Czy Bóg zna zło? Antyczne rozwiązanie problemu na przykładzie filozofii Temistiusza

Filozofia grecka, a w szczególności arystotelizm, ze względu na zawartą w niej koncepcję Boga nie podejmowała tematu Bożej wszechwiedzy, która wydawała się sprzeczna z boską doskonałością, a co za tym idzie — również zagadnienie Boskiej wiedzy na temat zła nie było rozważane. W czasach Temistiusza, którego myśli tutaj przedstawiam, pojawiają się jednak nowe możliwości ukazania tego problemu pod wpływem nowej koncepcji Boga w neoplatonizmie i neoplatonizmie chrześcijańskim. Temistiusz, będąc świadom tych nowych zagadnień i włączając je do swoich rozważań, nie zmienił jednak schematu, w jakim powstaje jego stanowisko (arystotelizm). Zadał więc pytanie o to, czy Bóg zna zło, ale jego odpowiedź ograniczyła się w zasadzie do powtórzenia nauki Arystotelesa: Bóg poznaje samego siebie, tj. najdoskonalszy przedmiot poznania, a nie poznaje tego, co niedoskonałe, w tym braku, jakim jest zło.

Greek philosophy, especially Aristotelianism, because of the concept of God present in this thought, did not raise the issue of divine omniscience and divine knowledge of evil. The divine omnisciene seemed to be contrary to God’s perfect being. In the time of Themistius, whose thought I present in this paper, Neoplatonism and Christian Neoplatonism showed new possibilities of solving this problem. Themistius being aware of these new topics and including them in his own philosophy, still however represents ancient Aristotelianism with all its limitations. He asked about divine knowlegde of evil, but in his answer he repeated only the Aristotelian doctrine: God knows only Himself, because He Himself is the most perfect object of knowledge and cannot know less perfect beings.