Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "concept cultural" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-38 z 38
    Tytuł:
    "Limes Slavicus": A Project of the Department of History and Theory of Literature at Konstantin Preslavsky University of Shumen (Bulgaria)
    Autorzy:
    Chavdarova, Dechka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/508873.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    cultural concept
    Slavic idea
    Slavdom
    boundaries of Slavdom
    Opis:
    Limes Slavicus: A Project of the Department of History and Theory of Literature at Konstantin Preslavsky University of Shumen (Bulgaria)The text presents the three volumes of the Limes Slavicus series of the Faculty of Humanities at Konstantin Preslavsky University of Shumen. It gives an idea of the main concepts of the articles featured in the issues, while putting forth the question of what the "Slavic cultural concept" means as a notion, and discussing the problems facing research of the Slavic cultural community (the danger of ideologization, the "Slavification" of universal concepts). Limes Slavicus – Проект на Факултета за История и Теория на Литература в Шуменския Университет Константин Преславски (България)Текстът представя трите книги от поредицата „Limes Slavicus“ на факултета по хуманитарни науки при Шуменския университет „Епископ Константин Преславски“. Той дава представа за основните идеи на включените в изданията статии, но също така поставя въпроса за съдържанието на понятието „славянски културен концепт“ и дискутира проблемите пред изследването на славянската културна общност (опасността от идеологизация, „славизирането“ на универсални концепти). Limes Slavicus – Projekt Wydziału Historii i Teorii Literatury Uniwersytetu Konstantyna Presławskiego w Szumen (Bułgaria)Artykuł prezentuje trzy tomy serii „Limes Slavicus”, wydawanej przez Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Biskupa Konstantyna Presławskiego w Szumen. W artykule zaprezentowano podstawowe tezy tekstów włączonych do serii, ale także poruszono problem zawartości semantycznej tytułowego pojęcia „słowiańskich konceptów kulturowych”, jak również kwestie wymagające ponownego zbadania ze strony słowiańskiej wspólnoty kulturowej: strach przed ideologizacją, slawizacja idei uniwersalnych.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2019, 8
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowa klucze, kulturemy, koncepty kulturowe
    Autorzy:
    Jerzy, Bartmiński,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897075.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    keyword
    thematic word
    cultureme
    cultural concept
    values in culture
    Opis:
    The author presents two ways of understanding the term “keywords” – IT (a word for indexing the content of documents and searching for information), and linguistic (a word characteristic for a given text identified with a “thematic word”). The writer revises the way of defining the term and concepts, asks the question about the context of the term “keywords – for what?” and organizes authors’ works in order, according to references to: the singular text, the work of one author, one functional style or one discipline, as well to all available literature, and the whole national culture. In the last reference, the scope of keywords overlaps the category of “culturemes”. For the author, the most interesting research perspective is to refer the keywords to the world of values, treating them as “cultural concepts”.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(3 (454)); 21-29
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An Andalusian View of Death in Translation: ‘Clamor’ by Federico García Lorca and its Polish Translation
    Autorzy:
    Jamka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912426.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic worldview
    translation studies
    Federico García Lorca
    death
    cultural concept
    Opis:
    Death, an essential part of life, is a mesmerizing topic for a number of reasons. Without a shadow of a doubt, it is a universal phenomenon. Nevertheless, the variety of death rites as well as myths and beliefs related to the act of passing, suggest certain differences in its understanding among individuals, communities, and cultures. Are such differences manifested in language? And if so, can they be examined in an analysis of translations of highly artistic, poetic texts?In this study I seek to reconstruct the linguistic view of death in ‘Clamor’ by Federico García Lorca and its latest Polish translation (2019) by Jacek Lyszczyna. Having in mind that language constitutes the raw material of literature (Pajdzińska, 2013), I believe that analyzing poetry in light of the linguistic worldview is crucial for its deeper understanding and, as a consequence, delivering a good translation. What is more, I am convinced that applying the analytical tools developed by cultural linguistics, and in particular, the Ethnolinguistic School of Lublin, in translation studies may be useful not only in an assessment of translation quality, but also as very telling of the role of translated texts in the target language, culture and literary system. Therefore, I intend to analyse Lyszczyna’s translation in view of the linguistic worldview to assess its quality and determine what such an ‘infected’ view of death may tell us about our own (Polish) take on this concept.Firstly, I will analyse García Lorca´s poem to identify the key linguistic exponents of death and reconstruct its non–standard linguistic view (Gicala, 2018) in ‘Clamor’. Secondly, I will capture the key linguistic exponents of death in the form of holistic cognitive definitions following the principles established by Bartmiński et al. (1988, 1996, 2006, 2010, 2013, 2018). Furthermore, I will do the same with their Polish equivalents used in Lyszczyna’s translation. On the basis of the outcomes of the study, I will reconstruct the ‘translated’ linguistic view of death and answer the research questions.
    Źródło:
    New Horizons in English Studies; 2020, 5; 48-62
    2543-8980
    Pojawia się w:
    New Horizons in English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja podkultury przemocy a wyjaśnianie przestępczości agresywnej
    The subculture of violence thesis and explaining violent criminal behavior
    Autorzy:
    Krajewski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699216.pdf
    Data publikacji:
    1987
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    subkultura
    przestępczość agresywna
    pojęcie kulturowe
    zachowanie
    przemoc
    brutalny przestępca
    zachowanie jednostek
    teoria
    koncepcja
    subculture
    aggressive crime
    concept cultural
    behaviour
    violence
    violent criminal
    individuals behavior
    theory
    concept
    Opis:
    This article dears with some problems related to application of Wolfgang’s and Ferracuti's subculture of violence theory explanation of violent criminal behaviour. Wolfgang and Ferracuti adopted in their concept cultural  approach to explanation of crime in general, and violent crime in  particular. Doing so, they rejected openly usefulness in this particular area of Merton’s anomie theory. They adopted so-called normative theory of culture, when means that they understand under the term culture a normative system consisting of values, norms and behavioral patterns, which exert pressure over individuals being under their influence, what results in uniformity of human behaviour. Application of this concept in criminology means that there may exist specific normative systems containing such values and norms which may lead individuals influenced by them to criminal behaviour. In other words it means, that when we observe within certain social group high criminality rates, higher than the average ones in a given society we may explain  them in terms of  the specific features of the culture of this group. This way of thinking is not totally new in American criminological literature. The best example of it constitutes W.B. Miller’s concept of flower-class culture as a generating milieu of gang delinquency. Wolfgang and Ferracuti claim that disproportionately high rates of violent crimes among and members of American lower-class (especially members of ethnic minorities) result from specific subculture existing within this social group, which they call subculture of violence. This subculture is the specific normative system which is characterized by tolerance and permissiveness which respect to the use of violence in interpersonal relations. The use of violence is  perceived by members of such subculture as something normal and natural, they do not consider it as either illegal or immoral. On the contrary, violent people showing physical prowess and readiness of high enjoy many social rewards, high social status and prestige. People who do not conform to the requirements of such subculture face many troubles within their groups, including even possible ostracism.             Wolfgang's and Ferracuti's concept contains evidently two separate layers. The first one, sociological, deals with subculture of violence as a social phenomenon and the problems related to the existence, functioning and transmission of violence related norms and values within society. The concept of subculture itself plays here a key role. The second one, psychological, deals with psychological consequences for the individuals of being under influence of such subcultural ethos. The main concern here are changes in attitudes and ways of perceiving environment resulting from the adoption of subcultural values, which one observes among violent people. These two layers are connected by very important thesis that aggression and violence constitute learned behaviour deeply internalised in the personalities of individuals. As it was said before subculture of violence thesis was conceived by Wolfgang and Ferracuti primarily to explain excessively high rates of violent crime among members of American lower class. But they point out as well to other examples of such subcultures as for example barbaricino code in Sardinia, customary vendetta in Albanova district in Italy, Colombian violencia or ,,criminal tribes'' in India. All  this means that they treat their concept as a broader integrated criminological theory of violent criminal behaviour not limited to specific American context.      One can point out to many attempts in the USA at empirical verification of the violent subculture thesis. First of all it is necessary to mention researches done by S. Ball-Rokeach and H. Erlanger. They attempted to verify Wolfgang's and Ferracuti's claims that there must exist significant differences in value systems and attitudes towards the use of violence between violent and non-violent persons, and that people who engage very often in violent incidents enjoy within their communities many social rewards including high status and prestige. The subculture of violence thesis was also used to explain a well-known in the American literature phenomenon of excessively high rates of violent crimes, especially homicides in the southern states. Among attempts at cultural explanations of this phenomenon one can point out first of all to contributions by Hackney, Gastill and Erlanger as well. All mentioned above researches hardly brought conclusive results. They involve many methodological shortcomings' and generally speaking seem to be too simply conceived, using too crude tools to pretend to be real tests of the subculture of violence thesis. This concept still awaits real, comprehensive attempt at empirical verification.             When evaluating Wolfgang's and Ferracuti's concept from the theoretical point of view one has to start from the proposition which seems - as it was said before-to constitute the core of the entire concept: aggression and violence constitute learned behaviour. At this moment it is easy to observe similarity with E. D. Sutherland's differential association theory. Sutherland was speaking about conflict between criminal and non-criminal cultures. Existence of this conflict made it possible for an individual to have contacts with patterns of both criminal and law-abiding behaviour.  Prevalence of one of them in the immediate environment of the individual decided about its future behavior. Very similarly Wolfgang and Ferracuti speak about the conflict between dominant culture (which they call non-violent culture) and subculture (which they call subculture of violence). This conflict makes possible differential association in the Sutherland’s meaning of the term. There is however one important difference. Sutherland, as it is well know, was strongly influenced in his thinking by G. H. Mead’s symbolic interactionism and sociology of Ch. H. Cooley, what resulted in particular attention paid to the primary social groups  and direct interaction. For Sutherland the process of learning criminal behaviour could take place only by means of direct interaction within primary social groups. It is not easy to interpret Wolfgang’s and Ferracuti’s theory with respect to this problem, as they are not very explicit within the subculture. It makes it necessary to  carry out a more detailed analysis of what they understand under the term subculture. They say on the one hand that the concept of subculture is strictly connected with the concept of social group. It seems however that this last concept they understand very broadly, when they say that individuals  sharing certain values, norms and behavioral patterns constitute social  groups. This means that under the term subculture they understand just individuals sharing particular norms and values, at least partly distinct from those existing in the dominant culture. This means as well that such sharing of values does not require direct interaction between individuals. It leads finally to a very important statement that subculture may exist widely dispersed spatially. It is necessary to underline that such understanding of the term subculture is not totally alien even to the contemporary adherents  of symbolic interactionism. An article by A. Fine and S. Kleinman constitutes clear example. The essence of this approach is an attempt to avoid ,,reification’’-as above authors call it-of the concept of subculture, what means equaling it with certain social structure, in other words social group. It seems however that one should not press this point of view to the extreme. Interpretation of the meaning of the term culture in terms of individuals behaviour is quite popular in social anthropology, to mention only R. Linton. But it may lead also to certain consequences absurd from sociological and behaviour point of view. It may mean that if somebody behaves in a certain way, he adheres to certain norms and values of which his behaviour is a result. If not, it means that he  does not adhere to them. In fact, it is a great simplification from the point of view of the mechanisms of human behaviour. In such a situation the concept of subculture lacks clear empirical meaning and loses its explaining potential. It seem  that Wolgang's and Ferracuti's stance results from a very individualistic approach paying attention only to the relation culture-individual, while neglecting a very important one: culture-social group.  Very helpful in solving presented above problems may be more detailed analysis of the psychological mechanisms of learning. What is interesting is that Wolfgang and Ferracuti do not go into details with respect to this, and mention only eventual usefulness of either Eysenck's or Bandura’s concepts. This lust one seems to be particularly suitable for the purposes of interpreting subculture of violence concept. Bandura's concepts of observational learning, as well as clear distinction between learning and performance, and analysis of the process of learning from three separate points of view, i.e. acquisition mechanisms instigation mechanism and maintenance mechanisms may be here particularly useful. It means that subculture of violence supplies to individual patterns of violence and aggression which are observed, memorized and in this way learned. It is also obvious that these patterns are not supplied by abstract subculture itself, but by behaviour of other individuals in the immediate environment. It is clear however that there are no people who behave constantly violently, what Wolfgang and Ferracuti admit, but do not elaborate on it. Learned violent patterns may result in violent behaviour only sometimes, when they meet necessary instigating stimuli. They may become more consistent and durable behavioral patterns only when necessary maintaining mechanisms come into being. It is obvious that subculture of violence may, serve as the supplier of both instigating and maintaining mechanisms. Especially these last may be very important. Bandura provides a very important distinction between internal and external control of human behaviour .Internal control means rewards, reinforcements coming from the individual's self. Here internalized values and norms come into action and play on important role. Behaviour, being in accordance with them brings satisfaction to the individual. This aspect of maintaining mechanisms constiutes main subject for Wolfgang and Ferracuti. But there is another one: external control, reinforcements, rewards coming from social environment, from social groups. Wolfgang and Ferracuti pay less attention or almost none to this aspect, because to analyse it one has to connect the meaning of the term subculture with the term social group, what they refuse to do. External control can not be an attribute of subculture itself. It is the function of groups. When one recognizes that subcultural system may be analysed only as a normative system of given- social groups, the possible influence of it becomes much broader. In such an interpretation subcultural influence is not limited only to mechanisms of internal control. Individuals may behave violently because they receive many external rewards for such behaviour. Because of this violent behaviour does not have necessarily to bring special satisfaction to the individual. Such behaviour may result from well known in social psychology mechanisms of group pressure and conformity with group standards.    In sum, it seems to be very profitable to use Bandura’s social learning theory to interpret and to broaden Wolfgang's and Ferracuti’s subculture of violence thesis. It is necesary of course to modify their use of the term subculture and connect it strictly with social structures and groups. In such a situation subcultural influence from the psychological point of view may not be limited to the mechanisms of internal control but extended to the external control by social groups, -what makes possible application of the theory as a theory of violent behaviour in general.
    Źródło:
    Archiwum Kryminologii; 1987, XIV; 7-42
    0066-6890
    2719-4280
    Pojawia się w:
    Archiwum Kryminologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Dialogical concept of consciousness in L.S. Vygotsky and G.H. Mead and its relevance for contemporary discussions on consciousness
    Autorzy:
    Koczanowicz, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/430161.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    consciousness
    dialogue
    activity theory
    cultural concept of consciousness
    mind-body problem
    Opis:
    In my paper I show the relevance of cultural-activity theory for solving the puzzles of the concept of consciousness which encounter contemporary philosophy. I reconstruct the main categories of cultural-activity theory as developed by M.M. Bakhtin, L.S. Vygotsky, G.H. Mead, and J. Dewey. For the concept of consciousness the most important thing is that the phenomenon of human consciousness is consider to be an effect of intersection of language, social relations, and activity. Therefore consciousness cannot be reduced to merely sensual experience but it has to be treated as a complex process in which experience is converted into language expressions which in turn are used for establishing interpersonal relationships. Consciousness thus can be accounted for by its reference to objectivity of social relationships rather than to the world of physical or biological phenomena.
    Źródło:
    Polish Psychological Bulletin; 2011, 42, 2; 65-70
    0079-2993
    Pojawia się w:
    Polish Psychological Bulletin
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz sprawiedliwości w języku chorwackim
    Autorzy:
    Kapetanović, Amir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34605956.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    justice
    pravda
    Croatian
    cultural concept
    ethnolinguistics
    sprawiedliwość
    język chorwacki
    językowy obraz świata
    etnolingwistyka
    Opis:
    This paper analyses the linguistic concept of justice (pravda) in Croatian according to the methodology of the Lublin Ethnolinguistic School. Recent monolingual dictionaries of Croatian typically list only one meaning of the lexeme pravda and lexicographic definitions focus on the social aspect of the term. The paper also analyses the relationship of this lexeme with others (synonyms, antonyms) and lists phrases and sayings related to pravda. An analysis of  a corpus of Croatian texts (of the last 150 years) and the results of  a survey (100 respondents) point to weaknesses in lexicographic definitions of the lexeme pravda, as well as to the complexity of the concept of pravda in Croatian. According to the results of the survey, the most important characteristics of pravda are equality and acting on merit, followed by the ethical aspect (respect, morality, truth) and the psychological aspect (satisfaction/happiness, freedom, conscience).
    W pracy dokonano analizy językowego obrazu (konceptu) sprawiedliwości (chorw. pravda)  w języku chorwackim  z wykorzystaniem metodologii lubelskiej szkoły etnolingwistycznej.  W nowszych jednojęzycznych słownikach języka chorwackiego zwykle podaje się tylko jedno znaczenie leksemu pravda, jego definicje leksykograficzne zawężone są do aspektu społecznego. Analizie poddano także relacje wspomnianego wyrazu  z innymi leksemami (synonimy, antonimy), przytoczone zostały frazemy  i przysłowia,  w których występuje. Analiza korpusu chorwackich tekstów (powstałych na przestrzeni ostatnich 150 lat) oraz badanie ankietowe przeprowadzone wśród 100 respondentów ujawniły pewne luki  w słownikowych definicjach leksemu pravda  i pokazały złożoność konceptu sprawiedliwość  w języku chorwackim.  W świetle wyników badań ankietowych najważniejszymi cechami sprawiedliwości są równość (równoprawność) oraz traktowanie według zasług, następnie pojawiają się cechy związane  z aspektem etycznym (poszanowanie prawa/norm, moralność, prawda)  i psychologicznym (satysfakcja/szczęście, wolność, sumienie).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 101-108
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What does the Internet tell the linguist about American democracy?
    Czego językoznawca może dowiedzieć się o amerykańskiej demokracji z Internetu?
    Autorzy:
    Rudenka, Alena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33757163.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cultural concept
    linguistic worldview
    Internet
    democracy
    the USA
    koncept
    językowy obraz świata
    demokracja
    Stany Zjednoczone
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań konceptu democracy w amerykańskiej odmianie języka angielskiego. Materiał stanowiła głównie współczesna wersja amerykańskiej odmiany angielskiego (XX i XXI w.). Wykorzystano dane ze słowników internetowych i innych źródeł dotyczące semantyki leksemów democracy 'demokracja’, democrat 'demokrata’, democratic demokratyczny’ i ich charakterystyki systemowo-językowej, a także dane ze słownika asocjacyjnego. Przykłady pochodzą z COCA – Corpus of Contemporary American English i COHA – Corpus of Historical American English.Konceptem najbliższym democracy jest freedom (wolność). Różnią sie one jednak zasadniczo: democracy jest konceptem nieosobowym i całkowicie należy do podsystemu społeczno-politycznego. Ta cecha pojawia się podczas używania leksemu democracy we wszystkich typach dyskursu.Obywatele Stanów Zjednoczonych na ogół wysoko cenią demokrację jako rodzaj systemu politycznego; z reguły Amerykanie są dumni z poziomu demokracji w swoim kraju, choć ocena ta może być różna. W językowym obrazie świata mieszkańców USA koncept democracy jest reprezentowany w opozycjach: 1) pozytywny/negatywny stosunek do demokracji jako rodzaju systemu politycznego; 2) demokracja „dobra” lub „zła” („niewystarczająca” lub „nadmierna”); 3) demokracja idealna lub realna. Obecnie społeczeństwo amerykańskie jest silnie spolaryzowane wzdłuż linii partyjnych, a każda sprzeczność „pasuje” do konceptualnej siatki systemu dwupartyjnego: poglądy demokratyczne (liberalne) / republikańskie (konserwatywne).
    This article presents the results of a study of the cultural concept of democracy in American English, mainly in its contemporary usage (20th and 21st centuries). It investigates data from online dictionaries and other sources on the semantics of the lexemes democracy, democrat, democratic, and their systemic characteristics, as well as data from an associative dictionary. Examples are taken from COCA (Corpus of Contemporary American English) and COHA (Corpus of Historical American English).The concept closest to democracy is freedom. However, in contrast to freedom, democracy is a non-personal concept and totally belongs to the socio-political system. This is what emerges from the use of the word democracy (and related words) in all discourse types.Citizens of the United States generally value democracy highly as a political. Americans are proud of the level of democracy in their country, although this assessment may vary. In the linguistic worldview of US residents, the concept of democracy is represented through oppositions: 1) positive/negative attitude towards democracy as a type of political system; 2) “good”/”bad” (“insufficient” or “excessive”) democracy; 3) ideal/real democracy. Currently, American society is highly polarized along party lines, and any contradiction “fits” into the conceptual grid of its two-party system associated with democratic (liberal) vs. republican (conservative) views.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 261-281
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncept SANTÉ w języku francuskim
    Autorzy:
    Koselak-Marechal, Arkadiusz
    Underhill, James W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611424.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    santé
    illness
    cultural concept
    cognitive definition
    Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours
    SANTÉ
    zdrowie
    choroba
    koncept
    definicja kognitywna
    Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów
    Opis:
    The article follows the methodology of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours in analysing the French cultural concept of santé ‘health’. The concept has been analysed on the basis of systemic (lexicographic) data, questionnaires, and texts. They propose a shortened cognitive definition, where santé is defined as a state or the functioning of an organism or a group (sometimes also another living organism, organisation, or process); it has a physical, psychological, and/or intellectual dimension; it is an equilibrium. When one has santé, it is not noticed: a person feels well. However, its absence is noticed, when one becomes ill. Santé is strength, goodness (wealth), the possibility of doing many things. In order to maintain santé, one must do many things. The environment can have a positive and negative effect on it.In contemporary French journalistic discourse santé is not only an individual but also a social value: health is in the field of interest of state authorities and international organisations. It is a good in its own right but although it is natural, it is not given once and for all: one must make an effort to have it.
    W artykule opisano francuski koncept santé [zdrowie] zgodnie z metodologią przyjętą w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów. Autorzy przeanalizowali koncept na podstawie źródeł systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych i zbudowali skróconą definicję kognitywną, zgodnie z którą santé jest stanem lub funkcjonowaniem organizmu albo grupy (czasami również innego żywego organizmu, organizacji, procesu), ma wymiar fizyczny, psychologiczny i/lub intelektualny, jest równowagą. Kiedy ma się santé, nie zauważa się go – człowiek czuje się dobrze. Kiedy nie ma się santé, zauważa się jego brak, który nazywa się chorobą. Santé to siła, możliwość robienia wielu rzeczy, to dobro (bogactwo). By zachować santé, trzeba robić różne rzeczy. Otoczenie wpływa na santé pozytywnie lub negatywnie.We współczesnych francuskich dyskursach publicystycznych santé jest nie tylko wartością indywidualną, lecz również społeczną – zdrowiem zajmują się władze państwowe i nawet organizacje międzynarodowe. Jest dobrem samym w sobie, ale mimo swojej naturalności, nie jest dane raz na zawsze i trzeba się ciągle starać, by je mieć.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the Principles and Postulates of Cultural Linguistics (as Exemplified by a Definition of WORK)
    O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1192807.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    cultural linguistics
    “Language and Culture” series"
    journal Etnoli:gwistyka
    Lublin cognitive ethnolinguistics
    linguistic worldview
    cultural concept PRACA/work
    lingwistyka kulturowa
    seria Język a Kultura
    rocznik Etnolingwistyka
    lubelska etnolingwistyka kognitywna
    językowy obraz świata
    koncept kulturowy
    PRACA
    Opis:
    The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of culturallinguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polishnational culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and apublication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal“Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewedin cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part threepresents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitiveethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition,viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing,conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application ofthis theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
    Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a Kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika Etnolingwistyka w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualizujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 1-35
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Xenogamous Nature of Cultural Studies
    Autorzy:
    Burszta, Wojciech J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699354.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    cultural studies
    theory of culture
    social-regulative concept of culture
    xenogamy
    Opis:
    The aim of the study is to evaluate the xenogamous nature of cultural studies. The author is of the opinion that the word xenogamy that belongs to the biological sciences is worth applying in the form of another metaphor, one relating to the concept of culture as such, culture as an abstract category. The history of this word’s usage, and the resultant connotations and denotations of the concept of culture, show that its meaning is not only constantly evolving, expanding or narrowing, but is in addition constantly being ‘pollinated’ by various areas of social practice. Proving the proposed thesis the author presents the selected works on the concept of culture.
    Źródło:
    Journal of Applied Cultural Studies; 2015, 1
    2392-0661
    Pojawia się w:
    Journal of Applied Cultural Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
    On the Assumptions and Claims of Cultural Linguistics. The Case of Polish PRACA ‘work’
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1192509.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    lingwistyka kulturowa
    seria „Język a Kultura”
    rocznik „Etnolingwistyka”
    lubelska etnolingwistyka kognitywna
    językowy obraz świata
    koncept kulturowy
    praca
    cultural linguistics
    “Language and Culture” series
    journal Etnolingwistyka
    Lublin cognitive ethnolinguistics
    linguistic worldview
    cultural concept
    PRACA/work
    Opis:
    Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej  w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika „Etnolingwistyka” w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualiujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.Słowa kluczowe: lingwistyka kulturowa, seria „Język a Kultura”, rocznik „Etnolingwistyka”, lubelska etnolingwistyka kognitywna, językowy obraz świata, koncept kulturowy, praca
    The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of cultural linguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polish national culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and a publication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal “Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewed in cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part three presents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitive ethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition, viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing, conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application of this theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 1
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Атрибутивные коллокации, как источник языковой экспликации концепта „любовь” в русском лингвокультурологическом пространстве
    Attributive collocations as a source of linguistic explication of the concept „love inRussian linguistic and cultural space
    Autorzy:
    Sitarski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482364.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    collocation
    concept
    linguistic and cultural space
    linguistic consciousness
    axiology
    sphere of concepts
    Opis:
    The aim of the study is to present attributive adjectival collocations, categorizing the concept ”love” in contemporary Russian linguistic and cultural space. On the basis of semantic analysis of 130 excerpted exemplary collocations it must be stated that the realization of the concept under discussion within the analyzed language units is the result of crossing of the concept „love” with the concepts „space”, „time” and „values”, which have their semantic realization in the collocations under study. It should be emphasized that the analysis of semantics of specified collocations would not be possible without paying attention to a human being - his emotional and spiritual world, system of standards and values, as well as the feeling of love. That is why an anthropocentric paradigm has been taken into consideration in the description of the excerpted linguistic material.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 89-97
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Momenty wychowawcze” w projektowaniu procesu kształcenia kulturowej kompetencji dzieci
    “Educational moments” in designing the process of developing cultural competence
    Autorzy:
    Wiśniewska-Kin, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1387388.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    concept of Janusz Korczak
    "educational moments"
    project of language education
    cultural competence
    Opis:
    The article presents the results of an educational research project implemented in the school year 2018/2019 in selected primary schools in urban environment (Łódź). The aim of the study was to diagnose Janusz Korczak’s “educational moments” in designing the process of developing cultural competence. The investigator appeared in the role participant as an observer (the researcher came from the examined environment and had the opportunity to “blend into” the events). The material came from participant observation. The observation embraced practical and socio-cognitive activity of the pupils. The results allow recognition in how a child, applying language, marks its being in the world, how it acts via language, how it uses language to reach the mysteries of the world and what it does with language during this operation. The final comment suggests that school is there to help a child to interpret the world, to recognize various phenomena, to assume attitudes towards them, and to make their independent evaluation.
    Źródło:
    Problemy Wczesnej Edukacji; 2019, 46, 3; 37-46
    1734-1582
    2451-2230
    Pojawia się w:
    Problemy Wczesnej Edukacji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Константы и переменные культуры в языковом пространстве украинских медиа
    Autorzy:
    ШЕВЧЕНКО, ЛАРИСА И.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615326.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    constants
    variables
    concept
    cultural marker
    media communication
    semantics of word
    communicative status of word
    Opis:
    The article deals with the question if the categories of “constant” are “variables” in a projection on media communication. Status of these categories in science, their features in a natural-science and human comprehension are examined. Constants and variable units of culture are analyzed in their dynamic development. Media communication is interpreted in the context of representation of mass language awareness through the active processes of language development. The author pays attention to the invariance of cultural constants in the media, their certain semantic and functional diffusion in relation to the variable units of culture in media communication.
    Źródło:
    Stylistyka; 2015, 24; 249-260
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trapped in Perpetual Peripheral Participation: Unseen and Undiscovered Leadership Potential
    Autorzy:
    Sundelowitz, Erol
    Macdonald, Carol
    Stanz, Karel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342772.pdf
    Data publikacji:
    2007-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Self-concept
    Multiple Intelligences
    Leadership Cocoons
    Perpetual Peripheral Participation
    Cultural Psychology
    methodology
    Early Childhood Education
    Opis:
    The present study is focussing on the leadership potential at schools that goes unnoticed, unacknowledged and un-nurtured. Traditionally, schools focus on children/learners whose leadership traits are encouraged and developed through conventional structures such as the prefect system and the leadership schools/camps that selected candidates are sent on. By developing the concept of Leadership Cocoons, this study is drawing attention to individuals whose potential for leadership lies hidden in a chrysalis form that is masked for leadership selection by pervasive, generic, norm-generated criteria. Such individuals are trapped in a situation of Perpetual Peripheral Participation around communities of leaders. As a means to explore the above issues, the paradigm of Cultural Psychology has been selected.
    Źródło:
    The New Educational Review; 2007, 11; 195-209
    1732-6729
    Pojawia się w:
    The New Educational Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Своєрідність позиції українських неокласиків в контексті проблеми культурних орієнтирів Cхід – Захід
    Autorzy:
    Siryk, Ludmiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681655.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Ukraine and Europe, East – West, Ukrainian neoclassicists, issue of cultural benchmarks, literature concept, Europeanism, Europeanisation
    Ukraina i Europa, Wchód – Zachód, neoklasycy ukraińscy, problem orientacji kulturowych, koncepcja literatury, europeizm, europeizacja
    Opis:
    The paper investigates the idiosyncratic nature of Ukrainian neoclassicists in connection with the issue of the 1920s cultural orientation between the East and the West. Based on the scholarly-polemic articles and poem compositions (original and translations), neoclassical literature concepts, as well as the gist and peculiarity of their pro-European stance was determined. It is revealed that the theoretical bases for conceptual frameworks expressed by those experts amount to the Europeanism, Europeanization and Europe concepts as a cultural and axiological category. Hellenic aesthetic criteria which neoclassicists are ruled by in the evaluation of art and socio-political occurrences, cause their universal stands between the East and the West. Their concept anticipates the realization of traditionalism, cultural syncretism and aesthetical maximalism. As a result, the statement about the value of each and every national’ culture and about the constructive role of the principle of diversity in unity becomes evident. Their concept foresees the use of spiritual and intellectual achievements of both parts of Europe, in condition of the primary role of aesthetic criteria. The position of neoclassicists of the Ukrainian borderlands can be evaluated as an attempt to unify East and West on the basis of the universal axiology of European cultural tradition, and to break the opposition in between.
    Swoistość postawy neoklasyków ukraińskich w kontekście problemu orientacji kulturowej Wschód – ZachódW artykule rozpatrywana jest postawa neoklasyków ukraińskich w związku z problemem orientacji kulturowych Ukrainy w latach 20. XX wieku między europejskim Wschodem i Zachodem. Na materiale artykułów naukowych i polemicznych oraz utworów poetyckich (oryginalnych i przekładów) neoklasyków omówiono ich koncepcję literatury oraz treść, istotę i swoistość ich postawy proeuropejskiej. Ustalono, że podstawę teoretyczną poglądów konceptualnych omawianych literaturoznawców stanowią pojęcia: europeizm, europeizacja oraz Europa jako kategoria kulturowa i aksjologiczna. Kryterium estetyczne wzorca helleńskiego, którym neoklasycy kierują się przy ocenie zjawisk artystycznych i społeczno-politycznych, implikuje ich uniwersalistyczną postawę między wspomnianym Wschodem i Zachodem. Koncepcja neoklasyków preferuje tradycjonalizm, synkretyzm kulturowy, maksymalizm etycznego oraz estetyzm. W koncepcji tej wyeksponowana jest konstatacja o wartości każdej kultury narodowej i o konstruktywnej roli zasady różnorodności w jedności. Koncepcja neoklasyków opowiada się za wykorzystaniem duchowych i intelektualnych zdobyczy obu części Europy pod warunkiem prymatu wspomnianego kryterium estetycznego. Postawę neoklasyków w warunkach pogranicza (Ukrainy) można traktować jako próbę łączenia Wschodu i Zachodu na podstawie uniwersalnej aksjologii tradycji europejskiej i przełamywania opozycji pomiędzy nimi.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2019, 8
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O TRUDNOŚCIACH GLOTTODYDAKTYKÓW Z KONCEPTUALIZACJĄ POJĘCIA ŚWIADOMOŚCI INTERKULTUROWEJ. REFLEKSJA METAGLOTTODYDAKTYCZNA
    On the difficulties glottodidactics has with conceptualization of intercultural awareness. A meta-glottodidactic reflection
    Autorzy:
    Griso, Grażyna Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1037922.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    świadomość kulturowa (SK)
    interkulturowa kompe-tencja komunikacyjna (IKK)
    zakres pojęcia
    treść pojęcia
    cultural awareness
    intercultural communicative competence
    extension of a concept
    content of a concept
    Opis:
    With its focus on foreign language teaching/ learning as the subject of study, glottodidactics belongs to empirical sciences which not only refer to the reality perceived with the senses but also necessitates empirical verification. Glottodidactics, being in the development phase and striving to consolidate its status, requires relative consistency in its use of key terms. According to researchers representing the intercultural approach, cultural awareness is such term. For an autonomy-seeking science, precision and relative coherence in defining concepts are necessary not only in the external dimension, but also in the consolidation of knowledge which occurs in the process of scientific communication. Reviewing the literature on glottodidactics, the article shows the current state of research in the field of conceptualizing cultural awareness.
    Źródło:
    Neofilolog; 2019, 52/2; 263-277
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Album dwupłytowy w muzyce rockowej
    The double album in rock music
    Autorzy:
    Gornat, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146909.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    album dwupłytowy
    tekst kultury
    forma fonograficzna
    typologia
    koncept
    double album
    cultural text
    audio format
    typology
    concept
    Opis:
    Tekst jest próbą analizy fenomenu podwójnego albumu jako znaczącego formatu LP i CD w muzyce rockowej. Rozpoczyna się definicją podwójnego albumu i krótkim omówieniem głównych powodów jego pojawienia się w przemyśle muzycznym. Następnie zawiera przegląd głównych typów podwójnego albumu. Można wyróżnić cztery specyficzne rodzaje tego formatu: podwójny album komplementarny, koncepcyjny album dwupłytowy, podwójny album koncertowy oraz przekrojowy album kompilacyjny. Oprócz tych szeroko rozpowszechnionych typów istnieje również kilka interesujących podkategorii. Najczęstszymi pokrewnymi formami są tak zwane albumy towarzyszące, które w jakiś sposób są powiązane z głównym albumem, ale zostały wydane oddzielnie (czasami w tym samym czasie). Autor koncentruje się na motywach powstania podwójnego albumu i krytycznie omawia jego niektóre elementy jako tekstu kulturowego. Najtrudniejszy element w tworzeniu podwójnego albumu to oczywiście muzyczna i tekstowa realizacja jego koncepcji, ale są też problemy z występami na żywo wydanymi na klasycznych podwójnych albumach. Ostatnia część tekstu odpowiada na pytania o obecny status i uzasadnienie istnienia podwójnych albumów w epoce zdominowanej przez cyfrowe formaty audio i streaming.
    This text analyses the phenomenon of the double album as a significant LP and CD format in rock music. It commences with a definition of the double set and a brief discussion of the main reasons for its use in the music industry. The paper provides an overview of the principal types of the double album: double complementary album, double concept album, double live set and double compilation. In addition to these four most popular categories, there are also several interesting subtypes of this format. The most common are companion pieces – albums associated with and complementing each other even though packaged and released separately (sometimes at the same time). The author also focuses on the motives behind the formation of a double album, offering a brief critical discussion of certain shortcomings of this cultural text. Naturally, the greatest challenge in the making of a double album is to express its concept through music and lyrics; however, certain problems may also be identified in the case of live performances released on classic double sets. The final section addresses the questions of the present status of the double album and the rationale for its existence in an age dominated by digital audio formats and streaming.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2022, 119, 3; 34-45
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadomość narodowa w zmieniającym się społeczeństwie ukraińskim na przykładzie Ukraińców, Rosjan i Bułgarów na Zaporożu
    National Consciousness in a Changing Ukrainian Society
    Autorzy:
    Karnaukh, Alla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373579.pdf
    Data publikacji:
    2015-05-12
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Ukrainian national consciousness
    political and cultural (ethnic) concept of a nation
    ethnic group
    Soviet identity in Ukraine
    ukraińska świadomość narodowa
    polityczna i kulturowa (etniczna) koncepcja narodu
    grupa etniczna
    tożsamość sowiecka na Ukrainie
    Opis:
    The article contains a synthesis of analyses and research into national consciousness conducted in the years 2010–2012 among local multiethnic communities in Zaporozhye, which is an area near the Ukrainian-Russian border. In Ukraine, as in the majority of post-Soviet states, there are many people who have considerable difficulty in defining their national consciousness: they are undecided as to their national allegiance and are culturally attached to two or more nations or elements of their culture. It is difficult at this time to foresee whether in the end they will declare themselves for one national consciousness to the exclusion of others, or if a new community will emerge. The present processes of forming the national consciousness of contemporary Ukrainians reflect the influence of historical events and the current policies of the state.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2015, 59, 2; 85-98
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    В погоне за жар-птицей… Языковая объективация концепта ДУША в казахской, русской и польской лингвокультурах
    In Pursuit of the Fire Bird... Language Objectivization of the SOUL Concept in Kazakh, Russian and Polish Linguocultures
    Autorzy:
    NDiaye, Iwona Anna
    Mussatayeva, Manatkul
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1070574.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    concept
    soul
    language
    culture
    linguistic consciousness
    Kazakh language
    Russian language
    Polish language
    cultural component
    connotation
    linguistic culture
    Opis:
    This article explores the concept of the SOUL based on slang and prison culture. The starting point for the argument is the belief that the soul symbolizes the man and his inner being (from the presence of high moral and ethical qualities to statements of spiritual death) in all cultures, as evidenced by the presence of a large number of phraseological and paremiological units with identical values. The purpose of the study is to consider and characterize the linguistic objectification of the concept of the soul. The conducted comparative analysis allows us to conclude that the perception of this concept among the Slavic and Turkic peoples is largely matching. The concept of the soul in all comparable languages is multilayered, in which cognitive traits are reflected, corresponding to the semantic components of the tokens representing it. The presented variety of semantic and conceptual variations facilitates the modelling of a wide interpretation field of this concept.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2020, XXII/2; 67-82
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    When “soul” is lost in translation: Metaphorical conceptions of “soul” in Dostoyevskys original “Братья Карамазовы” (“The Brothers Karamazov”) and its translations into Polish, Croatian and English
    Autorzy:
    Ostanina-Olszewska, Julia
    Despot, Kristina S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677042.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    conceptual metaphor theory
    parallel corpus
    concept of soul
    metaphorical mappings
    metaphor and translation
    cultural variation
    linguistic variation
    Opis:
    When soul is lost in translation: Metaphorical conceptions of soul in Dostoyevsky’s original Братья Карамазовы (The Brothers Karamazov) and its translations into Polish, Croatian and EnglishGiven that our understanding of such an abstract concept as soul is almost purely metaphorical, this paper provides a comparative cross-linguistic analysis of the system of metaphorical conceptions of soul in Dostoyevsky’s original Братья Карамазовы (The Brothers Karamazov) and its Polish, Croatian and English translations. Special attention is paid to those metaphors that are translated differently between the various translations, either in conceptual or linguistic terms.This paper adheres to the cognitive-linguistic approach to Mind (Reddy, 1979; Sweetser, 1990; G. Lakoff & Johnson, 1999). Consistent with conceptual metaphor theory in general (G. Lakoff & Johnson, 1980; G. Lakoff, 1987; Grady, 1997; Kövecses, 2000; G. Lakoff, 2009; etc.), this paper’s theoretical and methodological approach is based on Sweetser’s (1990) analysis of the system of metaphors for knowledge, on G. Lakoff and Johnson’s (1999) systematic analysis of the metaphorical conceptions of Mind and Soul, and on Štrkalj Despot, Skrynnikova and Ostanina Olszewska’s (2014) comparative analysis of the metaphorical conceptions of ДУША/DUSZA/DUŠA (‘soul’) in Russian, Polish, and Croatian.The metaphors for soul were examined in a parallel corpus that consists of Dostoyevsky’s original Братья Карамазовы (The Brothers Karamazov) and its Polish, Croatian and English translations. Linguistic metaphors were detected using the MIPVU procedure (Steen et al., 2010).The main questions that this paper ains to answer are: Which metaphors for conceptualizing soul are shared by all the languages in question? Which metaphors are translated differently and why? If metaphors are translated differently, is the difference conceptual, cultural or linguistic? Does the type of metaphor (primary, complex) have any influence on the decision to translate the source language (SL) metaphor into a different one in the target language (TL)? What cultural differences are revealed through the analysis of the way metaphors have been translated to other Slavic and one non-Slavic language? Pojęcie duszy zagubione w tłumaczeniu: Metaforyczne ujęcie duszy w oryginale powieści Братья Карамазовы (Bracia Karamazow) Fiodora Dostojewskiego oraz w jej tłumaczeniach na język polski, chorwacki oraz angielskiRozumienie tak abstrakcyjnych pojęć, jak dusza jest w pełni metaforyczne. Niniejszy artykuł zawiera porównawczą, przekrojową analizę lingwistyczną systemu konceptualizacji pojęcia dusza w powieści Fiodora Dostojewskiego pt. Братья Карамазовы (Bracia Karamazow) oraz w jej polskim, chorwackim i angielskim tłumaczeniu. Zwrócono szczególną uwagę na te metafory, które zostały przetłumaczone inaczej w każdym wariancie tłumaczenia, pod względem pojęciowym albo językowym.W artykule zastosowano kognitywno-lingwistyczne podejście do umysłu (Reddy, 1979; Sweetser, 1990; Lakoff & Johnson, 1999), podejście teoretyczne i metodologiczne – zasadniczo spójne z teorią metafory pojęciowej (Lakoff i Johnson, 1980; Lakoff, 1987; Grady, 1997; Lakoff, 1999; Kövecses, 2000; Lakoff, 2009 i in.) – opiera się na analizie E. Sweetser (1990) dotyczącej systemu metafor wiedzy, systematycznej analizie G. Lakoffa i M. Johnsona (1999) dotyczącej metaforycznego pojmowania umysłu i duszy oraz na analizie porównawczej K. Štrkalj Despot, I. Skrynnikovej i J. Ostatniny-Olszewskiej (2014) pojęć metaforycznych ДУША/DUSZA/DUŠA (dusza) w językach rosyjskim, polskim i chorwackim.Przeanalizowano metaforyczne określenia duszy w korpusie paralelnym, w którym znalazła się powieść Fiodora Dostojewskiego pt. Братья Карамазовы (Bracia Karamazow) w oryginale oraz jej przekłady na język polski, angielski i chorwacki. Metafory językowe wskazano, korzystając z procedury MIPVU (Steen i in., 2010).Niniejsza analiza jest próbą odpowiedzi na następujące pytania: które metafory pojęcia dusza są tożsame we wszystkich analizowanych językach? Które metafory zostały przełożone w odmienny sposób i dlaczego tak się stało? Jeżeli metafory zostały przetłumaczone inaczej, czy jest to różnica pojęciowa, kulturowa czy językowa? Czy rodzaj metafory (podstawowa, złożona) wpływa na próbę przetłumaczenia metafory w języku źródłowym inną metaforą w języku docelowym? W jaki sposób metafory i rozumowanie metaforyczne w różnych językach wskazują na różnice i podobieństwa kulturowe w pojmowaniu świata?
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2017, 17
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka jako wiedza kulturowa. Antropologia interpretatywna Clifforda Geertza
    Politics as a Cultural Knowledge. Interpretative Anthropology of Clifford Geertz
    Autorzy:
    Pietrzak, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200654.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    antropologia interpretatywna
    semiotyczna koncepcja kultury
    wiedza kulturowa
    polityka
    Interpretative anthopology
    semiotical concept of culture
    cultural knowledge
    politics
    Opis:
    The aim of the article is the presentation of the Interpretative anthropology, and its connections with political science. The paper describes humanistic inspirations of contemporary social theories, anthropological ways of understanding of culture and the title category with its political context. It is analysed through the hermeneutical category of discovering meanings in terms of Gadamer.
    Celem artykułu jest prezentacja antropologii interpretatywnej, ukazanie jej związków z naukami o polityce oraz możliwości jej wykorzystania w badaniach politologicznych. Tekst przedstawia humanistyczne inspiracje współczesnych teorii społecznych, sposoby antropologicznego rozumienia kultury oraz tytułową teorię wraz jej politologicznym kontekstem. Analizowana jest ona za pomocą hermeneutycznej kategorii odkrywania znaczeń w ujęciu Gadamerowskim.
    Źródło:
    Cywilizacja i Polityka; 2016, 14, 14; 41-53
    1732-5641
    Pojawia się w:
    Cywilizacja i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Education Process Digitalization in Sociocultural Activity Managers’ Training
    Autorzy:
    Lubarets, Vladislava
    Pavlenko, Dmitro
    Litvinova, Tetyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2042770.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    vocational training
    future manager of socio-cultural activity
    information and educational environment
    concept
    institutions of higher educationIntroduction
    Opis:
    The process of the future sociocultural activity managers’ professional training under the conditions of information and educational environment in the higher education institutions is recreational-aesthetic and psychological-rehabilitative restoration of the future specialists’ intellectual and professional potential, which can be effectively applied in the different spheres of life.
    Źródło:
    Journal of Education, Technology and Computer Science; 2020, 11, 1(31); 30-35
    2719-6550
    Pojawia się w:
    Journal of Education, Technology and Computer Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of Chance Management in Coopetition Among Cultural Institutions
    Koncepcja Chance Management w koopetycji instytucji kultury
    Autorzy:
    Juszczyk, Patrycja
    Wójcik, Dagmara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16647443.pdf
    Data publikacji:
    2023-08-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    coopetition
    chance management concept
    cultural institutions
    museums
    qualitative research
    koopetycja
    koncepcja chance management
    instytucje kultury
    muzea
    badania jakościowe
    Opis:
    Purpose: The aim of the article is to exemplify the chance management concept in coopetition among cultural institutions and determine specific chance attributes. Design/methodology/approach: The empirical research was exploratory, and the research process used a qualitative, interpretative approach. The study used semi-structured, in-depth individual face-to-face interviews. A total of 42 interviews were conducted with public and private museums. Findings: Our research revealed that cultural entities take advantage of opportunities so as to achieve not only a competitive advantage, but also a cooperative, or even – as has been shown – a coopetitive one. Coopetition, in turn, can be analyzed through the lens of the chance management concept, and especially the relational perspective of chance, which views chance as an important element within an organization’s environment. Moreover, the specificity of coopetition in cultural institutions has shown the importance of social factors, emphasizing that coopetition is the effect of social construction, individual actions and the motivations of managers. Therefore, the social embeddedness of coopetition should be emphasized in this approach, determining not only the intentional, but also the emergent, nature of coopetition. At the same time, it reveals that the individual cognitive perspective of managers who are able to notice, use or create chance is significant. Originality/value: In strategic management, coopetition has been considered so far to be a planned, long-term phenomenon and a purposefully, deliberately created relationship. The findings of our research in the cultural sector have revealed that coopetition can also be a temporal, ad hoc relationship that is short-term in nature, as well as being incremental and undertaken spontaneously depending on emerging opportunities.
    Cel: celem artykułu jest egzemplifikacja koncepcji chance management w koopetycji instytucji kultury wraz z określeniem specyficznych atrybutów okazji. Metodologia: badania empiryczne mają charakter eksploracyjny, a proces badawczy opiera się na podejściu jakościowym interpretatywnym. W badaniu wykorzystano półstrukturyzowane, pogłębione indywidualne wywiady bezpośrednie. Przeprowadzono łącznie 42 wywiady wśród muzeów publicznych i prywatnych. Wyniki: przeprowadzone badania ujawniły, że instytucje kultury wykorzystują okazje, by osiągnąć przewagę nie tylko konkurencyjną, lecz także kooperacyjną, a nawet – jak wykazano – koopetycyjną. Z kolei koopetycję można rozpatrywać przez pryzmat koncepcji chance management, w szczególności relacyjnej perspektywy okazji, która ujmuje okazję jako ważny element otoczenia organizacji. Ponadto, specyfika koopetycji w instytucjach kultury ukazała znaczenie czynników społecznych, wskazując, że koopetycja jest efektem konstrukcji społecznej, indywidualnych działań oraz motywacji menedżerów. Dlatego też podkreślić należy zakorzenienie społeczne koopetycji, determinujące zarówno jej intencjonalny, jak i emergentny charakter. Jednocześnie, badania ujawniły jak ważna jest indywidualna perspektywa poznawcza menedżerów potrafiących dostrzec, wykorzystać lub stworzyć okazję. Oryginalność/wartość: koopetycja rozpatrywana była dotychczas w zarządzaniu strategicznym jako zaplanowane i długoterminowe zjawisko o świadomym i celowym charakterze. Badania w sektorze kultury ujawniły natomiast, iż relacja koopetycji może mieć także charakter czasowy, doraźny, krótkoterminowy, będący działaniem inkrementalnym, podejmowanym spontanicznie, zależnie od pojawiających się okazji.
    Źródło:
    European Management Studies; 2023, 21, 2; 25-50
    2956-7602
    Pojawia się w:
    European Management Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Пам’ять у лiнгвокультурнiй моделi художнього тексту
    Memory in the linguistic-cultural model of artistic text
    Autorzy:
    Ермоленко, Світлана
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952736.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    OlesGonchar ’s prose
    the word-concept memory
    lexicographic description of the word memory
    linguistic- cultural model of artistic text
    Opis:
    The subject of analysis in the proposed article is a comparison of the lexicographic (etymological, interpretative, synonymic) description of the word-concept memory and the representation of its semantics in the linguistic-cultural model of artistic text. The semantics of this word is traceable in terms of lexicographic sources – etymological, interpretive, synonymous, philosophical dictionaries, as well as by the methods of textual realisation of these semantics in poetry and artistic prose. The psychology of artistic creativity updates the components of the semantic structure of memory tokens, such as imagination, sleep, time, glory, honour. Linguistic and stylistic analysis of OlesGonchar’s prose shows the role of memory in the psychology of the writer’s work. We propose the definition of linguistic-cultural model of artistic text, as well as distinguish the notion of event, cultural-historical, ethno-cultural, and photographic (cinematic) memory, associative memory of words, realities, etc.
    Źródło:
    Stylistyka; 2019, 28; 213-229
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowa Huta - miasto zielone, miasto socrealistyczne - koncepcja architektoniczno krajobrazowej rewitalizacji centrum Nowej Huty
    Nowa Huta - green city, city socrealistic - concept of architectural landscape revitalization of Nowa Huta downtown
    Autorzy:
    Zieliński, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/369361.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    kierunek kulturowy
    kierunek przyrodniczy
    materiał biologicznie żywy
    koncepcja architektoniczno krajobrazowa
    cultural direction
    natural direction
    alive biological material
    landscape architectural concept
    Opis:
    Współcześnie zauważa się kilka kierunków w podejściu do projektowania przestrzeni publicznych w miastach. Nowa Huta jest fascynującym tworem urbanistycznym, której tożsamość wyrasta z genezy socrealistycznej i walorów przyrodniczych. Artykuł prezentuje koncepcję rewitalizacji Centrum Nowej Huty opartej na jej walorach kulturowo naturalnych.
    Nowadays, it is noted several trends in the approach to the design of city public spaces. Nowa Huta is a fascinating urban creature whose identity derives from social realism and the genesis of natural assets. The article presents the concept of revitalizing the Centre of Nowa Huta, based on cultural natural values.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2010, 13; 293-310
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pojmowaniu antropologii politycznej na gruncie politologii
    On understanding “political anthropology” within political science research
    Autorzy:
    Gierycz, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1833066.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antropologia polityczna
    koncepcja człowieka
    politologia
    antropologia filozoficzna
    antropologia kulturowa
    political anthropology
    concept of the man
    political science
    philosophical anthropology
    cultural anthropology
    ethnology
    Opis:
    In its first part, the article shows the variety of interpretations of “political anthropology” within scientific research and proposes their classification. Coming from that point, in the second part of the article, the author presents the arguments on the need of different from up to date existing anthropological approach within political science research. Taking into account that crucial problems of current political discourse are connected with different visions of man presented by different political actors, the author shows that only by integrating the two methodological approaches in political anthropology (philosophical and ethno-cultural) political science can successfully tackle the most important issues of current political discourse.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 42, 3; 171-194
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp domu w języku polskim, serbskim i rosyjskim
    Autorzy:
    Pazio-Wlazłowska, Dorota
    Lazić-Konjik, Ivana
    Ristić, Stana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34607336.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic worldview
    home/house
    Polish
    Russian
    Serbian
    cultural concept
    Axiological Lexicon
    EUROJOS
    axiological linguistics
    językowy obraz świata
    dom
    język polski
    język rosyjski
    język serbski
    koncept
    LASiS
    aksjolingwistyka
    дом
    концепт
    стереотип
    русский язык
    польский язык
    сербский язык
    языковая картина мира
    Аксилогический лексикон славян и их соседей
    Opis:
    The artricle compares the concept of home/house in Polish, Serbian, and Russian. It is a continuation of research carried out by the authors within the EUROJOS project and the volume on home/house of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours. The analysis aims to identify the common conceptual base, as well as the culture-specific aspects that distinguish each of the languacultures under scrutiny. The relevant cultural concepts in the three languacultures share a common base image but are distinguished through their culture-specific characteristics. That base is universal: rather than being limited to the Slavic context, it can be found in other languages, sometimes very distant ones. In Polish, Serbian, and Russian, home is above all viewed as a non-material, social, and functional value, as a community of people that share it, one that provides the sense of security and unconditional acceptance. Common features are also found in the network of relationships triggered by each cultural concept in question, such as the notion of family. The culture-specific content, in turn, derives from different historical and cultural conditions: those contribute to the peculiarities of the Polish patriotic manor, the Serbian Kosovo, or the Russian communal apartments. These specific cultural concepts reflect changes in the culture, mentality, and worldview in each languaculture.
    W artykule podjęto próbę porównania konceptu dom w języku polskim, serbskim i rosyjskim. Tekst stanowi kontynuację prac prowadzonych przez autorki w ramach projektu EUROJOS nad tomem dom Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów. Celem analizy jest wyodrębnienie wspólnego pojęcia bazowego oraz wyszczególnienie elementów relewantnych kulturowo, wyróżniających każdą z badanych lingwokultur. Prześledzenie polskiego, serbskiego i rosyjskiego obrazu domu dowodzi istnienia wspólnego wyobrażenia bazowego, na którym w każdym z języków nadbudowany jest konstrukt szczegółowych charakterystyk, doprecyzowujących jego sens. Baza ta jest uniwersalna, charakteryzuje nie tylko Słowiańszczyznę. Odnajdziemy ją również w obrazach domu w innych językach, także bardzo odległych pod względem geograficznym. W językach polskim, serbskim i rosyjskim dom postrzegany jest przede wszystkim jako wartość ponadmaterialna, w wymiarze społecznym i funkcjonalnym, jako wspólnota osób zamieszkujących go, zapewniająca jednostce poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkową akceptację. W siatce powiązań domu z innymi konceptami również odnajdujemy cechy wspólne. W każdym z analizowanych języków dom jest ściśle połączony z konceptem rodzina, utożsamiany jest z osobami bliskimi. O cechach specyficznych, jakie dostrzegamy w obrazie domu w badanych językach, przesądziły zaś odmienne uwarunkowania historyczne i kontekst kulturowy. To one ukształtowały obraz polskiego patriotycznego dworu, serbskiego Kosowa czy rosyjskiej komunałki. Koncept dom odzwierciedla zmiany w kulturze, mentalności i poglądach każdej z badanych społeczności.
    Статья посвящена сопоставительному анализу концепта ДОМ в трех славянских языках: польском, сербском и русском и представляет собой продолжение исследований, проведенных авторами в ходе работы над томом ДОМ Аксиологического лексикона славян и их соседей. Целью данного текста является выявление общего базового понятия, а также признаков, характеризующих рассматриваемый концепт в каждом их анализируемых языков. Проведенный анализ доказывает существования общей базы, которая, кстати, актуальна также для других языков, на которую, в свою очередь, накладывается целый ряд признаков, характерных для каждого из языков. Исследование показало, что в польском, сербском и русском языках дом воспринимается прежде всего как нематериальная ценность, в социальном и функциональном аспектах. Основной функцией дома является укрытие, обеспечение безопасности и покоя как в физическом, так и духовном отношении. Дом защищает жителей, является для них пристанищем. В каждом из рассматриваемых языков дом тесно связан с концептом СЕМЬЯ, он отождествляется с близкими. В отличительных признаках в каждом из языков, в свою очередь, отражается не только индивидуальный исторический опыт каждого из исследуемых этносов, но также разные культурные контексты, так как именно в концепте ДОМ высвечиваются изменения в менталитете и аксиосфере каждой из рассматриваемых лингвокультур. 
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 67-84
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paradoksy edukacji humanistycznej
    Paradoxes of humanistic education
    Autorzy:
    Kłakówna, Zofia Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051035.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    concept of humanistic education
    humanism
    humanitarianism
    humanities
    cultural canon
    collective cultural memory
    mass comprehensive schoo
    civilization context
    idea edukacji humanistycznej
    humanizm
    humanistyka
    kulturowy kanon
    zbiorowa pamięć kulturowa
    masowa szkoła ogólnokształcąca
    cywilizacyjny kontekst
    Opis:
    Tekst wskazuje na zależność myślenia o edukacji humanistycznej od znaczeń nadawanych pojęciom humanizm, humanitaryzm, humanistyka. Akcentuje przy tym absurdy charakteryzujące polską szkołę współczesną. Konkluzja obejmuje jeden zasadniczy wniosek i jeden równie zasadniczy postulat: (1) kultywowanie dziewiętnastowiecznej z ducha edukacyjnej tradycji w zderzeniu z cywilizacyjno-kulturowym kontekstem współczesności prowadzi do intelektualnej katastrofy na pokolenia w przód, (2) o naprawie sytuacji nie ma mowy bez gruntownego przepracowania idei szkoły i de facto wymyślenia jej na nowo.
    The text clearly indicates that thinking about humanistic education largely depends on the meanings given to such terms as humanism, humanitarianism, humanities  and the paradoxes which may arise if these terms are confused. At the same time, it emphasizes the absurdity of the contemporary Polish school. The conclusion includes one essential inference and one equally essential postulate: (1) cultivating the nineteenth century spirit of educational tradition, which collides with the modern civilization and cultural context leads to an intellectual catastrophe for generations to come, (2) The situation cannot possibly be rectified unless some fundamental changes are made to the present school concept, in fact, unless it is re-imagined or reinvented.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2020, 12; 13-30
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Семантические и фольклорные корреляты концепта гость в типологическом освещении
    Semantic and Folklore Correlates of the Concept „Guest” in a Typological Perspective
    Semantyczne i folklorystyczne korelacje pojęcia „gość”
    Autorzy:
    Tishchenko, Oleg
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1934009.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    concept Gość
    rekonstrukcja
    kulturowa motywacja
    rytuał
    wymiana
    dar
    droga
    symbolika zewnętrznej i wewnętrznej przestrzeni
    paremia
    tekst folklorystyczny
    wróżba
    concept of GUEST
    reconstruction
    cultural motivation
    ritual
    exchange
    gift
    way
    symbolism of external and internal space
    paremiological unit
    folklore text
    sign
    Opis:
    Na podstawie analizy prac etnograficznych i leksykograficznych (dialektalnych) zareprezentowano semantyczne dziedziny występowania pojęcia GOŚĆ w słownikach i tekstach folkloru, uwzlędniono jego podstawę onowazjologiczną przez związki słowotwórcze i frazeologiczne (wraz z przysłowiami i porzekadłami) w językach rosyjskim, polskim, ukraińskim, białoruskim. Uniwersalnymi środkami konceptualizacji wymienionych jednostek w akcie nominacji są kategoria przestrzeni (DOM, jego części, sakralne i profaniczne miejsca i inne obrazy kosmogoniczne itp.) oraz pojęcia społeczno-kulturowe o pochodzeniu indoeuropejskim (WYMIANA, DAR), SWOI-OBCE.
    The article deals with possible ways of cultural and semantic reconstruction of the mythological, religious, naïve, etiquette and ritual profiles of the conceptual domain of hospitality and treating in the Slav and partly Germanic cultural and language continua. The possibilities of the conceptual and semiotic modeling of the lexeme guest and the derivatives through their phraseological connections and semantic filling within the relevant subframes, ritual scenarios in their nucleus and partly periphery zones of the phraseological-semantic field are being considered.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 135-153
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjologiczny obraz subkultur skinheadów i punków - jedność wewnętrzna i ścieranie się przeciwieństw (część druga)
    A Sociological Sketch of Skinhead and Punk Subcultures Internal Unanimity- Mutual Animosity (part 2)
    Autorzy:
    Sosnowski, Adam
    Tankielun, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567386.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Olsztyńska Szkoła Wyższa
    Tematy:
    Tożsamość kulturowa
    Subkultury
    Skinheadzi
    Punki
    Solidaryzm grupowy
    Programowa wrogość
    „Ideologie” subkulturowe
    Agresja
    Przemoc
    Cultural identification
    Subcultures
    Skinheads
    Punks
    Group solidarity
    Aggression
    Preassigned foe concept
    Violence
    Opis:
    Punktem wyjścia artykułu jest następujący problem badawczy: Jaki występuje poziom identyfikacji członków subkultur skinheadów i punków z własną grupą odniesienia oraz jaki przejawiany jest stosunek do subkultury konkurencyjnej? Materiał empiryczny został zgromadzony na podstawie arkusza do ukierunkowanego wywiadu z dyspozycjami według „życiorysu kierowanego” (po 5 stenogramów wywiadów ze skinheadami i punkami). Odwołujemy się więc tylko materiału jakościowego oraz takiej analizy i wyjaśniania (eksplikacji). Z porównawczego ujęcia analitycznego i syntetycznego treści wypowiedzi odnoszących się do własnej subkultury wynika bardzo duża jedność wewnętrzna, a tym samym pełna identyfikacja z ideologią i celami własnej grupy odniesienia. Natomiast porównawcze „zderzenie” treści wypowiedzi odnoszących się do subkultury konkurencyjnej wskazuje na wzajemnie negatywny odbiór i identycznie negatywną ocenę. Z dziesięcioletniej retrospektywy okazuje się, że nie zanikły wzajemna niechęć i uprzedzenia – skinhead jest nadal wrogo nastawiony do punka i odwrotnie
    The initial startup of this paper was the following issue: in which way and to what degree do members of the skinhead and punk subcultures identify with their respective peergroups and how do they express their attitude toward the rival subculture? The empirical material was gathered with the help of a closedended questionnaire survey (guided interview) with questiontypes of the “normalized biography”, based on interview shorthand report s from punks and skins (five each). Our analysis and the subsequent processing of gathered data is based on qualitative research only. The comparison of the analytical and synthetical contents of these interviews concerning the respective subculture indicates an internal closeness and a fullscale identification of the group members with the ideology and the objectives of their respective peergroup. The comparison of the attitudes towards the rival subculture reveals a mutual negative perception and evaluation. From a decade’s retrospective we can assess that animosity and prejudice between skinheads and punks did all but disappear- they remain mutual fiends now as ever.
    Źródło:
    Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2012, 2; 199-216
    2084-1140
    Pojawia się w:
    Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projektowanie kulturoznawstw
    Designign cultural studies
    Autorzy:
    Sowiński, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856786.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    jerzy kmita
    kulturoznawstwo poznańskie
    społeczno-regulacyjna koncepcja kultury
    humanistyka
    magdalena kamińska
    marta kosińska
    agata skórzyńska
    poznań cultural studies
    a socio-regulatory concept of culture
    humanities
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2019, 106, 3; 162-168
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Redesign project for the Bernardine monastery garden in Kraków, based upon guidelines resulting from its historical modifications and contemporary functional considerations
    Projekt rekompozycji ogrodu przyklasztornego oo. Bernardynów w Krakowie przy uwzględnieniu wytycznych wynikających z historycznych przemian oraz współczesnych uwarunkowań funkcjonalnych
    Autorzy:
    Baster, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/100218.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
    Tematy:
    monastery
    historical Kraków
    cultural heritage
    monument conservation
    monument protection
    geometric garden
    spatial planning concept
    klasztor
    historyczny Kraków
    dziedzictwo kulturowe
    konserwacja zabytków
    ochrona zabytków
    planowanie przestrzenne
    Opis:
    Bernardine monastery garden in Kraków boasts a history of several centuries, while the spatial changes that occurred therein have been described and illustrated by many authors. The present state of the compound in question is not contrary to the general principles of monastic gardens’ composition or to historical sources about this particular garden realisation. As a result, it was possible to develop a project for the redesign of the garden (approved by the Małopolska Regional Monument Conservation Authority), under which specific design solutions were adopted, legitimised by the data contained in written sources or resulting from the analysis of the historical plans of the garden.
    Celem niniejszej pracy była próba wyznaczenia obszarów predysponowanych do lokowania działalności gospodarczej w powiecie wielickim w oparciu o przyjęty zestaw kryteriów wykluczających oraz analiza ich atrakcyjności inwestycyjnej. Działalność gospodarcza obejmuje swym zagadnieniem obiekty inwestycyjne, mogące negatywnie oddziaływać na środowisko i zdrowie ludzi. Zastosowany zestaw cech przestrzennych wynikał z dostępności pozyskanego materiału i obejmował 39 warstw tematycznych, podzielonych merytorycznie na 12 grup. Dane w postaci map cyfrowych pozyskano z Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej. Delimitacji przestrzennej jednostek dokonano za pomocą Systemu Informacji Geograficznej (GIS), w programie MapInfo Professional 8. W wyniku przeprowadzonej delimitacji otrzymano dwie lokalizacje obszarów predysponowanych w obrębie gmin: Gdów i Wieliczka. Uznano, że istnieje możliwość lokowania działalności gospodarczej na wyodrębnionych terenach a wyróżnione lokalizacje charakteryzuje bogata infrastruktura inwestycyjna, świadcząca o ich atrakcyjności gospodarczej.
    Źródło:
    Geomatics, Landmanagement and Landscape; 2016, 3; 7-19
    2300-1496
    Pojawia się w:
    Geomatics, Landmanagement and Landscape
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ключове слово як національно- культурний мовний компонент: лінгвокогнітивний вимір
    Keyword as a national-cultural linguistic component: the linguo-cognitive dimension
    Autorzy:
    Havrylenko-Rusak, Vitaliia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083734.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    ключове слово
    текст
    національно-культурний мовний компонент
    образ
    концепт
    мовна картина світу
    keyword
    text
    national-cultural linguistic component
    image
    concept
    linguistic picture of the world
    Opis:
    Стаття присвячена проблемі визначення функційно-семантичної кваліфікації ключового слова як національно-культурного мовного компонента. Визначено, що в художніх текстах реалізуються ознакові параметри національно-культурних компонентів через словесне оточення із включенням ключових слів. Підкреслено, що в системі Автор-Текст-Читач мовно-культурні, ментальні ознаки є визначальним чинником поетичної системи мовомислення. Доведено, що ключові слова, що містять у своєму смислі національно-культурний компонент, кристалізують у собі сенси, закладені авторськими інтенціями, узагальнюючи смислові й образотвірні категорії. Відзначено, що вивчення функційності ключових слів як національно-культурного мовного компоненту, спрямувань їхнього лінгвокогнітивного впливу на передтекст, післятекст, підтекст художнього твору входить до актуальних парадигм текстотворення, що потребує подальшого мовностилістичного аналізу та інтерпретації. Визначено закономірності використання ключових слів із національно-культурним мовним компонентом у художніх текстах сучасних українських письменників.
    The article is devoted to the problem of determining the functional-semantic qualification of a key word as a national-cultural linguistic component. It was determined that the characteristic features of the national-cultural components are realized in the artistic texts through the verbal environment with the inclusion of key words. It is emphasized that in the Author-Text-Reader system, linguistic, cultural, and mental features are a determining factor of the poetic system of linguistic thinking. It has been proved that key words containing a national-cultural component in their meaning clarify the meanings laid down by the author's intentions, generalizing semantic and pictorial categories. It is observed that the study of the functionality of key words as national-cultural linguistic components, the directions of their linguistic-cognitive influence on the pretext, posttext, and subtext of an artistic work is part of the current paradigms of text creation, which requires further linguistic and stylistic analysis and interpretation. The regularities of the use of keywords with a national-cultural linguistic component in the artistic texts of contemporary Ukrainian writers have been determined.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 11-21
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tak zwana psychologia partycypacji kulturowej a badania kulturoznawcze
    The So-Called Psychology of Cultural Participation and Cultural Studies Research
    Autorzy:
    Urban, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807367.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    psychologia
    nauki o kulturze
    partycypacja w kulturze
    perspektywa poznawcza
    społeczno-regulacyjna koncepcja kultury
    psychology
    cultural sciences
    participation in culture
    cognitive perspective
    social-regulational concept of culture
    Opis:
    The main aim of this article is a draft of so-called psychology of cultural participation by Krystyna Zamiara, which is based on a sample of overcoming a cognitive perspective typical of psychological research participation of individuals in a culture and an extremely anti-individualistic, anti-psychologist perspective typical of cultural sciences, represented in this article by social-regulational concept of culture by Jerzy Kmita. As a result of overcoming limitations deriving from the two extreme points of view, would become possible to determine an area of effective cooperation between them in the research of cultural participation.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 4; 59-70
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odtwarzanie czy zmiana? Zarys nowej problematyzacji zjawisk i proces
    Odtwarzanie czy zmiana? Zarys nowej problematyzacji zjawisk i procesów kulturowych
    Autorzy:
    Lubaś, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/622965.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    problematyzacja
    antropologiczne pojęcie kultury
    zmiany kulturowe
    kreatywność
    kreolizacja kulturowa wariantywność i społeczna dystrybucja treści kulturowych integracja i dezintegracj kulturowa
    społeczna organizacja zróżnicowań kulturowych
    granice społeczne
    synkretyzm religijny
    Europa południowo-wschodnia
    Republika Macedonii
    problematization
    anthropological concept of culture
    cultural changes
    creativity
    cultural creolisation
    cultural
    variation
    social distribution of cultural information
    cultural integration and disintegration
    social organization of cultural
    difference
    religious syncretism South-Eastern Europe
    Republic of Macedonia
    Opis:
    The text presents an outline of new problematisation of cultural phenomena and transformations. This new problematisation has emerged as a result of the critical debate on the classical anthropological concept of culture which took place in anthropology in the last decades. New problematisation repudiates an idea that cultures form discernible, bounded and complex objects. It focuses on cultural change as a new object of reflection and study. We can find three clusters of problems at the heart of new problematisation, the questions related to the problems of creativity, cultural variation and cultural integration and disintegration. I put forward my own type of questions in order to address these large problems. I draw attention to the conditions of cultural changes, or more specifically to the conditions constraining the scope, tempo, and depth of cultural transformations. I bring these questions to the level of ethnographic analysis. Drawing on my own ethnographic data collected during the fieldwork in Western Macedonia, I attempt to highlight the problem of conditions that constrain the processes of cultural transformations.
    Celem artykułu jest przedstawienie zarysu nowej problematyzacji zjawisk i procesów kulturowych, powstałej w antropologii społeczno-kulturowej w efekcie krytyki, jakiej w minionych dekadach poddano tak zwane antropologiczne pojęcie kultury. Nowa pro - blematyzacja odchodzi od traktowania kultur jako specyficznych obiektów na rzecz no - wego przedmiotu namysłu i refleksji teoretycznej – kulturowych przeobrażeń. Dowodzę, że w centrum nowej problematyzacji znajdują się trzy grupy zagadnień, związane odpo - wiednio z kulturową kreatywnością, wariantywnością oraz procesami integracji i dezin - tegracji kulturowej. Proponuję też własne podejście do zarysowanych zagadnień, skupione na pytaniach dotyczących uwarunkowań zmian kulturowych, w szczególności na tym, co ogranicza tempo, głębokość i skalę zmian. Aby uwyraźnić interesujące mnie pytania, od - wołuję się do materiału etnograficznego zaczerpniętego z własnych badań prowadzonych zachodniej części Republiki Macedonii.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2013, 9, 3; 60-88
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja poziomicy – cudowne lekarstwo czy utopijna terapia?
    The Spirit Level Concept: Wonderful Remedy or Utopian Therapy?
    Autorzy:
    Szlendak, Tomasz
    Karwacki, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135583.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    koncepcja poziomicy
    rozpiętość dochodów
    zaufanie
    zdrowie
    aktywność społeczna
    nierówność społeczna
    aktywność kulturalna
    income gap
    inequality
    trust
    health condition
    social activity
    cultural activity
    The Spirit Level concept
    Opis:
    Celem artykułu jest weryfikacja ustaleń Richarda G. Wilkinsona i Kate E. Pickett (2009) wskazujących na silną korelację między nierównością w rozkładzie dochodów a jakością życia obywateli. Ich teza, nazywana tu „koncepcją poziomicy”, mówi, że wszelkie problemy społeczne są bezpośrednio związane ze skalą nierówności społecznych występującą w danym kraju. „Koncepcję poziomicy” weryfikujemy w odniesieniu do krajów Unii Europejskiej w zakresie stanu zdrowia, zaufania, aktywności społecznej i kulturalnej. Burząc uniwersalistyczny wymiar „koncepcji poziomicy” wykazujemy, że: 1) im bardziej kraj jest egalitarny, tym jego obywatele są bardziej zadowoleni z życia, 2) nie istnieje wyraźna korelacja między subiektywnie postrzeganym stanem własnego zdrowia obywateli a skalą nierówności dochodowych w ich kraju, 3) nie istnieje wyraźna korelacja między zaufaniem do innych ludzi a skalą rozpiętości dochodów w danym kraju, 4) istnieje wyraźna korelacja między wzrastającą nierównością a spadkiem uczestnictwa w pracach stowarzyszeń, 5) istnieje wyraźny związek między egalitaryzmem w rozkładzie dochodów a dużą aktywnością kulturalną.
    This article aims at verifying the findings by Richard G. Wilkinson and Kate E. Pickett (2009) which point to a strong correlation between the income gap and the escalation of social problems. Wilkinson and Pickett’s thesis, described here as ‘the Spirit Level concept’, states that all kinds of social problems (ranging from drug abuse to lack of trust among people) are directly connected with the scale of social inequality in a given country. In this article we test this concept by analyzing the relation between the income gap in a particular country and four important problems: health condition, trust, social activity and cultural activity. We investigate this relation in European Union countries.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2010, 1(196); 35-67
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mapa krajobrazu kulturowego Polski w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania kraju 2030
    The map of cultural landscape of Poland in the National Spatial Development Concept 2030
    Autorzy:
    Śleszyński, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87698.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    mapa krajobrazu kulturowego
    Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
    zagospodarowanie przestrzenne
    polityka przestrzenna
    Corine Land Cover
    map of the cultural landscape
    National Spatial Development Concept Poland 2030
    spatial organization
    spatial policy
    Opis:
    W artykule opisano problemy koncepcyjne i realizacyjne jednej z 23 plansz, stanowiących załącznik diagnostyczno-kartograficzny aktualnej Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, przyjętej przez Radę Ministrów w grudniu 2011 r. Głównym celem tego załącznika było przedstawienie w możliwie syntetyczny i kompleksowy sposób zagadnień związanych z aktualnym stanem i oceną zagospodarowania przestrzennego Polski. Mapa krajobrazu kulturowego została wykonana w skali 1:2 500 000 i zawiera następujące warstwy informacyjne: granice obszarów historyczno-kulturowych, gęstość granic pochodzenia antropogenicznego (według bazy pokrycia terenu Corine Land Cover 2006), udział budownictwa mieszkaniowego zrealizowanego po 1989 r. oraz klasyfikację miast według pierwszego okresu nadania praw miejskich. Ponadto na mapie uzupełniającej zamieszczono dane obrazujące koncentrację i nasycenie zabytkami nieruchomymi (według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa).
    The paper presents conceptual and realization problems of one of the 23 charts, forming diagnostic-cartographic annex in the current National Spatial Development Concept 2030 (of the Republic of Poland), passed by the Council of Ministers in December 2011. The main aim of this annex is to present a possible synthetic and comprehensive manner issues related to the state and evaluation of spatial organization of Poland. Map of the cultural landscape has been made on a scale 1:2,500,000 and contains the following information layers: the boundaries of historical and cultural regions, density of anthropogenic boundaries (according to the database Corine Land Cover 2006), the share of housing construction realized after 1989 and the towns and cities classification by the first period of civic rights. In addition, a supplementary map contains among others data showing the concentration and saturation sights fixed (according to the register of monuments of the National Heritage Institute).
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 27; 45-61
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-38 z 38

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies