Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "drewniana architektura" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-93 z 93
    Tytuł:
    Drewniana architektura regionalna na Podkarpaciu. Przykład wsi Lubatowa
    Autorzy:
    Gransicki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395576.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    drewniana architektura regionalna
    wieś Lubatowa
    Beskid Niski
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2018, 7; 43-48
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bieszczadzki skansen cerkiewny
    SKANSEN D’ÉGLISES ORTHODOXES DANS LA RÉGION DES BIESZCZADY
    Autorzy:
    Brykowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535910.pdf
    Data publikacji:
    1969
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    skansen cerkiewny
    drewniana architektura zabytkowa
    Smolnik
    skansen w rozproszeniu
    Opis:
    Un intéressant ensemble historique de l ’architecture orthodoxe en bois, composé de 350 objectifs s ’est conservé en Pologne. Il est situé le long de la frontière polonaise à l’est et au sud-est. Le plus grand nombre d ’églises orthodoxes est localisé su r le te rrito ire de la voïvodie de Rzeszów (env. 250). La p lupa rt des objectifs ce sont des anciennes églises greco-catholiques, qui, après 1947, ont été affectées au Trésor de l ’Etat. Leur utilisation actuelle est diverse. Une g ran de partie des objectifs est affectée au culte, d ’autres sont exploités comme magasins, par contre un certain nombre ne possède ju sq u ’à présent aucun usager. Le skansen d ’églises orthodoxes projeté, qui a obtenu en 1966 l ’approbation du Groupe Consultatif pour les Questions des Parcs ethnographiques et de la Construction en bois, agissant près la Direction des Musées et de la Protection des Monuments, doit réaliser Tune des formes de la sauvegarde de ces monuments. Le p ro je t prévoit la construction du skansen en contrefo rt des Bieszczady su r le te rra in de l ’ancien village Smolnik, n ’ex istan t plus au jo u rd ’hui (district de Ustrzyca, voïvodie de Rzeszów). Selon les principes initiaux, le skansen deva it comprendre 25 à 30 églises orthodoxes. Dernièrement, ce nombre a é té limité à 14 monuments et le coût de cette entreprise se chiffre à plus de 20 millions de zlotys. Après l ’analyse critique des principes préliminaires du projet du fu tu r skansen {élaborés au Musée de Łańcut), à p a rtir du choix de l ’emplacement même, de l’aménagement fu tu r du terrain, et ensuite des questions organisationnelles et juridiques, financières ainsi que des problèmes didactiques et de présentation, la contreproposition suivante a été avancée. Au lieu du p ro je t d’un skansen d’églises orthodoxes à carac tère traditionnel, localisé dans un endroit, sur un te rra in fermé strictement délimité, un skansen homogène (objectifs sacraux), et de ce fa it présen tan t une exposition assez monotone et même ennuyeuse pour le visiteur — créer un skansen „en dispersion”. Il se composerait de nombreux musées individuels, éloignés l ’un de l ’au tre de quelques kilomètres (voir la carte). Il serait formé d’objectifs existant jusqu’à présent dans la région (cercles noirs) ainsi que des objectifs transférés dans les localités, où se trouvaient jadis des églises orthodoxes (cercles blancs), à Remplacement desquelles existent des terrains libres, p a rfa ite ment harmonisés avec le paysage. Avec le temps, le skansen p o u rra it étendre sa protection su r les autres églises, utilisées su rto u t comme objectifs de culte (cercles blanc-noir). De cette manière, le long de la voie touristique dite „Obwodnica Bieszczadzka”, serait créée une chaîne de skansens d ’églises orthodoxes, experimentation à l ’échelle inte rnationa le dans le domaine des musées en plein air.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1969, 2; 134-143
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Małopolska architektura drewniana w grafice artystycznej Dwudziestolecia (1918-1939)
    Wooden Architecture of Małopolska in the Graphic Arts of the Years 1918-1939
    Autorzy:
    Maksymiuk, Michał
    Marcinek, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535983.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Małopolska
    architektura drewniana
    grafika
    Opis:
    Dominating the landscape of Małopolska over centuries, the wooden architecture was not deemed to be interesting for many years, although it was an indispensable element of the cultural landscape of the region. As late as in the 19th century, artists going out and searching for picturesque background for genre scenes noticed whitewash houses, round domes of orthodox churches and towers of Roman Catholic churches. Works discussing the topic of wooden architecture in the years 1918-1939 may be divided into two groups – works aiming at possibly close presentation of the reality and those where wooden architecture has been treated as a cultural framework for e.g. scenes presenting folk customs, but without any attempt to make buildings more individual. Wooden architecture had a strong influence on the works of Jan Kanty Gumowski, Józef Pieniążek, Janina Nowotnowa. Formally processed, it is present in the works of Józef Kluska-Stawowski, Tadeusz Kulisiewicz, Bogna Krasnodębska-Gardowska and others. More unrealistic, almost as an ideogram, it has been used in works of a wide range of artists whose master was Władysław Skoczylas. The topic of folk customs, and, as a consequence, of wooden architecture, was often used in the works of Stanisław Ostoja-Chrostowski, Jan Wojnarski or Edmund Bartłomiejczyk. Artists were most interested in Podhale, submontane areas and wooden architecture of the region, but other regions of Małopolska also had their admirers. In the interwar period, graphics lost their former documentary significance, but it does not mean that monument experts should loss their interested in them. It often presents a world which does not exist. It is also a proof of the interest in wooden architecture, its sophisticated and, at the same time, archaic form.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2013, 1-4; 309-323
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabytkowa architektura drewniana jako element zachowania walorów historycznych miast na Podlasiu
    Historic wooden architecture as an element of preserving the values of historical towns in Podlasie
    Autorzy:
    Owerczuk, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390667.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    zabytek
    architektura drewniana
    miejska architektura drewniana
    monument
    wooden architecture
    urban wooden architecture
    Opis:
    Miasta ulegają ciągłym przeobrażeniom. Nowy kształt urbanistyczny i nowa zabudowa wkraczają do dzielnic historycznych miast. Zachowana zabytkowa architektura przeważnie nie zawiera spektakularnych obiektów. Natomiast jako całość jest cennym świadkiem epoki. W miasteczkach nierzadko ważną rolę odgrywa zabudowa drewniana, chociaż przeważnie zachowana w szczątkowym stanie. Na Podlasiu duże nasycenie zabudową drewnianą było charakterystyczne dla małych miast. Jednym z nich jest Bielsk Podlaski. Na jego przykładzie zostanie omówiony problem zmiany dawnego charakteru miasta, którego ważnym elementem była architektura drewniana.
    Cities are constantly changing. The new urban shape and new buildings are entering the districts of historical towns. The preserved historic architecture usually does not contain spectacular objects. However, as a whole, he is a valuable witness of the era. In towns, wooden buildings often play an important role. Often preserved in residual condition. In Podlasie, high saturation with wooden buildings was characteristic of small towns. One of them is Bielsk Podlaski. His example will discuss the problem of changing the old character of the town. Its important element was wooden architecture.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 1; 49-54
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stara i nowa drewniana zagroda w Rzeszowie
    Old and new wooden farm in Rzeszow
    Autorzy:
    Patoczka, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107180.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    drewniana architektura
    tradycja
    adaptacja
    kreacja
    wooden architecture
    tradition
    adaptation
    Rzeszow
    creation
    Opis:
    We współczesnych, wielkich miastach, a do takich zaliczyć możemy Rzeszów, kształtowanie i  ochrona drewnianej, tradycyjnej architektury staje się coraz trudniejsza. Zachowane jeszcze śladowo stare zagrody i  pojedyncze budynki, z  reguły położone na obrzeżach, na terenach dawnych wsi i jurydyk, są adaptowane do nowych standardów. Przebudowy i  rozbudowy polegają na całkowitej zmianie formy zewnętrznej i struktury wnętrz obiektu. Istnieje jednak wiele możliwości nawiązania do drewnianego wątku architektury i zdobnictwa ludowego w  nowoczesnych domach. Stąd próba opisania i  narysowania tego co stanowi dziś realny zakres zastosowań detali drewnianych w zdobieniu nowych domów . Wznoszone na małych, miejskich działkach, przy osiedlowych uliczkach, mogą być otoczone ogródkami kwiatowo – warzywnymi i drzewami sadowymi. Przekonanie o takim właśnie kierunku działania nie jest jednak powszechne, a przeważa pogląd o nowobogackim, wielkomiejskim, post modernistycznym i uniwersalnym budowaniu i urządzaniu działek.
    Within the borders of Rzeszów some traditional homesteads are still visible. Wooden architecture should be protected or adapted for the preservation of local history and traditions. Many examples indicate ugly and non-functional remodeling of such buildings. Therefore, we must indicate the possibility of linking “old and new” in order to preserve the beauty of form, richness of content and usability of new houses which are built on small, internal plots.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2015, 1; 35-48
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona zabytków w Rumunii
    THE PRESERVATION OF HISTORICAL MONUMENTS IN ROUMANIA
    Autorzy:
    Brykowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/537143.pdf
    Data publikacji:
    1972
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    ochrona zabytków w Rumunii
    Komisja Zabytków Historycznych
    konserwatorstwo rumuńskie
    drewniana architektura cerkiewna Rumunii
    Opis:
    The article presents some aspects connected with organisation of preservation of historical monuments in Roumania. The preservation work is strictly separated from museum work. The highest and also the only preserving authority, called under the new post-war act of 1960, is the Direction of Historical Monuments; whereas museum work is subordinate to the Ministry of Culture and Art. Activities, such as studying and designing of preservation work as well as survey and supervision, are concentrated in the Direction of Historical Monuments. Moreover The Commitee for Culture and The Building Commitee of each district are concerned with the problems of historical monuments. Quite a boom may be observed now in the way of restoration, because of recent including of those problems into the sphere of touristics development programme. Hence most objects being restored at the moment lie in Bukovina, in Central Transylvania, in Bucureçti and its proximity, as well as in Dobruja. The preservation of historical monuments enjoys in Roumania the status of cultural, national, almost patriotic action, although it finally yields a return. „Green light for preservation problems” and the state is consequently financing that undertaking. Some methods and final effects of preservating certain buildings may be objectionable, but the grand style in which the works are conducted rends one absolutely jealous. The reconstruction of the old dwellingshopping center in Bucureçti sets a good example, as well as the building of Vlach Skansen in Curtiçoara, Oltenia.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1972, 2; 108-116
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienia związane z fundacją drewnianego kościoła w Haczowie w kontekście najnowszych ustaleń chronologicznych
    Issues Related to the Founder of the Wooden Church in Haczów in the Context of the Latest Chronological Findings
    Autorzy:
    Łopatkiewicz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1376011.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
    Tematy:
    Haczów
    drewniana architektura sakralna
    gotyckie malowidła ścienne
    Haczow
    wooden sacral architecture
    gothic wall paintings
    Opis:
    Celem artykułu była prezentacja wyników badań Autora nad problematyką fundacji kościoław Haczowie, jednego z najważniejszych zabytków sakralnej architektury drewnianej w kraju.Badania dendrochronologiczne dowodzą, iż świątynia została zbudowana około 1459 roku.Kościół w Haczowie jest zatem jednym najstarszych i najlepiej zachowanych zabytków drewnianejarchitektury sakralnej na ziemiach polskich. Autor przypuszcza, iż fundatorem kościołamógł być sam Kazimierz Jagiellończyk, zaś ważną rolę w fundacji, przede wszystkim jednakorganizacji samej akcji budowlanej, odegrali: ówczesny sołtys wsi Mikołaj Lemkircz – ławniksądu wyższego prawa niemieckiego w Sanoku oraz Mikołaj Klukwicz – mieszczanin i rajcakrośnieński – właściciel wsi Haczów. Przypuszczalny udział w fundacji rajcy krośnieńskiegoMikołaja Klukwicza wskazuje na Krosno, jako najbliższy i największy ośrodek miejski,z którego pochodzić mogli rzemieślnicy prowadzący prace ciesielskie.Odrębnym zagadnieniem jest osoba fundatora malowideł w tym kościele, powstałych (jakwiemy) w roku 1494. Zdaniem autora ich fundatorem był mieszkający w Haczowie szlachcicStanisław Jeżowski – przewodniczący sądu wyższego prawa niemieckiego w Sanoku W roku1494 (a więc roku fundacji malowideł), Jeżowski pożycza od Mikołaja Juriowskiego 600 złw złocie pod zastaw sołectwa (wsi) w Haczowie. Dług mógł mieć bezpośredni związek z fundacjąmalowideł w kościele w Haczowie. Za ufundowaniem przez niego tychże malowidełprzemawia również dwukrotna obecność przedstawień św. Stanisława (patrona fundatora)w dekoracji malarskiej prezbiterium kościoła.
    The aim of this article is the presentation of the Author’s research results concerning the issue of the founder of the wooden church in Haczów, one of the most important sacral architecture monuments in Poland. Dendrochronological studies prove that the sanctuary was built around 1459. The church in Haczów is most definitely one of the oldest, and best preserved monuments of wooden sacral architecture on the Polish lands. The Author assumes that the founder of the church most likely was Casimir Jagiellon. However, other important roles in the building of the church, were played by then village administrator, Mikołaj Lemkircz, a juror of the Higher Court of German Law at the Castle in Sanok and Mikołaj Klukwicz, townsman and town councillor from Krosno, as well as owner of Haczów village. Presumable contribution to the foundation made by Mikołaj Klukwicz (Krosno councillor) points to Krosno as the nearest and the largest municipal centre from which some of the craftsmen performing carpentry work could have come. A separate issue is the person who was the founder of the paintings in the aforementioned church. The paintings were created (as we know) in 1494. According to the Author, their founder was Stanisław Jeżowski living in Haczów, a noblem and the leader of High German Court in Sanok. In 1494, the year of the painting foundation, Jeżowski borrowed 600 zloty in gold from Mikołaj Juriowski by way of pledge on the Haczów village. This debt may have been directly related to the foundation of the paintings in the Haczów wooden church. Another reason to believe that he founded these paintings is the double presence of the depictions of St. Stanislaus (the founder’s patron saint) in the painting decoration of the church presbytery.
    Źródło:
    Studia Pigoniana; 2020, 3, 3; 187-204
    2657-3261
    Pojawia się w:
    Studia Pigoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odkrycie najstarszej datowanej drewnianej cerkwi w Ukrainie
    Finding of the oldest dated wooden church in Ukraine
    Autorzy:
    Slobodian, Vasyl
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536838.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura cerkiewna
    cerkiew
    architektura drewniana
    Stara Skwarzawa
    Ukraina
    Opis:
    The article presents the circumstances of finding the oldest wooden tserkva in Ukraine, in the village Stara Skvaryava near Zhovkva. The finding was made on the occasion of creating documentation of the renovation of that disused church. The oldest references to the village Skvaryava come from 1515, and to the church itself – from 1578. The subsequent broader information regarding the church appeared in the 18th century protocols of parish visitation. The protocols contain also information about moving the church from Glinsk to Stara Skvaryava in 1715. That building is identified as a wooden single domed eastern type church from the 16th century on the basis of an analysis of sources. Along with the church, an iconostasis with icons from various periods was moved to Stara Skvaryava. Its oldest part was probably made by the masters from Przemyśl in the 16th century, and the other parts in the 17th and 19th century. The protocol of a Dean’s visitation of 1792 informs that the church was restored at the end of the 18th century. From 1947 to 1989 the church was closed. Opened in the early 1990s, it was used until completion of construction of a new brick church in 1995. The monument, abandoned since then, needed an urgent renovation. According to some sources, the currently existing wooden church was built in 1820. However, the earlier origin of the church can be confirmed by the window openings typical of the beginning of the 18th century. The discovery in 2008 of the inscriptions on the wall of the nave: „АФИ” and „ѿ АѰ Сей цркви С лѣтъ без осми”, allows unambiguously to date the church at 1508 and confirms the information of its moving from Glińsk. The celebrations of the quincentenary of the church on Michaelmas in 2008 became a true feast for all inhabitants and unified them in the pursuit of preservation and restoration of the original look of the church. In spring 2009 renovation works began and were continued in the next years when financial resources were available. Taking into consideration a unique character of the church and its original equipment, as well as the fact that this is the oldest Ukrainian wooden eastern type church with a known date of construction, it is necessary to aim at listing it in the National Register of Cultural Heritage of Ukraine.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 75-87
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziedzictwo drewnianej architektury w Polsce
    Heritage of wooden architecture in Poland
    Autorzy:
    Szałygin, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538495.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura drewniana
    budownictwo drewniane
    ochrona zabytków
    dziedzictwo
    Opis:
    Temples occupy a special place in the history of wooden architecture in Poland. Wooden manor houses are an inherent feature of our landscape, too. Wood was also used in the construction of public utility buildings, mostly taverns and village inns, often featuring interregional style characteristics. There is also a great variety of wooden structures used for industrial and craft purposes in rural areas. Other examples of wooden architecture can be found in built-up areas of small towns, typologically corresponding to the requirements of the historical delineation of land parcels, as well as in summer resorts and spas dating back from the turn of the 19th century. Wooden buildings and structures are of course the most abundant in the country. Buildings made of timber were prevalent in rural areas until the late fifties of the 20th century. Since early sixties, however, the number of wooden buildings has been decreasing steadily, which is mostly attributable to devastation and to a lesser extent to modernization trends. As a result, the traditional timber construction industry has completely disappeared in many regions of Poland. The small percentage that has survived serves as a proof of its architectural value, constituting a one-of-a-kind wooden architecture heritage on a European and even on a global scale. In fact, the most important Polish contribution to the history and evolution of global architecture is associated with wooden architecture. Preservation of historical monuments and sites in Poland has been approached with concern for centuries and has a long history and tradition. Since the second half of the 19th century, preservation of memorabilia and objects from the past, which provide historical insights into the previous epochs and events, has been regarded as a moral obligation, in accordance with the principle that the most important values should be passed down not only within the family, but also as items of national heritage. The preservation and care of historical monuments was regulated by legislative means soon after Poland regained its independence in order to ensure legal protection for specific objects of national heritage. Public administration bodies were also established to perform tasks associated with the preservation of historical sites and buildings. Due to the huge scale of destruction after the Second World War, preservation of historical monuments was practically reduced to conservation (reconstruction) activities in several chosen urban centres. The interest of the then decision makers did not extent to historical buildings and sites in most cities and villages – especially those in the so-called recovered territories or those representing manor architecture formerly belonging to “class enemies”, industrial architecture, parks, gardens and cemeteries. Wooden buildings and structures were at the highest risk of being destroyed. The transition from conservation interventions to conservation planning is said to have taken place in the mid-fifties of the 20th century. Unfortunately, preservation of historical monuments, including wooden buildings of historical value, was underfunded. Most appropriations were allocated for the most precious and unique buildings and structures. The number of wooden buildings of historical value which have been destroyed or fallen into disrepair since the war is very large. The two existing pieces of legislation: the Act on the protection of cultural heritage assets and the Act on the protection and care of historical monuments and sites have not been effective in preventing their disappearance from our landscape. The protection of the remnants of wooden architecture in our cultural landscape should be given more focus in today’s conservation activities (mostly in situ measures) to preserve the largest possible number of wooden structures in their original state, because it is this authenticity that makes them so precious. To this end, the local carpentry culture and the local wooden construction traditions must be revived if wooden structures of historical value are to be restored in a professional way by properly qualified carpenters and contractors. Conservation plans should take advantage of the revival of interest in wood as a construction material in the last two decades. More and more houses are being designed with wood as the principal construction material or one of construction materials, drawing on the tradition of century-old regional forms and restoring harmony and visual balance of our landscape. This means that the heritage of Polish wooden architecture will be continued in a new dimension and in a new space, revealing the beauty and plasticity of this material and its technical potential, often not fully appreciated or known.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2013, 1-4; 281-298
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów ochrony drewnianej architektury kościelnej w Polsce. (Karty z działalności TOnZP w latach 1907-1914)*
    STUDIES IN THE HISTORY OF THE PROTECTION OF WOODEN MONUMENTS OF SACRAL ARCHITECTURE IN POLAND (PROCEEDINGS OF THE SOCIETY FOR PROTECTION OF THE MONUMENTS OF THE PAST 1907—1914)
    Autorzy:
    Brykowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536276.pdf
    Data publikacji:
    1977
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości
    architektura drewniana
    ochrona architektury drewnianej
    drewniana architektura sakralna
    kościół drewniany w Białyninie
    kościół w Brzeźnicy Starej
    kościół w Olbierzowicach
    kościół w Zborówku
    Opis:
    The Society for Protection o f the Monuments of the Past was formed in Warsaw, June 28, 1906. At that time when Poland was partitioned — and, thus, deprived of her statehood and its bodies — the Society exercised not only a social function but also that of a national and formal conservation service. At the early stage of its activities the Society managed already to cover with the latter the whole o f the Russian sector o f partitioned Poland. The proceedings involved were oriented on protection and conservation of the monuments o f wooden sacral architecture and laic building as well. A telling illustration of that trend was the exhibition of the monuments o f Polish architecture, mainly the wooden one, organized in 1915. The author deals with four old wooden churches, whose documentation is to be found in the Society’s archives. In 1907 energetic steps were taken up by the Society in order to prevent demolition of the three-aisled basilica at Białynin, dating from 1521. Those endeavours were not, however, crowned with success and that has remained of that historical monuments is but a portal o f sacristy — a rare instance of architectonic wooden relief. The second wooden church — at Brzeźnica Stara, early 16th century, burnt during the hostilities in 1939 but is known to us due the photographs taken, and the descriptions and drawings made, by the members o f the Society in 1908. A similar documentation pertains to the non-extant church at Olbierzowice (1468). Now what owes its survival to the Society is the parish church at Zborówek (1459), the oldest of the dated wooden churches in Poland. It was the Society’s members that effectively opposed, in 1913, the project o f its demolition. The author states in conclusion that irrespective o f the failure of some of the preventive measures taken up by the Society, its activities in the sphere of surveying and documentation have resulted in collection of an extremely valuable material which has saved many a historical monument from sinking into oblivion.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1977, 3-4; 117-128
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomiar, inwentaryzacja i diagnostyka drewnianej architektury wernakularnej - wybrane zagadnienia zastosowania technologii skanowania naziemnego
    Measurement, inventory and diagnostics of wooden vernacular architecture - selected issues the use of terrestrial scanning technology
    Autorzy:
    Zapłata, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/391017.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    drewniana architektura wernakularna
    metody nieinwazyjne
    skanowanie
    inwentaryzacja
    analiza
    wooden vernacular architecture
    non-invasive methods
    scanning
    inventory
    analysis
    Opis:
    Ochrona, konserwacja i utrzymanie zabytkowej architektury drewnianej wymaga szeregu działań, pośród których znaczącą role odgrywają zagadnienia pomiaru i diagnostyki obiektów. Współczesne technologie, w tym pojawiające się narzędzia fotogrametryczne - skanujące, oferują nowe rozwiązania w tym zakresie, stanowiąc zarazem potencjał, który warto wykorzystać w działaniach na rzecz drewnianej architektury wernakularnej. Celem artykułu jest omówienie podstawowych zagadnień związanych z zastosowaniem technologii skanowania, zwłaszcza skanowania laserowego, w pomiarze, inwentaryzacji i diagnostyce drewnianej architektury wernakularnej. Problematyka jest prezentowana na wybranych przykładach obiektów zabytkowych, celem zilustrowania i przedyskutowania zagadnień metodycznych, z ukierunkowaniem na wskazanie potencjalnych rozwiązań inwentaryzacyjno-analitycznych. Artykuł skupia się wokół następujących zagadnień: (1) skanowanie zabytkowej architektury drewnianej jako element procesów digitalizacyjnych (mikroskopia 3D, ramiona skanujące, skanowanie strukturalne, skanowanie geodezyjne); (2) wyzwania i problemy; (3) zalecenia i wskazania w zakresie działań inwentaryzacyjnych z zastosowaniem nowoczesnych technologii pomiarowych. W końcowej części artykułu prezentowane są wnioski oraz postulaty badawcze na przyszłość w zakresie stosowania technik skanowania w odniesieniu do zabytkowej architektury drewnianej.
    The article aims is to discuss basic issues related to the use of scanning technology, especially laser scanning in the measurement, inventory and diagnostics of wooden vernacular architecture. The article focuses on the following issues: (1) scan of the historic wooden architecture as part of the process of digitization (3D microscopy, scanning arms, structural scan, terrestrial laser scanning ); (2) the challenges and problems; (3) recommendations and guidance in inventory operations using modern measurement technologies.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 4; 165-181
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy drewnianej architektury sakralnej na Lubelszczyźnie z okresu dwudziestolecia międzywojennego
    Problems of Wooden Sacred Architecture in the Lublin Region Coming from the Period Between Two World Wars
    Autorzy:
    Błotnicka-Mazur, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887741.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dwudziestolecie międzywojenne
    drewniana architektura sakralna
    Bohdan Kelles-Krauze
    Tadeusz Witkowski
    Franciszek Kopkowicz
    interwar period
    wooden sacred architecture
    Opis:
    Architektura drewniana od kilku stuleci jest nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu. Szczególną rolę odgrywają w nim kościoły, które powoli znikają z architektonicznego pejzażu. Budowle powstałe w okresie dwudziestolecia międzywojennego stanowią odrębną grupę. Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości pojawił się problem wyboru odpowiedniej formy architektonicznej dla nowych świątyń. Zastosowana konstrukcja, układy planistyczne i rozwiązania przestrzenne w połączeniu z preferencjami inwestorów zadecydowały o dominacji tradycyjnych form architektonicznych, odwołujących się do nurtu „swojskiego” i stylów historycznych. Poszukiwania „swojskości”, rozumianej jako nawiązywanie do wzorów przeszłości, przebiegały od popularnego pod koniec XIX wieku stylu zakopiańskiego po typ kościoła charakterystyczny dla ziem górskich, z dominującą wieżą na fasadzie. Przegląd form przedwojennych kościołów drewnianych Lubelszczyzny pozwala uznać je za typowe na tle drewnianej architektury sakralnej, powstającej w omawianym okresie na terenie całego kraju. Na Lubelszczyźnie powstało około czterdziestu drewnianych kościołów, z których blisko połowa już nie istnieje lub przestała pełnić swoją pierwotną funkcję. Do najciekawszych realizacji należą projekty wykonane przez dyplomowanych architektów, związanych z administracją państwową. Bohdan Kelles-Krauze był autorem trzech kościołów drewnianych na Lubelszczyźnie: w Leszkowicach, Kłodnicy Dolnej i Olbięcinie. Tadeusz Witkowski zaprojektował kościół dla dzielnicy Dziesiąta w Lublinie, przeniesiony do Pilaszkowic w latach 80. XX wieku. Interesujący projekt kościoła w Białej Ordynackiej z malowniczymi sobotami i charakterystycznym zakopiańskim dachem, wykonany przez Franciszka Kopkowicza nie doczekał się realizacji. Poważnym problemem jest powolne „umieranie” drewnianych kościołów, powstałych w dwudziestoleciu międzywojennym, które są stosunkowo młodymi zabytkami. Często zbyt ciasne dla potrzeb parafii, nie wytrzymują konkurencji bardziej okazałych, nowych, murowanych budowli. Nawet wpis obiektu do rejestru zabytków nie zawsze stanowi jego skuteczną ochronę.
    Wooden architecture has been a typical element of the Polish landscape for a few centuries. A special role is played by churches that at present are slowly disappearing from the architectural landscape. Ones that were built in the period between the two World Wars are a separate group. After the end of World War I and after Poland regained independence the problem appeared with choosing a proper architectural form for new churches. The structure, planning arrangements, and spatial solutions that were used, combined with the investors’ preferences, decided that traditional architectural forms dominated; they referred to the “familiar” current and historical styles. A search for “familiarity” understood as referring to the patterns from the past, ranged from the Zakopane Style architecture that was popular at the end of the 19th century, to the type of church characteristic of the Polish highlands, with a dominating spire over the façade. A review of the forms of the wooden churches built before the Second World War in the Lublin region allows stating that they are typical against the background of wooden sacred architecture of the whole country. In the Lublin region about forty wooden churches were built; and nearly half of them do not exist at the moment, or they ceased to perform their original function. The most interesting ones include the projects carried out by professional architects, bound up with the state administration. Bohdan Kelles-Krauze was the author of three wooden churches in the region: in Leszkowice, Kłodnica Dolna and Olbiecin. Tadeusz Witkowski designed the church for the Dziesiąta Quarter in Lublin, transferred to Pilaszkowice in the 1980s. An interesting project of a church in Biała Ordynacka with picturesque “sobotas” and a characteristic roof in the Zakopane Style by Franciszek Kopkowicz finally was not carried out. A serious problem is posed by the slow “dying” of wooden churches built in the interwar period that are relatively new monuments of the past. Often they are too small for their parishes and they cannot win a competition with more impressive, new brick or concrete structures. Even if they are entered in the list of vintage buildings, it does not always protect them efficiently.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 4; 111-129
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wooden architecture in studies by Tadeusz Obmiński
    Architektura drewniana w badaniach Tadeusza Obmińskiego
    Autorzy:
    Kurek, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/370118.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    Wooden architecture
    Lviv architecture
    Obmiński Tadeusz
    architektura drewniana
    architektura Lwowa
    Opis:
    Tadeusz Obmiński is a leading representative of Lviv architects. He is a precise documentalist, sensitive designer and didactic teacher - professor at the Lviv Polytechnic. Being an active designer and builder at the same time, he was a great researcher of wooden architecture relics of the former Eastern Galicia. In the 1970s, a modest part of his drawing heritage was found in Lviv. This collection is still waiting for scientific preparation and presentation in a separate publication. His inventory drawings and publications are an inspiration for next generations of researchers in wooden architecture.
    Tadeusz Obmiński to czołowy przedstawiciel architektów Lwowskich. To precyzyjny dokumentalista, wrażliwy projektant i dydaktyk - profesor Politechniki Lwowskiej. Będąc czynnym projektantem i budowniczym jednocześnie był świetnym badaczem reliktów architektury drewnianej dawnej Galicji Wschodniej. W latach 70. XX w. znaleziono we Lwowie skromną część jego rysunkowej spuścizny. Zbiór ten wciąż czeka na naukowe opracowanie i prezentację w oddzielnej publikacji. Jego rysunki inwentaryzacyjne i publikacje są inspiracją dla kolejnych pokoleń badaczy architektury drewnianej.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2018, 36; 297-310
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drewniane świątynie odzyskują blask – prace konserwatorskie przy wybranych zabytkach północno-wschodniego dorzecza Sanu (północnej części województwa podkarpackiego) na przykładzie Ulanowa, Dąbrówki, Krzeszowa i Huty Krzeszowskiej
    Wooden churches regain their glamour – conservation works at the selected monuments of the north-eastern basin of the San river (the northern part of the Podkarpackie Voivodeship), the cases of Ulanów, Dąbrówka, Krzeszów and Huta Krzeszowska
    Autorzy:
    Podubny, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539548.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura sakralna
    architektura drewniana
    drewniane kościoły
    drewniane cerkwie
    prace remontowo-konserwatorskie
    Opis:
    The article presents a group of wooden churches located in the northern part of the Podkarpackie Voivodeship, in the area of the Nisko county. The county is divided by the San river, and the monuments in question are located on the right-bank part, at a close distance from each other. In the introduction the author presents the reasons for selecting the churches in Dąbrówka, Krzeszów, Huta Krzeszowska and Ulanów. The main argument was the fact that they have been subjected to serious repair and maintenance works in recent years. Another one is an attempt to present these not well-known monuments to a wider audience. Then the reasons for their limited recognition are explained. The article also briefly discusses the context of a historic changes of national and governmental affiliation of the area where the churches are located and the effects of them. In the next part of the text, which is fundamental for the article, the author presents individual monuments. First, the cemetery church in Ulanów is described. Its fire in 2002 drew greater attention to other surviving wooden churches in the area. Works at this temple have already been accomplished, while in recent years a renovation of the parish church in Ulanów were started (another monument described in the article). The description of particular monuments includes their history presented in a synthetic manner, a short description of the buildings with a focus on the most significant parts, as well as a reference to the valuable elements of the equipment. A greater emphasis was put on the presentation of the known repair and maintenance works from around 19th century, through the 20th century, and finally underlining the works carried out in recent years. A longer paragraph is devoted to another wooden church situated in Dąbrówka because the building has several enigmatic features suggesting that it should become an object of a broader historical and architectural research. After the description of the recent conservation works concerning the monuments, the article shows the direction in which the subsequent projects proposed by the owners should follow, and it suggests other objectives as worth considering. This is the case of the description of the next church located in Huta Krzeszowska. In the church bell tower there is a polychrome under which the author noticed another, older painted layer. Owing to the condition of the polychrome, it is suggested to urgently examine it and perform conservation works. The last monument described is located in Krzeszów. It is an extraordinary church, owing to its form, size and an exceptionally precious inner decoration. In this case, attention was focused on local Association “Rotunda” which made a great contribution to rescue and gradually restore the church in Krzeszów. The article is summed up by a short description of the progress of works on particular monuments and the presentation of conclusions. They relate to the applied method of covering wall and roof. It is also emphasized that there is a need of care for accurate reproduction of woodwork. Another conclusion is a visible great commitment of the parishioners to the preparation and conduct of the repair works. A final remark concerns other churches which, unfortunately, are not treated with such care as the described ones. The church in Zarzecze, close to Ulanów, was given as an example.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 119-140
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Budowle służące zabawom przyjemnym a tem samem przy wodnej kuracji bardzo pożytecznym”. O drewnianych domach zdrojowych, teatrach i estradach w polskich uzdrowiskach w XIX i na początku XX wieku
    ‘Buildings Serving Pleasant Pastime, thus a Useful Complement to Water Therapy.’ On Wooden Spa Houses, Theatres, and Stages in Polish Resorts in the 19th and Early 20th Century
    Autorzy:
    Ruszczyk, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16005102.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    uzdrowiska
    architektura uzdrowiskowa
    drewniana architektura
    architektura XIX i początku XX w.
    spas
    spa architecture
    wooden architecture
    19th- and early-20th-century architecture
    Opis:
    Właściciele i administratorzy uzdrowisk, aby sprostać wymaganiom stawianym przez zamożnych gości, którzy oczekiwali nie tylko skutecznej kuracji, ale również bogatej oferty kulturalnej i towarzyskiej, musieli zapewnić rozmaite rozrywki i atrakcje. W związku z tym organizowali występy zespołów teatralnych, koncerty, bale, spotkania, odczyty itp. Dlatego w uzdrowiskach powstawały domy zdrojowe mieszczące sale balowe, czytelnie, restauracje, kawiarnie, pokoje do gier. Budowano też teatry, a w parkach estrady muzyczne. Artykuł poświęcony jest właśnie tym budynkom, pochodzącym z kilku wybranych uzdrowisk uważanych za polskie, powstałych na terenie I Rzeczpospolitej. Są to uzdrowiska najstarsze (z 1. połowy XIX w.), największe i działające do dzisiaj: Busko, Ciechocinek, Druskienniki, Iwonicz, Krynica, Solec, Szczawnica i Truskawiec oraz młodsze (z 2. połowy XIX w.), ale znane i nadal funkcjonujące – Zakopane i Połąga. Tematem są budynki drewniane, ponieważ to one do początków XX w. decydowały o krajobrazie architektonicznym polskich uzdrowisk. Większość z nich uległa zniszczeniu, znane są jedynie z materiałów ikonograficznych i opisów.
    In order to meet the expectations of wealthy visitors, who did not only anticipate effective treatment, but also rich cultural and social attractions, spa owners and administrators had to provide different entertainment and fun. With this purpose in mind they would hold shows of theatre companies, concerts, balls, soirees, lectures, etc. Therefore the spa houses raised in resorts featured ball rooms, reading rooms, restaurants, cafes, gaming rooms. Also theatres were built, and stages for music shows were mounted in parks. The paper is dedicated to these very buildings that came from several selected spas considered to be Polish and raised in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth. On the one hand they are the oldest spa resorts (from the first half of the 19th century), the largest and operating until this very day: Busko, Ciechocinek, Druskienniki (Druskininkai, t. Lithuania), Iwonicz, Krynica, Solec, Szczawnica, and Truskawiec (Truskavets, t. Ukraine), as well as newer ones on the other (from the second half of the 19th century), but well known and still operating today: Zakopane and Połąga (Palanga, t. Lithuania). The paper is focused on wooden structures, since it was them that until the early 20th century determined the architectural landscape of Polish spas. With the majority having been destroyed, they are known only from iconographic materials and descriptions.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2020, 82, 4; 601-640
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bronisław Buliński (1934–2021) sixty years in the service of saving monuments of wooden architecture
    Bronisław Buliński (1934–2021) – 60 lat w służbie ratowania zabytków architektury drewnianej
    Autorzy:
    Kurek, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27313961.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    Bronisław Buliński
    wooden architecture
    Subcarpathia
    ZBK Arkady
    architektura drewniana
    Podkarpacie
    Opis:
    Monuments of wooden architecture in Poland are appreciated by art historians, and the most valuable of them have been placed on the UNESCO World Heritage List. These include sites that Bronisław Buliński of Jaroslaw, who operated a specialist conservation company for many years, was involved in rescuing and preserving. His talent, knowledge and commitment enabled the restoration of many wooden churches and orthodox churches in south-eastern Poland.
    Zabytki architektury drewnianej w Polsce zostały są doceniane przez historyków sztuki, a najcenniejsze z nich znalazły się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Są wśród nich obiekty, w których ratowaniu i zabezpieczaniu brał udział, prowadzący przez wiele lat specjalistyczną konserwatorską firmę budowlaną, Bronisław Buliński z Jarosławia. Jego talent, wiedza i zaangażowanie pozwoliły na przywrócenie do życia wielu drewnianych kościołów i cerkwi z terenu Polski południowo-wschodniej.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2023, 54; 139--152
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traditional ornaments of Świdermajers’ style windows in the town of Otwock
    Autorzy:
    Dwornik, Marta
    Różańska, Anna
    Beer, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24072371.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    wooden architecture
    window
    Świdermajer
    Otwock
    ornaments
    architektura drewniana
    okno
    zdobnictwo
    Opis:
    The paper provides an analysis of windows in antique Świdermajers’ style wooden buildings, located in Otwock. It has been discovered that many of them have been already replaced with new ones. Attention was paid to the traditional Polish casement window structure with transom and the main part below, additionally divided into smaller areas by wooden horizontal or vertical muntins. Analysis of traditional window carpentry elements such as shutters, window sills, cornices and batten frames was made together with their classification based on different kinds of decorative motifs.
    Tradycyjne zdobnictwo okien budynków w stylu świdermajer w miejscowości Otwock. W artykule dokonano analizy okien w zabytkowych budynkach drewnianych utrzymanych w stylu świdermajer, położonych w miejscowości Otwock. Ujawniono, iż wiele z nich zostało już wymienionych na nowe. Zwrócono uwagę na ościeżnicową konstrukcje okien zabytkowych oraz podział pola otworu okiennego na podślemię i nadślemię, dodatkowo rozczłonkowane krzyżowymi lub pionowymi szczeblinami. Przeanalizowane zostały tradycyjne elementy zdobnicze stolarki okiennej takie jak: nadokienniki, podokienniki, ramy okienne i okiennice oraz ich klasyfikacja ze względu na występujące motywy.
    Źródło:
    Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology; 2019, 107; 84--103
    1898-5912
    Pojawia się w:
    Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duże drewniane domy letnie w okolicach Łodzi - potencjał adaptacyjny w świetle projektów studenckich
    Large wooden leisure houses in Lodz surroundings - adaptation feasibilities in student’s projects
    Autorzy:
    Pardała, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2172551.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    PWB MEDIA Zdziebłowski
    Tematy:
    letnisko
    architektura drewniana
    modernizm
    rewitalizacja
    leisure
    wooden architecture
    modernism
    revitalization
    Opis:
    Artykuł omawia drewniany podłódzki dom letniskowy: charakteryzuje go, analizuje strukturę budowlaną i charakter architektoniczny zakreślony na podstawie inwentaryzacji architektonicznych, a także kwerend w archiwach. Celem jest podsumowanie potencjału adaptacyjnego tych budynków i kierunku rewitalizacji na podstawie analiz projektów studenckich powstałych z zastosowaniem metody problem-based learning, gdzie studenci określają cel, definiują problem (i gdzie on leży), szukają optymalnego rozwiązania i je przedstawiają bez narzuconego kierunku przez prowadzącego. Z przeglądu projektów wynika, że najlepszym kierunkiem przekształceń dużych domów drewnianych jest funkcja kulturalna i społeczna, mniejsze najlepiej przebudować na mieszkania.
    A description of a wooden leisure house built in mid-war era, its characteristics, construction, structure and also its architecture drawn upon several architectural surveys, own archival research. Its scope is to sum up a feasibility studies made by students using a Problem-based learning method, where they define on their own a problem, seek an optimal solution and show it without any imposed by the tutor general direction. Evaluation shows, that the most common transformation of large house is into a public use, and of smaller ones just into flats.
    Źródło:
    Builder; 2022, 26, 10; 32--35
    1896-0642
    Pojawia się w:
    Builder
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New wooden recreational objects of the Carpathian region of Ukraine. Features of architectural and planning decisions
    Nowe drewniane obiekty rekreacyjne Karpackiego regionu Ukrainy. Właściwości architektoniczno-planistyczne
    Autorzy:
    Savchuk, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/369152.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    Carpathian recreational region
    wooden recreational architecture
    architectural and planning decisions
    Karpacki teren rekreacyjny
    drewniana architektura rekreacyjna
    decyzje architektoniczne i planistyczne
    Opis:
    In the research, based on the analysis of natural examination results and project documentation it was discovered the features of architectural and planning decisions of wooden recreational objects. By identifying the characteristic features of architectural and compositional signs of buildings and constructions an attempt is made to determine their stylistics.
    Badania przeprowadzono na podstawie analizy wyników badań terenowych i dokumentacji projektowej, ujawniono właściwości objętościowo-planistycznych rozwiązań obiektów drewnianych, rekreacyjnych. Poprzez określenie charakterystycznych cech architektonicznych i kompozycyjnych budynków oraz ich konstrukcji podjęto próbę określenia ich stylu.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2018, 36; 83-100
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziesięć lat Drewnianych Kościołów Południowej Małopolski na Liście światowego dziedzictwa UNESCO
    Ten years of the Wooden Churches of Southern Małopolska on the UNESCO World Heritage List
    Autorzy:
    Fortuna-Marek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538075.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    kościół
    architektura drewniana
    architektura sakralna
    Lista światowego dziedzictwa UNESCO
    kościoły drewniane
    Małopolska
    Opis:
    Ten years, which passed since the Wooden Churches of Southern Małopolska have been inscribed into the UNESCO World Heritage List, pose a great opportunity to present the activities and successes in the area of preservation and widely understood protection of these unique sites. The main purpose behind the UNESCO List is ensuring relevant protection to the most valuable cultural goods to preserve them in possibly unchanged form for the future generations. Therefore, the issue, whether current guardianship and protection of the Małopolska churches are sufficient for maintaining their unique and universal value, authenticity and integrity, is worth discussing. The Wooden Churches of Southern Małopolska are a serial inscription covering six Gothic churches built using the horizontal log technique and located in the following localities: Blizne, Binarowa, Dębno Podhalańskie, Haczów, Lipnica Murowana and Sękowa. The churches have been subject to numerous important conservation and renovation works throughout the last ten years. Their scope varied depending on the church, its needs and requirements. Apart from the conservation and renovation works necessary to preserve the sites of world heritage in due manner, the actions aiming at delivery of the tasks under the UNESCO World Heritage Convention have been taken. To ensure possibly highest protection standards of the UNESCO List sites in Poland, including wooden churches of Małopolska, the actions targeted on their monitoring and assessment of preservation, scientific research and works aiming at proper site management have been performed. These works were carried out for the most under the statutory tasks of the National Heritage Board of Poland. Two separate Polish and Norwegian projects aiming at improving the system of world heritage protection in Poland and Norway and working-out better and more effective methods for managing the sites inscribed into the UNESCO List were delivered within the scientific works. Research performed under both these projects covered also the wooden churches of southern Małopolska.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 2; 139-153
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modernisation or degradation of the historical development of villages northof Russia in the aspect of pursuing suistainable development
    Modernizacja czy degradacja historycznej zabudowy wsi rosyjskiej północy – w aspekcie dążenia do zrównoważonego rozwoju
    Autorzy:
    Kurek, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034103.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    Russia
    historical villages
    wooden architecture
    architektura drewniana
    budownictwo wiejskie
    Rosja
    Opis:
    Russia is a highly diverse country. Two main zones can be distinguished here: the north and the south. A small portion of Russia shows a strong resemblance to the climate and culture of Scandinavia. Unfortunately, the chances of implementing sustainable development in this part of Russia are incomparable. The main reason for this is the outflow of the population from the country around Arkhangelsk to cities. However, the region remains an essential timber supplier. The original model of permanent settlement, has been replaced by mostly seasonal stays, yet many villages in the region have maintained their original nineteenth-century character. Preserving these cultural values requires a rational, long-term strategy and integrated documentation. Certain rescue and developmental patterns can be modelled after Scandinavian experiences. Modernisation efforts should not excessively interfere with the environment and forestry should be rationalised.
    Rosja to bardzo zróżnicowany kraj. Można tu wyróżnić dwie główne strefy: północną i południową. Niewielka część Rosji wykazuje silne podobieństwo do klimatu i kultury Skandynawii. Niestety szanse na wdrożenie zrównoważonego rozwoju w tej części Rosji są nieporównywalne. Głównym tego powodem jest odpływ ludności z okolic Archangielska do miast. Jednak region pozostaje kluczowym dostawcą drewna. Pierwotny model osadnictwa stałego, współcześnie został zastąpiony pobytami w większości sezonowymi, jednak wiele wsi w regionie zachowało swój pierwotny XIX wieczny charakter. Zachowanie tych wartości kulturowych wymaga racjonalnej, długofalowej strategii i zintegrowanej dokumentacji. Pewne wzorce ratownicze i rozwojowe można wzorować na doświadczeniach skandynawskich. Wysiłki modernizacyjne nie powinny jednak nadmiernie ingerować w środowisko, a gospodarka leśna powinna być zracjonalizowane.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2022, 49; 79-94
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura kościoła parafialnego Podwyższenia Krzyża Świętego w Hucie Krzeszowskiej. Rozważania nad proweniencją
    The architecture of the parish church of the Exaltation of the Holy Cross in Huta Krzeszowska. Reflections on provenance
    Autorzy:
    Stojak, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217181.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Huta Krzeszowska
    Krzeszów
    barok
    drewniana architektura sakralna
    pseudobazylika
    Ordynacja Zamoyska
    kościół
    Baroque
    wooden sacral architecture
    pseudo-basilica
    Zamoyski Estate
    church
    Opis:
    Kościół parafialny w Hucie Krzeszowskiej jest przykładem wyjątkowej architektury sakralnej wzniesionej w XVIII wieku. Jest to drewniany obiekt zabytkowy wysokiej klasy, wystawiony na prowincji. W świetle analizy stylistycznej architektury kościoła w Hucie Krzeszowskiej można zauważyć dużą zbieżność rozwiązań przestrzennych z kościołem parafialnym w Krzeszowie. Organizacja przestrzeni wewnętrznej, poprzez wydzielenie trzech naw: nawy głównej i dwóch naw bocznych z jednoprzestrzennego wnętrza za pomocą dwóch rzędów filarów, jest bardzo podobna do kilku kościołów Ordynacji Zamoyskiej: w Krzeszowie i Hucie Krzeszowskiej, w Górecku Kościelnym czy Tomaszowie Lubelskim. Otwiera to dyskusję nad proweniencją takiego przestrzennego rozwiązania. Kuszącym domniemaniem byłoby przypisanie koncepcji projektowej architektowi z Ligoretto nad jeziorem Lugano o nazwisku Giovanni Columbani. Jest to jednak mało prawdopodobna hipoteza. Inną propozycją jest łączenie przedmiotowych projektów z Joannesem Gisgesem, którego nazwisko odnaleziono w „Księdze urodzeń” parafii krzeszowskiej, brak jednak dowodów na taką atrybucję. Jeszcze inną hipotezą jest połączenie świątyń z Krzeszowa i Huty Krzeszowskiej z koncepcją zastosowaną przez biskupa przemyskiego Aleksandra Antoniego Fredrę w bazylice katedralnej w Przemyślu. Bez wątpienia w kościołach w Krzeszowie i Hucie Krzeszowskiej zastosowano formy znane i stosowane w barokowej architekturze murowanej. Faktem jest, że biskup Fredro osobiście zachęcał do wzniesienia kościoła w Krzeszowie, zresztą wkrótce po podjęciu decyzji o barokizacji katedry przemyskiej.
    The parish church in Huta Krzeszowska is an example of the unique religious architecture from the eighteenth century. It is a high-class, historic wooden building, sited in the country. In light of the stylistic analysis of the church architecture in Huta Krzeszowska, one can notice significant similarities with the design of the parish church in Krzeszów. The organisation of the internal space by separating three naves, i.e. the main nave and two aisles, from the single-space interior via two rows of pillars, is very similar to several churches of the Zamoyski Estate. These are churches in Krzeszów and Huta Krzeszowska, as well as in Górecko Kościelne and Tomaszów Lubelski. This opens a discussion on the origin of this spatial solution. A tempting presumption would be to assign the design concept to an architect from Ligoretto on Lake Lugano named Giovanni Columbani. However, this is unlikely. Another suggestion is to link these projects with the name of Joannes Gisges, whose entry was found in the „Book of births” of the Krzeszów parish. However, there is no evidence to support such an attribution. Another hypothesis is the connection of the above temples, i.e. from Krzeszów and Huta Krzeszowska, with the concept used by Aleksander Antoni Fredro, a Bishop from Przemysl, in the Cathedral Basilica in Przemyśl. Undoubtedly, we can find forms known and used in Baroque brick architecture in the churches in Krzeszów and Huta Krzeszowska. The fact is that Bishop A.A. Fredro personally encouraged the construction of the church in Krzeszów. Moreover, this was shortly after the decision to rebuild the Cathedral in Przemyśl in the Baroque style had been made.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2020, 61; 35-44
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spalona cerkiew z Hulcza i grupa cerkwi tomaszowsko-hrubieszowskich
    THE BURNT-DOWN UNIATE ORTHODOX CHURCH AT HULCZE AND A GROUP OF THE UNIATE ORTHODOX CHURCHES IN TOMASZÓW-HRUBIESZÓW REGION
    Autorzy:
    Brykowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/537944.pdf
    Data publikacji:
    1974
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    drewniane zabytki woj. lubelskiego
    drewniana architektura sakralna
    cerkiew z Hulcza
    cerkwie grupy tomaszowsko-hrubieszowskiej
    cerkiew z Hrebennego
    pożary w zabytkach drewnianych
    Opis:
    In the south-eastern part of vaivodship of Lublin, and, to be more accurate, within the areas of Tomaszów and Hrubieszów districts and partly in Zamość district may be encountered a group of timber-constructed Uniate orthodox churches characteristic of their specific architectural features which are greatly differing from those present in architecture of orthodox churches in the neighbouring areas. The most ancient sacred buildings of that group are dating from the mid-seventeenth century while those most recently built, from the years ending the nineteenth century. They all were erected as those clearly divided into three parts in their general plans, namely that of sanctuary, nave and a part designed for the feminine worshipers and, in addition, with a strong emphasis on the nave forming both in plan and in the outer shape of the whole building its clearly discernible central portion. The above Uniate orthodox churches are, furthermore, characteristic of considerable heights of their outer walls which the impression cannot be obscured even by a strong enough horizontal accent formed by the overhanging eaves running around the building. Due to the separate roofings applied in all the three main portions of the building and having the shape о-f three domes or a dome crowning the nave and two gable roofs covering the two remaining parts and also owing to the strictly observed rule that the nave should always dominate over the other two portions have been more still emphasised not only the central nucleus and the symmetry of the whole structure but, at the same time, through this perpendicular accentuation of its separate portions was considerably strengthened an impression of its height. Both magnitude, but at the same time a certain tallness of solids of these Uniate orthodox churches seem to be even more striking features in the triple-dome buildings. For special attention deserve the two different, with concern to height, ways that were usually applied for shaping 'of carcasses of these sacred buildings which are either differentiated, i.e. these of nave walls are higher and thus dominating over those of the other two portions (normally having the same heights), or are of the same height in all the three portions of the building and are ending with a common cornice. Buildings in their first version are mainly to be found in the area of Tomaszów district and the so designed objects exibit an unbroken traditional continuity in their forms dating from the mid-seventeenth century until the first quarter of the nineteenth century. Designs representing the second version are grouped in the area of Hrubieszów district and their preserved and well known examples are dating from the nineteenth century. The burnt-down (due to the faulty electrical installation) Uniate orhodox church at Hulcze (erected in 1869) constituted one of the outstanding examples of the „Hrubieszów versionb of that group. The until now gathered documentation allows to state that the territorial range of the timber-constructed Uniate orthodox churches belonging to Tomaszów-Hrubieszów group is covering the territory of the neighbouring deanships of the former Uniate diocese of Chełm and also that the local building tradition was continued throughout the period from the first half of the 17th century until the years ending the 19th century. This tradition must have been one strong enough if even after the abolition in (1875 by the tzarist authorities of the Uniate diocese and after introducing of the orthodox rite lit was able to prevent the penetration of foreign influences which the fact is apparently evidenced by orthodox churches erected after 1875 and planned for the Russian-type liturgy who, however, preserved their former character.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1974, 1; 38-44
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drewniana architektura sakralna w województwie podkarpackim. Zasoby, stan oraz problematyka konserwatorska
    Autorzy:
    Czuba, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217249.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura sakralna
    architektura drewniana
    województwo podkarpackie
    konserwacja
    church architecture
    wooden architecture
    conservation
    Opis:
    Położone na południowo-wschodnich krańcach współczesnej Rzeczypospolitej woj. podkarpackie, obok swych wybitnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych, poszczycić się może wyjątkową liczbą zachowanych zabytków szeroko pojętego budownictwa drewnianego. Choć trudno dziś mówić o dominacji obiektów drewnianych, są one widoczne w krajobrazie niemal każdej miejscowości, szczególnie licznie występując w południowej i wschodniej części województwa.
    Located on the south-eastern part of the modern Republic of the province. Subcarpathian, next to its outstanding natural and landscape values, can boast an exceptional number of surviving monuments of the broad wooden buildings. Although it is difficult today to talk about the dominance of wooden objects, they are visible in the landscape of almost every village, especially in large numbers appearing in the southern and eastern parts of the province.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2007, 21; 54-63
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Design priorities on the example of the modernization of Abram Gurewicz Health Resort in Otwock
    Priorytety projektowe na przykładzie modernizacji Uzdrowiska Abrama Gurewicza w Otwocku
    Autorzy:
    Mycielski, Krzysztof
    Trzupek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028526.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    Świdermajer
    Nadświdrzańska architecture
    wooden architecture
    modernization
    świdermajer
    architektura nadświdrzańska
    architektura drewniana
    modernizacja
    Opis:
    The purpose of the paper is to present Abram Gurewicz Health Resort in Otwock as a non-typical but also unique example of the Nadświdrzańska architecture. The next aim is to reevaluate the concept of decoration as the constitutive factor of the Nadświdrzańska architecture, using Monestiroli's theories regarding ornament and decoration. A comparative analysis of the Gurewicz building against the background of other buildings of the Nadświdrzańska architecture shows that the discussed building is a specific version of a characteristic composition of forms. Another goal is to show the processes behind the reconstruction of the Health Resort in the context of the situation of that object in 2015 in order to finally carry out design priorities behind the modernization based on the preservation of three identities: function, form and material.
    Celem autorów artykułu jest przedstawienie Uzdrowiska Abrama Gurewicza w Otwocku jako nietypowego i unikatowego przykładu architektury nadświdrzańskiej. Kolejnym celem jest przewartościowanie koncepcji dekoracji jako konstytutywnego czynnika architektury nadświdrzańskiej przy wykorzystaniu teorii Monestirolego dotyczących ornamentu i dekoracji. Analiza budynku Gurewicza na tle innych budowli architektury nadświdrzańskiej pokazuje, że omawiany zabytek jest specyficzną wersją charakterystycznej kompozycji form. Autorzy artykułu ukazali także procesy przebudowy uzdrowiska w kontekście sytuacji tego obiektu w 2015 r. Przedstawione zostały priorytety projektowe modernizacji opartej na zachowaniu trzech tożsamości: funkcji, formy i materiału.
    Źródło:
    Architectus; 2021, 3 (67); 81-92
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobrazy kulturowe Karelii
    Cultural landscapes of Karelia
    Autorzy:
    Kurek, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107103.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    Karelia
    krajobraz
    architektura drewniana
    wyspa Kiży
    landscape
    wooden architecture
    Kizhy Island
    Opis:
    Krajobraz kulturowy Karelii jest nie tylko ważnym polem badawczym, ale także podstawowym elementem turystyki i przedmiotem ochrony środowiska naturalnego. Szansę wydobycia się z ekonomicznej zapaści władze Karelii widzą dziś w intensyfikacji ruchu turystycznego: nie tylko z Rosji, ale i z zagranicy – głównie z Finlandii. Niewątpliwą atrakcją jest tu nieskażona wpływem cywilizacji przyroda oraz zabytki architektury. Najcenniejszym i najpiękniejszym zabytkiem jest z pewnością zespół drewnianych cerkwi, kaplic i domów mieszkalnych na wyspie Kiży (na jeziorze Onega). Wyspa Kiży to ważny element krajobrazu, kultury i historii Karelii. Zespół cerkiewny Kiży został w 1990 roku wyróżniony wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – m.in. za architekturę harmonijnie wpisaną w otaczający krajobraz.
    The cultural landscape of Karelia is not only an important research field, but also the basic element of tourism and protection of natural environment. The authorities in Karelia see the chance for the region in intensification of tourism: from Russia, but also from abroad, mainly from Finland. The unquestionable attraction of Karelia is unspoilt natural landscape and historical architecture. The most valuable and beautiful monuments is the complex of wooden buildings: orthodox churches, chapels and houses on the Kizhy Island (on Lake Onega). This island is an important element of the cultural landscape and the history of Kare-lia. The complex of orthodox churches of Kizhy was added in 1990 to the UNESCO World Heritage List. One of the reason was that this historical architecture fits in the surrounding landscape.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2016, 2 (3); 11-22
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zespół architektoniczno-krajobrazowy „Uroczysko Zaborek” w Janowie Podlaskim jako przykład ochrony zabytkowej architektury drewnianej
    Architectual/landscape complex „Uroczysko Zaborek“ as an example of the preservation of historic wooden architecture
    Autorzy:
    Landecka, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390137.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    architektura drewniana
    ochrona zabytków
    krajobraz
    wooden architecture
    protection of monuments
    landscape
    Opis:
    Zabytkowe obiekty drewniane narażone są na szczególne zagrożenia wynikające ze specyfiki materiałowej, którymi są w szczególności: zwiększona wrażliwość na działanie wilgoci i aktywność czynników biologicznych oraz łatwopalność. Najgorsze warunki przetrwania mają obiekty nieużytkowane, niezabezpieczone, pozbawione opieki. Uroczysko Zaborek w Janowie Podlaskim stanowi ciekawy przykład prywatnego, „ośrodka kultury wiejskiej”, w którym zamiar ochrony zabudowy drewnianej połączono ze współczesnym jej wykorzystaniem. Powstały zespół architektoniczno-krajobrazowy złożony z translokowanych i poddanych konserwacji obiektów z terenu Lubelszczyzny stanowi wielofunkcyjny ośrodek turystyczny starannie zakomponowany w naturalnej scenerii Podlasia. Dodatkowym walorem miejsca są malownicze tereny przyległe: rzeka, skupiska lasów i pól, a także dogodne połączenia komunikacyjne z Janowem Podlaskim i Białą Podlaską. Założenie obejmuje obszar około 70 hektarów. Kompozycja ma układ swobodny, oparty o przebieg czterech dróg wewnętrznych. Obiekty architektoniczne: dawne chaty, budynki gospodarcze, dworek, plebania, wiatrak, kościół, zaadaptowane zostały na cele muzealne lub turystyczne (miejsca noclegowe, gastronomia). Pomimo iż Zaborek nie jest zespołem o statusie muzealnym, jednak pełni ważną rolę edukacyjną promując dziedzictwo kulturowe wsi poprzez czynną ochronę jej materialnych i niematerialnych wartości. W 2013 roku Uroczysko Zaborek znalazło się w piątce wyróżnionych w międzynarodowym konkursie EDEN 2013 (European Destinations of Exellence – Modelowe Ośrodki Turystyczne Europy) – jako ciekawe miejsce promujące turystykę wiejską i ochronę dziedzictwa.
    The historic wooden structures are exposed to specific risks arising from the nature of material used, in particular: increased sensitivity to moisture/active biological agents and flammability. The worst preservation conditions are present in unhabited, unused and unsecured structures. Uroczysko Zaborek in Janow Podlaski is an interesting example of private „resort of rural culture“ in which the intention of preservation of wooden buildings came in pair with its contemporary use. The resulting architectual/landscape complex consisting of translocated and preserved structures from the Lublin area is used as multifunctional tourist resort carefully situated in the natural and surroundings of Podlasie region: river, forests and picturesque fields. Good transport links with nearby cities Janow Podlaski and Biala Podlaska are additional advantages. Complex covers an area about 70 hectares of free composition based on the course of four internal roads. Architectural objects: old cottages, farm buildings, manor house, vicarage, windmill, church have been adapted either for museum or tourist accommodation/catering. Although Zaborek has not been granted a formal museum status, it plays an important educational role by promoting the cultural heritage of the countryside through the active protection of its tangible and intangible values. In 2013 Uroczysko Zaborek were amount the five awarded places in an international competition EDEN (European Destinations of Excellence) as an interesting place to promote rural tourism and preserve national heritage.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 7-16
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Health resort’s past and the unique architecture of Otwock, near Warsaw, as its potential growth factors. Gurewicz example
    Letniskowo – uzdrowiskowa przeszłość oraz unikatowy styl architektoniczny jako potencjalna szansa rozwoju podwarszawskiego Otwocka. Przykład Gurewicza
    Autorzy:
    Petryk, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/369165.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    cultural heritage
    microclimate
    świdermajer
    wooden architecture
    architektura drewniana
    dziedzictwo kulturowe
    mikroklimat
    Opis:
    The current state of Otwock – apart from numerous natural reasons – can be found in a large spectrum of anthropogenic factors, such as building a railway station, discovering a meaningful impact of its microclimate on curing tuberculosis and popularity of its out-standing wooden architecture. This paper tries to find a connection between historical advantages mentioned above and present city development and promotion strategies.
    Obecny kształt podwarszawskiego Otwocka, obok szeregu uwarunkowań naturalnych, można tłumaczyć wpływem czynników antropogenicznych, m.in. budową stacji kolejowej, powiązaniem wpływu lokalnego mikroklimatu na leczenie gruźlicy oraz chorób płuc z modą na wypoczynek letniskowy oraz unikatową architekturą obiektów, szczególnie drewnianych. Opracowanie ma na celu przedstawienie idei wykorzystania powyższych historycznych zalet do celów rozwojowych i promocyjnych miasta.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2018, 34; 95-110
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesna architektura drewniana w poszukiwaniu formy swobodnej
    Contemporary wooden architecture in search of free form
    Autorzy:
    Golański, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/970345.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    architektura non-standard
    architektura drewniana
    free-form design
    non-standard architecture
    wooden architecture
    Opis:
    Kształtowanie nowoczesnej architektury zgodnej z założeniami zrównoważonego rozwoju wymaga zintegrowanego i synergicznego projektowania zarówno w przypadku noworealizowanych budynków jak i w modernizacji istniejących. Obiekty budowlane powinny wykazywać się nie tylko estetyką, funkcjonalnością i trwałością, lecz również w sposób nieszkodliwy oddziaływać na środowisko, być ekonomicznymi w zużyciu materiałów i energii oraz uwzględniać wszelkie ryzyka z punktu widzenia życia i zdrowia ludzkiego. Drewno, które należy do najstarszych materiałów budowlanych używanych przez człowieka obecne jest w środowisku zabudowanym od początku historii architektury. Modernizm charakteryzował się stopniowym wypieraniem drewna przez inne materiały budowlane: ceramikę, beton i stal. Fizyczne właściwości, łatwość kształtowania i nieskomplikowany proces produkcji w połączeniu z wyjątkowym potencjałem ekologicznym drewna sprawiają, że po okresie względnego regresu konstrukcje drewniane znów stosowane są na dużą skalę. Kreowanie form złożonych w architekturze współczesnej oraz rozwój cyfrowych narzędzi projektowania sprzęgniętych z komputerową technologią obróbki drewna sprawiają, że projektanci uzyskali nowe możliwości kształtowania obiektów architektonicznych. Architektura krzywoliniowa o swobodnej geometrii (free form design) odrzuca kartezjańską geometrię i konwencjonalny język brył euklidesowych. Niniejszy artykuł analizuje obiekty architektoniczne charakteryzujące się formami krzywoliniowymi oraz zastosowaniem drewna jako budowlanego materiału konstrukcyjnego.
    Creation of modern architecture in accordance with the precepts of sustainable development requires an integrated and synergistic design for both new-built and refurbished buildings. The buildings should demonstrate not only the aesthetics, functionality and durability but also have harmless impact on the environment, be effective in material and energy consumption and take into account any risk factors from the point of view of human life and health. Wood, one of the oldest construction materials used by man is present in the built environment from the beginning of the history of architecture. Modernism was characterized by the gradual displacement of wood by other building materials: ceramics, concrete and steel. Physical properties, ease of shaping and effortless process of production, combined with the exceptional ecological potential of wood make wooden structures are widespread again after a period of relative contraction. Creating complex forms in the contemporary architecture and the development of digital design tools coupled with computer technology and CNC woodworking give designers new possibilities for shaping architectural forms. Curvilinear architecture (free form design) rejects Cartesian geometry and conventional language of Euclidean shapes. This article analyzes architectural structures characterized by curvilinear forms and the use of wood as a building material of construction.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2017, 16, 4; 159-168
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół ewangelicki z Bytomia-Bobrka. Wybrane problemy konserwatorskie w obiekcie o charakterze tymczasowym wykonanym z materiałów nietrwałych i nietypowych
    The Evangelical Church from the Bobrek District of Bytom. Selected Preservation Issues Encountered During the Works on a Temporary Facility Made of Non-durable and Untypical Materials
    Autorzy:
    Wieczorek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057168.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    preservation problems
    wooden sacred architecture
    wooden prefabricated buildings
    evangelical church
    Bytom-Bobrek
    problemy konserwatorskie
    drewniana architektura sakralna
    drewniane obiekty prefabrykowane
    kościół ewangelicki
    Opis:
    The article presents selected preservation problems encountered during the relocation and reconstruction of the partly burnt wooden Evangelical Church of the Augsburg Confession from the Bobrek District of Bytom erected in 1932 in a light-frame construction with elements of glued wood. Restoration and construction works concerning the church’s foundation in the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów” lasted from November 2016 to September 13, 2017, and were completed with the solemn reconsecration of the church. The church from the Bobrek District of Bytom belongs to a group of prefabricated wooden objects of temporary character erected in the area of Upper Silesia in the interwar period of the 20th century. The church was manufactured by the “Christoph Und Unmack” AG Niesky (O.L.) company. During the restoration works it was necessary to solve a number of problems resulting from: - untypical construction of the girders and main supporting and stabilizing elements which were made of glued wood; - use of non-durable building materials in the form of low quality wood, as well as insulating, covering, installation and decorating materials; - temporary and cheap character of the object, which was the reason for erecting the church from the Bobrek District of Bytom with the use of the most simplified and thus the easiest structural solutions and joinery. Additional obstacles encountered during the works included: - inventory mismanagement, dismantling and security of the object during translocation and storage of the dismantled material; - the lack of the clear legal requirements concerning the scope of fire protection of wooden objects and the knowledge of the properties of recommended preservative and protective agents; - the need to adapt the facility to new functions in accordance with the modern requirements of the Building Law Act of July 7, 1994; - the current opinion of the local community on the value of the original church decor originating from the period when the church was mainly used by the evangelical community of German nationality.
    W artykule przedstawiono wybrane problemy konserwatorskie napotkane podczas przenoszenia i rekonstrukcji częściowo spalonego drewnianego kościoła ewangelicko-augsburskiego z Bytomia-Bobrka, o konstrukcji szkieletowej z elementami z drewna klejonego, wzniesionego w roku 1932. Prace konserwatorskie i budowlane przy posadowieniu kościoła na terenie Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” trwały od listopada 2016 roku i zostały zakończone 13 września 2017 roku wraz z uroczystą rekonsekracją kościoła. Kościół z Bytomia-Bobrka należy do grupy obiektów drewnianych prefabrykowanych o charakterze tymczasowym, wznoszonych na obszarze Górnego Śląska w okresie międzywojennym XX wieku. Producentem kościoła była firma „Christoph und Unmack” AG Niesky (O.-L) . W czasie prac konserwatorskich pojawiła się konieczność rozwiązania szeregu problemów wynikających z: - nietypowej konstrukcji dźwigarów z drewna klejonego jako głównych elementów nośnych i stabilizujących obiekt; - użycia nietrwałych materiałów budowlanych w postaci zarówno niskiej jakości drewna, jak i materiałów izolacyjnych, pokryciowych, instalatorskich i dekoratorskich; - tymczasowego i z założenia taniego charakteru obiektu, co było powodem zastosowania w kościele z Bytomia-Bobrka maksymalnie uproszczonych, a więc najłatwiejszych rozwiązań konstrukcyjnych i połączeń ciesielskich. Dodatkowymi utrudnieniami w czasie prac były: - wadliwie wykonana inwentaryzacja, demontaż i zabezpieczenie obiektu podczas translokacji i przechowywania materiału rozbiórkowego; - brak jednoznacznych wymagań prawnych co do zakresu ochrony przeciwpożarowej obiektów drewnianych i znajomości właściwości zalecanych preparatów konserwujących i ochronnych; - konieczność dostosowania obiektu do nowych funkcji zgodnie ze współczesnymi wymaganiami Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane; - aktualna opinia miejscowej społeczności na temat wartości oryginalnego wystroju kościoła pochodzącego z okresu, kiedy jego użytkownikiem była w większości społeczność ewangelicka narodowości niemieckiej.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2017, 5, 5; 177-195
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W sprawie zabytkowej drewnianej architektury cerkiewnej powiatu Tomaszów Lubelski
    ON THE NEED OF PRESERVING THE HISTORICAL ORTHODOX CHURCHES IN TOMASZOW LUBELSKI DISTRICT (POLAND)
    Autorzy:
    Brykowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536150.pdf
    Data publikacji:
    1972
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    drewniana architektura cerkiewna
    cerkwie woj. rzeszowskiego
    cerkiew w Korczminie
    cerkiew Michała Archanioła w Wierzbicy
    dzwonnica cerkiewna w Machnowie
    cerkwie pow. Tomaszów Lubelski
    Opis:
    This article was prepared as a result of field surveys carried out in the years 1970—1971 as a part of work on documentation of the wood sacred buildings which is conducted by the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences and is supplemented by data taken from the “Catalogue of Monuments of Art in Poland” which were collected in 1954—1955. The author points to the deplorable state of preservation of the orthodox churches in territories of the Lublin and Rzeszów Voivodships. These objects, already considerably damaged by natural wear and entirely deprived of protection are very fastly turning into ruins. It may be expected that within a relatively short period of time, unless suitable measures will be taken, it will come to a total disappearing of objects belonging to this category of wood-constructed buildings. The data characterizing the number of orthodox churches in the first post-war years, when confronted with those pertaining to the actual state are best illustrating this disastrous situation. As an excellent annex to the article may be regarded the attached “Description of the wood-constructed orthodox churches and belfries that are endangered or have been demolished in Tomaszów Lubelski District”. In his attempt to find an answer to the question what should be done to stop the disappearance of the wood-constructed sacred buildings in this country the author puts forward a proposal that the most representative objects should be transferred to open-air museums of wood building. In addition, he is of opinion that the problem deserves to be popularized among both local authorities and communities. One form of their protection and preservation could consist in their adaptation to modern requirements or their overhanding to administration of the Roman Catholic Church, of schools etc. For objects whose preserving has already become impossible should be prepared a full documentation in form of inventorying surveys, drawings and photographs, thus allowing to obtain the only means forming an evidence of their existence. Such measures, however, are to be considered as the last extremity. It must be borne in mind that every historical monument being a specimen of cultural property and a witness of the past periods of the Polish culture should be preserved at any cost for the forthcoming generations.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1972, 4; 276-285
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The meaning of wooden historic architecture in the cultural heritage of small towns in the Podlasie region on the basis of Bielsk Podlaski1
    Znaczenie zabytkowej architektury drewnianej w dziedzictwie kulturowym małych miast na Podlasiu na przykładzie Bielska Podlaskiego1
    Autorzy:
    Owerczuk, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/370543.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    wooden architecture
    small town
    cultural landscape
    architektura drewniana
    małe miasto
    krajobraz kulturowy
    Opis:
    In this article the issue of preserving the identity of cultural landscape in small towns in the Podlasie region was analyzed. A great presence of wooden objects is the characteristic feature of their land development. Bielsk Podlaski was the main subject of consideration. The role of wooden land development in shaping the town identity was taken into account. The issue was analyzed in historic terms, and what is more, the current meaning of wooden landscape development in preserving the identity of cultural town landscape was discussed.
    W artykule został poruszony problem zachowania tożsamości krajobrazu kulturowego małych miast na Podlasiu. Charakterystyczną cechą ich zabudowy był duży udział obiektów drewnianych. Przedmiotem rozważań było przede wszystkim miasto Bielsk Podlaski. Zwrócona została uwaga na rolę zabudowy drewnianej w kształtowaniu tożsamości miasta. Problem został ujęty w aspekcie historycznym oraz omówione zostało aktualne znaczenie zabudowy drewnianej w zachowaniu tożsamości krajobrazu kulturowego miasta.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2018, 34; 69-82
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rewaloryzacja zabudowy drewnianej jako element urządzania szlaku Kultury Wołoskiej
    Wooden development renewal as an element of establishment of the Wallachian Culture route
    Autorzy:
    Środulska-Wielgus, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/391043.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    kultura Karpat
    krajobraz warowny
    architektura drewniana
    Carpathian culture
    pastoral landscape
    wooden architecture
    Opis:
    Szlak kultury wołoskiej to szlak turystyki kulturowej, który prezentuje wartości naturalne Karpat oraz dziedzictwo kulturowe osadników wołoskich. Głównym celem stworzenia szlaku jest budowanie i promowanie zrównoważonej turystyki w Karpatach. Szlak to także droga do wzbogacenia i urozmaicenia oferty usług turystycznych w gminach karpackich, w oparciu o ich własny, często mało wykorzystany kapitał ludzki i krajobrazowy. Idea szlaku odzwierciedla wspólnotę górali łuku Karpat, w nazewnictwa, muzyce, która w krajobrazie przejawia się w systemie osiedleńczym wsi, rozłogach pól, polanach wraz z szałasami, a także w realizowaniu współcześnie działalności spółdzielczej, wspólnotowej, nawiązującej do organizacji wołoskiego sałasza – wspólnego gospodarowania. Przynależność do „Szlaku Kultury Wołoskiej” uczy szacunku dla pracy, dokonań poprzednich pokoleń, zwraca uwagę na dziedzictwo kulturowe łuku Karpat.
    Wallachian Culture Route is a cultural tourism route that presents the natural values of the Carpathian Mountains and the cultural heritage of Wallachian settlers. The main objective for the creation of thxe route is the development and promotion of sustainable tourism in the Carpathian Mountains. The route is also a way to enrich and diversify the range of touristic offers in Carpathian boroughs on the basis of their own, frequently unused human and landscape capital. The idea of the route reflects the community of the Carpathian highlanders through nomenclature, the music that is manifested in the system of village establishment, spread of fields, glades along with huts, and through the contemporary realization of cooperative, communal activities that refers back to the organization of a Wallachian hut – mutual husbandry. Affiliation with the “Wallachian Culture Route” teaches respect for work and the achievements of past generations, also drawing attention to the cultural heritage of the Carpathian Arc.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 107-116
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy konwersji drewnianej architektury sakralnej Łemków po 1947 r.
    Problems of conversions wooden sacred architecture of Lemko temples after 1947
    Autorzy:
    Uścinowicz, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390745.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    konwersja
    cerkiew
    architektura drewniana
    sacrum
    ikonostas
    conversion
    orthodox church
    wooden architecture
    iconostasis
    Opis:
    W referacie przedstawiono wybrane przykłady międzykonfesyjnych konwersji cerkwi łemkowskich, dokonanych po „Akcji Wisła” 1947 r. w Polsce. Ukazano proces przetworzenia struktur przestrzenno-funkcjonalnych i rozwiązań ikonograficznych tych świątyń, zrealizowanych podczas ich adaptacji na kościoły rzymskokatolickie. Ujawniono zarówno występujące wówczas problemy natury konserwatorskiej, jak też istotne aspekty ideowe, natury symboliczno-liturgicznej.
    This paper presents selected examples of interconfessional conversions of lemko temples, after "Vistula Operation" 1947 in Poland. It also shows the process of transformation of spatial and functional structures as well as iconography of the temples, implemented throughout adaptation. It covers problems in architectural conservation as well as essential ideological aspects of symbolical and liturgical nature.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 277-293
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drewniane budownictwo wiejskie północnej Rosji
    Wooden village houses in northern Russia
    Autorzy:
    Sołtysik, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/369292.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    architektura drewniana
    dom wiejski
    historia architektury
    wooden architecturevillage house
    history of architecture
    Opis:
    Drewno było od wieków podstawowym materiałem budowlanym w Polsce, Rosji czy Skandynawii. Surowiec ten dominował w architekturze wiejskiej. Na obszarze Rosji północnej zachowało się wiele drewnianych wsi z budynkami z XIX i początku XX wieku. Są one nie tylko przykładem tradycyjnego budownictwa drewnianego, ale również skarbnicą wiedzy dotyczącą zwyczajów, kultury i historii narodu rosyjskiego. Ze względu na to, że układ wsi jak i same budynki nie zmieniły się od ponad stu lat, badania dotyczące architektury tego regionu są szczególnie interesujące.
    Since ancient times timber was basic building material in Poland, Russia or in Scandinavia. It was especially important in rural architecture. In Northern Russia there are preserved many wooden villages with buildings from 19th and from the beginning of 20th century. They are not only an example of traditional wooden architecture, but also the treasury of knowledge about customs, culture and history of Russian people. Due to the fact that urban plan of villages and the buildings itself did not change from more than one hundred years, architectural researches in this region are so exciting.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2011, 15; 465-474
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Народное деревянное зодчество Белорусов в трудах польских ученых
    Białoruska architektura drewniana w publikacjach polskich naukowców
    Belarusian wooden architecture in the proceedings of Polish scientists
    Autorzy:
    Lokotko, A. I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068513.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    architektura drewniana
    architektura białoruska
    renowacja
    rekonstrukcja
    zabytek
    wooden architecture
    Belarusian architecture
    restoration
    reconstruction
    monument
    Opis:
    W artykule przeanalizowano badania dotyczące drewnianej architektury białoruskiej, przeprowadzone przez polskich naukowców w XX wieku. Wykazano, że wykonane zdjęcia, pomiary oraz rysunki są nadal aktualne i poszukiwane dla celów naukowych z powodu braku autentycznych analogów. Materiały z ich badań dają możliwość przeprowadzenia modernizacji zabytków i rekonstrukcji zniszczonych obiektów.
    This paper analyzed studies of wooden architecture, made by Polish scientists of the twentieth century. It as shown that, the pictures, measurements, drawings are still relevant today for scientific purposes due to the losses of the authentic analogues. These materials will allow to perform the restoration and reconstruction of lost monuments.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2013, 19 (169); 92--100
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy i tendencje ochrony zabytków sakralnych na Ukrainie
    Issues and tendencies of protecting historic religious buildings in Ukraine
    Autorzy:
    Gerycz, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539106.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Żółkiew
    zabytki sakralne
    architektura sakralna
    Ukraina
    architektura drewniana
    cerkiew
    ikonostas
    ikony
    Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO
    Opis:
    Since time immemorial Ukraine has been the center of Eastern Christianity. Many temples were built in Kiev and towns nearby. The ones which survived until this day are treated as the most valuable national historic objects. In the whole country, despite the fact that religious life was being ruined in various periods, especially in the east during Soviet times, many religious historic objects exist. After Ukraine regained independence, the number of voices favoring the protection of cultural heritage began increasing. An appropriate legislation system was created, the state and individual regions readily started joining in to protect and restore historic objects, believers commenced helping with the work related with religious objects. Many good examples of church, orthodox church, monastery and wooden religious architecture restoration can be given. However, the consciousness of congregations and the representatives of the clergy is not always at theappropriate standard. Frequently, the urge to make a profit, the use of wrong technology, or the dishonesty of contractors lead historic objects – the witnesses of our history – to destruction. To improve the level of protection of historic religious objects, the dialogue between society and the clergy has to be broadened, specialists’ activity in the field must be supported, and legalregulations need to be refined.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2010, 1-4; 7-15
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie badań rezystograficznych do analizy zakresu degradacji tkanki drzewnej w przekrojach polichromowanych elementów zrębu ścian drewnianej budowli zabytkowej w celu optymalizacji obszaru transferu polichromii (na przykładzie cerkwi w Miękiszu Starym)
    The application of the resistography for examination of the scope of wood tissue degradation in cross-sections of polychrome elements of wooden historic building in order to optimize the area of polychrome transfer (case study of orthodox church in Miękisz Stary)
    Autorzy:
    Tomaszek, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218016.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    badania rezystograficzne
    architektura drewniana
    transfer polichromii
    resistographic analysis
    wooden architecture
    transfer of polychrome
    Opis:
    Badania rezystograficzne to wysoce efektywna metoda określania stanu zachowania tkanki drzewnej w przekrojach elementów drewnianych konstrukcji historycznych. W niniejszym artykule prześledzono możliwości zastosowania tej techniki do analizy stopnia i zasięgu degradacji polichromowanych elementów konstrukcyjnych, a tym samym do optymalizacji zakresu transferu polichromii na nowe podłoże w obszarze elementów przewidzianych do całkowitej lub częściowej wymiany. Omówione badania zostały przeprowadzone na elementach konstrukcyjnych cerkwi w Miękiszu Starym, a ich wyniki zamieszczono w postaci odpowiednich wykresów.
    The resistographic analysis (measurements) is a highly effective method of determining the condition status of wood tissue in cross-sections of the elements of historical wooden structures. This paper examines the possibility of applying this technique in analysis of the degree and extent of degradation of the polychrome structural elements and thus in optimization of the scope of polychrome transfer to the new base from the elements intended for the whole or partial replacement. The discussed studies have been carried out on the structural elements of the church in Miękisz Stary, and their results are given in the form of appropriate charts.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2015, 42; 80-90
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabytkowe wiatraki Kielecczyzny. Translokacja, naprawa i uruchomienie drewnianego wiatraka kozłowego
    Historic wind mills in the Kielce Region. Relocation, repair and restart of a wooden post mill
    Autorzy:
    Szot-Radziszewska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398510.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    krajobraz kulturowy
    architektura drewniana
    wiatrak kozłowy
    cultural landscape
    wooden architecture
    wooden post mill
    Opis:
    W artykule przedstawiam problemy związane z ochroną zabytków techniki, ich konserwacją i współczesną adaptacją do innych funkcji w warunkach muzealnych na przykładzie drewnianego wiatraka kozłowego z 1880 roku, translokowanego w 2008 roku do Muzeum Wsi Kieleckiej. Przed montażem przeprowadzono ocenę stanu technicznego elementów konstrukcyjnych i mechanizmów, aby przyjąć odpowiednie rozwiązania konserwatorskie i techniczne, żeby mógł on być bezpiecznie uruchamiany w celu pokazu przemiału mąki. Jest to jedyny wiatrak kozłowy, z oryginalnym wyposażeniem, jaki udało się uruchomić w muzeach na wolnym powietrzu w P olsce. Przybliżam też historię i konstrukcję wiatraka kozłowego, by podkreślić wartość tych zabytków dla historii nauki. Nieliczne zachowane w skansenach wiatraki są szczególnie cenne i stanowią niezwykłą atrakcję dla turystów. Dokumentują ciągłość myśli technicznej sięgającej starożytności. Pozbawione swego tradycyjnego historycznego kontekstu przestrzennego, są już tylko reliktami krajobrazu kulturowego i świadkami fundamentalnej roli architektury drewnianej w kompozycji krajobrazowej wsi polskich. Są symbolem 700-letniej tradycji młynarstwa wietrznego na Kielecczyźnie i w Polsce oraz świadkami historii rodów budowniczych, młynarzy i historii wsi, w których pracowały.
    The paper discusses problems related to the preservation and maintenance of historic technical sites as well as their adaptation to new functions under museum conditions, using the example of a wooden post mill from the year 1880, which was incorporated into the Kielce Open-Air Folk Museum in 2008. Before reassembling, the structural elements and mechanisms were assessed for condition and the relevant maintenance and technical solutions were undertaken so that the mill could be used for flour milling again. The structure is the only post mill with original machinery that operates in an open-air museum in Poland. The history and design of the post mill were included to emphasize the enormous value of this structure to science. The very few mills preserved in open-air museums are not only historically significant sites and important tourist attractions; they can also be used to trace the continuity of engineering ideas originating in ancient times. Without historical context, they are mere relics of the cultural landscape and witnesses of the fundamental role of wooden architecture in the landscape composition of the Polish countryside. They are symbols of a 700-year tradition of windmill engineering in the Kielce Region and Poland and part of the history of generations of windmill builders, millers and communities in which they existed.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2011, 3, no 1; 42-51
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józef Pieniążek. Piewca rodzimego krajobrazu
    Józef Pieniążek. Bard of the native landscape
    Autorzy:
    Marcinek, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927178.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    zabytki
    architektura drewniana
    ikonografia
    etnografia
    Krzemieniec
    Sandomierz
    Podhale
    monuments
    wooden architecture
    iconography
    ethnography
    Opis:
    Józef Pieniążek (1888-1953), malarz i grafik, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w swej twórczości skupił się na dokumentowaniu zabytków i elementów ludowej kultury materialnej. Uczeń Leona Wyczółkowskiego, związany ze swym mistrzem przez całe życie, nie podążał za modnymi nurtami w sztuce, nigdy nie stał się – bo też się o to nie starał – modny. Ale dla konserwatorów zabytków, etnografów, badaczy krajobrazu kulturowego jego twórczość jest ważna. Pozostawił po sobie wiele udanych grafik (część zebrał w teki), wielką liczbę rysunków i akwareli. Na przełomie lat 20. i 30., z inspiracji Wyczółkowskiego, zainteresował się kulturą ludową. Zaczął utrwalać relikty dawnego stroju, zabytki tradycyjnej sztuki i architektury, często ukazywane na tle czystego jeszcze krajobrazu. Z profesorską skrupulatnością starał się wysublimować z powszechnego w jego czasach zasobu architektury ludowej obiekty najcenniejsze. W trakcie krajoznawczych wędrówek włożył dużo pracy w dokumentację regionalnych strojów, ginących zawodów, portretowanie ludzi. W 1937 r. opublikował we Lwowie tekę 40 barwnych kompozycji ukazujących stroje i typy górali, zabytki budownictwa, kultury i sztuki kościelnej i ludowej z rejonu Podhala, Orawy, Spiszu, Żywiecczyzny, Pienin, Sądecczyzny. W latach 1925-1938 uczestniczył w życiu artystycznym, brał udział w licznych wystawach, salonach i pokazach. Był aktywnym członkiem m.in. Związku Polskich Artystów Grafików.
    Józef Pieniążek (1888-1953) – painter and graphic artist, graduate of the Academy of Fine Arts in Cracow; in his work, he focused on documenting monuments and elements of folk material culture. Student of Leon Wyczółkowski, associated with his master throughout his life, did not follow fads in the art, he also never became – because he did not try too much – fashionable. However, for conservators of monuments, ethnographers, and cultural landscape researchers, his work is important. He left many good graphics (part of them compiled in portfolios), a large number of drawings and watercolours. In late 1920s and early 1930s, he became interested, inspired by Wyczółkowski, in folk culture. He began to perpetuate the relics of the old dress, the monuments of traditional art and architecture, often shown against the background of a clear landscape. With academic preciseness, he tried to sublimate the most valuable objects from the resource of folk architecture common in his times. During his sightseeing trips, he put a lot of effort into documenting regional costumes, disappearing professions, portraying people. In 1937 in Lviv, he published a portfolio of 40 colourful compositions featuring costumes and types of highlanders, architectural monuments, folk and sacral art and culture from the regions of Podhale, Orava, Spisz, Żywiec, Pieniny, Sądecczyzna. In 1925-1938 he participated in artistic life, took part in numerous exhibitions, salons and shows. He was an active member of the Polish Graphic Artists Association and other organisations.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2018, 1; 167-194
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KATALOG ZABYTKÓW OSADNICTWA HOLENDERSKIEGO NA MAZOWSZU Jerzy Szałygin, Wyd. DiG, Warszawa 2004
    CATALOGUE OF MONUMENTS OF DUTCH SETTLEMENTS IN MAZOVIA Jerzy Szałygin, Wyd. DiG, Warszawa 2004
    Autorzy:
    Kalina, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535190.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    osadnictwo holenderskie
    Jerzy Szałygin
    architektura drewniana
    mazowieckie wsie lokowane na prawie holenderskim
    Menonici
    Opis:
    This is the first publication which systematically discusses the material heritage associated with Dutch settlements in terrains which historically belonged to Mazovia. A presentation of 191 Mazovian villages, arranged in alphabetical order and located upon the basis of Dutch law. The descriptions, enhanced with fragments of historical maps, contain information about the residential and farm buildings, and take into account their localisation, current preservation, types of construction, the layout of the interiors and a characteristic of the brick. The catalogue contains data pertaining to churches and cemeteries. The Dutch settlement movement developed from the seventeenth century to the 1940s, and was connected with the overflow land along various rivers, including the Vistula, the Bug and the Wkra. The specific type of farming was adapted to the natural conditions, which, in turn, determined given construction solutions and affected the shaping of the local landscape. The Dutch settlements in Mazovia comprise an exceptional phenomenon, whose merits are enhanced by the fact that they were one of the few to have survived in Poland on such a scale despite the severance of the cultural continuum after the second world war. The catalogue is supplemented by a copious bibliography and maps presenting the range of the phenomenon within the former boundaries of Mazovia.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2004, 1-2; 187-191
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sakralna architektura drewniana na terenach przygranicznych Zaolzia
    Sacral Wooden Architecture In The Border Areas Of Zaolzie
    Autorzy:
    Cader, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449336.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    Zaolzie
    architektura drewniana
    budynki sakralne
    tożsamość religijna
    wooden architecture
    sacred buildings
    religious identity
    Opis:
    Zaolzie to specyficzny teren zamieszkiwany przez mniejszość polską. Polacy znaleźli się na obszarze Republiki Czeskiej nie w wyniku migracji, ale z powodu administracyjnego przesunięcia granic. Poddawani przez lata bohemizacji, teraz cieszą się swobodą w posługiwaniu się językiem polskim, kultywowaniem tradycji oraz pielęgnowaniem swojej tożsamości religijnej. Świadectwem przywiązania do polskości oraz katolicyzmu są kościoły, zwłaszcza te z XVIII i XIX wieku, o które Polacy dbają ze szczególną troską.
    Zaolzie is a specific area inhabited by the Polish minority. The Poles found themselves in the territory of the Czech Republic, not as a result of migration, but because of the administrative shift of borders. Subjected to years of bohemization, they now enjoy the ease of using Polish language, cultivating tradition and nurturing their religious identity. Testimony of attachment to Polishness and Catholicism are churches, especially those from the eighteenth and nineteenth centuries, for which Poles care with special care.
    Źródło:
    Polonia Journal; 2018, 7; 11-29
    2083-3121
    Pojawia się w:
    Polonia Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szałasy pasterskie w krajobrazie kulturowym na przykładzie Gorców
    Shepherd’s buildings in cultural landscape on the example of the Gorce region
    Autorzy:
    Kurek, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107176.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    szałasy pasterskie
    architektura drewniana
    krajobraz kulturowy
    shepherd’s buildings
    wooden architecture
    cultural landscape
    Opis:
    Szałasy to cenny element kultury materialnej. Oprócz pierwotnych, typowo mieszkalnych form w ostatnich stuleciach upowszechniła się ich funkcja mieszkalno-gospodarcza związana z prowadzeniem na karpackich polanach wypasu owiec lub prowadzeniem gospodarki leśnej. Dziś można więc powiedzieć, że są to budowle użytkowe związane także z historią regionu i tradycyjnym użytkowaniem terenu. Budowle te zapewniały ochronę przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi, prowadzono w nich także wyrób przetworów z mleka owczego i pozyskiwanie wełny. Architektura szałasów była (i jest) odzwierciedleniem tradycji budowania z drewna minionych kilkuset lat. Pasterstwo – czyli hodowla stadnych zwierząt domowych – w  Karpatach upowszechniało się w tych rejonach, w których uprawy rolne były utrudnione bądź (z uwagi na stromość zboczy i jakość gruntów) wręcz niemożliwe. Pasterstwo sięgało na wschód przez połoniny bieszczadzkie po Huculszczyznę i rumuńską część Karpat. W badaniach szałasów pasterskich urzeka nas logika konstrukcji i formy tych budowli. Prowadzone po drugiej wojnie światowej badania dowiodły, że szałasy są ważnym świadectwem historycznym, elementem formowania poczucia piękna i przekazem tradycji budowania z drewna, są też cennym reliktem kultury materialnej związanej z pasterstwem oraz ważnym składnikiem dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Karpat. Przyszłość tych krajobrazów zależy od właściwych, proekologicznych postaw społecznych, które można kształtować poprzez działalność edukacyjną, jaką zajmują się w Polsce m.in. parki narodowe. Działania te służą także promocji i rozwojowi turystyki.
    Shepherd’s buildings are a valuable element of Polish material culture. Exept for primary, residential forms, in last centuries on carpathians clearings shelters joined with outbuildings become widespreaded. Shepherd’s buildings were situated outside the village, seasonally connected with shepherding or forestry. They are an important element of the regional history and the traditional usage of the area. This kind of buildings ensured protection against bad weather conditions, but also enabled manufacture of milk products and obtaining wool. The architecture of shepherd’s buildings reflected (and still is reflecting) the tradition of carpentry which is hundreds of years old. Shepherding – gregarious animal husbandry – was common in Carpathian Mountains, where arable farming was hampered or not possible (because of steepness or the quality of the ground). Shepherding reached to the east – through Bieszczady mountain pastures to Hutsulshchyna and the Romanian part of Carpathian Mouintains. The analyses of shepherd’s buildings show the logic of their constructions and forms. After the II World War architectural research works on this kind of objects, showed that they are an important element of our cultural heritage connected with historical forms and carpenter’s tradition. On one hand shepherd’s buildings are relics of material culture but on the other hand they are important elements of Carpathian cultural landscape. The future of this landscape connected with mountain clearings and the shepherding, depends on appropriate, proecological attitude of Polish society. Broadly defined education, which is provided also by Polish National Parks, supports the promotion of these regions and the development of tourism.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2016, 1 (2); 13-24
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rezydencja i zaplecze gospodarcze w dobrach biskupów przemyskich ob. łac. w Radymnie w świetle XVIII-wiecznych opisów inwentarzowych
    The residence and the utilitarian structures in the Latin-rite bishops’ property in Radymno on the basis of the 18th-century inventory
    Autorzy:
    Proksa, M.
    Zub, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/105520.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    architektura nowożytna
    architektura drewniana
    architektura rezydencjonalna
    budownictwo gospodarcze
    early modern architecture
    wooden architecture
    residential architecture
    utilitarian buildings
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza architektoniczna i przestrzenno-użytkowa zespołu rezydencjonalno-gospodarczego w dobrach biskupów przemyskich ob. łac. w Radymnie, wstępnie przedstawiono także architekturę pozostałych zespołów mieszkalno-gospodarczych wchodzących w skład tych dóbr wg ich stanu w połowie XVIII wieku oraz uwagi związane z lokalizacją poszczególnych kompleksów zabudowy. Analiza została przeprowadzona na podstawie tekstu lustracji miasta dokonanej krótko przed 1750 rokiem na zlecenie biskupa przemyskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego oraz dwóch wojskowych map topograficznych: z lat 80-tych XVIII wieku i połowy wieku XIX. Na rezydencję biskupów, oprócz drewnianego pałacu w typie dworu alkierzowego z czterema alkierzami narożnymi, otoczonego wałami i fosą, składały się inne zabudowania mieszkalne oraz gospodarcze. W obrębie obronnego obwodu znajdowały się oficyny, kuchnia z piekarnią i szafarnią (spiżarnią) oraz drewutnia z karmnikiem, a także studnia i piwnica, poza wałami ulokowano natomiast stajnię, wozownię, cegielnię i kuźnię, zaś za pałacem rozciągał się ogród. Oprócz zespołu pałacowego w skład omawianych posiadłości wchodziły w XVIII wieku jeszcze trzy folwarki określone w dokumencie źródłowym jako radymiński (w bezpośrednim sąsiedztwie rezydencji), Bogudzięka (dawny wójtowski) oraz najnowszy – skołoszowski. Osobnym, niewielkim kompleksem zabudowań o trudnej do ustalenia lokalizacji była arenda z browarem, a listę obiektów składających się na gospodarcze zaplecze w dobrach biskupów przemyskich ob. łac. w Radymnie zamykają wolnostojący spichlerz oraz karczma.
    The purpose of the article is to analyse the spatial program and architectural features of the complex of residential and utilitarian structures in the Latin-rite bishops’ property in Radymno. We also present the main features of the rest of the complexes of domestic and utilitarian buildings constituting part of this property (as they were described in the mid-18th century) and some remarks concerning the location of the above mentioned sets of buildings. The analysis has been carried out on the basis of the text of the act of surveying the town, ordered shortly before 1750 by Wacław Hieronim Sierakowski, the bishop of Przemyśl. Two topographical military maps (one of the 1780s and the other of the mid-19th century) have been used as an additional source. The bishops’ residence consisted of a wooden palace with four protruding alcoves in corners, surrounded by the rampart and moat, and other domestic and utilitarian buildings. Inside the defensive circuit there were located: a domestic building for staff, a kitchen with a bakery and a storeroom, a woodshed with a feeder, a water well and a cellar. Outside the rampart there were standing: a stable, a coach house, a brickyard and a forge. There was also a garden beside the palace. In addition to the residential complex three folwarks, named ‘Radyminski’ (in the neighbourhood of the residence), ‘Bogudzięka’, and the newest one – ‘Skoloszowski’ were also part of the property. A separate, small complex of buildings, whose location is difficult to establish, was the inn with the brewery, and at the end of the list of the utilitarian buildings in the Latin-rite bishops’ property in Radymno there is the detached granary and the inn.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 3/II; 285-292
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przegląd i konserwacja drewnianych kościołów w wybranych regionach Polski
    Maintenance of wooden churches in selected Polish regions
    Autorzy:
    Tubielewicz-Michalczuk, M.
    Kwiatkowski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068335.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    architektura drewniana
    architektura sakralna
    architektura polska
    konserwacja
    konstrukcja drewniana
    konstrukcja budowlana
    drewno
    wooden architecture
    sacral architecture
    Polish architecture
    maintenance
    wooden construction
    building construction
    wood
    Opis:
    W pracy przedstawiono i opisano obiekty architektury sakralnej w wybranych regionach Polski. Opisano sposoby impregnacji drewna w celu konserwacji architektury drewnianej. Zaprezentowano także podstawowe gatunki drewna do wznoszenia konstrukcji budowlanych.
    The paper presents and describes the objects of religious architecture in selected Polish regions. Methods wood treatment in order to preserve the wooden architecture. It also presents the basic types of wood for the construction of building structures.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2013, 19 (169); 204--210
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Translokacja budynku drewnianego jako interpretacja miejsca historycznego – studium przypadku chat o konstrukcji zrębowej zlokalizowanych w stanie Tennessee, USA
    Relocation of a wooden building as an interpretation of a historical site - case studies of log cabins from Tennessee State, USA
    Autorzy:
    Tomaszek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841682.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura drewniana
    autentyczność
    chata o konstrukcji zrębowej
    translokacja
    wooden architecture
    authenticity
    log cabin
    relocation
    Opis:
    Zasadność translokacji budynku drewnianego pozostaje zagadnieniem szeroko dyskutowanym. Problem ten nabiera szczególnego wymiaru w przypadku translokacji przeprowadzonej w ramach procesu ochrony i interpretacji konserwatorskiej miejsca o szczególnym znaczeniu historycznym. W artykule poddano krytycznej dyskusji zagadnienie translokacji w ramach interpretacji architektoniczno-historycznej na przykładzie historycznych chat o konstrukcji zrębowej w stanie Tennessee w USA: McPeake Cabin w Parkers Crossroads Battlefield, William Manse George Cabin w Shiloh National Military Park, King Cabin w Cane Ridge, George Haynes Slave Cabin na Historycznej Farmie Tipton-Haynes, zrębowy „Dom z czasów dzieciństwa” Sama Davisa oraz zrębowe chaty niewolników na terenie historycznego obiektu „Sam Davis Home and Plantation”. Przedstawione studia przypadku stanowią przyczynek do analizy horyzontu autentyczności zarówno przeniesionych struktur, jak i miejsc historycznych, na których obszarze wtórnie zostały zlokalizowane.
    The legitimacy of the relocation of a wooden building remains a widely discussed issue. This problem takes on a special dimension in the case of relocation carried out as a part of the process of the protection and interpretation of a place with special historical meaning. This paper examines the issue of relocation as part of architectural and historical interpretation on the example of historic log cabins located in the state of Tennessee in the USA. These buildings are: the McPeake Cabin in Parkers Crossroads Battlefield, the William Manse George Cabin in Shiloh National Military Park, the King Cabin in the Cane Ridge community within the suburban township of Antioch, the George Haynes Slave Cabin at the Tipton-Haynes Historic Site, the Sam Davis Log Boyhood Home and Slave Cabins at the Sam Davis Home and Plantation Historic Site. The presented case studies contribute to the analysis of the horizon of authenticity of both the transferred architectural structures and the historical sites in which they were secondary located.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2020, 64; 131-143
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie kontynuacji badań architektonicznych podczas rozbiórki na przykładzie zagrody z Kaniczek translokowanej na teren Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce
    The importance of continuing research during the demolition of architectural wooden architecture on the example of pens from Kaniczek translocated into 'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka
    Autorzy:
    Maślak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390310.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania architektoniczne
    translokacja
    architektura drewniana
    osadnictwo olęderskie
    architectural research
    translocation
    wooden architecture
    settlements olęder
    Opis:
    Olęderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce jest jedynym w Polsce muzeum na wolnym powietrzu, które zostało dedykowane budownictwu wiejskiemu, związanemu z osadnictwem olęderskim. Obecnie swoim zasięgiem badawczym obejmuje obszar Doliny Dolnej Wisły. Dotychczasowe działania konserwatorskie, których głównym zadaniem jest ochrona obiektów architektury in situ, nie zawsze jest wystarczająca lub możliwa. Zachowane do dziś nieliczne już przykłady tego budownictwa zagrożone są postępującą degradacją prowadzącą do ich eliminacji z krajobrazu nadwiślańskiego. Utworzenie muzeum na wolnym powietrzu i translokacja tych cennych zabytków jest właściwie jedyną szansą na ich dalsze przetrwanie. Na wstępie przedstawię krótko charakterystykę osadnictwa olęderskiego w Dolinie Dolnej Wisły oraz koncepcję Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce wraz z próbami powołania nowego oddziału Muzeum. Celem niniejszego artykułu jest podkreślenie znaczenia uzupełniających badań architektonicznych podczas rozbiórki obiektów architektury drewnianej na przykładzie zagrody z Kaniczek translokowanej na teren Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce. Początkowo omówiony został koncepcyjny projekt konserwatorski opracowany na podstawie wyników badań architektonicznych przeprowadzonych przed rozbiórką. Badania te zostały przeprowadzone metodą nieinwazyjną, co utrudniało dostęp do wszystkich elementów i miejsc. Uzupełnienie badań podczas rozbiórki rzuciło nowe światło na temat problematyki konserwatorskiej. Podsumowaniem działań związanych z translokacją będzie pokazanie ostatniej fazy budowlanej obiektu.
    'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka is Poland's only open-air museum that has been dedicated to construction of the rural, associated with olęder settlement. Currently, its research range covers an area of Lower Vistula Valley. Existing conservation measures, which main task is to protect architectural monuments in situ, however, is not always sufficient or possible. Preserved until today, very few examples of this construction are threatened by the progressive deterioration leading to their elimination from the Vistula landscape. The creation of a museum in the open air and translocation of these precious relics is actually the only chance for their continued survival. As a preliminary point, I will briefly present the characteristics of the 'olęder' settlement in the Lower Vistula Valley and the concept of 'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka along with attempts to establish a new branch of the Museum. The purpose of this article is to highlight the importance of supporting architectural research during the demolition of wooden architecture on the example of pens in Kaniczek translocated into 'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka. Initially, the concept of conservation project was discussed, developed on the basis of architectural research conducted before demolition. These studies were conducted using a non-invasive method, making it difficult to access all components and places. Supplementing the research during the demolition shed a new light on conservation issues. The summary of activities related to the translocation will show the last phase of facility construction.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 89-106
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Advances in digital design and fabrication of wooden architecture
    Rozwoj cyfrowych metod projektowania i fabrykacji w architekturze drewnianej
    Autorzy:
    Golański, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2201107.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    wooden architecture
    wooden stereotomy
    digital tectonics
    CAD/CAM
    architektura drewniana
    stereotomia drewna
    tektonika cyfrowa
    Opis:
    This paper deals with the possibilities of architectural design of wooden structures in the digital age. The first part of the paper presents the material-based design as a new approach to shaping free-form objects. The problem is that a new geometry requires new materials or a new approach to old, well-known building materials and structures. The lack of suitable materials to build curvilinear free-form surfaces has led to the use of traditional materials in new ways. The second part describes the historical techniques of designing and manufacturing of curvilinear wooden forms. They were compared to digital tectonics as a new methodology in architectural design. Historically, architects and carpenters used the stereotomy method and manufactured non-standard wooden elements (e.g. guitarde dormers and balconies), taking into account the inherent properties of the material. Digital CAD/CAM technologies have radically changed the conceptual approach to architectural and engineering design. Architectural forms created with the use of digital parametric tools are considered in terms of geometry, material properties and means of production. Such well-known buildings as Chesa Futura in St Moritz (Switzerland) and Weltstadthaus in Cologne (Germany) were presented as model examples of digital tectonic design in wooden architecture. In the Discussion, the paper presents the advantages of timber architecture. The new generation of high-performance wood materials offers unique architectural possibilities. The digital era led to the transformation of traditional tectonics into digital tectonics operating in terms of construction logic shaped according to the principles of digital design and fabrication tools. The CAD/CAM system is the basic formula of digital tectonic approach and it unveils inherent properties of wood as a natural material.
    Artykuł dotyczy możliwości projektowania architektonicznego konstrukcji drewnianych w epoce cyfrowej. W pierwszej części przedstawiono projektowanie materiałowe jako nowe podejście do kształtowania obiektów o formach swobodnych. Problem polega na tym, że nowa geometria wymaga nowych materiałów lub nowego podejścia do starych, dobrze znanych materiałów i konstrukcji budowlanych. Brak odpowiednich materiałów do budowy krzywoliniowych powierzchni o dowolnym kształcie doprowadził do wykorzystania tradycyjnych materiałów na nowe sposoby. W drugiej części opisano historyczne techniki projektowania i wykonywania krzywoliniowych form drewnianych. Porównano je do cyfrowej tektoniki jako nowej metodologii projektowania architektonicznego. Historycznie architekci i mistrzowie ciesielscy stosowali metodę stereotomii i wykonywali niestandardowe elementy drewniane (np. lukarny i balkony typu guitarde) z uwzględnieniem naturalnych właściwości materiału. Cyfrowe technologie CAD/CAM radykalnie zmieniły podejście koncepcyjne do projektowania architektonicznego i inżynieryjnego. Formy architektoniczne tworzone za pomocą cyfrowych narzędzi parametrycznych rozpatrywane są pod względem geometrii, właściwości materiałowych i środków produkcji. Jako modelowe przykłady cyfrowego projektowania tektonicznego w architekturze drewnianej zaprezentowano znane budynki, takie jak Chesa Futura w St. Moritz w Szwajcarii i Weltstadthaus w Kolonii w Niemczech. W zakończeniu pracy przedstawiono zalety architektury drewnianej. Nowa generacja wysokowydajnych materiałów drewnopochodnych oferuje wyjątkowe możliwości architektoniczne. Era cyfrowa doprowadziła do przekształcenia tradycyjnej tektoniki w tektonikę cyfrową operującą w kategoriach logiki konstrukcyjnej kształtowanej według zasad cyfrowych narzędzi projektowych i wytwórczych. System CAD/CAM jest podstawową formułą cyfrowego podejścia tektonicznego i uwypukla nieodłączne właściwości drewna jako materiału naturalnego.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2022, 14, 4; 37--54
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciesiołka i modernizm. Wokół architektury drewnianej Franciszka Kopkowicza
    Carpentry and modernism. The wooden architecture of Franciszek Kopkowicz
    Autorzy:
    Skiepko, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/21151111.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura drewniana
    Franciszek Kopkowicz
    ciesielstwo polskie
    architektura Zakopanego
    wooden architecture
    Polish carpentry/woodworking
    architecture of Zakopane
    Opis:
    Zakopiańskie biuro architektoniczno-budowlane wykształconego w Wiedniu oraz we Lwowie architekta Franciszka Kopkowicza było najprężniej działającą jednostką projektową w Zakopanem w okresie międzywojennym. Wspólnie z bratem Leonem zaprojektowali w Zakopanem przeszło 150 budynków. Ich twórczość jest bardzo zróżnicowana stylistycznie: obok modernistycznych pensjonatów o płaskich stropodachach i funkcjonalnych budynków użyteczności publicznej pojawiają się także zaprojektowane w unikatowej stylistyce wille i pensjonaty wzniesione z drewnianych płazów w technologii zrębowej. To właśnie w tej ostatniej dziedzinie – ciesielstwie – Franciszek Kopkowicz zapisał się na kartach historii. Pracując dziesiątki lat w zakopiańskiej Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego, wykształcił rzeszę cieśli, architektów i inżynierów. Opublikował dwa dzieła, kluczowe dla nauki zawodu: Ciesiołka wiejska i małomiasteczkowa oraz Ciesielstwo polskie. Publikacje te są kopalnią fachowej wiedzy, z której czerpiemy do dziś. Jednak do teraz nie powstało żadne szersze opracowanie poświęcone życiu i twórczości Franciszka Kopkowicza. Dzięki przeprowadzonym rozmowom z członkami rodziny oraz dzięki analizie materiałów źródłowych zgromadzonych w archiwach, w tym w prywatnych archiwach spadkobierców, udało się dokonać krótkiego podsumowania pracy i dorobku tego architekta, inżyniera, pedagoga, publicysty i konserwatora zabytków.
    The architectural and construction studio in Zakopane of the Vienna- and Lviv-educated architect Franciszek Kopkowicz was the most active design entity in Zakopane in the interwar period. Together with his brother Leon, they designed more than 150 buildings in Zakopane. Their work is very diversified in terms of style: alongside flatroofed modernist guest houses and functional public buildings stand villas and guest houses designed in a unique style and built of timber logs. It was in the latter field – carpentry – that Franciszek Kopkowicz made history. Having worked for decades at the Zakopane State Wood Industry School, he educated a great many carpenters, architects and engineers. He published two works that were pivotal in teaching the profession: Ciesiołka wiejska i małomiasteczkowa [Rural and small-town carpentry] and Ciesielstwo polskie [Polish carpentry]. These publications are a mine of expert knowledge, which are still drawn on today. However, to date, no wider study has been compiled on the life and work of Franciszek Kopkowicz. Thanks to interviews with family members and an analysis of source materials accumulated in the archives, including the private archives of his heirs, it has been possible to compile a brief summary of the work and achievements of Franciszek Kopkowicz, an architect, engineer, educator, publicist and conservationist.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2023, 1; 53-91
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza przepływu powietrza przez wentylowane szczeliny pionowe w przegrodach budynku o dużym stopniu ekspozycji
    Air flow analysis through vertical gaps in a partitions of fully expose building
    Autorzy:
    Heim, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/362832.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Instytut Fizyki Budowli Katarzyna i Piotr Klemm
    Tematy:
    symulacja numeryczna
    rewitalizacja
    budynek zabytkowy
    architektura drewniana
    numerical simulation
    revitalization
    historical building
    wooden architecture
    Opis:
    W pracy przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej przepływu strumienia powietrza przez szczeliny wentylacyjne ścian zewnętrznych. W sposób szczegółowy opisano model komputerowy analizowanego fragmentu ściany, sposób rozwiązania zadania oraz warunki brzegowe. Uzyskane wyniki mają na celu znalezienie odpowiedzi na temat poprawności rozwiązania docieplenia zabytkowych ścian drewnianych od strony wewnętrznej. W szczególności zwrócono uwagę na badanie wielkości strumienia przepływu powietrza przez ściany w zależności od wielkości projektowanych otworów wlotowych i warunków pogodowych pod kątem strat ciepła na drodze przenikania. Prezentowane wyniki stanowią fragment większego projektu badawczego "Rewitalizacja i rozwój historycznego kompleksu architektury drewnianej miasta Zgierza''.
    The paper presents numerical result of air flow through the gap. The vertical, air gap is located in a modernized wooden walls of historical building, between old wooden part and thermal insulation from, inside. Based on the analysis it will be possible to find the best solutions of wall with gap and estimate the heating energy looses by conduction and convection.
    Źródło:
    Fizyka Budowli w Teorii i Praktyce; 2010, T. 5, nr 1, 1; 27-30
    1734-4891
    Pojawia się w:
    Fizyka Budowli w Teorii i Praktyce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycja i współczesność w architekturze Zakopanego. Wybrane aspekty
    Tradition and contemporaneity in the architecture of Zakopane: selected aspects
    Autorzy:
    Węcławowicz-Gyurkovich, Ewa
    Godula-Węcławowicz, Róża
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055728.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Zakopane
    architektura drewniana
    interpretacje tradycji
    tradycja wynaleziona
    wooden architecture
    interpretations of tradition
    invented tradition
    Opis:
    Drewniana architektura Zakopanego, intensywnie rozwijającego się z końcem XIX i w pierwszej dekadzie XX wieku, stanowi odmienny od innych regionów fenomen. Jest wypadkową tradycji kultury górali podhalańskich i motywów zaczerpniętych ze stylistyki historycznej, twórczo przetworzonych przez Stanisława Witkiewicza w oryginalny styl w architekturze i zdobnictwie. Styl zakopiański został zaadaptowany przez kolejne pokolenia Podhalan, którzy nadal uznają go za własny; co więcej, do dziś stanowi wzorzec dla architektów i projektantów. W nowych realizacjach w Zakopanem można zaobserwować rozmaite formy budynków – twórcze interpretacje stylu, realizacje kontrowersyjne albo powierzchownie nawiązujące do tradycji. Długie trwanie idei Witkiewicza wpisuje się w kulturową kategorię „tradycji wynalezionej”, rozumianej procesualnie, podlegającej przekształceniom i reinterpretacji.
    The wooden architecture of Zakopane, which developed intensively at the close of the nineteenth century and in the first decade of the twentieth century, is a phenomenon that differs from those in other regions. It is a synthesis of traditional culture of the gorals of Podhale and motifs derived from historic stylistics, transformed by Stanisław Witkiewicz into an original style in architecture and decoration. The Zakopane Style was adapted by successive generations of the inhabitants of Podhale who still consider it as their own. Moreover, it is still a pattern and model for architects and designers. In new buildings in Zakopane one may observe various forms of buildings-creative interpretations of the style, controversial ones, or ones with superficial ties to tradition. The continued persistence of Witkiewicz’s ideas is inscribed into the cultural category of “invented tradition,” understood as processual and subject to transformations and reinterpretation.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 67; 61--70
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ stanu zachowania materiału konstrukcyjnego na nośność zabytkowych drewnianych słupów, w żuławskich domach podcieniowych, z XVIII i XIX wieku
    The impact of maintenance on wood column capacity of the XVIIIth to XIXth century of arcaded houses from the Żuławy region
    Autorzy:
    Zybała, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/391224.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    dom podcieniowy
    architektura drewniana
    nośność słupa drewnianego
    arcaded houses
    wooden architecture
    capacity of timber column
    Opis:
    Powstało wiele opracowań dotyczących zagadnień architektonicznych domów podcieniowych na Żuławach, ale brak na ten temat publikacji dotyczących problematyki techniczno-konserwatorskiej. Niniejszy artykuł jest fragmentem badań prowadzonych obecnie przez autora. Jest pierwszą próbą wykonania analizy statyczno-wytrzymałościowej wybranych, zabytkowych drewnianych podcieni z obszaru Delty Wisły, wraz z opisem stanu zachowania. W tekście zawarto główne cechy wytrzymałościowe drewna, zasady obliczania nośności słupów wg PN EN 1995-1-1 oraz PN-53/B-03150. Obliczono przybliżony ciężar przenoszony przez zabytkowe podcienia. W pracy ujęto opis występowania formy i zakresu terytorialnego budownictwa podcieniowego w Polsce. Wyjaśniono cel stosowania tego rozwiązania w budynkach. Przedstawiono rodzaje konstrukcji słupów oraz typologię i historyczny rozwój domu podcieniowego na Żuławach Wiślanych, z jego głównymi cechami charakterystycznymi.
    There have been many articles on architectural issues of arcaded houses from the Żuławy Region. None of them tackled the technical and conservation problems. The following article presents a part of the author’s current research. It is the first attempt to demonstrate a static-strength analysis of selected historic wooden houses from Żuławy. It demonstrates the maintenance state of those buildings and includes the description of the main strength features of timber as well as the calculation rules of column capacity in compliance with PN EN 1995-1-1 and PN-53/B-03150. The approximate static load transferred by wood columns was calculated. The article describes both main forms of the arcaded construction in Poland and its territorial range. Furthermore, the paper accounts for the purpose of using this solution in buildings and provides the main types of both structure and typology of arcaded houses in Żuławy Region as well as their historical progress and key characteristic features
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2017, 16, 3; 77-94
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona drewnianej architektury sakralnej w projekcie Unii Europejskiej
    Autorzy:
    Kadłuczka, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217962.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura drewniana
    architektura sakralna
    ochrona
    Unia Europejska
    projekt
    konserwacja
    wooden architecture
    church architecture
    protection
    European Union
    project
    maintenance
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2006, 20; 66-68
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wieś Bartne w powiecie gorlickim1 – konserwatorska klęska bez happy endu
    Village of Bartne in Gorlicki district – failure of preservation process without happy end
    Autorzy:
    Laskowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/537177.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    ochrona zabytków
    służby konserwatorskie
    układy ruralistyczne
    krajobraz kulturowy
    skansen
    architektura drewniana
    konserwacja zabytków
    Łemkowszczyzna
    Bartne
    Opis:
    The article is devoted to a Lemko village of Bartne situated in the Low Beskids, in the valley of Bartnianka stream, between the mountain ranges covered with forest. The village has a layout characteristic for the so-called forest village, in which a road running along a stream constitutes the main axis, and there are dirt roads perpendicular to it. Bartne was founded in the 16th century on the basis of the Wallachian rights. A family of a well-known composer Dmitry Bortniansky, the court composer of Tsarina Catherine the Great, came from here and an eulogist of Lemkivshchyna, novelist Wladimir Ignatiewicz Chiljak lived here for many years. The village became famous for local stonecutters whose manufacture (roadside shrines, cemetery tombstones, handmills) was recognised in the vicinity and beyond. Among the village buildings dominate two sacral ones: the older Greek-Catholic church and the Orthodox church established in the inter-war period. The cemeteries are also important: a parish cemetery, a choleric cemetery (from the 19th c.) and a war cemetery (from World War I). The inhabitants of the village lived in houses typical of Lemkos, the so-called chyża, where both the residential and the farming part were under one roof. A chyża was accompanied by separate granaries, cellars or other outhouses (forge, cart house, etc.). Fortunately, the buildings in the village survived the operation “Vistula” which was carried out by the Communists after World War II and consisted in forced resettlement of the local population to completely culturally unfamiliar northern areas of Poland. The political thaw after the Stalin’s death allowed the return of the displaced people to their homeland and resettle the surviving farms. Bartne, which was noticed by the conservation services in the 1960s, soon became the object of thorough studies carried out by a team of researchers from Kraków under the direction of Marian Kornecki, the leading researcher of wooden architecture in Poland. In the paper that crowned the fieldwork, completed in 1978, the team postulated the entry of the village layout and its buildings, as well as the most valuable individual farmhouses, to the register of historic monuments. In the same year the relevant inscriptions were made, and Bartne was recognised as an urban and architectural reserve. According to the assumptions proposed by M. Kornecki’s team, the village was supposed to have three protection zones: 1) a strict reserve, 2) an intensified protection zone, 3) a general protection zone. Today, 35 years after the foundation of the reserve, Bartne has transformed from a typical Lemko village into a model example of a devastated cultural landscape where the still untouched nature is accompanied by a small number of preserved wooden houses as well as stone and wooden granaries, but is dominated by brick buildings that are chaotic in their layout and aggressive in their form and colours, and ignore the harmony between the human creation and the nature’s one. Conservation services suffered a spectacular defeat in Bartne. Despite the recognition of the village as a reserve – the area subject to particular protection by definition – it lost within one generation most of those values which played a decisive role when it was granted the special status in 1978. There are many reasons that caused such situation: exclusion of the local population from the process of establishing the reserve, which made them hostile to the whole idea, withdrawal of people capable of executing the initial vision, abandonment of comprehensive and coordinated protective measures, inability to initiate a dialogue with the owners of historic buildings, lack of funds for specialized repairs. In today’s Bartne only a few enclaves of historic wooden buildings and individual historic objects have been preserved, overwhelmed by new, in general ugly, brick buildings, which do not constitute a cohesive and harmonious layout anymore. The reserve de facto stopped existing. At the moment, you can only protect humble remains that have been disappearing in the recent years at an alarming pace anyway. However, a radical change of approach by conservation services and local population, an idea for proper implementation of protective measures and their management as well as a more flexible model of financing are necessary, which could be achieved with the changes in the system of monuments protection in Poland proposed in the article.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 89-118
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dom przy ul. Nowomiejskiej 38 w Liwie jako przykład wernakularnych wartości w drewnianej architekturze Mazowsza : komunikat naukowy
    A House on Nowomiejska Street No. 38 in Liw – The Example of Vernacular Values in Timber Architecture of Mazovia : a research note
    Autorzy:
    Germel, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398189.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    Mazowsze
    budownictwo ludowe
    architektura wernakularna
    architektura drewniana
    architektura małomiasteczkowa
    Mazovia region
    folk buildings
    vernacular architecture
    wooden architecture
    small town architecture
    Opis:
    Przedstawiono niezwykły pod względem zewnętrznej estetyki przykład zabudowy drewnianej Liwu z XIX i początku XX wieku, mianowicie dom przy ulicy Nowomiejskiej, który uznano za istotną wartość dziedzictwa kulturowego tej wsi. Ukazano proces stopniowych zmian estetyki obiektu. Zwrócono uwagę na nietypowe zjawisko estetyczno-architektoniczne, jakim jest zaistnienie na ścianach tego domu wykonanych przez gospodarza malowideł ze scenami z kreskówek Disneya. Gospodarz domu sporządził jakby osobisty pamiętnik na białych elewacjach budynku, nadając otoczeniu bajkowy wymiar.
    An unique example of wooden buildings of Liw from the end of the nineteenth century is described, on the basis of a house at Nowomiejska street. The preserved vernacular wooden house is claimed to be an important cultural asset of the village. The evolution of the object’s aesthetics is also presented, with its history background. For example, an unique “vernacular pop-culture” phenomenon has been recognized; namely, the vernacular architecture of the house has been merged with Disney cartoons paintings, made by the house owner. The landlord made a personal diary on the white walls of the building, giving its environment some fabulous dimension environment.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2015, 7, 2; 5-11
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The exhibition "Village and Small Town" and the "Borderland Town" in Biłgoraj. Rescuing memory or falsifying the history of an image of a Polish traditional landscape
    „Wieś i miasteczko” a „miasteczko kresowe”. Ratowanie pamięci czy falsyfikacja historycznego krajobrazu Polski
    Autorzy:
    Tejszerska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835694.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    open-air museum
    pastiche
    architecture
    historical Polish landscape
    wooden architecture
    Biłgoraj
    skansen
    pastisz
    architektura
    historyczny krajobraz Polski
    architektura drewniana
    Opis:
    The aim of the article is the presentation and critical assessment of a development called "The town on the trail of cultures" or "Borderland Town" currently created in Biłgoraj. The main subject of the research is a contemporary composition, which is a free interpretation of historical architecture, in many respects far from factual credibility, but aspiring to be a tourist and cultural destination. The idea of building these houses and commercial properties was to replicate the traditional wooden small-town architecture of the region. Alongside them, of great interest to tourists, are replicas or copies of historic public buildings and places of worship, characteristic of the ethnic diversity of the eastern areas of the First and Second Polish Republic. The emerging district was evaluated in the context of the role of architecture in building local and national identity and the danger, from an educational point of view, of falsifying history. The architectural form and urban layout of the project, as well as its ideational premises was analysed. Special attention was paid to the noble objectives that accompanied the creation of the complex, and their convergence with the intentions of the architects who a century ago shaped the forms of the Polish national style. At the same time, the negative consequences of creating a peculiar hybrid of a historicizing but still contemporary composition and a kind of open-air museum, which should be characterized by reliable compliance with the facts, were shown. This type of procedure has led to creating an illusion of an authentic historic settlement, its falsification and popularisation of a distorted image of an historic town. The work was based on in-situ studies as well as analyses of archival illustrations and textual material and research into the authentic, historical architecture of the region, which was to serve as a model for the designed complex.
    Celem artykułu jest prezentacja i wieloaspektowa, krytyczna ocena realizowanej obecnie w Biłgoraju inwestycji określanej mianem „miasteczka na szlaku kultur” bądź „miasteczka kresowego”. Przedmiotowe założenie to współczesna kompozycja stanowiąca wolną interpretację zabudowy historycznej, pod wieloma względami daleka od faktograficznej wiarygodności, a pretendująca do roli destynacji turystyczno-kulturowej. Mieszkaniowo-usługowe założenie, nawiązujące zewnętrzną formą do tradycyjnej drewnianej małomiasteczkowej architektury regionu, uzupełniane jest – stanowiącymi atrakcje turystyczne – replikami bądź kopiami historycznych obiektów użyteczności publicznej i kultu, charakterystycznych dla etnicznego bogactwa wschodnich obszarów I i II Rzeczypospolitej. Powstający kompleks oceniono zarówno w kontekście roli architektury w budowaniu tożsamości lokalnej i narodowej, jak i niebezpieczeństwa zafałszowania historii na płaszczyźnie edukacyjnej. Analizie poddano formę architektoniczną, układ urbanistyczny i ideowe przesłanki założenia. Zwrócono uwagę na szczytne cele towarzyszące powstaniu kompleksu i ich zbieżność z zamierzeniami architektów kształtujących przed stu laty formy polskiego stylu narodowego. Jednocześnie wykazano negatywne konsekwencje kształtowania swoistej hybrydy historyzującej, ale współczesnej kompozycji z rodzajem skansenu, który powinna cechować rzetelna zgodność z faktografią. Tego typu zabieg doprowadził do stworzenia iluzji autentycznej zabytkowej osady, falsyfikacji oraz popularyzacji zniekształconego obrazu historycznego miasta. Poza analizą in situ, w pracy wykorzystano archiwalny materiał ilustracyjny i tekstowy oraz wyniki badań autentycznej historycznej zabudowy regionu, która stanowić miała wzorzec projektowanego założenia.
    Źródło:
    Architectus; 2021, Nr 1 (65); 39-48
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia przekształceń wieńcowego dworu w Koźniewie Wielkim od XVIII do końca XX wieku w świetle badań architektonicznych
    History of the transformations of a log manor house in Koźniewo Wielkie between the eighteenth century and the end of the twentieth century in the light of architectural research
    Autorzy:
    Warchoł, Artur
    Zawałeń, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2146327.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Koźniewo Wielkie
    architektura drewniana
    badania architektoniczne
    architektura Mazowsza
    dwory barokowe
    wooden architecture
    architectural research
    architecture of Masovia
    Baroque manor houses
    Opis:
    Celem opracowania jest rekonstrukcja historii budowlanej i przekształceń drewnianego dworu w Koźniewie Wielkim na północnym Mazowszu, w oparciu o przeprowadzone w roku 2020 badania architektoniczne zabytku. W ich wyniku uzupełniono wiedzę o czasie budowy dworu i jego późniejszych przekształceniach oraz rozpoznano użyte techniki budowlane. W trakcie badań ustalono, że budynek dworu zbudowano około 1780 dla chorążego raciąskiego Antoniego Zielińskiego. Do chwili obecnej zachowana jest większość pierwotnej struktury budowlanej ścian, stropów i konstrukcji dachowej obiektu oraz jego charakterystyczna bryła nakryta wyniosłym dachem łamanym. W końcu XIX wieku dwór przebudowano dla warszawskiego kupca pochodzenia żydowskiego Dawida Buchwajtza. Wykonano wówczas facjaty w partii dachu oraz bogatą dekorację snycerską elewacji o stylistyce neobarokowej. Przeprowadzone badania dworu umożliwiły uzyskanie wielu cennych informacji o jednym z najciekawszych przykładów drewnianej, barokowej architektury dworskiej na Mazowszu.
    The objective of this paper is to present a reconstruction of the construction and transformation history of the manor house in Koźniewo Wielkie in northern Mazovia, based an architectural investigation of the building performed in 2020. As a result of this investigation, gaps in the knowledge about the period of the manor house’s construction and its later alterations were filled and the construction techniques used were identified. The investigation found that the manor house building was constructed around 1780 for Raciąż chorąży Antoni Zieliński. The majority of the original structure of the walls, ceilings and roof truss of the building survived, as did its distinctive massing, covered with an impressive combination roof. Towards the end of the nineteenth century, the manor house was remodeled for Warsaw-based trader of Jewish descent, Dawid Buchwajtz. This period saw the construction of dormers in the roof and of rich woodwork décor in the facade in the Baroque Revival style. The investigation of the manor allowed for the procurement of valuable information about one of the most interesting specimens of wooden Baroque manorial architecture in Mazovia.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 109--125
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konserwacja drewnianej architektury wernakularnej – wnioski i doświadczenia z przeprowadzonych prac
    Autorzy:
    Kłoda, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390899.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    konserwacja zabytków
    architektura drewniana
    konstrukcje drewniane
    ciesielstwo tradycyjne
    conservation of monuments
    wooden architecture
    wooden structures
    traditional carpentry
    Opis:
    Techniczne i konserwatorskie problemy ochrony drewnianej architektury wernakularnej przedstawione są na przykładzie przeprowadzonych zintegrowanych prac konserwatorskich. Prezentowane są wnioski i doświadczenia z 30-letniej praktyki przy konserwacji zabytkowych konstrukcji drewnianych. Z pozycji praktyki konserwatorskiej przedstawione są najważniejsze zagrożenia techniczne, społeczne i formalne dla zachowania drewnianej architektury wernakularnej. Omówiono szczegółowo stan zachowania i przyczyny zniszczeń oraz zakres konserwacji najważniejszych elementów zabytkowych konstrukcji drewnianych: fundamentów, płaszczy kamiennych, podwalin, ścian, więźb dachowych, poszyć dachowych. Wskazano metody, techniki i materiały stosowane w konserwacji zabytków budownictwa drewnianego. W podsumowaniu przedstawione są wnioski określające warunki niezbędne dla podejmowaniu skutecznych działań konserwatorskich. Poruszane są zagadnienia kompetencji, odpowiedzialności i integracji działań.
    Technical problems of the protection and conservation of wooden vernacular architecture are illustrated in the example of integrated conservation work carried out. Presented are the findings and experience from 30 years of practice in the restoration of historic wooden structures. From the position of conservation practice are the main threat technical, social and formal for the preservation of wooden vernacular architecture. Discussed in detail the state of preservation and causes of damage and the scope of maintenance of the most important elements of historic timber structures: foundations, coats stone foundations, walls, roof rafters, underroofs. Mentioned methods, techniques and materials used in the preservation of monuments of wooden architecture. The summary is presented proposals setting out the conditions necessary for taking effective action conservation. It touches issues of competence, accountability and integration of activities.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 4; 67-77
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historical value of cultural heritage of wooden architecture in Zielona Góra
    Wartość historyczna dziedzictwa kulturowego architektury drewnianej w Zielonej Górze
    Autorzy:
    Rutyna, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147198.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    wooden architecture
    half-timbered structure
    historical value
    Zielona Góra
    architektura drewniana
    konstrukcja ryglowa
    konstrukcja szachulcowa
    wartość historyczna
    Opis:
    The article presents research on wooden architecture in Zielona Góra, characterizes the historical value of wooden cultural heritage, emphasises the role of the local building tradition, the categories of familiarity and originality of the architecture. It accentuates the value of the historic detail and ornamentation of the front elevations, made out half-timbered structure, and identifies the building stock of this type of architecture in the capital of the Lubusz Voivodeship. Only a few monuments are listed, which results in the slow disappearance of half-timbered houses from the landscape of Zielona Góra, as only some of them have undergone conservation and partial revitalisation.
    Artykuł przedstawia badania architektury drewnianej w Zielonej Górze, charakteryzuje wartość historyczną drewnianego dziedzictwa kulturowego, podkreśla rolę miejscowej tradycji budowlanej, kategorie swojskości i oryginalności architektury. Akcentuje wartość zabytkowego detalu i zdobnictwa elewacji frontowych, wykonanych w konstrukcji szachulcowej i określenie zasobów tego rodzaju architektury w stolicy województwa lubuskiego. Tylko nieliczne zabytki są objęte ochroną konserwatorską, co powoduje powolne znikanie z mapy Zielonej Góry domów szachulcowych, bo tylko niektóre z nich poddane zostały konserwacji i częściowej rewitalizacji.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2022, 50; 335--362
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasoby i zagrożenia zabytkowej drewnianej architektury sakralnej w Polsce
    Autorzy:
    Szałygin, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218640.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura drewniana
    architektura sakralna
    Polska
    zagrożenie
    zasób
    prace konserwatorskie
    konserwacja
    wooden architecture
    church architecture
    Polska
    hazard
    stock
    conservation work
    conservation
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2003, 13; 66-70
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lower quadrangular frame beams of the Church of the Transfiguration on Kizhi Island, Russia
    Renowacja belek dolnej czworokątnej ramy konstrukcyjnej cerkwi Przemienienia Pańskiego na wyspie Kiży w Rosji
    Autorzy:
    Serov, E.M.
    Mironova, S.I.
    Orłowicz, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217990.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    wooden architecture
    lower
    quadrangular frame
    beam strengthening
    engineering strengthening
    architektura drewniana
    dolna rama czworokątna
    wzmacnianie belek
    inżynieria wzmacniania
    Opis:
    The paper describes a comprehensive conservation renovation initiated in 2008 on a unique Russian wooden architecture heritage building – the Orthodox Church of the Transfiguration on the island of Kizhi in Russia. For the purposes of renovation, the 300-year old structure was divided into 7 tiers. Conservation work is currently being carried out on the third and fourth tiers. The paper presents inter alia: possible options for changing and strengthening the lower beams of the quadrangular frame, constituting the building structure, which have recently been removed.
    W artykule przedstawiono kompleksowy remont konserwatorski zapoczątkowany w 2008 roku w unikalnym na skalę światową zabyku drewnianej architektury rosyjskiej, czyli cerkwi Przemienienia na wyspie Kiży w Rosji. Podczas prac ta ponad 300-letnia konstrukcja została podzielona na 7 kondygnacji. Obecnie prace konserwatorskie odbywają się na trzeciej i czwartej kondygnacji. W artykule przedstawiono m.in. możliwe warianty wymiany i wzmocnienia niedawno usuniętych dolnych belek czworokątnej ramy tworzącej konstrukcję obiektu.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2016, 46; 125-130
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projekt „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość” – wizualizacja wiedzy o architekturze drewnianej jako forma ochrony zabytków
    Project “The Wooden Treasure. Preserving Heritage Design Future” – 3D visualization as a form of monuments protection
    Autorzy:
    Kowalczyk, P.
    Kowalski, Ł.
    Pietrasiewicz, T.
    Przystojecki, T.
    Zętar, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390415.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    architektura drewniana
    wirtualny model
    modelowanie 3D
    miasteczka Lubelszczyzny
    wooden architecture
    virtual model
    3D modelling
    small towns
    Opis:
    Projekt „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość” to działanie realizowane przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” na rzecz ochrony i promocji tradycyjnej architektury drewnianej miasteczek Lubelszczyzny. Jednym z celów projektu jest uwrażliwienie społeczności lokalnych na problem degradacji wielokulturowego dziedzictwa regionu. Projekt jest realizowany we współpracy z Muzeum Wsi Lubelskiej i Katedrą Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Politechniki Lubelskiej oraz z Norweskim Instytutem Badań nad Dziedzictwem Kulturowym (NIKU) oraz Vestoldmuseene IKS (Larvik Museum).
    The region of Lublin has a rich tradition of the usage of timber in construction. A few dozen years ago wood was still the predominant building material in villages, towns and on the outskirts of big cities. Small multicultural towns were a characteristic element of the cultural landscape of the region. The wooden buildings of these towns compose one of the most unique phenomena in Polish and architecture. To this day some examples of particular small towns’ buildings were preserved. The main aim of the project is to create digital 3D reconstructions of five small towns of the Lublin region and a model illustrating wooden architecture of the Norwegian town of Larvik in different historical periods. All models will be accesible online on multimedia service dedicated to wooden architecture and methods of its conservation and will have connection with inventory of the most representative monuments of wooden architecture of the Lublin region, uploaded and shared via the Internet.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 117-126
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabytkowa drewniana architektura mieszkalna wileńskiego Zwierzyńca
    Historic wooden residential architecture of Vilnius Zwierzyniec district
    Autorzy:
    Szałygin, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535369.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura drewniana
    architektura mieszkalna
    zabytkowa architektura
    Wilno
    Zwierzyniec
    rzeka Neris
    Wilia
    naliczniki (casing; наличники)
    Lew Vitgenstein
    konstrukcja wieńcowa
    konstruktywizm
    dach mansardowy
    styl „szwajcarski"
    Opis:
    The cultural landscape of Vilnius cannot be fully presented without experiencing and describing Zwierzyniec District – a place which is unique from the point of view of wooden architecture lovers, with inimitable values deserving the highest recognition and promotion. In the general plan of Vilnius of 1848-1859, Zwierzyniec does not occur yet – it constituted then a private property situated beyond the city borders. Soon after it was included into the borders of Vilnius in 1901, a network of streets had been fully shaped, and most of the territory developed. In interwar period, the development was even extended, which also included a change in quality – as also brick houses were built. Before 1901, 14% of buildings came into being, 64% – before the World War I, 22% have been built since 1940. In 1938, only 20% of buildings in the district were of brick, the other were made of wood. After World War II, the district virtually remained unchanged – both the road layout as well as old buildings which create the familiar image of this cosy district maintained. The analysis of the process of shaping of this district allowed to confirm its harmonious development, using historical influences which formed over centuries and traditional lay of the land. The historical buildings still dominate – more than 60% of existing facilities are pre-war buildings. Preservation of authenticity of the district – its historical tissue, its plotting and authentic buildings becomes more and more urgent task in the face of proceeding changes and transformations, even if they are, fortunately, slow. Without protecting the most valuable elements of Zwierzyniec district, it would be impossible to retain the unique values of it for future generations.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2010, 1-4; 215-244
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bieżanów utracony. O drewnianej architekturze dawnej podkrakowskiej wsi
    Bieżanów lost. On the wooden architecture of an old village near Kraków
    Autorzy:
    Cymborowska-Waluś, Anna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/21151079.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura drewniana
    tradycyjny dom wiejski
    rozwój przestrzenny
    podkrakowska wieś
    wooden architecture
    traditional rural home
    spatial development
    village near Kraków
    Opis:
    Artykuł podejmuje tematykę gwałtownej zmiany w najnowszych czasach charakteru zabudowy krakowskiego Bieżanowa. Jego bardzo ciekawa struktura przestrzenna, w której tradycyjna drewniana zabudowa wiejska, wykształcona w procesie długotrwałej ewolucji, współegzystowała z realizacjami o charakterze „miejskim”, nie była dotychczas badana. Również intrygujący moment przemiany dawnej wsi w zurbanizowany fragment „Wielkiego Krakowa” nie został uchwycony przez dotychczasowych badaczy. Napływ do Bieżanowa w latach 20. XX wieku ludności o dużym kapitale kulturotwórczym oraz prężne organizacje społeczne działające we wsi od 2. połowy XIX wieku (m.in. chór o renomie przekraczającej granice Galicji, kółko rolnicze, ochotnicza straż pożarna, Klub Sportowy „Bieżanowianka”) wpłynęły na wykształcenie wśród jej mieszkańców znacznej świadomości obywatelskiej. Pokłosiem było powstanie szeregu pamiętników bieżanowian, dokumentujących dzieje wsi. Ich analiza, w powiązaniu z dotychczas niewykorzystanymi źródłami – powszechnie dostępnymi w ramach Miejskiego Systemu Informacji Przestrzennej mapami ortograficznymi Krakowa – pozwoliła na określenie kamieni milowych w najnowszej historii architektonicznej Bieżanowa. Artykuł stawia również pytanie o przyszłość zachowanego dziedzictwa drewnianego dawnej wsi oraz o możliwości jego dalszego przetrwania i form ochrony.
    The article deals with the rapid changes that have taken place in recent times in the former village of Bieżanów (now a district of Kraków) and their influence on its development. Its interesting spatial structure – in which traditional wooden village buildings, shaped in the process of their long-term evolution, coexisted alongside ‘urban’ developments – has not yet been studied. Furthermore, the intriguing moment of the former village’s transformation into an urbanized part of ‘Greater Kraków’ has not been recorded by previous scholars. The influx of people who had considerable cultural capital into Bieżanów in the 1920s, as well as the thriving social organizations operating in the village since the second half of the nineteenth century (including a choir whose reputation went beyond the boundaries of Galicia, an agricultural circle, a Voluntary Fire Brigade, the ‘Bieżanowianka’ Sports Club), contributed to the development of a strong civic awareness among its inhabitants. The upshot was the publication of a number of Bieżanowian diaries documenting the history of the village. Analysing these, in conjunction with hitherto unused sources – orthophotographic maps of Kraków available to the public in the Municipal Spatial Information System – has made it possible to identify key milestones in Bieżanow’s recent architectural history. The article also raises the question of the future of the preserved wooden heritage of the former village and the prospects of its further survival and forms of protection.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2023, 1; 27-52
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    City of the bishops of Kraków. The preserved traces of the history of Sławków
    Miasto biskupów krakowskich. Zachowane ślady historii Sławkowa
    Autorzy:
    Kania, O. D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107151.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    Sławków
    Zagłębie Dąbrowskie
    timber architecture
    historical urban layout Kingdom of Poland
    średniowiecze
    Królestwo Polskie
    historyczny układ urbanistyczny
    architektura drewniana
    Opis:
    The paper features the case of the town of Sławków, which is located in Zagłębie Dąbrowskie in the Silesian Voivodeship and is counted among those medieval towns that have preserved their original urban layout. Based on the author's observations, as well as an analysis of available sources, the paper discusses the state of the preservation of architectural elements that are proof of the activity of Kraków's clergy during the early XIII century, as well as the further transformation of said elements over the course of history. Other historical elements that create the distinctive style of the town's architecture – like arcades – have also been pointed out by the author.
    W artykule przedstawiono przypadek miasta Sławkowa, leżącego na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w województwie śląskim, zaliczającego się do grona miast średniowiecznych z zachowanym pierwotnym układem urbanistycznym. Na drodze obserwacji autorki, a także analizy dostępnych źródeł, wykazano stan zachowania elementów architektonicznych będących dowodem działalności duchowieństwa krakowskiego w początkach wieku XIII, a także dalsze ich przeobrażenia na przestrzeni wieków. Zwrócono także uwagę na inne elementy historyczne kreujące charakterystyczny styl zabudowy miejskiej – tzw. zabudowę podcieniową.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2017, 4; 51-65
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksperymentalna architektura drewniana
    Experimental wooden architecture
    Autorzy:
    Katowicz-Kowalewski, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068329.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    architektura drewniana
    architektura eksperymentalna
    obiekt architektoniczny
    obiekt eksperymentalny
    drewno
    konstrukcja drewniana
    materiał budowlany
    forma architektoniczna
    wooden architecture
    experimental architecture
    architectural object
    experimental object
    wood
    wooden structure
    building material
    architectural form
    Opis:
    Drewno jest materiałem, który miał decydujący wpływ na kształt tradycyjnej architektury. Przegląd współczesnych architektonicznych projektów i realizacji wykazuje, że rola tego materiału oraz jego inspirujący wpływ na sposób kształtowania formy jest równie wielki jak w latach minionych. W artykule przedstawiono szereg przykładów eksperymentalnych obiektów architektonicznych bazujących na konstrukcjach drewnianych, które stanowią potwierdzenie tej tezy.
    Wood is a material which had a dominant influence on the shape of ancient architecture. Review of contemporary architectural projects and realizations shows that the role of this material and its inspirational impact on the shape of architecture did not change or diminish in recent times. Examples of actual experimental architectural objects based on the wooden structures which are analyzed in this communicate confirm this thesis.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2013, 19 (169); 26--34
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzeń kulturowa powiatu sanockiego i możliwość jej wykorzystania w turystyce wiejskiej
    Cultural space of the Sanoc district and its use in rural tourism
    Autorzy:
    Pisarek, Marta
    Gargała-Polar, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049248.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-24
    Wydawca:
    Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
    Tematy:
    powiat sanocki
    turystyka wiejska
    architektura drewniana
    turystyka religijna
    turystyka kulinarna
    Sanocki poviat
    rural tourism
    wooden architecture
    religious tourism
    culinary tourism
    Opis:
    Atrakcyjność turystyczna każdego regionu, w tym powiatu sanockiego jest w sposób ścisły związana z jego dziedzictwem kulturowym. W artykule na podstawie przeglądu dostępnych, wtórnych materiałów źródłowych, przedstawiono potencjał turystyki kulturowej powiatu sanockiego oraz najważniejsze i najnowsze atrakcje turystyczne związane z tego typu turystyką. Wśród zabytków dominują obiekty architektury drewnianej, w tym budownictwo sakralne. Obiekty te udostępniane są do zwiedzania turystom na szlakach i w skansenie. W celu wzmocnienia atrakcyjności, w powiecie tworzone są nowe produkty turystyki kulturowej, jak drewniany Rynek Galicyjski, wieża widokowa na ruinach klasztoru i ogród przyklasztorny, Galeria Beksińskiego, Droga Krzyżowa „Nowego Życia”, Szlak Historycznych Receptur. Atrakcję turystyczną stanowią imprezy kulturalne oraz kulinaria regionalne, w tym nawiązujące do ludności łemkowskiej. W powiecie sanockim baza noclegowa oparta jest na obiektach niehotelarskich, np. pokojach gościnnych.
    The tourist attractiveness of each region, including the Sanok poviat, is closely related to its cultural heritage. The article, based on a review of available secondary source materials, presents the potential of cultural tourism in the Sanok poviat and the most important and recent tourist attractions related to this type of tourism. The monuments are dominated by wooden architecture objects, including religious buildings. These facilities are open to tourists on the trails and in the open-air museum. In order to strengthen the attractiveness, new cultural tourism products are being created in the poviat, such as the wooden Galician Market, observation tower on the ruins of the monastery and the monastery garden, Beksinski Gallery, Way of the Cross “New Life”, the Trail of Historic Recipes. Tourist attractions are cultural events and regional cuisine, including those referring to the Lemko population. The accommodation base of the Sanok poviat is based on guest rooms.
    Źródło:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2019, 98, 4; 68-83
    1232-3578
    2719-8901
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inventory materials of wooden country houses in Soce village, Narew municipality
    Dokumentacja inwentaryzacyjna drewnianych domów wiejskich we wsi Soce w gminie Narew
    Autorzy:
    Godlewska, Aneta
    Ignatowicz, Magdalena
    Łapińska, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2201113.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    country houses
    wooden architecture
    architectural drawing
    cultural values
    Białystok region
    Podlasie
    domy wiejskie
    architektura drewniana
    rysunek architektoniczny
    wartości kulturowe
    Białostocczyzna
    Opis:
    The paper presents material collected during field research and inventory of old village houses from the village of Soce in the municipality of Narew. Its purpose was to collect architectural-ethnographic information about buildings important in terms of cultural values. They were described in the article in order to document the disappearing local heritage and to supplement the research and inventory of documentary resources. Drawings of plans, sections and facades of the buildings and their furnishings were prepared as well.
    W pracy zaprezentowano materiał zgromadzony podczas badań terenowych i inwentaryzacji starych domów wiejskich ze wsi Soce w gminie Narew. Celem było zebranie informacji architektoniczno-etnograficznych o budynkach cennych pod względem wartości kulturowych. Opisano je w artykule, aby udokumentować zanikające lokalne dziedzictwo oraz by uzupełnić badania i inwentaryzacyjne zasoby dokumentacyjne. Opracowano rysunki rzutów, przekrojów i elewacji budynków oraz ich wyposażenia.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2022, 14, 4; 21--36
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Domy podcieniowe w Pruchniku
    Autorzy:
    Wolski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535496.pdf
    Data publikacji:
    1953
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Pruchnik w powiecie jarosławskim
    architektura drewniana Pruchnika
    domy podcieniowe w Pruchniku
    domy wielotraktowe
    domy jednotraktowe
    ganek wpuszczany
    motywy zdobnicze domów pruchnickich
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1953, 4; 206-210
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różnorodność współczesnych form ochrony wiejskiej i małomiasteczkowej architektury drewnianej w Polsce
    The diversity of modern forms of preservation of rural and small towns’ wooden architecture in Poland
    Autorzy:
    Szot-Radziszewska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390629.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    architektura drewniana
    tradycyjne budownictwo ludowe
    ochrona zabytków
    muzea na wolnym powietrzu
    Wooden architecture
    traditional rural architecture
    monuments preservation
    open-air museum
    Opis:
    W pracy omawiam, ujęte w ramy prawne, współczesne formy ochrony zabytków drewnianych w Polsce, takie jak wpis do ewidencji lub rejestru zabytków, ochrona w muzeum na wolnym powietrzu (skansenie), uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego. Wskazuję na tragiczny stan ochrony i zachowania zasobów tej części dziedzictwa. Przybliżam ideę muzealnictwa skansenowskiego w Polsce i specyfikę ochrony budownictwa drewnianego w skansenach, jako dotychczas najbardziej racjonalną i skuteczną. Podaję pozytywne przykłady ochrony poprzez zagospodarowanie i adaptację zabytków in situ do nowej funkcji – kulturalnej, dydaktycznej, muzealnej i innych. Podkreślam też rolę edukacji i partycypacji społeczeństwa w ochronie budownictwa ludowego. Drewniana architektura ludowa stanowi jedynie 11% wszystkich obiektów wpisanych do rejestru zabytków. W tej sytuacji, w świetle polskiego prawa, zdecydowana większość zabytków drewnianych nie może być chroniona, gdyż znajduje się poza tym rejestrem. Konieczne więc są szybkie uregulowania prawne i kompleksowe działania w zakresie rozpoznania i inwentaryzacji rzeczywistych zasobów budownictwa drewnianego oraz programy jego skutecznej ochrony. Szansą zachowania jak największej części drewnianego budownictwa wiejskiego i małomiasteczkowego jest coraz większe zróżnicowanie form ochrony i adaptacji zabytków pozostających w terenie przy współpracy i pomocy merytorycznej służb konserwatorskich i muzealnych oraz wsparciu finansowym władz. W pracy przedstawiam konkretne propozycje rozwiązań tego problemu.
    In this paper I discuss the modern forms of preservation of wooden historical monuments, included in the legal framework, such as protection via an entry in the records or monuments’ list, protection in open-air museum, being declared historical monument, protection via creation of a cultural park. I am pointing out the tragic state of the protection and conservation of the resources of this part of heritage. I discuss in wider scope the idea of open-air museum in Poland and the specificity of preservation of wooden monuments in the open-air museums as being the most rational and effective so far. I show positive protection examples via making use of and adaptation of the monument to the new function- cultural, educational or museum. I also emphasize the role of education and society participation in the protection of rural architecture. The wooden architecture is only 11% of all monuments registered in monuments’ list. In this situation, according to Polish law, the vast majority of monuments, not mentioned in the registry, cannot be protected. It is necessary to quickly create comprehensive regulatory framework and take action in the field of identification and inventory of wooden architecture as well as creating effective preservation programs. There is a chance to preserve the significant part of heritage by further diversification of forms of protection and adaptation in cooperation and substantive assistance of conservation department and museums as well as financial support of the governments. I present specific proposals of solutions to this problem.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 161-171
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jasina – cerkiew Strukowska z Listy UNESCO na tle innych świątyń huculskich
    Yasinia – the Strukivska tserkva from the UNESCO World Heritage List compared to other Hutsul temples
    Autorzy:
    Witkowski, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535679.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    cerkiew huculska
    cerkiew drewniana
    architektura drewniana
    Jasina
    Huculszczyzna
    Zakarpacie
    Lista światowego dziedzictwa
    UNESCO
    Hutsul tserkva
    wooden tserkva
    wooden architecture
    Yasinia
    the Hutsul Land
    Transcarpathia
    UNESCO World Heritage List
    Opis:
    In 2013, the tserkva dedicated to the Ascension, and traditionally called the Strukivska tserkva, in Yasinia, in the district of Rakhiv, in the Transcarpathian area, in the Hutsul Lands, was inscribed on the UNESCO World Heritage List, together with fifteen other wooden tserkvas in Polish and Ukrainian Carpathian region. Due to his long-lasting supervision over inventory measurements of the Hutsul folk architecture and wooden sacred architecture in the Hutsul Lands and in the Pokuttya region, the author makes a detailed presentation of this temple, which is known in Poland mainly in tourist and sightseeing circles, and compares it with other Hutsul tserkvas with similar plan characteristics. The article contains presentation of the history of this tserkva, which was built in 1824. Its traditional name is supposed to originate from the surname of a Hutsul shepherd, Ivan Struk, who probably founded it as a votive offering for a miraculous rescue of a flock of sheep in winter, which is a theme of a legend that is popular in this part of the Hutsul Lands. On the basis of the field studies that – among others – resulted in making measurement documentation by architecture students from the Lodz University of Technology, under the supervision of the author, there are discussed characteristics of the log construction, with consideration given to the use of squared timber, corners with dovetail joints and cut endings of logs, which is common among others in wooden sacred architecture in the Transcarpathian area, but more seldom in the Galician Hutsul Lands. The temple has no choir gallery over the vestibule for women, which is atypical in Hutsul tserkvas, yet here it is a result of very small sizes of the object. In the tserkva there has been preserved a valuable baroque iconostasis, unfortunately with icons that have been painted on the former paintings recently. A high artistic value is represented by a few other elements of the decor: single icons, processional crosses and banners. Another interesting element is a severe decoration of wooden construction arches at the junction of nave square and side arms, with the characteristic wooden volutes, which is unique for the Hutsul Lands but known for example in the Podhale region. It is one of the two tserkvas of the Hutsul type situated on the South of the Carpathian arch. Other wooden tserkvas in this area belong to totally different types of spatial forms, which are not related to the Hutsul Lands. Due to its plan and shape the one-dome Strukivska tserkva may be classified to the group of a dozen or so recognised wooden temples mainly from the Galician Hutsul Lands and the Pokuttya region that are based on a spatial pattern of a central building on the Greek cross plan, which is composed of five squares, with the middle one being bigger than the remaining ones. This group may comprise both elder (the end of the 18th c. – the beginning of the 19th c.) traditional one-dome Hutsul tserkvas, such as: Deliatyn (1785, extended in 1894, 1902, 1911- -1912), Velyka Kam’yanka (1794), Zelena, the district of Nadvirna (1796, later extended), Zhabye Slupeyka (about 1800, extended in 1850, does not exist), Dora (1823, extended in 1844), Lojeva (1835), Bili Oslavy (called the lower one, 1835), and fivedome objects from the 2nd half of the 19th c.: Tlumachyk (1852, does not exist), Knyazhdvir (1864, does not exist), and Havrylivka (1862, not examined by the author yet), and also the threedome tserkva in Hvizdets (1855), in which the side arms are narrower (rectangular, not square). Whereas, three temples from the parish of Mykulychyn, designed by professionals: Mykulychyn (1868, designed by the architect J. Czajkowski), Tatariv (1912, designed by the architect Franciszek Mączyński from Cracow, polychromes made by the painter Karol Maszkowski, also from Cracow) and Polyanytsya Popovichivska (1912, does not exist), the so called new tserkva in Vorokhta (the 30s of the 20th c.), the tserkva in Zarichchya (1943, designed by the architect Lev Levyns’kyi), are creative interpretations of the original pattern. The two latter ones may be classified simultaneously to a large group of tserkvas in the national Ukrainian style. Similar characteristics are probably to be found in the tserkva in Tysmyenichany (1865), not examined by the author yet. A few tserkvas were extended from the classic three-part plan to the ‘cross’ plan with an enlarged nave square by means of adding side arms; for example: Krasne, the district of Rozhniativ, earlier the county of Kalush (about 1840, extended, 1899 rebuilt) and Chornyi Potik, (the 19th c?). The Strukivska tserkva is decidedly the smallest one in the discussed group (side of the nave log construction is about 5 metres long), which may be explained by the fact that it was a private, peasant foundation. Tserkvas that belong to the pattern described above are situated in a quite compact group in a relatively small geographical area, which may be basically associated mainly with the upper Pruth valley from Vorokhta to Zabolotiv. Some of them are located by roadsides that lead to major tracts or to the Pruth valley. The river and trade routes at its banks contributed to spreading of the pattern, yet it did not spread beyond these tracts. Maybe, in the course of some further studies in the areas of Pokuttya, at the North of the Pruth river, which have been less explored yet, it will happen to find some other examples of objects with the same original plan. The pattern of the tserkva at the Greek cross plan with enlarged nave square was present (though very rare) not only in other regions of former Galicia, but also in Northern, middle, and Eastern lands of Ukraine. However, tserkvas of this type did not exist in a compact group in such a small area as in the discussed region of the Hutsul Lands and Pokuttya. Due to its morphology the group described as the cruciform tserkvas with enlarged nave square presents a set that may be distinguished from the remaining types of wooden temples in the Hutsul Lands and Pokuttya, and may be referred to as Western or – to be more precise – North-Western type the Hutsul wooden tserkva with two variants and older and younger variations. It is not only the fact of identical scheme of groundfloor plan and similar sizes that is significant here, but also the time when the temples were built (the end of the 18th c. – the beginning of the 2nd half of the 19th c.). An additional fact that in this area there were built a few other tserkvas the forms of which present an interpretation of the original pattern indicates that the pattern was so marked in the described area that it was also observed by professionals, who as early as in the 2nd half of the 19th c. and the beginning of the 20th c. wanted to respect consciously the local building traditions, which presented an inspiration for them. The Strukivska tserkva in Yasinia constitutes a very important element in this interesting group of temples. It is an ‘import’ of the pattern of ‘cruciform’ tserkva from the Galician Hutsul Lands to the Transcarpathians. It was built at the same time when the model of ‘cruciform’ tserkvas with enlarged nave square was spreading to the North from the main Carpathian arch. It represents a high level of building technique, with some distinct features that were characteristic of the area. It has been preserved in a relatively pure form, not ‘spoiled’ (as some other Hutsul tserkvas) with extending, rebuilding, or changing materials for covering walls and roofs. At present, it does not demand any important conservatory works. The inscription of this tserkva on the UNESCO World Heritage List seems thoroughly justified. In the group of eight Ukrainian wooden tserkvas that are inscribed on the List, as many as two come from the Hutsul Lands and Pokuttya, which is a clear evidence for the role of this region for the Ukrainian culture. Translated by Joanna Witkowska
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2015, 2; 7-39
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Стиль «закопанский» в архитектуре деревянных усадебных домов Беларуси
    Autorzy:
    Guz, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068450.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    styl zakopiański
    architektura drewniana
    architektura białoruska
    architektura XIX w.
    architektura XX w.
    Zakopanski style
    wooden architecture
    Belarusian architecture
    architecture of 19th c.
    architecture of 20th c.
    Opis:
    W artykule przedstawiono "styl zakopiański" w architekturze Białorusi początku XX wieku. Zaprezentowano jego podstawowe cechy i związek z tradycyjną architekturą dworów. Budownictwo w tym stylu było związane z poszukiwaniem "stylu narodowego". Wybitnym przedstawicielem kierunku był Stanisław Witkiewicz, z inspiracji którego pojawiła się drewniana architektura Tatr. Przeanalizowano przykłady jego twórczej praktyki w północnym regionie Białorusi.
    The article is about country wooden estates in "Zakopanski" style located on the territory of the Belarus at beginning of 20th century. "Zakopanski" style is one of the directions for discovering for the new forms of the estate architecture.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2010, 16 (166); 23-26
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania budownictwa ludowego na wybranych przykładach historycznych miejscowości łemkowskich
    Research of folk construction on chosen examples of historical Lemkos homeland
    Autorzy:
    Gosztyła, M.
    Mikrut, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104606.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Łemkowie
    chyże
    budynek mieszkalno-gospodarczy
    zagroda jednobudynkowa
    architektura drewniana
    plan
    chałupa
    Lemkos
    single building
    residential building
    wooden architecture
    functional plants cottages
    Opis:
    Jednym z cenniejszych przykładów budownictwa ludowego Karpat są łemkowskie chałupy. Jednobudynkowa zagroda, mieszcząca pod wspólnym dachem zarówno pomieszczenia mieszkalne jak i gospodarcze, stanowi charakterystyczny dla obszaru Łemkowszczyzny typ zabudowy. Plan funkcjonalny łemkowskich chyż ulegał modyfikacjom, rozbudowom i w zależności od regionu, wykształciły się jego lokalne odmiany. Budynki mieszkalno-gospodarcze, ze względu na rozbudowany plan funkcjonalny, osiągały znaczne długości i wysokości. Chałupy na planie wydłużonego prostokąta, kryte wysokim, spadzistym dachem w swojej niezmienionej formie można było spotkać jeszcze w połowie XX wieku. Obecnie wiele z nich zostało mocno przebudowanych i zaadaptowanych do potrzeb współczesnych użytkowników. W pierwszej części artykułu został przedstawiony dotychczasowy stan badań. Omówiono istotne elementy łemkowskich chyż, charakteryzujące ten rodzaj ludowej architektury. Stały się one podstawą do przeprowadzenia analiz budownictwa ludowego na wybranych miejscowościach. Badania i wnioski zostały opisane w drugiej części artykułu.
    One of the most discernible examples of the Carpathian folk architecture is Lemkos’ cottages. Single building farmhouse, which under the same roof contains both living as well as utility rooms, is characteristic building type for Lemkos’ homeland. The functional plan of the so-called ‘chyże’ was revised, undergoing significant change, and depending on the region, developing its local variety. Residential and commercial buildings, due to the extensive functional plan, were of a significant length and height. Cottages on the elongated rectangle plan, which covered steeply slanting roof in its unchanged form, were still to be seen in the mid-20th century. Nowadays many of them have been extensively rebuilt and adapted to the needs of today's users. In the first part of the article the current state of research has been presented. The essential elements of the Lemkos ‘chyże’, a typical feature of this kind of folk architecture, have been discussed. They have become the basis for carrying out analyses of folk buildings in selected villages. Research and conclusion data have been described in the second part of the article.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 4/I; 205-212
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konserwacja i restauracja renesansowych malowideł ściennych drewnianego kościoła pw. św. Stanisława biskupa w Boguszycach koło Rawy Mazowieckiej
    Preservation and Restoration of Renaissance Wall Paintings of the Wooden St. Stanislaus Bishop Church in Boguszyce near Rawa Mazowiecka
    Autorzy:
    Lubryczyńska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538149.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura drewniana
    dekoracja malarska wnętrza drewnianego kościoła
    konserwacja polichromii na drewnie
    estetyka i etyka restauracji malowideł
    rekonstrukcja malowideł
    Boguszyce
    Rawa Mazowieckia
    Opis:
    The wooden church in Boguszyce near Rawa Mazowiecka, as it looks today, was founded by Wojciech Boguski in 1558. A well preserved inscription placed on the north-facing incasement [translator’s note: Polish: zaskrzynienie - characteristic lowered ceiling in the parts being extension of chancel] indicates that the church was erected and painted in 1558 only. Painting decoration on the walls and ceilings, painted in the technique of egg tempera on a chalk and glue zinc white, is an imitation of the interior of a brick church decorated with rich architectural details, monumental wall paintings and vast surfaces covered with inscriptions. During preservation works undertaken in 1950s, the majority of oil paint layers which presumably came from the end of the 19th century and pattern decoration of approx. 1930 were removed. Large wall surfaces and polychromy defects were covered with graphic retouches (horizontal lines) bound by polyvinyl acetate. The aim of the intervention was to bind the polychromy and wood whose rings became a competitor for a poorly preserved paint layer. However, the walls were still covered with a layer of half-transparent, polymerized linen oil which made the paintings and zinc white dark. For 40 years since the preservation works were performed, the process of darkening and fading of paint layer progressed. The wall polychromy became almost transparent, and the remaining fragments of the zinc white were invisible. The conservation works discussed in this article started in 1997. The following activities were performed then: expert analysis of church construction, specialist examination of the paining technique as regards the polychromy as well as mycological and dendrochronological examinations of wood; in addition, a preliminary schedule of works was developed. The conservation works involved the entire construction being in an alarming condition and painting decorations covering the ceiling and walls. In the years 1998-1999, there were several preservation inspections led by Marian Kornecki, PhD. At that time, general preservation assumptions, including the most important decision about walls, were made. It was unanimously stated that preservation works regarding the paintings shall aim at the removal of linen oil. It was also decided that the most advantageous solution for the arrangement of the church interior was to restore original white colour of the walls at the places without polychromy. The decisions were the starting points for further restoration activities consisting in precise binding of paint layer defects with graphic retouches – horizontal lines and reconstruction of small polychromy elements. The renovation of the church was finished in 2006, while preservation works in the interior in 2009. During the works, the author of the article led a team of conservators and performed some preservation works. She also established the history of the building and chronology of changes in the decoration of the interior of the church and the history of works performed in the church as well as developed an original preservation programme.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2013, 1-4; 199-232
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki badań przeprowadzonych na wybranych planach łemkowskich chyż
    Results of researches conducted on chosen plans of the Lemkos "chyże"
    Autorzy:
    Gosztyła, M.
    Mikrut, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104866.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Łemkowie
    chyże
    budynek mieszkalno-gospodarczy
    zagroda jednobudynkowa
    architektura drewniana
    plan funkcjonalny
    chałupa
    Lemkos
    single building
    residential building
    wooden architecture
    functional plan
    cottage
    Opis:
    Artykuł stanowi kontynuację poprzedniej części, w której zostało omówione łemkowskie budownictwo ludowe [1,5,8,9,11]. W tej części artykułu opisane zostały wyniki badań przeprowadzonych na wybranych planach łemkowskich chyż. Jako przykłady wybrano obiekty pochodzące z dwóch historycznych, łemkowskich miejscowości- Komańczy i Bartnego. Badania przeprowadzono na chałupach pochodzących z końca XIX i początku XX wieku. Porównano w ten sposób rozplanowanie i gabaryty chałup reprezentujących Łemkowszczyznę wschodnią i środkową [2-4,6,7,10]. Przeanalizowanie lokalnych odmian chyż pozwoliło wysunąć wnioski dotyczące rozplanowania pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych, a szczególnie ich usytuowania ze względów funkcjonalnych. Porównano szerokości i długości budynków, a także proporcje dachu do wysokości całego budynku. Znaczna część budynków udokumentowanych w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku jest już nieistniejąca. Zachowane do czasów obecnych chałupy, zazwyczaj są mocno przebudowane lub niszczeją, popadając w ruinę.
    Article is a continuation of the previous part, in which Lemkos’ folk architecture has been analyzed. In this part of the article the results of tests carried out on selected plans of the Lemkos’ ‘chyże’ have been presented. These objects were from two historical Lemkos’ villages-Komańcza and Bartne. The research was conducted on the cottages from the end of the 19th and beginning of the 20th century. The layout and the dimensions of the latter representing Central and Eastern Lemkos’ homeland have been compared. By examining of the local varieties of ‘chyże’ conclusions regarding the layout of residential and commercial building were possible to be drawn, especially as regards their location for functional reasons. The width and length of the buildings, as well as the ratio of the roof to the height of the entire building have been compared accordingly. A significant part of the buildings documented in the 60’s and the 70’s of the 20th century is already non-existent. Cottages preserved to the present time, are usually extensively rebuilt or deteriorating, thus falling into disrepair.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 4/II; 39-48
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konserwacja drewnianych struktur architektonicznych – nowe warunki, potrzeby i perspektywy
    Conservation of wooden architectural structures – new conditions, needs and perspectives
    Autorzy:
    Wieczorek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217520.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura drewniana
    budownictwo drewniane
    ciesielstwo
    badania architektoniczne
    materiały konserwatorskie
    dziedzictwo niematerialne
    wood architecture
    wood construction
    traditional carpentry
    architectural research
    conservation materials
    intangible heritage
    Opis:
    W artykule oceniono współczesne techniczne warunki wykonywania prac przy zabytkowych strukturach architektonicznych i przedstawiono możliwe sposoby przeciwdziałania negatywnym zjawiskom obecnym w dotychczasowej praktyce konserwatorskiej. Propozycje zmian elementów dzisiejszych procesów konserwatorskich dotyczą etapu przygotowywania założeń do programów konserwatorskich, wyboru materiałów konserwatorskich i budowlanych oraz narzędzi pracy. Są one odpowiedzią na zmienione warunki korzystania z budulca drewnianego i zwiększoną podaż współczesnych produktów przemysłowych wpływających na wygląd zabytku po konserwacji. Pożądana staje się zmiana sposobu traktowania zabytków drewnianych, które będąc nośnikami wartości historycznych i artystycznych, są także zabytkami techniki i dziełami kultury technicznej o zasługujących na odkrywanie głębokich wartościach naukowych, edukacyjnych i pozamaterialnych.
    The paper describes contemporary technical conditions related to conservation of heritage architectural structures. Possible approaches to counteracting negative tendencies in current conservation practice are discussed. Proposed changes relate to the different stages of a conservation programme – from concept development to selection of materials for conservation and building work and selection of tools and equipment. The proposals constitute a response to the way timber is used today and the widespread availability of contemporary massproduced building materials, which impact the appearance of the monument after conservation work is completed. There is a need to change the way heritage wooden buildings are perceived. They are much more than a medium for communicating historical and artistic values. They are also historical artefacts and masterpieces of technical culture, imbued with scientific, educational and intangible heritage values which deserve to be discovered a new.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2013, 36; 29-37
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kaplica św. Małgorzaty w Krakowie- stan badań
    St. Margarets chapel in Cracow
    Autorzy:
    Jasińska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545218.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    architektura nowożytna
    Kraków
    kościoły
    architektura drewniana
    Polska
    programy ideowe
    sztuka kontreformacji
    Norbertanki
    sztuka
    modern architecture
    Cracow
    churches
    chapels
    Norbertines
    art
    wooden architecture
    Polska
    ideological programmes
    the Couter Reformation
    Opis:
    Kaplica św. Małgorzaty na Zwierzyńcu jest jedną z nielicznych świątyń drewnianych zachowanych na terenie Krakowa, a ponadto wyróżnia się oktogonalnym kształtem, rzadko spotykanym w budowlach drewnianych. Mimo tego nie doczekała się dotąd wnikliwej monografii historycznej, uwzględniającej okoliczności jej budowy, późniejsze losy, a także wyjaśnienie kwestii jej funkcji i powiązanej z nią wymowy ideowej. Przynajmniej od końca XVI wieku była miejscem silnego kultu św. Małgorzaty, żyjącej na przełomie III i IV wieku w Antiochii Pizydyjskiej. Wierni nawiedzający ją w dniu patronalnym św. Małgorzaty mogli uzyskać odpust zupełny (nadany przez papieża Innocentego XIII, Benedykta XIV, Piusa VI). Kaplica jest jedynym przykładem świątyni pod tym wezwaniem, na terenie Małopolski, nawiązującej swym kształtem do katedry w Montefiascone, będącej już od wczesnego średniowiecza głównym miejscem kultu świętej Małgorzaty. Montefiascone była znana polskim pielgrzymom gdyż położona jest przy głównym szlaku podróżnym prowadzącym z Polski do Rzymu, ponadto w bliskim sąsiedztwie miejscowości Bolsena, powszechnie znanej i nawiedzanej przez pielgrzymów od XII wieku ze względu na cud Eucharystyczny który miał miejsce w 1263 roku, oraz przy Via Francigena, jednym z najdłuższych europejskich szlaków pielgrzymkowych prowadzącym z Canterbury w Anglii do grobu św. Piotra w Rzymie. Dodatkowo tradycja klasztorna wiąże kaplicę z pochówkami epidemicznymi. Z zachowanych zapisków wizytacyjnych biskupów krakowskich wynika, że już pod koniec XVI wieku stała pośrodku cmentarza. Odwołując się do Instructiones fabricae et supellectilos ecclesiasticae Karola Boromeusza oraz przedsięwzięć budowlanych tego hierarchy, jak i innych przykładów świątyń centralnych wznoszonych na cmentarzach Europy Środkowej w XVII, tak jak kaplica p.w. św. Archanioła Gabriela na cmentarzu św. Sebastiana w Salzburgu wzniesiona z fundacji tamtejszego arcybiskupa Wolfa Dietricha von Raitenaua, można również powiązać ją z pełnioną przez nią funkcją kaplicy cmentarnej. Usytuowanie na wzgórzu nad miastem a także na trasie procesji pasyjnych organizowanych przez Bractwo Męki Pańskiej czyni z niej swoisty odpowiednik Świątyni Grobu Bożego wznoszącej się nad Jerozolimą. Obecność w takiej przestrzeni sakralnej budowli przypominjącej Grób Boży była by wręcz naturalna a naśladowanie w kaplicy cmentarnej budynku oznaczającego miejsca zmartwychwstania Chrystusa niesie oczywiste i ważkie przesłanie.
    St. Margaret’s Chapel in Zwierzyniec is one of the few wooden churches remaining in Cracow. It is characterised by an octagonal shape, rarely seen in church buildings. In spite of these facts there is no detailed historical monograph taking into consideration the circumstances of the chapel’s construction, its further history and the explanation of its function and ideological significance connected with it. At least since the end of the 16th century the chapel was a place of an active cult of St. Margaret, who lived at the turn of the 3rd and 4th century in Pisidian Antioch. Worshippers visiting on patron day of St. Margaret could obtain full pardon (granted by pope Innocent XIII, Benedict XIV, Pius VI). The chapel is the only example of a church under this patronage in the Little Poland region architecturally based upon the Montefiascone Cathedral, which had been the central place of St. Margaret’s cult since early Middle Ages. Montefiascone was known to Polish pilgrims as it lies next to the main traveling route from Poland to Rome and neighbours Bolsena, a town commonly known and visited by pilgrims since the 13th century, because of an Eucharistic miracle, which had taken place in 1263. It also lies by Via Francigena, one of the longest European pilgrim routes from Canterbury in England to the grave of St. Peter in Rome. Additionally, the monastic tradition connects the chapel with epidemic burials. The remaining visitation records of Cracow bishops prove that already at the end of the 16th century, the chapel stood in the centre of a cemetery. Its function of a cemetery chapel can be determined by reference to Instructiones fabricae et supellectilos ecclesiasticae of Charles Borromeo and his building initiatives, as well as other examples of central churches built at the cemeteries of Middle Europe in the 17th century, such as St. Archangel Gabriel’s Chapel at St. Sebastian’s Cemetery in Salzburg, founded by Archbishop Wolf Dietrich von Raitenau. The chapel’s location on a hill above the town and on the route of Passion processions organised by The Brotherhood of the Passion makes it a counterpart of the Basilica of the Holy Sepulcher above Jerusalem. Presence of a building resembling the Holy Sepul-cher in sacral space would be natural and the cemetery chapel’s resemblance to the place of Christ’s Resurrection carries a self-evident and important message.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2017, 128; 155-185
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edukacja architektoniczna w zakresie dziedzictwa kulturowego i jego ochrony na przykładzie wsi Swołowo
    Swołowo village as an example of architectural education related to cultural heritage and its protection
    Autorzy:
    Wesołowski, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218342.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Kraina w Kratę
    Muzeum w Swołowie
    edukacja architektoniczna
    architektura drewniana
    Pomorze
    Checked House Region
    museum in Swołowo
    architectural education
    wooden architecture
    Pomeranian region
    Opis:
    Na terenie Polski znajduje się wiele zachowanych obiektów architektonicznych i urbanistycznych będących świadectwem dziedzictwa kulturowego. W większości przypadków występują pojedynczo i stanowią indywidualną wartość. Niekiedy są grupowane w skanseny, gdzie część obiektów występuje w otoczeniu pierwotnym, a inne są relokowane na sąsiednie obszary przy pomocy translokacji. Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie stanowi nietypowy przykład, gdyż powstało w obrębie nieprzerwanie funkcjonującej i zamieszkałej wsi o niepowtarzalnych walorach. Istniejąca substancja posłużyła do zapoczątkowania procesu zespolenia funkcji mieszkalno-rolniczej z komercyjnie działającą placówką kulturową o wiodącej funkcji w regionie. Kompleksowe, nowoczesne i kreatywne podejście do prezentacji szerokiego wachlarza aspektów kulturowych i inżynieryjnych pozwoliło na uzyskanie potencjału edukacyjnego i społecznego wspomagającego przetrwanie dorobku dziedzictwa obecnego województwa pomorskiego. Zastosowane tam mechanizmy mogą posłużyć za wzór współczesnego podejścia do kultywowania zwyczajów, rzemiosła i folkloru w tradycyjnym, historycznym otoczeniu urbanistycznym.
    In Poland, the many surviving architectural and urban forms provide a record of cultural heritage. In many cases, the buildings stand alone and constitute an individual value. Sometimes they are grouped together in an open-air museum, where some buildings are still in their original surroundings, whereas others have been translocated from neighbouring regions. The Museum of Pomeranian Folk Culture in Swołowo is not typical, as it was established in a continuously functioning and inhabited village characterised by a set of unique values. The existing buildings served as a basis for bringing together residential and agricultural functions with the commercial operations of a leading cultural institution in the region. The systemic, novel and creative approach used to present the wide range of cultural and engineering aspects helped generate educational and social capacity to assure sustainability of heritage resources of what today is the Pomeranian Voivodship. The approach applied can serve as a model for contemporary approaches to animating traditions, handicrafts and folklore within the traditional, historic spatial context.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 51; 104-113
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TECHNICZNE PROBLEMY KONSTRUKCJI ŚCIAN SZKIELETOWYCH NA PRZYKŁADZIE ZABYTKOWEGO DOMU PODCIENIOWEGO W GDAŃSKU LIPCACH
    THE TECHNICAL PROBLEMS OF STUD WALL ON SELECTED EXAMPLE OF HISTORICAL ARCADED HOUSE IN GDAŃSK LIPCE
    Autorzy:
    Zybała, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441806.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
    Tematy:
    architektura drewniana
    domy podcieniowe
    konstrukcja szkieletowa
    analiza wytrzymałościowa
    wycena robót
    wooden architecture
    arcaded houses
    wooden lattice brick filled framework
    strength analysis
    valuation of construction work
    Opis:
    Opracowania dotyczące zabytkowych, żuławskich domów podcieniowych opisują głównie ich architekturę. Brak jednak prac poświęconych technicznym problemom tego typu budownictwa z obszaru Delty Wisły. Artykuł poświęcony jest problematyce remontu konserwatorskiego żuławskiego domu o konstrukcji ryglowej na przykładzie domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach. We wstępie przedstawiona została historia oraz opis budynku wraz z charakterystyką jego konstrukcji. Część dalsza zawiera wariantową analizę statyczną ścian szkieletowych przy zastosowaniu różnych rodzajów wypełnienia (glina na szkielecie z wikliny, cegła ceramiczna pełna, cegła kratówka, bloczek z betonu komórkowego). Celem badania było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, który rodzaj wypełnienia jest dla zabytku najkorzystniejszy ze względu na sposób pracy drewnianej konstrukcji. Przedstawiona analiza ma oprócz znaczenia poznawczego również aspekt praktyczny. Jak wiadomo, czynnikiem decydującym o wyborze danej technologii lub materiału jest bardzo często cena, toteż uzupełnieniem obliczeń są przybliżone kalkulacje kosztów materiałów wykorzystanych do wypełnienia konstrukcji szkieletowej, wykonane na podstawie danych zebranych przez autora. Artykuł przedstawia także informacje o obecnych możliwościach rynkowych wykonywania takich robót. Ponieważ remonty ścian szkieletowych stanowią jeden z podstawowych rodzajów prac w zabytkowych budynkach ,,fachwerkowych”, artykuł może stanowić materiał pomocniczym dla inwestorów, projektantów i wykonawców.
    The articles about historical arcaded houses from the Żuławy Region describe mainly their architectural issues. There are however no papers that tackle the technical problems of this type of buildings in the Vistula Delta area. The following article is devoted to the wooden lattice brick filled framework renovation on selected example – arcade house located in the city of Gdańsk. It includes its history, description of the building and characteristic of its construction. The further part of article contains static and strength analysis of stud wall with four different fills (clay, solid brick, chequer brick, cellular concrete block). The main purpose of the research was to find the best technical solution for filling in this type of wooden construction. The calculated analysis has also a practical application. One of the most important factor determining the choice of a particular technology or material is often the price. The following article shows the approximation of the costs of the materials used to construction of the wooden lattice brick filled framework. The estimation is based on the data collected by the author. The paper provides information on current building market opportunities. This type of construction works is one of a basic process in wooden lattice brick filled framework renovation. The article can be a helpful resource for investors, designers and contractors.
    Źródło:
    Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo; 2017, 11/I; 49-60
    2299-1263
    2353-0987
    Pojawia się w:
    Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce. Głos w dyskusji o roli skansenów w ochronie zabytków architektury drewnianej
    The importance of open-air museums in terms of protection architectural monuments. A study based on the idea of transferring certain farm buildings to Olęderski Park Etnograficzny (Haulander Ethnographic Park) in Wielka Nieszawka
    Autorzy:
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538761.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Olęderski Park Etnograficzny
    Wielka Nieszawka
    architektura drewniana
    architektura chłopska
    muzeum na wolnym powietrzu
    skansen
    park etnograficzny
    ochrona zabytków architektury
    translokacja
    badania architektoniczne
    osadnictwo olęderskie
    zagroda olęderska
    zagroda podcieniowa
    krajobraz kulturowy
    Opis:
    This paper is devoted to the issue of wooden architecture protection in so called open-air museum. Unique form of certain buildings is closely related to their educational and expositional functions. In the museums attempts are frequently made to reconstruct the whole village cultural landscape in a given period of time. This aspect is often more important than the building history or the original materials maintenance. What is more, the conditions of rural architecture are worsening all the time. These factors contribute to the phenomenon of making copies of the buildings. The ideas of this kind are nowadays widely applied by a number of museums. The issue of creating a new museum as well as the attempts made to maintain original monuments has been analyzed on the examples of six conservation projects of the buildings earmarked to be transferred to Olęderski Park Etnograficzny (Haulander Ethnographic Park) in Wielka Nieszawka. These buildings are very much unique in terms of construction as well as spatial design. They were adjusted to the terrain conditions of the Vistula plains exposed to floods. This manner of building was typical of the Haulander colonization. Most of the most valuable buildings come from the 18th century. They will be removed and transferred to the reconstructed cultural landscape dated back to the beginning of the 20th century. Detailed architectural research enabled to establish the chronological boarders of the whole project. The most important features of the buildings were revealed through the analysis of the building materials, reconstruction and the final conceptual project. Three farm buildings will be inserted in the historical village landscape. These are: the one that includes staff rooms, cash desk and the exhibition dedicated to Protestantism; the one that shows impoverished single-building farm typical of the 18th century and the wealthy one that consists of arcade house, workers house, granary and the barn. The latter is to present the prosperous farm typical of the beginning of the 20th century. What is significant, the possibilities of reconstruction have been taken into consideration while preparing the area. That means the maintenance of the original substance (often in deteriorating conditions) was the most important in the project while the restoration work was limited. Translated by Karolina Pszczółkowska
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2013, 1-4; 233-261
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utracone piękno. O zniszczeniach zabytkowej architektury Zakopanego
    Autorzy:
    Rupiewicz, Romana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945391.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Zakopane
    Stanisław Witkiewicz
    styl zakopiański
    ochrona zabytków
    ochrona krajobrazu kulturowego
    konserwatorstwo
    miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
    drewniana architektura świecka
    urbanistyka
    Zakopane style
    regional style
    national style
    preservation of historic buildings
    preservation of cultural landscape
    conservation science
    local plans of spatial development
    secular timber architecture
    urban planning
    Opis:
    Na terenie Zakopanego znajduje się ok. 1361 obiektów zabytkowych, z których 1180 to drewniane wille, reprezentujące styl zakopiański, powstałe w okresie od końca XIX w. do 20-lecia międzywojennego. Tak intensywne nagromadzenie drewnianych brył zakopiańskich willi ukształtowało tożsamość miejsca opartą o ład przestrzenny, stosowną skalę i proporcję. Wille stanowią wartość ze względu na historię i tradycję. Niestety, zabudowa ta jest obecnie wypierana przez inwestycje deweloperskie, które niszczą krajobraz miasta. Takie działania ułatwiają niekorzystne zapisy w miejscowych planach przestrzennych, uchwalone w latach 2009–2012. Często dochodzi do celowych podpaleń zabytków w celu pozyskania nowych gruntów inwestycyjnych. W artykule omówiono zabytkowe wille, które w ostatnich latach zostały zdewastowane lub zburzone, ukazano uwarunkowania formalno-prawne oraz mechanizmy działania. Wskazano rozwiązania, które mogą przyczynić się do lepszej ochrony konserwatorskiej zabytkowych obiektów architektury świeckiej.
    There are around 1,361 historic buildings in Zakopane, of which 1,180 are timber mountain houses of Zakopane style built from the end of the 19th century to the times of the Second Polish Republic (1918–1939). Such an accumulation of timber buildings in the local style formed an identity to the area based on spatial organization, scale and proportions. The mountain houses are valuable due to their history and tradition. Unfortunately, these structures are now superseded by investments in new developments which destroy the townscape. Such activities are facilitated by unfavorable provisions in local spatial development plans adopted during the years 2009–2012. Quite often historical buildings are deliberately set on fire in order to secure new land for investments. The article describes historic mountain houses which have been devastated or demolished in recent years. It presents the formal and legal conditions that allowed for this and the mechanisms of action. It also presents solutions which can help develop better preservation and protection of historic secular buildings.
    Źródło:
    Artifex Novus; 2021, 5; 148-173
    2544-5014
    Pojawia się w:
    Artifex Novus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Особенности развития деревянного культового зодчества Беларуси
    Cechy rozwoju religijnej architektury drewnianej Białorusi
    Features of development of wooden religious architecture of Belarus
    Autorzy:
    Kozar, N.
    Rajczyk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068511.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    cerkiew
    architektura drewniana
    architektura białoruska
    architektura sakralna
    architektura XVIII w.
    architektura XIX w.
    budownictwo sakralne
    Białoruś
    church
    wooden architecture
    Belarusian architecture
    sacral architecture
    architecture of 18th c.
    architecture of 19th c.
    sacral building
    Belarus
    Opis:
    W artykule przedstawiono główne zasady tworzenia kompozycji architektonicznej drewnianych świątyń na Białorusi oraz przeanalizowano sposoby ich wznoszenia.
    The main principles of composition formation for wooden temples of Belarus and the methods of their erection are in the focus of attention in this paper.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2013, 19 (169); 44--51
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe życie drewnianych domów dla rękodzielników w Skansenie Miejskiej Architektury Drewnianej w Łodzi
    The new life of craftsmen houses in Heritage Park of Wooden Architecture in Lodz
    Autorzy:
    Bachmańska-Słowikowska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390037.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    skansen
    dom rzemieślniczy
    dom tkacza
    Łódź
    translokacja
    wczesno przemysłowa architektura drewniana
    open-air museum
    heritage park
    craftsmen house
    one-storey house
    translocation
    early industrial wooden architecture
    Opis:
    Skansen Miejskiej Architektury Drewnianej w Łodzi został utworzony w Parku im. Władysława Reymonta na tyłach Centralnego Muzeum Włókiennictwa na powierzchni ok. 6 000 m2. Do skansenu przeniesiono osiem XIX wiecznych obiektów drewnianych, w tym: cztery domy dla rękodzielników (Łódź, ul. Mazowiecka 47, Kopernika 42, Wólczańska 68, Żeromskiego 68), jeden dom mieszkalny (Łódź ul. Mazowiecka 61), jedna willa letniskowa (Łódź, Scaleniowa 18), drewniany kościół św. Andrzeja Boboli z Łodzi – Nowosolnej – jedyny XIX wieczny przykład łódzkiej drewnianej architektury sakralnej, wpisany do rejestru zabytków oraz dawną poczekalnię przystanku tramwajowego z Rynku Nowego Miasta w Zgierzu. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie całokształtu procesu, który umożliwił zachowanie dziedzictwa wczesno przemysłowej architektury drewnianej Łodzi, na którą składają się przede wszystkim drewniane domy rękodzielników. Problematyka realizacji projektu utworzenia Skansenu Miejskiej Architektury Drewnianej w Łodzi została ujęta w sposób całościowy przedstawia zarówno cały proces przygotowań do projektu, jak i szczegóły dotyczące jego realizacji. Artykuł przedstawia również sposób adaptacji translokowanych obiektów do nowych funkcji zawierających bogaty program kulturalno-edukacyjny, które sprawiają, że skansen tętni życiem i przyciąga wiele osób.
    Museum of Wooden Architecture in Lodz was constructed in the Władysław Reymont Park adjoining from the back side to the Central Museum of Textiles. The open-air museum covers the area of 6 000 m2. Eight 19th century wooden buildings were moved to the open-air museum: four craftsmen houses (Łódź, ul. Mazowiecka 47, Kopernika 42, Wólczańska 68, Żeromskiego 68), one-storey house for workers (Łódź ul. Mazowiecka 61), a summer villa (Łódź, Scaleniowa 18), a wooden church – the unique example of 19th century wooden sacral architecture which is enrolled into the register of monuments and a wooden tram-stop moved from the Marketplace of the city of Zgierz. The purpose of the following article is to present the overall process which enabled to preserve the legacy of the early industrial wooden architecture in Lodz (which mainly consists of wooden craftsmen houses). The problems associated with the realization of this project are described in a comprehensive way including both the project preparation process and the details of its final realization. The article presents also different ways of adopting the relocated objects to their new functions, offering wide educational and cultural programme that makes the museum much alive and attractive for tourists.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 27-44
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Из истории строительства и реставрации ансамбля деревянных церквей на острове Кижи
    Z historii budowy i renowacji zespołu architektonicznego cerkwi drewnianych na wyspie Kizhi
    From the history of construction and restoration of wooden churches ensemble on Kizhi Island
    Autorzy:
    Kozar, N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068515.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    cerkiew
    architektura drewniana
    architektura rosyjska
    architektura sakralna
    architektura XVIII w.
    architektura XIX w.
    budownictwo sakralne
    renowacja
    Rosja
    church
    wooden architecture
    Russian architecture
    sacral architecture
    architecture of 18th c.
    architecture of 19th c.
    sacral building
    restoration
    Russia
    Opis:
    W artykule przedstawiono historię zespołu architektury drewnianej na wyspie Kizhi (Rosja). Rozpatrzono podstawowe cechy architektoniczne i konstrukcyjne cerkwi Preobrażenskiej (z 1714 r.) i Pokrowskiej (z 1764 r.) oraz dzwonnicy (z 1874 r.). Przeanalizowano wyniki głównych etapów prac konserwatorskich w cerkwiach Preobrażenskiej i Pokrowskiej. Dokonano analizy nowoczesnych metod rekonstrukcji, w tym „liftingu”.
    This paper deals with the history of the ensemble of wooden architecture on Kizhi Island (Russia). The main compositional features of the Transfiguration Church (1714), the Church of the Intercession (1764) and bell tower (1874) are under consideration. The results of the main stages of restoration works in the Transfiguration Church are shown. The analysis of the modern methods of reconstruction among then „lifting”, has been done.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2013, 19 (169); 35--43
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PROBLEMATYKA WYBORU OBIEKTÓW DO ANALIZY GEOMETRYCZNO-WYTRZYMAŁOŚCIOWEJ HISTORYCZNYCH POŁĄCZEŃ CIESIELSKICH
    THE KEY ISSUES OF OBJECTS SELECTION FOR GEOMETRIC AND STRENGTH ANALYSIS OF TRADITIONAL CARPENTRY JOINTS
    Autorzy:
    Zybała, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441745.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
    Tematy:
    architektura drewniana
    zabytkowe cerkwie Podkarpacia
    historyczne połączenia ciesielskie
    określenie pola badawczego
    wooden architecture
    historical wooden Greek Catholic churches in Polish Subcarpathia
    historical carpentry joints
    determination of the research field
    Opis:
    Pierwszym etapem prac naukowych w zakresie architektury jest ustalenie pola badawczego, czyli grupy obiektów, która będzie podstawą do dalszych analiz i opracowań. Jego wybór musi być uzasadniony. Polega na przyjęciu odpowiednich kryteriów doboru obiektów. Niniejsza praca opisuje szczegółowo kolejne etapy zadania. Artykuł jest poświęcony selekcji budowli drewnianych, dokonanej w celu przeprowadzenia analizy historycznych połączeń ciesielskich ścian wieńcowych. Celem pracy było wyznaczenie pola badawczego. Analizowaną szczegółowo grupę obiektów stanowiły zabytkowe cerkwie Podkarpacia. We wstępie pracy przybliżono problematykę i charakter badań. W dalszej części artykułu szczegółowo zaprezentowano kryteria selekcji obiektów. Pierwszym etapem pracy był wybór grupy budynków, następnie należało wyznaczyć zakres terytorialny ich występowania. Jeżeli to zasadne, tak jak w przypadku przeprowadzonej analizy, grupę obiektów można było zawęzić do zabytków. Ważnym czynnikiem był także brak odeskowania ścian, co umożliwiało pomiar geometrii i wilgotności konstrukcji złączy ciesielskich. Kolejnym kryterium było wyznaczenie przedziału czasowego i wieku wytypowanych drewnianych cerkwi. Najważniejszym czynnikiem dla badacza, determinującym wybranie danej świątyni do badań terenowych był autentyzm konstrukcji ścian wieńcowych. Stwierdzono to wstępnie na podstawie kwerendy archiwalno-bibliotecznej dostępnych zasobów. Ostatnim etapem było przeprowadzenie wizji lokalnych i uzyskanie zgody na badania wytypowanych świątyń. W trakcie selekcji zabytków, ważnym elementem całego procesu był kontakt z pracownikami instytucji i organów administracji publicznej, odpowiedzialnych za ochronę i kontrolę zabytków. Finalnie jako zespół obiektów do planowanych badań wybrano grupę cerkwi, w których można wykonać badania nieniszczące, widocznych, autentycznych, historycznych złączy ciesielskich. Ze 118 zabytkowych cerkwi polskiego Podkarpacia wybrano cztery świątynie do badań terenowych w Cewkowie, Chotylubiu, Prusiu i Wólce Żmijowskiej.
    Many scientists conduct research related to architecture. The first stage is to establish a research field. It is a group of objects that will be the basis for their further analyses. The selection must be prepared correctly, using appropriate criterias. The article is devoted to the selection of wooden structures, to provide an analysis of historical carpentry joints. The purpose of the article is to determine the research field. The historical Greek Catholic churches of Polish Subcarpathia are analysed in this paper. The introduction of the work presents the problem and nature of the research. In the next part of the article, criteria for objects selection are presented in detail. The first stage of the work is the choice of buildings group and its territorial range. In some cases, it might be analysed only historical monuments. The lack of siding is an important factor. It allows to measure the geometry and humidity of the structure. The most important factor for researchers is the authenticity of walls construction. It was determined on archival and library query. The final stage is to conduct local visions and obtain permission for research. An important element of the work is a contact with employees of institutions and public administration responsible for the protection and control of the monuments. Final list of historical churches, where it is possible to provide research consists of four temples in Cewków, Chotylub, Prusie, Wólka Żmijowska. A non-destructive testing of visible, authentic historic carpentry joints might be performed in this objects.
    Źródło:
    Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo; 2018, 14/II; 159-177
    2299-1263
    2353-0987
    Pojawia się w:
    Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomniki Historii, a doświadczenia Światowego Dziedzictwa - rozważania na przykładzie drewnianej architektury sakralnej
    Monuments of History and the experience of World Heritage - reflections on the example of wooden sacral architecture
    Autorzy:
    Siwek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1204843.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
    Tematy:
    pomnik historii
    Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO
    zarządzanie dziedzictwem
    ochrona dóbr kultury
    sakralna architektura drewniana
    monument of history
    UNESCO World Heritage List
    heritage management
    protection of cultural heritage
    sacred wooden architecture
    Opis:
    Sukces i dynamiczny rozwój Listy Światowego Dziedzictwa ukazuje nośność koncepcji wskazania elitarnej grupy dóbr istotnych dla globalnej społeczności ze względu na wartość. Jednocześnie ewolucja listy ujawnia zagrożenia rozmywania się przekazu i dewaluacji wartości wpisów, po przekroczeniu ilościowej masy krytycznej. Na gruncie polskim można dostrzec analogiczne procesy i zagrożenia w stosunku do grupy dóbr najcenniejszych – Pomników Historii. Skłania to do pytań o analogie i różnice obu zbiorów dóbr szczególnych oraz o możliwość polskiej recepcji światowych koncepcji ochrony. Doskonałą grupą referencyjną ukazującą niespójności systemowe są polskie zabytki drewnianej architektury sakralnej. Na tym przykładzie omawiana jest koncepcja „Seryjnych pomników historii”. Związanie owej koncepcji z obowiązkiem opracowywania planów zarządzania, jako wyrazu aktywnej postawy ochronnej, może przyczynić się do optymalizacji systemu ochrony dóbr o najwyższej wartości. Jednocześnie zawarte w metodyce planów zarządzania analizy porównawcze mogą stać się narzędziem racjonalizowania nowych uznań za pomnik historii, określenia granic reprezentacji zjawiska. Odwoływanie się do grupy zabytków, a nie do pojedynczego, autorytatywnie wskazanego reprezentanta ma znaczenie zarówno dla stanowienia ochrony, jak i edukacji o dziedzictwie oraz prezentacji dziedzictwa kulturowego kraju. Nie ulega wątpliwości, że zbiór pomników historii i podzbiór dóbr światowego dziedzictwa powinny w polskim systemie ochrony zabytków wyróżniać się, jako dobra najcenniejsze, zarówno pod względem prestiżowym, jak i ze względu na skuteczność oraz standardy ochrony precyzowane w planach zarządzania.
    The success and dynamic development of the World Heritage List shows the carrying capacity of the concept of identifying an elite group of goods important to the global community in terms of value. At the same time, the evolution of the list reveals threats of blurring of the message and compromising the value of entries after exceeding the critical quantitative mass. In the Polish context, one can see analogous processes and threats in relation to the group of the most valuable property - the Monuments of History. This raises questions about analogies and differences between the two sets of special assets and about the possibility of the Polish reception of the world's concepts of protection. An excellent reference group showing system inconsistencies are Polish monuments of wooden sacral architecture. It is on this example that the concept of "Serial monuments of history" is being discussed. The connection of this concept with the obligation to develop management plans as an expression of an active protective attitude may contribute to the optimization of the system of protection of the property of the highest value. At the same time, comparative analyses included in the management plan methodology may become a tool for rationalizing new recognitions of monument of history, determining the limits of the phenomenon's representation. Referring to a group of monuments, and not to a single, authoritatively appointed representative, is important both for the establishment of protection and education about heritage, as well as for the presentation of the cultural heritage of the country. There is no doubt that the collection of historical monuments and the subset of world heritage in the Polish system of monument protection should stand out as the most valuable assets, both in terms of prestige and due to the effectiveness and standards of protection specified in the management plans.
    Źródło:
    Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2019, 7; 167-179
    2543-6422
    Pojawia się w:
    Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzeum na wolnym powietrzu na terenie Parku Narodowego Great Smoky Mountains w USA. Kwestia autentyczności w ochronie krajobrazu kulturowo-przyrodniczego
    Open-air museum in the Great Smoky Mountains National Park, USA: the issue of authenticity in protecting the cultural and natural landscape
    Autorzy:
    Tomaszek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841733.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    muzeum na wolnym powietrzu
    krajobraz kulturowo-przyrodniczy
    architektura drewniana
    autentyczność w ochronie dziedzictwa kulturowego
    open-air museum
    cultural and natural landscape
    wooden architecture
    authenticity in the protection of cultural heritage
    Opis:
    Park Narodowy Great Smoky Mountains należy do najczęściej odwiedzanych obszarów leśnych w Stanach Zjednoczonych. Na jego terenie zachowała się największa kolekcja historycznych drewnianych budynków w konstrukcji zrębowej w południowo-wschodniej części tego kraju. Ich najatrakcyjniejsze skupisko, uważane za jedno z najważniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Ameryce Północnej, znajduje się w Cades Cove – historycznej osadzie rolniczej, a jednocześnie najpiękniejszej dolinie parku. W artykule przedstawiono dzieje procesu ochrony dziedzictwa naturalnego i materialnego południowych Appalachów, w wyniku którego dokonano swoistej rekreacji krajobrazu przyrodniczego i kulturowego pasma Great Smoky Mountains. Krytycznej dyskusji poddano autentyczność historycznego miejsca oraz obiektu historycznej architektury w perspektywie interpretacji konserwatorskiej. Omówione zagadnienia zobrazowano przykładami zabytkowych budynków drewnianych, eksponowanych w formie muzeum na wolnym powietrzu.
    The Great Smoky Mountains National Park is one of the most visited forest areas in the United States. The largest collection of historic log buildings in the south-eastern part of this country has been preserved in the park. Their most attractive cluster, considered one of the most important open-air museums in North America, is located in Cades Cove-a historic agricultural settlement and the most beautiful valley in the park. This paper presents the intriguing history of the process of protecting the natural and material heritage of the southern Appalachians, which resulted in a kind of re-creation of the natural and cultural landscape of the Great Smoky Mountains. The issue of the authenticity of the historic site and the historical structure in the context of the conservation carried out as an interpretation aimed at extracting a desired narrative of the protected natural and cultural area, was also subjected to a critical examination. The presented issues are illustrated with specific examples of historic wooden buildings-the remains of the material heritage of the southern Appalachians which is exhibited in the form of an open-air museum.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 66; 144-155
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontrakt na budowę zamku w Kórniku z 1426 roku
    Contract for the Erection of the Castle in Kórnik from 1426
    Autorzy:
    Kaczor, Korneliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16538569.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
    Tematy:
    castle in Kórnik in the 15th c.
    defensive castles
    15th-c. wooden architecture
    chirograph
    medieval carpentry
    zamek w Kórniku XV w.
    zamki obronne
    architektura drewniana XV w.
    chirograf
    ciesielstwo średniowieczne
    Opis:
    Artykuł przynosi nową edycję i tłumaczenie umowy na budowę zamku w Kórniku, zawartej w 1426 roku między kanclerzem kapituły poznańskiej Mikołajem z Górki, właścicielem dóbr kórnickich, a cieślą poznańskim Niklosem (Mikołajem). Jest to najstarszy znany dokument do dziejów pierwszego, średniowiecznego, drewnianego zamku. Spisany po łacinie zachował się w księdze konsystorza poznańskiego. Posiada on szczególny walor informacyjny, jest też unikalny z punktu widzenia dyplomatyki jako tzw. chirograf (dokument charakterystyczny ze względu na sposób spisania i uwierzytelnienia). Kontrakt stanowi nie tylko pierwszorzędne źródło do dziejów budownictwa drewnianego i obronnego w Polsce późnego średniowiecza, ale także, ze względu na występujące w tekście wyrazy polskie objaśniające terminologię łacińską, może być uznany za pomnik dawnego języka polskiego. Podobną wartość mają również cztery wyrazy niemieckie.
    This paper presents a new edition and translation of the contract for the erection of the castle in Kórnik that was concluded in 1426 by and between a chancellor of the Poznań cathedral chapter, Mikołaj z Górki, owner of the Kórnik estate, and a Poznań carpenter Niklos (Nicholas). It is the oldest known document of the history of the first, medieval wooden castle. Written down in Latin, it has survived in the book of the Poznań Consistory. It has a special value as a source of information, but it is also unique from the point of view of diplomatics as the so-called chirograph (a document marked by its characteristic way in which it is written down and its manner of authentication). The contract is not only a first-rate source for research into the history of wooden and defensive architecture in late medieval Poland, but also, in view of the Polish words used to explain Latin terminology in the text, can be considered a memorial to the Polish language of the past. The four German words have a similar value, too.
    Źródło:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2021, 38; 87-103
    0551-3790
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Monaster Świętej Trójcy w Markowie pod Witebskiem
    The Holy Trinity Orthodox Monastery at Markowo near Witebsk
    Autorzy:
    Boberska, Marta
    Boberski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24822868.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Markowo
    Witebsk
    Samuel Lew Ogiński
    monaster
    cerkiew Św. Trójcy w Markowie
    architektura drewniana
    ikonostas
    malowidła barokowe
    Witebsk (Vitebsk)
    Orthodox monastery
    Orthodox Church of the Holy Trinity at Markowo
    wooden architecture
    iconostasis
    Baroque paintings
    Opis:
    Artykuł jest monograficznym opracowaniem monasteru Świętej Trójcy w Markowie pod Witebskiem. Przedstawia jego dzieje na tle konfliktów religijnych między wyznawcami prawosławia a unitami w XVII i XVIII w., szczególnie żywych w Witebsku, w którym pamięć o zabójstwie abp Jozafata Kuncewicza (1623) czyniła z restytucji prawosławia kwestię bardzo  drażliwą. Fundatorami i dobroczyńcami markowskiego monasteru w XVII w. była rodzina Ogińskich. Zgodnie ze wschodnią tradycją monastyczną, zespół budowli skupionych wokół dziedzińca tworzył niemal samowystarczalne „osobne miasto”. Składały się nań: dwie cerkwie: drewniana Świętej Trójcy (po 1685-1690) o bogatym wyposażeniu i murowana pw. Pokrowy [Opieki Najświętszej Marii Panny] (1754-1755) oraz zabudowania klasztorne. Do monasteru należały jeszcze dwie drewniane cerkwie stojące poza jego murami cmentarna św. Mikołaja i św. Praksedy (obie ok. 1730 r.).
    A monograph study on the Orthodox Monastery of the Holy Trinity at Markowo near Witebsk (Vitebsk) is presented. It shows the Monastery’s history as seen against religious conflicts between the followers of the Orthodox and Uniate Churches in the 17th cand 18th centuries, the conflicts particularly vivid in Witebsk where the memory of the assassination of Archbishop Jozafat Kuncewicz (1623) made the restitution of the Orthodox Church a sensitive issue. The Ogiński family were the founders and benefactors of the Markowo Monastery in the 17th century. In harmony with the Eastern monastic tradition, the complex of buildings grouped around a courtyard created an almost self-sufficient ‘separate town’. It was composed of the following: two Orthodox churches: the wooden one of the Holy Trinity (after 1685-1690), richly furnished, and the brick one of the Intercession of the Theotokos (1754-1755), together with monastery buildings. Additionally, two wooden Orthodox churches belonged to the Monastery: the cemetery one of St Nicholas and of St Praxedes (both ca 1730).
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 947-988
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Physical elements of heritage buildings: study of the Kadariah Palace in Pontianak City, West Kalimantan
    Elementy fizyczne obiektów zabytkowych. Studium pałacu Kadariah w mieście Pontianak w zachodnim Kalimantanie
    Autorzy:
    Zain, Zairin
    Norita, Norita
    Andi, Andi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24200992.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Kadariah Palace
    physical element,
    Malay architecture
    wooden structure
    Pałac Kadariah
    element fizyczny
    architektura malajska
    konstrukcja drewniana
    Opis:
    The use of wood materials as a characteristic of Malay architecture is related to local socio-cultural and environmental factors. The wood type used in traditional Malay structures has endured for hundreds of years, but in a state of decreased strength due to its being continuously exposed to biotic and abiotic harm factors. Documentation of the physical elements and identification of the current condition of the Kadariah Palace could preserve the value of the heritage building for future generations. The data was collected by field observation to be interpreted by applying a qualitative descriptive approach. The construction of the Kadariah Palace with structural, non-structural, and decorative ornaments is indicated by the physical elements of its appearance. The belian wood was used as a building material, which impacted the deterioration of the exteriors by biological and non-biological damage factors. The biological damage factor is caused by white rot, while non-biological damage factors are caused by weather, thermal, and mechanical factors.
    Wykorzystanie materiałów drzewnych jako cechy charakterystycznej architektury malajskiej wiąże się z lokalnymi czynnikami społeczno-kulturowymi i środowiskowymi. Gatunek drewna stosowany w tradycyjnych strukturach malajskich zapewnia setki lat trwałości, ale ma zmniejszoną wytrzymałość przez ciągłe narażenie na biotyczne i abiotyczne czynniki. Dokumentacja elementów fizycznych i identyfikacja obecnego stanu pałacu Kadariah pozwalają zachować wartość zabytkowego budynku dla przyszłych pokoleń. Dane zebrane w trakcie badań terenowych zostały zinterpretowane przez zastosowanie jakościowego podejścia opisowego. Ornament konstrukcyjny, niekonstrukcyjny i dekoracyjny składają się na fizyczne elementy wyglądu pałacu. Drewno belian zostało użyte jako materiał budowlany, co wpłynęło na niszczenie elewacji przez czynniki biologiczne i niebiologiczne. Uszkodzenia biologiczne powodowane są białą zgnilizną drewna, natomiast czynniki niebiologiczne to wpływy pogodowe, termiczne i mechaniczne.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 72; 89--100
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia dawnej cerkwi greckokatolickiej w Hannie w świetle badań architektonicznych i dendrochronologicznych
    Transformation of the Former Greek Catholic Church in Hanna: Architectural and Dendrochronological Studies
    Autorzy:
    Warchoł, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2104869.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła
    w Hannie
    cerkiew greckokatolicka
    badania architektoniczne
    badania
    dendrochronologiczne
    architektura drewniana
    Keywords: Saints Peter and Paul the Apostles Church in Hanna
    Greek Catholic church
    architectural research
    dendrochronological
    studies
    wooden architecture
    Opis:
    Celem opracowania jest przedstawienie wyników przeprowadzonych w 2018 r. badań architektonicznych kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Hannie, dawnej cerkwi greckokatolickiej. Z uwagi na brak jednoznacznie określonej chronologii świątyni, głównym celem badań było dokonanie rozwarstwienia chronologicznego poszczególnych części zabytku oraz jednoznaczne określenie czasu ich wzniesienia i zakresu ewentualnych przekształceń. W tym celu analizę architektoniczną obiektu uzupełniono o badania dendrochronologiczne drewna konstrukcji ścian i dachów, dające możliwość precyzyjnego określenia daty ścięcia drzew, z których zostały wzniesione poszczególne części cerkwi. W wyniku przeprowadzonych badań i analiz ustalono, że świątynia wznoszona była w kilku fazach budowlanych od XVIII do XX stulecia. Pierwsza struktura cerkwi hanieńskiej wzniesiona została w latach 1739-1740, kolejne przekształcenia nastąpiły w 1747 r., kiedy dostawiono drewnianą kaplicę, oraz w latach 1764-1765, gdy cerkiew powiększono o część zachodnią mieszczącą babiniec wraz z przedsionkiem oraz nadbudowano z celu wyrównania korony zrębu ścian nowych i starych części. Cerkiew uzyskała wtedy kształt zbliżony do obecnego. W XIX w. dokonywano jedynie niezbędnych remontów, szczególnie w zakresie wieżyczek i przekrycia dachów i ścian, oraz przekształcano dobudówki przy sanktuarium, które ostateczną formę uzyskały dopiero w 1. połowie XX wieku.
    The purpose of the study is to report the results of architectural research conducted in 2018 in Saints Peter and Paul the Apostles Church in Hanna, a former Greek Catholic temple. Since a clear chronology of the temple is missing, the main purpose of the studies was to perform chronological stratification of the individual sections of the historic monument and to clearly date the erection of the temple and determine the scope of its transformations. For this purpose, the architectural analysis of the site was supplemented with dendrochronological studies of the wooden wall and roof structures with a view to precisely determining the time of sourcing the trees used for the construction of particular sections of the church. The performed studies and analysis showed that the temple had been erected over several construction phases from the 18th through the 20th century. The first structure of the Hanna church was built in the years 1739-1740; subsequent additions and transformations occurred in 1747 (a wooden chapel was added) and in the years 1764-1765 when the church was enlarged by the western part housing the women’s section and the vestibule; it was also extended upwards to level the top of the wall framework of the new and old parts. At that time, the church was given its present-day shape. In the 19th century, only necessary renovations were carried out, especially in the turrets, roofs and walls. Also, the annexes to the sanctuary were transformed, however, its current shape goes back to no earlier than the early 20th century.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2020, 1; 79-104
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wirtualna rekonstrukcja struktury osadniczej. Protomiasto Pułtusk, XIII–XIV w.
    The virtual reconstruction of a settlement. The protocity of Pułtusk, 13th–14th century
    Autorzy:
    Kowal, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366550.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    architektura drewniana
    badania archeologiczne
    baza wiedzy
    druk 3D
    gród w Pułtusku
    ochrona dziedzictwa
    protomiasto
    parametryzacja projektowania
    rekonstrukcja grodu
    relikty drewniane
    technologie informacyjne
    wooden architecture
    archaeological research
    knowledge base
    3D printing
    castle-town Pultusk
    heritage protection
    proto-city
    parametric design
    reconstruction
    wooden relics
    information technology
    Opis:
    W badaniach podjęto rozważania nad praktycznym wykorzystaniem technologii cyfrowych stosowanych w archeologii, projektowaniu architektonicznym i dyscyplinach pokrewnych do wirtualnej rekonstrukcji średniowiecznej osady odkrytej na dziedzińcu zamkowym w Pułtusku. Przypadek pułtuski jest na tle europejskim wyróżniającym się zjawiskiem tzw. protomiasta. Zastosowane w badaniach technologie parametryczne uznano za uniwersalną metodę wzmacniającą warsztat naukowy.
    The research was concerned with the application of information technologies used in archaeology, architecture design and related disciplines to produce a virtual reconstruction of a mediaeval settlement discovered in the castle courtyard in Pułtusk. The Pułtusk settlement stands out in Europe as a case of the so-called proto-city. The parametric technologies applied in the study were found to be a universal method of enhancing research methodology.
    Źródło:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2014, 59, 2; 59-62
    0023-5865
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-93 z 93

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies