Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "geographical names" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Adaptations of foreign geographical atlases from before 1989 published for the Polish users
Autorzy:
Konopska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92520.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Tematy:
geographical atlas
adaptation of atlas
geographical names
Opis:
The adaptations of foreign cartographical works are the constant publishing practices. The subject matters of these studies are the adaptations of foreign geographical atlases, prepared for the Polish users before 1989. This article attempts to prove the thesis, that the activities of authors and publishers measured by a number and degree of adjustment of the above mentioned adaptations to the needs of the Polish customers in the scope of Polish adaptations of foreign geographical atlases are dependent on the external circumstances, mainly, on the political and socio-economic ones. The aims of these research studies are brought to determine a scope of changes adapting the foreign atlases to the Polish users in the context of the workshop of cartographer and to compare these kinds of publishing activity in the respective periods. The results of these works confirmed the thesis, which was put at the beginning, that the activities of authors and publishers in the field of adaptation depend on the external circumstances. It is clear from the analysis of the examined adaptations, that the greatest activity in this scope is characterised by two periods: the period of partitions of Poland and the next period of activity after the year 1989. Referring to the kinds of adaptations, which were proposed in the article written by B. Konopska and J. Pasławski (2015), it is necessary to mention, that the main principles of the compilations of adaptations in the earlier periods were just the same as we have today. All the atlases can be divided into the basic adaptations and complex ones. Using the reviews and overviews of the adaptations written at the time, when they were issued, we can also say, that the geographical names were and now are the biggest problems for the authors.
Źródło:
Polish Cartographical Review; 2015, 47, 4; 213-224
2450-6974
Pojawia się w:
Polish Cartographical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imiona pochodzące od nazw geograficznych
Forenames Derived from Geographical Names
Autorzy:
Breza, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911082.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
onomastics
anthroponyms
forenames
geographical names (toponyms
hydronyms)
Opis:
The author focuses on names, which are derived from geographical names: names of countries, towns, villages, mountains, rivers. The analyzed names are based on the names listed in The Dictionary of Names Contemporary Used in Poland, published by Kazimierz Rymut (Kraków 1995), prepared on the basis of personal identity numbers of Polish citizens in 1994. The author distinguishes names derived from the names of countries, states, regions: Andaluzja, Angola, Arizona, Dziamajka, Elwetia, Germania, India, Kenia, Lechistan, Romania, Salwador, Syria; towns: Awila, Bazylea, Emaus, Hiroszima, Kremona, Lec, Lourdes, Medina, Moskwa, Naim, Orneta, Radomia, Rawenna, Reda, Santiago, Sewila, Sidney, Sienna, Szubin, Thorn, Tirana, Vienna, Warna, Wenecja/Venezia, Werona, Wienna, Winona, Winston, Wizna; mountains: Athos, Becerly, Morena; valleys: Sharon; peninsulas and islands: Floryda/Florida, Madera, Malta, Montserrat; rivers: Newa, Nida, Samara, Wisła; villages: Lubiana, Lubin; waterfall: Niagara; ambiguous: Roma.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2014, 27; 51-61
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System of hydrographic terms of the Zhambyl region
Autorzy:
Saparov, Kuat Tabyldinovich
Shakhantayeva, Zhanna Radievna
Yeginbayeva, Aigul Yessengalievna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341151.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Instytut Geografii
Tematy:
hydronyms
toponyms
geographical names
geographical principles
grouping
Zhambyl region
Opis:
The article analyzes scientific approaches to the grouping of toponyms according to the geographical principles based on the materials of the Zhambyl region and comprehensively examines hydrographic terms. The importance of the study is due to insufficient work on the hydronymy of the Zhambyl region and the need to develop this direction in Kazakh science. The aim of the study is to group the hydronyms of the Zhambyl region based on geographical principles. The study used cartographic, statistical and GIS methods. Whilst analyzing hydrographic objects, 177 names of rivers were identified which were formed with the participation of indicator terms related to rivers. They were classified and grouped into the most common terms in the names of rivers such as the term sai 57%, the term su 25% and the term ozek 16%.
Źródło:
Journal of Geography, Politics and Society; 2023, 13, 4; 40-48
2084-0497
2451-2249
Pojawia się w:
Journal of Geography, Politics and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane fonologiczne aspekty nazw geograficznych
Selected phonological aspects of geographical names
Autorzy:
Janicki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87885.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
nazwa geograficzna
aspekt fonologiczny
geographical names
phonological aspect
Opis:
Geographical names, including place-names and terrain names, defined as (micro)toponyms, are considered to be a part of cultural heritage of a given geographical region, which results in protection by law (see Monument Protection and Care Act, art. 6.2, Law Gazette of 17 September 2003). They are not only the evidence of relationship between the man (cultural community) and natural environment in which the man exists. Geographical names, contributing to the creation of folk image of the world, are also a source of information about historical landscapes, past environments and cultural processes. The main direction in toponomastic studies is to determine etymology (provenance) and language functions of geographical names. Less attention is devoted to phonological analysis of these names though they belong to sound layer of cultural landscape. It is especially visible in onomatopoeic names illustrating natural sounds of nature. For example in hydronyms (“Szumiąca”, “Szumy”, “Szypoty”), which try to reflect the specificity of water movement in rivers, distinctive consonants are used in Polish: buzzing (“sz”, “ż”, “cz”, “dż”), hissing (“s”, “z”, “c”), and hushing (“ś”, ź”, ć”, “dź”). Also combinations of consonants are used (“szcz”, “ść” or “gż”). Music structure, and especially timbre of sound seem to be the most important morphological factor and element in the names of such kind. Sound layer of geographical names is additionally enriched as a result of using language dialects. Dialect, depending on region and communication groups, causes phonological differentiation of names in respect of such elements of sound (phonological) system as accent, intonation, tone, syllable, foot rhythm, phrase.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 11; 295-300
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie adaptacje zagranicznych atlasów geograficznych na przełomie XX i XXI wieku
Polish adaptation of foreign geographical atlases for general use at the turn of the 20th and 21st centuries
Autorzy:
Konopska, B.
Pasławski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204123.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
atlas geograficzny
licencja
prawa autorskie
adaptacja
nazewnictwo geograficzne
geographical atlas
geographical names
adaptation
Opis:
Na tle dużej aktywności polskich wydawców w zakresie adaptacji obcych atlasów geograficznych w ostatniej dekadzie XX wieku i pierwszej dekadzie XXI wieku, w artykule omówiono różne podejścia do adaptacji, podejmując próbę ich pogrupowania i nazwania. Ponadto omówiono użyteczność i poprawność kartograficzną adaptowanych publikacji z punktu widzenia polskiego użytkownika oraz podstawowe problemy związane ze stosowaniem polskiego nazewnictwa geograficznego, ale również układem, zakresem treści i symboliką, której spodziewa się polski użytkownik.
Adaptation of foreign cartographic works is the constant practice of publishing industry. Its greatest popularity dates back to the period of the Partitions of Poland (1795–1918), as well as to the time that followed the systemic transition of 1989, but the lowest popularity concerns the times of the Second Republic of Poland and the period of the Polish People Republic. Apogee of issuing the adapted works in Poland dates back to the turn of the twentieth and twenty- -first centuries. The objects of the study were the atlases of general use adapted to the Polish readers at the turn of the twentieth and twenty-first centuries. The main objective of this research was brought to the determination a degree of adjustment of foreign publications for the needs of a Polish customer in the context of cartographical principles, as well as to the attempt of classification and naming the kinds of adaptation. From this perspective, it was interesting to find out which elements of atlas and map content were severely changed to adapt to the Polish users and to what extent the structure of atlas and the content of maps were modified. It was also interesting to identify the substantive problems encountered by Polish cartographers and to show the errors, before which they failed to protect themselves. The paper versions of school atlases, pocket atlases and general geographic atlases were analyzed. The analysis of the collected materials pointed out the similarities in the activities of publishers. Certain compounds emerged between a range of changes made to an original work and a profile of publishing house, especially in the scope of its earlier cartographic experience and market position. In any case, regardless the type of atlas, Polish translation of a text layer, i.e. the geographical names, and explanations in legends, appeared. Two types of adaptation due to the scope of changes made by the Polish publishers were distinguished: basic and complex. A basic adaptation is the translation of a publication into Polish without any interference with the structure of a work or any correction of the substantive errors. A complex adaptation consists of the translation of the text layer and the introduction of a newly developed specific part regarding Poland and replacing the pages with presentation of a country, from which the original work is. Moreover several common mistakes that appeared in the adapted atlases were identified. Proper elaboration of geographical names was identified as the greatest difficulty in preparing the adaptations of atlases.
Źródło:
Polski Przegląd Kartograficzny; 2015, T. 47, nr 2, 2; 105-118
0324-8321
Pojawia się w:
Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śląskie nazwy geograficzne motywowane nazwami kolorów
Silesian geographical names motivated by colour terms
Autorzy:
Lech-Kirstein, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992271.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy geograficzne
nazwy kolorów
Śląsk
geographical names
names of hues/colours
Silesia
Opis:
Przedmiotem artykułu są nazwy geograficzne Śląska z elementem kolorystycznym. Analizie zostały poddane polskie i niemieckie nazwy odapelatywne obiektów zamieszkanych i  niezamieszkanych, a także oronimy i hydronimy. Użyty w tytule termin element kolorystyczny rozumiany jest szeroko jako każdy element nazywający kolor, pochodzący od nazwy koloru czy uruchamiający asocjacje z nazwą koloru. W części analitycznej opisane są poszczególne nazwy kolorów będące podstawami nazw własnych wraz z ich znaczeniami, konotacjami i prototypami. Następnie przedstawione są nazwy geograficzne, w których określenia kolorów są elementami zestawień, zrostów i złożeń, a także podstawami nazw derywowanych. W celu uwypuklenia pewnych zjawisk wzięto też pod uwagę nazwy spolszczone i przejściowe. Poza podstawowymi kolorami określającymi Śląsk (takimi jak: czarny, zielony, biały, czerwony) bazami nazw własnych mogą być barwy niepodstawowe, jak złoty, srebrny, miedziany, rudy a także rzadsze: purpurowy, krasny, krwawy, lazurowy, szary, siwy czy szady.  Analiza pozwala wyciągnąć wnioski, że elementy kolorystyczne są ważnymi określeniami właściwościowymi: nie tylko ukazują rzeczywistą paletę barw, lecz także zachowują obraz ukształtowania powierzchni, hydrografię i naturalne cechy krajobrazu wraz z występującymi na tym terenie minerałami, kruszcami i glebami, a także mogą być nośnikami wartościowania i emocji.
The subject of the paper is Silesian geographical names motivated by colour terms. The analysis comprised Polish and German appellative-derived names of inhabited and uninhabited buildings as well as oronyms and hydronyms. The term colour appearing in the title is broadly understood as every element naming a colour, deriving from a colour term or evoking associations with a colour term. The analytical part contains a description of particular colour terms constituting the basis for proper names, with their meanings, connotations and prototypes. It is followed by a presentation of geographical names in which colour terms are elements of juxtapositions, simple compounds and closed compounds, as well as bases for derived names. Polonised and transitional names were also considered in order to emphasize certain phenomena. Apart from the basic colour referring to Silesia (such as black, green, white, red) the bases for proper names can be non-basic colours, such as golden, silver, copper, ginger as well as more rarely used: purple, azure, grey, greyish. It can be concluded from the analysis that colour names motivated by colours terms not only present a real colour palette but also preserve the image of surface formation, hydrography and the natural characteristics of the landscape, with the minerals, metals and soils in the area, and they can be carriers of valuation and emotion as well.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 1; 177-191
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The contemporary cartographic presentation of geographical names of objects lying on the border between Poland and the Czech Republic
Autorzy:
Zych, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92510.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Tematy:
transboundary name
topographic map
register of geographical names
Polish-Czech boundary
Opis:
The aim of this paper is the analysis of the names used on cartographic publications in Poland and the Czech Republic for transboundary geographical objects lying on the common boundary. After the analysis of the Czech and Polish topographic maps that are available on the national geoportals, maps of the divisions into natural regions, and toponymic databases (Polish the National Register of Geographical Names, and Czech Geonames - the Database of geographic names of the Czech Republic) it was established that 360 named geographic objects lie on this boundary. This number includes: 123 hydronyms (names of rivers and other streams), 224 oronyms (139 names of summits, 22 names of mountain passes, 35 names of mountain ranges and ridges, 15 names of highlands, plateaus and uplands, 7 names of mountain basins, valleys and depressions, 3 names of lowlands, and 3 names of rocks), 9 names of forests, 1 name of mountain meadow (alp), and 3 names of tracks. 212 of these objects (59%) have names in both languages – Polish and Czech, however, in 99 cases (47% of objects that have name in both Polish and Czech languages) the Polish and Czech toponyms entirely do not correspond to each other. From the remaining objects 67 (18%) have only the Czech name, and 81 (23%) only the Polish name. In some natural regions, the limits of their ranges set by the Czech and Polish geographers vary widely, for example a single region on one side of the boundary corresponds to two or more regions on other side of the boundary. In other cases illustrations of incorrectness are more sophisticated, like the river that has different course according to the Czech or Polish maps (stream regarded as a main watercourse in one country, which has its own name, in another country is considered as a tributary one with a different name). In the summary, it should be stated that in the large part of the Polish and Czech names of the geographical objects lying on the common boundary were drawn regardless of the names used in the neighboring country.
Źródło:
Polish Cartographical Review; 2015, 47, 3; 159-174
2450-6974
Pojawia się w:
Polish Cartographical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elektroniczny słownik nazw wodnych Polski
The electronic dictionary of hydronyms in Poland
Autorzy:
Swoboda, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131280.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Geodetów Polskich
Tematy:
hydronimia
toponimia
leksykografia
rejestr nazw geograficznych
hydronymy
toponymy
lexicography
geographical names register
Opis:
W artykule omawiam opracowywany w formie elektronicznej Słownik nazw wodnych Polski. Ma on na celu zebranie jak największej liczby obiektów wodnych (zarówno wód płynących, jak i stojących) mających współcześnie lub w przeszłości nazwę. Na artykuł hasłowy składają się następujące informacje: współczesna nazwa obiektu, dane fizyczne obiektu, lokalizacja geograficzna, chronologiczne zestawienie zapisów historycznych i etymologia nazwy. Stworzony na potrzeby słownika moduł elektroniczny (w założeniu dostępny w Internecie) pozwala na łatwą edycję haseł, a także na przeszukiwanie i sortowanie bazy danych, jaką stanowi omawiany słownik, według wielu kryteriów i filtrów. W artykule opisuję historię powstania słownika, sposób jego tworzenia i późniejszego wykorzystywania. Przy opisie tworzenia haseł zwracam uwagę na problemy, na jakie napotykamy przy pozyskiwaniu danych z różnych rejestrów geograficznych.
In the article I present the electronic version of the dictionary of hydronyms in Poland. It aims to collect a wide amount of water facilities (both flowing and standing) that have a name (or had it in the past). Each entry in the dictionary consists of the following information: the contemporary name of an object, the physical properties of an object (length, area), the geographic location, the chronological summary of historical records and the etymology of each name. Electronic version of the dictionary (with the assumption of availability online) allows editing the entries, as well as searching and sorting in the database according to multiple criteria and filters. In the article I describe the process of creation of the dictionary and its subsequent use. I also pay attention to the problems we face with data acquisition from different geographic information databases.
Źródło:
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2012, 23; 407-417
2083-2214
2391-9477
Pojawia się w:
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Names on maps as an element of the discussion about relativism in the understanding of national identity (based on the example of western and northern Polish territories after 1945 and 1989)
Autorzy:
Konopska, B.
Bogacz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92526.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Tematy:
western Poland
northern Poland
post-war period
map
geographical names
identity
relativism
Opis:
The article tackles the difficult problem of identity creation of new inhabitants of western and northern Poland after 1945 and of relativism in the understanding of national identity after 1989. One of the manifestations are geographical names, which are reflected on maps. The authors of the article looked at this difficult, historically unprecedented process of integration and identification of new inhabitants with the geographical space through the prism of maps, entering into the contemporary discussion about the transformations taking place in the understanding of national identity.
Źródło:
Polish Cartographical Review; 2017, 49, 4; 199-207
2450-6974
Pojawia się w:
Polish Cartographical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany nazw dróg i ścieżek na ziemi Kłodzkiej po II wojnie światowej jako przykład dehumanizacji krajobrazu
Changes of names of roads and paths in the Kłodzko land after the second world war as an example of landscape dehumanisation
Autorzy:
Kołodziejczyk, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87873.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
nazwy geograficzne
dehumanizacja
krajobraz
ziemia kłodzka
metoda porównawcza
geographical names
dehumanisation
landscape
Kłodzko land
comparative method
Opis:
Ziemia kłodzka jest przykładem obszaru, na którym po II wojnie światowej miała miejsce prawie całkowita wymiana ludności niemieckiej na polską. Konsekwencją było zastąpienie dotychczasowych nazw miejscowych, mających niejednokrotnie średniowieczną genezę, zestawem określeń polskich, który nie tylko był znacznie uboższy i jedynie częściowo nawiązywał do tradycji, ale także nie zawsze przyjął się wśród lokalnej społeczności. Celem artykułu jest porównanie liczebności i charakteru określonej grupy nazw geograficznych – nazw dróg i ścieżek, które funkcjonowały we wschodniej części ziemi kłodzkiej w XX w. Analiza porównawcza map topograficznych w skali 1:25 000 z różnych okresów (jednej przedwojennej i dwóch powojennych) wykazała ogromny spadek liczby określeń, choć z drugiej strony zestaw mian używanych przez ludność mógł być większy, czego dowodzą m.in. publikacje o charakterze turystycznym.
Kłodzko land represents an area where after the 2nd world war the German population was almost completely substituted by Polish inhabitants. As a consequence, instead of hitherto existing local names – sometimes dating back to the middle ages – a set of Polish names was introduced. Unfortunately, the number of names was smaller and their character only partly linked with the tradition. Moreover, some of them were not accepted by the local community. The aim of the article is to compare the number and character of a specific type of geographical names – those connected with roads and paths, which were in use in the eastern part of the Kłodzko land in the 20th century. A comparative analysis of maps in 1:25 000 scale (one pre-war and two post-war) proved an exceptional loss in the number of those names. However, the set of names used by the local community could have been bigger. As an evidence tourist publications can be mentioned.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 29; 53-70
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
State Register of Geographical Names of Ukraine
Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych Ukrainy
Autorzy:
Drohushevska, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204154.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
standaryzacja
nazwy geograficzne
ustawa
badania toponimiczne
standardization
geographical names
law
Ukraine
toponymic investigations
toponymic guidelines
Opis:
The author deals with creation of the State Register of Geographical Names of Ukraine. The article consists of two parts: names of geographical features on the territory of Ukraine and names of geographical features outside Ukraine. Unified accounting forms of geographical names have been developed, the order of their filling-out was determined. Geographical names of Ukraine covered by topographic map at the scale of 1:100,000 (about 65,000 names) are entered into the database of the State Register. Works on the standardized rendering of geographical names outside Ukraine into Ukrainian are going on.
Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych Autorka przedstawia główne zasady i procedury opracowania bazy danych Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych Ukrainy, zasady standaryzacji, sposoby zapisu i rejestracji nazw. Poprawne i konsekwentne używanie nazw geograficznych jest niezwykle ważne na poziomie lokalnym, regionalnym i na poziomie krajowym. Mapy, bazy danych zawierające odniesienia geograficzne oraz systemy informacji geograficznej zawierające zestandaryzowane nazwy geograficzne są niezbędne dla dzisiejszego rozwoju gospodarczego kraju. Ustanowienie standaryzowanych nazw geograficznych oraz ich poprawnej pisowni jest jednym z zadań kartografii. Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła 31 maja 2005 roku ustawę Nr 2604-IV „O nazwach geograficznych”. Celem ustawy jest uporządkowanie i ujednolicenie form nazw geograficznych biorąc pod uwagę elementy historyczne, etniczne, językowe i inne. Zgodnie z artykułem dziewiątym ustawy „O nazwach geograficznych” Gabinet Ministrów Ukrainy rozporządzeniem nr 622 z dnia 11 maja 2006 roku powołał Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych. Państwowy Rejestr ma za zadanie sprostanie zapotrzebowaniu władz państwowych i miejscowych organizacji, środków masowego przekazu oraz obywateli na oficjalną informację dotyczącą nazw geograficznych. Państwowy Rejestr został utworzony jako baza elektroniczna zestandaryzowanych nazw geograficznych z systemem automatycznego wyszukiwania danych. Rejestr jest aktualizowany na podstawie oficjalnych danych zaakceptowanych przez krajowy organ ds. nazw geograficznych. Państwowy rejestr jest prowadzony jako usystematyzowana lista standaryzowanych nazw geograficznych z ich atrybutami. Państwowy Rejestr składa się z dwóch części: część pierwsza to nazwy geograficzne Ukrainy wraz z ich atrybutami, część druga to nazwy spoza terytorium Ukrainy w brzmieniu ukraińskim, a trzecia dotyczy nazw geograficznych obszarów nie podlegających jurysdykcji żadnego kraju. Baza danych Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych Ukrainy oraz nazw spoza jej terytorium zawiera nazwy miejscowości i jednostek podziału administracyjnego, atrybuty fizjograficzne, społeczno-gospodarcze oraz atrybuty dotyczące rezerwatów przyrody. Baza form przymiotnikowych od nazw geograficznych odnoszących się do terytorium Ukrainy jest w trakcie przygotowania, ponieważ zasady ich opracowania nie zostały dotychczas ujednolicone. Ukraińskie nazwy geograficzne są zgodne z normami i regułami wymowy i ortografii ukraińskiej. Nazwy geograficzne obszarów poza Ukrainą są zgodne z przyjętymi instrukcjami. Procedura standaryzacji nazw geograficznych wiąże się z badaniami toponimicznymi oraz stosowaniem różnych metod analizy i syntezy: geograficznej, kartograficznej, historycznej i lingwistycznej. Baza zestandaryzowanych nazw geograficznych Ukrainy została ukończona i zawiera około 65 000 haseł. Obecnie prowadzone są prace nad standaryzacją nazw geograficznych w języku ukraińskim spoza terytorium Ukrainy.
Źródło:
Polski Przegląd Kartograficzny; 2014, T. 46, nr 4, 4; 443-453
0324-8321
Pojawia się w:
Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany nazw geograficznych na Ziemi Kłodzkiej po drugiej wojnie światowej
Changes of geographical names in the Kłodzko Land after the World War II
Autorzy:
KOŁODZIEJCZYK, KRZYSZTOF
SZMYTKIE, ROBERT
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971878.pdf
Data publikacji:
2016-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
geographical names
population displacement
depopulation
space accustoming
Kłodzko Land
nazwy geograficzne
wysiedlenie ludności
wyludnienie
oswajanie przestrzeni,
Ziemia Kłodzka
Opis:
In the 20th century toponymy of the Kłodzko Land underwent serious changes, which with no doubt can be called a revolution. After 1945 and the displacement of the German population all the pre-war names were substituted with Polish ones, which, unfortunately, only rarely were connected with the former tradition, in some cases as old as the middle ages. Most of new names were introduced by a special commission whose main aim was to mark that the new areas gained by Poland after the World War II (the so called Regained Territories) were successfully taken into possession. However, many places and objects (some mountain tops, rock formations, springs, parts of villages) did not receive a name. In the next decades, new local communities started to accustom the mountainous landscape and independently gave names to various nameless (in Polish) places. Unfortunately, due to the depopulation of rural areas in the Kłodzko Land and other formal reasons, the process was quite slow. The main aim of the paper is not only to analyse those changes, but also to compare the numbers of names in chosen moments of the 20th century. For this purpose three types of maps in 1 : 25 000 scale were used: pre-war (German) “Meßtischblatt”, a Polish topographic map representing the situation at the beginning of the 1970s and, finally, the “Army topographic map” from the end of the 20th century. On the first map 531 geographical names were marked, on the second — only 225, and on the third — 277, which is still approximately half of the number before 1945.
Źródło:
Onomastica; 2016, 60; 361-410
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości uzupełnienia Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych o toponimy leśne umieszczane na wojskowych mapach topograficznych z okresu 1955-1965
The possibilities of supplementing the National Register of Geographical Names with forest toponyms placed on military topographic maps from the period 1955-1965
Autorzy:
Olenderek, T
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/345835.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Tematy:
toponim leśny
mapa topograficzna
Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych
forest toponym
topographic map
National Register of Geographical Names
Opis:
Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG) jest oficjalnym wykazem, zawierającym dwieście tysięcy toponimów. Wiele spośród nich opisuje obszary leśne lub obiekty związane z gospodarką leśną. Od paru lat PRNG jest systematycznie uzupełniany, dzięki czemu stał się najbardziej wartościowym źródłem informacji o nazwach geograficznych na obszarze Polski. W niniejszym artykule materiał badawczy stanowiły wojskowe mapy topograficzne 1:25000 oraz 1:50000 wydawane w okresie PRL. Analizowano, w jakim stopniu mogą stanowić one materiał uzupełniający PRNG w zakresie nazw obszarów leśnych. Poszukiwania wybranych kategorii toponimów objęły 480 arkuszy mapy 1:25000 i odpowiadające im 120 arkuszy mapy 1:50000 z obszaru Mazowsza. Okazało się, że rozmieszczenie toponimów leśnych w PRNG oraz na badanych mapach nie jest równomierne. Chociaż PRNG zawiera znacznie więcej toponimów leśnych, to nie uwzględniono w nim aż 60% nazw przedstawionych na mapach wojskowych. Potwierdzono ponadto, że jako materiał badawczy lepiej wykorzystywać mapę 1:25000, gdyż nazwy obszarów leśnych na mapie 1:50000 są bardzo zgeneralizowane.
The Polish National Register of Geographical Names (PRNG) contains two hundred thousands of toponyms. Many of them describe forested areas or objects associated with silviculture. For several years, PRNG was regularly complemented and thus became the most valuable source of geographic names information on the Polish territory. The military topographic maps of 1:25000 and 1:50000 published in the period 1945-1989 were used as a research material for this paper. The possibilities of using these maps as supplementary material for PRNG with regard to the names of forest areas were analyzed. The search of selected categories of toponyms included 480 sheets of 1:25000 maps and corresponding 120 sheets of 1:50000 maps of the Mazowsze region. It was found that the location of forest toponyms in PRNG and on the studied maps is uneven. The PRNG contains significantly more forest toponyms, but it does not include as much as 60% of names shown on military maps. Moreover, the map of 1:25000 is a better research material, as the names of forest areas on the 1:50000 maps are very generalized.
Źródło:
Roczniki Geomatyki; 2012, 10, 5; 55-60
1731-5522
2449-8963
Pojawia się w:
Roczniki Geomatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toponimy dorzecza Giełczwi – zapis historii krajobrazu kulturowego
Toponyms of the Giełczew River catchment – record of the history of cultural landscape
Autorzy:
Janicki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87638.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
nazwy geograficzne
toponimy
krajobraz kulturowy
dorzecze Giełczwi
Lubelszczyzna
geographical names
toponyms
cultural landscape
Giełczew River catchment
Lublin region
Opis:
W wyniku przeprowadzonych badań w dorzeczu Giełczwi (Wyżna Lubelska) zebrano i zweryfikowano ponad 500 nazw geograficznych (toponimy), wśród których dominują nazwy miejscowości lub ich części, tzw. ojkonimy. Wśród nazw terenowych (mikrotoponimy) przeważają nazwy dzierżawcze i patronimiczne oraz pospolite typu: „Zarzecze” czy „Zalesie” – określające lokalizację obiektu. Nazw kulturowych, stanowiących bazę do odtworzenia historii krajobrazu kulturowego, jest stosunkowo mało, ok. 20% wszystkich zidentyfikowanych nazw. Najczęściej są to nazwy związane z gospodarką i kulturą rolną oraz ilustrujące rozwój sieci osadniczej. Zarejestrowano też nieliczne przykłady toponimów nawiązujących do wydarzeń historycznych, które identyfikują, np. pola bitew czy towarzyszące im nekropolie, jak np.: „Zabita Góra”, „Groby”, „Mogiła”, „Mogiłka”. Mało jest również nazw etnicznych (np. Mośkowizna czy Niemiecki Dół), a nazwy służebne i rodowe nie występują.
In the Giełczew river catchment (Lublin Upland) were collected over 500 geographical names as a result of the research. Names of settlements or their parts (oiconyms) are predominant. Among toponyms the possessive and patronymic names are numerous, as well as common names describing e.g. location of an object (“Zarzecze” or “Zalesie”). Cultural names, which are the basis for reconstruction of the cultural landscape history, constitute about 20% of all names. The predominant cultural names are connected with agriculture, agrarian structure and technique, and development of settlement net. Few toponyms describe historical events, e.g. battles, as well as military necropolis − “Zabita Góra”, “Groby”, “Mogiła”, “Mogiłka”. Ethnic names (e.g. “Mośkowizna”, “Niemiecki Dół”) are also not numerous. Domestic and ancestral names are absent in the examined area.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 75-90
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślady polskiej wymowy gwarowej w nazwach terenowych w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych
Сліди польської діалектної вимови в мікротопонімах у Державному реєстрі географічниї назв
Autorzy:
Wolnicz-Pawłowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015593.pdf
Data publikacji:
2021-12-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
мікротопоніми
стандаризація
діалектні риси
Державний реєстр географічних назв
names of uninhabited geographical features
standardization
dialectal features
National Register of Geographical Names
nazwy terenowe
standaryzacja
cechy gwarowe
Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych
Opis:
W artykule wskazano elementy gwarowe w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych (PRNG), tzn. centralnym, stale aktualizowanym wykazie nazw geograficznych zbieranych do celów administracyjnych. Nazwy te funkcjonują nie tylko w lokalnej społeczności, ale także w szerokim obiegu społecznym, są bowiem obecne – oprócz PRNG – na ogólnodostępnych mapach topograficznych. Przykładowo wymieniono dziesięć cech gwarowych, zarejestrowanych w materiałach PRNG przeznaczonych do standaryzacji przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Po konsultacjach z gminami część nazw obiektów fizjograficznych prawdopodobnie zachowa swoją postać gwarową, aby zbliżyć oficjalne wykazy z lokalną wymową.
У статті вказано діалектні елементи в Державному реєстрі географічних назв (ДРГН), т. зв. центральному, постійно актуалізованому списку географічних назв, що збиралися для держадміністрації. Назви функціонують не тільки серед місцевого населення, але також у ширшому суспільному обігу, оскільки вони містяться, крім ДРГН, також на загальнодоступних топографічних картах. Як приклад нараховано десять діалектних рис у матеріалах ДРГН, призначених для стандаризації Комісією населених пунктів та фізіографічних об’єктів. Після консультацій з органами місцевого самоврядування частина фізіографічних об’єктів, імовірно, збереже свою діалектну форму, щоб наблизити офіційні списки до локальної вимови.
The paper indicates dialectal elements present in the National Register of Geographical Names (Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych), i.e. the central and constantly updated list of geographical names collected for administrative purposes. The names are used not only within local communities but in a wide social circulation as well: besides the National Register they are present on commonly available topographic maps. The paper provides an illustrative selection of ten dialectal features present in the names included in the National Register and now meant to be standardized by the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects. After consultation with local community authorities some of the names which are to be standardized will probably retain their dialectal properties. This is meant to make official name lists closer to the local pronunciation.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 39-50
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies