Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "belarusians" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-51 z 51
    Tytuł:
    Reflections on the Identity and State of Social Consciousness of Belarusians
    Autorzy:
    Vashkevich, Yury
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942313.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    Belarusians
    community
    identity
    nation
    power
    state
    Opis:
    The main subject of this article is the self-concept of the Belarusians as an ethnic community, especially in the assessments of the forerunners of the Belarusian nationalist movement and Belarusian nationalists of the 1990s. In this context, the study pointed out a tendency to change the attitude of some circles of the current Belarusian elites and their changeable evaluations of situations of civil society in their country as well as Belarusianness in the conditions of state sovereignty The paper also discusses the reasons of the failure of the nationalist movement and factors impacting on the Belarusian inclinations and attitudes. The most distinctive features of the present-day Belarusian identity were also distinguished. Referring to sociological studies and opinions of experts, the author sough to distinguish values that determine feelings and attitudes prevailing in the contemporary Belarusian society. He emphasized that the transformation is taking place in its peculiar way, in the state of diversification impeding consolidation, and practically without a uniting or integrating national factor needed for the development of mechanisms of democratic society and international integration.
    Źródło:
    Warsaw Forum of Economic Sociology; 2014, 5, 9; 29-44
    2081-9633
    Pojawia się w:
    Warsaw Forum of Economic Sociology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemiany narodowościowo-językowe ludności Białorusi na przełomie XX i XXI wieku
    Autorzy:
    Eberhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678252.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Belarus
    Belarusians
    Russians
    Russification processes
    ethnicity
    language
    Opis:
    Ethnic and linguistic changes of the Belarusian population at the turn of the 21th centuryThe first part of the article presents historical background of the origin of the Belarusian nation, located in the area of a confrontation between Russia and Poland. This rivalry was won by Russia, and in effect Belarusian land was incorporated into the Russian Empire, and later into the Soviet state. The next part presents the 20th century ethnic structure as the consequence of the Bolshevik Revolution and World Wars I and II, resulting in some border changes, war loses and migration movements. The main part of the article deals with the ethnic and language changes which occurred in the last decade of the 20th and in the first decade of the 21st centuries. The statistical analysis and interpretation is based on data from three population censuses (1989, 1999, 2009). An ethnic structure and linguistic situation are presented with the emphasis placed on the status of the two languages commonly used in Belarus, i.e. Russian and Belarusian, as seen in two categories: of mother language and of the language used for communication at home. The conclusions prove the expansion of popularity of the Russian language and gradual decrease of the use of the Belarusian language, both in public and at home. The processes of Russification, which had begun in the Soviet period, are intensifying despite the fact that Belarus regained its political souverianity as a country. On the basis of quantitative data the author defines specific intensity and territorial distribution of the influence of the Russian language. The final part of the article shows political and geo-political consequences of these changes in Belarus.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2013, 43
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Демократизация содержания текстов масс-медиа (на материале вторичной номинации Беларуси и белорусов)
    Democratization of the content of mass media texts (based on secondary nomination of Belarus and Belarusians)
    Autorzy:
    Рамза, Татьяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444158.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    democratization
    mass media texts
    Belarus and Belarusians
    Opis:
    The article deals with the process of democratization in Belarusian press texts. The author points to the tendency towards democratization in the Belarusian language in comparison with Russian and draws some conclusions. Firstly, the attitude to spelling norms has changed, which is proved by parallel existence of two spelling traditions. Secondly, democratization of the content of journalistic texts is observed not in domination of non-standard vocabulary, typical of Russian, but in specific ‘semantic innovations’, metaphors with negative connotations. Secondary nomination of Belarus and Belarusians in private mass media is in the focus of the author’s attention.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2006, VIII; 147-154
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Każda rodzina potrzebuje swojego imienia oraz swojej pamięci” – pamięć i zapominanie w literackim obrazie Hajnówki na przykładzie prozy Michała Androsiuka
    “Each Family Needs a Name and a Past” – Remembering and Forgetting in Literary Representation of Hajnówka in Michał Androsiuk’s Fiction
    Autorzy:
    Sawicka-Mierzyńska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951545.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    memory
    identity
    Belarusians
    borderland
    Podlasie
    Michał Androsiuk
    Opis:
    The article offers the reading of Michał Androsiuk’s "Biały koń", "Wagon drugiej klasy" in the context of remembrance, addressing the question of identity of Belarusians in Podlasie region. A borderland town of Hajnówka becomes the place where individual and collective memory, History, and imagination intersect. Finally, it appears that the long-lasting cohesive national identity, while grounded on false premises, might prove to be more tempting or convenient than the complex, equivocal frontier past.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2016, 8
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazy Białorusi i Białorusinów w świetle procesów globalizacyjnych
    Image of the Republic of Belarus and Belarusians in the Context of Globalization Processes
    Autorzy:
    Idzior, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952098.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Republic of Belarus
    Belarusians
    Globalism
    Globalization, Ethnic Images
    Opis:
    The purpose of this article is to introduce the image of the Republic of Belarus and Belarusians in the context of the “Theory of the Turn” of Arjun Appadurai. It analyzes the ethnoscapes, mediascapes, technoscapes, finanscapes and ideascapes constituting the contemporary picture of the Republic of Belarus and Belarusians. In the modern, globalized world both imaginations and symbols served an important role in inter-ethnic relations. Contemporary images of the Republic of Belarus and Belarusian culture are constructed based on the actions of globalized mass media. The Polish media are dominated by the political image of Belarus. Belarusian society is being shown as passive in relation to Lukashenko’s dictatorship. Polish public media are not interested in the Belarusians’ culture, science or art. Contrary to widespread flow of information on the globalized world, the image of the Republic of Belarus and Belarusians is characterized by vagueness and insufficient information.
    Źródło:
    Pogranicze. Studia Społeczne; 2014, 23; 133-144
    1230-2392
    Pojawia się w:
    Pogranicze. Studia Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What future for Belarus? An analysis of identity issues
    Autorzy:
    Radzik, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678196.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Belarusians
    national identity
    political orientations
    prospects for change
    Opis:
    What future for Belarus? An analysis of identity issuesThe present article discusses various types of Belarusian collective identity and analyses their potential to make Belarus an empowered, fully independent, democratic and economically efficient society, nation and state with a stable position on the political map of Europe. The study is based mainly on sociological surveys collected by IISEPS, an independent Belarusian research institute. These data reveal weak points of Belarusian national identity (including a low level of historical awareness), a residue of the Soviet system of values and attitudes, as well as a considerable degree of Russification of the society. Although Belarusians have become used to having their own state (which, however, they treat mainly in terms of a nationwide welfare institution), they have retained a strong sense of local and regional identity. Social attitudes, both on an individual and community level, are clearly dominated by economic rather than ideological motivation. Eastern, pro-Russian orientation is far more widespread than pro-European attitudes, especially when more than only verbal support is involved. The text also points out symptoms of consolidating Belarusian collective identity, even if its post-Soviet/West Russian pattern still prevails over pro-European and pro-national orientation of the occidental type. Belarusian society is specific, which makes it difficult to analyze in terms of standard categories. The article demonstrates why identity issues limit the potential for any rapid significant political change in Belarusian society.  Jaka jest przyszłość Białorusi? Analiza kwestii tożsamościowychArtykuł wskazuje na związki istniejące między różnymi orientacjami tożsamościowymi Białorusinów a możliwością ich trwałego zaistnienia na politycznej mapie Europy jako społeczeństwa, narodu i państwa w pełni upodmiotowionego, niepodległego, demokratycznego i sprawnego gospodarczo. W znacznym stopniu jest oparty na danych socjologicznych uzyskanych przez białoruski niezależny instytut badawczy NISEPI. Dane te obrazują słabości białoruskiej tożsamości narodowej (w tym świadomości historycznej), wyraźne pozostałości sowieckiego systemu wartości i postaw oraz duży stopień rusyfikacji społeczeństwa, także odczuwalnie już zaistniałą przywykłość do posiadania własnego państwa (traktowanego jednak przede wszystkim socjalnie) przy jednoczesnym trwaniu silnych lokalizmów i regionalizmów. W dalszym ciągu postawy promaterialne wyraźnie dominują nad proideowymi nie tylko na poziomie odniesień jednostkowych, ale i zbiorowych, a orientacja na Wschód (Rosję) zdecydowanie przeważa nad postawami proeuropejskimi, zwłaszcza jeśli wykraczają one poza werbalne formy ekspresji. W tekście przedstawione są także argumenty świadczące o wzmacnianiu się białoruskiej wspólnotowości, aczkolwiek orientacja postsowiecko-zapadnoruska wciąż przeważa nad proeuropejską orientacją narodową typu okcydentalnego. Społeczeństwo białoruskie wyróżnia się swą specyfiką, niełatwą do opisu w kategoriach, do których przywykliśmy. Artykuł pokazuje tożsamościowe ograniczenia możliwości zaistnienia istotnych, szybkich i głębokich zmian politycznych w społeczeństwie białoruskim.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2013, 42
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Gender-Related Lifestyle Changes and Choices of Female White-Collar Migrants from Ukraine, Belarus and Russia in Poland
    Autorzy:
    Dolińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049912.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    female migrants
    Ukrainians
    Belarusians
    Russians
    Polska
    gender roles
    Opis:
    This article looks at the mobility of highly skilled female migrants from the perspective of the post-socialist semi-peripheral countries in Eastern Europe. It analyses chosen aspects of the biographical experiences of highly skilled women from three post-USSR republics bordering the European Union – namely Ukraine, Belarus, and Russia – in Poland, a post-socialist country itself but also an EU member-state. The empirical analysis focuses on their lifestyle changes and choices, made through the experience of living in a new, though quite familiar Polish culture, which is both more emancipated (Western) while, at the same time, pertaining to some of the familiar (Eastern) patterns. Due to this liminal nature of the host country, the adaptation process of migrants is easier and comes at a lower biographical cost. In the analysis, I explore two notions: the gender roles renegotiation and the changes in the women’s approach towards the external manifestations of femininity, which I contrast with their reflections of the changes undergone. As for the gender role renegotiation, three main approaches were described varying by the degree to which the old, familiar patterns are maintained. In terms of the external notions of femininity, while taking care of one’s looks is still an observable element of the migrants’ identity, they do take advantage of the wider spectrum of options available in the host society, and try to blend in with the casual big-city crowd. The article was written on the basis of empirical material in the form of twenty in-depth, unstructured interviews, which were confronted with the selected subject literature.
    Źródło:
    Central and Eastern European Migration Review; 2019, 8, 2; 123-144
    2300-1682
    Pojawia się w:
    Central and Eastern European Migration Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Los człowieka na płótnie wyhaftowany – ręcznik obrzędowy jako symbol kultury materialnej Białorusinów z Podlasia
    The fate of man on canvas embroidered – a ritual towel as a symbol of material culture of Belarusians from Podlasie region
    Autorzy:
    Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481622.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    ritual towel
    embroidery
    symbolism
    ornamentation
    rituals
    family rites
    Belarusians
    Opis:
    W niniejszym artykule ukazano istotę ręcznika obrzędowego, czyli jego zdobnictwo, rodzaje, zastosowanie, symbolikę, motywy tworzenia, a także miejsce, jakie zajmuje w życiu Białorusinów zamieszkujących region wschodniej Polski. Ręcznik towa-rzyszy Białorusinom od narodzin, przy zaręczynach, ślubie, na weselu, aż do śmierci. Na Podlasiu występują dwa rodzaje ręczników białoruskich: codzienny i obrzędowy. Pełnią one funkcje praktyczne, estetyczne, kultowe, symboliczne, oczyszczające, ochronne oraz magiczne. Treści zawarte w artykule uzyskano dzięki: analizie literatury bezpośrednio związanej z przedmiotem badań, analizie formalnej dokumentów i wytworów zastanych jednostki, obserwacji oraz wywiadom swobodnym. Poprzez zastosowanie tych technik badawczych odczytano symbolikę białoruskiego ręcznika obrzędowego oraz ustalono jego miejsce i sposób wykorzystania przez Białorusinów w określonych rytuałach i zwyczajach.
    This article shows the importance of a ritual towel, its ornamentation, types, application, symbolism, creation motifs and the place it occupies in the lives of Belarusians living in the region of eastern Poland. The towel accompanies Belarusians from birth, engagement, through marriage, wedding, to death. There are two types of Belorussian towels in the Podlasie Region: casual and ceremonial towels. They perform practical, aesthetic, religious, symbolic, cleansing, protective and mystical functions. The content of the article was obtained by an analysis of literature directly related to the subject of research, formal analysis of documents and products of research, observations and in-depth ethnographic interviews. By using these research techniques, the author interpreted the symbolism of the Belarusian ceremonial towel. The presented research also helped to determine its place and manner of use by Belarusians in specific rituals and customs.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 103-120
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkolnictwo białoruskie w Polsce w latach 1944–2016
    Autorzy:
    Klaudia, Soboń,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902289.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-07
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Belarusians
    education
    Polska
    schools
    national identity
    national minority
    culture
    Opis:
    Objective of this paper is to show the situation of Belarusian education from 1944 to 2016, i.e. in the times of rough and frequent politically motivated changes. It had negative impact on fate of schools with Belarusian teaching language, which are places of building national identity, sustaining seperate tradition, culture and language. In period from 1944 to late 80’s, Polish authorities had not developed particular strategy towards minority, thus their situation in PRL were unstable. As a result, initial growth of education nearly ended on completly liquidation in the 80’s. New chances for Polish Belarusians were creating with government transformation after 1989. Since this time situation of Belarusians and their education in Poland are stable.
    Źródło:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 11; 114-139
    1898-4215
    Pojawia się w:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamość narodowa Białorusinów i Litwinów: socjologiczne studium porównawcze
    National Identity of Belarusians and Lithuanians: A Comparative Sociological Study
    Autorzy:
    Kanasz, Tatiana
    Chutnik, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38183300.pdf
    Data publikacji:
    2024-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Belarusians
    Lithuanians
    national identity
    history
    culture
    religion
    survey research
    Opis:
    The article is a comparative analysis of the national identity of Belarusians and Lithuanians. The authors present in turn the complex processes of the formation of national identity of two groups, show their specificities in the historical, cultural and social dimensions, point to the differences and similarities, which emerge on the basis of the review of Belarusian, Lithuanian and international social research, conducted in 2010–2022. After the collapse of the Soviet Union, Lithuania and Belarus took different paths, which influenced the formation of a more consistent model of national identity for Lithuanians and complex and ambivalent one for Belarusians.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Małopolskie; 2024, 1(41); 7-25
    1643-6911
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Małopolskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznany sąsiad: Białoruś i Białorusini w oczach studentów polskich
    Autorzy:
    Siamionava, Antanina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625002.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    associations
    Belarus
    Belarusians
    Polish students
    skojarzenia
    Białoruś
    Białorusini
    studenci polscy
    Opis:
    The article focuses on the contemporary images and associations of Polish university students with their Eastern neighbours – Belarus and Belarusians. At the beginning of the article I argue that Belarusians for a long time remained a relatively unknown nation, not only for the distant Western Europeans or Americans, but also for the neighbouring states. An overview of Polish public opinion research concerning the national stereotypes and attitudes towards Belarusians is provided. 150 surveys with Polish university students in Warsaw and Krakow have been conducted. The analysis of the results shows that an overwhelming majority of university students associate Belarus and Belarusians with its contemporary political situation. Associations with people, their culture and customs are marginal. Moreover, Belarusians were neither familiar, nor interesting, to the majority of Polish students. Thus, the stereotypical image of Belarusians is not well shaped in Poland – until today they remain rather unknown and vague to Poles.  
    Artykuł jest poświęcony współczesnym obrazom i skojarzeniom polskich studentów z ich wschodnimi sąsiadami – Białorusinami. Na początku artykułu zwracam uwagę na to, iż Białorusini przez długi czas pozostawali stosunkowo nieznani jako naród nie tylko dla odległej Europy Zachodniej czy Ameryki, ale również dla państw sąsiednich. Dalej jest przytoczony przegląd polskich badań opinii publicznej, dotyczących stereotypów narodowych i postaw wobec Białorusinów. Badanie własne zawiera analizę 150 ankiet przeprowadzonych ze studentami w Warszawie i Krakowie. Analiza wyników pokazuje, że zdecydowanej większości polskich studentów Białoruś i Białorusini kojarzą się ze współczesną sytuacją polityczną w tym kraju. Skojarzenia z ludźmi, ich kulturą oraz obyczajami są bardzo nieliczne. Ponadto dla większości polskich studentów Białoruś oraz Białorusini nie są ani dobrze znani, ani interesujący. W ten sposób można stwierdzić, że stereotypowy obraz Białorusinów nie jest dobrze ukształtowany w Polsce. Do dziś Białorusini pozostają raczej mało znani Polakom.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce Białorusi i Białorusinów w programie Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej
    Place of Belarus and Belarusians in the Eastern Partnership of the European Union
    Autorzy:
    Matelski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/901970.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
    Tematy:
    Belarus
    Belarusians
    Eastern Partnership
    European Union
    international policy
    human rights
    Opis:
    Polish accession to NATO (12 March 1999) and the European Union (1 May 2004) meant that the authorities in Warsaw have become part of international policy, the two structures of Western Europe and the United States. Belarus and began to approach closer to Russia, which cooled relations with Warsaw. In 2008, Sweden and Poland began to lay the foundations of the EU’s eastern pol-icy, hereinafter referred to as the Eastern Partnership. However, the violent actions of the regime of Alexander Lukashenko after the undemocratic presi-dential elections on 19 December 2010, resulted in further isolation of the Bela-rusian authorities. Violation of human rights is one of the main obstacles in the way of Belarus to establishing good relations with the European Union. Polish Politics and the European Union towards Belarus can be described as „democ-ratic crusade” of Western civilization.
    Źródło:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2012, 9; 320-348
    1731-8440
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Жабракi ў пахавальных i памiнальных абрадах беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стагоддзя)
    Beggars in funeral and memorial rites of Belarusian Dvina region (based on the 19th – early 21st century material)
    Autorzy:
    Аўсейчык, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131030.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    beggars
    Belarusians
    Dvina region (Podvine)
    traditional culture
    funeral rite
    memorial rite
    Opis:
    On the basis of folklore and ethnographic material of the 19th – early 21st century the symbolic status and ritual functions of beggars in funeral and memorial rites of Belarusian Dvina region are discussed. The beggars represent a peculiar social group, the specificity of which is most expressively manifested in the ritual forms of behavior, including the funeral and memorial rites of the dead. The reasons of their inclusion into the ritual sphere (through the analysis of such characteristics as poverty, physical deviations, blindness, special appearance, possession of secret knowledge, the nature of their “activity”, isolated lifestyle) are presented. The article deals with the status and ritual functions of beggars in the funeral rites and rites of the memorial cycle (within a year from the date of death and calendar holidays). New field material is involved in the study, part of which is fixed by the author. The results of the research will be useful in the study of worldviews and beliefs.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2021; 261-279
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DROGOWSKAZ DO LUDZI I DO BOGA – KRZYŻ PRAWOSŁAWNY JAKO SYMBOL KULTURY MATERIALNEJ I DUCHOWEJ BIAŁORUSINÓW Z PODLASIA
    SIGN TO PEOPLE AND TO GOD – THE ORTHODOX CROSS AS A SYMBOL OF THE MATERIAL AND SPIRITUAL CULTURE OF BELARUSIANS FROM PODLASIE
    Autorzy:
    Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/566580.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    krzyż
    prawosławie
    symbolika
    duchowość
    dziedzictwo
    Białorusini
    cross
    Orthodoxy
    symbols
    spirituality
    heritage
    Belarusians
    Opis:
    Presented paper shows symbols, types and places related with orthodox crosses of Belarusians living in the eastern region of Poland. Cross is the object of worship and the immortal element of Belarusian life of Orthodox religion living in Podlasie region. The following types of crosses are distinguished: four-armed Latin, six-armed, eight-armed, Greek. Crosses, depending on their location and destination, are divided: cemetery, roadside, at crossroads, spring, near fields, meadows and home ones. Crosses are made of raw materials like stone, wood and iron.
    Źródło:
    Ars inter Culturas; 2017, 6; 131-142
    2083-1226
    Pojawia się w:
    Ars inter Culturas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kim są Białorusini? Kształtowanie się mentalności ludu białoruskiego w przeszłości i współcześnie
    Who are the Belarusians? the formation of the Belarusian nation’s mentality in the past and present
    Autorzy:
    Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139312.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    Białorusini
    mentalność
    narodowość
    religia
    język
    tożsamość
    Belarusians
    mentality
    nationality
    religion
    language
    identity
    Opis:
    W artykule wyjaśniono, czym jest mentalność jednostki, jakie mechanizmy kształtują mentalność Białorusinów. Poruszono również kwestie związane z formowaniem się mentalności Białorusinów w czasach pogaństwa i chrześcijaństwa, ich identyfikacją religijną, identyfikacją terytorialną, ich zależnością życia od przyrody oraz przestrzeganiem przez nich ustalonych norm społecznych. Przedstawiono także współczesny obraz białoruskiego społeczeństwa.
    The article discusses the issue of individual mentality and mechanisms that affect its formation based on the example of Belarusian mentality. It also discusses ideas on the formation of Belarusian mentality, its roots in pagan and Christian times, he people’s religious identification, territorial identification, dependence on nature and observance of established social norms. It also presents a contemporary image of Belarusian society.
    Źródło:
    Forum Oświatowe; 2019, 31, 1(61); 23-38
    0867-0323
    2450-3452
    Pojawia się w:
    Forum Oświatowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Поучение Иоанна Златоуста о геенне в четьих сборниках Великого княжества Литовского
    On Peasant Photography from Witowo
    Autorzy:
    Чистякова, Марина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168545.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    геенна
    Иоанн Златоуст
    Пролог
    Измарагд
    Летовник
    identity
    peasant photography
    Belarusian peasant culture
    Belarusians
    Opis:
    Peasant photography is an incredibly interesting cultural phenomenon. Until the photograph appeared in the space of the countryside, spoken word had been the major form of expression used by peasants to talk about themselves and the world. It is a type of photography created for the needs of peasants on their own initiative. Photos represent a selected moment in a passage rite of a family, portraying its members and acquaintances. They constitute an important element in shaping the image of the peasant. Therefore the initiative of the historian Joanna Sapieżyńska, who collected and prepared photographs of the inhabitants of her native village in the album “Witowo” is very valuable. The collected photographs of the inhabitants of Witowo show images of peasant life over 50 years. The photos available in the form of album play an important role in the reconstruction of village’s microhistory. They are a testimony to the changes and shaping of the identity of Podlasie Belarusians. Peasant photography from Witowo shows the richness of peasant Belarusian culture. It should be noted that there are noticeable differences between the photographs created in Podlasie and photos from other regions of Poland. Photographs collected by J. Sapieżyńska are of great value for historical, cultural and social reasons. They can be of great importance in popularizing Belarusian culture in Podlasie as an example of its strength and values, as well as in encouraging a return to the roots.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2021, Obraz - Słowo - Litera, 12; 349-360
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Стварэнне i дзейнасць Беларускага аб’яднання ў Генеральнай акрузе «Латвія» (1941–1944)
    Utworzenie i działalność Zrzeszenia Białoruskiego w Okręgu Generalnym Łotwa (1941–1944)
    Establishment and activity of the Belarusian Association in the General District of Latvia (1941–1944)
    Autorzy:
    Грыбоўскi, Юры
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437046.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
    Tematy:
    Łotwa
    Białorusini
    II wojna światowa
    okupacja
    kolaboracja
    Latvia
    Belarusians
    World War II
    occupation
    collaboration
    Opis:
    W wyniku ofensywy wojsk niemieckich latem 1941 r. Łotwa dostała się pod okupację III Rzeszy. Struktura narodowościowa Łotwy cechowała się różnorodnością. Wśród najliczniejszych grup mniejszościowych znajdowali się Białorusini. Niemieckie władze okupacyjne, stosując zasadę „dziel i rządź”, były skłonne przyznać Białorusinom pewną autonomię kulturalno-oświatową. Miejscowa inteligencja białoruska upatrywała w tym szansę na umocnienie własnych wpływów w Łatgalii, którą traktowano jako część tzw. białoruskiego obszaru etnograficznego. W związku z tym, kierując się zimną polityczną kalkulacją, podjęto współpracę z okupantem. W 1941 r. w Rydze i Dyneburgu utworzono Białoruski Komitet Narodowy (od wiosny 1942 r. Zrzeszenie Białoruskie) w Okręgu Generalnym Łotwa. Głównym kierunkiem działalności tej organizacji była działalność społeczna i kulturalno-oświatowa wśród mieszkańców Łatgalii. Prowadzono chóry i zespoły artystyczne, działalność wydawniczą i kulturalno-oświatową. Ponadto podejmowano próby wprowadzenia języka białoruskiego do świątyń katolickich i prawosławnych. Dążono do obsadzenia administracji cywilnej i samorządów na szczeblu niższym i średnim w niektórych gminach Łatgalii osobami narodowości białoruskiej. Za priorytet w działalności Białorusinów należy jednak uznać organizację szkolnictwa w języku ojczystym. Aktywność białoruska wywołała zaniepokojenie wielu Łotyszy, ponieważ przywódcy łotewskich Białorusinów liczyli się z możliwością przyłączenia w przyszłości Łatgalii do Białorusi. Z wielu powodów „akcja białoruska” na Łotwie pod okupacją niemiecką nie odniosła większego sukcesu.
    As a result of the German army’s off ensive in the summer of 1941, Latvia was occupied by the Third Reich. The national structure of Latvia was characterized by diversity. Belarusians were among the most numerous minority groups. The German authorities, using the principle of „divide and rule”, were willing to give Belarusians a certain cultural and educational autonomy. The local Belarusian intelligentsia saw in this a chance to strengthen their infl uence in Latgale, which was treated as part of the so-called Belarusian ethnographic area. In 1941, the Belarusian National Committee was established in Riga and Daugavpils (from the spring of 1942 – the Belarusian Association). The main activity of this organization was social and cultural-educational activity among the residents of Latvia. There were choirs and artistic groups, publishing and cultural-educational activities. In addition, attempts were made to introduce the Belarusian language to Catholic and Orthodox churches. The aim was to fi ll the civil administration and local governments at the lower and middle level in Latgale with people of Belarusian nationality. The organization of education in the mother language was started. Belarusian activism has caused concern among many Latvians, because the leaders of the Latvian Belarusians counted on the possibility of joining Latgale in the future to Belarus. For a number of reasons, the „Belarusian action” in Latvia under German occupation was not a major success.
    Źródło:
    Przegląd Środkowo-Wschodni; 2019, 4; 185-239
    2545-1324
    Pojawia się w:
    Przegląd Środkowo-Wschodni
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka wymowy polskiej Białorusinów i Ukraińców na przykładzie głosek [ɔ], [w] i [ʈ͡ʂ]
    Characteristics of the Polish Pronunciation of Belarusians and Ukrainians on the Example of the Sounds [ɔ], [w] and [ʈ͡ʂ]
    Autorzy:
    Magiera, Paula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37163860.pdf
    Data publikacji:
    2024-01
    Wydawca:
    Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Polnisch als Fremdsprache
    Artikulation
    Ukrainer
    Weißrussen
    Polish as a foreign language
    articulation
    Ukrainians
    Belarusians
    Opis:
    The research, conducted in 2021, constitutes a part of the dissertation I am preparing. I surveyed forty Polish high school students, twenty of whom are from Belarus and twenty from Ukraine (ten from eastern Ukraine and ten from western Ukraine). All the students were just beginning their education in Poland and their knowledge of Polish was at a basic level. The respondents repeated specific words after the teacher and independently read aloud sentences containing words that appeared in the first part of the study. In the first part of the article, I briefly describe the similarities and differences occurring in the segmental plane between Polish, Ukrainian, Belarusian and Russian, specifically between the pronunciation of the sounds [ɔ], [w] and [ʈ͡ʂ]. The second part of the article focuses on the most conspicuous results concerning the differences between the pronunciation of the sounds [ɔ], [w] and [ʈ͡ʂ] in Polish depending on the background of the respondents. I compared the results of respondents from Ukraine and Belarus, as well as the results of respondents from eastern and western Ukraine. Whether the words in question were repeated or read by the respondents was also an important factor. The main aim of the presented research is to help teachers of Polish as a foreign language to better understand the process of acquisition of Polish pronunciation by Slavic-speaking groups learning Polish depending on their country of origin, as well as to explain the reason for the pronunciation mistakes made by students coming from Ukraine and Belarus. The conclusions of the study are also intended to help in matching the appropriate teaching methodology for specific Slavic-speaking groups.
    Das Ziel des vorliegenden Beitrags ist es, die besonderen in meine Dissertation aufgenommene Ergebnisse der Forschung, die die Aussprache von Belarussen und Ukrainern im Polnischen beschreiben, zu erörtern. Im Jahr 2021 wurden vierzig polnische Oberschüler: innen, von denen zwanzig belarussischen Herkunft und zwanzig ukrainischen Herkunft untersucht. Wenn es sich um die Oberschüler ukrainischer Herkunft handelt, kommen zehn von ihnen aus westlichem Teil der Ukraine und zehn aus der Ostukraine hervor. Alle untersuchten Schüler: innen fingen ihre Ausbildung in Polen an. Sie beherrschten die polnische Sprache auf einem niedrigen Niveau. Die Sprecher: innen wiederholten nach der Lehrkraft bestimmte Wörter und lasen selbständig die Sätze vor, die in dem ersten Teil des vorliegenden Beitrags dargestellt wurden. Im ersten Teil der Arbeit wurden kurz die Gemeinsamkeiten und Unterschiede beschrieben, die auf der segmentalen Ebene zwischen Polnisch, Ukrainisch, Belarussisch und Russisch auftreten. Der zweite Teil des Beitrags fokussiert sich auf Ergebnisse der Forschung, die die Unterschiede zwischen der Aussprache von Lauten [ɔ], [w] und [͡ʈʂ] im Polnischen in Abhängigkeit von der Herkunft der Untersuchte betreffen. Die Ergebnisse sowohl von Sprechern und Sprecherinnen ukrainischer und belarussischer Herkunft als auch west- und ostukrainischer Herkunft wurden miteinander verglichen. Die Tatsache, wie die Sprecher und Sprecherinnen die fragilen Wörter gelesen und wiederholt haben, bildete einen weiteren, aber auch wichtigen Faktor für diese Untersuchung. Der Schwerpunkt der vorliegenden Forschung ist es, den Lehrern für Polnisch als Fremdsprache auszuhelfen, den Vorgang des Erwerbs von polnischer Aussprache durch Polnisch lernenden ostslawische Sprachbesitzer in Abhängigkeit von ihrem Herkunftsland, kennen zu lernen und besser zu verstehen, sowie die Gründe für die Aussprachefehler von Schülern ukrainischer und belarussischer Herkunft zu erklären. Aus dieser Forschung resultierende Ergebnisse sollten auch bei der Anpassung von entsprechender Lehrmethodik für bestimmte slawischsprachige (in diesem Fall ostslawischsprachige) Gruppen helfen.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2023, 24; 399-413
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sprawy białoruskie” na łamach „Dziennika Mińskiego” z lat 1917–1918
    „Belarusian Matters” on the Pages of „Dziennik Miński” in 1917–1918
    Autorzy:
    Korzeniowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33770823.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    „Dziennik Miński”
    Belarusian national movement
    Belarus
    Belarusians
    Minsk
    białoruski ruch narodowy
    Białoruś
    Białorusini
    Mińsk
    Opis:
    Praca niniejsza stanowi próbę przybliżenia treści publikacji zamieszczanych na łamach wychodzącego w latach 1917–1918 „Dziennika Mińskiego”, w których niemal na bieżąco odnoszono się do tzw. spraw białoruskich. Terminem tym posłużono się w celu zdefiniowania szerokiego spectrum zagadnień dotyczących m.in. sytuacji wewnętrznej na ziemiach białoruskich, stosunku Białorusinów do Polaków, a zwłaszcza aspiracji narodowego ruchu białoruskiego.
    This paper is an attempt to present the content of publications published in 1917–1918 in „Dziennik Miński”, which dealt with so-called Belarusian issues on an almost daily basis. The term was used to define a wide range of issues including the internal situation in the Belarusian lands, the attitude of Belarusians towards Poles, and especially the aspirations of the Belarusian national movement.
    Źródło:
    Res Historica; 2022, 54; 337-354
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół fotografii mieszkańców Witowa
    On Peasant Photography from Witowo
    Autorzy:
    Rogala, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170015.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    Białorusini
    tożsamość
    fotografia chłopska
    białoruska kultura
    chłopska
    identity
    peasant photography
    Belarusian peasant culture
    Belarusians
    Opis:
    Peasant photography is an incredibly interesting cultural phenomenon. Until the photograph appeared in the space of the countryside, spoken word had been the major form of expression used by peasants to talk about themselves and the world. It is a type of photography created for the needs of peasants on their own initiative. Photos represent a selected moment in a passage rite of a family, portraying its members and acquaintances. They constitute an important element in shaping the image of the peasant. Therefore the initiative of the historian Joanna Sapieżyńska, who collected and prepared photographs of the inhabitants of her native village in the album “Witowo” is very valuable. The collected photographs of the inhabitants of Witowo show images of peasant life over 50 years. The photos available in the form of album play an important role in the reconstruction of village’s microhistory. They are a testimony to the changes and shaping of the identity of Podlasie Belarusians. Peasant photography from Witowo shows the richness of peasant Belarusian culture. It should be noted that there are noticeable differences between the photographs created in Podlasie and photos from other regions of Poland. Photographs collected by J. Sapieżyńska are of great value for historical, cultural and social reasons. They can be of great importance in popularizing Belarusian culture in Podlasie as an example of its strength and values, as well as in encouraging a return to the roots.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2021, Obraz - Słowo - Litera, 12; 335-345
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Исторические» детективы Владимира Короткевича: вчера и сегодня
    Powieści detektywistyczne Wladimira Karatkiewicza: wczoraj i dziś
    Vladimir Karatkievich’s detective novels: yesterday and today
    Autorzy:
    Супа, Ванда
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108346.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    historia
    powieść sensacyjna
    tożsamość narodowa Białorusinów
    intertekstualność
    history
    detective novel
    Belarusians’ national identity
    intertextuality
    Opis:
    W artykule omówiono problematykę i synkretyczną poetykę dwóch „kryminałów retro” W. Karatkiewicza. Pisarz w dobie dominacji realizmu socjalistycznego połączył w swych utworach ważne idee (kształtowanie świadomości narodowej Białorusinów, interpretacja historii Białorusi) z elementami sensacji i romantycznym wątkiem miłosnym, charakterystycznymi dla modnej dzisiaj kultury masowej, wyprzedzając tym samym swoje czasy.
    In the article problems and syncretic poetry in two retro detective novels written by V. Karatkievich are discussed. In the era of dominance of socialist realism the author combined important ideas (defining Belarusians’ national awareness, interpreting the history of Belarus) with the elements of sensation and romantic love motif, typical of modern popular culture which are ahead of their time.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2015; 11-24
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mniejszość białoruska w Narodowym Spisie Powszechnym z 2002 roku
    Belarusian minority in the 2002 Polish National Census
    Autorzy:
    Czapko, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850756.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    national census
    minority
    identity
    Belarusians
    Orthodox Church
    spis powszechny
    mniejszość
    tożsamość
    Białorusini
    Kościół prawosławny
    Opis:
    Narodowy Spis Powszechny z 2002 roku wykazał, iż mniejszość białoruska w Polsce liczy niespełna 50 tysięcy przedstawicieli. Na przeszkodzie dokładnemu ustaleniu liczebności Białorusinów w Polsce stoją jednak różnego rodzaju przyczyny historyczne oraz społeczno-ekonomiczne, które sprawiają, iż otwarte deklarowanie narodowości nie jest wśród Białorusinów rozpowszechnione. Ostrożnie podchodzić należy również do potocznego utożsamiania prawosławia z białoruskością, gdyż na obszarze wschodniej Białostocczyzny stosunkowo niewielka część ludności wyznania prawosławnego zdecydowała się na zadeklarowanie narodowości innej niż polska.
    The 2002 Polish National Census has shown that Belarusian minority in Poland consists of nearly 50,000 members. Although, the exact determination of number of Belarusians in Poland is diffi cult, because of various historical, social and economical reasons, which cause that open declarations of Belarusian identity are not common among the Belarusians. Traditional identifying Belarusian nationality with Orthodox Christianity should be considered with caution, because relatively small amount of Orthodox population in the eastern part of Bialystok region decided to declare other than Polish nationality.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2009, 2, 1; 75-89
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tak zwani „tutejsi” na Polesiu jako zagadnienie polityczne w Polsce w latach 1921–1939
    Autorzy:
    Cichoracki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678211.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    so-called ‘tutejsi’ in Polesia
    Polonization
    Belarusians and Ukrainians
    Institute for Nationalities Affairs in Warsaw
    Opis:
    So-called ‘tutejsi’ in Polesia as a political issue in Poland, 1921–1939This article is an attempt to present the problem of repercussions of the assumption made in the Second Polish Republic that in Polesia there was a compact several hundred thousand group of people that do not have a modern national consciousness. In the interwar period this group was commonly referred to as ‘tutejsi.’ The issue is examined from three perspectives. The first is to reconstruct the position taken in this case by the Polish science, especially the authors gathered around the Institute for Nationalities Affairs (Instytut Badań Spraw Narodowościowych). The second part of the article presents opinions functioning about so-called ‘tutejsi’ in the Polish public opinion. The difference between points of view arising in the 1920s and ’30s is exposed here. The third part focuses on the actions taken by the Polish authorities. In the first half of the ’20s an assumption was formulated that in Polesia this group was dominant, therefore actions must be taken for its Polonization. After the military coup in 1926, the existence of ‘tutejsi’ was to a large extent disputed. The authorities stated that Polesia was populated mainly by Belarusians and Ukrainians. The reversal of this policy dates back to the early 1930s. The theory of the existence of ‘tutejsi’ – and at the same time their domination in Polesia – returned. It was believed they should be not only subject to Polonization, but also that they are particularly susceptible to it.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2013, 42
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rodzinny poziom przekazywania tradycji katolickich przez Polaków i Białorusinów na Syberii
    Family level of transferring Catholic traditions by Poles and Belarusians in Siberia
    Autorzy:
    GONČAROVA, Tatjana A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/435532.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    czynnik wyznaniowy
    tradycja katolicka
    Polacy
    Białorusini
    okręg tomski
    confessional factor
    Catholic traditions
    Poles
    Belarusians
    Tomsk region
    Opis:
    Ważnym komponentem wychowania dziecka w rodzinie jest włączenie go w wartości religijne. Wychowanie religijne nie tylko kształtuje moralność dziecka, ale również łączy pokolenia i pomaga zachować tożsamość etniczną. Co więcej, przestrzeganie tradycji religijnych w rodzinie pomaga jednocześnie tworzyć relacje z innymi członkami wspólnoty religijnej. Szczególny nacisk kładzie się na rolę rodziny w sytuacji, gdy praktyki religijne są oficjalnie zabronione, jak było przez lata w ZSRR. To właśnie wtedy religijne wychowanie stało się podstawowym narzędziem socjalizacji w życiu religijnym. Obiektem badania jest katolicka ludność okręgu Tomskiego, reprezentowana przez Polaków i Białorusinów. Ludzie ci zamieszkują Syberię od wieków i dzięki czynnikowi wyznaniowemu udało im się zachować kulturową i etniczną tożsamość. Głównym punktem badań będą następujące zagadnienia: życie zgodnie z kalendarzem liturgicznym, udział w świętach religijnych, czytanie literatury religijnej, odwiedzanie świątyń itd. Ujawnianie form i mechanizmów wspierających tradycję katolicką w rodzinie wymaga badań nad źródłami prywatnymi i ustnymi. Podstawowymi źródłami w tych badaniach są informacje, które autor artykułu otrzymał od Polaków i Białorusinów w okręgu tomskim.
    religious values. Religious upbringing not only shapes children’s moral qualities but also provides a link between generations and contributes to the preservation of ethnic identity. Moreover, following the religious traditions in the family helps to simultaneously enter into relationships with other members of their religious community. Particular emphasis is placed on the role of family in a situation of an official prohibition of religious life, which was imposed in the USSR for a long time. At precisely that time religious upbringing became the basic means of enculturation into religious life. The subject of this investigation is the Catholic population of the Tomsk region, represented by Poles and Belarusians. These people have been living in Siberia for centuries and thanks to the confessional factor they were able to preserve their ethnic and cultural identity. In the spotlight of the study will be the following issues: keeping the religious calendar, taking part in ceremonial activities, reading religious literature, visiting temples, etc. Revealing the forms and mechanisms of supporting the Catholic tradition in the family requires exploration of private and oral sources. Information received by the author of this paper from Polish and Belarusian populations in the Tomsk region is the basic source material of this study.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2014, IX, (1/2014); 185-191
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Belarusian education in General District Latvia (1941–1945)
    Autorzy:
    Grzybowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031300.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Latvia
    Belarusians
    education
    World War II
    German occupation
    Łotwa
    Białorusini
    szkolnictwo
    II wojna światowa
    okupacja niemiecka
    Opis:
    The article deals with the Belarusian school system in Latvia under German occupation. Belarusians were one of the most numerous minorities in that country, both in the inter-war period and during World War Two. In German-occupied Latvia, Belarusian nationality was declared by more than 50,000 people. For political reasons, the occupation authorities allowed Belarusian schools to operate in areas with significant Belarusian population. As a result, thirty-five primary schools, two middle schools, and one secondary agricultural school, employing about a hundred teachers in total, were opened. These schools were attended by a few thousand pupils, the majority of which were children of petty and landless peasants. The Belarusian school system struggled because of numerous material issues.
    Artykuł traktuje o szkolnictwie białoruskim na Łotwie pod okupacją niemiecką. Bialorusini należeli do najliczniejszej mniejszości na Łotwie zarówno w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. W okupowanej przez Niemców Łotwie narodowość białoruską podało blisko 50 tys. ludzi. Ze względów politycznych władz okupacyjne zezwoliły na funkcjonowanie szkolnictwa białoruskiego w regionach zamieszkałych przez ludność białoruską. W wyniku otwarto 35 szkół podstawowych, dwa gimnazja i jedną średnią szkołę rolniczą, w których pracowało ok. 100 nauczycieli. Do szkół białoruskich uczęszczało kilka tysięcy uczniów, większość których stanowili dzieci małorolnych i bezrolnych chłopów. Szkolnictwo białoruskie borykało się z wieloma problemami natury materialnej.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 3; 57-83
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka eksterminacji obywateli Drugiej Rzeczypospolitej przez Trzecią Rzeszę i Związek Sowiecki w latach 1939–1945 Część II: Polityka Związku Sowieckiego
    Autorzy:
    Matelski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568512.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Poles
    Jews
    Ukrainians
    Belarusians
    Soviet occupation
    extermination
    genocide
    поляки
    евреи
    украинцы
    белорусы
    советская оккупация
    истребление
    геноцид
    Opis:
    One of the basic instruments in the implementation of an anti-Polish nation policy was an unprecedented on such a scale forced displacement of population. In the case of Moscow, it was a reference to the tsarist policy of mixing the peoples of the empire. It has been systematically implemented since the days of Tsar Ivan the Terrible (1530–1584), and under Joseph Stalin’s rule, it has grown into the official ethnicity policy of the Soviet state. The extermination policy of the Soviet Union was aimed at full unification of the looted territories with the rest of the Soviet empire. It was realized through physical liquidation of Polish intelligentsia, officials of Polish state administration, police and army. Already on September 18th, right after the invasion of Poland, several thousand Poles were shot by Soviet soldiers and military police; without a trial. Forced deportations, public executions, mass murders and concentration camps are a common feature of both murderous systems: Nazism and Stalinism. Except for the gas chambers, all methods of destroying humans were already earlier applied in the East (since November 1917), and later in Nazi Germany (since January 1933). The only difference was that from June 22, 1941, Stalin was counting on emergence of a territorially unspecified Polish state, which Hitler had never planned. Poland as the only member of the Allied side in World War II was shifted territorial (and reduced by 100 thousand sq. Km compared to August 31, 1939) and forced to exchange population, and became a satellite of the Soviet Union for 45-year – all at the request of Moscow.
    Одним из основных инструментов реализации антипольской этнополитики были не встречавшиеся до сих пор в таком масштабе принудительные пере- селения и выселения жителей. В случае Москвы это перекликалось с царской политикой смешивания народов империи; она систематически проводилась со времен царя Ивана Грозного (1530-1584), а период правления Иосифа Сталина стала официальной этнической политикой советского государства. Политика истребления Советской Союза была направлена на полную уни- фикацию захваченных земель с остальной территорий советской империей. Ее воплощение проводилось путем физической ликвидации польской ин- теллигенции, служащих польской государственной администрации, поли- ции и армии. Уже 18 сентября, то есть непосредственно после нападения на Польшу от пуль советских солдат и военных жандармов погибло несколько тысяч поляков. Расстреливали их без судов. Принудительные переселения, депортации, публичные экзекуции, мас- совые расстрелы и концлагеря – это общая черта обеих губительных систем: гитлеризма и сталинизма. За исключением газовых камер, все методы и спо- собы уничтожения людей были применены раньше на востоке (от ноября 1917 г.), а лишь позже в нацистской Германии (от января 1933 г.). Единствен- ная разница заключалась в том, что от 22 июня 1941 г. Сталин допускал воз- можность возникновения ближе неопределимого территориально польско- го государства, чего Гитлер никогда не планировал. Польша как единственный союзник альянтов во II мировой войне – по требованию Москвы – была территориально перемещена (и уменьшена на 100 тыс. км2 сравнительно с 31 августом 1939 г.) и была вынуждена пойти на обмен населения, а также на 45 лет стала страной, зависимой от СССР.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2017, 4(15); 205-226
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przesłanie symboliki liczby trzy w kulturze ludowej Białorusinów
    The symbolism of the number three in the folk culture of Belarusians
    Autorzy:
    Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40220737.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    symbol
    numbers
    folk culture
    rituals
    magic
    myths
    Belarusians
    liczby
    kultura ludowa
    religia
    obrzędy
    magia
    mity
    Białorusini
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiono rolę symboli w życiu jednostek i grup. Szczególną uwagę zwrócono na symboliczne znaczenie liczby trzy w kulturze ludowej Białorusinów, a dokładniej w obrzędach kalendarza ludowego, scenariuszach ceremonii zaślubin, rytuale narodzin, obrzędach związanych z chrztem, śmiercią i żałobą. Ukazano także dominującą rolę liczby trzy w mitologii i ustnej poetyckiej spuściźnie Białorusinów (szczególnie w zaklęciach i bajkach). Analiza literatury naukowej i wywiadów badawczych dowodzi, że liczby są uniwersalnym językiem, ponieważ zawierają informacje o źródle wierzeń kulturowych, o normach i wartościach różnych społeczeństw oraz o relacjach zachodzących między ich przedstawicielami.
    This article presents the role of symbols in the lives of individuals and groups. Particular attention is paid to the symbolic significance of the number three in the folk culture of the Belarusians, more specifically in the rites of the folk calendar, the scripts of marriage ceremonies, the ritual of birth, the rites associated with baptism, and the rites associated with death and mourning. The dominant role of the number three in the mythology and oral poetic legacy of the Belarusians (especially in spells and fairy epics) is also revealed. The analysis of scientific literature and research interviews prove that numbers are a universal language, as they contain information about the source of cultural beliefs, the norms and values of different societies as well as the relations occurring among their representatives.
    Źródło:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2023, 20, 20; 253-272
    1730-0274
    Pojawia się w:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uniwersum nadnarwiańskiej wsi w fotografii Jakuba Smolskiego
    The world of the Narew village in the photography by Jakub Smolski
    Autorzy:
    Rogala, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38417611.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Belarusians
    photography of peasants
    Belarusian peasant culture
    Łuka
    Jakub Smolski
    Białorusini
    fotografia chłopska
    białoruska kultura chłopska
    Opis:
    Fotografie Jakuba Smolskiego stanowią ważną dokumentację obyczajowości i zwyczajów białoruskiej mniejszości na Podlasiu z okresu międzywojennego. Większość fotografii Smolski wykonał w rodzinnej Łuce. Artykuł przybliża obraz chłopskiego uniwersum nadnarwiańskich, prawosławnych wsi. Fotograf z Łuki wykonywał zdjęcia, które pokazywały prywatny świat chłopów. To, co zostało utrwalone na fotografiach, świadczy o sile obrzędów przejścia, które miały bardzo duże znaczenie w społeczności chłopskiej, ponieważ utrwalały więzi rodzinne i sąsiedzkie. Wyrażały etapy życia człowieka w określonym porządku w zamkniętym cyklu narodzin, ślubów i pogrzebów. Zebrane zdjęcia są także ważnym świadectwem mikrohistorii Białorusinów Podlasia. Fotografie mają wielką wartość ze względów historycznych, kulturowych i społecznych. Mogą mieć duże znaczenie w popularyzacji kultury białoruskiej na Podlasiu jako przykładu jej siły i wartości, a także w zachęcaniu do powrotu do korzeni.
    The photographs of Jakub Smolski constitute important documentation of the customs and habits of the Belarusian minority in Podlasie in the interwar period. Most of the photos were taken by Smolski in his home village of Łuka. The article presents the image of the peasant world of the Narew, Orthodox villages. A photographer from Łuka took pictures that showed the private world of the peasants. What was captured in the photographs proves the strength of the rites of passage, which were of great importance in the peasant community as they strengthened family and neighborhood ties. They expressed the stages of a person’s life in a specific order in a closed cycle of births, weddings and funerals. The collected photos are also an important testimony to the micro-history of the Belarusians of Podlasie. Photographs are of great value for historical, cultural and social reasons. They can be of great importance in popularizing Belarusian culture in Podlasie as an example of its strength and values, as well as in encouraging a return to its roots.
    Źródło:
    ELPIS; 2022, 24; 103-109
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intersectionality of Symbolic Violence against HighlyQualified Female Migrants in Poland
    Autorzy:
    Dolińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22792547.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
    Tematy:
    symbolic violence
    nationality
    age and gender
    highly qualified female migrants
    Ukrainians
    Belarusians
    Poland as a host country
    Źródło:
    Władza sądzenia; 2020, 18; 79-92
    2300-1690
    Pojawia się w:
    Władza sądzenia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruska Komisja Wojskowa: powstanie i działalność (1919-1921)
    The Belarusian Military Commission: Establishment and Activities (1919–1921)
    Autorzy:
    Grzybowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2156649.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Wojna polsko-sowiecka
    Wojsko Polskie
    Białorusini
    Białoruska Komisja Wojskowa
    Polish-Soviet war
    Polish Army
    Belarusians
    Belarusian Military Commission
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 137-152
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historyczna zmienność kategorii: swój/inny/obcy/wróg w relacjach Białorusinów z Polakami w ciągu dwóch ostatnich stuleci
    Autorzy:
    Radzik, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624814.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusians, Poles, familiar, other, stranger, enemy
    : Białorusini, Polacy, swój, inny, obcy, wróg
    : беларусы, палякі, свой, іншы, чужы, вораг
    Opis:
    his paper is devoted to the evolution of the sense of strangeness in the Belarusian perception of Poles over the last two hundred years. It addresses issues which have now become valid for both nations, particularly since Belarus gained independence. The concepts underlying their mutual perception have an impact on relations between the two states and societies. The aim of this article is to identify the reasons for changes in the following categories: familiar (swój), other (inny), stranger (obcy) and enemy (wróg). The study is based on the assumption that the key factors underlying the Belarusian perception of Poles (considering the history of Belarus and the culture of her people) include religion (Russian Orthodoxy dominant among Belarusians vs Roman Catholicism), the asymmetry of social structure (Belarusians perceived as peasants vs Poles perceived as landlords) and Sovietness (dominating in the twentieth century). The relations in focus are analysed as a historical process and discussed with regard to three consecutive periods: the period of Partitions, the Soviet Union (and the Second Polish Republic) as well as independent Belarus. The study is based on the results of sociological surveys and a literature review including analytical studies of Belarusian folklore, descriptions of mutual relations as viewed by their participants and observers in the past and today. The analysis confirms the role of the factors mentioned above and reveals certain new elements, which are, however, of rather secondary importance. The class-driven image of the Pole as a ‘landlord’ has become weaker particularly since the 1970s, but it still persists in people’s mentality. At the same time, the last two decades saw the historically conditioned sense of proximity in gradual decline, particularly among the younger generation. The two societies are drifting further apart as a result of their decision to become associated with two different cultures: the Russian-dominated Community of Independent States and the European Union.
    Artykuł dotyczy ewolucji poczucia obcości w stosunku Białorusinów z Polakami w ciągu prawie dwustu ostatnich lat. Podjęta w nim tematyka stała się aktualna i ważna dla obu narodów zwłaszcza po uzyskaniu niepodległości przez Białorusinów. Celem artykułu była odpowiedź na pytanie, jakie przyczyny wpływały na zmianę znaczenia kategorii: swój, inny, obcy, wróg. Przed przystąpieniem do badań autor uznał – odwołując się do historii Białorusi i kultury jej mieszkańców – że ważnymi wyznacznikami określającymi stosunekBiałorusinów do Polaków były: wyznanie (dominujące wśród Białorusinów prawosławie, w przeciwieństwie do katolicyzmu Polaków), niesymetryczność struktury społecznej (Białorusin widziany jako chłop, Polak jako pan) i dwudziestowieczna sowieckość. Badane relacje zostały omówione w ujęciu procesowym, historycznym, z uwzględnieniem trzech kolejnych okresów: zaborów, ZSRS (oraz II RP) i niepodległej Białorusi. W tekście odwołano się do literatury przedmiotu (zawierającej analizy folkloru białoruskiego, opisy wzajemnych relacji jako świadectwa ich uczestników, obserwatorów zarówno w odległej przeszłości, jak i obecnie) oraz ustaleń socjologicznych. W trakcie badań uwarunkowania te zostały potwierdzone i wzbogacone o elementy o charakterze raczej drugorzędnym. Wskazano, że zwłaszcza od lat 70. XX stulecia klasowy obraz „Polaka – pana” powoli zaczął się dezaktualizować, co nie znaczy, że zanikł. Ponadto w ciągu ostatniego ćwierćwiecza niegdysiejsze „swojskość” i „bliskość” – uwarunkowane historycznie – stopniowo zanikły, zwłaszcza na poziomie młodego pokolenia. Oba społeczeństwa oddalają się od siebie, co jest konsekwencją wybrania przynależności do odmiennych kręgów kulturowych (rosyjskiego i WNP oraz UE)
    Артыкул прысвечаны эвалюцыі разумення паняцця чужога  ў адносінах беларусаў і палякаў на працягу амаль двухсот  апошніх гадоў. Разгледжаная ў ім праблематыка стала актуальнай і, на нашу думку, важнай для абодвух народаў асабліва пасля атрымання Беларуссю незалежнасці. Безумоўна, змест узаемных уяўленняў пра суседа ўплывае на адносіны паміж дзвюма дзяржавамі і іх народамі .  Мэтай артыкула быў адказ на пытанне: якія былі прычыны зменаў у аналізаваным перыядзе даследаваных катэгорый свой, іншы, чужы, вораг. Перад тым, як распачаць  даследаванне  аўтар меркаваў,абапіраючыся на ведаы  па гісторыі Беларусі і культуры яе жыхароў, што важнымі дэтэрмінантамі, якія ўплывалі на адносіны беларусаў да палякаў,  былі веравызнанне (сярод беларусаў пераважае праваслаўе, сярод палякаў – каталіцызм), несіметрычнасць грамадскай структуры (беларус – селянін, паляк – пан) і частка савецкай гісторыі ў ХХ ст. Даследаваныя адносіны былі паслядоўна разгледжаныя ў працэсе гістарычнага развіцця на працягу трох перыядаў: падзелаў Рэчы Паспалітай, панавання СССР (і ІІ Рэчы Паспалітай) і існавання незалежнай Беларусі. У артыкуле выкарыстана існуючая літаратура па тэме, у якой аналізуюцца тэксты беларускага фальклору, апісваюцца узаемныя дачыненні  ў сведчаннях іх удзельнікаў і назіральнікаў, як з часоў мінулых, так і  нам сучасных, а таксама вынікі сацыялагічных даследаванняў. У ходзе даследавання  нашы меркаванні пацвердзіліся, акрамя таго, былі выяўленыя новыя факты, якія маюць хутчэй другасны характар. Напрыклад,  у 70-я гады ХХ ст., класавы вобраз “паляк–пан” ва ўяўленнях беларусаў траціць сваю актуальнасць,  але не знікае цалкам. Адначасова, на працягу апошняй чвэрці стагоддзя колішняя “свойскасць” і “блізкасць”, абумоўленыя гістарычна, паступова знікаюць, асабліва сярод малодшага пакалення.  Абобдва народы ўзаемна аддаляюцца   ў выніку выбару сваёй прыналежнасці да розных культурных колаў (рускага і Садружнасці Незалежных Дзяржаў або Еўрапейскага Саюза.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia narodowościowa na peryferiach Europy Środkowo-Wschodniej. Przypadek Polesia między dwiema wojnami
    Autorzy:
    Ablamski, Pavel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653937.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    II Rzeczpospolita
    Polesie
    projekt narodowy
    Białorusini
    Polacy
    Rosjanie
    Ukraińcy
    second polish republic
    polesia
    national project
    belarusians
    poles
    russians
    ukrainians
    Opis:
    The territory of Polesia in the interwar period was an area of competition between the national movements of Belarusian, Polish, Russian, and Ukrainian communities. In the Polesia Province, the scope of activity and intensification of national factors were not the same. An influence of the Belarusian movement was seen only in the north of the province, in the districts of Kosów and Prużana. The more active in Polesia Ukrainian movement was the strongest in southern, and south-western districts: of Brześć on the Bug, Kobryń, and Kamień Koszyrski. Russians were the most successful in the cities of Brześć and Pińsk, and in the eastern part of the region, in the neighbourhood of the towns of Łuniniec and Dawidgródek, where influences of the Belarusian and Ukrainian movements were minimal. But the idea of “the great Russian nation” was gradually becoming an anachronism within the borders of the Second Republic of Poland. Poland was an active player in the arena of national affairs in Polesia, as it sought to gain the support of local people through a unification policy of the state apparatus. The apogee of the Polonization action was in 1932–1939, after the office of Polesia voivode was taken by Col. Wacław Kostka-Biernacki. Activists of various national movements in Polesia were actively fought against by the State authorities. The voivodeship administration hampered all non-Polish national agitation among inhabitants of the region. The government of the Second Polish Republic did not succeed in combating civilisational backwardness in Polesia. An average inhabitant of the region was, in the first place, a member of his local rural community and often had no idea that for the State administration he was a Pole, for an Orthodox priest he was a Russian, and for a radical rural intellectual – a Belarusian or Ukrainian. A passive attitude of the majority of local people towards the question of nationality was still common at the end of the interwar period. 
    Национальный вопрос на окраине Центрально-восточной Европы. Случай Полесья между двумя войнами.АннотацияВ межвоенный период в Полесье имело место соперничество на национальной почве между белорусскими, польскими, русскими и украинскими кругами. В Полесском воеводстве диапазон действий и степень интенсивности упомянутых национальных факторов не были однородными. Влияние белорусского движения было заметно только на севере Полесья в Косовском и Пружанском поветах. У более стихийного украинского движения в Полесье больше всего плацдармов находилось южных и юго-западных поветах – Брестском, Кобринском, а также Каширском. Русские имели самый большой успех в городах – Бресте и Пинске, а также на востоке воеводства в окрестностях Лунинца и Давид-Городка, где влияние белорусского и украинского движений было ничтожно. Однако идея «великого русского народа» в границах Второй Речи Посполитой постепенно становилась анахронизмом.Польша являлась активным игроком на Полесском национальном поле, пытаясь привлечь местное население посредством унификационных действий государственного аппарата. Полонизационная акция достигла апогея в 1932-1939 годах, после вступления в должность Полесского воеводы полковника Вацлава Костка-Бернацкого. Власть последовательно боролась с деятелями отдельных национальных движений в Полесье. Воеводская администрация активно препятствовала ведению всякой непольской национальной агитации среди полещуков.Властям Второй Речи Посполитой определенно не удалось преодолеть огромную цивилизационную отсталость в Полесье. Среднестатистический полещук оставался, прежде всего, членом сельской общины и часто не имел понятия, что для государственной администрации – он – поляк, для православного священника – русский, а для радикального сельского интеллигента – белорус или украинец. Пассивная позиция большинства полещуков по национальному вопросу продолжала быть всеобщим явлением к концу межвоенного двадцатилетия.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 2
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz Rosjan, Białorusinów i Ukraińców w języku polskich studentów jako potencjalny wyznacznik relacji ze wschodnimi sąsiadami
    The Image of Russians, Belarusians and Ukrainians in the Language of Polish Students as a Potential Determinant of Relations with Their Eastern Neighbours
    Autorzy:
    Karolczuk, Marzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1774198.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    relacje międzykulturowe
    Rosjanie
    Ukraińcy i Białorusini
    polscy studenci
    eksperyment asocjacyjny
    intercultural relations
    Russians
    Ukrainians and Belarusians
    Polish students
    associative experiment
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki z eksperymentu asocjacyjnego, w którym wzięło udział 128 polskich studentów z województwa podlaskiego. W wyniku badania zgromadzono materiał językowy w postaci 643 polskojęzycznych swobodnych werbalnych reakcji na zawarte w ankiecie bodźce (Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini). Przyjęto, że wyobrażenia funkcjonujące w świadomości Polaków na temat przedstawicieli innych kultur – wschodnich sąsiadów Polski i wyrażone poprzez język można interpretować jako przesłankę porozumiewania się między nimi tak w obszarze prywatnym, jak i zawodowym.
    This article presents the results of an associative experiment in which 128 Polish students from Podlaskie Province took part. As a result of this study, 643 Polish language free-verbal responses to the stimuli included in the survey (Russians, Ukrainians, Belarusians) were collected. It was assumed that the ideas functioning in the consciousness of Poles about the representatives of other culture‑Poland’s eastern neighbours‑and expressed through language, can be interpreted as a premise for communication between them both in the private and professional field.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 87-100
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polacy niepolskiej narodowości a formowanie się Armii Polskiej w ZSRR – wybrane dokumenty z archiwum ambasadora Stanisława Kota
    Poles of non-Polish nationality and the formation of the Polish Army in the USSR – selected documents from the archive of Ambassador Stanisław Kot
    Autorzy:
    Masternak, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2177352.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Instytut im. gen. Władysława Andersa
    Tematy:
    Władysław Anders
    Stanisław Kot
    Polish Army in the USSR
    national minorities
    Jews
    Belarusians
    Armia Polska w ZSRR
    mniejszości narodowe
    Żydzi
    Białorusini
    Opis:
    W Bibliotece Uniwersyteckiej KUL znajdują się kopie dokumentów związanych z formowaniem się Armii Polskiej w ZSRR. Fascynujące są szczególnie te, które ilustrują walkę władz politycznych i wojskowych o obywateli polskich nieposiadających polskiego pochodzenia. Po dwóch latach sowieckiej okupacji ludzie ci doskonale zdawali sobie sprawę z tego, czym jest Rosja Sowiecka i masowo wyrażali chęć wstępowania do Armii Polskiej. Ze względu na sowieckie prowokacje i nieposzanowanie przez ZSRR prawa międzynarodowego nie wszystkim udało się pomóc.
    In the KUL University Library there are copies of documents related to the formation of the Polish Army in the USSR. Fascinating are especially those, which illustrate the struggle of political and military authorities for Polish citizens of non-Polish origin. After two years of Soviet occupation, these people were perfectly aware of what the Soviet Russia was and they massively expressed their willingness to join the Polish Army. Due to Soviet provocations and the USSR’s disregard for international law, not everyone was helped. 
    Źródło:
    Polonia Inter Gentes; 2021, 2; 41-57
    2719-8871
    2956-3224
    Pojawia się w:
    Polonia Inter Gentes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dylematy tożsamościowe na pograniczu polsko-białoruskim
    Identity Dilemmas in the Polish-Belarusian Borderland
    Autorzy:
    Głogowska, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11855220.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-30
    Wydawca:
    Fundacja Biografie Codzienności
    Tematy:
    Pogranicze polsko-białoruskie
    tożsamość narodowa
    tożsamość kulturowa
    tożsamość religijna
    Białorusini
    Pogranicze
    Polish–Belarusian borderland
    national identity
    cultural identity
    religious identity
    Belarusians
    borderlands
    Opis:
    Tożsamość ludności na pograniczu polsko-białoruskim jest uzależniona od wielu czynników o charakterze obiektywnym i subiektywnym. Identyfikacja narodowa jest często wtórna wobec tożsamości kulturowej lub wyznaniowej. Występujący najczęściej indyferentyzm narodowościowy (tzw. tutejszość) przyczynia się do powstawania stereotypów czy sprowadzania kategorii tożsamości narodowej do tożsamości wyznaniowej („Polak-katolik”, „Białorusin-prawosławny”). Samo pogranicze polsko-białoruskie obszarowo bywa niedookreślone w związku z brakiem wyraźnych granic. Tak złożona sytuacja jest wynikiem różnych wpływów kulturowych, historycznych oraz politycznych. Szczególne znaczenie ma stosunkowo późne – w porównaniu ze świadomością polską czy rosyjską – kształtowanie się białoruskiej świadomości narodowej oraz brak tradycji państwa białoruskiego. Brak wyraźnych naturalnych granic etnicznych oraz tradycji narodowych białoruskich sprawia, że na pograniczu polsko-białoruskim granice tożsamości narodowej przebiegają przez rodziny – w jednej rodzinie mogą ujawniać się różne opcje narodowościowe: polska, białoruska, litewska, żydowska, rosyjska. Na dylematy tożsamościowe wpływają takie czynniki, jak: stan świadomości narodowej, język, przywiązanie do tradycji, znajomość historii, przynależność wyznaniowa, doświadczenia historyczne, sytuacja polityczna oraz koniunkturalizm.
    The identity of the population in the Polish–Belarusian borderland depends on a number of objective and subjective factors. National identification is often secondary to cultural and religious identity. The predominant national indifference which occurs in this area (the so-called ‘locality’ i.e. ‘I’m local’) contributes to the formation of stereotypes, or reduces national identity to religious identity: ‘Poles are Catholics’, ‘Belarusians are Orthodox’. The Polish–Belarusian borderland itself is somehow a vague area due to the absence of clear boundaries. This complex situation is a result of various cultural, historical and political influences. The relatively late – in comparison with the Polish or Russian national awareness – evolution of the Belarusian national consciousness and the lack of tradition of a Belarusian state are of particular importance. As there are no clear natural ethnic boundaries and no national Belarusian traditions in the Polish–Belarusian borderland, the borders of national identity run across families – various national options may reveal themselves in one family: Polish, Belarusian, Lithuanian, Jewish and Russian. National identity dilemmas are affected by factors such as: the degree of national consciousness, language, attachment to tradition, knowledge of history, religious affiliation, historical experience, political situation and opportunism.
    Źródło:
    Biografistyka Pedagogiczna; 2016, 1, 1; 23-54
    2543-6112
    2543-7399
    Pojawia się w:
    Biografistyka Pedagogiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kosowo jako kolebka i skarbiec serbskiej duchowości w historii oraz współczesnej świadomości wschodnich Słowian
    Kosovo as the cradle and the treasure of Serbian spirituality in history and contemporary consciousness of the eastern Slavs
    Autorzy:
    Charota, Ivan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420241.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Kosowo i Metochia
    literatura
    kontakty
    historia
    świadomość
    Serbowie
    Rosjanie
    Białorusini
    Ukraińcy
    Kosovo and Metohija
    literature
    connections
    history
    awareness
    Serbs
    Russians
    Belarusians
    Ukrainians
    Opis:
    In this paper, the author reveals and analyses the presence of remembrance of Kosovo and Metohija – the cradle of Serbian statehood, the seat of the Serbian Orthodox Church and a treasury of Serbian culture – in the historical and current awareness of Eastern Slavs. Kosovo and Metohija is analysed as the main topic of Serbology in Eastern Slavic literatures. The term “Eastern Slavs” has concrete historical meanings:1) the Russian people, that is, its ethno-spiritual-cultural community in the past; 2) Russians, Belarusians and Ukrainians in the more recent past.
    Źródło:
    ELPIS; 2013, 15; 93-97
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Косово как колыбель и сокровищница сербской духовности в историческом и современном сознании восточных славян
    Kosovo as the cradle and the treasure of Serbian spiritualityin history and contemporary consciousness of the eastern Slavs
    Autorzy:
    Charota, Ivan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420245.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Kosowo i Metochia
    literatura
    kontakty
    historia
    świadomość
    Serbowie
    Rosjanie
    Białorusini
    Ukraińcy
    Kosovo and Metohija
    literature
    connections
    history
    awareness
    Serbs
    Russians
    Belarusians
    Ukrainians
    Opis:
    In this paper, the author reveals and analyses the presence of remembrance of Kosovo and Metohija – the cradle of Serbian statehood, the seat of the Serbian Orthodox Church and a treasury of Serbian culture – in the historical and curren tawareness of Eastern Slavs. Kosovo and Metohija is analysed as the main topic of Serbology in Eastern Slavic literatures. The term “Eastern Slavs” has concrete historical meanings:1) the Russian people, that is, its ethno-spiritual-cultural community in the past; 2) Russians, Belarusians and Ukrainians in the more recent past.
    Źródło:
    ELPIS; 2013, 15; 85-91
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postrzeganie Polski i Polaków w białoruskim dyskursie internetowym w latach 2013–2019: jakościowa analiza wypowiedzi imigrantek
    Autorzy:
    Kanasz, Tatiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081275.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    immigrants
    stereotype
    image
    Polska
    Poles
    Belarusians
    qualitative research
    imigrantki
    stereotyp
    obraz
    Polska
    Polacy
    Białorusinki
    badanie jakościowe
    стэрэатып
    вобраз
    Польшча
    палякі
    беларусы
    якаснае даследаванне
    Opis:
    W ostatnim czasie Polska staje się ważnym krajem emigracji dla wielu Białorusinów. Imigranci publicznie wypowiadają się na temat kraju przyjmującego oraz jego mieszkańców w różnych mediach, wpływając tym samym na etnostereotypy. Ich głos może być ważny dla innych osób rozważających emigrację lub też dla osób, które nie mają bezpośrednich kontaktów z Polakami, a wiedzę na temat sąsiadów czerpią między innymi z przekazów medialnych. Celem badania było ustalenie społeczno-kulturowych wizerunków Polski i Polaków z perspektywy białoruskich emigrantek. Poszukiwano odpowiedzi na pytania: W jaki sposób przedstawiane jest społeczeństwo polskie w wybranych internetowych mediach białoruskich w wypowiedziach migrantek? Jakie są cechy Polaków podobne lub różniące się od Białorusinów? Jakie są reakcje czytelników zawarte w komentarzach do publikacji prasowych? Badanie zrealizowano metodą jakościową z zastosowaniem analizy dyskursu medialnego. Korpus materiałów, sporządzony w ramach celowego doboru próby, obejmuje 12 relacji pochodzących z dziennikarskich wywiadów opublikowanych w popularnych na Białorusi internetowych wydaniach informacyjnych oraz rozrywkowych w latach 2013–2019. Analizowane odpowiedzi przedstawiają poglądy grupy młodych kobiet z wyższym wykształceniem, mieszkających w dużych miastach, w większości korzystających z Karty Polaka. Obraz Polski przedstawiono w odniesieniu do czterech wymiarów: kulturowo-etnicznego, społeczno-ekonomicznego, wymiaru moralności oraz wymiaru sprawności. Białorusinki pozytywnie postrzegają społeczno-ekonomiczne warunki życia w Polsce, jak również relacje społeczne. Komentarze czytelników są zróżnicowane oraz wskazują na bardziej krytyczne odczytanie pozytywnych wizerunków Polski i Polaków
    Recently, Poland has become an important emigration country for many Belarusians. Immigrants publicly comment on the host country and its inhabitants in various media, thus influencing ethnic stereotypes. Their voice may be important for other people considering emigration or for people who do not have direct contact with Poles, and who learn about their neighbours, among others, from media reports. The aim of the study was to establish the socio-cultural images of Poland and Poles from the perspective of Belarusian female immigrants. The researcher attempts to answer the following questions: how is Polish society presented in selected Belarusian online media in the statements of migrant women? What are the characteristics of Poles that may be similar to or different from Belarusians? What are the readers’ reactions in the comments to the press articles? The study was carried out using the qualitative method, namely media discourse analysis. The corpus of materials, compiled as part of purposive sampling, includes 12 reports from journalistic interviews published in popular Belarusian online news and entertainment editions between 2013–2019. The analysed responses present the views of a group of young women with higher education, living in large cities, most of whom use the Pole’s Card. The image of Poland is presented in relation to four dimensions: the cultural and ethnic dimension, the socio-economic dimension, the moral dimension and the efficiency dimension. Belarusian women have a positive image of the socio-economic living conditions in Poland, as well as social relations. Readers’ comments are varied and indicate a more critical reading of positive images of Poland and Poles.
    Апошнім часам Польшча стала важнай эміграцыйнай краінай для многіх беларусаў. Імігранты публічна выказваюцца на тэму краіны, якая іх прымае, і яе жыхароў у розных сродках масавай інфармацыі, уплываючы такім чынам на этнастэрэатыпы. Іх выказванні могуць мець важнае значэнне для іншых асоб, якія разважаюць магчымасць эміграцыі, альбо для людзей, якія не маюць непасрэдных кантактаў з палякамі, а якія ведаюць пра іх з паведамленняў СМІ. Мэтай даследавання было ўсталяванне сацыякультурных вобразаў Польшчы і палякаў з пункту гледжання беларускіх імігрантаў. Даследчыца шукала адказ на наступныя пытанні: Як прадстаўлена польскае грамадства ў выбраных беларускіх Інтэрнэт-СМІ ў выказваннях жанчын-эмігрантак? Якія рысы палякаў падобныя да беларусаў, а якія адрозніваюцца? Як выглядаюць рэакцыі чытачоў у каментарыях да публікацый? Даследаванне праводзілася з выкарыстаннем якаснага метаду, а таксама аналізу дыскурсу ў СМІ. Корпус матэрыялаў, складзены ў выніку мэтанакіраванай выбаркі, уключае 12 наратываў, узятых з журналісцкіх інтэрв'ю, апублікаваных у папулярных у Беларусі інфармацыйных і забаўляльных інтэрнэт-выданнях у 2013–2019 гг. Прааналізаваныя выказванні адлюстроўваюць меркаванне групы маладых жанчын з вышэйшай адукацыяй, якія жывуць у буйных гарадах Польшчы, большасць з іх мае Карту паляка. Вобраз Польшчы прадстаўлены ў чатырох вымярэннях: культурна- этнічным, сацыяльна-эканамічным, вымярэнні маральнасці і вымярэнні эфектыўнасці. Беларускія жанчыны станоўча ўспрымаюць сацыяльна-эканамічныя ўмовы жыцця ў Польшчы, а таксама сацыяльныя адносіны ў польскім грамадстве. Каментарыі чытачоў характарызуюцца разнастайнасцю і сведчаць пра больш крытычны падыход да станоўчых вобразаў Польшчы і палякаў.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 69-91
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś i jej mieszkańcy w latach I wojny światowej w świetle wspomnień
    Autorzy:
    Korzeniowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625016.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusians, First World War, memoirs, national consciousness, Belarusian national movement
    historia Białorusi, Białorusini, I wojna światowa, wspomnienia
    гісторыя Беларусі, беларусы, першая сусветная вайна, успаміны
    Opis:
    During the First World War, Belarus and its inhabitants became a recurrent subject in memories and memoirs alike. The observations and attempts at the assessment of events in the nearer and further perspective undertaken on an ongoing basis since the end of the Great War are of various cognitive value. It is worth noting that their authors originated not only from the local population, but could also be newcomers from the Polish lands. For the latter, the clash with Belarusian reality and society constituted an opportunity for a number of observations, including those concerning various aspects of human existence, mentality, culture and work. The reflections contained in this article, based on subjectively selected memoirs, constitute an attempt to present the conclusions of the authors of said memoirs regarding the attitudes of the residents of Belarusian governorates, the national consciousness of Belarusians, or several aspects of their political activity during the First World War. These observations have high cognitive value, as they define the distinctive traits of the local population, and assess their behavior during the war. The study also shows that Belarus and its inhabitants did not constitute a significant issue for the authors of the memoirs analyzed. The evolution of the Belarusian national movement was discussed therein only occasionally.
    Białoruś i jej mieszkańcy w latach I wojny światowej stali się jednym z tematów wypełniających wspomnienia i pamiętniki. Obserwacje, podejmowane – w bliższej lub dalszej perspektywie od zakończenia Wielkiej Wojny – próby oceny zachodzących zdarzeń posiadają różny walor poznawczy. Warto zwrócić uwagę, że ich autorzy wywodzili się nie tylko z ludności miejscowej, ale także przybywali z ziem polskich. Dla tych ostatnich zetknięcie się z białoruską rzeczywistością i społeczeństwem niosło możliwość dokonania szeregu obserwacji, m.in. dotyczących: różnych aspektów ludzkiej egzystencji, mentalności, kultury czy pracy. Przedmiotem rozważań, prowadzonych na podstawie subiektywnie dobranych wspomnień, będzie próba przedstawienia dokonanych przez ich autorów obserwacji, a więc oceny postaw mieszkańców guberni białoruskich, świadomości narodowej Białorusinów czy postrzeganie niektórych aspektów ich działalności politycznej w latach I wojny światowej. Poczynione obserwacje mają ważny walor poznawczy. Pozwalają zapoznać się z charakterystyką miejscowej ludności, wypełniających wspomnienia i pamiętniki. Obserwacje, podejmowane – w bliższej lub dalszej perspektywie od zakończenia Wielkiej Wojny – próby oceny zachodzących zdarzeń posiadają różny walor poznawczy. Warto zwrócić uwagę, że ich autorzy wywodzili się nie tylko z ludności miejscowej, ale także przybywali z ziem polskich. Dla tych ostatnich zetknięcie się z białoruską rzeczywistością i społeczeństwem niosło możliwość dokonania szeregu obserwacji, m.in. dotyczących: różnych aspektów ludzkiej egzystencji, mentalności, kultury czy pracy. Przedmiotem a zarazem ich oceną formułowaną w latach I wojny światowej.
    Беларусь і яе насельніцтва ў перыяд першай сусветнай вайны cталіса адной з папулярных тэм тагачасных успамінаў і дзённікаў. Назіранні, спробы непасрэднай ацэнкіздарэнняў, што адбываліся адразу пасля вялікай вайны ці трохі пазней, характарызуюццарозным пазнавальным узроўнем. Варта звярнуць увагу на тое, што іх аўтарамі былі нетолькі выхадцы з аўтахтоннага насельніцтва, але таксама і прышэльцы з польскіх земляў.Для польскіх бежанцаў сутыкненне з беларускай рэальнасцю і мясцовым насельніцтвамдавала магчымасць назнаёміцца з рознымі аспектaмі чалавечага жыцця, ментальнасці,культуры і дзейнасці. Прадметам даследавання, якое абапіраецца на матэрыялесуб’ектыўна выбраных аўтарам успамінаў, з’яўляецца спроба прадстаўлення назіранняўсведкаў, то бок ацэнкі пункту погляду жыхароў беларускіх губерняў, нацыянальнайсвядомасці беларусаў, успрымання некаторых аспектаў іх палітычнай дзейнасці ў перыядпершай сусветнай вайны. З разваг паўстае карціна, з якой вынікае, што Беларусь і яежыхары не былі непасрэдным прадметам зацікаўлення аўтараў успамінаў. Нягледзячы нагэта назіранні сведкаў і так прыносяць каштоўную інфармацыю. Дазваляюць пазнаёміццаз характарыстыкай аўтахтоннага насельніцтва і іх ацэнкай, з якой вынікае, што часткааўтараў успамінаў не разумее палітычных імкненняў беларусаў у так істотным для іхгісторыі перыядзе, якім з’яўляліся гады першай сусветнай вайны.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia tożsamości narodowej ukraińskojęzycznej ludności północnego Podlasia
    Question of National Identity of the Ukrainian-Speaking Population of Northern Podlachia
    Autorzy:
    Roszczenko, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807275.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Białorusini
    etnos
    gwary
    Podlasie
    Polacy
    polonizacja
    świadomość narodowa
    Ukraińcy
    ukraińskojęzyczny
    Belarusians
    ethnic group (ethnos)
    local dialects
    Podlachia
    Polish people
    Polonization
    national identity
    Ukrainians
    Ukrainian language speakers
    Opis:
    Północne Podlasie było obszarem kresowym, kolonizowanym przez sąsiednie narody. Przedmiotem artykułu są tereny położone w międzyrzeczu Bugu i Narwi, na których osiedlili się ruscy (ukraińscy) osadnicy z Wołynia i południowego Polesia, tworząc tam zwarty obszar gwar północnoukraińskich. Owej ukraińskojęzycznej, prawosławnej ludności było na północnym Podlasiu w końcu XIX wieku ok. 75 000. Według dwóch polskich międzywojennych spisów ogromna większość owej ludności została uznana za Białorusinów. Dokonane odgórnie „przenarodowienie” miało ogromne znaczenie dla procesu kształtowania się świadomości narodowej u prawosławnych mieszkańców północnego Podlasia. W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku odrodził się na tym terenie, głównie wśród młodzieży, ruch ukraiński. Doprowadziło to do ostrej rywalizacji między działaczami białoruskimi i ukraińskimi o prawosławne „dusze”. Dwa ostatnie spisy ludności wykazały, że ukraińską świadomość narodową na północnym Podlasiu deklaruje jeszcze niewiele osób. Wykazały one również, że zachodzi na tym terenie przyśpieszony proces polonizacji.
    Northern Podlachia is a part of Poland’s eastern territories once colonized by neighbouring peoples. The paper focuses on the territory situated in the basin area of the Bug River and the Narew River, where the area of Northern-Ukrainian local dialects has been formed as a result of the settlement of Ruthenians (Ukrainians) from Volhynia and Southern Podlachia. In the 19th century, the population of Ukrainian-speaking Orthodox inhabitants of Northern Podlachia was estimated at about 75,000. According to two inter-war population censuses, the vast majority of this population was recognized as Belarusians. This arbitrary classification for the purpose of the censuses had an enormous impact on national identity processes among the Orthodox inhabitants of Northern Podlachia. In the eighties of the 20th century, the Ukrainian national movement was revived in this territory, mostly among the youth. This led to a severe competition for the Orthodox “souls” between Belarusian and Ukrainian activists. The two recent population censuses have shown that only a small number of inhabitants of Northern Podlachia declare their Ukrainian national identity. The censuses have also proven the acceleration of polonization processes in this territory.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 2; 5-20
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odtwarzanie dziejów i kreacja legendy. Współczesna pamięć o Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromadzie a proces formowania tradycji historycznej i tożsamości narodowej Białorusinów
    Autorzy:
    Wysocki, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607583.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Belarusian Peasants’ and Workers’ Union (Hramada)
    Belarusian national movement
    historical tradition
    Belarusians in the Second Polish Republic
    Białoruska Włościańsko-Robotnicza Hromada
    Białoruś
    tradycja historyczna
    pamięć historyczna
    Opis:
    The paper discusses the issues of the Belarusian Peasants’ and Workers’ Union (Hramada) in modern Belarusian historical traditions. The Hramada had existed very briefly (1926–1927), but in a very short period of time lots of Belarusians had joined it. Because of its great popularity, the Hramada was the most influential party in the history of the Belarusian national movement. Despite its extreme-left social and political orientation, in the Soviet historiography that party had never been described as the communist one. That kind of the attitude is also employed by present Belarusian official state ideology. But the past of the formation, that had left a mark on the biography of the majority of Belarusian nationalists in the Second Polish Republic, is not the piece of the Belarusian historical memories yet.
    W artykule zostały omówione kwestie dotyczące obecności Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady we współczesnej białoruskiej tradycji historycznej. Partia ta, choć na scenie politycznej istniała bardzo krótko (1926–1927), była ewenementem w historii białoruskiego ruchu politycznego. W bardzo krótkim czasie pociągnęła za sobą wielotysięczne masy ludności białoruskiej. Pomimo skrajnie lewicowego programu w historiografii radzieckiej nie została potraktowana jako partia komunistyczna, dlatego przekaz o jej istnieniu był bardzo schematyczny i skąpy. Do wzorców tych nawiązuje współczesne państwo białoruskie. Powoduje to, że wiedza o formacji, która odcisnęła piętno na życiorysie większości białoruskich działaczy narodowych w II Rzeczypospolitej, nie jest domeną dominującego na Białorusi nurtu pamięci historycznej.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2016, 71
    0239-4251
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Религия в жизни эмигрантов-белорусов в Аргентине (ХХ в.–начало ХХІ в.)
    Autorzy:
    Шабельцев, Сергей
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/686355.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Belarusians in South America
    diaspora
    emigrants
    Orthodox in Argentina
    pro-Soviet organizations in Buenos Aires
    елорусы в Южной Америке
    диаспора
    эмигранты
    православие в Аргентине
    просоветские организации в Буэнос-Айресе
    Opis:
    An article investigates the role of religion in life of Belarusian emigrants in Argentina. The key subject of the research is an analysis of the Orthodox Church development and Belarusians’ participation in its activity. Besides, the author describes the role of certain Belarusian Orthodox priests serving in South America (Aphanasy Martos, Walentin, Iwaszewicz). The author concludes that emigration led to the decrease of level of religiousness of Belarusians. Orthodox churches became just  meeting places for emigrants and served as connecting thread with homeland, memory of which was accompanied by  acute nostalgia.
    Статья посвящена осмыслению роли религии в жизни эмигрантов-белорусов в Аргентине. Основное содержание исследования составляет анализ развития православной церкви и участие белорусов в ее жизнедеятельности. Раскрывается роль и отдельных священников-белорусов, служивших на ниве православия в Южной Америке (Афанасия Мартоса, Валентина Ивашевича). Автор приходит к выводу, что эмиграция приводила к снижению уровня религиозности белорусов, а православные церкви становились для эмигрантов, по большей части, местом встреч и связующей нитью со своей родиной, воспоминания о которой сопровождались острым чувством ностальгии.
    Źródło:
    Orientalia Christiana Cracoviensia; 2017, 9
    2450-2936
    2081-1330
    Pojawia się w:
    Orientalia Christiana Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białorusini w utworach Michała K. Pawlikowskiego
    Autorzy:
    Pełczyński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081358.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusians
    literature on the eastern territories of Poland
    émigré literature
    M.K. Pawlikowski
    Białorusini
    literatura kresowa
    literatura emigracyjna
    M. K. Pawlikowski
    беларусы
    літаратура крэсаў
    эміграцыйная літаратура
    М.К. Паўлікоўскі
    Opis:
    Przedmiotem badań autora artykułu są Białorusini w powieściach, esejach i artykułach Michała K. Pawlikowskiego. Pawlikowski był polskim pisarzem, który dzieciństwo i młodość przeżył na ziemiach wschodniej Białorusi. Ostatnie trzydzieści lat swego życia był emigrantem i mieszkał w Ameryce. Tam zajmował się literaturą. W Polsce jego utwory nie były znane. Jego powieści i eseje wydaje się tu od dziesięciu lat. Autor od tego czasu prowadzi badania nad twórczością Pawlikowskiego. Jako antropolog zauważa w niej wiele ciekawych rzeczy. Antropologia literatury interesuje się także opisami różnych ludów. W utworach Pawlikowskiego znajdują się między innymi opisy Białorusinów. Autor je wyszukał i uporządkował. To zajęcie nie było łatwe, bo niewielkie wzmianki o Białorusinach są rozproszone w różnych pracach pisarza. Pawlikowski w Białorusinach widzi głównie chłopów. Jest on zafascynowany ich językiem i kulturą. W małym stopniu dostrzega ich aspiracje narodowe. Zauważa jednak, że zgodnie żyli z Polakami.
    Belarusians in Michał K. Pawlikowski’s novels, essays and articles are the subjects of research by the author of this article. Michał K. Pawlikowski (1893–1972) was a Polish writer who spent his childhood and youth in eastern Belarus. He immigrated to America for thelast thirty years of his life where he dealt with literature. In Poland his Works were unknown. His novels and essays have been published for ten years. Since then,, the author has been researching Pawlikowski’s work. As an anthropologist, he notices many interesting things in it. Literary anthropology is also interested in the descriptions of various nations. Pawlikowski’s Works also contains descriptions of Belarusians. The author found them and put them in order. It was not easy, because there are very few references to Belarusians which are scattered in various works by the writer. Pawlikowski sees mainly pasants in Belarus. He is fascinated by their language and culture. He hardly notices their national aspirations. However, he notes that they live in harmony with the Poles. нак, што беларусы жылі ў згодзе з палякамі.
    У артыкуле разглядаюцца вобразы беларусаў у аповесцях, эсэ і артыкулах Міхала К. Паўлікоўскага – польскага пісьменніка, дзяцінства і маладосць якога прайшлі на землях усходняй Беларусі. Апошнія трыццаць гадоў свайго жыцця ён правёў у Амерыцы, дзе займаўся літаратурнай творчасцю. У Польшчы творы пісьменніка былі невядомыя, яго аповесці і эсэ пачалі выдавацца тут дзесяць гадоў назад. З гэтага часу аўтар артыкула займаецца даследаваннем творчасці Паўлікоўскага. Як антраполаг заўважае ў ёй шмат цікавых рэчаў. Антрапалогія літаратуры цікавіцца апісаннем розных народаў. У творах Паўлікоўскага ёсць між іншым апісанні беларусаў, якія даследчык знайшоў і сістэматызаваў. Гэта была нялёгкая задача, бо невялікія згадкі пра беларусаў раскіданыя па розных творах пісьменніка. Паўлікоўскага бачыць беларусаў у першую чаргу як сялян. Ён захапляецца іх мовай і культурай. У меншай ступені заўважае ён іх нацыянальныя памкненні. Адзначае, аднак, што беларусы жылі ў згодзе з палякамі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 173-186
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamości zbiorowe Słowian Wschodnich. Analiza porównawcza
    Collective Identities of East Slavs: A Comparative Analysis
    Коллективные идентичности восточных славян. Сравнительный анализ
    Autorzy:
    Radzik, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235004.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    identities of Russians Ukrainians and Belarusians
    threefold nation of Rus’
    Soviet identity
    national communities of East Slavs
    tożsamości Rosjan Ukraińców i Białorusinów
    „trójjedyny naród ruski”
    tożsamość sowiecka
    wspólnoty narodowe Słowian Wschodnich
    Opis:
    W artykule omówiono trzy typy tożsamości, łączące bądź różniące społeczeństwa Słowian Wschodnich: Rosjan, Ukraińców i Białorusinów. Pierwszy – „trójjedyny naród ruski”, drugi – sowiecki i trzeci – narodowy. Wszystkie trzy typy wspólnotowości nakładają się na siebie z różnym natężeniem i w różnorodnych konfiguracjach, wywołując konflikty.
    The article discusses three types of identity that unite or differentiate the societies of East Slavs: Russians, Ukrainians, and Belarusians. The first one – the so-called threefold nation of Rus’, the second – Soviet one, and the third – national one. All three types of collective identity overlap in different configurations and with a different level of intensity, causing conflicts.
    В настоящей статье рассуждается о трех типах идентичности, объединяющих восточнославянские общества – русских, украинцев и белорусов – или, наоборот, разделяющих их друг от друга. Первая идентичность – это так называемый триединый русский народ – идея сформулированная во второй половине 19 века (данный термин редко используется в наше время), которая объединяет три общества на основе культурной русскости, с православием, как ключевым элементом, который связывает их воедино в то, что русские считают нацией или обществом в типе нации. За несколько последних лет мы наблюдали за процессом его распада на Украине. Второй тип – это советская идентичность, следы которой до сих пор отчетливо видны. Это конгломерат ценностей, отношений, способов восприятия действительности и ответов отдельных людей и групп общества на внешние обстоятельства, развивавшиеся при новом порядке, являющимся результатом большевистской революции. Оба эти типа идентичности препятствуют социальной эмансипации украинцев и белорусов в разных измерениях (также национальном). Третий тип – это национальная идентичность, которая усиливается на Украине, особенно со времен Оранжевой революции 2014 года и гораздо более слабая в Беларуси. Ее консолидация, в обеих странах, все сильнее отделяет их общества от России. Москва противится этому процессу, что приводит к конфликтам (Крым, Донбасс). Русские, в свою очередь, разорваны между традиционно воспринимаемым имперским обществом, триединым русским народом с одной стороны и идеей политической или культурной нации Западного типа, с другой. Все три типа коллективной идентичности пересекаются в разных конфигурациях и с разным уровнем интенсивности.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 2; 179-208
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The turn of 1918 and 1919 in Lithuania in the light of unknown documents
    Autorzy:
    Gierowska-Kałłaur, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950435.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Litwa 1918-1919
    Wilno
    wojna polsko-sowiecka 1920
    bolszewicy
    Wileńska Samoobrona
    Litwini
    Żydzi
    Polacy
    Białorusini
    Lithuania 1918-1919
    Vilnius
    Polish-Soviet war 1920
    Bolsheviks
    Bund
    Vilnius Self-Defence
    Lithuanians
    Jews
    Poles
    Belarusians
    Opis:
    Thanks to previously unknown documents found in two Moscow archives (Archive of the Foreign Policy of Imperial Russia and Russian State Military Archive), written at the turn of 1918 and 1919 by representatives of two sides of the Polish-Soviet front, the author discusses the situation in Vilnius at the turn of December 1918 and January 1919.
    Dzięki nieznanym dotąd, unikalnym dokumentom odnalezionym w dwóch moskiewskich archiwach (Архив внешней политики Российской империи; Российский государственный военный архив), pisanym na przełomie 1918 i 1919 roku przez przedstawicieli dwóch stron polsko-sowieckiego frontu autorka omawia sytuację w Wilnie na przełomie grudnia 1918 i stycznia 1919 roku. 
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 3; 31-63
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Уяўленні пра сірату ў традыцыйнай культуры беларусаў: асаблівасці вывучэння і перспектывы даследавання
    Stereotyp sieroty w tradycyjnej kulturze Białorusinów: specyfika badań i perspektywy badawcze
    Ideas about the orphan in Belarusian traditional culture: research particularities and prospects
    Autorzy:
    Шарая, Вольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/960113.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    orphan wedding
    veneration of ancestors
    traditional ideas
    family
    belarusians
    funeral rite
    orphan
    сірата
    традыцыйныя ўяўленні
    сям’я
    беларусы
    пахавальны абрад
    вяселле сіраты
    ушанаванне продкаў
    sierota
    tradycyjne poglądy
    rodzina
    białorusini
    obrzęd pogrzebowy
    wesele sieroty
    czczenie przodków
    Opis:
    У артыкуле прадстаўлены вынікі даследавання асаблівасцей уяўленняў пра сірату ў традыцыйнай культуры беларусаў і перспектывы вывучэння гэтага культурнага феномену. Разгледжаны працы беларускіх, польскіх і расійскіх навукоўцаў па тэме. Выяўлены асаблівасці ўяўленняў беларусаў пра сірату ў пахавальным абрадзе, вясельным абрадзе сіраты і ў чарадзейных казках. Народныя ўяўленні пра сірату разгледжаны ў сувязі са зменай гіста-рычных форм сям’і і сістэм роднасці ў беларусаў. Выяўлена сувязь уяўленняў пра сірату з асаблівасцямі народнай рэлігійнасці беларусаў, з сістэмай ушанавання продкаў. Зробленыя высновы аб перспектыўнасці даследавання традыцыйных уяўленняў пра сірату ў міжкультурным параўнанні.
    W artykule przedstawiono wyniki badań nad specyfiką wyobrażeń o sierocie w białoruskiej kulturze tradycyjnej, a także perspektywy dalszych badań tego zjawiska kulturowego. Uwzględniono prace filologów białoruskich, polskich i rosyjskich na ten temat. Artykuł rzucił światło na specyfikę białoruskich wyobrażeń o sierocie w rytuałach pogrzebowych i weselnych, a także podaniach ludowych. Tradycyjne wyobrażenia o sierocie zostały przeanalizowane w odniesieniu do przemian w strukturach rodzinnych na przestrzeni dziejów i relacji rodzinnych Białorusinów. Odkryto związek między wyobrażeniami o sierocie a specyfiką białoruskiej religii ludowej, a mianowicie systemem kultu przodków. Dokonano konkluzji o perspektywach studiowania tradycyjnych sposobów prezentowania postaci sieroty w ujęciu międzykulturowym.
    The article presents the results of our research on the particularities of the ideas about the orphan in Belarusian traditional culture, as well as the perspectives for further research of this cultural phenomenon. Works by Belarusian, Polish and Russian philologists on the subject have been taken into account. The article has shed light on the particularities of Belarusian ideas about the orphan in funeral and wedding rituals, as well as folktales. Traditional ideas about the orphan have been analyzed in relation to the changes in family structures through history and the familial relationships of Belarusians. A connection has been discovered between the ideas about the orphan and the particularities of Belarusian popular religion, and namely the system of ancestor veneration. Conclusions have been made about the perspectives of researching the ideas about the orphan from a multicultural perspective.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2020, 20; 67-85
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego nie doszło do Unii, której nie było?
    Why the Union That Wasn’t Actually Failed?
    Autorzy:
    Gierowska-Kałłaur, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/901734.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    wielka wojna
    lata 1915–1921
    Ober-Ost
    Wilno
    Litwa
    Niemcy
    Polacy
    Litwini
    Białorusini
    Żydzi
    polityka specjalna
    unia
    federacja
    Józef Piłsudski
    Great War
    1915–1921
    Vilnius
    Lithuania
    Germans
    Poles
    Lithuanians
    Belarusians
    Jews
    special policy
    union
    federation
    Opis:
    Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego Wilno zachowało daleko posuniętą rezerwę wobec propozycji reaktywacji unii przedstawionej przez Józefa Piłsudskiego w Odezwie do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (22 kwietnia 1919 r.) w oswobodzonym od bolszewików mieście. W czasie wojny polsko-sowieckiej J. Piłsudski podejmował liczne działania w celu doprowadzenia do odrodzenia unii lubelskiej w nowoczesnym, XX-wiecznym kształcie. Na niepowodzenie tej polityki federacyjnej miały głównie wpływ konsekwencje niemieckiej polityki specjalnej prowadzonej w latach 1915–1918 na terenie niemieckiej okupacji części ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, tzw. Ober-Ost. Polityka Niemców mająca na celu osiągnięcie własnej dominacji politycznej i gospodarczej na okupowanym terytorium wykorzystywała ambicje polityczne innych niż polska narodowości, starała się o antagonizowanie przedstawicieli różnych grup narodowych z najsilniejszą i najniebezpieczniejszą dla niemieckich interesów na terytorium byłej Rzeczpospolitej Obojga Narodów grupą polską. W tej sytuacji liderzy litewscy i białoruscy pozostający pod okupacją niemiecką nie widzieli korzyści płynących z ewentualnego sojuszu z Polakami, a posunięcia mające wymowę antypolską przynosiły im konkretne dotacje ze strony niemieckich okupacyjnych władz wojskowych. Próby porozumienia się polityków polskich, litewskich i białoruskich kończyły się zatem niepowodzeniem, zwiększały się natomiast sprzeczności interesów spadkobierców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (16 lutego 1918 r. Litwini ogłosili po raz drugi niepodległość, 25 marca 1918 r. liderzy BRL wydali III Hramotę, 11 listopada 1918 r. proklamowano powstanie pierwszego litewskiego rządu, 11 grudnia 1918 r. członkowie żydowskiej starszyzny weszli do litewskiej Taryby). Wejście bolszewików do Wilna dodatkowo zantagonizowało Polaków i Żydów. Niezależnie od narodowości mieszkańcy Wilna odnieśli się więc nieufnie do idei federacji. Nie była zatem możliwa realizacja projektu systemu (ew. unii) państw buforowych, oddzielających Polskę od Rosji. W wyniku politycznej klęski polityki federacyjnej po podpisaniu traktatu ryskiego na terenie b. Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie było już silnego związku narodów mogącego skutecznie stawić opór różnego rodzaju ekspansji – czy to ze wschodu, czy z zachodu.
    The present study is an attempt to answer the question as to why the residents of Vilnius displayed such reluctance towards the idea of reactivating an international union, put forth by Józef Piłsudski in his “Proclamation to the inhabitants of the former Grand Duchy of Lithuania” (22 April 1919) in this city recently liberated from the Bolsheviks. During the Polish-Soviet War, Piłsudski undertook extensive efforts aimed at reviving the Union of Lublin in a modern, 20th-century form. The failure of the federalist concept resulted primarily from the consequences of the German special policy conducted in the years 1915–1918 in the German-occupied portion of the lands of the former Grand Duchy of Lithuania, known as Ober-Ost. The German strategy, aimed at achieving political and economic domination in the occupied territories, exploited the political ambitions of all national circles other than Polish by antagonizing the representatives of various ethnic groups with the strongest and most dangerous group within the former Polish-Lithuanian Commonwealth, i.e. the Poles. In this situation, Lithuanian and Belarusian leaders under German occupation saw no benefi t in a possible alliance with Poles, especially that anti-Polish measures were rewarded with subsidies from the German occupation military authorities. All attempts at a compromise made by Polish, Lithuanian and Belarusian politicians proved unsuccessful, while confl icts of interest between the successors of the former Grand Duchy of Lithuania grew (on 16 February 1918, the Lithuanian side declared independence for the second time; on 25 March 1918 the leaders of the BNR issued their Third Charter; on 11 November 1918 the formation of the fi rst Lithuanian government was proclaimed, and on 11 December 1918 the Jewish elders joined the Lithuanian Taryba). The Bolsheviks’ entry into Vilnius antagonised the Polish and Jewish populations even further. In summary, the citizens of Vilnius were sceptical of the federalist concept regardless of their nationality. Implementing a system (or union) of buffer states separating Poland from Russia was therefore out of the question. Due to the ultimate failure of the federalist policy sealed by the signing of the Peace of Riga, no powerful multinational union would emerge in the territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth to effectively put a halt to any later expansionist attempts, either from the East or from the West.
    Źródło:
    Społeczeństwo i Polityka; 2019, 3(60); 75-88
    1733-8050
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia białoruska w polityce Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w latach 1939–1944
    Autorzy:
    Wysocki, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624806.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish Government-in-Exile
    Belarusian question
    Belarusians
    World War II
    nationalities policy
    Rząd RP na uchodźstwie
    kwestia białoruska
    Białorusini
    II wojna światowa
    polityka narodowościowa
    польское правительство на эмиграции
    белорусский вопрос
    Белорусы
    II миравая война
    национальная политика
    Opis:
    The paper discusses the Belarusian issue in the policy of the Polish Government-in-Exile and its national agencies in 1939–1944. That period covered the years of the Soviet Union and Nazi German occupation of the north-eastern provinces of the Second Republic of Poland, inhabited by Belarusians. The Belarusian issue sometimes is marginalized, or presented in the shadow of the Ukrainian and Lithuanian questions, despite the fact that was a very important part of the Polish national policy. The World War II did not conducive to creating a model of the Polish-Belarusian relations that would been acceptable to the both sides. The new the Polish-Soviet border in 1944, and overtaking the rule by the communists in Poland made outdating actions of the Polish Government-in-Exile. However the considerations on the Belarusian issue in the policy of the Polish Government-in-Exile was very important contribution to the Polish political thought and the idea of the Polish-Belarusian relations in modern history.
    Artykuł omawia kwestię białoruską w polityce Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie i jego agend krajowych w latach 1939–1944. Okres ten obejmował lata okupacji radzieckiej i niemieckiej terenów północno-wschodnich województw II Rzeczypospolitej, zamieszkanych przez ludność białoruską. Zagadnienie białoruskie wielokrotnie było marginalizowane, czy też lokowane w cieniu kwestii ukraińskiej i litewskiej, pomimo iż stanowiło ważny element polskiej polityki narodowościowej. Burzliwe wydarzenia z okresu II wojny światowej nie sprzyjały wypracowaniu modelu stosunków polsko-białoruskich, który byłby do zaakceptowania dla obu stron. Zmiana biegu granicy polsko-radzieckiej w 1944 roku i przejęcie władzy przez komunistów w Polsce zdezaktualizowały działania Rządu RP na uchodźstwie i podległych mu struktur krajowych. Niemniej jednak nawet z dzisiejszej perspektywy ówczesne rozważania stanowią bardzo ważny wkład do polskiej myśli politycznej i stosunków polsko-białoruskich w dziejach najnowszych.
    В статье рассматривается белорусский вопрос в политике польского правительства в изгнании и его структур на территории страны в 1939–1944 гг. Этот период охватывает годы советской и немецкой оккупации на территориях северо-восточных воеводств II Речи Посполитой, населенных белорусами. Белорусский вопрос, находясь в тени украинских и литовских проблем, многократно подвергался маргинализации, несмотря на то, что всегда являлся важным элементом польской национальной политики. Бурные события II Мировой войны не способствовали выработке модели польско-белорусских отношений, которую могли бы одобрить обе стороны. Изменение польско-советской границы в 1944 году и захват коммунистами власти в Польше сделали действия польского правительства в изгнании и подчиняющихся ему структур неактуальными. Однако, даже с сегодняшней перспективы, тогдашние идеи представляют собой важный вклад в польскую политическую мысль и польско-белорусские отношения в новейшей истории.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prasa białoruska międzywojennej Łotwy (przegląd wydawnictw)
    Autorzy:
    Jankowiak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081273.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusians in Latvia
    Belarusian press in Latvia
    Belarusian language
    K. Jezavitaŭ
    S. Sacharaŭ
    Białorusini na Łotwie
    prasa białoruska na Łotwie
    okres międzywojenny
    język białoruski
    K. Jezawitau
    S. Sacharau
    Беларусы Латвіі
    беларуская прэса ў Латвіі
    міжваенны перыяд
    бела- руская мова
    К. Езавітаў
    С. Сахараў
    Opis:
    W prezentowanym artykule omówiono prasę białoruską, wydawaną na Łotwie w okresie międzywojennym (w latach 1920–1933). W dostępnych publikacjach zazwyczaj odnajdujemy jedynie wzmianki o tym, że gazety i periodyki białoruskojęzyczne wychodziły w Rydze czy Dyneburgu, wymienia się je z nazwy, dając ogólną informację, albo analizuje konkretny aspekt (język tekstów czy wybrane zagadnienie poruszane na łamach prasy). Zamierzeniem autora była prezentacja szerszego opisu każdego z drukowanych wydań, z możliwie jak najpełniejszą informacją o jego redakcji, autorach, tematyce czy miejscu wydawania. Drugim ważnym zagadnieniem było ukazanie uwarunkowań polityczno-społeczno-kulturalnych, które wpływały na funkcjonowanie mniejszości białoruskiej na Łotwie i m. in. tworzenie nowych gazet i wydań periodycznych w języku białoruskim oraz ich druk. Autor przeprowadził w tym celu kwerendę biblioteczną w Rydze (Biblioteka Narodowa Łotwy), w Londynie (Białoruska Biblioteka i Muzeum im. Franciszka Skaryny) oraz w Pradze (Biblioteka Słowiańska Biblioteki Narodowej w Czechach). Powoływanie nowych gazet i periodyków, częstotliwość ich wychodzenia uzależnione były przede wszystkim od możliwości finansowych białoruskich organizacji i ich aktywności a także bieżących wydarzeń politycznych (jak np. tzw. „Białoruski proces” czy wprowadzenie w 1934 r. rządów autorytarnych K. Ulmanisa). Największe znaczenie odegrała prasa, której redaktorami byli najbardziej aktywni działacze (m.in. K. Jezawitau i S. Sacharau), a które wydawane były przez największe organizacje białoruskie (np.: Голас беларуса, Беларуская школа ў Латвіі oraz Школьная праца). Większość prasy wychodziło nieregularnie i/lub tylko w jednym lub kilku numerach.
    The presented article describes the Belarusian press that was published in Latvia in the interwar period (1920–1933). The available publications usually only mention that Belarusian-language newspapers were published in Riga or Daugavpils, were mentioned by name, provided general information, or analysed a specific aspect (the language of the texts or some issue raised in the press). The author’s intention is to provide a broader description of each of the printed newspapers with the fullest possible information about their editorial office, authors, subject matter, or place of publication. The second important issue was to show the political, social, and cultural conditions that influenced the functioning of the Belarusian minority in Latvia and, inter alia, creating new newspapers in Belarusian and publishing them. For this purpose, the author conducted a library query in Riga (The National Library of Latvia), in London (Francis Skaryna Belarusian Library and Museum) and in Prague (Slavonic Library of the National Library in the Czech Republic). The creation of new newspapers and the frequency of their appearances depended primarily on the finances of Belarusian organizations and their activity as well as current political events (such as the so-called “Belarusian trial” and the introduction of authoritarian rule by K. Ulmanis in 1934). The most important were the newspapers edited by the most active activists (K. Jezavitaŭ and S. Sakharaŭ) and published by the largest Belarusian organizations (newspapers: Голас беларуса, Беларуская школа ў Лавтвіі and Школьная праца). Most of the newspapers were published irregularly and/or only one or a few issues were published.
    артыкуле аналізуецца беларуская прэса, якая выходзіла ў Латвіі ў міжваенны перыяд (1920–1933 гг.). У даступных публікацыях пераважна толькі ўзгадваецца, што беларускамоўныя перыядычныя выданні друкаваліся ў Рызе і Даўгаўпілсе, пералічваюцца іх назвы, падаецца агульная інфармацыя або аналізуецца канкрэтны аспект (напрыклад, мова тэкстаў або выбраная тэматыка, якая закраналася ў друкаваных там артыкулах). Мэта аўтара – стварыць разгорнутую характарыстыку перыядычных выданняў, даць, па магчымасці, падрабязную інфармацыю пра рэдакцыю, аўтараў, тэматыку і месца друку. Другі важны аспект публікацыі – паказаць палітычныя і грамадска-культурныя перадумовы, якія мелі ўплыў на функцыянаванне беларускай меншасці ў Латвіі і, паміж іншымі, выданне новых газет на беларускай мове, а таксама іх друк. З мэтай сабраць усю беларускамоўную прэсу аўтар працаваў у Нацыянальнай бібліятэцы Латвіі ў Рызе, Бібліятэцы і Музеі імя Францішка Скарыны ў Лондане, а таксама Славянскай бібліятэцы Нацыянальнай бібліятэкі Чэхіі. Стварэнне новых перыядычных выданняў і частотнасць іх друку залежыла, перад усім, ад наяўных матэрыяльных сродкаў і актыўнасці беларускій арганізацый, а таксама ад актуальных палітычных падзеяў (як, напрыклад, т.зв. „Беларускі працэс” або ўвядзенне аўтарытарнага рэжыму К. Улманісам у 1934 г.). Вялікае значэнне мелі перыядычныя выданні, якіх рэдактарамі былі найбольш актыўныя грамадскія дзеячы (напр. К. Езавітаў, С. Сахараў), і якія выдаваліся беларускімі арганізацыямі з колькаснай перавагай (напр.: „Голас беларуса”, „Беларуская школа ў Латвіі” і „Школьная праца”). Большая частка газет друкавалася нерэгулярна і/або абмяжоўвалася адным або некалькімі нумарамі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 11-31
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mniejszość bez reprezentacji... Kwestia przedstawicieli środowisk białoruskich w Radzie Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939–1945
    Autorzy:
    Wysocki, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081354.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    National Council of the Republic of Poland
    Polish-Belarusian relations
    Belarusians in the years of World War II
    Belarusian national movement
    Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej
    stosunki polsko-białoruskie
    Białorusini w latach II wojny światowej
    białoruski ruch narodow
    Нацыянальная Рада Рэспублікі Польшча
    польска-беларускія адносі- ны
    беларусы ў гады ІІ сусветнай вайны
    беларускі нацыянальны рух
    Opis:
    W artykule omówiono próby poszerzenia Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej o przedstawicieli ludności białoruskiej w latach 1939-1945. Wspomniany organ powstał w grudniu 1939 r. jako ciało opiniujące działalność Prezydenta i Rządu RP. Wprowadzenie do jego składu reprezentantów Białorusinów miało być aktem traktowania ich jako równoprawnych współobywateli oraz potwierdzeniem trwania władz polskich na uchodźstwie na stanowisku nienaruszalności granicy wschodniej państwa polskiego. Wobec braku szerszego poparcia politycznego dla inicjatywy ze strony ówczesnych polskich partii politycznych i niekonsekwencji działań Rządu RP wszystkie próby wyłonienia przedstawicieli ludności białoruskiej i ściągnięcia ich do Londynu kończyły się porażką. Sposób realizacji planu odsłaniał charakter polityki narodowościowej Rządu RP na uchodźstwie w latach 1939-1945. Niewprowadzenie przedstawiciela Białorusinów do Rady Narodowej RP skutkowało dalekosiężnymi następstwami i miało bezpośredni wpływ na losy regionu i jego mieszkańców.
    The following article discusses the attempts to expand the National Council of the Republic of Poland by introducing representatives of the Belarusian population in the years 1939-1945. The aforementioned structure was established in December 1939 as an opinion authority on the activities of the President and the government of the Republic of Poland. The introduction of representatives of Belarusians into its composition was supposed to be an act of treating them as equal fellow citizens and confirmation of the persistence of the Polish authorities-in-exile on the position of inviolability of the eastern border of the Polish state. In the absence of wider political support for the initiative from the Polish political parties of the time and the inconsistency of the actions of the Polish government, all attempts to select representatives of the Belarusian population and bring them to London ended in failure. The way the plan was implemented revealed the nature of the national policy of the Polish Government-in-Exile in the years 1939-1945. Failure to introduce Belarusian representatives onto the National Council of the Republic of Poland resulted in far-reaching consequences and had a direct impact on the fate of the region and its inhabitants.
    У артыкуле разглядаюцца спробы ўвесці ў склад Нацыянальнай Рады Рэспублікі Польшчы прадстаўнікоў беларускага насельніцтва ў 1939–1945 гадах. Згаданая рада ўзнікла ў снежні 1939 г. як орган, які дае заключэнні аб дзейнасці прэзідэнта і ўрадa РП. Увядзенне ў склад рады беларускіх прадстаўнікоў мела быць актам трактавання іх як раўнапраўных суграмадзян і пацвярджэннем збоку польскага эміграцыйнага ўрадa прынятай пазіцыі па непарушнасці ўсходняй мяжы польскай дзяржавы. З-за адсутнасці шырокай падтрымкі ініцыятывы збоку тагачасных палітычных польскіх партый і непаслядоўнасці ў дзеяннях урадa РП усе спробы вылучэння прадстаўнікоў беларускага насельніцтва і іх пераезду ў Лондан заканчваліся паразай. Спосаб рэалізацыі планa выявіў характар палітыкі па нацыянальным пытанні эміграцыйнага ўрадa РПў 1939–1945 гадах. Неўвядзенне беларускага прадстаўніка ў Нацыянальную Раду Рэспублікі Польшчы мела далёкасяжныя наступствы і аказала непасрэдны ўплыў на лёс рэгіёна і ягонага насельніцтва
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 33-53
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Этнiчная iдэнтыфiкацыя i катэгарызацыя беларусаў i лiтоўцаў у ХIХ стагоддзi
    Etniczna identyfikacja i kategoryzacja Białorusinów i Litwinów w XIX wieku
    Ethnic identification and categorization of Belarusians and Lithuanians in the 19th century
    Autorzy:
    Wnukowicz, Juryj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131288.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    этнiчнасць
    этнiчныя катэгорыi
    iдэнтыфiкацыя
    беларусы
    лiтоўцы
    памежжа
    этнаграфiя
    статыстыка
    навуковы дыскурс ХIХ ст.
    etniczność
    kategorie etniczne
    identyfikacja
    Białorusini
    Litwini
    granice
    etnografia
    statystyka
    dyskurs naukowy w XIX wieku
    ethnicity
    ethnic categories
    identification
    Belarusians
    Lithuanians
    borderlands
    ethnography
    statistics
    scientific discourse of the 19th century
    Opis:
    У артыкуле аналiзуюцца асноўныя прынцыпы i iнструменты этнiчнай iдэнтыфiкацыi i катэгарызацыi беларусаў i лiтоўцаў у ХIХ стагоддзi. Метадалагiчным падмуркам даследавання сталi палажэннi тэарэтыкаў канструктывiсцкага напрамку вывучэння феномена этнiчнасцi, якiя разглядалi этнiчныя групы ў кантэксце сацыяльнага канструявання iх iдэнтычнасцей. Асаблiвая ўвага ў артыкуле звернута на тое, якiм чынам у навуковым дыскурсе ХIХ стагоддзя адбывалася знешняя катэгарызацыя беларусаў i лiтоўцаў i, адпаведна, як канструявалiся сiмвалiчныя межы памiж iмi, iнтэрпрэтаваныя даследчыкамi як этнiчныя.
    W artykule omówiono podstawowe zasady i narzędzia etnicznej identyfikacji i kategoryzacji Białorusinów i Litwinów w XIX wieku. Metodologiczną podstawę badania stanowią założenia teoretyków konstruktywistów eksplorujących zjawisko etniczności z analizą grup etnicznych w kontekście społecznego tworzenia ich tożsamości. Szczególną uwagę w artykule zwrócono na sposób, w jaki w dziewiętnastowiecznym dyskursie naukowym prowadzono zewnętrzną kategoryzację Białorusinów i Litwinów i, co za tym idzie, jak tworzyły się symboliczne granice między nimi, interpretowane przez badaczy jako etniczne
    The article analyzes the basic principles and instruments of ethnic identification and categorization of Belarusians and Lithuanians in the 19th century. The methodological basis of the study is the position of constructivist theory of studying the phenomenon of ethnicity, which considers ethnic groups in the context of the social construction of their identities. The article focuses on how the categorization of Belarusians and Lithuanians took place in the scientific discourse of the 19th century and, accordingly, how the symbolic boundaries between them were constructed and interpreted as ethnic by researchers.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 377-398
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-51 z 51

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies