Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "fosfor przyswajalny" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-16 z 16
Tytuł:
Effect of Sewage Sludge and Flotation Lime on Formation of Available Forms of Phosphorus, Potassium and Magnesium in Soil
Oddziaływanie osadu ściekowego i wapna poflotacyjnego na kształtowanie się przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu w glebie
Autorzy:
Kaczor, A.
Paul, G.
Brodowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388091.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osad ściekowy
wapno poflotacyjne
fosfor przyswajalny
potas przyswajalny
magnez przyswajalny
sewage sludge
flotation lime
available phosphorus
available potassium
available magnesium
Opis:
The influence of sewage sludge and flotation lime applied on three levels on the changes in the content of available forms of P, K. and Mg was evaluated in the light soil from the vicinity of a former sulphur mine. The two-year pot experiment, which was set up using complete randomization method, was conducted on soil material with the granulometric composition of light loamy sand. Oat and spring rape were the test plants in the experiment. Prior to the experiment the soil was characterized by a strong acid reaction, low content of available phosphorus and potassium and very low content of available magnesium. Obtained results show that experimental factors clearly differentiated the content of available forms of phosphorus, potassium and magnesium in soil. The content of phosphorus and magnesium in the test soil increased as the result of sewage sludge application and an opposite effect was observed in case of available potassium. By optimization of soil reaction, liming indirectly affected soil fertility in the available forms of analyzed nutrients.
Oceniono wpływ osadu ściekowego oraz wapna poflotacyjnego, zastosowanych na trzech poziomach, na zmiany zawartości przyswajalnych form P, K i Mg w glebie lekkiej pochodzącej z okolic byłej kopalni siarki. Przeprowadzono dwuletni eksperyment wazonowy założony na materiale glebowym o składzie granulometrycznym piasku gliniastego, metodą kompletnej randomizacji. W doświadczeniu roślinami testowymi były owies i rzepak jary. Gleba przed doświadczeniem charakteryzowała się bardzo kwaśnym odczynem, małą zawartością przyswajalnego fosforu i potasu oraz bardzo małą zawartością przyswajalnego magnezu. Uzyskane wyniki wskazują, że czynniki doświadczalne widocznie zróżnicowały zawartość przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu w glebie. W efekcie stosowania osadu, zwiększyła się zawartość fosforu i magnezu w glebie testowej, a przeciwny skutek obserwowano w przypadku potasu. Wapnowanie, poprzez optymalizację odczynu gleby, wpływało pośrednio na jej zasobność w przyswajalne formy analizowanych składników pokarmowych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 10; 1305-1309
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywność fosfatazy i zawartość fosforu w glebie spod wybranych roślin uprawnych nawożonych gnojowicą
Activity of phosphatase and the content of phosphorus in soil under selected crops fertilised with slurry
Autorzy:
Lemanowicz, J.
Koper, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126155.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
gleba
fosfataza kwaśna
fosfor przyswajalny
gnojowica
azot
soil
acid phosphatase
available phosphorus
slurry
nitrogen
Opis:
Celem pracy było określenie wpływu nawożenia gnojowicą trzody chlewnej oraz azotem w postaci saletry amonowej na zmiany aktywności fosfatazy kwaśnej, oznaczonej metodą Tabatabai i Bremnera, oraz zawartości fosforu przyswajalnego metodą Egnera-Riehma (DL) w glebie spod uprawy koniczyny łąkowej, pszenicy ozimej i kukurydzy zwyczajnej. Doświadczenie prowadzone było w roku 2008 przez IUNG w Puławach. Stwierdzono istotny wpływ nawożenia zarówno gnojowicą, jak i azotem na zmiany aktywności fosfatazy kwaśnej oraz zawartości fosforu przyswajalnego w badanej glebie. Zawartość badanego składnika pokarmowego oraz aktywność kwaśnej fosfomonoesterazy zmieniały się w trakcie sezonu wegetacyjnego uprawionych roślin.
The aim of the present paper was to determine the effect of fertilisation with pig slurry and with nitrogen in a form of ammonium nitrate on the changes in the activity of acid phosphatase determined with the Tabatabai and Bremner method and the contents of available phosphorus with the Egnera-Riehma (DL) method in the soil under red clover, winter wheat and maize. The experiment was made in 2008 as a single-factor experiment by IUNG in Pulawy. There was found a significant effect of fertilisation both with slurry and with nitrogen on the changes in the enzyme and in the content of available phosphorus in the soil. The content of available phosphorus as well as the activity of acid phosphatase was greater in the soil fertilised with slurry, as compared with that fertilised with nitrogen. The activity of phosphomonoesterase varied depending on the crop species.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 1; 239-243
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieloskładnikowe nawozy mineralne a zasobność gleby po uprawie buraka cukrowego
Multicomponent mineral fertilizers vs. soil abundance after sugar beet cultivation
Autorzy:
Dojss, D.
Pużyński, S.
Stankowski, S.
Gibczyńska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400718.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
gleba
fosfor przyswajalny
potas przyswajalny
magnez wymienny
nawozy wieloskładnikowe
soil
available phosphorus
available potassium
exchangeable magnesium
multi-component mineral fertilisers
Opis:
Przy wyborze nawozu wieloskładnikowego, poza składem chemicznym i wzajemnymi proporcjami między składnikami, należy uwzględnić czynniki agrotechniczne. Stosując nawozy wieloskładnikowe, należy zatem z całego asortymentu dostępnych produktów wybrać nawóz najlepiej dostosowany do potrzeb pokarmowych roślin i do występujących warunków glebowych. Istotne znaczenie ma również analiza efektywności ekonomicznej nawożenia. Celem realizowanych badań była analiza wpływu, na zmiany zawartości makroskładników, w glebie po uprawie buraka cukrowego, mineralnych nawozów wieloskładnikowych producentów polskich i zagranicznych. Analizowano również wpływ zróżnicowania dawek zastosowanych nawozów produkcji: białoruskiej, rosyjskiej i polskiej. Doświadczenie zrealizowano w latach 2014-2017 w miejscowości Lipnik. Rośliną doświadczalną był burak cukrowy odmiany NATURA KWS. W badaniach porównywano dwa czynniki: I. czynnik - 3 nawozy mineralne wieloskładnikowe, produkcji białoruskiej (A), rosyjskiej (B) i polskiej, czyli Polifoska 9 (C). II. czynnik - 3 dawki nawożenia (minimalna, optymalna, maksymalna, które wynosiły odpowiednio, 2,0 4,0 i 6,0 dt na hektar). Nawożenie nawozami wieloskładnikowymi produkcji: białoruskiej, rosyjskiej i polskiej nie spowodowało zmiany odczynu gleby z doświadczenia. W zrealizowanym doświadczeniu nie stwierdzono zróżnicowanego działania nawozów wieloskładnikowych produkcji: białoruskiej, rosyjskiej i polskiej odnośnie zmian zawartości w glebie przyswajalnego fosforu i potasu oraz wymiennego magnezu. Zastosowanie zróżnicowanych dawek nawozów wieloskładnikowych spowodowało istotny wzrost zawartości w glebie: przyswajalnego fosforu i potasu.
The aim of the research was to analyze the impact on changes in the content of macronutrients in the soil after the cultivation of sugar beet, resulting from the application of mineral multicomponent fertilizers manufactured by Polish and foreign producers. The effect related to fertilizers of Belarusian, Russian and Polish production applied in different doses was also analyzed. The experiment was carried out in 2014–2017 in Lipnik. The experimental plant was sugar beet of NATURA KWS cv. Thestudies compared two factors: 1st factor – 3 multicomponent mineral fertilizers: Belarusian (A), Russian (B) and Polish, i.e. Polifoska (C); 2nd factor – 3 doses of fertilization (minimum, optimum, maximum, amounting to 2.0 4.0 and 6.0 dt per hectare, respectively). Fertilization with multicomponent fertilizers produced by Belarusian, Russian and Polish manufacturers did not change the pH of soil from experiment. In the experiment carried out, there was no diversified effect of multicomponent fertilizers of Belarusian, Russian and Polish origin regarding changes in the content of available phosphorus and available potassium in the soil, as well as exchangeable magnesium. The use of different doses of multicomponent fertilizers resulted in a significant increase in the content of available phosphorus and potassium in the soil.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 3; 17-22
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy i frakcje fosforu mineralnego w glebie nawożonej nawozami mineralnymi i obornikiem
Forms and fractions of mineral phosphorus in the soil fertilized with mineral fertilizers and farmyard manure
Autorzy:
Tkaczyk, P.
Chwil, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/9735226.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
gleby
zawartosc fosforu
fosfor przyswajalny
fosfor mineralny
nawozy mineralne
frakcje fosforu
nawozenie
formy przyswajalne
obornik
nawozy organiczne
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2004, 59, 4; 1723-1730
0365-1118
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udzial CO₂ [HCO₃¯] roztworu glebowego we wlaczaniu trudno rozpuszczalnych fosforanow w fosforany dostepne dla roslin
Autorzy:
Szymkiewicz-Dabrowska, D
Lachacz, A
Huszcza-Ciolkowska, G
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796162.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
weglan amonowy
nawozy fosforowe
roztwor glebowy
fosfor przyswajalny
nawozenie
weglan potasu
weglan wapnia
fosforany trudno rozpuszczalne
Opis:
The solubility of AlPO₄·2 H₂O, FePO₄·2 H₂O, and Ca₃(PO₄)₂ in soil material at the presence of bicarbonates and carbonates was studied. Muckous soil developed from weakly loamy sand (pHKCl 5.1, available P = 0.027 g·kg⁻¹, CaCO₃ = 0%) was mixed with AlPO₄·2 H₂O or FePO₄·2 H₂O, while the proper brown soil developed from sandy loam (pHKCl 7.1, available P = 0.114 g·kg⁻¹, CaCO₃ = 0.17%) was mixed with Ca₃(PO₄)₂. Soil material with phosphate admixture was exposed to the action of only anion exchanger (Amberlite form - HCO₃) or the anion exchanger and the carbonate salts ((NH₄)₂CO₃, K₂CO₃, CaCO₃). Soil samples were incubated at the temperature of 20°C, constant moisture content close to the field water capacity, for 1, 7 or 28 days. The amount of P released from sparingly soluble phosphates depends on the concentration of carbonate (ionic strength of soil solution), the kind and concentration of cation concomitant with carbonate (pH of soil solution), the kind of added phosphate (kind of soil) and reaction duration. The addition of KHCO₃ and K₂CO₃ and passage of time increased the solubility of all tested phosphates in following order: Ca₃(PO₄)₂ < FePO₄·2 H₂O < AlPO₄·2 H₂O. The presence of NH₄CO₃ and (NH₄)₂CO₃ increased solubility of tested phosphates in following order: FePO₄·2 H₂O < Ca₃(PO₄)₂ < AlPO₄·2 H₂O. The addition of CaCO₃ increased only AlPO₄·2 H₂O solubility. However, at the highest CaCO₃ dose this solubility decreased with time. The presence of CaCO₃ caused insignificant dissolution of Ca₃(PO₄)₂ after first day of the experiment.
Badano rozpuszczalność AlPO₄·2 H₂O, FePO₄·2 H₂O i Ca₃(PO₄)₂ w materiale glebowym w obecności wodorowęglanów i węglanów. Glebę murszastą wytworzoną z piasku słabo gliniastego (pHKCl 5,1, P przyswajalny = 0,027 g·kg⁻¹, CaCO₃ = 0%) mieszano z AlPO₄·2 H₂O lub FePO₄·2 H₂O, natomiast glebę brunatną właściwą wytworzoną z gliny piaszczystej (pHKCl 7,1, P przyswajalny = 0,114 g·kg⁻¹, CaCO₃ = 0,17%) mieszano z Ca₃(PO₄)₂. Materiał glebowy z dodanym fosforanem poddawano reakcji samego anionu (anionit w formie - HCO₃¯) lub anionitu i soli węglanowych (amonu, potasu lub wapnia); utrzymywano stałą wilgotność gleby zbliżoną do polowej pojemności wodnej. Próbki inkubowano w temperaturze 20°C przez 1, 7 i 28 dni. Ilość „uwolnionego” P z fosforanu trudno rozpuszczalnego zależy od stężenia węglanu (siły jonowej roztworu glebowego), rodzaju i stężenia kationu towarzyszącemu węglanowi (pH roztworu glebowego), rodzaju dodanego fosforanu (rodzaj gleby) i czasu reakcji. Rosnące stężenie KHCO₃ i K₂CO₃ i upływ czasu spowodował wzrost rozpuszczalności wszystkich testowanych fosforanów: Ca₃(PO₄)₂ < FePO₄·2 H₂O < AlPO₄·2 H₂O. Obecność NH₄NO₃ i (NH₄)₂CO₃ zwiększyła rozpuszczalność fosforanów w kolejności: FePO₄·2 H₂O < Ca₃(PO₄)₂ < AlPO₄·2 H₂O. Natomiast CaCO₃ zwiększył rozpuszczalność AlPO₄·2 H₂O, która przy najwyższej dawce tego węglanu malała z czasem oraz nieznacznie rozpuszczalność Ca₃(PO₄)₂ po pierwszym dniu doświadczenia.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 484, 2; 701-709
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of the fertilizer application method on soil abundance in available sulfur
Wpływ metody aplikacji nawozu na zasobność przyswajalnych form siarki w glebie
Autorzy:
Tabak, M.
Filipek-Mazur, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/93372.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
Tematy:
elemental sulfur
sulfate sulfur
available sulfur
available phosphorus
waste
siarka elementarna
siarka siarczanowa
siarka przyswajalna
fosfor przyswajalny
odpady
Opis:
Efficient increase in the content of available forms of elements in soil depends not only on their total content introduced to soil material, but also on the technology of its application. Technology consists of techniques and date of application as well as agronomic practices aimed at maintaining proper conditions for element transformations. The method of application of waste elemental sulfur and ground phosphate rock was assessed. Doses of 20 and 40 mg S as well as 40 and 80 mg P·kg-1 d.m. were added to medium soil; 30 and 60 mg S as well as 60 and 120 mg P·kg-1 d.m. were added to heavy soil. The soil samples were collected on the day of application of materials and after 15, 30, 60 and 90 days. The soil pH value decreased during the incubation. An increase in available sulfur content was observed in both soils after elemental sulfur application; the sulfur content in the medium soil depended on the dose of waste. The soils with the addition of a double dose of ground phosphate rock had the highest content of available phosphorus.
Efektywne zwiększanie zawartości przyswajalnych form pierwiastków w glebie jest związane nie tylko z sumaryczną ich ilością wprowadzaną do gleby, ale także z technologią aplikacji. Na technologię składają się techniki i termin aplikacji oraz zabiegi agrotechniczne mające na celu utrzymanie właściwych warunków przemian pierwiastków. Oceniono metodę aplikacji odpadowej siarki pierwiastkowej i mączki fosforytowej. Do gleby średniej wprowadzono 20 i 40 mg S oraz 40 i 80 mg P, a do gleby gleby ciężkiej 30 i 60 mg S oraz 60 i 120 mg P·kg-1 . Próbki gleb pobrano w dniu wprowadzenia materiałów oraz po 15, 30, 60 i 90 dniach. W trakcie inkubacji stwierdzono zmniejszenie wartości pH obu gleb. W obu glebach stwierdzono zwiększenie zawartości siarki przyswajalnej po aplikacji siarki pierwiastkowej; w glebie średniej zawartość siarki zależała od dawki odpadu. Najwięcej fosforu przyswajalnego zawierały gleby z dodatkiem podwójnej dawki mączki fosforytowej.
Źródło:
Agricultural Engineering; 2018, 22, 4; 81-88
2083-1587
Pojawia się w:
Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ nawożenia na aktywność fosfatazy i zawartość wybranych frakcji fosforu
The effect of fertilization on the phosphatase activity and the content of some phosphorus forms
Autorzy:
Koper, J.
Lemanowicz, J.
Igras, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10564099.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
zawartosc wegla organicznego
gleby
fosfor przyswajalny
zawartosc fosforu
aktywnosc enzymatyczna
fosfataza zasadowa
nawozenie
obornik
azot mineralny
nawozenie azotem
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2004, 59, 2; 679-686
0365-1118
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of Spring Barley Nitrogen Fertilisation on the Changes in the Content of Phosphorus and the Activity of Alkaline and Acid Phosphatase in Soil
Wpływ nawożenia azotem jęczmienia jarego na zmiany zawartośeci fosforu i aktywności fosfatazy alkalicznej i kwaśnej w glebie
Autorzy:
Lemanowicz, J.
Siwik-Ziomek, A.
Koper, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387803.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
nitrogen
mineral fertilization
pH
available phosphorus
alkaline and acid phosphatase
soil
azot
nawożenie mineralne
fosfor przyswajalny
fosfataza alkaliczna i kwaśna
gleba
Opis:
The aim of the present paper was to determine changes in the content of available phosphorus and the activity of alkaline and acid phosphatase as a result of nitrogen fertilisation at the following rates: 0, 30, 60, 90, 120, 150 kgN ha–1 and mineral fertilisation (P, K, Mg, Ca and S) in soil under spring barley. The soil was sampled in June and October 2008 from a field experiment set up in the area of the Agricultural Experiment Station at Grabow on the Vistula, by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG) in Pulawy. There was found a significant effect of nitrogen fertilisation on the content of available phosphorus in the soil. High nitrogen rates resulted in a decrease in the content of that macroelement as well as a decrease in the activity of alkaline phosphatase both in the soil sampled in June and in October. The activity of acid phosphatase, due to increasing nitrogen rates, was increasing. Complete mineral fertilisation (P, K, Mg, S and Ca) fully satisfied the nutrition requirements of spring barley. There was identified a seasonal variation in the content of phosphorus and the activity of alkaline and acid phosphatase in the Luvisol.
Celem pracy było określenie zmian zawartości fosforu przyswajalnego i aktywności fosfatazy alkalicznej i kwaśnej pod wpływem nawożenia azotem w dawkach 0, 30, 60, 90, 120, 150 kgN ha–1 oraz nawożenia mineralnego (P, K, Mg, Ca i S) w glebie spod uprawy jęczmienia jarego. Próbki glebowe pobrano w czerwcu i w październiku 2008 r. z doświadczenia polowego założonego na terenie RZD w Grabowie nad Wisłą, przez IUNG w Puławach. Stwierdzono istotny wpływ nawożenia azotem na zawartość fosforu przyswajalnego w badanej glebie. Duże dawki azotu powodowały zmniejszenie zawartości tego makrosk ładnika, jak również obniżenie aktywności fosfatazy alkalicznej zarówno w glebie pobranej w czerwcu, jak i październiku. Aktywność fosfatazy kwaśnej pod wpływem wzrastających dawek azotu zwiększała się. Pełne nawożenie mineralne (P, K, Mg, S i Ca) w pełni zaspokoiło potrzeby pokarmowe jęczmienia jarego. Stwierdzono sezonowe zróżnicowanie zawartości fosforu oraz aktywności fosfatazy alkalicznej i kwaśnej w badanej glebie płowej.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 12; 1497-1507
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chemizm polowego spływu powierzchniowego na tle uwarunkowań agrotechnicznych, w wybranym gospodarstwie województwa zachodniopomorskiego
Surface runoff chemistry in relation to agrotechnical conditions in a selected farm in zachodniopomorskie province
Autorzy:
Pietrzak, S.
Wesołowski, P.
Brysiewicz, A.
Dubil, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338076.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
fosfor przyswajalny
składniki mineralne
spływ powierzchniowy
użytki rolne
zabiegi agrotechniczne
agricultural lands
agrotechnical measures
available phosphorus
mineral components
surface run-off
Opis:
W pracy przeprowadzono ocenę składu chemicznego wody spływającej z gruntu ornego, a w szczególności stężenia zawartego w niej fosforu, w aspekcie różnych czynników kształtujących ten skład. Ocenę przygotowano głównie na podstawie wyników analiz laboratoryjnych próbek spływu powierzchniowego, pobranych w latach 2011–2012 z pola uprawnego wybranego gospodarstwa w województwie zachodniopomorskim, wyników oznaczeń równolegle pobranych z nimi próbek gleby, oraz na podstawie rejestru przebiegu czynności agrotechnicznych wykonywanych na polu, również w okresie poprzedzającym pobór próbek. Stwierdzono, że: a) stężenia wszystkich analizowanych składników w spływie powierzchniowym przekraczały ich przeciętne wartości stwierdzone w opadach atmosferycznych w okresie 2009–2011 – w wielu przypadkach z bardzo dużą wielokrotnością, przy czym największe różnice występowały w odniesieniu do potasu i fosforu, najmniejsze zaś dotyczyły azotu azotanowego i cynku; b) zawartość fosforu przyswajalnego w wierzchniej, pięciocentymetrowej warstwie gleby była dodatnio skorelowana ze stężeniem tego składnika w spływie powierzchniowym, natomiast tego rodzaju zależność nie występowała w odniesieniu do mineralnych form azotu; c) spływająca z pola woda stanowiła potencjalne źródło eutrofizacji wód powierzchniowych (zawierała bardzo dużo składników biogennych, zwłaszcza fosforu).
An assessment of chemical composition of surface runoff from arable lands with particular reference to phosphorus was performed and related to various factors affecting this composition. The assessment was based on the laboratory analyses of water samples collected in 2011–2012 from surface runoff from selected farm in zachodniopomorskie province, on parallel analyses of soil samples and on the record of agrotechnical measures performed in the field also before sampling. It was found that: a) concentrations of analysed components in surface runoff exceeded (of ten many times) their average concentrations in rainfalls in the years 2011–2012. The greatest differences were found for phosphorus and potassium and the smallest for nitrate-nitrogen and zinc; b) the kontent of available phosphorus in the upper 5 cm soil layer was positively correlated with its concentration in surface runoff; no such relationship was found for mineral forms of nitrogen; c) surface runoff from the field was a potential source of eutrophication of surface waters since it contained much nutrients, particularly phosphorus.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 3; 115-129
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The content of selected phosphorus forms in partially acidulated phosphate rocks enriched with sulfur
Badanie zawartości wybranych form fosforu w fosforytach częściowo rozłożonych wzbogaconych w siarkę
Autorzy:
Hoffmann, K.
Zmuda, J.
Skut, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388877.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
phosphate fertilizers
partially acidulated phosphate rocks (PAPR)
elemental sulfur
available phosphorus
nawozy fosforowe
fosforyty częściowo rozłożone
PAPR
siarka elementarna
fosfor przyswajalny
Opis:
Sulfur enrichment becomes emerging issue in fertilizer production as levels of available compounds decrease over the years. Companies are in need of exact parameters and methods of enrichment. In this group PAPR-type fertilizers with this element are interesting solution. Specific technology of PAPRs production consists of phosphate rock acidulation with non-stoichiometric, in relation to production of superphosphates, amount of mineral acid (mainly orthophosphoric or sulfuric acids). Additional function of S after applying fertilizer to soil can be used in this. S in product made that way can be, after the process of mineralization, used by plants as a nutrient in form of sulfate ion SO4 2–, additionally it can act as an increasing factor in the phosphorus availability from PAPRs. In an optimal conditions (pH ~6.0–6.8) SO4 2– ions can activate conversion of undissolved part of fluorapatite (Ca5(PO4)3F), contained in phosphate rock, to available H2PO4 – and HPO4 2– phosphate ions. The aim of this research was the evaluation of contents of selected phosphorus forms in PAPR-type fertilizer enriched with S depending on a various methods of enrichment. The obtained products were characterized by constant ratio of S : P2O5 (1 : 1 w/w), value of degree of PAPR stoichiometric norm (PAPR = 0.5), constant amount of surfactant (5 cm3) and variable humidity, which was achieved by different amounts of water introduced into the system (0, 15, 35 % w/w). Method with less additional H2O (~15 % m/m) and surfactant added to slurry was selected for further studies. Although the best solution for industrial manufacturing might be the method with melted S, where usage of this medium and temperatures of 140 oC are easily achievable and facilitates production without adding dispensable water, which has a negative influence on granulation process. Next step was to study sulfur effect on PAPRs based on phosphoric acid enriched with sulfur using chosen method. Results revealed that PAPR = 0.5 is unaffected by addition of sulfur and might be best for mixing with sulfur-based fertilizers. Furthermore PAPR = 0.7 indicated decreases in P forms with addition of excessive amounts of elemental sulfur.
Wzbogacanie nawozów mineralnych siarką elementarną staje się coraz bardziej widocznym problemem dla przemysłu nawozowego. Zakłady produkcyjne potrzebują specyficznych metod i parametrów procesu dodawania siarki. W tej grupie interesującym produktem są nawozy typu PAPR (Partially Acidulated Phosphate Rock). Specyficzna technologia produkcji nawozów PAPR polegająca na rozkładzie surowców fosforowych (głównie fosforytów) niestechiometryczną, względem reakcji wytwarzania superfosfatów, ilością kwasów mineralnych (głównie siarkowym lub fosforowym) pozwala na wykorzystanie dodatkowej funkcji siarki po aplikacji nawozu do gleby. S w tak przygotowanym układzie nawozowym może po uprzednim procesie mineralizacji (warunki optymalne: pH ~6,0–7,0; wilgotność ~60 %, temp. 20–30 oC) zostać wykorzystana przez rośliny jako składnik odżywczy w postaci jonu siarczanowego SO4 2–, a dodatkowo działać jako czynnik intensyfikujący przyswajalność fosforu z nawozu PAPR. W optymalnych warunkach (pH ~6,0 – 6,8) jony SO4 2– mogą aktywować konwersję nierozłożonej frakcji fluoroapatytu (Ca5(PO4)3F) zawartego w surowcu fosforowym do przyswajalnych jonów fosforanowych w formie H2PO4 – i HPO4 2–. Celem niniejszych badań była ocena zawartości poszczególnych form fosforu nawozów PAPR wzbogaconych w siarkę, uwzględniając różne metody wzbogacania. Analizy zawartości poszczególnych form P przeprowadzono metodyką analityczną zgodną z dyrektywą Wspólnoty Europejskiej w sprawie nawozów oraz z procedurami zawartymi w polskich normach. Otrzymane preparaty charakteryzujące się stałym stosunkiem S : P2O5 (1 : 1 m/m), wartością stopnia normy stechiometrycznej PAPR (PAPR = 0,5), oraz zmienną wilgotnością, co osiągnięto poprzez zmienne ilości wody wprowadzanej do układu (0, 15, 35 % m/m), uzyskiwały najwyższe zawartości przyswajalnych form P (P rozpuszczalny w wodzie: 8,13 % P2O5 m/m, P rozpuszczalny w obojętnym cytrynianie amonu: 10,15 % P2O5 m/m) dla metody dodawania siarki w postaci zawiesiny wodnej bez dodatku surfaktantu (H2O ~35 % m/m). Do dalszych badań laboratoryjnych wybrano metodę produkcji, gdzie dodatek H2O jest niższy (~15 % m/m), a surfaktant wprowadzony do zawiesiny wodnej S. Metoda stapiania S może być najlepsza do produkcji przemysłowej, gdzie stosowanie stopionej S lub temperatury rzędu 140 oC zostało opanowane w stopniu znacznie ułatwiającym produkcję bez dodawania zbędnej zawartości wody mającej niekorzystny wpływ na proces granulacji. Kolejnym krokiem było określenie wpływu zawartości siarki na produkty nawozowe typu PAPR wytworzone z zastosowaniem kwasu fosforowego wzbogaconego w siarkę elementarną, bazując na wybranej metodzie. Wyniki wykazały, że produkty o •PAPR = 0,5 nie są znacząco podatne na wprowadzenie siarki elementarnej do składu nawozu, co może być przydatne podczas komponowania mieszanek nawozów wieloskładnikowych. Ponadto dla produktów nawozowych typu PAPR o •PAPR = 0,7 wykazano tendencje spadkowe rozpuszczalnych form P wraz z zastosowaniem wyższych zawartości siarki elementarnej.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2014, 21, 1; 25-33
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ nawożenia organicznego na zawartość składników mineralnych w warstwie ornej gleby lekkiej
The influence of organic fertilization on the content of mineral nutrients in a light soil ploughing layer
Autorzy:
Puła, J.
Łabza, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/9271272.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
zawartosc azotu ogolnego
nawozenie organiczne
ziemniaki Mila
ziemniaki
uprawa roslin
fosfor przyswajalny
zawartosc fosforu
gleby lekkie
zawartosc potasu
zawartosc skladnikow mineralnych
warstwa orna
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2004, 59, 3; 1505-1511
0365-1118
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany zawartości fosforu i aktywności fosfotaz w glebie w wyniku nawozowego zastosowania podłoża popieczarkowego
Changes in phosphorus content and phosphatases activity in soil fertilized with spent mushroom substrate
Autorzy:
Majchrowska-Safaryan, A.
Tkaczuk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34906.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Tematy:
gleby
nawozenie
podloze popieczarkowe
zawartosc fosforu
fosfor przyswajalny
fosfataza kwasna
fosfataza zasadowa
soil
fertilization
mushroom substrate
phosphorus content
available phosphorus
acid phosphatase
alkaline phosphatase
Opis:
Celem pracy było określenie wpływu zastosowania podłoża popieczarkowego (grzybni pochodzącej z hodowli pieczarek) w nawożeniu gleb uprawnych na zawartość fosforu przyswajalnego oraz aktywność fosfatazy kwaśnej i alkalicznej. Doświadczenie wegetacyjne przeprowadzono na polu produkcyjnym indywidualnego gospodarstwa rolnego, w miejscowości Zając (Wysoczyzna Siedlecka), w latach 2008 i 2009. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, iż zastosowanie podłoża popieczarkowego w nawożeniu gleb wpłynęło na zwiększenie udziału fosforu w formach przyswajalnych, w stosunku do obiektu bez nawożenia, a aktywność fosfatazy kwaśnej w poziomie próchnicznym gleby poszczególnych obiektów doświadczenia była większa od aktywności fosfatazy alkalicznej i zależała istotnie od lat trwania doświadczenia oraz zastosowanego nawożenia.
The aim of this study was to determine the effect of use of spent mushroom substrate in fertilisation of arable soils on the content of available phosphorus and on the activity of acid and alkaline phosphatase. The vegetation experiment was carried out in 2008 and 2009 on the production field of an individual farm in the village Zając (Siedlce Upland). On the basis of the analyses it was found that the use of spent mushroom substrate in soil fertilisation increased the share of available forms of phosphorus in relation to the treatment without fertilisation. Moreover, it was found that the acid phosphatase activity in the humus horizon of soil of the individual experimental treatments was higher than alkaline phosphatase activity, and depended significantly on the years of experiment and on the applied fertilization.
Źródło:
Acta Agrophysica; 2016, 23, 3
1234-4125
Pojawia się w:
Acta Agrophysica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ dwuskładnikowych nawozów mineralnych na zasobność gleby po uprawie buraka cukrowego
Residual impact of two-component mineral fertilizers on the fertility of soil previously cropped to sugar beets
Autorzy:
Hury, Grzegorz
Sobolewska, Magdalena
Dojss, Dariusz
Pużyński, Stanisław
Gibczyńska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148722.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
soil
available phosphorus
available potassium
exchangeable magnesium
two-component mineral fertilizers
gleba
przyswajalny fosfor
przyswajalny potas
magnez wymienny
nawozy dwuskładnikowe
Opis:
Zróżnicowanie jakości, oferowanych na rynku nawozów dwuskładnikowych różnych producentów polskich i zagranicznych uzasadnia prowadzenie badań dotyczących ich oddziaływania na rośliny i glebę. Celem badań była ocena wpływu rodzaju i dawki mineralnych nawozów dwuskładnikowych na zawartość makroskładników w glebie po uprawie buraka cukrowego. Doświadczenie prowadzono w latach 2014–2017 w miejscowości Lipnik. Rośliną doświadczalną był burak cukrowy odmiany Natura KWS. Dwuczynnikowe doświadczenie polowe przeprowadzono w układzie losowanych bloków. I czynnikiem było pochodzenie dwuskładnikowego nawozu mineralnego (N – 18%, P2O5 – 46%): produkcji rosyjskiej, litewskiej i polskiej (POLIDAP®). II czynnikiem była dawka nawożenia fosforem oraz azotem: minimalna, optymalna, maksymalna – odpowiednio 1,0, 2,0 i 3,0 dt nawozu dwuskładnikowego na hektar. Zastosowano nawożenie potasowe w ilości odpowiednio: 1,25, 2,50 i 3,75 dt na hektar w postaci chlorku potasu. W kolejnych latach (2015, 2016 i 2017 r.) realizacji doświadczenia podczas uprawy buraka cukrowego wykonano te same zabiegi agrotechniczne. Nawożenie nawozami dwuskładnikowymi produkcji rosyjskiej i litewskiej nie spowodowało zmiany odczynu gleby. Zastosowanie POLIDAPU® spowodowało istotny spadek pH gleby. Po zastosowaniu nawozu rosyjskiego zasobność gleby w fosfor pozostała na poziomie średnim. W obiektach z nawozami produkcji litewskiej i polskiej zawartość fosforu przyswajalnego w glebie oceniono jako wysoką. Kolejne dawki nawozów powodowały wzrost zawartości fosforu przyswajalnego w glebie, o 12,9, 15,5 i 20,5%, i nie był on proporcjonalny. W doświadczeniu nie stwierdzono zróżnicowanego działania nawozów dwuskładnikowych produkcji: rosyjskiej, litewskiej i polskiej na zawartość w glebie wymiennego magnezu.
The diversity in the quality of the two-component fertilizers manufactured by various Polish and foreign producers and present on the market, justifies research into their impact on plants and quality changes in the soil. The aim of the research was of analyze the impact of mineral two-component fertilizers produced by: Russian, Lithuanian and Polish manufacturers on changes in the content of macroelements, in soil after sugar beet cultivation. The effect of doses of the fertilizers used was also analyzed. The experiment was carried out in the years 2014–2017 in the Lipnik. The experimental plant was sugar beet variety Natura KWS. Two factors were compared in the studies: I factor – 3 two-component mineral fertilizers, Russian, Lithuanian and Polish POLIDAP®. II factor – 3 doses of two-component fertilization (minimal, optimal, maximum), which were 1.0, 2.0 and 3.0 dt per hectare respectively). Potassium fertilization was applied at rates of 1.25, 2.50 and 3.75 dt per hectare as potassium chloride. Fertilization with two-component fertilizers produced in Russia and Lithuania did not change the pH of the soil. The use of POLIDAP® caused a substantial soil acidification. After applying the Russian fertilizer, the soil’s phosphorus fertility remained at the medium level. The introduction of Lithuanian and Polish fertilizers into the soil changed the values of the content of phosphorus available in soil from low to high. Increasing the dose of fertilizers by 50% caused an increase in the content of phosphorus available in the soil, but it was not proportional to fertilizer rate. There were no discernible differences of the two-component fertilizers produced in Russia, Lithuania or Poland in terms of the content of removable magnesium in the soil.
Źródło:
Polish Journal of Agronomy; 2018, 33; 33-37
2081-2787
Pojawia się w:
Polish Journal of Agronomy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estimate of Available Phosphorus and Potassium Forms Content in the Winter Wheat Soils From Organic and Conventional Farms on the Background Their Selected Properties
Ocena zawartości przyswajalnych form fosforu i potasu w glebach spod uprawy pszenicy z gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych na tle wybranych ich właściwości
Autorzy:
Wiśniowska-Kielian, B.
Klima, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387859.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
gospodarstwa ekologiczne i konwencjonalne
przyswajalny fosfor i potas
organic and conventional farms
available P and K
estimate
Opis:
It was estimated the content of available P and K in soils of organic and conventional farms. The soils from organic farms were less acidified, had smaller sorptive capacity and higher saturation of sorptive complex with alkalinc cation as well as more organic matter and available P and K. There were no distinct differences in P and K content in soils of farms being in period of conversion to organic farming and having certificate of agreement with methods of organic farming, and in case of potassium were registered similar increasing trends of its content in soils of neighbouring organic and conventional farms. In both groups of farms prevailed soil with Iow and medium abundance in P and K, but soils taken from organic farms obtained a better mark (more soils with high and very high content of P and K than in conventional farms). Content of P and K was negatively correlated with soil acidity, moreover K content in soils from conventional farms was positively correlated with sum of basic cation and sorptive capacity, whereas P content with organic C content.
Oceniono zawartość przyswajalnego P i K w glebach gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych. Gleby z gospodarstw ekologicznych były mniej zakwaszone, miały mniejszą pojemność sorpcyjną, ale większe wysycenie kompleksu sorpcyjnego zasadami oraz zawierały więcej materii organicznej i przyswajalnych form P i K. Nie stwierdzono wyraźnych różnic zawartości P i K w glebach gospodarstw będących w trakcie przestawiania i mających certyfikat zgodności z metodami rolnictwa ekologicznego, a w przypadku K zanotowano podobne trendy wzrostowe jego zawartości w glebach sąsiadujących gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych. W obu grupach gospodarstw przeważały gleby o małej i średniej zasobności w P i K, ale lepszą ocenę uzyskały gleby z gospodarstw ekologicznych (więcej gleb o dużej i bardzo dużej zasobności w P i K niż w gospodarstwach konwencjonalnych). Zawartość P i K była ujemnie skorelowana z kwasowością gleb, ponadto zawartość K w glebach z gospodarstw konwencjonalnych była dodatnio skorelowana z sumą kationów zasadowych i pojemnością sorpcyjną, a zawartość P z zawartością C organicznego.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 4-5; 509-518
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości fizyczno-chemiczne gleby lekkiej nawożonej popiołem ze spalania komunalnych osadów ściekowych
Physicochemical properties of soil with light ash fertilized burning of municipal sewage sludge
Autorzy:
Iżewska, A.
Wołoszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372090.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
komunalne osady ściekowe
nawożenie popiołem
gleba lekka
przyswajalny fosfor
przyswajalny potas
azot
węgiel
municipal sewage sludge
soil
light
available phosphorus
available potassium
nitrogen
carbon
Opis:
Schemat badań obejmował pięć wariantów nawożenia kukurydzy i rzepaku jarego nawozami mineralnymi (NK, NPK) oraz nawozami mineralnymi i wzrastającymi dawkami popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych (NK+P1, NK+P2, NK+P3). Popiół potraktowano jako substytut fosforu z nawozów fosforowych. Stwierdzono, że nawożenie mineralne azotem i potasem w postaci nawozów mineralnych i trzecią dawką popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych po dwóch latach nawożenia powodowało istotny wzrost całkowitej zawartości węgla i azotu w glebie w porównaniu z wyłącznym nawożeniem mineralnym i pierwszą dawką popiołu. Zastąpienie w dawce NPK fosforu z superfosfatu wzbogaconego fosforem z popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych spowodowało w obiektach po zbiorze kukurydzy zmianę klasy zasobności gleby w przyswajalny fosfor z wysokiej na bardzo wysoką. Zawartość przyswajalnego magnezu po dwóch latach stosowania popiołu z komunalnych osadów ściekowych wzrosła z klasy zasobności niskiej do klasy średniej w obu badanych obiektach.
Schematic of study included five variants of fertilization of maize and spring oilseed rape with mineral fertilizers (NK, NPK) and mineral fertilizers and increas doses of ash from the incineration of municipal sewage sludge (NK + P1 NK + P2, NK + P3). The ash was treated as a substitute for phosphorus - phosphorus cars. It was found that mineral fertilizers with nitrogen and potassium in the form of mineral fertilizers and third doses of ash from the incineration of municipal sewage sludge fertilization after two years resulted in a significant increase in the total carbon and nitrogen content in the soil in comparison with the sole mineral fertilization and the first dose of ash. Replacement at a dose of NPK phosphorus from superphosphate enriched with phosphorus from the ash from the incineration of municipal sewage sludge resulted in objects after the maize class change in the soil available phosphorus from high to very high. The content of available magnesium after two years of ash from municipal sewage sludge increased from a low -class wealth to the middle class in both places.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 152 (32); 124-133
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An impact of municipal sewage sludge and wheaten straw on some indicators of soil fertility
Autorzy:
Wołoszyk, Cz.
Balcer, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/778190.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
komunalne osady ściekowe
słoma pszenna
gleba
węgiel ogólny
azot ogólny
fosfor
potas
magnez przyswajalny
municipal sewage sludge
wheaten straw
soil
total carbon
total nitrogen
phosphorus
potassium
available magnesium
Opis:
In a two-factor pot experiment the impact of applied diverse doses of municipal sewage sludge and equal dose of wheaten straw, with and without supplemental mineral N and NPK fertilization, on some fertility properties of soil was assessed. The soil used in the experiment was acid brown incomplete soil (good rye complex). The grass - Festulolium - was the test plant, harvested four times and in the second year - common sunflower and blue phacelia. After the harvest of phacelia, the pH (in 1 M KG), the content of total nitrogen, total carbon and the available forms of P, K and Mg were analyzed. Fertilization with sewage sludge and straw failed to have a significant influence on the change of the soil pH. However, all doses of sewage sludge + straw, in comparison with the control, significantly increased the content of total carbon (from 31.8 to 37.8%) and total nitrogen (from 34.3 to 52.2%) in the soil. There was significantly more phosphorus available in the soil from all the objects with sewage sludge and straw than in the soil from the control object (from 8.2 to 21.6%), while the content of potassium was higher only in the soil from the object with 1.5% of sewage sludge + straw and magnesium at the highest dose of sewage sludge. The mineral N and NPK fertilization, used against the background of sewage sludge and straw, did not have asignificant impact on the shaping of the analyzed soil fertility indicators.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 3; 114-117
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-16 z 16

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies