Wpływ dwuskładnikowych nawozów mineralnych na zasobność gleby po uprawie buraka cukrowego

Zróżnicowanie jakości, oferowanych na rynku nawozów dwuskładnikowych różnych producentów polskich i zagranicznych uzasadnia prowadzenie badań dotyczących ich oddziaływania na rośliny i glebę. Celem badań była ocena wpływu rodzaju i dawki mineralnych nawozów dwuskładnikowych na zawartość makroskładników w glebie po uprawie buraka cukrowego. Doświadczenie prowadzono w latach 2014–2017 w miejscowości Lipnik. Rośliną doświadczalną był burak cukrowy odmiany Natura KWS. Dwuczynnikowe doświadczenie polowe przeprowadzono w układzie losowanych bloków. I czynnikiem było pochodzenie dwuskładnikowego nawozu mineralnego (N – 18%, P2O5 – 46%): produkcji rosyjskiej, litewskiej i polskiej (POLIDAP®). II czynnikiem była dawka nawożenia fosforem oraz azotem: minimalna, optymalna, maksymalna – odpowiednio 1,0, 2,0 i 3,0 dt nawozu dwuskładnikowego na hektar. Zastosowano nawożenie potasowe w ilości odpowiednio: 1,25, 2,50 i 3,75 dt na hektar w postaci chlorku potasu. W kolejnych latach (2015, 2016 i 2017 r.) realizacji doświadczenia podczas uprawy buraka cukrowego wykonano te same zabiegi agrotechniczne. Nawożenie nawozami dwuskładnikowymi produkcji rosyjskiej i litewskiej nie spowodowało zmiany odczynu gleby. Zastosowanie POLIDAPU® spowodowało istotny spadek pH gleby. Po zastosowaniu nawozu rosyjskiego zasobność gleby w fosfor pozostała na poziomie średnim. W obiektach z nawozami produkcji litewskiej i polskiej zawartość fosforu przyswajalnego w glebie oceniono jako wysoką. Kolejne dawki nawozów powodowały wzrost zawartości fosforu przyswajalnego w glebie, o 12,9, 15,5 i 20,5%, i nie był on proporcjonalny. W doświadczeniu nie stwierdzono zróżnicowanego działania nawozów dwuskładnikowych produkcji: rosyjskiej, litewskiej i polskiej na zawartość w glebie wymiennego magnezu.

The diversity in the quality of the two-component fertilizers manufactured by various Polish and foreign producers and present on the market, justifies research into their impact on plants and quality changes in the soil. The aim of the research was of analyze the impact of mineral two-component fertilizers produced by: Russian, Lithuanian and Polish manufacturers on changes in the content of macroelements, in soil after sugar beet cultivation. The effect of doses of the fertilizers used was also analyzed. The experiment was carried out in the years 2014–2017 in the Lipnik. The experimental plant was sugar beet variety Natura KWS. Two factors were compared in the studies: I factor – 3 two-component mineral fertilizers, Russian, Lithuanian and Polish POLIDAP®. II factor – 3 doses of two-component fertilization (minimal, optimal, maximum), which were 1.0, 2.0 and 3.0 dt per hectare respectively). Potassium fertilization was applied at rates of 1.25, 2.50 and 3.75 dt per hectare as potassium chloride. Fertilization with two-component fertilizers produced in Russia and Lithuania did not change the pH of the soil. The use of POLIDAP® caused a substantial soil acidification. After applying the Russian fertilizer, the soil’s phosphorus fertility remained at the medium level. The introduction of Lithuanian and Polish fertilizers into the soil changed the values of the content of phosphorus available in soil from low to high. Increasing the dose of fertilizers by 50% caused an increase in the content of phosphorus available in the soil, but it was not proportional to fertilizer rate. There were no discernible differences of the two-component fertilizers produced in Russia, Lithuania or Poland in terms of the content of removable magnesium in the soil.