Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "belarusians" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 54
Tytuł:
Reflections on the Identity and State of Social Consciousness of Belarusians
Autorzy:
Vashkevich, Yury
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942313.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
Belarusians
community
identity
nation
power
state
Opis:
The main subject of this article is the self-concept of the Belarusians as an ethnic community, especially in the assessments of the forerunners of the Belarusian nationalist movement and Belarusian nationalists of the 1990s. In this context, the study pointed out a tendency to change the attitude of some circles of the current Belarusian elites and their changeable evaluations of situations of civil society in their country as well as Belarusianness in the conditions of state sovereignty The paper also discusses the reasons of the failure of the nationalist movement and factors impacting on the Belarusian inclinations and attitudes. The most distinctive features of the present-day Belarusian identity were also distinguished. Referring to sociological studies and opinions of experts, the author sough to distinguish values that determine feelings and attitudes prevailing in the contemporary Belarusian society. He emphasized that the transformation is taking place in its peculiar way, in the state of diversification impeding consolidation, and practically without a uniting or integrating national factor needed for the development of mechanisms of democratic society and international integration.
Źródło:
Warsaw Forum of Economic Sociology; 2014, 5, 9; 29-44
2081-9633
Pojawia się w:
Warsaw Forum of Economic Sociology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany narodowościowo-językowe ludności Białorusi na przełomie XX i XXI wieku
Autorzy:
Eberhardt, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678252.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belarus
Belarusians
Russians
Russification processes
ethnicity
language
Opis:
Ethnic and linguistic changes of the Belarusian population at the turn of the 21th centuryThe first part of the article presents historical background of the origin of the Belarusian nation, located in the area of a confrontation between Russia and Poland. This rivalry was won by Russia, and in effect Belarusian land was incorporated into the Russian Empire, and later into the Soviet state. The next part presents the 20th century ethnic structure as the consequence of the Bolshevik Revolution and World Wars I and II, resulting in some border changes, war loses and migration movements. The main part of the article deals with the ethnic and language changes which occurred in the last decade of the 20th and in the first decade of the 21st centuries. The statistical analysis and interpretation is based on data from three population censuses (1989, 1999, 2009). An ethnic structure and linguistic situation are presented with the emphasis placed on the status of the two languages commonly used in Belarus, i.e. Russian and Belarusian, as seen in two categories: of mother language and of the language used for communication at home. The conclusions prove the expansion of popularity of the Russian language and gradual decrease of the use of the Belarusian language, both in public and at home. The processes of Russification, which had begun in the Soviet period, are intensifying despite the fact that Belarus regained its political souverianity as a country. On the basis of quantitative data the author defines specific intensity and territorial distribution of the influence of the Russian language. The final part of the article shows political and geo-political consequences of these changes in Belarus.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2013, 43
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Демократизация содержания текстов масс-медиа (на материале вторичной номинации Беларуси и белорусов)
Democratization of the content of mass media texts (based on secondary nomination of Belarus and Belarusians)
Autorzy:
Рамза, Татьяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444158.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
democratization
mass media texts
Belarus and Belarusians
Opis:
The article deals with the process of democratization in Belarusian press texts. The author points to the tendency towards democratization in the Belarusian language in comparison with Russian and draws some conclusions. Firstly, the attitude to spelling norms has changed, which is proved by parallel existence of two spelling traditions. Secondly, democratization of the content of journalistic texts is observed not in domination of non-standard vocabulary, typical of Russian, but in specific ‘semantic innovations’, metaphors with negative connotations. Secondary nomination of Belarus and Belarusians in private mass media is in the focus of the author’s attention.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2006, VIII; 147-154
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Każda rodzina potrzebuje swojego imienia oraz swojej pamięci” – pamięć i zapominanie w literackim obrazie Hajnówki na przykładzie prozy Michała Androsiuka
“Each Family Needs a Name and a Past” – Remembering and Forgetting in Literary Representation of Hajnówka in Michał Androsiuk’s Fiction
Autorzy:
Sawicka-Mierzyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951545.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
memory
identity
Belarusians
borderland
Podlasie
Michał Androsiuk
Opis:
The article offers the reading of Michał Androsiuk’s "Biały koń", "Wagon drugiej klasy" in the context of remembrance, addressing the question of identity of Belarusians in Podlasie region. A borderland town of Hajnówka becomes the place where individual and collective memory, History, and imagination intersect. Finally, it appears that the long-lasting cohesive national identity, while grounded on false premises, might prove to be more tempting or convenient than the complex, equivocal frontier past.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2016, 8
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrazy Białorusi i Białorusinów w świetle procesów globalizacyjnych
Image of the Republic of Belarus and Belarusians in the Context of Globalization Processes
Autorzy:
Idzior, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952098.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Republic of Belarus
Belarusians
Globalism
Globalization, Ethnic Images
Opis:
The purpose of this article is to introduce the image of the Republic of Belarus and Belarusians in the context of the “Theory of the Turn” of Arjun Appadurai. It analyzes the ethnoscapes, mediascapes, technoscapes, finanscapes and ideascapes constituting the contemporary picture of the Republic of Belarus and Belarusians. In the modern, globalized world both imaginations and symbols served an important role in inter-ethnic relations. Contemporary images of the Republic of Belarus and Belarusian culture are constructed based on the actions of globalized mass media. The Polish media are dominated by the political image of Belarus. Belarusian society is being shown as passive in relation to Lukashenko’s dictatorship. Polish public media are not interested in the Belarusians’ culture, science or art. Contrary to widespread flow of information on the globalized world, the image of the Republic of Belarus and Belarusians is characterized by vagueness and insufficient information.
Źródło:
Pogranicze. Studia Społeczne; 2014, 23; 133-144
1230-2392
Pojawia się w:
Pogranicze. Studia Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What future for Belarus? An analysis of identity issues
Autorzy:
Radzik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678196.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belarusians
national identity
political orientations
prospects for change
Opis:
What future for Belarus? An analysis of identity issuesThe present article discusses various types of Belarusian collective identity and analyses their potential to make Belarus an empowered, fully independent, democratic and economically efficient society, nation and state with a stable position on the political map of Europe. The study is based mainly on sociological surveys collected by IISEPS, an independent Belarusian research institute. These data reveal weak points of Belarusian national identity (including a low level of historical awareness), a residue of the Soviet system of values and attitudes, as well as a considerable degree of Russification of the society. Although Belarusians have become used to having their own state (which, however, they treat mainly in terms of a nationwide welfare institution), they have retained a strong sense of local and regional identity. Social attitudes, both on an individual and community level, are clearly dominated by economic rather than ideological motivation. Eastern, pro-Russian orientation is far more widespread than pro-European attitudes, especially when more than only verbal support is involved. The text also points out symptoms of consolidating Belarusian collective identity, even if its post-Soviet/West Russian pattern still prevails over pro-European and pro-national orientation of the occidental type. Belarusian society is specific, which makes it difficult to analyze in terms of standard categories. The article demonstrates why identity issues limit the potential for any rapid significant political change in Belarusian society.  Jaka jest przyszłość Białorusi? Analiza kwestii tożsamościowychArtykuł wskazuje na związki istniejące między różnymi orientacjami tożsamościowymi Białorusinów a możliwością ich trwałego zaistnienia na politycznej mapie Europy jako społeczeństwa, narodu i państwa w pełni upodmiotowionego, niepodległego, demokratycznego i sprawnego gospodarczo. W znacznym stopniu jest oparty na danych socjologicznych uzyskanych przez białoruski niezależny instytut badawczy NISEPI. Dane te obrazują słabości białoruskiej tożsamości narodowej (w tym świadomości historycznej), wyraźne pozostałości sowieckiego systemu wartości i postaw oraz duży stopień rusyfikacji społeczeństwa, także odczuwalnie już zaistniałą przywykłość do posiadania własnego państwa (traktowanego jednak przede wszystkim socjalnie) przy jednoczesnym trwaniu silnych lokalizmów i regionalizmów. W dalszym ciągu postawy promaterialne wyraźnie dominują nad proideowymi nie tylko na poziomie odniesień jednostkowych, ale i zbiorowych, a orientacja na Wschód (Rosję) zdecydowanie przeważa nad postawami proeuropejskimi, zwłaszcza jeśli wykraczają one poza werbalne formy ekspresji. W tekście przedstawione są także argumenty świadczące o wzmacnianiu się białoruskiej wspólnotowości, aczkolwiek orientacja postsowiecko-zapadnoruska wciąż przeważa nad proeuropejską orientacją narodową typu okcydentalnego. Społeczeństwo białoruskie wyróżnia się swą specyfiką, niełatwą do opisu w kategoriach, do których przywykliśmy. Artykuł pokazuje tożsamościowe ograniczenia możliwości zaistnienia istotnych, szybkich i głębokich zmian politycznych w społeczeństwie białoruskim.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2013, 42
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Gender-Related Lifestyle Changes and Choices of Female White-Collar Migrants from Ukraine, Belarus and Russia in Poland
Autorzy:
Dolińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049912.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
female migrants
Ukrainians
Belarusians
Russians
Polska
gender roles
Opis:
This article looks at the mobility of highly skilled female migrants from the perspective of the post-socialist semi-peripheral countries in Eastern Europe. It analyses chosen aspects of the biographical experiences of highly skilled women from three post-USSR republics bordering the European Union – namely Ukraine, Belarus, and Russia – in Poland, a post-socialist country itself but also an EU member-state. The empirical analysis focuses on their lifestyle changes and choices, made through the experience of living in a new, though quite familiar Polish culture, which is both more emancipated (Western) while, at the same time, pertaining to some of the familiar (Eastern) patterns. Due to this liminal nature of the host country, the adaptation process of migrants is easier and comes at a lower biographical cost. In the analysis, I explore two notions: the gender roles renegotiation and the changes in the women’s approach towards the external manifestations of femininity, which I contrast with their reflections of the changes undergone. As for the gender role renegotiation, three main approaches were described varying by the degree to which the old, familiar patterns are maintained. In terms of the external notions of femininity, while taking care of one’s looks is still an observable element of the migrants’ identity, they do take advantage of the wider spectrum of options available in the host society, and try to blend in with the casual big-city crowd. The article was written on the basis of empirical material in the form of twenty in-depth, unstructured interviews, which were confronted with the selected subject literature.
Źródło:
Central and Eastern European Migration Review; 2019, 8, 2; 123-144
2300-1682
Pojawia się w:
Central and Eastern European Migration Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Los człowieka na płótnie wyhaftowany – ręcznik obrzędowy jako symbol kultury materialnej Białorusinów z Podlasia
The fate of man on canvas embroidered – a ritual towel as a symbol of material culture of Belarusians from Podlasie region
Autorzy:
Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481622.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
ritual towel
embroidery
symbolism
ornamentation
rituals
family rites
Belarusians
Opis:
W niniejszym artykule ukazano istotę ręcznika obrzędowego, czyli jego zdobnictwo, rodzaje, zastosowanie, symbolikę, motywy tworzenia, a także miejsce, jakie zajmuje w życiu Białorusinów zamieszkujących region wschodniej Polski. Ręcznik towa-rzyszy Białorusinom od narodzin, przy zaręczynach, ślubie, na weselu, aż do śmierci. Na Podlasiu występują dwa rodzaje ręczników białoruskich: codzienny i obrzędowy. Pełnią one funkcje praktyczne, estetyczne, kultowe, symboliczne, oczyszczające, ochronne oraz magiczne. Treści zawarte w artykule uzyskano dzięki: analizie literatury bezpośrednio związanej z przedmiotem badań, analizie formalnej dokumentów i wytworów zastanych jednostki, obserwacji oraz wywiadom swobodnym. Poprzez zastosowanie tych technik badawczych odczytano symbolikę białoruskiego ręcznika obrzędowego oraz ustalono jego miejsce i sposób wykorzystania przez Białorusinów w określonych rytuałach i zwyczajach.
This article shows the importance of a ritual towel, its ornamentation, types, application, symbolism, creation motifs and the place it occupies in the lives of Belarusians living in the region of eastern Poland. The towel accompanies Belarusians from birth, engagement, through marriage, wedding, to death. There are two types of Belorussian towels in the Podlasie Region: casual and ceremonial towels. They perform practical, aesthetic, religious, symbolic, cleansing, protective and mystical functions. The content of the article was obtained by an analysis of literature directly related to the subject of research, formal analysis of documents and products of research, observations and in-depth ethnographic interviews. By using these research techniques, the author interpreted the symbolism of the Belarusian ceremonial towel. The presented research also helped to determine its place and manner of use by Belarusians in specific rituals and customs.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 103-120
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkolnictwo białoruskie w Polsce w latach 1944–2016
Autorzy:
Klaudia, Soboń,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902289.pdf
Data publikacji:
2018-11-07
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Belarusians
education
Polska
schools
national identity
national minority
culture
Opis:
Objective of this paper is to show the situation of Belarusian education from 1944 to 2016, i.e. in the times of rough and frequent politically motivated changes. It had negative impact on fate of schools with Belarusian teaching language, which are places of building national identity, sustaining seperate tradition, culture and language. In period from 1944 to late 80’s, Polish authorities had not developed particular strategy towards minority, thus their situation in PRL were unstable. As a result, initial growth of education nearly ended on completly liquidation in the 80’s. New chances for Polish Belarusians were creating with government transformation after 1989. Since this time situation of Belarusians and their education in Poland are stable.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 11; 114-139
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość narodowa Białorusinów i Litwinów: socjologiczne studium porównawcze
National Identity of Belarusians and Lithuanians: A Comparative Sociological Study
Autorzy:
Kanasz, Tatiana
Chutnik, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38183300.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Belarusians
Lithuanians
national identity
history
culture
religion
survey research
Opis:
The article is a comparative analysis of the national identity of Belarusians and Lithuanians. The authors present in turn the complex processes of the formation of national identity of two groups, show their specificities in the historical, cultural and social dimensions, point to the differences and similarities, which emerge on the basis of the review of Belarusian, Lithuanian and international social research, conducted in 2010–2022. After the collapse of the Soviet Union, Lithuania and Belarus took different paths, which influenced the formation of a more consistent model of national identity for Lithuanians and complex and ambivalent one for Belarusians.
Źródło:
Krakowskie Studia Małopolskie; 2024, 1(41); 7-25
1643-6911
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Małopolskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce Białorusi i Białorusinów w programie Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej
Place of Belarus and Belarusians in the Eastern Partnership of the European Union
Autorzy:
Matelski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901970.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
Belarus
Belarusians
Eastern Partnership
European Union
international policy
human rights
Opis:
Polish accession to NATO (12 March 1999) and the European Union (1 May 2004) meant that the authorities in Warsaw have become part of international policy, the two structures of Western Europe and the United States. Belarus and began to approach closer to Russia, which cooled relations with Warsaw. In 2008, Sweden and Poland began to lay the foundations of the EU’s eastern pol-icy, hereinafter referred to as the Eastern Partnership. However, the violent actions of the regime of Alexander Lukashenko after the undemocratic presi-dential elections on 19 December 2010, resulted in further isolation of the Bela-rusian authorities. Violation of human rights is one of the main obstacles in the way of Belarus to establishing good relations with the European Union. Polish Politics and the European Union towards Belarus can be described as „democ-ratic crusade” of Western civilization.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2012, 9; 320-348
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznany sąsiad: Białoruś i Białorusini w oczach studentów polskich
Autorzy:
Siamionava, Antanina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625002.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
associations
Belarus
Belarusians
Polish students
skojarzenia
Białoruś
Białorusini
studenci polscy
Opis:
The article focuses on the contemporary images and associations of Polish university students with their Eastern neighbours – Belarus and Belarusians. At the beginning of the article I argue that Belarusians for a long time remained a relatively unknown nation, not only for the distant Western Europeans or Americans, but also for the neighbouring states. An overview of Polish public opinion research concerning the national stereotypes and attitudes towards Belarusians is provided. 150 surveys with Polish university students in Warsaw and Krakow have been conducted. The analysis of the results shows that an overwhelming majority of university students associate Belarus and Belarusians with its contemporary political situation. Associations with people, their culture and customs are marginal. Moreover, Belarusians were neither familiar, nor interesting, to the majority of Polish students. Thus, the stereotypical image of Belarusians is not well shaped in Poland – until today they remain rather unknown and vague to Poles.  
Artykuł jest poświęcony współczesnym obrazom i skojarzeniom polskich studentów z ich wschodnimi sąsiadami – Białorusinami. Na początku artykułu zwracam uwagę na to, iż Białorusini przez długi czas pozostawali stosunkowo nieznani jako naród nie tylko dla odległej Europy Zachodniej czy Ameryki, ale również dla państw sąsiednich. Dalej jest przytoczony przegląd polskich badań opinii publicznej, dotyczących stereotypów narodowych i postaw wobec Białorusinów. Badanie własne zawiera analizę 150 ankiet przeprowadzonych ze studentami w Warszawie i Krakowie. Analiza wyników pokazuje, że zdecydowanej większości polskich studentów Białoruś i Białorusini kojarzą się ze współczesną sytuacją polityczną w tym kraju. Skojarzenia z ludźmi, ich kulturą oraz obyczajami są bardzo nieliczne. Ponadto dla większości polskich studentów Białoruś oraz Białorusini nie są ani dobrze znani, ani interesujący. W ten sposób można stwierdzić, że stereotypowy obraz Białorusinów nie jest dobrze ukształtowany w Polsce. Do dziś Białorusini pozostają raczej mało znani Polakom.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Жабракi ў пахавальных i памiнальных абрадах беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стагоддзя)
Beggars in funeral and memorial rites of Belarusian Dvina region (based on the 19th – early 21st century material)
Autorzy:
Аўсейчык, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131030.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
beggars
Belarusians
Dvina region (Podvine)
traditional culture
funeral rite
memorial rite
Opis:
On the basis of folklore and ethnographic material of the 19th – early 21st century the symbolic status and ritual functions of beggars in funeral and memorial rites of Belarusian Dvina region are discussed. The beggars represent a peculiar social group, the specificity of which is most expressively manifested in the ritual forms of behavior, including the funeral and memorial rites of the dead. The reasons of their inclusion into the ritual sphere (through the analysis of such characteristics as poverty, physical deviations, blindness, special appearance, possession of secret knowledge, the nature of their “activity”, isolated lifestyle) are presented. The article deals with the status and ritual functions of beggars in the funeral rites and rites of the memorial cycle (within a year from the date of death and calendar holidays). New field material is involved in the study, part of which is fixed by the author. The results of the research will be useful in the study of worldviews and beliefs.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2021; 261-279
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kim są Białorusini? Kształtowanie się mentalności ludu białoruskiego w przeszłości i współcześnie
Who are the Belarusians? the formation of the Belarusian nation’s mentality in the past and present
Autorzy:
Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139312.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
Białorusini
mentalność
narodowość
religia
język
tożsamość
Belarusians
mentality
nationality
religion
language
identity
Opis:
W artykule wyjaśniono, czym jest mentalność jednostki, jakie mechanizmy kształtują mentalność Białorusinów. Poruszono również kwestie związane z formowaniem się mentalności Białorusinów w czasach pogaństwa i chrześcijaństwa, ich identyfikacją religijną, identyfikacją terytorialną, ich zależnością życia od przyrody oraz przestrzeganiem przez nich ustalonych norm społecznych. Przedstawiono także współczesny obraz białoruskiego społeczeństwa.
The article discusses the issue of individual mentality and mechanisms that affect its formation based on the example of Belarusian mentality. It also discusses ideas on the formation of Belarusian mentality, its roots in pagan and Christian times, he people’s religious identification, territorial identification, dependence on nature and observance of established social norms. It also presents a contemporary image of Belarusian society.
Źródło:
Forum Oświatowe; 2019, 31, 1(61); 23-38
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:
Forum Oświatowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DROGOWSKAZ DO LUDZI I DO BOGA – KRZYŻ PRAWOSŁAWNY JAKO SYMBOL KULTURY MATERIALNEJ I DUCHOWEJ BIAŁORUSINÓW Z PODLASIA
SIGN TO PEOPLE AND TO GOD – THE ORTHODOX CROSS AS A SYMBOL OF THE MATERIAL AND SPIRITUAL CULTURE OF BELARUSIANS FROM PODLASIE
Autorzy:
Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566580.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
krzyż
prawosławie
symbolika
duchowość
dziedzictwo
Białorusini
cross
Orthodoxy
symbols
spirituality
heritage
Belarusians
Opis:
Presented paper shows symbols, types and places related with orthodox crosses of Belarusians living in the eastern region of Poland. Cross is the object of worship and the immortal element of Belarusian life of Orthodox religion living in Podlasie region. The following types of crosses are distinguished: four-armed Latin, six-armed, eight-armed, Greek. Crosses, depending on their location and destination, are divided: cemetery, roadside, at crossroads, spring, near fields, meadows and home ones. Crosses are made of raw materials like stone, wood and iron.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2017, 6; 131-142
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Літоўцы і літоўска-беларускія адносіны на старонках газет «Hаша Доля» і «Наша Нива» ў 1906–1907 гг
Autorzy:
Korbut, Viktar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46146547.pdf
Data publikacji:
2023-12-08
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Belarus
Belarusians
Lithuania
Lithuanians
nation
identity
language
newspaper
Nasza Dola
Nasza Niwa
Opis:
Lithuanians and Lithuanian-Belarusian Relations in the Nasza Dola and Nasza Niwa Newspapers, 1906–1907: The text focuses on cooperation between the leaders of the Belarusian and the Lithuanian national movements in Vilna (Vilnius) during the Revolution of 1905–1907, reflected, in particular, on the pages of the first Belarusian newspapers published since 1906 in Vilna. Belarusian activists often spoke on behalf of Belarus and Lithuania, thus continuing the historical tradition of the Grand Duchy of Lithuania, in the revival of which they saw the future of Belarus and Lithuania.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 16; 41-67
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Поучение Иоанна Златоуста о геенне в четьих сборниках Великого княжества Литовского
On Peasant Photography from Witowo
Autorzy:
Чистякова, Марина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168545.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
геенна
Иоанн Златоуст
Пролог
Измарагд
Летовник
identity
peasant photography
Belarusian peasant culture
Belarusians
Opis:
Peasant photography is an incredibly interesting cultural phenomenon. Until the photograph appeared in the space of the countryside, spoken word had been the major form of expression used by peasants to talk about themselves and the world. It is a type of photography created for the needs of peasants on their own initiative. Photos represent a selected moment in a passage rite of a family, portraying its members and acquaintances. They constitute an important element in shaping the image of the peasant. Therefore the initiative of the historian Joanna Sapieżyńska, who collected and prepared photographs of the inhabitants of her native village in the album “Witowo” is very valuable. The collected photographs of the inhabitants of Witowo show images of peasant life over 50 years. The photos available in the form of album play an important role in the reconstruction of village’s microhistory. They are a testimony to the changes and shaping of the identity of Podlasie Belarusians. Peasant photography from Witowo shows the richness of peasant Belarusian culture. It should be noted that there are noticeable differences between the photographs created in Podlasie and photos from other regions of Poland. Photographs collected by J. Sapieżyńska are of great value for historical, cultural and social reasons. They can be of great importance in popularizing Belarusian culture in Podlasie as an example of its strength and values, as well as in encouraging a return to the roots.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2021, Obraz - Słowo - Litera, 12; 349-360
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół fotografii mieszkańców Witowa
On Peasant Photography from Witowo
Autorzy:
Rogala, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170015.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Białorusini
tożsamość
fotografia chłopska
białoruska kultura
chłopska
identity
peasant photography
Belarusian peasant culture
Belarusians
Opis:
Peasant photography is an incredibly interesting cultural phenomenon. Until the photograph appeared in the space of the countryside, spoken word had been the major form of expression used by peasants to talk about themselves and the world. It is a type of photography created for the needs of peasants on their own initiative. Photos represent a selected moment in a passage rite of a family, portraying its members and acquaintances. They constitute an important element in shaping the image of the peasant. Therefore the initiative of the historian Joanna Sapieżyńska, who collected and prepared photographs of the inhabitants of her native village in the album “Witowo” is very valuable. The collected photographs of the inhabitants of Witowo show images of peasant life over 50 years. The photos available in the form of album play an important role in the reconstruction of village’s microhistory. They are a testimony to the changes and shaping of the identity of Podlasie Belarusians. Peasant photography from Witowo shows the richness of peasant Belarusian culture. It should be noted that there are noticeable differences between the photographs created in Podlasie and photos from other regions of Poland. Photographs collected by J. Sapieżyńska are of great value for historical, cultural and social reasons. They can be of great importance in popularizing Belarusian culture in Podlasie as an example of its strength and values, as well as in encouraging a return to the roots.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2021, Obraz - Słowo - Litera, 12; 335-345
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Исторические» детективы Владимира Короткевича: вчера и сегодня
Powieści detektywistyczne Wladimira Karatkiewicza: wczoraj i dziś
Vladimir Karatkievich’s detective novels: yesterday and today
Autorzy:
Супа, Ванда
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108346.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
historia
powieść sensacyjna
tożsamość narodowa Białorusinów
intertekstualność
history
detective novel
Belarusians’ national identity
intertextuality
Opis:
W artykule omówiono problematykę i synkretyczną poetykę dwóch „kryminałów retro” W. Karatkiewicza. Pisarz w dobie dominacji realizmu socjalistycznego połączył w swych utworach ważne idee (kształtowanie świadomości narodowej Białorusinów, interpretacja historii Białorusi) z elementami sensacji i romantycznym wątkiem miłosnym, charakterystycznymi dla modnej dzisiaj kultury masowej, wyprzedzając tym samym swoje czasy.
In the article problems and syncretic poetry in two retro detective novels written by V. Karatkievich are discussed. In the era of dominance of socialist realism the author combined important ideas (defining Belarusians’ national awareness, interpreting the history of Belarus) with the elements of sensation and romantic love motif, typical of modern popular culture which are ahead of their time.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 11-24
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mniejszość białoruska w Narodowym Spisie Powszechnym z 2002 roku
Belarusian minority in the 2002 Polish National Census
Autorzy:
Czapko, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850756.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
national census
minority
identity
Belarusians
Orthodox Church
spis powszechny
mniejszość
tożsamość
Białorusini
Kościół prawosławny
Opis:
Narodowy Spis Powszechny z 2002 roku wykazał, iż mniejszość białoruska w Polsce liczy niespełna 50 tysięcy przedstawicieli. Na przeszkodzie dokładnemu ustaleniu liczebności Białorusinów w Polsce stoją jednak różnego rodzaju przyczyny historyczne oraz społeczno-ekonomiczne, które sprawiają, iż otwarte deklarowanie narodowości nie jest wśród Białorusinów rozpowszechnione. Ostrożnie podchodzić należy również do potocznego utożsamiania prawosławia z białoruskością, gdyż na obszarze wschodniej Białostocczyzny stosunkowo niewielka część ludności wyznania prawosławnego zdecydowała się na zadeklarowanie narodowości innej niż polska.
The 2002 Polish National Census has shown that Belarusian minority in Poland consists of nearly 50,000 members. Although, the exact determination of number of Belarusians in Poland is diffi cult, because of various historical, social and economical reasons, which cause that open declarations of Belarusian identity are not common among the Belarusians. Traditional identifying Belarusian nationality with Orthodox Christianity should be considered with caution, because relatively small amount of Orthodox population in the eastern part of Bialystok region decided to declare other than Polish nationality.
Źródło:
Facta Simonidis; 2009, 2, 1; 75-89
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How Poles Radicalised Belarusians: On the Mechanism of Coercion
O tym, jak Polacy radykalizowali Białorusinów i o mechanizmie przymusu
Autorzy:
Kurza, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52157859.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Białorusini
Druga Rzeczpospolita
radykalizacja
przymus
represje
Belarusians
the Second Polish Republic
radicalisation
coercion
repressions
Opis:
The great reconstruction of Central-Eastern Europe after World War I mainly consisted in building national states in place of multinational empires, but it also involved social transformations. The changes carried out in highly ethnically diverse and socially polarised area of the former Polish-Lithuanian Commonwealth were selective and contributed to the contentious actions of the indigenous people. Their radicalism was often a response to a new order, created as an attempt to reproduce the feudal system in the realities of the national state. In this article I show the path of radicalisation in repressive settings, which Belarusians followed in an unequal struggle for their rights. I attempt to explain their radicalism by geocultural factors, which I regard as causal mechanisms, repeated in different historical contexts. I identify two such mechanisms, of coercion and of blocking change, and present how radicalism was generated by the operation of this binary sequence.
Wielka przebudowa Europy Środkowo-Wschodniej po pierwszej wojnie światowej polegała w dużej mierze na budowaniu państw narodowych w miejsce wielonarodowych imperiów; aczkolwiek obejmowała także przekształcenia społeczne. Wybiórczość zmian przeprowadzanych na silnie zróżnicowanych etnicznie, a przy tym spolaryzowanych społecznie, obszarach byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów przyczyniała się do wystąpień miejscowej ludności. Ich radykalizm był często odpowiedzią na nowy ład, będący próbą reprodukcji feudalnego porządku w realiach państwa narodowego. W artykule odtwarzam trajektorię radykalizacji, jaką przeszli w nierównej walce o swoje prawa Białorusini. Próbuję wyjaśnić radykalizm społeczności białoruskiej poprzez uwarunkowania geokulturowe, które traktuję jako mechanizmy przyczynowe, powtarzające się w różnych kontekstach historycznych. Identyfikuję dwa takie mechanizmy: przymusu i blokowania zmiany. Prezentuję, w jaki sposób radykalizm warunkowany był działaniem tej binarnej sekwencji.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa; 2021, 53
1230-1698
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Стварэнне i дзейнасць Беларускага аб’яднання ў Генеральнай акрузе «Латвія» (1941–1944)
Utworzenie i działalność Zrzeszenia Białoruskiego w Okręgu Generalnym Łotwa (1941–1944)
Establishment and activity of the Belarusian Association in the General District of Latvia (1941–1944)
Autorzy:
Грыбоўскi, Юры
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437046.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
Łotwa
Białorusini
II wojna światowa
okupacja
kolaboracja
Latvia
Belarusians
World War II
occupation
collaboration
Opis:
W wyniku ofensywy wojsk niemieckich latem 1941 r. Łotwa dostała się pod okupację III Rzeszy. Struktura narodowościowa Łotwy cechowała się różnorodnością. Wśród najliczniejszych grup mniejszościowych znajdowali się Białorusini. Niemieckie władze okupacyjne, stosując zasadę „dziel i rządź”, były skłonne przyznać Białorusinom pewną autonomię kulturalno-oświatową. Miejscowa inteligencja białoruska upatrywała w tym szansę na umocnienie własnych wpływów w Łatgalii, którą traktowano jako część tzw. białoruskiego obszaru etnograficznego. W związku z tym, kierując się zimną polityczną kalkulacją, podjęto współpracę z okupantem. W 1941 r. w Rydze i Dyneburgu utworzono Białoruski Komitet Narodowy (od wiosny 1942 r. Zrzeszenie Białoruskie) w Okręgu Generalnym Łotwa. Głównym kierunkiem działalności tej organizacji była działalność społeczna i kulturalno-oświatowa wśród mieszkańców Łatgalii. Prowadzono chóry i zespoły artystyczne, działalność wydawniczą i kulturalno-oświatową. Ponadto podejmowano próby wprowadzenia języka białoruskiego do świątyń katolickich i prawosławnych. Dążono do obsadzenia administracji cywilnej i samorządów na szczeblu niższym i średnim w niektórych gminach Łatgalii osobami narodowości białoruskiej. Za priorytet w działalności Białorusinów należy jednak uznać organizację szkolnictwa w języku ojczystym. Aktywność białoruska wywołała zaniepokojenie wielu Łotyszy, ponieważ przywódcy łotewskich Białorusinów liczyli się z możliwością przyłączenia w przyszłości Łatgalii do Białorusi. Z wielu powodów „akcja białoruska” na Łotwie pod okupacją niemiecką nie odniosła większego sukcesu.
As a result of the German army’s off ensive in the summer of 1941, Latvia was occupied by the Third Reich. The national structure of Latvia was characterized by diversity. Belarusians were among the most numerous minority groups. The German authorities, using the principle of „divide and rule”, were willing to give Belarusians a certain cultural and educational autonomy. The local Belarusian intelligentsia saw in this a chance to strengthen their infl uence in Latgale, which was treated as part of the so-called Belarusian ethnographic area. In 1941, the Belarusian National Committee was established in Riga and Daugavpils (from the spring of 1942 – the Belarusian Association). The main activity of this organization was social and cultural-educational activity among the residents of Latvia. There were choirs and artistic groups, publishing and cultural-educational activities. In addition, attempts were made to introduce the Belarusian language to Catholic and Orthodox churches. The aim was to fi ll the civil administration and local governments at the lower and middle level in Latgale with people of Belarusian nationality. The organization of education in the mother language was started. Belarusian activism has caused concern among many Latvians, because the leaders of the Latvian Belarusians counted on the possibility of joining Latgale in the future to Belarus. For a number of reasons, the „Belarusian action” in Latvia under German occupation was not a major success.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2019, 4; 185-239
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka wymowy polskiej Białorusinów i Ukraińców na przykładzie głosek [ɔ], [w] i [ʈ͡ʂ]
Characteristics of the Polish Pronunciation of Belarusians and Ukrainians on the Example of the Sounds [ɔ], [w] and [ʈ͡ʂ]
Autorzy:
Magiera, Paula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37163860.pdf
Data publikacji:
2024-01
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
Polnisch als Fremdsprache
Artikulation
Ukrainer
Weißrussen
Polish as a foreign language
articulation
Ukrainians
Belarusians
Opis:
The research, conducted in 2021, constitutes a part of the dissertation I am preparing. I surveyed forty Polish high school students, twenty of whom are from Belarus and twenty from Ukraine (ten from eastern Ukraine and ten from western Ukraine). All the students were just beginning their education in Poland and their knowledge of Polish was at a basic level. The respondents repeated specific words after the teacher and independently read aloud sentences containing words that appeared in the first part of the study. In the first part of the article, I briefly describe the similarities and differences occurring in the segmental plane between Polish, Ukrainian, Belarusian and Russian, specifically between the pronunciation of the sounds [ɔ], [w] and [ʈ͡ʂ]. The second part of the article focuses on the most conspicuous results concerning the differences between the pronunciation of the sounds [ɔ], [w] and [ʈ͡ʂ] in Polish depending on the background of the respondents. I compared the results of respondents from Ukraine and Belarus, as well as the results of respondents from eastern and western Ukraine. Whether the words in question were repeated or read by the respondents was also an important factor. The main aim of the presented research is to help teachers of Polish as a foreign language to better understand the process of acquisition of Polish pronunciation by Slavic-speaking groups learning Polish depending on their country of origin, as well as to explain the reason for the pronunciation mistakes made by students coming from Ukraine and Belarus. The conclusions of the study are also intended to help in matching the appropriate teaching methodology for specific Slavic-speaking groups.
Das Ziel des vorliegenden Beitrags ist es, die besonderen in meine Dissertation aufgenommene Ergebnisse der Forschung, die die Aussprache von Belarussen und Ukrainern im Polnischen beschreiben, zu erörtern. Im Jahr 2021 wurden vierzig polnische Oberschüler: innen, von denen zwanzig belarussischen Herkunft und zwanzig ukrainischen Herkunft untersucht. Wenn es sich um die Oberschüler ukrainischer Herkunft handelt, kommen zehn von ihnen aus westlichem Teil der Ukraine und zehn aus der Ostukraine hervor. Alle untersuchten Schüler: innen fingen ihre Ausbildung in Polen an. Sie beherrschten die polnische Sprache auf einem niedrigen Niveau. Die Sprecher: innen wiederholten nach der Lehrkraft bestimmte Wörter und lasen selbständig die Sätze vor, die in dem ersten Teil des vorliegenden Beitrags dargestellt wurden. Im ersten Teil der Arbeit wurden kurz die Gemeinsamkeiten und Unterschiede beschrieben, die auf der segmentalen Ebene zwischen Polnisch, Ukrainisch, Belarussisch und Russisch auftreten. Der zweite Teil des Beitrags fokussiert sich auf Ergebnisse der Forschung, die die Unterschiede zwischen der Aussprache von Lauten [ɔ], [w] und [͡ʈʂ] im Polnischen in Abhängigkeit von der Herkunft der Untersuchte betreffen. Die Ergebnisse sowohl von Sprechern und Sprecherinnen ukrainischer und belarussischer Herkunft als auch west- und ostukrainischer Herkunft wurden miteinander verglichen. Die Tatsache, wie die Sprecher und Sprecherinnen die fragilen Wörter gelesen und wiederholt haben, bildete einen weiteren, aber auch wichtigen Faktor für diese Untersuchung. Der Schwerpunkt der vorliegenden Forschung ist es, den Lehrern für Polnisch als Fremdsprache auszuhelfen, den Vorgang des Erwerbs von polnischer Aussprache durch Polnisch lernenden ostslawische Sprachbesitzer in Abhängigkeit von ihrem Herkunftsland, kennen zu lernen und besser zu verstehen, sowie die Gründe für die Aussprachefehler von Schülern ukrainischer und belarussischer Herkunft zu erklären. Aus dieser Forschung resultierende Ergebnisse sollten auch bei der Anpassung von entsprechender Lehrmethodik für bestimmte slawischsprachige (in diesem Fall ostslawischsprachige) Gruppen helfen.
Źródło:
Linguistische Treffen in Wrocław; 2023, 24; 399-413
2084-3062
2657-5647
Pojawia się w:
Linguistische Treffen in Wrocław
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sprawy białoruskie” na łamach „Dziennika Mińskiego” z lat 1917–1918
„Belarusian Matters” on the Pages of „Dziennik Miński” in 1917–1918
Autorzy:
Korzeniowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33770823.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
„Dziennik Miński”
Belarusian national movement
Belarus
Belarusians
Minsk
białoruski ruch narodowy
Białoruś
Białorusini
Mińsk
Opis:
Praca niniejsza stanowi próbę przybliżenia treści publikacji zamieszczanych na łamach wychodzącego w latach 1917–1918 „Dziennika Mińskiego”, w których niemal na bieżąco odnoszono się do tzw. spraw białoruskich. Terminem tym posłużono się w celu zdefiniowania szerokiego spectrum zagadnień dotyczących m.in. sytuacji wewnętrznej na ziemiach białoruskich, stosunku Białorusinów do Polaków, a zwłaszcza aspiracji narodowego ruchu białoruskiego.
This paper is an attempt to present the content of publications published in 1917–1918 in „Dziennik Miński”, which dealt with so-called Belarusian issues on an almost daily basis. The term was used to define a wide range of issues including the internal situation in the Belarusian lands, the attitude of Belarusians towards Poles, and especially the aspirations of the Belarusian national movement.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 337-354
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tak zwani „tutejsi” na Polesiu jako zagadnienie polityczne w Polsce w latach 1921–1939
Autorzy:
Cichoracki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678211.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
so-called ‘tutejsi’ in Polesia
Polonization
Belarusians and Ukrainians
Institute for Nationalities Affairs in Warsaw
Opis:
So-called ‘tutejsi’ in Polesia as a political issue in Poland, 1921–1939This article is an attempt to present the problem of repercussions of the assumption made in the Second Polish Republic that in Polesia there was a compact several hundred thousand group of people that do not have a modern national consciousness. In the interwar period this group was commonly referred to as ‘tutejsi.’ The issue is examined from three perspectives. The first is to reconstruct the position taken in this case by the Polish science, especially the authors gathered around the Institute for Nationalities Affairs (Instytut Badań Spraw Narodowościowych). The second part of the article presents opinions functioning about so-called ‘tutejsi’ in the Polish public opinion. The difference between points of view arising in the 1920s and ’30s is exposed here. The third part focuses on the actions taken by the Polish authorities. In the first half of the ’20s an assumption was formulated that in Polesia this group was dominant, therefore actions must be taken for its Polonization. After the military coup in 1926, the existence of ‘tutejsi’ was to a large extent disputed. The authorities stated that Polesia was populated mainly by Belarusians and Ukrainians. The reversal of this policy dates back to the early 1930s. The theory of the existence of ‘tutejsi’ – and at the same time their domination in Polesia – returned. It was believed they should be not only subject to Polonization, but also that they are particularly susceptible to it.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2013, 42
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersum nadnarwiańskiej wsi w fotografii Jakuba Smolskiego
The world of the Narew village in the photography by Jakub Smolski
Autorzy:
Rogala, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38417611.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Belarusians
photography of peasants
Belarusian peasant culture
Łuka
Jakub Smolski
Białorusini
fotografia chłopska
białoruska kultura chłopska
Opis:
Fotografie Jakuba Smolskiego stanowią ważną dokumentację obyczajowości i zwyczajów białoruskiej mniejszości na Podlasiu z okresu międzywojennego. Większość fotografii Smolski wykonał w rodzinnej Łuce. Artykuł przybliża obraz chłopskiego uniwersum nadnarwiańskich, prawosławnych wsi. Fotograf z Łuki wykonywał zdjęcia, które pokazywały prywatny świat chłopów. To, co zostało utrwalone na fotografiach, świadczy o sile obrzędów przejścia, które miały bardzo duże znaczenie w społeczności chłopskiej, ponieważ utrwalały więzi rodzinne i sąsiedzkie. Wyrażały etapy życia człowieka w określonym porządku w zamkniętym cyklu narodzin, ślubów i pogrzebów. Zebrane zdjęcia są także ważnym świadectwem mikrohistorii Białorusinów Podlasia. Fotografie mają wielką wartość ze względów historycznych, kulturowych i społecznych. Mogą mieć duże znaczenie w popularyzacji kultury białoruskiej na Podlasiu jako przykładu jej siły i wartości, a także w zachęcaniu do powrotu do korzeni.
The photographs of Jakub Smolski constitute important documentation of the customs and habits of the Belarusian minority in Podlasie in the interwar period. Most of the photos were taken by Smolski in his home village of Łuka. The article presents the image of the peasant world of the Narew, Orthodox villages. A photographer from Łuka took pictures that showed the private world of the peasants. What was captured in the photographs proves the strength of the rites of passage, which were of great importance in the peasant community as they strengthened family and neighborhood ties. They expressed the stages of a person’s life in a specific order in a closed cycle of births, weddings and funerals. The collected photos are also an important testimony to the micro-history of the Belarusians of Podlasie. Photographs are of great value for historical, cultural and social reasons. They can be of great importance in popularizing Belarusian culture in Podlasie as an example of its strength and values, as well as in encouraging a return to its roots.
Źródło:
ELPIS; 2022, 24; 103-109
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzinny poziom przekazywania tradycji katolickich przez Polaków i Białorusinów na Syberii
Family level of transferring Catholic traditions by Poles and Belarusians in Siberia
Autorzy:
GONČAROVA, Tatjana A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435532.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
czynnik wyznaniowy
tradycja katolicka
Polacy
Białorusini
okręg tomski
confessional factor
Catholic traditions
Poles
Belarusians
Tomsk region
Opis:
Ważnym komponentem wychowania dziecka w rodzinie jest włączenie go w wartości religijne. Wychowanie religijne nie tylko kształtuje moralność dziecka, ale również łączy pokolenia i pomaga zachować tożsamość etniczną. Co więcej, przestrzeganie tradycji religijnych w rodzinie pomaga jednocześnie tworzyć relacje z innymi członkami wspólnoty religijnej. Szczególny nacisk kładzie się na rolę rodziny w sytuacji, gdy praktyki religijne są oficjalnie zabronione, jak było przez lata w ZSRR. To właśnie wtedy religijne wychowanie stało się podstawowym narzędziem socjalizacji w życiu religijnym. Obiektem badania jest katolicka ludność okręgu Tomskiego, reprezentowana przez Polaków i Białorusinów. Ludzie ci zamieszkują Syberię od wieków i dzięki czynnikowi wyznaniowemu udało im się zachować kulturową i etniczną tożsamość. Głównym punktem badań będą następujące zagadnienia: życie zgodnie z kalendarzem liturgicznym, udział w świętach religijnych, czytanie literatury religijnej, odwiedzanie świątyń itd. Ujawnianie form i mechanizmów wspierających tradycję katolicką w rodzinie wymaga badań nad źródłami prywatnymi i ustnymi. Podstawowymi źródłami w tych badaniach są informacje, które autor artykułu otrzymał od Polaków i Białorusinów w okręgu tomskim.
religious values. Religious upbringing not only shapes children’s moral qualities but also provides a link between generations and contributes to the preservation of ethnic identity. Moreover, following the religious traditions in the family helps to simultaneously enter into relationships with other members of their religious community. Particular emphasis is placed on the role of family in a situation of an official prohibition of religious life, which was imposed in the USSR for a long time. At precisely that time religious upbringing became the basic means of enculturation into religious life. The subject of this investigation is the Catholic population of the Tomsk region, represented by Poles and Belarusians. These people have been living in Siberia for centuries and thanks to the confessional factor they were able to preserve their ethnic and cultural identity. In the spotlight of the study will be the following issues: keeping the religious calendar, taking part in ceremonial activities, reading religious literature, visiting temples, etc. Revealing the forms and mechanisms of supporting the Catholic tradition in the family requires exploration of private and oral sources. Information received by the author of this paper from Polish and Belarusian populations in the Tomsk region is the basic source material of this study.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2014, IX, (1/2014); 185-191
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Belarusian education in General District Latvia (1941–1945)
Autorzy:
Grzybowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031300.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Latvia
Belarusians
education
World War II
German occupation
Łotwa
Białorusini
szkolnictwo
II wojna światowa
okupacja niemiecka
Opis:
The article deals with the Belarusian school system in Latvia under German occupation. Belarusians were one of the most numerous minorities in that country, both in the inter-war period and during World War Two. In German-occupied Latvia, Belarusian nationality was declared by more than 50,000 people. For political reasons, the occupation authorities allowed Belarusian schools to operate in areas with significant Belarusian population. As a result, thirty-five primary schools, two middle schools, and one secondary agricultural school, employing about a hundred teachers in total, were opened. These schools were attended by a few thousand pupils, the majority of which were children of petty and landless peasants. The Belarusian school system struggled because of numerous material issues.
Artykuł traktuje o szkolnictwie białoruskim na Łotwie pod okupacją niemiecką. Bialorusini należeli do najliczniejszej mniejszości na Łotwie zarówno w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. W okupowanej przez Niemców Łotwie narodowość białoruską podało blisko 50 tys. ludzi. Ze względów politycznych władz okupacyjne zezwoliły na funkcjonowanie szkolnictwa białoruskiego w regionach zamieszkałych przez ludność białoruską. W wyniku otwarto 35 szkół podstawowych, dwa gimnazja i jedną średnią szkołę rolniczą, w których pracowało ok. 100 nauczycieli. Do szkół białoruskich uczęszczało kilka tysięcy uczniów, większość których stanowili dzieci małorolnych i bezrolnych chłopów. Szkolnictwo białoruskie borykało się z wieloma problemami natury materialnej.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 3; 57-83
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka eksterminacji obywateli Drugiej Rzeczypospolitej przez Trzecią Rzeszę i Związek Sowiecki w latach 1939–1945 Część II: Polityka Związku Sowieckiego
Autorzy:
Matelski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568512.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Poles
Jews
Ukrainians
Belarusians
Soviet occupation
extermination
genocide
поляки
евреи
украинцы
белорусы
советская оккупация
истребление
геноцид
Opis:
One of the basic instruments in the implementation of an anti-Polish nation policy was an unprecedented on such a scale forced displacement of population. In the case of Moscow, it was a reference to the tsarist policy of mixing the peoples of the empire. It has been systematically implemented since the days of Tsar Ivan the Terrible (1530–1584), and under Joseph Stalin’s rule, it has grown into the official ethnicity policy of the Soviet state. The extermination policy of the Soviet Union was aimed at full unification of the looted territories with the rest of the Soviet empire. It was realized through physical liquidation of Polish intelligentsia, officials of Polish state administration, police and army. Already on September 18th, right after the invasion of Poland, several thousand Poles were shot by Soviet soldiers and military police; without a trial. Forced deportations, public executions, mass murders and concentration camps are a common feature of both murderous systems: Nazism and Stalinism. Except for the gas chambers, all methods of destroying humans were already earlier applied in the East (since November 1917), and later in Nazi Germany (since January 1933). The only difference was that from June 22, 1941, Stalin was counting on emergence of a territorially unspecified Polish state, which Hitler had never planned. Poland as the only member of the Allied side in World War II was shifted territorial (and reduced by 100 thousand sq. Km compared to August 31, 1939) and forced to exchange population, and became a satellite of the Soviet Union for 45-year – all at the request of Moscow.
Одним из основных инструментов реализации антипольской этнополитики были не встречавшиеся до сих пор в таком масштабе принудительные пере- селения и выселения жителей. В случае Москвы это перекликалось с царской политикой смешивания народов империи; она систематически проводилась со времен царя Ивана Грозного (1530-1584), а период правления Иосифа Сталина стала официальной этнической политикой советского государства. Политика истребления Советской Союза была направлена на полную уни- фикацию захваченных земель с остальной территорий советской империей. Ее воплощение проводилось путем физической ликвидации польской ин- теллигенции, служащих польской государственной администрации, поли- ции и армии. Уже 18 сентября, то есть непосредственно после нападения на Польшу от пуль советских солдат и военных жандармов погибло несколько тысяч поляков. Расстреливали их без судов. Принудительные переселения, депортации, публичные экзекуции, мас- совые расстрелы и концлагеря – это общая черта обеих губительных систем: гитлеризма и сталинизма. За исключением газовых камер, все методы и спо- собы уничтожения людей были применены раньше на востоке (от ноября 1917 г.), а лишь позже в нацистской Германии (от января 1933 г.). Единствен- ная разница заключалась в том, что от 22 июня 1941 г. Сталин допускал воз- можность возникновения ближе неопределимого территориально польско- го государства, чего Гитлер никогда не планировал. Польша как единственный союзник альянтов во II мировой войне – по требованию Москвы – была территориально перемещена (и уменьшена на 100 тыс. км2 сравнительно с 31 августом 1939 г.) и была вынуждена пойти на обмен населения, а также на 45 лет стала страной, зависимой от СССР.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2017, 4(15); 205-226
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przesłanie symboliki liczby trzy w kulturze ludowej Białorusinów
The symbolism of the number three in the folk culture of Belarusians
Autorzy:
Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40220737.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
symbol
numbers
folk culture
rituals
magic
myths
Belarusians
liczby
kultura ludowa
religia
obrzędy
magia
mity
Białorusini
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono rolę symboli w życiu jednostek i grup. Szczególną uwagę zwrócono na symboliczne znaczenie liczby trzy w kulturze ludowej Białorusinów, a dokładniej w obrzędach kalendarza ludowego, scenariuszach ceremonii zaślubin, rytuale narodzin, obrzędach związanych z chrztem, śmiercią i żałobą. Ukazano także dominującą rolę liczby trzy w mitologii i ustnej poetyckiej spuściźnie Białorusinów (szczególnie w zaklęciach i bajkach). Analiza literatury naukowej i wywiadów badawczych dowodzi, że liczby są uniwersalnym językiem, ponieważ zawierają informacje o źródle wierzeń kulturowych, o normach i wartościach różnych społeczeństw oraz o relacjach zachodzących między ich przedstawicielami.
This article presents the role of symbols in the lives of individuals and groups. Particular attention is paid to the symbolic significance of the number three in the folk culture of the Belarusians, more specifically in the rites of the folk calendar, the scripts of marriage ceremonies, the ritual of birth, the rites associated with baptism, and the rites associated with death and mourning. The dominant role of the number three in the mythology and oral poetic legacy of the Belarusians (especially in spells and fairy epics) is also revealed. The analysis of scientific literature and research interviews prove that numbers are a universal language, as they contain information about the source of cultural beliefs, the norms and values of different societies as well as the relations occurring among their representatives.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2023, 20, 20; 253-272
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intersectionality of Symbolic Violence against HighlyQualified Female Migrants in Poland
Autorzy:
Dolińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792547.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Tematy:
symbolic violence
nationality
age and gender
highly qualified female migrants
Ukrainians
Belarusians
Poland as a host country
Źródło:
Władza sądzenia; 2020, 18; 79-92
2300-1690
Pojawia się w:
Władza sądzenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie tożsamości obywatelskiej dla Białorusinów i Litwinów
The importance of civic identity for Belarusians and Lithuanians
Важность гражданской идентичности для белорусов и литовцев
Autorzy:
Kanasz, Tatiana
Chutnik, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52589996.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
national identity
Belarusians
Lithuanians
civic attitudes
desk research
национальная идентичность
белорусы
литовцы
гражданские установки
кабинетный анализ данных
Opis:
The article captures the differences in the formation of civic attitudes among Belarusians and Lithuanians. The starting point is a brief analysis of the identity formation of both nations. Then, on the basis of a comparative analysis made using representative survey research from 2012-2022, a picture concerning the importance of selected issues of civic identity is presented. Above all, it is attachment and belonging to the state, which takes into account ethnic and civic components such as language, self-understanding through identification with the territory, nationality and citizenship, changes and differences in reference to historical heritage and approaches to European identity. We present data on respect for state institutions and the law, willingness to pay or avoid taxes as a form of support and attachment to statehood, as well as preferred form of government. We also refer to data related to sentiments towards the past and understanding Russia’s role, national pride and autostereotypical features, while juxtaposing these with the question of where Lithuanians and Belarusians see their future. Finally, we point out the importance of history, political influence and collective experiences as a basis for the formation of civic attitudes.
В статье отражены различия в формировании гражданских установок у белорусов и литовцев. Отправной точкой является краткий анализ формирования идентичности обеих наций. Затем, на основе сравнительного анализа, проведенного с использованием репрезентативных опросных исследований 2012–2022 годов, представлена картина важности отдельных вопросов гражданской идентичности. Прежде всего это привязанность и принадлежность к государству, включающая этнические и гражданские компоненты, такие как язык, самопонимание через идентификацию с территорией, национальность и гражданство, изменения и различия в отношении к историческому наследию и подходы к европейской идентичности. Мы представляем данные об уважении к государственным институтам и закону, готовности платить или избегать налогов как форме поддержки и привязанности к государственности, а также о предпочитаемой форме правления. Мы также обращаемся к данным, касающимся настроений по отношению к прошлому и пониманию роли России, национальной гордости и автостереотипных черт, сопоставляя их с вопросом о том, каким литовцы и белорусы видят свое будущее. Наконец, мы указываем на важность политических влияний, коллективного опыта, социализации и обучения как основы для формирования гражданских установок.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 4(39); 119-133
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczna zmienność kategorii: swój/inny/obcy/wróg w relacjach Białorusinów z Polakami w ciągu dwóch ostatnich stuleci
Autorzy:
Radzik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624814.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusians, Poles, familiar, other, stranger, enemy
: Białorusini, Polacy, swój, inny, obcy, wróg
: беларусы, палякі, свой, іншы, чужы, вораг
Opis:
his paper is devoted to the evolution of the sense of strangeness in the Belarusian perception of Poles over the last two hundred years. It addresses issues which have now become valid for both nations, particularly since Belarus gained independence. The concepts underlying their mutual perception have an impact on relations between the two states and societies. The aim of this article is to identify the reasons for changes in the following categories: familiar (swój), other (inny), stranger (obcy) and enemy (wróg). The study is based on the assumption that the key factors underlying the Belarusian perception of Poles (considering the history of Belarus and the culture of her people) include religion (Russian Orthodoxy dominant among Belarusians vs Roman Catholicism), the asymmetry of social structure (Belarusians perceived as peasants vs Poles perceived as landlords) and Sovietness (dominating in the twentieth century). The relations in focus are analysed as a historical process and discussed with regard to three consecutive periods: the period of Partitions, the Soviet Union (and the Second Polish Republic) as well as independent Belarus. The study is based on the results of sociological surveys and a literature review including analytical studies of Belarusian folklore, descriptions of mutual relations as viewed by their participants and observers in the past and today. The analysis confirms the role of the factors mentioned above and reveals certain new elements, which are, however, of rather secondary importance. The class-driven image of the Pole as a ‘landlord’ has become weaker particularly since the 1970s, but it still persists in people’s mentality. At the same time, the last two decades saw the historically conditioned sense of proximity in gradual decline, particularly among the younger generation. The two societies are drifting further apart as a result of their decision to become associated with two different cultures: the Russian-dominated Community of Independent States and the European Union.
Artykuł dotyczy ewolucji poczucia obcości w stosunku Białorusinów z Polakami w ciągu prawie dwustu ostatnich lat. Podjęta w nim tematyka stała się aktualna i ważna dla obu narodów zwłaszcza po uzyskaniu niepodległości przez Białorusinów. Celem artykułu była odpowiedź na pytanie, jakie przyczyny wpływały na zmianę znaczenia kategorii: swój, inny, obcy, wróg. Przed przystąpieniem do badań autor uznał – odwołując się do historii Białorusi i kultury jej mieszkańców – że ważnymi wyznacznikami określającymi stosunekBiałorusinów do Polaków były: wyznanie (dominujące wśród Białorusinów prawosławie, w przeciwieństwie do katolicyzmu Polaków), niesymetryczność struktury społecznej (Białorusin widziany jako chłop, Polak jako pan) i dwudziestowieczna sowieckość. Badane relacje zostały omówione w ujęciu procesowym, historycznym, z uwzględnieniem trzech kolejnych okresów: zaborów, ZSRS (oraz II RP) i niepodległej Białorusi. W tekście odwołano się do literatury przedmiotu (zawierającej analizy folkloru białoruskiego, opisy wzajemnych relacji jako świadectwa ich uczestników, obserwatorów zarówno w odległej przeszłości, jak i obecnie) oraz ustaleń socjologicznych. W trakcie badań uwarunkowania te zostały potwierdzone i wzbogacone o elementy o charakterze raczej drugorzędnym. Wskazano, że zwłaszcza od lat 70. XX stulecia klasowy obraz „Polaka – pana” powoli zaczął się dezaktualizować, co nie znaczy, że zanikł. Ponadto w ciągu ostatniego ćwierćwiecza niegdysiejsze „swojskość” i „bliskość” – uwarunkowane historycznie – stopniowo zanikły, zwłaszcza na poziomie młodego pokolenia. Oba społeczeństwa oddalają się od siebie, co jest konsekwencją wybrania przynależności do odmiennych kręgów kulturowych (rosyjskiego i WNP oraz UE)
Артыкул прысвечаны эвалюцыі разумення паняцця чужога  ў адносінах беларусаў і палякаў на працягу амаль двухсот  апошніх гадоў. Разгледжаная ў ім праблематыка стала актуальнай і, на нашу думку, важнай для абодвух народаў асабліва пасля атрымання Беларуссю незалежнасці. Безумоўна, змест узаемных уяўленняў пра суседа ўплывае на адносіны паміж дзвюма дзяржавамі і іх народамі .  Мэтай артыкула быў адказ на пытанне: якія былі прычыны зменаў у аналізаваным перыядзе даследаваных катэгорый свой, іншы, чужы, вораг. Перад тым, як распачаць  даследаванне  аўтар меркаваў,абапіраючыся на ведаы  па гісторыі Беларусі і культуры яе жыхароў, што важнымі дэтэрмінантамі, якія ўплывалі на адносіны беларусаў да палякаў,  былі веравызнанне (сярод беларусаў пераважае праваслаўе, сярод палякаў – каталіцызм), несіметрычнасць грамадскай структуры (беларус – селянін, паляк – пан) і частка савецкай гісторыі ў ХХ ст. Даследаваныя адносіны былі паслядоўна разгледжаныя ў працэсе гістарычнага развіцця на працягу трох перыядаў: падзелаў Рэчы Паспалітай, панавання СССР (і ІІ Рэчы Паспалітай) і існавання незалежнай Беларусі. У артыкуле выкарыстана існуючая літаратура па тэме, у якой аналізуюцца тэксты беларускага фальклору, апісваюцца узаемныя дачыненні  ў сведчаннях іх удзельнікаў і назіральнікаў, як з часоў мінулых, так і  нам сучасных, а таксама вынікі сацыялагічных даследаванняў. У ходзе даследавання  нашы меркаванні пацвердзіліся, акрамя таго, былі выяўленыя новыя факты, якія маюць хутчэй другасны характар. Напрыклад,  у 70-я гады ХХ ст., класавы вобраз “паляк–пан” ва ўяўленнях беларусаў траціць сваю актуальнасць,  але не знікае цалкам. Адначасова, на працягу апошняй чвэрці стагоддзя колішняя “свойскасць” і “блізкасць”, абумоўленыя гістарычна, паступова знікаюць, асабліва сярод малодшага пакалення.  Абобдва народы ўзаемна аддаляюцца   ў выніку выбару сваёй прыналежнасці да розных культурных колаў (рускага і Садружнасці Незалежных Дзяржаў або Еўрапейскага Саюза.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Białoruska Komisja Wojskowa: powstanie i działalność (1919-1921)
The Belarusian Military Commission: Establishment and Activities (1919–1921)
Autorzy:
Grzybowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2156649.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Wojna polsko-sowiecka
Wojsko Polskie
Białorusini
Białoruska Komisja Wojskowa
Polish-Soviet war
Polish Army
Belarusians
Belarusian Military Commission
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 137-152
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia narodowościowa na peryferiach Europy Środkowo-Wschodniej. Przypadek Polesia między dwiema wojnami
Autorzy:
Ablamski, Pavel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653937.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
II Rzeczpospolita
Polesie
projekt narodowy
Białorusini
Polacy
Rosjanie
Ukraińcy
second polish republic
polesia
national project
belarusians
poles
russians
ukrainians
Opis:
The territory of Polesia in the interwar period was an area of competition between the national movements of Belarusian, Polish, Russian, and Ukrainian communities. In the Polesia Province, the scope of activity and intensification of national factors were not the same. An influence of the Belarusian movement was seen only in the north of the province, in the districts of Kosów and Prużana. The more active in Polesia Ukrainian movement was the strongest in southern, and south-western districts: of Brześć on the Bug, Kobryń, and Kamień Koszyrski. Russians were the most successful in the cities of Brześć and Pińsk, and in the eastern part of the region, in the neighbourhood of the towns of Łuniniec and Dawidgródek, where influences of the Belarusian and Ukrainian movements were minimal. But the idea of “the great Russian nation” was gradually becoming an anachronism within the borders of the Second Republic of Poland. Poland was an active player in the arena of national affairs in Polesia, as it sought to gain the support of local people through a unification policy of the state apparatus. The apogee of the Polonization action was in 1932–1939, after the office of Polesia voivode was taken by Col. Wacław Kostka-Biernacki. Activists of various national movements in Polesia were actively fought against by the State authorities. The voivodeship administration hampered all non-Polish national agitation among inhabitants of the region. The government of the Second Polish Republic did not succeed in combating civilisational backwardness in Polesia. An average inhabitant of the region was, in the first place, a member of his local rural community and often had no idea that for the State administration he was a Pole, for an Orthodox priest he was a Russian, and for a radical rural intellectual – a Belarusian or Ukrainian. A passive attitude of the majority of local people towards the question of nationality was still common at the end of the interwar period. 
Национальный вопрос на окраине Центрально-восточной Европы. Случай Полесья между двумя войнами.АннотацияВ межвоенный период в Полесье имело место соперничество на национальной почве между белорусскими, польскими, русскими и украинскими кругами. В Полесском воеводстве диапазон действий и степень интенсивности упомянутых национальных факторов не были однородными. Влияние белорусского движения было заметно только на севере Полесья в Косовском и Пружанском поветах. У более стихийного украинского движения в Полесье больше всего плацдармов находилось южных и юго-западных поветах – Брестском, Кобринском, а также Каширском. Русские имели самый большой успех в городах – Бресте и Пинске, а также на востоке воеводства в окрестностях Лунинца и Давид-Городка, где влияние белорусского и украинского движений было ничтожно. Однако идея «великого русского народа» в границах Второй Речи Посполитой постепенно становилась анахронизмом.Польша являлась активным игроком на Полесском национальном поле, пытаясь привлечь местное население посредством унификационных действий государственного аппарата. Полонизационная акция достигла апогея в 1932-1939 годах, после вступления в должность Полесского воеводы полковника Вацлава Костка-Бернацкого. Власть последовательно боролась с деятелями отдельных национальных движений в Полесье. Воеводская администрация активно препятствовала ведению всякой непольской национальной агитации среди полещуков.Властям Второй Речи Посполитой определенно не удалось преодолеть огромную цивилизационную отсталость в Полесье. Среднестатистический полещук оставался, прежде всего, членом сельской общины и часто не имел понятия, что для государственной администрации – он – поляк, для православного священника – русский, а для радикального сельского интеллигента – белорус или украинец. Пассивная позиция большинства полещуков по национальному вопросу продолжала быть всеобщим явлением к концу межвоенного двадцатилетия.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 2
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Rosjan, Białorusinów i Ukraińców w języku polskich studentów jako potencjalny wyznacznik relacji ze wschodnimi sąsiadami
The Image of Russians, Belarusians and Ukrainians in the Language of Polish Students as a Potential Determinant of Relations with Their Eastern Neighbours
Autorzy:
Karolczuk, Marzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774198.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relacje międzykulturowe
Rosjanie
Ukraińcy i Białorusini
polscy studenci
eksperyment asocjacyjny
intercultural relations
Russians
Ukrainians and Belarusians
Polish students
associative experiment
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki z eksperymentu asocjacyjnego, w którym wzięło udział 128 polskich studentów z województwa podlaskiego. W wyniku badania zgromadzono materiał językowy w postaci 643 polskojęzycznych swobodnych werbalnych reakcji na zawarte w ankiecie bodźce (Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini). Przyjęto, że wyobrażenia funkcjonujące w świadomości Polaków na temat przedstawicieli innych kultur – wschodnich sąsiadów Polski i wyrażone poprzez język można interpretować jako przesłankę porozumiewania się między nimi tak w obszarze prywatnym, jak i zawodowym.
This article presents the results of an associative experiment in which 128 Polish students from Podlaskie Province took part. As a result of this study, 643 Polish language free-verbal responses to the stimuli included in the survey (Russians, Ukrainians, Belarusians) were collected. It was assumed that the ideas functioning in the consciousness of Poles about the representatives of other culture‑Poland’s eastern neighbours‑and expressed through language, can be interpreted as a premise for communication between them both in the private and professional field.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 87-100
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polacy niepolskiej narodowości a formowanie się Armii Polskiej w ZSRR – wybrane dokumenty z archiwum ambasadora Stanisława Kota
Poles of non-Polish nationality and the formation of the Polish Army in the USSR – selected documents from the archive of Ambassador Stanisław Kot
Autorzy:
Masternak, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177352.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Instytut im. gen. Władysława Andersa
Tematy:
Władysław Anders
Stanisław Kot
Polish Army in the USSR
national minorities
Jews
Belarusians
Armia Polska w ZSRR
mniejszości narodowe
Żydzi
Białorusini
Opis:
W Bibliotece Uniwersyteckiej KUL znajdują się kopie dokumentów związanych z formowaniem się Armii Polskiej w ZSRR. Fascynujące są szczególnie te, które ilustrują walkę władz politycznych i wojskowych o obywateli polskich nieposiadających polskiego pochodzenia. Po dwóch latach sowieckiej okupacji ludzie ci doskonale zdawali sobie sprawę z tego, czym jest Rosja Sowiecka i masowo wyrażali chęć wstępowania do Armii Polskiej. Ze względu na sowieckie prowokacje i nieposzanowanie przez ZSRR prawa międzynarodowego nie wszystkim udało się pomóc.
In the KUL University Library there are copies of documents related to the formation of the Polish Army in the USSR. Fascinating are especially those, which illustrate the struggle of political and military authorities for Polish citizens of non-Polish origin. After two years of Soviet occupation, these people were perfectly aware of what the Soviet Russia was and they massively expressed their willingness to join the Polish Army. Due to Soviet provocations and the USSR’s disregard for international law, not everyone was helped. 
Źródło:
Polonia Inter Gentes; 2021, 2; 41-57
2719-8871
2956-3224
Pojawia się w:
Polonia Inter Gentes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kosowo jako kolebka i skarbiec serbskiej duchowości w historii oraz współczesnej świadomości wschodnich Słowian
Kosovo as the cradle and the treasure of Serbian spirituality in history and contemporary consciousness of the eastern Slavs
Autorzy:
Charota, Ivan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420241.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Kosowo i Metochia
literatura
kontakty
historia
świadomość
Serbowie
Rosjanie
Białorusini
Ukraińcy
Kosovo and Metohija
literature
connections
history
awareness
Serbs
Russians
Belarusians
Ukrainians
Opis:
In this paper, the author reveals and analyses the presence of remembrance of Kosovo and Metohija – the cradle of Serbian statehood, the seat of the Serbian Orthodox Church and a treasury of Serbian culture – in the historical and current awareness of Eastern Slavs. Kosovo and Metohija is analysed as the main topic of Serbology in Eastern Slavic literatures. The term “Eastern Slavs” has concrete historical meanings:1) the Russian people, that is, its ethno-spiritual-cultural community in the past; 2) Russians, Belarusians and Ukrainians in the more recent past.
Źródło:
ELPIS; 2013, 15; 93-97
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Косово как колыбель и сокровищница сербской духовности в историческом и современном сознании восточных славян
Kosovo as the cradle and the treasure of Serbian spiritualityin history and contemporary consciousness of the eastern Slavs
Autorzy:
Charota, Ivan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420245.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Kosowo i Metochia
literatura
kontakty
historia
świadomość
Serbowie
Rosjanie
Białorusini
Ukraińcy
Kosovo and Metohija
literature
connections
history
awareness
Serbs
Russians
Belarusians
Ukrainians
Opis:
In this paper, the author reveals and analyses the presence of remembrance of Kosovo and Metohija – the cradle of Serbian statehood, the seat of the Serbian Orthodox Church and a treasury of Serbian culture – in the historical and curren tawareness of Eastern Slavs. Kosovo and Metohija is analysed as the main topic of Serbology in Eastern Slavic literatures. The term “Eastern Slavs” has concrete historical meanings:1) the Russian people, that is, its ethno-spiritual-cultural community in the past; 2) Russians, Belarusians and Ukrainians in the more recent past.
Źródło:
ELPIS; 2013, 15; 85-91
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dylematy tożsamościowe na pograniczu polsko-białoruskim
Identity Dilemmas in the Polish-Belarusian Borderland
Autorzy:
Głogowska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11855220.pdf
Data publikacji:
2016-11-30
Wydawca:
Fundacja Biografie Codzienności
Tematy:
Pogranicze polsko-białoruskie
tożsamość narodowa
tożsamość kulturowa
tożsamość religijna
Białorusini
Pogranicze
Polish–Belarusian borderland
national identity
cultural identity
religious identity
Belarusians
borderlands
Opis:
Tożsamość ludności na pograniczu polsko-białoruskim jest uzależniona od wielu czynników o charakterze obiektywnym i subiektywnym. Identyfikacja narodowa jest często wtórna wobec tożsamości kulturowej lub wyznaniowej. Występujący najczęściej indyferentyzm narodowościowy (tzw. tutejszość) przyczynia się do powstawania stereotypów czy sprowadzania kategorii tożsamości narodowej do tożsamości wyznaniowej („Polak-katolik”, „Białorusin-prawosławny”). Samo pogranicze polsko-białoruskie obszarowo bywa niedookreślone w związku z brakiem wyraźnych granic. Tak złożona sytuacja jest wynikiem różnych wpływów kulturowych, historycznych oraz politycznych. Szczególne znaczenie ma stosunkowo późne – w porównaniu ze świadomością polską czy rosyjską – kształtowanie się białoruskiej świadomości narodowej oraz brak tradycji państwa białoruskiego. Brak wyraźnych naturalnych granic etnicznych oraz tradycji narodowych białoruskich sprawia, że na pograniczu polsko-białoruskim granice tożsamości narodowej przebiegają przez rodziny – w jednej rodzinie mogą ujawniać się różne opcje narodowościowe: polska, białoruska, litewska, żydowska, rosyjska. Na dylematy tożsamościowe wpływają takie czynniki, jak: stan świadomości narodowej, język, przywiązanie do tradycji, znajomość historii, przynależność wyznaniowa, doświadczenia historyczne, sytuacja polityczna oraz koniunkturalizm.
The identity of the population in the Polish–Belarusian borderland depends on a number of objective and subjective factors. National identification is often secondary to cultural and religious identity. The predominant national indifference which occurs in this area (the so-called ‘locality’ i.e. ‘I’m local’) contributes to the formation of stereotypes, or reduces national identity to religious identity: ‘Poles are Catholics’, ‘Belarusians are Orthodox’. The Polish–Belarusian borderland itself is somehow a vague area due to the absence of clear boundaries. This complex situation is a result of various cultural, historical and political influences. The relatively late – in comparison with the Polish or Russian national awareness – evolution of the Belarusian national consciousness and the lack of tradition of a Belarusian state are of particular importance. As there are no clear natural ethnic boundaries and no national Belarusian traditions in the Polish–Belarusian borderland, the borders of national identity run across families – various national options may reveal themselves in one family: Polish, Belarusian, Lithuanian, Jewish and Russian. National identity dilemmas are affected by factors such as: the degree of national consciousness, language, attachment to tradition, knowledge of history, religious affiliation, historical experience, political situation and opportunism.
Źródło:
Biografistyka Pedagogiczna; 2016, 1, 1; 23-54
2543-6112
2543-7399
Pojawia się w:
Biografistyka Pedagogiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postrzeganie Polski i Polaków w białoruskim dyskursie internetowym w latach 2013–2019: jakościowa analiza wypowiedzi imigrantek
Autorzy:
Kanasz, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081275.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
immigrants
stereotype
image
Polska
Poles
Belarusians
qualitative research
imigrantki
stereotyp
obraz
Polska
Polacy
Białorusinki
badanie jakościowe
стэрэатып
вобраз
Польшча
палякі
беларусы
якаснае даследаванне
Opis:
W ostatnim czasie Polska staje się ważnym krajem emigracji dla wielu Białorusinów. Imigranci publicznie wypowiadają się na temat kraju przyjmującego oraz jego mieszkańców w różnych mediach, wpływając tym samym na etnostereotypy. Ich głos może być ważny dla innych osób rozważających emigrację lub też dla osób, które nie mają bezpośrednich kontaktów z Polakami, a wiedzę na temat sąsiadów czerpią między innymi z przekazów medialnych. Celem badania było ustalenie społeczno-kulturowych wizerunków Polski i Polaków z perspektywy białoruskich emigrantek. Poszukiwano odpowiedzi na pytania: W jaki sposób przedstawiane jest społeczeństwo polskie w wybranych internetowych mediach białoruskich w wypowiedziach migrantek? Jakie są cechy Polaków podobne lub różniące się od Białorusinów? Jakie są reakcje czytelników zawarte w komentarzach do publikacji prasowych? Badanie zrealizowano metodą jakościową z zastosowaniem analizy dyskursu medialnego. Korpus materiałów, sporządzony w ramach celowego doboru próby, obejmuje 12 relacji pochodzących z dziennikarskich wywiadów opublikowanych w popularnych na Białorusi internetowych wydaniach informacyjnych oraz rozrywkowych w latach 2013–2019. Analizowane odpowiedzi przedstawiają poglądy grupy młodych kobiet z wyższym wykształceniem, mieszkających w dużych miastach, w większości korzystających z Karty Polaka. Obraz Polski przedstawiono w odniesieniu do czterech wymiarów: kulturowo-etnicznego, społeczno-ekonomicznego, wymiaru moralności oraz wymiaru sprawności. Białorusinki pozytywnie postrzegają społeczno-ekonomiczne warunki życia w Polsce, jak również relacje społeczne. Komentarze czytelników są zróżnicowane oraz wskazują na bardziej krytyczne odczytanie pozytywnych wizerunków Polski i Polaków
Recently, Poland has become an important emigration country for many Belarusians. Immigrants publicly comment on the host country and its inhabitants in various media, thus influencing ethnic stereotypes. Their voice may be important for other people considering emigration or for people who do not have direct contact with Poles, and who learn about their neighbours, among others, from media reports. The aim of the study was to establish the socio-cultural images of Poland and Poles from the perspective of Belarusian female immigrants. The researcher attempts to answer the following questions: how is Polish society presented in selected Belarusian online media in the statements of migrant women? What are the characteristics of Poles that may be similar to or different from Belarusians? What are the readers’ reactions in the comments to the press articles? The study was carried out using the qualitative method, namely media discourse analysis. The corpus of materials, compiled as part of purposive sampling, includes 12 reports from journalistic interviews published in popular Belarusian online news and entertainment editions between 2013–2019. The analysed responses present the views of a group of young women with higher education, living in large cities, most of whom use the Pole’s Card. The image of Poland is presented in relation to four dimensions: the cultural and ethnic dimension, the socio-economic dimension, the moral dimension and the efficiency dimension. Belarusian women have a positive image of the socio-economic living conditions in Poland, as well as social relations. Readers’ comments are varied and indicate a more critical reading of positive images of Poland and Poles.
Апошнім часам Польшча стала важнай эміграцыйнай краінай для многіх беларусаў. Імігранты публічна выказваюцца на тэму краіны, якая іх прымае, і яе жыхароў у розных сродках масавай інфармацыі, уплываючы такім чынам на этнастэрэатыпы. Іх выказванні могуць мець важнае значэнне для іншых асоб, якія разважаюць магчымасць эміграцыі, альбо для людзей, якія не маюць непасрэдных кантактаў з палякамі, а якія ведаюць пра іх з паведамленняў СМІ. Мэтай даследавання было ўсталяванне сацыякультурных вобразаў Польшчы і палякаў з пункту гледжання беларускіх імігрантаў. Даследчыца шукала адказ на наступныя пытанні: Як прадстаўлена польскае грамадства ў выбраных беларускіх Інтэрнэт-СМІ ў выказваннях жанчын-эмігрантак? Якія рысы палякаў падобныя да беларусаў, а якія адрозніваюцца? Як выглядаюць рэакцыі чытачоў у каментарыях да публікацый? Даследаванне праводзілася з выкарыстаннем якаснага метаду, а таксама аналізу дыскурсу ў СМІ. Корпус матэрыялаў, складзены ў выніку мэтанакіраванай выбаркі, уключае 12 наратываў, узятых з журналісцкіх інтэрв'ю, апублікаваных у папулярных у Беларусі інфармацыйных і забаўляльных інтэрнэт-выданнях у 2013–2019 гг. Прааналізаваныя выказванні адлюстроўваюць меркаванне групы маладых жанчын з вышэйшай адукацыяй, якія жывуць у буйных гарадах Польшчы, большасць з іх мае Карту паляка. Вобраз Польшчы прадстаўлены ў чатырох вымярэннях: культурна- этнічным, сацыяльна-эканамічным, вымярэнні маральнасці і вымярэнні эфектыўнасці. Беларускія жанчыны станоўча ўспрымаюць сацыяльна-эканамічныя ўмовы жыцця ў Польшчы, а таксама сацыяльныя адносіны ў польскім грамадстве. Каментарыі чытачоў характарызуюцца разнастайнасцю і сведчаць пра больш крытычны падыход да станоўчых вобразаў Польшчы і палякаў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 69-91
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Białoruś i jej mieszkańcy w latach I wojny światowej w świetle wspomnień
Autorzy:
Korzeniowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625016.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusians, First World War, memoirs, national consciousness, Belarusian national movement
historia Białorusi, Białorusini, I wojna światowa, wspomnienia
гісторыя Беларусі, беларусы, першая сусветная вайна, успаміны
Opis:
During the First World War, Belarus and its inhabitants became a recurrent subject in memories and memoirs alike. The observations and attempts at the assessment of events in the nearer and further perspective undertaken on an ongoing basis since the end of the Great War are of various cognitive value. It is worth noting that their authors originated not only from the local population, but could also be newcomers from the Polish lands. For the latter, the clash with Belarusian reality and society constituted an opportunity for a number of observations, including those concerning various aspects of human existence, mentality, culture and work. The reflections contained in this article, based on subjectively selected memoirs, constitute an attempt to present the conclusions of the authors of said memoirs regarding the attitudes of the residents of Belarusian governorates, the national consciousness of Belarusians, or several aspects of their political activity during the First World War. These observations have high cognitive value, as they define the distinctive traits of the local population, and assess their behavior during the war. The study also shows that Belarus and its inhabitants did not constitute a significant issue for the authors of the memoirs analyzed. The evolution of the Belarusian national movement was discussed therein only occasionally.
Białoruś i jej mieszkańcy w latach I wojny światowej stali się jednym z tematów wypełniających wspomnienia i pamiętniki. Obserwacje, podejmowane – w bliższej lub dalszej perspektywie od zakończenia Wielkiej Wojny – próby oceny zachodzących zdarzeń posiadają różny walor poznawczy. Warto zwrócić uwagę, że ich autorzy wywodzili się nie tylko z ludności miejscowej, ale także przybywali z ziem polskich. Dla tych ostatnich zetknięcie się z białoruską rzeczywistością i społeczeństwem niosło możliwość dokonania szeregu obserwacji, m.in. dotyczących: różnych aspektów ludzkiej egzystencji, mentalności, kultury czy pracy. Przedmiotem rozważań, prowadzonych na podstawie subiektywnie dobranych wspomnień, będzie próba przedstawienia dokonanych przez ich autorów obserwacji, a więc oceny postaw mieszkańców guberni białoruskich, świadomości narodowej Białorusinów czy postrzeganie niektórych aspektów ich działalności politycznej w latach I wojny światowej. Poczynione obserwacje mają ważny walor poznawczy. Pozwalają zapoznać się z charakterystyką miejscowej ludności, wypełniających wspomnienia i pamiętniki. Obserwacje, podejmowane – w bliższej lub dalszej perspektywie od zakończenia Wielkiej Wojny – próby oceny zachodzących zdarzeń posiadają różny walor poznawczy. Warto zwrócić uwagę, że ich autorzy wywodzili się nie tylko z ludności miejscowej, ale także przybywali z ziem polskich. Dla tych ostatnich zetknięcie się z białoruską rzeczywistością i społeczeństwem niosło możliwość dokonania szeregu obserwacji, m.in. dotyczących: różnych aspektów ludzkiej egzystencji, mentalności, kultury czy pracy. Przedmiotem a zarazem ich oceną formułowaną w latach I wojny światowej.
Беларусь і яе насельніцтва ў перыяд першай сусветнай вайны cталіса адной з папулярных тэм тагачасных успамінаў і дзённікаў. Назіранні, спробы непасрэднай ацэнкіздарэнняў, што адбываліся адразу пасля вялікай вайны ці трохі пазней, характарызуюццарозным пазнавальным узроўнем. Варта звярнуць увагу на тое, што іх аўтарамі былі нетолькі выхадцы з аўтахтоннага насельніцтва, але таксама і прышэльцы з польскіх земляў.Для польскіх бежанцаў сутыкненне з беларускай рэальнасцю і мясцовым насельніцтвамдавала магчымасць назнаёміцца з рознымі аспектaмі чалавечага жыцця, ментальнасці,культуры і дзейнасці. Прадметам даследавання, якое абапіраецца на матэрыялесуб’ектыўна выбраных аўтарам успамінаў, з’яўляецца спроба прадстаўлення назіранняўсведкаў, то бок ацэнкі пункту погляду жыхароў беларускіх губерняў, нацыянальнайсвядомасці беларусаў, успрымання некаторых аспектаў іх палітычнай дзейнасці ў перыядпершай сусветнай вайны. З разваг паўстае карціна, з якой вынікае, што Беларусь і яежыхары не былі непасрэдным прадметам зацікаўлення аўтараў успамінаў. Нягледзячы нагэта назіранні сведкаў і так прыносяць каштоўную інфармацыю. Дазваляюць пазнаёміццаз характарыстыкай аўтахтоннага насельніцтва і іх ацэнкай, з якой вынікае, што часткааўтараў успамінаў не разумее палітычных імкненняў беларусаў у так істотным для іхгісторыі перыядзе, якім з’яўляліся гады першай сусветнай вайны.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia tożsamości narodowej ukraińskojęzycznej ludności północnego Podlasia
Question of National Identity of the Ukrainian-Speaking Population of Northern Podlachia
Autorzy:
Roszczenko, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807275.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Białorusini
etnos
gwary
Podlasie
Polacy
polonizacja
świadomość narodowa
Ukraińcy
ukraińskojęzyczny
Belarusians
ethnic group (ethnos)
local dialects
Podlachia
Polish people
Polonization
national identity
Ukrainians
Ukrainian language speakers
Opis:
Północne Podlasie było obszarem kresowym, kolonizowanym przez sąsiednie narody. Przedmiotem artykułu są tereny położone w międzyrzeczu Bugu i Narwi, na których osiedlili się ruscy (ukraińscy) osadnicy z Wołynia i południowego Polesia, tworząc tam zwarty obszar gwar północnoukraińskich. Owej ukraińskojęzycznej, prawosławnej ludności było na północnym Podlasiu w końcu XIX wieku ok. 75 000. Według dwóch polskich międzywojennych spisów ogromna większość owej ludności została uznana za Białorusinów. Dokonane odgórnie „przenarodowienie” miało ogromne znaczenie dla procesu kształtowania się świadomości narodowej u prawosławnych mieszkańców północnego Podlasia. W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku odrodził się na tym terenie, głównie wśród młodzieży, ruch ukraiński. Doprowadziło to do ostrej rywalizacji między działaczami białoruskimi i ukraińskimi o prawosławne „dusze”. Dwa ostatnie spisy ludności wykazały, że ukraińską świadomość narodową na północnym Podlasiu deklaruje jeszcze niewiele osób. Wykazały one również, że zachodzi na tym terenie przyśpieszony proces polonizacji.
Northern Podlachia is a part of Poland’s eastern territories once colonized by neighbouring peoples. The paper focuses on the territory situated in the basin area of the Bug River and the Narew River, where the area of Northern-Ukrainian local dialects has been formed as a result of the settlement of Ruthenians (Ukrainians) from Volhynia and Southern Podlachia. In the 19th century, the population of Ukrainian-speaking Orthodox inhabitants of Northern Podlachia was estimated at about 75,000. According to two inter-war population censuses, the vast majority of this population was recognized as Belarusians. This arbitrary classification for the purpose of the censuses had an enormous impact on national identity processes among the Orthodox inhabitants of Northern Podlachia. In the eighties of the 20th century, the Ukrainian national movement was revived in this territory, mostly among the youth. This led to a severe competition for the Orthodox “souls” between Belarusian and Ukrainian activists. The two recent population censuses have shown that only a small number of inhabitants of Northern Podlachia declare their Ukrainian national identity. The censuses have also proven the acceleration of polonization processes in this territory.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 2; 5-20
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odtwarzanie dziejów i kreacja legendy. Współczesna pamięć o Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromadzie a proces formowania tradycji historycznej i tożsamości narodowej Białorusinów
Autorzy:
Wysocki, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607583.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Belarusian Peasants’ and Workers’ Union (Hramada)
Belarusian national movement
historical tradition
Belarusians in the Second Polish Republic
Białoruska Włościańsko-Robotnicza Hromada
Białoruś
tradycja historyczna
pamięć historyczna
Opis:
The paper discusses the issues of the Belarusian Peasants’ and Workers’ Union (Hramada) in modern Belarusian historical traditions. The Hramada had existed very briefly (1926–1927), but in a very short period of time lots of Belarusians had joined it. Because of its great popularity, the Hramada was the most influential party in the history of the Belarusian national movement. Despite its extreme-left social and political orientation, in the Soviet historiography that party had never been described as the communist one. That kind of the attitude is also employed by present Belarusian official state ideology. But the past of the formation, that had left a mark on the biography of the majority of Belarusian nationalists in the Second Polish Republic, is not the piece of the Belarusian historical memories yet.
W artykule zostały omówione kwestie dotyczące obecności Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady we współczesnej białoruskiej tradycji historycznej. Partia ta, choć na scenie politycznej istniała bardzo krótko (1926–1927), była ewenementem w historii białoruskiego ruchu politycznego. W bardzo krótkim czasie pociągnęła za sobą wielotysięczne masy ludności białoruskiej. Pomimo skrajnie lewicowego programu w historiografii radzieckiej nie została potraktowana jako partia komunistyczna, dlatego przekaz o jej istnieniu był bardzo schematyczny i skąpy. Do wzorców tych nawiązuje współczesne państwo białoruskie. Powoduje to, że wiedza o formacji, która odcisnęła piętno na życiorysie większości białoruskich działaczy narodowych w II Rzeczypospolitej, nie jest domeną dominującego na Białorusi nurtu pamięci historycznej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2016, 71
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Białorusini w utworach Michała K. Pawlikowskiego
Autorzy:
Pełczyński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081358.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusians
literature on the eastern territories of Poland
émigré literature
M.K. Pawlikowski
Białorusini
literatura kresowa
literatura emigracyjna
M. K. Pawlikowski
беларусы
літаратура крэсаў
эміграцыйная літаратура
М.К. Паўлікоўскі
Opis:
Przedmiotem badań autora artykułu są Białorusini w powieściach, esejach i artykułach Michała K. Pawlikowskiego. Pawlikowski był polskim pisarzem, który dzieciństwo i młodość przeżył na ziemiach wschodniej Białorusi. Ostatnie trzydzieści lat swego życia był emigrantem i mieszkał w Ameryce. Tam zajmował się literaturą. W Polsce jego utwory nie były znane. Jego powieści i eseje wydaje się tu od dziesięciu lat. Autor od tego czasu prowadzi badania nad twórczością Pawlikowskiego. Jako antropolog zauważa w niej wiele ciekawych rzeczy. Antropologia literatury interesuje się także opisami różnych ludów. W utworach Pawlikowskiego znajdują się między innymi opisy Białorusinów. Autor je wyszukał i uporządkował. To zajęcie nie było łatwe, bo niewielkie wzmianki o Białorusinach są rozproszone w różnych pracach pisarza. Pawlikowski w Białorusinach widzi głównie chłopów. Jest on zafascynowany ich językiem i kulturą. W małym stopniu dostrzega ich aspiracje narodowe. Zauważa jednak, że zgodnie żyli z Polakami.
Belarusians in Michał K. Pawlikowski’s novels, essays and articles are the subjects of research by the author of this article. Michał K. Pawlikowski (1893–1972) was a Polish writer who spent his childhood and youth in eastern Belarus. He immigrated to America for thelast thirty years of his life where he dealt with literature. In Poland his Works were unknown. His novels and essays have been published for ten years. Since then,, the author has been researching Pawlikowski’s work. As an anthropologist, he notices many interesting things in it. Literary anthropology is also interested in the descriptions of various nations. Pawlikowski’s Works also contains descriptions of Belarusians. The author found them and put them in order. It was not easy, because there are very few references to Belarusians which are scattered in various works by the writer. Pawlikowski sees mainly pasants in Belarus. He is fascinated by their language and culture. He hardly notices their national aspirations. However, he notes that they live in harmony with the Poles. нак, што беларусы жылі ў згодзе з палякамі.
У артыкуле разглядаюцца вобразы беларусаў у аповесцях, эсэ і артыкулах Міхала К. Паўлікоўскага – польскага пісьменніка, дзяцінства і маладосць якога прайшлі на землях усходняй Беларусі. Апошнія трыццаць гадоў свайго жыцця ён правёў у Амерыцы, дзе займаўся літаратурнай творчасцю. У Польшчы творы пісьменніка былі невядомыя, яго аповесці і эсэ пачалі выдавацца тут дзесяць гадоў назад. З гэтага часу аўтар артыкула займаецца даследаваннем творчасці Паўлікоўскага. Як антраполаг заўважае ў ёй шмат цікавых рэчаў. Антрапалогія літаратуры цікавіцца апісаннем розных народаў. У творах Паўлікоўскага ёсць між іншым апісанні беларусаў, якія даследчык знайшоў і сістэматызаваў. Гэта была нялёгкая задача, бо невялікія згадкі пра беларусаў раскіданыя па розных творах пісьменніка. Паўлікоўскага бачыць беларусаў у першую чаргу як сялян. Ён захапляецца іх мовай і культурай. У меншай ступені заўважае ён іх нацыянальныя памкненні. Адзначае, аднак, што беларусы жылі ў згодзе з палякамі.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 173-186
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Религия в жизни эмигрантов-белорусов в Аргентине (ХХ в.–начало ХХІ в.)
Autorzy:
Шабельцев, Сергей
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686355.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Belarusians in South America
diaspora
emigrants
Orthodox in Argentina
pro-Soviet organizations in Buenos Aires
елорусы в Южной Америке
диаспора
эмигранты
православие в Аргентине
просоветские организации в Буэнос-Айресе
Opis:
An article investigates the role of religion in life of Belarusian emigrants in Argentina. The key subject of the research is an analysis of the Orthodox Church development and Belarusians’ participation in its activity. Besides, the author describes the role of certain Belarusian Orthodox priests serving in South America (Aphanasy Martos, Walentin, Iwaszewicz). The author concludes that emigration led to the decrease of level of religiousness of Belarusians. Orthodox churches became just  meeting places for emigrants and served as connecting thread with homeland, memory of which was accompanied by  acute nostalgia.
Статья посвящена осмыслению роли религии в жизни эмигрантов-белорусов в Аргентине. Основное содержание исследования составляет анализ развития православной церкви и участие белорусов в ее жизнедеятельности. Раскрывается роль и отдельных священников-белорусов, служивших на ниве православия в Южной Америке (Афанасия Мартоса, Валентина Ивашевича). Автор приходит к выводу, что эмиграция приводила к снижению уровня религиозности белорусов, а православные церкви становились для эмигрантов, по большей части, местом встреч и связующей нитью со своей родиной, воспоминания о которой сопровождались острым чувством ностальгии.
Źródło:
Orientalia Christiana Cracoviensia; 2017, 9
2450-2936
2081-1330
Pojawia się w:
Orientalia Christiana Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamości zbiorowe Słowian Wschodnich. Analiza porównawcza
Collective Identities of East Slavs: A Comparative Analysis
Коллективные идентичности восточных славян. Сравнительный анализ
Autorzy:
Radzik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235004.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
identities of Russians Ukrainians and Belarusians
threefold nation of Rus’
Soviet identity
national communities of East Slavs
tożsamości Rosjan Ukraińców i Białorusinów
„trójjedyny naród ruski”
tożsamość sowiecka
wspólnoty narodowe Słowian Wschodnich
Opis:
W artykule omówiono trzy typy tożsamości, łączące bądź różniące społeczeństwa Słowian Wschodnich: Rosjan, Ukraińców i Białorusinów. Pierwszy – „trójjedyny naród ruski”, drugi – sowiecki i trzeci – narodowy. Wszystkie trzy typy wspólnotowości nakładają się na siebie z różnym natężeniem i w różnorodnych konfiguracjach, wywołując konflikty.
The article discusses three types of identity that unite or differentiate the societies of East Slavs: Russians, Ukrainians, and Belarusians. The first one – the so-called threefold nation of Rus’, the second – Soviet one, and the third – national one. All three types of collective identity overlap in different configurations and with a different level of intensity, causing conflicts.
В настоящей статье рассуждается о трех типах идентичности, объединяющих восточнославянские общества – русских, украинцев и белорусов – или, наоборот, разделяющих их друг от друга. Первая идентичность – это так называемый триединый русский народ – идея сформулированная во второй половине 19 века (данный термин редко используется в наше время), которая объединяет три общества на основе культурной русскости, с православием, как ключевым элементом, который связывает их воедино в то, что русские считают нацией или обществом в типе нации. За несколько последних лет мы наблюдали за процессом его распада на Украине. Второй тип – это советская идентичность, следы которой до сих пор отчетливо видны. Это конгломерат ценностей, отношений, способов восприятия действительности и ответов отдельных людей и групп общества на внешние обстоятельства, развивавшиеся при новом порядке, являющимся результатом большевистской революции. Оба эти типа идентичности препятствуют социальной эмансипации украинцев и белорусов в разных измерениях (также национальном). Третий тип – это национальная идентичность, которая усиливается на Украине, особенно со времен Оранжевой революции 2014 года и гораздо более слабая в Беларуси. Ее консолидация, в обеих странах, все сильнее отделяет их общества от России. Москва противится этому процессу, что приводит к конфликтам (Крым, Донбасс). Русские, в свою очередь, разорваны между традиционно воспринимаемым имперским обществом, триединым русским народом с одной стороны и идеей политической или культурной нации Западного типа, с другой. Все три типа коллективной идентичности пересекаются в разных конфигурациях и с разным уровнем интенсивности.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 2; 179-208
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The turn of 1918 and 1919 in Lithuania in the light of unknown documents
Autorzy:
Gierowska-Kałłaur, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950435.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Litwa 1918-1919
Wilno
wojna polsko-sowiecka 1920
bolszewicy
Wileńska Samoobrona
Litwini
Żydzi
Polacy
Białorusini
Lithuania 1918-1919
Vilnius
Polish-Soviet war 1920
Bolsheviks
Bund
Vilnius Self-Defence
Lithuanians
Jews
Poles
Belarusians
Opis:
Thanks to previously unknown documents found in two Moscow archives (Archive of the Foreign Policy of Imperial Russia and Russian State Military Archive), written at the turn of 1918 and 1919 by representatives of two sides of the Polish-Soviet front, the author discusses the situation in Vilnius at the turn of December 1918 and January 1919.
Dzięki nieznanym dotąd, unikalnym dokumentom odnalezionym w dwóch moskiewskich archiwach (Архив внешней политики Российской империи; Российский государственный военный архив), pisanym na przełomie 1918 i 1919 roku przez przedstawicieli dwóch stron polsko-sowieckiego frontu autorka omawia sytuację w Wilnie na przełomie grudnia 1918 i stycznia 1919 roku. 
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 3; 31-63
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Уяўленні пра сірату ў традыцыйнай культуры беларусаў: асаблівасці вывучэння і перспектывы даследавання
Stereotyp sieroty w tradycyjnej kulturze Białorusinów: specyfika badań i perspektywy badawcze
Ideas about the orphan in Belarusian traditional culture: research particularities and prospects
Autorzy:
Шарая, Вольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960113.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
orphan wedding
veneration of ancestors
traditional ideas
family
belarusians
funeral rite
orphan
сірата
традыцыйныя ўяўленні
сям’я
беларусы
пахавальны абрад
вяселле сіраты
ушанаванне продкаў
sierota
tradycyjne poglądy
rodzina
białorusini
obrzęd pogrzebowy
wesele sieroty
czczenie przodków
Opis:
У артыкуле прадстаўлены вынікі даследавання асаблівасцей уяўленняў пра сірату ў традыцыйнай культуры беларусаў і перспектывы вывучэння гэтага культурнага феномену. Разгледжаны працы беларускіх, польскіх і расійскіх навукоўцаў па тэме. Выяўлены асаблівасці ўяўленняў беларусаў пра сірату ў пахавальным абрадзе, вясельным абрадзе сіраты і ў чарадзейных казках. Народныя ўяўленні пра сірату разгледжаны ў сувязі са зменай гіста-рычных форм сям’і і сістэм роднасці ў беларусаў. Выяўлена сувязь уяўленняў пра сірату з асаблівасцямі народнай рэлігійнасці беларусаў, з сістэмай ушанавання продкаў. Зробленыя высновы аб перспектыўнасці даследавання традыцыйных уяўленняў пра сірату ў міжкультурным параўнанні.
W artykule przedstawiono wyniki badań nad specyfiką wyobrażeń o sierocie w białoruskiej kulturze tradycyjnej, a także perspektywy dalszych badań tego zjawiska kulturowego. Uwzględniono prace filologów białoruskich, polskich i rosyjskich na ten temat. Artykuł rzucił światło na specyfikę białoruskich wyobrażeń o sierocie w rytuałach pogrzebowych i weselnych, a także podaniach ludowych. Tradycyjne wyobrażenia o sierocie zostały przeanalizowane w odniesieniu do przemian w strukturach rodzinnych na przestrzeni dziejów i relacji rodzinnych Białorusinów. Odkryto związek między wyobrażeniami o sierocie a specyfiką białoruskiej religii ludowej, a mianowicie systemem kultu przodków. Dokonano konkluzji o perspektywach studiowania tradycyjnych sposobów prezentowania postaci sieroty w ujęciu międzykulturowym.
The article presents the results of our research on the particularities of the ideas about the orphan in Belarusian traditional culture, as well as the perspectives for further research of this cultural phenomenon. Works by Belarusian, Polish and Russian philologists on the subject have been taken into account. The article has shed light on the particularities of Belarusian ideas about the orphan in funeral and wedding rituals, as well as folktales. Traditional ideas about the orphan have been analyzed in relation to the changes in family structures through history and the familial relationships of Belarusians. A connection has been discovered between the ideas about the orphan and the particularities of Belarusian popular religion, and namely the system of ancestor veneration. Conclusions have been made about the perspectives of researching the ideas about the orphan from a multicultural perspective.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2020, 20; 67-85
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego nie doszło do Unii, której nie było?
Why the Union That Wasn’t Actually Failed?
Autorzy:
Gierowska-Kałłaur, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901734.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
wielka wojna
lata 1915–1921
Ober-Ost
Wilno
Litwa
Niemcy
Polacy
Litwini
Białorusini
Żydzi
polityka specjalna
unia
federacja
Józef Piłsudski
Great War
1915–1921
Vilnius
Lithuania
Germans
Poles
Lithuanians
Belarusians
Jews
special policy
union
federation
Opis:
Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego Wilno zachowało daleko posuniętą rezerwę wobec propozycji reaktywacji unii przedstawionej przez Józefa Piłsudskiego w Odezwie do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (22 kwietnia 1919 r.) w oswobodzonym od bolszewików mieście. W czasie wojny polsko-sowieckiej J. Piłsudski podejmował liczne działania w celu doprowadzenia do odrodzenia unii lubelskiej w nowoczesnym, XX-wiecznym kształcie. Na niepowodzenie tej polityki federacyjnej miały głównie wpływ konsekwencje niemieckiej polityki specjalnej prowadzonej w latach 1915–1918 na terenie niemieckiej okupacji części ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, tzw. Ober-Ost. Polityka Niemców mająca na celu osiągnięcie własnej dominacji politycznej i gospodarczej na okupowanym terytorium wykorzystywała ambicje polityczne innych niż polska narodowości, starała się o antagonizowanie przedstawicieli różnych grup narodowych z najsilniejszą i najniebezpieczniejszą dla niemieckich interesów na terytorium byłej Rzeczpospolitej Obojga Narodów grupą polską. W tej sytuacji liderzy litewscy i białoruscy pozostający pod okupacją niemiecką nie widzieli korzyści płynących z ewentualnego sojuszu z Polakami, a posunięcia mające wymowę antypolską przynosiły im konkretne dotacje ze strony niemieckich okupacyjnych władz wojskowych. Próby porozumienia się polityków polskich, litewskich i białoruskich kończyły się zatem niepowodzeniem, zwiększały się natomiast sprzeczności interesów spadkobierców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (16 lutego 1918 r. Litwini ogłosili po raz drugi niepodległość, 25 marca 1918 r. liderzy BRL wydali III Hramotę, 11 listopada 1918 r. proklamowano powstanie pierwszego litewskiego rządu, 11 grudnia 1918 r. członkowie żydowskiej starszyzny weszli do litewskiej Taryby). Wejście bolszewików do Wilna dodatkowo zantagonizowało Polaków i Żydów. Niezależnie od narodowości mieszkańcy Wilna odnieśli się więc nieufnie do idei federacji. Nie była zatem możliwa realizacja projektu systemu (ew. unii) państw buforowych, oddzielających Polskę od Rosji. W wyniku politycznej klęski polityki federacyjnej po podpisaniu traktatu ryskiego na terenie b. Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie było już silnego związku narodów mogącego skutecznie stawić opór różnego rodzaju ekspansji – czy to ze wschodu, czy z zachodu.
The present study is an attempt to answer the question as to why the residents of Vilnius displayed such reluctance towards the idea of reactivating an international union, put forth by Józef Piłsudski in his “Proclamation to the inhabitants of the former Grand Duchy of Lithuania” (22 April 1919) in this city recently liberated from the Bolsheviks. During the Polish-Soviet War, Piłsudski undertook extensive efforts aimed at reviving the Union of Lublin in a modern, 20th-century form. The failure of the federalist concept resulted primarily from the consequences of the German special policy conducted in the years 1915–1918 in the German-occupied portion of the lands of the former Grand Duchy of Lithuania, known as Ober-Ost. The German strategy, aimed at achieving political and economic domination in the occupied territories, exploited the political ambitions of all national circles other than Polish by antagonizing the representatives of various ethnic groups with the strongest and most dangerous group within the former Polish-Lithuanian Commonwealth, i.e. the Poles. In this situation, Lithuanian and Belarusian leaders under German occupation saw no benefi t in a possible alliance with Poles, especially that anti-Polish measures were rewarded with subsidies from the German occupation military authorities. All attempts at a compromise made by Polish, Lithuanian and Belarusian politicians proved unsuccessful, while confl icts of interest between the successors of the former Grand Duchy of Lithuania grew (on 16 February 1918, the Lithuanian side declared independence for the second time; on 25 March 1918 the leaders of the BNR issued their Third Charter; on 11 November 1918 the formation of the fi rst Lithuanian government was proclaimed, and on 11 December 1918 the Jewish elders joined the Lithuanian Taryba). The Bolsheviks’ entry into Vilnius antagonised the Polish and Jewish populations even further. In summary, the citizens of Vilnius were sceptical of the federalist concept regardless of their nationality. Implementing a system (or union) of buffer states separating Poland from Russia was therefore out of the question. Due to the ultimate failure of the federalist policy sealed by the signing of the Peace of Riga, no powerful multinational union would emerge in the territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth to effectively put a halt to any later expansionist attempts, either from the East or from the West.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2019, 3(60); 75-88
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 54

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies