Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "female names" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-16 z 16
    Tytuł:
    Produktywne typy słowotwórcze nazw żeńskich we współczesnej polszczyźnie
    Productive feminine word-formation types in contemporary polish language
    Autorzy:
    Grochowska, Marta
    Wierzbicka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965846.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    word formation
    female names
    słowotwórstwo
    feminativum
    Opis:
    The problem of introduction and use of feminine names is still current and arouses many controversies. One can find a lot of information concerning reasonableness of the use of feminine names and their social reception though there are only a few papers referring to their grammar and word-formation. Thus it is right to complete the discussion on the use of feminine names by a solid word-formation analysis, which also aims to show productive and non-productive word-formation types and the difficulties one can encounter while creating feminine names. The research used in this paper consists of 265 feminine names found in an annual 2014 of daily newspapers (‘Dziennik Łódzki’, ‘Gazeta Wyborcza’) and feminine magazines (‘Wysokie Obcasy’, ‘Zwierciadło’), used with reference to females.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2015, 049
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantic transfers in the domain of FOODSTUFFS
    Autorzy:
    Kowalczyk, Aleksandra Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040252.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    food metaphor
    foodsemy
    anthropomorphization
    female names
    Opis:
    In recent literature scholars have worked out a number of new categories of meaning development such as zoosemy, plantosemy and foodsemy. This paper focuses on the mechanism of foodsemy, a new category of metaphorical extension proposed by Kleparski (2008), and in particular on the cases of metaphorical extension that are targeted at human beings and their various qualities. Most frequently, the process discussed here involves the projection of attributive features and values, sometimes positive, yet most frequently negative ones, associated with members of the macrocategory foodstuffs onto the macrocategory human being. The purpose here is to outline a limited number of metaphorical transfers involved in the conceptual macrocategory foodstuffs targeted at such subcategories of the microcatergory female human being as attractive female human being, immoral female human being and female breasts. For some language users it may sound somewhat unnatural, and hence unacceptable, to name a female person mutton with the intended metaphorical sense ‘a prostitute’, tomato applied in the transferred sense ‘attractive, but not a very wise female’ or peach, which denotes an ‘attractive female, especially in American English’. However, cases of foodsemy are nothing else, but instances of metaphorical conceptualizations, which are considered to be pervasive, unconscious and automatic. They are also universal, though different lexical items in different languages may acquire different metaphorical senses.
    Źródło:
    Linguistics Beyond and Within; 2019, 5; 90-102
    2450-5188
    Pojawia się w:
    Linguistics Beyond and Within
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o nieodnotowanych w słownikach współczesnej polszczyzny formacjach feminatywnych
    A few remarks about some female formations not recorded in Polish contemporary dictionaries
    Autorzy:
    Piotrowicz, Anna
    Witaszek-Samborska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911128.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    contemporary Polish
    Polish dictionaries
    word formation
    female names
    Opis:
    Słowa, słowa... Czy je znasz? edited by Teresa Smółkowa (Kraków 2013), despite the fact that it has been recorded the male equivalents (eg. lack of forms jajcara, siecioholiczka, zasiłkowiczka, although there are jajcarz, siecioholik, zasiłkowicz). The authors proved the presence of such potential female names in the National Corpus of Polish and on the Internet using Google search. Of the 263 units unrecorded in the lexicon until 218 are present – with varying attendance – in the tested texts. This means that these female names are present in the social use. They do not limit themselves to the female equivalent of male names of professions. They also include semantic categories such as sports and hobbies, and names: representatives of certain attitudes and beliefs, women with specific characteristics of mental (including addicted women) and physical (including sick women), Internet users (including online offenders). These names are the result of suffixal derivation, mainly using the suffix -ka, eg. erasmuska < erasmus, netoholiczka < netoholik (but also such as: -ini/-yni, -ica/-yca, -anka and -ara), and the paradigmatic derivation, eg. dredziara < dredziarz, sprawna inaczej < sprawny inaczej. Functioning described in the article female names in the social circuit is proof that in the past ten years there has been a significant change in the Polish language in the pragmatic aspects of the nomination of women.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2015, 29
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    POSŁOWIE CZY POSŁANKI? O NAZWACH PIERWSZYCH POLSKICH PARLAMENTARZYSTEK. STUDIUM JĘZYKOZNAWCZE
    POSŁOWIE OR POSŁANKI? ON THE NAMES OF THE FIRST POLISH PARLIAMENTARIANS. A LINGUISTIC STUDY
    Autorzy:
    GAŁCZYŃSKA, ALICJA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/972508.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    nazwy żeńskie
    parlamentarzysta
    posłanka do parlamentu
    female names
    parliamentarian
    female member of parliament
    Opis:
    Mówimy dzisiaj, że język polski faworyzuje mężczyzn. Asymetria rodzajowo-płciowa i gramatyczne uprzywilejowanie form męskich mają jednak swoje uzasadnienie historyczne. Podobnie jak inne języki indoeuropejskie, polszczyzna rozwijała się w społeczeństwie patriarchalnym, w którym mężczyźni pełnili ważne społecznie funkcje i zasiadali na wysokich stanowiskach. Polki uzyskały prawa wyborcze w roku 1918. Dlatego polszczyzna sprzed początków XX w. po prostu nie potrzebowała żeńskiego odpowiednika formy poseł (nie było desygnatu tego leksemu w rzeczywistości pozajęzykowej). W artykule analizuję wyrazy, którymi na początku XX w. nazywano kobiety wybrane do polskiego sejmu.
    It is said today that the Polish language favours men. However, the gender-specific asymmetry and the grammatical privileging of masculine forms have their historical justification. Like other Indo-European languages, Polish developed in a patriarchal society in which men played important social functions and occupied high positions. Polish women got electoral rights in 1918. That is why the Polish language from before the beginning of the 20th century simply did not need a female equivalent of the term “poseł” [MP] (there was no designator for this lexeme in the non-linguistic reality). In the article, I analyse words that, at the beginning of the 20th century, were used to call women elected for the Polish parliament.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2019, 1(6); 9-24
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Советские „всеобщие настольные календари” 20-х годов XX века как проводники революции в имянаречении (женский именослов)
    Soviet-period Universal Desktop Calendars (“Vseobshchije nastolʹnyje kalendari”) of the 1920s as a ‘Vehicle of Revolution’ within Russian Onomasticon (a List of Female Names)
    Autorzy:
    Miakiszew, Władimir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031222.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Soviet onomasticon
    “Universal Desktop Calendars” 1924-29
    names-ideologized Sovietisms
    female names
    Russian Orthodox Church Calendar
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 693-712
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kto jest kim w domu zakonnym? O sposobach nominacji na przykładzie Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej
    Who is who at the religious house? The methods of nomination on the example of the Sisters of Divine Providence
    Autorzy:
    Wojtaszek, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496973.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    język religijny
    leksyka
    sposoby nominacji
    nazwy żeńskie
    religious language
    lexicon
    ways the nomination
    female names
    Opis:
    Article relates to methods of nomination of the members of the community, which is the Congregation of Sisters of Divine Providence. It presents the Polish names of the positions occupied by the sisters and their functions. Formal analysis of words and word groups naming members of this religious family revealed that the majority of female names listed in the analysed documents has been derived from the proper male noun using the suffix -ka (sekretarka – secretary, ekonomka – treasurer, aspirantka – aspirant, kandydatka – candidate, postulantka – postulant, nowicjuszka – novice, juniorystka – junior, profeska – professed). The oldest word referring to the nun, already functioning in old Polish, is siostra (sister).
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2017, 2(16); 63-76
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Women in the Contemporary Polish Streetscape. Memory Wars
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna B.
    Rutkiewicz-Hanczewska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28705880.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    female street names
    gender equality
    under-representation of women
    Polska
    Opis:
    As diversity, equity and inclusion policies gain momentum in the Global North, the strikingly low visibility of women in Polish public space is being addressed not only via bottom-to-top activism but also through initiatives by local governments. This, in turn, results in controversies over the very need for gender equality in urban naming, as well as over the commemoration-worthiness of particular personages. The present paper aims to assess the changes that have taken place in Poland since the beginning of 2018, when an analysis of the 12 biggest cities revealed a persistent under-representation of women as namesakes in street naming. We offer a quantitative analysis and then focus on four selected case studies, each exemplifying one type of situation: open conflict, covert tactics, and two combinations of surface vs core values relationship.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2023, 128; 205-228
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Особенности формирования первых женских биографических формуляров в русской oфициально-деловой письменности XVII века
    The Specifics of the First Female Biographies in the 17th-century Russian Official Discourse
    Autorzy:
    Barclay, Irina Y.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22858129.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    гендер
    русская средневековая документация
    гендерные термины
    женские имена
    gender
    Russian mediaeval discourse
    gender terms
    female names
    Opis:
    Актуальность настоящей статьи заключается в отсутствии филологических исследо- ваний, посвященных подробному изучению и описанию первых женских биографических формуляров, которые появились в русской официально-деловой письменности в XVII веке. Именно в них отразились такие важные эпизоды из жизни средневековых женщин, как их семейные связи и сословные принадлежности, фискальные сведения и юридические права наследования на землю другое имущество, лимитированный выбор профессий и условия выживаемости в трагические периоды развития России, места проживания и даже внешние черты. Эти перечисленные экстралингвистические факторы воплотились в лексическом на- полнении писцовых документов, в которых главную роль играли собственные женские имена и такие гендерные термины, как девка, жена, мать, сестра, сноха, вдова и повивальная баб- ка. Перечисленная гендерная терминология выполняла роль своеобразного маркера, который компенсировал возможные пропуски женских имен в писцовой документации в исследуемый промежуток времени. Для выполнения поставленных целей и задач автором использовались оригинальные рукописи, хранящиеся в российских и шведских государственных архивах, а также уже опу- бликованные писцовые источники по истории Вологды, Новгорода, Твери и Ярославля. Этот широкий исторический контекст и связанный с ним лингвистический материал позволили увидеть и проанализировать письменные процессы формирования первых женских биографических формуляров, отдельные черты из которых до сих пор используются в современном русском языке. Полученные данные могут быть использованы в курсах по истории русского языка XVII века, а также в смежных дисциплинах по исторической славянской ономастике и сред- невековым гендерным исследованиям.
    This article is based upon the surprising deficiency of philological studies dedicated to the examination of the first female biographical descriptions that there in abundance in the Russian official discourse of the 17th century. Indeed, these early works reflect fundamental functions attributed to the lives of mediaeval women and depict family connections, locations, class affiliations, fiscal standings, and the legal rights to inherited property and assets. Likewise, we witness a limited choice of female occupations and their dreadful living conditions throughout tragic historical Russian epochs. These external facts, when combined with the incarnate use of applicable female proper names in the official discourse, give a new life to limited-gender terms such as maid, wife, mother, sister, daughter-in-law, widow, and midwife. This gender terminology played a specific-marker role in first female biographical descriptions, replacing the use of the women’s actual first names with their function as maid, wife, sister, mother, etc. To complete such tasks, goals, and functions are evident in their use in the original manuscripts found in Russian and Swedish archives and also previously published as official sources from the 17th century in the history of Volgograd, Novgorod, Tver, and Yaroslavl. This broad linguistic context allowed us to see and analyse the written processes in the formation and depiction of the first female biographical descriptions, some traits of which are still seen in modern Russian. The historical-linguistic materials presented in my article might have been useful in the 17th-century Russian Language Courses as well as interdisciplinary studies examining Slavic onomastic and mediaeval gender theories and studies.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2022, 21; 17-25
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język a emancypacja, feminizm, gender
    Language vs. emancipation, feminism, gender
    Autorzy:
    Woźniak, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594051.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    nazwy żeńskie
    emancypacja
    feminizm
    gender
    historia języka polskiego
    female names
    emancipation
    feminism
    history of polish language
    Opis:
    W artykule omówiono zmiany stosunku wobec żeńskich nazw tytułów i zawodów od początku XX w. do czasów współczesnych, uwzględniając zarówno praktykę (uzus), jak i refleksję metajęzykową. Ocenę oraz zakres stosowania feminatywów ukazano na tle zmieniającej się sytuacji społecznej i zawodowej kobiet oraz w powiązaniu z ideologiami motywującymi te zmiany. Takie ujęcie problemu pozwoliło zaobserwować charakterystyczne tendencje: wyrazem emancypacji kobiet była maskulinizacja języka ich dotyczącego, co stało się tendencją dominującą zwłaszcza po 1945 r.; feminizm (w Polsce aktywny dopiero od lat 90. XX w.) wystąpił z hasłami przeciwstawienia formacjom męskim derywatów żeńskich, zaś genderowa idea nieokreślania płci znalazła wyraz w obyczaju określanym jako splitting.
    The article investigates the changes in the attitude towards female names of professional titles and jobs since the beginning of 20th century until now, with particular regard to both practice (usus) and metalinguistic reflection. The evaluation and range of use of female names was presented against the altering social and professional situation of women and in relation to the ideologies behind these changes. Such approach enabled the observation of characteristic tendencies: the effect of the emancipation of women was the masculinization of the language referring to females, which became a dominating tendency especially after 1945; feminism (inactive in Poland until 90’s) claimed the opposition to masculine formations of female derivatives, and gender idea of unspecified sex was expressed in the custom of so-called “splitting”.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 295-312
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W obronie języka czy w obawie przed zmianą? Manipulacje językowe w prawicowych tekstach publicystycznych o nazwach żeńskich
    To protect the language or out of the fear of change? Language manipulations in right-winged journalistic texts about feminine nouns
    Autorzy:
    Jankowski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116538.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dyskurs prasowy
    erystyka
    feminatywum
    manipulacja językowa
    nazwy żeńskie
    eristic
    feminativum
    female names
    language manipulation
    press discourse
    Opis:
    Choć nazwy żeńskie od wieków należą do zasobów leksykalnych polszczyzny, to kategoria feminatywum wciąż wzbudza sporo emocji zarówno wśród użytkowników języka polskiego, jak i w mediach. Artykuł jest analizą opublikowanych na przełomie 2019 i 2020 roku prawicowych tekstów publicystycznych dotyczących nazw żeńskich. Analiza poświęcona jest wskazaniu i omówieniu pojawiających się w tekstach manipulacji językowych oraz użytych przez ich twórców technik erystycznych. Autor zaczyna od nakreślenia statusu nazw żeńskich oraz zarysowania dziejów tej kategorii w polszczyźnie. W dalszej części osadza badania w kontekście współczesnego dyskursu publicystycznego o feminatywach oraz określa metodologię, którą będzie się posługiwał. W części analitycznej, odnosząc się do przykładów z analizowanych tekstów, kolejno wskazuje pojawiające się manipulacje językowe oraz opisuje użyte techniki erystyczne. W podsumowaniu autor sugeruje, że temat feminatywów w prawicowej prasie okazuje się tylko pretekstem do ideologicznych sporów.
    Although the feminine nouns had been a part of Polish language for ages, the category of feminativum still arouse emotions among the users of Polish and in the media. The article is an analysis of right-winged journalistic texts published at the turn of 2019 and 2020. The aim of the analysis is to point out and discuss the language manipulations and eristic techniques appearing in the texts. Author begins with outlining the status and shortly presenting the history of feminine nouns in Polish. Further he sets his research in the context of contemporary journalistic discourse about feminine nouns and defines the methodology he will be using. In the analytical part the author successively points language manipulations and describes eristic techniques using examples from analysed texts. In summary author suggests that the subject of feminine nouns in right-winged press seems to be just an excuse for ideological scuffles.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 73-87
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologia a chińskie tradycyjne imiona kobiet
    Axiology and Traditional Chinese Names of Women
    Autorzy:
    Kałużyńska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887195.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    aksjologia
    wartości instrumentalne
    wartości ostateczne
    antroponimy
    leksemy wyrażające wartości kobiece
    chińskie imiona żeńskie
    axiology
    instrumental values
    terminal values
    anthroponims
    lexemes denoting female values
    Chinese female names
    Opis:
    Artykuł omawia grupę tradycyjnych chińskich imion żeńskich zawierających leksemy wskazujące na moralne, psychiczne i behawioralne cechy kobiet. Wspomniane cechy są podobne do wartości ludzkich wyróżnionych przez filozofów i psychologów w dziedzinie aksjologii, czyli teorii wartości. Typologia wartości opracowana przez Miltona Rokeacha w 1973 r. służy jako rama dla prowadzonych badań. Materiał badawczy zawiera 1050 leksemów obecnych w 2931 standardowych imionach własnych chińskich kobiet. Leksemy oznaczające wartości kobiece stanowią 27% wszystkich analizowanych leksemów, a występują w 1600 imionach. Nazwy własne oznaczające wartości ujawniają w pewnym stopniu system wartości preferowanych w tradycyjnych Chinach i wydają się istotne dla dalszych badań w dziedzinie aksjologii.
    The paper discusses the group of Chinese traditional female names containing lexemes denoting moral, mental and behavioural features of women. The features mentioned are related to human values distinguished by philosophers and psychologists in the domain of axiology, i.e. the theory of value. The typology of values elaborated by M. Rokeach in 1973 serves as a framework for the research. The research material contains 1050 lexemes evidenced in 2931 standard personal names of Chinese women. The lexemes denoting female values stand for 27% of all lexemes analysed, and occur in 1600 names. Personal names denoting the values reveal to some extent the system of values preferred in traditional China, and seem to be important for the further studies in the domain of axiology.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 9; 9-25
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kim były szesnastowieczne malarki, murarki i mydlarki?
    Who were the 16th century malarka (she-painter), murarka (she-mason) and mydlarka (she-soaper)?
    Autorzy:
    Luto-Kamińska, Anetta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116533.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    historia języka polskiego – XVI wiek
    słowotwórstwo historyczne
    nazwy żeńskie (feminatywa)
    nazwy zawodów
    history of Polish language – 16th century
    historical word formation
    female names (feminatives)
    names of the professions
    Opis:
    Artykuł opisuje trudności związane z interpretacją szesnastowiecznych nazw kobiet utworzonych od męskich nazw zawodowych. Badany materiał leksykalny ograniczono do żeńskich formacji utworzonych za pomocą przyrostka -ka od męskich nazw na -arz. Dzięki takiemu wyraźnemu zawężeniu formalnemu poddano analizie wszystkie feminatywa z tej klasy odnotowane w SPXVI oraz dodatkowe wystąpienia pochodzące z ekscerpcji własnej, które stanowiły ponad 60% przeanalizowanych tu użyć tekstowych. Skupiono się na dwu produktywnych wówczas funkcjach przyrostka -ka tworzącego nomina feminativa – nazwy żon oraz feminatywa „proste”, czyli takie, w których formant wnosi do znaczenia podstawy słowotwórczej jedynie znaczenie żeńskości. Analizie poddano ponad 60 leksemów. W pierwszej kolejności zbadano wszystkie zarejestrowane wystąpienia każdego wyrazu w renesansowych tekstach, ze szczególnym uwzględnieniem użyć w źródłach nieliterackich, dostarczających autentycznych danych historycznych o opisywanych osobach. Uzyskane informacje skonfrontowano z: 1) ustaleniami historyków, demografów czy socjologów badających rolę kobiety w renesansowym społeczeństwie oraz możliwości podejmowania przez nią pracy zarobkowej i wykonywania konkretnych zawodów; 2) opisami leksykograficznymi poszczególnych haseł w SPXVI, poszerzając analizę leksykograficzną o leksykę wcześniejszą zarejestrowaną w SStp oraz późniejszą w słowniku źródłowym (Cn). Ostatni etap badań obejmował formalną historyczną analizę słowotwórczą opisywanych feminatywów i jej zależności z opisami leksykograficznymi poszczególnych jednostek.
    The article describes difficulties connected with interpreting 16th century names of women created out of men’s profession names. The analyzed lexical material was limited to feminine formations created with the use of the -ka suffix out of masculine names ending with -arz. Due to such a clear formal restriction, I analyzed all feminatives in this class found in SPXVI as well as additional occurrences excerpted by me, which constituted over 60% of textual usages analyzed herein. I focused on two functions of the -ka suffix creating nomina feminativa of the time – the names of wives and the “simple” feminatives, that is those in which the formant provides the formative base only with the meaning of femininity. Over 60 lexemes were analyzed. In the first place, I examined all registered appearances of every word in Renaissance texts, with a particular emphasis of uses in non-literary sources providing authentic historical data about the people described. I confronted thus obtained information with 1) the findings of historians, demographics scholars or sociologists researching the role of women in Renaissance society and the opportunities available for women regarding taking up paid work and performing specific professions; 2) lexicographic descriptions of particular entries in SPXVI, broadening lexicographic analysis with the earlier lexis as registered in SStp and the later lexis found in source dictionary (Cn). The final stage of research involved a formal historical word formation analysis of the described feminatives and its dependencies with lexicographic descriptions of particular items.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 11-35
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na co komu -owa (-ová/-ova/-eva), czyli o nazwiskach (i nie tylko) żeńskich w wybranych językach słowiańskich
    What to whom: -owa (-ová/-ova/-eva), about the women’s last names (and not only) in the selected Slavonic languages
    Autorzy:
    Nowakowska, Maria Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594269.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    feminatywa
    żeńskie nazwy zawodów
    nazwiska żeńskie
    sufiks -owa
    żeńskie nazwiska słowackie
    czeskie
    słoweńskie i polskie
    feminines
    the female names of profession
    suffix -owa
    the female Polish
    Slovak
    Czech and Slovenian name
    Opis:
    W językach słowiańskich nazwy żeńskie najczęściej są tworzone od nazw męskich. Podobnie rzecz ma się z nazwiskami kobiet. W językach czeskim i słowackim tworzy je przede wszystkim sufiks -ová, który jest (najczęściej) przyłączany automatycznie do nazwisk męskich. W słoweńskim ów przyrostek jest przyłączany zwyczajowo (nie formalnie), a jego użycie jest uwarunkowane konkretnymi czynnikami. W języku polskim stosowanie przyrostka -owa w odniesieniu do nazwisk ma także charakter fakultatywny. W ostatnim czasie we wszystkich wspomnianych językach widać zmiany w tym zakresie, które stara się przedstawić niniejszy artykuł.
    In the Slavonic languages, the female names are most often derived from the man’s names. A similar case happens with the women’s names. In the Czech and Slovak language, they are mostly formed by the suffix -ova which is automatically added to man’s names. In the Slovenian that suffix is usually (not formally) added and its use is influenced by concrete factors. In the Polish language, the use of this suffix with respect to the same names has also optional character. In all these languages there has lately been a change which is dealt with in the present article.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 71-79
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropologia feministyczna i historia kobiet a onomastyka – miejsca wspólne… (na przykładzie chrześcijańskich imion żeńskich obecnych w nazwach miejscowych)
    Feminist anthropology and the history of women and onomastics – common points (based on the example of Christian female names used in toponyms)
    Autorzy:
    Skowronek, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459588.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    antropologia feministyczna
    historia kobiet
    onomastyka interdyscyplinarna
    chrześcijańskie imiona żeńskie
    toponimy oparte na antroponimach
    feminist anthropology
    history of women
    interdisciplinary onomastics
    Christian female names
    anthroponym-based toponyms
    Opis:
    The article is a fragment of the research project Names as the basis of Polish toponyms, conducted in the Department of Onomastics in the Institute of Polish Language in Kraków. It is also a continuation of the discussion on the opportunities of using the category of gender in onomastics. The aim of the text is to highlight the presence of several Christian female names in structures of Polish toponyms, to describe their frequency, chronology and popularity. The author indicates various cultural and social factors facilitating (or not) the use of such toponyms in Poland. She interprets the creation of such toponyms (especially later) as a sign of increasing presence of women in the public and institutional sphere. The interpretation framework of this anthroponymic and toponymic material includes feminist anthropology and historical anthropology (especially the history of women).
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 218-234
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strukturalno-semantyczne typy historycznych nazw osobowych kobiet obrządku unickiego (na materiale XVIII-wiecznych ksiąg metrykalnych parafii Hodyszewo)
    Autorzy:
    Złotkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624940.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    anthroponymy, female personal names, Uniate, Hodyszewo, Podlasie region
    antroponimia, nazewnictwo kobiet, unici, Hodyszewo, Podlasie
    антрапанімія, назвы жанчын, уніяты, Гaдышэва, Падляшша
    Opis:
    This article analyzes the historical personal names of women of the Uniate rite in the parish of Hodyszewo in the Podlasie region from a structural and semantic perspective. In the past, this area was located on the ethno-linguistic border between the West Slavic and East Slavic settlements. For the purpose of this article, semantic classification was selected. On the semantic level, the anthroponyms examined were derived from baptismal names, surnames, toponyms and apellatives. The aim of this linguistic study was to determine the frequency of structural types of names and derivates that formed them. It was establish 18th century in the parish of Hodyszewo were personal names with the -owa, -owna / -ówna, -anka suffixes. The number of anthroponyms with the the -ska, -cka, -icha / -ycha, -ka suffixes was significantly smaller. On the semantic plane, most female anthroponyms were derived from baptismal names. The linguistic analysis of the data collected was carried out against the background of ethnic, social and religious conditions. In principle, this paper is a starting point for the study of the development of female personal names in this area
    W niniejszym artykule poddano analizie strukturalno-semantycznej XVIII-wieczne nazwy osobowe kobiet obrządku unickiego podlaskiej parafii Hodyszewo. Badany teren przylegał w przeszłości do granicy etniczno-językowej między osadnictwem zachodnio- i wschodniosłowiańskim. W zaproponowanej w opracowaniu klasyfikacji onomastycznej antroponimów jako nadrzędne przyjęto kryterium strukturalne. Na płaszczyźnie semantycznej (podrzędnej) wyodrębniono formacje motywowane: imieniem, nazwiskiem, apelatywem, nazwą miejscową. Celem przeprowadzonego badania językowego było również ustalenie frekwencji poszczególnych typów strukturalnych oraz tworzących je formantów. Okazało się, że w II poł. XVIII stulecia w parafii hodyszewskiej wśród żeńskich formacji antroponimicznych dominowały liczebnie struktury utworzone przy pomocy formantów -owa, -owna / -ówna, -anka. Liczebność derywatów na -ska, -cka, -icha / -ycha, -ka w badanej grupie nazw osobowych była zdecydowanie niższa. Na płaszczyźnie semantycznej zaobserwowano dominację struktur struktur opartych na antroponimach. Analiza językowa zgromadzonego materiału została przeprowadzona na tle uwarunkowań etnicznych, socjalnych i konfesyjnych. W założeniu artykuł ten stanowi punkt wyjścia do badań historycznych modeli nazewniczych identyfikujących kobiety na tym obszarze.
    Артыкул прысвечаны структуральна-семантычнаму аналізу асабовых назваў жанчын, якія ў XVIII ст. належалі да ўніяцкай царквы прыходу Гaдышэва на Падляшшы. Тэрыторыя даследавання прымыкае да этнічна-моўнай граніцы паміж заходне- і ўсходнеславянскімі пасяленнямі. У прапанаванай у артыкуле анамастычнай класіфікацыі антрапонімаў аўтар паслугоўваецца структурным крытэрыем. На семантычным (падпарадкаваным) узроўні адрозніваюцца дэрываты матываваныя імем, прозвішчам, апелятывам або тапонімам. Мэтай лінгвістычнага даследавання было таксама выяўленне частотнасці асобных структурных тыпаў і словаўтваральных фармантаў. У працэсе аналізу выявілася, што ў другой палове ХVIII ст. у гадышэўскай парафіі сярод жаночых антрапанімічных дэрыватаў пераважалі ўтвораныя пры дапамозе фармантаў -owa, -owna/-ówna, -anka. Колькасць утварэнняў з суфіксам -ska, -cka, -icha/ -ycha, -ka ў даследаванай групе асабовых назваў была значна меншая. На ўзроўні семантыкі сцверджана перавага адыменных дэрыватаў. Лінгвістычны аналіз сабранага матэрыялу быў праведзены з улікам этнічных, грамадскіх і канфесійных умоў. Гэты артыкул, згодна з планамі аўтара, з’яўляецца зыходным пунктам гістарычных даследаванняў мадэляў назваў жанчын на дадзенай тэрыторыі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Czerwony Kapturek był śliczną dziewczynką, a Kopciuszek wyszedł za księcia…”- rozbieżności między rodzajem gramatycznym a naturalnym nazw bohaterek bajek i ich konsekwencje w tekstach
    “Little Red Riding Hood was a pretty girl and Cinderella got married to a prince…” the differences between grammatical and natural gender of the names of fairy-tales female protagonists and its consequences in the texts
    Autorzy:
    Szczurek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460013.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    językoznawstwo
    nazwy bohaterek bajek
    rodzaj gramatyczny
    rodzaj naturalny
    rozbieżności między rodzajem naturalnym a gramatycznym
    linguistics
    the names of fairy-tales female protagonists
    grammatical gender
    natural gender
    the differences between grammatical and natural gender
    Opis:
    Artykuł przedstawia problem rozbieżności między rodzajem naturalnym a gramatycznym nazw głównych bohaterek bajek o Kopciuszku i Czerwonym Kapturku. Przywołuje przykłady różnego zastosowania form gramatycznych składników w wypowiedzeniach, gdzie te postaci występują w roli podmiotu. Pokazuje, że w wydaniach bajek, w których formy dostosowywane są pod względem rodzaju gramatycznego nazw, może dojść do zaburzenia tożsamości podmiotu w obrębie jednego zdania. Zwraca uwagę na najbardziej logiczne rozwiązanie – uznanie, że rodzaj naturalny jest ważniejszy od gramatycznego przy charakteryzowaniu tych bohaterek.
    The article presents the problem of the differences between grammatical and natural gender of the names of main female protagonists in the tales of Cinderella and Little Red Riding Hood. It shows the examples of usage of different gender categories in the text telling about the protagonists. It is possible to mix the gender identity of the protagonists in the texts. It stresses the most logical solution – using the natural gender which, in this situations, should be more important than the grammatical one.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2011, 1
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-16 z 16

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies