Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "działanie" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Biologiczne skutki ekspozycji na akrylamid
Biological effects of acrylamide
Autorzy:
Dobrzynska, M.M.
Gajewski, A.K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877271.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
skutki biologiczne
akrylamid
ssaki
toksycznosc
uklad nerwowy
dzialanie teratogenne
dzialanie mutagenne
dzialanie kancerogenne
dzialanie letalne
szczury
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1990, 41, 5-6
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bromoetan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Bromoethane
Autorzy:
Gralewicz, S.
Wiaderna, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137909.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
bromoetan
działanie toksyczne
działanie rakotwórcze
bromoethane
toxicity
carcinogenicity
Opis:
Bromoetan jest bezbarwną, lotną, łatwo palną cieczą o eterycznym zapachu. W ubiegłym wieku bromoetan był używany podczas zabiegów chirurgicznych jako środek znieczulający. Obecnie jest wykorzystywany w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym jako rozpuszczalnik oraz związek alkilujący w procesie syntezy związków organicznych. Do niedawna był również stosowany w systemach chłodniczych jako środek chłodzący. Bromoetan działa drażniąco na skórę, śluzówkę górnych dróg oddechowych i oczy. Wywiera szkodliwe działanie na układ nerwowy, krążenia i oddechowy, a także na wątrobę i nerki. Działa mutagennie na szczepy TA100 i TA1535 Salmonella typhimurium w warunkach aktywacji metabolicznej i bez aktywacji metabolicznej. Mutagenne właściwości bromoetanu stwierdzono także w badaniach na komórkach Escherichia coli ze szczepu WP2(hc-). U szczurów i myszy narażanych chronicznie (dwa lata) na bromoetan o stężeniach 445 - 1780 mg/m3 (100 - 400 ppm) stwierdzono częstsze występowanie nowotworów nadnerczy, płuc i macicy. Pod względem kancerogenności bromoetan został zaklasyfikowany do grupy A2 przez NTP (Narodowy Program Toksykologiczny, USA) i do grupy A3 przez ACGIH. Ze względu na fakt, iż niewątpliwie kancerogenne działanie bromoetanu wykazano tylko u myszy, a nie ma dowodów kancerogennego działania tego związku u człowieka, nie zostały uwzględniowe, w wyliczeniach proponowanej wartości NDS, wyniki badania kancerogenności. Podstawę wyliczeń stanowiły wyniki badań toksyczności ogólnej w doświadczeniu długoterminowym (2 lata) na szczurach i myszach. Na podstawie uzyskanych w tym doświadczeniu wyników można sądzić, że u szczurów i myszy narażenie na bromoetan o stężeniu 890 mg/m3 5 dni w tygodniu, 6 h/dzień przez dwa lata nie wywołuje efektów toksycznych. Przyjmując stężenie 890 mg/m3 za wartość NOAEL, a także następujące współczynniki niepewności: B = 2 (różnice we wrażliwości osobniczej), A = 2 (różnice we wrażliwości gatunkowej) oraz E = 3 (współczynnik modyfikujący udokumentowane działanie kancerogenne u niektórych szczepów gryzoni), wyliczona wartość NDS bromoetanu wyniesie 74,2 mg/m3. Ponieważ jest ona zbliżona do obowiązującej w Polsce wartości NDS bromoetanu (50 mg/m3), dokonywanie zmiany tej wartości nie jest uzasadnione. Wartość NDSCh bromoetanu proponuje się ustalić tak jak dla substancji o działaniu drażniącym (2 razy wartość NDS), tj. na poziomie 100 mg/m3. Związek powinien zostać oznaczony literami „Sk”, wskazującymi na wchłanianie się substancji przez skórę.
Bromoethane is a colorless, volatile, flammable liquid. Bromoethane is an alkylating agent used in organic synthesis, in the manufacture of pharmaceuticals. It has been used as a refrigerant and solvent. In the last century bromoethane was used as an anesthetic. Bromoethane is the eyes, skin and mucous membranes tract irritant. The vapor can cause hepatic, cardiovascular and nervous system damage. The substance is mutagenic to Salmonella typhimurium TA100, TA1535 strain and Escherichia coli both with and without metabolic activation. The results of 2-year studies showed that inhalation exposure to bromoetane at the concentration of 445 ÷ 1780 mg/m3 (100 ÷ 400 ppm) significantly increases the number of adrenal glands, lungs and uterus tumors. Bromoethane is classified by ACGIH to A3 group and by NTP to A2 group. The TLV value for bromoethane was estimated on the basis of 2-year studies (rats and mice). The concentration of 890 mg/m3, 5 days/week, and 6h/day is a NOAEL value. The following uncertainty factors were used: 2 for differences between individuals, 2 for differences between species and modifying factor-3. Based on these data, the TLV value for bromoethane is proposed as 50 mgm/m3, STEL value as 100 mg/m3. Due to dermal absorption bromoethane should be mark as Sk.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 1 (39); 5-18
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działania niepożądane interferonu w świetle własnych obserwacji
Autorzy:
Pawłowska, Małgorzata.
Smukalska, Ewa.
Kuziemski, Arkadiusz.
Waldemar Halota.
Dura, Barbara.
Powiązania:
Lekarz Wojskowy 1998, "Suplement" II, s. [157]-160
Data publikacji:
1998
Tematy:
Interferon
Leki działanie
Opis:
tab.; Materiały XII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Pediatrów Wojska Polskiego nt. "Postępy w kardiologii i gastroenterologii dziecięcej". Bydgoszcz 21-22 maja 1998 r.; bibliogr.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Adaptogenne działanie ashwagandhy
Autorzy:
Zielińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138900.pdf
Data publikacji:
2022-09-01
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
Tematy:
ashwagandha
adaptogen
działanie uspokajające
działanie antystresowe
Ashwagandha
sedative
stress-relieving
Opis:
Withania somnifera, znana również jako ashwagandha, jest powszechnie stosowana w ajurwedzie – tradycyjnej medycynie indyjskiej. Na świecie obserwuje się wzrost zainteresowania tym surowcem ze względu na jej właściwości adaptogenne. Badania przedkliniczne i kliniczne wskazują na to, że ekstrakty z korzenia i liści wykazują działanie przeciwstresowe i przeciwlękowe, jak również łagodzą objawy depresji i bezsenności. Dłuższa suplementacja była bezpieczna, nie wywołała poważnych skutków ubocznych. Ekstraty z W. somnifera mogą być zatem stosowane w łagodzeniu stresu, lęku i bezsenności oraz w celu ogólnej poprawy odporności organizmu.
Withania somnifera, also known as Ashwagandha, is commonly used in Ayurveda traditional Indian medicine. This herb has seen an increase in worldwide usage due to its reputation as an adaptogen. Preclinical and clinical studies indicate that root and leaf extracts have anti-stress and anti-anxiety effects, as well as alleviate symptoms of depression and insomnia. Longer supplementation was safe, it does not cause serious side effects. W. somnifera extracts can therefore be used to relieve stress, anxiety and insomnia, and to improve overall immunity.
Źródło:
Lek w Polsce; 2022, 376, 09; 19-24
2353-8597
Pojawia się w:
Lek w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adaptogenne działanie ashwagandhy
Adaptogenic effects of Ashwagandha
Autorzy:
Zielińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2159083.pdf
Data publikacji:
2022-12
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
Tematy:
ashwagandha
adaptogen
działanie uspokajające
działanie antystresowe
Ashwagandha
sedative
stress-relieving
Opis:
Withania somnifera, znana również jako ashwagandha, jest powszechnie stosowana w ajurwedzie – tradycyjnej medycynie indyjskiej. Na świecie obserwuje się wzrost zainteresowania tym surowcem ze względu na jej właściwości adaptogenne. Badania przedkliniczne i kliniczne wskazują na to, że ekstrakty z korzenia i liści wykazują działanie przeciwstresowe i przeciwlękowe, jak również łagodzą objawy depresji i bezsenności. Dłuższa suplementacja była bezpieczna, nie wywołała poważnych skutków ubocznych. Ekstraty z W. somnifera mogą być zatem stosowane w łagodzeniu stresu, lęku i bezsenności oraz w celu ogólnej poprawy odporności organizmu. Obecnie coraz większa część populacji zwraca się o pomoc medyczną, aby przezwyciężyć stres. Dostępne na rynku leki o działaniu uspokajającym i łagodzącym stres o działaniu wyłącznie objawowym są często związane z poważnymi, niepożądanymi skutkami, które obejmują m.in. uzależnienie, czy objawy odstawienia. Dlatego wielu pacjentów szuka terapii alternatywnych, w fitomedycynie i leku roślinnym. Popularne ostatnio stało się pojęcie adaptogenu – kategorii ziołowych produktów leczniczych i odżywczych promujących zdolność przystosowania się, odporność i przetrwanie organizmów żywych w stresie. Zgodnie z definicją EMA (European Medicines Agency) substancje adaptogenne mają wykazywać zdolność normalizacji funkcji organizmu i wzmacniania systemów narażonych na stres. Mają także wpływać na zdrowie, chroniąc przed szerokim spektrum niekorzystnych czynników środowiskowych i stanów emocjonalnych.
Withania somnifera, also known as Ashwagandha, is commonly used in Ayurveda traditional Indian medicine. This herb has seen an increase in worldwide usage due to its reputation as an adaptogen. Preclinical and clinical studies indicate that root and leaf extracts have anti-stress and anti-anxiety effects, as well as alleviate symptoms of depression and insomnia. Longer supplementation was safe, it does not cause serious side effects. W. somnifera extracts can therefore be used to relieve stress, anxiety and insomnia, and to improve overall immunity
Źródło:
Gabinet Prywatny; 2022, 285, 5; 39-43
2353-8600
Pojawia się w:
Gabinet Prywatny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy związane z badaniem pestycydów na działanie mutagenne/karcinogenne
Problems connected with pesticide testing for mutagenic and carcinogenic effects
Problemy svjazannye s testirovaniem pesticidov v napravlenii ikh mutagennogo/kancerogennogo dejjstvija
Autorzy:
Syrowatka, T.
Palut, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872790.pdf
Data publikacji:
1982
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
pestycydy
dzialanie mutagenne
dzialanie karcinogenne
mutacja somatyczna
struktura DNA
uszkodzenia genow
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1982, 33, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości metody badań w działaniu
Autorzy:
Zygmunt, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36451705.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
badania w działaniu
badanie i działanie
badania aktywizujące
badanie przez działanie
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie możliwości jakie stwarza wykorzystanie metody action research w badaniach społecznych. W pierwszej części artykułu został przedstawiony rys historyczny badań w działaniu oraz przegląd sposobów definiowania tej metody jak i rożne jej typy, cechy i etapy prowadzenia. W ostatniej części artykułu ukazana została różnorodność badań z zastosowaniem danej metody.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2021, XII(4 (37)); 79-100
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawnoorganizacyjne uwarunkowania bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas działania wojsk własnych i sojuszniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Pogorzelczyk, Jerzy.
Powiązania:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Stefana Czarnieckiego 2001, nr 1, s. 15-30
Data publikacji:
2001
Tematy:
Wojska własne działanie bezpieczeństwo publiczne Polska
Wojska sojusznicze działanie bezpieczeństwo publiczne Polska
Opis:
Streszcz.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Nanocząstki srebra – zastosowanie i zagrożenie dla zdrowia i środowiska
Silver nanoparticles – applications and the impact on health and the environment
Autorzy:
Langauer-Lewowicka, Henryka
Pawlas, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177532.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
"nanocząstki srebra – zastosowanie"
"niepożądane działanie"
Opis:
This paper presents information on the growing application and possible impacts of nanosilverparticles on human health and environment. Silver nanoparticles are the most frequent commercialized nanomaterial. They are used in a number of strategic areas including energy, electronics, medicine and biotechnology. Currently little is known about the toxicity of silver nanoparticles or about the mechanism of adverse effect. The potential risk associated with the application of engineered silver nanoparticles have been videly delated in recent years.
Artykuł omawia rosnące stale zastosowanie i prawdopodobieństwo szkodliwego wpływu nanocząstek srebra na człowieka i środowisko. Nanokompozyty srebra są obecnie najczęściej wykorzystywane w wyrobach przemysłowych. Znajdują zastosowanie w energetyce, elektronice, medycynie, biotechnologii. Mało natomiast wiadomo zarówno o ich toksyczności jak i mechanizmach niepożądanego działania. Aktualnie szeroko dyskutuje się na temat ryzyka związanego z obecnością nanocząstek srebra w środowisku.
Źródło:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2015, 18, 3; 7-11
1505-7054
2084-6312
Pojawia się w:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości likopenu i jego wykorzystanie do produkcji żywności funkcjonalnej
Properties of lycopene and utilizing it to produce functional foods
Autorzy:
Skiepko, N.
Chwastowska-Siwiecka, I.
Kondratowicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827611.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
technologia zywnosci
zywnosc funkcjonalna
produkcja zywnosci
dodatki do zywnosci
likopen
dzialanie przeciwutleniajace
dzialanie przeciwnowotworowe
Opis:
Celem pracy było omówienie aktualnego stanu wiedzy na temat źródeł i właściwości likopenu, a także określenie możliwości jego wykorzystania w przemyśle spożywczym oraz paszowym. Dla firm przemysłu spożywczego produkty wzbogacone w związki bioaktywne, np. likopen, stanowią szansę na zwiększenie ich wartości biologicznej i uzyskanie statusu żywności funkcjonalnej. W związku z tym producenci nieustannie poszukują nowych naturalnych związków o działaniu prozdrowotnym. Likopen w postaci czerwonego barwnika występuje w wielu owocach i warzywach, jednak jego naturalne źródło stanowią przede wszystkim owoce pomidora. Charakteryzuje się on silnymi właściwościami przeciwutleniającymi, zmniejsza ryzyko występowania nowotworów i chorób układu krążenia. Karotenoid ten wykorzystywany jest do produkcji wielu przetworów mięsnych, m.in. parówek, hamburgerów, mortadeli, pasztecików, kiełbas fermentowanych, surowych wędlin. Oprócz bezpośredniego dodatku likopenu w procesie technologicznym, istnieje również możliwość zastosowania go w żywieniu zwierząt, co zwiększa nie tylko jakość otrzymywanego surowca (np. mięsa, jaj), ale wpływa również pozytywnie na efekty produkcyjne i funkcje przyżyciowe osobników.
The objective of the study was to discuss the current knowledge relating to the sources and properties of lycopene and to determine the possibilities of utilizing it in the food and animal feed industries. For food industry companies, the products enriched with bioactive compounds such as lycopene represent an opportunity to increase the biological value thereof and to acquire the status of functional food for them. Therefore, producers constantly seek new natural pro-health compounds. Lycopene in the form of red coloured pigment occurs in many fruits and vegetables; however, its natural source are, first and foremost, tomatoes. It is characterized by strong antioxidant properties and it reduces the risk of developing cancer and cardiovascular diseases. This carotenoid is utilized to manufacture many meat products, among other things: frankfurters, hamburgers, mortadella, patties, fermented sausages, and raw meat products. In addition to utilizing lycopene directly in a technological process, it is also possible to apply it to feed animals, and, in this way, to improve the quality of raw material (e.g. meat, eggs) being produced and to beneficially impact production effects and intravital functions of animals.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2015, 22, 6
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kurkuma - zloto Indii
Autorzy:
Klimek, E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/851121.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
rosliny przyprawowe
rosliny lecznicze
ostryz dlugi
Curcuma longa
kurkuma
substancje biologicznie czynne
kurkumina
wlasciwosci lecznicze
dzialanie przeciwzapalne
dzialanie przeciwnowotworowe
dzialanie plejotropowe
mechanizm dzialania
Źródło:
Wszechświat; 2010, 111, 07-09; 176-178
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawnoorganizacyjne uwarunkowania bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas działania wojsk własnych i sojuszniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Pogorzelczyk, Jerzy.
Powiązania:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Stefana Czarnieckiego 2001, nr 1, s. 15-30
Data publikacji:
2001
Tematy:
Wojska własne działanie bezpieczeństwo publiczne Polska
Wojska sojusznicze działanie bezpieczeństwo publiczne Polska
Opis:
Streszcz.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Ocena in vitro grzybow z rodzaju Aspergillus i Penicillium na nowe leki przeciwgrzybicze
Autorzy:
Macura, A B
Pawlik, B.
Szczepko, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/841467.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
plesnie
Penicillium
dzialanie lekow
Aspergillus
leki przeciwgrzybicze
parazytologia
ocena
dzialanie przeciwgrzybicze
badania in vitro
grzybice
Opis:
Fifty four mould strains (32 Aspergillus and 22 Penicillium) isolated from clinical materials were tested using dilution method. Two test media were used: Yeast Nitrogen Base (YNB) and Czapek Dox (CD). The following drugs were tested: amorolfine, cyclopirox, itraconazole, and terbinafine. In the dilution method, the drugs were tested at four contrentrations: 0.1 mg/l, 1 mg/l, 10 mg/l, and 100 mg/l. No matter which medium and/or drug was used, terbinafine turned out to be most effective. The drug at a conceatration of 1 mg/l inhibited 88.9% of the strains in the CD medium. The MIC values in the YNB medium varied from 0,1 mg/l through 100 mg/1, however, 50% of the strains were inhibited at 1 mg/l or less. Itraconazole revealed a fairly good in vitro antifungal action, particularly in the CD medium: 77.8% of the strains were inhibited at 10 mg/l or less. Aspergillus fumigatus and Aspergillus flavus were most susceptible to itraconazole. The MIC values of cyclopirox amounted to 100 mg/l for all of the strains in the CD medium but not in the YNB where they varied from 1 mg/l to 100 mg/l. Amorolfine was the least effective drug. Most of the strains were inhibited at a concentration of at least 100 mg/l. The findings give evidence that the susceptibility of Aspergillus and Penicillium to the particular drugs is different, and that the results are influenced by the test medium.
Źródło:
Annals of Parasitology; 2000, 46, 1; 157-162
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efekty synergiczne i antagonistyczne między biosurfakantami z grupy soforolipidów i alkilopoliglikozydów o zróżnicowanej długości łańcucha alkilowego oraz ich wykorzystanie w projektowaniu środków myjących dla przemysłu spożywczego
Synergistic and antagonistic effects between biosurfactants from the group of soforolipids and alkylopolyglikosides of various alkyl chain lenghts and their use in the design of cleaning agents for the food industry
Autorzy:
Jędrzejczyk, Anna
Pełech, Robert
Janus, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2200420.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Chemiczne
Tematy:
biosurfaktanty
soforolipidy
alkilopoliglikozydy
działanie synergistyczne
działanie antagonistyczne
biosurfactants
sophorolipids
alkyl polyglycosides
synergistic effects
antagonistic effects
Opis:
The paper presents the results of testing the performance parameters of mixtures of biosurfactants from the group of sophorolipids and alkylpolyglycosides with different alkyl chain lengths. In order to determine the synergistic and antagonistic effects in two-component surfactant systems, research was carried out to determine the performance parameters determining their use in washing preparations, such as foam height (FH) and foam stability (FS) and wetting angle analysis (CA). The results are presented in tables 3, 4 and 5. Determination of the content of the active substance in the raw material samples was carried out using the method of refractometric determination of the refractive index. Both synergistic and antagonistic effects were found. On the basis of the obtained test results, the highest synergistic effect of performance parameters was obtained for the mixture of biosurfactants from the group of sophorolipids and the alkylpolyglycoside D-glucopyranose, oligomer, C10-16-alkylglycosides. In this case, the synergy occurred for all performance parameters FH (14%), FS (28%) and CA (46%). The synergistic effects were used to design a concentrated formulation of a cleaning agent in the food industry. The planned experiment method was used in order to obtain an optimal solution in terms of ensuring the appropriate level of cleaning efficiency. A twenty-two-point experiment plan was developed based on the Scheff model in order to optimize the composition in terms of obtaining the operational parameters of the mixture constituting the formulation's framework assumed in the optimization criteria. Optimization criteria were determined on the basis of studies of commercially available analogues. Thanks to the use of formulations of raw materials exhibiting synergistic effects in the design of the frame, the foam height and stability higher than those specified in the optimization criteria were obtained.
Źródło:
Wiadomości Chemiczne; 2023, 77, 3-4; 179--200
0043-5104
2300-0295
Pojawia się w:
Wiadomości Chemiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koordynacja – syntetyczna dyrektywa sprawnego działania systemów złożonych – wybrane aspekty
Autorzy:
Grzybowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/419709.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
sprawne działanie
koordynacja
dyrektywy sprawnego działania
Opis:
Koordynacja jest syntetyczną dyrektywą sprawnego działania. Artykuł przybliża zagadnienia dotyczące sprawnego działania systemów złożonych, jakimi są łańcuchy dostaw. Celem publikacji jest zestawienie wybranych aspektów z pola prakseologii z koncepcją koordynacji i integracji systemów złożonych, jakimi są łańcuchy dostaw. Celem tekstu jest nie tylko syntetyczne przedstawienie aspektów, lecz także osadzenie ich w szerszym kontekście teoretycznym. Artykuł przygotowano na podstawie literatury z badanego obszaru. Omówiono w nim łańcuch dostaw jako system z uwzględnieniem jego podstawowych form sprzężeń, przedstawiono działania łańcucha dostaw i jego sprawności, a także odwołano się do prakseologicznych aspektów dyrektywy sprawnego działania i wytycznych do niej w odniesieniu do koordynacji i integracji łańcuchów dostaw.
Źródło:
Nauki o Zarządzaniu; 2016, 3(28); 30-39
2080-6000
Pojawia się w:
Nauki o Zarządzaniu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie działania teratogennego drożdży paszowych
ISSLEDOWANIE TERATOGENNOGO WLIJANIJA KORMOWYKH DROZHZHEJJ
THE STUDY OF THE TERATOGENIC EFFECTS OF FODDER YEAST
Autorzy:
Urbanek-Karlowska, B.
Fonberg-Broczek, M.
Kwast, M.
Ludwicki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874069.pdf
Data publikacji:
1988
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
drozdze paszowe
dzialanie teratogenne
badania laboratoryjne
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1988, 39, 6
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Negocjowanie wartości w organizacji – rozważania teoretyczne oraz implikacje empiryczne
Autorzy:
Cichobłaziński, Leszek
Walczak-Duraj, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/26111502.pdf
Data publikacji:
2023-04-27
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
działanie komunikacyjne
negocjacje
wartości
zarządzanie konfliktem
Opis:
Prezentowany rozdział dotyczy jednego z trudniejszych przedmiotów negocjacji, jakim są wartości. Celem analizy będzie ukazanie negocjowania wartości z perspektywy koncepcji działania językowego Johna Searle’a. Pierwsza część opracowania poświęcona jest problematyce wartości tak z filozoficznego, jak i socjologicznego punktu widzenia. W drugiej części podjęto zagadnienie wartości jako przedmiotu negocjacji, w trzeciej przedstawiono problematykę działania językowego i komunikacyjnego. We wnioskach wskazano na empiryczne implikacje omawianej problematyki.
Źródło:
Uwarunkowania i dylematy funkcjonowania człowieka we współczesnej organizacji; 58-68
9788371939020
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda jako subiektywność czy subiektywność prawdy? Problem poznania w filozofii Duńczyka
Autorzy:
Krawerenda-Wajda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426643.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
prawda
przyswojenie
wiedza
działanie
wartości
Źródło:
Logos i Ethos; 2017, 44; 159-182
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miracle, Coincidence, and Supernatural Cause
Autorzy:
Corner, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431361.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
miracle
coincidence
supernatural cause
divine action
basic action
cud
koincydencja
przyczyna nadnaturalna
działanie Boga
proste działanie
Opis:
Some, or all, of the events that are usually taken to be miracles might be explained as falling under the scope of statistical laws, and thus be susceptible to natural explanation. Arguably, they would then be reduced to the status of mere coincidences. Is it reasonable (1) to consider such events as being caused by God, (2) to be divine interventions, or even (3) to consider them to be instances of divine agency at all? Finally, (4) would their status as miracles be undermined? In this paper I focus on the first three questions. I argue that it would not be reasonable to consider them as being caused by God; nevertheless, there is nothing standing in the way of our describing them as expressing divine agency or as divine interventions. In regard to (4), I offer considerations in favor of such events being accepted as miracles, but I do not attempt to give a decisive answer to this question here.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 2; 5-26
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pentan i jego izomery. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Pentane and its isomers
Autorzy:
Starek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137255.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
pentan
izopentan
neopentan
działanie drażniące
działanie narkotyczne
NDS
pentane
isopentane
neopentane
irritative effect
narcotic effect
MAC
Opis:
Pentan (PI) i jego izomery (izopentan i neopentan) są bezbarwnymi, lotnymi, łatwo palnymi cieczami, pochodnymi ropy naftowej. Stosowane są jako: czynniki spieniające do mas plastycznych, gazy pędne w kosmetykach aerozolowych, rozpuszczalniki w procesach ekstrakcji oraz surowce do syntezy organicznej. Narażenie na pentan i jego izomery może występować w przemyśle petrochemicznym i motoryzacyjnym, tworzyw sztucznych, kosmetycznym i chemicznym. Wielkość narażenia na te substancje, oceniana podczas pomiaru narażenia na pary benzyny, nie przekraczała wartości dopuszczalnej. W dostępnym piśmiennictwie nie ma danych na temat ostrych i przewlekłych zatruć PI u ludzi. Dane z doświadczeń przeprowadzonych na zwierzętach wskazują, że związki te są praktycznie nieszkodliwe. W warunkach narażenia jednorazowego wykazują działanie narkotyczne i drażniące przy stężeniach kilkuset tysięcy miligramów na metr sześcienny. W warunkach narażenia powtarzanego na pojedyncze pentany lub ich kombinacje również z alkanami C4 nie obserwowano układowego działania toksycznego, w tym także działania nefrotoksycznego. Nie wykazano mutagennego działania tych substancji w teście bakteryjnym. Ze względu na stosunkowo niski próg stężeń wybuchowych (około 41 000 mg/m3) nie przeprowadzono badań nad rakotwórczym działaniem i toksycznością rozrodu PI, wymagających wyższych poziomów narażenia. Proponuje się przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla pentanu, izopentanu i neopentanu na poziomie 3000 mg/m3. Wartość ta będzie chroniła pracowników przed drażniącym i narkotycznym działaniem związków. Obecnie nie ma merytorycznych podstaw do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) dla pentanu, izopentanu i neopentanu.
Pentane and its isomers (isopentane and neopentane, PI) are colorless, volatile, and inflamable liquids used as foaming and propellant agents, and also as organic solvents. The data on acute and chronic intoxications by these chemicals in humans have not been found in available literature. In laboratory animals PI are practically nontoxic. At high concentrations these chemicals exert irritative and narcotic effects. The maximum exposure limit (MAC) of 3000 mg/m3 for PI is recommended to protect against eye and respiratory tract irritation and depression of the central nervous system. There is no basis for a MAC-STEL value for these chemicals.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 2 (44); 163-174
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZASADY KONSERWACJI MURÓW CEGLANYCH I KAMIENNYCH DETALI ARCHITEKTONICZNYCH
PRINCIPLES OF THE CONSERVATION OF BRICK WALLS AND STONE ARCHITECTURAL DETAILS
Autorzy:
Domasłowski, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538269.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
konserwacja murów ceglanych
Karta Wenecka
trwałość murów ceglanych
zaprawy wapienne
detale kamienne
niszczenie murów
działanie kwasu na mury
działanie soli na mury
działanie czynników biologicznych na mury
działanie czynników mechanicznych na mury
Opis:
The article starts by discussing the departure of Polish conservators from the ascertainments of the Charter of Venice, a process favoured by competitions for conservation designs, the principles of accepting completed projects and other factors; subsequently, it considers problems associated with the conservation of historical brick walls and stone architectural detail. A brief presentation of the durability of walls and stones as well as those factors which damage them, together with an examination of fundamental conservation undertakings, such as the removal of stratification, desalination, reinforcement, filling gaps, and treatment with water repellents. The article focuses on the binding principles of conservation, drawing particular attention to the encountered irregularities.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2005, 1; 97-112
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krezol – mieszanina izomerów
Cresol - all isomers
Autorzy:
Starek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137742.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
izomery krezolu
działanie toksyczne
działanie żrące
NDS
cresol isomers
toxic effects
corrosive action
MAC (TWA)
Opis:
Krezol jest mieszaniną: o-, m- i p-krezolu o konsystencji ciekłej. Stosowany jest w preparatach dezynfekujących i konserwujących oraz jako półprodukt do syntezy organicznej. Narażenie zawodowe na krezole występuje w przemyśle koksochemicznym, naftowym, chemicznym, odlewniczym i in. Krezole wywierają toksyczne działanie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN), układ oddechowy, krew obwodową, skórę, błony śluzowe, wątrobę i nerki. Klasyfikuje się je jako substancje toksyczne i żrące. O ile ostre działanie toksyczne tych związków jest dobrze udokumentowane, o tyle dane co do ich działania w warunkach narażenia powtarzanego są bardzo nieliczne. Krezole mogą działać klastogennie oraz są promotorami procesu nowotworowego, a ponadto działają szkodliwie na rozrodczość w modelu wielopokoleniowym. Podstawą wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) krezoli były wyniki badań paszowych przeprowadzonych na myszach i szczurach w ramach NTP (National Toxicology Progrom). Na podstawie wartości LOAEL (wzrostu stężenia kwasów żółciowych i zmian histologicznych w błonie śluzowej nosa) oraz 5 współczynników niepewności, przyjęto za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) krezolu – mieszaniny izomerów stężenie równe 22 mg/m3 z oznakowaniem związku literami „Sk” (wchłanianie przez skórę) i „C” (działanie żrące). Nie ma podstaw merytorycznych do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) krezolu – mieszaniny izomerów.
Cresol is a liquid which consists of its three isomers, i.e. o-, m-, and p-cresol. It is used as a disinfecting and preserving agent and as an intermediate in organic synthesis. Occupational exposure to cresols may occur in coke plants, the petrochemical and chemical industry, foundry work and during other industrial activities. Cresols exert toxic effects on the central nervous system, respiratory system, peripheral blood, skin, mucous membranes, liver, and kidneys. These chemicals are classified as toxic and corrosive substances. Cresols demonstrate clastogenic and tumor promotion activity. They exert an adverse effect on reproduction in a multigeneration model. The MAC (TWA) value was calculated on the basis of LOAEL value (for an increase in the concentration of bile in bile and histological changes in nasdal mucosa) in rodents. A MAC (TWA) value at the level of 22 mg/m3 was proposed. Skin (“Sk”) and corrosive (“C”) notations are recommended.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 1 (51); 95-111
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena in vitro grzybów z rodzaju Aspergillus i Penicillium na nowe leki przeciwgrzybicze
THE SUSCEPTIBILITY OF ASPERGILLUS AND PENICILLIUM TO RECENT ANTIMYCOTICS
Autorzy:
Macura, A. B.
Pawlik, B.
Szczepko, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148531.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
plesnie
Penicillium
dzialanie lekow
Aspergillus
leki przeciwgrzybicze
parazytologia
ocena
dzialanie przeciwgrzybicze
badania in vitro
grzybice
Opis:
Fifty four mould strains (32 Aspergillus and 22 Penicillium) isolated from clinical materials were tested using dilution method. Two test media were used: Yeast Nitrogen Base (YNB) and Czapek Dox (CD). The following drugs were tested: amorolfine, cyclopirox, itraconazole, and terbinafine. In the dilution method, the drugs were tested at four contrentrations: 0.1 mg/l, 1 mg/l, 10 mg/l, and 100 mg/l. No matter which medium and/or drug was used, terbinafine turned out to be most effective. The drug at a conceatration of 1 mg/l inhibited 88.9% of the strains in the CD medium. The MIC values in the YNB medium varied from 0,1 mg/l through 100 mg/1, however, 50% of the strains were inhibited at 1 mg/l or less. Itraconazole revealed a fairly good in vitro antifungal action, particularly in the CD medium: 77.8% of the strains were inhibited at 10 mg/l or less. Aspergillus fumigatus and Aspergillus flavus were most susceptible to itraconazole. The MIC values of cyclopirox amounted to 100 mg/l for all of the strains in the CD medium but not in the YNB where they varied from 1 mg/l to 100 mg/l. Amorolfine was the least effective drug. Most of the strains were inhibited at a concentration of at least 100 mg/l. The findings give evidence that the susceptibility of Aspergillus and Penicillium to the particular drugs is different, and that the results are influenced by the test medium.
Źródło:
Wiadomości Parazytologiczne; 2000, 46, 1; 157-162
0043-5163
Pojawia się w:
Wiadomości Parazytologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosowanie wenlafaksyny w dawkach większych niż 225 mg na dobę. Bilans ryzyka i korzyści
The use of venlafaxine at doses higher than 225 mg/day. The balance of risks and benefits
Autorzy:
Święcicki, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944560.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
depression
noradrenergic effects
serotoninergic effects
treatment-resistant depression
venlafaxine
depresja
depresja lekooporna
działanie noradrenergiczne
działanie serotoninergiczne
wenlafaksyna
Opis:
The paper discusses the results of a study on the use of venlafaxine at doses higher than 225 mg/day. It seems that the use of such doses may be intentional, especially in patients with treatment-resistant depression. When used at doses of up to 225 mg/day, venlafaxine is a serotoninergic agent (an agent that inhibits the uptake of serotonin). When used at a dose higher than 225 mg/day, the drug has significant effects on the inhibition of noradrenalin reuptake. The fact that doses ranging between 225 and 300 mg/day increase serotonin reuptake is also significant. Although this effect is relatively small (estimated at about 5%), it may be clinically significant according to some authors. Thus, venlafaxine administered at high doses is more efficacious compared to both fluoxetine and the group of selective serotonin reuptake inhibitors (SSRI), when assessed as a whole group. In terms of efficacy, venlafaxine is also the least comparable to the agents from the group of tricyclic antidepressants. Venlafaxine is usually well tolerated even at high doses. Although unpleasant symptoms associated with the withdrawal of venlafaxine (dizziness, nausea, vomiting, general malaise) may be a problem, there is no sufficient evidence indicating that the prevalence and severity of these symptoms may be dose-dependent – this is rather an individual response.
W pracy omówiono wyniki badań dotyczących stosowania wenlafaksyny w dawkach przewyższających 225 mg/dobę. Wydaje się, że stosowanie takich dawek może być celowe zwłaszcza u pacjentów z depresją lekooporną. W dawkach do 225 mg/dobę wenlafaksyna jest lekiem o działaniu głównie serotoninergicznym (hamującym wychwyt zwrotny serotoniny). W dawce przewyższającej 225 mg/dobę lek wywiera istotne działanie na hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny. Nie bez znaczenia jest również fakt, że w przypadku dawek w zakresie 225–300 mg/dobę zwiększa się hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny. Choć efekt ten jest stosunkowo niewielki (oceniany na około 5%), to zdaniem części autorów może być klinicznie znaczący. Cechy te sprawiają, że wenlafaksyna w dużych dawkach jest lekiem skuteczniejszym niż leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) oceniane jako cała grupa, a także skuteczniejszym niż fluoksetyna. Pod względem skuteczności wenlafaksyna jest także lekiem najmniej porównywalnym z lekami z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Tolerancja wenlafaksyny nawet w dużych dawkach jest zazwyczaj zadowalająca. Problem mogą stanowić przykre objawy występujące podczas odstawiania wenlafaksyny (zawroty głowy, nudności, wymioty, ogólne złe samopoczucie), nie ma jednak dostatecznych dowodów wskazujących na to, że częstość występowania oraz stopień nasilenia tych objawów mogłyby zależeć od stosowanej dawki leku – jest to raczej reakcja indywidualna.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2014, 14, 3; 213-217
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek do analizy wartości poznawczej systemów logiki sprawczości
Contribution to the Cognitive Value of Systems of Logic of Agency
Autorzy:
Trypuz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013047.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sprawczość
działanie
Davidson
Belnap
STIT
agency
action
Opis:
In this article the two approaches towards representation of action, namely the Anselmian and Davidsonian ones, are described and compared. Especially the ontological commitment of the two approaches are brought to light. The central problem of the paper is the question of adequacy of these approaches to representation of actions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 257-276
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania działania cytotoksycznego membran chitozanowych przeznaczonych na opatrunki
Investigation of the cytotoxic activity of chitosan membranes to be used as dressing
Autorzy:
Modrzejewska, Z.
Paluch, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283927.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Polskie Towarzystwo Biominerałów
Tematy:
hydrożel
membrana
działanie cytotoksyczne
hydrogel
membrane
cytotoxicity
Opis:
W pracy przedstawiono badania dotyczące cytotoksycznego działania hydrożelowych membran chitozanowych wytwarzanych metodą inwersji faz. Hydrożelowe membrany stanowić mogą potencjalny materiał na opatrunki. Badania przeprowadzono na referencyjnej linii komórkowej, fibroblastach mysich 3T3/Balb. Membrany chitozanowe po 24, 48 i 72 h kontaktu, nie wykazują działania toksycznego. Plastyfikacja membran w glicerynie wpływa niekorzystnie przeżywalność komórek.
Investigations of cytotoxic activity of chitosan hydrogel membranes produced by the phase inversion method are presented in the paper. Hydrogel membranes can be used potentially as a dressing material. Experiments were carried out on a reference cell line, mouse fibroblasts Balb/C 3T3. Chitosan membranes after 24, 48 and 72 h exposure did not reveal any toxic activity. Plastification of the membranes in glycerin had a negative effect on cell survival.
Źródło:
Engineering of Biomaterials; 2011, 14, 103; 23-28
1429-7248
Pojawia się w:
Engineering of Biomaterials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza i ocena wadliwości łożysk w aspekcie II zasady termodynamiki
Autorzy:
Bzura, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073531.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa
Tematy:
działanie wału
współczynnik wadliwości łożysk
hipoteza badawcza
Opis:
W artykule przedstawiono autorską metodę sprawdzania wadliwości łożysk tocznych i ślizgowych podpierających wał napędzany trójfazowym silnikiem elektrycznym. Badania zostały przeprowadzone w aspekcie II zasady termodynamiki na podstawie analizy i oceny wyników badań laboratoryjnych wykonanych na stanowisku badawczym. Badania te wymagały zbudowania stanowiska umożliwiającego porównanie działania łożysk tocznych i ślizgowych przedmiotowego układu napędowego. Został przedstawiony algorytm, według którego wykonano badania empiryczne. Wykazano, że uzyskane wyniki badań potwierdziły przydatność zaproponowanej w tym artykule metody określania wartości wadliwości łożysk. Sformułowano także, w oparciu o analizę uzyskanych wyników, hipotezę badawczą, z której wynika, że zmiana podparć wału pośredniego, ze względu na rodzaj i liczbę łożysk, wpływa nadziałania wału. Hipoteza ta została zweryfikowana na podstawie testu Anova z uwzględnieniem statystyki Fishera LSD.
Źródło:
Journal of Polish CIMEEAC; 2019, 14, 1; 51--56
1231-3998
Pojawia się w:
Journal of Polish CIMEEAC
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reizm Tadeusza Kotarbińskiego a prakseologiczna koncepcja sprawstwa
Autorzy:
Zaręba, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705808.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
reizm
sprawstwo
działanie
prakseologia
Tadeusz Kotarbiński
Opis:
Celem artykułu jest konfrontacja teorii działania rozwijanej przez Tadeusza Kotarbińskiego na gruncie prakseologii ze stanowiskiem reizmu. Pierwsza część artykułu poświęcona jest charakterystyce reizmu z uwzględnieniem rozmaitych wersji tego stanowiska. Część druga zawiera prezentację zarysów koncepcji czynu prostego u Kotarbińskiego oraz próbę reistycznej interpretacji kluczowych dla tej koncepcji pojęć. Główna teza artykułu głosi, że kluczowym argumentem przeciwko stanowisku reizmu jest prakseologiczna koncepcja czynu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 559-575
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akrylan metylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Methyl acrylate
Autorzy:
Soćko, R.
Czerczak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138370.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
akrylan metylu
działanie drażniące
działanie uczulające
wartości normatywów higienicznych
methyl acrylate
irritation
sensitisation
exposure limit value
Opis:
Akrylan metylu jest bezbarwną, lotną cieczą o ostrym, gryzącym zapachu i powszechnym zastosowaniu w przemyśle chemicznym, włókienniczym, skórzanym, papierniczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Stosowany jest do produkcji tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych, gumy syntetycznej, klejów, farb i lakierów. Wykorzystywany jest do impregnacji włókien sztywnikowych, tkanin dekoracyjnych, wykładzin podłogowych i papieru. Akrylan metylu w warunkach przemysłowych wchłania się głównie przez układ oddechowy, ze względu na swoją lotność. W postaci ciekłej wchłania się przez nieuszkodzoną skórę w ilościach mogących spowodować zatrucia. W obowiązującym w Polsce wykazie niebezpiecznych substancji chemicznych akrylan metylu został zaklasyfikowany jako produkt wysoce łatwo palny, szkodliwy, drażniący i uczulający. Akrylan metylu działa drażniąco na oczy, błony śluzowe układu oddechowego i na skórę. U osób przewlekle narażonych stwierdzano również obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zmiany niektórych parametrów biochemicznych we krwi oraz sporadycznie występujące przypadki uszkodzeń wątroby i nerek, a także przewlekłe zapalenia skóry i uczulenia. W dostępnej literaturze nie ma danych dotyczących wpływu akrylanu metylu na rozrodczość zwierząt doświadczalnych. Nie ma również danych na temat jego działania embriotoksycznego i teratogennego. Na podstawie wyników uzyskanych z badań przeprowadzonych w warunkach in vitro na pro- i eukariotycznych organizmach wykazano, że akrylan metylu ma działanie mutagenne, klastogenne i genotoksyczne. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała akrylan metylu do grupy 3., czyli do związków niemożliwych do zaklasyfikowania jako rakotwórcze dla ludzi. Unia Europejska nie klasyfikuje akrylanu metylu pod względem działania rakotwórczego. Eksperci Amerykańskiej Konferencji Państwowych Higienistów Przemysłowych (ACGIH) zaklasyfikowali akrylan metylu do grupy A4, czyli do związków, które nie są klasyfikowane jako rakotwórcze dla ludzi. W celu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) akrylanu metylu uwzględniono wyniki z dwuletniego doświadczenia inhalacyjnego przeprowadzonego na szczurach obu płci. Wartość NDS akrylanu metylu wyliczona z wartości LOAEL równej 54 mg/m3 wynosi 14 mg/m3, natomiast zaproponowana wartość NDSCh wynosi 28 mg/m3. Ponieważ związek ten działa uczulająco, drażniąco i wchłania się przez skórę, proponujemy oznaczyć go odpowiednimi literami: „A”, „I” i „Sk”.
Methyl acrylate is a clear, colorless, volatile liquid with a persistent acrid odor. An odor threshold of 4.8 ppb has been reported. Methyl acrylate is used to make acrylic resins and as emulsion and solution polymers for surface coating textiles, paper, and leather. It is also used in the production of acrylic fibers, adhesives, and binders. Methyl acrylate has limited use as a fragrance and flavoring agent. It is used to produce medical and dental prostheses, contact lenses, and other specialty plastics such as latex coatings and floor and fabric finishes. The acute toxicity of methyl acrylate for laboratory animals is moderate by all routes of administration. The subcutaneous LD50 for rabbits is about 1300 mg/kg, and the oral LD50 for rats is about 300 mg/kg. The liquid and vapor phases of methyl acrylate are irritating to the eyes, the skin and mucous membranes. Prolonged worker inhalation exposure to methyl acrylate produced drowsiness, headache, and nausea. Limited data indicate the potential for methyl acrylate to produce skin sensitization. Also exposure to methyl acrylate affected blood pressure and respiration in animals at high concentrations, but there has not been any published evidence to support the existence of an acute intoxication syndrome in humans. Based on a 2-year inhalation study of animals we established 14 mg/m3 as the maximum exposure limit value for methyl acrylate. This value should minimize adverse lacrimation and irritation of the skin and respiratory tract. STEAL value of 28 mg/m3. Because methyl acrylate has been shown to penetrate the skin in amounts sufficient to induce systemic toxicity, the skin notation is considered appropriate. According to the irritant and sensitized effect of methyl acrylate we suggest an additional determination with letters I and A.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 2 (44); 29-49
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preliminary assessment of the anti-inflammatory and analgesic effects of methanol leaf extract of Cussonia barteri (Araliaceae) in rodents
Autorzy:
Igbe, Ighodaro
Edosuyi, Osaze
Okhuarobo, Agbonlahor
Pongri, Adarki
Maduako, Nkechi
Ehimen, Isaac
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048743.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
Tematy:
Cussonia barteri
methanol leaf extract
anti-inflammatory activity
analgesic activity
metanolowy wyciąg z liści
działanie przeciwzapalne
działanie przeciwbólowe
Opis:
Introduction: Potato (Solanum tuberosum L.) is an important vegetable crop in Syria. Potato tuber moth Cussonia barteri is a small tree that grows in the sub-Saharan part of Africa. Various parts of the plant are used for the treatment of a variety of ailments in ethno-medicine. Objective: To evaluate the anti-inflammatory and analgesic effect of the methanol leaf extract of Cussonia barteri. Material and methods: The leaves were air-dried, powdered and repeatedly extracted with methanol using a Soxhlet apparatus. The resulting methanol extract (100, 200 and 400 mg/kg) was evaluated for antiinflammatory activity using carrageenan-induced paw oedema, xylene-induced ear oedema and formalininduced arthritis tests. Analgesic effect was evaluated using acetic acid-induced mouse writhing, hot plate and tail flick tests. Results: All doses of the extract significantly (p<0.05) reduced carrageenan-induced paw oedema, however the 400 mg/kg dose gave a sustained effect. The extract significantly inhibited xylene induced ear oedema at all doses. There were no significant (p>0.05) reductions in paw swellings due to formalin. In the acetic acid induced writhing test, the extract significantly (p<0.05) decreased writhing at 400 mg/kg only. Reaction times were not significantly different from the control in the hot plate and tail flick tests. Conclusion: This study has shown that the methanol extract possesses acute anti-inflammatory and peripherally mediated analgesic effects.
Źródło:
Herba Polonica; 2019, 65, 3; 22-31
0018-0599
Pojawia się w:
Herba Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenie kryzysem i próby działań antykryzysowych w rolnictwie polskim
Threat of crisis and attempted anti-crisis measures in Polish agriculture
Autorzy:
Musial, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/867619.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Tematy:
dzialanie kryzysowe
kryzys
kryzys gospodarczy
Polska
rolnictwo
zagrozenia
Opis:
Na tle syntetycznego opisu skutków wielkiego kryzysu gospodarczego lat 30 w rolnictwie, odniesiono się do pierwszych symptomów nadchodzącego kryzysu. W odpowiedzi na recesywne tendencje w sektorze rolnym resort rolnictwa przygotowuje lub już podjął pierwsze działania antykryzysowe, w tym zwiększaj ące podaż pieniędzy na wieś i rolnictwo oraz służące wzmocnieniu możliwości aplikacji rolników o środki pomocowe. Także na szczeblu UE podejmowane są już przedsięwzięcia służące zapobieganiu nadchodzącemu kryzysowi, w tym chroniące rynki UE i wzmacniające popyt na żywność.
A synthetic outline of the results of great economic crisis of the I930s in agriculture served as a background for discussing the first symptoms of approaching recession. In answer to recessive tendencies in the agricultural sector, the ministry of agriculture is preparing or has already undertaken the first anti-crisis measures including the increase in money supply for rural areas and agriculture and aimed at enhancing potential farmer applications for assistance funds. Endeavours to prevent the approaching crisis, protective measures for the EU markets, increasing demand for food commodities and protecting agricultural subjects against production risk have been already started at the EU level. It may be expected than as the symptoms of the crisis the measures will be extended and financial means allocated for this aim will increase.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2009, 11, 2
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wybranych fenolokwasów na szczepy grzybów pleśniowych
The effect of selected phenolic acids strains of fungi
Autorzy:
Dec, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/228044.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
związki fenolowe
Aspergillus
działanie przeciwgrzybicze
phenolic compounds
antifungal
Opis:
Celem badań zaprezentowanych w artykule była ocena działania substancji fenolowych występujących powszechnie w roślinach na wybrane szczepy grzybów pleśniowych z punktu widzenia poznawczego oraz ewentualnego zastosowania w praktyce w przemyśle spożywczym. Materiałem badawczym były szczepy Aspergillusa, na których sprawdzano wpływ wybranych fenolokwasów.
The aim of this study was to evaluate the effect of phenolic substances commonly found in plants selected strains of fungi from the point of view of the cognitive and the possible practical application in the food industry. The research material were strains of Aspergillus, which tested the effect of some phenolic acids.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2016, 2; 80-82
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tetrahydrofuran. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Tetrahydrofuran
Autorzy:
Skowroń, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137923.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
tetrahydrofuran
narażenie zawodowe
działanie toksyczne
occupational exposure
toxicity
Opis:
Tetrahydrofuran (THF) jest cieczą o zapachu acetonu, otrzymywaną m.in. przez katalityczne uwodornienie bezwodnika malonowego lub furanu czy katalityczne odwodnienie 1,4-butandiolu. THF jest stosowany jako rozpuszczalnik olejów, tłuszczów, naturalnych i syntetycznych żywic oraz polimerów, głównie polichlorku winylu. Używany jest w produkcji lakierów, klejów, atramentów, farb, w syntezach paliw, witamin, hormonów, farmaceutyków, syntetycznych perfum, insektycydów i kaset magnetycznych. Jest związkiem pośrednim w syntezach chemicznych. Informacje, dotyczące toksyczności THF u ludzi, są fragmentaryczne. Zatruć ostrych u ludzi nie stwierdzono. W narażeniu inhalacyjnym THF o małych stężeniach powoduje bóle głowy oraz podrażnienia błon śluzowych nosa i gardła. Podrażnienie oczu obserwowano po narażeniu na THF o stężeniu około 15 000 mg/m3, a po narażeniu na THF o stężeniu około 75 000 mg/m3 obserwowano ogólne znieczulenie, czemu towarzyszył spadek ciśnienia krwi i przyśpieszenie oddechu. Długotrwałe narażenie na THF może powodować zapalenia skóry. THF w doświadczeniach na zwierzętach wykazuje umiarkowaną toksyczność. Wartość DL50 dla zwierząt po podaniu dożołądkowym waha się w granicach 1650 ÷ 6210 mg/kg. Wartość medialnego stężenia letalnego dla niemal wszystkich gatunków, narażanych przez 3 h lub krócej, wynosi powyżej 61 740 mg/m3 (21 000 ppm). Jednorazowe inhalacyjne, krótkotrwałe (do 3 h) narażenie szczurów na THF o stężeniu 290 ÷ 14 700 mg/m3 wywoływało zwykle niewielkie miejscowe podrażnienie skóry i błon śluzowych. THF o stężeniach 24 000 ÷ 191 000 mg/m3 powodował u szczurów ospałość, spowolnienie oddechu, sinicę, zmiany w wątrobie, nerkach oraz śledzionie i płucach. Po wielokrotnym narażeniu szczurów na THF o stężeniach 294 ÷ 590 mg/m3 stwierdzono tylko niewielkie działanie drażniące na błony śluzowe nosa i tchawicy. THF o stężeniach 1000 ÷ 2000 mg/m3 powodował spadek masy ciała szczurów, niewielkie zmiany histologiczne i zmniejszenie ciśnienia krwi. Narażenie szczurów 12 ÷ 18-tygodniowych na THF o stężeniu około 2900 mg/m3 wywoływało, oprócz działania drażniącego, także zmiany w wątrobie, uszkodzenie nabłonka tchawicy oraz wzrost aktywności acetylocholinoesterazy w mięśniach. Narażenie szczurów na THF o stężeniach 5880 ÷ 8800 mg/m3 powodowało m.in. spadek masy ciała, zaburzenia funkcji wątroby, niewielkie zmiany histologiczne, leukocytozę, zmniejszenie ciśnienia krwi oraz zmiany w płucach. THF o stężeniu 14 700 mg/m3, największym stężeniu, na który narażano szczury przez 12 ÷ 13 tygodni, powodował, oprócz obserwowanych wcześniej skutków – także ataksję, uszkodzenie funkcji wątroby i płuc. THF nie wykazywał działania mutagennego, a dane o możliwości wystąpienia aberracji chromosomowych są niekompletne i niepewne. THF może być embriotoksyczny u myszy. Dane toksykokinetyczne są bardzo skąpe. Wiadomo, że THF wchłania się szybko w drogach oddechowych. Po inhalacyjnym narażeniu szczurów stwierdzano THF w mózgu i tkance tłuszczowej. Informacje o metabolizmie THF in vitro wskazują na możliwość hydroksylacji przy udziale enzymów mikrosomalnych oraz rozszczepienia pierścienia THF. Półokres eliminacji THF u ludzi wynosił 30 min. W dostępnej literaturze nie znaleziono informacji o mechanizmie działania toksycznego THF. Autorzy proponują zmniejszenie obowiązującej w Polsce wartości NDS THF z 600 mg/m3 do 150 mg/m3, a wartości NDSCh – z 750 mg/m3 do 300 mg/m3. Podstawą do zmiany wartości NDS są wyniki badań inhalacyjnych na zwierzętach, w których obserwowano po narażeniu na THF o stężeniach około 600 mg/m3 podrażnienie błon śluzowych.
Tetrahydrofuran (THF) is a liquid smelling of acetone; it is obtained by catalytic hydrogenation of malonyl anhydride or furane and catalytic dehydratation of 1,4-butandiole. THF is used as a solvent of oils, fats, natural and synthetic resins and polymers, especially vinyl polychloride. It is used to produce varnishes, inks, paints and glues, in synthesis of fuels, vitamins, hormones, pharmaceuticals, synthetic perfumes, insecticides and magnetic cassettes. It is an intermediary compound in chemical syntheses. Data concerning THF toxicity are scarce. In inhalatory exposition THF in low concentrations causes headaches and irritation of oral and nasal mucosa. Eye irritation has been observed after exposure to THF in concentrations approximating 15 000 mg/m3. Concentration of approx. 75 000 mg/m3 causes general anesthesia, accompanied by lowering of blood pressure and tachypnea. Prolonged exposure to THF may result in dermatitis. Acute poisonings in humans have not been observed. In experiments performed on animals it shows medium toxicity. DL50 value for animals after intragastrical administration varies between 1650 and 6210 mg/kg. The value of medial lethal concentration (CL50) for almost all species exposed for 3 hours or shorter is above 61 740 mg/m3 (21 000 ppm). Single inhalatory exposure (up to 3 hours) of rats to THF at concentrations between 290 and 14 700 mg/m3 has usually resulted in slight, local irritation of the skin and mucose membranes. Increasing concentrations to 24 000 ÷ 191 000 mg/m3 caused somnolence, reduced respiratory rate, cyanosis, changes in the liver, kidneys, spleen and lungs. After repeated exposure of rats to THF at concentrations between 294 and 590 mg/m3, insignificant irritating effect on mucous membranes of trachea and nose were detected. Concentration of 1000 ÷ 2000 mg/m3 caused loss in the rats’ bodyweight, slight histological changes and lowering of blood pressure. Exposure lasting for 12 ÷ 18 weeks at concentrations approximating 2900 mg/m3, apart from an irritating effect, resulted in changes in the liver, damage of trachea epithelium and increase in the activity of acethylcholinesterase in the muscles. Exposing rats to THF at concentrations between 5880 and 8800 mg/m3 caused, among others, loss in bodyweight, impairment of the liver functions, slight histological changes and leucocytosis, lowered blood pressure, as well as changes in the lungs. The highest concentration of THF (14 700 mg/m3) to which rats were exposed for 12 ÷ 13 weeks, apart from the effects mentioned before, also caused ataxia, impairment of the liver and lungs. THF did not display a mutagenic effect, and data concerning the possibility of chromosomal aberrations are not certain and not complete. THF might be embryotoxic in mice. Toxicokinetic data are very scarce. It is known that THF is quickly absorbed in the respiratory tract. After inhalatory exposure of rats, THF was detected in the brain and fat tissue. Data concerning THF metabolism in vitro suggest the possibility of hydroxylation by means of microsomal enzymes and the possibility of splitting the THF ring. THF half-life in humans was 30 minutes. No data about the mechanism of THF toxicity were found in literature. The authors of this study suggest reducing the MAC value accepted in Poland from 600 mg/m3 to 150 mg/m3, and the MAC (STEL) value from 750 mg/m3 to 300 mg/m3. The changes are suggested on the basis of inhalatory experiments on animals, where THF caused irritation of mucous membranes at concentrations of approx. 600 mg/m3.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 1 (39); 117-145
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyjemność i działanie w performansie, performatyce i sztukach performatywnych
Autorzy:
Kawalec, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705228.pdf
Data publikacji:
2012-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
przyjemność
działanie
performans
performatyka
sztuki performatywne,osoba
Opis:
W popularnych współcześnie pojęciach performansu, performatyki i sztuk performatywnych akcentuje się ich aspekt widowiskowości. Przemilcza się natomiast fundamentalny ich wymiar - czynnościowy. Prezentowana wypowiedź skupia się na zagadnieniu działania jako wspólnej podstawy dla ujęcia wszystkich trzech, dość różnych zakresowo i treściowo pojęć. W tekście proponuje się perspektywę historyczną, pomijaną w obecnej estetyce, w celu wydobycia esencjalnych znaczeń przyjemności i działania, zintegrowanych z koncepcją osoby.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 349-362
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chlorodifluorometan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Chlorodifluorometan
Autorzy:
Rydzyński, K.
Gromadzińska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137635.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
Chlorodifluorometan
działanie toksyczne
toksykinetyka
chlorodifluoromethane
toxicity
toxicokinetics
Opis:
Chlorodifluorometan (freon 22, CF22) jest bezbarwnym, bezwonnym, niepalnym gazem. Stosowany jest jako czynnik chłodzący w urządzeniach i systemach chłodniczych (np. w lodówkach, chłodniach i klimatyzatorach). Chlorodifluorometan powstaje w reakcji chloroformu i fluorowodoru w obecności katalizatorów. Jest gazem o małej toksyczności zarówno przy ostrych, jak i przewlekłych narażeniach. Chlorodifluorometan o dużych stężeniach, powyżej 177 g/m3 (50 000 ppm), może powodować lekkie bóle i zawroty głowy oraz zadyszkę. CF22 nie wykazuje działania mutagennego, rakotwórczego ani teratogennego. W dużej liczbie prac wskazano na możliwość wystąpienia zaburzeń rytmu serca u ludzi w wyniku narażenia na CF22. Niemniej jednak przedstawione zależności między występowaniem arytmii a wielkością narażenia nie były jednoznaczne. Zespół Ekspertów zaproponował, podczas ustalania wartości NDS chlorodifluorometanu oprzeć się na wynikach przewlekłego inhalacyjnego badania na zwierzętach. U szczurów narażonych na CF22 o stężeniach 3,54 i 35,4 g/m3 5 h dziennie, 5 dni tygodniowo przez 118 tygodni (samice) i 131 tygodni (samce) nie stwierdzono żadnych skutków narażenia. Natomiast narażenie na związek o wyższym stężeniu 177 g/m3 spowodowało u samic istotny wzrost masy nerek, nadnerczy i przysadki. Według EPA stężenie 35,4 g/m3 chlorodifluorometanu przyjęto za wartość NOAEL działania układowego tego freonu. Proponuje się przyjąć wartość NDS CF22 na poziomie 3000 mg/m3. Wartość ta powinna jednocześnie zabezpieczyć pracowników przed potencjalnymi skutkami działania kardiotoksycznego. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości NDSCh chlorodifluorometanu.
Chlorodifluorometan (CF22) is a colorless, nonflammable gas with very low toxicity. FC22 is used as an aerosol Extremely high vapors concentrations (177 g/m3) may cause headache, nausea and shortness of breath. Some epidemiological reports have shown excess irregular heartbreakin exposed population.Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (35400 mg/m3) and appropriate uncertainty factors, a TLV has been calculated and proposed at 3000 mg/m3.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 1 (39); 19-35
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksylen – mieszanina izomerów
Xylene (all isomers)
Autorzy:
Ligocka, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137769.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
ksylen
działanie toksyczne
narażenie zawodowe
xylene
toxicity
Opis:
Nazwa ksylen obejmuje wszystkie izomery ksylenu: orto-, meta- i para-. Produkt techniczny zawiera mieszaninę izomerów ksylenu oraz zwykle również etylobenzen, a jej skład jest zmienny i zależy od sposobu jej otrzymywania. W mieszaninie najwięcej jest m-ksylenu (44 ÷ 70%), natomiast p-ksylen i o-ksylen występują w ilości po około 20%, a etylobenzen stanowi 6 ÷ 10%. Ksylen jest otrzymywany podczas katalitycznej rafinacji ropy naftowej, powstaje też jako produkt uboczny pirolizy cięższych frakcji benzyny. Najwięcej produkowanego ksylenu zużywa się do wzbogacania paliw (zawartość 10 ÷ 22%). Stosowany jest on też jako rozpuszczalnik farb, lakierów, klejów, powłok, żywic alkilowych, środków ochrony roślin (zawartość w preparatach 0,5 ÷ 99%), w syntezie organicznej oraz jako środek czyszczący i odtłuszczający. U ludzi narażanych na ksylen o dużym stężeniu występują głównie objawy działania na ośrodkowy układ nerwowy (zaburzenia równowagi, wydłużenie czasu reakcji prostej i zmniejszenie sprawności manualnych) oraz objawy działania drażniącego na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych. Nie ma danych na temat działania przewlekłego ksylenu oraz badań epidemiologicznych ludzi narażonych tylko na ksylen. W warunkach przemysłowych narażenie na ksylen występuje głównie drogą inhalacyjną. Retencja wszystkich izomerów ksylenu jest taka sama i wynosi około 60%, a 95% wchłoniętego ksylenu ulega przemianom metabolicznym, głównie do kwasów metylohipurowych, które są wydalane z moczem. Z powietrzem wydychanym wydala się 5% ksylenu w postaci niezmienionej. Na podstawie wyników badań toksyczności ostrej i przewlekłej ksylenu u zwierząt wykazano względnie małą toksyczność związku, który nie wykazuje działania mutagennego ani rakotwórczego. Za podstawę zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) ksylenu przyjęto wyniki badań u ludzi narażanych na ksylen w warunkach kontrolowanych. U ludzi narażanych na ksylen o stężeniu 435 mg/m3 obserwowano zmiany w funkcjach ośrodkowego układu nerwowego mierzone zaburzeniem czasu reakcji prostej i czasu reakcji z wyborem (LOAEL). Do obliczenia wartości NDS zastosowano współczynnik związany z różnicą wrażliwości osobniczej oraz współczynnik wynikający z zastosowania wartości LOAEL zamiast wartości NOAEL. Proponuje się przyjęcie stężenia 100 mg/m3 ksylenu za jego wartość NDS, co powinno zabezpieczyć pracowników przed możliwością wystąpienia szkodliwych skutków działania związku na ośrodkowy układ nerwowy. Proponuje się także oznakowanie substancji literami „Sk” ze względu na możliwość jej wchłaniania przez skórę oraz literą „I” ze względu na działanie drażniące ksylenu. Nie ustala się wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) ksylenu ze względu na to, że skutki jego działania drażniącego występują po narażeniu na związek o znacznie większych stężeniach niż wynika to z wyliczeń, w których uwzględniono wartości RD50. Proponuje się przyjąć wartość dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) równą 1,4 g kwasów metylohipurowych/g kreatyniny lub litr moczu o średniej gęstości 1,024.
Xylene occurs in three isomeric forms: ortho, meta, and para. Commercial xylene is a mixture of the three isomers with m-xylene usually the principal component. There is no difference in the toxicity of the individual isomers. Liquid xylene is absorbed through intact human skin. However inhalation is the main way of occupational exposure to xylene. The available data do not provide evidence for the carcinogenicity of xylenes in humans. In experiment on mice RD50 for xylenes was about 10 000 mg/m3. In human volunteers exposed 4 h to 435 mg/m3 xylene impairment of performance on tests of memory and reaction time was observed (LOAEL). According to the above, the MAC-STEL of 100 mg/m3 and the skin (Sk) and irritation (I) notation is recommended. The measurement of total methylhippuric acids in urine collected at the end of shift is recommended. The BEI value is 1.4 g/g creatinine or 1 l of urine of density 1.024g/cm3.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 4 (54); 139-165
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies