Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ecocentrism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Is there a decline in ecoterrorism?
    Autorzy:
    Izak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043326.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-11
    Wydawca:
    Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
    Tematy:
    animalists
    ecocentrism
    ecology
    ecotage
    ecoterrorism
    Opis:
    The purpose of the article is to briefly characterize ecoterrorism, which is based on a specific ideology. Some of the content proclaimed by its promoters might merit support were it not for their overly dehumanizing rhetoric, and especially the practice motivated by it. The phenomenon of ecoterrorism, or environmental terrorism, is associated with the use of violence by extremist pro-environment groups and radicalized individuals. Ecoterrorism is divided into pro-environmental terrorism and pro-animalism. Environmental terrorism can also be divided into terrorism by environmentalists and terrorism by animal rights activists. The greatest development of ecoterrorism has occurred in the United States. Animal Liberation Front, ALF was the most dangerous pro-environmental organization, while the group with the most members was Earth First, EF! Violence by eco-terrorists has occurred in many countries on our continent, most notably in the United Kingdom. The ideology of ecocentrism, which motivates the activities of many groups in the West, has penetrated Poland, but in our country it has not had much influence on the activities of organized groups of environmentalists and individuals. On the other hand, incidents of violence were recorded in a series of events directed against specific companies and institutions that threatened the environment. The research shows that there is a slow but steady decline in the number of ecoterrorism incidents worldwide. It is too early to predict its decline, but there is certainly evidence of declining violent activity. Several circumstances contribute to the downscaling of aggressive environmental activities. Above all, there has been an increase in the environmental awareness of societies and governments. A large impact on the decrease in the number of ecoterrorist events is also due to the tightening of legislation, as well as the activities of environmental organizations.
    Źródło:
    Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2022, 14, 26; 394-431
    2080-1335
    2720-0841
    Pojawia się w:
    Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Facebook Groups in Sweden Constructing Sustainability: Resisting Hegemonic Anthropocentrism
    Autorzy:
    Doudaki, Vaia
    Carpentier, Nico
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055281.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-23
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej
    Tematy:
    Facebook groups
    sustainability
    ecocentrism
    anthropocentrism
    hegemony
    Opis:
    This article examines how Facebook groups in Sweden, that focus on the environment, address issues of sustainability. The research, conducted over a one-year period (May 2019–April 2020) combines mapping analysis, which identified a population of 152 environment-focused Facebook groups, and quantitative content analysis, which gives the overview of how these groups represent sustainability and human-nature relations. The analysis pointed to an overwhelming support for counterhegemonic, ecocentric positions, coupled with a strong critique against the hegemony of anthropocentrism. These findings relate to the general discussion concerning the potential of social media to function as spaces where hegemonies are contested and the vision of social change, in this case about the environment, takes shape, but also to the limitations of such possibilities.
    Źródło:
    Central European Journal of Communication; 2022, 15, 1(30); 52-71
    1899-5101
    Pojawia się w:
    Central European Journal of Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Systemowe ujęcie biosfery w etyce Edwarda Goldsmitha
    The Systemic Outlook for the Biosphere in Edward Goldsmith’s Environmental Ethics
    Autorzy:
    Ganowicz-Bączyk, Anita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/470526.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    environmental ethics
    ecocentrism
    holism
    biosphere
    human
    Edward Goldsmith
    Opis:
    Environmental ethics has been intensively developed since the 1970s and is promoted most of all by philosophers and philosophizing naturalists. Various attitudes have been adopted, differing deeply ontologically, anthropologically and axiologically. In this article, the ethics of Edward Goldsmith are presented. Goldsmith understands the biosphere as a systemic whole, which should be treated with moral respect and responsibility by humankind. At the beginning, the notion of holism is defined and described against the background of biocentric and anthropocentric ethics. Next, the views that inspired Goldsmith’s theory are presented, i.e. A. Naess’ deep ecology, J. Lovelock and L. Margulis Gaia’s hypothesis, the views of E. Odum, W.B. Cannon and C.H. Waddington. Then the main points of biospheric ethics are presented. Finally Goldsmith’s proposal of mental and civilizational shift is submitted. The biospheric morality, which is supported by religious norms, is explained. This type of morality should allow humankind to achieve the right way of development.
    Źródło:
    Studia Ecologiae et Bioethicae; 2014, 12, 1; 93-115
    1733-1218
    Pojawia się w:
    Studia Ecologiae et Bioethicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bio- i ekocentryzm jako źródło deprecjacji życia ludzkiego w świetle refleksji etycznej i chrześcijańskiej wizji człowieka
    Bio- and ecocentrism as a source of the depreciation of human life in the light of ethical reflection and the Christian concept of a man
    Autorzy:
    Łozowski, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/271878.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
    Tematy:
    człowiek
    biocentryzm
    ekocentryzm
    etyka
    chrześcijaństwo
    man
    ecocentrism
    biocentrism
    ethic
    Opis:
    Prezentowany artykuł jest refleksją nad podstawowymi założeniami etyki bio- i ekocentrycznej w kontekście moralnym. W pierwszej części przedstawiono propozycję analizy etycznej i konsekwencje wynikające z kierowania się bio- i ekocentryzmem. Na podstawie rozważań autor wyciąga wniosek, że etyki te degradują wartość człowieka a tym samym, w swojej ortodoksyjnej formie, mają charakter destruktywny. Druga część artykułu jest polemiką z poglądem głoszącym, iż bio- i ekocentryzm nie stoi w konflikcie z chrześcijańską wizją człowieka. W świetle przytoczonych argumentów wnioskuje się, że oba systemy etyczne są wzajemnie rozbieżne. W kontekście powyższych rozważań autor proponuje relacje "człowiek -środowisko" wypełnić zasadami zrównoważonego rozwoju. "Wpisują się" one w odpowiedzialny antropocentryzm, nie budząc tak silnych zastrzeżeń moralnych jak bio- i ekocentryzm.
    The article is a pondering over the basic assumptions of bio- and ecocentrism ethics in the moral context. In the first part a proposal of ethical analysis as well as the consequences of following the framework of bio- and ecocentrism are presented. Bearing in mind those deliberations, the author concludes that those ethics reduce the value of human kind and thus, in their orthodox form, have a destructive influence. The second part of the article is a polemic with the view that bio- and ecocentrism are not opposed to the Christian concept of a man. On the basis of the presented argumentation, it is deduced that those two systems aredivergent. In the context of the above-mentioned discussion, the author proposes the principles of balanced development as a way of referring to the relation between the man and the environment. Those principles are embedded in anthropocentrism and in contrast with bio-and ecocentrism fewer moral reservations are made about them.
    Źródło:
    Problemy Ekologii; 2007, R. 11, nr 4, 4; 177-180
    1427-3381
    Pojawia się w:
    Problemy Ekologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy następuje schyłek ekoterroryzmu?
    Is there a decline in ecoterrorism?
    Autorzy:
    Izak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043329.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-11
    Wydawca:
    Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
    Tematy:
    animaliści
    ekocentryzm
    ekologia
    ekotaż
    ekoterroryzm
    animalists
    ecocentrism
    ecology
    ecotage
    ecoterrorism
    Opis:
    Celem artykułu jest krótka charakterystyka ekoterroryzmu, którego podstawą jest specyficzna ideologia. Niektóre treści głoszone przez jej propagatorów mogłyby zasługiwać na poparcie, gdyby nie ich zbyt odhumanizowana retoryka, a zwłaszcza praktyka nią motywowana. Zjawisko ekoterroryzmu, czyli terroryzmu ekologicznego, jest związane ze stosowaniem przemocy przez ekstremistyczne ugrupowania proekologiczne i zradykalizowane jednostki. Ekoterroryzm dzieli się na terroryzm prośrodowiskowy i prozwierzęcy, zwany również animalistycznym. Terroryzm ekologiczny można też podzielić na terroryzm obrońców środowiska naturalnego i terroryzm stosowany przez obrońców praw zwierząt. Największy rozwój ekoterroryzmu nastapił w USA. Animal Liberation Front, ALF (Front Wyzwolenia Zwierząt) był najbardziej niebezpieczną organizacją proekologiczną, najwięcej członków liczyła natomiast była grupa Earth First!, EF! (Najpierw Ziemia!). Do przemocy ze strony ekoterrorystów dochodziło w wielu państwach naszego kontynentu, przede wszystkim w Wielkiej Brytanii. Do Polski również przeniknęła ideologia ekocentryzmu, stanowiąca na Zachodzie motywację do aktywności wielu ugrupowań, jednak w naszym kraju nie wywarła ona wielkiego wpływu na działalność zorganizowanych grup ekologów i pojedynczych osób. Notowano natomiast przypadki przemocy układające się w serię zdarzeń skierowanych przeciw określonym firmom i instytucjom zagrażającym środowisku. Z przeprowadzonych badań wynika, że powoli, ale systematycznie spada na świecie liczba zdarzeń o charakterze ekoterrorystycznym. Za wcześnie, aby prognozować jego schyłek, jednak na pewno można mówić o coraz mniejszej aktywności związanej ze stosowaniem przemocy. Na obniżanie skali agresywnych działań proekologicznych składa się kilka okoliczności. Przede wszystkim nastąpił wzrost świadomości ekologicznej społeczeństw i rządów. Duży wpływ na spadek liczby zdarzeń o charakterze ekoterrorystycznym ma też zaostrzenie przepisów prawa, a także działalność organizacji ekologicznych.
    The purpose of the article is to briefly characterize ecoterrorism, which is based on a specific ideology. Some of the content proclaimed by its promoters might merit support were it not for their overly dehumanizing rhetoric, and especially the practice motivated by it. The phenomenon of ecoterrorism, or environmental terrorism, is associated with the use of violence by extremist pro-environment groups and radicalized individuals. Ecoterrorism is divided into pro-environmental terrorism and pro-animalism. Environmental terrorism can also be divided into terrorism by environmentalists and terrorism by animal rights activists. The greatest development of ecoterrorism has occurred in the United States. Animal Liberation Front, ALF was the most dangerous pro-environmental organization, while the group with the most members was Earth First, EF! Violence by eco-terrorists has occurred in many countries on our continent, most notably in the United Kingdom. The ideology of ecocentrism, which motivates the activities of many groups in the West, has penetrated Poland, but in our country it has not had much influence on the activities of organized groups of environmentalists and individuals. On the other hand, incidents of violence were recorded in a series of events directed against specific companies and institutions that threatened the environment. The research shows that there is a slow but steady decline in the number of ecoterrorism incidents worldwide. It is too early to predict its decline, but there is certainly evidence of declining violent activity. Several circumstances contribute to the downscaling of aggressive environmental activities. Above all, there has been an increase in the environmental awareness of societies and governments. A large impact on the decrease in the number of ecoterrorist events is also due to the tightening of legislation, as well as the activities of environmental organizations.
    Źródło:
    Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2022, 14, 26; 146-185
    2080-1335
    2720-0841
    Pojawia się w:
    Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przełom ekofilozoficzny w myśleniu według Zdzisławy Piątek
    The Eco-philosophical Breakthrough: Zdzisława Piątek’s Concept
    Autorzy:
    Fiut, I. S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371711.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    ekofilozofia
    biocentryzm
    ekocentryzm
    nowa etyka ekologiczna
    ecophilosophy
    biocentrism
    ecocentrism
    new ecological ethics
    Opis:
    In the opinion of Zdzisława Piątek, the eco-philosophical breakthrough has its genesis in the development of 20th century new axiology indicating, that the value of “sustainability of life” constitutes the highest value for man. On the moral plane, it becomes the source of biocentric and and ecocentric attitudes, lessening human “species chauvinism”. Such attitudes are characterized by the profound axiological conviction that nature as the original environment of human existence possesses internal value, and therefore must constitute the source of ethical concern as a morally vital object. Consequently, man as a source of ethical choices should be responsible for nature’s mode of being, which is strictly related to the quality of his life and dignity, as well as defines the fate of future generations of mankind. According to Zdzisława Piątek, the development of natural and biological sciences constitutes another important cause of eco-philosophical breakthrough. Presently, these sciences provide vast rational knowledge concerning the real relationships between humans, both their biological and cultural essence, and their natural living base. This knowledge provides not only assumptions and arguments for the eco-philosophy, but also broadens the spaces of reflection over the role and place of man within the natural being, and also the future of this natural coexistence. Zdzisława Piątek also believes that the progress of natural and biological sciences must be evolution-oriented on the level of philosophical analysis, and should correspond to the development of social sciences and humanities in order, that the understanding of man as a link of historical process of evolution would be possible, alongside his mind and its symbolic outcomes, creating his culture and generating the forms of social interactions. This knowledge presents the real situation of man within the system of biosphere and renders it possible for him to make critical use of scientific achievements in order to assure a harmonious coexistence of people and nature, as well as the further development of their specific species characteristics, the expression of which is culture. Zdzisława Piątek also criticizes the idealistic and radically anthropocentric attitudes which juxtapose the cultural essence of man with his relationships with the natural determinants of his existence, for instance the concept of “intelligent design”. Such attitudes limit the freedom of scientific research and prevent the rational use of scien-tific discoveries that could serve the improvement of the quality of human life and actual dignity of man.
    Przełom ekofilozoficzny w myśleniu w świetle rozważań filozoficznych Zdzisławy Piątek ma swoją genezę w rozwoju w XX wieku nowej aksjologii wskazującej, że najwyższą wartością dla człowieka staje się wartość „trwałości życia”, która na płaszczyźnie moralnej staje się źródłem postaw biocentrycznych oraz ekocentrycz-nych, osłabiających jego „szowinizm gatunkowy”. Postawy te cechuje głębokie przekonanie aksjologiczne, że przyroda jako naturalne środowisko istnienia człowieka ma wartość wewnętrzną, a więc musi być źródłem troski etycznej jako przedmiot ważny moralnie, a człowiek jako podmiot wyborów etycznych powinien odpowiadać za jej kondycję bytową, która ściśle łączy się z jego jakością życia oraz godnością i określa również losy przyszłych pokoleń gatunku ludzkiego. Drugą ważną przyczyną przełomu ekofilozoficznego w myśleniu według tej myślicielki jest rozwój nauk przy-rodniczych i biologicznych, które dostarczają obecnie szerokiej wiedzy racjonalnej na temat rzeczywistych związków człowieka, jego biologicznej, ale i kulturowej natury z jego bytowym podłożem przyrodniczym. Wie-dza ta dostarcza nie tylko przesłanek i argumentów dla rozwoju myślenia zorientowanego ekofilozoficznie, ale poszerza przestrzenie refleksji aksjologicznej nad rolą i miejscem człowieka w bycie przyrodniczym oraz przy-szłości tej naturalnej koegzystencji. Piątek sądzi również, że postęp nauk przyrodniczych oraz biologicznych musi być na poziomie analizy filozo-ficznej zorientowany ewolucyjnie i musi korespondować z rozwojem nauk społecznych i humanistycznych, by możliwe było rozumienie człowieka jako ogniwa dziejowego procesu ewolucji wraz z jego umysłem oraz jego symbolicznymi wytworami, tworzącymi jego kulturę i generującymi formy społecznych interakcji. Ma bowiem świadomość, że wiedza ta uświadamia realną sytuację człowieka w systemie biosfery i pozwala na krytyczne wykorzystywanie osiągnięć nauki w celu harmonijnej koegzystencji ludzi z przyrodą oraz dalszy rozwój ich specyficznie gatunkowych cech, których wyrazem jest właśnie kultura. Krytykuje również stanowiska ideali-styczne i skrajnie antropocentryczne, przeciwstawiające kulturową naturę człowieka jego związkom z przyrod-niczymi determinantami jego bytowania – np. koncepcję inteligentnego projektu (the intelligent design). Stano-wiska takie ograniczają bowiem wolność badań naukowych i uniemożliwiają wykorzystywanie rozumne odkryć naukowych do podniesienia jakości życia ludzi i rzeczywistej godności człowieka.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2011, 6, 1; 95-106
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Education for Slowing Down the Transformation of Nature Resources on the Example of the University-Wide Subject Home Economics and Technologies
    Autorzy:
    Kostecka, Joanna
    Walat, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24201784.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    sustainability
    homo-ecocentrism
    retardation
    resource transformation
    environmental education
    technical education
    university education
    Opis:
    The paper points out the need to verify the vision of man’s place on Earth, erroneously based so far on the anthropocentric concept. At present, it should result from a biocentric perspective, in which at the existential level man occupies an equal position with other organisms in nature, but using his capacities for rational thinking, he regulates environmental changes on a micro and macro scale so as to enable the development of civilisation and the simultaneous renewal of nature’s resources. This can allow sustainable development to be achieved by harmoniously combining economic growth with environmental requirements and participation in civil society building. Adequate university-wide education in this area is needed to create sustainability. In a university, it should be conducted in every field of study. The aim of the publication is to show the global trend towards using the concept of a university subject for teaching sustainable development: home economics and technologies in the world with the possibility of implementation in Poland. The authors also propose a new take on the issue and a dissemination of the above considerations towards homo-ecocentrism.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2023, 24, 5; 222--228
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy życie może zwyciężyć? Pentti Linkola – fiński przedstawiciel alternatywy ekologicznej
    Can life prevail? Pentti Linkola – Finnish representative of the ecological alternative movement
    Autorzy:
    Trempała, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2190943.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ekologia głęboka
    ekofaszyzm
    Linkola
    ekocentryzm
    kryzys ekologiczny
    deep ecology
    ecofascism
    ecocentrism
    ecological crisis
    Opis:
    In this article were presented beliefs and ideas of Pentti Linkola who was a Finnish representative of deep ecology. Taking into consideration debates and discussions on how to solve global environmental crisis, he must be perceived as one of the most charismatic and radical figure. The only solutions to protect life in biosphere are for him: organized coercion, compulsory reduction of the human population, authoritarian system managed by a strong centralized government, forcing people to reduce consumption, possessions, travelling, and usage of electricity. The concept of Linkola’s philosophy is full of negative judgments towards humans’ responsibility and wisdom. His ideas are also eco-centered and prioritize weal and value of life in general over the weal and life of a single person. The aim of this article is to present and compare Finnish thinker’s opinions on relations between people and environment with other – more popular in Poland – authors. It is worth to mention that Linkola’s ideas and demands are not mentioned in the works of domestic representatives of subdisciplines in social science which concentrate on social and political sources and effects of ecological problems in the modern world. This fact will determine the essence and value of assumptions made for the presented in the article disquisition.
    W niniejszym artykule zaprezentowane zostały przekonania i poglądy fińskiego przedstawiciela ekologii głębokiej, Pentti Linkoli. Postać tę należy uznać za jedną z najbardziej charyzmatycznych i radykalnych na gruncie debat i dyskusji, w ramach których poszukuje się sposobów walki z globalnym kryzysem ekologicznym. Linkola szans na uratowanie życia w biosferze dostrzega w zorganizowanym przymusie, zdecydowanej redukcji liczby populacji ludzkiej, zarządzanym przez silny centralny ośrodek władzy systemie autorytarnym, w skrajnym ograniczaniu społeczeństw w zakresie konsumpcji, posiadania, podróżowania czy korzystania z energii elektrycznej. Koncepcja Linkoli przesiąknięta jest negatywnymi sądami na temat odpowiedzialności i mądrości gatunku ludzkiego – stanowi ujęcie ekocentryczne, w którym przedkłada się dobro i wartość życia w ogóle nad dobro i wartość życia poszczególnych jednostek. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie i próba oceny jego poglądów na kwestie relacji człowiek versus przyroda w odniesieniu do koncepcji bardziej znanych w Polsce autorów. Warto bowiem zaznaczyć, że idee oraz postulaty głoszone przez Linkolę nie są obecne na gruncie rodzimego dorobku subdyscyplin nauk społecznych, których przedstawiciele koncentrują swoją uwagę na społeczno-politycznych źródłach i skutkach problemów ekologicznych we współczesnym świecie. Fakt ten decyduje o istocie oraz wartości zamierzeń badawczych sformułowanych na potrzeby prezentowanego w artykule wywodu.
    Źródło:
    Świat Idei i Polityki; 2020, 19; 100-121
    1643-8442
    Pojawia się w:
    Świat Idei i Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego
    Edward Goldsmith’s Criticism of the Modern Paradigm of the Scientific and Technological Progress
    Autorzy:
    Ganowicz-Bączyk, Anita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/470454.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    etyka środowiskowa
    ekocentryzm
    holizm
    biosfera
    człowiek
    Edward Goldsmith
    hipoteza Gai
    environmental ethics
    ecocentrism
    holism
    biosphere
    human
    Gaia Hypothesis
    Opis:
    Environmental ethics finds many of its proponents among philosophizing naturalists. Interesting attitude is presented by Edward Goldsmith, who built a biospheric ethics based on the Gaia Hypothesis by James Lovelock. Goldsmith criticizes the Modern scientific paradigm. He perceives it as false and critical-creative for the relation of the humankind with ecosphere. Behind that paradigm states specific way of understanding of progress and particular ontological, axiological and ethical assumptions (ex. social Darwinism and ethical utilitarianism). Goldsmith calls ethics which covers those convictions a ‘technospheric’ ethics. He submits assumptions of this ethical attitude for criticism and oppose it to a biospheric ethics. According to the author, ethics that creates favourable conditions for achieving Gaia’s goals was natural for primitive human societies. This ethics required from human to keep a cosmic order – that is wellbeing of individuals as well as the whole community. It assumed to follow an appropriate Way, which depends on respecting definite duties and behaviour, especially in the field of rituals and religious life. Therefore, as Goldsmith convinces, one can protect effectively the ecospheric order only in a religious way. In his opinion, does not exist more immoral venture than progress, which systematically leads to replacement of the biosphere by technosphere. The progress based on the technics leads inevitably to destruction. If we want to survive as a species – we need to return to the biospheric ethics.
    Etyka środowiskowa znajduje wielu zwolenników wśród filozofujących przyrodników. Interesujący głos w tym temacie zabiera Edward Goldsmith, który na bazie Hipotezy Gai Jamesa Lovelocka zbudował etykę biosferyczną. Goldsmith krytycznie odnosi się do paradygmatu nowożytnego przyrodoznawstwa, uznając go za błędny oraz kryzysotwórczy w relacji ludzkości z całą ekosferą. Za paradygmatem tym stoi określone rozumienie postępu ludzkości oraz konkretne założenia ontologiczne, aksjologiczne i etyczne (np. darwinizm społeczny, utylitaryzm etyczny). Goldsmith nazywa etykę stojącą za tymi przekonaniami etyką technosferyczną, poddaje krytyce jej założenia i przeciwstawia jej etykę biosferyczną. Jego zdaniem, etyka sprzyjająca realizacji celów Gai była obecna w pierwotnych społecznościach ludzkich. Wymagała ona od człowieka utrzymywania porządku kosmicznego, a zarazem dobrostanu jednostki i całej społeczności, poprzez podążanie właściwą Drogą, tzn. przestrzeganie określonych obowiązków oraz zachowań, szczególnie w obszarze rytuałów i życia religijnego. Dlatego, jak przekonuje Goldsmith, skutecznie chronić porządek ekosfery można wyłącznie w sposób religijny. Nie ma, jego zdaniem, bardziej niemoralnego przedsięwzięcia niż postęp, który wiedzie systematycznie do zastąpienia biosfery przez technosferę. Rozwój oparty o technikę prowadzi w sposób nieunikniony do destrukcji. Jeśli chcemy przetrwać jako gatunek – musimy powrócić do etyki biosferycznej.
    Źródło:
    Studia Ecologiae et Bioethicae; 2017, 15, 3; 37-48
    1733-1218
    Pojawia się w:
    Studia Ecologiae et Bioethicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poszukiwana metafora antropocenu. Reinterpretacja mitu o Edypie
    Autorzy:
    Lech, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056706.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Anthropozän
    Mythos
    Transformation
    Wissen
    Macht
    Egozentrismus
    Ökozentrismus
    anthropocene
    myth
    transformation
    knowledge
    power
    egocentrism
    ecocentrism
    antropocen
    mit
    transformacja
    wiedza
    władza
    egocentryzm
    ekocentryzm
    Opis:
    Antropocen – epoka człowieka, hasło wywołujące świadomość zbliżającej się katastrofy ekologicznej. Stosunek człowieka do przyrody stał się nadrzędnym problemem, którego rozwiązanie zadecyduje o dalszym istnieniu gatunku ludzkiego. Wydawało się, że jako ludzkość posiadamy nieograniczoną władzę oraz możliwości naukowe i techniczne do zarządzania Ziemią. Dzisiaj pojawiła się nagła potrzeba zmiany naszych działań nastawionych przede wszystkim na despotyczny wzrost – głównie ekonomiczny. Problem ochrony klimatu wymaga szybkiego działania. Wymaga zmiany świadomości. Naukowa wiedza o faktycznym zagrożeniu okazuje się jednak nieskuteczna w budzeniu z marazmu i denializmu supersprawczą ludzkość. Stąd potrzeba metafory, która zobrazuje transformację wiedzy i wartości w takie, które sprawniej skłonią do przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu. Uznałam mit o Edypie opowiedziany przez Sofoklesa za dostatecznie znaną i jednocześnie motywującą metaforę antropocenu. Do reinterpretacji mitu wykorzystałam P. Ricoeura potrzebę uchwycenia istoty tragiczności i otwarcia na nią oczu. Posłużyłam się C. Levi-Straussa poszukiwaniami w micie uniwersalnych zasad myślenia i doświadczenia ludzkiego. Posiłkowałam się tezą M. Foucaulta o nadwyżce wiedzy i władzy w osobie Edypa. Przeniosłam uwagę z wydarzeń w Tebach na te, które wydarzyły się w Kolonos. Życiowa droga, jaką przebył Edyp, wskazuje na transformację, której dokonał w poszukiwaniu nowej wiedzy potrzebnej do odzyskania władzy i przezwyciężenia postawy ofiary własnych działań. Zaproponowałam, aby tabu ojcobójstwa i kazirodztwa odczytywać nie jako zakaz, a jako radę i sposób na degradację i transformację Ego w Eco, egocentryzmu w ekocentryzm. W Kolonos duchowa siła i nowa wiedza Edypa zapewniła ochronę i bezpieczeństwo Ateńczykom. Proponowana metafora antropocenu mogłaby wspomóc odzyskanie „zmysłu tragizmu”, a ten umożliwiłby „Antropoceńczykom” metanoję, zwrot myślenia i nową moc.
    Das Anthropozän ist ein Menschenzeitalter, ein Stichwort, das das Bewusstsein für eine drohende Umweltkatastrophe weckt. Die Einstellung des Menschen zur Natur ist zu einem Hauptproblem geworden, dessen Lösung über das Fortleben der menschlichen Spezies entscheiden wird. Es schien, dass wir als Menschheit über unbegrenzte Macht und wissenschaftliche und technische Möglichkeiten verfügen, um die Erde zu verwalten. Heute ist es dringend notwendig geworden, unsere Aktivitäten zu ändern, die vor allem auf despotisches Wachstum ausgerichtet sind – hauptsächlich auf wirtschaftliches Wachstum. Das Problem des Klimaschu-tzes erfordert rasches Handeln. Es erfordert einen Bewusstseinswandel. Die wissenschaftlichen Erkenntnisse über die tatsächliche Bedrohung erweisen sich jedoch als wirkungslos, wenn es darum geht, die extrem wirksame Menschheit aus Marasmus und Leugnung zu wecken. Daher braucht es eine Metapher, die die Transformation von Wissen und Werten zu einem solchen Wissen bildhaft macht, das zur Bewältigung der Klimakrise wirksamer anregen wird. Ich fand den von Sophokles erzählten Mythos von Ödipus eine hinreichend vertraute und gleichzeitig motivierende Metapher für das Anthropozän. Um den Mythos neu zu interpretieren, griff ich auf die Idee von Paul Ricoeurs zurück, das Wesen der Tragödie einzufangen und die Augen dafür zu öffnen. Ich nutzte die Suche von Claude Levi-Strauss nach universellen Denkprinzipien und menschlicher Erfahrung im Mythos. Ich bediente mich Michel Foucaults These vom Überschuss des Wissens und der Macht in der Figur von Ödipus. Ich verlagerte die Aufmerksamkeit von den Ereignissen in Theben auf die Ereignisse in Kolonos. Der von Ödipus zurückgelegte Lebensweg deutet auf den Wandel hin, den er auf der Suche nach dem neuen Wissen vollzogen hat, das notwendig war, um die Macht zurückzugewinnen und die Haltung des Opfers seiner eigenen Handlungen zu überwinden. Ich schlug vor, das Tabu von Vaterschaftsmord und Inzest nicht als Verbot sondern als Rat und als Weg zur Degradierung und Transformation von „Ego“ in „Eco“, Egozentrismus in Ökozentrismus, zu lesen. In Kolonos haben spirituelle Stärke und neues Wissen von Ödipus den Schutz und die Sicherheit den Bewohnern von Athen gewährleistet. Die vorgeschlagene Metapher für das Anthropozän könnte die Wiedererlangung des „Sinns für das Tragische“ fördern, und dieser würde den „Anthropozänern“ Metanoia, den Wandel des Denkens und eine neue Kraft ermöglichen.
    Anthropocene – the epoch of man, a slogan that evokes awareness of the impending ecological catastrophe. Man’s attitude to nature has nowadays become a major problem and its solution or not will determine the further existence of the human species. As humanity, we believe to possess inexhaustible scientific and technical might and potential to run the Earth. Yet today an urgent need has arisen to reverse our present activities designed primarily to boost frenetic economic growth. Prompt action is needed to protect the Earth’s climate. Our mentality needs to be changed. However, the looming ecological threat has not yet evoked large enough concern among men, otherwise so highly expert in many fields nor overcome our inertness and denialism. Hence the need for a metaphor that would inspire change of knowledge and values to help counteract the climate crisis more efficiently. I believe that the story and myth of Oedipus as told by Sophocles is a sufficiently well-known and a motivating one and applicable to the Anthropocene. Reinterpreting the myth, I refer to Paul Ricoeur’s expressed need to grasp and understand the essence of the tragic. I follow C. Levi-Strauss’s thinking in his exploration of mankind’s universal principles of thinking and experience in the myth. I share Michel Foucalt's contention regarding the excess of Oedipus’s power and knowledge. I reverse the attention from events in Thebes to these in Kolonos. The path of Oedipus’ life illustrates the transformation he had undergone having gained new knowledge needed to regain power and to overcome the sense of being a victim of his own actions. I also suggest that the taboo of patricide and incest be not perceived as a proscription but as an advice and also a way of degrading and transforming the “Ego” into “Eco”, that is egocentrism into ecocentrism. In Kolonos, the spiritual strength and the extra knowledge gained by Oedipus ensured protection and security to Athenians. The proposed metaphor of the “Anthropocene” could help to revivify the “sense of tragedy” leading consequently to metanoia, a change of people’s minds, new strength and inspiration to act.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2021, 31; 85-102
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies