as everyday life at Reduta. The authors remember Juliusz Osterwa as an artist, pedagogue, director, and actor, but also as a private person, describing his relationships with co-workers, his character, manner and personal preferences. The memoirs collected here are published for the first time and as such are valuable factographic material for research into the history of Reduta and the biography of its founder.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 226-262
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatra wołyńskie – uzupełnienia i noty
Volhynian Theatres: Supplements and Notes
Autorzy:
Komorowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520680.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
archiwum teatralne
teatry na Wołyniu
Wojciech Bogusławski
theater history
theater archives
Volhynian theatres
Opis:
Autorskie uzupełnienia do książki Teatr i widowiska na Wołyniu do 1863 roku z przydaniem Ziemi Kijowskiej (Warszawa 2016). Opublikowane tu zostały: nowy dokument źródłowy dotyczący dziejów teatru w Krzemieńcu; plan podróży Wojciecha Bogusławskiego po Wołyniu w 1819 roku; dwa unikatowe afisze teatralne z archiwów historycznych w Kijowie; teatralne konteksty działalności młodych „dysydentów” z lat trzydziestych i czterdziestych XIX w., zwanych bałagułami lub baragołami; relację z pożaru cyrku w Berdyczowie w 1883, ilustrowaną drzeworytem według rysunku znanego polskiego malarza Michała Elwiro Andriollego.
The supplements to the book Teatr i widowiska na Wołyniu do 1863 roku z przydaniem Ziemi Kijowskiej (Warsaw, 2016) that are being published here contain: a new source document regarding the history of theater at Krzemieniec; an itinerary of Wojciech Bogusławski’s travel through Volhynia in 1819; two unique theater posters from the repository of historical archives in Kiev; theatrical contexts of the activities of young “dissidents” of the 1830s and 1840s known as bałaguli or baragoły; an account of a fire in the circus at Berdyczów in 1883, illustrated with a woodcut after a drawing by a renowned Polish painter, Michał Elwiro Andriolli.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 142-157
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między egzaminem a widowiskiem: Uczniowskie popisy publiczne na przykładzie Gimnazjum/Liceum Wołyńskiego
Between an Exam and a Spectacle: The Case of Student Public Demonstrations at the Volhynian Gymnasium/Lyceum
Autorzy:
Buczek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083667.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Gimnazjum i Liceum Wołyńskie
Krzemieniec
teatr szkolny
historia teatru
Volhynian Lyceum
school theater
theater history
Opis:
Organizowane w Gimnazjum i Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu egzaminy publiczne zwane popisami nawiązywały do wielowiekowej tradycji edukacyjnej. Organizowane na zakończenie roku szkolnego, po decydujących o promocji do następnej klasy egzaminach wewnętrznych, miały być z jednej strony promocją szkoły, z drugiej popularyzacją wiedzy. Jednak nie bez znaczenia była ich widowiskowość, zwłaszcza gdy gromadzący się widzowie – rodziny uczniów i mieszkańcy Krzemieńca nie mieli odpowiedniego wykształcenia, by ocenić i docenić walory czysto naukowe. Podczas popisów uczniowie zachowywali się jak artyści. W reprezentacyjnej sali szkoły wychodzili na podwyższenie – scenę i prezentowali wyuczone odpowiedzi na pytania, które wcześniej znali. Zachowane w pamiętnikach relacje świadczą o tym, że publiczne egzaminy były dla mieszkańców Krzemieńca i okolic rozrywką i atrakcją, na którą czekano cały rok.
Public examinations, known as “demonstrations” [popisy], organised at the Volhynian Gymnasium and Lyceum in Krzemieniec referred to a centuries-old educational tradition. Set up at the end of the school year, following internal examinations, the results of which determined whether the students got promoted to the next grade or not, they were meant to advertise the school but also to spread knowledge. Their spectacularity, however, was also an important factor, especially that the audiences, made up of the students’ family members and people living in Krzemieniec, lacked the education to fully appreciate the scholarly merits of the demonstrations. The students were behaving like artists. In the great hall of the school, they walked onto a podium, which resembled a stage, and recited answers to questions they knew in advance. Diary accounts bear evidence that the public examinations were a kind of entertainment for people living in Krzemieniec and its vicinity and were eagerly awaited for all year long.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 49-66
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Summary
Autorzy:
Prussak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147336.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr żydowski
historia teatru do 1939
teatr jidysz
Jewish theater
theater history before 1939
Yiddish theater
Opis:
Summary of Pamiętnik Teatralny 1992/1-4. The first part includes an account of the long process of working on this volume, the initial concept of which was born in 1964, as well as a description of the various circumstances that either paralyzed or hindered its preparation. The second part contains a detailed discussion of the content of all the articles.
Podsumowanie "Pamiętnika Teatralnego" 1992/1-4. W pierwszej części umieszczono relację z długiego procesu pracy nad tym tomem, którego wstępna koncepcja zrodziła się w 1964 roku, a także opis różnego rodzaju okoliczności  paraliżujących albo utrudniających jego przygotowanie. Druga część zawiera szczegółowe omówienie treści wszystkich artykułów. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1992, 41, 1/4; 520-531
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mińkowce: Podolski «Hamlet» i święto dożynek
Mińkowce: A Podolian «Hamlet» and Harvest Feasts
Autorzy:
Komorowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520649.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
teatr polski 1800-1900
obrzędy dworskie
theater history
Polish theater 1800-1900
court festivals
Opis:
Mińkowice, miasteczko na dalekim Podolu, zapisało się w historii polskiego teatru jako miejsce, w którym w 1805 roku ukazało się pierwsze polskie wydanie Hamleta Shakespeare’a w przekładzie Jana Nepomucena Kamieńskiego na podstawie adaptacji Friedricha Ludwiga Schrödera. Od 1790 Mińkowice wraz z rozległym majątkiem ziemskim liczącym 20 wsi były własnością Ignacego Ścibora Marchockiego. Właściciel majątku nie uznał rozbiorów Polski i po 1795 utworzył własne „państwo mińkowickie”, silnie podkreślając jego niezależność od Rosji; wyznaczył nawet własne granice. Zniósł pańszczyznę i ustanowił prawa w duchu oświecenia; założył szkołę, drukarnię i „Akademię Muzykalną”. Jednocześnie Marchocki eksponował swoją władzę i rolę „obrońcy ludu”, ustanawiając ekstrawaganckie ceremonie, przez co zyskał opinię oryginała, a nawet szaleńca. W rzeczywistości, podobnie jak w przypadku Hamleta, był to prawdopodobnie sposób Marchockiego na ukrycie swoich prawdziwych intencji przed rosyjskimi urzędnikami cywilnymi i sąsiadami niechętnymi reformom społecznym. Marchocki ustanowił w swoich dobrach ziemskich dwie uroczystości „państwowe” – Nowy Rok i dożynki, które odbywały się 15 sierpnia, w święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. To ostatnie było świętem religijnym połączonym z wielkim, całodziennym widowiskiem, które Marchocki przez trzydzieści kolejnych lat organizował według coraz bardziej skomplikowanego scenariusza. Z biegiem lat podstawowy schemat (procesja po mszy, uczta przed plenerowym ołtarzem, symboliczna orka, apoteoza bogini żniw) stawał się coraz bardziej rozbudowany. Wykorzystywane były elementy okolicznościowej architektury i scenografii, tworzono specjalne kostiumy i rekwizyty. Hołd złożony spersonifikowanej bogini żniw był ostatnią częścią święta. Naoczni świadkowie zaczęli nazywać spersonifikowaną boginię rzymskim imieniem Cerery, co ściągnęło na Marchockiego absurdalne oskarżenia o pogaństwo i bałwochwalstwo, które jednak nie skłoniły go do ustąpienia i do końca życia organizował te niezwykłe uroczystości.
Mińkowce, a town in the far-away Podolia, became a part of history of the Polish theater as the place where the first Polish edition of Shakespeare’s Hamlet, as translated by Jan Nepomucen Kamieński based on Friedrich Ludwig Schröder’s adaptation, was published in 1805. Since 1790, Mińkowice, along with an expansive landed estate of 20 villages, had been owned by Ignacy Ścibor Marchocki. The estate owner chose not to acknowledge the partitions of Poland and established his own “Mińkowice state” sometime after 1795, strongly emphasising its independence from the Russian Empire; he even set up his own boundary markers. He released his peasants from the bond of personal serfdom and laid down laws in the spirit of the Enlightenment; he founded a school, printer, and “music academy.” At the same time, Marchocki flaunted his power and role of “the protector of the people” with extravagant ceremonies, which earned him the reputation of an eccentric or even madman. In reality, just like in Hamlet’s case, it was probably Marchocki’s way of concealing his real intentions from Russian civil officers and neighbours disapproving of social reform. Marchocki established two “state” holidays in his landed estate, the New Year and harvest festival, which was held on 15 August, on the Feast of St Mary the Virgin. The latter was a religious feast combined with a grand, all-day-long spectacle put on by Marchocki for 30 consecutive years according to an increasingly complex and theatrical scenario. As years went by, the basic scheme (a procession after the Mass, a feast in front of an outdoor altar, symbolic ploughing, an apotheosis of the goddess of harvest) became more and more elaborate. Pieces of occasional architecture and stage set, special costumes, and props appeared. A tribute to a personified goddess of harvest was the final and part of the feast. Eyewitnesses started calling the personified goddess by the Roman name of Ceres, which brought onto Marchocki absurd accusations of paganism and idolatry, which, however, did not make him budge, as he kept organising the unusual celebrations until the end of his life.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 5-28
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorota Jarząbek-Wasyl, Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.1
Autorzy:
Raszewska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083674.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
teatr polski 1800-1900
próba teatralna
Theater history
Polish theater 1800-1900
theater rehearsal
Opis:
Recenzja książki Za kulisami: Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku Doroty Jarząbek Wasyl, stanowiącej jej rozprawę habilitacyjną (Kraków, 2016).  Autorka monografii, na podstawie imponującej kwerendy, przedstawia wszystkie aspekty pracy teatru, wszystko to, co dzieje się za kurtyną. Bada zarówno dokumenty urzędowe (ogłoszenia, księgi zarządzeń, dzienniki pracy), jak i pamiętniki, listy, relacje prasowe (początek "reportaży zza kulis" czy "z pracowni artysty"). Ze znanych historykom teatru materiałów korzysta w inny sposób: nie służą one do analizy przedstawienia, lecz do opisu procesu jego powstawania. Przedstawia świat postaci dziś już nieistniejących (jak teatralni kopiści, woźni) i pojęcia dzisiejszym ludziom teatru nieznane ("rola" rozumiana jako wypis z egzemplarza tylko swojego tekstu). Poznajemy topografię, architekturę zascenia (jakże mniej efektowną od tej dla publiczności), obyczaje, wreszcie – problemy z kostiumami, szminkami, koleżankami i przesądami. Obserwujemy proces powstawania ról, ich zmianę w przebiegu lat. To książka o prawdziwym labiryncie zwanym teatrem, labiryncie dla zwykłych widzów niedostępnym.
A review of Za kulisami: Narodziny przedstawienia w teatrze polskim w XIX wieku [Backstage: The Birth of Performance in the Polish Theatre of the 19th Century] by Dorota Jarząbek-Wasyl, based on her habilitation thesis (Kraków, 2016). The author of the book, on the basis of the impressive library research, presents all aspects of the theatre’s workings, all that happens behind the curtain. She studies official documents (announcements, books of ordinances and orders, work logs) as well as memoirs, letters, and press reports (from an era when “behind-the-scenes” and “inside-the-artist’s-studio” reportages just started becoming popular). Jarząbek-Wasyl uses materials known to theatre historians in a new way: they are not employed for analysing a performance but for describing the process of its production. The author presents a world of personages that no longer exist (such as the theatre copyist, or woźny [assistant house manager]) and notions unknown for today’s theatre-goers (rola [role, part] understood as the actor’s part of the script). The readers get to know the backstage area, its topography and architecture (so much less interesting for the audience than the stage), theatre customs, and finally, problems with costumes, grease paints, fellow actresses, and prejudices. We get a chance to see the process of creating a role and how it changes over the years. This is a book about a veritable maze of the theatre, a maze inaccessible to most viewers.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 308-316
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Got-Spiegel (1923–2004)
Autorzy:
Michalik, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520718.pdf
Data publikacji:
2005-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
badania teatralne
historia teatru
polscy badacze teatru
Jerzy Got
teatr krakowski
theater studies
theater history
Polish theater scholars
theater in Krakow
Opis:
Wspomnienie poświęcone Jerzemu Gotowi (1923–2004), historykowi teatru, dokumentaliście i edytorowi, inicjatorowi pierwszego programu uniwersyteckich studiów teatrologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autor przedstawia koleje życia zawodowego Gota: pracę w Zakładzie Historii i Teorii Teatru Instytutu Sztuki PAN (1956–1967), organizację działu teatralnego Muzeum Historycznego Krakowa (1961–1966), pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim (1967–1978) i owocny okres samodzielnie prowadzonych badań naukowych po przeprowadzce do Wiednia w 1978 roku. Podkreśla zasługi Gota dla sprofilowania i rozwoju badań teatrologicznych w ośrodku krakowskim i otwarcia go na współpracę międzynarodową. Akcentuje wszechstronność uczonego – łączącego zamiłowanie do dokumentalistyki i poszukiwań archiwalnych z umiejętnościami analitycznymi i talentem interpretacyjnym. Wskazuje najważniejsze obszary zainteresowań Gota: historię teatru krakowskiego, historię teatru lwowskiego, biografistykę teatralną (Antonina Hoffmann, Helena Modrzejewska, Bogumił Dawison, Ludwik Solski), a także kulturę starożytnej Grecji. Wspomina ponadto o jego pasji fotograficznej, ściśle związanej z badaniami teatralnymi.
A memoir devoted to Jerzy Got (1923–2004), theater historian, documentalist, and editor, initiator of the first program of academic theater studies at Jagiellonian University. The author presents the turns of Got's professional life: his work at the Department of Theater History and Theory of the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences (1956–1967), the organization of the theater department of the Historical Museum of Krakow (1961–1966), his work at Jagiellonian University (1967–1978), and the fruitful period of his independent research after moving to Vienna in 1978. He emphasizes Got's merits for profiling and developing theatrical research at the Jagiellonian University and opening it to international cooperation. He emphasizes the versatility of the scholar—combining a love of documentary and archival research with analytical skills and interpretive talent. He points out the most important areas of Got's interest: the history of the theater of Cracow, the history of the theater of Lviv, theatrical biography (Antonina Hoffmann, Helena Modrzejewska, Bogumił Dawison, Ludwik Solski), as well as the culture of ancient Greece. He also mentions his passion for photography, which was closely related to theater research.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2005, 54, 1/2; 287-324
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Wiersz o sztuce aktorskiej» Ludwika Osińskiego w świetle teorii pedagogicznych
«Wiersz o Sztuce Aktorskiej» (A Poem on the Art of Acting) by Ludwik Osiński in the Light of Pedagogical Theories
Autorzy:
Buczek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519836.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1800-1900
historia teatru
historia pedagogiki
historia edukacji
Polish theater 1800-1900
theater history
pedagogy history
education history
Opis:
Wiosną 1803 roku periodyk Nowy Pamiętnik Warszawski opublikował "Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej" napisany przez Ludwika Osińskiego. Poemat ten był dedykowany Rozalii Bogusławskiej, córce dyrektora Teatru Narodowego Wojciecha Bogusławskiego. Rozalia zadebiutowała na scenie rok wcześniej, a później wyszła za mąż za autora wiersza. Omawiany utwór nie jest, jak sugeruje tytuł, adresowany tylko do początkujących aktorów. Widać w nim gruntowną wiedzę z zakresu pedagogiki ogólnej, edukacji i dydaktyki, którą Ludwik Osiński dysponował dzięki swojemu wykształceniu i zawodowi. Uczył się w kolegium pijarskim, pracował jako guwerner i nauczyciel; wraz z Konstantym Wolskim prowadził też szkołę z internatem dla chłopców, znał więc dobrze teorie pedagogiczne Jana Amosa Komeńskiego, François Fénelona, Johna Locke'a i Jean-Jacques'a Rousseau. Znalazły one odbicie w omawianym wierszu, który odnosi się do kwestii szerszych niż tylko pedagogika zawodu aktora.
In the spring of 1803, the periodical Nowy Pamiętnik Warszawski published “Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej” (‘A Poem on the Art of Acting Offered to A Debuting Actress’) composed by Ludwik Osiński. It was dedicated to Rozalia Bogusławska, a daughter of the managing director of the National Theatre, Wojciech Bogusławski. Rozalia debuted on stage a year earlier, and later on, married the author of the poem. The poem is not, as the title might suggest, addressed just to beginners. It shows thorough knowledge of general pedagogy, education and didactics, which Ludwik Osiński possessed by virtue of his education and profession. He had been educated at a Piarist divinity school, worked as a tutor and teacher; he also ran, in co-operation with Konstanty Wolski, a boarding school for boys, so he was well-versed in the pedagogical theories by John Amos Comenius, François Fénelon, John Locke and Jean-Jacques Rousseau. He deployed them in the poem he composed, which referred to matters broader than just pedagogy of the acting profession. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 97-113
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Takie samo miejsce” dla „orłów i komarów Parnasu”, czyli jaki dramat (i jaki teatr dla tego dramatu) zaprojektowali nasi oświeceni
“The Same Place” for “Eagles and Mosquitos of the Parnassus,” or What Drama (and What Theater for That Drama) Our Enlighteners Envisioned
Autorzy:
Ratajczakowa, Dobrochna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520636.pdf
Data publikacji:
2017-10-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
dramat oświeceniowy
teatr polski 1765-1800
theater history
Enlightment drama
Polish theater 1765-1800
Opis:
Artykuł pokazuje, w jaki sposób cele stawiane teatrowi przez polskich oświeconych i podzielane przez nich założenia, w połączeniu z okolicznościami i warunkami ówczesnej przedsiębiorczości teatralnej, doprowadziły do powstania i rozwoju teatru i dramatu popularnego. Nieporozumieniem byłoby traktowanie tego teatru i dramatu jako przedsięwzięcia artystycznego, mimo że powstała w ten sposób instytucja była na tyle elastyczna, że mogła wystawiać również inne rodzaje przedstawień. Wyznacznikami jego charakteru są jednak przede wszystkim jego walory edukacyjne i utylitarne, czyli polityczne zaangażowanie, programowa umiejętność reagowania na bieżące realia życia, nastawienie na rozrywkę, otwartość na szerokie spektrum odbiorców. Pragmatyczne podejście do sceny wzmacniały także dotacje królewskie. W tej sytuacji wyłonił się nowy zawód dostawcy repertuaru, reprezentowany nie tylko przez Jana Baudouina czy Franciszka Zabłockiego, ale także przez wielu innych autorów, którzy próbowali swoich sił w dramatopisarstwie, choć wcześniej nie zajmowali się literaturą. A ponieważ publiczność teatralna szybko zyskiwała autonomię i wkrótce zaczęła stawiać własne wymagania, stało się jasne, że estetyka neoklasyczna musi ustąpić miejsca tendencjom nieklasycznym.
The intent of the article has been to demonstrate how goals set by Polish Enlighteners for the theater and the assumptions they shared, coupled with the circumstances and conditions of theater entrepreneurship at the time, led willy-nilly to the formation of a popular theater and the development of analogical popular drama. For it would be a gross misunderstanding to treat this theater and drama as a highly artistic enterprise, even though the resultant institution was flexible enough to be able to put on other kinds of shows as well. Nonetheless, such attributes as the theater’s educative and utilitarian qualities, i.e. that it was politically engaged, responsive to the current realities of life, programmatic, entertainment-oriented, and willing to perform for a broad spectrum of audiences, are indeed marks of its popular character. A pragmatic approach to the stage was reinforced by the royal subsidies as well. In this situation, a new profession of the repertory supplier emerged, represented not only by Jan Baudouin or Franciszek Zabłocki, but also by numerous other authors who tried their hand at playwriting, even though they had not been involved in writing literature before. And since the theater audiences were quickly gaining autonomy and soon started making their own demands, it became clear that the neoclassical aesthetic was bound to give way to non-classical tendencies. What emerged was a generally popular form of theater enterprise that became a major influence on the ensuing development and evolution of the 19th-century stage.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 5-15
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lothar Schreyer a sztuka sceniczna ekspresjonizmu
Lothar Schreyer and the scenic art of Expressionism
Autorzy:
Berghaus, Günter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062702.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Lothar Schreyer
ekspresjonizm
teatr ekspresjonistyczny
teatr niemiecki
historia teatru
expressionism
expressionist theatre
German theatre
theatre history
Opis:
Ekspresjonizm jako zjawisko artystyczne był przede wszystkim fenomenem niemieckim. Teatr ekspresjonistyczny narodził się w Republice Weimarskiej, gdzie rozwijał się do 1924 roku, przyczyniając się do powstania nowoczesnej niemieckiej sztuki dramatycznej. Pierwszy ekspresjonistyczny dramat, Mörder, Hoffnung der Frauen, jego autor, malarz Oskar Kokoschka, wystawił w Wiedniu, 4 lipca 1909. Lotar Schreyer (1886-1966) wybrał inny wariat ekspresjonizmu, bardziej mistyczny i duchowy. Podczas gdy wiedeńska inscenizacja Kokoschki była dziełem teatralnego outsidera, Schreyer posiadał gruntowne profesjonalne wykształcenie w tej dziedzinie. W latach 1916–1921 poświęcił się tworzeniu całkowicie nowej sztuki scenicznej i założył dwa przedsiębiorstwa teatralne, w których mógł konsekwentnie realizować swe utopijne cele. Schreyer uważał teatr za instytucję metafizyczną, która może dać wgląd w harmonię i magię kosmosu, a także pomóc przezwyciężyć „dawnego człowieka”.
Expressionism as an art movement was primarily a German phenomenon. The expressionist theatre begun and flourished in the Weimar Republic where the style lasted until about 1924, contributing to the rise of a truly modern form of dramatic art in Germany. The first example of Expressionist drama was the play Mörder, Hoffnung der Frauen by the painter Oskar Kokoschka, who staged its Vienna première on 4 July 1909. Lothar Schreyer (1886–1966) chose another path of Expressionism, grounded in mysticism and spirituality. While Kokoschka’s Viennese production was the work of an absolute theatrical outsider, Schreyer had a thorough professional education in this field. In 1916–1921, he devoted himself to the creation of a completely new form of scenic art and founded two theatre companies in which he could consistently pursue his utopian goals. Schreyer saw the theatre as a metaphysical institution that could give an insight into the harmony and magic of the cosmos, which would enable to distance oneself from “a past man”.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 22-37
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dramatopisarki w «republice braci»: Komu potrzebna jest (i jaka) kobieca historia polskiego teatru?
Women Playwrights in the «Republic of Brothers»: Who Needs (and What Kind of) Women’s History of Polish Theatre
Autorzy:
Świerkosz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36123001.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia kobiet
feministyczna historia teatru
dramatopisarki
kanon
herstoria
women’s history
feminist history of theatre
women playwrights
canon
herstory
Opis:
Artykuł omawia efekty projektu feministycznej historii teatru HyPaTia w kontekście szerszego zjawiska, jakim jest uprawiana od lat siedemdziesiątych XX wieku historia kobiet. Autorka stawia pytania o rewindykacyjny charakter podjętego w projekcie dialogu z kanonem i konstruktorski gest (od)tworzenia kobiecej historii polskiego teatru. Poprzez figury „siostry Szekspira” i „sióstr Hypatii” zwrócona zostaje uwaga na specyficzne uwikłanie biografii i twórczości dramatopisarek w patriarchalną ramę (określaną jako „republika braci”), które problematyzuje rozumienie emancypacji jako uwalniania się od męskiej opresji czy ucieczki na marginesy.
This article discusses the results of the HyPaTia research project in the feminist history of the theatre, situating it in the wider context of the phenomenon of women’s history, as practiced since the 1970s. The author investigates the revisionist character of the project’s dialogue with the canon and the constructive gesture of (re)creation of a women’s history of Polish theatre. Through the figures of “Shakespeare’s sister” and “Hypatia’s sisters”, attention is drawn to the specific entanglement of the life and work of female playwrights in a patriarchal framework (referred to as the “republic of brothers”), problematizing the understanding of women’s empowerment as liberation from male oppression or escape into the margins. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 183-198
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warszawski listopad teatralny 1918: „Z dni przełomu”
November 1918 Calendar of Warsaw Theatres: The Breakthrough Days
Autorzy:
Mościcki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30021677.pdf
Data publikacji:
2018-10-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
1918
odzyskanie niepodległości
reperturar teatrów warszawskich
historia teatru polskiego
Poland's independence
Warsaw theatres repertoire
Polish theatre history
Opis:
Artykuł przedstawia wydarzenia wyjątkowo burzliwego miesiąca w chwili odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Warszawa była wówczas miejscem szczególnym. Rozgrywały się tu i ogniskowały najważniejsze wydarzenia: powrót marszałka Józefa Piłsudskiego po uwolnieniu go z magdeburskiego więzienia, początki tworzenia nowego polskiego rządu, euforia mieszkańców miasta mieszająca się z obawami o przyszłość kraju i bezpieczeństwo na ulicach, trudności gospodarcze. Na to wszystko nakładały się równie burzliwe wydarzenia w teatrach i wokół nich. Listopad 1918 roku obrósł także legendami, które – utrwalone w literaturze pamiętnikarskiej – zniekształcały obraz rozgrywających się wówczas wydarzeń. Autor, przywołując te relacje, stara się ustalić prawdziwy bieg wypadków, posługując się ówczesną, rzetelnie informującą, prasą. Przytacza ówczesne publikacje lub ich fragmenty, z których większość pojawia się po raz pierwszy w kontekście badań teatrologicznych. Zebrane razem i przedstawione w artykule pokazują – choćby w części – fascynującą mozaikę, jaką stanowił w listopadzie 1918 roku warszawski teatr. Zmienność tych wydarzeń każe nawet myśleć, że mamy do czynienia z kalejdoskopem.
This article presents events of the exceptionally stormy month in the capital of Poland at the time the country was regaining independence. Warsaw was the arena and focal point of the most significant political events: the return of Józef Piłsudski after his release from the Magdeburg prison, the formation of the new Polish government, the excitement of the people of Warsaw that mixed with their uncertainty about the future, about security in the streets and economic difficulties—and all these were accompanied with equally turbulent events in the theatres and around them. November 1918 gave rise to some legends, which, perpetuated in memoirs, misshape the truth about the events of that period. While citing such accounts, the author attempts to establish the true turn of events based on contemporary press publications that were very thorough in reporting the events. The author quotes these press reports or their excerpts. They often reappear for the first time since their publication, and taken together, they make up a fascinating, albeit fragmentary, mosaic showing what the November 1918 theatre in Warsaw was like. Though the fast pace of events does indeed bring to mind a kaleidoscope rather than a simple mosaic.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 7-49
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 76

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies