Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "cechy języka" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
O KOMUNIKATYWNOŚCI JĘZYKA PRAWNEGO
COMMUNICATIVE NATURE OF LEGAL LANGUAGE
Autorzy:
ZAWŁOCKI, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920411.pdf
Data publikacji:
2013-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
cechy języka prawnego
komunikatywność
legal language
features of legal language
communicativeness
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony został zaprezentowaniu prawa karnego jako celowego tworu językowego o określonych cechach. Omówienia takiego ujęcia Autor dokonuje poprzez odniesienie się do istoty prawa karnego. Następnie, odnotowując fakt, iż język jest środkiem komunikowania się określonych podmiotów, przeprowadza rozważania w zakresie języka adresatów prawa karnego, języka twórców prawa karnego, a na końcu – języka interpretatorów prawa karnego.Taka płaszczyzna oceny obecnie obowiązującego prawa karnego prowadzi do wniosku, że prawodawca w znacznym stopniu nie ustanawia norm prawnokarnych w sposób w pełni odpowiedzialny, tzn.: świadomy, racjonalny, prosty, zrozumiały i uzasadniony. Język prawa karnego musi zaś wykazywać określone cechy, aby był odpowiednim środkiem realizacji celów prawa karnego. Język prawa karnego pozbawiony tych cech nie tylko pozbawia prawo karne skuteczności, lecz dodatkowo wpływa dysfunkcjonalnie na stosunki społeczne, które ma chronić. Obywatelowi nie można bowiem zarzucić naruszenia obowiązku posłuchu dla normy prawa karnego, gdy obiektywnie norma ta do obywatela nie mogła dotrzeć z uwagi na istotną wadliwość jej nośnika.W opinii Autora, we współczesnym rodzimym prawie karnym materialnym niemała część przepisów (norm) nie jest określona we właściwym języku prawnym i nie spełnia wymogu komunikatywności, co skłaniać winno do ich pilnego usunięcia lub korekt.
The paper presents the criminal law as a purposeful linguistic composition with a specific characteristics. The Author elaborates this conceptualization through a reference to the criminal law’s essence. Subsequently, bearing in mind the fact that a language is being a communication device, he conducts further analysis concerning the language of the criminal law’s addressees, lawmakers and, lastly, interpreters.The analysis made from the abovementioned assessment perspective leads to a conclusion that the lawmaker, extensively, does not legislate in a fully reasonable manner, i. e.: knowingly, reasonably, simply, understandably and rightfully. The criminal law parlance should be specifically attributed to serve as a measure fulfilling the criminal law’s objectives. Otherwise, not only criminal law’s effectiveness deteriorates, but it additionally negatively affects social relationships which it should actually protect. A citizen cannot be accused of breaching a duty to comply with a criminal law norm, when the norm objectively could not impact the citizen’s behavior, because of a faultiness of its medium.In the Author’s opinion, a significant part of current Polish substantial criminal law provisions (norms) are not expressed in an appropriate legal language, being contrary with a prerequisite of communicativeness. Therefore, those provisions should be amended.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 13, 1; 69-97
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„...Służę Słowu”. Janusz Pasierb o języku religijnym
„….I serve the Word”. Janusz Pasierb of religious language.
Autorzy:
Koprowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626629.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
cechy religijnego języka Janusza Pasierba
the features of Janusz Pasierb's religious language
Opis:
The article presents some “linguistic” thoughts of Janusz Pasierb (1929 – 1993), contemporary Polish theologian, thinker, art historian, poet, and also – what is especially significant – a catholic priest, considered to be a wonderful preacher. Pasierb, though he was not strictly a linguist, many times paid attention to the necessity of noticing “new religious language needs”. He treated research on this issue very seriously, placing it in a wider context – in service to the Word, in the mission of continuous communion with the Word in all aspects of his life and all his activities. For him, the greatest and the most important Word was the God’s Word, while the most astonishing and touching feeling was foretelling It. Pasierb was declaring for the renewal of religious language and intensifying it to a greater degree with symbolism, imagery and metaphors. In his belief, it would be impossible to talk about complete and mature reading of “time signs” by the Church without the necessary transformation in the style of priests’ words, without their personal engagement in contact with concrete human being, together with giving the testimony of faith.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 210-220
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język dyplomacji – interrelacje angielsko-francuskie
Autorzy:
Araucz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834397.pdf
Data publikacji:
2016-08-10
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
język dyplomacji
rys historyczny
charakterystyczne cechy języka dyplomacji
supremacja lingwistyczna
oddziaływanie
składnia
leksykon
idiomy
zwroty
i wyrażenia
niuanse znaczeniowe
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarówno zarysu procesu kształtowaniasię języka dyplomacji w kulturze europejskiej: od łaciny poprzez język francuskipo angielski, jak i czynników wpływających na dominację wymienionych językóww dziedzinie stosunków międzynarodowych w perspektywie historycznej. Zaprezentowanoponadto przykłady dwojakiego rodzaju oddziaływania języka francuskiego naangielski język dyplomatyczny. Pierwszy z nich dotyczy wpływu, jaki język francuskiwywarł na szczegóły techniczne języka dyplomacji: nomenklaturę tytułów i funkcjidyplomatycznych, precedencję dyplomatyczną oraz nazwy i strukturę oficjalnej korespondencjidyplomatycznej, ze szczególnym uwzględnieniem raportów rocznych. Drugirodzaj wpływu jaki język francuski wywarł na angielski język dyplomatyczny odnosisię do: primo, cech składni charakterystycznych dla języków romańskich: zdań złożonych,przeniesionej negacji, częstego użycia okoliczników typu Subuncts i Disjuncts,secundo, do leksykonu angielskiego języka dyplomacji obfitującego w wyrażenia, zwrotyi elementy idiomatyczne stanowiące kalkę z języka francuskiego. Omówiono także najbardziejtypowe cechy języka dyplomacji.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 2; 103-110
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
UMOWA MIĘDZYNARODOWA I MEMORANDUM OF UNDERSTANDING – CHARAKTERYSTYKA I TERMINOLOGIA
INTERNATIONAL AGREEMENT AND MEMORANDUM OF UNDERSTANDING – PROBLEMS OF TRANSLATION
Autorzy:
OMES, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920550.pdf
Data publikacji:
2014-01-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
umowa międzynarodowa
porozumienie
Memorandum of Understanding
cechy języka umów międzynarodowych
international agreement
understanding
the characteristics of language specific to international agreements
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie wybranych cech umów międzynarodowych oraz Memorandum of Understanding. Artykuł przedstawia ogólną charakterystykę umów międzynarodowych oraz terminologię używaną w obu rodzajach tych dokumentów. Autorka wyjaśnia znaczenie oraz podaje możliwe rodzaje zastosowania Memorandum of Understanding w zestawieniu z standardowymi umowam międzynarodowymi. Niniejszy artykuł wskazuje również na podobieństwa pomiędzy tymi rodzajami dokumentów, które prowadzić mogą do wielu nieporozumień pomiędzy zawierającymi je stronami. Wskazane są również różnice, których celem jest wyznaczenie właściwego kierunku w trakcie pracy nad tworzeniem tego rodzaju dokumentów. Autorka zwraca również uwagę na możliwe zagrożenia wynikające z niewłaściwie użytego słownictwa w tego rodzaju dokumentach.
The article aims at characterizing selected features of the international agreements andMemorandum of Understanding. It presents general characteristic of agreements and terminologyused in both types of these kinds of documents. The author has explained the meaning and themain aim of using the Memorandum of Understanding instead of the standard internationalagreements. This article indicates the similarities between both of these documents resulting inmany misunderstandings between parties to such agreements. It also presents the differencesbetween them in order to show the right direction while drafting such documents. The author hasalso presented the consequences that may appear when the specified terminology is not followed.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2014, 17, 1; 29-42
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy językowe Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny
Linguistic features of “Little Office of the Blessed Virgin Mary”
Autorzy:
Sędziak, Henryka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/627131.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
cechy XIX-wiecznego polskiego języka religijnego
cechy współczesnego polskiego języka religijnego
features of the 19th-Century Polish religious language
features of the contemporary Polish religious language
Opis:
The analysis of the 19th-Century rendition of „Little Office” indicated that in comparison to the contemporary text of the devotion the religious language has not undergone major changes. In the historical text there are only a few features not present in contemporary prayers. These include: – é in affixes -éj in singular genitive and in affix -ém in singular instrumental and locative cases in the adjectival and pronoun declension; – differences in creating past participle with suffixes -one, today inflected as -ęte; – affix ą in singular accusative of feminine nouns, today inflected as -ę; – affix -m in first-person plural verbs, today inflected as -my. Similarly, vocabulary that today is classified as archaic has been preserved in contemporary prayers. The immutability of religious language is one of its fundamental features that has been in force in the Catholic Church until the Second Vatican Council.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 365-372
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WYBRANE CECHY POLSKIEGO I FRANCUSKIEGO JĘZYKA PRAWA ZOBOWIĄZAŃ UMOWNYCH – CHARAKTERYSTYKA CECH UMÓW ODNOSZĄCYCH SIĘ DO RZECZY
SELECTED FEATURES OF POLISH AND FRENCH CONTRACT LAW – CHARACTERISTICS OF CONTRACTS FOR TRANSFERRING RIGHTS TO THINGS
LES CARACTERISTIQUES CHOISIES DU LANGAGE DU DROIT POLONAISE ET FRANÇAISE CONCERNANT LES CONTRATS DE DROIT DES OBLIGATIONS – ANALYSE DES CONTRATS PORTANT SUR L’USAGE DES CHOSES
Autorzy:
NOWAK-KORCZ, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920440.pdf
Data publikacji:
2013-07-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawniczy
język umów
francuski język prawniczy
polski język prawniczy
cechy języka umów
legal language
language of contracts
French legal language
Polish legal language
features of language of contracts
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie wybranych cech polskiego i francuskiego języka prawa umów prawa zobowiązań, a konkretnie umów dotyczących używania rzeczy w aspekcie translatologicznym. Tłumaczeniu i analizie poddane zostały wybrane teksty paralelne umów najmu, dzierżawy, użyczenia oraz leasingu w języku polskim i francuskim. Scharakteryzowano cechy leksykalne, gramatyczne oraz inne cechy języka umów jak np.: określenia temporalne.
The article aims at characterizing selected features of the Polish and French contraact law and to be more exact the language of contracts for transferring rights to things in the aspect of translation. The author has translated and analyzed Polish and French parallel texts of contracts of lease, contracts of tenancy, contracts of lending and contracts of lease with an option to purchase. The lexical, grammatical and other features of the langauge of contracts are amply exemplified.
L’objectif de l’article consiste à montrer les caractéristiques choisies de la langue du droit polonaise et française concernant les contrats de droit des obligations et notamment des contrats portant sur l’usage des biens dans la perspective de traduction. Les textes parallèles tels que les contrats de location, contrats de bail à ferme, de prêt à usage ainsi que de crédit-bail ont été traduits et analysés. L’auteur présente les caractéristiques lexicales, grammaticales ainsi que les autres traits typiques de la langue en question p. ex. expressions du temps.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 14, 1; 47-116
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy językowe XIX-wiecznego modlitewnika „Różaniec żywy”
Linguistic features of the 19th-Century prayer book „Różaniec żywy”
Autorzy:
Sędziak, Henryka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/627095.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
cechy XIX-wiecznego polskiego języka religijnego
linguistic features of the 19th- Century prayer book
Opis:
The subject of this paper is the analysis of linguistic features of the 19th- Century prayer book. The features in question distinguish the analyzed text from contemporary prayers. The differences are to a minor extent observable in the spelling, more frequently in inflection and syntax. The least differences can be observed in vocabulary which, despite being classified in Doroszewski’s dictionary as archaic, is usually preserved in modem prayers, with the exception of a number of words that are no longer in use in contemporary language. The religious language is more conservative and does not undergo changes as rapidly as the general language.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 1; 76-89
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CECHY JAPOŃSKIEGO I POLSKIEGO JĘZYKA PRAWA
THE FEATURES OF THE JAPANESE AND POLISH LANGUAGE OF LAW
Autorzy:
HORIE, Yuki
TRZASKAWKA, Paula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920623.pdf
Data publikacji:
2016-11-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cechy języka
język prawny
język prawniczy
wieloznaczność
polisemia
homonimia
homofony
synonimia
metafory
eufemizmy
archaizmy
termin fachowy
zapożyczenia
język ogólny
analiza językowa
features of language
language of law
polysemy and homonymy
homophones
synonyms
metaphors
euphemisms
specialized terminology
borrowings
colloquial language
linguistic analysis
Opis:
Temat pracy wybrano, ponieważ cechy języka prawa nie zostały jeszcze opisane we wskazanej parze językowej. Celem pracy jest omówienie tych cech w japońskim i polskim języku prawnym i prawniczym. Autorki przedstawiają cechy języka prawa, posługując się definicjami i przykładami z polskiej i japońskiej ustawy o prawie autorskim i przykładami terminologii narodowej czy sądowej. Owe ustawy, jak i terminologia są zarazem materiałem badawczym. Metoda badawcza, która została obrana, opiera się na obserwacji empirycznej wskazanego materiału badawczego. Autorki skupiają się na omówieniu takich cech, jak: polisemia i homonimia, synonimy, metafory, faux amis czy terminy fachowe/specjalistyczne. Dodatkowo zarysowano różnice pomiędzy językiem potocznym a językiem prawnym i prawniczym. Praca ma charakter poglądowy. Wybrano tylko niektóre cechy języka prawa. W dalszych badaniach należałoby poszerzyć ten opis o większą ilość cech i przykładów.
The subject of the paper was chosen because the features of language of law have not been described in every language pair yet. The aim of the paper is to discuss the features of the Japanese and Polish language of law. The presented features were taken from Polish and Japanese copyright acts, national terminology and language used in courts. The method focuses on empirical studies. The authors of the paper focus on the following features of language of law: polysemy and homonymy, synonyms, metaphors, false friends (faux amis) or specialized terminology, as well as differences between colloquial language and the varieties of the language of the law. The paper has an outlook nature. Only some features of language of law were chosen. In the nearest future the description of these features should be broadened, as well as the examples.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2015, 22, 1; 7-24
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Forschungsbericht zum Profil eines „guten“ Fremdsprachenlehrers in der Oberschule
Autorzy:
Mihułka, Krystyna
Chojnacka-Gärtner, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559856.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
profile of ‘good’ foreign language teacher
personality traits
didactic characteristics
glottodidactic characteristics
profil „dobrego” nauczyciela języka obcego
cechy osobowościowe
cechy dydaktyczne
cechy glottodydaktyczne
Opis:
Profile of a ‘good’ foreign language teacher in a high school – research report The aim of this article is to present the profile of a ‘good’ foreign language teacher in high schools based on the results of the study conducted among pupils of selected high schools in two voivodeships of Poland, namely Podkarpackie Voivodeship and Wielkopolska Voivodeship. This study is part of a larger research project covering all types of schools in Poland. Apart from the above-mentioned junior high schools, primary schools, secondary schools as well as universities (neophilological degree courses, in particular those with teaching specialisation) are also included in this study.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 647-660
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elend und Gelobtes Land – Bedeutungswandel oder Lesartenprofilierung?
Elend and Gelobtes Land – Semantic Shift or Modifying Polysemy?
Elend i Gelobtes Land – dryf semantyczny czy modyfikacja polisemii?
Autorzy:
Ulrich, Winfried
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627442.pdf
Data publikacji:
2021-01-20
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Sprachwandel
diachronische Polysemie
Bedeutungsmerkmale
Sprachbewusstheit
przemiany języka
polisemia diachroniczna
cechy semantyczne
świadomość językowa
language change
diachronic polysemy
semantic features
language awareness
Opis:
An Beispielen wie Fräulein in Goethes Faust und vielen Ausdrücken aus dem Frühneuhochdeutschen des 16. Jahrhunderts wie Elend und Gelobtes Land wird gezeigt, dass die traditionelle Theorie des historischen „Bedeutungswandels“ mit der Gegenüberstellung von alter, heute nicht mehr gebräuchlicher Bedeutung eines Wortes und neuer, gegenwärtig verwendeter Bedeutung zu einfach ist. Dieser Beurteilung des lexikalischen Sprachwandels wird die These von einer „diachronen Polysemie“ gegenübergestellt, nach der die semantischen Merkmale von Lexemen im Laufe der Geschichte häufig neu geordnet werden, mit Zurücktreten und Vordringen ganzer Bedeutungen. Die Gebrauchsfrequenz kann wechseln, Hauptbedeutungen können zu Nebenbedeutungen werden und umgekehrt. Dabei können einzelne Merkmale verblassen oder ganz verschwinden und andere neu hinzukommen. Beim Lesen von Texten mit selten gewordenen Wortbedeutungen sind deshalb semantische Sensibilität und Sprachbewusstheit in den drei Varianten polysemische, morphologische und kollokative Sprachbewusstheit hilfreich. Ihre Entwicklung sollte im Sprachunterricht der Schulen gefördert werden.
Opierając się na występującym w Fauście J.W. Goethego leksemie Fräulein oraz wielu innych wyrażeniach pochodzących z XVI-wiecznego języka wczesno-nowo-wysoko-niemieckiego, takich jak: Elend oraz Gelobtes Land, autor artykułu wykazuje, iż tradycyjna teoria historycznego dryfu semantycznego, kontrastująca ze sobą dawne, nieużywane już dzisiaj znaczenie słowa z jego nowym, aktualnym znaczeniem, okazuje się zbyt prosta. Przyjmując przeciwne stanowisko dotyczące leksykalnych przemian zachodzących w języku, autor artykułu stawia tezę o diachronicznej polisemii, zgodnie z którą w miarę upływu czasu semantyczne cechy leksemów zostają często uporządkowane na nowo, w efekcie czego wiele znaczeń zanika, a w ich miejsce pojawiają się nowe. Częstotliwość użycia może się zmienić, znaczenia główne stają się pobocznymi i na odwrót. Poszczególne cechy mogą przy tym ulec zatarciu lub całkowicie zaniknąć, mogą także pojawić się nowe. Czytając teksty, w których występują słowa odsyłające do rzadko występujących znaczeń, pomocne mogą być zatem: wrażliwość semantyczna oraz świadomość językowa – w jej trzech wariantach: polisemicznym, morfologicznym oraz kolokacyjnym. Rozwijanie świadomości językowej winno odbywać się na lekcjach z zakresu języka w ramach edukacji szkolnej.
The word Fräulein in Goethes Faust and many other early modern high German words of the 16th century such as Elend and Gelobtes Land bring to view, that the traditional theory of semantic shift is far too simple with the opposition of an old meaning, that is no longer used today, and a new meaning, that is usual nowadays. Instead of this theory of lexical language change the thesis of a „diachronic polysemy“ is set up and verified: the semantic features contained by lexical items often are arranged into new structures throughout history, backgrounding and foregrounding complete meanings. The frequency of use can switch: main meanings can become secondary meanings and the other way around. In the process separate features can fade or disappear and other ones can be added. If reading texts containing words the meanings of which have become rare it is helpful for the reader to have semantic sensibility and language awareness in the three variants: polysemous awareness, morphological awareness and collocative awareness. Teaching language at school the development of these abilities should be supported and energetically advanced.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2021; 1-28
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał a stereotyp. Podobieństwa oraz różnice genetyczne i funkcjonalne
RITUAL VS. STEREOTYPE-. SIMILARITIES AS WELL AS GENETIC AND FUNCTIONAL DIFFERENCES
Autorzy:
Małyska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611567.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ritual vs
stereotype
human cognition
social communication
the ritualization of language
gradable features
rytuał a stereotyp
poznanie ludzkie
komunikacja społeczna
performatywy
kategoryzacja świata
stereotypizacja
rytualizacja języka
cechy stopniowalne
Opis:
W artykule dokonano porównania rytuału i stereotypu, pojęć, które z uwagi na interdyscyplinarny charakter, częściowe pokrywanie się zakresów semantycznych oraz potoczne i naukowe ujęcie – cechuje nieostrość znaczeniowa i częste utożsamianie z innymi pojęciami pokrewnymi. W celu sprecyzowania ich znaczenia zestawiono właściwości konstytuujące obydwa pojęcia, dotyczące genezy, cech strukturalnych i funkcjonalnych (przypisywanych im na gruncie pozalingwistycznym i lingwistycznym). Rytuał i stereotyp mają odmienną genezę. Pierwszy termin używany był od XVI wieku, początkowo na oznaczenie Agendy (księgi kościelnej), z czasem jako ‘określony sposób zachowania zgodnie z ustaloną formą zewnętrzną’. Terminem stereotyp posługiwano się od XVIII wieku przy opisie procesu drukowania, opierającego się na gotowych sztywnych matrycach. Przekształcenia, jakie dokonały się w obrębie rytuału i stereotypu, sprawiły, że obydwa stały się ważne dla nauk zajmujących się poznaniem ludzkim, językiem i komunikacją społeczną. W toku badań okazało się, że wprawdzie łączy je pewien zespół wspólnych właściwości (stabilizacja formy, konwencjonalizacja treści, powtarzalność, trwałość), niewłaściwe jest jednakże ich utożsamianie. Rytuał definiowany jest jako działanie o właściwościach performatywnych, działanie, które cechuje instytucjonalizacja, związek z sytuacją pragmatyczną i obligatoryjność stosowania wymuszona presją społeczną. Natomiast stereotyp rozumiany jest jako kategoria mentalna, jako obraz w głowie. Ściśle związany jest z funkcją poznawczą i służy do kategoryzacji świata. Możliwe jest znalezienie dla nich wspólnej płaszczyzny badań (język polityki ukazywany był przez językoznawców zarówno jako przejaw stereotypizacji, jak i rytualizacji języka), jednakże należy pamiętać, że przypisywane im cechy są stopniowalne (np. charakter społeczny immanentnie związany z rytuałem dla stereotypu jest właściwością drugoplanową), wybór zaś określonej terminologii determinuje kierunek badań.
An attempt is made in the article to compare the concepts of ritual and stereotype, which because of their interdisciplinary nature, partial semantic overlap, and as a colloquial and scientific approach, are semantically vague and often identified with other related concepts. In order to define them more precisely, a juxtaposition has been made of features which make up the two concepts, relating to their origin, structural and functional characteristics (attributed to them on the extralinguistic and linguistic basis). The Polish rytuał ‘ritual’ and stereotyp ‘stereotype’ have different origins. The former has been used since the 16th c., first to refer to a book describing church ceremonies called Agenda, then in the sense of „a pattern of behaviour according to an established external norm”. The term stereotyp has been used since the 18th c. to refer to a printing process performed with ready-made hard matrices. The transformations which have taken place within the two concepts have rendered them important. for sciences which deal with cognition, language and social communication. The analysis has revealed that although there exist features shared by both concepts (the stabilization of form, conventionalization of content, repetitiveness, constancy), it is improper to identify one with the other. Rytuał is defined as a performative action, characterized by institutionalization, a connection with the pragmatic situation and a necessity of application caused by social pressure. Stereotyp, in turn, is understood as a mental category, as a picture in the mind. It is closely connected with a cognitive function and serves as a categorizing tool. It is possible to find a common research platform for both (for instance, the language of politics has been depicted both as a manifestation of language being stereotyped and ritualized) but one must bear in mind that the features they are characterized by are gradable (i.e. the social nature of a ritual is for a stereotype a secondary trait) and the choice of the term depends on the purpose of research.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 197-216
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyki językowe na Ukrainie: (nie)zrównoważone współistnienie
Autorzy:
Скокова, Людмила
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647245.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
language socialization
language competence
language practices
bilingualism
the dynamics of culture production
regional characteristics of language practices of cultural consumption
the dynamics of language preferences
language policy
socjalizacja języka
kompetencje językowe
praktyki językowe
dwujęzyczność
dynamika produkcji dóbr kultury
regionalne cechy językowych praktyk konsumpcji kulturalnej
dynamika preferencji językowych
polityka językowa
языковая социализация
языковая компетентность
языковые практики
двуязычие
динамика производства продуктов культуры
региональные особенности языковых практик культурного потребления
динамика языковых преференций
языковая политика
Opis:
The paper addresses the following problems: language socialization; linguistic competences and language practices among the population of different Ukraine’s regions (in regard to Ukrainian and Russian languages spoken in Ukraine); monolingualism/bilingualism in everyday life and in public communication; consumption of cultural products; the dynamics of cultural production in Ukrainian or Russian in the area of literature and mass media. The author emphasizes that bilingualism, different language codes’ using, high level of linguistic competence of Ukraine’s population are the country’s advantages, therefore, in order to retain them a well-balanced language policy ought to be developed.
Artykuł porusza takie problemy, jak: socjalizacja języka; kompetencje językowe i praktyki językowe ludności zamieszkującej różne regiony Ukrainy (w odniesieniu do języka ukraińskiego i rosyjskiego, ponieważ są one używane w tym kraju); jednojęzyczność/dwujęzyczność w życiu codziennym i komunikacji publicznej; konsumpcja dóbr kultury; dynamika produkcji kultury w języku ukraińskim lub rosyjskim w literaturze i środkach masowego przekazu. Autorka podkreśla, że dwujęzyczność, używanie różnych kodów językowych oraz wysoki poziom kompetencji językowych Ukraińców świadczą o ich międzykulturowej otwartości. W opracowaniu zostały przeanalizowane sposoby mające na celu wzmocnienie pozycji języka ukraińskiego w życiu społecznym, wskazano też potrzebę opracowania zrównoważonej polityki językowej.
В статье анализируются особенности языковой социализации, языковых компетентностей и практик относительно украинского и русского языка населения разных регионов Украины, ситуация моноязычия/двуязычия в повседневных и публичных коммуникациях, потреблении продуктов культуры, динамика производства продуктов культуры в полях масс-медиа, литературы на украинском и русском языках. Подчеркивается, что использование разных языковых кодов, двуязычная языковая компетентность является показателем культурного капитала общества, межкультурной открытости. Анализируются способы усиления позиции украинского языка в жизни социума, необходимость разработки взвешенной языковой политики.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2018, 43, 1
2300-7540
0137-2025
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies