Postrzeganie Polski i Polaków w białoruskim dyskursie internetowym w latach 2013–2019: jakościowa analiza wypowiedzi imigrantek

W ostatnim czasie Polska staje się ważnym krajem emigracji dla wielu Białorusinów. Imigranci publicznie wypowiadają się na temat kraju przyjmującego oraz jego mieszkańców w różnych mediach, wpływając tym samym na etnostereotypy. Ich głos może być ważny dla innych osób rozważających emigrację lub też dla osób, które nie mają bezpośrednich kontaktów z Polakami, a wiedzę na temat sąsiadów czerpią między innymi z przekazów medialnych. Celem badania było ustalenie społeczno-kulturowych wizerunków Polski i Polaków z perspektywy białoruskich emigrantek. Poszukiwano odpowiedzi na pytania: W jaki sposób przedstawiane jest społeczeństwo polskie w wybranych internetowych mediach białoruskich w wypowiedziach migrantek? Jakie są cechy Polaków podobne lub różniące się od Białorusinów? Jakie są reakcje czytelników zawarte w komentarzach do publikacji prasowych? Badanie zrealizowano metodą jakościową z zastosowaniem analizy dyskursu medialnego. Korpus materiałów, sporządzony w ramach celowego doboru próby, obejmuje 12 relacji pochodzących z dziennikarskich wywiadów opublikowanych w popularnych na Białorusi internetowych wydaniach informacyjnych oraz rozrywkowych w latach 2013–2019. Analizowane odpowiedzi przedstawiają poglądy grupy młodych kobiet z wyższym wykształceniem, mieszkających w dużych miastach, w większości korzystających z Karty Polaka. Obraz Polski przedstawiono w odniesieniu do czterech wymiarów: kulturowo-etnicznego, społeczno-ekonomicznego, wymiaru moralności oraz wymiaru sprawności. Białorusinki pozytywnie postrzegają społeczno-ekonomiczne warunki życia w Polsce, jak również relacje społeczne. Komentarze czytelników są zróżnicowane oraz wskazują na bardziej krytyczne odczytanie pozytywnych wizerunków Polski i Polaków

Recently, Poland has become an important emigration country for many Belarusians. Immigrants publicly comment on the host country and its inhabitants in various media, thus influencing ethnic stereotypes. Their voice may be important for other people considering emigration or for people who do not have direct contact with Poles, and who learn about their neighbours, among others, from media reports. The aim of the study was to establish the socio-cultural images of Poland and Poles from the perspective of Belarusian female immigrants. The researcher attempts to answer the following questions: how is Polish society presented in selected Belarusian online media in the statements of migrant women? What are the characteristics of Poles that may be similar to or different from Belarusians? What are the readers’ reactions in the comments to the press articles? The study was carried out using the qualitative method, namely media discourse analysis. The corpus of materials, compiled as part of purposive sampling, includes 12 reports from journalistic interviews published in popular Belarusian online news and entertainment editions between 2013–2019. The analysed responses present the views of a group of young women with higher education, living in large cities, most of whom use the Pole’s Card. The image of Poland is presented in relation to four dimensions: the cultural and ethnic dimension, the socio-economic dimension, the moral dimension and the efficiency dimension. Belarusian women have a positive image of the socio-economic living conditions in Poland, as well as social relations. Readers’ comments are varied and indicate a more critical reading of positive images of Poland and Poles.

Апошнім часам Польшча стала важнай эміграцыйнай краінай для многіх беларусаў. Імігранты публічна выказваюцца на тэму краіны, якая іх прымае, і яе жыхароў у розных сродках масавай інфармацыі, уплываючы такім чынам на этнастэрэатыпы. Іх выказванні могуць мець важнае значэнне для іншых асоб, якія разважаюць магчымасць эміграцыі, альбо для людзей, якія не маюць непасрэдных кантактаў з палякамі, а якія ведаюць пра іх з паведамленняў СМІ. Мэтай даследавання было ўсталяванне сацыякультурных вобразаў Польшчы і палякаў з пункту гледжання беларускіх імігрантаў. Даследчыца шукала адказ на наступныя пытанні: Як прадстаўлена польскае грамадства ў выбраных беларускіх Інтэрнэт-СМІ ў выказваннях жанчын-эмігрантак? Якія рысы палякаў падобныя да беларусаў, а якія адрозніваюцца? Як выглядаюць рэакцыі чытачоў у каментарыях да публікацый? Даследаванне праводзілася з выкарыстаннем якаснага метаду, а таксама аналізу дыскурсу ў СМІ. Корпус матэрыялаў, складзены ў выніку мэтанакіраванай выбаркі, уключае 12 наратываў, узятых з журналісцкіх інтэрв'ю, апублікаваных у папулярных у Беларусі інфармацыйных і забаўляльных інтэрнэт-выданнях у 2013–2019 гг. Прааналізаваныя выказванні адлюстроўваюць меркаванне групы маладых жанчын з вышэйшай адукацыяй, якія жывуць у буйных гарадах Польшчы, большасць з іх мае Карту паляка. Вобраз Польшчы прадстаўлены ў чатырох вымярэннях: культурна- этнічным, сацыяльна-эканамічным, вымярэнні маральнасці і вымярэнні эфектыўнасці. Беларускія жанчыны станоўча ўспрымаюць сацыяльна-эканамічныя ўмовы жыцця ў Польшчы, а таксама сацыяльныя адносіны ў польскім грамадстве. Каментарыі чытачоў характарызуюцца разнастайнасцю і сведчаць пра больш крытычны падыход да станоўчых вобразаў Польшчы і палякаў.