Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ekokrytyka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 48
Tytuł:
Autonaturografie. Biopoetyki immersyjnego piśmiennictwa przyrodniczego (Zajączkowska, Brach-Czaina, Tsing, Macdonald)
Life-nature-writing (Zajączkowska, Brach-Czaina, Tsing, Macdonald)
Autorzy:
Adamczewska-Baranowska, Izabella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097185.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
życiopisanie
piśmiennictwo przyrodnicze
memuar
ekokrytyka
biopoetyka
cthulucen
asamblaż
life-writing, nature writing, memoir, ecocriticism, biopetics, cthulucene, assemblage
life-writing
nature writing
memoir
ecocriticism
biopoetics
cthulucene
assemblage
Opis:
Celem artykułu jest wyodrębnienie nowej, nieantropocentrycznej formy pisania o przyrodzie. Analizując teksty antropolożki Anny Lowenhaupt Tsing, biolożki Urszuli Zajączkowskiej, historyczki nauki Helen Macdoland i filozofki Jolanty Brach-Czainy – wskazuję na chwyty charakteryzujące ich biopoetykę: immersyjność, rizomatyczność, asamblażowość i tentakularność. Nawiązując do formuły gatunkowej “pasażu tekstowego” (rozumianego szeroko, niekoniecznie jako pisanie i czytanie miasta) i wspierając się rozważaniami Rebeki Solnit, pokazuję, jakim ponadgatunkowym doświadczeniem jest dla flanerek wędrówka i włóczęga, które mogą zarazem być ucieczką z laboratorium. Zastanawiam się też, jak bardzo nieantropocentryczny może być tekst literacki.
he aim of this paper is to describe new, non-anthropocentric forms of non-fictional nature writing that can also be interpreted as life-nature (autoBIOgraphical) writing. The author discusses the works of Anna Lowenhaupt Tsing (anthropologist), Urszula Zajączkowska (biologist), Helen Macdonald (historian of science) and Jolanta Brach-Czaina (philosopher) in order to show their biopoetical writing strategies: immersion, rhizomatic, assemblage, and tentacularity. In her analysis, the author defines the strategies by using the concepts of Passage – understood in broader terms rather than as a trope of urban writing and reading – and flaneurie, which can be a non-urban experience, that represents the opposite of laboratory. This paper will also discuss the possibilities and the limits of non-anthropocentrism in literature.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2021, 43; 229-249
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rockowe klimaty? Muzyka popularna wobec antropocenu
Rock is in the air? Popular music in the Anthropocene
Autorzy:
Adamczewski, Tymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944365.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
antropocen
katastrofa klimatyczna
środowisko
muzyka popularna
ekokrytyka
Anthropocene
climate disaster
environment
popular music
ecocriticism
Opis:
This article analyses Western popular music in terms of content related to climate change. While references to nature have been present in song lyrics and various artistic at least since the 1960s, they seem to be gaining momentum in the view of the current ecological crisis. The discussion focuses on the ecological dimensions of rock defined also as a record of the cultural function of popular music, allowing us to take a closer look at the applications, description methods, and the purpose of environmental references. The aim of this article is not only to identify artists who address these issues, but also to reflect on the actual effects of incorporating the environmental content into popular music and its potential to express the cultural resistance. The paper is not so much interested in the recognition and cataloguing of references to the biosphere and its state or listing protest songs that call for greater care for the environment, but in how these issues have been exploited in recent cultural productions. The discussion focuses on popular music in English-speaking cultures, putting particular emphasis on broadly defined rock music recognised as largely responsible for the globalisation of many stereotypes and lifestyles so willingly copied and developed in other parts of the world.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 114, 2; 74-86
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słabe, chrome i skołowaciałe. O praktycznych wymiarach teorii ekokrytycznych.
Weakness, lameness and veering. On the practical dimensions of theories of ecocriticsm
Autorzy:
Adamczewski, Tymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009637.pdf
Data publikacji:
2019-07-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
hyperobjects
veering
ecocriticism
object-oriented ontology
hiperobjekty
skołowacenie
ekokrytyka
ontologia zorientowana na przedmiot
Opis:
Autor omawia w artykule współczesne osiągnięcia dyskursów ekokrytyki, próbując odczytać je przez pryzmat słabej myśli. Główna uwaga poświęcona jest intrygującym propozycjom teoretycznym Timothy‟ego Mortona dotyczącym hiperobiektów, które ukazane zostają w kontekście OOO (object-oriented ontology), a które uznać można za przykłady innego sposobu uprawiania teorii i praktyki akademickiej. Wykorzystując pojęcie veering (skołowacenia) Nicholasa Royle‟a, autor wskazuje zalety osadzenia rozważań w „osłabionej”, nieantropocentrycznej perspektywie, która stanowi alternatywę dla bardziej dydaktycznych i opartych na poczuciu winy dyskursów krytycznych.
The article reviews some recent developments in ecocritical discourses. It briefly overviews the discipline from the point of view of weak thinking and comments on Timothy Morton‟s hyperobjects, a notion which results in what he calls “the state of weakness and lameness for human beings”. This position is contextualised within the claims of Object-Oriented Ontology to demonstrate how – using Nicholas Royle's notion of veering – such ecothinking, while drawing on literary discourses, uses a weakened, non-anthropocentric position to offer an alternative to the standard „strong‟ mode of thinking and writing about the environment, to take it beyond didacticism, guilt and threat.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 32, 2; 129-149
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Black metal jako kontynuacja romantyzmu? O figurze artysty i stosunku do natury jako korzeniach gatunku
Black metal as a continuation of Romanticism? About the figure of an artist and the attitude to Nature as the roots of the genre
Autorzy:
Barski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520346.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
black metal
romantyzm
heavy metal
metal studies
ekokrytyka
artysta
natura
Romanticism
ecocriticism
artist
nature
Opis:
The main purpose of this article is to determine the roots of the extreme music genre black metal. The author notices links to the artistic anthropology of Roman ticism and the reception of nature characteristic of that time. Considering the first problem, he draws attention to the relationship between the lyrical message of black metal songs and political life, as well as to the realization of the romantic-modernist figure of the artist-madman and the tormented artist who also has mediumistic features. An important element of this image is transgressive Satanism. The second group of problems is connected with the romantic attitude toward nature that is observed in black metal music. Nature there becomes a space to escape from the modern, technocratic, neoliberal world and offers a chance to consolidate an indi vidual’s identity. Much attention is paid to the relationship between the American black metal scene and poets considered to be the precursors of ecocriticism; atten tion is also drawn to the resentment-based return of nationalizing black metal to a rustic past.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 325-345
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Earth’s Powder/ in the Basilica of the Cosmos:” Ecocatastrophe and its scale in Marcin Ostrychacz’s Cielenie lodowca [Iceberg calving]
„Paproszek Ziemi / w bazylice Kosmosu”. Ekokatastrofa i jej skala w Cieleniu lodowca Marcina Ostrychacza
Autorzy:
Borucki, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322520.pdf
Data publikacji:
2023-04-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
catastrophe
ecocriticism
scale
ecopoetics
Marcin Ostrychacz
katastrofa
ekokrytyka
skala
ekopoetyka
Opis:
Szkic poświęcony został analizie wierszy Marcina Ostrychacza zebranych w tomie Cielenie lodowca. Celem artykułu jest przyjrzenie się im przy użyciu powracających w ekokrytycznym dyskursie pojęć środowiskowej katastrofy oraz trudnej do wyobraźniowego przetworzenia skali, na której ta się odbywa. Autor stara się dowieść, że wykorzystując kategorię detalu, poeta dąży do odzyskania nad nimi konceptualnej kontroli. Celowe zobaczenie Ziemi jako detalu na kosmicznym obrazie pozwala mu na przetworzenie rozciągniętych na planetarnym planie zjawisk oraz wypracowanie określonej przeciwwagi dla świadomości uczestniczenia w pogłębiającym się kryzysie.
This article is devoted to the analysis of Marcin Ostrychacz’s poems collected in the volume Cielenie lodowca [Iceberg calving]. The article examines the poems using the concepts of the environmental catastrophe and the almost unimaginable scale on which it is taking place. Both concepts play a crucial role in the eco-critical discourse. The author tries to prove that by using the category of the detail, Ostrychacz strives to regain conceptual control over both notions. The poet sees the Earth as a detail in the cosmos and thus is able to process the phenomena which function on a wider planetary plane and find a counterbalance to the apocalyptic visions.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 30; 74-87 (eng); 74-87 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do źródeł, do gór. Protoekokrytyczne odczytania Waldenu Henry’ego Davida Thoreau i Na przełęczy Stanisława Ignacego Witkiewicza
To the springs, to the mountains: Proto-ecocritical readings of H.D. Thoreau’s Walden and Stanisław Ignacy Witkiewicz’s Na przełęczy
Autorzy:
Budnik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954131.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ecocriticism
natural writing
environmental awareness
American transcendentalism
ekokrytyka
przyrodopisarstwo
świadomość przyrodnicza
transcendentalizm amerykański
Opis:
Artykuł przedstawia komparatystyczne ujęcie obrazów przyrody w literaturze przełomu XIX i XX wieku na przykładzieWaldenu, czyli życia w lesie Henry’ego Davida Thoreau oraz Na przełęczy Stanisława Witkiewicza. Punktem wyjścia do rozważań o początkach literatury środowiskowo zorientowanej jest lektura eseju D.H. Thoreau. W założycielskim dla gatunku przyrodopisarstwa tekście Amerykanina upatruje się również korzeni współczesnych badań ekokrytycznych: łączących w sobie postawę aktywistyczną i rewizyjną wobec relacji człowieka i pozaludzkiej przyrody. Choć przyrodopisarstwo nie wykształciło swojej tradycji na gruncie polskiego literaturoznawstwa, lektura Na przełęczy Stanisława Witkiewicza aż nadto zdaje się odpowiadać typologii tekstów zorientowanych środowiskowo, wypracowanej na podstawie eseju H.D. Thoreau przez Lawrence’a Buella.
In the article, I focus on the comparative approach to the images of nature in literature at the turn of the 19th and 20th centuries. I analyse H.D. Thoreau’s Walden, or life in the woods and Stanisław Witkiewicz’s Na przełęczy [On the mountain pass]. The starting point for examining the origins of nature writing is a close reading of Henry David Thoreau’s essay, which marks the beginning of ecocriticism: it combines an activist and revisionist approach towards the relationship between human and more-than-human nature. Although nature writing has not developed as a distinct tradition in Polish literary studies, in my analysis I demonstrate that Stanisław Witkiewicz’s Na Przełęczy (1891) is essentially an example of this genre, as discussed by Lawrence Buell in reference to H.D. Thoreau’s essay.
Źródło:
Forum Poetyki; 2021, 24; 162-179
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zielona edukacja filmowa. Studium dwóch przypadków
Green film education: a double case study
Autorzy:
Budzik, Justyna Hanna
Szeląg, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28395247.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
humanistyka ekologiczna
edukacja filmowa
ekokrytyka
slow cinema
film
environmental humanities
film education
ecocriticism
Opis:
W artykule poruszono problematykę edukacji filmowej w kontekście klimatycznym. Skoncentrowano się na badaniu obecności założeń humanistyki ekologicznej i ekokrytyki w materiałach edukacyjnych, przede wszystkim na analizie dwóch scenariuszy lekcji bazujących na filmach. Pierwsza część artykułu została poświęcona zagadnieniom teoretycznym, druga dotyczy materiałów dydaktycznych udostępnionych w programie Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej odnoszących się do filmu Ága, natomiast ostatnia, trzecia część zawiera uwagi do filmu Nasze miejsce na Ziemi oraz opartego na analizie i interpretacji filmu scenariusza lekcyjnego udostępnionego przez dystrybutora produkcji na stronie EdukacjaFilmowa.pl.
The paper discusses film education issues in the context of educating on climate. The authors focus on tracing the presence of the concepts of environmental humanities and ecocriticism in educational materials by selecting two lesson projects related to films. In the first part of the paper, the authors give a broader perspective on the theoretical context; in the second and the third part, respectively, they comment on the lesson projects concerning Ága (the New Horizons of Film Education program) and The Biggest Little Farm (distributor’s proposition published on www.edukacjafilmowa.pl).
Źródło:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2022, 31; 1-16
0208-5011
2353-9577
Pojawia się w:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uważny Miron. Wątki ekokrytyczne w prozie Mirona Białoszewskiego
Attentive Miron. Ecocritical motifs in the prose of Miron Białoszewski
Autorzy:
Bulewicz, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105143.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Miron Białoszewski
ekokrytyka
Chamowo
Konstancin
natura
nie-ludzcy inni
uważność
ecocriticism
nature
non-human others
attentiveness
Opis:
Od wydania Tajnego dziennika mija właśnie dziesięć lat, a proza Mirona Białoszewskiego wciąż domaga się odkrywania w niej coraz to nowych wątków, potwierdzając tym samym jej aktualność w XXI wieku również w kontekście antropocenu. Celem mojego artykułu zatytułowanego Uważny Miron. Wątki ekokrytyczne w prozie Mirona Białoszewskiego będzie analiza i interpretacja występujących w twórczości autora Pamiętnika z powstania warszawskiego motywów ekokrytycznych, oscylujących wokół relacji autora-narratora z nie‑ludzkimi innymi. Przedmiotem moich badań uczynię dwa ważne tomy prozatorskie napisane przez Białoszewskiego w połowie lat 70. XX wieku: Konstancin oraz Chamowo, stosunkowo mało zbadane w kontekście posthumanizmu czy kategorii uważności. W referacie przedstawię stosunek autora Zawału do zwierząt, roślin oraz śmieci, który częściowo omówiła w swoich pracach Agnieszka Karpowicz. Ponadto udowodnię, iż każdy z wymienionych wątków świetnie wpisuje w aktualny dyskurs o relacji człowiek-zwierzę, natura-kultura.
Ten years have just passed since the publication of Tajny dziennik and Miron Białoszewski’s prose continues to demand the discovery of new threads in it; also, in the context of the Anthropocene. The aim of my article will be to analyze and interpret the ecocritical motifs present in the works of the author of Pamiętnik z powstania warszawskiego, which oscillate around the relation between the author-narrator and non-human others. The subject of my research will be two important prose volumes written by Białoszewski in the mid-1970s: Konstancin and Chamowo, which have been relatively little studied in the context of posthumanism or the category of attentiveness. In this article I will present the attitude of the author to animals, plants, and garbage, which has been partially discussed by Agnieszka Karpowicz in her works. Moreover, I will prove that each of the aforementioned motifs perfectly fits into the current discourse on human-animal, nature-culture relations.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2022, 57, 2; 1-23
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekokrytyczne czytanie powieści Vladana Desnicy Pronalazak Athanatika
Ecocritical reading of Vladan Desnica’s novel Pronalazak Athanatika [The Discovery Of Athanatik]
Autorzy:
Đurđević, Goran
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954116.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ecocriticism
Vladan Desnica
dystopia
Croatian novels
environmental humanities
ekokrytyka
powieści chorwackie
humanistyka środowiskowa
Opis:
Autor podejmuje się lektury krótkiej niedokończonej powieści Vladana Desnicy Pronalazak Athanatika z niszowej perspektywy ekokrytycznej. Artykuł składa się z trzech części tematycznych: ekokrytycznego ujęcia cyklu tematycznego: życie – śmierć – nieśmiertelność w porównaniu i nawiązaniu do dzieła Homo deus Yuvala Noaha Harariego. Następnie autor ekokrytycznie analizuje deszcz poprzez pryzmat koncepcji Susan Farrell. W ostatniej części analizuje utwór Pronalazak Athanatika w kontekście dystopijnych współczesnych chorwackich powieści ekologicznych/dotyczących środowiska: powieści Planet Friedman Josipa Mlakicia oraz książki Mjesečev meridijan Edo Popovicia, w odniesieniu do ekokrytycznych tekstów Louise Squire. Autor konkluduje, że Desnica w swoim dziele Pronalazak Athanatika – które zalicza do fikcji spekulatywnej – odwoływał się do aktualnych rozważań naukowych (Harari) i dzieł literackich (Mlakić, Popović). Ostrzegał, że ekologia i czynniki ekologiczne – nieśmiertelność i wzrost populacji, brak żywności, a w ostateczności niszczenie planety – mogą mieć destrukcyjny wpływ na zmiany społeczne, dystrybucję władzy i kształtowanie przyszłości. Desnica stał się dzięki temu prekursorem powieści ekologicznych.
The author gives an ecocritical reading of a short, unfinished novel by Vladan Desnica Pronalazak Athanatika (The Discovery of Athanatik). The paper comprises three thematic units: an ecocritical approach to a thematic cycle (life – death – immortality) in the novel, compared with Homo Deus by Yuval Noah Harari; an ecocritical analysis of rain as seen from the point of view of Susan Farrell’s ideas; and an analysis of Pronalazak Athanatika in the context of two dystopian ecological/environmental novels in contemporary Croatian literature, Planet Friedman by Josip Mlakić and Mjesečev meridijan (The Moon Meridian) by Edo Popović, with a comparison to ecocritical readings of Louise Squire. The author concludes that Pronalazak Athanatika – defined in genre terms as speculative fiction – makes Desnica a predecessor to current scientific considerations (Harari) and literary works (Mlakić, Popović) in warning that ecology and ecological factors – immortality and population increases, a lack of food, and ultimately the destruction of the planet – may have destructive effects on social change, the division of power, and the shape of the future.
Źródło:
Forum Poetyki; 2021, 24; 84-105
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zwierzęcy cmentarz z „Pana Tadeusza
An animal cemetery in "Pan Tadeusz"
Autorzy:
Filipowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691973.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
filozofia posthumanizm, zooantropologia, ekokrytyka
indigenous knowledge, ethnoethology, enthozoology, animism, umwelt
Opis:
The article is an attempt to non-anthropological read the fragment of Pan Tadeusz about an animal cementery. In the light of indigenous knowledge, Mickiewicz’s “matecznik” seems to be a relic of the animistic imagination, in which human and non-human persons have similar ontological status. Basing on the folk tradition rooted in the direct experience, the poet also anticipates quite modern natural science diagnoses – about the “spiritual life of animals” and their convergent with human mortual customs.
Artykuł jest próbą nieantropologicznej lektury mówiącego o zwierzęcym cmentarzu fragmentu Pana Tadeusza. Odczytywany w świetle wiedzy indygenicznej Mickiewiczowski matecznik okazuje się pod wieloma względami reliktem animistycznej wyobraźni, w której ludzie i nie-ludzie mają podobny ontologiczny status. Czerpiąc z zakorzenionej w bezpośrednim doświadczeniu ludowej wiedzy, poeta antycypuje również całkiem współczesne przyrodoznawcze rozpoznania – te o „duchowym życiu zwierząt” oraz ich zbieżnych z ludzkimi mortualnych zwyczajach.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2019, 5
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le cycle fantastique de La Montagne Morte de la Vie de Michel Bernanos – approche écocritique
Autorzy:
Gadomska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120371.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Michel Bernanos
fantastic literature
ecocriticism
nature
The Other Side of the Mountain
literatura fantastyczna
ekokrytyka
natura
La Montagne morte de la vie
Opis:
The aim of the article is to analyse Michel Bernanos’ fantastic series The Other Side of the Mountain from an ecocritical perspective (among others, the literary text as L. Buell’s “green script”). The series first published in the sixties, constitutes an integral part of the well-known Angoisse collection edited by the publishing house Fleuve Noir, and its author is one of the most prominent figures of the "Fleuve Noir school of the fantastic". The innovative character of The Other Side of the Mountain consists of merging emblematic fantastic elements with protoecological ideas, which were, however, popularised by deep ecology only in the nineties.
Celem artykułu jest analiza cyklu fantastycznego La Montagne morte de la vie Michel’a Bernanosa w ujęciu ekokrytycznym (m.in. tekst literacki jako „green script” L. Buell’a). Opublikowany po raz pierwszy w latach sześćdziesiątych XX wieku cykl stanowi integralną część słynnej kolekcji Angoisse wydawnictwa Fleuve Noir, a jego autor jest jedną z wiodących postaci „szkoły fantastyki Fleuve Noir”. Nowatorstwo La Montagne morte de la vie polega przede wszystkim na fuzji elementów emblematycznych dla fantastyki z ideami protoekologicznymi, które zostaną spopularyzowane przez ekologię głęboką dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2022, 1; 74-89
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nie z nienawiścią, lecz z pogardą patrzy kot na psa”. Čapkowskie uwagi na temat psychiki zwierzęcej
“The Cat Looks at the Dog Not with Hatred, but Contemptuously”: Čapek’s Remarks on the Animal Mind
Autorzy:
Gawarecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135661.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ecocriticism
Animal Studies
evolutionism
anthropomorphism
anthropocentrism
ekokrytyka
studia nad zwierzętami
teoria ewolucji
antropomorfizacja
antropocentryzm
Opis:
Książka Karla Čapka Měl jsem psa a kočku (Miałem psa i kota) ukazała się (pośmiertnie) w 1939 roku na czeskim rynku wydawniczym. Publikacja ta, składająca się z kilku esejów, opowieści o foksterierze Dášeńce i humorystycznego przewodnika po rasach psów, była traktowana przez badaczy literatury głównie jako swego rodzaju hybrydyczny bricolage różnych gatunków literackich i publicystycznych. Zamieszczone w niej opowieści o zwierzętach czerpią materiał tematyczny z codziennej i empirycznej obserwacji i nie wymagają korzystania z systemów kulturowych odniesień i wyobrażeń. Ich odbiór wymaga jednak wiedzy powszechnej, dostępnej dla tych (czyli właściwie dla wszystkich), którzy mieli do czynienia ze zwierzętami domowymi i dzięki temu są w stanie potwierdzić te spostrzeżenia, skonfrontować je z własnym doświadczeniem i w efekcie docenić trafność i wnikliwość diagnoz przedstawionych przez autora. Paradoksalne konkluzje, które Čapek wywodzi ze swych spostrzeżeń, wytrącają czytelnika z rutyny poznawczej i pokazują, że problem życia emocjonalnego i intelektualnego zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż to się zwykło uważać. Narracyjne portrety psich i kocich bohaterów służą przede wszystkim budowaniu modeli antropologicznych, dla których wzorce zachowań zwierząt stanowią przekonującą (bo sprowadzoną do uproszczonych „podstawowych” matryc behawioralnych) egzemplifikację.
The book by Karl Čapek Měl jsem psa a kočku (I had a dog and a cat) appeared (posthumously) in 1939 in the Czech publishing market. This publication, which consisted of several essays, a story about the fox terrier Dašenka and a humorous guide to dog breeds, was mostly treated by literary scholars as some kind of hybrid bricolage of a miscellaneous texts. The animal stories published in this book draw their thematic material from everyday and empirical observation and do not need to use systems of cultural references and imagination. Their reception, however, requires common knowledge, available to those (i.e., in fact, to everyone) who have ever dealt with domestic animals and thus are able to confirm these observations, confront them with their own experience and, as a result, appreciate the accuracy and insight of the diagnoses offered by the author. The paradoxical conclusions of Čapek’s remarks throw readers out of their cognitive routine and show that the problem of animal emotional and intellectual life is more complicated than is usually considered. The narrative portraits of dog and feline heroes are primarily used to build anthropological models for which the patterns of animal behaviour constitute a convincing (because reduced to simplified “basic” behavioural matrices) exemplification.
Źródło:
Porównania; 2022, 31, 1; 159-180
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspólnota rozszerzona
The Enlarged Community
Autorzy:
Głowacka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1997128.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
postantropocentryzm
ekokrytyka
animal studies
komunikacja międzygatunkowa
przemoc antroponormatywna
post-anthropocentrism
ecocriticism
interspecies communication
anthropormative violence
Opis:
Artykuł stanowi omówienie książki Anity Jarzyny pod tytułem Post-koine. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich) (2019), której przedmiotem jest analiza narracji nieantropocentrycznych we współczesnej poezji polskiej. Recenzentka przybliża problematykę monografii, zwracając uwagę na nieoczywisty wybór utworów interpretowanych przez Jarzynę, którą interesują przede wszystkim przebłyski perspektywy nieantropocentrycznej u autorów niekojarzonych z nurtem ekokrytycznym. Uwzględniając w swoich rozważaniach róznorodne konteksty interpretacyjne, autorka rezenzowanej książki nie tylko prezentuje szerokie spektrum zagadnień z zakresu animal studies, ale też przekonuje, że poezja jest zarazem odbiciem i zwiastunem zmian zachodzących w wyobraźni wspólnoty.
This article is a discussion of Anita Jarzyna's book Post-koine. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich) [Post-koine. Studies of non-anthropocentric (poetic) languages] (2019), which analyses non-anthropocentric narratives in contemporary Polish poetry. The reviewer introduces the problematics of the monograph and notices the non-obvious choice of works interpreted by Jarzyna, who is primarily interested in glimpses of the non-anthropocentric perspective in authors not associated with the ecocritical writing. Taking into account various interpretative contexts, the author presents a wide spectrum of issues from the field of animal studies, and she also argues that poetry is both a reflection and a harbinger of changes that are taking place in the collective imagination.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 19; 195-206
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Body Movin’: Ecocritical and Postcolonial Readings of the Travelling Body in the Tomb Raider Series
Ciało w ruchu – ekokrytyczna i postkolonialna lektura podróżującego ciała w rozrywce interaktywnej na przykładzie serii Tomb Raider
Autorzy:
Gnat, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1198015.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
game studies
ekokrytyka
postkolonializm
podróżujące ciało
ecocriticism
postcolonialism
travelling body
Opis:
When Lara Croft travels, she travels light – sans suitcase, but in most cases with enough firepower to take opposing forces ranging from dinosaurs to bloodthirsty locals. However, her big guns seems often unnecessary titillation, for she can manage very well without them thanks to her exquisite acrobatic and hand-to-hand combat skills. She will vault over any obstacle, swim across rapid flowing rivers and abseil the steepest ravines. Lara Croft’s travels are often as physical as the virtual world would allow. That physicality returns our attention to the oft forgotten aspect of travelling namely the body of the traveller, not only defined by its position in space, but also by the ordinary and extraordinary circumstances of its biological interaction with the surrounding environment.In this paper I would like to explore the interplay between the body of the traveller and contexts it is located in. These contexts range from the narrative and gameplay aspects of the Tomb Raider series, but also go beyond the border of the game and are realised in the transformative and reflective cultural milieu of the game. In particular I want to focus on the representations of Lara Croft as an archetypal “action girl” and “adventurer archaeologist” and how these representations are realised in reference to the changing (maturing?) video game environments. In the framework of postcolonial and ecocritical theories I want to explore the dyads of body/the purported exotic, body/natural environment, as well as physical/mental aspects of travelling.
Kiedy Lara Croft podróżuje, podróżuje lekko – bez walizki, ale w większości przypadków z wystarczającą siłą ognia, by stawić czoła przeciwnikom, od dinozaurów począwszy a na krwiożerczych autochtonach skończywszy. Jednak jej pokaźna broń wydaje się często niepotrzebnym dodatkiem, ponieważ doskonale radzi sobie bez niej dzięki swoim wyśmienitym umiejętnościom akrobatycznym i walki wręcz. Potrafi przeskoczyć każdą przeszkodę, przepłynąć rwącą rzekę i zjechać po linie z najbardziej stromych wąwozów. Podróże Lary Croft są często tak fizyczne, jak tylko pozwala na to wirtualny świat. Ta fizyczność zwraca naszą uwagę na często zapominany aspekt podróżowania, a mianowicie na ciało podróżnika, nie tylko zdefiniowane przez jego położenie w przestrzeni, ale także przez zwykłe i niezwykłe okoliczności jego biologicznej interakcji z otaczającym środowiskiem. Autor niniejszego szkicu stawia sobie za cel zbadanie wzajemnego oddziaływania pomiędzy ciałem podróżnika a kontekstami, w których się ono znajduje. Konteksty te obejmują narracyjne i gameplayowe aspekty serii Tomb Raider, ale wykraczają również poza granice gry i dają się poznać w transformatywnym i refleksyjnym środowisku kulturowym gry. W szczególności autor koncentruje się na reprezentacjach Lary Croft jako archetypowej bohaterki akcji i archeologa-poszukiwacza przygód oraz na tym, jak te reprezentacje są przedstawiane w odniesieniu do zmieniających się (dojrzewających?) środowisk gier wideo. W ramach teorii postkolonialnych i ekokrytycznych zamierza zbadać dualizmy ciało – rzekoma egzotyka, ciało – środowisko naturalne, a także fizyczne – mentalne aspekty podróżowania.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2021, 27, 1; 231-246
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Cytowałam zdania z wnętrza drzew”. „minimum” Urszuli Zajączkowskiej
Autorzy:
Gralewicz-Wolny, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080497.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Urszula Zajączkowska
drzewa
ekokrytyka
minimum
the minimum
trees
ecocriticism
Opis:
Artykuł jest próbą lektury ostatniego tomiku poezji Urszuli Zajączkowskiej tropem trzech zamieszczonych w nim wierszy: w koronach, miejsce przy oknie i wysokie drzewa. Wszystkie odwołują się do wątków dendrologicznych, reprezentując tym samym jeden z kilku, lecz być może najważniejszy obszar przyrodniczych zainteresowań autorki Atomów. Wymienione utwory zostały potraktowane w interpretacji jako emblematy pojęć, odpowiednio, kontaktu, komunikacji i kreacji, wyznaczając kierunki lektury pozostałych zgromadzonych w tomie wierszy.
This paper is an attempt to read the last volume of poetry by Urszula Zajączkowska with the trail of three poems: w koronach [in the crowns], miejsce przy oknie [a window seat] and wysokie drzewa [tall trees]. They all refer to dendrological threads, thus representing one of several, but perhaps the most important area of the natural interest of the author of Atomy [Atoms]. These works have been interpreted as emblems of concepts, respectively, contact, communication and creation, setting the reading directions of the other poems collected in the volume.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 43-52
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 48

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies