Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "arystotelizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-17 z 17
    Tytuł:
    Koncepcje teologii według Bonawentury i Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Górniak, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706115.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    arystotelizm
    byt
    metafizyka
    przyczyna
    stwarzanie
    subalternacja
    teologia
    Opis:
    W referacie ukazano filozoficzne podstawy wersji sacra doctrina, zaproponowanych przez Bonawenturę i Tomasza z Akwinu. Bonawentura odwołuje się do Arystotelesowskich konceptów czterech przyczyn, a jego wizja teologii jest typowa dla arystotelizmu neoplatonizującego. Tomasz z Akwinu uwyraźnia różnicę pomiędzy teologią, która stanowi część metafizyki, a która posługuje się pojęciem bytu jako istniejącego, oraz teologią objawioną, która posługuje się pojęciem bytu jako stworzonego, jako pochodną artykułu wiary. Dla jego objaśnienia teolog korzysta z wniosków filozoficznych i w ten to sposób realizuje wytyczne zawarte w formułach auctoritates: Augustyna, Boecjusza, Anzelma. 52
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 423-439
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Beginnings of Modern Christian Aristotelianism
    Początki nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego
    Autorzy:
    Swieżawski, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232571.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Arystoteles
    awerroizm
    arystotelizm chrześcijański
    Aristotle
    Averroism
    Christian Aristotelianism
    Opis:
    This is an English translation of Swieżawski’s original article titled “Początki nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego,” published in Roczniki Filozoficzne 19 (1971): 41–56. The paper focuses on four main topics: (a) increased theological standing of Aristotle in the 15th century; (b) critical concerns over the compatibility of Aristotle’s philosophy with Christianity, as well as over its interpretation by Averroes; (c) search for the “historical Aristotle” and an objective assessment of the resultant interpretations of Aristotle’s philosophy; (d) identification of Thomism with Christian Aristotelianism.
    Angielskie tłumaczenie oryginalnego artykułu Swieżawskiego pt. „Początki nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego”, opublikowanego w Rocznikach Filozoficznych 19 (1971): 41–56. Artykuł przedstawia cztery główne zagadnienia: (a) wzrost teologicznej powagi Arystotelesa w XV wieku; (b) pojawiające się w tym okresie głosy krytyczne, dotyczące chrystianizmu Arystotelesa i awerroistycznej interpretacji jego poglądów; (c) dążenie do odszukania „historycznego Arystotelesa” i do obiektywnej oceny jego różnych interpretacji; (d) utożsamienie tomizmu z chrześcijańskim arystotelizmem.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 7-26
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Habitus or the Possibility of Science of the Contingent
    Autorzy:
    Gensler, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/600442.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Aristotelianism
    history of science
    change
    Arystotelizm
    historia nauki
    zmiana
    Opis:
    Numer został przygotowany przy wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1222/P-DUN/2015).
    Most of sciences can be traced back to Aristotle. This is because in opposition to Plato he was able to find a way in which one could give a scientific form to reflection concerning contingent facts of every-day life. Knowledge of the contingent was made possible thanks to the Aristotelian concepts of category and state (habitus). It is the latter concept that was especially important for forming knowledge about change. Aristotle and his medieval followers apply it in analyses of various processes, from local motion to changes in temperaments, to formation of virtues.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2015, 31 (4)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkotyzm na tle paryskich kierunków filozoficznych i teologicznych przełomu XIII i XIV wieku
    Scotism against the Background of Principal Philosophical and Theological Currents Present at Paris University at the Break of the 13th and 14th Centuries
    Autorzy:
    Markowski, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013160.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    arystotelizm
    augustynizm
    szkotyzm
    filozofia
    teologia
    Aristotelianism
    Augustinianism
    Scotism
    philosophy
    theology
    Opis:
    The article discusses the philosophical and theological currents that made their appearance at the university of Paris in the thirteenth century and prepared the rise of the philosophy and theology of John Duns Scotus. The principal rival orientations were newly the introduced Aristotelianism, as represented by Roland of Cremona, Albert the Great, Thomas Aquinas and his Dominican pupils, Siger of Brabant, and Boethius of Dacia, and the traditional and conservative Augustinianism, which found its defenders above all within the Franciscan order, where two schools of thought can be distinguished before Scotus: the older school culminating in St Bonaventure, and the second school, with Matthew of Aquasparta, William of La Mare, William of Ware, Peter Olivi and others. The heterodox tendencies within the thirteenth century Aristotelianism lead to an official condemnation in 1277 by Church and university authorities of 219 of its tenets regarded as erroneous, yet this fact did not stop further continuance and development of this current. After this condemnation there appeared syncretistic solutions by Henry of Ghent and Giles of Rome; also mysticism of Pseudo-Dionysian inspiration (Eckhart) made its appearance. Against this background the origin and rise of the doctrine of John Duns Scotus can be explained as one more attempt to steer a middle course between the rival extremes of Aristotelianism and Augustinian Platonism and to include in a comprehensive synthesis the most valuable elements present in both currents.  
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 185-197
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Bóg zna zło? Antyczne rozwiązanie problemu na przykładzie filozofii Temistiusza
    Does God know evil? An antique solution to the problem on the example of Themistius’ philosophy
    Autorzy:
    Komsta, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488706.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Temistiusz
    arystotelizm
    Bóg
    zło
    Boża wszechwiedza
    Themistius
    Aristotelianism
    God
    evil
    divine omniscience
    Opis:
    Filozofia grecka, a w szczególności arystotelizm, ze względu na zawartą w niej koncepcję Boga nie podejmowała tematu Bożej wszechwiedzy, która wydawała się sprzeczna z boską doskonałością, a co za tym idzie — również zagadnienie Boskiej wiedzy na temat zła nie było rozważane. W czasach Temistiusza, którego myśli tutaj przedstawiam, pojawiają się jednak nowe możliwości ukazania tego problemu pod wpływem nowej koncepcji Boga w neoplatonizmie i neoplatonizmie chrześcijańskim. Temistiusz, będąc świadom tych nowych zagadnień i włączając je do swoich rozważań, nie zmienił jednak schematu, w jakim powstaje jego stanowisko (arystotelizm). Zadał więc pytanie o to, czy Bóg zna zło, ale jego odpowiedź ograniczyła się w zasadzie do powtórzenia nauki Arystotelesa: Bóg poznaje samego siebie, tj. najdoskonalszy przedmiot poznania, a nie poznaje tego, co niedoskonałe, w tym braku, jakim jest zło.
    Greek philosophy, especially Aristotelianism, because of the concept of God present in this thought, did not raise the issue of divine omniscience and divine knowledge of evil. The divine omnisciene seemed to be contrary to God’s perfect being. In the time of Themistius, whose thought I present in this paper, Neoplatonism and Christian Neoplatonism showed new possibilities of solving this problem. Themistius being aware of these new topics and including them in his own philosophy, still however represents ancient Aristotelianism with all its limitations. He asked about divine knowlegde of evil, but in his answer he repeated only the Aristotelian doctrine: God knows only Himself, because He Himself is the most perfect object of knowledge and cannot know less perfect beings.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 1; 19-33
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O NIEKTÓRYCH UWARUNKOWANIACH WSPÓŁCZESNEJ RECEPCJI ARYSTOTELIZMU W PERSPEKTYWIE WYCHOWANIA MORALNEGO
    ON SOME DETERMINANTS OF CONTEMPORARY RECEPTION OF ARISTOTELIANISM FROM MORAL EDUCATION PERSPECTIVE
    Autorzy:
    Rutkowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549588.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    arystotelizm
    filozofia
    sofistyka
    emotywizm
    wychowanie moralne
    Aristotelianism
    philosophy
    sophistry
    emotivism
    moral education
    Opis:
    Współczesne interpretacje, podzielonej na fragmenty, nauki Arystotelesa o etyce i polityce nie uwzględniają kontekstu całości myśli Stagiryty. Trudności pojawiające się w nowoczesnej percepcji arystotelizmu są związane z – kontynuowanym również obecnie – fundamentalnym sporem toczonym przez sofistów z filozofami. Istota tego sporu dotyczy istnienia niezależnych od ludzkiej woli, uniwersalnych norm moralnych.
    Contemporary interpretations of the fragmented Aristotelian ethical and political theory do not employ the context of the whole Stagirite's thought. The difficulties in the modern perception of Aristotelianism are reflected in the fundamental dispute between the sophists and philosophers, which has not ceased nowadays. In essence, this dispute concerns the existence of universal moral standards, independent of human will.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2014, 2; 15-24
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wprowadzenie do arysto-tomizmu
    An Introduction to Aristo-Thomism
    Autorzy:
    Piotrowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553233.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    arystotelizm
    tomizm
    metafizyka
    filozofia przyrody
    dynamizm
    Aristotelism
    Thomism
    metaphysics
    philosophy of nature
    dynamism
    Opis:
    Recenzja książki: Piotr LENARTOWICZ i Jolanta KOSZTEYN, Wprowadzenie do filozofii, wyd. 4., Petrus, Kraków 2012, s. 184.
    Review of: Piotr LENARTOWICZ i Jolanta KOSZTEYN, Wprowadzenie do filozofii, wyd. 4., Petrus, Kraków 2012, s. 184.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 267-269
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze raz o „początkach nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego”
    Once again about the “Origins of Modern Christian Aristotelianism”
    Autorzy:
    Janeczek, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013208.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    historia filozofii
    renesans
    nowożytny arystotelizm chrześcijański
    history of philosophy
    Renaissance
    modern christian Aristotelianism
    Opis:
    The origin of modern christian Aristotelianism founded first, in the positive and negative sense, the Renaissance philological-historical humanism. In the first case it provided hermeneutic methods which ensured a study of authentic Aristotelianism covered by the medieval scholastic syntheses. The application of Renaissance hermeneutics brought forth the revival of Aristotelian studies. They made efforts to read out the authentic heritage of Aristotle, therefore they referred to more literal interpreters, such as Alexander of Afrodisia or Averroës. This practice aroused anxiety about the conformity of the Aristotelian doctrine to the Christian doctrine and called for some steps to use the interpretations that satisfied this condition, i.e. the times of golden scholasticism in the form of the so-called of via antiqua. At the same time the role of Christianised Aristotelianism was stressed vis-à-vis philosophical pluralism which threatened the unity of Christian theology, especially neo-Platonism involved in various naturalistic trends. They made religion philosophical and threatened its identity through the relativization of the Biblical revelation. The latter was treated as one of the elements of mystic wisdom. On the other hand Renaissance humanism by stressing the role of philological-historical studies reduced the importance of philosophy, treated at most as a praxistic ethical reflection. No wonder then that the reform of the mid-15th century – initiated by Pope Nicholas V, a prominent humanist – made efforts to preserve the unity of the church doctrine in which philosophy would play the role of a rational foundation of religious faith. This reform tended on the one hand to the revival of the philosophical spirit, especially the maximalistically understood philosophy of Aristotelianism, on the other it sought to conform this Aristotelianism to Christianity.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 101-121
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasyczne ujęcia problemu prawdy w „post-świecie”
    The Classic Approaches to the Problem of Truth in the “Post-World”
    Autorzy:
    Pawlikowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075958.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    prawda
    filozofia współczesna
    tomizm
    arystotelizm
    platonizm
    Truth
    Contemporary Philosophy
    Thomism
    Aristotelianism
    Platonism
    Opis:
    1. For many people, the contemporary culture seems to be something different from modernity, it is something resembling a special period of “post-”. At the same time, different trends are present in current culture. Some reach the genesis of nearly two and a half thousand years back, others have about half a century. Perhaps also breaks some modern belief that in every culture, “newer” means “better”. 2. Representatives of the philosophical and theological trend of “Radical Orthodoxy” noticed in this the approach of postmodernism to the pre-modern tradition. Therefore, we can say that we live and operate in a “post-world”, without leading currents of thought. On the other hand, is the current culture very different from the others when you look at it from the perspective of centuries? 3. For many philosophers, it is still important to reach to the great traditional approaches to the problem of truth. These are above all three concepts related to three great philosophical syntheses created by Plato, Aristotle and Saint Thomas Aquinas. This is also evident among the basic contemporary trends critical of the classics and philosophical tradition. 4. M. Heidegger created a certain idea of being reduced to the time determinant. For the supporters of his views, it became the overcoming of Aquinas’s theory. The German thinker also formulated a specific interpretation of Plato's views on truth. He contrasted it with Thomas's concept, especially with the definition of truth as the adequacy of thing to intellect. 5. T. Bartoś – Polish author of the new attempt to read the essence of the concept – believes, in turn, that the statements of the Angelic Doctor can be found close to the characteristics of post-modernity. He points to a certain incoherence and fragmentary nature of the problem, anthropocentrism and pragmatism of the approach, and a rejection of the unity of truth. It seems, however, that there is a lot of exaggeration in this interpretation. De facto, we are dealing here with radical criticism of Thomism as a trend that develops the views of Saint Thomas Aquinas, because none of the known Thomists do not even come close in their deliberations to the view that T. Bartoś formulated. 6. Finally, a group of philosophers using in the method of reflection the achievements of contemporary logic, representatives of analytic philosophy, generally seems to be aimed at getting rid of the term “truth” from his vocabulary. The idea of reaching their assumptions of logical positivism is difficult to discuss with his followers because of the difference in approach to the practice of philosophy itself between the “analysts” and “non-analysts”. The classic concept of philosophy, under which situates itself Platonism, Aristotelianism and Thomism, is different from the concept of linguistic or neo-positivist, which locates to analytic philosophy. 7. The classical approach to truth, especially the definition developed in the final shape in the Middle Ages, indicating the adequacy of things and the intellect as the essence of truth, therefore meets with criticism from various directions. This does not mean that they should go into oblivion, that they have been replaced by newer and better concepts, or simply refuted. The proclamation of the slogans such as “The End of the Era ...”, “The End of Truth ...” sounds propaganda. 8. The classical approach to the problem of truth has lost nothing in its argumentation. In fact, the current forms of criticism do not rely on any discussion, but on the rejection of the principles on which it is based. Heidegger proclaimed his vision of being and truth, supporting it with a hermeneutic analysis of ancient works. He claimed that this vision is contained in the properly read outlooks of ancient Greek thinkers. The current of philosophy practiced with the use of modern logic tools considers reality only in so far as it can be translated into a “language fact”. This is the analysis of language and not reality. The proposal to read the theory of truth contained in the works of Aquinas, submitted by T. Bartoś to be a projection of some interpretative grid on the expression Thomas's interpretation, wherein the radically differs from the recognized positions. 9. It seems that in the whirlwind of ideologies present in philosophy, science and culture in general, it remains to preserve the classical approach to the problem of truth and develop them according to their essential elements. Compilation with principles that are not appropriate to them will not result in the presentation of their authentic content. They are permanent achievements of culture, philosophically justified. Recourse to reality, confrontation with it, makes the classic approaches open in terms of development. None of them provides a closed system also adopted a priori or received by the conversion performed according to a specified number of regulations. The development of the classical approaches to the problem of truth is theoretically interesting for the whole field of philosophy and as such should be supported.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 313-344
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Istnienie pierwszym aktem bytu
    Existence as the first act of being
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452489.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    esse
    essentia
    Aristotelianism
    Thomism
    Aristotle
    Avicenna
    Thomas Aquinas
    Étienne Gilson
    arystotelizm
    tomizm
    Arystoteles
    Awicenna
    Tomasz z Akwinu
    Opis:
    From the perspective of existential Thomism, and following Aristotle’s philosophy of being (metaphysics) as the nucleus and keystone of the whole philosophy, seeking there the most important claims of St. Thomas, the article asks the three following questions: 1) What is the novum of Thomistic metaphysics? 2) What was Thomas’ way of thinking that led him to formulate the thesis that existence is the act of being? 3) Would anyone else have discovered the uniqueness of existence if Thomas Aquinas had not done it? The answers to these questions were formulated in reference to Gilson’s views and his concept of the history of philosophy and to the study of the concept of being in the texts of Thomas Aquinas and the historical sources of that concept. 1) Thomas proposed a new understanding of the structure of being, in which existence is the act that makes essence real and constitutes being’s potency, together making a real individual being. Thus, Thomas formulated a new existential theory of being, overcoming the limitations of Aristotle’s theory, and consistently explaining the issue related to esse (a problem that Avicenna and his followers - Parisian theologians of the 13th century could not solve). 2) Thomas Aquinas - with the help of Avicenna’s metaphysics - outdistances Aristotle’s essentialism, perceiving being as composed of existence and essence. Then, examining thoroughly the proposition of the Arab philosopher, he sees there inconsistency of attributing the position of accident to existence. According to Avicenna the element of being considered as the cause of the reality of being became - at the same time, as the accident - an unimportant component of essence. That is why Thomas Aquinas recognized that existence is the act of everything that makes essence, which transcended Avicenna’s theory, and thus he formulated his own existential version of the metaphysics of being. 3) It seems that nobody else but Thomas Aquinas would have put up a thesis that existence is the first act of being. And what would have been if Thomas Aquinas had not done it? It is hard to say as we have no historical data to let us discuss it. Similarly, it is impossible to answer this question even assuming Gilson’s thesis that the detailed claims of a given philosophy are the conclusion of the set of principles adopted at the beginning because Thomas did not have such a set of principles as at the starting point he modified the principles of Aristotle and Avicenna. Would someone else have made the same modifications, thus creating a “Thomistic” set of principles? The history of philosophy analyzes the things that actually happened and left their mark; it has no interest in things that did not take place and leave any trace. This could be an area for historical and philosophical fantasy, if it ever exists, but we try to stay in the field of the history of philosophy.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 13-25
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Saint Thomas d’Aquin en tant que philosophe: le problème des sources
    Święty Tomasz z Akwinu jako filozof: problem źródeł
    Saint Thomas Aquinas as a philosopher: the problem of sources
    Autorzy:
    Golonka, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452711.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    aristotélisme
    thomisme
    philosophie
    théologie
    Gilson
    Gogacz,
    Tatarkiewicz
    arystotelizm
    tomizm
    filozofia
    teologia
    aristotelism
    thomism
    philosophy
    theology
    Gogacz
    Opis:
    The title issue of the article is the problem of the philosophical sources Thomas in his works. The author believes that the source of Thomas’ philosophy is Aristotle. He argues his position as follows: a) Thomas wrote 11 comments on philosophical works of Aristotle, b) he called him Philosopher, c) he regularly refers to Aristotle, even in his theological writings, d) teaching aristotelism dominates in the Thomistic philosophy.
    Tytułowym zagadnieniem artykułu jest problem filozoficznych źrodeł Tomasza. Autor uważa, że źródłem filozofii Tomasza jest Arystoteles. Argumentuje swoje stanowisko w następujący sposób: a) Tomasz napisał 11 komentarzy do filozoficznych dzieł Arystotelesa, b) nazywał go Filozofem, c) systematycznie odwołuje się do Arystotelesa, nawet w swych pismach teologicznych, d) nauczanie perypatetyzmu dominuje w filozofii tomistycznej.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 183-194
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia w czasach braku jedności nauki
    Theology in an Age of Disunified Science
    Autorzy:
    Schrader, David E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015806.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    teologia
    nauka
    jedność nauki
    fallibilność nauki
    arystotelizm
    nominalizm
    Ockham
    Luter
    theology
    science
    unity of science
    fallibilism
    Aristotelianism
    nominalism
    Luthe
    Opis:
    Prior to the twentieth century, religious thinkers developed their understandings of the relationship between natural science and theology in contexts in which natural science presented a theoretically unified account of nature − first, for example, the Aristotelian account of nature that so powerfully influenced the work of Saint Thomas Aquinas; and later the Newtonian account of nature that influenced numerous directions in religious thought following the seventeenth century. The twentieth century, and now the twenty-first century has come to accept understandings of physical nature without a requirement of theoretical unification. This lack of theoretical unification within the natural sciences must lead religious thinkers to engage their theologies with natural science in a manner more piece-meal than in earlier times. This presents both opportunities and challenges for theological development. The nominalist tradition may be in this context seen as a source for this development.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 2; 47-64
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mieczysław Gogacz’s Account of Ethics of Protecting Persons
    Mieczysława Gogacza teoria etyki chronienia osób
    Autorzy:
    Płotka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057898.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    prawda
    filozofia współczesna
    tomizm
    arystotelizm
    platonizm
    ethics of protecting persons
    personal relations
    transcendental properties
    philosophy of man
    Mieczysław Gogacz
    Opis:
    The key postulate of Mieczysław Gogacz’s ethics of protecting persons is to develop an attitude that always stands on the side of persons and defends the persons. In order to be able to implement this postulate, Gogacz points out that it is necessary to recognize in advance who a person (i.e. the subject of ethics) is. In his account, ethics of protecting persons is an ethical proposition built on metaphysics, on certain metaphysical assumptions. The ethics itself is constituted by norms understood as criteria for selecting actions that protect persons. He indicated three the most important criteria for moral conduct: wisdom, conscience and contemplation. Firstly, human wisdom as the basic criterion of good conduct. Wisdom helps to recognize the ultimate good and enables people to choose the right courses of actions. Secondly, a righteous conscience is another criterion for moral conduct. Gogacz point out that moral conduct requires a regular human reflection, consideration of what is to be done. Thus, thirdly, a contemplation is the last criterion for moral conduct. In this paper, I will attempt to reconstruct this proposal and point its most important theses, concepts and postulates. The course of the argument will correspond to the order of discussing ethical problems in Gogacz's book. The first part of this article begins with a brief discussion on methodological issues: we will explain what ethics is, what are the reasons for the dependence of ethics on anthropology, and then we will recall Gogacz's thesis that ethical research must be preceded by research in metaphysics of a human being. Then, we will present the most important theses of the ethics of protecting persons. Precisely, we will focus on personal relationships. Three rules of ethics will also be formulated. The second part (Anthropological problems) deals with some detailed problems on metaphysics of a human being (i.e. body, soul, conception, birth, death, suffering, etc.) in order to be able to take a closer look at the detailed propositions of ethical problems in the next last part (Ethical problems).
    Sama etyka to normy rozumiane jako kryteria doboru działań chroniących osoby. Gogacz przekonuje, że etyka realistyczna poszukuje tych kryteriów - za Arystotelesem i św. Tomaszem - w człowieku. Rezultatem tych poszukiwań jest wskazanie trzech najważniejszych kryteriów postępowania moralnego: mądrości, sumienia i kontemplacji. Po pierwsze, ludzka mądrość jako podstawowe kryterium dobrego postępowania. Mądrość pomaga rozpoznać najwyższe dobro i umożliwia ludziom wybór właściwego kierunku działania. Po drugie, prawidłowo ukształtowane sumienie jest kolejnym kryterium moralnego postępowania. Gogacz zwraca uwagę, że moralne postępowanie wymaga regularnej ludzkiej refleksji, przemyślenia tego, co należy zrobić. A zatem, po trzecie, kontemplacja jest ostatnim kryterium moralnego postępowania. Rozważania te otwierają najważniejszą książkę Mieczysława Gogacza, w której przedstawił on swoją oryginalną propozycję teorii etycznej, tj. Wprowadzenie do etyki chronienia osób. W niniejszym artykule spróbuję zrekonstruować tę propozycję i wskazać jej najważniejsze tezy, koncepcje i postulaty. Przebieg wywodu będzie zgodny z kolejnością omawiania problemów etycznych w tej książce. Część pierwsza tego artykułu rozpoczyna się krótkim omówieniem zagadnień metodologicznym: wyjaśnimy czym jest etyka, jakie racje stoją za uzależnieniem etyki od antropologii, by następnie przywołać tezę Gogacza, że badania etyczne muszą być poprzedzone badaniami z zakresu metafizyki człowieka. Następnie w części pierwszej przedstawimy najważniejsze tezy etyki chronienia osób. Skupimy się na relacjach osobowych. Zostaną również sformułowane trzy zasady etyki. Druga część (Anthropological problems) dotyczy uszczegółowienia zagadnień z filozofii człowieka, aby móc w kolejnej ostatniej części (Ethical problems) przyjrzeć się bliżej szczegółowym propozycjom problemów etycznych.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 181-193
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów arystotelizmu chrześcijańskiego w Polsce. Porównanie kosmologii św. Tomasza z Akwinu i ks. Benedykta Chmielowskiego
    From the History of Christian Aristotelianism in Poland. Comparisons of Cosmology St. Thomas Aquinas’ and Fr. Benedict Chmielowsk
    Autorzy:
    Karas, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452528.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    arystotelizm chrześcijański
    kosmologia
    filozofia przyrody
    tomizm
    Kopernik
    historia astronomii
    geocentryzm
    christian aristotelianism
    cosmology
    philosophy of nature
    thomism
    Nicolas Copernicus
    history of astronomy geocentrism
    Opis:
    The aim of the article is to compare two versions of Christian aristotelism in cosmology: that of Aquinas and of Benedict Chmielowski. The author points to the historiosophic message provided by the long history of this philosophy in Europe. Reflections of the author are the source and inspiration for a general reflection. Both scholars have explained the world in the light of tradition, although they have been dealing with new theoretical ideas in cosmology.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 153-166
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naturalna niezniszczalność ciał niebieskich według św. Tomasza z Akwinu
    Natural Indestructibility of Heavenly Bodies according to St Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Karas, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013933.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia średniowieczna
    św. Tomasz z Akwinu
    tomizm
    ciała niebieskie
    kosmologia
    metafizyka
    arystotelizm chrześcijański
    medieval philosophy
    St Thomas Aquinas
    Thomism
    heavenly bodies
    cosmology
    metaphysics
    Christian Aristotelianism
    Opis:
    The subject of the article is the question of the nature of heavenly bodies in St Thomas Aquinas’ approach. The Dominican thinker, using Aristotle’s cosmology, tries to present his understanding of the Stagirite’s theory concerning natural indestructibility of heavenly bodies, which he treats as relatively perfect beings built of ether and indestructible in the world of nature, although they are contingent and created by God. The issue proves the Angelic Doctor’s independence and self-reliance; studying the universe he not only used Aristotle’s cosmology but he verified it with theological knowledge basing his considerations on the ancient and medieval commentators of the Greek philosopher. In St Thomas’ studies his conviction about relative formal and material perfection of metaphysical components of heavenly bodies is of significant importance. The conception of indestructibility of heavenly bodies also presents methodological assumptions of the metaphysics developed by the Dominican thinker who made the rules of Aristotle’s philosophy relative.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 109-128
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ziemia jako część Wszechświata w kosmologii św. Tomasza z Akwinu
    The Earth as Part of the Universe in Saint Thomas Aquinas’ Cosmology
    Autorzy:
    Karas, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013440.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kosmologia św. Tomasza z Akwinu
    geocentryzm
    arystotelizm
    metodologia w kosmologii
    miejsce Ziemi w kosmosie
    Saint Thomas Aquinas’ cosmology
    geocentric system
    Aristotelianism
    methodology in cosmology
    place of the Earth in the universe
    Opis:
    The present article aims at presenting the place the Earth takes in the universe in Saint Thomas Aquinas’ cosmology. The author of the article is of the opinion that Aquinas’ writings, exceeding Aristotle’s commentary, were a comprehensive attempt at answering the question about the real structure of the universe. In the Dominican scholar’s methodology a creative aspect can be seen of the critical assessment of the knowledge available in those times. Such an attitude facilitated a further development of cosmology and is the basis of the value of Saint Thomas’ considerations. He still remained within the system of a geocentric world, but he prepared the data for building a new model of the universe.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 41-68
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Simone Simoni: Stefan Batory’s ‘vita medica’
    Simone Simoni: Stefana Batorego „vita medica”
    Autorzy:
    Ryczek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087769.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Poland in the 16th century
    Stefan Batory, King of Poland (1576–1586)
    the king's health and royal doctors
    Simone Simoni (1532–1602)
    medicine and natural philosophy
    Aristotelianism
    Rzeczypospolita w XVI wieku
    Stefan Batory, król Polski (1576–1586)
    nadworni lekarze Batorego
    medycyna i filozofia naturalna
    arystotelizm
    Opis:
    Simone Simoni (1532–1602) was an Italian philosopher interested primarily in early modern Aristotelianism and court physician to King Stefan Batory of Poland. After the king's sudden death at Grodno on 12 December 1586, Simoni was accused of having made serious mistakes while attending his royal patient. In a bitter dispute with his rival, Niccolo Bucello, he came up with a spirited defence of his diagnosis and the adequacy of the treatment in view of the circumstances which played a crucial role in the last days of his patient. This article examines Simoni's argument concerning the king’s health, diseases and death, entitled Divi Stephani Primi Polonorum Regis Magnique Lithuanorum Ducis etc. sanitas, vita medica, aegritudo, mors (Nyssa 1587). Simoni fleshes out his polemic with a wide range of rhetorical devices, including many forms of irony and arguments ad personam. He also brings into it the larger context of interrelations between medicine and early modern philosophy, especially natural philosophy, summed up in the adage ubi desinit physicus, ibi medicus incipit (where the philosopher finishes, there the physician begins). Basically a vita medica of the king in his last days, it is also a fascinating portrait of a monarch with a passion for game hunting.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 4; 341-357
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-17 z 17

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies