Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "czary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    Obraz czarownicy w najnowszej polskiej historiografii procesów o czary w czasach wczesnonowożytnych
    Autorzy:
    Manyś, Bernadetta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912435.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kobieta
    czarownica
    procesy
    czary
    historiografia
    woman
    witch
    trials
    witchcraft
    historiography
    Opis:
    W artykule podjęto próbę charakterystyki obrazu kobiety-czarownicy, jaki wyłania się w polskiej historiografii procesów o czary toczących się w dobie wczesnonowożytnej w świetle prowadzonych badań nad niewiastą. W tym kontekście nasuwa się szereg pytań, na które próbowano udzielić odpowiedzi w artykule, m.in.: na jakie czynniki zwracają uwagę badacze charakteryzujący kobiety oskarżone o czary, czy posądzenie o czynienie zła i spółkowanie z diabłem uzależnione było od konkretnych czynników (płci, funkcji biologicznych kobiety), czy raczej wynikało z przynależności do konkretnej grupy społecznej, bądź też warunkowane było sytuacją gospodarczą, w jakiej przyszło żyć oskarżonym. Postawiono również pytanie, na ile dotychczasowe ustalenia obalają stereotyp czarownicy utrwalony w zbiorowej pamięci mieszkańców Rzeczypospolitej. Prezentowane rozważania stanowią punkt wyjścia do dalszej dyskusji w zakresie analizowanego problemu. Nie stanowi on zatem przeglądu czy też rewizji badań nad magią, czarami i procesami, a także stanowiska Kościoła katolickiego, które szeroko zostało omówione w dotychczasowych pracach.
    In the paper the author intended to characterize the image of the witch-woman, as it is shown by the Polish historiography of the witch trials during the early modern period, in the light of the current studies, focusing on the female one. In this context, a number of questions present themselves and one of the purposes of this article is to find answers to the following questions, i.e.: on which factors research focus, while characterizing women accused of the witchcraft; was accusing of the doing evil and cooperation with the devil connected with the particular variables (sex, biological feature of a woman), or was it rather an outcome of the belonging to the particular social group, or maybe even a result of the economic situation in those days. In this article there is also raised a question: how much the recent findings overthrow the stereotype of the witch, which is consolidated in the folk memory of the citizens of Poland. The concepts presented in the following paper are intended to be the starting point of the discussion about the said problem. According to that, this article is not the review of the research focused on magic, witchcraft or witch trials, nor the summary of the Catholic Church attitude, which was widely discussed in the past research papers.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 59-77
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tropem czarownic. Kilka uwag historyczno-językowych na marginesie Księgi sądu wójtowskiego miasta Kleczewa z lat 1624–1738
    Tracking witches: Some historical linguistic remarks on the margins of the ‘Book of the Mayor’s Court of the town of Kleczew between 1624 and 1738’
    Autorzy:
    Piotrowska-Borowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34655925.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    czarownica
    Kleczew
    procesy o czary
    Polska
    witch
    trials on witchcraft
    Polska
    Opis:
    Artykuł w pierwszej części prezentuje kilka uwag natury historycznej dotyczących procesów o czary w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem niektórych przypadków z miasta Kleczewa z przełomu XVII i XVIII wieku. Druga część tekstu została poświęcona kwestiom językowym związanym z terminologią w badaniach nad czarami i czarownicami. Na koniec przedstawiono wybrane informacje na temat Kleczewa, gdzie odbywały się procesy tych, którzy „dobrowolnie odstąpili od Boga”.
    The first part of the article provides a few historical remarks concerning trials on witchcraft in Poland, particularly regarding a few cases which happened in the town of Kleczew between the 17th and the 18th century. The following part of the article refers to the linguistic aspects related to terminology used in studying witchcraft and witches. The final part of the article provides information on Kleczew, where the lawsuits against those who “voluntarily deviated from God” took place.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 107-116
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nie pozwolisz żyć czarownicy” (Wj 22,17). W poszukiwaniu właściwego zrozumienia jednego ze starotestamentalnych praw
    “You will not allow a sorceress to live” (Ex 22,17). In the Search of a Proper Understanding of One of the Old Testament Rights
    Autorzy:
    Lemański, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469459.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    prawo
    czarownica
    czary
    magia
    kara śmierci
    law
    witch
    witchcraft
    magic
    capital punishment
    Opis:
    Przepis prawny z Wj 22,17 służył dawniej jako argument scrypturystyczny, uzasadniający „polowania na czarownice”. Jego właściwa interpretacja, mimo tego, że składa się praktycznie z trzech słów, nie jest jednak wcale taka łatwa. Przegląd opinii na ten temat pokazuje złożoność tego problemu. W tym artykule przepis biblijny pokazany został na tle innych starożytnych praw. Porównanie pozwala sądzić, że obawy przed szkodliwymi czarami były obecne we wszystkich kulturach otaczających starożytny Izrael. Teksty biblijne z rdzeniem kšp, zastosowanym w Wj 22,17, także pokazują dużą skalę praktykowania opisywanych nim czarów i stały, negatywny stosunek to nich. Sam przepis z Wj 22,17 może być pozostałością dawnego, lokalnego „kompleksu czarownicy”, wyrazem obaw przed skutkami złej magii. Mógł on pierwotnie dotyczyć jakiejś specyficznej formy czarów, uprawianej przez kobiety. Od momentu umieszczenia go w Kodeksie Przymierza, nabiera już jednak rangi ogólnonarodowej i staje się elementem walki o czystość jahwizmu. Nie ma pewności, czy sankcja w nim obecna oznacza karę śmierci, rodzaj ekskomuniki, banicję czy jakiś niesprecyzowany rodzaj kary, powalający na doraźne działanie w zależności od sytuacji i skali zagrożenia.
    In the past, the legal article from Ex 22,17 served as a scripturistic argument justifying the “witch-hunt”. Its correct interpretation, despite its length, is not so easy. The review of the opinions on this topic shows its complexity. The article shows the biblical law against other ancient ones. The comparison suggests that the fears of harmful spells were current in all cultures of ancient Israel. The biblical texts with the kšp core used in Ex 22,17 also show a large scale of practicing the spells and the constant, negative attitude to them. The law from Exodus 22,17 may be a remnant of the former local “witch complex”, the sign of fear of the effects of evil magic. It could originally refer to a specific form of spells cultivated by women. Since it was placed in the Covenant Code, it has become national turned into a part of the struggle for the purity of Jahvism. However, there is no certainty whether the presented sanction means the death penalty, a kind of excommunication, banishment or some unspecified type of punishment which allow to take a temporal action depending on the situation and the scale of the threat.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2019, 26; 11-32
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oskarżenia i procesy o czary w Koźminie w XVII-XVIII wieku
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608107.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    procesy o czary
    czasy wczesnonowożytne
    Wielkopolska
    pakt z diabłem
    katolicyzm
    miasteczko
    stosunki międzysąsiedzkie
    honor
    Opis:
    Der Beitrag widmet sich Zaubereiprozessen, die während des 17. und 18. Jahrhunderts in Groß und Neu Koschmin (Koźmin Wielki und Koźmin Nowy) verhandelt wurden. Heute bilden beide Kleinstädte die Stadt Koźmin Wielkopolski. Ähnlich wie in vielen anderen Städten Großpolens und der Rzeczpospolita war auch in diesen beiden der Glaube an die Macht des Teufels und die bösen Taten, die Hexen und Zauberer mit seiner Hilfe vollbrachten, in der Frühen Neuzeit weit verbreitet. Die ersten Nachrichten über Gerichtsverfahren in Koschmin, die im Zusammenhang mit Zaubereivorwürfen standen, stammen aus der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts. Noch im 18. Jahrhundert erfahren wir aus den Stadtbüchern von Anklagen wegen Zauberei, doch damals kam es nicht mehr zu Prozessen. Die angeklagten Personen beschuldigten wiederum ihre Ankläger der „Rufschädigung”, was einen Zaubereiprozeß verhindern sollte. Diese Taktik war in der Regel wirksam. Besonders interessant sind zwei Prozesse in Neu Koschmin in den Jahren 1690 und 1692. Beide richteten sich gegen Männer, und alles deutet darauf hin, daß die Angeklagten der Vater Gregor Klecha und sein Sohn Matthäus Kleszka waren. Beide endeten auch auf dem Scheiterhaufen. Es kann festgestellt werden, daß in beiden untersuchten Städtchen die Anklagen bei den Zaubereiprozessen „von unten” kamen, d. h. sie wurden von den Einwohnern und nicht vom Magistrat erhoben, der sich seit dem 18. Jahrhundert bemühte, es zu keinen Prozessen dieses Typs mehr kommen zu lassen. In beiden Städten Koschmin müssen die Zaubereiprozesse als Anklageprozesse angesehen werden, d. h. es meldete sich jeweils ein Ankläger vor Gericht, der einer bestimmten Person gewisse Taten vorwarf, die er mit Hilfe von Zauberei begangen haben soll. Die Anklagen wurden vor allem gegen ärmere Leute erhoben, wie z. B. gegen Gregor Klecha. Er gehörte nicht zur Bürgerschaft der Stadt, sondern war ein Bauer, der auf der Suche nach Verdienstmöglichkeiten in die Stadt gekommen war. Somit war auch ein „Fremder”. 
    The topic of witchcraft beliefs and witch trials related to them does not inspire much interest in Polish historiography. Polish historians do not appreciate the role played by the problem in everyday life of inhabitants of villages, towns and boroughs, and how it influenced interpersonal relations. Burning stakes do not fit the image of “the state without stakes”, as Poland is often called. This paper is a contribution to the history of witch trials in Polish-Lithuanian Commonwealth of the early modern period.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2016, 82
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transformation of Intangible Cultural Heritage in the Kenyan Coastal Region: Traditional Healing, Witchcraft and Witch Hunts in a Contemporary Context
    Transformacja niematerialnego dziedzictwa kulturowego na wybrzeżu kenijskim – tradycyjne formy uzdrawiania, czarów i polowań na czarownice we współczesnym kontekście
    Autorzy:
    Lukaszewicz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233926.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    cultural heritage
    traditional healing
    witchcraft
    witch hunts
    dziedzictwo kulturowe
    tradycyjne uzdrawianie
    czary
    polowania na czarownice
    Opis:
    The intangible heritage of Coastal Kenya pertains in great part to the Mijikenda people and consists of ceremonies, rituals, beliefs, forms of healing, prayer, and adjudication of disputes, which are subject to various cultural and religious factors that  affect their perception and transform them. The younger generation’s perception of them, influenced by modern life’s technologized approach to culture, hugely contributes to such transformations. As a result, cultural roots fall into oblivion, which sometimes has dramatic effects, for example, the abandonment of witch  hutching, paradoxically causing negative social effects. Not following traditional practices is not equal to disbelief in witches. Therefore, it often occurs that someone is accused of witchcraft to kill them without any possibility of reconciliation with the community, because the rejection of traditional practices causes the lack of any remediation for an instance of witchcraft, and elicits the easiest solution: the death of the accused. Such events happen to be combined with economic reasons, like the desire of some members of the youngest generation to sell the family land or even the sacred forest, in the care of the elders, who are then usually the ones accused as witches. This kind of cultural knot, appearing in the last 150 years due to interference of various cultures and religions, especially Christianity, requires careful consideration, also given the importance of interfaith dialogue, supported by the Coast Interfaith Council of Clerics Trust (CICC), among others. This investigation on transformation of cultural practices in Coastal Kenya is based on in-depth interviews with representatives of Malidni District Cultural Association (MADCA), field research and conversations with elders, and a review of research materials provided by the National Museums of Kenya Library in Malindi, and the Pwani University Library in Kilifi, Kenya.
    Dziedzictwo niematerialne na wybrzeżu Kenii jest związane w znacznej mierze z historią ludu Mijikenda. Składają się na nie między innymi ceremonie, rytuały i wierzenia, a także formy uzdrawiania, modlitwy i rozstrzygania sporów. Różne czynniki kulturowe i religijne wpływają na ich współczesną percepcję i je przekształcają. Poznawanie tradycji przez młodsze pokolenia, które następuje pod wpływem stechnicyzowanego podejścia do kultury, jest znaczącym źródłem takich przemian. Rezultatem jest zapomnienie o korzeniach kulturowych, które czasami niesie ze sobą dramatyczne skutki, jak w przypadku porzucania polowań na czarownice i czarowników oraz sądów nad nimi, paradoksalnie powodując negatywne skutki społeczne. Nieprzestrzeganie tradycyjnych praktyk nie jest równoznaczne z niewiarą w czarownice, dlatego często dochodzi do oskarżenia kogoś o czary w celu zabicia go bez zaoferowania mu możliwości pojednania ze społecznością, co było podstawowym celem tradycyjnych sądów w takich przypadkach. Odrzucenie tradycyjnych praktyk powoduje odrzucenie znanego remedium na przypadek czarów i prowadzi często do wyboru najprostszego rozwiązania, którym jest zabicie oskarżonej czy oskarżonego. Zdarza się, że takie przypadki mają także podłoże ekonomiczne, na przykład chęć sprzedaży przez niektórych z najmłodszego pokolenia rodzinnej ziemi, a nawet świętego lasu, którym opiekują się osoby należące do starszyzny, zwykle oskarżane wtedy o czary. Mamy zatem do czynienia ze swoistym splątaniem wierzeń, przekonań i motywacji, które pojawiło się w efekcie interferencji różnych kultur i religii, zwłaszcza chrześcijaństwa. Wymaga ono głębokiego przemyślenia, co jest podnoszone m.in. przez członków Międzywyznaniowej Rady Wybrzeża Clerics Trust (CICC), będących propagatorami idei dialogu międzywyznaniowego. Niniejsze badanie transformacji praktyk kulturowych na wybrzeżu Kenii opiera się na pogłębionych wywiadach z przedstawicielami Malidni District Cultural Association (MADCA) oraz na badaniach terenowych i rozmowach ze starszyzną, a także na przeglądzie materiałów badawczych znalezionych w Bibliotece Muzeów Narodowych Kenii w Malindi i Bibliotece Uniwersytetu Pwani w Kilifi, k. Mombasy.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2023, 14, 3; 65-79
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafory pojęciowe związane z domeną „czary” w studiach nad afroamerykańskim folklorem oralnym wybrzeża Georgii lat trzydziestych XX wieku
    Conceptual metaphors related to the domain ‘conjuring’ in the studies into Afro-American oral folklore of the coast of Georgia in the 1930s
    Autorzy:
    Binczycka-Gacek, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667167.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    mit Flying Africans
    folklor
    Afroamerykanie
    domena „czary
    Flying Africans myth
    folklore
    African Americans
    domain of ‘conjuring’
    Opis:
    The author became interested in the body of the texts analyzed in this article during her research on variants and versions of the Flying Africans myth in 20th century culture and literature. In the US the main folkloric source of this narrative is an account of oral folklore collected in Georgia from African-Americans, published in 1940 as a part of Federal’s Writer’s Project. The book, entitled Drums and Shadows. Survival Studies Among the Georgia Coastal Negroes directed by Mary Granger, contains interviews with people many of whom had been born in slavery. African Americans interviewed in the project speak widely about talismans, spirits, lucky and unlucky omens and actions, as well as other aspects of their culture and folklore, including a significant amount of flight-related narratives. The dialect in the interviews is transcribed phonetically and difficult for a non-English native speaker, nevertheless the concept of ‘conjuring’ grabs the attention of the reader. This short study is an introduction to a broader analysis of the conceptual domain of ‘conjuring’ in the GWP interviews. The author uses the conceptual metaphor theory in order to establish how magic and witchcraft are conceptualized by the Georgia Writer’s Project speakers.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 165-176
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Banda Infanta. On Gender’s Unspeakable Truth
    Banda Infantka. O niewypowiedzianej prawdzie płci
    Autorzy:
    Eggen, Wiel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559661.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Gender rivalry
    maternity
    initiation
    witchcraft
    social complementarity
    colonization
    Czary
    inicjacja
    kolonizacja
    macierzyństwo
    rywalizacja płci
    społeczna komplementarność
    Opis:
    On gender’s unspeakable truth. The genders’ social role is arguably of prime interest to a young woman entering adult life. Calling her the Infanta, after Velasquez’ famous painting of the Spanish Princess, this article looks at the Central-African Republic, the Banda society, to analyze what is implied for a girl at her initiation ritual, given the striking use of the their term for ‘mother’ (əyi), not just to indicate the genetrix and any female, fertile and imposing creature, but also to designate owners of property, male or female, and masters or incumbents of a social position. With the mother-related social domain offering solace for patrilineal demands, and notably for the menace of witchcraft, it appears that this remarkable term presents a basic value that transcends all gender differentiations, and the rivalries they involve.
    Społeczna rola płci wydaje się należeć do zasadniczych obszarów zainteresowań młodej kobiety, wchodzącej w dorosłe życie. Autor nazywa ją infantką, nawiązując do słynnego obrazu hiszpańskiej księżniczki Velasqueza. W oparciu o własne antropologiczne badania środkowoafrykańskiej społeczności Banda analizuje, co kryje się za zaskakującym użyciem pojęcia „matka” (əyi). Określa ono bowiem nie tylko rodzicielkę i każdą kobietę, istotę płodną i dużą, ale także właścicieli mienia – mężczyzn lub kobiety, a także panów lub osoby zajmujące wysoką pozycję społeczną. Sfera społeczna związana z matką niesie ukojenie w zestawieniu z wymaganiami patrylinearnymi, szczególnie wobec zagrożenia czarną magią. Jednocześnie ten znaczący termin przedstawia podstawową wartość, która przekracza wszelkie różnice i rodzące się z nich antagonizmy.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2018, 42; 189-207
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Народная магия в повседневности сельских жителей (на примере нескольких сел Гайновского повета на фоне восточного славянства)
    Folk magic in the daily life of the rural population: on the example of several villages in Hajnówka district in the east slavic context
    Ludowa magia w życiu codziennym na przykładzie kilku wsi powiatu hajnowskiego na tle wschodniosłowiańskim
    Autorzy:
    Kuprianowicz, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117603.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    folk magic
    whisperers
    healers
    magical acts
    witchcraft
    charms
    magia ludowa
    szeptunka
    znachorka
    zabiegi magiczne
    czary
    uroki
    Opis:
    The objective of this article is an attempt to describe the magical acts practised in the popular beliefs, superstitions and customs of selected villages in Hajnówka district. Magic played a tremendous role in the folk culture. It was present in almost all moments of life. Therefore, a number of prohibitions and precepts prevented its inappropriate use. Some people used magic as a “tool” to cause suffering, sorrow and even death. Consequently, it appeared in many rituals, in which it was important to use specific magical properties, especially at the turning points or in difficult situations of one’s life. Due to the rapid social and moral changes in the region of Bialystok, many secret magical acts and practises exercised by whisperers, healers and witches have been forgotten. They survived only in the memory of older generation.
    Celem niniejszego artykułu jest próba opisania zabiegów magicznych stosowanych w wierzeniach, przesądach i zwyczajach wybranych wsi powiatu hajnowskiego. Magia w kulturze ludowej opisywanych miejscowości odgrywała olbrzymią rolę. Obecna była niemalże we wszystkich momentach życia człowieka. Dlatego też obowiązywał szereg zakazów I nakazów mających uchronić przed jej niewłaściwym wykorzystaniem. Magia służyła niektórym ludziom także jako „narzędzie” mogące spowodować wiele cierpienia, przykrości a nawet doprowadzić do śmierci. W związku z tym występowała w wielu obrzędach, w których ważne było wykorzystanie jej szczególnych właściwości, zwłaszcza w przełomowych momentach życia lub w trudnych sytuacjach życiowych. W wyniku szybkich, zwłaszcza w ostatnich czasach, przemian społecznych i obyczajowych na Białostocczyźnie, wiele tajemnych zabiegów oraz praktyk magicznych stosowanych przez szeptunki, znachorki oraz wiedźmy uległo zapomnieniu. Niektóre z nich pozostają tylko i wyłącznie wspomnieniem przedstawicieli najstarszego pokolenia.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2018; 415-428
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces o czary w Wąsoszach w 1688 r. analiza procesu i problemy interpretacyjne
    Witchcraft trial in Wąsosze in 1688. Analysis of the trial and problems of interpretation
    Autorzy:
    Hajdrych, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080763.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    witchcraft
    witches
    witch‑trials
    sabbaths
    witch‑hunt
    czary
    czarownice
    procesy
    sabaty
    polowanie
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The paper is devoted to the subject of the witch trials in the region of Kleczew in the 1680’s and 1690’s. By focusing on the specific trial in the village of Wąsosze in 1688, the author analyses the problem of the peasant’s mobility in 16‑18th century Poland, and shows an examples of the interpretation dilemmas that a historian may encounter when dealing with the subject of Polish witch trials. In the paper, one can also find basic information about the great witch‑hunt inspired by Wojciech Breza between 1688 and 1691, which was one of the biggest (if not the biggest) Polish witch‑hunt known today.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2021, 51; 333-350
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemieccy kupcy i czarownica w Krakowie w 1642 r.
    German Merchants and a Witch in Cracow in 1642
    Autorzy:
    Kowalski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2212035.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    witchcraft
    merchants
    Evangelicals
    city justice
    early modern Cracow
    almshouse
    czary
    kupcy
    ewangelicy
    sąd wójtowski
    wczesnonowożytny Kraków
    przytułek
    Opis:
    25 października 1642 r. krakowianin Adam Fister zdał relację miejscowemu wójtowi o magicznych rytuałach odprawianych na prośbę lubeckiego kupca Kaspra Bekmana przez czarownicę w ogrodzie szpitalnym za murami miejskimi, nieopodal Bramy Floriańskiej. Wzmiankowany w źródle szpital-przytułek sąsiadował z cmentarzem, którego groby odkryto w 1837 r. Połączono je wtedy bezpodstawnie z braćmi polskimi, a współczesnym świadectwem tej fałszywej tradycji jest ul. Ariańska. Faktycznie szpital i cmentarz należały do miejscowej gminy luterańskiej, jej członkami byli zaś zapewne wymienieni w źródle krakowscy kupcy.
    On 25 October 1642, Adam Fister, a Cracow merchant, reported to the local justice that the Lübeck tradesman Casper Bekman had recurred to magical practices with the help of the witch he visited at the Spital Garden, behind the city walls, near St Florian’s Gate. Next to the Spital, serving as an almshouse, there was a cemetery with the graves discovered in 1837. They were groundlessly connected with the Polish Brethren, and this false interpretation has its continuation today in the name of Arian St., downtown Cracow. In fact, the hospital and the graveyard belonged to the local Lutheran congregation, and the Cracow merchants whose opinions Fister recalled at the court were its members.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 57-70
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesy o czary na pograniczu północno-zachodniej Wielkopolski i Nowej Marchii w czasach wczesnonowożytnych
    Witch trials in the borderland of north-east Greater Poland and New Marchia in the early modern period
    Autorzy:
    Kamieński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034565.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    witch trials
    New Marchian – Greater Polish borderland
    early modern period
    procesy o czary
    pogranicze nowomarchijsko-wielkopolskie
    okres wczesnonowożytny
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest nie tylko wydobycie nieznanych dotąd szczegółów i sprostowanie konfabulacji, ale również przyjrzenie się polowaniom na czarownice na pograniczu nowomarchijsko-wielkopolskim przez pryzmat rodzajów oskarżeń. Umożliwi to poszukanie odpowiedzi na pytanie czy dane ze zdefiniowanego obszaru różniły się od przypadków przytaczanych w literaturze przedmiotu. W znaczącej części oskarżenia o czary, w interesującym nas okresie (XVI–XVIII w.), dotyczyły stosowania magii lub czarów podczas konfliktów międzyludzkich, np. na tle majątkowym. W przebadanym materiale natrafiono również na oskarżenia o czary dotyczące psucia piwa i kontaktów z diabłem. Przyczyną procesu o czary stawały się też zabiegi magiczne na pozyskanie uczuć oraz rozgrywki polityczne.
    The purpose of this article is not only to bring out so far unknown details and correct confabulations, but also to look at the witch-hunt in the New Marchian – Greater Polish borderland through the prism of types of accusations. It will make possible to search for an answer to a question whether the data from the above defined territory were different from the cases cited in the literature of the subject. A significant group of accusations of witchcraft in the period of interest (16th−18th centuries) concerned using magic or sorcery in the interpersonal conflicts, e.g. over property. In the investigated material accusations of spoiling beer and contacts with the devil were also found. Moreover, the reason for a witch-trial became also magic practices for love and those used in the political games.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 69-93
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Joachim Guttejahr – „czarownik recydywista” z początku XVII wieku
    Joachim Guttejahr – A Sorcerer as a Repeat Offender from the Early Seventeenth Century
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017000.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    procesy o czary
    Joachim Guttejahr
    menonici
    Prusy Książęce
    czasy wczesnonowożytne
    Kwidzyn
    witchcraft trials
    Mennonites
    Ducal Prussia
    early modern times
    Opis:
    Przez dziesięciolecia w historiografii pisano w kontekście procesów o czary w XVI–XVIII w. przede wszystkim o oskarżanych kobietach, mało uwagi poświęcając mężczyznom, którym również zarzucano uprawianie czarów szkodliwych. W konsekwencji niewiele wiemy o proporcjach płci w odniesieniu do tego zagadnienia w poszczególnych krajach i okolicznościach, w których to mężczyzna był głównym oskarżonym w procesie o czary. W niniejszym artykule, dzięki szczęśliwie zachowanemu materiałowi źródłowemu, możemy prześledzić przebieg procesu, którego jednym z głównych oskarżonych był mieszkający we wsi Olszanica w ówczesnych Prusach Książęcych mennonita Joachim Guttejahr. Poznajemy okoliczności, w jakich został oskarżony oraz postawione mu zarzuty. Znamy zeznania świadków, dzięki którym możemy również nieco przybliżyć problemy dnia codziennego mieszkańców mennonickich wsi w starostwie kwidzyńskim na początku XVII w.
    Because historiography has for decades maintained that in witchcraft trials in the sixteenth–eighteenth centuries, it was mainly women who were accused, little attention has been paid to men accused of practising harmful witchcraft. For this reason, we know very little about the gender ratio in each country and the circumstances in which the man was the main accused in a witchcraft trial. Thanks to the fortunately preserved source material, this article can trace the course of the trial in which one of the main defendants was Joachim Guttejahr, a Mennonite living in the village of Olszanica in then Ducal Prussia. We learn about the circumstances under which he was accused and the charges against him. We know the testimonies of witnesses, thanks to which we can also shed light on the everyday problems of the Mennonite villagers in the Kwidzyn starostwo at the beginning of the seventeenth century.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 115-135
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca sabatów czarownic w epoce wczesnonowożytnej – ich znaczenie i topografia. Przyczynek do badań nad procesami o czary na Śląsku i Morawach
    Autorzy:
    Wojtucka, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912430.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    czarownica
    sabat
    procesy o czary
    Śląsk
    Morawy
    Petrovy Kameny
    Łysa Góra
    Blocksberg
    witch
    wittches sabbath
    witch trials
    Silesia
    Moravia
    Opis:
    W wyobraźni społeczeństwa funkcjonuje wiele stereotypów związanych z czarownicami, jak i z procesami o czary. Jednym z popularnych elementów związanych z tym zagadnieniem jest kwestia sabatu czarownic, na który owe uczęszczały. Sam sabat jest zbiorem fantazji późnośredniowiecznego i wczesnonowożytnego społeczeństwa, o specyficznych cechach, zależnych od regionu. Badacze wychodzą z założenia, że źródłem spotkań, które później zyskały miano sabatu, były te przypisywane heretykom, którzy podczas nich czcili diabła. Spotkanie to cechował pewien porządek rytuałów i obyczajów. Odbywać się one mogły nie tylko w takie charakterystyczne dni jak 30 kwietnia, lecz także w tygodniu, nawet do trzech razy. Według zeznań czarownice przylatywały na sabat na miotłach lub widłach, a podczas spotkania nierzadko miało dochodzić do orgii. Do spotkań tych dochodziło w szczególnych miejscach, przede wszystkim na różnego rodzaju wzniesieniach. Do najbardziej znanych gór, gdzie odbywały się sabaty, należą Blocksberg w Górach Harzu, Łysa Góra, a jeśli chodzi o pograniczne śląsko-morawskie – Petrovy Kameny, które licznie pojawiają się w zeznaniach osób oskarżonych o czary na tym obszarze. Miejsce to, które znajduje się na dawnym pograniczu dóbr, uchodziło za pełne sił ciemności, stąd też w 1682 r. zdecydowano się je poświęcić. Bardzo często konkretne obszary czy regiony „miały” własną górę, gdzie dochodziło do spotkań czarownic. Sabaty mogły się także odbywać w mniej oczywistych miejscach, np. na polanach, drzewach, rozgałęzieniach dróg czy w pobliżu szubienicy. W niektórych przypadkach na pamiątkę takich spotkań pozostały charakterystyczne nazwy, takie jak: Hexenplan czy Hexenplatz, które nie tylko można znaleźć na starych mapach, lecz także funkcjonują one do dzisiaj na wyznaczonych terenach.
    There are many stereotypes related to witches and witch trials in the public’s imagination. One of the popular elements associated to this issue is the question of the witches’ Sabbath, which the witches attended. The Sabbath itself is a collection of the fantasies of late medieval and early modern society, with specific features depending on the region. Researchers assume that the sources of the meetings that later became known as the Sabbath were those attributed to heretics who worshiped the devil during them. This meeting was characterized by a certain order of rituals and customs. They could take place not only on such characteristic days as April 30, but also a week, up to three times. According to testimonies, witches arrived at the Sabbath on broomsticks or pitchforks, and during the meeting an orgy would often take place. These meetings took place in special places, mainly on various hills. The most famous mountains, where the Sabbaths took place, are Blocksberg in the Harz Mountains, Łysa Góra, and when it comes to the border area of Silesia and Moravia – Petrovy Kameny, which appear in large numbers in the testimonies of people accused of witchcraft in this area. This place, which is located on the border of the estate, was considered to be full of the forces of darkness, therefore in 1682 it was decided to consecrate it. Very often specific areas or regions “had” their own mountain where witch meetings took place. The Sabbaths could also take place in less obvious places, e.g. in clearings, trees, road branches or near the gallows. In some cases, in memory of such meetings, characteristic names such as Hexenplan or Hexenplatz remained, which not only can be found on old maps, but also function to this day in designated areas.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 133-151
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba zimnej wody (pławienie) w oskarżeniach i procesach o czary w państwie polsko-litewskim w XVI–XVIII wieku
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602805.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    witchcraft trials
    cold water ordeal
    Polska
    Lithuania
    Early Modern Period
    procesy o czary
    próba zimnej wody
    Polska
    Litwa
    czasy wczesnonowożytne
    Opis:
    This paper focuses on recapitulating the current state of knowledge on the use of cold water ordeal in witchcraft trials in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Early Modern Period. The ordeal, despite being banned by the Catholic Church in 1215, was still in use, which is confirmed by the trials carried out in Lithuania at the turn of the 16th century. It can therefore be concluded that in the 16th century, the cold water ordeal in witchcraft trials started to be used in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth much earlier than in Western European countries. Nonetheless, there was no single policy defining at which stage of the trial the ordeal should be applied. In consequence, it was carried out either before the official start of the trial or during the proceedings. There were also many regional differences. While the cold water ordeal was used relatively often in Greater Poland and Royal Prussia, the case files known to today’s researchers seem to prove that the situation was rather different in Lesser Poland. While the belief spread by Bohdan Baranowski pointed to women being subjected to the ordeal while fully clothed, information found in source materials and old prints unequivocally shows that the accused were stripped naked before the ordeal.
    Jeden ze średniowiecznych sądów Bożych, próba zimnej wody, tzw. pławienie, przeżywała swój renesans w czasach wczesnonowożytnych, jako istotny element procesu o czary. Utrzymywanie się oskarżonej osoby na powierzchni wody było decydującą przesłanką oddania jej w ręce kata na okrutne tortury. Niniejszy artykuł omawia stosowanie próby wody w Polsce w XVI–XVIII w., przede wszystkim przez sądy miejskie. Omówione została także m.in. kwestie, w którym momencie procesu stosowano próbę wody oraz czy osoby oskarżone rozbierano do naga przed jej rozpoczęciem.One of the medieval trials by ordeal, the cold water ordeal, regained popularity in the Early Modern Period and served as an important element in witchcraft trials. Floating on water was seen as a decisive proof of guilt and resulted in the accused being handed over to the torturer. This paper discusses the use of the water ordeal in Poland in the 16th–18th century, primarily by municipal courts. Among the issues mentioned in the paper there is also the question of the stage of the trial in which the water ordeal was used and whether the accused were undressed before being subjected to the ordeal.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2016, 60
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Małżeńska przeszkoda impotencji i oziębłości płciowej w świetle akt poznańskiego konsystorza z XV wieku
    Autorzy:
    Biniaś-Szkopek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953833.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Marriage
    impotence
    frigidity
    consistory (Church official’s office)
    ecclesiastical court
    witchcraft
    małżeństwo
    impotencja
    oziębłość płciowa
    konsystorz (oficjalat)
    sąd kościelny
    czary
    Opis:
    For centuries, marriage was the bedrock of societies, and its purpose was to beget children and prepare them for the future life. In such context, impotence was regarded as an important lack of physical capacity for consummation of the marital union. The consistorial records of the Poznań Diocese from the years 1404–25 include 22 instances of the marriages with the problem of impotence. On their basis the author answers the questions about their origins and solutions of similar matters proposed by the ecclesiastical courts.
    Małżeństwo od wieków stanowiło podstawę budowania społeczeństw, a jego zadaniem było spłodzenie i przygotowanie do życia kolejnego pokolenia. W takim rozumieniu impotencja traktowana była jako poważny problem uniemożliwiający inicjację związku. Księgi konsystorskie z terenu diecezji poznańskiej z lat 1404–1425 zawierają 22 przypadki spraw małżeństw, w których wystąpił problem impotencji. Na ich podstawie autorka odpowiada na pytania dotyczące przyczyn pojawienia się i sposobów rozwiązywania podobnych kwestii przez sądy kościelne. 
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 2
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Adama Żydowskiego uwagi o właściwości sądów duchownych i świeckich w sprawach o czary
    Adam Żydowski’s Remarks on the Competence of Lay and Ecclesiastical Courts in Witchcraft Cases
    Autorzy:
    Mikołajczyk, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621390.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    procesy o czary, nauka prawa, właściwość sądów, sądownictwo ko- ścielne, Adam Żydowski
    witchcraft cases, legal science, courts’ competence, ecclesiastical courts, Adam Żydowski
    Opis:
    Witchcraft cases in Poland (before partitions) have been examined by historians since olden times. Among the issues discussed in this matter there was the Act of the Polish Sejm of 1543, according to which witchcraft cases should be in the competence of ecclesiastical courts. Researchers have been interpreting the meaning of this Act in a very different way. According to one group, the Act excluded the competence of lay courts in witchcraft cases totally. Another group claimed that the lay court could examine a case if there was evidence of damage caused by a witch. In practice these cases were examined by the lay courts (especially town courts). It has been pointed out recently that the 1543 Act was only supposed to remain in force for one year, so there was no legal ground to undermine the competence of lay courts in witchcraft cases. It seems that one cannot agree with such a simple solution. Research on practice of the old courts and the works of the 17th century lawyer Adam Żydowski, presents a viewpoint contrary to this. Żydowski, among other issues, discusses the competence of lay and ecclesiastical courts in witchcraft cases and illustrates their respective abilities. The author himself – according to his concept of research – does not present clear opinion. Notwithstanding, his work reveals that the 1543 Act was included in 17th century treatises as still being in power. Probably the clause which limited the act to only one year had been forgotten.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 127-142
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesy o czary we wsi Mnichowo. Przyczynek do dziejów społecznych wsi wielkopolskiej w drugiej połowie XVII wieku
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912431.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wieś Mnichowo
    procesy o czary
    dzieje wsi
    Wielkopolska
    XVII wiek
    village Mnichowo
    witch trial
    history of countryside
    Greater Poland
    the 17th century
    Opis:
    Procesy o czary w czasach wczesnonowożytnych dotyczyły przede wszystkim mieszkańców wsi i miasteczek. W historiografii zachodniej od początku lat siedemdziesiątych XX w. procesy te badane były jako istotny element życia codziennego mieszkańców wsi. W polskiej historiografii problem ten pozostaje na marginesie badań. W artykule autor, bazując na materiale źródłowym, analizuje przebieg procesów w wielkopolskiej wsi Mnichowo w XVII w. Analiza potwierdza wpływ wiary w funkcjonowanie czarownic i czarowników na życie codzienne chłopów, w tym na relacje międzysąsiedzkie.
    Victims of the witch trials in the early modern period were mainly inhabitants of countryside and smaller towns. From the beginning of the 1970s in the Western historiography the phenomenon of the witch hunt has been researched as an essential component of the daily life of countryside inhabitants. In the Polish historiography the subject under discussion has been only marginally touched upon. The author, basing on the primary local sources, analyzes the witch trials in Mnichowo village in Greater Poland in the 17th century. The analyze confirms an essential influence of the belief in sorcery and activities of witches and sorcerers on a daily life of the local peasants and their neighbor relations.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 117-131
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Witchcraft Trial in Doruchów in 1775 Fact or Myth?
    Proces o czary w Doruchowie w 1775 roku. Fakt czy mit?
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23050676.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    procesy o czary
    Doruchów
    państwo polsko-litewskie
    Wielkopolska
    wiek XVIII
    historia płci
    witch trials
    Poland-Lithuania Coommonwealth
    Greater Poland
    18th century
    gender study
    Opis:
    W tym artykule autor podsumował dyskusję na temat pojawiającego się w literaturze przedmiotu procesu o czary w Doruchowie w 1775 r. Oprócz anonimowej Relacyi naocznego świadka opublikowanej w 1835 r. na łamach „Przyjaciela Ludu” oraz ankiety z 1828 r., brak jest przesłanek, które jednoznacznie pozwoliłyby stwierdzić, że taki proces rzeczywiście przeprowadzono i na mocy wyroku życie straciło aż 14 kobiet. Proces ten jest – zdaniem autora – mitem, a autor Relacyi… z wiadomych tylko sobie powodów umiejscowił go w Doruchowie w tym konkretnym roku. Z całą pewnością jedyny proces o czary, potwierdzony źródłowo, przeprowadzono w Doruchowie w 1762 r.
    In this article, the author summarized the discussion on the theme emerging in the subject literature on Doruchów witchcraft trial of 1775. Except for the anonymous eyewitness account [Relacya], published in 1835 in the column of the “Przyjaciel Ludu” [Friend of the People] and a survey of 1828, there is no definite indication that such trial actually took place, and that up to fourteen women lost their lives after having been sentenced to death. The author of this article maintains that the trial is a myth, and the author of Relacya set it in Doruchów in that particular year for the reasons known only to himself. With all certainty, the only witchcraft trial confirmed by sources took place in Doruchów in 1762.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 2; 83-109
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kartoteka procesów o czary” z Archiwum Państwowego w Poznaniu. Twórcy zespołu, proces jego powstawania, struktura i przydatność do badań nad polowaniami na czarownice
    “Records of witchcraft trials” From the State Archives in Poznań. The founders of the team, the process of its formation, the structure and usefulness for research into witch-hunts
    Autorzy:
    Kamieński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2120072.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    procesy czarownic
    nazistowskie Niemcy
    kartoteka procesów o czary
    specjalna sekcja do badań nad czarami
    archiwa SS
    witch trials
    Nazi Germany
    Hexenkartothek
    Witchcraft Special Research Unit
    SS archives
    Opis:
    The file of witchcraft trials from the State Archives in Poznań was created by a special section of the SS, the so-called Hexen-Sonderkommando in 1935–1944. Despite some shortcomings and the passage of time, the file still has a scientific value.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2022, 2 (33); 90-112
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces o czary w Doruchowie w 1775 r. w świetle nowych źródeł
    The witchcraft trial in Doruchów in 1775 in the light of new sources
    Autorzy:
    Lubierska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2159483.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    procesy o czary
    akta konsystorza
    księgi metrykalne
    Doruchów
    w XVIII w.
    historia regionalna
    historia Wielkopolski
    witchcraft trials
    consistory records
    vital records registers
    Doruchów in 18th
    century
    regional history
    history of Greater Poland
    Opis:
    Many untrue hypotheses and information appeared around the “alleged” witchcraft trial in Doruchow in the second half of the 18th century, which resulted in the death of sever-al women. The text introduces a new category of sources: vital records registers and consistory records, which proved to be valuable material not only confirming the event itself, but also revealing the initiators of the trial, defendants, and witnesses.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2022, 3 (34); 30-63
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesy o magię i czary w Pradze w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia
    Autorzy:
    Kreuz, Petr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912432.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    procesy o czarnoksięstwo i czary
    Praga
    delikt magii
    czarnoksięstwo
    czarodziejstwo (czarna magia)
    wojna trzydziestoletnia
    sądownictwo
    XVI–XVII wiek
    sorcery and witch trials
    Prague
    delict of magic
    sorcery
    witchcraft
    Thirty Years’ War
    judiciary
    XVI–XVII century
    Opis:
    Początki procesów o magię i procesów o czary w Pradze należy datować na koniec XV w. W okresie od objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów (1526) do bitwy na Białej Górze (1620) można udokumentować jedynie pojedyncze przypadki procesów o praktyki magiczne w Pradze. Jest to o tyle symptomatyczne, że w ostatniej tercji XVI w. wyraźnie zauważalny jest wzrost liczby procesów o magię na ziemiach czeskich, a odnotowano też wówczas pierwsze, odosobnione jeszcze przypadki czarostwa. Jeden z procesów odbył się przed sądem Małej Strany (Mniejszego miasta praskiego) w 1553 r., a powodem w nim był królewski rusznikarz i ludwisarz Tomáš Jaroš. Poważniejsze sprawy dotyczące oskarżeń o magię i czary miały miejsce w Pradze dopiero w czasie wojny trzydziestoletniej. W 1624 r. cztery kobiety z Pragi-Hradczan zostały oskarżone o stręczycielstwo i uprawianie praktyk magicznych. Jedna z nich została skazana na wypędzenie z Pragi. W 1630 r. na Starym Mieście przeprowadzono dochodzenie przeciwko Marianie Příhodovej, żonie murarza, która została oskarżona o uprawianie magii i zabobonnych praktyk. Została jednak uniewinniona przez Sąd Apelacyjny. W 1631 r. Ludmiła Husáková została aresztowana na Nowym Mieście w Pradze pod zarzutem uprawiania magii, znachorstwa i wróżbiarstwa. Była ona więziona i przesłuchiwana przez prawie pół roku. Z więzienia została zwolniona dopiero po zdecydowanej interwencji jej pani, hrabiny Anny Benigny von Fürstenberg. Największa praska sprawa o czary w czasie wojny trzydziestoletniej odbyła się w 1644 r. Wówczas to specjalna komisja przeprowadziła dochodzenie w sprawie 19 chłopców z Pragi w wieku od 8 do 17 lat za rzekome wywoływanie diabła w szkole jezuickiej na Małej Stranie.
    The beginnings of sorcery trials in Prague date back to the end of the 15th c. In the period before the Battle of White Mountain (1526–1620) only isolated cases of a magic offense (in the form of sorcery) can be documented in Prague. This is despite the fact that since the last third of the 16th c. there has been a noticeable increase in the number of sorcery trials in the Bohemian lands, and the first, isolated cases of witchcraft can also be recorded. One of these cases of sorcery took place in 1553 at the court of the Lesser Town of Prague. The plaintiff in this trial was the royal gunsmith and bell caster Tomáš Jaroš. Relatively more serious cases of witchcraft and sorcery took place in Prague only during the Thirty Years’ War. In 1624 four women from Prague-Hradčany were accused of pimping and practicing magic. One of them was sentenced to be expelled from Prague. In 1630, Mariana Příhodová, the wife of a bricklayer, was investigated in the Old Town of Prague on suspicion of magic and superstitious practices. She was acquitted by the Court of Appeal. In 1631, Lidmila Husáková was arrested in Prague’s New Town on charges of practicing magic, healing practices and divination. She was imprisoned and investigated for almost half a year. She was released from prison after a sharp intervention by her authority, countess Anna Benigna of Fürstenberg. The largest Prague witchcraft case during the Thirty Years’ War took place in 1644. This year, a special commission investigated 19 boys from Prague between the ages of eight and seventeen for the alleged invocation of the Devil at the Jesuit School in the Lesser Town of Prague.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 97-116
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Martwe czarownice”. Procesy i egzekucje zmarłych oskarżonych o magię pośmiertną w dobrach zakonu krzyżackiego na Śląsku i Morawach w XVII i XVIII wieku
    Autorzy:
    Wojtucki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912429.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wampir
    czarownica
    magia
    magia posthuma
    procesy o czary
    Śląsk
    Morawy
    zakon krzyżacki
    samobójstwo
    XVII–XVIII wiek
    monarchia Habsburgów
    vampire
    witch
    magic
    “posthumous magic”
    witchcraft trials
    Silesia
    Moravia
    Teutonic Order
    suicide
    17th and 18th centuries
    Habsburg Monarchy
    Opis:
    W dobrach przyległych do Bruntál (niem. Freudenthal) i Sovinec (niem. Eulenburg), czyli w majątkach należących do zakonu krzyżackiego odnajdziemy świadectwa wielu procesów osób oskarżonych o praktyki magiczne. Wśród tych wierzeń szczególne miejsce zajmuje tzw. magia posthuma, związana z osobami, które po swojej śmierci za sprawą zawartego jeszcze za życia paktu z diabłem nie mogli zaznać w grobie spokoju i nadal nękali żywych. Jedne z pierwszych udokumentowanych przypadków wierzeń w magię pośmiertną na pograniczu śląsko-morawskim znamy z ostatnich lat XVI w. Pod koniec XVII stulecia rozwinęły się wierzenia w to, że osoba zmarła posądzona o ten rodzaj magii może „infekować” kolejnych zmarłych, których zgon nastąpił tuż po niej. „Martwe czarownice”, bo tak można je nazwać, które jeszcze za swojego życia miały się oddać służbie diabłu, a aż do swojej śmierci nie zostały ujawnione, mogły zostać wykorzystane przez niego po swoim zgonie. W „tropienie” zmarłych angażowano lokalnych duchownych i władze zwierzchnie. Prześladowania zmarłych na podstawie powyższych wierzeń udokumentowano w dobrach krzyżackich, głównie w ośrodkach: Arnoltice (niem. Arnsdorf ), Břidličná (dawniej Frýdlant), Světlá (niem. Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (niem. Wildgrub). Na podstawie zebranych przykładów z dóbr krzyżackich można stwierdzić, że najczęstszym sposobem trwałego unieszkodliwienie osoby posądzonej o magię pośmiertną było spalenie jej zwłok, względnie pogrzebanie na granicy miejscowości.
    In the estate archives adjoining Bruntál (German: Freudenthal) and Sovinec (German: Eulenburg), properties belonging to the Teutonic Order, we can find testimonies of many trials of people accused of magical practices. Among these magic-beliefs can be found examples a “posthumous magic”, i.e. magic related people who made pacts with the devil during their lifetime and, after death returned to harass the living. One of the first documented cases “magia posthuma” in the Silesian – Moravian borderlands was recorded toward the end of the 16th century. By the end of the 17th century, a belief that a deceased person accused of this type of magic could “infect” other dead who died after it, began to develop. “Dead witches”, because that’s how you can call them, who still had during their lifetime dedicate themselves to the service of the devil, and were not revealed until their death, could have been used by him after his death. In “tracking” of the deceased, local clergy and superior authorities were involved. The persecution of the deceased on the basis of this beliefs was documented in the Teutonic estates, mainly in: Arnoltice (German: Arnsdorf ), Břidličná (before Frýdlant, German: Friedland an der Mohra), Světlá (German: Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (German: Wildgrub). Based on the collected examples of the Teutonic goods, it can be concluded that the most common the way to permanently neutralize a person accused of posthumous magic was to burn his corpse, or burial on the edge of the village.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 153-197
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research
    Autorzy:
    Wojtucki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591025.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Silesia
    Thirty Years’ War
    executioner
    theft
    murder
    homicide
    soldiers
    looting
    conflict
    17th century
    serial killers
    witchcraft
    posthumous magic
    gallows
    execution
    przestępczość
    Śląsk
    wojna trzydziestoletnia
    kat
    kradzież
    zabójstwo
    morderstwo
    żołnierze
    grabież
    konflikt
    wiek XVII
    seryjni mordercy
    czary
    magia posthuma
    szubienica
    egzekucja
    Opis:
    Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.
    It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 125-152
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies